Show publication content!

ZBIORY OŚRODKA KARTA
Biuletyn
pism
związkowych
i zakładowych
25-29.XI.1981
W
AGENCJA PRASOWA
NUMERZE:
STRAJK W WARSZAWSKIEJ WOSP (20:;NEGOCJACJE PALKI I MERKEŁA Z RI5ADKM (001 l QQ
PODWYŻKI CEN - DYSKUSJA W Q#SS (2-06)
NEGOCJACJE
Negocjacje o społecsnej kont:
nad gospodarką
Negocjacje nt. reformy gospodarczej ..,,007
_ INFORMACJE TYOOONIA
• STRAJK STUDENTÓW WARSZAWSKI!-''
SZKOŁY POŻARNICTWA
... 20J
* W"REGIONACH
' II WZD Okręgu Regionu Płocki*jfo........ ,80 '
Tryb zatwierdzania akcji protestacyj­
nych w Regionie Mazowsze
302 •
Ciąg dalszy sprawy w Lubogórss* ......... «?M
Groźba ponownego strajku w Wieluniu ..,.20?
Zapowiedź strajku pracowników ZR SląśkoDąbrowskiego
202
Odwołanie gotowości strajkowej w KWK
Sosnowiec ,
,, 202
ZR w Elblągu przeciw strajkowi w
"Pegazie"
203
•SEKCJE BRANŻOWE I ZAWODOWE
KSG o przywilejach dla górników
203
Strajk w Hucie "Szopienice" zawieszony..203
Rozmowy o usamodzielnieniu górnictwa
naftowego i gazownictwa
203 '
1
Zakończenie strajku naftowców w Krośnie.203
Wolne szkoły w Lublinie
203
- Poparcie dla strajku nauczycieli
203
0 poprawę pracy komunikacji miejskiej
w woj. gdańskim
..
203
Postulaty bibliotekarzy
203
Narada ws. działania sekcji branżowych
i zawodowych
,
203
• WŁADZA A SPOŁECZEŃSTWO
Wałęsa o podwyżce cen alkoholu
,...203
Wokół dostępu "Solidarności" do środków
masowego przekazu
204
Pracownicy R:LTV dziękują za akcję
' plakatową
204
Zbiórka pieniędzy na radiostację
"Solidarności"
204
Debata sejmowa nad ustawą o szkolnictwie
wyższym
20'l
Sesjr, WRN w Radomiu
204
Konferencja plenarna Episkopatu Polski ...204
0 system przedstawicielski w Polsce
.204
Vof.!im nieufności dla Rządu i Sejmu?
- Stocznia Gdańska żąda referendum
201
"Posiedzenie OPS-Z wa. ordynacji wybor­
czej do Sad narodowych
204
Odpowiedź KZ "Padromy" na oświadczenie
Sekretariatu KC PZPR o komitetach zakła­
dowych partii
,205
Oświadczenie KPN ws. społecznej kontroli
, .
sprawowania przez PZPR przewodniej roli...205
ZR Wielkopolska domaga się rozszerzenia
kompetencji wojewody
205
DTV fałszuje oświadczenie L.Wałęsy
205
KZ przy WSK PZL o groźbie militaryzacji...205_
"•INICJATYWY O B Y W A T E L S K I E
,
.
Zł
III Ogólnopolskie Forum Prawników
206
0 nazwę "Solidarność" dla statku
206
•SAMORZĄD PRACOWNICZY I REFORMA GOSPODARCZA
Spotkanie grupy negocjacyjnej ds. reformy gospodarczej
206
Dementi rządowej inrormacji o projekcie
206
prowizorium
AGENCJA PRASOWA
Ronr«mwj> nt.,, prsy»r*c»nia i««mo*agl
rynkow«j i oo-uy i-a,-,,iuwyeh proJ«*
podwyżek cen . . . . . , , , , .
..»....,..
IjTw OBRONIK K0N8URBNM
Reakcja na, k-elejiw po*»yłkl i>»» , , , , , , , , , . .Q«wi»de»«ni« s^rłsaydiuiB K?. pr«» Cn«tyttuei«
uprawy, Niw**™!* i aitbotntwfttwa
w Puiawaeh , , . ,
,,
» . . , . » . « . 808
PrMyMwn iH KABowatt* e posahamu^wej
<3yst.pybm;j i fcowarńw . . , . , , .
, ,868
• PRAWORKĄDNoSĆ1
.wjdwy Zjftsd Biur Interwencyjnych
208
3SSMW - i ą t a n i s poft udrasem MSW, apel
Jo rai'. tejantow . . , . , . . . ,
209
Zatraymanie działaczy ZZFMO
209
W obronie Anny Wójcik
209
• W OBRONIE WIEZIONYCH ZA PRZEKONANIA
Dzień wolności w Krakowie
209
Represje wobec delegatów na zjazd KOwżp.".°209
KOWzP i ROPCiO przy KKK Pracowników
Poligrafii
209
• PRZECIW "SOLIDARNOŚCI"
Wokół akcji ZOMO w Chorzowie
209
Szykany wobec uczestników akcji
plakatowej
209
Szykany na uroczystości poświęcenia
sztandaru
210
• KULTURA
M.Kozłowski redaktorem "Tygodnika
Małopolska"
210
t|t STUDENCI
Rozmowy w WSI Radom
210
Sytuacja na wyższych uczelniach
2:10
, Reakcje na komunikat Prezydium
KK NSZZ "Solidarność" i NZS
210
Trezydium KKK NZS
211
• ROLNICY
Akcje protestacyjne
3iedlce
211
Świdnica
211
REeszowskie
•
• -211
Włocławek
211
•»••••»»•»«•»•»»»•»»»
Po apelu L.WałęEy do zachodnich
związkowców
22 2
DOKUMENTY
Specjalne oświadczenie przewodniczącego
KK L.Wałęsy
301
Protest Prezydium KK skierowany do
Prezydium Rządu PRL
301
IX Krajowy Zjazd Biur Interwencyj­
nych do KK
301
Stanowisko KSG wa. zachęt do pracy
w dni wolne
301
Oświadczenie Grupy Negocjacyjnej KK
ds. Reformy Gospodarczej
302
Stanowisko Grupy Negocjacyjnej KK ds.Re­
formy Gospodarczej wobec rządowych pro­
jektów ustaw
302
Załącznik 1: Wstępne opinie na temat nie­
których aktów prawnych dot. reformy gos­
podarczej zgłoszone dotychczas w trakcie
konsultacji w NSZZ "Solidarność"
303
Apel strajku/ących w KUL
..306
OPRACOWANIA I EKSPERTYZY
Zarys projektu stanowiska Związku v^s elemen
tów programów rządowych skierowanych na
równoważenie. rynKu...,."
''Ol.
Członkowie Związku o błędach krajowych
władz Związku
''02
WARSZAWA
Z SIEDZIBĄ W„MAZOWSZU"
UL. MOKOTOWSKA 16/20
TLX
8169X5
NBP
VIII
O/M
W-WA
W81-3058-132
TEL.283462 w.43
2 5 9 5 Ol
*
NEGOCJACJE.
N e g o c j a c j a
o s p o ł e c z n e j
k o n t r o l i
nad
g ' o s p o d a r k ą . 26.11 początek g o d z . l l . Podczas
drugiego spotkania grupy negocjacyjnej G.Palki /J.Morkel 1
eksperci i K.Głogowski, J.Olszewski, W.Trzeciakowski, A.Wielo­
w i e y s k i / z komisją rządową pod przewodnictwem prof. B a f i l kon­
tynuowano dyskusją nad zaproponowaną przez Związek Społeczną
Ra.lą Goeoodarkl Narodowej, omawiano rządową propozycją komi­
s j i mieszanej oraz kontrolą Związku nad produkcją i dystrybu­
cją artykułów reglamentowanych.
W.Trzeciakowski przedstawia koncepcją SRGN, prezentując
Jeszcze raz wszystkie argumenty, których użyła s t r o n a związ­
kowa podczas pierwszego spotkania 20.11 / p a t r z i AS nr 54,
B.O01/ Podkreśla funkcje oplniodawczo-konsultacyjne Rady, jej
niezależność zarówno od rządu /rządu nie może kontrolować or
gan od nieno z a l e ż n y / , jak i od S o l i d a r n o ś c i /członkowie Rady
n i e , reprezentują tam jednej o r g a n i z a c j i , lecz wszystkie razem/
Sferę-RliSy wyznaczą jej podstawowe zsidania t J . wychodzenie z
kryzysu społeczno-gospodarczego. Nie będzie ona podejmować
problematyki obronnej, sojuszów p o l i t y c z n y c h , czy podstaw kon
• tyt-iryjnych ustroju- PRL. Stanowisko zajmować bądzle publicz­
nie.
g a f l a p y t a , dlaczego Związek zwraca s i ą z tą sprawą do rz«
du, skoro Rada na być powołana przez niezależne od nie-o o r ­
ganizacja 1 one też zadecydują o t r y b i e wyboru.
Palka wyjaśnia, że przedmiotem n e g o c j a c j i są uprawnienia
Rady, a n i e fakt j e j powołania.
Bafia mćwl, że w oświadczeniu TrzaciakowskSego widzi e l e ­
menty pozytywne. Charakter p r z e d s t a w i c i e l s k i Rady, tak Jak t e
zaprezentowano "nie występ-, j e w s e n s i e konstytucyjnym".
Dziw! s t ą . że n a poprzednira spotkaniu konieczność powołania
Rady motywowano niereprezentaiywnośclą Sejmu,
P r o s i o dokładniejsze sprecyzowanie n i e z a l e ż n o ś c i SRGN od
" S o l i d a r n o ś c i " . Może oni; - jego zdaniem - prowadzić do t e g o ,
że każda, uzgodniona z Radą decyzja będzie musiała być potwlet
dzona przez Związek. Przadłuży t o t y l k o tryb podejmowania de­
c y z j i i faktycznie uczyni s.aUą niepotrzebną. Rząd poddając
nie pod detfgtkową kontrolą zrezygnuje z c z ę ś c i uprawniali mówi Bafia - | pyta z czego zrezygnuje S o l i d a r n o ś ć .
P.ilka«frw«.!" że Związek wepółpowołując Radę zrzeka sią na
Jej rzecz c z ą s c i swojego a u t o r y t e t u . Rada będzie miała moż­
nego, za pośrednictwem r a d i a 1 t v , wpływać na c a ł e społeczeń­
stwo - a więc i na członków Związku. Formalnie natomiast Zwią­
zek nie może s i ę zrzec żadnych swoich uprawnień.
Wielowieyski zauważa, że nawet n-ijbardztej wi j>-vgodna Ra­
da n i e bądzle mogła z a s t ą p i ć o p i n i i " S o l i d a r n o ś c i " . Jednak aks
p e r c i Związku mają zróżnicowane poglądy na sposoby wyjścia z
kryzysu, zobowiązani są ponadto reprezentować bezpośredni l n i e
r e s łwiOjZfaewy
- w t e j s y t u a c j i o p i n i a niezależnego organu
reprezentującego większość npołeczeristwa będzie miała d l a
*£o6Crfe*n-'duze znacze~><«.
Sejm w pewnym s e n s i e pełni funkcjo r e p r e z e n t a c j i , z r ó ż ­
nych Jednak powodów "w p e ł n i p e ł n i ć ich obecnie n i e może". Po­
wołanie Rady wsparłoby Jego d z i a ł a l n o ś ć .
Bafl* "a poczucie, że Rada b a r d z i e j j e s t potrzebna związko
wJ - który dla swojej p o l i t y k i potrzebuje dodatkowego argumentu
- niż rządowi.
Palka odpowiada, że j e s t t e prawdziwe o t y l e , o i l e Związ­
ków i - Eard*zlej zależy nu wyprowadzeniu kraju z kryzysu niż rzą­
dowi.
Olszewski mówi, że d l a rządu Raaa byłaby czymś w rodzaju
ż y r a n t a , który podpisywałby weksle wystawiane przez rząd,
zwiększając tym samym ich wiarygodność.
Herkel przypomina, że w zeszłym roku odbyły s i ę wybory do
Sejmu, który zaakceptowany z o s t a ł jakoby przez 99% obywateli
Po paru miesiącach okazało s i ę jednak, że ogromna ich część
n i e uznaje wcale t^' władzy za swojego r e p r e z e n t a n t a . Społe­
czeństwo podpisało jednak z tą władzą umowę społeczną, nie
wykorzystując możliwości Jej odwołania- Zawarło umowę społe­
czną obywateli ze swoimi " r e p r e z e n t a n t a m i " . Ta sytuacjo trwa
do d z i s i a j i władza ustawodawcza ją zaakceptowała.
Do czasu nowych wyborów społeczeństwo musi jednak uzyskać
nadzór nad decyzjami gospodarczymi - to j e s t przedmiotem no­
wej umowy, którą "Solidarność" chce zawrzeć z władzą. Na fo­
rum Pady będzie wypracowywany kompromis pomiędzy różnymi dą­
żeniami poszczególnych grup społecznych - to powinno wpływać
na o p i n i ę Parlamentu.
Bafia rozumie t o t a k , że Rado wypierać będzie Sejm z Jego
konstytucyjnych kompetencji.
Palka proponuje aby dyskutować o kompetencjach Rady konk r e t n i e , zamiast rozważać na płaszczyźnie formalnej reprezen
tatywność Sejmu, gdyż z góry wiadomo, że nastąpią rozbież­
ności w tym punkcie.
Bafia t w i e r d z i , że musi uzyskać odpowiedź na p y t a n i e , ozy
nowy organ n i e spowoduje uszczerbku w kompetencjach Sejmu
"oby n i e okazało s i ę potem, że rząd zaakceptował porozumień!*
z S o l i d a r n o ś c i ą , które narusza Konstytucję".
Trzeciakowski przypomina, że przedstawiono tu już dość ar­
gumentów z* tym, ze t a k i organ oplnlodawczo-konsultacyjny
mieści s i ę w ramach K o n s t y t u c j i . A mówiąc o niepokojach rzą­
du', to trudno posądzać o kontrmwolucyjne zamiary przedstawi­
c i e l i Kościoła, k u l t u r y 1 n a u k i , którzy oprócz " O o l l d a m o ś c l '
wejdą do Rady,
Wywiązują s i ę dyskusja na temat zbyt n i k ł e j r e p r e z e n t a c j i
prasy związkowej na rozmowach. Palka p r o s i o wpuszczenie
.001
(.'I
p r z e d s t . Tygodnika Solidarność 1- radia Solidarność. Bafia
odmawia argumentując, że parytet prasy uzgodniony byT~pomlądzy rzecznikami prasowymi obu s t r o n .
K.Gło owaki podkreśla, że nie chodzi o zastępowanie c i a ł
p r z e d s t a w i c i e l s k i c h , lecz na wzmocnieniu ich wiarygodności,
do czasu, gdy zostaną wyłonione w sposób reprezentatywny.
Palka proponuje s t r o n i e rządowej wspólny zapis ws. Rady.
Bafia odpowiada, że n i e ma j a s n o ś c i , co miałoby s t a ć s i ę
przedmiotem porozumienia. Uważa, że do wyjaśniania z o s t a ł o
jeszcze dużo konkretnych spraw.
Palka n i e widzi żadnego efektu n e g o c j a c j i . Uzgadnianie Wy­
krętnych, szczegółowych rozwiązań może trwać w nieskonczonośi
Proponuje, aby rząd zadeklarował, że uznaje konieczność powo­
ł a n i a niezależnego od niego organu z prawem dostępu do środ­
ków masowego przekazu. We wspólnym komunikacie nie precyzowa­
no by szczegółowo kompetencji Rady, deklarując równocześnie,
że J e j powołanie n i e naruszy w niczym kompetencji, najwyiazycl
władz państwowych.
Bafia uważa, że sprawa "nie d o j r z a ł a jeszcze do komunika­
t u " . Związek musi - wg niego - docenić, że rząd wykazuje do­
brą wolę i zainteresowanie tematem.
Mówi, że na niekorzystny odbiór koncepcji SRGN wpływa j e j
•<za wersja, kiedy t o podczas rozmów z min. Krzakiem zwis,
zek postulował przyznanie Radzie prawa v e t a , co czyniło z
• n i e j swoisty nad-rząd. Sama koncepcja nie j e s t d l a niego zu­
p e ł n i e j a s n a , w wielu punktach potraktowana nazby o r i e n t a c y j
n i e . . Jako przykład podaje, że mówiąc o d o s t ę p i e Rady do r a ­
d i a i TV, nie wyjaśnia s i ę , jak by t o miało zostać z r e a l i z o ­
wane. Postulując referendum n i e określono, k t o będzie l i c z y ł
głosy i komentował wyniki. Podkreśla, że nie chodzi o t o , k t ó
r e punkty s k r e ś l i ć w p r o j e k c i e Związku, ale o to i l e s t r o n
t r z e b a jeszcze d o p i s a ć , d l a usunięcia n i e j a s n o ś c i .
Palka t w i e r d z i , że n i e posunięto s i ę ani o krok od poprze
dnlcK rozmów. Prośba o z a j ę c i e stanowiska niezmiennie kwito­
wana j e s t przez rząd stwierdzeniem o utrudnlającychYokoHuznościach wstępnych.
Związek wycofał s i ę z prawa v e t a , co powinno zdjąć odium
z t e j k o n c e p c j i . W komunikacie gotów j e s t umieścić zapla, że
koncepcja Związku u l e g ł a zmianie umożliwiającej j e j p r z y j ę ­
c i e d l a rządu.
Przypomina, że na poprzednim spotkaniu proszono s t r o n ę
rządową.o sformułowanie uwag do poszczególnych punktów i
o k r e ś l e n i a , na i l e konkretnie mają one być rozważone. Odmowa
rządu skazała negocjacje na jałowość.
Bafia - konstruktywne potwierdzenia walorów i znaczenia
Rady~mozna by uzyskać, gdyby no. Związek zobowiązał s i ę , że
decyzje rządu,które uzyskają pozytywną o p i n i ę Rady, nie s t a ­
ną s i ę powodem s t r a j k u . Prawo do s t r a j k u n i e j e s t Jeszcze
ustawowo potwierdzone, a więc Związek n i e ma t u t a j - wg nii
go - żadnych o g r a n i c z e ś . Uważa ponadto, że J e ś l i Rada wyrazi
na j a k i ś temat pozytywną o p i n i ę , Związek
powinien zrzec
s i ę j e j powtórnej a k c e p t a c j i .
Wyraża wątpliwość, czy na propozycję udziału w Radzie wy
r a z i zgodę Kościół, i s t n i a ł a bowiem zasada r o z d z i e l e n i a Koś­
c i o ł a od paristwa.
Zwraca uwagę, że wiele przepisów zbieżnych z koncepcją
SRGN zawiera rozporządzenie Rady Ministrów powołujące rade;
konsultacyjną.
Zakres kompetencji Rady winien, być jego zdaniem o k r e ś l o ­
ny n i e t y l k o negatywnie / n p . poprzez wyłączenie spraw obron­
n o ś c i / ale również pozytywnie, choć nie musi to być pełny kat a l o g . Ma to wg niego większe znaczenie niż dostęp do i n f o r ­
macji. Odpowiedzi na t e pytania są - wg Bafll - jedyną drogą
do ukonkretnienia n e g o c j a c j i .
Palka p r o s i o konkretną odpowiedź na pytania!
1/ czy na tym e t a p i e ogólności strona rządowa akceptuje
ideę powołania niezależnego od rządu organu,
2/ czy przedstawi na piśmie z a s t r z e ż e n i a do propozycji
Związku.
Zdaniem Bafll Palka n i e docenia faktu, ża na ten temat w
ogóle toczą s i ę rozmowy,
poza tym j e s t nietaktowny, gdyż
n i e wysłuchał j e s z c z e rządowej propozycji komisji mieszanej.
Odmawia odpowiedzi na pierwsze p y t a n i e . Twierdzi, że rząd
musi mleć najpierw pewność, czy organ t a k i będzie nastawiony
na konstruktywną współpracę z rządem, a jogo funkcjonowanie
nie spowoduje nowych konfliktów. Nie ma poza tym sensu powo­
ływać go w wypadku, <)3yby wszystkie decyzje t r a f i a ł y powtór­
n i e do Związku.
Propozycję sformułowania zastrzeżeń na piśmie określa j a ­
ko "próbę nakłonienia rządu do używania długopisów".
Wielowieyski zwraca uwagę na czynnik czasu - opóźnia sią
rozmowy podczas gdy t r z e b a będzie podjąć bolesne decyzja gos­
podarcze, a będzie t o t r u d n i e j s z e bez udziału Rady.
Mówi, że b r a ł Udział w rozmowach z Kościołem, który wstęp­
n i e wyraził poparcie d l a t e j i d e i . Akceptacja rządu umożliwi­
łaby stosunkowo szybkie u s t a l e n i e regulaminu, zasad d z i a ł a - '
nia Rady oraz składu osobowego.
Podkreśla,wagę wydania wspólnego komunikatu.
Głogowski zarzuca B a f l l , że przez cały czas trwania negoc j a c j i zachowuje s i ę jak komentatoif 1 unika zajęcia stanowię
k a . " J e ś l i s t r o n a rządowa n i e sprecyzuje o g ó l n i e swojego s t a ­
nowiska wobec propozycji Solidarności - będziemy c l ą g i e stać
w miejscu".
•002
NEGOCJACJE
Bafia uwaia, ie rozmówi' mają charakter konstruktywny,ich
obecny etap traktuje jako proces legislacyjny, rozwinięcie
i konkretyzację zwi.v/-kowej propozycji. Proponuje rozwaiyć,
czy nie dałoby połączyć koncepcji SRGN z rządową propozycją
powołania komisji mieszanej.
Ustalono, że strona rządowa zaprezentuje ją po przerwie.
Oprać. K.Kamiński
Po przerwie -TUn. Bafta omówił koncepcję Komisji Mieszanej
W skład jej weszliljprzecTstawiciele rządu i central związko­
wych. Do zadarł komisji należałoby:
1. wspólna ocena porozumień z Gdańska, Szczecina i Jastrzę
bla i możliwości ich realizacji;
2. oce..a realizacji porozumień branżowych)
3. omówienie spraw zaopatrzenia i ustalania zasad związko­
wej kontroli rynku,
i. ustalenie polityki cen i rekompensat)
5. konsultowanie aktów prawnych)
6. uzgadnianie po;litvki płac i świadczeń socjalnych.
Byłoby tó - zdaniem nuylu - wyższe forum negocjacji a także
forum rozstrzygania wniosków i żądań pod adresem rządu oraz
propozycji rządowych. Do jej zakresu działań mogłoby także
należeć konsultowanie działań na rzecz wzrostu produkcji rol­
nej i poprawy zaopatrzenia w żywność a takie opiniowanie in­
nych działań antykryzysowych oraz rozstrzyganie konfliktów lo
kalnych.
Propozycja Komisji Mieszanej - kontynuuje min. Bafla - wy­
nika z przekonania, że konieczny jest wspólny wyąiłek władz
1 całego ruchu związkowego, by przeciwstawić się narastającym
trudnościom życia w kraju.
G.Palka stwierdza, że przedstawiona koncepcja pokrywa się
z grubsza z wyobrażeniami strony związkowej. Prosi o dokład­
niejsze wyjaśnienia - np. czy podjęte przecz Komisję ustalenia
byłyby zobowiązujące dla rządu.
min. Bafla odpowiada twierdząco.
Palka pyta dalej 1
1. co będzie, jeżeli nie uzyska się jedności poglądów w ło­
nie Komisji it
• '
2. czy prawo wnoszenia problemów będą mieli wszyscy j*j członkowi
3. jak reprezentowany będzie rząd)
4. co rząd uważa za "centrale związkowe"?
min. Bafla;
TT rząd zakłada, że w Komisji obowiązywałaby zasada consen­
susu /uzgodnienia/) wiążące dla rządu byłyby tylko te rozwią­
zania, co do których osiągnie się pełną zgodę;
2. prawo wnoszenia problemów będą mieli wszyscy członkowie
Komisji)
3. ostateczny skład Komisji powinien byó ustalony przez gri
pę inicjującą ją, w toku dyskusji i przy wspólnym stole.
Zdaniem rządu uczestniczyć w niej powinny organizacje znaczą­
ce w życiu społecznym kraju - "centrale" to pojęcie umowne,
chodzi tutaj o "Solidarność", federacje związków autonomicz­
nych i branżowych oraz inne związki - obejmujące swym zasię­
giem cały kraj /jak np. ZNP, NSZZ "Solidarność" Rzemieślników
itp./.
G.Palka! pyta, czy rząd dopuszcza możliwość rozstrzygania
spraw przez Komisję na drodze głosowania. Wówczas mogłoby
I
dojść do sytuacji, że stanowisko Komisji będzie sprzeczne ze
stanowiskiem rządu.
min. Bafla odpowiada, że charakter Komisji wyklucza taką
drogę - winna w niej obowiązywać zasada, że tylko stanowisko
uzgodnione jest stanowiskiem wspólnym.
prof.Trzeciakowski pyta 01 dostęp Komisji do środków spo­
łecznego komunikowania) o zbieranie opinii społeczeństwa nt.
dyskutowanych na forum Komisji spraw; o możliwość kontrolo­
wania gospodarki i o dostęp do źródeł informacji. Pyta też,
czy członków Komisji obowiązywałaby rezygnacja z prawa do
strajku przeciwko podjętym przez nią ustaleniom •
mln.Bafia uważa, że Komisja winna mieć własnego rzecznika
który będzie informował opinię społeczną o jej pracach. Sta­
łym instrumentem pracy Komisji winny być konsultacje /orga­
nizacją ich i ustalaniem spraw technicznych mogłaby Bię za­
jąć Społeczna Rada Konsultacyjna/, rząd nie przewiduje jednak
formy referendum.
Komisjo powinna pracować permanentnie. Kompletu danych o
stanie gospodarki dostarcza stale GUS.
Komisja ma być oparta o zasadę suwerenności 1 żaden z uczestników nie byłby zobowiązany do rezygnacji z jakichkol­
wiek praw.
G.Palka zwraca uwagę, że przyjęcie za wiążące jedynie
Spraw uzgodnionych przez wszystkich uczestników Komisji od­
biera Jej praktycznie znaczenie. Uznaje bowiem za oczywiste,
że co do większości spraw nie uzyska się jedności poglądów.
Komisja stanie się wówczas jedynie klubem dyskusyjnym i uła­
twieniem dla rządu - zamiast na wiele spotkań, przychodziłby
na jedno,
B.Zdziennlckl stwierdza, że poszukiwanie consensusu Jest
normalną praktyką stosowaną od dawna np. w kontaktach między­
narodowych. Przypomina, że alternatywą do porozumienia jest
dyktat.
min. Bafla podkreśla, że wszystkie uzgodnienia ze związka­
mi zawodowymi odbywają się od sierpnia właśnie na drodze po­
AS 56 O )
rozumień. Jest ich teraz nawet zbyt dużo, ale właśnie dlate­
go warto utworzyć Jedno ciało do negocjacji.
W.Trzeciakowski mówi, że jego zdaniem obie koncepcje uzu­
pełniała sTę. Związek reprezentowany w Komisji Mieszanej nie
jest przecież ekspertem w sprawach gospodarczych. Potrzebny
jest mu sztab specjalistów - a więc właśnie SRGN, którego
przedstawiciele mogliby uczestniczyć w pracach Komisji Mie­
szanej .
mln.Bafia informuje, że z ramienia rządu w pracach Komis ii
uczestniczyliby przedstawiciele Komitetu Ekonomicznego Rady
Ministrów.
K.Głogowski wyraża obawę, czy proponowany przez rząd skłac
Komisji - oprócz "Solidarności" związki, które zapewne zwykle
podzielałyby stanowisko rządu - nie stworzyłby okazji dla prc
pagandy wymierzonej przeciw "Solidarności" jako jedynego opo­
nenta propozycji rządowych.
B. Zdziennlckl zauważa, że nie można traktować 'ISol idarności" inaczej niż~pozostałe związki, które są takimi samymi pod
miotami prawnymi. Dodaje, że większość z nich ma także w naz­
wie zawarowaną "niezależność" i nie byłoby chyba słuszne tu­
taj oceniać, które rzeczywiście są niezależne.
Mówi też, że nie można prowadzić konstruktywnych rozmów,
jeżeli przyjmuje się założenie, że uzgodnienie wspólnego sta­
nowiska jest niemożliwe.
G.Palka podkreśla, że obowiązuje nie tylko zasada równości
wobec prawa lecz także reprezentatywności. Są przecież zwiąż
ki liczące kilkudziesięciu członków i mające taki sam status
prawny jak 10-milionowa "Solidarność". Zgoda na udział we
wspólnym ciele byłaby dla "Solidarności" i deprecjonująca 1
niebezpieczna - zwłaszcza wobec braku dostępu Związku do śroot
ków masowego przekazu.
mln.Bafia zgadza się z argumentacją Pitki. Mówi, że związ­
ki peryferyjne byłyby uwzględniane co najwyższej przy rozwlą
zywaniu części problemów. Proponuje pozostawić szczegóły do
późniejszych uzgodnień.
Uważa, że obie strony powinny dopracować swoje koncepcja
i przedstawić je na następnym spotkaniu.
prof. Wielowieyski mówi, i* istnienia Komisji uławlłoby
pracę rządu.
Przypomina jednak główne zastrzeżenie wobec Frontu Porozu­
mienia Narodowego Związek nie może współpracować z partnera­
mi, którzy nie mają społecznej wiarygodności. Mówi, ie np.
przywódcy "Solidarności" .z regionów górniczych nie wyrażą zgo
dy na współpracę ze związkiem branżowym. Są bowiem zobowiąza­
ni stanowiskiem swoich załóg, a te uważają, że zw.zaw. górni­
ków po prostu przywłaszczył wiele milionów złotych.
Podkreśla, że porozumienie musi opierać się na mocnych fus
damentach, trzeba więc najpierw załatwić wszystkie bolesne
JPrawy.
mln.Bafia stwierdza, że są to uwagi o zasadniczym znaczeniu. Ale - kontynuuje - "życie skrzeczy". Opóźnienie w powo­
łaniu Komisji Mieszanej, opóźni wdrażanie reformy. Rząd bo­
wiem nie nadąża z uzgadnianiem poszczególnych spraw ze wszysl
kiml partnerami.
A.Wielowieyski przypomina, że podczas wiosennych negocjacji strona związkowa wielokrotnie wyrażała gotowość podjęcia
konstruktywnej dyskusji. Ustalono wtedy nawet harmonogram spo
tkań, I nie Związek ponosi winę za to, że do nich nie doszło.
Podkreśla niebezpieczeństwo, jakie wiąie się z wejściem
"Solidarności" do Komisji Mieszanej. Decyzja ta mogłaby się
obrócić przeciw Związkowi nie tylko dlatego, ie bardziej ra
dykalne elementy zarzuciłyby jego władzom wchodzenie w układy
z rządem. Ale także - co znacznie ważniejsze - doprowadziło­
by do utraty przez "Solidarność" społecznej wiarygodności.A
to jest groźne nie tylko dla Związku, ale 1 dla społeczeństwa
- pokładającego w nim swoje ostatnie nadzieje.
G.Palka powtarza, ie nie można liczyć na jednomyślność w
łonie Komisji.
Jego zdaniem jedyną gwarancją skutecznego działania jest
podejmowanie decyzji w drodze głosowania.
mln.Bafia mówi, ie Komisja dyskutowałaby nad rozwiązaniami
szczegółowymi. Wobec szczegółów jest zwykle mniejsza rozbież­
ność stanowisk niż w sprawach o dużym stopniu ogólności. Jeiell jeszcze przyjmie się załoienie maksymalnej racjonalności
podejmowanych działań, szanse na wyeliminowanie sprzecznych
propozycji są bardzo duże.
B.Zdziennlckl podkreśla, że tak jak fundamentem dla Związ­
ku jest jego wiarygodność - tak dla rządu - sprawność.
G.Palka proponuje przełożyć dalszą dyskusję na temat Komi­
sji na następne spotkanie, kiedy obie strony skonkretyzują
swoje koncepcje.
Przystępuje do omawiania ostatniego punktu negocjacji:
związkowej kontroli nad produkcją i dystrybucją artykułów re­
glamentowanych oraz systemem kartkowym. Mówi, i* w wielu woje
wództwach zarządy regionalne uzyskały bez kłopotów zgodę wo­
jewodów na taką działalność. Bywają jednak przypadki odmawia­
nia im tego prawa. Postuluje, by rząd zobowiązał władze woje­
wódzkie do wydawania zarządom regionalnym upoważnień do kontr
°Druglm postulatem jest przyznanie analogicznych uprawnień
Komisji Krajowej - chodzi tutaj o dostęp do Informacji na
szczeblu ogólnopolskim oraz o możliwość sprawdzenia rezerw w
magazynach państwowych.
min.Bafla wyraia pełną zgodę z zasadą kontroli związkowej
i
NEGOCJACJE
na
e-błu regionalnym. Proponuje pozostawić ustalanie ttOB*
golów technicznych stronom bezpośrednio zainteresowanym.
Jogo /daniem nie powinno być żadnych przeszkód ze strony
władz wojewódzkich, a jeżeli zdarzają elą takie przypadki prosi O Ich wskazanie celem podjęcia Interwencji.
Cdmawla natomiast zgody na postulat drugi. Przypomina, że
kontrola magazynów państwowych należy do NIK-u , jest więc po­
za gestią rządu,
(głoszony przez palkę postulat nie uwzględnia polskiego,
prawodawstwa, które nie przewiduje kontroli związkowej na km
jowym szczeblu. Rząd nie może działać wbrew prawu. Proponu­
je wiec, by Palka wycofał ten punkt.
G.Palka stwierdza, że obiekcje rządu przypominają wypowiedziana Juz kiedyś formułęi "kto ma kontrolą nad żywnością,
ten ma władż.<". Nie rozumie zastrzeże- zgłoszonych przez atta
ną rządową wobec postulowanych form kontroli. Podkreśla, że
sprawa ta Jest źródłem poważnych napiąć społecznych.
min.Rafia zapewnia, że rząd popiera związkową kontrolą re­
gionalną i gotów jest zobowiązać wszystkie organa rządowe do
współdziałania w tej dziedzinie.
O.Falka postuluje, by zobowiązać rząd do ingerencji w przy
padkach, gdy zarządy reglorfalne nie mogą uzyBkać upoważnień
od władz wojewódzkich. Chodzi o uprawnienia podobne do tych,
jakie uzyskał ZR Ziemi Łódzkiej, czy Małopolski, a w tym m'.
In. o to, by "Solldarnośó" miała swoje własne lyimisje kontrol­
ne.
K.Sobków zwraca uwagą, że formowanie rozmaitych ciał kon­
trolnych- utrudnia pracą handlu. Co wtąoej, bywa powodem straj
ku - jak ostatnio w Waiszawskim SPHW.
Informuje także, że od nowego roku kontrola regionalna
kart nie bądzie możliwa, bo cały system zostanie scentralizo­
wany.
min.Bafla przychyla sią do propozycji Palki - w przypadkacKnte uzyskania przez zarządy regionalne-zgody władz wo­
jewódzkich na taką kontrolą sprawama być załatwiona przez
min,Cioska.
G.Palka przyjmuje takie rozwiązanie. Powraca do postulatu
drugiego. Podkreśla, że bez uzyskania wiarygodnych informa­
cji społeczeństwo dalej bądzie ulegać mitom o przepełnionych
magazynach. Jego zdaniem żywności istotnie nie ma. Dlatego
nie rozumie oporów rządu - jeżeli magazyny są puste, to nie
ma sią czego obawiać. Dodaje, że Związek nie chce sprawdzać
magazynów wojskowych.
Brak wspominanego zapisu prawnego nie jest tutaj argumen­
tem - mówi. Istnieje bowiem precedens zawierania umowy społe­
cznej nt. spraw dotychczas przez prawo nieobjętych.
Prosi min. Bafią o przedstawienie takich kontrargumentów,
które mogłyby przekonać związkowców.
Min. Bafla podtrzymuje swoje stanowisko. Tak samo odpowia
da na argumenty A.Wielowieyskiego, który mówi, że ludzie nie
wierzą w dane GUS-u o spadku produkcji 1 doszukują sią kłopo­
tów rynkowych właśnie w gromadzeniu przez rząd legendarnych
zapasów.
min.Bafla mówi, że o tym jak nonsensowne są takie przy­
puszczenia przekona ludzi oświadczenie członka Komisji Krajo
woj, które Palka już tutaj złożył.
Podtrzymuje propozycją wycofania tego postulatu.
Palka stwierdza, że takie oświadczenie nie może mieć żad­
nego znaczenia .oez rzetelnych informacji. Wobec stanowiska
strony rządowej odstępuje od dyskusji na ten temat.
Obie strony uznają, że wyczerpały przewidziany program
obrad, w podsumowaniu spotkania- min.Bafla określa rozmowy ja
ko bardzo konstruktywne 1 prowadzące do ostatecznych uzgod­
nień.
G.Palka mówi, że strona związkowa liczyła na wlącej - na
zającle przez rząd zdecydowanego stanowiska wobec SRGN, co
umożliwiłoby podjącie konkretnych działań. Podtrzymuje postu­
lat kontroli rezerw państwowych. Wnioskuje o przedstawienie
tej sprawy na Prezydium Rządu i ewentualnie podjącie osobnyrf
negocjacji.
min. Bafla ponawia propozycją aby uznać, że postulat ten
nie' został oficjalnie zgłoszony. Podkreśla jednocześnie, że
nie podaje tutaj pełnej argumentacji.
