MINISTER EDUKACJI NARODOWEJ DZSE-2-BT-043

MINISTER
EDUKACJI NARODOWEJ
DZSE-2-BT-043-1b/10
W e d ł u g rozdzielnika
S t o s o w n i e do postanowień uchwały Nr 49 R a d y Ministrów z d n i a 19 m a r c a 2 0 0 2 r.
- R e g u l a m i n pracy R a d y Ministrów ( M . P . Nr 13, p o z . 2 2 1 , z p ó ź n . zm.), kieruję
projekty s i e d m i u rozporządzeń:
1) projekt
rozporządzenia
statutów publicznego
Ministra
przedszkola
Edukacji
i publicznych
Narodowej
w
sprawie
ramowych
szkół;
2) projekt rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie zasad udzielania
i
organizacji
szkołach
pomocy
psychologiczno-pedagogicznej
w
publicznych
przedszkolach,
i placówkach;
3) projekt rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie szczegółowych
zasad
działania
publicznych
4) projekt
publicznych
poradni
szkołach
5) projekt
i
Ministra
kształcenia,
niepełnosprawnych
oraz
oddziałach
przedszkolach,
Ministra
oraz
szkołach
wychowania
ogólnodostępnych
kształcenia,
niepełnosprawnych
Edukacji
i
lub
Edukacji
wychowania
i
oraz
dla
w
sprawie
dzieci
społecznie
w
tym
w
i
warunków
młodzieży
przedszkolach,
integracyjnych;
Narodowej
opieki
niedostosowanych
i oddziałach
Narodowej
opieki
niedostosowanych
rozporządzenia
organizowania
psychologiczno-pedagogicznych,
specjalistycznych;
rozporządzenia
organizowania
poradni
dla
społecznie
ośrodkach;
w
sprawie
dzieci
w
i
warunków
młodzieży
specjalnych
6) projekt
rozporządzenia
i szczegółowych
i
młodzieży
w
zasad
tych
Ministra
działania
placówkach
Edukacji
Narodowej
placówek publicznych,
oraz
wysokości
w
sprawie
rodzajów
warunków pobytu
i zasad odpłatności
dzieci
wnoszonej
przez rodziców za pobyt dzieci w tych placówkach;
7) projekt
rozporządzenia
rozporządzenie
pedagogicznej,
Ministra
w sprawie
w
tym
Edukacji
ramowego
statutu
publicznej poradni
Narodowej
zmieniającego
publicznej poradni psychologiczno-
specjalistycznej
- zawierające propozycje rozwiązań w o b s z a r z e kształcenia uczniów ze specjalnymi
potrzebami e d u k a c y j n y m i o r a z p o m o c y p s y c h o l o g i c z n o - p e d a g o g i c z n e j - z uprzejmą
prośbą o zgłoszenie u w a g w możliwie najkrótszym terminie, również
w formie
elektronicznej n a a d r e s : d z s e _ m e n @ m e n . g o v . p l .
Teksty
w
rozporządzeń
Biuletynie
są
Informacji
publikowane
Publicznej,
na
stronie
internetowej
www.men.qov.pl
w zakładce „Akty prawne -
Projekty aktów
prawnych".
Jednocześnie
uprzejmie
informuję,
że
brak o d p o w i e d z i w p o w y ż s z y m terminie
pozwolę s o b i e uznać z a akceptację projektów.
W
w
projektach
wykorzystano
dotychczasowe
propozycje
konsultacje
podczas
wielu
środowisk,
regionalnych
które
konferencji
włączyły
się
poświęconych
z m i a n o m w poszczególnych w o j e w ó d z t w a c h .
Od 1 w r z e ś n i a 2 0 0 9 r. polskie p r z e d s z k o l a , szkoły i placówki rozpoczęły realizację
nowej p o d s t a w y programowej w y c h o w a n i a p r z e d s z k o l n e g o i kształcenia ogólnego,
która b a r d z o d u ż o uwagi poświęca indywidualizacji pracy z d z i e c k i e m na zajęciach
edukacyjnych.
