Ocena jodurii u dzieci stosuj¹cych Jodox 200

Ocena jodurii u dzieci stosuj¹cych Jodox 200
Nr 2/2008
Zak³ócenie
Komórki
macierzyste
homeostazy–oksydacyjnej
Rodzaje i w³aœciwoœci
hepatocytów...
Niedociœnienie ortostatyczne
The evaluation of iodinuria in children, which usage Jodox 200
dr n. med. Anita Stanjek-Cichoracka, prof. dr hab. n. med. Aleksandra Kochañska-Dziurowicz,
lek. med. Aleksandra Ko³omyjec, mgr Aleksandra Bijak, mgr El¿bieta Szymik-Krupska
Katedra i Zak³ad Diagnostyki Izotopowej i Radiofarmaceutyków
Œl¹ski Uniwersytet Medyczny
41-200 Sosnowiec ul. Jagielloñska 4
Kierownik Katedry: prof. dr hab. n med. Aleksandra Kochañska-Dziurowicz
Streszczenie
Celem badań była ocena jodurii u dzieci stosujących Jodox z niskimi stężeniami jodu w moczu.
Skuteczność terapii oceniano na podstawie oznaczeń jodurii, która jest wykładnikiem przyswajania
jodu przez organizm. W latach 2001-2003 badaniami objęto 27 dzieci szkolnych zamieszkujących
Jugów. Średnia wieku wynosiła 9,9 ± 1,4 lat. U
wszystkich dzieci oznaczono w porannej porcji
moczu stężenia jodu (metodą PAMM). Średnie stężenie jodurii w badanej grupie dzieci wynosiło
46,85 μg/l. Dzieciom tym zlecano używanie Jodox
200 w dawce pół tabletki na dobę. Kontrolne badania jodurii przeprowadzono po roku i dwóch latach
używania Jodoxu. Wyniki rocznej terapii przyniosły oczekiwany skutek. Średnia joduria podniosła
się do wartości 84,50 μg/l, zmniejszyła się ilość
dzieci w przedziale głębokiego niedoboru jodu.
Niestety, po dwóch latach przyjmowania preparatu
Jodox średnie stężenia jodurii obniżyło się do 69,59
μgI/l, wzrosła też grupa dzieci z głębokim niedoborem jodu. Oznaczenie stężenia jodu w moczu
powinno być obowiązkowym badaniem pozwalającym oceniać wielkość dobranej dawki preparatów
zawierających jod, a także systematyczność ich stosowania.
Abstract
The aim of the study was the evaluation of iodine
demand in children, which usage Jodox 200 with the
iodine deficiency. The effectiveness was tested on
iodinuria. The studies were carried out in the period
of 2001-2003,on 27 schoolchildren who were living
in Jugow. The average age of the group was 9,9 ± 1,4
years. The iodine concentration was determined in
the morning pertion of urine in all schoolchildren.
The iodine concentration was measured by means of
PAMM method. The iodine concentration was below
the physiological values in the group of 27 examinated
schoolchildren. The average concentration of excreted
iodine in the examined group was 46,85μg/l. The
children were ordered to receive Jodox 200 (half tablet
per day). They were examined after one and two years
of using Jodox. The average concentration was upper
then before (84,50 μg/l ) and the iodine deficiency
occurred in less number of schoolchildren.
Unfortunetly after two years the average of iodine
concentration was less again (69,59μg/l). It seems to
be justified to introduce the examination of iodine
concentration in urine as a screen tests for purpose of
conducting the hyperthyreosis prophylaxis among
children.
słowa kluczowe: dzieci, joduria, Jodox 200
key words: schoolchildren, iodinuria, Jodox 200
WSTÊP
Pierwiastkiem niezbędnym do prawidłowej syntezy hormonów tarczycy jest jod. Jego niedobory powodują bardzo poważne konsekwencje zdrowotne.
Niedobór jodu uznany został przez Światową Organizację Zdrowia za jeden z głównych czynników
wpływających na stan zdrowia człowieka. W obszarach niedoboru jodu żyje około 30% populacji globu
– u ponad 650 milionów obserwuje się wole endemiczne [1]. Na terenach dotkniętych niedoborem
jodu, jego pobieranie z wodą do picia i pożywieniem
copyright © 2008 P.G.K. Media Polska,
ISSN 1425-5073
jest zazwyczaj niższe od wartości minimalnej. Pojawia się wówczas konieczność uzupełnienia diety w jod.
