ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z
Transkrypt
ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z
Studia i Materiały. Miscellanea Oeconomicae Rok 19, Nr 2/2015 Wydział Zarządzania i Administracji Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach Zarządzanie i logistyka Małgorzata Wójcik1 USTAWA O PROMOCJI ZATRUDNIENIA I INSTYTUCJACH RYNKU PRACY Z PERSPEKTYWY NOWEGO ZARZĄDZANIA PUBLICZNEGO Wstęp Nowe zarządzanie publiczne (NPM) jest obecnie głównym trendem w zarządzaniu sektorem publicznym. Wprowadzanie go do administracji publicznej następuje stopniowo. Nowelizacja ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy obowiązująca od dnia 27.05.2015 r. zawiera elementy NPM. Należy zatem zbadać, jak ten sposób zarządzania wpływa na pracę publicznych służb zatrudnienia, czy rozwiązania wprowadzone w ustawie sprawdzają się czy wymagają modyfikacji, a może zastąpienia je innymi. Nowe zarządzanie publiczne – przesłanki, istota, cechy Przesłanki Zmiany zarządzania sektorem publicznym spowodowane zostały zmianami zachodzącymi w sektorze prywatnym. Zaostrzenie konkurencji, globalizacja i postęp technologiczny w elektronice, telekomunikacji i informatyce to główne przyczyny zmian w zarządzaniu w sektorze prywatnym. Spowodowały one decentralizację władzy w przedsiębiorstwach, spłaszczenie struktur organizacyjnych, skupienie się na jakości, zbliżeniu do klientów. Te kierunki zmian dotyczą także instytucji publicznych2. 1 2 Mgr Małgorzata Wójcik, Wojewódzki Urząd Pracy w Lublinie Filia w Chełmie. A. Zalewski, Nowe zarządzanie publiczne w polskim samorządzie terytorialnym, SGH, Warszawa 2005, s. 16. 283 Zarządzanie publiczne to dziedzina, która ze względu na ścisłe powiązania ze sferą praktyczną i publiczną powinna być efektywna. Oznacza to nie tylko zmiany z administrowania na zarządzanie, ale także innowacyjny charakter (ulepszenia funkcjonującego już systemu poprzez zmianę reguły postępowania i struktury). Ww. zmiany w sektorze publicznym odzwierciedlają się w zmianie struktury organizacji pod względem własności: zadania publiczne przekazywane, z reguły na zasadzie konkursu, organizacjom prywatnym, zaś nadzór i kontrola nad ich realizacją przypada podmiotom administracji publicznej (państwowej lub samorządowej) lub w obu tych sektorach3. Implementacja nowoczesnych metod zarządzania może przyczynić się do usprawnienia państwa4 tj., efektywnego wywiązywania się z obietnic wyborczych i realizowania potrzeb społecznych. Realizacja działań efektywnych ekonomicznie i sprawiedliwych społecznie to właśnie korzystanie z narzędzi zarządzania w sektorze prywatnym oraz rozszerzenie podmiotów realizujących te działania o podmioty biznesowe i społeczne. Potwierdzają to badacze stosunków międzynarodowych i polityki europejskiej5. „Zmiany systemowe, rozwój mechanizmów rynkowych, ustawiczne zmiany w otoczeniu, wzrost konkurencyjności działających podmiotów oraz konieczność analizowania kosztów funkcjonowania wymuszają zatem konieczność zasadniczych przemian metod zarządzania organizacjami i sektorem publicznym”6. Istota i cechy Jest wiele definicji zarządzania. Najczęściej zarządzanie definiowane jest jako proces składający się z zestawu działań (planowanie i podejmowanie decyzji, organizowanie, przewodzenie czyli kierowanie ludźmi i kontrolowanie) nakierowanych na zasoby organizacji (ludzie, finanse, informacja i rzeczy) i wykonywanych z zamiarem sprawnego i skutecznego osiągnięcia celów organizacji. Proces ten zakłada produktywną współpracę jednostek i grup wewnątrz organizacji oraz dopasowanie owej współpracy do wymagań formalnych otoczenia7. Zmiany zachodzące w otoczeniu organizacji są bardzo intensywne, wielokierunkowe i głębokie. Mają one poważny wpływ na procesy zarządzania organizacji, która powinna je uwzględniać przy planowaniu rozwoju (minimalizować za3 4 5 6 7 P.F. Drucker, Managing the public service institucion, Public Interest 1973, No 33, s. 43-55. R. Mayntz, F.W. Scharpf (Hrsg.), Gesellschaftliche Selbstregulierung und politische Steuerung, Frankfurt/Men 1995; F.W. Scharpf, Games Real actors play. Actor – centered institutionalism In Policy research, Boulder Co 1997 J.N. Rosenau, E.O. Czempiel, Governance without government: order and change In Word politics, Cambridge 1992; M. Jachtenfuchs, Theoretical perspectives on European governance, European Law Journal 1995, No 1-2, s. 115–133; A. Heritier, New modes of governance In Europe; Policy – marking without legislating? [w:] A. Heritier (Ed.), Common foods. Reinventing eurropean and international governance, Rowman & Littelefield Publishers 2002, s. 185-206. A. Frączkiewicz-Wronka, Zarządzanie publiczne w teorii i praktyce ochrony zdrowia, Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o., Warszawa 2009, s. 17. J.A. Stoner, Ch. Wankel, Kierowanie, Warszawa 1992, s. 32 i nast.; R.W. Griffin, Podstawy zarządzania organizacjami, Warszawa 1996, s. 37 i nast. 284 grożenia i wykorzystywać szanse). Ujawnia się tu ścisły związek między organizacją a otoczeniem. Związek, który jest dynamiczny, ulega ciągłym zmianom. W związku z tym do zarządzania publicznego ma zastosowanie teoria organizacji i zarządzania z naciskiem na problemy zarządzania zmianami organizacyjnymi8. Nowe zarządzanie publiczne nie jest jednak lekiem na wszystkie problemy sektora publicznego. Wskazuje się wiele ograniczeń we wprowadzaniu go: 1. proste zatrudnianie menedżerów z sektora prywatnego do zarządzania w organizacjach publicznych z reguły prowadzi do konfliktów (brak porozumienia i integracji z grupami specjalistów9 i dotychczasową kadrą zarządzającą, ściśle związaną z daną grupą zawodową (np. lekarze, profesorowie na uniwersytetach, pracownicy pomocy społecznej). Każda z grup, w sposób charakterystyczny dla swojego zawodu, określa kryteria sukcesu i porażki. Posługując się żargonem zawodowym i posiadając własny pogląd na misję wykonywania pracy i jej etos stanowi hermetyczną grupę. Są one często niezrozumiałe dla osób spoza danej grupy zawodowej. Stanowi to ogromne wyzwanie dla nowoczesnych menedżerów i dla reform sektora publicznego10. 