streszczenie rozprawy w j. polskim i w j. angielskim

Streszczenie rozprawy doktorskiej
 Imię i nazwisko autora rozprawy:
Rafał Głębocki
 Tytuł naukowy oraz imię i nazwisko promotora rozprawy:
Prof. dr hab. inż. Włodzimierz Gogołek
 Tytuł rozprawy:
Model kształcenia informatycznego w szkołach ponadgimnazjalnych
w społeczeństwie sieci
 Wyrażenia kluczowe:
cybernetyczny model kształcenia, cyfrowi tubylcy, internet, kluczowa kompetencja
– umiejętność uczenia się, media cyfrowe, metoda eksperymentu pedagogicznego,
metoda projektu edukacyjnego, nowa kultura uczenia się, personalizacja, procesy
kształcenia,
samoocena,
społeczeństwo
sieci,
środowisko
uczenia
się,
TIK
– technologie informacyjno-komunikacyjne, współpraca (praca zespołowa).
Streszczenie
Niestabilna i zmienna rzeczywistość (płynna nowoczesność) globalnych środowisk
– współczesnych społeczeństw sieci, powinna implikować dostosowania w systemach
kształcenia. Dotychczas najczęściej stosowany model nauczania określany mianem
„transmisyjnego” zdaje się nie przystawać do wyzwań, z którymi mierzyć się będą obecni
uczniowie
–
cyfrowi tubylcy.
Widoczne
są w
nim
braki
m.in.
w
zakresach:
1 – strukturalnego powiązania wykorzystania mediów cyfrowych, w tym przede wszystkim
internetu,
ze
społecznym
charakterem
budowania
wiedzy
(współpraca),
2 – kontekstowego, tj. odnoszącego się do potrzeb kształcenia, użytkowania technologii
informacyjno-komunikacyjnych (personalizacja), czy 3 – aktywizowania uczniów w celu
zwiększania ich świadomości związanej z kompetencją uczenia się (samoocena).
Powyższe konstatacje – rozszerzone są we wstępie dysertacji oraz szczegółowo
omówione w pięciu rozdziałach rozprawy – stanowiły o przyjęciu celu pracy, którym jest:
 opracowanie modelu kształcenia „Edu-Net” wspierającego kluczową kompetencję
– umiejętność uczenia się w społeczeństwie sieci na przykładzie nauczania informatyki
w szkołach ponadgimnazjalnych oraz zaprezentowanie wpływu tego modelu na
wybrane procesy kształcenia.
1
Konsekwencją badania źródeł, które dotyczą tematu – analizy, będącej mutacją
metody delfickiej (eksperckiej) – było stworzenie projektu wstępnego modelu. Protomodel
zawierał:
 obszar czynników wychowawczych: współpracę, samoocenę oraz personalizację,
 obszar kompetencji specjalistycznych: kontekstowe wykorzystanie
technologii informacyjno-komunikacyjnych – mediów cyfrowych,
 elementy procesu kształcenia – ujętego w aktywizującą formę:
 formuły pedagogicznej – nowej kultury uczenia się,
 obszaru realizacji procesów kształcenia – środowiska uczenia się,
 metody dydaktycznej – projektu edukacyjnego.
W rezultacie eksperymentu pedagogicznego przeprowadzonego metodą grup
porównawczych (równoległych) udowodniono przyjęte hipotezy badawcze. Osiągnięto cel
badania, czyli:
 zweryfikowano pozytywnie projekt wstępny modelu „Edu-Net”,
 zaprezentowano końcowy model „Edu-Net”.
Model ma charakter szkieletowy, tzn. że może być dynamicznie dostosowywany do
potrzeb i oczekiwań uczestników procesu kształcenia. Model ten może podlegać
ulepszaniu, czego przykładem jest jego opracowanie w formie cybernetycznego modelu
kształcenia.
Wynikiem badania – rozpatrzonym w związku z hipotezami – jest wskazanie wpływu
modelu „Edu-Net” na wybrane procesy kształcenia, co zostało dokonane przez pryzmat
triady pojęć:
 konceptu „majsterkowania” – uczenia się z wykorzystaniem technologii informacyjnokomunikacyjnych,
 zasady: mniej nauczania – więcej uczenia się,
 idei oddolnego wspierania procesów uczenia się w społeczeństwie sieci.