P r o p o n o w a n e o b e c n i e z m i a n y są kontynuacją przyjętych w podstawie programowej
rozwiązań. S k i e r o w a n e są między innymi do uczniów wybitnie u z d o l n i o n y c h , którym
szkoła
powinna
pomóc
w
odpowiednią pomocą dzieci
rozwijaniu
i
pasji
młodzieży
i
zdolności.
Służą także
niepełnosprawnych,
objęciu
niedostosowanych
społecznie, jak i p r z e w l e k l e c h o r y c h c z y przybywających do polskich szkół z innych
systemów
edukacji,
wychodzą naprzeciw
dzieciom
i
młodzieży
ze
środowisk
z a n i e d b a n y c h e k o n o m i c z n i e c z y kulturowo. To w a ż n e rozwiązania przyjęte w trosce
o każde d z i e c k o , o k a ż d e g o u c z n i a .
2
Przygotowane
współpracy
propozycje są z a p r o s z e n i e m
kierowanym
nie
tylko
do
do
efektywniejszej
nauczycieli,
niż d o t y c h c z a s
pedagogów,
psychologów,
l o g o p e d ó w i innych specjalistów pracujących z a r ó w n o w p r z e d s z k o l a c h , szkołach jak
i poradniach
psychologiczno-pedagogicznych,
dzięki
którym
możliwe
jest
p o w o d z e n i e z m i a n , ale także do rodziców d z i e c i i młodzieży. N a u c z y c i e l e pracujący
na co dzień z u c z n i a m i najlepiej wiedzą, jakie przejawiają oni zdolności, co s p r a w i a
im najwięcej problemów. Z g r o m a d z o n e p r z e z n a u c z y c i e l i i specjalistów informacje
0 konkretnym u c z n i u powinny być p r z e k a z a n e r o d z i c o m , którzy nie z a w s z e potrafią
z a u w a ż y ć słabe c z y m o c n e strony w rozwoju p s y c h o f i z y c z n y m s w o j e g o d z i e c k a .
Wskazówki
otrzymane
z
przedszkola,
szkoły
lub
placówki
pozwolą
im
na
u k i e r u n k o w a n ą aktywność mającą na celu jak n a j l e p s z e w y k o r z y s t a n i e potencjału
dziecka
i
możliwie
najlepsze
współdziałanie
w rozwiązywaniu jego problemów
z
nauczycielami
i
specjalistami
i pokonywaniu trudności. Zdaję s o b i e s p r a w ę
z tego, że już dzisiaj potrzeby uczniów są p r z e d m i o t e m troski kadry p e d a g o g i c z n e j ,
ale z a p r o p o n o w a n e regulacje prawne uporządkują i usystematyzują d o t y c h c z a s o w e
zadania.
To właśnie w środowisku n a u c z a n i a i w y c h o w a n i a p o w i n n a być jak najszybciej
określona p o t r z e b a i u d z i e l o n e d z i e c k u o d p o w i e d n i e do niej w s p a r c i e . P r o w a d z o n a
już teraz - z g o d n i e z n o w ą p o d s t a w ą p r o g r a m o w ą - o b s e r w a c j a w p r z e d s z k o l a c h ,
służąca
ocenie
gotowości
dziecka
do
podjęcia
nauki
w szkole
podstawowej,
d o s t a r c z a wielu c e n n y c h informacji i p o z w a l a na projektowanie działań korygujących
1 w s p o m a g a j ą c y c h j e g o rozwój.