2. złożoność organizacji publicznych powoduje, że wprowadzanie nowości w sferze zarządzania może zacierać subtelne różnice, a to może być przyczyną konfliktów między wartościami prezentowanymi przez menedżerów, a wartościami danej grupy zawodowej (np. w systemie ochrony zdrowia w Polsce). 3. system motywacji finansowej w sektorze publicznym jest bardziej skomplikowany i subtelny niż w sektorze prywatnym11. Istniejące regulacje prawne oraz niewielka możliwość wykorzystania bodźców finansowych w motywowaniu do skutecznego działania często prowadzą do podejmowania decyzji menedżerskich niezgodnych z etyką danego zawodu, a to jest przyczyną wielu konfliktów. Finansowe motywowanie za indywidualne wyniki mające wpływ na ogólne wyniki organizacji (np. lekarzy12 czy nauczycieli13; powiązanie efektywności z wynagrodzeniem w Wielkiej Brytanii) nie udało się. 8 9 10 11 12 13 D.F. Kett, The global public management resolution. A report on the transformation of governance, Washington 2000; Ch. Pollitt, G. Bouckaert, Public management reform; G. Fredericson, J.M. Johnston (eds.), Public management reform and innovation, Alabama 1999; J.D.Donahue, J.S.Nye (eds.), Market-based governance, Washington 2002. C. Pollitt, S. Harrison, D.Hunter, G. Marnoch, Reluctant managers: clinicians and bidgets In the NHS, Financial Accountability and Management 1988, No 4 (3), s. 213-234. M. Bourn, M. Ezzamel, Costing and budgeting In the NHS, Financial Accountability & Management 1986, No 2 (1), s. 53-72. D. Marsden, R. Richardson, Performance pay: the effect of merit pay on motivation In the public service, British Journal of Industrial Relations 1994, No 2 (32), s. 243–261; S. Dobson, M. Earl. P. Snow (eds.), Mapping the management journey…, s. 132. M. Rodwin, Financial incentives for doctor, British Medical Journal 2004, No 5, June, s. 13281329. T. Cutler, I. B. Waine, Performance’Whithout pay? Managing school budgets unser performance related pay: evidence from the first year of PRP’, Financial Accountability & Management 2004, No 20 (1), s. 57-76. 285 4. zachowania menedżerów nacechowane są niezależnością, rozwijaniem osobistych wizji czy ryzykiem, co kłóci się z dokładnie wytyczoną strategią organizacji sektora publicznego. Wg L. D. Terry’ego, przedsiębiorczość to dominacja, dążenie do rewolucyjnych zmian i nieuznawanie tradycji14. Wartości charakterystyczne dla przedsiębiorczości takie jak autonomia, osobista wizja, działanie w tajemnicy, podejmowanie ryzyka są niezgodne z wartościami reprezentowanymi przez sektor publiczny: uczestnictwo, otwartość, demokratyczna odpowiedzialność, wiarygodność. Głównym wnioskiem wynikającym z wyżej postawionych problemów jest potrzeba budowania zaufania pomiędzy wszystkimi uczestnikami nowego zarządzania publicznego. Jest to proces długotrwały i wymaga wielu cech, o które trudno w tym sektorze: właściwa komunikacja, poczucie sprawiedliwego traktowania pracowników, wsparcie. Brak ww. cech powoduje sceptycyzm pracowników we wprowadzaniu zmian oraz brak sukcesów w reformowaniu sektora publicznego15. W polskiej perspektywie widoczne jest wprowadzanie zasad, metod i narzędzi NPM, ale bez określania zakresu. Nie znana jest także percepcja wartości NPM dla osiąganego wyniku działania organizacji16. Elementy nowego zarządzania publicznego w Ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy Trudna sytuacja na rynku pracy, spowodowała konieczność zwiększenia oddziaływania polityki rynku pracy na wzrost zatrudnienia, łagodzenia skutków niedopasowania strukturalnego oraz poprawy efektywności polityki rynku pracy, w tym dzięki lepszej współpracy z pracodawcami17. W celu zmiany tej sytuacji sięgnięto do nowego zarządzania publicznego, które ma za zadanie poprawić sytuację i dostosować pracę służb zatrudnienia do aktualnych potrzeb i trendów. Warto i trzeba przyjrzeć się elementom NPM wprowadzonym do zarządzania służbami zatrudnienia oraz ich wpływowi na inne instytucje rynku pracy. Da to możliwość zbadania efektywności wprowadzonych zmian, możliwości ich udoskonalenia i wyeliminowania błędów. Chodzi przecież o to, by nowe zarządzanie publiczne było skuteczne dla osób bezrobotnych i poszukujących pracy, a także dawało możliwość rozwoju administracji publicznej. Przeprowadzona poniżej analiza wybranych reguł NPM wprowadzonych do publicznych służb zatrudnienia pozwoliła autorce artykułu na postawienie kilku hipotez. Weryfikacja ich nie będzie możliwa w najbliższym czasie ze względu na krótki okres funkcjonowania nowej ustawy. Dała za to autorce możliwość wska14 15 16 17 L.D. Terry, Why e should the misconceived Quest to reconcile public entrepreneurship with democracy: a response to Bellone and Goerl’s Reconciling public entrepreneurship with democracy’, Public Administration Review 1993, No 53 (4), s. 393-395. G. Robbins, Obstacles to implementation of New Public Management In an Irish hospital, Financial Accountability and Management 2007, No 23 (1), s. 55-71. A. Frączkiewicz–Wronka, Zarządzanie publiczne…, op.cit., s. 57. MPiPS, Projekt założeń projektu ustawy o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz niektórych innych ustaw, projekt z dnia 13 lutego 2013r., s. 1. 286 zania kierunków badań, które należałoby przeprowadzić, aby stwierdzić, lub nie, prawidłowość i efektywność realizacji nowego zarządzania publicznego w publicznych służbach zatrudnienia. 