Na koniec obie strony spisują formułą jedynego zawartego
dzisiaj porozumienia: "uzgodniono, że w wypadkach, w których
zarządy regionalne bądą miały trudności, w uzyskaniu od woje­
wody uprawnień do związkowej kontroli skupu, produkcji i dys
trybucjl żywności 1 Innych artykułów reglamentowanych KK NSZ
"Solidarność" sygnalizować bądzie te sprawy St.Cioskowi do
załatwienia".
Uzgadniają dodatkowo, że wojewodowie 1 min. Ciosek winni
w ciągu tygodnia załatwiać składane w tej sprawie przez Zwią­
zek wnioski.
Spotkanie kończy sią ustaleniem, że rozmowy bądą kontynuo
wane za tydzień.
Oprać.i M.Pawlicka
.003
N e g o c j a c j e
na
t e m a t
r e f o r m y
g o s p o d a r c z e j .
Rozmowy grupy negocjacyjne) KK
NSZZ "Solidarność" z Pełnomocnikiem Rządu d / s Reformy Gospo­
darczej rozpocząć sią miały - zgodnie z wcześniejszymi ust,!
leniami - 27.11 o godz. 10.00. Gdy jednak delegacja Związku
przybyła do Urzędu Rady Ministrów, okazało sią, że termin •-t a ł bez porozumienia z "Solidarnością" przesunięty na godz.
15.00.
Na czele grupy negocjacyjnej "Solidarności" s t a ł J.Merkel
a w skład j e j wchodzili m.in. G.Palka, prof.Stelmachowsk1,
prof. Trzeciakowski, doc. Ejsmont, dr Jędraszczyk, J.Mllflw
s k l , H.Szyc, Z.Rudnik,T.Łt*aktei«(itŁ
Delegacji rządowej przewodniczył min. W.Baka, a po jego
Hyjśclu na obrady plenum KC PZPR, podsekretarz stanu prof./..
Sadowski.
Min.Baka zaproponował dyskusji; na temat zasad funkcjonowa
ula przedsiębiorstw w tir. f'0ptrayMIliU o p i n i i Związku grupa i •/.-»
dowa pracowała nad tą sprawą i przygotowała kolejny projekt
rozporządzenia.
J.Merkel uważa, że obecne spotkanie powinno być poświęcono
omówieniu spraw najważniejszych - czasu j e s t niewiele I należf
l i c z y ć sią z tym, że nie wszystkie z a s t r z e ż e n i a uda s i ę wy i-ifnlć.
Min.Baka wyraża o p i n i ę , że mimo znacznych różnic w generał
nej ocenie przygotowywanych aktów prawnych, po p r z e j ś c i u do
konkretów, przyczyną rozbieżności często okazuje sią nieporo
zumienie. Proponuje przyjęcie za podstawę dyskusji konkret­
nych propozycji.
Informuje, że rząd zdecydowany j e s t wprowadzić reformą od
1.1.82 r . Konieczne są rozwiązania s t r u k t u r a l n e 1 podstawy
prawne funkcjonowania gospodarki. Prace nad nowymi aktami PI.M»
nyml trwały dłuyo.Projekty były konsultowane, dyskutowane w
zakładach pracy. Rząd zobowiązał s i ą , że na przełomie Ustopa
da 1 grudnia przekaże je do Sejmu.
J.Merkel zwraca uwagą, że d l a społeczeństwa najważniejsza
j e s t wprowadzenie reformy a u t e n t y c z n e j , zgodnej z jego oczek I
waniaml. Dlatego I s t o t n e j e s t , w j a k i sposób uzwlgędniami baj­
d z i e w projektach opinia Związku, reprezentującego b l i s k o Id
min. członków. Należy dążyć, aby projekty jeszcze przed prze
kazaniem Sejmowi doprowadzić do p o s t a c i , którą społeczeństwo
bądzie mogło zaakceptowaó.
Min.Baka przyznaje, że .bez poparcia najważniejszych s i ł
społecznych reforma nie może s i ę powieść. Proponuje aby pod
stawą d z i s i e j s z e j dyskusji stanowiły przekazane rządowi opi
nie " S o l i d a r n o ś c i " .
J.Merkel zwraca uwagę, że negocjacje z grupą roboczą KK
t o n i e t o samo co k o n s u l t a c j e ze Związkiem. Trzeba zdecydo
wać, jak przeprowadzić możliwie pełne k o n s u l t a c j e . Wyraża
też wątpliwość, czy termin wprowadzenia reformy j e s t realny.
Min.Baka zauważa, że konsultacja przedłuża czaB podflijmown
nia d e c y z j i , ajżeby leczyć polską gospodarką, trzeba d z i a ł a ć
n i e tylko dobrze, a l e i szybko.
J.Merkel pyta, czy rząd rzeczywiście zamierza Już po naj
bliższym posiedzeniu Rady Ministrów przekazać akty prawne do
Sejmu n i e z a l e ż n i e od akceptacji s p o ł e c z n e j .
Min.Baka odpowiada, i e bądzie z a l e c a ł przekazanie projek­
tów do Sejmu. Nie ma formalno-prawnego zobowiązania uzyskania
a k c e p t a c j i związków zawodowych. W projektach dokonano już pe­
wnych w e r y f i k a c j i , a opinia "Solidarności" z o s t a n i e przędło
żona Radzie Ministrów. Podkreśla, że z wprowadzeniem reformy
n i e można d ł u ż e j zwlekać "bo t o by sią zemściło".
Prof.Trzeciakowski / e k s p e r t " S o l i d ar n o ści " / stwierdza,że
dotychczasowe metody pracy rządu nie były partnerskie.Związek
nie był odpowiednio do swej s i ł y 1 liczebności reprezentowa­
ny w k o n s u l t a c j a c h .
Mówi, że n i e k t ó r e z proponowanych rozwiązań budzą wątpił
wości.
Min.Baka t w i e r d z i , że bardzo mu zależy na ukształtowaniu
formy s t a ł e j współpracy, aby "uniknąó błądu w konkretyzacjach
J.Merkel Informuje, że "Solidarność" gotowa j e s t negocjować z rządem wszystkie akty prawne i prowizorium. Znacznie
ułatwiłoby sprawę powołanie Społecznej Rady Gospodarki Naro
dowej. Konsultowanie z nią umożliwiłoby szybkie przeprowadzę
n i e reformy i t o t a k i e j , jaka j e s t potrzebna.
Min.Baka zwraca uwagę, że SRGN to osobna sprawa omawiana
przez Inny zespół i on n i e może tu zajmować stanowiska.
. Min,Baka opuszcza obrady, udając sią na posiedzenie plenni
KC PZPR, przewodnictwo grupy rządowej obejmuje Z.Sadowski.
min.z.Sadowaki proponuje, że s t r o n a rządowa przedstawi
zmiany wprowadzone w ostatnim c z a s i e do projektu rozporządzę
nia w sprawie działalności przedsiębiorstw państwowych w 1982
roku. Sprawa j e s t bardzo p i l n a - mówi - bo przedsiębiorstwa
muszą znać podstawy prawne swojego d z i a ł a n i a , gdy Uchwała 118
p r z e s t a n i e obowiązywać. Proponuje w t e j t u r z e rozmów omówić
zasady d z i a ł a n i a w 82 r . , u projekty ustaw b a r d z i e j daleko­
siężnych pozostawić na następne s p o t k a n i e . Jednocześnie zgła*
sza z a s t r z e ż e n i e do nazwy prowizorium, k t ó r a jego zdaniem
j e s t niewłaściwa, gdyż p r o j e k t rozporządzenia wprowadza
wszystkie elementy zawarte w projektach ustaw.
Pyr. Wojciechowski r e f e r u j e problemy zaopatrzenia materlałowcgo zwraca jap uwagę na 3 faktyi ostry d e f i c y t niektórych ma­
t e r i a ł ó w , co wymaga ograniczenia swobody obrotu; r o z d z i e l n i ­
kiem o b j ę t e J e s t około 201 ogólnej masy, r e s z t a w wolnym obro-
NEGOCJACJE
cle; "aaopatrzenie nio znosi sztywnych tarminów",
Rin&leinlctwem nio będai* zajmować się, jak dotyahozas,
centrala, ale jednostki handlowe, która otrzymaj* prawa mono­
polistyczne. Oznacza to zlikwidowanie ogniw poścednioh. z«daniem jednostek jest w pierwszym rządzie zapewniani® dostaw
na programy operacyjne. Rozdzielnictwo obejmuje 1.6 ?rup arty­
kułów. Projekt taki budzi obawy, czy jednostki obrotu nie
staną się zbyt silnymi monopolistami, ale jest to - zdaniem
dyr. Wojciechowskiego - ryzyko pierwszego okresu, którego ni*
da się wyeliminowań.
Min•Górski przędątawla ujęte w projekcie propozycje syste­
mów motywacyjnych. Zmiany obejmują przede wszystkim zasady
opodatkowania. Proponuje się system wiążący zmniejszenie za­
trudnienia ze zwolnieniami od podatków, a także wprowadzenia
podatku od funduszu płac.
Sprawy rozliczeń z budżetem referuje dyr. Chądzyński.Utrzymuje się w niezmienionej postaci podatek od" nieruchomości i po­
datek gruntowy, podniesiona ma byd stawka podatku dochodowe­
go. Przewiduje się dotowani* z budżetu w rozmiarach określo­
nych przez Sejm.
Z.Sadowski uzupełnia, że zdecydowano się na rozróżnienie
podatków na rzecz budżetów terenowych i budżetu centralnego.
Dalsze zmiany w projekcie prowizorium toi wprowadzenie załąc:
nika ws. rozliczeń w przejściu z roku 81 w 82 /wyrównanie wa­
runków startu/ 1 - w rosdziale o handlu zagranicznym zmiany
przyznawania przedsiębiorstwom koncesji na zawieranie bezpoś­
rednich kontraktów z partnerami zagranicznymi.
Doc.Ejsmont pyta o programy operacyjne.
Oyr.~'pIicHć'lriskl wyjaśnia, że Komisja Planowania opracowa­
ło ><haczo 2Ż programy operacyjne formułowano w postaci list
w
iw finalnych potrzebnych do zaspokojenia najwyralniajB
• potrzeb społeczeństwa spośród których preferują 8. Są
to I
- dostawy i zagospodarowanie'nawozów i środków ochrony roślin
- zaopatrzenie rolnictwa i przemysłu spożywczego w maszyny,
urządzenia, środki transportu 1 części zamienna,
- zagospodarowanie i przetwórstwo mleka,
- zaopatrzenie instytucji opieki zdrowotnej,
- zaopatrzenie w podstawowa środki zachowania czystości i hi­
gieny,
- produkcja odzieży i obuwia dla dzieci i młodzieży,
- wydobycie węgla kamiennego,
- produkcja wyrobów gorąco walcowanych.
Jednostkom programu operacyjnego przysługiwać będzie prio­
rytet zaopatrzeniowy 1 inwestycyjny, który Komisja Planowani*
proponuje rozszerzyó na kooperantów I stopnia.
Dr Jędraszczyk stwierdza, że przedstawione przez rząd uwa­
gi FiTezmleniają istoty rzeczy. Prowizorium preferuje słaby,
pasywny i stagnacyjny program gospodarczy, zapowiada zahamo­
wanie produkcji, utrzymanie jej na poziomie bieżącego roku.ee
z konieczności zmierza do ograniczenia motywaajl dochodowych.
Koncepcja nie zakłada daleko idących konwersji gospodarki,nie
noże więc dać impulsu do wyjścia. Brak w niej ustaleń antymo­
nopolowych, określenia sposobu uchronienia społeczeństwa
przed skutkami bezrobocia, próby uregulowania rynku i cen
oraz wzmocnienia pieniądza. Proponowany system funkojonowanie
gospodarki prowadzi do utrzymania dyrektywnego sposobu zarzą­
dzania. Niejasny jest los przedsiębiorstw użyteczności publi­
cznej, szczególnie ważnych dla gospodarki narodowej. Ba mało !
miejsca poświęca się możliwościom doprowadzania do równowagi,
rynkowej za pomocą działań pozacenowych.
Min.Górski pyta, czy "Solidarność" widzi możliwości powstrzymania inflacji 1 jakie ftą tu jej koncepoje.
doc.Ejsmont odpowiada, że dzisiaj Związek ni* przedstawi
żadnych kontrpropozycji, a zresztą za politykę gospodarczą
zawsze odpowiada rząd.
Przypomina, że jeszcze niedawno lansowana była teza, iż WSZJB
+Ko zależy od węgla, może więc wystarczyłoby rozdzielnictwo w*
' *.' laca uwagę ha konieczność dokładnego określenia struktui
ry , lostii tzw. organów nadrzędnych. Trzeba tai sprecyzować.
kompetencje jednostek takich jak Ogólnopolski Sztab Antykryzy»owy.
, ,
»»•„„,•»
Następnie zabrali głos przedstawiciele tłietl.
004
AS 56 (5)
H.Szyc /Stocznia Gdańska/ zwraca uwagę, ża przedstawiona
dokumenty są nieczytelna dla przeciętnego pracownika. Uważa,
że najważniejszą spravą jest doprowadzenia do wzrostu produk
cji, a proponowane systemy motywacyjne są za słane, aby uak­
tywnić ludzi.
.
Podobną opinię wyraża Zb.Rudnik /Zastał/.
Prof.Stalmacaowskl mówi o problemie ochrony płac i lntere
sów pracowniczych. Uważa, 4e zasada nominallnu /przeliczeni*
złoty na złoty/ jest w obecnych warunkach nla do utrzymania
i trzeba pomyśleć o waloryzacjaoh. Zwraoa uwagę, że propono­
wane zasady podatkowe prowadsą do podwójnego opodatkowania
wynagrodzeń.
Z.Sadowski deklaruje przekazanie wysłuchanych poglądów na
posiedzeniu Rady Ministrów,
Zgadza się, za konieczna jes*- przedstawiani* omawianych
problemów na szerszym tle całościowej koncepcji polityki gos
podarczej. Sprzeciwia się natomiast opinii, jakoby prezento­
wany tu program był atagnaoyjny, jago zdaniem dynamizuje on
gospodarkę. Przyznaje, że nalały ograniczyć do minlmur.. ilość:
zrzeszeń obligatoryjnych. Uważa z* pożyteczne powstawanie do­
browolnych zrzeszeń o charakterze ponadbranżowym, tworzących'
ciągi technologiczne.
Prezes Nleckarz mówi, że konsekwentna przestrzegania zssa
dy samofinansowania przedsiębiorstw jest działaniem na rzeczi
przywracania pieniądzowi jago roli. Obecna struktura prsyros
tu zasobów pieniężnych ludności jest jego zdaniem korzystna,:
gdyż wzrasta w niej udział wkładów oszczędnościowych. W roku
82 przewiduje się dość istotne podwyższania oprocentowania
wkładów oszczędnościowych długoterminowych. .
W dalszej dyskusji omawiano ssesagółowa rozwiązania, przy,
czym nie dochodziło do żadnego uzgodnienia stanowisk. Przad-|
stawiciele "Solidarności" pytali o gwarancje jakioh można by:
udzielić społeczeństwu, że po okrasi* wyrzeczeń związanych z'
koniecznością poniesienia niezbędnych kosztów reformy, nastą-i
pi rzeczywista poprawa sytuacji gospodarczaj. Przedstawicie­
la strony rządowej przyznawali, że wiała spraw j*st niajas- j
nyeh, plany muszą być hipotetyczna, trudno przewidzieć skut-i
ki reformy.
Delegacja Związku przygotowała oświadczeni* z rozmów, któ
re prof. Sadowski obiecał przedstawić na posiedzeniu Rady Mi
nlstrów.
Już pod koniec rozmów doc .Ejsmont pyta o nawiązani* w ty-,
tulę projektu rozporządzenia w sprawi* zasad działalności - :
przedsiębiorstw państwowych w 1982 r. do ustawy sejmowaj o I
wprowadzaniu reformy gospodarczej. J*go wypowiodś przerywa
lnformaoja
strony rządowej, że w aktualnym wariancie I M porządzenia,tego sformułowania ni* ma.
Z.Sadowski wyjaśnia, ża trzeba było zrezygnować a sejmów*go pełnomocnictwa dla rządu, jest to wlęo w obecnej w*r*ji 1
projekt uchwały Rady Ministrów.
J.Merkel mówi, że zmianie to zup*tńi* *ytuttcję, gdyż v db
tej pory ''Solidarność" widziała proj*kt uchwt|ypspft*»f<».f SetmU
Sytuacja, jaka powstała grozi konfliktem. Oświadcza, ta pizyi
jęcia uchwały bez akceptacji społecznej "siusiałoby byd po­
traktowane przez "wiązek jako posunięci* konfrontacyjna, a
nie porozumiewawcze".
Z.Sadowski tłumaczy, ł-< przyjęci* formy samodzielnej uohwi
ły spowodowane jest koniecznością, maksymalnego skrócenia cza­
su pracy nad nią.
J.Merkel stwierdza, ża Związek pralni* prueawad nad takimi
kształtem prowizorium, aby mpgio ono iostad saait.itpcowar.e
przaz społeczeństwo.3*00ttUAtemrtfortft?flłCŻnAby rtm\ir*&j*iĆO& 1.'M
OdoŁjtuje o»wia4«eirtt grupy negocMyj.iij 7p*tM.ut<u>u«nt}r,Ł55aj(
Po krótkiej przerwie prof. Z.Ssdowskl odczytał stanowisko
Pełnomocnika Rządu d/s Reformy Ocspoćatbz*j. Było ono niedo­
pracowane redakcyjni*, nia zostało więc przekazane delsgacji
"Solidarności". Grupa negocjacyjna związku po ua.aps^ti*nlu
s-.łego oświadczania, przekazała jago tekłt dalagacjl rządowej
i przedstawicielom prasy.
Rozmowy zakończyły się o gods. 22.20. Tarnin namtępnego
spotkania ustalono wstępni* na 4,12.81 r.
Oprać. 1 BI ^Jastrun
I
INFORMACJE
TYGODNIA
'.
201
AS $t> ( 6 )
pozycję tę strona rządowa potraktowała jako ostateczną, a po
nleważ Uczelniany Komitet Strajkowy jej nie zaakceptował, ok.
godz. 15.30 rozmowy zostały przerwane.
Na zakończenie płk. poż, A.Gatlik /Z-ca Komendanta Główne­
go Straży Pożarnych/ poinformował, że Minister Spraw Wewnętr*.
26 .11 komendant
nych chce wystąpić do Rady Ministrów o likwidację szkoły.
Wyższej Oficerskiej Szkoły Pożarnictwa zawiesił zajęcia na
Po przerwaniu rozmów Komendant WOSP powołując się na prze­
Uczelni na okres cd 26 do 30.11 oraz nakazał wszystkim pod­
kazaną KS-owi decyzję "kompetentnych władz o likwidacji WOSP'
chorążym opuścić do godz. 16-ej gmach i udad się do miejsc
ogłosił, że studenci będą mogli kontynuować studia ni.
nych
stałego zamieszkania, ostrzegając, że jedli nie wykonają pole
uczelniach oraz zwrócił się o niezwłoczne opuszczenie
-iekcenią "zostaną zastosowane środki prawne przewidziane w odn*oś
tów szkoły.
nych przepisach".
W godzinach rannych do budynku Szkoły zaczęli przybywać
KS obawiając się użycia siły w stosunku do strajkującyah
oficerowie pożarnictwa w celu "podjęcia rozmów ze strajkują­
studentów,, zwrócił się do KZ-ów przy Hucie "Warszawa" , ZM
cymi". W czasie rozmów KS z delegacją oficerów okazało się,
"Ursus", FSO i MZK o wzięcie pod opieką strajku na WOSP i
że ich przyjazd spowodowany był błędnymi Informacjami o przy­
wprowadzenia na teren uczelni Straży Robotniczej. Do WOSP przy. czynach 1 przebiegu strajkuirozesłanymi przez KG Straży Pożal
był wiceprzewodniczący ZR "Mazowsze" S.Jaworski oraz przedsta
nych do komend terenowych.
wiciele Biura Interwencji ZR.
Krajowa Sekcja Pożarnictwa NSKZ "Solidarność" wysłała do
KS oświadczył, że jest gotowy do rozmów nt. postulatów
wszystkichKŁ-ów przy jednostkach straży pożarnej teleks Infor­
strajkowych wysuniętych 24.11. /patrz: AS nr 55, s. 205/J •
mujący
o sytuacji w WOSP i wzywający ich przewodniczących do
1. Wprowadzenia na pierwszym posiedzeniu Komisji Sejmowej ;
przybycia do Warszawy.
27.11 poprawki do projektu ustawy o szkolnictwie wyższym do
Warszawski Komitet Założycielski ZZ FMO zaprotestował prze­
art,5 pkt.2 /mówiącego o wyłączeniu z ustawy o szkolnictwie
ciwko użyciu ZOMO do blokady WOSP.
cywilnym szkoły MSW i szkół wojskowych/ dodaó - "nie dotyczy
KZ FSO w teleksie nadesłanym do Komendanta Szkoły przes­
WOSP" /jest to utrzymanie dotychczasowego statusu szkoły,
trzegła przed konsekwencjami użycia przemocy wobec strajkująktóra podlegała przepisom ustawy o szkolnictwie wyższym/)
cy«h.'• i poparła ioh żądania.
2. Wyciągnięcie konsekwencji w Btosunku do osób stosują­
29.11 o 11.00 odbyła się msza Św., po której na zebraniu
cych przemoc fizyczną oraz osób, które o tym decydowały;
wszystkich studentów uchwalono /przy 8 głosach wstrzymującycl
3. Przybycie do Uczelni Komisji z MSW, MNSzWIT oraz KGSP
się/, że uczelnia podejmie czynny strajk okupacyjny /z zaję­
w celu podjęcia rozmówi
ciami dydaktycznymi/.
4. Nie wyciąganie żadnych konsekwencji w stosunku do osób
Na uroczystym apelu z okazjl"dnia podchorążego" odczytano.
biorących udział w strajku.
Roakaz Przewodniczącego KS, w którym czytamy) "Dzień dzisiej*
Ok. godz. 20.30 przybyła do WOSP komisja Międzyresortowa
szy jest dniem naszego święta, święta podchorążych, podczas
z przedstawicielami MSW, MNSzWIT 1 KG Straży Pożarnych. Roz­
którego odświeżamy pamięó'0 bohaterach sprzed 151 lat. Wyra­
mowy nie zoBtały jednak podjęte, gdyż strona rządowa nie zgo
żam nasze ubolewanie, że tak uroczysty dzień przyjdzie nam
dziła się aby wzięli w nich udział eksperci powołani przez
spędzić w towarzystwie funkcjonariuszy MO, których zadaniem
KS /A.Stelmachowski-, J.Falandysz, prof. Wejchert, P.Frankow­
jest ograniczyć naszą wolność".
ski , przedstawiciele Uczelnianego Komitetu Strajkowego z PW
Komendant Szkoły wysłał do rodziców strajkujących telegra­
iraz członek ZR Mazowsze M.Hołuszko/. Ok. godz.23. komendant
my wzywające ich do przyjazdu we wtorek 1.12.
Smólarkiewicz zapowiedział nieoficjalnie, że uczestnicy straj­
O godz.17. miała odbyć się konferencja prasowa, ponieważ
ku zostaną usunięci z uczelni.
MO nie wpuściło dziennikarzy do budynku. Komitet Strajkowy po­
informował o sytuacji w Szkole przez megafony.
KZ przy Stołecznej Komendzie Straży Pożarnych w uchwale
zaczynającej się od słówi "Pamiętni wydarzeń marcowych 1968
W godzinach nocnych do.WOSP przybyli dwaj prokuratorzy
roku kiedy słuchacze podchorążowie Szkoły Oficerów Pożarnic­
w osiu, jak podali,"sprawdzenia, czy nie jest naruszana
twa pod dowództwem kadry szkoły wzięli udział w haniebnym tłu­ uwoboda osobista komendatna WOSPoż".
mieniu manifestacji studenckich w Warszawie", poparła postula­
KS WOSPoż podał, t» od 27.11. milicja nie dopuszcza do
'
ty strajkujących. Sprzeciwiła się próbom rozwiązania konflik­
szkoły transportów żywności, a komendant płk. Smolarkiewicz i
tu na drodze konfrontacji oraz zadeklarowała wszechstronną
zagroził KS-owi, że głodem doprowadzi do zakończenia straj- j
pomoc dla uczestników akcji strajkowej.
ku.
27 • 11. na teren WOSP wprowadzone zostały grupy oficerów
Ok. 19.30 komendant 1 jego zastępcy zaczęli wyrzucać przet
pożarnictwa, które - jak poinformował Komendant WOSP - mają
okno dokumenty Szkoły. Od tej pory KS przydzielił im obstawę i
za zadanie "zabezpieczać obiekty szkoły". Jednocześnie Komen­
złożoną ze strajkujących.
dant przedłużył termin nakazu opuszczenia Uczelni do godz.
Do akcji "ochrony WOSP wprowadzono WSW.
13-ej, obiecując, że w stosunku do podchorążych, którzy zastc
Przed budynkiem WOSP rozpoczął pracę radio • , SP z
su-ją się do nakazu nie będą wyciągane konsekwencje dyscypli­
głośnikami, który nadawał komunikaty władz, m.iii
. . Jaworskie­
narne. Przed południem oddziały ZOMO zajęły pobliskie przed­
go nazwano przywódcą bojówkarzy. Rozdawano również nie podpi
szkole /dzieci przewieziono do Komendy Dzielnicowej/. Na sku­
sanę ulotki, w których namawiano studentów do zakończenia
tek działań Biura Interwencyjnego, ZOMO opuściło budynek.
strajku oraz Informowano, że szkoła została rozwiązana i jest'
reaktywowana, a studenci i pracownicy mogą prosić o powtórne,
Biuro Interwencyjne zorganizowało też straż robotniczą, w
przyjęcie.
skład której wchodzą robotnicy z Ursusa, Huty "Warszawa",FSOy
W jednej z takich ulotek czytamy:
Mennicy Państwowej oraz przedstawiciele KZ-ów wyższych uczel­
"•Czy wiecie, że ludzie kierujący strajkiem nie chcą dopuś-i
ni. Przebywa ona na terenie WOSP.
ció
młodych oficerów do WaSj aby wyj.aśnlć Wam konsekwencje WaJ
Przywrócona została łączność telefoniczna z Komitetem Strąj.
szego
protestu, aby porozmawiać z Wami!
kowym.
Czy będziecie mogli spojrzeć prosto w oozy swoim rodzicom i I
W związku z groźbą użycia sił porządkowych KS zwrócił się
opiekunom po rozwiązaniu uczelni?
do Prymasa z prośbą o interwencję 1 pomoc.
, Jaka jest Wasza przyszłość?
L.WałęBa rozmawiał z min.Cioskiem, który zapewnił, że nie
Kto
będzie płacił za Waszą naukę?
nastąpi użycie siły i zapowiedział ponowne przybycie komisji ]
Czy widzicie pracowników ochrony przeciwpożarowej jako cywl-|
resortowej.
11, co wtedy?
O 18.45 rozpoczęły się rozmowy z koinis-ją międzyresortową.
Jak będziecie prowadsill akcję ratowniczą w cywilnych ubra­
Eksperci KS oraz S.Jaworski przysłuchiwali im się w nagłośnio­ niach?
nej sali.
i Pamiętajcie, że nikt z nas nie chce Waszej krzywdy. Chcemy wił
Akoje strajkową poparł m.in.ZR Srodkowó-Wsóhodnieeo i
dziać Was wśród nas jako kolegów oficercSw".
KZ-ty przy zawodowych Szkołach Pożarniczych w Katowicach i
Prezydium Krajowej Sokcji Pożarhictwa~NSZŻ" ^"Solidarność"
Płocku.
oraz przedstawiciela KZ-tów, z jednostek straży .pożarnej:,któ-.
Prezydium ZR Mazowsze stwierdziło, że próba zd awienia
rzy na wezwanie KS przybyli do W-wy zwrócili się do władz o
strajku 3iłą będzie traktowana jako prowokacja wobec Zwiążniezwłoczna wycofanie spod obiektów uczelni sił MO i WSW,
ku i zwróciło się do wybranych zakładów Regionu o udzielenie
zaprzestanie prowokacyjnej i kłamliwej propagandy oraz wzno­
strajkującym studentom gwarancji bezpieczeństwa, wysłanie
wieni* przerwanych rozmów.
swych przedstawicieli jako obserwatorów na strajk oraz powia*
opr.io.J.Strękowskl, Z.Zegarski
domienie o swoim stanowisku władz państwowych, miejskich i
związkowych,"
28.11 przedmiotem trwająwdH caląTnoc rozmów z Komisją Mię­
dzyresortową był przede wszystkim postulat 1-y - objęcie WOSP:
nową ustawą o szkolnictwie wyższym.
KS domagał się aby Minister Spraw Wewnętrznych zgłosił
O g ł o ś z e n i e
wraz ze swoim poparciem, poprawkę tęj treśoi do projektu usta­
Komitet Główny Banku Leków i sprzętu medycznego NSZZ "Bo-'
wy.
lidarność" w Gdańsku przypomina, że przyjmuje zamówienia na
Strona rządowa uważała, że studenci sami powinni zgłosić
leki od służby zdrowia, a nie bezpośrednio od pacjentów.
poprawkę 1 domagała się umieszczenia w niej sforiinłowanla, że1
Bank
prosi zainteresowanych, by zwracali się o leki defleyto
RM określi w jakim zakresie ustawa będzie się stosować do
we do swoich lekarzy,a nie do Banku. /tlx/
WOSP, Obiecano przy tym, że jeśJs* Sejm zwróci się do ministra
Spraw Wewnętrznych o opinię, to nie wyrazi on sprzeciwu. Pro;!
Strajk
studentów
warszawskiej
szkory
pożarnictwa
INFORMACJE
TYGODNIA
202
,".
b / Zespołu d / s T o c h n l c z u j O r g a n i z a c j i Akcji 1'rui e s l acy in
P i e r w s z a z t y c h o p i n i i winna d o t y c z y ć c e l o w o ś c i i wapÓl
m i e r n o ś c i proponowanej a k c j i w stosunku do Jej piraycsyn, dni
ga
- m o ż l i w o ś c i j e j r e a l i z a c j i 1 m o ż l i w o ś c i u z y s k a n i a na l « i
I )
W ! D
O k r ę g u
R e g i o n u
P ł o c k i e <J o. 2 6-29. U odbyła ale, I tura II WZD Q«t Płockiego. Zwoła­ d r o d z e r e a l i z a c j i żądań. Opinie mogą z a w i e r a ć s u g e s t i e dot y
c z ą c e zmiany formy p r o t e s t u / . . . / .
nie walnego zebrania zaleciła Zarządowi Regionu KKP, która
Masowe a k c j e p r o t e s t a c y j n e prowadzone poza terenem caKlartu
zakwestionowała poprawność ordynacji wyborczej zastosowanej
pracy / w i e c e , pochody, marsze i t p . / oraz s t r a j k czynny, wyrou
na I Walnym Zebraniu. Poza tym, niektóre KZ-ty krytycznie
g a j ą z a t w i e r d z e n i a w t r y b i e przewidzianym d l a z a t w i e r d z a n i . i
oceniły' funkcjonowanie regionu, a przewodniczący ZR Wojcleci
strajków / . . . / .
Wiśelcki zapowiedział rezygnacją z funkcji.
O r g a n i z a c j o różne od ogniw NSZZ " S o l i d a r n o ś ć " ew^animijąc
Pierwszego dnia obrad delegaci - po załatwieniu spraw pix
a
k c j ę p r o t e s t a c y j n ą mogą u z y s k a ć p o p a r c i e i pomoc związku wy
ceduralnych - przystąpili do dyskusji nad nową ordynacją wy­
ł ą c z n i e w tym przypadku, j e ż e l i b ę d z i e t o uzgodnione z Zarżą
borczą. Roztrząsano bardzo szczegółowo każdy niemal punkt
dem Regionu przed r o z p o c z ę c i e m a k c j i ' . . . / . / A S /
ordynacji, tak że praca nad nią przeciągnęła się na dzień
następny. Najdłużej omawiano kwestią podziału regionu na
okręgi wyborcze. Przy okazji członek prezydium H.Kubiak wy­
jaśnił zebranym, że mimo dużych starań1 nie zdołano skłonie
Kutna do przyłączenia slą do Regionu Płockiego. Nie jest
C i ą g
d a l s z y
u p r a w y
w
!> u b o g ó t .- >• .
natomiast wykluczone indywidualne przyłączanie slą poszcze­
Przewodniczący KZ R . Z i e l o n o g ó r s k i e g o podczas walnego ;-.ebi .<••
gólnych kutnowskich zakładów pracy. Jeden z delegatów zaprc
n l a 26,;! 1 n a j w i ę c e j uwagi p o ś w i ę c i l i k o n f l i k t o w i w L.ubogói/-:
ponował uzupełnienie ortiynacji o paragraf zakazujący kandydc
/ p a t r z i' AS ni' 5 5 , 8 . 20 / i z a p ł a c i e za o k r e s s t r a j k u .
wanta do władz tyra związkowcom, którzy należą do PZPR. WZD
Padła m . i n . p r o p o z y c j a , aby p o s z c z e g ó l n e KZ w y s t ę p u j ą c we
uznało, że taki paragraf byłby sprzeczny ze Statutem, ale ze
.własnym i m i e n i u podpisywały z dyrektorami zakładów j e d n o l i ­
początkowało to przewijającą slą przez całe obrady dyskusją
t o w całym r e g i o n i e p o r o z u m i e n i e z a p e w n i a j ą c e z a p ł a t a za
na temat samookreślenia się członków partii. Ostatecznie,na
wniosek W.Wiśoickiego, postanowiono odłożyć tą sprawą do roz o k r e s s t r a j k u . A l t e r n a t y w n i e proponowano, by porozumienia
t a k i e p o d p i s a ł Zarząd Regionu.
patrzenia podczas II tury walnego zebrania, a w miądzyczasle
Przewodniczący KZ w Z a k ł a d z i e Rolnym w L u b o g ó i z c , Z.Kioskonsultować slą z KK.
sowski / p r z e d zebraniem z o s t a ł on zatrzymany 1 p r z e s ł u c h a n y
Tego dnia delegaci przegłosowali przyjącie uchwał popiera
p r z e z MO/ p r z e c z y t a ł l i s t d y r e k t o r a zakładu l u b o g ó r s k t e g o
jących działalność Obywatelskiego Komitetu Budowy Pomnika
Leśniewsk a g o , k t ó r y o s t r z e g ł , że j e ś l i KZ nadal n i e b ę d z i e
Ofiar Zbronl Katyńskiej i próbą tworzenia Klubów Samorządnej d o p u s z c z a ć j e g o 1 j e g o z a s t ę p c ó w do p r a c y , oraz j e ś l i
fzeczypospolitej. Zadeklarowano chąć pomocy dla wszelkich
nie r o z l i c z y s i ę z d z i a ł a l n o ś c i gospodarczej w c z a s i e s t i a )
togo typu inicjatyw społeczno-politycznych. Poparto też żą­
ku - z a s k a r ż y K ł o s o w s k i e g o do p r o k u r a t u r y . L i s t wywołał obu
dania strajkujących studentów.
rżenie zebranych.
Pierwszego dnia obrad przeprowadzono wśród delegatów an­
Na zebraniu omawiano t a k ż e sprawę zimowego z a o p a t r z e n i a
kietą. Ankieta wykazała m.in, że delegaci nisko oceniają
l u d n o ś c i województwa. / S I Mazowsze/.
pracą dotychczasowego Zarządu. Jednocześnie aż 80% badanych
nie wie za co władze regionu postawiły wotum nieufności dla
wojewody Płockiego.
29.11• Delegaci rozliczali władze regionu - nie usatysfak
(-•jonowało ich sprawozdanie Komisji Rewizyjnej, która badała
i! i o ź b a p o n o w n e g o
s t r a j k u
w
Wiejedynie finanse, a pominęła merytoryczną stroną pracy Zarzą­
1 u n i u . 2 6 . 1 1 . KZ " S o l i d a r n o ś c i " w w i e l u ń s k i m o d d z i a l e W.i
du. Za ogólnikowość skrytykowano przygotowane przez W.Wiście
j e w ó d z k i e g o P r z e d s i ę b i o r s t w a Gospodarki Komunalnej i Mieszko
kiego sprawozdanie z działalności regionu, w którym jego
n i o w e j o d w o ł a ł a g o t o w o ś ć s t r a j k o w ą / p a t r z : AS nr 5 4 , s . 2 0 4 ,
funkcjonowanie oceniono jako "z trudem zadowalające". Pod­
AS
nr 55 s . 201/'. Zgodnie z porozumieniem zawartym 23.11 ro.
czas dyskusji nad absolutorium Zarząd i jego przewodniczący
p o c z ę ł a p r a c e powołana p r z e z wojewodę s i e r a d z k i e g o komisja
zostali bardzo gwałtownie zaatakowani. Wytknięto im kilka
l u s t r a c y j n a , k t ó r a z a j m i e s i ę wprowadzeniem nowych stawek
drobnych uchybień finansowych. Nie potwierdziła slą nato­
płacowych i k o n t r o l ą d z i a ł a l n o ś c i p r z e d s i ę b i o r s t w a . DyroM-u
miast zasadność wląkszoścl pozostałych zarzutów.
n
a c z e l n y p r z e d s i ę b i o r s t w a S.Podeszwa p r z e k a z a ł swoje. obowJą^
Przew. Wiśclcki zwrócił uwagą zebranym, iż autorzy najbai
k i dotychczasowemu z a s t ę p c y Z . K o z i c y .
dziej zajadłych ataków są członkami KPN. Oskarżył ich o to,
2 7 . 1 1 . KZ p r z e s ł a ł a do v~ce wojewody s i e r a d z k i e g o l e i e K ,
że swoim postępowaniem starali slą sparaliżować pracą Zarzą­
w którym s t w i e r d z a , ż e p o s t u l a t y zmian p e r s o n a l n y c h n i e wi­
du.
t
a
ł
y
s p e ł n i o n e : "rzekome p r z e k a z a n i e obowiązków przez dyrek­
Jedna z delegatek oburzona metodami dyskusji zarzuciła
torów / . . . / zakrawa na k p i n ę " , m.Jn. d y r . Podesza z o s t a ł n.-i
niektórym krytykującym postępowanie niezgodne ze Statutem,
t y c h m i a s t awansowany.
