Obliczanie powierzchni płyty
Transkrypt
Obliczanie powierzchni płyty
M. Guminiak - Analiza płyt cienkich metodą elementów brzegowych... 71 4.1. MODELE DYSKRETNE PODŁOŻA SPRĘŻYSTEGO TYPÓW: WINKLERA I PÓŁPRZESTRZENI SPRĘŻYSTEJ Metoda elementów brzegowych jest również wykorzystywana w rozwiązywaniu zadania płyty spoczywającej na podłożu sprężystym Rozważa się dyskretny model podłoża typów: Winklera lub półprzestrzeni sprężystej. Równanie deformacji podłoża można opisać następująco (Rys. 38a): w0 (P ) = ∫ q (Q) ⋅ g (P, Q) ⋅ dΩ 0 0 (4.1) 0Q Ω0 gdzie q0 jest odporem podłoża sprężystego, Ω 0 jest obszarem na którym działa reakcja podłoża sprężystego oraz g0 (P, Q ) jest funkcją podatności podłoża. Dla podłoża typu Winklera przyjmuje się: 1 δ (P, Q ) k gdzie δ (P, Q ) jest deltą Diraca i k jest sztywnością podłoża. g 0 (P, Q ) = (4.2) Dla podłoża typu półprzestrzeni sprężystej, funkcja podatności ma postać: g 0 (P, Q ) = 1 − ν 02 1 1 ⋅ = C1 rP ,Q π E 0 rP ,Q (4.3) gdzie E0 jest modułem sprężystości podłoża i v0 jest współczynnikiem Poissona podłoża. Po dyskretyzacji, podłoże typu Winklera można opisać budując diagonalną macierz podatności o współczynnikach na głównej przekątnej równych 1 . Dla podłoża typu półprzestrzeni sprężystej k równanie deformacji przyjmie postać (Rys. 38b): n w0 n = C1 ⋅ ∑ q 0 m ⋅ m =1 ∫ Ωm 1 rn ,Q ⋅ dΩ 0 m (4.4a) W notacji macierzowej można zapisać: w 0 = C1 Dq 0 (4.4b) gdzie C1D jest macierzą podatności podłoża. Dla podłoża typu półprzestrzeni sprężystej macierz D jest pełna. Z równania (4.4b) oblicza się odpór podłoża, który należy uwzględnić w równaniach pracy wirtualnej (4.6) i (4.7): q0 = K ⋅ w 0 gdzie K = 1 −1 D . C1 (4.5) M. Guminiak - Analiza płyt cienkich metodą elementów brzegowych... 72 x ax n-1 P n n+1 dS dΩQ0m m ay Q y Rys. 38a. Budowa macierzy podatności podłoża n (xn,yn) xn r1 1 r2 2 r3 r4 m (xm,ym) 4 ax ay 3 yn Rys. 38b. Obliczanie elementów macierzy D dla podłoża typu półprzestrzeni sprężystej Odpowiednie całki z funkcji opisanej równaniem (4.3) oblicza się analitycznie. Zamieszczono je w załączniku Z.5. M. Guminiak - Analiza płyt cienkich metodą elementów brzegowych... 73 4.2. CAŁKOWE SFORMUŁOWANIE ZADANIA STATYKI PŁYTY SPOCZYWAJĄCEJ NA PODŁOŻU SPRĘŻYSTYM Zadanie formułuje się podobnie do opisanego w podrozdziałach 2.1. i 3.1., (Rys. 39). Pierwsza grupa sił (płyta nieograniczona) x1 w -ugięcie x2 Mn* -moment zginający n P*=1* * x3 ϕs* s -kąt obrotu w kierunku s s x Mns* -moment y skręcający s n n Tn* -siła poprzeczna ϕn* -kąt obrotu w kierunku n Druga grupa sił (płyta rzeczywista) Mn -moment zginający x1 wb -ugięcie x2 n Ω p(y) x3 q0 -reakcja w więzach s podłoża s ϕs -kąt obrotu x Mns -moment y w kierunku s n ϕn -kąt obrotu w kierunku n skręcający s w0 - n przemieszczenie Tn -siła poprzeczna więzów sprężystych (podłoża) x = x (x1,x2) − punkt źródłowy y = y (x1,x2) − punkt obserwacji Rys. 39. Wielkości występujące w brzegowych równaniach całkowych Brzegowe równania całkowe będą miały postać: [ ] c(x) ⋅ w(x) + ∫ Tn* (y, x) ⋅ wb (y ) − M n* (y, x) ⋅ ϕ n (y ) − M ns* (y, x) ⋅ ϕ s (y ) ⋅ dΓ(y ) = [ Γ ] = ∫ Tn (y ) ⋅ w (y, x) − M n (y ) ⋅ ϕ n* (y, x) − M ns (y ) ⋅ ϕ s* (y, x) ⋅ dΓ(y ) + * Γ + ∫ p(y ) ⋅ w* (y, x) ⋅ dΩ(y ) − ∫ q 0 (y ) ⋅ w* (y, x) ⋅ dΩ 0 (y ) Ω Ω0 (4.6) M. Guminiak - Analiza płyt cienkich metodą elementów brzegowych... oraz [ * * 74 ] * c(x) ⋅ ϕ n (x) + ∫ T n (y, x) ⋅ wb (y ) − M n (y, x) ⋅ ϕ n (y ) − M ns (y, x) ⋅ ϕ s (y ) ⋅ dΓ(y ) = [ ] Γ * * * = ∫ Tn (y, x) ⋅ w (y, x) − M n (y ) ⋅ ϕ n (y, x) − M ns (y ) ⋅ ϕ s (y, x) ⋅ dΓ(y ) + (4.7) Γ * * + ∫ p(y ) ⋅ w (y, x) ⋅ dΩ(y ) − ∫ q0 (y ) ⋅ w (y, x) ⋅ dΩ 0 (y ) Ω gdzie: Ω0 {T (y, x), M (y, x), M * n = * n }= * * * * ns (y, x), w (y, x), ϕ n (y, x), ϕ s (y, x) . ∂ * Tn* (y, x), M n* (y, x), M ns (y, x), w∗ (y, x),ϕ n* (y, x),ϕ s* (y, x) ∂n(x) { } 4.3. BUDOWA UKŁADU RÓWNAŃ ALGEBRAICZNYCH Dodatkowymi niewiadomymi w zadaniu są przemieszczenia wewnętrznych punktów kolokacji w0 . Po dyskretyzacji brzegu płyty na elementy brzegowe typu „constans” i wnętrza płyty na elementy powierzchniowe typu „constans” układ równań przybierze formę (Rys. 40 i Rys. 41): G X ∆ G 2 G1 −I G3 E1 X F1 0 ⋅ ϕ s = 0 E 2 w 0 F2 (4.8) Obszar płyty k+1 n-1 sk n G2 nk G3 n+1 E2 k m G X k-1 E1 G1 ∆δ i+1 d i si i-1 ni Rys. 40. Oznaczenia stosowane przy budowa macierzy charakterystycznej M. Guminiak - Analiza płyt cienkich metodą elementów brzegowych... 75 Obszar płyty k+1 sk n Ω nk n-1 p(y) F2 n+1 k F1 k-1 i+1 i si i-1 δ ni Rys. 41. Oznaczenia stosowane przy budowa wektora prawej strony 4.4. OBLICZANIE UGIĘCIA PŁYTY SPOCZYWAJĄCEJ NA PODŁOŻU SPRĘŻYSTYM Po rozwiązaniu układu znane są odpowiednie wielkości brzegowe oraz wielkości przemieszczeń wewnętrznych punktów kolokacji. Mając za podstawę to samo całkowe równanie brzegowe (4.6) można obliczyć ugięcie w dowolnym punkcie obszaru płyty (punkt kolokacji znajduje się wewnątrz obszaru płyty, współczynnik c(x) = 1 ), podobnie jak to miało miejsce w podrozdziałach 1.4. i 2.2. Do obliczania wartości ugięcia wykorzystuje się wyprowadzone wcześniej odpowiednie całki brzegowe, całki po powierzchni obciążenia Ω oraz całki po krzywej dla obciążenia rozłożonego liniowo. Wzór opisujący ugięcie ulegnie