1/ Wzmocnienie roli wojewódzkich i powiatowych władz poprzez wprowadzenie zmian w kompetencjach służb zatrudnienia na poszczególnych poziomach. Zmiany systemu służb zatrudnienia w kierunku nowoczesnych rozwiązań stosowanych w państwach Unii Europejskiej dotyczą nie tylko przepisów prawa, ale także restrukturyzacji zasad organizacji tego systemu. Rozpoczęły się one wraz z reformą administracyjną Polski. Nowe rozwiązania wprowadzone w Polsce od 1 stycznia 1999r. dotyczą likwidacji systemu służb zatrudnienia leżącego w gestii wydzielonej administracji państwowej (Krajowy Urząd Pracy – KUP, wojewódzkie urzędy pracy – WUP, rejonowe urzędy pracy – RUP) i przekazania zadań w zakresie zatrudnienia, w części, samorządowej administracji stopnia powiatowego (powiatowy urząd pracy – PUP, który podlega staroście), a części samorządowej administracji stopnia wojewódzkiego (Wojewódzki Urząd Pracy, który podlega marszałkowi). Jednocześnie zadania dotyczące m.in. zatrudniania cudzoziemców pozostały w zakresie administracji rządowej (wydziały spraw obywatelskich urzędów wojewódzkich podległych wojewodzie). System urzędów pracy został zastąpiony publicznymi służbami zatrudnienia (PSZ). Zmiana dotyczyła decentralizacji władzy oraz reorganizacji systemu polegającego na przejściu z systemu wertykalnego (podległość KUP, WUP, RUP) do systemu współpracy (Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej – MPiPS, WUP, PUP współpracują jako odrębne jednostki). Istnieje formalna odrębność między organami samorządowymi, a organami rządowymi18. Obecna ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy zwiększa rolę województwa, poszerzając kompetencje o inicjowanie programów regionalnych19, zlecając działania aktywizacyjne agencjom zatrudnienia, cedując odpowiedzialność za podział środków Krajowego Funduszu Szkoleniowego (KFS) między PUP-y. Jednak głębsza i szersza analiza tekstu ustawy o promocji zatrudnienia wskazuje na zupełnie odwrotną tendencję tzn. pomimo braku hierarchicznej zależności pomiędzy poziomem centralnym, wojewódzkim i powiatowym istnieją ścisłe relacje między tymi podmiotami, a obecna ustawa jeszcze bardziej te relacje zacieśnia. Wprowadzając kolejne szczegółowe przepisy MPiPS zwiększa kontrolę nad psz, i uzależnia je od siebie. Na relacje zależności pomiędzy ministerstwem, samorządem województwa (WUP), a samorządem powiatu (PUP) wskazuje: – wprowadzenie programów regionalnych. W materiale opracowanym przez Departament Rynku Pracy MPiPS można przeczytać: ”Marszałek woje- 18 19 Uzasadnienie Ustawy o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz niektórych innych ustaw (projekt z dnia 31 października 2013 r.) - wersja do rozpatrzenia przez Radę Ministrów, Warszawa 2013, s. 3 Rozdział 13b Ustawy z dnia 20 kwietnia 2004r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy Dz.U. 2013, poz. 674 z późn. zm. 287 wództwa nie ma dowolności w inicjowaniu programu regionalnego”20. Program regionalny WUP realizuje w porozumieniu z PUP-em; – podział środków Krajowego Funduszu Szkoleniowego (KFS) między PUPy przeprowadzony przez wojewódzki urząd pracy; – przekazanie 2% kwoty środków FP na finansowanie wynagrodzenia i składek na ubezpieczenia społeczne pracowników PUP osiągających wyższe wskaźniki efektywności zatrudnieniowej i kosztowej oraz lepszej sytuacji kadrowej; – kontrole powiatowych urzędów pracy przeprowadzane przez wojewódzkie urzędy pracy w zakresie przestrzegania postanowień umowy o świadczenie działań aktywizacyjnych21; – audyt zewnętrzny, który jest podstawą wystąpienia ministra do zarządu powiatu z wnioskiem o opracowanie programu naprawczego22. Ponadto minister właściwy do spraw pracy jest dysponentem Funduszu Pracy, który, jak pokazują lata 2011 i 2012, może zablokować z powodów politycznych. Należy także pamiętać, że wpływa on na tworzenie zasad prawnym przygotowując propozycje ustaw i wydając rozporządzenia23. Warto w tym miejscu przytoczyć słowa samego Ministra Pracy i Polityki Społecznej Władysława Kosiniaka – Kamysza, który w odpowiedzi na pytanie dziennikarza o to czy urzędy pracy podołają wszystkim zadaniom stawianym im przez zapisy ustawy stwierdził, że wierzy, iż wszystkie zapisy ustawy zostaną zrealizowane przez urzędy pracy, bo „są do tego zobligowane. […] Nie ma tam (w ustawie) postawionych zadań niemożliwych przed urzędami pracy”24. Wprowadzane obecnie zmiany w znacznym stopniu przekładają się na zmiany w regulaminach organizacyjnych PUP i zakresach obowiązków pracowników urzędów pracy. Jest to tym bardziej trudne do zrealizowania, że za zmianami organizacyjnymi nie idą potrzebne na ten cel pieniądze. I tu znów przytoczona zostanie wypowiedź Ministra Władysława Kosiniaka – Kamysza: ”Starostowie, jako organ założycielski (urzędów pracy), mogą zawsze zwiększyć zatrudnienie - ja się będę z tego tylko cieszył”25. Dlatego, autorka stawia hipotezę, że wprowadzone ustawą zmiany zwiększania roli samorządu są pozorne. Dają złudzenie większej samorządności. W rzeczywistości są powrotem do zarządzania scentralizowanego i sterowanego przez ministerstwo. 20 21 22 23 24 25 Programy regionalne - kierunkowe wytyczne dla wojewódzkich urzędów pracy i powiatowych urzędów pracy, MPiPS, Departament Rynku Pracy, Warszawa 2014, s. 5. Art. 66f ust.2 Ustawy z dnia 20 kwietnia 2004r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy Dz.U. 2013, poz. 674 z późn. zm. Art. 118b ust.4 Ustawy z dnia 20 kwietnia 2004r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy Dz. U. 2013, poz. 674 z późn. zm. Karolina Sztandar – Sztanderska, Ekspertyza przygotowana w ramach projektu EAPN Polska – wspólnie budujemy Europę socjalną, Instytut Socjologii UW CERI, Sciences Po de Paris, wrzesień 2013, s. 8 http://www.kadry.abc.com.pl/czytaj/-/artykul/szef-mpips-150-mln-zl-na-wdrozenie-nowelizacjiustawy-o-promocji-zatrudnienia Ibidem. 