"rozbijacką robotę kierowaną przez SB". Na żądanie sali wy­
KZ z a ż ą d a ł a c o f n i ę c i a do 3 0 . 1 1 w s z y s t k i c h dokonanych w
mieniła jedno nazwisko. Delegatka nie udowodniła swojego os­
tych dniach a sprzecznych z postulatami "Solidarności" d r
karżenia, wobec czego WZD postanowiło nie zajmować się tą
c
y
z
j l p e r s o n a l n y c h . W r a z i e n i e s p e ł n i e n i a tych żądań zapo­
sprawą. Jak dowiedzieliśmy się od rzecznika prasowego Urszuli
w i e d z i a ł a na 3 0 . 1 1 r o z p o c z ę c i e s t r a j k u . / B i u r o Informacji
Ambroziewicz takie posądzenia dotknęły już wcześniej trzech
Sieradz/.
innych płockich działaczy "Solidarności" 1 ani razu nie po­
twierdziły się.
Po pięciogodzinnej dyskusji WZD postanowiło odwołać Za­
rząd ORP. Przew. Wlścicki sam złożył rezygnację - polecono
mu pełnienie obowiązków do czasu przeprowadzenia nowych wy­
Z a p o w i e d z ?
s t r a j k u
p r a c o w n i k ó w
borów, /podczas II tury WZD, za 2 tygodnie/.
ZR
Ś l ą s k o - D ą b r o w s k i e g o . 2 7 . 1 1 34 pracow
Ostatecznie całemu Zarządowi udzielono absolutorium./4
ników
e
t
a
t
o
w
y
c
h
ZR
S
l
ą
s
k
o
D
ą
b
r
o
w
s
k
i
e
g
o
w y s t o s o w a ł o do I I WHI'<
głosy sprzeciwu na 236/.
r e g i o n u l i s t o t w a r t y , w którym wskazują na n i e u r e g u l o w a n i e
Na koniec uchwalono protest przeciwko postanowieniu VI
zasad z a t r u d n i a n i a i w y n a g r a d z a n i a , z ł e warunki pracy oraz
Plenum PZPR o zgłoszeniu do Sejmu projektu ustawy antystrajn i e w ł a ś c i w e a nawet obelżywe t r a k t o w a n i e pracowników p r z e z
kowoj i dokument popierający strajk lubelskich nauczycieli.
członków Zarządu. S y g n a t a r i u s z e l i s t u z w r ó c i l i s i ę do d e l e ­
WZD przeciwstawiło się także decyzji o rozwiązaniu Wyższej
gatów o d o p u s z c z e n i e i c h p r z e d s t a w i c i e l a do g ł o s u podczas
Oficerskiej Szkoły Pożarniczej stwierdzając między innymi!
obrad
WZD, i n f o r m u j ą c , że w r a z i e odmowy 1 . 1 2 . o g o d z . 10.0(1
"... nawet w 1905 r. podczas strajków szkolnych zaborcy nie
p r z y s t ą p i ą do s t r a j k u wł»Mw$o.
posunęli się do takiego kroku".
2 8 . 1 1 s t r a j k z o s t a ł odwołany po uzyskaniu od prezydium ZM
opr. E.01e.odex
właściwych pomieszczeń d l a obsługi teleksów. / t l x /
W regionach
T r y b
z a t w i e r d z a n i a
a k c j i
p r o t e s
t a c y j n y c h
w
e g i o n i e
M a z o w s z e .
19.11 ZR Mazowsza p o d j ą ł uchwałą o k r e ś l a j ą c ą t r y b z a t w i e r d z a ­
n i a a k c j i p r o t e s t a c y j n y c h oraz u d z i e l a n i a im p o p a r c l a i
" / . . , / Harmonogram a k c j i musi być zgodny z t r e ś c i ą porozumie
nia warszawskiego.
P r z e d s t a w i e n i e do z a t w i e r d z e n i a Zarządowi lub Prezydium
p r o j e k t u a k c j i wymaga w c z e ś n i e j s z e g o s k o n s u l t o w a n i a i u z y s k a ­
nia o p i n i i o p r o j e k c i e :
a/ c z ł o n k a Prezydium o d p o w i e d z i a l n e g o za p r o b l e m a t y k ę , k t ć
r e j d o t y c z ą b e z p o ś r e d n i o przyczyny proklamowania s t r a j k u /BHF
w y ż y w i e n i e , praworządność i t p . /
O d w o ł a n i e
g o t o w o ś c i
s t r a j k o w o
i
w
KWK
" S o s n o w i e c " . 2 6 . 1 1 odwołano t r w a j ą c ą od
s i e r p n i a gotowość s t r a j k o w ą w KWK"Sosnowiec" proklamowaną w
związku z e śledztwem wszczętym p r z e c i w k o przewodniczącemu KZ
k o p a l n i A . F i g l o w i / p a t r z : AS nr 2 9 , s . 2 0 5 , AS nr 3 0 , s . 2 0 1 /
D e c y z j ę t ę p o d j ę t o aby u n i k n ą ć pomówień o w y w i e r a n i e p r e s j i
na sąd r o z p a t r u j ą c y sprawę W . F i l g a .
J e d n o c z e ś n i e F i g i e l z w r ó c i ł s i ę o o d w o ł a n i e proklamowanej
2 6 . 1 0 s o l i d a r n o ś c i o w e j g o t o w o ś c i s t r a j k o w e j w innych z a k ł a ­
dach pracy Sosnowca. Wg i n f o r m a c j i z 3 0 . 1 1 w żadnym z z a k ł a ­
dów m i a s t a n i e ma g o t o w o ś c i s t r a j k o w e j . / A S /
I
INFORMACJE
TYGODNIA
R
w
E 1 li 1 a g u
p r z e c i w
a t r a j k o w i
w
"r e g !i z i e". Klbłąaki ZR p o t t p l - ł rospOCŁfty
t l i . - a t r a j k w Sp*ldzielCByrn Domu Kultury "Pegaz", o g ł o s z o !•;. p r z e z K". " S o l i d a r n o ś ć " wbrew stanowisku władz r e g i o n u .
ijTtuJący trpodz iewają s i ę p r z e k a z a n i a budynku " P e g a z a "
t l n e - w t a t a c h 7 0 - t y c h m i e ś c i ł s i ę w nim koś —
1 . ;' I n i c j a t y w ą oddania gmachu w y s t ą p i ł w maju KKZ, zaaki-prnwaly Ją władze wojewódzkie, k t ó r e r ó w n i e ż , jak inforinu,'• i r . t c z n l k prasowy ZR, zaproponowały pracownikom "Pegaza"
• u t r u d n i e n i e srgotJne z ich k w a l i f i k a c j a m i . ( A S , t l x )
Sekcje branżowe
I
zawodowe
K r a j o w a
S e k c j a
G ó r n i c t w a
o
p r z y w i l e j a c h
d l a
g ó r n i k ó w . 2 7 . 1 1 KSG
wydała komunikat / p a t r z : Dokumenty, s . 3 0 1 / , w którym p o d t r z y
swój Bprzeciw wobec s p e c j a l n y c h z a c h ę t do p r a c y w wolne
s o b o t y i p r z y d z i a ł ó w kartkowych "G". / t l x /
s t r a j k
w
H u c i e
" S z o p i e n i c e "
za­
w i e s z o n y .
2 9 . 1 1 po roboczym s p o t k a n i u między KS 1
istawlctelami załogi a m i n . h u t n i c t w a i przemysłu jiaszy
nowego z.Szałajdą Komitet Strajkowy Huty Metali Nieżelaznych
w Szopienicach zawiesił proklamowany na 30.11 fttrajk O s t r z e ­
gawczy /patrzi AS nr 5 5 , s. 2 0 2 / utrzymując jednak, gotowość
strajkową. U s t a l o n o , że 2.12. o d b ę d ą s i ę rozmowy KS z z e s p o ­
łem upełnomocnionych e k s p e r t ó w , a między 15 a 21.12 d o Huty
ponownie p r z y b ę d z i e m i n . S z a ł a j d a .
Wg oświadczenia KS "obydwie strony jednoznacznie o k r e ś l i ł !
słuszność p o s t u l a t ó w załogi H M N "Szopienice" w części obejmu­
jącej załogę jak i w części o b e j m u j ą c e j m i e s z k a ń c ó w dzielnica
Szopienice". / A S /
R o z m o w y
o
u s a m o d z i e l n i e n i u
g ó r n i c t w a
n a f t o w e g o
i
g a z ó w
n i o t w a . 2 ^ 1 1 . w Ministerstwie Górnictwa 1 Energety­
ki odbyły się~roźmówy Krajowej Sekcji G ó r n i c t w a Naftowego
i Gazownictwa a rządową grupą negocjacyjną z wicemintstren
'' Strona rządowa zobowiązała się d o powołania zespołu
p r z y g o t o w a w c z e g o , który d o 1 0 . U . zaopiniuje wnioski zakłt
dów domagających się samodzielności (obecnie są zgrupowane w p r z e d s i ę b i o r s t w a c h ) . N a podstawie opinii Ministerstwt
; rnictwa i Energetyki podejmie decyzje d o 3 1 . 1 ? .
Na okres prac zespołu zawieszone zostały akcje protes­
tacyjne w 11 zakładach g a z o w n i c z y c h , które zagroziły
jkiem, kiedy nie uzyskały odpowiedzi na złożone d o
'erstwa wnioski o p o d n i e s i e n i e d o rangi p r z e d s i ę b i o r a t w.
Strona rządowa o ś w i a d c z y ł a p o n a d t o , że nie widzi m o ż ­
liwości spełnienia postulatu poprawy zaopatrzenia w odzież
roboczą, środki czystości i posiłki r e g e n e r a c y j n e . (AS)
z a kort o z e n i e
s t r a j k u
n a f t o w c ó w
w
K r o ś n i e . 26.11 dzięki mediacji ZR zakończył się
strajk w Zakładzie Eksploatacji Nafty i Gazu w Krośnie /patrz
AS nr 55, s. 20 /. Głównym postulatem strajkujących - prze­
kształceniem Zakładu w samodzielne przedsiębiorstwo - zajmie
się Ministerstwo Górnictwa, z chwilą gdy krośnieński zakład
dojdzie do porozumienia z przedsiębiorstwem w Sanoku, w któ­
rego skład obecnie wchodzi, /AS/
i r. •
: z k o I y
w
!. U b 1 i n i «. Strajk
jzyttny pole.fjaj.jcy na prowadzeniu lekcji według programu uaalonego przez aamyoh nauczycieli ze szczególnym uwzględ­
nieniem "białych plam" w historii i literaturze trwa nadal
(patrz AS nr 5*1, a, 30<i; nr 55, B. 202, 302). ISillł na Je­
den dzień (podczas zajęć teoretycznych) przyłączyła się do
fku szkoła przyzakładowa przy WSK w .Świdniku, ^ó^ll^gotrajłcową ogłosili nauczyciele w Kraśniku.
27jll. późnym wieczorem przedstawiciele nauczycieli 1
S "Solidarność" spotkali sio z wojewodą, Zakończenie straj­
ku uzależniono od zaakceptowania przez władze oświatowe Spo;:• j Rady Oświaty przy kuratorze oraz uznania Niezależne­
go Ruchu Harcer
niezależnej Federacji Młodzieży
Szkolnej. Z powodu rozpowszechniania przez dzienniki wiadoo zakończeniu strajku zobowiązano wojewodę do zdemento
tej w informacji. Rozmowy będą kontynuowane 2.12. (AS)
P o p a r c i e
dla
s t r a j k u
n a u c z y c l e 1 1. 29.11 Krajowa Rada Koordynacyjna Komitetów Więzionych
za Przekonania zwróciła się do nauczycieli prowadzących w
203
AS 56
(«)
Lublinie strajk czynny /patrz: AS nr 53, s. 203, nr 54, a.
204, nr 55, a. 20 / z posłaniem wyrażającym pełne poparcie
1 deklarującym jednośó celu, jakim jest "walka o patriotycz­
ny kierunek wychowania i kształcenia młodzieży, walka.o praw
dę dziejów narodowych i polskiego słowa". /BI Reg.SląskoDąbrowsklego/
O
p o p r a w ę
p r a c y
k o m u n i k a c j i
m i e j s k i e j , w
w o j . g d a ń s k i m . 11.U Komisja
Międzyzakładowa "Solidarności" w Wojewódzkim Przedsiębiorst­
wie Komunikacyjnym w Gdańsku ogłosiła listę postulatów skie­
rowanych do dyrekcji 1 władz administracyjno-gospodarczych we
jewództwa. Związkowcy domagają się pełnej informacji o stanic
przedsiębiorstwa w związku z przejściem na nowy system ekono­
miczny, rozwiązania problemu bezpieczeństwa pasażerów i kie­
rowców /nowe tramwaje 105 N mają nieaprawne hamulce, czemu
producent w Chorzowie nie może jakoby zaradzić/, realizacji
porozumienia z 30.1,0.80 w części mówiącej o sprawach socjal­
nych.
26.11. zgodnie z zapowiedzią odbyła się akcja protestacyj­
na w zakładach przedsiębiorstwa: pierwsza zmiana pracowała w
opaskach, wywieszono też hasła w pojazdach WPK. Zażądano
spotkania z władzami województwa.
27.11 z przedstawicielami "Solidarności" w WPK i ZR spofr
kała się delegacja ministerstwa, urzędu wojewódzkiego, WRN
i dyrekcji. Wspólnie ustalono, że do 1.12.81 zostanie powo­
łany zespół mieszany, który przedstawi do 15.12. sprawozda­
nie o stanie komunikacji miejskiej w woj. gdańskim, ustali
rozwiązanie doraźne, na które WRN wygospodaruje potrzebne
środki, a także wniesie na obrady WRN długoplanowy program
poprawy komunikacji miejskiej w Trójmieście. /AS/
P o s t u l a t y
b l b l i o t e k a r z y . 27.11 załoga
wojewódzkiej i miejskiej biblioteki publicznej w Częstocho­
wie zwróciła się do Ministerstwa Kultury i Sztuki o określe­
nie miejsca bibliotek publicznych w nowym systemie ekonomicz­
nym opracowania nowej siatki płac i przyznania jeszcze w bie­
żącym roku dodatków wyrównujących wzrost kosztów utrzymania.
/Obecnie maksymalna płaca na stanowisku np. młodszego biblio­
tekarza wynosi 2.500 zł/.
Bibliotekarze pbdjęll akcję protestacyjną polegającą na
odmowie pobrania pensji za listopad, i zagrozili gotowością
strajkową, o Ile do 9.12 ministerstwo nie udzieli zadowala­
jącej odpowiedzi na ich żądania. /tlx/
N a r a d a
w s. d z i a ł a n i a
s e Je c ,) i
b r a n ­
ż o w y c h
i
z a w o d o w y c h . 2*1.11. w Gdańsku
odbyła oię narada wa. zasad działania sekcji branżowych i
zawodowych. Wzięli w niej udział m i n - przedstawiciele 12
największych zarządów regionalnych, reprezentacje 3 sekcji
krajowych oraz, z ramienia KK AsKonaraki.
Przedstawiono projekt zasad finansowania sekcji, opraco­
wany przez sekretariat KK. Przewiduje on, *e zarówno sekcjom
regionalnym, jak i krajowym przysługiwać będzie od l/'t do .1
etatu; finansowane będą z kasy regionu, w którym moja swoją
siedzibę, przy czym dotacje dla sekcji krajowych będą refun­
dowane ZR-owi przez KK. Projekt nie określa szczegółowo
wielkości i sposobów podziału środków na finansowanie sekcji
Ponadto zaproponowano, aby przy największych regionach
utworzyć agendy KK ds. sekcji, kontrolujące z ramienia KK
ich działalność; kierownikiem agendy byłby członek Prezydium
ZR, odpowiedzialny za działalność 3ekcjl na terenie swojego
regionu.
Zapowiedziano, że propozycje sekretariatu KK zostaną zło­
żone na najbliższym posiedzeniu KK jako projekt uchwały.
Przedstawicielom sekcji, biorącym udział w obradach, nie,
udzielono głosu mimo, że zaprezentowane koncepcje różniły
się od stanowiska wypracowanego przez drugą konferencję sek­
cji branżowych i zawodowych (patrz AS nr 37. S. £02). (AS)
Wradza a
społeczeństwo
W a ł ę s a
o , p o d w y ż c e
cen*
a l k o h o l u
27.11. L.Wałęsa wydał oświadczenie ws. podwyżki cen alkoholu
/patrz: Dokumenty, s. T01/.
Tego samego dnia Prezydium MKR Ziemia Radomsku zaapelowa­
ło do wszystkich ogniw Związku o przyjęcie stanowiska Wałęsy,
stwierdzając przy tym, że "poprzez szczególne doświadczenia
Czerwca 76 posiada pełne prawo 1 obowiązek" wystąpienia z ta­
kim apelem i przypominając, że mimo niedawnego zerwania przea
stronę rządową rozmów /patrzi AS nr 55, s. 001/ region radom­
ski ze względu na trudną sytuację Związku zawiesił akcję pro­
testacyjną. /AS/
I X I- O H M A C J E
T V C. O O N < A
•04
A:;
<• i i)
w o :-. ó 1
d ft s t ę p u
" S o l i d a r n o :i c i " d •>
ś r o d k ó w
m a s o w e g o
p r z e k a z u .
26.il
ZR Śl.-isko-Dąbrowskiego w l i f c i e do Prezydium KK i Rządu PKL
z w r ó c i ł s i ę o p r z y s p i e s z e n i e rozmów n t . d o s t ę p u S o l i d a r n o ś c i
do środków masowego p r z e k a z u . "W przypadku d a l s z e g o n i e r e a ­
l i z o w a n i a 3 pkt porozumienia g d a ń s k i e g o oraz 32 t e z y uchwałv
programowej IKZD - czytamy w l i ś c i e - ZR Ś l ą s k o - D ą b r o w s k i e g t
r o z p a t r z y m o ż l i w o ś ć p o d j ę c i a d e c y z j i o s t r a j k u właściwym w
regionie". / t l x /
2 7 . 1 1 r z e c z n i k prasowy rządu J.Urban poinformował t e l e f o ­
n i c z n i e prezydium KK, że w związku z t r w a j ą c ą a k c j ą ulotkowc
plakufcową Rząd n i e wyraża g o t o w o ś c i prowadzenia rozmów n t .
d o s t ę p u " S o l i d a r n o ś c i " do środków masowego p r z e k a z u . / B I P S /
w P o l s c e w 1982 t . p a p i e ż a Jana Pawła 11 oraz u d z i a ł u Kościo
ła w tworzeniu porozumienia s p o ł e c z n e g o .
Jak s t w i e r d z a komunikat wydany po k o n f e r e n c j i "cały Bpiskc
p a t wyraża p r z e k o n a n i e , że b ę d z i e dokonywało s i ę porozumienie
narodowe, zarówno w formie rozwiązań konkretnych problemów,
jsk i w tworzeniu nowych niezbędnych s t r u k t u r , t a k i c h , k t ó r e
u m o ż l i w i a ł y b y s k u p i e n i e wysiłków w s z y s t k i c h o b y w a t e l i i gwa­
rantowałyby na p r z y s z ł o ś ć , że n i e s z c z ę ś c i a s i ę n i e powtórzą.
/ . . . / Środki masowego przekazu •• r a d i o , t e l e w i z j a , prasa
n i e mogą p o s ł u g i w a ć s i ę półprawdami i p r z e m i l c z e n i a m i , bo t o
prowadzi do f a ł s z u i budzi l u d z k i gniew. W tak trudnym okre­
s i e WBzystkle s t r o n y muszą p r z e s t r z e g a ć o d p o w i e d z i a l n o ś c i za
s ł o w o / . . . / . S z c z e g ó l n i e p i l n e g o z a ł a t w i e n i a domagają s i ę pro
blemy n u r t u j ą c e środowiska naukowe 1 s z k o l n e " . /AS/
P r a c o w n i c y
R a d i u
i
T e l e w i z j i
d z i ę k u j ą
za
a k c j ę
p l a k a t o w ą .
2 5 . 1 1 KZ " S o l i d a r n o ś c i " P o l s k i e g o Radia i T e l e w i z j i w Warsza­
w i e z ł o ż y ł a " s e r d e c z n e podziękowania" w s z y s t k i m ogniwom Zwli*
k u , z w ł a s z c z a kolegom z d z i a ł ó w p o l i g r a f i i i k o l p o r t a ż u - " z a
p r z e p r o w a d z e n i e a k c j i m a j ą c e j na c e l u p r z y w r ó c e n i e w i a r y g o d ­
n o ś c i n a s z e j i n s t y t u c j i , poddanie r a d i a i t e l e w i z j i k o n t r o l i
s p o ł e c z n e j , a także uzyskanie przez "Solidarność" zagwarantc
wanego w K o n s t y t u c j i PRL d o s t ę p u do r a d i a i t e l e w i z j i . H a s ł a
u m i e s z c z o n e na i r i r a c h , chodnikach i u l o t k a c h t r a f n i e charakt<
ryzowały s y t u a c j ę w n a s z e j i n s t y t u c j i / . . . / F a k t , że k i e r o w ­
n i c t w o PR1TV p r o t e s t o w a ł o p r z e c i w k o umieszczonemu p r z e z nas
/.../
na gmachu PRiTV / . . . / h a s ł a "Chcemy mówić prawdę S o l i d a r n o ś ć PR1TV", d o b i t n i e ś w i a d c z y , że n i e w s z y s c y w n a ­
s z e j i n s t y t u c j i g o t o w i b y l i b y s i ę pod tymi słowami p o d p i s a ć " ,
/AS/.
KZ " S o l i d a r n o ś c i " PRiTV we Wrocławiu s t w i e r d z a w wydanym
t e g o samego d n i a o ś w i a d c z e n i u , że " h a s ł a z plakatów i u l o t e k
/ . . . / mogą s t a n o w i ć krzywdzącą o c e n ę z n a c z n e j w i ę k s z o ś c i pra­
cowników R1TV", k t ó r z y p o p i e r a j ą ż ą d a n i a związku o d o s t ę p do
środków masowego p r z e k a z u . / A S /
0
s y s t e m
p r z e d s t a w i c i e l s k i
w
P o l s c e .
24.11 ZR Ś w i ę t o k r z y s k i e g o s t w i e r d z i ł , i e c z ł o n
kowie " S o l i d a r n o ś c i " r e g i o n u o c z e k u j ą konsultowanych s p o ł e c z
n i e zmian w o r d y n a c j i wyborczej do rad narodowych i Sejmu.
ZR n l o w i d z i m o ż l i w o ś c i współpracy z organami FJN, który
j e s t " o r g a n i z a c j ą niedemokratyczną, kierowaną p r z e z otgani :*
o j ę p o l i t y c z n ą " /BIPS 2 7 . 1 1 /
2 7 . 1 1 p r z e d s t a w i c i e l e opoczyńskich młóg pracowniczych z i z e
szonyeh w " S o l i d a r n o ś c i " z o b o w i ą z a l i p o s ł a n k ę Opoczna do p o ­
informowania Sejmu o " n i e o p e r a t y w n e j i n i e e f e k t y w n e j praoy"
Rady Narodowej w Opocznie i z g ł o s z e n i a n a s t ę p u j ą c y c h p o s t u ­
latowi
a / radom narodowym n a l e ż y nadać uprawnienia poprzez wyodręb­
n i e n i e f u n k c j i samorządu t e r y t o r i a l n e g o od f u n k c j i a d m i n i s ­
t r a c j i państwowej i poprzez przywróceniu im w ł a s n o ś c i komu­
nalnej,
b / posłom n a l e ż y przypomnieć a r t . 3 d e k r e t u PKWN o n a s t ę p u j ą ­
c e j t r e ś c i i "samorząd t e r y t o r i a l n y reprezentowany przez t e r ę
nową radę narodową s t a n o w i k o r p o r a c j ę prawa p u b l i c z n e g o 1 po
s i a d a osobowość prawną" - z wnioskiem o p r z y j ę c i e powyższego
jako podstawy do t w o r z e n i a nowego s t a t u s u rad narodowych,
'.:/ n a c z e l n i k ó w m i a s t i gmin winna w y b i e r a ć rada narodowa,
d/ m o ż l i w o ś c i z g ł a s z a n i a kandydatów w n a j b l i ż s z y c h wyborach
powinny mieć w s z y s t k i e s i ł y s p o ł e c z n e na swoich odrębnych
listach.
B e z p o ś r e d n i ą przyczyną u z n a n i a p r z e z opoczyńską " S o l i d a r ­
n o ś ć " ł a m i e j s k a i gminna rada narodowa " n i e j e s t a u t e n t y c z ­
nym r e p r e z e n t a n t e m i n t e r e s ó w swoich wyborców"było zlekceważt
n i e p r z e z radnych s p o t k a n i a z p r z e d s t a w i c i e l a m i z a ł ó g .
2 4 . 1 1 w o f i c j a l n y m p i ś m i e do zebranych o ś w i a d c z o n o , że "pre­
zydium rady narodowej m i a s t a 1 gminy Opoczno n i e c z u j e s i ę
zobowiązane do s k ł a d a n i a i n f o r m a c j i d o t y c z ą c e j d z i a ł a l n o ś c i
radnych i organów rady narodowej". / t l x /
Z b i ó r k a
p i e n i ę d z y
na
r a d i o s t a ­
c j ę
" S o l i d a r n o ś c i " .
2 . 1 1 KZ w Zakładach Wyro
bów Obiciowych "Vera" w Łodzi w y s t ą p i ł a z i n i c j a t y w ą z b i ó r k i
p i e n i ę d z y na budowę i uruchomienia r a d i o s t a c j i "Solidarności"
KZ z w r ó c i ł a s i ę t a k ż e do ZR, by spowodował z a ł a t w i e n i e p r z e z
KK o d p o w i e d n i e g o k o n t a bankowego o r a z z w r ó c i ł a s i ę do innych
ogniw Związku, by d o ł ą c z y ł y s i ę do t e j a k c j i . / A S / .
D e b a t a
s e j m o w a
n a d
u s t a w ą
o
s z k o l n i c t w i e
w y ż s z y m .
2 7 . 1 1 w Warszawie
w gmachu Sejmu o d b y ł o s i ę w s p ó l n e p o s i e d z e n i e k o m i s j i prac
ustawodawczych, k o m i s j i nauki i p o s t ę p u t e c h n i c z n e g o o r a z
p r z e d s t a w i c i e l i o r g a n i z a c j i s t u d e n c k i c h . W t r a k c i e obrad
n i e uzyskano o d p o w i e d z i rządu w s . w n i e s i e n i a ewentualnych
poprawek do p r o j e k t u u s t a w y , zdecydowana w i ę k s z o ś ć posłów
u z n a ł a , że podstawą d a l s z y c h prac p o w i n i e n być s p o ł e c z n y
p r o j e k t k o m i s j i k o d y f i k a c y j n e j , / b e z poprawek proponowanych
p r z e z s t r o n ę rządową w z a ł ą c z n i k u , p a t r z t AS nr 5 5 , s . 3 0 2 / ,
tym b a r d z i e j że j e s t on również projektem rządowym. /BI NZS/
S e • j a
w R N
w R a d o m i u . 27.11. biorąca udział
w s e s j i WRN w Radomiu 20 osobowa d e l e g a c j a MKR p r z e d s t a w i ł a
s t a n o w i s k o MKR w s . WSI, n e g o c j a c j i z k o m i s j ą rządową o r a z
p r z y p o m n i a ł * z o b o w i ą z a n i e władz do p r z e k a z a n i a nowobudowany**
o b i e k t ó w KK MO / p a t r z i AS nr 9 s . 4 0 1 , AS nr 4 9 , s . 203,AS
nr 5 4 , s . 0 0 2 , AS nr 55 s . 0 0 1 / .
P r z e d s t a w i c i e l e Związku p r z e c i w s t a w i l i s i ę t w i e r d z e n i u wojewody, jakoby p r z y c z y n ą spadku p r o d u k c j i przemysłowej w r e ­
g i o n i e b y ł y s t r a j k i . Odpowiadając na w y s t ą p i e n i e komendanta
wojewódzkiego HO, k t ó r y s t w i e r d z i ł , że " m i l i c j a j e s t z a s z c z u
wana" p r z y p o m n i e l i i ż n i e c h ę ć s p o ł e c z e ń s t w a do m i l i c j i w i ą ż e
s i ę z udziałem j e j funkcjonariuszy w tłumieniu protestów ro­
b o t n i c z y c h w 1 9 5 6 , 1970 i 1976 r o k u , oraz z a a p e l o w a l i o e n e r
y i c z n ą a k c j ę prowadzącą do w y k r y c i a sprawców zamalowywania
i zrywania plakatów i h a s e ł " S o l i d a r n o ś c i " .
Mimo apelów kierowanych p r z e z Związek do radnych P r e z y ­
dium WRN p o d j ę ł o d e c y z j ę p o z o s t a w i a j ą c ą budynek KW MO dotyeh
czasowemu i n w e s t o r o w i - MSW. B e z p a r t y j n i radni z g ł o s i l i vo~
tum separatum wobec t e j d e c y z j i ż ą d a j ą c poddania j e j pod g ł o
s o w a n i e radnych. Do g ł o s o w a n i a jednak n i e d o s z ł o i f o r m a l n i e
s e s j a n i e z a j ę ł a w t e j sprawie o s t a t e c z n e g o stanowiska,/.-.X,
AS/.
Jak podaje SIM - w c z a s i e trwania s e s j i budynek WRN o b s t a
wiony b y ! p r a e s MO. / S I Mazowsze, 2 8 , 1 1 /
K o n f e r e n c j a
p l e n a r n a
e p i s k o p a t u
P o l s k i
. 2 5 - 2 6 . 1 1 p o d c z a s p l e n a r n e j k o n f e r e n c j i Episkope
tu p o l s k i w Warszawie~omawiano m . i n . p r z y g o t o w a n i a do w i z y t y
V o t u m
n i e u f n o ś c i
d l a
r z ą d u
i
S e j m u ? S t o c z n i a
G d a ń s k a
ż ą d a
r e f e r e n d u m .
2 7 . 1 1 na nadzwyczojnym zberaniu KZ Sto
o n i Gdańskiej im.Lenina z a ż ą d a ł a powołania w t e r m i n i e do
1 5 . 1 2 . t r y b u n a ł u narodowego w c e l u o s ą d z e n i a b y ł y c h prominen
tów, jak również winnych za obecno, s y t u a c j ę narodu - odpowie
d z i a l n y c h za podejmowane d e c y z j e s p o ł e c z n o - g o s p o d a r c z e po
s i e r p n i u 80 r o k u .
- Natychmiastowego p o d j ę c i a n i e z b ę d n y c h c z y n n o ś c i organin«
c y j n y c h do o g ł o s z e n i a s t r a j k u czynnego w całym k r a j u \
- p r z e p r o w a d z e n i a referendum o votu*> n i e u f n o ś c i d l a rządu i
Sejmu PRL)
- z w o ł a n i a n a t y c h m i a s t nadzwyczajnego p o s i e d z e n i a KK w celu
r o z p a t r z e n i a p o s t u l a t ó w s t o c z n i 1 poinformowania o s p o s o b i e
Ich r e a l i z a c j i ,
- r o z p o w s z e c h n i e n i a t r e ś c i uchwały we w s z y s t k i c h d o s t ę p ­
nych środkach p r z e k a z u " . / B I P S / .
P o s i e d z e n i e
OPSZ
ws.
o r d y n a c j i
w y b o r c z e j
do
r a d
n a r o d o w y c h .
2 8 . 1 1 w Warszawie o d b y ł o s i ę p o s i e d z e n i e Rady Pi oyramowo-Ron
s u l t o c y j n e j OPSZ w s p r a w i e p r o j e k t u o r d y n a c j i w y b o r c z e j do
rad narodowych s t o p n i a podstawowego.
Ma w s t ę p i e A.Macierewicz p r z e d s t a w i ł wyniki a n k i e t y OBB,
k t ó r a m i a ł a zbadać s t o s u n e k s p o ł e c z e ń s t w a do wyborów do ra. 1
narodowych. A n k i e t a przeprowadzona na 1000 osobowej p i ó b w
l o s o w e j r e p r e z e n t u j ą c e j p e ł n o l e t n i ą l u d n o ś ć c a ł e g o kraju wy
k a z a ł a , że sprawa demokratycznych wyborów do rad narodowych
z a j ę ł a 6 m i e j s c e /l8% g ł o s u j ą c y c h / w h i e r a r c h i i w a ż n o ś c i
wśród 12 p o s t u l a t ó w zawartych w programie Krajowego zjazdu
Delegatów / p o t d o s t ę p i e " S o l i d a r n o ś c i " do środków masowego .
przekazu / 5 9 , 2 » / , k o n t r o l i nad r o z d z i a ł a m żywności /54,3"»/,
prawo i praworządność /37%/i demokratyczne wybory do sejmu
/ 3 1 | / » r o z l i c z e n i e winnych wydarzeń 5 6 , 7 0 i 76 r . / 3 0 , 7 ł / .
Ogromna w i ę k s z o ś ć ankietowanych w y p o w i e d z i a ł a s i ę za moc­
nym zaangażowaniem " S o l i d a r n o ś c i " w sprawę rad narodowych w
n a j b l i ż s z y c h wyborach /55,7% o d p o w i e d z i a ł o , "zdecydowanie tui.
t
INFORMACJE
TYGODNIA
li,.'* - "raczej tak"/. Wynika z tego, jak sądzi A.Maciorę<i'-,:, że "same rady narodowe nie wzbudzają największego zaln
tercwowaftia opinii publicznej". Natomiast sprawa wyborów
I" .<'r/^cjana jest jako "nad wyraz Istotna, ale przede wszyst­
kim w perspektywie precedensu wyborczego, jako instytucji
żyet-i polityczno-społecznego w kraju". Absolutna większość
/7'.i,4V opowiedziała się za takim wariantem wyborów, który
umożliwiłby nie tylko "Solidarności", ale i Innym organiza­
cjom /także grupom dotąd niesformalizowanym/ uczestnictwo w
wyborach na równych prawach.
Drugi punkt obrad otworzyło wystąpienie prof.Stelmachow­
skiego, który zaprezentował opinie Komisji OPSZ o uzgodnio­
nym na konferencji krakowskiej projekcie ordynacji wyborczej
/patrz: AS nr 54, s. 206, AS nr 57, s. 401/. Komisja potwier
dztla celowość oddzielenia założeń1 formalno prawnych do pro­
jektu samego ' jkstu 1 zaaprobowała przyjętą w nim interpre­
tacje 5-clo przymiotnikowego prawa wyborczego. Zwrócono uwa­
gę, że wyrażona w projekcie zasada przyznająca wolnym grupom
obywatelskim prawo do zgłaszania własnych list kandydatów
jest "trochę na bakier z Konstytucją". Aprobując w zasadzie
proponowaną procedurę powoływania komisji wyborczych, zgło­
szono wątpliwość co do słuszności propozycji, by o prawie
typowania własnej Vondydata do komisji przez organizacje te­
rytorialne /grupy poniżej 300 000 osób/ decydowały de facto
rady narodowe.
Pozostałe rozstrzygnięcia formalno-prawne zostały zaapro­
bowane w pełnej rozciąalości.
Za szczególnie interesujące uznano postanowienie by żoł­
nierze Hłużby zasadniczej, członkowie załóg* morskich i powie­
trznych, a także osoby służbowo delegowane miały możność gło­
sowania przez upełnomocnionego przez siebie zastępcę.-Prze­
pis ten pozwoli zerwać z dotychczasową fikcją głosowania w
obcych okręgach wyborczych.
Trzecim głosem wprowadzającym do dyskusji było wystąpie­
nie p.Syryjczyka, który zreferował przebieg krakowskiej kon­
ferencji ws. samorządu terytorialnego i wyborów do rad naro­
dowych /patrz: AS nr 54, s. 206/.
W dyskusji wyrażono potrzebę podjęcia przez Radę Programc
wo-Konsultacyjną OPSZ uchwały jednoznacznie opiniującej pro­
jekt 1 opracowania ostatecznej wersji, która mogłaby zostać
zarekomendowana Komisji Krajowej do zatwierdzenia. Ze wzglę­
dów taktycznych opowiadano się przeciwko przedstawieniu wie­
lu wariantów ordynacji.