nieznacznej modyfikacji o człon związany z przemieszczeniami i reakcjami w węzłach wewnętrznych punktów kolokacji: ( ) w = w X + w(q 0 , w 0 ) + w( p ) (4.9a) Bezpośrednio z równania pracy wirtualnej można otrzymać: [ ] w(x) = − ∫ Tn* (y , x) ⋅ wb (y ) − M n* (y , x) ⋅ ϕ n (y ) − M ns* (y , x) ⋅ ϕ s (y ) ⋅ dΓ(y ) + [ Γ ] + ∫ Tn (y ) ⋅ w* (y , x) − M n (y ) ⋅ ϕ n* (y , x) − M ns (y ) ⋅ ϕ s* (y , x) ⋅ dΓ(y ) + Γ + ∫ p ( y ) ⋅ w * ( y , x ) ⋅ dΩ ( y ) − ∫ q 0 ( y ) ⋅ w * ( y , x ) ⋅ dΩ 0 ( y ) Ω Ω0 a po dyskretyzacji elementami brzegowymi przyjmuje formę: (4.9b) M. Guminiak - Analiza płyt cienkich metodą elementów brzegowych... le le 76 le w( x1 , x2 ) = −∑ wb( k ) ⋅ ∫ Tn∗k ⋅ dΓk + ∑ ϕ n( k ) ⋅ ∫ M n∗k ⋅ dΓk + ∑ ϕ s( k ) ⋅ ∫ M ns∗ k ⋅ dΓk + k =1 le k =1 Γk le k =1 Γk lwe + ∑ Tn( k ) ⋅ ∫ wk∗ ⋅ dΓk − ∑ M n( k ) ⋅ ∫ ϕ n∗k ⋅ dΓk − ∑ q0( m ) ⋅ k =1 Γk k =1 m =1 Γk ∫w ∗ m Ω0 m Γk Lp ⋅ dΩ 0 m + ∑ pl ⋅ ∫ wl∗ dΩ l l =1 (4.9c) Ωl gdzie le jest liczbą elementów brzegowych, lwe jest liczbą wewnętrznych elementów powierzchniowych i Lp jest liczbą obciążeń ciągłych rozłożonych na powierzchni płyty. 4.5. OBLICZANIE MOMENTÓW ZGINAJĄCYCH W PŁYCIE SPOCZYWAJĄCEJ NA PODŁOŻU SPRĘŻYSTYM Obliczanie momentów zginających przeprowadza się za pomocą ilorazu różnicowego przy użyciu przemieszczeń pięciu sąsiadujących ze sobą punktów (Rys. 42). x1 w5 x2 w2 w1 w3 ∆x2 w4 ∆x1 Rys. 42. Budowa ilorazu różnicowego Momenty zginające będą wówczas wyrażone wzorami: ∆2 w ∆2 w M x1 = − D 2 + v p ∆x 22 ∆x1 (4.10) ∆2 w ∆2 w M x1 = − D 2 + v p ∆x 22 ∆x1 (4.11) ∆2 w w2 − 2 w1 + w3 = ∆x12 (∆x1 )2 (4.12) gdzie: M. Guminiak - Analiza płyt cienkich metodą elementów brzegowych... 77 ∆2 w w4 − 2 w1 + w5 = ∆x 22 (∆x2 )2 (4.13) 4.6. PRZYKŁADY OBLICZEŃ W celu uproszczenia oznaczeń przyjęto, że oś x1 odpowiada oznaczenia osi x , a oś x 2 odpowiada osi y globalnego układu współrzędnych. Brzeg płyty dyskretyzuje się na elementy brzegowe typu „constans” o równej długości, a powierzchnię płyty na brzegowe elementy powierzchniowe typu „constans” o równych wymiarach, które tworzą siatke regularną. W podrozdziale 4.6.1. analizowana jest płyta kwadratowa, mająca wszystkie krawędzie swobodne (Rys. 43) spoczywająca na podłożu typu Winklera z uwzględnieniem więzów jednostronnych. Obciążenie p rozłożone jest symetrycznie na powierzchni kwadratu. Zadanie rozwiązuje się iteracyjnie, eliminując w kolejnych iteracjach punkty kolokacji wewnątrz obszaru płyty, w których reakcja q0 przyjmuje wartość ujemną. Wyniki obliczeń porównane są z rozwiązaniami MEB [4, 9, 32, 62]. W podrozdziale 4.6.2. przeprowadza się analizę