288 2/ Większy nacisk na kontrolę wyników działalności organizacji m.in. poprzez uzależnianie wysokości środków Funduszu Pracy przekazywanych samorządom powiatowym na wynagrodzenia pracowników PUP-ów od uzyskiwanej efektywności. Według „starej” ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy26 finansowanie kosztów wynagrodzenia i składek na ubezpieczenia społeczne pracowników powiatowych urzędów pracy (w szczególności pracowników kluczowych) pochodziło z limitu na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu z Funduszu Pracy i wynosiło 7%. Obecna, „nowa” ustawa27 dzieli ten limit na dwie części: 5% limitu dla pracowników pełniących funkcje doradcy klienta w PUP-ach oraz 2% limitu dla pracowników PUP-ów, w szczególności pełniących funkcje doradców klienta oraz zajmujących kierownicze stanowiska. Drugą cześć (2%) otrzymają tylko te PUP-y, które spełniają dwa z trzech warunków: mają większą liczbę pracowników pełniących funkcję doradcy klienta niż średni wskaźnik doradców klienta w PUP-ach w całej Polsce i posiadają mniejszą liczbę bezrobotnych przypadających na jednego doradcę klienta niż średni wskaźnik w Polsce, wyższą efektywność zatrudnieniową niż średnia we wszystkich PUP-ach oraz niższy wskaźnik efektywności kosztowej niż w innych PUP-ach. Zbyt mała liczba pracowników pełniących funkcje doradcy klienta (szczegóły poniżej w punkcie 4 – przyp. autorki) może skazywać wiele urzędów pracy na kłopoty z uzyskaniem wymaganych wskaźników, a przez to pozbawiać pracowników dodatkowych motywacji do pracy. Na podstawie analizy tej części materiały autorka postawiła hipotezę o szkodliwości uzależniania pozyskania nagród z FP od wskaźników efektywności zatrudnieniowej i efektywności kosztowej. 3/ Wprowadzenie konkurencji do sektora publicznego poprzez przekazanie części zadań agencjom zatrudnienia. MPiPS chcąc zdemonopolizować publiczne służby zatrudnienia uaktywnia, zapisami obecnej ustawy, inne instytucje rynku pracy. Myślą przewodnią MPiPS w zlecaniu działań aktywizacyjnych jest zwiększenie skuteczności walki z długotrwałym bezrobociem poprzez intensyfikowanie współpracy między wszystkimi partnerami rynku pracy oraz budowanie partnerstwa urzędów pracy szczebla wojewódzkiego i powiatowego, agencji zatrudnienia oraz partnerów społecznych i organizacji pozarządowych28. Szczególnie otwiera się na agencje zatrudnienia, do których kieruje działania aktywizacyjne długotrwale bezrobotnych z ustalonym II i III profilem pomocy. Głównym założeniem zlecania działań aktywizacyjnych podmiotom niepublicznym (agencjom zatrudnienia) jest odciążenie PUP-ów w działaniach na rzecz 26 Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004r. opromocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy Dz. U. 2013, poz. 674 z późn. zm. 27 Ustawa z dnia 14 marca 2014r. opromocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy Dz. U. 2014, poz. 598. 28 Zlecanie działań aktywizacyjnych – kierunkowe wytyczne dla wojewódzkich urzędów i powiatowych urzędów pracy, MPiPS, Warszawa, maj 2014, s. 4. 289 doprowadzenia do zatrudnienia, bezrobotnych oddalonych od rynku pracy tzn. długotrwale bezrobotnych z ustalonym II lub III profilem pomocy29. Agencje zatrudnienia będą otrzymywały wynagrodzenie za zaktywizowanie tych osób tzn. znalezienie jej pracy i utrzymanie tej pracy. Wynagrodzenie płacone by było w czterech transzach: – pierwsza transza w wysokości 20% wynagrodzenia brutto za zdiagnozowanie sytuacji zawodowej osoby bezrobotnej i przygotowanie dla niej działań aktywizacyjnych skrojonych na potrzeby tej osoby; – druga transza również w wysokości 20% wynagrodzenia brutto za doprowadzenie do podjęcia odpowiedniej pracy lub działalności gospodarczej przez okres co najmniej 14 dni; – trzecia transza – 30% wynagrodzenia brutto, za utrzymanie przez osobę bezrobotną pracy przez okres co najmniej 90 dni; – czwarta transza – 30% wynagrodzenia brutto, za utrzymanie przez osobę bezrobotną pracy przez okres co najmniej 180 dni. Sposób udokumentowania podjęcia odpowiedniej pracy przez bezrobotnego może nastąpić na np. podstawie oświadczenia pracodawcy30. W przypadku podjęcia działalności gospodarczej dokumentem potwierdzającym ten fakt może być wydruk ze strony internetowej Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) lub Krajowego Rejestru Sądowego (KRS). Zalecaną formą współpracy są partnerstwa zawierane pomiędzy powiatowym urzędem pracy, wojewódzkim urzędem pracy a agencją zatrudnienia. MPiPS proponuje aby wśród warunków i kryteriów wyboru agencji zatrudnienia do działań aktywizacyjnych wpisać m.in.: – posiadanie doświadczenia aktywizacji zawodowej osób bezrobotnych, w Polsce lub w krajach UE w okresie ostatnich 3 lat, w tym doświadczenie w realizacji usług z zakresu pośrednictwa pracy w okresie nie krótszym niż rok kalendarzowy poprzedzający złożenie oferty – dla grupy nie mniejszej niż 500 osób bezrobotnych w roku, z podaniem efektów tych działań31. Liczba osób bezrobotnych przewidzianych do objęcia działaniami aktywizacyjnymi przez agencję zatrudnienia nie może być niższa niż 200 osób z jednego powiatowego urzędu pracy. Łączna liczba bezrobotnych skierowanych do aktywizacji, w wymiarze regionalnym z kilku powiatów, powinna zakładać od 1000 do 2000 osób32. Analiza materiału doprowadziła autorkę do kilku konkluzji. Po pierwsze, relacje pomiędzy urzędami pracy a agencjami zatrudnienia nie stanowią partnerskich stosunków. Przy zlecaniu działań aktywizacyjnych agencjom pracy, trudno jest mówić o partnerskich stosunkach między podmiotami. To agencje zatrudnienia konkurują ze sobą o zdobycie zlecenia. Marszałek woje- 29 30 31 32 Art. 66d Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy Dz. U. 2013, poz. 674 z późn. zm. Zlecanie działań aktywizacyjnych ..., op.cit., s. 20. Ibidem, s. 9. Ibidem, s. 7. 