Kontrowersję wśród zebranych wywołała zasada udzielania
pełnomocnictw w głosowaniu. Zwolennicy tej zasady wskazywa­
li, że jej odrzucenie spowoduje albo ograniczenie powszech­
ności wyborów /poprzez pozbawienie np. żołnierzy służby za­
sadniczej udziału w głosowaniu/, albo doprowadzi do absurda)
nej sytuacji głosowania w obcym okręgu wyborczym.
Zaaprobowano rozszerzenie czynnego prawa wyborczego rów­
nież i na osoby zameldowane na terenie danego okręgu wybor­
czego jedynie czasowo /problem studentów, wczasowiczów i
mieszkańców hoteli robotniczych/.
Wysunięto propozycję zróżnicowania modelu wyborczego w
miastach i na wsi poprzez przyjęcie w gminach iejskich try­
bu głosowania na konkretne osoby /motywując to bardziej oso­
bistymi więziami społecznymi na wsi/, nie zaś na całą llste,
kandydatów.
Podkreślono, że partnerem w negocjacjach na temat nowej
ordynacji wyborczej powinien być raczej Sejm, a nie rząd
czy Rada Państwa.
Wyrażono także opinię, że przyjęty tryb wyborów stawia
Związek w sytuacji konfrontacyjnej z władzą i może doprowa­
dzić do totalnej porażki Partii w wyborach.
Ostateczną wersj';. projektu ordynacji wyborczej postanowlo
no po zaopiniowaniu przedstawić na Prezydium KK w dn.8-9.12.
205
,V <J6 ( 1")
/.../ W samorządnych przedsiębiorstwach względy politycz­
ne nie będą odgrywać roli ani w sprawach gospodarczych, ani
w sprawach kadrowych/.../.
Partia już od wielu lat nie reprezentuje interesów ludzi
pracy, lecz interesy wąskiej grupy /.../, czego dowodem jest
tempo procesu rozliczeniowego.,
/.../ rzeczywistym gwarantem prawidłowego ustroju społecz­
nego może być tylko organizacja skupiająca większość szerego­
wych ludzi pracy./.../ PZPR nie jest już taką organizacją".
/( lx/
O ś w i a d c z e n i e
KPN
ws.
s p o ł e c e n e j
k o n t r o l i
s p r a w o w a n i a
p r z e z
P Z P R
p r z e w o d n i e j
r o l i . 30.11.. C e n t r a l n e K i e r o w n i c ­
two A k c j i B i e ż ą c e j K o n f e d e r a c j i P o l s k T N i e p o d l e g ł e j wydało
o ś w i a d c z e n i e , w k t ó r y m czytamy m . i n . t
"/.../ artykuł 3 Konstytucji PRL mówi w ust.I, że "prze­
wodnią siłą polityczną społeczeństwa w budowle socjalizmu
jest PZPR" /.../ W zakładach pracy całej Polski - przy akty
nym udziale członków i sympatyków KPN - rozpoczęto poprzez
referendum ocenę realizacji przez PZPR wymogów artykułu 3
Konstytucji PRL. Pierwsze wyniki tej oceny świadczą o kompro
mi tacji totalitarnie rządzącej partii, jakoby robotniczej, w
oczach, samych robotników /.../. Wyniki pierwszego referendum
w fabryce Ponar-Żywlec 1 dramatyczny apel telewizyjny sekre­
tarza KC PZPR o litość świadczą, iż elita władzy umoszczona
w PZPR ma świadomość zbliżającego się końca/.../.
Kontrola realizacji wymogów konstytucyjnych przez PZPR,
zostanie przeprowadzona przez wszystkie środowiska pracy.
Tam, gdzie wypowiedzą się one negatywnie, PZPR zostanie wy­
prowadzona za bramy fabryk. Z kolei, społeczeństwo zażąda
referendum ogólnonarodowego, które oceni, jak komuniści speł
nlli i spełniają wymóg przewodniej siły politycznej tegoż
społeczeństwa. Zakończeniem tego procesu będzie zapewne ini­
cjatywa ustawodawcza wiodąca do spełnienia woli ludu pracują
cego miast 1 wsi, suwerena naszego państwa - zmieniająca
brzmienie artykułu 3 Konstytucji PRL bądź znosząca go/.../
Konfederacja Polski Niepodległej zobowiązuje swych człon­
ków do działań, służących wykonywaniu Konstytucji PRL również
w podniesionym powyżej zakresie". /tlx/
s i ę
;•, K
w i e .1 k o p o 1 a k a
d o m a g a
w o j e
r o z 8 z e r z e n i a
Ir o m p e t e n o J i
z udziałem
w o d y . 26.11.. odbyło sie w Poznaniu spotkanie
przedst. ?M~,~ró]nlków
indywidualnych, wojewody o r a z s e k r e t n rza Operacyjnego Sztabu Antykryzyaowego, Cymbały . Zwołano j e
ponieważ rząd nie wywiązuje sie z obiecanych dos taw surowców
i materiałów dla Wielkopolski. Woj. poznańskie, najmujące
pierwsze miejsce w kraju w produkcji rolnej jest, na 38 m i s j e
SOU pod względem realizacji dostaw węgla dla roi i c t w a .
Odczytano oświadczenie Prezydium ZR, w którym domaga s i e
ono poszerzenia kompetencji wojewody poznańakieg . J e g o z a rządzenia są, jak dotąd torpedowane przez rząd D / , i a ł a n l a
rządu - czytamy w uchwale - "wykazują nieudolnoś ć w ł a d z , zii-krawaja niekiedy na sabotaż". Wskazano m.in. na f a k t , że­
liczba.kartek na mięso w województwie stale rosn l e i przewyższa obecnie o liczbę mieszkańców o Vi tysiące ( dodatkowe
kartki przyznano m.in. wojsku), zakaz wolnorynko wej s p r z e d a
planowany na
ży mięsa nie objął rolnictwa uspołecznionego,
rok przyszły rozdział nawozów preferuje sektor u po.Jecnn.iony
kosztem indywidualnego.(tlx)
Oprać. St.Karaszewski
O d p o w i e d ź KZ
" F a d r o m y "
na
o ś w i a ­
d c z e n i e
S e k r e t a r i a t u
KC
P Z P R
o
k o m i t e t a c h
z a k ł a d o w y c h
p a r t i i .
2 6
• u KZ " S o l i d a r n o ś c i " we W r o c ł a w s k i c h Z a k ł a d a c h "Fadroma"
p r z e d s t a w i ł a s w o j e s t a n o w i s k o wobec o g ł o s z o n e g o 2 4 . 1 1 p r z e z
S e k r e t a r i a t KC PZPR o ś w i a d c z e n i a , ż e "ogniwa NSZZ " S o l i d a r ­
ność" n a s i l i ł y kampanię / . . . / p r z e c i w komitetom 1 członkom
PZPR". Według KZ w " F a b r o m i e " " k a m p a n i ę p r z e c i w członkom
PZPR i k o m i t e t o m zakładowym r o z p ę t a ł KC / . . . / a p e l u j ą c o "Ba
mookreślonie s i ę " / . . . / o r a z podejmując uchwały, wzbudzające
/ . . . / oburzenie ludzi pracy".
D a l e j c z y t a m y , że k i e r o w n i c t w o p a r t i i w i n n e j e s t o p ó ź n i e ­
niu, r e f o r m y g o s p o d a r c z e j i r o s n ą c e j d r o ż y i n i e . W t e j s y t u a ­
cji:
" u s u n i ę c i e o r g a n i z a c j i p a r t y j n y c h z zakładów p r a c y j e s t
koniecenc d l a / . . . / powodzenia reformy g o s p o d a r c z e j , g d y ź z a k ł a d o w e ~ o r g a n i z a c j o p a r t y j n e , wykonując z a l e c e n i a swoich
w ł a d z , mogą o g r a n i c z y ć s k u t e c z n o ś ć r e f o r m , t a k j a k t o z r o b i ­
ł y w l a t a c h 5 0 - t y c h , / . . . / s ą ź r ó d ł e m k o n f l i k t ó w w e w n ą t r z za­
ł o g i p o p r z e z wydawanie d e m a g o g i c z n y c h o d e z w , s z e r z e n i e o » z o ^ r s t w l t p . / . . . / n i e mają ż a d n e g o p r o g r a m u , a / . . . / / i c h /
"przeglądy" i "raporty" skutecznie biurokratyzują reformę.
2 7 . 1 1 • B i u r o I n f o r m a c j i P r a s o w e j KK w y d a ł o o ś w i a d c z e n i e , w
k t ó r y m s t w i e r d z a , i ż w DTV i w i a d o m o ś c i a c h r a d i o w y c h , wyjątki;
wo p e r f i d n i e f a ł s z o w a n o o ś w i a d c z e n i e p r z e w o d n i c z ą c e g o Komisji
K r a j o w e j " w s . podwyżki cen a l k o h o l u / p a t r z : AS n r 5 5 , s . 3 0 1 / .
/BIPS/
K Z ' p r z y
Ws K
P Z L
o
g r o ź b i e
m 1 l i t a r y z a c j
i . 2 6 . 1 1 . KZ " S o l i d a r n o ś c i " p r z y W3K
PZL w Rzeszowie powiadomiła~KK, że według n i e p o t w i e r d z o n y c h
i n f o r m a c j i o k . 400 p r z e d s i ę b i o r s t w w P o l s c e ma z o s t a ć p r z e ­
k s z t a ł c o n y c h w z a k ł a d y wojskowe p o d l e g a j ą c e MON i MSW.
KZ p r z y p o m n i a ł a s t a n o w i s k o 1 WZD R e g . R z e s z o w s k i e g o "•/,«
z a k ł a d wojskowy uważa s i ę t a k i , k t ó r y do t e j pory ( t j . do da
t y WZD) p o d l e g a ł MON l u b MSW." KZ z o b o w i ą z a ł I..Wałęsę do r o z ­
p o c z ę c i a n e g o c j a c j i z rządem w t e j s p r a w i e . (BTPSl
INFORMACJE
TYGODNIA
Inicjatywy obywatelskie
I i; I 0 g ó l n o p o l s k i e
fo rum
P r a w n i '
k ć w. 28.11 zebrało sio, w Krakowie III Ogólnopolskie Forum
Piawnlkćw zwołano przez NSZZ "Solidarność" - Centrum ObywafcelBklch Inicjatyw Usta odawczych. Uczestniczyli w nim przed.; nauki, prawa i środowiska prawnlków-praktyków. Or­
ganizatorzy zaprosili ponadto przedstawicieli Episkopatu,"Sit
ci" i prasy.
Przedmiotem obrad było przode wszystkim przedyskutowanie
społecznych projektów reformy Kodeksu Pracy i Ustawy Wypadko­
wej, przygotowanych przez Komisją d/s Prawa Pracy i Ubezpie­
czeń* Społecznych, powołaną w ramach Centrum Obywatelskich Inicjatyw Ustawodawczych. W skład Komisji wchodzilii prof.T.
Zieliński ,'UJ i USL/ - sprawozdawca projektu Kodeksu Pracv>
dr z.Bidzlńskl, sędzia z Krakowa - sprawozdawca projektu Uste
wy Wypadkowej; dr. S.Solecki oraz inni wybitni specjaliści
prawa pracy, z Komisja, współpracował OPSZ KK "Solidarności".
W trakcie prac legislacyjnych uzyskano ponadto uwagi MKZ Jas­
trzębie, Poznań i Olsztyn,"" wykorzystano też sugestie środo;>rawniczych.
Po omówieniu wyników prac Komisji część uczestników Forum
poddała ostrej krytyce projekt nowelizacji Kodeksu Pracy,wske
żując, że obecnie obowiązujący, jest ustawą wadliwą legiłsacyj
nie, opartą na mętnych konstrukcjach, fasadową i antypracowni
czą, spisaną w kiepskim języku prawnym i dlatego niereformowalną. Konieczne jest więc - zdaniem części dyskutantów - za­
stąpienie jej nową na wskroś oryginalną kodyfikacją, która
ule stanowiłaby kontynuacji skompromitowanych wcześniej roz­
wiązań.
Obrońcy koncepcji częściowej nowelizacji Kodeksu twierdzi­
li, że po wprowadzeniu niezbędnych społecznie akceptowanych
ulepszeń, może on spełnió pozytywną rolę, Wskazywali, że le­
piej już teraz przystąpić do fragmentarycznej reformy prawa
pracy, niż zostawić je w niezmienionym kształcie aż do Ukoń­
czenia długotrwałych prac nad projektem całościowej reformy.
Również projekt Ustawy Wypadkowej wywołał liczne kontro­
wersje. Padały głosy, iż ustawa taka jest niepotrzebna,wystar
osy bowiem odwoływać się do przepisów Kodeksu Cywilnego,zbęd­
na jest więc mnożenie, często zbytecznych, aktów prawnych.
Dużo uwagi poświęcono językowi, w którym spisywane mają
być przepisy prawa praoy. Podkreślano, że prawo to musi być
zrozumiałe i czytelne dla milionów pracowników, a nie tylko
dla osób z wykształceniem prawniczym, chociaż jednocześnie ni
leży zwrócić uwagę na precyzję sformułowań, aby uniemożliwić
dowolność interpretacji.
Postulowano również znaczne ograniczenie klauzul delegacyjnych /odsyłanie określonych spraw do regulacji w aktach
wykonawczych/. Prowadzi to do normowania nierzadko istotnych
kwestii poza Kodeksem.
Dyskutanci zwrócili uwagę, że projekty reform prawa pracy
powinny zawierać wyraźne dyrektywy postępowania w wypadku
sprzeczności prawa wewnętrznego z międzynarodowym. Zgłoszono
postulat skrupulatnego publikowania wszelkich umów mlędzynarc
dowych w Dzienniku Ustaw PRL, co ułatwi dostęp do nich.
Wyrażono też opinię, że umowy międzynarodowe powinny być
ratyfikowane przez Sejm, a nie Radę Państwa.
Forum powołało nowe zespoły do opracowania zagadnień legls
lacyjnych /m.in, nowelizacja Konstytucji 1 ordynacji wybor­
czej, prawo wyznaniowe/. Zaapelowano do Sejmu, Rządu 1 minis­
tra sprawiedliwości o podjęcie działań zmierzających do wpro­
wadzenia autentycznego samorządu sędziowskiego. Uchwalono kil
ka dezyderatów pod adresem Sejmu, ministra sprawiedliwości i
"Solidarności" o wiączenle Społecznej Rady Legilsacyjnej COIU
w strukturę istniejącego mechanizmu projektowania nowych ak­
tów prawnych. /AS/
206
,v; 56 ( 1 j ) •
?fjj°fi ' \ !f^ E I S ! . ! ' ? k S r S l S j S ! ^
'0 e m •••' 11 i i
>• • a d o w 1 j
i u r o r iii a G j .i
p ro j t k c 11
p r o w i z o r i u m, J01llJ1 sekretarz
grupy negocjacyjnej "Solidarności" T.Stankiewicź~w liście
do min. Baki zażądał sprostowania nieprawdziwej informacji,
która znalazła się w oświadczeniu pełnomocnika rządu ds. re­
formy wydanym po rozmowach 27.11. Nieprawdą jest, że tekst
dotyczący prowizorium przekazano "Solidarności" 16.10. w rzeczywistości pierwsza wersja wpłynęła do KK 2,11,, a
ostatecznej wersji (projekt uchwały Rady Ministrów) nie wrę­
czono Związkowi nawet podczas negocjacji, jedynie streszcza­
jąc ją, (AS)
K o n f e r e n c j a
nt. p r z y w r a c a n i a
r ó w n o w a g i
r y n k o w e j
1 o c e n y
rz ą
d o w y c h
p r o j e k t ó w
p o d w y ż e k c e n .
20-21.11 Warszawa - w zorganizowanej przez OPSZ konferencji
uczestniczyli wyznaczeni przez poszczególne regiony eksperci
i działacze związkowi. Podstawę do dyskusji stanowiło opraco
wanie OPSZ poświęcone podwyżkom cen /patrzi AS nr 49, s.402/.
Bu
gaj. /OPSZ/ stwierdza, że
wprowadzenie równowagi ryn­
kowej nie jest możliwe bez podwyżek cen.Dezorganizacja rynku
postąpiła tak daleko, że jest tylko kwestią czasu, kiedy trze­
ba będzie reglamentować podstawowa artykuły przemysłowe. Al­
ternatywą do powyżek cen jost totalny system kartkowy, unie­
możliwiający reformę gospodarczą. Nie ma możliwości zwiększe­
nia produkcji w takim stopniu, aby doprowadzić do stanu równo
wagi rynkowej przez wzrost podaży.
Ewentualna zgoda Związku na podwyżki może być wyrażona tyl
ko przy gwarancjach zmian systemowych. Należy ustalić, jaki
pakiet gwarancji Związek uzna za wystarczający. Ponieważ wła­
dza również jest zainteresowana we wprowadzeniu równowagi ryn­
kowej - można wymusić na niej gwarancje polityosne.
Ważny jest tryb podjęcia decyzji we. cen. Nie mogą o nich
rozstrzygać same władze Związku. Konieczne jest przeprowadze­
nie referendum w czasie którego członkowie "S.olidarnoścl" nie
tylko rozstrzygnęliby, ozy akceptują podwyżkę cen, ale równiei
określili, jaki wariant odpowiada im najbardziej.
Racje społeczne przemawiają za tym, aby rozłożyć przywraca­
nie równowagi gospodarczej na etapy. Bugaj postuluje, aby pod­
wyżkę cen artykułów podstawowych przesunąć na dalszy etap.
W przywracaniu równowagi rynkowej sens mają te operacje ceno­
we, które nie są rekompensowane. Należy w pierwszym rzędzie
ustalić ceny równowagi na grupę artykułów luksusowych, roz­
szerzając znacznie listę tych towarów w stosunku do propozy­
cji rządowych. W ten sposób można ściągnąć część pieniędzy z
rynku, a jednocześnie stworzyć motywację do oszczędzania,gdyś
konsumenci mogą oczekiwać, że ceny już nie będą rosły. Pod­
wyżka cen artykułów luksusowych obciążyłaby kosztami przedwszystkim grupy lepiej uposażone.
Kurowski /OPSZ/ stwierdza, że w obecnej sytuacji Związek
nie powinien akceptować podwyżek cen. Jest to droga do równo
wagi przez zmniejszenie siły nabywczej ludności. Dopóki nie
zostanie wprowadzona reforma gospodarcza podwyżki cen nie be/
dą wpływały na wzrost produkcji. Przykładem jest np.nieskute­
czność podwyżek cen pieczywa dla poprawy jego asortymentu,ja­
kości 1 ilości.
Jedyne, co można przyjąć - to doprowadzenie poziomu cen te
warów do poziomu kosztów ich produkcji. Posunięcie takie prowi
dzi do poprawy struktury cen. Dotyczy ono zwłaszcza artykułów
żywnościowych /mleko, cukier/, wymagających pełnej i-akompensa
ty.
Przedsiębiorstwa produkujące towary przemysłowe mają i tak
wysoką akumulację /różnicę między dochodami a kosztem produk­
cji/. Przy wzroście cen akumulacja byłaby jeszcze wyższa.
0 n a z w ę
" S o l i d a r n o ś ć "
dla
s t a t k u .
27 • 1). KZ "Solidarności" w Polskiej Żegludze Morskiej zwróci- Przedsiębiorstwo nie może przeznaczyć jej na rozwój produkcji
i zwiększenie ilości towarów na rynku, ponieważ państwo regla
ła się do premiera Jaruzelskiego o interwencję u ministra
żeglugi Bejgera, który od marca br. /patrzi AS nr 52, 6.205/ mentuje surowce, środki dewizowe itp. Skoro wzrost cen nie od
działa na podaż, zmiany trzeba zacząć nie od cen ale od syste­
zwleka z podjęciem decyzji o nadanie budowanemu w stoczni
mu gospodarczego.
Szczecińskiej 3tatkowi nazwy m/s "Solidarność". /AS/
Społeczeństwo w zasadzie akceptuje podwyżki na towary akcy
zowei wódkę, papierosy, benzynę. To pozwala zdjąć z rynku
część nadwyżki pieniężnej bez rekompensaty. Związek w tej
sprawie powinien zająć pozycję neutralną - nie rekomendować
Samorząd pracowniczy i reforma gospodarcza
ale i nie protestować.
Feruś /Krosno/ mówi, że problem przywracania równowagi ryn
kowej przez regulację cen został Związkowi podrzucony przez
rząd,
który chce doprowadzić do podwyżek, a nie ma zamiaru za
3 p o t k .1 n i e
g r u p y
n e g o c j a c y j n e j
pewnić poprawy zaopatrzenia rynku. Państwo zadłużyło się u lu .
do,
r e f o r m y
g o s p o d a r c z e j . 20.11_. na
dzi płacąc im bezwartościowym papierem. Jego sprawą jest odro
Unlwwsyteele Warszawskim odbyło się pierwsze spoCRańli
bienie tego długu, a sprawą Związku - nie wyrażanie zgody na
grupy negocjacyjnej ds, reformy gospodarczej (przew.- J.Merdrenaż kieszeni pracowników. Aby osiągnąć równowagę rynkową
kel). Przedyskutowano i opracowano stanowisko ws. rządowego
należy uruchomić mechanizmy gospodarcze zapewniające wzrost
projektu tzw. prowizorium systemowego (tymczasowe zasady
produkcji. Deklaruje poparcie dla programu Kurowskiego. Prov
funkcjonowania przedsiębiorstw w roku 1982) oraz przyjęto
testuje przeciw traktowaniu sprawy podwyżek cen jako argumen
wstępne oceny niektórych rządowych aktów prawnych dot. refor
tu przetargowego w rozmowach z rządem, gdyż ludzie stracili­
my gospodarczej (patrz Dokumenty s.->0J^.
by zaufanie do Związku.
i
INFORMACJE
TYGODNIA
.KJL /Instytut rianowania.'' uważa, że program Bugaja
nie-różni aie zasadniczo od propozycji rządowych, a Związek
chc;ic zachowali swoją pozycje, powinien przedstawió społeczeń­
stwu Inną koncepcją polityki gospodarczej. Ogromne możliwości
kryją się w konwersji. Potencjał przem}słowy jest niewykorzya
tany w 40%.
"roponuje wprowadzenie podatku zależnego od dochodu na osorodzinie, umożliwianie lokowania kapitałów prywatnych w
produkcji /akcyjne Inwestowanie w przemysł, rzemiosło/ i za­
mrożenie wszelkich innych oszczędności.
Chaluda /Bog.Świętokrzyski/ mówi, że Związek nie był i nie
jest dopuszczany do polityki gospodarczej, nie dysponuje pod­
stawowymi danymi, nic nie wie o strukturze produkcji, uniemo­
żliwiono mu kontrolą nad produkcją 1 podziałom art.żywnościo­
wych . W tej sytuacji nie powinien zajmować się, układaniem pro
gramów wyjścia z kryzysu, nie powinon wchodzić w żadne ukła­
dy z władzą 1 nie powinien wyrażać zgody na podwyżki oen. Po­
winien natomiast pilnować spraw związkowych, zająć Się kwes­
tią minimum socjalnego i utajonego bezrobocia.
Jung /Reg.Kujaw i Ziemi Dobrzyńskiej/ zwraca uwagę, i*
efekty najlepszego programu mocą być odmienne od zaplanowa­
nych, gdyż administracja potrafi go skutecznie popsuć. Należ-,
się ograniczyć do sprawy rttkompęneati a nie dyakutować, o tym
jak zabrać ludziom pieniądze.
Zlelirtaki/Rag. Kujaw 1 Złami Dobrzyńskiej/ uważa, że
członkowie" Solidarności będą skłonni zaakceptować koniecz­
ność podwyżek. Sprawą Związku jest ustalenie rekompensat.
Trsaba •• tyra
lu opracować koszyk dóbr, łeby było wiadomo zj
jakie towary płaci się rekompensaty.
J.wóyclcka /OPSZ/ mówi, że podwyżki cen żywności nie zmie­
nią syta *c 'j\ "rynkowej , gdyt muBv,ą być rekompensowane, żąda­
nie pełnych rekompensat dla w»xy»tkich przy każdej podwyżce,
oznaczałoby rozkręcenie spirali Inflacyjnej /coraz większa
Ilość pienaędzy bez wartości/. Związek powinien dbać, aby p»a
stawowe dobra były dostępne dla najbiedniejszych.
•.daniem A.Wielowieyskiego /OPSZ/ Związek nie może się uehi
lić od podjęcia sprawy regulacji cen. Rząd będzie wprowadzał
podwyżki. Istnieje więc problem społecznej kalkulacji - jaki
wariant podwyżek będzie dla społeczeństwa bardziej opłacalny
1 Związek musi spełnić rolę rzecznika interesów społeczeństw*
Kowalczyk /Inst.Planowania/ referuje wyniki badań nt. podwyiek cen żywności 1 opału, przeprowadzonych przez Ośrodek
Badania Opinii Publicznej. Są one reprezentatywno dla całej
dorosłej ludności naszego kroju /powyżej IS lat/. Na pytanie
- "czy osobiście uznaje pan/j/ konieczność podwyżek przy za­
łożeniu, żo podwyżki będą wyriwnane" twierdząco odpowiedziało
w marcu br. 59ł, a w listopadzie 701,. Przeciwko podwyżkom w
marcu by?:o 28«, w listopadzie 24». Nawet w grupach najbied­
niejszych ponad 50* ludzi uznawało konieczność podwyżek.
Ka pytanie - "czy pan/i osobiście jest przekonany, że pod­
wyżki cen przyniosą po pewnym czasie lepsze dostawy towarów
i możliwość ich kupna bez kolejki* w marcu 75* uważało, że
nic to nie zmieni, obecnie uważa tak 47». ,
Za wieloetapowością podwyżki cen opowiada się większość w ostatnich badaniach 59%. Wynika z tego, żo społeczeństwo
uznaje podwyżkę cen za konieczną.
Większość - 2/3 społeczeństwa uważa, że rekompensaty po­
winny być odwrotnie proporcjonalno do zarobków.
fi janowski /Reg.Świętokrzyski/ uważa, że propaganda wnówi la
częTcl społeczeństwa l««ieczność podwyżek cen. Straszenie nawi
• a inflacyjnym to również element tej propagandy. Jedyną drc
gą do przyjęcia Jest zwiększenie dostaw towaru na rynek. Lu­
dzie twierdzą, że produkcja w ich zakładach nie spada i są
zdauia, że towary są celowo magazynowane.
Chrobak /Leszno/ proponuje nie kwestionować kompetencji
ekspertów i przyjąć do wiadomości, że nawis inflacyjny rzeczy
wiście Istnieje. Należy się zastanowić jaka forma jego likwi­
dacji będzie do przyjęcia dla społeczeństwa.
Sprawę struktury cen należy zostawić przedsiębiorstwom,Jo•
żeli przejdą na system samorządowy - niech same decydują, co
jest dla nich opłacane. Związek powinien się zająć ochroną
socjalną ludzi, których dochody spadają poniżej minimum soc­
jalnego.
Szeglowwkl /Słupsk/ mówi, że rząd przekonał już pół narodu
1 paru ekspertów, że trzeba zacząć od cen. Oznaczałoby to
przejęcie na Związek odpowiedzialności za panujący bałagan.
Jego zdaniem nie należy podejmować rozmów o cenach dopóki
grupa negocjacyjna nie dogada się w sprawie powołania Społe­
cznej Rady Gospodarki Narodowej.
Baran /Rzeszów/ opowiada się za wymuszaniem na władzy rea­
lizacji związkowego programu reformy gospodarczej.
Kurzawa /Ziemia Radomska/ odczytuje wyniki konsultacji nt.
ekspertyzy OPSZ /patrzi AS nr 49, a. 402/ - związkowcy doma­
gali się społecznej kontroli nad produkcją i handlem zagra­
nicznym, weryfikacji umów międzynarodowych /szczególnie z
ZSRR/, wyjaśnKma mechanizmów, które doprowadziły do kryzysu
oraz rozliczenia winnych.
W zakładzie liczącym 2000 pracowników, 1875 osób stwierdzi
ło, że nie wierzy w żaden nawis inflacyjny, bo im nie starcza
do pierwszego.
Rachaus /Ziemia Łódzka/ mówi, że "Solidarność" musi wreszcle określić wyraźnie - kogo reprezentuje, jaki jest jogo
skład społeczny.
207
AS riG
fi?)
Związek powinien być bardziej stanowczy w działaniach na
rzecz utworzenia SRGN. Powinien mleć przygotowany jej skład.
Jest to sprawa pierwszej wagi, gdyż podwyżkę cen powinno fir­
mować ciało niezależne od Związku.
Feruś /Krosno/ zwraca się do ekspertów z propozycją, żeby
przekonali go, że podwyżka jest konieczna i uzasadnili konie­
czność przywrócenia równowagi rynkowej.
Rakowski /Inst.Planowania/ odpowiada, żo w warunkach równo
wagi rynkowej nie istnieje czarny rynek, ponieważ ludzie wy­
czerpują swoją moc nabywczą w ramach cen oficjalnych.
Feruś /Krosno/ pyta, czy argument ten można sformułować
tak^ że potrzebny jest duży czarny rynek do likwidacji małego
czarnego rynku.
Rakowski wyjaśnia, że bez stanu równowagi reforma zamieni
się w wolną amerykankę, w której zwyciężają silniejsi. Bez re
formy cen i tak będą samoistne wzrosty cen tam, gdzie przed­
siębiorstwami zarządzać będzie samorząd. To skompromituje re­
formę gospodarczą i będzie argumentem za powrotem do metod na
kazowych.
Wielowieyski dodaje, że równowaga rynkowa jest podstawą dU
ludzkich motywacji. Opłaca się wtedy więcej pracować i więcej
zarabiać. Obecna sytuacja premiuje ludzi, którzy potrafią kom
btnować lub mają dużo czasu. Cała reszta marnuje dziesiątki
godzin w kolejkach.
•Chołuda /Świętokrzyski/ mówi, żo podjęcie decyzji o przy­
wróceniu równowagi rynkowej oznacza zagrożenie biologiczne dla;
7 min żyjących poniżej minimum.
Wielowieyski. /OPSZ/ odpowiada, że można wprowadzić dodatki
droży sSniana, premiujące najbiedniejszych.
Bugaj kwestionuje tezę jakoby reprezentowanie interesów
związkowców było sprzeczne •/. dążeniem do równowagi rynkowej.
Zwraca uwagę, że mamy wybór między kartkami, kolejkami, czar­
nym rynkiem z jednej strony a ograniczeniem zasobów pienięż­
nych - z drugiej. W każdej sytuacji lepszy jest cywilizowany
rynek i jak najbardziej leży to w interesie mas członkowskich
Trzeba jednak widzieć priorytety społeczne. Nie poprawimy
równowagi rynkowej zmieniając ceny artykułów podstawowych, po­
nieważ zakładamy, że tym podwyżkom musi towarzyszyć stuprocen­
towa rekompensata. Jeśli wejdziemy w reformę gospodarczą z
dużą luką inflacyjną to przedsiębiorstwa, które będą mogły po<
nieść ceny, będą również podnosiły płaco awoim pracownikom uruchomi to potężną spiralę Inflacyjną.
Nie. ma sprawnej reformy gospodarczej bez równowagi rynko­
wej. Istnieje niebezpieczeństwo, że rząd zacznie realizować
reformę przy aktualnej sytuacji rynkowej i doprowadzi do ka­
tastrofy gospodarczej. Odpowiedzialność za to zrzuci na Rw.tą
zek.
Szelwlcki /Śląsk Opolski/ jest przeciwny podwyżce cen do
póki Związek nie kontroluje produkcji.
Kurowski mówi, że z punktu widzenia praw ekonomii możllw,
jest przeprowadzenie reformy gospodarczej bez uprzedniej v.e
gulacji cen do stanu równowagi rynkowej. Proces doatosowywa nia się cen może nastąpić żywiołowo w czasie reformy gospo­
darczej /pod warunkiem, że nie ma żadnej
reglamentacji/.
Osobiście jest za tym, żeby reformy cen nie odkładać Jaś]I
wejdzie w życie reforma gospodarcza. Jeśli jednak pi zejdzie
prowizorium systemowe proponowane przez rząd - wtody reform..
cen będzie posunięciem zupełnie nieskutecznym 1 jem Jaj ors
ciwny.
Ustosunkowując się dp głosów kwestionujących możliwość tak
dużego spadku produkcji, stwierdza, że statystyki są orienta
oyjnle prawdziwe, ale nie można wykluczyć, że część produkcji
nie trafia na rynek.
Kołodziejczyk /Wielkopolska/ referując konsultacjo przaprc
wadzane w zakładach pracy stwierdza, że ludzie »ą skłonni igo
dzić się na podwyżki cen do kosztów produkcji i podwyżki cen
żywności proponowane przez Krasińskiego przy pełnych rokompei.
Matach. Równocześnie żądająi kontroli Związku nad gospodarka,
rewizji umów międzynarodowych, pełnej informacji o zadłuże­
niach, zmiany struktury zarządzania, ukarania winnych ruiny
gospodarczej, ograniczenia przemysłu zbrojeniowego, gwarancji
dla prywatnych przedsiębiorstw, referendum nt. wariantu coiul
my.
Wawrzynlecki /Leszno/ przedstawia wyniki konaultaoji v. ta
łogami ws. opracowania OPSZ. Kaakceptowano podwyżki cen żyw­
ności z pełną rekompensatą, większość opowiedziała aię za
utrzymaniem dotychczasowych cen na artykuły przemysłowa, żąda
no wysokiego oprocentowania oszczędności.
Dietl /OPSZ/ - nie może przedstawić żadnych gwarancji, że
reforma cen doprowadzi do równowagi rynkowej, ale gwarantuje,
że brak tej reformy uniemożliwi stabilizację. Podwyżki należy
traktować jako jeden z wielu elementów reformy gospodarczej,
nie zaniedbując Innych działań prowadzących do zmian ayitemowych /np. demonopolizacja rynku przez tworzenie małych przed­
siębiorstw konkurencyjnych, obalenie biurokratycznych stiuk
tur, które robią fikcję z samorządu/. Ogłoszenie przez rząd
prowizorium systemowego postawi sprawy reformy gospodarczej
pod znakiem zapytania.
Szeroki system dystrybucji towarów nie gwarantuje odrodzę
nia motywacji. Natomiast podwyżka cen plus rekompensaty •twa­
rzą sytuację korzystną.
Zmiana cen ma doprowadzić do relacji oen odpowiadających
relacjom, kosztów. Państwo, zamiast dopłacać do produkcji nie­
których towarów, przeznaczałoby te samo pieniądze na rekompen
II i, RMACJ I
Baty auwać
r Y G O O N I A.
kierunku na) -•-' i
tzne,
i yskać optymalny efekt.
!••. cen •• to działanie antyinflacyjne,
zmni< ii . nie rdinlcj miedzy podażą a popytem. Nie moi na tu
oczekiwać zbyt wielkich efekl
• miąd: skoncentrowany jest
u niewielkiej liczby ludzi - ok, 15"/. Niezależnie od zmiany
cen musimy sio. wieje licsy
ewentualną koniecznością wymiany
pl< -' cdzy .
Istoi i
i '.'kreślenie koszyka dóbr, podstawowych, któro
wahodzą do koestdw utrzymani*. Rekompensaty siłą rzeczy nie
Ino, Zawsze nastąpi wzrost eon nie przewidzianych w
rekompensatach, a przy średniej pełnej rekompensacie zawsze
będą istnieć grupy ludnodći ponoszące straty w wyniku podwyż­
ki. Rządowe propozycje podwyżki cen żywności, energii i opali.
nie sapewnieją pełnych rekompensat, zaniżają je o 30*. Tego
nic można r«akceptować". Rekompensaty powinny być niezróznlcowane, kwotowe. Są wtedy czytelne 1 łatwe do kontrolowania d U
społeczeństwa. Rządowe propozycje ograniczenia rekompensat
dla najmłodszych dzieci należy odrzucić - jest to de facto
antypopulacyjna polityka.
Dietl opowiada Sie, 'za podatkiem pośrednim /podwyżką cen/
od dóbr luksusowych. Nio należy się zgodzić na obciążenie po­
datkiem pośrednim wszystkich artykułów nleżywnościowych.
ZwjLerzchowaka /Łódź*/ przedstawia "Uwagi do propozycji Pań
stwowoj Komisji. Kontroli Cen" opracowana przez Ośrodek Badań
Działalności Gospodarczej przy ZR Ziemia Łódzka. Badano kosz­
ty produkcji artykułów żywnościowych, węgla i opału oraz pro­
ponowane przez rząd zmiany cen. Z badan wynika, że proponowa­
ne ceny na masło, dlmlataną i tłusty ser oraz mleko odpowiada­
li! kosztom produkcji- a nawet / w wypadku mleka i masła/ pan
•two nadal będzie je dotować. Koszty wytwarzania cukru wyno­
szą 30-36 zł, a nie - jak podaje rząd 46 zł. W sumie propono­
wano przez Krasińskiego podwyżki cen żywności są zgodne z
obecnymi kosztami produkcji. Natomiast ceny węgla i energii
są nie do przyjęcia - doprowadziłyby wiele gospodarstw domo­
wych do kompletnej ruiny.