płyty kwadratowej, mającej wszystkie krawędzie swobodne i spoczywającej na podłożu typu półprzestrzeni sprężystej z więzami dwustronnymi. Obciążenie w postaci siły skupionej przyłożone jest w środku płyty (Rys. 44). Wyniki obliczeń porównane są z rozwiązaniami MEB [62]. x p ld l a x P ld l s s y Rys. 43. Płyta kwadratowa, spoczywająca na podłożu sprężystym typu Winklera y Rys. 44. Płyta kwadratowa, spoczywająca na podłożu sprężystym typu półprzestrzeni sprężystej M. Guminiak - Analiza płyt cienkich metodą elementów brzegowych... 78 4.6.1. Płyta kwadratowa, mająca wszystkie krawędzie swobodne, spoczywająca na podłożu sprężystym typu Winklera, obciążona równomiernie na wycinku powierzchni Przykład 1. l = 400 cm, hp = 20 cm, Ep = 2.6 x 106 N/cm2, vp = 0.15, ε = δ d = 0.001 , a = 50 cm, k = 50 N/cm3 , p = 300 N/cm2, liczba elementów brzegowych: 64, liczba wewnętrznych punktów kolokacji: 256. Ugięcie w [cm] wzdłuż przekątnej ld -0.10 -0.05 Ugięcie w [cm] 0.00 0.05 − więzy jednostronne 0.10 − więzy dwustronne 0.15 0.20 0.25 0.30 0.35 0.0 0.2 0.4 0.6 0.8 1.0 Odległość [s/ld] Rys. 45. Płyta kwadratowa, spoczywająca na podłożu sprężystym typu Winklera. Wykres ugięcia wzdłuż przekątnej ld Tabela 4.1. Ugięcie w środku płyty MEB - praca Kirchhoff [32] Kirchhoff [4] Reissner [62] Reissner [9] w max [cm] Więzy Więzy jednostronne dwustronne 0.333087 0.329574 0.338520 0.333560 0.333604 0.329870 0.346120 0.341456 0.341402 0.337788 M. Guminiak - Analiza płyt cienkich metodą elementów brzegowych... Tabela 4.2. Moment zginający w środku płyty M max [N·cm/cm]·106, MEB - praca Więzy jednostronne Więzy dwustronne 0.116912 0.115320 Liczba iteracji – 3. Przykład 2. l = 400 cm, hp = 30 cm, Ep = 2.6 x 106 N/cm2, vp = 0.15, ε = δ d = 0.001 , a = 20 cm, k = 500 N/cm3, p = 1000 N/cm2, liczba elementów brzegowych: 64, liczba wewnętrznych punktów kolokacji: 256. Ugięcie w [cm] wzdłuż przekątnej ld -0.02 -0.01 – więzy jednostronne – więzy dwustronne Ugięcie w [cm] 0.00 0.01 0.02 0.03 0.0 0.2 0.4 0.6 0.8 1.0 Odległość [s/ld] Rys. 46. Płyta kwadratowa, spoczywająca na podłożu sprężystym typu Winklera. Wykres ugięcia wzdłuż przekątnej ld 79 M. Guminiak - Analiza płyt cienkich metodą elementów brzegowych... Tabela 4.3. Ugięcie w środku płyty w max [cm] Więzy jednostronne Więzy dwustronne MEB - praca Kirchhoff [32] 0.030895 0.029642 0.031942 0.029947 Kirchhoff [4] 0.031344 0.029597 Reissner [62] 0.035710 0.033593 Reissner [9] 0.035083 0.033335 Tabela 4.4. Moment zginający w środku płyty M max [N·cm/cm]·105, MEB - praca Więzy jednostronne Więzy dwustronne 0.852430 0.834393 Liczba