C h c i a ł a b y m , ż e b y w c o d z i e n n ą misję szkoły podstawowej, a tym s a m y m w pracę jej
n a u c z y c i e l i w p i s a n a została o b s e r w a c j a
symptomów
ewentualnych
indywidualnych
trudności
zainteresowań.
uczniów,
czy
pozwalająca
problemów,
Standardowym
a
działaniem
na dostrzeżenie
także
szkoły
przejawianych
powinno
być
w c z e s n e r o z p o z n a n i e ryzyka wystąpienia s p e c y f i c z n y c h trudności w u c z e n i u się c z y
innego rodzaju dysfunkcji i s z y b k i e , o d p o w i e d n i e do potrzeb w s p a r c i e .
G i m n a z j u m i szkoła p o n a d g i m n a z j a l n a mają stać się m i e j s c e m , w którym młodzież
p r z e d e w s z y s t k i m u z y s k a p o m o c w d o k o n y w a n i u niezwykle trudnych w y b o r ó w drogi
dalszego
kształcenia
albo
wykonywanego
w
przyszłości
zawodu,
miejscem
z a p e w n i a j ą c y m dostęp do informacji, d o r a d z t w a i poradnictwa z a w o d o w e g o .
3
P r o p o n o w a n y pakiet rozporządzeń, p o z a d o t y c h c z a s s t o s o w a n y m i oddziaływaniami,
zakłada w p r o w a d z e n i e opisanej dalej procedury.
1. Zespół n a u c z y c i e l i prowadzących zajęcia e d u k a c y j n e z konkretnym u c z n i e m albo
na podstawie p o s i a d a n y c h w s z k o l e orzeczeń lub opinii z poradni p s y c h o l o g i c z n o p e d a g o g i c z n e j , albo na podstawie własnych obserwacji (nauczyciele są w stanie
s a m o d z i e l n i e z a o b s e r w o w a ć na przykład szczególne u z d o l n i e n i a u c z n i a w jakiejś
d z i e d z i n i e , ś r o d o w i s k o w e z a n i e d b a n i a e d u k a c y j n e lub fakt, że uczeń nie z n a
d o b r z e j ę z y k a p o l s k i e g o p o kilkuletnim pobycie z a granicą) zakłada uczniowi
Kartę
Potrzeb
i
Świadczeń
kwalifikującą go jako
posiadającego
specjalne
potrzeby e d u k a c y j n e .
2. W K a r c i e powinien być w s k a z a n y p o w ó d jej założenia o r a z p r o p o n o w a n y sposób
d o s t o s o w a n i a planu pracy z u c z n i e m do jego potrzeb.
3. Z e s p ó ł n a u c z y c i e l i m o ż e - zależnie od swojej o c e n y potrzeb - zaprosić do
udziału
w podejmowaniu
decyzji
dotyczącej
założenia
Karty
specjalistów
z a t r u d n i o n y c h w s z k o l e (np. p e d a g o g a c z y p s y c h o l o g a s z k o l n e g o ) lub w poradni
opiekującej się szkołą. W p r a c a c h Zespołu mają prawo uczestniczyć rodzice
ucznia.
Jeśli
nie z e c h c ą wziąć w nich
udziału,
bezwzględnie
powinni
być
informowani o ustaleniach Zespołu.
4 . P r o p o z y c j e Z e s p o ł u m o g ą dotyczyć z a r ó w n o z a l e c a n e g o n a u c z y c i e l o m s p o s o b u
pracy z u c z n i e m na obowiązkowych zajęciach e d u k a c y j n y c h (jak np. p o s z e r z e n i e
lub d o s t o s o w a n i e w y m a g a ń , potrzebne w y p o s a ż e n i e s t a n o w i s k a pracy u c z n i a ,
itp.), jak również z a l e c a n y c h d o d a t k o w y c h zajęć określonego rodzaju. L i c z b a
dodatkowych
godzin
podlega
akceptacji
dyrektora
szkoły
i
organu
ją
p r o w a d z ą c e g o . Jeśli uczeń ma orzeczoną niepełnosprawność (czyli na jego
edukację organ prowadzący otrzymuje z w i ę k s z o n ą subwencję), dyrektor szkoły
i organ ją p r o w a d z ą c y powinni z a a k c e p t o w a ć d o d a t k o w e g o d z i n y d l a u c z n i a z g o d n i e z potrzebami zależnymi od rodzaju niepełnosprawności, na podstawie
rozporządzenia w s p r a w i e r a m o w y c h planów n a u c z a n i a w szkołach p u b l i c z n y c h .