Obliczając rekompensaty posłużono się normami żywieniowymi
Szczygła. Średnie rekompensaty w tym projekcie wynoszą 1400zł
/bez energii, opału i art. zbożowych/ - u Krasińskiego cała
średnia rekompensata wynosi 1340 zł /po odliczeniu opału i
art. zbożowych - ok. 1.000 zł/. Związek powinien chronić inte­
resy grup najsłabszych ekonomicznie i gwarantować im pełną
rekompensatę wynikającą ze wzrostu kosztów utrzymania. Propo­
nuje się, aby dochody powyżej 14 tysięcy nie podlegały rekom­
pensatom.
Wóyclcka /OPSZ/ mówi, że grupa ekonomistów z OPSZ licząc
rekompensaty kierowała się danymi o rzeczywistych budżetach
domowych z roku 80, gdyż faktyczne wydatki rodzin różnią się
od tych, które można ustalać na podstawie teoretycznych norm
spożycia. Np. rzeczywisty wzrost kosztów utrzymania emerytów
1 rencistów byłby większy niż otrzymywane rekompensaty, wyli­
czone na podtawie norm.
Góralska /OPSZ/ zwraca uwagą, że nie można uprzywilejowy­
wać kobiet ciężarnych i dzieci poprzez system rekompensat.
Te celo polityki społecznej należy realizować ustalając ko­
rzystny dla nich system zasiłków rodzinnych.
Topińska /OPSZ/ mówi, że należy rekompensować również wtór­
ny wzrost cen, który można w tej chwili przewidzieć /np. opła­
ty za przedszkola/. Stwierdza, że nawet przy równych rekompen­
satach kwotowych nastąpi spłaszczenie dochodów i wypowiada si(
przeciw rekompensatom odwrotnie proporcjonalnym do płac.
Przeciw nadmiernemu spłaszczaniu dochodów wypowiada się
również Błońska /Instytut Pracy/.
Stompel /Łódź-/ stwierdza, iż jednakowe rekompensaty można
wprowadzić pod warunkiem uporządkowania płac, a Wawrzeniecki
/Leszno/ powołuje się na opinię związkowców, że rekompensaty
powinny być odwrotnie proporcjonalne do zarobków.
Wobec istotnych vóżnic, które ujawniły się w dyskusji posta­
nowiono opracować dokument zawierający różne warianty poprawy
sytuacji rynkowej i uwzględniający wszystkie zgłaszane propo­
zycje /patrzi Opracowania, s. '(Ol/.
Oprać.E.Regulska
i
W obronie konsumenta
R e a k c j a
na
k o l e j n e
p o d w y ż k i
c e n. Liczne ogniwa "Solidarności" wydały oświadczenia i
p r o t e s t y przeciw ogłoszonej 26.11 kolejnej podwyżce cen.
KZ przy FPS "Polmo" w Tczewie w t e l e k s i e wysłanym 27.11
do premiera zażądała natychmiastowego rozpoczęcia rozmów
między KK a rządem w celu u s t a l e n i a rekompensat za dotych­
czasowe podwyżki cen oraz zaprzestania dalszych nierekompensowanych v»dwyżek. J e ż e l i do 5.12. nie zapadną odpowiednie de­
cyzje, załoga przystąpi 7.12 do 2-godzlnnego s t r a j k u o s t r z e ­
gawczego.
P o s t u l a t pełnej rekompensaty podwyżek wysunęli członkowie
"Solidarności" przy ZTN "Elektrometal" w Cieszynie.
"Podwyżki cen podejmowane obecnie doprowadzą nasze społe­
czeństwo i naszą ojczyznę do zupełnej ruiny" - s t w i e r d z i ł a
KZ przy poznańskich ZM "Pomet".
Załoga ZPM "Merllana" w Bielsku-Białej podejmie wszelkie
statutowe środki "by walczyć z groźbą zagłady biologicznej
208
AS 56 (13)
społeczeństwa spowodowaną krytyczną sytuacją żywnoścl<,-,",1 i
niekontrolowanymi podwyżkami cen" - czytamy w oświadczeniu
Komisji Zakładowe).
K7, przy Stoczni Gdańskiej im,Lenina na nadzwyczajnym ze­
braniu 27.1) zażądał* m.ln. natychmiastowego wstrzymania
dalszych podwyżek cen do chwili u s t a l e n i a podstawowego koszj
ka zakupów, minimum socjalnego, nowego systemu plac i rekom­
pensat, natychmiastowej wypłaty rekompensat za dotychczasowe
podwyżki, zmuszenia władz do wydania towarów gromadzonych •
myślą o planowanych podwyżkach.
Protesty przeciwko niekonsultowanym ze Związkiem podwyż­
kom cen nadesłały takie m.irt. komisje zakładowe ZWAH-u i Cen
t r a l l Ubezpieczeń "Warta". Prezydium SR Wielkopolska przeki
zało p r o t e s t w t e j sprawie « . P a l c e , przewodniczącemu grupy
negocjacyjnej KK.
Liczne komisje zakładowe domagają atq od wład* Kwiatko­
wych zdecydowanej i jasnej p o l i t y k i w sprawie cen:
Podjęcia zdecydowanych kroków kładących kres samowoli
i bezczelności władz zażądała od KK i ZR Mazowsze KZ przy
WSK PZL "Warszawa - Okęcie".
KZ przy ZPM im. H.Cegielskiego stwierdza, ze w przypadku
"bezczynności KK w t e j sprawie załoga zdecydowana jest pod­
jąć p r o t e s t bez pomocy t udziału " S o l i d a r n o ś c i " .
"Zejdźcie na dół / . . . / p o s ł u c h a j c i e , co mówią szeregowi
członkowie naszego Związku. My / . . . / już nie jesteśmy w s t a ­
nie hamować zapędów naszych członków. J e ż e l i władze Związku
n i e podejmą żadnych kroków / . . . / nie jesteśmy w s t a n i e zapeu
nić s p e ł n i e n i a apelu / . . . / Lecha Wałęsy. Czas najwyższy,aby
s i ę na tym zastanowić" - zwróciła s i ę do ZR Mazowsze KZ przy
Mera-Błonie. /BIPS , t.lx, AS/
O ś w i a d c z e n i e
P r e z y d i u m
K Z
p r z y
I n s t y t u c i e
U p r a w y ,
N a w o ż e n i a
1
twa
w P u ł a w a c h . 26.11 Praży
G l e b o z n a w
dium KZ przy IUN1G w Puławach wydało oświadczenle7 w któryr
zwraca s i ę do wszystkich i n s t a n c j i Związku, aby w rozmowach
z władzami n t . systemu reglamentacji oparły s i ę na dwóch za
sadach:
" 1 / podstawowe potrzeby egzystencji ludności muszą zostać zas­
pokojone; 2/ Działanie Związku w tym zakresie nie wożę atytewitaatfe
skłócenia poszczególnych załóg i grup ludności".
"Nie można doprowadzić dó s y t u a c j i - oświadczyła KZ IlINiC.
- kiedy władze administracyjne będą rzucać w tłum bosonogieh
dwie pary butów i z uśmiechem przyglądać s i ę jak ludzie wal­
cząc wydzierają j e . s o b i e n a w z a j e m / . . . / .
Wy wszyscy - koledzy, którzy znajdujecie s i ę we władzach
Związkowych musicie pamiętać, że nie prowadzicie prywatnych
rozmów z władzami, a występujecie w imieniu coraz b a r d z i e j
umęczonego 1 zdeterminowanego społeczeństwa. / . . . /
Pamiętajcie, że dotychczasowe chaotyczne i ustępliwe d/.ii
ł a n i a władz związkowych nie dały żadnych praktycznych, pozy­
tywnych r e z u l t a t ó w . Od marca 1981 roku cofamy s i ę n i e u s t a n ­
n i e . W t e j chwili przyparto nas już do ściany sprawą losowa­
nia wśród pracowników śmiesznie małych przydziałów żywności
skarpet, r a j s t o p , mydła i butów / . . . / .
- Wiarygodnych informacji ha temat potencjału towarowego
oczekujemy t y l k o od " S o l i d a r n o ś c i " . Możemy brać u d z i a ł w po­
d z i a l e masy towarowej tylko wtedy, kiedy uzyskamy kontrolą
nad efektami produkcyjnymi k r a j u " . / t l x /
P r e z y d i u m
ZR
M a z o w s z a
o
p o z a h a n d l o w e j
d y s t r y b u c j i
t o w a r ó w .
23.11 Prezydium ZR Mazowsza wypowiedziało s i ę przeciw wprowa
dzanej coraz powszechniej d y s t r y b u c j i artykułów deflcytowych
poza systemem handlowym, uznając, że ma ona na celu zantago­
nizowanie społeczeństwa i r o z b i c i e jedności związkowej, a
sprawiedliwy podział trudno dostępnych towarów j e s t jednym z
naczelnych elementów p o l i t y k i związkowej.
Prezydium zaproponowało r e j e s t r a c j ę kartek w sklepach oraz
numerowanie wydawanych k a r t e k . Pozwoliłoby to na zaopatrywa­
nie placówek handlowych b a r d z i e j równomiernie, odpowiednio
do złożonych zapotrzebowań i zwiększyłoby możliwość k o n t r o l i
W celu zwalczania d y s t r y b u c j i artykułów deficytowych poza
kanałami handlowymi Prezydium rozszerzyło zakres d z i a ł a ń gru
py kontrolnej i zwróciło s i ę do komisji zakładowych by zgła­
szały związkowców mogących podjąć w n i e j pracę.
Jednocześnie Prezydium s t w i e r d z i ł o , że w r a z i e dalszego
braku pokrycia kartek Związek podejmie d z i a ł a n i a zmierzające
do zwolnienia ze stanowisk osób odpowiedzialnych za organizację zaopatrzenia. /AS/
Praworządność
IX K r a j o w y
Z j a z d
B i u r
I n t e r w e n ­
c y j n y c h . 26-27.11 odbył się w Hucie Szklanej / w o j . k i e ­
l e c k i e / IX Krajowy Zjazd Biur Interwencyjnych. Brał w nim
udział członek Prezydium KK J.Patyna.
Obrady rozpoczęły s i ę od dyskusji o r o l i 1 miejscu Biur
i
INFORMACJE
TYGODNIA
Interwencyjnych w działalności Zarządów Regionów.
Zdaniem J.Patyny za obecną sytuację w kraju w znacznym
stopniu odpowiadają Biura Interwencyjne, które nie reagując
na drobne sprawy, jak np, Lubogóra, doprowadzają do tego,że
cale regiony wciągane są w akcją strajkową.
Pracownicy Biur Interwencyjnych p: zypomnleli, że niejedno­
krotnie zwracali się do KK o delegowanie przedstawicieli na
Ziazdy aby mogli bezpośrednio przedyskutować problemy pracy
BI. Stwierdzili ponadto, że aby móc w pełni wiarygodnie wy­
stępować wobec robotników muszą mieć także prawo do interwen
cjl w sprawach wewnątrzzwlązkowych.
K.Wiśniewska /Krajowe BI/ była zdania, że mała skutecz­
ność działania niektórych Biur Interwencyjnych wynika z tego
że część ZR traktuje te agendy mało poważnie 1 ich problemy
są "utrącane" przez Prezydia.
Po przyjęciu porządku obrad K.Wiśniewska przedstawiła skui
organizac.Ł Krajowego Biura Interwencji. Poinformowała, że,
po rozdzieleniu od BI Gdańsk dysponuje ono 1 pokojem /15 m /
w którym pracuje 4 ludzi. Warunkiem podjęcia szerszej dzia­
łalności jest uzyskanie większego lokalu, a nie wiadomo,kie­
dy to nastąpi.
W dyskusji nad zadaniami i uprawnieniami Biur Interwencyj­
nych większość uczestników Zjazdu opowiedziała się za bezpoś­
rednim podporządkowaniem BI Zarządom Regionów* przy czym kie­
rownikiem Biura powinien być przede wszystkim fachowiec, a
nie jak uważał J.Patyna - członek ZR. Stwierdzono też, że
można opracować wzorcowy schemat organizacyjny, ale nie wol­
no wprowadzać go odgórnie i zniszczyć dotychczas funkcjonują­
ce struktury.
Następnie przystąpiono do omawiania represji i problemów
powtarzających się w regionach.
Z.Brzeziński /Wrocław/ zaproponował, aby zająć się sprawą
rent i emerytur Inwalidzkich dla osób, które przebywały w taJ
grach /nie tylko w Niemczech/ i dla ludzi pokrzywdzonych w
56 1 68, a także kwestią podziału majątku .CRZZ, a szczegól­
nie sanatoriów.
Uznano za celowe podjęcie przez Biura Interwencji działań;
na rzecz rewindykacji branżowych obiektów sanatoryjnych.
J.Patyna poinformował, że odszkodowaniami zajmule się Z.
Romaszewski z Mazowsza 1 wszystkie tego rodzaju sprawy powin­
ny być kierowane do niego.
Omawiając sytuację w domach dziecka stwierdzono, że Zwią­
zek /np. Sekcje Oświaty i Wychowania/ musi poddać je stałej
kontroli oraz podjąć działania zmierzające do tego, by KS-y :
roztoczyły stałą opiekę nad domami dziecka.
Drugi dzień obrad rozpoczął się przyjęciem przez uczestni­
ków Zjazdu dwu oświadczeń1 skierowanych do KKi o strukturze
i roli Biur Interwencyjnych w ZR /patrzi Dokumenty, a.301/
oraz żądania przyznania lokalu na potrzeby Krajowego Biura
Interwencji.
W trakcie dyskusji nad reakcją Biur Interwencyjnych na roz
prawy przed kolegiami ds. wykroczeń o plakatowanie miast uzna
no za celowe wypracowanie jednolitej, skutecznej strategii w
skali kraju. W tym celu powołano grupę roboczą, która przed­
stawi wyniki swej pracy na następnym Zjeździe. Stwierdzono,że
Zwiąże! w żadnym wypadku nie powinien płacić kar jest to bo­
wiem forma przyznania się do winy, a obecne przepisy prawna
nie zabraniają rozlepiania plakatów.
Na zakończenie zalecił Regionalnym Biuru™ Interwencji uzys­
kanie informacji o warunkach w domach dziecka i opieki społe­
cznej, przesłanie ich do KBI oraz inicjowanie patronatów KZ
nad domami dziecka. Ponadto Zjazd zobowiązał Krajowe Biuru
Interwencji do uzyskania od władz Związku pełnomocnictw do
podjęcia działali prawnych na rzecz rewindykacji branżowych
sanatoriów "dla potrzeb wszystkich ludzi pracy w Polsce".
Następny Zj»zd odbędzie się w Warszawie 28-29.01.S2 r./AS/
i i 1 I
ż ą d a n .: a
p •- d
do
i i 11 oj i
zażądał,
by .•.'.•':
r ł l a z. y
?! 0 -'
a d r e s e m
MSW,
a p e I
.. 2 § i ł ł i Karsiaawaki KZ ttSZZ WHO
- zapriectalo oz szerszej.1 ..-;..•••••.'<. propadar.dowej przeciwko c
członkom KZ,
- zapoznał
i prawdą o Al PMO,
- przywróciło do pracy funkcjonariuszy zwolnionych ze dniała]
nosć związkową i spowodowało pociągnięcie osób, które podjęły
decyzje o tych zwolnieniach dc odpowiedzialności karnej,
- przeprowadźiło aćród fuknejonariuazy referendum dla uzys­
kania opinii o powoływaniu rad aillsyjnych i nie wywierało
presji w c«lu ich poparcia,
- zaprzestało używania ZOK0 do tłumienia protestów społecznycl
i spowodowało pociągnięcie dc odpowiedzialności karnej win­
nych niewłaściwego użycia .;i.t porządkowych podczas wydarzeń
1956, 68 70, 76 roku.
KZ zaprotestował również przeciwko używaniu ZOMO do rozwią­
zania konfliktu w WOSP i zaapelował do milicjantów: "straża­
cy mają swoje problemy i rozwiążą je bez was.
Dobrze wie­
cie, że Gdańsk, Ursus, Bydgoszcz stanowił dramat dla nas sa­
mych i naszych rodzin (...) /konflikt w WOSP/ powinien być
rozstrzygnięty w drodze dialogu, a nie przez demonstrowanie
swoich racji przy •••
•; ." (AS, SIMazowsza)
20B
z a t r z y m a n i e
d z i a ł a c z y
Z '• P M 0
2 8.11.zatrzymani zostali na komisariacie w Bykach Z.Źreui
I J.Sekuła przedstawiciele ZZ FMO wracający z Warszawy do
Lublina.
Zarekwirowano im materiały związkowe, u następnie pj
no do Lublina.
29.11 przeprowadzono rewizję, w mieszkaniu Z.Zmudziaka
Podróżująca wspólnie z nimi sekretarka ZR G.Garezyńsku t
przew. KZ Teatru Muzycznego w Lublinie R.Pawlęga z o s t a l i w
Rykach przesłuchani 1 wypuszczeni.
30.11 przeciwko zatrzymaniu działaczy ZZ FMO i członków
"Solidarności" zaprotestował b i a ł o s t o c k i Komitet Założyciel­
ski ZZ FMO. / t l x /
W o b r o n i e
Anny
W ó j c i k .
Jak podaję Biuro
Informacyjne Regionu Sląsko-Dabrowsklego 24.11, anonimowy te
lefon groził śmiercią A.Wójcik, wdowie po .lanie Wójciku z
Ogrodzieńca, co do którego przypuszcza aię, że został we
wrześniu 79 zamordowany przez funkcjonariusza MO W.Graneta lub w jego obecności. A.Wójcik zwróciła się do MO w Zawier­
ciu z prośbą o ochronę.
Sprawę zamordowania J.Wójcika, swego czasu umorzoną prze;
prokuraturę wojewódzką w Katowicach zajmuje ale. górnośląski
KOWzap /BI Regionu Sląsko-Dąbrowakiego/.
W obronie więzionych za przekonania
D z i e ń
w o l n o ś c i
w K r a k o w i e . _2Ji.._li
Krakowski KOWzP zorganizował "marsz wolności" / p a t r z : AS nr
54,s.
/ . Po mszy odprawionej na Wawelu ok. 2000 osób p r z e ­
s z ł o na Rynet Główny, gdzie odbył s i ę wlec - przemawiali prze<
s t a w i c i e l e KOWzP, KPN i RMP. Na zakończenie wiecu odczytano i
rezolucję żądającą m.łn. rewizji wssystklch procesów p o l i t y ­
cznych od 1945 roku oraz u n i e s i e n i a kary aatlercl. /BI KKK NZS
R e p r e s j e
w o b e c
d e l e g a t ó w
na
z j a z d
KOW z a P. Po ajeździe regionalnych Komite­
tów Obrony Więzionych za Przekonania / p a t r z : AS nr 54.,a.206/
który zakończył s i ę 22.11 SB w Katowicach, Krakowie i BlelJ.
B i a ł e j zatrzymywała i przesłuchiwała delegatów na zjazd, ni.
stawiając im jednak żadnych konkretnych zarzutów. Krajowa Ra
da Koordynacyjna KOWzP uważa, że prezydium KK powinno o f i ­
c j a l n i e wziąć członków Komitetów w obronę. /BI Regionu (tlą*ko-Dąbrowsktego/.
KOWzP l
R0 V C i 0
p r z y
KKK V r « o ow
n i k ó w
P o l i g r a f i i . 26.11 przy KKK Pracowników
p o l i g r a f i i w Szczecinie powstał Komitet Obrony Więzionych za
Przekonania oraz Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela, po­
wołam* ze względu na m*ła intensywność prac prowadzonych
pzz«l I s t n i e j ą c a już ogniwa. / t l x /
Przootw w»o*r<*•mo*»P,
Wokół
a k c j i
ZOMO
w C h o r / o w i a.
26.11 o godz..8.30 wypuszczono 19 spośród 22 osób zatrzyma­
nych poprzedniego dnia podczas a k c j i plakatowej / p a t r z : AS
n r . 55, s . 201/ w Chorzowie. Tego samego dnia ekipa DTV na­
g r a ł a w budynku Komendy MO wypowiedz" rzecznika prasowego ZH
M.Lubelskiego o przebiegu wydarzeń. Wbrew zapowiedziom wystą
p i e n i e to n i e z n a l a z ł o a i ę w trzecim wydaniu dziennika.Przed
stawiono w nim natomiast wersję prokuratora rejonowego Mała­
chowskiego wg k t ó r e j plakatujący p o b i l i z-cę naczelnika »t«c j i Chorzów-Batory.
2 7 . 1 1 . rano zwolniono pozostałe 3 osoby.
Prezydium ZR Sląsko-Dąbrowskiego odwołało gotowość s t r a j ­
kową w chorzowskich zakładach, których pracownicy z o s t a l i pr.
b i c i i zatrzymani przez MO oraz zapowiedziała wystąpienie
do sądu o odszkodowania d l a pobitych / 3 z nich nadal przeby­
wają w chorzowskim s z p i t a l u / .
Miejska Komisja Koordynacyjna w Chorzowie zobowiązała ZR aby
doprowadził do odwołania komendanta Woj. MO Grubby oraz do­
wódcy grupy ZOMO,mjr Bunlowakiego. Ponadto zażądała od proku
r a t o r a rejonowego Małachowskiego złożenia dementi n t . jego
wystąpienia w TV z 26.11. W przypadku n i e s p e ł n i e n i a tych
żądań do 7 . 1 2 . zapowiedziała przywrócenie gotowości s t r a j k o ­
wej i u s t a l e n i e form p r o t e s t u . / t l x , AS/
S z y k a n y
w o b e c
u c z e s t n i k ó w
akcji
p l a k a t o w e j . 20.11 w Waraszawie w czasie plakatowa­
n i a z upoważnienia regionu zatrzymano na krótko 3 studentów
INFORMACJE
TYGODNIA
210
!IS Si ("l'i)
!j X t U 8 c j a
w
| ) t | •/, y c h
u c z u .1 c
n i a o U. W w i ę k s z o ś c i wyższych u c z e l n i trwa a k c j a p r o ­
t e s t a c y j n a . W Krakowie, L u b l i n i e , Warszawie, Poznaniu i
Tl*6JmA»4nia d z i a ł a j ą M i ę d z y u c z e l n i a n e Komitety S t r a j k o w e .
Corn;; l i c z n i e j s z o oą kontakty między s t r a j k u j ą c y m i a
"Kolidarnoćoia" pracowniczą.
:'. z y !; :.i u y
n e
u r o <• z y B t a :<
. c i
p 0 ś •
Poznańscy s t u d e n c i o t r z y m a l i pomoc finansową i żywność
» nakładów C e g i e ł oki e g o , Telkomu, Wiapofamy i ".Solidar­
w i, i,; e e n i 8
» s t o o cl a V u. H^ll^
"3U w i o r i i ń s k i c h
ności" rolników.
saktadach "Elana" w y r a z i ł o o b u r z e n i e •; powodu zatrzymania i
pracałuchaniH pr««a HO p r w d a t . KZ S t o c z n i ".duńskiej prssybyW Lubinie studentów wspomógł finansowo Zarząd Regionu,
otrzymują żywność od BSZZ tU .
łych . ' . • . i d . na uroozyutorfć p o a n i e o a n i a sztandaru " S o l i d a r n o ­
Bardzo aktywny j e s t krakowski MKS, k t ó r y ^organizował
ś c i " Węzła Kolejowego w Toruniu. Zatrzymanych z w o l n i o n o wów­
s p o t k a n i a % pafa.cciwnik.aini HUK, Huty "Warszawa, S t o c z n i
c z a s po i n t e r w e n c j i ZR. (Centrum da.. Bopreoji.)
w Ś w i n o u j ś c i u . Radio. NZi, UJ p r z y g o t o w u j e s e r w i s informa­
cyjny d l a zakładowych r a d i o w ę z ł ó w .
2 J . 1 | , w Krakowi* na wspólnym p o s i e d z e n i u MKS " S o l l d a r n o Kulturm
30*" HKS studentów rozważano możliwość prowadzenia w c z a ­
s i e s t r a j k u z a j ę ć dydaktycznych z n a j w a ż n i e j s z y c h przed­
2t>. 11 7-H Małopolska powołał na redaktora naczelnego cenzurowi: miotów. Już w c z e ś n i e j krakowscy s t u d e n c i p o w o ł a l i do ż y ­
c i a M i ę d z y u c z e l n i a n a Wolną Wszechnicę Akademicką.
nego pisma regionu "Tygodnik Małopolska" M.Kozłowskiego, do­
tychczasowego rednkfora związkowych "Wiadomości Krakowskich".
S t r a j k czynimy trwa w w i e l u u c z e l n i a c h w k r a j u , o Odby
/Małopolski ST/
wają s i ę z a j ę c i u z, C i l o z . o r . l i , s o c j o l o g i i 1 f i l o l o g i i p o l a k i e j . 0 taką formę s t r a j k u apelował do środowisk akade­
mickich KS Klli, ( p a t r z Dokumenty o . i 0 6 ) . /AS/
Kzlonków NZS-u, r o z k l e j a j ą c y c h p l a k a t y z upoważniania ZK,
w irticiacach do t e g o przeznaczonych* Zabrano .lin p l a k a t y , k l e j
i pi;dz.l<'. / B i u r o I n f . Mazowsza/
Studenci
li o ss m ow y
w
WSI
R a d o m. Rozmowy w Radomin p o ­
p r z e d z i ł o 2 6 . I Ł s p o t k a n i e w S e j m i e między p r z e d s t a w i c i e l a m i
MS WSI w Radomiu / P a t r z : AS nr 4 7 , s . 2 0 3 , AS nr 4 8 , s . 2 0 2 ,
AS nr 4 9 , s . 2 0 1 , AS nr 5 0 , s . 2 0 2 , AS nr 5 1 , • , 2 0 1 , AS nr
5 2 , a. 202 i s . 3 1 8 , AS nr 53 s . 201 i » . 3 0 2 , AS nr 5 4 , • .
2 0 1 , AS nr 5 5 , s . 205 i s . 30 2 / i d e l e g a c j ą obecnych władz
uczelni - w obecności J.Szczepańskiego i rektorów. Ustalono
m . i n . , że z e s p ó ł mediacyjny tworzą p r z e d s t . Rady Głównej i
K o n f e r e n c j i Rektorów. Mają o n i również byrf gwarantem zawar­
t e g o p o r o z u m i e n i a . Obrady będą prowadzone p r z e z 8 osobowe
d e l e g a c j a z ł o ż o n e z pracowników i studentów WSI Radom. Zgo­
dzono s i ę , że w obradach z k a ż d e j s t r o n y może u c z e s t n l c z y ó
J doradców - obserwatorów. S t r o n y n e g o c j u j ą c e mogą z a p r o s i ó
doradcę s p e c j a l i s t ę s p o ś r ó d pracowników s z k ó ł w y ż s z y c h .
W r o z p o c z ę t y c h w Radomiu 2 7 . I 1 rozmowach u c z e s t n i c z y ł y
d e l e g a c j e KS i k o m i t e t u p r o t e s t a c y j n e g o zwolenników p r o f .
Hebdy oraz grupa mediacyjna w s k ł a d z i e : p r o f . Z . O s i ń s k i ,
w i c e p r z e w o d n i c z ą c y Rady Głównej NSzW 1 p r z e d s t a w i c i e l a k o n t o r e n c j i rektorów p r o f . H.Samsonowicz, p r o f . W.Piszdon /UW/
p r o f . W.Baszyński /UMCS/, prof . J . Z i ó ł k o w s k i A l A M / , doc.M.
Jankiewicz /P.Gdańska/.
Obrady o t w o r z y ł o 18.00 p r o f . 2 . O s i ń s k i d e k l a r a c j ą p e ł n e j
b e z s t r o n n o ś c i grupy m e d i a c y j n e j . O g o d z . 1 8 . 3 0 na ż y c z e n i e
p r z e d s t a w i c i e l i obecnych władz WSI, mimo s p r z e c i w u KS,wypro­
s z o n o z s a l i obrad p r a s ę , a t a k ż e odebrano prawa g ł o s u e k s ­
portom i obserwatorom NZS i OKPN. Zwolennicy prof.Hebdy n i e
o d p o w i e d z i e l i na 7 pytali p o s t a w i o n y c h 2 1 . 1 1 na k o n f e r e n c j i
l e k t o r ó w / p a t r z : AS nr 5 4 , s . 2 0 1 / . S t w o r z y l i również atmos­
f e r ę u n i e m o ż l i w i a j ą c ą z a b r a n i e g ł o s u p r z e d s t a w i c i e l o w i ZNP,
M o r y p r z e s z e d ł na s t r o n ę s t r a j k u j ą c y c h .
Rozmowy z a k o ń c z y ł y s i ę o 0.40. O s t a t n i ą g o d z i n ę p o ś w i ę c o ­
no na s f o r m u ł o w a n i e komunikatu, k t ó r e g o t r e ś ć sprowadza s i ę
do w y l i c z e n i a u c z e s t n i k ó w obrad o r a z s t w i e r d z e n i a , ż e s t r o n y
wymieniły poglądy w sprawie rozwiązania s y t u a c j i z a i s t n i a ł e j
w WSI Radom, k t ó r o wywiera znaczny wpływ na s y t u a c j ę w u c z ę !
niach polskich".
i S j J J rozmowy p o d j ę t o o 12.00. P r z e d s t a w i c i e l © władz WSI
z a p r o t e s t o w a l i p r z e c i w k o t r a n s m i t o w a n i u p r z e b i e g u rozmów na
z e w n ą t r z . N a s t ę p n i e o d c z y t a l i komunikat, w którym pomówiono
d e l e g a c j ę rektorów o B t r o n n l c z o ś ó , z ł ą w o l ę i brak kompeten­
c j i w prowadzaniu m e d i a c j i . Rozmowy z o s t a ł y zerwane.
Wznowiono j e o g o d z . 1 7 . 0 0 odwołaniem o b r a ż l l w e g o o ś w i a d ­
c z e n i a zwolenników p r o f . Hebdy. KS z a ż ą d a ł a zmiany w t e c h n i ­
ce prowadzenia rozmów: p r z e n i e s i e n i a i c h na t e r e n u c z e l n i ,
n a g ł o ś n i e n i a , d o p u s z c z e n i a prasy o r a z u d z i e l e n i a prawa do za
b i e r a h i a głosu obserwatorom.
P r z y j ę t o , że z o s t a n i e n a g ł o ś n i o n a s ą s i e d n i a s a l a , g ł o s
i.ogą zabierać' d o r a d c y - p r a w n i c y , na obrady d o p u s z c z o n o 4
d z i e n n i k a r z y / z obowiązkiem a u t o r y z a c j i sprawozdań z rozmów/.
Na wniosek p r o f . H.Samsonowicza"obie s t r o n y p r z y z n a ł y , ż e
celem n e g o c j a c j i j e s t u s t a l e n i e sposobu przeprowadzenia no­
wych wyborów oraz u z g o d n i e n i e e w e n t u a l n e g o porozumienia", w
p r a k t y c e o z n a c z a ł o b y t o , że w c h w i l i z a w i e s z e n i a s t r a j k u na
- a r e n u c z e l n i wkracza komisarz wyborczy.
Po p e r t r a k t a c j a c h s t r o n y z g o d z i ł y s i ę przygotować na d a l ­
s z o s p o t k a n i a u s t a l e n i a wg porządku:
1. p r o p o z y c j a osoby komisarza wyborczego i jago z e s p o ł u ,
2. z a k r e s k o m p e t e n c j i w/w.
3 . s p o s ó b i warunki • u w i e s z e n i a s t r a j k u ,
•1. r e g u l a m i n referendum i wyborów,
5 . s p o s ó b przeprowadzenia wyborów.
6 . p r z e k a z a n i e u c z e l n i wybranym Władzom.
Pod n a c i s k i e m obserwatorów z s ą s i e d n i e j s a l i p r o t e s t u j ą ­
cych p r z e c i w k o referendum jako zbędnoj f o r m a l n o ś c i - KS wyco­
f a ł z u z g o d n i e ń z a p i s o referendum.
Termin i-.astepncgo s p o t k a n i a wyznaczono na 1 . 1 2 . /.AS,BI NZi
tlx/.
R e a k c j e
n.a
k o m u n i I: a t
p r * z *'d i u m
K K
N S Z Z " S o l i d a r n o ś ć " i N ?, S .
t'o p o s i e d z e n i u Prezydium KK NSZZ " S o l i d a r n o ś ć " i NZS
( p a t r z As nr !>'.>, H. 205) n a p ł y n ę ł y o ś w i a d c z e n i a k r y t y k u ­
j ą c e Prezydium KK za s t a n o w i s k o , j a k i e z a j ą ł w s . k o n f l i ­
ktu w WSI. Członek KK d s . n a u k i , k u l t u r y i o ś w i a t y K,
Sauiniejko oduzytal"Apel do studentów 1 pracowników p o l ­
s k i c h s z k ó ł w y ż s z y c h " , w którym s t w i e r d z i ł m . i n . "Przy­
s t ę p u j ą c do r e a l i z a c j i uchwały programowej Zjazdu o b r a ­
l i ś m y pewną s t r a t e g i ę postępowania 1 n i e ukrywamy obaw,
że p r z e c i ą g a n i e i e s k a l a c j a k o n f l i k t u w WSI Radom może
nutu t ę s t r a t e g i ę z a k ł ó c i ć . Zwracamy s i ę zatem do was o
możliwie szybkie zawieszenie akcji strajkowej.
Jako
termin z a w i e s z e n i a s t r a j k u proponujemy czwartek 2 6 . 1 1 . "
To o s t a t n i e z d a n i e - po zdecydowanym p r o t e ś c i e studentówz o a t a ł o w y c o f a n e . Apel t e n , mimo że n i e s t a ł s i ę o f i c j a l ­
nym dokumentem s p o t k a n i a - s f o r m u ł o w a n o inny wspólny k o ­
munikat ( p a t r z AS nr V i , n. 20S) - wywołał l i c z n e p r o t e s t
ogniw " S o l i d a r n o ś c i " ,
|
?6.1iJ
Z H
Małopolska a k c e p t u j ą c
decyzję
Pre/.yilTuiń '.'• IV ws,
strajków
uczelni
s t w i e r d z i ł , że "apel
Prezydium KK o z a k o ń c z e n i e a k c j i s t r a j k o w e j przed o s i ą g n i ę ­
ciem j a k i c h k o l w i e k u s t ę p s t w ze s t r o n y władzy j e s t i n e r y t o i y s
n i e n i e u z a s a d n i o n y " . J e s t t o " k o l e j n y przypadek wyrażania
przez Prezydium KK s t a n o w i s k a p r z e c i w n e g o , n i ż uchwała c a ł e ]
Komisji K r a j o w e j " . ZR z a ż ą d a ł od KK zdecydowanego skoordyno­
wania a k c j i środowiska w całym k r a j u .
KZ NSZZ "Solldarnodó" w Morskim I n s t y t u c i e Rybackim w Gdj
vii z a d e k l a r o w a ł a w ł ą c z a n i e s i ę w r a z i e p o t r z e b y do a k c j i
studentów, s p r z e c i w i ł a s i ę "kategorycznie kunktatorsklej
p o s t a w i e Prezydium KK, k t ó r o wykazało c a ł k o w i t e n i e z r o z u m i t
n i e problemu".
We Wrocławiu plenum Krajowej S e k o j l Pracowników Spółdzlol
ni R o l n i c z y c h "Samorządność Chłopaka" w y s t o s o w a ł o a p e l do
Prezydium KK,w którym zwraca s i ę o ponowne r o z p a t r z e n i e
s t a n o w i s k a wobec s t r a j k ó w s t u d e n t ó w . "Cele s ą s ł u s z n e . r o w i e
niśmy okazaó im p o p a r c i e ^ p r z y n a j m n i e j m o r a l n e . Z nami będą
s i l n i e j s i 1 ' - czytamy w apalu . /BI NZS, t l x /
Również N3S środowiska p o z n a ń s k i e g o 1 US AGM w Krakowie
w y r a z i ł y zdecydowaną w o l ę prowadzenia a k c j i do k o ń c a .
Poznański NZS s t w i e r d z i ł przy tym, ż e Wygaszanie k o n f l i k ­
tów bez i c h r o z w i ą z a n i a prowadzi do nowych k o n f l i k t ó w • tak
b y ł o ze s t r a j k i e m ł ó d z k i m , k t ó r y j e s t podłożem obecnemu pro
testu.
2 8 . 1 1 . E . S z u w i e j k o w y j a ś n i ł p r z e d s t a w i c i e l o m "KS AR we
Wrocławiu, że ape 1 a> •yłwMulemj .(ntuA***<v> h y ł jago i n i c j a t y w ą ,
p o d j ę t ą b e z w i e d z y (..Wałęsy i t p i a k o p a t u . Dodał, ż e ' u l u a po
d z i e w a ! s i ę tak gwałtownej r e a k c j i s t r a j k u j ą c y c h . / t l x . Ul
NZS/
p -o p a i c 1 e
d l a
s t r a j k u j ą c y c h
s t u d e n t ó w .
2 8 . 1 1 ka.Prymas J.Glemp w homilii wygłoazo
r»ej w k a t e d r z e w r o c ł a w s k i e p o w i e d z i a ł , że c h o c i a ż w c z e ś n i e j
a p e l o w a ł o p r z e r w a n i e s t r a j k u na u c z e l n i a c h t e r a z rozmai u
j o g o przyczyny 1 formu yrtjtaatu / p a t r z : A8 nr 5 5 , a . 20
/.
