Lviv Polytechnic National University Institutional Repository http

ɋȺɆɈɌɇȱɋɌɖ 10-ɊȱɑɇɈȲ ȾɂɌɂɇɂ ɍ ɋȼȱɌȱ “ȽɅɈȻȺɅɖɇɈȽɈ ɋȿɅȺ“
ĝwidrak Maágorzata
Ⱦɟɪɠɚɜɧɚ ȼɢɳɚ ɩɪɨɮɟɫɿɣɧɚ ɲɤɨɥɚ ɿɦɟɧɿ ɋ. ɉɿɝɨɧɹ (ɦ. Ʉɪɨɫɧɨ, ɉɨɥɶɳɚ)
ɞɨɤɬɨɪ ɭ ɝɚɥɭɡɿ ɩɟɞɚɝɨɝɿɱɧɢɯ ɧɚɭɤ
38-400 m. Krosno, ul. Rynek 1, Polska
[email protected]
ɍ ɫɬɚɬɬɿ ɪɨɡɝɥɹɞɚɽɬɶɫɹ ɩɪɨɛɥɟɦɚ ɫɚɦɨɬɧɨɫɬɿ 10-ɪɿɱɧɨʀ ɞɢɬɢɧɢ ɭ ɫɜɿɬɿ,
ɧɚɩɨɜɧɟɧɨɦɭ ɰɹɰɶɤɚɦɢ, ɪɿɡɧɨɦɚɧɿɬɧɢɦɢ ɩɨɞɪɚɡɧɢɤɚɦɢ, ɝɨɧɢɬɜɨɸ ɞɨɪɨɫɥɢɯ ɡɚ
ɦɚɬɟɪɿɚɥɶɧɢɦɢ ɰɿɧɧɨɫɬɹɦɢ, ɿ ɬɢɦ ɫɚɦɢɦ, ɩɨɥɢɲɟɧɧɹɦ ɞɢɬɢɧɢ ɫɚɦɨʀ ɧɚ ɫɟɛɟ.
Artykuá dotyczy samotnoĞci dziecka 10-letniego w Ğwiecie peánym báyskotek,
róĪnorodnych bodĨców, pogoni dorosáych za dobrami materialnymi i tym samym
pozostawienia dziecka samemu sobie.
SamotnoĞü dotyka ludzi w kaĪdym wieku, ale samotnoĞü dziecka jest szczególnie
niepokojącym stanem.
SamotnoĞü, to stan który czáowiek czasami wybiera dobrowolnie. W literaturze
przedmiotu moĪna wyróĪniü roĪne rodzaje samotnoĞci np. samotnoĞü spoáeczną, kulturową
psychologiczną, interpersonalną, kosmiczną, moralną. Natomiast osamotnienie to zerwanie
kontaktu z innymi ludĨmi, a nawet z samym sobą.
Poczucie dzieciĊcego osamotnienia moĪe mieü róĪne aspekty. CzĊsto okreĞlane jest
jako sieroctwo duchowe, emocjonalne i psychiczne.
ħródeá osamotnienia dziecka naleĪy poszukiwaü w uwarunkowaniach Ğrodowiskowych,
bowiem to dom rodzinny jest najwaĪniejszym miejscem w którym dziecko dorasta, poznaje
Ğwiat wartoĞci , ksztaáci siĊ, rozwija itp.
Szybkie tempo Īycia XXI wieku, okresu tzw. globalnej wioski niesie ze sobą zmiany w
postaci: duĪego obciąĪenia zawodowego rodziców, braku autorytetów w rodzinie, nie
okazywania miáoĞci dzieciom przez rodziców, niewáaĞciwego sposobu spĊdzania wolnego
czasu przez dzieci, nadmiernego obciąĪenia dzieci dodatkowymi zajĊciami, negatywnymi
oddziaáywaniami mass mediów, niewáaĞciwym korzystanie z multimediów przez dzieci itp.
Przeprowadzone badania porównawcze, dotyczące problemu osamotnienia z udziaáem
uczniów klas trzecich w dwóch szkoáach podstawowych – miejskiej (w iloĞci 53 uczniów)
oraz wiejskiej (w iloĞci 45 uczniów) wykazaáo, iĪ: dziecko 10-letnie czĊsto czuje siĊ samotne.
