Przedmiotem wynalazku jest polimer wdrukowany molekularnie

Transkrypt

Przedmiotem wynalazku jest polimer wdrukowany molekularnie
Komercjalizacja własności intelektualnej IChF
Nr oferty 386665/5/2011
Polimer wdrukowany molekularnie, sposób jego wytwarzania oraz chemiczny
czujnik
piezoelektryczny
do
oznaczania
substancji
biologicznie
czynnych,
zwłaszcza histaminy, dopaminy i adeniny (P-386665)
Przedmiotem wynalazku jest polimer wdrukowany molekularnie, sposób wytwarzania
tego polimeru oraz chemiczny czujnik piezoelektryczny do wykrywania i oznaczania
substancji biologicznie czynnych, zwłaszcza histaminy, dopaminy i adeniny, zawierający
warstwę tego polimeru.
Rozwój metod analitycznych pozwala na coraz lepsze poznanie złożonej struktury
materii ożywionej.
Na podstawie zdobytej wiedzy podejmowane są próby stworzenia
sztucznych układów naśladujących rozpoznawanie molekularne w żywych organizmach. W
ostatnich latach znaczący postęp w tej dziedzinie uzyskano dzięki wykorzystaniu polimerów
wdrukowanych molekularnie (ang. molecularly imprinted polimers, MIPs). Wdrukowywanie
molekularne to skuteczna metoda otrzymywania syntetycznych materiałów, zawłaszcza
polimerowych, umożliwiających rozpoznawanie na poziomie cząsteczkowym. Polimery
otrzymywane
metodą
wdrukowywania
molekularnego
umożliwiają
tworzenie
miejsc
wiążących dopasowanych wielkością i kształtem do cząsteczki analitu, która w jednym z
początkowych etapów wdrukowania molekularnego stosowana jest jako szablon.
Podstawowym parametrem
pozwalającym na oznaczanie substancji biologicznie
czynnych, w obecności innych, potencjalnie zakłócających pomiar substancji, jest
selektywność. Jest to parametr szczególnie istotny dla oznaczeń wykonywanych za pomocą
bio- i chemosensorów. Obecnie, substancje biologicznie czynne z grupy amin biogenicznych,
zwłaszcza histaminę, oznacza się w sposób nieciągły za pomocą testów immunologicznych
lub za pomocą wysokosprawnej chromatografii cieczowej. Najbardziej niezawodne jest
oznaczanie za pomocą chromatografii gazowej sprzężonej ze spektrometrią mas. Jednakże
oznaczanie
to
jest
żmudne
i
kosztowne,
z
uwagi
na
konieczność
prowadzenia
czasochłonnego procesu rozdzielania. Ponadto substancje biologicznie czynne z grupy amin
biogenicznych , m. in. histamina, są wykrywane enzymatycznie przy użyciu biosensorów
chronoamperometrycznych, w których stosowana jest oksydaza histaminowa, dehydrogenaza
metyloaminowa9 lub dehydrogenaza chinohemoproteinowa amin.10 Biosensory te obciążone
są istotnymi wadami wynikającymi z ich swoistości względem substratów. Co więcej, są
podatne na zakłócenia oznaczeń spowodowane przez tlen cząsteczkowy.8 Okazało się, iż
Komercjalizacja własności intelektualnej IChF
Nr oferty 386665/5/2011
możliwe jest skonstruowanie chemosensora charakteryzującego się znacznie lepszą
powtarzalnością oraz znaczną stabilnością, selektywnością, czułością i wykrywalnością od
dotychczas stosowanych chemosensorów.
(a)
N
H2N
(b)
H 2N
NH2
N
N
H 2N
NH2
H 2N
N
NH2
N
H2N
NH
N
N
N
HO
N
N
N
NH
N
OH
H2N
N
H
N
N
N
H
NH2
Cyromazyna
mina
Ammelina
Kwas
cyjanurowy
Melamina
OH
HO
OH
OH
Dopamina
Histamina
Imidazol
Tryptamina
(c)
(d)
H 2N
NH2
N
N
N
H 2N
N
H
N
N
N
N
HO
HO
O
N
N
NH
N
H
NH2
NH
HO
HO
O
OH
O
O
O
2-Aminopuryna