Dyrektor
szkoły,
prowadzącym
zajęć
z
wyjątkiem
przydziela
rewalidacyjnych
z
specjalnych
godziny
te
wypadkach
ewentualne
szkoły
specjalnej,
d o d a t k o w e godziny
uczniami
wpisane
w uzgodnieniu
na prowadzenie
niepełnosprawnymi.
są w
potrzebne
ich
ramowe
dodatkowe
W
organem
indywidualnych
przypadku
plany.
godziny
z
dla
W
szkół
pozostałych
ucznia
mogą
4
pochodzić z puli tzw. g o d z i n do dyspozycji dyrektora, również z puli g o d z i n z art.
42 ust. 2 pkt 2 lit. a i b Karty N a u c z y c i e l a . G o d z i n y te w pierwszej kolejności
powinny być p r z e z n a c z a n e na specjalne potrzeby uczniów, a na inne c e l e
w ó w c z a s , jeśli te s p e c j a l n e potrzeby są w s z k o l e z a s p o k o j o n e .
5. Z e s p ó ł pracujący z udziałem rodziców u c z n i a i - w razie potrzeby - z a p r o s z o n y c h
specjalistów,
spotykając się przynajmniej
raz w roku
i d o k u m e n t u j ą c swoje
działania p o p r z e z wypełnianie Karty P o t r z e b i Ś w i a d c z e ń , o c e n i a skuteczność
oddziaływań
prowadzonych
wcześniej
wobec
dziecka
(czy
przyniosły
one
z a m i e r z o n e rezultaty), wspólnie określa potrzeby i k o n i e c z n e formy w s p a r c i a
d z i e c k a , proponuje ich e w e n t u a l n ą modyfikację.
6. S p e c j a l i s t y c z n a , pogłębiona d i a g n o z a uczniów, w szczególności w sytuacjach,
gdy
udzielone
w
wystarczające,
przedszkolu,
będzie
szkole
wykonywana,
psychologiczno-pedagogicznych.
One
czy
placówce
jak
też
wsparcie
dotychczas,
będą w
w
stosunku
nie
jest
poradniach
do
niektórych
uczniów m i e j s c e m p r o w a d z e n i a potrzebnego rodzaju terapii.
Właściwie r e a l i z o w a n e w p r z e d s z k o l a c h , szkołach i placówkach kształcenie uczniów
ze
specjalnymi
potrzebami
edukacyjnymi
oraz
świadczona
tam
pomoc
p s y c h o l o g i c z n o - p e d a g o g i c z n a mają p o m ó c u c z n i o m i z a p o b i e c kulturowo-społecznej
izolacji rodzin i d z i e c i o różnego rodzaju potrzebach.
K o n s e k w e n c j ą w p r o w a d z e n i a tych rozwiązań ma być powstanie spójnego m o d e l u
kształcenia,
dostrzegającego
na
wszystkich
etapach
edukacyjnych
problemy
szczególnie w a ż n e d l a każdego u c z n i a i poświęcającego im jak najwięcej uwagi.
Jednocześnie,
do
uzgodnień
skierowany
został
warunków
sposobu
oraz
i
projekt
rozporządzenia
oceniania,
przeprowadzania
międzyresortowych
i
konsultacji
zmieniającego
klasyfikowania
sprawdzianów
i
i
rozporządzenie
promowania
egzaminów
społecznych
w
uczniów
szkołach
w
i
sprawie
słuchaczy
publicznych,
zawierający regulacje również w o p i s y w a n y m wyżej o b s z a r z e . Dyrektor szkoły będzie
mógł
o
decydować,
dostosowaniu,
sprawdzianu
po
w
zasięgnięciu
uzasadnionych
opinii
opisywanego
przypadkach,
i e g z a m i n ó w zewnętrznych do
wyżej
warunków
indywidualnych
Zespołu,
przeprowadzania
potrzeb zdających.
