koncepcja projektu - BIP Muzeum Historii Katowic

Załącznik Nr 1 do SIWZ
KONCEPCJA PROJEKTU
Koncepcja projektu została opracowana w oparciu o założenie chronologicznego przedstawienia
historii terenów dzisiejszych Katowic. Zakłada się podział ekspozycji na najważniejsze zagadnienia
- swoiste “kamienie milowe” w historii miasta, omawiane na przestrzeni czterech sal wystawowych.
1. Wiejskie początki - sala A
Na terenie współczesnych Katowic pierwsi ludzie pojawiali się już w okresie pradziejów. Nie był to
jednak teren sprzyjający osadnictwu przedstawicieli prymitywnych kultur. Wątek ten zostanie
zatem jedynie zasygnalizowany na niewielkiej przestrzeni wyodrębnionej w sali pierwszej.
Osadnictwo na tym terenie występuje od czasów średniowiecza. Przed powstaniem miasta przez
kilkaset lat istniało tutaj kilka niewielkich wsi (stanowiących obecnie odrębne dzielnice miasta). W
związku z tym wiejskie początki Katowic są głównym tematem pierwszej sali, gdzie zostaną
wyodrębnione m.in. takie wątki, jak:
▪ mieszkańcy wsi – chłopi zobowiązani do odrabiania pańszczyzny lub ewentualnie płacenia
czynszu na rzecz pana (właściciela wsi – szlachcica),
▪ szlacheccy właściciele (zmieniający się bardzo często) wsi wchodzących dziś w skład Katowic,
▪ drewniany kościół parafialny w Bogucicach – od czasów średniowiecza do XIX w. jedyny na
obecnym terenie Katowic.
Pod względem chronologii narracja zostanie doprowadzona do czasów uwłaszczenia chłopów w
połowie XIX w.
Sceneria pierwszej sali będzie stylizowana na wnętrze wiejskiej chaty. Eksponaty i ikonografia (w
tym również mapy i dokumenty) zostaną wkomponowane w tą przestrzeń. Za pomocą efektów
świetlnych zostanie ukazana zmienność pór roku, wpływająca na kalendarz prac rolniczych i
wyznaczająca rytm życia na wsi.
Tereny, na których leżą Katowice, nie są jednak najlepsze pod względem warunków rolniczych. W
związku z tym już od czasów średniowiecza chętnie sięgano po inne sposoby użytkowania tego
terenu. Temat ten zostanie rozwinięty w drugiej sali.
2. Kuźniczy rodowód Katowic - sala B
Warunki naturalne (niewielkie rzeki, lasy, ruda żelaza) pozwoliły na zakładanie tutaj kuźnic żelaza.
Na terenie dzisiejszych Katowic było ich kilka. Motywem przewodnim w drugiej sali będzie
ukazanie najważniejszej z nich – kuźnicy boguckiej, usytuowanej dokładnie w dzisiejszym centrum
miasta, istniejącej od końca XIV w. do połowy XVIII w. Kuźnica Bogucka to także nazwa
miejscowości wyrosłej obok kuźnicy. W bezpośrednim sąsiedztwie tej miejscowości, na drugim
brzegu Rawy jeden z kuźników założył w drugiej połowie XVI w. wieś Katowice. Miejscowości z
biegiem czasu zrosły się w jedną, nazwa Katowice wyparła Kuźnicę Bogucką. Pieczęcią gminy
Katowice stał się młot kuźniczy z kołem wodnym. Symbol ten przejęło następnie miasto Katowice,
umieszczając go w swoim herbie.
Najbardziej znaną postacią z terenu obecnych Katowic z okresu przed powstaniem miasta był
Walenty Roździeński, kuźnik z Roździenia. Zasłynął jako autor unikatowego poematu o kuźnictwie
"Officinaferraria", napisanego w języku polskim, wydanego w 1612 r.
W drugiej sali, stylizowanej na wnętrze kuźnicy żelaza, zwiedzający będzie miał okazję poznać
proces wytopu żelaza w kuźnicy, obejrzeć replikę wielkiego młota i pieca dymarskiego, dotknąć
surowców potrzebnych do wytopu (ruda żelaza, węgiel drzewny), dowiedzieć się, jaka jest geneza
herbu miasta. Ważne miejsce w przestrzeni ekspozycyjnej tej sali zajmie wątek Walentego
Roździeńskiego, nie tylko pisarza znakomicie opisującego rzeczywistość kuźniczą, ale również
jednego z ostatnich przedstawicieli tzw. wolnych kuźników, specyficznej grupy społecznej. Jego
postać zostanie zilustrowana specjalnie przygotowanym filmem.
Sala druga będzie miała bardzo duże znaczenie w działalności edukacyjnej muzeum. Temat kuźnicy
żelaza oraz herbu jest bardzo często poruszany na lekcjach muzealnych, przede wszystkim z
grupami ze szkół podstawowych, a nawet z przedszkolakami.
3. Początki przemysłu - sala C
Sala trzecia poświęcona będzie przemysłowi, którego narodziny przyniosły rewolucyjne zmiany w
dziejach Katowic, takie jak: gwałtowny przyrost liczby mieszkańców, zmiana sposobu ich życia,
zmiana krajobrazu.