.lak p o d a j e Bi NZS - k ś . Prymas wazedł do k a t e d r y ze znacz
kiem NZS.
Uchwały s o l i d a r y z u j ą c e s i ę ue s t u d e n t a m i p o d j ę ł y s e n a t y
UJ, AWI" w Krakowie oraz UMSC w L u b l i n i e . S e n a t o r z y u c z e l n i
l u b e l s k i e j w y r a z i l i t a k ż e votuai n i e u f n o ś c i wobec m l n . j . Na
wrockiego.
Napływają wyrazy p o p a r c i a od ogniw " S o l i d a r n o ś c i " m . i n ,
od WZD r e g i o n u P ł o c k i e g o , KZ w krakowskim MPK i DOKP, Zjazdu
Mandatariuszy Krajowej Rady o ś w i a t y j Wychowania. /BI NZS.tlr./
2 9 . 1 1 WKZ RI z Regionu środkowo-wschodniogo z o b o w i ą z a ł o
s i ę u d z i e l a ó s t r a j k u j ą c y m pomocy ż y w n o ś c i o w e j .
I N r V R M AC ł E T Y G O I
,
;
i . ,. y d t u n
K K K
•; a s
2 8 . 1 1 P r e z y d j .. KKK ttZS
•' i
:.:ii.it do KS WSI RadomU w k t ó r y m s t w i e r d z a , £ a
l i d i t r n o s c i o w a a k c j a s t r a j k o w a b ę d z i e kontynuowana a l do
' •
yskanla satyei
i Jących r o z w i ą z a ń / . . . / Ten
. •'•
i.ię komproi isem, kt«5ry b y ł b y p o r a j i"
.
.'.''
•:> p o s i e d z e n i u P r e z y d i u m K.KK NZS r o z w a ż a n o moi 1 I w o *
ei t a a k c j i s t r a j k o w e j w tym m . i n . :
- - • p i n s i e do -.matu s s k ó l wyższych, o r o z w a l e n i e p r o t e s • i ukftdenleklegi , ' : . odmowy p o s ł u s z e ń s t w a min.NSzWiT, a t w o
.1 ,t> A k a d e m i c k i e j R z e c z y p o s p o l i t e j A u t o n o m i c z n e j ;
Kapslowanie do KK ;;S::;: " S o l i d a r n o ś ć " o r a z Senatów s z k o l
. . . ' , ' ! . o powołanie u n i w e r s y t e t u " S o l i d a r n o ś c i " . Funkcje
'.iki'-!" uniwersytetu miałaby p r z e j ą ć jedna z i s t n i e j ą c y c h
u c z e l ni ,
r o r g a i . - z o w a n i a - z g o d n i e z i n i c j a t y w ą KUL-u / p a t r z : Dokuitenty', 5 3Ce.' s z k o l e n i a s t u d e n t ó w , k t ó r e g o p r o g r a m a k c a n t o - .
wrtłbv e l e m e n t y d o t y c h c z a s p o m i j a n e .
Dla u z g o d n i e n i a s k u t e c z n i e j s z e j formy p r o t e s t u o r a z kooi w
1 d z i a ł a l i z tym związanych - P r e z y d i u m p o s t a n o w i ł o
. w o ł a ć na J O . U w w s i Radom n a d z w y c z a j n e p o s i e d z e n i e KKK N2.!
iz p r z e d s t a w i c i e l i u c z e l n i a n y c h i środowiskowych KS.
MI -
Rolnicy
1 n i k ó w.
p r o t e s t a c y j n e
3
3 i o d 1 c o.
2S
:.LL w S i e d l c a c h na p o s i e d z e n i u OKS u s t a l o n o w s t ę p n i e t e m a ­
tykę, rozmów z Komisją Rządową i powołano z e s p ó ł n e g o c j a c y j ­
ny w s k ł a d z i e : E . D r y g i e i - S i e d l c e / p r z e w . z e s p o ł u / , Żak - Ko­
s z a l i n , Gwóźdź - Kraków, D e m b i ń s k i - W a ł b r z y c h , S t a s i a k S i e d l c e , Szewc - Z i e l o n a G ó r a , J a n o w s k i - W a r s z a w a , P a ź d z i o l a - Ś w i d n i c a o r a z J . K u ł a j , J . S l i z , W.Hatka - p r z e d s t a w i c i e ­
l a K o m i s j i d a . R e a l i z a c j i Porozumieli R z e s z o w s k o - U s t r z y c k l c h .
OKS wezwał WKZ-y, k t ó r e z g ł o s i ł y a k c e s d o OKS, a k t ó r y c h
p r z e d s t a w i c i e l e n i e p r z y j e c h a l i do S i e d l e c d o p r z y s ł a n i a
w o i c h d e l e g a t ó w / n a 45 o b e c n y c h b y ł o t y l k o 2 9 / . Z w r ó c i ł s i ę
r ó w n i e ż do WKZ-ów i Zarządów Wojewódzkich o r o z p o c z ę c i e , z g o d ­
n i e z u s t a l e n i a m i s p o t k a n i a z w i c e p r e m i e r e m Malinowskim
/ p a t r z : AS n r 5 5 , s .104/ rozmów z wojewodami na t e m a t y l o k a l ­
ne.
2 7 . 1 1 r o z p o c z ę ł y ale. rozmowy m i ę d z y OKS / p r z e w . D y r g l e l / a
Komisją Rządową / p r z e w . A . K a c a ł a / . U z g o d n i o n o , ż e w ł a ś c i w e
n e g o c j a c j e odbędą s i ę w p r z y s z ł y m t y g o d n i u w p o w o ł a n y c h
przez o b i e s t r o n y grupach roboczych.
Prezydium OKS na wniosek J.Kułaja postanowiło zwołać
!0.11 Nadzwyczajny Zjazd OKS w Warszawie w celu omówienia
spraw związanych z podjętymi rozmowami oraz sytuacją w Zwiąż
i
2 7 . i ł '.',!< " S o l l d a r - n o d c l " w Rzeszowie s t w i e x d * ł ł , że s y t u a ­
cja'"!* R e g i o n i e w y r a ź n i e sle. z a o s t r z y ł a w wyniku po1uw*ehia
s i ę l i c z n y c h o d d z i a ł ó w ZOMO.
2 8 . 1 29. U o d b y ł y s i ę rozmowy między WKS u wojewodą p i c .
myskim p r z y u d z i a l e p r z e d s t a w i c i e l i MKR " S o l i d a r n o ś c i " w
R z e s z o w i e . U s t a l o n o m . i n , że s t r a j k u j ą c y r o l n i c y opuszcza,
okupowane w r e g i o n i e b u d y n k i d o 6 . 0 0 3 0 . 1 1 i p r z e d ł o ż ą l i s t y
p o s t u l a t ó w n a c z e l n i k o m m i a s t i gmin o r a z w o j e w o d z i e .
Uzyskano g w a r a n c j e , że u c z e s t n i c y a k c j i p r o t e s t a c y j n e )
n i e będą r e p r e s j o n o w a n i 1 że do 1.12 w p t o g r a m i e krakowskim
n a d a n a z o s t a n i e 20 minutowa a u d y c j a t e l e w i z y j n a a u t o r y z o w a ­
na p r z e z WKS. / t l K , SI WKS R z e s z ó w / . .
u I o e .i u w « iv. J ^ . i i . - t r w a ą t r a j k o k u p a c y j n y w s i e d z i ­
b i e w w:-,i\iOH we Włocławku ( p a t r u AM n r 5 6 , t>.,'i)f->, p r o k l a ­
mowany po rozmowach z wojewodą, w k t ó r y o h st w.i eed;1. i i o n , źe
z a ł a t w i e n i e p o s t u l a t ó w c h ł o p s k i c h p r z e k r a c z a jnito k o m p e t e n ­
c j e . W t e j s y t u a c j i Rada Wojewódzka ..Sol I d a r n o s c i C h ł o p s k i e j "
Ziemi P o b r z y r t B k l e j i Kujaw p r z e k s z t a ł c i ł a s i ę w WKS i o k .
p o ł u d n i a związkowcy z a j ę l i gmach WZK10R.
S t r a j k u j ą c y w y s u n ę l i 10 p o s t u l a t ó w , m . ł n . . k o n s t y t u c y j n e j
gwarancji t r w a ł o ś c i gospodarki, c h ł o p s k i e j , natychmiastowego
o d w o ł a n i a uchwały HM o " s p r z e d a ż y w i ą z a n e j " , zmiany obowiązu­
j ą c e j u s t a w y o s p ó ł d z i e l c z o ś c i , l i k w i d a c j i użytkowanych
p r z e z PGR-y i S p ó ł d z i e l n i e P r o d u k c y j n e enklaw ziemi z VW'/~,
i w y k o r z y s t a n i a i c h na. u p e ł n o r o l n i e n i e g o s p o d a r s t w chłopskich
zmiany ustawy o e m e r y t u r a c h d l a r o l n i k ó w , z n i e s i e n i a p r z y w i ­
lejów d l a u s p o ł e c z n i o n e g o r o l n i c t w a .
g v . t j . o d b y ł o s i e s n o t k a n i o KKP N i e z a l e ż n y c h Snmorządnycli
C h ł o p s k i c h Związków Zawodowych g r u p u j ą c e j
regionalne orga­
nizacje "Solidarności Chłopskiej", "Solidarności Wiejskiej"
i n i e k t ó r e NSZZ R I . Komisja p r z e k s z t a ł c i ł a s i ę w Komitet
S t r a j k o w y KKP NSChZZ. KS wydał o ś w i a d c z e n i e , w którym p o p i e ­
ra chłopskie akcje protestacyjne i stwierdza,
że d l a u s p o ­
k o j e n i a s y t u a c j i na wai k o n i e c z n e j e s t . p r z e k s z t a ł c e n i e SKROw w i n s t y t u c j e u s ł u g o w e j p o w o ł a n i e a u t e n t y c z n e g o samorządu
w i e j s k i e g o , k t ó r y p o w i e n i e n s k ł a d a ć s i ę z. dwóch c z ł o n ó w :
o g ó ł n o w ł e j j k i s g o i r o l n i c z e g o . ( t l x , AS)
Po
a p e l u
i,. W a ł ę s y
d o
z a c h o d ­
n i c h
z w i ą z k o w c ó w .
K o l e j n e o d p o w i e d z i na a p e l
Wałęsy / p a t r z : A S . n r 3 4 , s . 3 0 1 , AS rv» 5 5 , s . 2 0 3 / - przywód­
cy w ł o s k i e j J e d n o s c i o w e j F e d e r a c j i Związkowej w e z w a l i p r e ­
m i e r a G . S p a d o l l n i e g o do w y s t ą p i e n i a na k o n f e r e n c j i szefów
rządów k r a j ó w EWG z i n i c j a t y w ą u d z i e l e n i a P o l s c e d o d a t k o w e j
pomocy ż y w n o ś c i o w e j . / B I P 3 za BS PAP/
.
2'), I) przewodniczący OKS w Siedlcach poinformował, że
w związku z zaplanowanymi negocjacjami strajk okupacyjny w
Łochowie od 30.li będzie zawieszony. /tlx/
ś w i d n i c a .
R o z p o c z ę c i e rozmów WKS z wojewodą p r z e w i d u j e s i ę na 1. l u b
2.12. L i s t ę postulatów lokalnych złożono w Urządzie Woj.
2T.11. / t l x /
R z e s z o w s k i e .
26.11 WKS stwierdził, że akcja strajkowa w regionie /patrz:
AS nr 55 , s. 206/ nie jest sprzeczna z uchwałą OKZ z 21.11
/patrz: AS nr 54, s. 301/, gdyż decyzja o jej podjęciu zapa­
dła wcześniej - 17.11.
WKS wyraził zdziwienie, że komunikat ze spotkania J.Kuła­
ja z wicepremierem R.Malinowskim /patrz: AS nr 55, 8.206/
nie wspomina o strajkach w Rzeszowskiem oraz zażądał zawie­
szenia wyznaczonych na 27.11 rozmów z komisją rządową do cza
su "włączenia sprawy rzeszowskiej do spraw Siedlec, Torunia,
Świdnicy i Łochowa". Zdaniem WKS warunkiem wstępnym podjęcia
rozmów powinno być ukazanie się w ogólnopolskim programie TV
30-mlnutowego programu wyjaśniającego przyczyny akcji protes
tacyjnych z udziałem przedstawicieli wszystkich komitetów
strajkowych.
OKS zaproponował dołączenie postulatów rzeszowskich do
listy postulatów OKS i udział przedstawicieli WKS w rozmowick
oraz podtrzymał termin i miejsce podjęciu rozmów.
26.U WKS spotkał się z przybyłym do Rzeszowa J.Kułajem
^raz przedstawicielami 6-clu WKS i niektórych regionów NSZZ
"Solidarność". Wstępnie ustalono, że "w sytuacji krytycznej"
podjęty zostanie strajk czynny.
Komisja Koordynacyjna Polski Południowej NSZZ RI "Solidar
ność" /powołana 18.08 patrz: AS nr 32, s. 305/ skupiająca
obecnie organizacje związkowe z
Tarnowskiego, Krośnień•go, Bieszczadów, Nowosądecczyzny, Krakowskiego i Prze­
myskiego poparła uchwałę WKG Rzeszów s 26.11., zapowiedzia! -.i podjecie różnorodnych form protestu w porozumieniu z
Prezydium OKS oraz.wezwała "Solidarność" pracowniczą połud- ,
nj.owej Polski "Jo czynnego udziału w akcji
strajkowej
rolników".
TKW ŚRÓDMIEŚCIE:
O wyborach i o KSR
E
W dniu 20.11 w mickiewiczowskiej ;' i
sali Auditorium Max.itnum obradowali
przedstawiciele śródmiejskiej TKW.
Przede
wszystkim mówiono o przedwyborczych
przygotowaniach, które w warunkach
śródmiejskich (przy braku zakładów
przemysłowych) są podstawową formą
aktywności TKW grupującej ponad 800
komisji zakładowych. Dyskutanci stwie­
rdzili, że brak związkowego programu
wyborczego uniemożliwia dobre przygo­
towanie do wyborów. Biorący udział w
obradach Z.Bujak przyznał słuszność
tym zarzutom, lecz wskazał, że wyni­
kają one z konkretnej sytuacji poli- !
tycznej. Określił ją jako "patową")
naglące rozwiązania gospodarczo-spo- i
łeczne są blokowane przez istniejący
układ polityczny.
Inną sprawa mocno podkreślaną
przez zebranych jest niezadowalająca
znajomość podstawowych zagadnień
prawnych wśród związkowców. Jak stwie­
rdzili dyskutanci, zorganizowane gru­
py samokształceniowe nie cieszyły' się
ciąg dalszy na str.306
DOKUMENTY
301
; a 1 n e
O ś w i a d c z e n i a
p i •.-. c w o dn i c a ą o e g o
K r a j o w e j
K o m i s j i
N s Z z
"S O l i d a r n o ś ć "
L a c h a
W a ł ę a y.
W s i e r p n i u BU roku wygraliśmy s t r a j k a c a ł y ś w i a t pod z.iJ l a l naszą d y s c y p l i n ę . Była ona możliwa t a k i e d z i ę k i wprowa­
d z e n i u zakazu s p r z e d a ż y a l k o h o l u . W całym T r ó j m i e ś c i e n i e by­
ł o ani j e d n e j b u t e l k i w ó d k i . Ówczesne s t r a j k i b y ł y naturalnym
spontanicznym zrywem s p o ł e c z e ń s t w a w a l c z ą c e g o o n a l e ż n e mu
prawa, o b e c n i e w i ę k s z o ś ć s t r a j k ó w j e s t świadomie w sposób
s z t u c z n y wymuszana. Teraz d o s z ł o już do t e g o , że zaczynamy
już s t r a j k o w a ć p r z e c i w podwyżce cen'na. a l k o h o l . To n a j p r o s t ­
s z y sposób nu r o z b i c i e Związku. Tym-J-azem Świat powie< t o Już
k o n i e c j e ś l i s t r a j k u j ą o wódkę 1
S p o ł e c z e ń s t w o p r z e ł k n ę ł o podwyżkę cen c h l e b a , masła - tak­
że benzyny oraz innych produktów niezbędnych do ż y c i a . Jednak
t a o s t a t n i a podwyżka j e s t zwykłą ordynarną prowokacją. Ma o ś ­
m i e s z y ć nas w oczach ś w i a t a . Pokazaó, że j e s t e ś m y narodem p i ­
jaków. Moment z o s t a ł wybrany n i e przypadkowo. Z b l i ż a j ą s i ę
ś w i ę t a . Nie damy s o b i e n a r z u c i ć t a k i e j p ł a s z c z y z n y k o n f r o n t a ­
c j i . Nie pozwolimy s i ę zepchnąć na tak p o n i ż a j ą c y poziom mo­
r a l n y i wódka n i e b ę d z i e decydować o l o s a c h t e g o k r a j u i t e g o
społeczeństwa 1
Z p o w a ż n i e j s z y c h prób w y c h o d z i l i ś m y z w y c i ę s k o i z t ą s i ę
uporamy. Prezydium Komisji Krajowej 1 przewodniczący regionów
na s p o t k a n i u 3 g r u d n i a p r z e d y s k u t u j ą t ę sprawę. Tam p r z e d s t a ­
wimy rachunek za w s z y s t k o l
To my sami wybierzemy tematy i m i e j s c e k o n f r o n t a c j i . J e d ­
nak z p e w n o ś c i ą tym tematem n i e b ę d z i e a l k o h o l i '
Nie pójdziemy na t ę p r o w o k a c j ę !
Nie naruszy ona w a r t o ś c i Związku p r a c u j ą c e g o o b e c n i e nad
w c i e l e n i e m w ż y c i e programu " S o l i d a r n o ś c i " .
N a s z e g o . p r o g r a m u , k t ó r y p o z w o l i wydiwignąć k r a j z t e j s y t u a ­
c j i . Do t e g o c z a s u zwracam e l ę do w s z y s t k i c h ogniw " S o l i d a r ­
n o ś c i " o powstrzymanie s i ę od w s z e l k i c h a k c j i .
27.11.81
Przewodniczący Krajowej Komisji
Lech Wałęsa
P r o t e s t
P r e z y d i u m
KK
s k i e r o w a ­
ny
do
P r e z y d i u m
R z ą d u
P R L .
Prezydium Komisji Krajowej NSZZ " S o l i d a r n o ś ć " p r o t e s t u j e
p r z e c i w k o n l e k o n s u l t o w a n i u ze Związkiem podwyżek c e n . N i e k o n s u l o t w a n l e ze Związkiem dużych podwyżek c e n , k t ó r e b e z p o ś r e d ­
n i o lub p o ś r e d n i o o b c i ą ż a j ą c a ł e s p o ł e c z e ń s t w o , s t a w i a w w ą t ­
p l i w o ś ć s e n s prowadzenia p r z e z Związek w s t ę p n e j k o n s u l t a c j i w
wprawie d a l s z y c h proponowanych podwyżek.
W t e j s y t u a c j i Związek r e z y g n u j e z p r z e k a z a n i a Państwowej
Komisji Cen o p i n i i e k s p e r t ó w związkowych n t . poprawności p r o ­
j e k t u podwyżek cen artykułów żywnościowych, o p a ł u i e n e r g i i
opracowanego pod kierownictwem min. Z . K r a s i ń s k i e g o . O p i n i e t e
wykazujące podstawowe b ł ę d y w tym opracowaniu na n i e k o r z y ś ć
s p o ł e c z e ń s t w a , z o s t a n ą p r z e d s t a w i o n e członkom Związku w p r z y ­
padku o p u b l i k o w a n i a opracowania min. Z . K r a s i ń s k i e g o .
J e d n o c z e ś n i e Prezydium Komisji Krajowej o s t r z e g a r z ą d , że
Związek podejmie w s z e l k i e d z i a ł a n i a , j a k i e u z n a j ą " z a k o n i e c z ­
ne
j e g o c z ł o n k o w i e , aby u c h r o n i ć s p o ł e c z e ń s t w o przed f r a g ­
mentarycznymi 1 nierekompensowanymi zmianami c e n , n i e z w i ą z a ­
nymi z reformą g o s p o d a r c z ą , k t ó r y c h jedynym c e l e m j e s t drenaż
pieniądza.
27.11.
81
Prezydium Komisji Krajowej NSZZ
"Solidarność"
za z g o d n o ś ć : Antoni Tokarczuk
S e k r e t a r z Prezydium KK
IX
K r a .i o w y
Z j a z d
t e r w e n c y j n y o h
do
K r a j o w e j
Bi u r
I n K o m i s j i
Do Krajowej Komisji
"Solidarności"
w Gdańsku
IX Krajowy Zjazd Biur Interwencji obradujący w Kielcach
w dniach 26-27.11.81 r. za pośrednictwem biorącego udział w
obradach kol. Józefa Patyny, zwraca się z prośbą o zobowią­
zanie Zarządów Regionów do niezwłocznego wdrożenia w życie,
w oparciu o przedstawioną ramową strukturę organizacyjną,sta­
tusu Biur Interwencyjnych.
Biuro Interwencji jest integralną częścią struktury orga­
nizacyjnej biur Zarządów. Jego rolę 1 rangę w realizacji za­
dań statutowych 1 przestrzegania uprawnień obywatelskich na­
leży traktować priorytetowo i udzielać Biurom Interwencji
dal*to idącej pomocy.
AS 56
(17)
Pracami Biura powinien kierować kierownik biura podległy
członkowi prezydium w swojej działalności bieżącej, s odpo­
wiedzialny za całokształt pracy przed Zarządem.
Z uwagi na charakter 1 rangę realizowanych zadań, często
kontrowersyjnych i konfliktowych, pracownicy BI mają prawo
do swobodnej oceny i interpretacji efektów, zdarzeń i oko­
liczności spraw, które załatwiają.
W swojej działalności winni oni kierować się przede
wszystkim przepisami prawa, normami statutowymi, zasadami
współżycia społecznego.
BI zajmują się w szczególności takimi zagadnieniami jak:
wynikającymi z prawa pracy, zagadnieniami praworządności i
przestrzegania praw obywatelskich, sprawami gospodarczymi,
sprawami socjalno-bytowymi, rentami i emeryturami, kontro­
lą związkowej produkcji, dystrybucji i usługi bezpieczeńst­
wem pracy, ochroną środowiska, sprawami wewnątrzzwiązkowymi,
Pracownicy BI powinni mieć udzielone delegacie do zała­
twiania spraw wynikających z w/w kompetencji, we własnym za­
kresie bez potrzeby konsultacji z władzami związku, jeżeli
charakter czynnośai jest oczywisty 1 oparty na obowiązują­
cym prawie.
Kierownik Biura musi mieć umożliwiony wstąp na posiedze­
nia Prezydium ZR, celem przedstawienia problemów Biura Inten
wencji.
Należy umożliwić pracownikom BI uzupełnianie swoich wia­
domości fachowych poprzez branie udziału w stosownych kur­
sach i szkoleniach.
Na każdy Zjazd Krajowy BI muszą być wydelegowani co najmniej dwaj pracownicy BI z reguły cl sami.
Biura Interwencji muszą zostać wyposażone w środek trans
portu pozostający w ich stałej dyspozycji, aparaturę foto­
graficzną, jak też należy zapewnić im możliwość szybkie I le
produkcji materiałów i dokumentów potrzebnych do skutecznych
działań Interwencyjnych.
W sprawach spornych i konfliktowych, grupowych i indywi­
dualnych, pojawiających się na tle działalności w Biurach
Interwencji, instancją odwoławczą jest KBI, które jest zo­
bowiązane zająć, po rozpoznaniu sprawy, wiążące stanowisko.
Kielce 27.ii.81 r.
IX Krajowy zjazd Biur Interwencyjnych
*••»••«•«««»**«*•«««•
S t a n o w i s k o
n i c t w a
ws.
w o l n e .
K r a j o w e j
S e k c j i
z a c h ę t
do
p r a c y
G ó r ­
w d n 1
W związku z l i c z n y m i t e l e f o n a m i oraz d a l e k o p i s a m i , w k t o
r y c h wyrażany j e s t p r o t e s t , a nawet s ł o w a zarzutów w s t o s u n ­
ku do c i ę ż k o p r a c u j ą c y c h górników za k o r z y s t a n i e z p r z y w i l e
jów wprowadzonych uchwałą nr 1 9 9 / 8 1 Rady Ministrów z d n i a
1 1 . 0 9 . 8 1 r . o r a z zarządzeniem nr 37 MHWiU z d n i a 1 7 . 1 0 . 8 1 t ,
w sprawie zróżnicowania kart zaopatrzeniowych 1 przyznania
k a r t "G" wyjaśniamy:
1. Zakładowe k o m i s j e związkowe NSZZ " S o l i d a r n o ś ć " zrze»zon«
w Krajowej S e k c j i Górnictwa o r a z prezydium KSG w s p o s ó b z d e ­
cydowany s p r z e c i w i a ł y s i ę 1 nadal wyrażają s p r z e c i w
stoso­
waniu w k o p a l n i a c h głębinowych p r z e p i s ó w uchwały nr 199/81
Rady M i n i s t r ó w , u z n a j ą c j e j p o s t a n o w i e n i a za s p r z e c z n e z P o i o
zumieniem J a s t r z ę b s k i m z d n i a 3 . 0 9 . 8 1 , a t a k ż e u s t a l e n i a m i
zawartymi z k o m i s j ą rządową w d n i u 7 . 0 5 . 8 1 w s p r a w i e n i e s t o
sowania dodatkowych z a c h ę t za p r a c ę w dni wolne od p r a c y .
2. W s z e r e g u uchwał'poHejroowanych przez p r z e d s t a w i c i e l i ZKZ
k o p a l ń i zakładów g ó r n l o z y c h na odbywanych z e b r a n i a c h Krajo­
wej S e k c j i Górnictwa żądano u c h y l e n i a w z g l ę d n i e n o w e l i z a c j i
postanowień uchwały nr 199/81 r . wydanej bez u p r z e d n i e g o
u z g o d n i e n i a ze Związkiem. Prowadzone b y ł y t e ż »ozmowy z korni
s j ą rządową w p o w y ż s z e j s p r a w i e , a l e n a p o t k a ł y na zdecydowa
ny opór władz a d m i n i s t r a c y j n y c h / a d m i n i s t r a c j a państwowa/ z
uwagi na p e ł n e p o p a r c i e uchwały nr 199/81 p r z e z ZZG 1 aparat
PZPR o r a z c z ę ś c i o w o p r z e z zarządy k o p a l ń .
3 . Krajowa S e k c j a Górnictwa NSZZ " S o l i d a r n o ś ć " nadal zdecydo­
wanie domaga s i ę p e ł n e g o p r z e s t r z e g a n i a Porozumienia Jastrzęk
s k i e g o z d n i a 3 . 0 9 . 8 1 r . oraz u z g o d n i e ń z rządem zawartych
w dniu 7 . 0 5 . 8 ! r i n i e przyjmuje o d p o w i e d z i a l n o ś c i za s k u t k i
w y n i k a j ą c e z r e a l i z a c j i p o s t a n o w i e ń uchwały nr 199/81 R.M.
p r z e z zakłady pracy r e s o r t u g ó r n i c t w a .
4 . Krajowa S e k c j a Górnictwa r e a l i z u j ą c żądania z a ł ó g g ó r n i ­
czych domagała s i ę z w i ę k s z e n i a p r z y d z i a ł ó w żywności a s z c z e
g o l n i e m i ę s a i j e g o przetworów d l a z a ł ó g g ó r n i c z y c h . Powyższa
p r e f e r o w a n i e u s t a l o n o również w programie NSZZ " S o l i d a r n o ś ć "
uchwalonym p r z e ^ I Krajowy Zlazd Deieaatów / t e z a 3 u s t , 3 / ,
nigdy jednak związek a n i tym b a r d z i e j KSG n i e domagała s i ę
p r z y d z i a ł u dodatkowych używek d l a górników. Karta z a o p a t r z ę
nia."G" z p r z y d z i a ł e m a l k o h o l u , kawy, papierosów i cukierków
n i e b y ł a uzgodniona z władzami związku jak również z Krajową
S e k c j ą Górnictwa, j e s t t o wyłączna i n i c j a t y w a władz a d m i n i s ­
t r a c j i państwowej,mająca na c e l u dodatkowe p o r ó ż n i e n i e mię­
dzy sobą pracowników w zakładach pracy i p o s z c z e g ó l n y c h z a ł ó c
zakładów p r a c y . Skutek t e n "udało s i ę " tymże władzom o s i ą g n ą ć
w całej pełni.
27.11.81
Przewodniczący Krajowej S e k c j i Górnictwa
/ - / Zdzisław Kosmalski
I
DOKUMENTY
302
AM '.fi ' ( i
Poniżej przedstawiamy rozwinięte uzasadnienie na^zmio sta
nfjwlska z zastrzeżeniem, że uotosunkowujemy się tutaj jedy­
nie do spraw generalnych.
Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie zasad dutałłlności
przedsiębiorstw państwowych w 1982 r. najwięcej wątpliwości
budzi w zakresie zawad zaopatrzenia matcrlułowo-technicznugo.
Zakres rozdzielnictwa materiałów i środków transportu
/por.rozdz. III 1 zełącznik 2,1/ jest nadmiernie szeroki i
sprzeczny z logiką reformy gospodarczej. Objęto rozdzielnic­
twem 15 podstawowych materiałów, a w tym grupy obejmujące ty­
siące pozycji np. wyroby hutnicza, wyroby przemysłu metali
nieżelaznych czy tworzywa sztuczne.
Zupełnie niezrozumiale jest dlaczego centralnemu rozdziel­
nictwu mają podlegać np. samochody osobuwc, gdy właśnie one
nadają się do szybkiego "urynkowienia".
Groźny może być też przymusowy monopol wytypowanych cen­
tral obrotu środkami produkcji /tzw.. obowiązkowego pośrednic­
twa/ w obrocie krajowym. Ogranicza to bardzo poważnie samo­
dzielność przedsiębiorstw oraz ich elastyczność działania. W
rezultacie będziemy mieli do czynienia albo zo wzmocnieniem
roli ministerstw gałęziowych, albo z tworzeniem superministerstwa zaopatrzenia /Urząd Gospodarki Materiałowej/, roz­
dzielającego arbitralnie większość smerwców 1 materiałów.
Obie konsekwencje są nie do przyjęcia.
Przykładem budowania monopolu są propozycje ustaleń w
sprawie gospodarki papierem /rozdz. III 5 2 - ust.4/, co sta­
nowi przy tym ukrytą formę kontroli nad działalnością prasy
i wydawnictw.
Rozporządzenie, przedłużając istnienie dotychczasowych
przepisów o zagospodarowaniu zapasów nieprawidłowych /rozdz.
III § 3 ust 5/, może praktycznie uniemożliwić swobodne dyspe
nowanie przez przedsiębiorstwa zbędnymi środkami trwałymi/co
zapewnia im już ustawa o przedsiębiorstwach/, co przekreśla
konwersję niewykorzystanego majątku produkcyjnego.
Sprzeczna z zasadami wolnego obrotu jest Uchwała Rady Mi
nlstrów nr 192 z 3.VIII.73 r. /por.§ 5, rozdz.III/.
Zbyt zawile w rozporządzeniu wyłożone zostały zasady gos­
podarki finansowej przedsiębiorstw. Jeżeli przedsiębiorstwo
ma być naprawdę samodzielne, a samorząd ma podejmować odpo­
wiedzialnie ekonomiczne decyzje, to zasady finansowe i zasa­
dy wynagradzania muszą byó możliwie proste i jasne.
Odnośnie zasad gospodarki finansowej rozporządzenie powta­
rza te wszystkie rozwiązania, które spotkały się z krytyką
Warszawa, 27.11.81 r .
podczas konsultacji projektów ustawy o systemie finansowym.
Rozporządzenie jednostronnie preferuje kategorię zysku /roz­
Frzew. grupy negocjacyjnej
dz. V/, podczas gdy wydaje się, że kategorią właściwą systeJ.Merkel
mówi samorządowemu jest dochód.
Przypuszczalnie w celu zapobieżenia zwiększaniu kosztów
t .i !• u •.-; ' .; k o
G r u p y
N e g o c j a c y j n e j
i preferowaniu wydatków płacowych, rozporządzenie projektuje
S
:' . ' ' . '
" S o l i d a r n O i i " d s. R e f o r wprowadzenie drakońskiego opodatkowania średniej płacy. Jed­
nakże proponowane w rozdziale IV /§ 6 ust.2/ rozwiązanie mo­
y
(i o a p o rj £. r- o z " j
v o b a o
r z ą d o w y o h
że zniwelować wszelkie bodźce do zwiększania wydajności pra­
r- o ,j « K t ó w
u a t a w.
cy 1 racjonalizacji zatrudnienia, a w rezultacie spowodować
skutek odwrotny od zamierzonego.
Grupa Negocjacyjna
Nie są jasne zasady tworzenia i wykorzystania funduszy
Komisji Krajowej
NSZZ Solidarność
przedsiębiorstwa. W § 7 ust.2 rozdz.V - przyznano Radzie Mi
d/s Reformy Gospodarczej
nlstrów niczym nie skrępowane prawo do określenia branż lub
Minister
nawet poszczególnych przedsiębiorstw, w których tworzone bę­
Członek Prezydium Rządu
dą obligatoryjnie inne fundusze niż powszechnie obowiązujące
Pełnomocnik Rządu
/określone w § 7 ust.l/.
d/s Reformy Gospodarczej
Projekt rozporządzenia nie precyzuje też mechanizmów fi­
prof.dr hab.Władysław Baka
nansowych mających na celu ochronę słabszych przedsiębiorstw
na
tzw. starcie do reformy, przed niezawinionym bankructwem
W trakcie rozmów prowadzonych przez Grupę Negocjacyjną
przy utrzymaniu generalnej zasady samofinansowania.
NSZZ "Solidarność" z Zespołem Ekonomicznym Komitetu Rady Mi­
Równoczesne usztywnienie systemu finansowego przedsię­
nistrów d/s Związków Zawodowych w dniach 15-18.X.br. strona
biorstw oraz cen /zasad cenotwórstwa/ jest niezgodne z logi­
rządowa przedstawiła do zaopiniowania projekt aktów mających
ką
reformy, ponieważ faktycznie sprowadzi do zera bodźcowe
stanowić prawną regulację reformy gospodarczej z mocą obowią­
działanie mechanizmu ekonomicznego /rynkowego/ w kierunku
zującą od dnia 1 stycznia 1982 roku.
Z dotychczas dokonanej oceny przedstawionych projektów wy­ zwiększania społecznie pożądanej podaży.
Bardzo tradycyjnie w rozporządzeniu potraktowany został
nika, że ze względu na istotne uchybienia merytoryczne zda­
system podatkowy. Tam gdzie działać powinny instrumenty eko­
niem naszego Związku nie mogą być one w tej postaci przedło­
nomiczne,
prowizorium zachowuje podejście przystające raczej
żone Sejmowi.
Stan zaawansowania prac nad projektami aktów prawnych czy­ do mechanizmu nakazowo-rozdzlelczego. Konstrukcja systemu po­
datkowego
ma
charakter wybitnie fiskalny /drenażowy/. Nadmieini mało prawdopodobnym możliwość wprowadzenia kompleksowej
na liczba podatków zaciemnia rozliczenia z budżetem 1 przej­
reformy gospodarczej z początkiem przyszłego roku.
rzystość mechanizmu finansowego. Konstrukcja rozliczeń z bu­
Zastępczym rozwiązaniem proponowanym przez Rząd miałoby
dżetem dywersyflkuje gospodarkę w zależności od sektorów,grup
być Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie zasad działalnoś­ wyrobów, typów jednostek gospodarczych itd., i daje arbitral­
ci przedsiębiorstw państwowych w roku 1982 /tzw. prowizorium/ ną władzę ministrowi finansów do indywidualizowania podatków
Znany związkowi "Solidarność" projekt prowizorium w żadnym 1 warunków ich płatności.
razie nie stanowi regulacji prawneJ,która byłaby wystarczają­
Wadliwa jest konstrukcja podatku obrotowego obliczanego od
cym warunkiem wdrożenia nawet wstępnego etapu reformy, zgod­
obrotu brutto. Konsekwencją tego jest konieczność zwolnienia
nej z akceptowanymi przez nasz Związek regułami.
od
podatku - sprzedaży artykułów zaopatrzeniowych i koopera­
Projekt rozporządzenia pomija wiele ważnych zagadnień, ni«
jest więc regulacją kompleksową. W jego treści natomiast znaj cyjnych aby uniknąć zjawiska kaskadowości podatku /tj.nali­
czania
podatku od podatku/.
dują się istotne zagrożenia dla samorządności przedsiębiorstw
Zastrzeżenia budzi również przyznanie Radzie Ministrów
i konsekwentnego działania mechanizmów ekonomicznych.
/W § 5 ust.3 rozdz. VI/ uprawnienia do określenia rodzajów
Utrwala on wręcz niektóre działające już od dawna niesprawnie
elementy nakazowo-rozdzielczego mechanizmu funkcjonowania gos­ kosztów i strat uznanych za nieuzasadnione "w odrębnym try­
bie".