290 wództwa zleca wykonanie działań aktywizacyjnych agencji, która wygrała przetarg. Po drugie, ograniczony jest dostęp mniejszych agencji zatrudnienia co stanowi zaprzeczenie nowego zarządzania publicznego. Obostrzenia wprowadzone przez ustawę mówiące o dużej liczbie osób bezrobotnych skierowanych do agencji zatrudnienia, do działań aktywizacyjnych (200 osób), spowodowały, że tak naprawdę preferowane są agencje o dużych możliwościach kadrowych i organizacyjnych. Działanie takie ogranicza znacząco udział wielu mniejszych agencji zatrudnienia, co z kolei znacząco ogranicza konkurencję i ułatwia dostęp tylko dużym agencjom zatrudnienia. Jak twierdzi pani prezes jednej z takich agencji: „Mniejsze i niedoświadczone agencje powinny w pierwszych latach czerpać z doświadczeń agencji współpracujących z sukcesem z urzędami pracy”33. Taka sytuacja może spowodować, że na rynku pracy, w dłuższej perspektywie czasowej, może dominować kilka, dużych agencji zatrudnienia, przyjmując pozycję niemal monopolistyczną. To z kolei może znacząco wpłynąć na cenę działań aktywizacyjnych (zawyżyć) i na wskaźniki (zaniżyć). A byłby to dokładnie odwrotne działanie do zakładanych i wprowadzanych obecnie. Po trzecie, brakuje poszerzenia i pogłębienia współpracy agencji zatrudnienia z innymi instytucjami i organizacjami na rzecz osób długotrwale bezrobotnych z wieloma problemami towarzyszącymi bezrobociu (np. bieda, bezdomność, uzależnienia czy problemy zdrowotne). Program „Nowe horyzonty” aktywizujący osoby bezrobotne w Gdańsku wskazał jak ważne jest, aby oprócz działań pośrednictwa pracy skierować szerszą pomoc np. z zakresu psychologii. Manager z Oddziału Randstad w Gdańsku (agencja zatrudnienia – przyp. autorki) tak wskazywał problemy: „Ograniczenia jakie napotkaliśmy przy realizacji tego projektu dotyczą dwóch obszarów: po pierwsze – charakterystyki grupy objętej programem w zakresie jej podatności i motywacji do procesu aktywizacji. […] Napotkane trudności we współpracy z uczestnikami sprawiły, że konsultanci realizujący ten projekt nie mogli efektywnie rekomendować ich pracodawcom w obawie przed utratą wiarygodności i reputacji biznesowej”34. Program nie odniósł sukcesu. Agencji zatrudnienia udało się „włączyć w aktywność i interakcję bardzo niewielką grupę (np. zaledwie 63 osoby z 300 napisały i dostarczyły CV)”35. Dlatego zasadnym jest wypracowanie współpracy pomiędzy instytucjami i organizacjami zajmującymi się działaniami z zakresu integracji społecznej i aktywizacji zawodowej. Po czwarte, zacytowane powyżej wypowiedzi managera agencji zatrudnienia wskazują na jeszcze jedną ważną sprawę. Jest nią odmienność celów działania agencji zatrudnienia od celów psz, która znacząco może wpłynąć na zarządzanie publiczne. Otóż agencje zatrudnienia jako jednostki samodzielne, oprócz współpracy z psz, mają swoją misje, strategię, cele i zadania. Jak widać, praca z bezrobotnymi oddalonymi od rynku pracy może mieć niezgodne a nawet prze33 34 35 http://kariera.pb.pl/3688782,18788,szansa-dla-firm-doradztwa-personalnego http://praca.wp.pl/title,Znalezli-recepte-na-bezrobocie,wid,14730516,wiadomosc.html Ibidem. 291 ciwstawne cele od zadań agencji zatrudnienia jako takiej. „Utrata wiarygodności i reputacji biznesowej” bije w agencję zatrudnienia. To zaś znacząco może wpłynąć na podejście do osób bezrobotnych jako klientów. Jednocześnie może mieć olbrzymi wpływ na współpracę z psz i zarządzanie publiczne. Po piąte, faworyzowanie jednej instytucji rynku pracy (agencji zatrudnienia) kosztem drugiej (urzędy pracy). Powtarzane często zdanie o nieefektywności urzędów pracy i efektywnych agencjach zatrudnienia jest nierzetelne, zważywszy na przewidziane w obu przypadkach środki na aktywizację36. W przypadku gdy ceny za usługi będą zbliżone do założonego w ustawie maksymalnego pułapu, to pierwsza część wynagrodzenia dla agencji zatrudnienia za zdiagnozowanie sytuacji zawodowej bezrobotnego i zaprojektowanie dla niego działań aktywizacyjnych, agencja zatrudnienia może otrzymać więcej niż średnio otrzymały rocznie powiatowe urzędy pracy z Funduszu Pracy na aktywizację jednej osoby bezrobotnej w ostatniej dekadzie37. A jest to tylko jedna z czterech części wynagrodzenia i stanowi tylko 20% wynagrodzenia brutto. Trudno więc mówić o partnerskim traktowaniu urzędów pracy i agencji zatrudnienia, wskazując tych drugich jako bardziej efektywne. Faktem na który warto zwrócić przy tej okazji uwagę jest też to, że druga część wynagrodzenia (również 20% wynagrodzenia brutto) agencja zatrudnienia otrzyma, gdy bezrobotny podejmie pracę i będzie pracował przez co najmniej 14 dni. Dowodem na to może być oświadczenie pracodawcy. W urzędach pracy fakt podjęcia zatrudnienia potwierdzany jest umową o pracę. Tutaj również trudno wykazać równość w traktowaniu przez ustawodawcę obu instytucji rynku pracy. Po szóste, stosowanie prac społecznie użytecznych jako jedynego instrumentu w działaniach z zakresu aktywizacji zawodowej w ramach Programu Aktywizacji i Integracji (PAI) jest ustawowym ograniczaniem możliwości PUP-ów. Prace społecznie użyteczne ze względu na mało atrakcyjne warunki nie stanowią jedynego lekarstwa dla osób oddalonych od rynku pracy. Jest to najtańsza forma aktywizacji, ale najmniej efektywna38. Prace społecznie użyteczne stanowią za to barierę w zindywidualizowanych działaniach PUP-u w stosunku do osób bezrobotnych. Podsumowując powyższe wnioski stawiam następującą hipotezę: zmiany ustawowe wprowadzają nierównowagę pomiędzy instytucjami rynku pracy, co stanowi zasadniczą barierę do wprowadzania konkurencji, jako jednego z warunków nowego zarządzania publicznego. 4/ Wykorzystanie w sektorze publicznym metod i technik zarządzania stosowany w sektorze prywatnym. Wprowadzenie do psz funkcji doradcy klienta nasuwa skojarzenie m.in. z firmami telekomunikacyjnymi czy bankowością. Dotyczy to pracowników, którzy obsługują klientów kompleksowo. To oni zajmują się sprawami klientów od momentu zgłoszenia sprawy do momentu satysfakcjonującego jej załatwienia. 