Prymitywne kuźnice żelaza przestały funkcjonować w XVIII w. Okres rewolucji przemysłowej
przyniósł wielkie zmiany technologiczne. Dodatkowo władze pruskie wspierały rozwój
nowoczesnego przemysłu na Górnym Śląsku. W efekcie w pierwszej połowie XIX w. na terenie
dzisiejszych Katowic zaczęto wytapiać żelazo w wielkich piecach opalanych koksem. Powstały
również huty cynku. Rozwój hutnictwa na Górnym Śląsku był uwarunkowany występowaniem na
tym terenie surowca energetycznego – węgla kamiennego. Pierwsze kopalnie pojawiły się już w
XVIII w. (Murcki). Inwestycje w przemysł sprawiły, że wyrosły nowe, wielkie fortuny. Pojawiła
się grupa przemysłowców nazywana „arystokracją węgla i stali” – m.in. rodzina Wincklerów i
Tiele-Wincklerów, koncern Georg von Giesche’sErben.
W scenerii krajobrazu przemysłowego z pierwszej połowy XIX w., nawiązującej stylistyką do
litografii Ernsta Wilhelma Knippla, zwiedzający będzie mógł poznać postaci pionierów
górnośląskiego przemysłu, tj. Johna Baildona, Johanna Ferdinanda Koulhaasa, Johanna Friedricha
Weddinga, a także przedstawicieli wielkich przemysłowców na czele z Franzem Wincklerem,
postacią kluczową dla Katowic (zakup dóbr katowickich i mysłowickich oraz przeniesienie tutaj
zarządu jego majątku otwarło miejscowości drogę do przekształcenia się w miasto). Będzie miał
również okazję poznać warunki pracy w ówczesnym przemyśle ciężkim dzięki ikonografii oraz
wyeksponowanym dawnym narzędziom górniczym i hutniczym.
W trzeciej sali pojawi się ponadto wątek kolei żelaznej. Poprowadzenie w 1846 r. linii kolejowej
przez Katowice (leżące wówczas przy granicy z Rosją i Austrią) otwarło drogę do jeszcze bardziej
dynamicznego rozwoju. Niewyróżniające się wcześniej spośród innych miejscowości Katowice
przekształciły się w miasto i osiągnęły pozycję lidera w tej części regionu. Temat ten stanie się
przedmiotem narracji w kolejnej, czwartej sali.
4. Narodziny miasta - sala D
Dzień 11 września 1865 r. z pewnością należy uznać za punkt kulminacyjny w dziejach Katowic.
Wówczas miejscowość uzyskała prawa miejskie. W czwartej sali szczególnie wyeksponowany
zostanie dokument poświadczający nadanie tych praw. Przedstawione zostaną również okoliczności
poprzedzające to wydarzenie, m.in. konflikt miejscowych chłopów, przedstawicieli starych
katowickich rodów, przeciwnych planowanym zmianom z ludnością napływową, przeważnie
pochodzenia niemieckiego, dążącą do przekształcenia Katowic w miasto. Zwiedzający będzie miał
okazję poznać postaci najbardziej zasłużone w staraniach o nadanie praw miejskich: Friedricha
Wilhelma Grundmanna (rezydującego w Katowicach zarządcę majątku Franza Wincklera) oraz
Richarda Holtzego (pierwszego lekarza w Katowicach, a później długoletniego przewodniczącego
rady miejskiej), a także pierwszych burmistrzów miasta.
Równocześnie ze staraniami dotyczącymi zmiany ustroju Katowic, ich nowi mieszkańcy (różnych
wyznań) podjęli starania o usamodzielnienie się pod względem religijnym. W niewielkich
odstępach czasu w Katowicach powstały: parafia ewangelicka, parafia rzymsko-katolicka oraz
gmina synagogalna, a w latach 70-tych XIX w. również parafia starokatolicka. Na wystawie zostaną
przedstawione ich początki, a także związane z nimi obiekty sakralne, które pojawiły się w
krajobrazie miejscowości.
Tłem dla tej narracji staną się reprodukcje najstarszych zachowanych fotografii Katowic z początku
lat 70. XIX w. autorstwa L. A. Lamchego. Scenografia będzie stylizowana na willę miejską lub
niską kamienicę (charakterystyczną dla tamtego okresu).
Fakt nadania praw miejskich Katowicom przez króla pruskiego stanie się również pretekstem do
zwrócenia uwagi (przy wykorzystaniu środków multimedialnych) na liczne zmiany przynależności
państwowej Górnego Śląska.
Lista eksponatów do wykorzystania w ekspozycji
Wiejskie początki - sala A
Eksponaty
Naszyjnik i bransoleta znalezione na cmentarzysku kultury łużyckiej w Szopienicach (ze
zbiorów Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu)
Mapa Górnego Śląska z podziałem na księstwa 1746 r.
60,5 cm x 89,5 cm
papier
Akta gruntowe kuźnicy boguckiej, XVIII w., wśród nich umowa kupna-sprzedaży Katowic
z 1736 r.
36 cm x 23 cm
papier
Umowa kupna-sprzedaży Katowic zawarta w dniu 18 września 1796 r. (odpis z 1797 r.)
pomiędzy J. Mikuschem oraz B. Mleczko
34,2 cm x 22,5 cm
papier
Litografia: portret Stanisława Mieroszewskiego (1756-1824), jednego z właścicieli dóbr
mysłowickich (Bogucice, Szopienice, Roździeń, Janów)
22,5 cm x 15 cm
papier
Fragment mapy Śląska (z Katowicami i innymi okolicznymi miejscowościami) opracowanej
przez Friedricha Christiana von Wrede w 1749 r. (kopia współczesna). W legendzie autor
podaje liczbę mieszkańców poszczególnych miejscowości
*Ekpsonat może być umieszczony w antyramie.