D e c y z j a ta będzie możliwa dzięki d o k o n y w a n e j p r z e z Z e s p ó ł o c e n i e s p e c j a l n y c h
potrzeb e d u k a c y j n y c h uczniów
o r a z s p o s o b ó w ich z a s p o k a j a n i a . R o z p o z n a n i e
d o k o n a n e p r z e z n a u c z y c i e l i i specjalistów i w y r a ż o n a p r z e z nich opinia stanowić
5
może
wystarczającą
podstawę
do
stworzenia
uczniowi
właściwych
warunków
egzaminacyjnych.
P o n a d t o , z m i a n i e ulegnie d o t y c h c z a s o w a formuła d i a g n o z o w a n i a w p o r a d n i a c h
p s y c h o l o g i c z n o - p e d a g o g i c z n y c h s p e c y f i c z n y c h trudności w u c z e n i u i w y d a w a n i a
opinii w tej sprawie. P o r a d n i e będą mogły w y d a w a ć uczniowi opinię nie później niż
do ukończenia p r z e z niego szkoły podstawowej, a w p r z y p a d k u uczniów klas VI, nie
później
niż
do
30
września
roku
szkolnego,
w
którym
przystępują
oni
do
sprawdzianu.
Podkreślić należy przy tym fakt,
że w p r z y p a d k u wielu z p r o p o n o w a n y c h z m i a n
p r z e w i d z i a n y jest o d p o w i e d n i o długi c z a s na ich wdrożenie. Rozwiązania dotyczące
o r g a n i z o w a n i a w s z y s t k i m u c z n i o m tego potrzebującym o d p o w i e d n i e g o w s p a r c i a
powinny zacząć w szkołach funkcjonować w trakcie roku s z k o l n e g o 2 0 1 0 / 2 0 1 1 ,
w którym to należy o d p o w i e d n i o z m o d y f i k o w a ć statuty szkół i placówek. W roku
s z k o l n y m 2 0 1 1 / 2 0 1 2 n o w e procedury z a c z n ą funkcjonować również w s y s t e m i e
egzaminacyjnym.
Dostosowanie
warunków
przeprowadzania
sprawdzianu
i e g z a m i n ó w na p o d s t a w i e opinii zespołów n a u c z y c i e l s k i c h będzie możliwe po
przynajmniej
roku
funkcjonowania
w
szkołach
nowych
rozwiązań
dotyczących
w s p i e r a n i a uczniów z e specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.
Projektowane
konieczność
akty
prawne
uwzględnienia
powinny
zmian
być
w tym
wprowadzone
samym
blokowo,
czasie -
z uwagi
na
równolegle w wielu
rozporządzeniach. W ten s p o s ó b w y e l i m i n o w a n e z o s t a n i e ryzyko braku spójności
przepisów w prawie o ś w i a t o w y m .
Z w r a c a m się dlatego z uprzejmą prośbą o analizę przesłanych projektów łącznie.
Tylko
wtedy
dadzą
one
pełny
obraz
projektowanych
zmian,
bowiem
zapisy
poszczególnych rozporządzeń w z a j e m n i e się uzupełniają, bądź regulacja z a w a r t a
w j e d n y m jest konsekwencją lub odesłaniem do kolejnego.
W s z y s t k i e o t r z y m a n e od Państwa uwagi zostaną wnikliwie z a n a l i z o w a n e i m o g ą
przyczynić się do n a d a n i a o s t a t e c z n e g o brzmienia przesyłanych rozporządzeń.
6
7
8