WARSZTATY GÓRNICZE

WARSZTATY z cyklu „Zagrożenia naturalne w górnictwie”
___________________________________________________________________________
Komunikat Rybnickiej Spółki Węglowej S.A.
Jacek BARCZYK, Leszek BEDNORZ
Zastosowanie odpowiednich metod profilaktyki budowlanej dla obiektów
zlokalizowanych w „Polu Marklowice”
Pole Marklowice obejmujące swym rejonem Gminy: Marklowice, Świerklany i Mszana jest
najbardziej zasobnym w węgiel rejonem eksploatacji w Rybnickiej Spółce Węglowej S.A.
W rejonie tym eksploatują lub eksploatowały kopalnie: „Marcel”, „Jankowice” oraz „1Maja”
(zatrzymane wydobycie od 01.03.2001 r.).
Eksploatacja w tym Polu prowadzona jest od 1978r., na podstawie wieloletnich programów
opiniowanych przez Komisję d/s Ochrony Powierzchni przed Szkodami Górniczymi przy WUG.
Komisja ta w 1990 r. nałożyła wobec planowanej eksploatacji warunki, wśród których znalazły
się między innymi:
– realizacja mieszkaniowego budownictwa zastępczego,
– ustalenia optymalnego sposobu zabezpieczenia budynków,
– wyłączenie spod zabudowy terenów, które objęte będą wpływami IV i V kategorii.
Kopalnie we własnym zakresie prowadziły intensywną profilaktykę budowlaną, z uwzględnieniem stanowiska właścicieli obiektów poddanych wpływom, co do zmiany miejsca
zamieszkania (budownictwo zastępcze – zaprojektowane w innym leżącym poza wpływami
eksploatacji rejonie Gminy Marklowice).
Mniejsze niż spodziewane skutki dokonanej eksploatacji oraz dobre wyniki zastosowanych
do zabezpieczeń obiektów metod profilaktyki pozwoliły na utrzymanie istniejących obiektów
z zachowaniem ich dotychczasowych funkcji. Zabezpieczając obiekty zastosowano następujące
metody:
1. Kotwy, krótkie kątowniki i wiotka opaska w poziomie fundamentów.
2. Wzmocniona – sztywna opaska żelbetowa w poziomie fundamentów przenosząca również
wpływy pochodzące od krzywizny terenu, kotwy i długie kątowniki w narożach oraz
ceowniki dla ścian środkowych.
3. Metoda gorsetowa – usztywniająca cały budynek, polegająca na montażu na ścianach
powyżej terenu kratownic stalowych i sztywna opaska w poziomie fundamentów.
W przypadku wychylenia obiektów zastosowano sposób rektyfikacji pionowej metodą DMT.
Wymienione wyżej metody stosowane były w oparciu o opracowania pracowników
naukowych Instytutu Techniki Budowlanej, Politechniki Śląskiej i Głównego Instytutu
Górnictwa.
Poszczególnymi metodami stosowanej profilaktyki objęto:
___________________________________________________________________________
39
Komunikat Rybnickiej Spółki Węglowej S.A.
___________________________________________________________________________
a) 110 obiektów zabezpieczonych przez kotwienie, krótkie kątowniki i wiotką opaskę w poziomie fundamentów,
b) 632 obiekty zabezpieczone sztywną opaską żelbetową w poziomie, fundamentów, kotwy
i długie kątowniki oraz ceowniki,
c) 3 obiekty zabezpieczone gorsetami i sztywną opaską w poziomie fundamentów,
d) 6 obiektów rektyfikowanych metodą DMT.
Działania powyższe pozwoliły na zmianę podejścia do problemu likwidacji szkodliwego
wpływu eksploatacji górniczej na obiekty powierzchniowe, zmianę koncepcji umożliwiających
(przy zachowaniu istniejącej infrastruktury) przekazanie terenów wykupionych przez KWK
„Marcel” pod budownictwo zastępcze Gminie Marklowice dla mieszkańców wyrażających
chęć wybudowania obiektów poza rejonami objętymi wpływami eksploatacji górniczej i utrzymanie sposobu zagospodarowania terenu, który w początkowych latach przeznaczony miał być
do wyburzenia i rekultywacji po zakończeniu eksploatacji i ujawnieniu się jej wpływów na
powierzchnię.
___________________________________________________________________________
40