57 cm x 80 cm
papier
Dokument potwierdzający zakup przez Clemensa Wiencka z Dąbrówki drewna z lasu
dominialnego i jego wywóz, 1841
32,8 cm x 20,2 cm
papier
Dokument: Fragment dokumentu z Małej Dąbrówki podpisanego m.in. przez sołtysa S.
Chowantza, 1840
33 cm x 21,2 cm
papier
Dokument z podpisami władz gminy Dąbrówki Małej: Josepha Brody (sołtysa), Paula Dudy
33,2 cm x 20,2 cm
papier
Reces uwłaszczeniowy z Katowic, 1827 r. (odbitka litograficzna)
30,8 cm x 20,2 cm
papier
Odezwa deputowanych z 46 gmin powiatu bytomskiego, 1848 r.
35 cm x 23 cm
papier
Laska wójtowska z Janowa
130 cm
drewno, metal
Odcisk pieczęci sołtysa Katowic Kazimierza Skiby, połowa XIX w.
4,5 cm x 5,5 cm
lak
Makieta drewnianego kościoła w Bogucicach
144 cm x 62 cm x 62 cm
Ikonografia
Reprodukcja pisma Jana Kamieńskiego do burmistrza Bytomia z prośbą o cegły, Kuźnica
Bogucka 17.09.1666
Reprodukcja portretu Krzysztofa Mieroszewskiego z epitafium w kościele mysłowickim
Reprodukcja pisma Krzysztofa Mieroszewskiego do hetmana bytomskiego ze skargą na
Jarockich, naruszających granice (grunt bogucki, wspominany także folwark dąbrowski),
1662 r.
Reprodukcja fragmentu aktu utworzenia ordynacji mysłowickiej przez Krzysztofa
Mieroszewskiego
Reprodukcja dokumentu kupna-sprzedaży Katowic z 1702 r.
Reprodukcja fragmentu mapy Hindenberga
Reprodukcja fragmentu inwentarza z 1702 r. z nazwiskami chłopów z Kuźnicy Boguckiej
Reprodukcja dokumentu dotyczącego przywilejów sołtysów z Piotrowic, 1614 r.
Reprodukcja dokumentu dotyczącego sołtysostwa w Zarzeczu, 1700 r.
Reprodukcja dokumentu dotyczącego przywilejów młynarza z Panewnika
Reprodukcja fragmentu recesu uwłaszczeniowego z Janowa
Fotografie wybranych pieczęci gminnych z katastru karolińskiego
Reprodukcja protokołu wizytacyjnego parafii bogucickiej z 1598 r. – zawierająca pierwszą
wzmiankę o Katowicach
Reprodukcja rysunku Friedricha Bernharda Wernera z Silesia in
CompendioseuTopographia... s. 131 (70) przedstawiająca kościół w Bogucicach
Reprodukcja fotografii drewnianego kościoła w Bogucicach
Reprodukcja portretu ks. Jerzego Antoniego Mieroszewskiego,
Reprodukcja strony tytułowej księgi chrztów z Bogucic, 162
Reprodukcja potwierdzenia przyjęcia krowy kościelnej
Reprodukcja obrazu Matki Boskiej Boguckiej
Reprodukcja portretu Kazimierza Skiby
Kuźniczy rodowód Katowic - sala B
Eksponaty
Mapa księstwa raciborskiego, 1736 r.
58,6 cm x 85 cm
papier
Makieta kuźnicy boguckiej
150 cm x 96 cm x 34 cm
Ikonografia
Reprodukcja planu Katowic (najstarszego), z zaznaczonymi kuźnicami bogucką i załęską
Reprodukcja fragmentu dokumentu z 1702 r. z wymienionymi pracownikami kuźnicy
boguckiej
Reprodukcja fragmentu rachunków Kuźnicy Boguckiej XVIII w.
Wyrok sądu ziemskiego w sprawie przywilejów kuźników boguckich
Reprodukcja umowy zawartej między braćmi Boguckimi, a Adamem Behmerem, dotycząca
zastawu Kuźnicy Boguckiej z Katowicami i Brynowem, 28.07.1598 r. – jedna z najstarszych
wzmianek o Katowicach
Fotografia pieczęci gminnej Kuźnicy Boguckiej z katastru karolińskiego
Fotografia pieczęci gminnej Katowic (Kuźnicy Boguckiej), pierwsza połowa XIX w.
Wizerunek pieczęci gminnej Katowic, 1849 r.
Wizerunek pieczęci Magistratu Katowic, druga połowa XIX w.
Fotografia plakietki z herbem Katowic ze zbiorów MHK
Wizerunek herbu Katowic z okładki książki Georga Hoffmanna Geschichte der Stadt
Kattowitz
Wizerunek współczesnego herbu Katowic
Reprodukcje rycin, ilustrujących pracę w kuźnicy
Reprodukcja dokumentu dotyczącego sporu między Katarzyną Salamonową a Walentym
Roździeńskim
Początki nowoczesnego przemysłu - sala C
Eksponaty
Narzędzia hutnicze – 8 szt.