36 37 38 K. Sztandar–Sztanderska, Ekspertyza przygotowana w ramach projektu EAPN Polska… op.cit., s. 21. Ibidem, s. 20. MPiPS, Partnerstwo dla pracy… op.cit., s. 34, 35. 292 W powiatowych urzędach pracy, ze względu na to czy doradca obsługuje osobę bezrobotną czy pracodawcę, można wyróżnić doradcę klienta indywidualnego oraz doradcę klienta instytucjonalnego. Kompleksowość pracy, nieodsyłanie klientów do innych pracowników to główne przyczyny, dla których został przyjęty ten model pracy. Jest to tzw. model ekspercki. Funkcjonuje on w takich krajach jak Niemcy, Austria czy Francja. Służby zatrudnienia w tych krajach pracują wg tego modelu. Z analizy materiału wynika, że wzorowany na krajach Europy Zachodniej model ekspercki nie do końca przystaje do realiów polskich publicznych służb zatrudnienia. Jak można przeczytać na stronach 3 i 4 Uzasadnienia Ustawy o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz niektórych innych ustaw (projekt z dnia 31 października 2013 r.) – wersja do rozpatrzenia przez Radę Ministrów: „Poziom zatrudnienia w urzędach pracy, jakkolwiek systematycznie wzrasta, to nadal niewystarczająca pozostaje liczba tzw. pracowników kluczowych39. (…) Łącznie w powiatowych i wojewódzkich urzędach pracy w końcu 2012 r. zatrudnionych było 23 057 pracowników, z czego 8 363 osoby zajmowały stanowiska kluczowe (36,3% ogółu zatrudnionych w urzędach pracy). Poziom ten, choć począwszy od 2005 r. sukcesywnie zwiększa się, nadal pozostaje niewystarczający – w końcu 2012 r. na 1 pośrednika pracy w powiatowych urzędach pracy przypadało 595 bezrobotnych (w latach najwyższego bezrobocia ponad 2300 bezrobotnych), a na 1 doradcę zawodowego 1288 bezrobotnych (najwięcej bezrobotnych przypadało na 1 doradcę w końcu 2001 r., aż 6 877 osób)”. Do tego obrazu należy dodać: ”Dla porównania, aby w Polsce osiągnąć zbliżone do Wielkiej Brytanii wielkości średniej liczby pośredników pracy i doradców zawodowych należałoby zwiększyć liczbę pośredników pracy w PUP ponad 2-krotnie do 7,6 tys. osób, a liczbę doradców zawodowych w PUP ponad 10-krotnie do 17 tys. osób”40. Doradcy klienta dokonują wyboru profilu pomocy osobom bezrobotnym w trudnych warunkach. Ze względu na ograniczenia kadrowe i presję czasu indywidualne podejście do klientów jest niemal niemożliwe. Jednocześnie wybór konkretnego profilu niesie ze sobą określone skutki m.in. skorzystanie przez osobę bezrobotną ze ściśle określonego katalogu usług, brak możliwości dowolności wyboru usług, obowiązek uargumentowania zmiany profilu pomocy. Dlatego, aby zminimalizować potrzebę zmian większość bezrobotnych zostaje zakwalifikowana do II profilu pomocy, który posiada najszerszy wachlarz usług. Okazuje się więc, że profilowanie nie spełnia funkcji do jakich zostało powołane, a stało się narzędziem oceniania pracy doradców klienta. Nic dziwnego, że ci zachowawczo stosują najmniej kłopotliwą opcję. Wg danych MPiPS41 w okresie od 27 maja do 30 września 2014r. (a więc w okresie 3 miesięcy obowiązywania nowej ustawy) 39 40 41 Pracownicy kluczowi, to pracownicy, o których mowa w art. 91 pkt 1-6 ustawy, tj. pośrednicy pracy, doradcy zawodowi, specjaliści do spraw rozwoju zawodowego, specjaliści do spraw programów, liderzy klubów pracy, doradcy EURES i asystenci EURES. MPiPS, Partnerstwo dla pracy…, op.cit., s. 18. MPiPS, pismo DRP-III-0212-149-SS/14 z dnia 3 listopada 2014 r. 293 urzędy pracy ustaliły profil pomocy dla 1 501 802 osób bezrobotnych, z tego dla 90 602 osób profil pomocy I (6%), dla 1 054 331 osób profil pomocy II (70%) i dla 356 869 osób profil pomocy III (24%). Te dane wskazują, że dla 70% osób bezrobotnych urzędy pracy mogą stosować dowolne formy pomocy określone w ustawie. Wobec pozostałych bezrobotnych, dla których ustalony został profil pomocy I lub III, urząd pracy może stosować formy pomocy, które ustawodawca uznał za najlepiej odpowiadające ich potrzebom i sytuacji w jakiej się znajdują. Wg zapisów art. 91 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy doradca klienta ma za zadanie obsługiwać osoby bezrobotne (klient indywidualny) lub pracodawców (klient instytucjonalny). Zapis artykułu (słowo „lub”) wskazuje na opcjonalność tzn. obsługę jednego z dwóch rodzajów klientów. Jednocześnie w ramach wyjaśnień MPiPS można przeczytać, że przepisy nie regulują szczegółowo w kwestii, dlatego dopuszcza się, aby ten sam doradca klienta zajmował się zarówno klientami indywidualnymi jaki klientami instytucjonalnymi42. Jednak, zdaniem autorki artykułu, łączenie zadań obu rodzajów doradztwa po pierwsze zaszkodzi indywidualnemu podejściu do klienta, po drugie może spowodować zbyt duże obciążenie doradcy a przez to niewywiązanie się z zakładanej efektywności. Dopasowanie polskich służb zatrudnienia do modelu eksperckiego niesie ze sobą daleko idące zmiany w organizacji powiatowych urzędów pracy. Do tej pory w PUP-ach pracowali wyspecjalizowani pracownicy tj. pośrednicy pracy, doradcy zawodowi, specjaliści do spraw rozwoju zawodowego czy specjaliści do spraw programów. Do poszczególnych specjalistów, w zależności od potrzeb, kierowani byli bezrobotni. Specjaliści ci, w swych zawodach, przez cały okres pracy, podnosili kwalifikacje, dokształcali się, zdobywali licencje. Otrzymywali dodatki do wynagrodzenia uzależnione od stopnia posiadanej licencji, a także od doskonalenia kwalifikacji zawodowych oraz jakości wykonywanej pracy43. Obecnie, wyznaczeni specjaliści, pełnią funkcję doradcy klienta. To znaczy, że wskazani przez kierownictwo PUP doradcy zawodowi, pośrednicy pracy, specjaliści do spraw rozwoju zawodowego i specjaliści do spraw programów pełnią funkcję doradcy klienta. Mają oni za zadanie świadczyć podstawowe usługi rynku pracy wg zasady „jednego okienka”. Doradca opiekujący się klientem powinien towarzyszyć mu od dnia rejestracji w urzędzie do momentu, gdy osoba zostanie wyrejestrowana. Wskazane jest, aby klienci którzy wracają do rejestru „trafiali” do tego samego doradcy klienta. W sytuacji potrzeby świadczenia usług specjalistycznych (np. przeprowadzenia badań typu kzz), doradca klienta odsyła do pracowników, którzy posiadają takie uprawnienia44. W tym miejscu należy przytoczyć stanowisko MPiPS: ”Koncepcja utworzenia funkcji doradcy klienta zakłada, że pracownicy powiatowych urzędów pracy będą posiadali podobny poziom wiedzy i umiejętno42 43 44 Wprowadzenie funkcji doradcy klienta, Kierunkowe wytyczne dla powiatowych urzędów pracy, MPiPS maj 2014r., aktualizacja lipiec 2014r., s. 8, pytanie 7. Art. 100 ust.1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z póź. zm., która straciła moc 26.05.2014 r. Wprowadzenie funkcji doradcy klienta… op.cit., s. 4. 