Wyższa Szkoła Europejska im. ks. Józefa

 Wyższa Szkoła Europejska im. ks. Józefa Tischnera z siedzibą w Krakowie KARTA PRZEDMIOTU 1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE Nazwa przedmiotu Psychologia poznawcza Rocznik studiów 2015/2016 Wydział Wydział Nauk o Poznaniu i Komunikacji Społecznej Kierunek studiów Psychologia Poziom kształcenia studia I stopnia Profil kształcenia praktyczny Specjalność Osoba odpowiedzialna Osoby prowadzące Semestr 1 2. WYMAGANIA WSTĘPNE (wynikające z następstwa przedmiotów) Brak. 3. EFEKTY KSZTAŁCENIA I SPOSÓB REALIZACJI ZAJĘĆ 3.1. Cele przedmiotu C1 Poznanie podstawowej wiedzę z zakresu psychologii poznawczej oraz jej relacji do innych nauk oraz mechanizmów poznawczych warunkujących zachowanie człowieka. C2 Nauczenie analizowania przyczyn i przebiegu wybranych procesów poznawczych i identyfikacji zabu-­
rzeń poznawczych mających lub mogących mieć niekorzystny wpływ na zdrowie psychiczne jednostki oraz na jej funkcjonowanie w grupie. C3 Nauczenie prawidłowego identyfikowania i rozstrzygania dylematów związanych z wykonywaniem zawodu psychologa, a w szczególności identyfikowania i wyznaczania indywidualnej ścieżki własnego rozwoju w zakresie psychologii poznawczej. 3.2. Przedmiotowe efekty kształcenia z podziałem na wiedzę, umiejętności i kompe-­
tencje, wraz z odniesieniem do efektów kształcenia kierunkowych i obszarowych Lp. Opis przedmiotowych efektów kształcenia Odniesienie do efektów kształcenia kierunkowych obszarowych EK1 EK2 EK3 EK4 Po zaliczeniu przedmiotu student w zakresie WIEDZY potrafi przedstawić podstawową wiedzę z zakresu psychologii poznawczej K_W01++ oraz jej relacji do innych nauk K_W06+++ opisać mechanizmy poznawcze warunkujące zachowanie człowieka Po zaliczeniu przedmiotu student w zakresie UMIEJĘTNOŚCI potrafi właściwie analizować przyczyny i przebieg wybranych procesów K_U03++ poznawczych dotyczących jednostki identyfikować dysfunkcje poznawcze mające lub mogące mieć nie-­
K_U11++ 1
S1P_W01, M1_W09 S1P_W05, M1_W01, M1_W02 S1P_U03, S1P_U08 M1_U05, korzystny wpływ na zdrowie psychiczne jednostki oraz na funkcjo-­
nowanie człowieka w grupie Po zaliczeniu przedmiotu student w zakresie KOMPETENCJI SPOŁECZNYCH potrafi prawidłowo identyfikować i rozstrzygać dylematy związane z wyko-­
nywaniem zawodu psychologa, a w szczególności identyfikować i wyznaczać indywidualną ścieżki własnego rozwoju w zakresie psy-­
chologii poznawczej EK5 K_K03++ M1_U07 S1P_K04 3.3. Formy zajęć dydaktycznych oraz wymiar godzin i punktów ECTS Studia stacjonarne (ST) W 26 K -­ Ćw 26 L -­ P 4 eL -­ ECTS 4 Studia niestacjonarne (NST) W 12 K -­ Ćw 12 L -­ P 2 eL -­ ECTS 4 3.4. Metody realizacji zajęć dydaktycznych Formy zajęć Metoda realizacji Wykład Wykład, prezentacja, film Ćwiczenia Prezentacja, dyskusja, ćwiczenia indywidualne, ćwiczenia w dwójkach, ćwiczenia gru-­
powe, case-­study Projekt Praca własna studentów, prezentacja wyników pracy 3.5. Treści kształcenia (oddzielnie dla każdej formy zajęć) WYKŁAD 2
Lp. Treści kształcenia realizowane w ramach wykładów Wstęp do psychologii poznawczej. Historia, cele i kierunki rozwoju psychologii W1 poznawczej. Podstawowa charakterystyka procesów poznawczych. Paradygmat prze-­
twarzania informacji Metody badawcze psychologii poznawczej. Charakterystyka metody ekspery-­
mentalnej i podstawowe terminy. Eksperymenty behawioralne i metoda chronome-­
W2 tryczna. Okulografia. Neuroobrazowanie. Symulacje komputerowe. Samoopis a meto-­