Długość najdłuższego- 3,5 m
metal
Popiersie nagrobne J. Baildona (1772-1846)
38 cm x 38 cm
metal
Skrzynia podróżna z majątku J. Baildona, przełom XVIII/XIX w.
50 cm x 48 cm x 77 cm
metal
Huta Hohenlohe, akwaforta wg. litografii E.W. Knipla
55cm x 45 cm
papier
Lutnia górnicza – ok. 1845 r.
dł. 210 cm
śr. 47/39 cm
drewno, metal
Niecka do transportu węgla
83 cm x 38 cm x 16 cm
metal
Herb spółki „Georg von GieschesErben”, druga połowa XIX w.
wys. 34,5 cm
metal
Ikonografia
Fotografia J. F. Koulhaasa
Fotografia J. F. Weddinga
Reprodukcja mapy Renscha, 1802-1803 z naniesionymi później nadaniami pól
wydobywczych
Reprodukcja mapy generalnej Księstwa Pszczyńskiego z lat 1863 – 1867
Reprodukcja mapy (Urmeßtischblätter) z 1827 r.
Fotografia cechowni kopalni Beata
Reprodukcja mapy generalnej Księstwa Pszczyńskiego z lat 1863 – 1867
Reprodukcje dokumentów z wymienionymi hutami i kopalniami Wincklerów
Fotografie Franza Wincklera i Marii Winckler
Fotografie Waleski i Huberta von Tiele-Wincklerów
Wizerunek herbu Tiele-Wincklerów
Reprodukcja portretu Georga von Giesche
Wizerunek herbu Georga von Giesche, przyjęty później jako znak firmowy spółki Georg
von Giesche’sErben
Fotografia Kolegium Reprezentantów spółki Georg von Giesche’sErben
Plan z zaznaczoną kopalnią i hutą Hohenlohe
Plan z zaznaczonymi koloniami Hohenlohe i Ignatzdorf
Mapa Katowic i okolic, na której widnieje już linia kolejowa
Narodziny miasta - sala D
Eksponaty
Rozporządzenie królewskie o nadaniu Katowicom w dniu 11. IX. 1865 r. praw miejskich,
odpis z 1867 r.
38 cm x 24,5 cm
papier
Listy F.W. Grundmanna do córki Berty, żony Richarda Holtzego oraz do wnuczki Marty
22 cm x 14 cm
papier
21,8 cm x 14 cm
papier
27,5 cm x 21,3 cm
papier
21,8 cm x 14,5 cm
papier
Wizytówka F. W. Grundmanna
5,4 cm x 8,8 cm
papier
Obrazek willi F. W. Grundmanna, ul. Warszawska
55 cm x 75 cm
papier
Plakieta z herbem Katowic
13 cm x 13 cm
Wosk, drewno
Latarnia z herbem Katowic
30,5 cm x 19,5 cm
Drewno, szkło
Ikonografia
Reprodukcja planu Katowic z 1875 r.
Fotografie Lamche’go przedstawiające Katowice ok. 1872 r.
Fotografia Friedricha Wilhelma Grundmanna, dyrektora generalnego majątku Wincklerów,
a następnie Tiele-Wincklerów
Fotografia Richarda Holtzego, pierwszego przewodniczącego rady miejskiej Katowic
Reprodukcja protokołu z pierwszego posiedzenia rady miejskiej z podpisami pierwszych
radnych, w tym Holtzego
Reprodukcja protokołu z posiedzenia rady miejskiej, na którym wybrano pierwszego
burmistrza (Louisa Diebla) i członków magistratu
Fotografia kościoła ewangelickiego
Fotografia tymczasowego kościoła katolickiego
Fotografia kościoła Mariackiego
Fotografia pierwszej synagogi w Katowicach
Fotografia ks. T. Kremskiego, pierwszego administratora gminy katolickiej
Fotografia ks. V. Schmidta, budowniczego i pierwszego proboszcza kościoła Mariackiego
Fotografia pastora Clausnitzera, pierwszego proboszcza parafii ewangelickiej
Wykaz kontentu multimedialnego
Sala A – „Wiejskie początki”
1. Aplikacja –„Pradzieje”
Aplikacja interaktywna na ekran dotykowy prezentująca ślady obecności prymitywnych kultur z epoki
kamienia i brązu na terenie Katowic. W aplikacji znajdą się fotografie znalezisk z zasobów Muzeum
Górnośląskiego w Bytomiu z komentarzem informującym o miejscu ich znalezienia i kulturze z jaką są
związane. Aplikacja jest rozszerzeniem treści drukowanych plansz merytorycznych. Dostępna również
w języku angielskim.
Objętość: do 5 str. maszynopisu, liczba grafiki do digitalizacji: maksymalnie 30 szt.
2. Mapping – „Pory roku”
Animacja filmowa wyświetlana w pętli pokazująca zmienność pór roku (wiosna, lato, jesień, zima)
wpływająca na kalendarz prac rolniczych i wyznaczająca rytm życia na wsi. Projekcja będzie
wyświetlana z projektora na makietę drzewa (wiosna - ukwiecone drzewo, lato - zielone w pełni
rozwinięte liście, jesień - barwy jesieni i opad liści, zima - pusta korona z elementami śniegu).
Mapping stanowi urozmaicenie scenografii.
Zamawiający dokona stosownej kalibracji treści, w postaci odpowiedniej korekty geometrii
wyświetlanego obrazu z uwzględnieniem nieregularnego kształtu ekranu.