Otwiera to pole do arbitralnych ocen bez żadnych okres
podarki .
lonyoh tu kryteriów i w dodatku do dowolnego określenia try­
W projekcio rozporządzenia nie dostrzegamy takie nowych
bu.
rozwiązań, które pobudzałyby ekWanta. w kierunku poprawy
Zasady finansowania wynagrodzeń i wydatków socjalnych nie są
efektywności, a przez to sprzyjały stopniowemu wychodzeniu z
jasno sformułowane. Duże wątpliwości budzi ostro progresywne
kryzysu.
O ś w i a d c z e n i e
Grupa rfegocjacyjna Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność" ds .
(V-formy gospodarczej uważa, że przekazanie do Sejmu przez Ra­
de Ministrów projektów ustaw dotyczących reformy gospodarczej
w ich obecnym kształcie byłoby przedwczesne, ze względu na
znaczne rozbieżności między tymi projektami a oczekiwaniami
społeczeństwa. Uważamy, że ze względu na wagę reformy rząd
powinien przekazać projekty ustaw do Sejmu dopiero po zaakcep­
towaniu ich przez nasz Związek. Uważamy, że byłby to konkret­
ny krok zmierzający do porozumienia społecznego, które obie
strony uważają za niezbędne.
Grupa negocjacyjna po wymianie uwag i wysłuchaniu informa­
cji o out poprawkach rządu do kolejnej wersji projektu "Rozpo~
rządzenia Rady Mlni3trów w sprawie zasad działalności przed­
siębiorstw państwowych w 1982" uważa za niezbędne 1 pilne aby
kolejne spotkanie negocjacyjne poświęcone było wyłącznie t e j
sprawie.
Uważamy, że niezbędną przesłanką reformy gospodarczej jesl
przekształcenie struktur w gospodarce narodowej. Zakłada to
realną likwidację Zjednoczeń, radykalną zmianę funkcji i ko­
masację ministerstw gospodarczych połączoną ze znaczną reduk­
cją rozmiarów administracji c e n t r a l n e j . Zakłada to również
właściwe instytucjonalne zabezpieczenie współudziału społe­
czeństwa a w tym związków zawodowych w kształtowaniu gospo­
darki narodowej, co wiąże się z koncepcją Społecznej Rady
Gospodarki Narodowej. Stwierdzamy też, że dotychczasowy udział
naszego Związku w przygotowaniu żywotnie go interesujących
aktów prawnych nie pozostaje w żadnym stosunki* do znaczenia
Związku. Sytuacja ta musi ulec zmianie, aby porozumienie spo­
łeczne mogło być realizowane również w tak ważnej sprawie,
jaką j e s t reforma gospodarcza.
W związku z informacją, że rząd zamierza wprowadzić w życie przepisy w sprawie zasad działalności przedsiębiorstw
państwowych w 1982 bez poprzedzenia ich aktem ustawodawczym
wydanym przez Sejm, a upoważniającym rząd do wydania rozporzą­
dzenia - stwierdzamy, że stwarza to sytuację niebezpieczną z»
społecznego punktu widzenia. Przepisy te bowiem nie przeszły­
by przez f i l t r kontroli parlamentarnej-, a przedłożony tekst
projektu j e s t nie do zaakceptowania ze wzgiędu na jego zbyt
dalekie odstępstwa od zasad społecznie oczekiwanej reformy
gospodarczej.
DOKUMENTY
opodatkowania przyrostu wynagrodzeń" w przeliczeniu na jedne­
go zatrudnionego /przy przyroście powyżej 7% stawka obcisłe-1
nla wynosi 800%/. Rozwiązanie takie może w praktyce niwelo­
wać bodźce motywacyjne.
W projekcie rozporządzenia pozostaje niejasna zasada płacy
gwarantowanej. Mato szczególne znaczenie wobec możliwości
znacznego wzrostu cen artykułów konsumpcyjnych, powodującego
spadek płacy realnej. W tych warunkach wydaje się takie niez­
będnym wprowadzanie indeksacji płac, bazując na ruchu cen kc
szyka dóbr podstawowych, ustalonego w porozumieniu ze związ­
kami zawodowymi. Rozwiązania proponowane w rozdziale II /§8/
nie stwarzają wystarczających gwarancji ochrony płac real­
nych, jednocześnie uoztywniając znacznie mechanizm cenotwór­
czy.
Administracyjne ustalanie przez organy cenowe "marz han­
dlowych" przesądza, że reforma nie dotknie przedsiębiorstw
handlowych, a ustalanie "zysku niezbędnego" w przedsiębior­
stwach podważa zasadę ssmofinansowanla.
Wiele wątpliwości kidzą rozwiązania w kwestii handlu zagra
nicznego. Rozporządzenie proponuje ?:nwlły i silnie ogranicza
jacy mechanizm koncesjonowania preferujący "starych" ekspor­
terów /warunek w § 1 ust.2 pkt.l rozdz. VII/, a więc utrud­
niający "wejście" nowym jednostkom, co nie będzie działało
proeksportowo. Przyjęte kryterium 25t udziału eksportu w pro
dukcji oraz/lob
1 mld zł eksportu jest na tyle restryktyw­
ne, że praktycznie wyklucza przyznanie koncesji nowym ekspor
terom.
Przyjęte wskaźniki kursowe nla stwarzają zachęty do eksn
portu. Zmuszają one do stosowania uznaniowych dopłat szcze­
bla centralnego, co podważa zasadę parametrycznego sterowa­
nia.
Rozbieżność mlędnykursem dopuszczenia do eksportu /65 zł/
< doi x 1,5/ a przelicznikiem kursowym, przyjętym do wyceny
surowców /50 ał/dol/ rodzi tendencją do materiałochłonnego
eksportu, a nawet grozi tzw. "ujemnym eksportem" /tj. sytua­
cją gdy opłaca się eksportować produkt gotowy, gdy cena de­
wizowa nie pokrywa wartości dewizowej wkładu materiałowego/.
Wątpliwości budzi również metodyka ustalania stawek odpi­
su dewizowego, szczególnie ich Indywidualizacja oraz niejas­
ne kryteria kształtowania grup przedsiębiorstw o jednakowych
stawkach.
Zasada rachunku wyrównawczego w handlu zagranicznym jest
systemowym cofnięciem się do okresu sprzed 20 lat. Przekreś­
la ona możliwość parametrycznego sterowania cenami i kursami
grozi utrzymaniem typowych przetargów z Ministerstwem Handlu
Zagranicznego o jak największe dotacje.
Wiele zastrzeżeń budzi rozdział dotyczący planowania.Prze
de wszystkim projekt rozporządzenia budzi duże obawy utrzyma
nia dyrektywności planu centralnego, brakuje bowiem nadal
precyzyjnego określenia tzw.sfery chronionej, a w szczegól­
ności zakresu działania "programów operacyjnych", 00 stwarza
niebezpieczeństwo znacznego i niekontrolowanego ich rozsze­
rzania.
Negatywne konsekwencje może takie pociągać za sobą wprowadzeń
nie zaka-zu zmiany powiązań kooperacyjnych pomiędzy przedsię­
biorstwami. Może to znacznie utrudnić proces dokonywania ijie:
zbędnych przestawień strukturalnych w gospodarca, a takie de
monopolizacji gospodarki i uruchamiania mechanizmu konkuren­
cji.
Nadmieniamy toż, że zastosowana w § 3 rozdziału o plano­
waniu konstrukcja stanowi subdelegację niedopuszczalną w śwfe
tle zasad legislacji. Nie można bowiem umieszczać delegacji
w akcie, który już jest wykonaniem delegacji.
Zasadniczą luką prowizorium jest zupełny brak wyjaśniania,
jaka będzie w najbliższym roku struktura i funkcja organów
centralnych, zwłaszcza wobac zapowiadanej reorganizacji mi­
nisterstw funkcjonalnych. Nie wiadomo zatem,•jakie organy i
- w jakich formach władczych będą oddziaływały na przedsiębior.
stwo.
Do powyższych uwag załączamy robocze materiały dotycząca
projektów aktów prawnych wprowadzających reformę gospodarczą;
Ze względu na trwające jeszcze konsultacje 1 praca opiniodaw­
cze w różnych ogniwach naszego Związku, kolejne materiały bę­
dziemy przekazywać w czasie trwania negocjacji.
Zwracamy się takie z uprzejmą prośbą ° bieżące przekazywa­
nie aktualnych projektów aktów prawnych, gdyż z posladar"'ch
przez nasz Związek informacji wynika, że conajmniaj niekcóre z nich mają już kolejne wersje.
M-wa,22.11.81 r.
Członek Prezydium Komisji Krajowej
NSZZ solidarność /-/ Jacek Markel
Załącznik nr
W
r
r
d
c
s t ę p n e
o p i n i e
na
t e m a t
n i a k t 6y c h
a k t ó w
p r a w n y c h
d o t y c z ą c y o&J
e f o r m y
g o s p o d a r c z e j
z g ł o s z o n e
o t y c h c z a s
w
t r a k c i e
k o n s u l t a - ;
ji
w
N S Z Z
" S o l i d a r n o ś ć "
Ż, Uwagi o rządowym projekcie ustawy o planowaniu.
Oprać. Sieć Organizacji Zakładowych NSZZ "Solidarność"
wiodących zakładów pracy /pattfzi Dokumenty Sieci 1 cz.V.rozdz;
A sł 1 ppk-1,2,3 1 rozdz. B p. 1,2,3^*4,5 - M nr 22, 8.305, 1
306 /.
303
AS 56 ( 1 9 ) ,
II. Uwagi szczegółowa do projektu rozporządzania Rady Minis­
trów w sprawie wykonania m t a w y o przedsiębiorstwach
paHstwowych•
1. W sprawis zasadniczej, tj. obowiązkowych zrzeszeń przedeit
blorstw, projekt rozporządzenia jest sprzeczny z ustawą o
przedsiębiorstwach państwowych. Art.60 ust.2 ustawy mówi bo­
wiem, że zobowiązanie do utworzenia zrzeszania moi* nastąpić
tylko "w wyjątkowym wypadku społecznie 1 gospodarczo niezbęd­
nym" . Tymczasem rozporządzenia w § 72 przewiduje ai 7 powo­
dów tworzenia takich zrzeszeń i to bynajmniej nia o wyjątko­
wym charakterze, lecz w takich celach jak m.in. organizacja '
zaopatrzenia, badanie rynku, popieranie postępu naukowo-tech­
nicznego, organizacja wspólnych służb informacyjnych.
Takie przepisy wskazują na to, ie władze zamierzają usank­
cjonować tendencje utrzymania dotychczasowych zjednoczeń zml«
nlając jedynie ich nazwę na zrzeszenia, cc jast nledopuszcza]
ne.
Przymusowemu zrzeszaniu się podlegać mogą jedynie przedsię­
biorstwa wymlenionwe w art.5, ust.l ustawy o przedsiębior­
stwach państwowych.
2. Projekt rozporządzenia jest niedopracowany i w niektórych
miejscach zawiera oczywiste niekoneakwancje. Na przykład w
§ 92 i § 98 przewiduje tlę odpowiednio rozwiązania zrzeszenia
bądź wykluczanie członka obowiązkowego zrzeszenia,. Jeśli
zrzeszone przedsiębiorstwa naruszają prawo bądź umowę o zrza
szenia.
Najpierw więc zmusza się przedsiębiorstwa do zrzeszania się,
a potem w formie"ukarania" uwalnia się je od tego obowiąsku.
3. Ustosunkowując się do poszczególnych przepisów projektu
rozporządzania RM postuluje się następujące zmianyi
3.1. W § 94 p.2 - uzupełnić należy skład komiaji przygotowu­
jącej utworzenie przedsiębiorstwa wspólnego o przedstawicie­
li związków zawodowych 1 stowarzyszeń naukowych, społacznozawodowych oraz organizacji działających na rzecz ochrony
•
środowiska. Doprowadzi to do zgodności przepisu rozporządzaj
nia z treścią ustawy /zob. art.12. unt.3 ustawy/.
3,4, W § 20 - dodać należy p.3. określający, ia dyrektor bia
rca udział w głosowaniu po uzgodnieniu swego stanowiska z
przedstawicielem rady pracowniczej danego przedsiębiorstwa.
Ewentualny spór rozstrzyga ich rada pracownicza.
3.3. § 29 jest niezgodny z ustawą. Ustawa w art.ll ust.4 da­
je bowiem Radzie Ministrów jedynie prawo do określenia warun
kow i trybu tworzenia przedsiębiorstw wspólnych, a nia do
ograniczenia uprawnień samorządu takiego przedsiębiorstwa.
3.4. W § 43 - skreślić należy ałowa "lub organizacyjnych".
Zmiany organizacyjna takie jak łączenia i podział przedsię­
biorstwa, nie mogą być calem samym w sobie i nla mogą być do
konywane z przyczyn pozaekonomicznych.
3.5. § 46 p.2 należy skreślić w oałośoi. Powodem do likwida­
cji przedsiębiorstwa jnoie być bowiem tylko £«-nos zenia prze­
zeń stałych strat. Jeśli takich strat przedsiębiorstwo nie
ponosi nie można jago likwidować pod pożerali fcrsku iipjtrzabowania społecznego M jago działalność,- ;'./łaa».-i&, gc.., jacy
dować ó tym miałaby administracja centralna.
3.6. W § 46 p. 3 usunąć należy tuoillwoifć likwidacji przedzie
biorstwa, w celu należytego zagospodarowania Środków trwa­
łych przedsiębiorstwa. Utrzymania rezerwowych uway produkcyji
nych jest bowiem norma ,ną, ©konotsioznie uzassdr.ioną praktyką1
jeśli nie prowadzi do r.ierantowności przedsiębiorstwa.
3.7. w § 47 p.l. dodać należy wyrazyi "z włs-inej inicjatywy
lub na wnicaak Rady Praocwniosej przadsi^bi-irstwa. Knios*i.
Rady Pracowniczej przadaiąbioratwa jast wiążącym dla jago
organu założycielskiego",.
3.8. W § 50 skreślić należy slow* "łączeniu" i "podziała",
gdyż zarządzenie ołącseniu i podziale wymaga najpierw zgody I
Rady Pracowniczej, późniejsza spraeeiwy 1 zki-t^i -,ą nielogi-i
ozne< /-zob.art.23 ust.l ustawy/.
3.9. Po § 57 należy dodać nowy paragraf o następujący* brzml<
niui "1. Z wnioskiem o podział prEecWięb'iorst>3 polt,jjj»oy»i
na wyodrębnlanleu zakładu jsruadgięjbiorstw* i przekształcaniu
go w samodzielne przedsiębiorstwo wystąpić równie* mole właś­
ciwy organ earaoroądu zakładu do Rady pracownica*3 przedsię­
biorstwa. Rada Pracownice!" przedsiębiorstwa wyraża zgodę na
ten wniosek po uzgodnieniu terminu wyetąpiaaia zakładu, tak
ażeby nia zaszkodziło to zasadniczym Interesom i-rzedsiębior-j
stwa i załogi.
2. Rada Rracownlcza składa wniosek o wydrębnlania zakłada do'
organu założycielskiego przedsiębiorstwa".
3.10. § 61 do § 65j likwidację przedsiębiorstwa regulować-wii
ny przepisy ustawy o upadłości przedsiębiorstwa, a nia ros- |
porządzenie Rerty Ministrów /zob.art.26 ust.2 ustawy/.
3;11. W § 69 należy skreślić fragment punktu 2 mówiący o zbyJ
waniu składników mienia "po uprzednim bezskutecznym zaofiaro-j
waniu ich sprzedaży jednostkom gospodarki uspołecznionej".
3.12. § 7 2 należytJtreśliój wymienione powody tworzenia zrza-i
szeń obowiązkowych są sprzeczne z uatawą /zob.ert.SO ust.2
ustawy/.
3.13. W § 73 p.l i p.2 należy wyjaśnić, że chodzi o działał-!
ność tzw. "biura"zrzesz«nia . ,
3.14. W § 76 skreślić należy p.2. Wykonywanie umowy winno byd
zabezpieczone na drodze ekonomlczno-prawnej, a nie w drodze
przymusu pozaekonomicznego.
3.15. W § 78 p.l dodać należy sformułowanie analogiczna do
propozycji uzupełnienia § 20 p.3.
I
DOKUMENTY
3.16. W § 79 p.) należy sprecyzować, iż "dyrektor kieruje
działalnością biura zrzeszenia".
3.17. W § 79 p.27" należy zapisać, iż chodzi o dyrektora zrze­
szenia .
3.18. W § 90 należyskreślić p.l 1 w Jego miejsce wprowadzić
brzmienlei "nadzór nad zrzeszeniem oraz kontrolą i oceną dzif
łalności zrzeszania prowadzą państwowe organa kontroli".
3.19. § 90 p.2,
należy skreślić.
3.20. § 92 p.2 i p.3 należy skreślić jako nielogiczne.
III Uwagi końcowa.
1. UsŁawę" o przedsiębiorstwach państwowych z dnia 25 wrześniu
1981 C. Orel przepisy wykonawcze do niej należy rozpatrywać
w ścisłym powiązaniu z ustawą o samorządzie załogi przedsię­
biorstwa państwowego z dnia 25 września 1981 r.
2. Braki 1 ib niewłaściwe regulacje prawne w rozporządzeniach
wykonawczych do ustawy ó przedsiębiorstwach państwowych rzu­
tują negatywnie na realizację ustawy o samorządzie załogi
przedsiębiorstwa - w praktyce.
3. Ustawa o samorządzie załogi przedsiębiorstwa państwowego
nie zawiera formalnych delegacji uprawnień, adresowanych bez­
pośrednio do Rady Ministrów. Odwołuje się natomiast do usta­
wy o przedsiębiorstwach państwowych, rozporządzeń wykonaw­
czych do niej lub do innych aktów normatywnych w takich kwes­
tiach, jaki
3.1. powołanie i odwołanie dyrektora przedsiębiorstwa /art.2*
ust.2. ustawy o samorządzie załogi przedsiębiorstwa państwo­
wego/
3.2. zakros działania związków zawodowych, okrasie - przygo­
towywaną ustawą o związkach zawodowych oraz przepisami Kodek­
su pracy /art.36 ustawy/,
3.3. organizację i funkcjonowanie samorządu załogi w przed­
siębiorstwach, o których mowa w-art.6 ustawy o przedsiębior­
stwach państwowych /art.48 ustawy/,
3.4. zakres stosowania ustawy /o samorządzie/ do przedsię­
biorstw, o których mowa w art.5 ustawy o przedsiębiorstwach
państwowych oraz do przedsiębiorstw, które w całości lub w
części pracują poza granicami kraju /art.49 ustawy/,
3.5. sposób uczestniczenia załóg w zarządzaniu państwowymi
organizacjami gospodarczymi, które nie są przedsiębiorstwami
/art. 50 ustawy/.
Lir.O;,i.ni.a na temat projektu ustawy o gospodarce finansowej
• Mlsięblorstw państwowych"/wersja z 10.10.19Blr./ i
lektu wstępnego rozporządzenia^Rady Ministrów w spra­
wie szczegółowych zasad gospodarki finansowej przedsię-~
b iors tw~pańs twówyeh.
1. Projekt ustawy jest zbyt blankietowy i pozostawia zbyt wl«
le delegacji do rozporządzeń wykonawczych. Są to niekiedy de­
legacje dwustopniowe /np. § 6 projektu rozporządzenia/. Ustawa winna zawierać definicje kategorii ekonomicznych oraz wycpująoą charakterystykę zasad gospodarki finansowej przediorstw. Rola rozporządzeń wykonawczych powinna zostać
•prowadzona do dwóch sferi
304
AS 56 ( 2 0 )
1 arbitralność decyzji finansowych oraz deparametryzację cen
w handlu zagranicznym /działanie zbliżone do dotychczasowego "
zryczałtowanego zwortu akumulacji/.
7. Sprawą otwartą jeat zakres stosowania mechanizmu wyrównaw­
czego cen w handlu zagranicznym /Art.20, ust.3-5; Art.21/.
Jeśli system ten obejmie zbyt wiele produktów, w praktyce nas
tąpi deparametryzacją cen w handlu zagranicznym.
8. System wyrównawczy cen w branżach charakteryzujących się
szczególnie dużą rozpiętością rentowności przedsiębiorstw
/Ąrt.23/ jest nie do przyjęcia, z punktu widzenia zasady sa­
mofinansowania. W przypadku różnic warunków technicznych ?•'•
sowanie "urawniłowki" nie ma żadnego uzasadnienia z ogoli
społecznego 1 ogólnogospodarczego punktu widzenia. Wręcz fi.,-,
clwnie w interesie społecznym leży, aby najlepsze szanse roz­
woju /a więc najdogodniejszą sytuację finansową/ mieli produ'
cenci najefektywniejsi. Cena krańcowa /a nie średnia/ powin'
na odzwierciedlać warunki dzlH?,i lnoścl najmniej efektywnego
producenta, który znajduje jeszcze popyt na rynku, w przypad
ku różnic w warunkach naturalnych mamy do czynienia z klasy­
czną kategorią renty, którą może przejmować budżet Państwa
przy pomocy odpowiedniego systemu podatków /od zasobów natu­
ralnych, gruntowego itp./.
9. Nie do przyjęcia jest również koncepcja malejących dota­
cji podmiotowych w latach 1982-3 "... dla przedsiębiorstw,
które z przyczyn od nich niezależnych nie mogą osiągnąć niez;
będnych środków na ich samofinansowanie" /Art.53/. Jest to
zbyt 'szeroka "furtka", w której w praktyce może się zmieścić
każde przedsiębiorstwo.
10. Nie zamknięta lista funduszy, z jednoczesnym pozostawie­
niem Radzie Ministrów możliwości tworzenia w drodze rozporzą­
dzenia Innych funduszy /Art.7/.
IV. Opinia na temat projektu II UBtawy o opodatkowaniu jed­
nostek gospodarki uspołecznionej.
1. Nie zamknięta lista podatków - klauzula "... oraz podatki
wynikające z odrębnych ustaw podatkowych" w Art.3, ust.l
Stwarza to możliwość ponownego skomplikowania systemu podat­
kowego w przyszłości.
2. Tradycyjna konstrukcja podatku obrotowego /od sprzedaży
brutto/. Powoduje to niebezpieczeństwo kilkakrotnego opodat-i
kowania tego samego wyrobu w różnych stadiach przetwórstw/kaskadowa konstrukcja podatku/. DylemAt ten próbuje się
wiązać również w sposób tradycyjny - poprzez zwolnienie r.
podatku w zasadzie większości produkcji zaopatrzeniowej, in~,
westycyjnej 1 kooperacyjnej /Art.30 ust.l/, co w rezultacie !
wypacza relacje cen w gospodarce. 0 wiele lepszym rozwiążąniera byłby podatek obrotowy od wartości dodanej.
3. Duży zakres zwolnień i ulg od podatku obrotowego, jak rówi
nież szerokie uprawnienia w tym zakresie, pozostawiono Radzia
Ministrów i Ministrowi Finansów. Może to w praktyce prowa­
dzić do daleko idącej indywidualizacji wymiaru podatku, co
jak wiadomo, grozi uruchomieniem szkodliwych procesów prze­
targowych, rozmyciem kryteriów rachunku ekonomicznego oraz
rozregulowaniem
systemu cen.
- o k r e ś l a n i a numerycznych w i e l k o ś c i poszczególnych instrumen­
4. Zła konstrukcja podatku dochodowego - od zysku - oraz
tów ekonomicznych,
zbyt ostra progresja tego podatku. Przy nielimltowaniu fundu
- precyzowania czysto technicznych aspektów funkcjonowania
szu płac stwarza to silny bodziec do "ucieczki w koszty",
•••mu .
szczególnie, że kryterium progresji stanowi stopa rentownoś­
2. Pozostawieni* Radzie Ministrów delegacji do ustalania
ci. Podstawą opodatkowania powinien być dochód brutto, a nie
'dołowych zasad gospodarki finansowej określonych sekto­
zysk /patrz - uwagi nt. projektu ustawy o gospodarce finanso­
rów, branż lub przedsiębiorstw /Art.30, ust.l/ stVarza pola
wej/.
do indywidualizacji zasad systemowych i poszczególnych para­
V. Opinia na temat projektu dokumentu pt. "Podstawowe zasady
metrów, ze szkodą dla motywacji proefektywnościowej /przetar­
' systemu motywacyjnego" /wersja z października 1981 r./
gi o parametry/.
1. Dość skomplikowany~l~mało czytelny sposób określenia po- [•
3. Projekt ustawy przyjmuj* jako podstawowy wariant systemu
złomu
płac gwarantowanych /§ 1 ust.3/.
finansowego - wariant oparty o kategorię zyaku. Wariant / d o ­
2. W jakim celu operuje się pojęciem "wyjściowego funduszu
chodowy" traktuje się raczej jako wyjątek od reguły /Art.31/
płac" /§ 1 ust.3/? Czyżby była to nowa formuła limitowania
Jest to poważny błąd merytoryczny. W systemie samorządowym
funduszu płac? Jeśli tak, to przeczy to zasadom samofinanso­
nie ma bowiem skutecznych bodźców do powiększania zyaku,
wania* 1 pełnej płynności pieniądza,
szczególnie, jeśli przewiduj* się opodatkowani* zysku i fun­
3. Niejasna rola i charakter "... ustalonych granic płac maduszu udziału załogi-w zyaku /boaścuje to do maksymalizacji
Jcsymalnych "w części gwarantowanej" /§ 5. ust.l/.
kasztów, szczególni* płacowych/, Nieuchronną konsekwencją
systemu opartego o kategorię zysku musi być limitowanie fundi
4. Dokument utrzymuje w zasadzie"dc'•- /chczasowe centralne In-!
szu płac /kwotowe lub pośredni*/, ze wszystkimi ujemnymi *t*or<
•trumonty polityki płao - zasady wynagradzania, taryfikato­
ami z nim związanymi. Jedynym logicznym rozwiązaniem w przed­
ry kwalifikacyjne jednolite ramowe tabele płao /§ 5 ust.2/. |
siębiorstwach samorządowych Jest wariant swobodnego podziału
Możliwość skutecznego sterowania polityką płao przy pomocy ti
dochodu czyatego na cel* płacowe i inwestycyjne.
go typu instrumentów jest iluzoryczna z następujących przy­
czyni
4. zasady podziału amortyzacji w okreaie przejściowym/A-t.35/
- trudno przewidzieć różne szczegółowe sytuacje w całej gos­
stanowią naruszenia zasady samofinansowania. Stanowi to antypodarce, szczególnie w warunkach dużej samodzielności działa;
bodziec do finansowania inwestycji ze środków własnych. Ca­
nia przedsiębiorstw,
łość amortyzacji powinna pozostawał* ' przedaiębioratwaoh.Le­
pszym rozwiązaniem, wyrównującym a; .iae rozwojowe przedsię- , - galopująca inflacja szybko zdezaktualizuje wszystkie siatki
biorstw, byłoby generalne przeszacowanie środków trwałych.
płac,
- w warunkach swobody wyboru form wynagradzania /§ 5 ust.3/
5. Możliwość wyodrębniania w lataoh 1982-3 wyniku finansowe­
go w handlu zagranicznym /Art.36/ 1 .ustalania nagród.za wyni­ i tworzenia ruchomych składników płac wystąpi znana z przesz'
ki w handlu zagranicznym jeat sprzeczna z logiką reformy /in­ łości tendencja do deformacji systemów wynagradzania, w celu:
tegracja wyników, płynność pieniądza, integracja funduszy wy­ ominięcia barier przez nie ustanowionych /preferowanie akor­
du, zaniżanie norm, tworzenie sztucznych etanowisk kierowni­
nagrodzeń/. Mechanizm taki jednostronnie preferuje eksport
czych, zamiana ruchomych składników w składniki de facto sta<
bezpośredni za wszelką cenę /kosztem np. dostaw kooperacyj­
nych dla eksportera wyrobu finalnego/. Podobna uwagi krytycz-; łe, manewrowanie nomenklaturą zawodów i stanowisk ltd./,
ne można zgłoaić pod adresem skądinąd bardzo atrakcyjnego me­ - trudno będzie uniknąć globalnych przetargów płacowych 1 to
w układzie gałęzlowo-braniowyra /umacniającym w ton sposób dc
chanizmu samofinansowania dewizowego /Art.18/.
tychozaeowe struktury resortowe/.
6. Należy zrezygnować z instrumentu zwrotu i budżetu Państwa
W związku z powyższym powinna nastąpić daleko posunięta d<
ceł Importowych i podatku obrotowego z wcześniejszych faz
PŁodukcji"/Art.20, ust.l/ . W praktyce rodzi to przetargowośd centralizacja zasad wynagradzania /w ramach środków wypraco-
DOKUMENTY
win, eh przez przedsiębiorstwa/ .
S. apłącsnla podatku od przyrostu wynagrodzeń1 w ciężar funduszu udziału załogi w zysku /§ 4 ust.5/ nie jest zrozumiałe.
i i', w praktyce podatek może obciążać fundusz, będący częścią
l*"ń"t:dwy opodatkowania?
fi. Dyskusyjna jest również zasada opodatkowania przyrostu
średniej płacy. Przy zbyt silnej progresji może to być antybo.lźcem wzrostu wydajności pracy a jednocześnie zachętą do
wzrostu zatrudnienia.
Sieć Organizacji Zakładowych
NSZZ Solidarność
Wiodących Zakładów Pracy
VT. Uwagi do projektu uchwały Rady Mlnistróy w sprawie podstł
wowycFi jasad funkcjonowania systemu zaopatrzenia materia­
łowo ^tachn 1 cznego w przejściowym określa wdrażanlaTrojormy gosp_o<3arczej .
ft. I. Uchwala niewątpliwie umacnia rozdzielczo-nakazowy sys­
tem zarządzania choć w okresie przejściowym centralne roz­
dzielnictwo surowców 4 materiałów jest konieczne. Wątpliwości.
natomiast może budzić bardzo duży zakres produktów objętych
rozdzielnictwem a także duia liczba bilansów obligatoryjnych
sporządzonych w tradycyjny sposób.
2. Przyjęte jest rozdzielnictwo wyłącznie za pośrednictwem
Central Zbytu. Utwierdza to monopol dostawcy i będzie Istot­
ną przeszkodą w szybkiej llwkidacji pionowych struktur gałę­
ziowych. Jak wynika ponadto z ustawy preferowani będą więksi
odbiorcy - kombinaty, zrzeszenia, lub zjednoczenia. Tzw.wspól­
na polityka zaopatrzenia pozostawi zjednoczeniom lub zrzesze­
niom pełnię władzy nad przedsiębiorstwami. Samodzielność tych
ostatnich w zakresie substytucji czynników produkcji oraz produkcyjno-handlowej będzie fikcją.
3. Z wykazu bilansów wynika, iż tradycyjny przekrój branżowo-in3tytucjonalny Jest decydujący bez uwzględnienia związ­
ków substytucyjnych 1 komplementarnych. W dalszym ciągu nie
widzi się np. wspólnego bilansu paliwowo-energetycznego uwz­
ględniającego łącznie różne źródła energii.
4. Projekt uchwały nie jest chyba skoordynowany z innymi
aktami prawnymi,a w szczególności z decyzjami dot. zmiany cen
zaopatrzeniowych, które zapewne wywołają zmiany w Htrukturzo
zużycia.
5. Wymienione priorytetowe cele społeczno-gospodarcze bu­
dzą wątpliwości, gdyż umożliwiają dość dowolną interpretację
np. obronność i bezpieczeństwo kraju. Nie uwzględnia się w
nich ponadto problematyki opłacalności np. eksport. Wreszcie,
co najważniejsze,zupełnie pomija Blę zagadnienie konwersji
gospodarczych. Np. z ustawy niedwuznacznie wynika, że drobny
przemysł, rzemiosło, sektor prywatny będą pomijane w rozdziel­
nictwie deficytowych materiałów i surowców. Zupełnie nie bie­
rze się pod uwagę tych priorytetowych dziedzin, które umożli­
wiają rozwój pracochłonny charakteryzują się wysoką stabil­
nością ltp.
6. Uchwała stanowi wstęp do koncentracji organizacyjnej
przedsiębiorstw.
7. Brak jakichkolwiek zabezpieczeń zapewniających równorzędność kontraktową między dostawcami i odbiorcami.
NSZZ "Solidarność" Ośrodek Badan
Społecznych Łódź dr Henryk Maracarz
B. Obecna sytuacja charakteryzująca się dezorganizacją rynku
drastycznymi niedoborami podstawowych artykułów konsumpcyj­
nych i zadpatrzenlowych oraz potrzebą szybkiej przebudowy
struktury gospodarki przemawia za utrzymaniem systemu roz­
dzielnictwa w zakresie zaopatrzenia materiałowo-technicznego.
Lektura projektu Uchwały Rady Ministrów w sprawie podstawo­
wych zasad funkcjonowania systemu zaopatrzenia materiałowotechnicznego w przejściowym okresie wdrażania reformy gospo­
darczej budzi jednak pewne wątpliwościi
1. Zakres stosowanego rozdzielnictwa wydaje się być zbyt
obszerny /82 artykuły/, zwłaszcza gdy uwzględni się fakt,ża
od 19 82 r. w obrocie tymi artykułami obowiązywać mają ceny
oparte na cenach światowych, które w argumentacji twórców no­
wego systemu cen - będą cenami - parametrami. Kwestia rela­
cji nowego systemu cen do proponowanego systemu rozdzielnic­
twa została pominięta.
2. W procesie podejmowania decyzji będzie - zgodnie z pro­
jektem Uchwały - uczestniczyć zbyt duża ilość jednostek
umiejscowionych na różnych szczeblach 1 w wielu pionowych
układach hierarchicznych, co grozi rozrostem informacji, prze­
kraczającym racjonalne rozmiary oraz uciążliwą i długotrwałą
procedura podejmowania decyzji /Rada Ministrów, Komisja Piane
wania, Urząd Gospodarki Materiałowej, Ministerstwo Rolnictwa
i Gospodarki żywnościowej, ministerstwa gospodarcze w zakre­
sie działalności mediacyjnej jednostki gospodarczej niższych
szczebli. Zachodzenie na siebie zakresu kompetencji decyzyj­
nych poszczególnych szczebli/.
3. Brak jasnego określenia długości okresu stosowanego
rozdzielnictwa /§ 5/ oraz uprawnienia Ministra Gospodarki Ma­
teriałowej o zakazach stosowania niektórych artykułów na
określone cele /§ 6 p.4/ skracać mogą horyzont czasowy dzia­
łania organizacji gospodarczych 1 przyczyniać się do gromadzę
nia nadmiernych zapasów w celu zapewnienia przez jednostki mo­
żliwości elastycznego działania.
306
AS 56 ( M)
4. Niezgodna z duchem reformy jest kwestia obowiązkowych
łączeń jednostek wymienionych w 5 4 p.3 oraz poSrednlctwo—
jednostek handlu zagranicznego w Imporcie /§ 9 p.l/.
5. Projekt Uchwały nie porusza kwestii zmiany priorytetów
w zależności «l kształtowania się sytuacji, nie określą, czy
priorytety mają obejmować całą produkcję przedsiębiorstw czy
tylko ich część, oraz nie zawiera kryteriów rozdzielnictwa po
za celami priorytetowymi.
NSZZ "Solidarność" Region ŚrodkowoWschodni, Ośrodek Badań Społecznych
Lublin, Królewska 3
VII. Uwagi do projektu Rozporządzania Rady Ministrów w spra­
wie systemu wyrównawczego w handlu zagranicznym.
Zaletą Istniejącego Rozporządzenia Rady Ministrów w stosun­
ku do poprzednio prezentowanego projektu Uchwały RM w sprawie
rozliczeń finansowych W eksporcie i Imporcie jest odejście od
koncepcji stosowania podatku eksportowego, odbierającego środ­
ki finansowe bardziej efektywnym eksporterom.
W eksporcie można więc chyba wreszcie mieć nadzieję, że pod­
stawowym instrumentem stymulowania eksportu będzie wyłącznie
polityka kursowa, która oparta być powinna na granicznym kur­
sie równowagi planu. Pozostawienie jednak w imporcie systemu
dopłat i obciążeń wyrównawczych jest nie do przyjęcia, ponie­
waż spowoduje on podobnie jak i w poprzednich latach silną
presję na import i dofinansowanie nieefektywnego importu,któ­
ry zawsze przecież uzasadnić można potrzebami rynku wewnętrz
nego.
W w/w rozporządzeniu mówi się o wskaźniku efektywności H
nansowej eksportu /HF/ Wskaźnik ten dotyczy oceny wyłącznie
pojedynczych transakcji eksportowych i nie może być dalej sto
sowany w handlu zagranicznym jako podstawowy wskaźnik oceny
opłacalności eksportu. Niezbędne jest więc odejście od w/w
wskaźnika na rzecz oceny poszczególnych wariantów eksporto­
wych /wyboru towarów i rynków/ na podstawie kryteriom zyefcu
mierzonego w parametrycznych oenjtch równowagi.
8
M
D
C
2 - Mr D - C
.sysk w eksporcie
- kurs graniczny dewiz
- uzysk dewizowy z eksportu
- koszty poniesione w eksporcie.
oprać.dr. Kofu Wysokińuka
VIII. Uwagi do projektu Uchwały Hady Ministrów w śpiewie »j
runkcfc nadawania uprawnień do 'prowadzenia dzIaTaTnoiSi- i
handlu zagranicznego oraz zmian w organTzaclir aparatu
handlu zagranicznego.
