Wariografia kryminalistyczna Nazwa: Lie detector – „wykrywacz

Wariografia kryminalisty czna
Nazwa:
▸ Lie detector – „wykrywacz kłamstw”
▸ Polygraph – poligraf
▸ Wariograf
Pod sta wy prawne:
art. 171 § 5 pkt 2 kpk
„niedopuszczalne jest stosowanie (…) środków (…) technicznych wpływających na procesy
psychiczne osoby przesłuchiwanej albo mających na celu kontrolę nieświadomych reakcji jej
organizmu w związku z przesłuchaniem”.
art. 192a § 2 w zw. z § 1 kpk
W celu ograniczenia kręgu osób podejrzanych lub ustalenia wartości dowodowej
ujawnionych śladów za zgodą osoby badanej biegły może również zastosować środki
techniczne mające na celu kontrolę nieświadomych reakcji organizmu tej osoby.
Po wykorzystaniu w sprawie, w której dokonano pobrania lub utrwalenia, pobrany lub
utrwalony materiał zbędny dla postępowania należy niezwłocznie usunąć z akt i zniszczyć.
art. 199a kpk
Stosowanie w czasie badania przez biegłego środków technicznych mających na celu
kontrolę nieświadomych reakcji organizmu badanej osoby możliwe jest wyłącznie za jej
zgodą.
Przepisu art. 199 nie stosuje się.
art. 199 Złożone wobec biegłego albo wobec lekarza udzielającego pomocy medycznej
oświadczenia oskarżonego, dotyczące zarzucanego mu czynu, nie mogą stanowić dowodu.
Reak cje diagno sty czne:
▸ kanał pneumo:
◦
wzrost linii bazowej przebiegu oddychania
◦
stłumienie amplitudy oddychania
◦
redukcja prędkości oddychania
◦
bezdech
▸ kałan cardio:
◦
wzrost linii bazowej przebiegu
◦
czas trwania tego wzrostu
▸ przebieg reakcji skórno – galwanicznej (GSR)
◦
amplituda
◦
złożoność (kompleksowość)
◦
czas trwania
Metody badań wariograficznych:
Technika Kellera:
▸ Rellevant – Irrelevant Technique (RIT ) – technika pytań związanych i niezwiązanych
▸ General Question Technique (GQT) – technika pytań ogólnych
Pytania:
▸ Pytania obojętne
▸ Pytania krytyczne (relewantne)
Technika Reida (RCQT)
(Control Question Test) – test pytań kontrolnych:
▸ Test Reida (RCQT)