Czas trwania ok. 2 minuty.
3. Aplikacja – „Wieś feudalna”
Aplikacja interaktywna na ekran dotykowy poszerzająca wiedzę na temat wsi feudalnej. Aplikacja
powinna objaśniać sposób zakładania wsi, ich funkcjonowanie i zależności między panem
(właścicielem wsi - szlachcicem) a chłopem oraz wewnętrznymi podziałami między chłopami (od
najbogatszych kmieci -siodłaków, przez zagrodników, chałupników po najuboższych komorników).
Zwiedzający powinien mieć możliwość zapoznania się z pojęciami takimi jak: osadnictwo na prawie
niemieckim, folwark, czynsz, pańszczyzna, uwłaszczenie, zilustrowanymi przykładami z terenu
obecnych Katowic. W aplikacji powinny znaleźć się informacje na temat często zmieniających się
szlacheckich właścicieli wsi, które obecnie wchodzą w skład Katowic.
Aplikacja dostępna również w języku angielskim.
Objętość: do 5 str. maszynopisu, liczba grafiki do digitalizacji: maksymalnie 30 szt.
4. Widowisko – „Pejzaż wiejski”
Materiał filmowy wyświetlany w pętli przedstawiający widok zza okna - pejzaż wyświetlany za pomocą
projektora, zsynchronizowany z mappingiem na drzewie. Ujęcie statyczne: wiosna, lato, jesień, zima.
Czas trwania ok. 2 minuty
5. Słuchowisko – „Pejzaż wiejski”
Słuchowisko w pętli oparte na dźwiękach natury i uzależnione od pokazywanych pór roku: dźwięki
prac gospodarskich, odgłosy zwierząt hodowlanych (synchronizacja z punktami 2 i 4).
Czas trwania: ok. 2 minuty
Sala B – „Kuźniczy rodowód Katowic”
6. Aplikacja – „Dawne zawody”
Aplikacja interaktywna na ekran dotykowy poszerzająca wiedzę w zakresie dawnych zawodów
związanych z kuźnicami żelaza. Aby ułatwić zrozumienie procesu wytopu żelaza, w aplikacji znajdą się
informacje czym zajmowała się osoba wykonująca dany zawód - kuźnik, kowal, dymarz, koszytarz,
węgielnik. Opisy i materiały ikonograficzne zostaną opracowane m.in. w oparciu o fragmenty
„Officinaferraria” Walentego Roździeńskiego. W aplikacji powinna się również znaleźć opowieść o
duchach - skrzatach, pracujących w kuźnicy, opisana przez Walentego Roździeńskiego. Aplikacja
dostępna również w języku angielskim.
Objętość: do 5 str. maszynopisu, liczba grafiki do digitalizacji: maksymalnie 30 szt.
7. Aplikacja – „Herb miasta Katowice”
Aplikacja interaktywna na ekran dotykowy przedstawiająca historię i symbolikę herbu Katowic. Za
pomocą aplikacji zwiedzający dowie się, że herb Katowic nawiązuje do kuźniczych początków
miejscowości - młot kuźniczy występował początkowo w pieczęci gminy Katowice (powstałej z
połączenia dwóch wsi: Katowic i Kuźnicy Boguckiej), a później znalazł się w herbie miasta. Aplikacja
powinna również wyjaśnić, co przedstawiają poszczególne elementy i barwy w herbie. Aplikacja
dostępna również w języku angielskim.
Objętość: do 5 str. maszynopisu, liczba grafiki do digitalizacji: maksymalnie 30 szt.
8. Animacja – „Wytop żelaza w kuźnicy”
Interaktywna animacja filmowa mapowana na planszę ekspozycyjną za pomocą projektorów
multimedialnych przedstawiająca procesy: pozyskiwania rud żelaza, węgla drzewnego i wytopu żelaza
w kuźnicy. Animacja powinna przybliżyć jak warunki naturalne występujące na Górnym Śląsku
sprzyjały powstawaniu kuźnic żelaza oraz pokazać ich funkcjonowanie od czasów średniowiecza do
XVIII wieku na tym terenie. W animacji powinien być również przedstawiony proces kurzenia węgla
drzewnego, kopanie rudy żelaza oraz proces wytopu i obróbki żelaza w kuźnicy. Użytkownik aplikacji
powinien zrozumieć zastosowanie i sposób działania poszczególnych urządzeń w kuźnicy: dymarki,
pieca kowalskiego, młota kuźniczego, miecha kowalskiego i koła wodnego.
Wykonawca zaprojektuje użycie wybranych przez siebie detali wyposażenia kuźnicy jako elementów
interaktywnych, przy pomocy których zwiedzający będą wchodzić w interakcje z animacją. Wykonawca
wykona funkcjonujące repliki tych elementów i opracuje model interakcji z animacją.
Projekcja synchroniczna, wykonana przy użyciu z dwóch projektorów multimedialnych, połączona ze
słuchowiskiem. Zamawiający dokona stosownej kalibracji treści, w postaci:
- odpowiedniej korekty geometrii wyświetlanych obrazów uwzględniających kształt ekranu,
-“edge-blendingu” - wyrównania nasycenia obrazu na powierzchni wspólnej dla dwóch projektorów,
celem uzyskania równomiernej jednolitej projekcji.
Czas trwania ok. 2 minuty
9. Film – „Walenty Roździeński”
Materiał filmowy wyświetlany z projektora multimedialnego stanowiący urozmaicenie scenografii.