Bardziej słusznym wydawałoby się pozostawienie decyzji od
nośnie wyboru rynków i produktów wyłącznie w gestu przedsię­
biorstwa, a nie 1 MUZ.
Przedsiębiorstwo bowiai^jako jednostka bezpośrednio działają
ca na rynkach zagranicznych,powinno mieć zawsze możliwość
swobodnego podejmowania decyzji odnośnie wyboru oraz zmiany
rynków i produktów, stosownie do zmian jakie zachodzą w syin..
cji panującej na tych rynkach i wymagań odbiorców. Daje to
możliwość wykorzystywania nadarzających się okazji 1 sposób
noścl rynkowych oraz unikania ewentualnych zagrożeń 1 podei
mowanla szybkich operatywnych decyzji, a nie dopiero odwoły
wanle się 1 czekanie na zmianę decyzji przez szczebel oantral
ny.
Podstawowym kryterium nadawania koncesji jednostce gospodarz
jącej powinno być kryterium maksymalizacji zysku w eksporcie
i imporcie, a dopiero dalsze znaczenie mogą mleć kryteria w\
mlenione w § 5 p. 1 Uchwały.
Oprać, dr Zofia Wysokińska
IX. Uwagi do projektu ustawy o cenach - tezy. Oprać.sieć Oiganizacjl Zakładowych NSZZ Solidarność wiodących zakładów
pracy /patrzt Dokumenty Sieci część Iii rozdz.I 1 II - AS ru
22, s. 303/.
X. Uwagi na temat projektu ustawy "Prawo bankowe" - TJMJY.
Oprać. Sieć Organizacji Zakładowych NSZZ "Solidarność^' wiu*!ą
cych zakładów pracy /patrzi Dokumenty Sieci cz.IV rozdz.I AS nr 22, s. 305/
XI. Opinia o projekcie "Rozporządzenia Rady Ministrów w apra
wie systemu wyrwównawczego w handlu zagranicznym".
• l.g 1 p.2.2: Nie jest jasne co oznacza termin "wyższe" ciny dewizowe - od czego wyższe?
2.§ 1 p.3: Jaki sens ma wskaźnik WF gdy jako cenę krajowa
przyjmuje się cenę transakcyjną, jak to ma miejsce w projek­
cie reformy cen zaopatrzeniowych.
3.§ 1 p.3.1.c: Co to znaczy koszt własny sprzedaży?
4.§ 1 p.3.1.d?, W czym uzasadanionych przypadkach? - war
tość krajowa jest tczymś obiektywnym i nie zależy od poglądów
ministrów.
5. § 1 p.2: Mówienie o "wyniku finansowym" na eksporcie
przy zastosowaniu ideologii cen transakcyjnych jako podstawy
cen krajowych nie bardzo ma sens.
6.§ 3 p . K Może, czy musi być zwrócone cło importowe?
7.§ 3 p.3". Podobnie może czy musi być zwrócony podatek
obrotowy? Czy można pozostawiać takie dowolności w systemie
finansowym?
i
306
DOKUMENTY.
8.§ 4 p . l ? Mogą czy m u e z ą o t r z y m a ć zwrot: c;:ęści zysku w
różnych fazach p r o d u k c j i ?
Jak się m i e r z y "stopień 1 p r z e t w o r z e n i a t o w a r ó w " 1 jak od n i e g o
uzależniona na b y ć stawka czy kwota zwracanego zysku?
9. § 5 p.l! Gwarantowanie opłacalności przeciętnej przy ekaprcit- wymuszanym prowadzi do strat przedsiębiorstwa (
10. §6 p.i: Czy na podsatwle odrębnych ustaw czy przepisów?
!!. z tabeli stawek zwrotu zysku w eksporcie wynika, że na.
lal stonowany będzie podwójny kurs 1 dopłaty do poziomu kosz'.cV, co jest sprzeczne z sensem efektywnościowego rachunku
ekonomicznego.
12. Ogólnie projekt opiera się o tradycyjne wadliwe metody
rozliczeń w handlu zagranicznym dopuszczalne jedynie przy ści­
słej nakazowo rozdzielczej metodzie kierowania handlem zagra­
nicznym. Można łatwo pokazać,że mogą, one doprowadzić do absur­
du, gdyby przedsiębiorstwa były istotnie samodzielne.
Aleksander Legatowicz
XII. Tezy do zreformowanego systemu handlu zagranicznego.
1. Wszystkie jednostki gospodarcze uczestniczące w procesle wymiany z zagranicą, działają według zasad SAMODZIELNOŚ
d , SAMORZĄDNOŚCI I SAMOFINANSOWANIA. Naruszeniem tej zasady
}e»t art.18 ustawy o przedsiębiorstwach państwowych, gdzie
poddają się statuty przedsiębiorstw h.z. obowiązkowi zatwier­
dzania przez organ założycielski. Zapis ten winien być bez­
względnie anulowany.
2. Podstawowym poziomem opytmalizacji ekonomicznej procesu
wymiany handlowej jest poziom producentów. Jedynie w gestii
producenta leży wybór drogi organizacyjnej sprzedaży i zakupu
z zagranicy. Wariant sprzedaży bezpośredniej uwarunkowany jest
uzyskaniem koncesji. Prawo uzyskania koncesji na działalność
h.z. przysługuje wszystkim jednostkom gospodarczym rejestro­
wanym w Polsce po sprawdzeniu przez powołany do tego organ
zdolności organizacyjnej wnioskodawcy.
Nie ogranicza się liczby przedsiębiorstw, które uzyskują kon­
cesję na ten sam zakres kompetencyjny.
3. Centralny Organ Sterujący. Docelowo jego funkcje powin­
no pełnić Ministerstwo Handlu 1 Przemysłu a przejściowo Mimlnl3terstwo Handlu, /wewnętrznego i zagranicznego/. Organ t«n
a/ kieruje działalnością przedsiębiorstw jedynie poprzez sto­
sowanie Instrumentów parametrycznych t.J.i
- kursy złotego
- cła, podatki,dopłaty wynikające z sytuacji w okresie
przejściowym,
stopy oprocentowania kredytów 1 stopy dyskontowe,
- polityka traktatowa,
- k o n t y n g e n t y , l i c e n c j e e k s p o r t o w e i Importowe,
- taryfy tranzytowe,
b/ posiada uprawnienia kontrolne jedynie w zakresie podporząd­
t k i c h
ś r o d o w i s k
A p
d o
w s z y
a k
e m i e k i c h .
W związku z s y t u a c j ą w r a d o m s k i e j WSI s t r a j k u j ą c a s p o ł e c z ­
ność K a t o l i c k i e g o U n i w e r s y t e t u L u b e l s k i e g o c e l e m wzmocnienia
s k u t e c z n o ś c i o g ó l n o p o l s k i e g o p r o t e s t u wyższych u c z e l n i a p e l u ­
j e do w s z y s t k i c h s p o ł e c z e ń s t w a k a d e m i c k i c h .
Proponujemy, by w ramach s t r a j k u czynnego okupacyjnego 1
c i ą g ł e g o zorganizować s z k o l e n i e studentów w dziedzinach:
- historii,
- filozofii,
- etyki,
• filologii polskiej,
- Bocjologll,
- psychologii i innych ze szczególnym zaakcentowaniem tych elementów, które w dotychczasowym procesie nauczania i wycho-.
wywania były celowo pomijane. Uczelnie techniczne mogłyby
podjąć próbę opracowania i upowszechnienia raportu o osiągnie
ciach i losach polskiej myśli technicznej.
w ten sposób czas naszego przebywania w murach uczelni.
ciąg dalszy ze 3tr.211
zainteresowaniem. "Kto pragnie pozba­
wić naród wszystkiego, najpierw od­
biera mu prawa" - powiedział jeden z
delegatów. Działania Związku - które
okre.-iUl Juko "negację i oklaski" mocą za parę miesięcy stworzyć sytu­
ację, Ja* 7. "Wesela" Wyspiańskiego.
Innymi oiowy: "miałeś, chamie, złoty
róg (czyt.wybory do wygrania), ostał
ci się jeno sznur".
Podczas obrad domagano się szer­
szej informacji o związkowym projek­
i6 (
kowania się przedsiębiorstw, prowadzących działalność h.z.
ustalonym, opublikowanym i obowiązującym powszechnie paraniu
trom,
0/ nie posiada w stosunku do przedsiębiorstw prowadzących
działalność h.z. uprawniali administracyjnych jednostki naci
rzędnej, ani tym bardziej uprawnień w zakresie decyzji kadro
wych.
/Szczegółowe tezy patrzi Dokumenty Sieci oz,VI - AS nr 22 w.
310/.
XIII. W sprawie systemu zaopatrzenia•
Projekt uchwały w sprawie podstawowych zasad funkojonowo
nla systemu zaopatrzenia Jest zupełnie nie do przyjęcia. Są
dzlmy, że należałoby rozważyć alternatywną propozycję syste­
mu rozdzielnictwa na okres przejściowy sformułowaną przez dr
Ł.Balcerowicza /por. Zycie 1 Nowoczesność nr 592 z 19.XI,81'
Sieć Organizacji Zakładowych NSZZ
"Solidarność" wiodących zakładów pracy.
XIV. Opinia o projekcie rozporządzenia Rady Ministrów w spra­
wie systemu wyrwównawczego w handlu~zagran"Tcznym.'~
Na wstępie pragnę zaznaczyć, ze nie będą ustosunkowywał
się do poszczególnych postanowień proponowanego rozporządze­
nia, ponieważ uważam projekt ten w całości jako zupełnie W H d liwy.
' W moim przekonaniu w rozporządzeniu tym nie wspomina si.j
zupełnie o bardzo istotnym elemencie rozliczeń przedslęblorst''
z budżetem a mianowicie kursie walutowym po jakim będą rozli­
czane transakcje eksportowe i importowe. Jest natomiast cała
masa różnych skomplikowanych 1 zagmatwanych przepisów, które
zmierzają do szczegółowego regulowania rentowności przedsię­
biorstw z tytułu operacji zagranicznych /.,./.
W moim przekonaniu zasady funkcjonowania przedsiębiorstw w
zakresie handlu zagranicznego powinny być proste a więc jedno­
znacznie określone dla przedsiębiorstw, które w oparciu o te
zasady /a zwłaszcza o kurs waluty/ powinny kalkulować i pla­
nować /ex antę/ swoje obroty oraz obliczać 1 rozliczac"/ex
post/ swoje dochody 1 zyski.
Oprócz tych zasadniczych zastrzeżeń, można wskazać, że
projektowane rozporządzenie zawiera bardzo dużo postanowień,
które upoważniają NBP lub Ministerstwo Finansów i Ministra
Handlu Zagranicznego do szczegółowych ustaleń, stawek płatnoś
cl, trybu rozliczeń, sposobów obliczania rentowności itp.,
które to uprawnienia oznaczają bardzo znaczne zwiększenie dys
pozycyjności w<*« titdi centralnych.
W świetle powyższycn uwag, uważam projekt rozporządzenia
w sprawie systemu wyrwównawczego w handlu zagranicznym za zu­
pełni* wadliwy.
prof. dr hab. Roman Domaszewicz
czas konsolidacji zostanie Jednocześnie wykorzystany na wyjź
cle do środowisk robotniczych,-wiejskich 1 szkolnych.
Zwłaszcza rozszerzający się w kraju strajk czynny nauczycie­
li, realizujący program
w o l n e j
s z k o ł y
wymaga
potężnego wspracia ze strony środowisk akademickich.
Istnieje teraz wielka szansa na to, by Polacy wzięli czyn­
ny udział w -kształtowaniu kultury, o którą upomniał się
Sierpień.
Na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim podjęliśmy już wye)
łek realizacji powyższycn propozycji. Około 100 pracowników
i studentów wychodzi w teren. Przygotowujemy następne kadry.
Zainicjowana przez nas działalność ma na celu podnoszenie
świadomości społeczeństwa, Integrację środowisk oraz budowę
struktur samorządnych.
Reakcje i oceny społeczne utwierdzają nas w przekonaniu,
że w obecnej sytuacji jest to najskuteczniejsza forma walki
o wolność nauki 1 oświaty oraz wsparcia WSI - Radom.
Lublin 29.11.81 r.
Strajkująca społeczność KatotlŁkie«|o
Uniwersytetu Lubelskiego i całe śro­
dowisko uczelni lubelskich.
cie ordynacji* wyTJóreźeJ- do" ra"d""narodowych, którego zarys przedstawił S.
Krukowski. Obrady TKW przerywane by-ł.V co pewien czas aktualnymi doniesie­
niami z "frontu radomskiego" (WSI)
I z Wyższej Oficerskiej Szkoły Pożar­
nictwa, co wprowadzało na sali pewne
zamieszanie. Wskutek tego pod koniec
obrad wywiązała się nieprzewidziana
dyskusja pomiędzy członkami Zarządu
Regionu na temat celowości powołania ;
Klubów Samorządnej Rzeczypospolitej. !
K.Łypacewicz powiedział, że powoła­
nie Klubów jest potwierdzeniem ist­
nienia nieformalnych i niebezpiecz­
nych podziałów w związku. Wystąpienie
K.Łypacewicza wywołało'sprzeciw de­
legatów, którzy poparli stanowisko
rzecznika prasowego Regionu, J,Onysz­
kiewicz stwierdził, że Kluby eą miej­
scem dla samookreślenia się politycz­
nego, co może być trudne w Związku
ze względu na jego statut. Sobotnia
konferencja ujawniła problemy, przed
którymi stoją nie tylko działacze
TKW, ale także cały Związek. Bez ge­
neralnych rozwiązań politycznych nie
może być mowy o zasadniczych refor­
mach w kraju.
Bogdan Birnbaum
OPRACOWANIA
I
EKSPERTYZY
z a r y s
p r o j e k t u
s t a n o w i s k a
Z w i ą ż
ku
w
k w e s t i i
e l e m e n t ó w
p r o g r a ­
mów
r z ą d o w y c h
s k i e r o w a n y c h
na
r ó w n o w a ż e n i e
r y n k u /wnioski z zebrania przed­
s t a w i c i e l i zarządów r e g i o n a l n y c h i OBS-ów w Warszawie w dniach
2U-21 l i s t o p a d a 1981 r . /
W związku z otrzymanymi od władz projektami podwyżek cen
zebrani uważają, iż stanowisko Związku powinno zawierać nastę­
pujące elementy i
1. Warunki aprobaty przez Związek operacji cenowych.
Każda znaczna podwyżka cen,"nawet w pełni rekompensowana,
stanowi naruszenie Interesów ludzi pracy, bądź niektórych
grup. Z drugiej strony Związek rozumie, że nie jest możliwa
reforma gospodarcza, zbudowanie racjonalnej struktury cen,
stworzenie właściwej motywacji do pracy itp. bez uporządkowa­
nia rynku. W szczególności Związek jest świadom niebezpieczeń
stw, jakie dla całego społeczeństwa niesie zerwania więzi ryn­
kowych pomiędzy miastem a wsią. Dlatego też Związek powinien
zwrócić się do swych członków o akceptację niezbędnych podwy­
żek po spełnieniu przez władze określonych warunków. Warunki
dotyczyć powinny' zarówno samego rządowego programu podwyżek,
jak i rozwiązań instytucjonalnych, zabezpieczających społe­
czeństwo przed ponownym wkroczeniem przez władze na drogę eko­
nomicznego woluntaryzmu, efekciarstwa i rozrzutności.
warunek li Związek może zwrócić się do członków o akcepta­
cję tylko takich podwyżek, których koszty przynajmniej częś­
ciowo będą rekompensowane ulgą w warunkach zakupu, zniesienia
systemu kartkowego, poprawą jakości produktu. Z tego punktu
widzenia poważne wątpliwości budzi projekt podwyżek cen pod­
stawowych artykułów, którego realizacja nie może przynieść żad­
nych odczuwalnych rezultatów.
warunek 2: Związek może zwrócić się do członków o akcepta­
cję tylko takich podwyżek, które nie będą zagrażać sytuacji
materialnej najsłabszych ekonomicznie grup ludności, stąd bę­
dziemy przywiązywać szczególną uwagę do systemu rekompensat.
Niezależnie od rekompensaty jednorazowych operacji cenowych,
zgodnie z programem Związku, domagamy się wprowadzenia syste­
mu wyrównawczego, wzrostu kosztów utrzymania, zabezpieczające
go społeczeństwo przed wtórnymi wzrostami cen wynikającymi z«
wzrostu cen zaopatrzeniowych, działania reformy gospodarczej
i innymi ruchami cen.
warunek 3: Niezbędnym warunkiem akceptacji podwyżki jest
jasna perspektywa realizacji reformy gospodarczej. Nie chodzi
tu o hasła. Musimy zapewnić społeczeństwu, iż jednocześnie z
poniesionymi kosztami w postaci spadku realnych dochodów zos­
taną ustanowione mechanizmy, głównie motywacyjne, wzrostu pro­
dukcji, a tym samym zostaną stworzone podstawy odbudowy pozio­
mu dochodów realnych ludności.
warunek 4i Związek może zwrócić się do członków o akceptację podwyżki, jeśli władze umożliwią mu sprawowanie efektyw­
nej kontroli stanu i polityki gospodarczej. W obecnej sytua­
cji totalnej nieufności społeczeństwa do władz, jedynie nieza­
leżna instytucja w postaci Społecznej Rady Gospodarki Narodo­
wej może przekonać społeczeństwo o ewentualnej konieczności
wyrzeczeń i zjednoczyć ludzi wokół programu stabilizacji i re­
formy .
2. Stanowisko Związku w kwestii tzw. luki inflacyjnej.
Związek dostrzega oczywistą konieczność likwidacji luki in­
flacyjnej, czyli nadwyżki dochodów ludności nad podażą towgroW
1 usług rynkowych. Luka Inflacyjna zagraża normalnemu funkcjo­
nowaniu społeczeństwa,uniemożliwia funkcjonowanie przedsię­
biorstw w warunkach reformy gospodarczej. Istnienie luki za­
graża dostawom żywności do miasta ze wsi.
Związek stoi na stanowisku, że niewykorzystane są możliwoś­
ci likwidacji luki poprzez wzrost podaży dóbr i usług, w»icxa.*gólności poprzez zniesienie barier biurokratycznych i stworze­
nie agresywnego systemu motywacji pracy, a zwłaszcza odpowied­
niej konwersji Istniejącego potencjału przemysłowego w prze­
myśle.
Zwraca się również uwagę na niedopuszczalność praktyki za­
trzymywania części produkcji w magazynach.
Związek dostrzega możliwości pozacenowych dróg ograniczeniu
lukipopne* rotwój hudownicJua, miesikonióWetjo finansowanego ze środ­
ków ludności, oszczędności dccelowe, produkcyjne angażowanie
oszczędności ludności itp.
Związek dopuszcza możliwość, że wyżej wymienione drogi li­
kwidacji luki okażą się nieskuteczne, w związku z tym zajdzie
konieczność akceptacji nlerekompensowanych /bądź" rekompensowa­
nych częściowo/ podwyżek cen, bądź opodatkowania płac /docho­
dów/. Ostateczne stanowisko w tej kwestii Związek zajmie po
zapoznaniu się z opinią Społecznej Rady Gospodarki Narodowej.
Środowisko doradców "Solidarności" zgłasza do rozważenia
dwie alternatywne metody likwidacji luki /szczegóły wariantów
w załączniku/.
wariant Ii Dopuszcza się nierekompensowaną podwyżkę cen ar­
tykułów przemysłowych, mających cechy luksusu. Wariant zakła­
da rozszerzenie listy artykułów luksusowych w stosunku do pro­
pozycji rządowych /np. objęcie nią wszystkich samochodów oso­
bowych/. W przypadku, gdyby dla likwidacji niezbędna była.
podwyżka cen artykułów przemysłowych powszechnego użytku nale­
ży! a/ zminimalizować kwotę podwyżki /odrzucamy projekty rzą­
dowe w tej kwestii/, b/ należy przyznać częściowe rekompensa­
ty.
RS '.•(> (23)
wariant Iii Wprowadza się powszechny podatek dochodowy ob­
ciążający gospodarstwa domowe przekraczające pewien poziom
/np. 4 tys. zł na osobę/. Stawka podatku progresywnego dla
pierwszego przydziału nadwyżki wynosiłaby np. 50%. Próg docho­
dów wolny od podatku oraz kolejne przedziały w skali progre­
sji byłyby korygowane w miarę wzrostu kosztów utrzymania sto­
sownie do przyjętych zasad rekompensat.
W środowisku doradców sporna jest także kwestia, kiedy nale
ży przeprowadzić operację cenową, jeśli okaże się ona koniec?
na, skierowaną na likwidację lukit
a/ jak najszybciej, co powinno dać najlepsze rezultaty w
normalizacji sytuacji rynkowej, lecz grozi niebezpieczeństwem
wycofania się władz z przeprowadzenia reformy,
b/ jednoczenie z wprowadzeniem "głównego uderzenia" refor­
my,
c/ w trakcie reformy w trybie dopuszczenia do wolnego ksz­
tałtowania się cen odpowiednio do stosunków podaży i popytu.
Z ekonomicznego punktu widzenia relacje cen, które ukształtu­
ją się w ten sposób, byłyby najbardziej poprawne, władze znaj­
dowałyby się pod stałą presją reformowania gospodarki. Wadą
rozwiązania jeBt, iż poziom tych cen byłby prawdopodobnie os­
tatecznie wyższy niż w przypadku dwóch poprzednich możliwości
3. Ceny żywności, opału 1 energii /propozycje mln.Kraslń•
sklegó/.
Związek dostrzega konieczność znacznej podwyżki cen tych
towarów i usług stosownie do istniejącego poziomu kosztów pro­
dukcji i niezależnie od wątpliwości, jakie budzą przedstawio­
ne przez rząd kalkulacje tych kosztów. Także w tej kwestii
Związek podejmie ostateczną decyzję po zapoznaniu się z opi­
nią Społecznej Rady Gospodarki Narodowej.
Wstępnie Związek może akceptować podwyżki tych artykułów
pod warunkiemi
1/ iż będą one skuteczne w sensie omówionym w pkt.l - wa­
runki aprobaty przez Związek operacji cenowych /warunek 1/.
W szczególności oczekujemy, że projekty tych podwyżek będą
uzupełniona odpowiednimi programami rządowymi aktywizacji po­
daży dóbr i usług objętych podwyżką. Związek oczekuje opinii
samorządów - producentów tych dóbr, na temat skuteczności ta­
kich programów.
2/ zapewnienie rzeczywiście pełnej globalnie rekompensaty
wzrostu cen tych dóbr. Naszym zdaniem rekompensata w projek­
cie rządowym daleko nie pokrywa wzrostu kosztów utrzymania
/patrz pkt. następny/.
Analiza propozycji rządowych /patrz załącznik/ wskazuje, że
nikłe są szanse, aby w obecnym kształcie i w istniejących wa­
runkach rynkowych większość proponowanych podwyżek mogła przy­
nieść odczuwalną poprawę sytuacji rynkowej. Szczególne wątpi i
wości powstają w wypadku podwyżki cen opału i energii, gdyż
przewidywanej niskiej skuteczności tych podwyżek towarzyszą
szczególne trudności prawidłowego ich rekompensowania. W tym
świetle zasadna wydaje się być teza o konieczności innego za
programowania w czasie tych podwyżek, tak aby ich realizacja
mogła uzyskać akceptację społeczną.
4. Rekompensaty wzroBtu cen.
Związek domaga się wprowadzenia stałego mechanizmu wyrów­
nawczego kosztów utrzymania niezależnie od jednorazowych re­
kompensat związanych z dużymi operacjami cenowymi. W kwestii
sposobu i wysokości wzrostu cen podstawowych artykułów żyw­
nościowych, opału 1 energii, Związek stoi na stanowisku, iż
rekompensaty w projekcie rządowym są daleko niewystarczające.
W grę wchodzą dwa alternatywne sposoby rekompensaty /patrz
załącznik/i
wariant 1 - rekompensata oparta o normę racji pokarmowych
wariant 2 - rekompensata oparta o rzeczywiste przeciętne
spożycie /odrzucamy jednak możliwość przyjmowania w tym wa­
riancie spożycia grup o niskich dochodach oraz przyjmowania
sztywnych norm kartkowych jako podstawy rekompensat/.
Na podstawie obu tych wariantów można określać stawki re­
kompensat:
A - kwotowa równa dla wszystkich
B - degresywna - wysoka dla niżej zarabiających i malejąc!
wraz ze wzrostem zarobków.
Załącznik nr 1
1. Podwyżka cen podstawowych artykułów żywnościowych, opału
i energii z pełną globalnie rekompensatą nie może w chwili
obecnej przynieść żadnej istotnej poprawy w warunkach zakupu
tych towarów. Uznajemy ekonomiczną konieczność jej przeprowa­
dzenia ale dopiero w ramach reformy gospodarczej.
2. Niezbędne są kroki przynoszące stabilizację rynku. Uważa­
my, że Związek powinien wyrazić zgodę na wysoką podwyżkę cen
szeroko pojętych dóbr luksusowych bez rekompensaty. Podwyżka
ta ograniczy lukę inflacyjną poprzez ograniczenie dochodów
realnych zamożnych grup ludności. Zgoda na dalsze kroki sta­
bilizujące rynek /poprzez wzrost cen lub opodatkowanie lud­
ności/ powinna być udzielona w momencie zahamowania spadku
produkcji i gwarancji .na wprowadzenie reformy gospodarczej.
Istnienie dużej luki inflacyjnej w gospodarce już zreformowa­
nej wywołać musi żywiołowy wzrost cen i ich ustabilizowanie
się na poziomie znacznie wyższym niż byłoby to w przypadku
wprowadzenia posunięć ograniczających lukę w momencie reformi
3. Niezbędne są kroki zmierzające do angażowania nawisu infla­
cyjnego. Zmniejszyć one mogą w dużym stopniu potrzebę działań
!
OPRACOWANIA
402
I EKSPERTYZY
cenowych /wolna sprzedaż ziemi, program prywatnego budownic­
twa mieszkaniowego, angażowanie produkcyjne zasobów gotówko­
wych ludności/.
4. Związek powinien wynegocjować zasady przyznawania dodatku
drożyźnlanego/koszyk dóbr 1 usług poUega jących rekompensacie
metody przyznawania dodatku/ mającego na celu utrzymanie po­
ziomu dochodów realnych grup najsłabszych ekonomicznie.
Helena Góralska, Krzysztof Hagemejer, Irena
Wóyclcka, Irena Topirfska
Załącznik nr 2
1. Dokonana Jednorazowa rekompensata podwyżek i późniejsze
dodatki drożyźnlane cen żywności nie likwidują wielkiej luki
inflacyjnej - ogólnej nadwyżki dochodów ludności nad wydatka­
mi w handl.i uspołecznionym, co jest źródłem ogromnego i wzra­
stającego czarnego rynku, spekulacji, dalszych podwyżek cen
wyrobów przemysłowych oraz żądari rolników co do podwyżek cen
skupu i w rezultacie może doprowadzić do niekontrolowanej in­
flacji, która z kolei uniemożliwi pomyślną realizacją refor­
my gospodarczej.
Zarówno wymogi stabilizacji rynku, usunięcia udręki ludnoś
ci przy dokonywaniu zakupów, zasadniczego ograniczenia spekuLacjl, stabilizacji wartości złotówki i stworzenia sprzyjają­
cych warunków dla reformy będą najłatwiej spełnione,jeśli
przejściowo, do czasu wyjścia z kryzysu, obciąży się wszyst­
kie grupy ludności o dochodach na osobę wyższych od pewnego
minimum /np. 4 tys. zł na osobę/ dodatkiem progresywnym na po
czątku przykładowo w wys. 50% od nadwyżki dochodów ponad tę
wielkość bazową.
Przy rekompensacie wzrostu cen żywności ta baza obliczenie
wa byłaby odpowiednio podwyższana, a przy poprawie sytuacji
gospodarczej progresja podatkowa byłaby stopniowo obniżana.
2 . Likwidację luki Inflacyjnej należy połączyć z obcięciem
nawisu inflacyjnego, skupionego obecnie u nielicznej grupy
ludności, obracającej te zasoby w dużym stopniu na spekula­
cję 1 wzmożone zakupy.
Należy dokonać wymiany pieniędzy, z oddaniem do dyspozy­
cji ludności pewnych społecznie akceptowanych kwot i zamrożę
niem posiadanych nadwyżek na książeczkach oszczędnościowych,
np. na okres roku.
*
Oszczędności te powinny być rewaloryzowane i mogą być tak
że odblokowywane przy przeznaczaniu ich na udokumentowane će
le produkcyjne lub też w przypadkach losowych, co nie zlikwi
duje motywacyjnej roli już nagromadzonych oszczędności oraz
zainteresowania w ich dalszym gromadzeniu.
3. Te przedsięwzięcia przywracające równowagę rynkową już w,
najbliższym okresie stworzą sprzyjające warunki dla wdrożeń*
reformy w szerokiej skali bez potrzeby wprowadzania tzw. pro:
wlzorium systemowego, które pogrzebałoby lub skompromitowałoby
reformę.
'
4. Solidarność uważa, że może zwrócić się do ludności o wyra­
żenie zgody na wymienione wyżej wyrzeczenia tylko pod warun
kłem pełnej i szybkiej realizacji reformy oraz głębokiego
przestawienia struktury gospodarki, o czym mowa w wariancie
alternatywnym programu Związku, ponieważ tylko wówczas będą
one miały charakter przejściowy, gdyż gospodarka uruchomi swo
je rezerwy, wejdzie na tor prawidłowego rozwoju, będzie mo­
gła szybko wyjść z kryzyBU i umożliwić szybki, ponowny wzrost
stopy życiowej ludności.
M.Rakowski
Załącznik nr 3
1. Zebrani na konferencji w sprawie cen przedstawiciele tere­
nowych OPSZ-ów NSZZ "Solidarność" po wysłuchaniu referatów
ekspertów i przeprowadzeniu dyskusji stwierdzają, że nie moż
na przyjąć rządowych propozycji zrównoważenia rynku. Zebrani
doszli do wniosku, że część obecnej nierównowagi rynkowej wy­
nika nie tylko ze zwiększonego popytu popartego dużą ilością
pieniądza i ze zmniejszonej produkcji, ale także jest spowod<
wana przez zatrzymywanie części produkcji w magazynach i nie
kierowanie jej na rynek. Dlatego też zebrani uważają, że w
tej sytuacji nie można zgodzić się na to, by równoważenie ryi
ku dokonywało się głównie przez operację cenową. W szczegól­
ności nie można godzić się na tzw. podatek stabilizacyjny od
towarów przemysłowych, który oznacza po prostu podwyżkę cen.
2. W tej sytuacji zebrani uważają, że Związek może zgodzić
się na podwyżkę cen tylko tych towarów, które sprzedawane są
poniżej uzasadnionych kOBZtów produkcji.Ta podwyżka powinna
być w pełni rekompensowana, a rekompensata ta powinna być sfi
nansowana przez przeniesienie obecnych dotacji budżetowych dc
funduszu rekompensacyjnego. Rekompensata ta powinna być obli­
czona przy przyjęciu odpowiedniej średniej normy spożycia, a
jej podział musi być przedmiotem odrębnych opracowali.
3. Zgoda Związku na powyższe zmiany cen powinna być uzależnić
na od dopełnienia warunków politycznych 1 ekonomicznych.
4. Powyższa podwyżka cen do poziomu pokrywającego koszty pro­
dukcji znajduje się na linii reformy gospodarczej i wraz z li­
kwidacją dotacji budżetowych sama przez się stanowi część re­
formy gospodarczej.
5. Natomiast proponowany podatek stabilizacyjny jako podatek
obrotowy czyli pośredni, pozostaje w sprzeczności z kierunkien
i duchem reformy.
AM 56 (2'l)
6. Jeśli chodzi o doprowadzenie całości rynku do równowagi,
to zebrani uważają, że konieczne ruchy cen nie mogą wyprze­
dzać reformy, lecz muszą następować w toku reformy gospodar­
czej, w wyniku rynkowych działali samorządnych, samodzielnych
i samofinansujących się przedsiębiorstw.
7. Przy takim postawieniu sprawy ZwiąwKnie bierze na siebie
odpowiedzialności za zmiany cen, co jest ważne w sytuacji, w
której narastają wątpliwości co do tego, czy reforma gospo­
darcza rzeczywiście będzie przeprowadzona.
8. Te ruchy cen, które nastąpią po wprowadzeniu reformy goupi
darczej, powinny być skompensowane przez indeksację płac w
postaci dodatków drożyźnianych.
^doo. dr Stefan Kurowski/
Ośrodek Badaii Społecznych
NSZZ "Solidarność" Region
Mazowsze
C z ł o n k o w i e
Z w i ą z k u
o
b ł ę d a c h
k r a j o w y c h
w ł a d z
Związku.
Pod koniec października OBS Mazowsze przeprowadził ogólno­
polski sondaż opinii członków Związku. W sondażu znalazło się
pytanie:"Czy Pana/i zdaniem krajowe władze Związku popełniły
•w ostatnim czasie jakieś poważne błędy? Zdaniem 17% krajowe
władze Związku popełniły w ostatnim czasie jakieś poważne błę
dy. 51% uważa, że takich błędów nie było, a 31% nie ma zdania
w tej sprawie.
Badanym, którzy stwierdzili, że jakieś poważne błędy zosta
ły popełnione, zadano pytanie o to, jakie one były. Responden­
ci mieli możliwości własnego, spontanicznego wyliczania popeł
nionych przez krajowe władze błędów. Odpowiedzi wypadły nastę
pująco:
- niewłaściwe załatwianie różnych konkretnych spraw - 20,5%,
- postawa zbyt ugodowa, nieegzekwowanie porozumieli, brak ak­
tywności, niepodejmowanie potrzebnych strajków - 14,9%,
- zbyt częste strajki - 10,61,
- zbyt twarda postawa, zrywanie rozmów, brak dążenia do poro/U
mienia - 9,9%,
- posłanie do narodów Europy Wschodniej - 9,3%,
- dzikie strajki, nierespektowanie decyzji regionu, nieskoord;
nowane działania, brak dyscypliny na niskich szczeblach 8,7%,
- spadek prestiżu Komisji Krajowej, brak dyscypliny - 6,8%,
- rozcp-yurtcl personalne i ambicjonalne, realizowanie przez nie­
których działaczy własnych celów - 6,8%,
- za mały nacisk na sprawy socjalno-bytowe i codzienne trud­
ności ludzi - 5p6%,
- brak kon'sultac|i .decyzji z członkami Związku, brak kontaktu
z Komisjami Zakładowymi - 5%,
- za mało informacji ó rozmowach z władzami i podejmowanych
przez władze Związku działaniach - 4,3*- brak jedności, podziały i frakcje w Związku - 4,3%,
- kontakty z "Solidarnością" Rolników Indywidualnych - 4,3%,
- niepotrzebne wdawanie się w politykę - 3,1%
- wyjazdy działaczy w trudnych dla Związku okresach - 2,5%,
- zła kolejność załatwiania spraw, rozdrabnianie się - 1,9%,
- kampania antyradziecka t~ 1,9%,
- inne - 3,7%.
Uwagai Procenty nie sumują siędo 100, każdy badany miał
możliwość wymienienia dowolnej liczby błędów.
Warto zwrócić uwagę na dwie sprawy. Po pierwsze, respon­
denci wskazywali na bardzo różne błędy: niemal tyle samo jesr
zarzutów o postawę czy działania "ugodowe", co "radykalne".
Zarzuty nie stanowią zwartej grupy, wysuwane są z różnych"po
zycji" i odmiennie motywowane.
Po drugie, choć respondenci byli pytani o błędy kr_ajowy_ch
władz Związku w ostatnim czasie, wymieniali także działania
i decyzje wcześniejsze7np. zjazdowe "Posłanie do krajów Eu­
ropy Wschodniej/, a także błędy niższych ogniw organizacyj­
nych Związku - regionów i KZ-ów, oraz niedomagania całości
struktury organizacyjnej "Solidarności". Z tego względu nie
sposób się niekiedy zorientować czy respondent wymieniając
np. "niewłaściwe załatwianie konkretnych spraw" lub "rozgryw
ki personalne" miał na myśli władze krajowe, regionalne lub
po prostu zakładowe. Możliwe są dwie interpretacje takiego
•tanu rzeczyi l/pytanie o błędy władz krajowych stało się1 dli
respondenta okazją do wypowiedzenia wszystkich zastrzeżeń ja
kle żywi wobec różnych ogniw i instancji Związku,
2/ badani odpowiedzialnością za niedomagania i błędy wszyst­
kich ogniw Związku obarczają krajowe władze "Solidarności".
Warszawa 23.11.81
NUMER PRZYGOTOWALI i
Bohdan Bielaki, BarBara Falęcka, Ewa: Jastrun,'"
Wojciech Jóźwiak, Wojciech Kamiński, Stani­
sław Karaszewski, Urszula Kiełbasa, Magdalena
Korotyńska, Marek Konoakowski, Maria Kruczko­
wska, Helena Łuczywo, Elżbieta Olender, Mał­
gorzata Pawlicka, Ryszard Rubinszteiń, Jan
Stbękowski, Magda Slósarska, Tomasz Tabako,
Klara Tryjarska, Wiesław Uziębło, Maciej Włostowslci, Ludka Wujec, Zbigniew Zegarski, Adam
Ziółkowski, Gwido Zlatkes, Andrzej Zozula