iteracji – 4. Przykład 3. l = 400 cm, hp = 40 cm, Ep = 2.6 x 106 N/cm2, vp = 0.15, ε = δ d = 0.001 , a = 20 cm, k = 500 N/cm3, p = 1000 N/cm2, liczba elementów brzegowych: 64, liczba wewnętrznych punktów kolokacji: 256. Ugięcie w [cm] wzdłuż przekątnej ld – więzy jednostronne -0.010 -0.005 – więzy dwustronne Ugięcie w [cm] 0.000 0.005 0.010 0.015 0.020 Odległość [s/ld] 0.025 0.0 0.2 0.4 0.6 0.8 1.0 Rys. 47. Płyta kwadratowa, spoczywająca na podłożu sprężystym typu Winklera. Wykres ugięcia wzdłuż przekątnej ld 80 M. Guminiak - Analiza płyt cienkich metodą elementów brzegowych... 81 Tabela 4.5. Ugięcie w środku płyty w max [cm] Więzy jednostronne Więzy dwustronne MEB - praca Kirchhoff [32] 0.020518 0.020194 0.021287 0.020562 Kirchhoff [4] 0.020564 0.020206 Reissner [62] 0.024273 0.023548 Reissner [9] 0.023634 0.023296 Tabela 4.6. Moment zginający w środku płyty M max [N·cm/cm]·105, MEB - praca Więzy jednostronne Więzy dwustronne 0.933794 0.922606 Liczba iteracji – 3. 4.6.2. Płyta kwadratowa, mająca wszystkie krawędzie swobodne, spoczywająca na podłożu sprężystym typu półprzestrzeni spreżystej, obciążona siłą skupioną w środku l = 100 cm, hp = 2 cm, Ep = 2.6 x 106 N/cm2, vp = 0.3, ε = δ d = 0.001 , E0 = 3000 N/cm2, v0 = 0.3, P = 1000 N, liczba elementów brzegowych: 64, liczba wewnętrznych elementów powierzchniowych: 256. Siłę P rozłożono na powierzchni kwdratu o boku, którego długość a = 1.0 cm Rozkład ugięcia w [cm] wzdłuż przekątnej ld Ugięcie [cm] 0 0,002 0,004 0,006 0,008 0,01 0,012 ----- więzy d 0,97 0,84 0,72 0,59 0,5 0,41 0,28 0,16 0,03 więzy jednostronne [MEB - praca] [62] Odległość [s/ld] Odległość [s/ld] 0 0.25 0.5 0.75 Rys. 48a. Płyta kwadratowa, spoczywająca na podłożu sprężystym typu półprzestrzeni sprężystej. Wykres ugięcia wzdłuż przekątnej ld 1 M. Guminiak - Analiza płyt cienkich metodą elementów brzegowych... 82 Rozkład reakcji podłoża q0 [N/cm2] wzdłuż przekątnej ld ------ więzy dwustronne 0,91 0,97 0,66 0,72 0,78 0,84 0,41 0,47 0,53 0,59 0,16 0,22 0,28 0,34 -0,2 0,03 0,09 Reakcja podłoża [N/cm2] więzy jednostronne 0 0,2 [62] 0,4 0,6 0,8 1 1,2 1,4 1,6 Odległość [s/ld] 0 0.25 Odległość [s/ld] 0.5 0.75 Rys. 48b. Płyta kwadratowa, spoczywająca na podłożu sprężystym typu półprzestrzeni sprężystej. Wykres reakcji podłoża wzdłuż przekątnej ld Tabela 4.7. Ugięcie w środku płyty w0 max [cm] MEB - praca [62] * 0.012094 0.0107 Tabela 4.8. Reakcja podłoża w środku płyty q0 max [N/cm2] MEB - praca [62] * 1.509720 1.60 Tabela 4.9. Moment zginający w środku płyty Mmax [N·cm/cm]·103 MEB – praca 0.281743 [62] * - wielkości odczytane z wykresu [62] 1