Wolny czas spĊdza samotnie oglądając telewizjĊ. Zdarza siĊ i tak, Īe dziecko w godzinach
wieczornych przebywa samo w domu, bo rodzice są jeszcze w pracy. Stąd teĪ telewizor,
komputer i róĪne gry rekompensują dziecku brak czáonków rodziny. Na podstawie
obserwacji, ankiet i rozmów z respondentami okazuje siĊ, Īe dzieci czują siĊ pokrzywdzone,
odrzucone, apatyczne tylko dlatego, Īe rodzice muszą dáugo pracowaü. Dzieci skarĪą siĊ, Īe
w ich rodzinach brakuje ĪyczliwoĞci, spokoju i zrozumienia. Dzieci pragną by rodzice
przestali siĊ káóciü, by w rodzinie byáo bezpieczne.
Z przeprowadzonych badaĔ wynika, Īe dzieci pragną by rodzice z nimi rozmawiali.
WaĪnym aspektem są wyjazdy rodziców poza granice kraju w celach zarobkowych, bowiem
burzy to relacje miĊdzy czáonkami rodziny, tĊsknotĊ, niespeánioną potrzebĊ bezpieczeĔstwa.
W takich sytuacjach, to dziadkowie są czĊsto powiernikami w rozwiązywaniu dzieciĊcych
problemów.
Badania wykazują równieĪ Īe wystĊpują nadmiernie wymagający rodzice. Wówczas
dzieci nie są akceptowane takie jakimi są. Niezadowolenie rodziców z wyników w nauce
swoich dzieci sprawia, Īe dzieci wychowywane są w nadmiernym rygoryzmie co budzi w
dzieciach bunt, a nawet chĊü ucieczki z domu.
Na podstawie badaĔ stwierdza siĊ, Īe dzieci, które w swoich rodzinach mają oparcie,
zwierzają siĊ ze swoich problemów czują siĊ w domu bezpieczne i szczĊĞliwe.
126
Lviv Polytechnic National University Institutional Repository http://ena.lp.edu.ua
Dlatego naleĪy doáoĪyü wszelkich staraĔ by w rodzinach byáo jak najmniej dzieci z
poczuciem osamotnienia. Aby w rodzinach nie rwaáy siĊ tradycyjne wiĊzi, nie dochodziáo do
zagubienia podstawowego kanonu wartoĞci, miáoĞü a zrozumienie byáo celem nadrzĊdnym
kaĪdego rodzica. Bowiem funkcjonowanie rodziny, postawy rodzicielskie, brak miáoĞci,
warunki Īycia, eurosieroctwo wpáywa na funkcjonowanie dziecka w grupie rówieĞniczej a
potem na jego dalsze losy, powodzenie w relacjach z innymi ludĨmi lub teĪ osamotnienie .
Wspomaganie dzieci osamotnionych to bezinteresowna misja ludzi dobrej woli, w
wyniku której moĪe nastąpiü przemiana záa w dobro, destrukcji w rozwój poprzez tworzenie
warunków godnego Īycia potrzebnego do wszechstronnego rozwoju dziecka. Systematyczne
jest równieĪ wprowadzanie dziecka w Ğwiat autotelicznych wartoĞci oraz utrzymywanie
kontaktów spoáecznych.
Bibliografia
Adamski F., Rodzina. Wymiar spoáeczno – kulturowy, Wydawnictwo Uniwersytetu
JagielloĔskiego, Kraków 2002
2. Aksman J. i Puáka J. (red) Konteksty wychowania i edukacji a ksztaácenie nauczycieli
w rzeczywistoĞci ponowoczesnej, Wyd. Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne sp. z o.o