dy eksperymentalne. Reprezentacje umysłowe i pojęcia. Widza proceduralna a wiedza deklaratywna. W3 Reprezentacje: stanowisko obrazowe vs. stanowisko propozycjonalne. Pojęcia jako podstawowe struktury poznawcze. Schematy jako elementy wiedzy. Percepcja. Spostrzeganie i rozpoznawanie struktur. Percepcja jako proces kierowania W4 zachowaniem. Funkcjonalne aspekty procesu spostrzegania. Wkład spostrzegania w kierowanie zachowaniem. Mózgowe podłoże percepcji. Deficyty percepcji. Uwaga. Teorie i funkcje uwagi. Selektywność, przeszukiwanie, czujność, podziel-­
W5 ność, przerzutność uwagi. Historyczne i współczesne teorie uwagi. Podstawowe para-­
dygmaty eksperymentalne w badaniach uwagi. Świadomość. Psychologiczne i neurokognitywne modele świadomości. Rola świado-­
W6 mości w zachowaniu. Ewolucja świadomości. Świadomość a uwaga. Podstawowe pa-­
radygmaty eksperymentalne w badaniach świadomości. Kontrola poznawcza. Samokontrola na poziomie behawioralnym (jako cecha). Funkcje wykonawcze. Uwaga a kontrola poznawcza. Mózgowe podłoże kontroli po-­
W7 znawczej. Podstawowe paradygmaty eksperymentalne w badaniach funkcji wykonaw-­
czych. Pamięć i uczenie się. Struktury wiedzy i funkcjonalne modele pamięci. Pamięć dnia W8 codziennego. Charakterystyka i przebieg procesów pamięciowych. Uczenie się. Rodza-­
je i zastosowanie mnemotechnik. Charakterystyka procesu przypominania informacji. Rozumowanie i rozwiązywanie problemów. Charakterystyka ludzkiego myślenia: W9 rodzaje i struktury myślenia. Typy rozumowań. Taksonomia sytuacji problemowych. Fazy rozwiązywania problemów. Wspomaganie rozwiązywania problemów. Sądy i decyzje. Tendencyjność w wydawaniu sądów. Sądy probabilistyczne. Heury-­
W10 styki. Sądy w warunkach pewności i niepewności. Klasyczna teoria decyzji. Teoria perspektywy i efekt obramowania. Charakterystyka procesu decyzyjnego. Język a poznanie. Ewolucja języka. Przyswajanie języka. Planowanie mowy. Kodo-­
W11 wanie semantyczno-­syntaktyczne i fonologiczne. Rozumienie. Wyidealizowane modele poznawcze. Metafory i metonimie pojęciowe. Poznanie a emocje. Prymat afektu vs. prymat poznania. Poznawcze teorie emocji. W12 Podstawy neurobiologii emocji. Rola emocji w procesach poznawczych. Rola emocji w podejmowaniu decyzji (marker somatyczny). Poznanie społeczne. Poznanie społeczne u ludzi i innych naczelnych. Rola imitacji W13 (naśladowania). Teoria umysłu (mentalizacja). Błędy atrybucji. Deficyty poznania spo-­
łecznego. Rozumowania i decyzje w kontekście społecznym/moralnym. Razem godz. ĆWICZENIA 3
Liczba godz. ST NST 2 0,5 2 0,5 2 1 2 1 2 1 2 1 2 1 2 1 2 1 2 1 2 1 2 1 2 1 26 12 Lp. Cw1 Cw2 Cw3 Cw4 Cw5 Cw6 Cw7 Cw8 Cw9 Cw10 Cw11 Cw12 Cw13 Liczba godz. ST NST Treści kształcenia realizowane w ramach ćwiczeń Wstęp do psychologii poznawczej. Historia, cele i kierunki rozwoju psychologii poznawczej. Czy umysł jest komputerem? Metody badawcze psychologii poznawczej. Eksperymenty behawioralne w prak-­
tyce: czego możemy dowiedzieć się o umyśle rejestrując czasy reakcji i poziom po-­
prawności? (Warsztat). Reprezentacje umysłowe i pojęcia. Teoria prototypu a badania międzykulturowe. Wykorzystanie teorii prototypu w reklamie. Percepcja. Percepcja jako proces kierowania zachowaniem: aplikacje praktyczne. Uwaga. Podstawowe paradygmaty eksperymentalne w badaniach uwagi (warsztat). Praktyczne wnioski z badań nad uwagą. Świadomość. Świadomość a ja. Świadomość a przytomność. Po co w psychologii badania nad świadomością? Kontrola poznawcza. Samokontrola na poziomie behawioralnym (jako cecha) a funkcje wykonawcze. Rola samokontroli w życiu codziennym. Kontrola a inteligencja. Pamięć i uczenie się. Pamięć na co dzień. Rodzaje i zastosowanie mnemotechnik. Pamięć autobiograficzna. Rozumowanie i rozwiązywanie problemów. Rozwiązywanie problemów w prak-­