Przybliżenie postaci Walentego Roździeńskiego, patrona jednej z głównych ulic miasta i jego dzieła
“Officinaferraria”.
Materiał filmowy powinien przedstawiać bohatera w starszym wieku w trakcie pisania poematu o
hutnictwie. Wątek, obowiązkowy do wykorzystania w filmie to spór Walentego Roździeńskiego z
Katarzyną Salomonową i jego konsekwencje.
Czas trwania: ok. 4 minuty
10. Słuchowisko – „Kuźnica”
Odgłosy tła w pętli: dźwięki pracy urządzeń kuźniczych m.in. wielkiego młota (synchronizacja z
punktem 8).
Czas trwania: ok. 2 minuty
Sala C – „Początki przemysłu”
11. Aplikacja – „Rodzina Wincklerów i Tiele-Wincklerów”
Aplikacja interaktywna na ekran dotykowy prezentująca sylwetki osób z rodziny Wincklerów i TieleWincklerów.
Aplikacja powinna przybliżyć postać Franza Wincklera i jego spadkobierców (Marii von Winckler,
Waleski von Tiele-Winckler, Huberta von Tiele-Winckler),ich inwestycje oraz wpływ na teren
obecnych Katowic (m.in. starania Franza Wincklera o poprowadzenie linii kolejowej przez
Katowice, co przyczyniło się do przekształcenia wsi w miasto).
Obowiązkowe wątki tematyczne do uwzględnienia w aplikacji:
- kariera Franza Wincklera (od szkoły górniczej do właściciela majątku),
- inwestycje - m.in. nabycie ziem wchodzących w skład ordynacji mysłowickiej oraz dóbr
katowickich,
- przeniesienie siedziby zarządu dóbr Wincklerów do Katowic i powierzenie stanowiska dyrektora
generalnego przyjacielowi Franza z czasów szkolnych - Friedrichowi Wilhelmowi Grundmannowi,
- otrzymanie tytułu szlacheckiego,
- przejęcie majątku przez córkę Wincklera -Waleskę,
- ślub Waleski z Hubertem von Tiele i pomnożenie majątku Franza Wincklera,
- utworzeniespółkiakcyjnejKattowitzer Aktiengesellschaft für Bergbau und Eisenhüttenbetrieb.
Aplikacja dostępna również w języku angielskim.
Objętość minimalna tekstu: 2 str. A4
Objętość: do 5 str. maszynopisu, liczba grafiki do digitalizacji: maksymalnie 30 szt.
12. Aplikacja – „Rodzina Giesche”
Aplikacja interaktywna na ekran dotykowy prezentująca sylwetkę Georga von Giesche oraz historię
firmy Georg von Giesches’Erben („Spadkobiercy Georga von Giesche”) i jej inwestycje na terenie
obecnych Katowic.
Obowiązkowe wątki tematyczne do uwzględnienia w aplikacji:
- dostrzeżenie przez Gieschego potencjału galmanu - rudy cynku znajdującej się na terenie Górnego
Śląska,
- uzyskanie przywileju cesarskiego - monopolu na handel i wydobycie rudy na terenie całego Śląska,
- otrzymanie tytułu szlacheckiego przez Gieschego,
- pomnożenie majątku przez jego spadkobierców ,
- powstanie spółki Georg von Giesche’sErben i jej inwestycje ze szczególnym uwzględnieniem terenu
obecnych Katowic: huta cynku Wilhelmina k. Szopienic, kopalnie węgla, połączone później w
skonsolidowaną kopalnię Giesche w Janowie, zakup kopalni Kleofas w Załężu,
- wybudowanie 2 wzorcowych osiedli górniczych dla pracowników kopalni Giesche - Giszowiec i
Nikiszowiec
Aplikacja dostępna również w języku angielskim.
Objętość: do 5 str. maszynopisu, liczba grafiki do digitalizacji: maksymalnie 30 szt.
13. Aplikacja – „Śląscy arystokraci”
Aplikacja interaktywna na ekran dotykowy przedstawiająca wybranych właścicieli wielkich
majątków ziemskich na Górnym Śląsku. Postacie przedstawione w aplikacji wpłynęły na rozwój
przemysłu Górnego Śląska wykorzystując czas rewolucji przemysłowej i inwestując w tworzące się
na tym terenie górnictwo węgla kamiennego oraz nowoczesne hutnictwo.
Rozwój przemysłu w południowej i północnej części dzisiejszych Katowic był związany z
działalnością wielkich rodów arystokratycznych. Aplikacja powinna przybliżyć przedstawicieli tych
rodzin budujących zakłady przemysłowe w swoich dobrach, wskazać najważniejsze zakłady związane
z działalnością tych rodów (np. kopalnia „Murcki”, huta Hohenlohe).
Rody, które powinny zostać omówione w aplikacji:
- książęta pszczyńscy: Anhalt-Koethen, Hochbergowie (właściciele obecnych południowych dzielnic
Katowic) ,
- książęta Hohenlohe (właściciele dóbr bytkowskich, inwestujący na terenie Wełnowca).
Aplikacja dostępna również w języku angielskim.
Objętość: do 5 str. maszynopisu, liczba grafiki do digitalizacji: maksymalnie 30 szt.