- Oficyna Wydawnicza AFM, Kraków 2012
3. Aftab Parry, Internet a dzieci. UzaleĪnienia i inne niebezpieczeĔstwa, Wyd. PrószyĔski
i S - ka SA, Warszawa 2003
4. BĊbas S. (red), ZagroĪenia i problemy wspóáczesnej rodziny, Wyd. WyĪsza Szkoáa
Handlowa w Radomiu, Radom 2011
5. Chocholska P., Osipczuk M., UzaleĪnienie od komputera i Internetu u dzieci i
máodzieĪy, Wydawca Hachette Polska sp. z o.o., Warszawa 2009
6. Covey Stephen R., 7 Nawyków szczĊĞliwej rodziny, Dom wydawniczy REBIS Sp. z
o.o., PoznaĔ 2003
7. Duraj – Nowakowa K, Gruca- Miąsik U., (red) Rodzina diagnoza, profilaktyka i
wsparcie, Wyd. Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2009
8. Dobson j. C., Dzieci i wychowanie, Oficyna Wydawnicza „Vocatio” Warszawa 2000.
9. Danilewicz W., Rodzina ponad granicami Transnarodowe doĞwiadczenia wspólnoty
rodzinnej, Wyd. Trans Humana, Biaáystok 2010
10. Eckersley W., Jak pomóc dzieciom radziü sobie z lĊkiem, Wydawnictwo „JEDNOĝû”,
Kielce 2008
11. GawĊcka M., Poczucie osamotnienia dziecka w rodzinie wáasnej, Wydawnictwo
MADO, ToruĔ 2005
12. Guz S. (red), Dziecko a zagroĪenia wspóáczesnego Ğwiata, UMCS, Lublin 2008
13. Holtkamp J, Co ogáupia nasze dzieci? Nowe media jako wyzwanie dla rodziców,,
Salwator, Kraków 2010
14. Izdebska J. i Szymanowka J. (red.) WielowymiarowoĞü przestrzeni Īycia
wspóáczesnego dziecka, Trans Humana, Biaáystok 2009
15. Izdebska J., Dziecko osamotnione w rodzinie, Wyd. Trans Humana, Biaáystok 2004
16. Izdebka J., Dom rodzinny postrzegany przez dzieci, Trans Humana Biaáystok, 2006
17. Izdebka J., Dziecko w rodzinie u progu XXI wieku, Trans Humana, Biaáystok 2000.
18. Izdebska J. (red), Media elektroniczne w Īyciu dziecka, Trans Humana, Biaáystok
2008.
19. Janke A. W., (red) Pedagogika rodziny na progu XXI wieku, Wydawnictwo edukacyjne
„AKAPIT”s.c., ToruĔ 2004
20. Kawula S.,Brągiel, Janke A.W, Pedagogika rodziny, Wyd. Adam Marszaáek, ToruĔ
2007
21. Karwowska – Struczyk M., Dziecko i konteksty jego rozwoju, Wyd. Instytut BadaĔ
Edukacyjnych, Warszawa 2007.
22. KoĨmiĔska I., Olszewska E, Z dzieckiem w Ğwiat wartoĞci, ĝwiat KsiąĪki, Warszawa
2007.
1.
127
Lviv Polytechnic National University Institutional Repository http://ena.lp.edu.ua
23. Kossowski P., Dziecko i reklama telewizyjna, wyd. ĩak, Warszawa 1999
24. Kwak A., BieĔko M. (red) WieloĞü spojrzeĔ na maáĪeĔstwo i rodzinĊ, Wydawnictwo
Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2012
25. Muchacka B., Kraszewski K.(red), Dziecko w Ğwiecie wspóáczesnym, Oficyna
wydawnicza „Impuls”, Kraków 2008,
26. MuszyĔski W. (red) WiĊzi w maáĪeĔstwie i rodzinie – zaufanie, wspóádziaáanie,
zaleĪnoĞü, Wyd. Adam Marszaáek, ToruĔ 2011
