Analiza zaniku skażeń terenu wokół zlikwidowanych mogilników

Transkrypt

Analiza zaniku skażeń terenu wokół zlikwidowanych mogilników
1
Instytut Ochrony Roślin Oddział Sośnicowice
ul. Gliwicka 29, 44-153 Sośnicowice
tel. (032) 238 75 84, fax. (032) 238 75 03
e-mail: [email protected]
web: www.ior.gliwice.pl
„ANALIZA ZANIKU SKAśEŃ TERENU
WOKÓŁ ZLIKWIDOWANYCH MOGILNIKÓW”.
Autorzy:
mgr Irena Giza, mgr Tomasz Stobiecki, dr inŜ. Kazimierz Waleczek
XLVII SESJA NAUKOWA IOR
Poznań, 15-16.02.2007r.
Instytut Ochrony Roślin
Oddział Sośnicowice
Sesja Naukowa IOR
Poznań, 15-16.02.2007r.
2
PROBLEM
Zanik skaŜeń pestycydowych w środowisku jest procesem nierozpoznanym
róŜnorodność własności fizykochemicznych substancji biologicznie
czynnych i gruntów,
złoŜoność zachodzących procesów biologicznych
i fizykochemicznych.
Przebadanie zachodzących procesów w terenie jest praktycznie
niewykonalne
przemieszczanie się zanieczyszczeń w gruncie,
trudności w poborze reprezentatywnych próbek.
Instytut Ochrony Roślin
Oddział Sośnicowice
Sesja Naukowa IOR
Poznań, 15-16.02.2007r.
3
CEL REFERATU
Zaprezentowanie wyników wieloletniego monitoringu odcieków
ze składowiska skaŜonego gruntu pochodzącego z likwidacji mogilników
w miejscowościach Sośnicowice i Niedźwiady.
Dane mogą być pomocne w analizie zagroŜeń wód powierzchniowych
przy skaŜeniu terenu pestycydami.
Instytut Ochrony Roślin
Oddział Sośnicowice
Sesja Naukowa IOR
Poznań, 15-16.02.2007r.
4
SPOSÓB SKŁADOWANIA SKAśONEGO GRUNTU
SKAśONY GRUNT
FOLIA USZCZELNIAJĄCA
SKAśONY ODCIEK
TORF
Instytut Ochrony Roślin
Oddział Sośnicowice
Sesja Naukowa IOR
Poznań, 15-16.02.2007r.
5
INFORMACJE O SKŁADOWANYM SKAśONYM GRUNCIE
Miejscowość
Ilość skaŜonego
gruntu
[Mg]
Okres
składowania
skaŜonego
gruntu
Okres
monitoringu
odcieków
Sośnicowice
~ 600
styczeń 1998 do
grudzień 2004
marzec 1998 do
czerwiec 2006
Niedźwiady
~ 900
wrzesień 1996 do czerwiec 1997 do
nadal
sierpień 2006
Instytut Ochrony Roślin
Oddział Sośnicowice
Sesja Naukowa IOR
Poznań, 15-16.02.2007r.
6
WYNIKI ANALIZ – INSEKTYCYDY CHLOROORGANICZNE
INSEKTYCYDY CHLOROORGANICZNE
15
14
13
12
11
10
9
µg/l
8
Sośnicowice
7
Niedźwiady
Aldryna
pp'DDD
pp'DDE
op'DDT
pp'DDT
α-HCH
β-HCH
γ-HCH
Metoksychlor
Chlorfenson
6
5
4
3
2
1
0
01.1997
01.1998
01.1999
01.2000
01.2001
01.2002
01.2003
01.2004
01.2005
01.2006
Lata
Instytut Ochrony Roślin
Oddział Sośnicowice
Sesja Naukowa IOR
Poznań, 15-16.02.2007r.
7
WYNIKI ANALIZ – INSEKTYCYDY FOSFOROORGANICZNE
INSEKTYCYDY FOSFOROORGANICZNE
110
100
90
80
70
60
Sośnicowice
µg/l
Niedźwiady
50
40
30
20
Dichlorfos
Fenitrotion
Metyloparation
Tiometon
10
0
01.1997
01.1998
01.1999
01.2000
01.2001
01.2002
01.2003
01.2004
01.2005
01.2006
Lata
Instytut Ochrony Roślin
Oddział Sośnicowice
Sesja Naukowa IOR
