Jak pomóc dziecku napisać wypracowanie?

Jak pomóc dziecku napisać wypracowanie?
Warunki sprzyjające efektywnej pracy dziecka w domu:
 Stałe miejsce pracy, dostosowane do potrzeb dziecka (biurko, potrzebny
sprzęt i przybory w zasięgu dziecka, miejsce na książki i zeszyty)oraz odpowiednio oświetlone;
 Względnie stała pora rozpoczynania i kończenia pracy domowej;
 Cisza w domu sprzyjająca koncentracji i nierozpraszająca ucznia (bezwzględnie
wyłączony telewizor, radio, komputer, niewykonywanie w tym czasie przez domowników
czynności wywołujących hałas lub takich, które dziecko interesują i chciałoby w nich
uczestniczyć);
 W miarę możliwości starać się, by dziecko znajdowało się samo w pomieszczeniu,
w którym odrabia lekcje.
Pomoc przy organizacji pracy nad tworzeniem wypracowania:
1. Ustalenie, na czym polega zadanie, które dziecko ma wykonać,
2. Jaki jest temat pracy (co dziecko na ten temat wie, co jest w temacie głównym problemem,
jakie potrzebne są materiały, jaki jest pierwszy pomysł dziecka na wypracowanie),
3. Jaka forma stylistyczna ma być zastosowana (przypomnienie istoty i cech charakterystycznych
danej formy),
4. Jeżeli wymagana jest znajomość tekstu czytanki, lektury – należy ją przeczytać i robić notatki
pod kątem pracy,
5. Gromadzenie słownictwa.
Przy tworzeniu wypracowania należy pamiętać, że wypowiedź pisemna, bez względu na jej formę ma
budowę trójczłonową.
W opowiadaniu:
• Wstęp (Co było najpierw?)
• Rozwinięcie (Co się stało? Jak przebiegało zdarzenie?)
• Zakończenie (Jak to się skończyło? Co z tego wynika?)
W opisie:
• Wstęp (przedstawienie opisywanego obiektu, uzasadnienie wyboru tematu)
• Rozwinięcie (opis właściwy – cechy związane z wyglądem)
• Zakończenie (wyrażenie własnego stosunku do opisywanego obiektu,
wrażenia, wnioski, podanie jej użyteczności, przeznaczenia)
W liście:
• Wstęp (krótkie przedstawienie sprawy, w związku z którą piszemy list)
• Rozwinięcie (treść listu)
• Zakończenie (uogólnienie, serdeczności)
W sprawozdaniu:
• Wstęp (przedstawienie relacjonowanego zdarzenia, czas, miejsce)
• Rozwinięcie (przebieg zdarzenia)
• Zakończenie (wyrażenie własnej, subiektywnej oceny zdarzenia, wniosek końcowy).
Jak rodzic może włączyć się w proces redagowania wypowiedzi pisemnej?
1. Rozmowa z dzieckiem na temat wskazany w temacie wypracowania
Jak rozumie temat? Co dziecko chciałoby napisać? Jaki ma pomysł na pracę? (jeżeli ma
opowiedzieć przygodę – to którą? jeżeli ma opisać maskotkę– to jaką? jeżeli ma napisać list? – to do
kogo i o czym?).
Nie należy narzucać dziecku ujęcia tematu. W sytuacji, kiedy dziecko uparcie twierdzi, że nie wie, co
napisać – wtedy podpowiadamy, pamiętając jednak, żeby to było kilka propozycji a nie jedna! Jeżeli
praca nawiązuje do tekstu czytanki czy lektury konieczne jest przeczytanie ponowne tekstu. Jeżeli jest
to opis – to należy przeprowadzić dokładną obserwację opisywanego obiektu.
2. Gromadzenie materiału
Przeprowadzamy albo w myśli (osoby bardziej zaawansowane w pisaniu), albo na papierze w
formie notatek (zapisujemy wtedy pojedyncze wyrazy, związki frazeologiczne). W czasie gromadzenia
materiału następować powinno jego porządkowanie, grupowanie, np. według części mowy lub
kolejnych punktów wypracowania.
3. Tworzenie tekstu.
W zależności od wcześniejszych etapów różnie będzie przebiegać tworzenie tekstu. Dziecko ma pisać
na brudno, samodzielnie. Rodzic nie powinien uczestniczyć w akcie tworzenia. Tej zasady należy się
konsekwentnie trzymać. Nie podpowiadamy dzieciom zdań, bo one na pewno nie będą zgodne z
zamysłem autora pracy. Najlepiej nie towarzyszyć w tym czasie dziecku.
4. Praca nad doskonaleniem wypracowania.
Wypracowanie wymaga krytycznej oceny. Należy uważnie przeczytać całość tekstu i zwrócić uwagę
na:
• poprawne zamykanie myśli w obrębie zdania (czy wiadomo, o co chodzi w zdaniu?).
• czy nie powtarzają się wyrazy w kolejnych zdaniach (zamienić, stosując wyrazy bliskoznaczne,
stosować zaimki).
• zwrócić uwagę na poprawność ortograficzną i gramatyczną (wątpliwości sprawdzać w słownikach).
• wprowadzić akapity oddzielające części wypracowania: wstęp, rozwinięcie i zakończenie oraz tam,
gdzie następuje zamknięcie określonego wątku).
Przeczytać całą pracę ponownie (może być głośno) i przepisać uważnie do zeszytu.
Niedopuszczalna jest sytuacja, że rodzic bierze pracę napisaną na brudno i sam poprawia kreśląc
nieodpowiadające mu fragmenty czy wyrazy, dopisując coś, co według niego powinno się znaleźć.
Taki sposób poprawiania wypracowań powoduje, że:
• dziecko nie czuje się do końca autorem wypracowania,
• nabiera przekonania, że samo nie potrafi napisać dobrej pracy,
• traci wiarę w swoje możliwości twórcze,
• następnym razem będzie oczekiwało i dopominało się jeszcze większego
zaangażowania rodzica w pracę.
• praca zatraca swój charakter i indywidualny styl.