294 ści, aby realizować wszystkie podstawowe, przewidziane ustawą zadania wobec klientów”45. Według autorki, trudnym zadaniem, szczególnie na początku, jest posiadanie podobnego poziomu wiedzy i kompetencji we wszystkich dziedzinach, kiedy do tej pory każdy pracownik PUP-u specjalizował się w swej dziedzinie. Trudno wymagać np. od pośrednika pracy, aby posiadał podobny poziom wiedzy na temat poradnictwa zawodowego co pracownik, który do tej pory był doradcą zawodowym. W związku z powyższym, postawiona tu hipoteza brzmi: główne założenie nowej ustawy, jakim jest poprawa jakości usług i indywidualne potraktowanie osób bezrobotnych i pracodawców, jest nierealne już od początku wejścia w życie ustawy (27.05.2014r.). Wnioski Organizacja publiczna zmienia się – ewoluuje ku nowej jakości46. W związku z tym tradycyjne pojmowanie organizacji jako systemu, tradycyjne rozumienie zarządzania, roli menedżerów w organizacji staje się nieaktualne i potrzebuje nowego podejścia i redefiniowania znanych pojęć, zjawisk. Wprowadzanie elementów NPM w projekt ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy sprawia, że zmienia się sposób rozumienia zasobów, elementów organizacji, relacji między nimi, roli przywództwa. Wymagania jakie stawia projekt ustawy, sprawiają, że konieczne jest zmodyfikowane podejście do zarządzania w organizacji publicznej, jakim jest urząd pracy. W związku z powyższym uzasadnionym staje się wskazanie kierunków przyszłych badań. Przeprowadzenie badań pozwoliłoby na rozpoznanie nowych trendów, ustalenie nowych pryncypiów i udowodnienie bądź nie postawionych w artykule hipotez. Specyficzne cechy sektora publicznego, w tym urzędów pracy, takie jak: rola wartości, publiczne źródła finansowania, trudne do zdefiniowania i pomiaru pojęcie efektywności, rola i pozycja poszczególnych interesariuszy, wysokie upolitycznienie podejmowania decyzji sprawiają, że należy gruntownie przebadać aby stworzyć podstawy dyscypliny naukowej jaką jest zarządzanie. Bezkrytyczne przenoszenie definicji wykorzystywanych dotychczas w sektorze prywatnym do zarządzania sektorem publicznym powoduje nie branie pod uwagę wielu zmiennych charakterystycznych dla sektora publicznego. Kontekst organizacyjny ma wielkie znaczenie dla wyników zarządzania dlatego tak ważne jest przeprowadzenie badań w tym zakresie. Drugim, ważnym, obszarem, który należałoby poddać głębokim badaniom jest współpraca z organizacjami publicznymi mająca na celu podniesienie efektywności podejmowanych działań. Planowana w projekcie ustawy współpraca powiato45 46 Uzasadnienie Ustawy o zmianie Ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku …, op.cit., s. 30. A. Frączkiewicz–Wronka, Zarządzanie publiczne … op.cit., s. 157. 295 wych i wojewódzkich urzędów pracy ma za zadanie jak najlepszą opiekę i wsparcie dla osób bezrobotnych. Współpraca ta odbywałaby się na zasadzie partnerstwa. Kolejnym aspektem, który powinien być poddany nowemu zdefiniowaniu jest wpływ wielu interesariuszy na wyniki zarządzania. Według propozycji projektu ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy szersze, niż dotychczas, włączenie do prac nad łagodzeniem skutków bezrobocia instytucji rynku pracy tj., agencji zatrudnienia, instytucji szkoleniowych, zmienia układ w procesie podejmowania decyzji. Należy pamiętać, że włączające się jednostki mogą mieć niespójne lub wręcz przeciwstawne cele do celów służb zatrudnienia. Wpływać to może znacząco na wyniki zarządzania. Każda z tych organizacji posiada swoje wartości, metody pracy czy wywierania wpływu. Istnieje więc realna potrzeba sprawdzenia wpływu wielu interesariuszy na zarządzanie publiczne. Należałoby zidentyfikować wpływ każdej z organizacji oddzielnie, a następnie łączny wpływ aktorów na osiągane wyniki. Innym, łączącym się z poprzednim, kierunkiem, który należałoby poddać analizom są nowe formy organizacyjne, powstające w wyniku proponowanych zmian ustawowych. Konieczność polepszania wyników zarządzania, efektywności powoduje tworzenie nowych sieci współpracy. Należałby przebadać relacje pomiędzy nowymi formami organizacyjnymi a poziomem i jakością usług dostarczanych przez te organizacje. Proponowane zmiany ustawowe dotyczące likwidacji wyspecjalizowanych stanowisk pracy (pośrednicy pracy, doradcy zawodowi, specjalistów ds. rozwoju zawodowego, specjalistów ds. programów) i powołanie w ich miejsce doradców klienta, powoduje zupełne odwrócenie dotychczasowej tendencji wyspecjalizowania się pracowników w konkretnej dziedzinie i podnoszenie kwalifikacji w wąskim zakresie (licencje). Stworzenie nowych stanowisk z dużo szerszym zakresem obowiązków, a co za tym idzie z potrzebą posiadania dużo szerszych kwalifikacji, stanowi nie lada wyzwanie dla pracowników, nawet z bardzo dużym stażem pracy w publicznych służbach zatrudnienia. Należy tu podkreślić, że uzyskanie środków m.in. na szkolenia pracowników uzależniane są od efektów ich pracy. Ważną kwestią, która powinna być zdiagnozowana jest więc wpływ kwalifikacji pracowników na wyniki zarządzania organizacjami publicznymi. Dewaluacja tradycyjnych pojęć, wprowadzanie nowych, potrzeba rozumienia zmieniających się realiów stawia za priorytet potrzebę wyznaczenia nowych kierunków badań w zakresie zarządzania organizacjami publicznymi.Stawiane w artykule hipotezy należałby potwierdzić lub obalić za pomocą nowych badań. Stałyby się one podstawą do wprowadzenia zmian, ulepszeń i rozwoju zarządzania sektorem publicznym. Bibliografia: a/ akty prawne 1. Programy regionalne – kierunkowe wytyczne dla wojewódzkich urzędów pracy i powiatowych urzędów pracy, MPiPS, Departament Rynku Pracy, Warszawa 2014. 