Wnioski i zalecenia wynikające z badania – poddane analizie w podsumowaniu pracy
– mogą posłużyć wspieraniu procesów kształcenia kluczowej kompetencji: umiejętności
uczenia się w społeczeństwie sieci. Są to m.in. zachęcanie środowisk szkolnych do udziału
w badaniach metodą eksperymentu pedagogicznego oraz włączenie do procesów
kształcenia czynników wychowawczych wspierających rozwój tzw. umiejętności miękkich.
Zaleceniem może być wdrażanie nowej kultury uczenia się w środowisku uczenia się
współczesnej szkoły – z wykorzystaniem TIK, w tym: wdrażanie aktywizujących metod
nauczania i uczenia się oraz zwiększenie zastosowania jakościowych sposobów oceniania.
2
Summary of the Ph.D. Thesis
 Name of the author of the thesis:
Rafał Głębocki
 Academic title of the doctoral supervisor of the thesis:
Prof. dr hab. inż. Włodzimierz Gogołek
 The title of the thesis:
The Model of Information Technology Education in Upper Secondary Schools
in the Network Society
 Keyword phrases:
collaboration (cooperation – team work), cybernetic model of education, digital media,
digital natives, educational processes, ICT – information and communication
technology, internet, key learning competence, learning environment, new culture
of learning, network society, pedagogical experiment method, personalization, project
method, self-evaluation.
Summary
The unstable and fast-changing reality (liquid modernity) of global environments
– contemporary network societies, should imply adjustments in educational systems.
The system that has commonly been used so far, which can be described as
a “transmission” model, does not seem to address challenges that nowadays students
– digital natives – will have to cope with. For instance, it obviously lacks in such scope as:
1 – a structural connection between digital media usage, especially of the internet, and
the social way of knowledge building (collaboration), 2 – the use of ICT that features
context of the students’ educational needs (personalization), and 3 – making students
more active in order to increase their consciousness of learning competence (selfevaluation).
The above mentioned statements – that have been broadened in the introduction of
the dissertation and discussed in detail in five chapters – determined the assumption
of the thesis aim, which is:
 elaboration of the “Edu-Net” model of education that supports the key learning
competence in the network society, upon an example of information technology
teaching in upper secondary schools, and a demonstration of the influence of the
model on selected educational processes.
3
Making of the model prototype has been the consequence of a thorough analysis
of information sources that concern the subject matter. It was based on desk research
– a mutation of the Delphi Method. The protomodel included:
 the field of educational factors: collaboration (cooperation – team work),
self-evaluation and personalization,
 the field of specialist skills: contextual usage of information
and communication technology – digital media,
 elements of an educational process – embraced in an activating form of:
 a pedagogical formula – a new culture of learning,
 an area of educational processes realization – learning environment,
 a didactic method – the project method.
The assumed research hypotheses have been proved as a result of the pedagogical
experiment that was carried out by a parallel group method. The aim of the research has
been achieved:
 the prototype of the “Edu-Net” model has been positively verified,
 the final “Edu-Net” model has been presented.
The model is of shell-like structure, which means that it can be adjusted to the
needs and expectations of an educational process participants. The model can undergo
improvements. An example of such activity is the elaboration of the model in the form of
the cybernetic model of education.
The outcome of the research – the findings have been dealt with in relation to the
hypotheses – is an indication of the influence of the “Edu-Net” model upon selected
educational processes. It has been done by seeing from the angle of a notion triad:
 the concept of “tinkering” – learning with the usage of information and communication
technology,
 the principle: teach less – learn more,
 the idea of a bottom-up support of educational processes in the network society.
Conclusions and recommendations that arise from the research – they have been
subject of analysis in the summing up chapter of the thesis – may serve as a support
of educational processes of key learning competence in the network society. They are,
among others: making school environments more eager to participate in the research by
the pedagogical experiment method and including educational factors that support the so
called soft skills – into educational processes. An introduction of a new culture of learning
in the learning environment of the contemporary school with the usage of ICT may also
be a recommendation. It may include an application of activating methods of teaching
and learning and an increase in qualitative ways of assessment.
4