14. Aplikacja – „Industrializacja Katowic”
Aplikacja interaktywna prezentowana na stole dotykowym przedstawiająca powstawanie
dziewiętnastowiecznych zakładów przemysłowych (kopalń węgla kamiennego, hut cynku i żelaza)
będących efektem rewolucji przemysłowej na Górnym Śląsku oraz ich zaplecze technologiczne.
Aplikacja powinna wskazać lokalizację zakładów na terenie obecnych Katowic i zawierać
najważniejsze informacje na ich temat. Aplikacja powinna również prezentować intensywny rozwój
sieci drogowej i kolejowej na terenie miasta.
Aplikacja dostępna również w języku angielskim.
Objętość: do 5 str. maszynopisu, liczba grafiki do digitalizacji: maksymalnie 30 szt.
15. Mapping – „Ożywienie litografii Ernesta Knippla”
Widowisko przybliżające początki wczesnej industrializacji na terenie Katowic. Jego rolą jest
ukazanie pejzażu zawierającego kontrastowe zestawienie wiejskiego krajobrazu z nowoczesnym
przemysłem. Projekcja powinna być oparta na motywach litografii Ernesta Wilhelma Knippla (np.
jako kolaż wybranych elementów z różnych grafik autora) i łączyć statyczne elementy oryginalnego
obrazu ze szczegółami opracowanymi w formie animacji. Minimalna ilość animowanych detali - 8
sztuk.
Film wyświetlany na półokrągłym ekranie zabudowanym w narożnym wykuszu. Projekcja
synchroniczna wykonana przy użyciu dwóch projektorów multimedialnych, połączona ze
słuchowiskiem. Zamawiający dokona stosownej kalibracji treści, w postaci:
- odpowiedniej korekty geometrii wyświetlanych obrazów uwzględniających kształt ekranu (służącej
dopasowaniu perspektywy pejzażu do półokrągłego kształtu wykuszu),
-“edge-blendingu” - wyrównania nasycenia obrazu na powierzchni wspólnej dla dwóch
projektorów, celem uzyskania równomiernej jednolitej projekcji.
Czas trwania: ok. 3 minuty
16. Słuchowisko – „Odgłosy tła”
Odgłosy tła: dźwięki natury, w tle odgłos przejeżdżającego pociągu (synchronizacja z punktem 15).
Czas trwania: ok. 3 minuty
Sala D – „Narodziny miasta”
17. Aplikacja – „Przynależność administracyjna”
Aplikacja interaktywna na ekran dotykowy pokazująca wielokrotne zmiany jakie następowały w
zakresie przynależności państwowej oraz administracyjnej dzisiejszych Katowic na przestrzeni
dziejów.
W aplikacji powinien zostać poruszony wątek szybkiego awansu Katowic od uzyskania praw
miejskich w 1865 roku, poprzez uzyskanie statusu stolicy powiatu (1873 r.) aż do 1922 roku, kiedy
Katowice stały się stolicą województwa.
Aplikacja dostępna również w języku angielskim.
Objętość: do 5 str. maszynopisu, liczba grafiki do digitalizacji: maksymalnie 30 szt.
18. Projekcja filmowa „Sesja rady miasta”
Fabularyzowana scena historyczna prezentująca pierwszą sesję Rady Miejskiej Katowic z 14 maja
1866 roku.
Obowiązkowe wątki tematyczne do uwzględnienia:
- uzyskanie praw miejskich - 11.09.1865 r.,
- przemiany, jakie nastąpiły w Katowicach od 1851 roku, kiedy zamieszkał w nich pierwszy
w historii Przewodniczący Rady Miejskiej dr Richard Holtze ,
- spór z przedstawicielami starych katowickich rodów chłopskich (reprezentowanych m.in. przez
sołtysa Kazimierza Skibę) przeciwnych urbanizacji miejscowości i zmiany sposobu jej
administrowania,
- działania, które zostały podjęte w celu uzyskania ordynacji miejskiej.
Udział min. 10 aktorów
Czas trwania: ok. 5 minut
Zamawiający zaleca zapoznanie się z następującymi publikacjami:
- G. Hoffmann „Historia miasta Katowice”, tłum. D. Makselon, M. Skop, Katowice 2003.
- R. Holtze „Miasto Katowice : studium kulturowo-historyczne”, tłum. I.T. Sławińska, Katowice
2005.
.
19. Słuchowisko – „Odgłosy tła- miasto”
Odgłosy tła miejskiej ulicy z przełomu lat 60/70 XIX wieku - dźwięk dorożki, kroki ludzi, odgłosy
miasta.
Czas trwania: ok. 2 minut /w pętli/
Wymagania dotyczące wykonania scenografii
Scenografia powinna wprowadzać w tematykę wystawy oraz stanowić odpowiednie tło dla
prezentowanych eksponatów.
Istotnym elementem scenografii powinny być posadzki imitujące rodzaj podłoża
charakterystyczny dla danej przestrzeni:
W sali A „Wiejskie początki” przewiduje się wykonanie drewnianej stylizowanej podłogi we
wnętrzu wiejskiej chaty oraz imitację klepiska,
W sali B „Kuźniczy rodowód Katowic”, nawiązującej wyglądem do wnętrza kuźnicy żelaza,
przewiduje się wykonanie imitacji klepiska,
W sali C „Początki przemysłu” zostanie zastosowany efekt malarstwa iluzjonistycznego, który
będzie stanowił kontynuację litografii E. Knippla, umiejętnie łącząc projekcję panoramy z
wnętrzem.