296 2. 3. 4. 5. 6. 7. Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy Dz.U. 2013, poz. 674 z późn. zm. Ustawa z dnia 14 marca 2014r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy Dz. U. 2014, poz. 598. Projekt założeń projektu ustawy o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz niektórych innych ustaw, projekt z dnia 13 lutego 2013r. Uzasadnienie Ustawy o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz niektórych innych ustaw (projekt z dnia 31 października 2013r.) – wersja do rozpatrzenia przez Radę Ministrów, Warszawa 2013. Wprowadzenie funkcji doradcy klienta, kierunkowe wytyczne dla powiatowych urzędów pracy, MPiPS, Warszawa maj 2014, aktualizacja lipiec 2014. Zlecanie działań aktywizacyjnych – kierunkowe wytyczne dla wojewódzkich urzędów i powiatowych urzędów pracy, MPiPS, Warszawa maj 2014. b/ wydawnictwa zwarte 8. Frączkiewicz–Wronka A., Zarządzanie publiczne w teorii i praktyce ochrony zdrowia, Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o., Warszawa 2009, 9. Kett D.F., The global public management resolution. A report on the transformation of governance, Washington 2000; 10. Mayntz R., Scharpf F.W. (Hrsg.), Gesellschaftliche Selbstregulierung und politische Steuerung, Frankfurt/Men 1995; F.W. Scharpf, Games Real actors play. 11. Stoner J.A., Wankel Ch., Kierowanie, Warszawa 1992. 12. Sztandar–Sztanderska K., Ekspertyza przygotowana w ramach projektu EAPN Polska – wspólnie budujemy Europę socjalną, Instytut Socjologii UW CERI, Sciences Po de Paris, wrzesień 2013, 13. Zalewski A., Nowe zarządzanie publiczne w polskim samorządzie terytorialnym, SGH, Warszawa 2005. c/ wydawnictwa ciągłe 14. Bourn M., Ezzamel M., Costing and budgeting In the NHS, Financial Accountability & Management 1986, No 2 (1), 15. Cutler T., Waine I.B., Performance’Whithout pay? Managing school budgets unser performance related pay: evidence from the first year of PRP’, Financial Accountability & Management 2004, No 20 (1), 16. Drucker P.F., Managing the public service institucion, Public Interest 1973, No 33, 17. Frączkiewicz–Wronka A., Nowa koncepcja zarządzania sprawami publicznymi: współzarządzanie rozwojem lokalnym [w:] K. Ryć (red.), Nowe trendy w ekonomii i ich wykorzystanie w zarządzaniu, Problemy Zarządzania 2007, nr 2 (17), 18. Marsden D., Richardson R., Performance pay: the effect of merit pay on motivation In the public service, British Journal of Industrial Relations 1994, No 2 (32), S. Dobson, M. Earl. P. Snow (eds.), Mapping the management journey…, 19. Pollitt C., Harrison S., Hunter D., Marnoch G., Reluctant managers: clinicians and bidgets In the NHS, Financial Accountability and Management 1988, No 4 (3), 20. Robbins G., Obstacles to implementation of New Public Management In an Irish hospital, Financial Accountability and Management 2007, No 23 (1), 21. Rodwin M., Financial incentives for doctor, British Medical Journal 2004, No 5, June, 297 22. Rosenau J.N., Czempiel E.O., Governance without government: order and change In Word politics, Cambridge 1992; M. Jachtenfuchs, Theoretical perspectives on European governance, European Law Journal 1995, No 1-2, 23. Terry L.D., Why e should the misconceived Quest to reconcile public entrepreneurship with democracy: a response to Bellone and Goerl’s Reconciling public entrepreneurship with democracy’, Public Administration Review 1993, No 53 (4). d/ materiały internetowe 24. http://kariera.pb.pl/3688782,18788,szansa-dla-firm-doradztwa-personalnego 25. http://praca.wp.pl/title,Znalezli-recepte-na-bezrobocie,wid,14730516,wiadomosc e/ prace niepublikowane 26. MPiPS, pismo DRP-III-0212-149-SS/14 z dnia 3 listopada 2014r. Abstrakt Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie: jak nowa ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy47 realizuje przesłanki nowego zarządzania publicznego? Wprowadzanie zasad nowego zarządzania publicznego do publicznych służb zatrudnienia jest zjawiskiem nowym, wymagającym poznania. Ze względu na niedostateczne rozpoznanie zjawiska autorka dokonała analizy ustawy pod kątem głównych założeń npm. Studium tego przypadku ma na celu przetestowanie teoretycznych założeń npm w praktyce. Autorka wskazała również kierunki badań, które przyczyniłyby się do rozwoju zarządzania publicznego jako dyscypliny oraz wniosły praktyczną wiedzę do zarządzania organizacjami publicznymi. The employment promotion and labour market institutions act from the perspective of new public management The aim of article is an attempting to answer the question: how is the new act of promotion of public emplyoment services accomplishing the evidence of new public management? Initiating new rules of NPM to PES is a new phenomenon which requies the introdicion. On account of unsatisfactory introduction to the phenomenon, the author analyzed the act in therms of main assumptions of NPM practically. Also the author has show the research directions which presumably could impore the public management as a field of science and which would bring practical knowledge to manage public organizations. MBA Małgorzata Wójcik, Provincial Labour Office in Lublin Branch in Chelm. 47 Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004r. opromocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy Dz. U. 2013, poz. 674 z późn. zm. 298