tyce: Wspomaganie rozwiązywania problemów. Sądy i decyzje. Czy jesteśmy racjonalni?, czyli teoria perspektywy w ekonomii. Język a poznanie. Wieloznaczność w komunikacji (prawo, zarządzanie, polityka) Poznanie a emocje. Rola emocji w podejmowaniu decyzji moralnych i społecznych. Poznanie społeczne. Domknięcie poznawcze. Razem godz. 2 0,5 2 0,5 2 1 2 1 2 1 2 1 2 1 2 1 2 1 2 2 2 2 26 1 1 1 1 12 PROJEKT Liczba godz. ST NST Lp. Treści kształcenia realizowane w ramach projektu Projekt: w zespołach 3-­4 osobowych wybranie obszaru psychologii poznawczej i zaprojekto-­
wanie eksperymentu: postawienie hipotez, identyfikacja zmiennych, projekt procedury eks-­
P1 perymentalnej i dyskusja spodziewanych wyników. Opis i prezentacja rezultatów pracy na zajęciach. Razem godz. 6 2 6 2 3.6. Korelacja pomiędzy efektami kształcenia, celami przedmiotu a treściami kształcenia Efekt kształcenia EK1 EK2 Cele przedmiotu C1 C1 EK3 C2 EK4 C2 EK5 C3 Treści kształcenia W1, W2, W11, W12, W13 Cw1, Cw2 W1, W2, W12, W13, Cw1, Cw2 W3, W4, W5, W6, W7, W8, W9, W10, W11, W12, W13, Cw3, Cw4, Cw5, Cw6, Cw7, Cw8, Cw9, P1 W4, W5, W6, W7, W8, W9, W10, W11, W12, W13, Cw3, cw4, Cw5, Cw6, Cw7, Cw8, Cw9, P1 W1, W2, Cw1, P1 3.7. Metody weryfikacji efektów kształcenia (w odniesieniu do poszczególnych efektów) Efekt kształcenia EK1 EK2 EK3 EK4 EK5 Metoda oceny Egzamin pisemny + Projekt, dyskusja Charakterystyka narzędzia/sytuacji ewaluacji Egzamin zawierający 50 pytań zamkniętych i 10 pytań otwartych doty-­
czących wiedzy z zakresu psychologii poznawczej, obejmujące wszyst-­
kie omawiane podczas zajęć zagadnienia. Zaliczenie w przypadku uzyskania 51% punktów + Projekt Prezentacja projektu (zaplanowanie procedury eksperymentalnej) na 4
zajęciach oraz aktywny udział w dyskusji poświęconej temu zagadnie-­
niu. 3.8. Kryteria oceny osiągniętych efektów kształcenia Efekt Na ocenę 2 kształcenia student nie potrafi przedstawić podsta-­
wowej wiedzy z za-­
kresu psychologii EK1 poznawczej oraz jej relacji do innych nauk EK2 EK3 EK4 EK5 3.9. Na ocenę 3 student potrafi w stopniu minimal-­
nym przedstawić pod-­
stawową wiedzę z zakresu psychologii poznawczej oraz jej relacji do innych nauk Na ocenę 4 student potrafi w dużym stopniu przedstawić podsta-­
wową wiedzę z zakre-­
su psychologii po-­
znawczej oraz jej relacji do innych nauk Na ocenę 5 student potrafi w pełni przedstawić pod-­
stawową wiedzę z zakresu psychologii poznawczej oraz jej relacji do innych nauk opisać mechanizmów poznawczych warun-­
kujących zachowanie człowieka w stopniu minimal-­
nym opisać mechani-­
zmy poznawcze wa-­
runkujące zachowanie człowieka w dużym stopniu opi-­
sać mechanizmy po-­
znawcze warunkujące zachowanie człowieka w pełni opisać mechani-­
zmy poznawcze warunku-­
jące zachowanie człowie-­
ka właściwie analizować przyczyn i przebiegu wybranych procesów poznawczych dotyczą-­
cych jednostki w stopniu minimal-­
nym analizować przy-­
czyny i przebieg wy-­
branych procesów poznawczych dotyczą-­
cych jednostki w dużym stopniu ana-­
lizować przyczyny i przebieg wybranych procesów poznaw-­
czych dotyczących jednostki w pełni analizować przy-­
czyny i przebieg wybra-­
nych procesów poznaw-­
czych dotyczących jed-­
nostki identyfikować zabu-­
rzeń poznawczych mających lub mogą-­
cych mieć niekorzyst-­