W sali D „Narodziny miasta” zostanie odtworzony klimat miejskiej ulicy z przełomu lat 60. i 70.
XIX w. a posadzka będzie imitować zabudowę miejską z tego czasu.
W wystawie zastosowane również makiety oraz wydruki wielkoformatowe połączone z
projekcją multimedialną. W sali B „Kuźniczy rodowód Katowic” zwiedzający będzie miał
możliwość zobaczenia jak wyglądał i działał młot kuźniczy oraz piec dymarski jak również dotknąć
surowców potrzebnych do wytopu (ruda żelaza i węgiel drzewny).
Na wydrukach wielkoformatowych prezentowany będzie materiał merytoryczny i
ikonograficzny. Ekspozycja będzie ilustrowana zdjęciami – muzealiami z bogatych z zasobów
własnych oraz pozyskanych od innych instytucji współpracujących z Muzeum. Na planszach znajdą
się opisy wprowadzające poszczególne tematy, podkreślające najważniejsze wątki, przybliżające
prezentowane materiały, których rozwinięcie znajdzie się w poszczególnych aplikacjach
prezentowanych na ekranach dotykowych.
Wykaz i wymagane parametry sprzętu:
szt.
Typ sprzętu
Wymagane parametry:
8 Ekran dotykowy
Ekran LCD w obudowie otwartej przeznaczonej do zabudowy, przekątna ekranu 22'',
nakładka multitouch, wandaloodporna, rozdzielczość natywna 16:9 Full HD
1920x1080, odświeżanie 5 ms, kąty widzenia: poziomy ±89°, pionowy ±89°,
sterowanie RS232 i/lub LAN, wejścia: HDMI, DVI, VGA
1 Monitor LCD
Monitor LCD LED 55", rozdzielczość 1920 x 1080, jasność 350 cd/m2, kąty widzenia
±88°, praca w nietypowym położeniu, sterowanie RS232 in, RS232 out i LAN, wejścia
HDMI, DVI, VGA
1
nakładka
dotykowa
Folia 55" oparta na technologii pojemnościowej aplikowana bezpośrednio na szkle,
umożliwiająca pracę "przez szybę", obsługa multitouch 10 pkt., kontroler USB,
kompatybilność z player'em i monitorem, niezbędne akcesoria w zestawie
1
Projektor
multimedialny
Projektor multimedialny, technologia LED DLP, współczynnik projekcji 0,63,
rozdzielczość natywna 4:3 XGA 1024x768, 2300 ANSI Lumenów, złącze HDMI,
RS232, LAN
1
Projektor
multimedialny
Projektor typu UltraShortTrow, technologia LCD, współczynnik projekcji od 0,36:1,
rozdzielczość natywna 4:3 XGA 1024x768, 2800 ANSI Lumenów, HDMI, RS232,
żywotność lampy 8000h
Projektor
2
multimedialny
Projektor multimedialny, technologia LCD, współczynnik projekcji 0.49:1,
rozdzielczość natywna 4:3 WXGA 1024 x 768, 2600 ANSI Lumenów, Żywotność
lampy min.: 5000h, Złącza HDMI, RS232, LAN, projekcja horyzontalnej krawędzi
obrazu w osi obiektywu
1
Projektor
multimedialny
Projektor typu UltraShortTrow, technologia LCD, współczynnik projekcji od 0,36:1,
rozdzielczość natywna 16:10 WXGA 1280x800, 2800 ANSI Lumenów, HDMI, RS232,
żywotność lampy 8000h
3
Projektor
multimedialny
Projektor multimedialny, technologia DLP, współczynnik projekcji od 0,69:1,
rozdzielczość natywna 16:9 Full HD 1920x1080, 2500 ANSI Lumenów, złącza: HDMI,
RS232
Player
17 multimedialny /
komputer
Procesor o wydajności nie gorszej niż: Intel QuadCore i5 3340, 4x3.1GHz, Chipset o
wydajności nie gorszej niż: Intel H61, Karta graficzna o wydajności nie gorszej niż:
Intel HD 2500, Dysk twardy HDD, 240GB HDD, Pamięć operacyjna 8GB DDR3,
Karta sieciowa Gigabit LAN, Wyjścia video 1x HDMI, 1x VGA, Wyjścia cyfrowe audio
Coaxial S/PDIF, I2S, Wyjścia/wejścia zewnętrzne Min. 4x USB 2.0, 2x PS/2, 1x RJ45. Obudowa Niskoprofilowa typu mini PC z pasywnym chłodzeniem, System
operacyjny dopasowany do wymagań aplikacji i systemu zarządzania ekspozycją
20 głośnik
Głośnik dwudrożny w obudowie wg. wytycznych projektu wykonawczego, z regulacją
kąta nachylenia, zakres częstotliwości: 120 Hz - 20 kHz, Moc ciągła w teście 100
godzin: 90 W ciągły program muzyczny
4
głośnik
niskotonowy
Kolumna niskotonowa w obudowie wg. wytycznych projektu wykonawczego, zakres
częstotliwości: 40 Hz - 200 Hz, Moc ciągła w teście 100 godzin: 240 W ciągły
program muzyczny
4
wzmacniacz
audio
wzmacniacz cyfrowy 6-kanałowy, pasmo przenoszenia 20Hz(-1dB) - 20kHz(-0,5dB),
Zniekształcenia THD < 0,3% @ 1kHz, czułość wejściowa 1V rms