Brata Alberta

„Powinno się być dobrym jak chleb.
Powinno się być jak chleb, który dla wszystkich leży na stole,
z którego każdy może kęs dla siebie ukroić
i nakarmić się, jeśli jest głodny”
fot. archiwum
KIELECKIE SZLAKI
Brata Alberta
Znany nam wszystkim jako Brat Albert Święty Adam Chmielowski - urodzony
w Igołomi w powiecie miechowskim, walczył w czasie Powstania 1863 r. na Kielecczyźnie.
Pierwszy oddział, w którym służył, dowodzony przez 19 – letniego Leona Frankowskiego,
przeszedł szlak wzdłuż Wisły – od Kazimierza Dolnego do Słupczy w okolicach Sandomierza, gdzie partia została rozbita (koniec
stycznia 1863) przez wojska carskie. Wraz
z uratowanymi kolegami przedostał się przez
Koprzywnicę i Święty Krzyż w okolice Nowej Słupi, gdzie stacjonował Marian Langiewicz – Naczelnik Wojskowy Województwa
Sandomierskiego.
Jako kawalerzysta przewędrował pod Langiewiczem od Świętego Krzyża (12 II bitwa) przez
Bartoszowiny, Lechów, lasy orłowińskie, Raków, Staszów (bitwa 17 II),
Korzenno, Pierzchnicę, Morawicę,
Sobków, Brzegi, Małogoszcz (22 II),
Bolmin, Podzamcze Chęcińskie,
Tokarnię, Mnichów, Nagłowice,
Oksę, Kosów, okolice Sędziszowa
i Wolbromia, Pieskową Skałę (4 III
), Skałę (4-5 III), Goszczę, Słomniki, Miechów (14 III), Antolkę,
Brat Albert - święty Adam Chmielowski
Książ Mały, Góry Pińczowskie,
Chroberz, do położonej w okolicy Buska miejzakażenia dokonano amputacji części lewej
scowości Grochowiska (18 III).
nogi). W książce Magdaleny Kaczmarzyk
Po tej krwawej potyczce partia Langiewicza
Trudna miłość o tej bolesnej operacji czyprzekroczyła granicę z Galicją. Adam Chmietamy : (...) Ciężko ranny Adam został wzięlowski został wraz z innymi powstańcami
ty do niewoli , gdyż mełchowska potyczka
aresztowany i wywieziony do miejsca interokazała się zwycięska dla Rosjan. Polski
nowania w Ołomuńcu. Po krótkim czasie salpodoficer trafił chyba w jakieś dobre ręce
wował się ucieczką i dotarł w końcu
polowego lekarza. Ten po obejrzeniu nogi ,
czerwca w okolice Secemina i Koniecw obawie przed ogólnym zakażeniem, zdecypola. Tam wstąpił do przybyłych
dował amputację. Według własnych, przytaz okolic Miechowa oddziałów Zygczanych przez s. Helenę Wilkołek wspomnień
munta Chmieleńskiego.
Brata Alberta, cała operacja odbyła się nocą
Rozpoczął kolejny, zakończony kalec, bez żadnych środków znieczulających. Jedytwem (utrata nogi), szlak powstańną „narkozą” było zapalone cygaro, które
czy wiodący przez ziemię włoszczowranny połknął z bólu wraz z ogniem. Ciemnoską: Złoty Potok, Janów (6 VII bitwa),
ści nocy rozpraszała tylko świeca , którą
Przyrów, okolice Chrząstowa, lasy setrzymał sam operowany (...) (M. Kaczmacemińskie, Rudniki (27 VII), Chlewrzyk, Trudna miłość. Święty Brat Albert,
ska Wola w okolicy Nagłowic, ObieKraków, 1990, s. 23).
chów nad Pilicą (16 VIII), okolice
Aż do zimy 1864 roku przebywał w więSzczekocin, Biała Wielka koło Leloziennym szpitalu w Koniecpolu, skąd – wowa(17 VIII), powtórnie Chlewska
bec grożącej kary za bunt przeciwko MoskaWola, okolice Przedborza, Czeremlom - został wykupiony przez najbliższych,
no, Skotniki, Żeleźnica (13 IX, tu
a następnie przewieziony do Francji.
dowodził w bitwie kawalerią), LuPo dojściu do sił rozpoczął w Monachium
dwinów, Lipno, Zakrzów, Wągleszyn,
studia malarskie.
Kanice, Cierna pod Jędrzejowem
Już jako brat zakonny, w czasie pierwszej
(22 IX), Lubcza, Mierzawa, Potok
wojny światowej, codziennie dziękował Panu
Wielki, Warzyn (23 IX), Dąbie, BeBogu za wojnę, wierząc głęboko, że w jej wybelno, Nieznanowice, Czarnca,
niku odrodzi się Państwo Polskie.
Dzierzgów i Mełchów w pobliżu Lelowa (30 IX, poległo około 70 poPrzemysław Jerzy Witek,
wstańców; wśród rannych znalazł się
Grażyna Falkiewicz
A. Chmielowski; w związku z groźbą
„Ecce Homo” A. Chmielowski
60