1. Czy dziś jest środa? (p.obojętne)
2. Czy ma pan na imię Józef ? (p.obojętne)
3. Czy wie pan, kto zabrał pieniądze z szuflady? (p.krytyczne, relewantne)
4. Czy dziś jest środa ? (p.obojętne)
5. Czy to pan zabrał te pieniądze ? (p.krytyczne, relewantne)
6. Czy przed ukończeniem 18. roku życia zabrał pan coś komuś ? (p. kontrolne)
7. Czy dziś jest środa ? (p. obojętne)
8. Czy wczoraj miała pan te pieniądze w ręku ? (p. krytyczne)
9. Czy świadomie ukrywa pan jakieś fakty związane z tą kradzieżą ? (p. krytyczne)
10. Czy przed ukończeniem 18. roku życia zabrał pan coś komuś ? (p. kontrolne).
Odmiany:
▸ Silence Answer Test (SAT) – test milczących odpowiedzi
▸ Guilt Complex Test (GCT) – test na kompleks winy
▸ Yes test (RCQT- YES) – test TAK
Technika Ba ck st era:
▸ Backster Zone of Comparison Technique – technika stref porównania:
◦
osoba nieszczera (winna) będzie reagowała silniej na pytania relewantne
(krytyczne) testu
◦
osoba niewinna zareaguje najintensywniej na pytania kontrolne
◦
osoba obawiająca się ujawnienia jej związku z jakimś innym zdarzeniem niż
aktualnie rozpracowane najsilniej zareaguje na pytanie dotyczące kwestii
zewnętrznej (symptomatyczne)
Odmiany:
▸ SKY test
◦
Do you suspect…
◦
Do you know…
◦
Did you do…
▸ Federal Zone Comparison Test (FZCT) – federalny test strefy porównań
▸ Test for Espionage and Sabotage (TES) – test szpiegostwa i sabotażu: pytania
kłamstwa kierowanego (direct lie question)
▸ Counterintelligence Scope Polygraph Test (CSP Test, CSPT) – kontrwywiadowczy
test poligraficzny
Diagnozow a nie w testa ch opartych na pytania ch kontrolnych:
▸ Jeżeli natężenie reakcji na pytanie relewantne jest takie samo, jak natężenie reakcji
na pytanie kontrolne = 0,
▸ natężenie reakcji na pytanie relewantne > natężenie reakcji na porównywane z nim
pytanie kontrolne = -1, -2, -3 w zależności od różnicy natężeń,
▸ natężenie reakcji na pytanie relewantne < natężenie reakcji na porównywane z nim
pytanie kontrolne = +1, +2, +3 w zależności od różnicy natężeń
Technika ukrytej informa cji:
▸ Metoda Dawida T. Lykkena
▸ POT – Peak of Tension – test szczytowego napięcia
▸ GKT – Guilty Knowledge Test – test świadomości winy
▸ CKT - Concealed Knowledge Test – test ukrytej wiedzy
▸ CIT - Concealed Information Test – test ukrytej informacji
▸ Metoda ustalania symptomów wiedzy badanego o realiach zdarzenia (metoda
Kulickiego)
Pytania o elementy zdarzenia i modus operandi:
▸ rodzaj zdarzenia,
▸ miejsce zdarzenia
▸ sposób dostania się do obiektu
▸ rodzaj przedmiotu przestępstwa
▸ rodzaj narzędzi
▸ liczba zagarniętych przedmiotów
▸ rodzaj środka transportu
▸ liczba sprawców
▸ nazwiska sprawców
▸ miejsce i sposób ukrycia przedmiotu przestępstwa
Przykładowe pytania:
1. Czy nazywasz się … ?
2. Czy teraz jest lato ?
3. Czy wiesz jako dokonano kradzieży ?
4. Czy otwarto drzwi wytrychem ?
5. Czy zrobiono to przez okno ?
6. Czy zrobiono to przez strop ?
7. Czy zrobiono to przez piwnicę ?
8. Czy wybito szybę ?
9. Czy wycięto deski ?
10. Czy podrobiono klucze ?
Odmiany:
▸ Test wydobywczy (POT – B) – kiedy brak jest wiedzy, które jest pytaniem krytycznym
▸ Test stymulacyjny (acquintance comparison question test ACQT) np. test z cyfrą lub z
kartą
Diagnozow a nie w metodzie ustalania symptom ó w wiedzy badaneg o o
realiach zdarzenia:
▸ W każdym teście pomijamy dwa pierwsze pytania,
▸ Traktujemy zapis GSR jako najważniejszy,
▸ W każdym teście ustalamy pytanie, które wywołało największą reakcję – jeżeli jest to
pytanie kluczowe i mamy pewność że reakcja jest symptomatyczna testowi
przypisujemy 2 pkt,
▸ Jeżeli pytanie kluczowe nie wywołało największej reakcji, lecz wywołało 2. w
kolejności reakcję testowi przypisujemy 1 pkt
Reguła Lykkena:
▸ Jeżeli liczba punktów przekracza co najmniej o 1 liczbę przeprowadzonych testów,
wówczas mamy podstawę do przyjęcia, że badana osoba rozpoznaje szczegóły
zdarzenia
Wartoś ć diagno sty czn a:
Jeżeli wytypowano 7 elementów modus operandi i umieszono je wśród łącznie 8. alternatyw
testowych, to prawdopodobieństwo, że ktoś nieznający tych realiów zareaguje na nie w
każdym teście wynosi (1/8)7