ny wpływ na zdrowie psychiczne jednostki oraz na funkcjonowa-­
nie człowieka w gru-­
pie w stopniu minimal-­
nym identyfikować zaburzenia poznawcze mające lub mogące mieć niekorzystny wpływ na zdrowie psychiczne jednostki oraz na funkcjonowa-­
nie człowieka w gru-­
pie w dużym stopniu identyfikować zabu-­
rzenia poznawcze mające lub mogące mieć niekorzystny wpływ na zdrowie psychiczne jednostki oraz na funkcjonowa-­
nie człowieka w gru-­
pie w pełni identyfikować zaburzenia poznawcze mające lub mogące mieć niekorzystny wpływ na zdrowie psychiczne jed-­
nostki oraz na funkcjono-­
wanie człowieka w grupie prawidłowo identyfi-­
kować i rozstrzygać dylematów związa-­
nych z wyko-­
nywaniem zawodu psychologa, a w szczególności identy-­
fikować i wyznaczać indywidualnej ścieżki własnego rozwoju w zakresie psychologii poznawczej w stopniu minimal-­
nym identyfikować i rozstrzygać dylematy związane z wyko-­
nywaniem zawodu psychologa, a w szczególności identy-­
fikować i wyznaczać indywidualną ścieżki własnego rozwoju w zakresie psychologii poznawczej w dużym stopniu identyfikować i roz-­
strzygać dylematy związane z wyko-­
nywaniem zawodu psychologa, a w szczególności identy-­
fikować i wyznaczać indywidualną ścieżki własnego rozwoju w zakresie psychologii poznawczej w pełni identyfikować i rozstrzygać dylematy związane z wyko-­
nywaniem zawodu psy-­
chologa, a w szczególno-­
ści identyfikować i wyzna-­
czać indywidualną ścieżki własnego rozwoju w za-­
kresie psychologii po-­
znawczej Literatura Literatura podstawowa Falkowski A., Maruszewski T., Nęcka E., Procesy poznawcze, [w:] Psychologia. Podręcznik akademicki, red. J. Strelau, D. Doliński, GWP, Gdańsk 2008, s. 339-­510. 5
Jaśkowski P., Neuronauka poznawcza, Wizja Press & IT, Warszawa 2009. Maruszewski T., Psychologia poznania. Umysł i świat, GWP, Gdańsk 2011. Psychologia poznawcza w praktyce. Ekonomia, biznes, polityka, red. A. Falkowski, T. Zaleśkiewicz, PWN, Warszawa 2012. Literatura uzupełniająca Anderson J., Uczenie się i pamięć: integracja zagadnień, Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1998. Chlewiński Z., Psychologia poznawcza w trzech ostatnich dekadach XX wieku, GWP, Gdańsk 2007. Eysenck M.W., Keane M.T., Cognitive Psychology. A Student’s Handbook, różne wydania. Nęcka E., Orzechowski J., Szymura B., Psychologia poznawcza, PWN, Warszawa 2006. Purves D. i in., Principles of Cognitive Neuroscience, Sinauer, Suderland 2007, 2012. Sternberg R.J., Psychologia poznawcza, WSiP, Warszawa 2001. 4.0. Zasoby dydaktyczne WSE wykorzystywane w zajęciach (studia przypadku, e-­ learning, gry, audio, video, prezentacje, artykuły specjalistyczne i inne) Rodzaj zasobu Studia przypadku e-­Learning Gra Audio Video Prezentacja Artykuł specjalistyczny Inne np. infografika Tytuł Autor/Producent/Właściciel 1... 2... 5.0. NAKŁAD PRACY STUDENTA -­ BILANS PUNKTÓW ECTS Obciążenie studenta studia ST studia NST 26 12 10 12 10 10 26 12 10 40 16 16 6 6 108 108 4 4 3 3 Rodzaje aktywności Udział w W/K Samodzielne studiowanie tematyki W/K Przygotowanie do egzaminu/zaliczenia W/K Udział w Ćw Samodzielne przygotowanie się do Ćw Przygotowanie do zaliczenia Ćw Udział w L Samodzielne przygotowanie się do L Przygotowanie do zaliczenia L Przygotowanie do zaliczenia P (w tym konsultacje) Przygotowanie do zaliczenia eL (w tym konsultacje) Sumaryczne obciążenie pracą studenta Punkty ECTS za przedmiot Obciążenie studenta związane z zajęciami praktycznymi Obciążenie studenta na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich 2 6
1