Można to osiągnąć przez jodowanie soli kuchennej
bądź innych powszechnie spożywanych produktów
spożywczych [2,3,4].
W Polsce od roku 1997 wg Zarządzenia Ministra
Zdrowia i Opieki Społecznej, dopuszcza się do obrotu tylko sól jodowaną o stężeniu 30±10mg KI/kg
[2,4,5]. Badania prowadzone m.in. przez KochańskąDziurowicz i wsp. [6,7], Kozielec i wsp [8], czy Szpak
i wsp.[9] w kilka lat po wprowadzeniu obligatoryjFarmaceutyczny
Przegl¹d Naukowy
%
OCENA JODURII U DZIECI STOSUJ¥CYCH JODOX 200
nego jodowania soli dowodzą jednak małej skuteczności profilaktyki jodowej u dzieci. Istnieje potrzeba
ciągłej kontroli stopnia podaży jodu poprzez oznaczanie jodurii z ewentualną, następczą terapią preparatami jodowymi (np. preparatem Jodox) lub mineralnowitaminowymi z dodatkiem jodu [2,6,10]. Preparaty jodowe uzupełniają niedobory tego pierwiastka, które to niedobory są potencjalną przyczyną wola
endemicznego a w skrajnych przypadkach kretynizmu
[10,11].
Celem pracy była ocena jodurii u dzieci stosujących Jodox 200 z niską wyjściowa jodurią zamieszkujących Jugów. Teren ten należy do obszarów o znacznej endemii wola tarczycy [6].
MATERIA£ i METODY
W 2001 roku badaniami objęto grupę 27 dzieci z
Jugowa u których joduria mieściła się w zakresie głębokiego niedoboru jodu (< 50μgI/l). Średnia wieku
wynosiła 9,9 ± 1,4 lat. Zastosowano dwuletnią terapię preparatem Jodox 200 w dawce 0,5 tabletki na
dobę. Materiałem do badań była poranna porcja moczu W próbkach moczu oznaczono stężenia jodu (metoda PAMM). Na przeprowadzenie badań polegających na ocenie jodurii uzyskano zgodę Komisji Bioetycznej Śląskiej Akademii Medycznej w Katowicach,
numer NN-013-535/99.
WYNIKI
W badanej grupie średnie stężenie wydalanego
z moczem jodu wynosiło przed zastosowanie lecze-
Nr 2/2008
nia 46,85 ± 26,24 μgI/l. U wszystkich dzieci oceniano stężenie jodurii po roku i po 2 latach stosowania Jodoxu. Po rocznej terapii preparatem Jodox średnia joduria osiągnęła wartość 84,50 ± 49,54μg/l, a po
kolejnym roku leczenia średnie stężenie jodu w moczu wynosiło 69,59 ± 68,95 μg/l. Postanowiono ocenić, jaki procent dzieci miało po roku i dwóch latach
stosowania Jodoxu prawidłowe stężenie jodu w moczu oraz umiarkowany i głęboki niedobór jodu, w porównaniu z wartościami wyjściowymi (Ryc. 1).
OMÓWIENIE WYNIKÓW
Zlecając 27 dzieciom z Jugowa jodek potasu
w dawce 100 μgI uzyskano, po rocznym leczeniu,
oczekiwany skutek: poziom jodurii z wartości początkowej
46,85±26,24
μgI/l
wzrósł
do
84,50±49,54μgI/l. Jest to istotny wzrost, ale nieosiągający wartości fizjologicznej Roczne wyniki leczenia dzieci z Jugowa wydają się być zadawalające i zgodne z oczekiwanymi. Jednakże stężenie jodurii uzyskane po okresie dwóch lat leczenia są głęboko zastanawiające i warte rozpatrzenia. Średnie stężenie wydalanego z moczem jodu spadło z wartości
84,50±49,54μgI/l do 69,59±68,95μgI/l. Biorąc pod
uwagę wyniki oznaczone po 2 latach terapii, w stosunku do wartości przed wdrożeniem leczenia, zauważono wzrost jodurii u 12 dzieci (44,44%) i znaczny
wzrost odsetka dzieci którym stężenie jodu w moczu
spadło, to jest 15 dzieci co stanowi 55,56% grupy
badanej. Zmniejszenie się odsetka dzieci z prawidłowym i niewielkim niedoborem jodu w moczu wpły-
Ryc. 1.