27. Nowak B. M., Rodzina w kryzysie Studium resocjalizacyjne, Wydawnictwo naukowe
PWN, Warszawa 2012
28. Olearczyk T. Ewa Sieroctwo i Osamotnienie, WyĪsza Szkoáa Filozoficzno –
Pedagogiczna, Wydawnictwo WAM, Kraków 2008
29. Reimann G., Dzieci potrzebują uznania O tym jak wáaĞciwie chwaliü i nagradzaü,
Wydawnictwo „JEDNOĝû”, Kielce 2007
30. Stein A., Dziecko z bliska zbuduj szczĊĞliwą relacjĊ, Wyd. Mamania, Warszawa 2012
31. Syndyk M., Spoáeczne przystosowanie dzieci z poczuciem sieroctwa duchowego,
Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2001
32. Tyszka Z., Rodzina we wspóáczesnym Ğwiecie, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu
im. Adama Mickiewicza w Poznaniu UAM, PoznaĔ 2003
33. Tyszka Z. (red), Rodzina w czasach szybkich przemian, Wydawnictwo Naukowe UAM,
PoznaĔ 2002
34. Trawkowska D. (red) Pomoc spoáeczna wobec rodzin Interdyscyplinarne rozwaĪania o
publicznej trosce o dziecko i rodzinĊ, Wydawnictwo Edukacyjne „AKAPIT” s.c., ToruĔ
211
35. Ziemska M. (red), Rodzina wspóáczesna, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego,
Warszawa 2001
ɄɈɆȿɊɐȱȺɅȱɁȺɐȱə ɇȺɍɄɈȼɂɏ ȾɈɋɅȱȾɀȿɇɖ ȼ ɉɈɅɖɓȱ əɄ ɑɂɇɇɂɄ ɍɉɊȺȼɅȱɇɇə
ɉɊȺȼȺɆɂ ȱɇɌȿɅȿɄɌɍȺɅɖɇɈȲ ȼɅȺɋɇɈɋɌȱ ɌȼɈɊɐȱȼ
Sáowik Anna
Ⱦɟɪɠɚɜɧɚ ȼɢɳɚ ɩɪɨɮɟɫɿɣɧɚ ɲɤɨɥɚ ɿɦɟɧɿ ɋ. ɉɿɝɨɧɹ (ɦ. Ʉɪɨɫɧɨ, ɉɨɥɶɳɚ)
ɞɨɤɬɨɪ ɭ ɝɚɥɭɡɿ ɸɪɢɞɢɱɧɢɯ ɧɚɭɤ
ɍ ɫɬɚɬɬɿ ɪɨɡɝɥɹɞɚɸɬɶɫɹ ɧɨɜɿ ɩɨɥɶɫɶɤɿ ɩɪɚɜɨɜɿ ɩɨɥɨɠɟɧɧɹ, ɳɨ ɫɬɨɫɭɸɬɶɫɹ
ɤɨɦɟɪɰɿɚɥɿɡɚɰɿʀ ɜɢɳɢɦɢ ɧɚɜɱɚɥɶɧɢɦɢ ɡɚɤɥɚɞɚɦɢ ɪɟɡɭɥɶɬɚɬɿɜ ɧɚɭɤɨɜɢɯ ɞɨɫɥɿɞɠɟɧɶ,
ɪɨɡɪɨɛɨɤ ɬɚ ɜɢɧɚɯɨɞɿɜ ɧɚɭɤɨɜɰɿɜ. Ɇɟɬɨɸ ɞɨɫɥɿɞɠɟɧɧɹ ɽ ɜɢɫɜɿɬɥɟɧɧɹ ɞɿɹɥɶɧɨɫɬɿ
ɩɨɥɶɫɶɤɨɝɨ ɭɪɹɞɭ, ɹɤɚ ɫɩɪɹɦɨɜɚɧɚ ɧɚ ɩɨɥɿɩɲɟɧɧɹ ɿɧɧɨɜɚɰɿɣɧɨɫɬɿ ɩɨɥɶɫɶɤɢɯ
ɩɿɞɩɪɢɽɦɫɬɜ ɿ ɜɢɤɨɪɢɫɬɚɧɧɹ ɧɚɭɤɨɜɨɝɨ ɩɨɬɟɧɰɿɚɥɭ ɜɱɟɧɢɯ, ɹɤɿ ɩɪɚɰɸɸɬɶ ɜ ɩɨɥɶɫɶɤɢɯ
ɜɢɳɢɯ ɧɚɜɱɚɥɶɧɢɯ ɡɚɤɥɚɞɚɯ.
Od 1 paĨdziernika 2014 roku w polskim systemie prawnym obowiązują przepisy
dotyczące „uwáaszczenia naukowców”. DziĊki nim naukowcy przy wspóápracy z
zatrudniającymi je uczelniami mogą efektywniej pozyskiwaü inwestorów, którzy dofinansują
ich projekty badawcze. Wszelkie decyzje odnoĞnie komercjalizacji bezpoĞredniej lub
poĞredniej w przypadku uczelni publicznych podejmują Senaty tych uczelni, a w przypadku
uczelni niepublicznych - organy wskazane w ich statutach. Wskazane powyĪej organy
zarządzające uczelniami wyĪszymi tworzą regulaminy wewnątrzuczelniane okreĞlające
sposoby zarządzania prawami autorskimi i prawami pokrewnymi oraz prawami wáasnoĞci
przemysáowej w tych jednostkach. Szczególną formą projektów badawczych z zaáoĪenia
nastawionych na komercjalizacjĊ rezultatów wyników badaĔ, są strategiczne programy
badaĔ naukowych i prac rozwojowych SPBNiPR, które od 2010 roku koordynuje w Polsce
Narodowe
128
Lviv Polytechnic National University Institutional Repository http://ena.lp.edu.ua