Gramatyka w pigułce - zdania współrzędnie złożone

Transkrypt

Gramatyka w pigułce - zdania współrzędnie złożone
Zdanie współrzędnie złożone
W zdaniu złożonym współrzędnie zdania składowe (tzw. zdania współrzędne) nie określają
się wzajemnie. Jedno zdanie składniowe nie wynika z treści drugiego i może istnied osobno
(np. Jem obiad i czytam gazetę. - Jem obiad. Czytam gazetę.).
Rodzaje zdao złożonych współrzędnie można najłatwiej określid po spójnikach, jakie łączą zdania
składowe:
* Łączne - czynności współistnieją ze sobą, tzn. występują w jednakowym czasie i przestrzeni
spójniki: "i", "oraz", "ani", "a", "jak", "też", "także" lub bezspójnikowo (przecinek).
wykres: __1__....__2__ Zuzia jest zdolna i uczy się dobrze.
* Rozłączne - zdania składowe wykluczają się wzajemnie
spójniki: "albo", "lub", "czy", "bądź"
wykres: __1__<....>__2__
Odwiedzę kolegów albo pójdę na spacer
* Wynikowe - jedna czynnośd wynika z drugiej
spójniki: "więc", "zatem", "toteż", "dlatego",
wykres: __1__>....>__2__ Andrzej jest pilny, więc w szkole ma dobre oceny
* Przeciwstawne - czynności przeciwstawiają się sobie
spójniki: "ale", "lecz", "a", "jednak", "zaś", "natomiast", "chociaż"
wykres: __1__>....<__2__
Turyści byli już zmęczeni, ale nie chcieli robid postoju
Przecinek stawiamy przed spójnikami w zdaniach współrzędnie złożonych wynikowych
i przeciwstawnych!