Odsetek dzieci mający prawidłową jodurię (>100mg/l) oraz umiarkowany (50-100mg/l) i głęboki niedobór jodu (<50mg/l).
&
Farmaceutyczny
Przegl¹d Naukowy
copyright © 2008 P.G.K. Media Polska,
ISSN 1425-5073
Nr 2/2008
nęło zasadniczo na wzrost liczby dzieci z głębokim
niedoborem jodu w moczu. Aż 51,85% dzieci osiągnęło stężenie jodu poniżej 50μgI/l moczu. Wartość
ta jest w przybliżeniu równa wartości jodurii u dzieci
przed leczeniem (55,56% dzieci z głębokim niedoborem jodu w moczu).
Przyczyną nieskuteczności terapii było najprawdopodobniej samowolne zaniechanie terapii przez rodziców. Prawdopodobnie wystąpiło tu błędne przeświadczenie opiekunów o bezcelowości dalszego leczenia po pozytywnych wynikach rocznej terapii.
W przypadku tak długotrwałego leczenia jakie wymagają niedobory jodu konieczne i nieodzowne wydaje
się być szczegółowe przedstawienie obranego toku leczenia i szkodliwości zaniechania przyjmowania leków rodzicom. Tak przeprowadzona, wspólna rozmowa lekarza z rodzicami i dziećmi powinna wpłynąć
pozytywnie na powodzenie terapii.
WNIOSEK
Oznaczanie stężenia jodu w moczu powinno być
obowiązkowym badaniem pozwalającym oceniać wielkość dobranej dawki preparatów jodu a także systematyczność ich stosowania.
copyright © 2008 P.G.K. Media Polska,
ISSN 1425-5073
OCENA JODURII U DZIECI STOSUJ¥CYCH JODOX 200
PIŒMIENNICTWO
1. Szybiński Z. Nowy model profilaktyki jodowej w Polsce. Endokrynol. Pol. 1997; 48(supl.1): 7-16.
2. Stoś K., Mojska H. Jod – występowanie i znaczenie w organizmie człowieka. Nowa Med. 1996; 4:
25-28.
3. Ziemlański Ś.W. Normy żywieniowe człowieka fizjologiczne podstawy. Wydawnictwo Lekarskie
PZWL, Warszawa 2001: 329-333, 413-424.
4. Gawęcki J., Hryniewski L. Żywienie człowieka.
Podstawy nauki o żywieniu. PWN, Warszawa 1999:
101-102, 346-347, 354-355.
5. Lewiński A., Karbownik M.. Wstęp do tyreologii
– podstawy fizjologii i patologii gruczołu tarczowego. Endokrynol. Pol. 1996; 47(supl 1): 1-13.
6. Kochańska-Dziurowicz A. i wsp. Stężenie jodu
w moczu dzieci szkolnych z okolic Nowej Rudy
po wdrożeniu populacyjnego programu profilaktyki jodowej. Med. Środow. 2001; 4(1): 19-22.
7. Kochańska-Dziurowicz A.i wsp. Stężenie jodu
w moczu po wdrożeniu populacyjnego programu
profilaktyki jodowej. Med. Środow. 2000; 3: 4145.
8. Kozielec T. i wsp. Stan gospodarki jodowej a budowa i funkcja gruczołu tarczowego u dzieci i młodzieży z terenu miasta Szczecina. Środowisko
a zdrowie dziecka. Red. Rudkowski Z. Fundacja na
rzecz Dzieci Zagłębia Miedziowego. Legnica 3031 maja 2003;s.100-101.
9. Szpak S. i wsp. Zróżnicowanie geograficzne podaży jodu na terenie województwa śląskiego w aspekcie ryzyka raka tarczycy.Wiad Lek., 2001; 54 (supl
1):169-175.
10.Podlewski J., Chwalibogowska-Podlewska A. Leki
Współczesnej Terapii.: Wydawnictwa Fundacji
Buchnera, Warszawa 1998: 104, 347-348, 351,
493, 512, 710.
11.Preis K., Emerich J. Nadczynność i niedoczynność
tarczycy w ciąży, Gin. Prakt. 1999; 7(7): 15-17.
Farmaceutyczny
Przegl¹d Naukowy
'