HO
N
H
Adenina
NH2
OH
NH2
OH
OH
OH
Dopamina
Guanina
Kwas
askorbinowy
2-Fenyloetyloamina
Histamina
Kwas
askorbinowy
Rys. 1. Wartości stałej trwałości, Ks, kompleksów różnych warstw MIP, osadzonych
za pomocą elektropolimeryzacji, z analitami wdrukowanej substancji lub substancjami
przeszkadzającymi w ich oznaczaniu. (a) Warstwa MIP wdrukowana melaminą osadzona na
platynowej elektrodzie dyskowej rezonatora kwarcowego. Warstwa MIP wdrukowana
(b) histaminą, (c) adeniną lub (d) dopaminą osadzona na wewnętrznej poli(2,2’-bitiofenowej)
warstwie zaporowej pokrywającej platynową elektrodę dyskową rezonatora kwarcowego.
Komercjalizacja własności intelektualnej IChF
Nr oferty 386665/5/2011
Powiązanie wdrukowanych szablonami warstw rozpoznających MIP i przetwornika
sygnału detekcji w postaci piezoelektrycznego rezonatora kwarcowego mikrowagi kwarcowej
(QCM), cięcia AT, o poprzecznych drganiach ścinających objętościowej fali akustycznej,
umożliwiło opracowanie i wykonanie nowych piezomikrograwimetrycznych czujników
chemicznych (Schemat 1) do selektywnego oznaczania wybranych substancji biologicznie
czynnych z grupy amin biogenicznych, takich jak melamina, histamina, adenina i dopamina.
Schemat 1. Chemiczny czujnik piezomikrograwimetryczny – rezonator kwarcowy
pokryty warstwą MIP osadzoną elektrochemicznie na PBT warstwie zaporowej.
Czujniki te charakteryzują się wysoką czułością, selektywnością i wykrywalnością.
Stosunkowo prosta procedura przygotowania warstw MIP za pomocą polimeryzacji
elektrochemicznej umożliwia kontrolowanie grubości warstwy, stężenia luk molekularnych w
polimerze i jego porowatości.
Analityczna charakterystyka czujnika chemicznego jest
znacznie bardziej korzystna, jeżeli do przygotowania warstwy MIP stosowany jest monomer
sieciujący i ciecz jonowa. Powstaje wówczas trójwymiarowa, bardziej porowata warstwa
MIP. Obecność wewnętrznej ~200-nm grubości poli(2,2’-bitiofenowej) warstwy zaporowej
skutecznie zapobiega elektroutlenianiu analitów elektroaktywnych, takich jak histamina,
adenina i dopamina, tym samym przyczynia się do wysokiej czułości i selektywności
oznaczeń. W warunkach FIA, dobranych tak aby wyeliminować dyspersję próbki, tj. przy
Komercjalizacja własności intelektualnej IChF
Nr oferty 386665/5/2011
niewielkiej szybkości przepływu roztworu nośnego i dużej objętości zastrzykiwanego
roztworu analitu, stężeniowy dolny próg wykrywalności osiąga 5 nM dla melaminy, histaminy
i adeniny oraz 10 nM dla dopaminy.
Nasze czujniki chemiczne są znacznie bardziej
selektywne względem substancji zastosowanych do wdrukowania ich warstw MIP niż
przeszkadzających w ich oznaczaniu związków podobnych do nich strukturalnie lub
funkcjonalnie.
Wartości wyznaczonych stałych trwałości kompleksów MIP z analitami
zmieniają się dla danego polimeru w takiej samej kolejności jak czułości oznaczeń i
potwierdzają, że luki molekularne odpowiadają wielkością i kształtem cząsteczkom
szablonów stosowanych do wdrukowania a nie substancji przeszkadzających.
Kontakt z twórcą wynalazku
Prof. dr hab. Włodzimierz Kutner – tel. (22) 343 3217; [email protected]
Kontakt z pełnomocnikiem ds. Wdrożeń i Patentów
Marcin Izydorzak – tel. (22) 343 3239 lub (22) 343 3072; [email protected]

Podobne dokumenty