Poznań, 15-16.02.2007r.
8
WYNIKI ANALIZ – HERBICYDY
HERBICYDY
220
200
180
160
140
120
Sośnicowice
µg/l
Niedźwiady
100
80
60
Atrazyna
Symazyna
Chlorpropham
2,4-D
Dikamba
MCPA
Mekoprop
40
20
0
01.1998
01.1999
01.2000
01.2001
01.2002
01.2003
01.2004
01.2005
01.2006
Lata
Instytut Ochrony Roślin
Oddział Sośnicowice
Sesja Naukowa IOR
Poznań, 15-16.02.2007r.
9
WYNIKI ANALIZ – NITROFENOLE
NITROFENOLE
650
600
550
500
450
400
µg/l
350
Sośnicowice
Niedźwiady
300
250
200
150
100
50
0
01.1997
Dinoseb
DNOK
01.1998
01.1999
01.2000
01.2001
01.2002
01.2003
01.2004
01.2005
01.2006
Lata
Instytut Ochrony Roślin
Oddział Sośnicowice
Sesja Naukowa IOR
Poznań, 15-16.02.2007r.
POZOSTAŁOŚCI PESTYCYDÓW W ODCIEKU
W KOŃCOWYM OKRESIE SKŁADOWANIA GRUNTU
Substancja
biologicznie czynna
pp’DDT
α−
−HCH
β-HCH
γ-HCH
Chlorfenson
Chlorfenwinfos
Tetradifon
Propoksur
Dinoseb
DNOK
Atrazyna
Prometryna
Sośnicowice
[µ
µg/l]
Listopad 2004
Czerwiec 2006
pgo
pgo
pgo
0,278
pgo
0,542
0,149
0,118
pgo
pgo
pgo
pgo
pgo
pgo
pgo
pgo
pgo
pgo
pgo
pgo
1,741
pgo
Niedźwiady
[µ
µg/l]
Sierpień 2006
0,14
0,33
0,094
0,44
0,292
1,36
0,228
0,78
5,5
3,7
11,4
pgo
pgo
0,63
Chlorpropham
pgo
pgo
4,8
MCPA
1,43
pgo
pgo
Mekoprop
pgo
pgo
1,1
3,32
0,938
30,79
SUMA
Instytut Ochrony Roślin
Oddział Sośnicowice
Sesja Naukowa IOR
Poznań, 15-16.02.2007r.
10
POZOSTAŁOŚCI PESTYCYDÓW W GRUNTACH
W KOŃCOWYM OKRESIE SKŁADOWANIA
Substancja
biologicznie czynna
Sośnicowice
Wrzesień 2004
[mg/kg]
Próbka I
Próbka II
StęŜenie dopuszczalne
dla gruntów rolnych
i leśnych
wodoprzepuszczalnych
[mg/kg]
Niedźwiady
Październik 2006
[mg/kg]
Σ DDT
1,34
289,7
12,0
0,025
Aldrin
pgo
0,915
pgo
0,025
Dieldrin
pgo
pgo
1,1
0,005
Endrin
0,095
pgo
pgo
0,01
α−
−HCH
0,006
0,235
pgo
0,025
β-HCH
0,006
pgo
pgo
0,01
γ-HCH
0,059
0,232
3,36
0,005
Carbaryl
pgo
pgo
pgo
0,1
Carbofuran
pgo
0,178
pgo
0,1
Atrazyna
pgo
pgo
pgo
0,005
Ditiokarbaminiany
(Maneb, Tiuram,
Zineb, Metiram,
Mankozeb)
0,82
1,3
2,65
0,1
(Maneb)
Instytut Ochrony Roślin
Oddział Sośnicowice
Sesja Naukowa IOR
Poznań, 15-16.02.2007r.
11
12
WNIOSKI
Rozrzut wyników jest duŜy przez co wyciąganie szczegółowych
wniosków jest niemoŜliwe.
Obserwacja ogólnych tendencji pozwala na następujące stwierdzenia:
–
W początkowym okresie składowania ziemi skaŜonej obserwuje
się wysokie stęŜenia zanieczyszczeń pestycydowych w odcieku.
–
Nie obserwuje się kumulacji zanieczyszczeń w gromadzonych
odciekach wymywanych ze skaŜonego gruntu.
–
Największe skaŜenia krótkoterminowe gromadzonych odcieków
powodowane są przez substancje o wysokiej rozpuszczalności
w wodzie.
–
Śladowe ilości zanieczyszczeń w odciekach obserwuje się przez
wiele lat.
Instytut Ochrony Roślin
Oddział Sośnicowice
Sesja Naukowa IOR
Poznań, 15-16.02.2007r.

Podobne dokumenty