System sprawozdawczości budżetowej jst – analiza przeglądowa

System sprawozdawczości budżetowej jst – analiza przeglądowa
Wpisany przez Adam Niewęgłowski
Sprawozdania budżetowe sporządzane są za okresy miesięczne, kwartalne, półroczne i roczne.
Sprawozdawczość budżetowa jednostek samorządu terytorialnego stanowi końcowy
etap generowania zbiorów informacji w systemie rachunkowości, dając podstawę
informacyjną pozwalającą na dokonywanie analiz i ocen gospodarki finansowej tychże
jednostek. Jest również niezbędnym elementem w procesach planowania, kontroli i
podejmowania decyzji dotyczących zarówno okresu bieżącego, jak i przyszłych okresów.
Sprawozdawczość budżetowa obejmuje zestawienia liczbowe, sporządzone zgodnie z
podziałkami klasyfikacji budżetowej w sumach narastających od początku roku do końca okresu
sprawozdawczego na podstawie danych wynikających z rachunkowości budżetowej. Mogą one
występować jako sprawozdania jednostkowe, łączne oraz zbiorcze. Sprawozdania
przedstawiają dane dotyczące przebiegu i wyników wykonania planów finansowych i budżetu
oraz stanu i struktury majątku jednostek sfery budżetowej, jak również stan należności i
zobowiązań na koniec danego okresu sprawozdawczego.
Zasady sporządzania sprawozdań budżetowych, ich rodzaje, formy i terminy ich sporządzania
określone są w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 27 czerwca 2006 r. w sprawie
sprawozdawczości budżetowej, jest ono aktem wykonawczym do art. 18, ust. 2 ustawy z dnia
30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych.
1/6
System sprawozdawczości budżetowej jst – analiza przeglądowa
Wpisany przez Adam Niewęgłowski
Wspomniane rozporządzenie szczegółowo określa:
1. Rodzaje, formy, terminy i zasady sporządzania sprawozdań budżetowych:
2. a) z wykonania budżetów jednostek samorządu terytorialnego i ich związków,
3. b) z wykonania planów finansowych: jednostek budżetowych, zakładów budżetowych,
gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych, funduszy celowych (nieposiadających
osobowości prawnej).
4. Rodzaje i zasady sporządzania sprawozdań w zakresie państwowego długu
publicznego oraz poręczeń i gwarancji sektora finansów publicznych.
5. Jednostki zobowiązane do sporządzania poszczególnych rodzajów sprawozdań oraz
odbiorców tych sprawozdań wraz ze wskazaniem terminów ich sporządzania.
Na podstawie sprawozdawczości budżetowej można ocenić gromadzenie dochodów
budżetowych, wydatkowanie środków publicznych, finansowanie deficytu oraz zarządzanie
środkami publicznymi, w tym zaciąganie zobowiązań, które angażują te środki. Istotne jest
jednak, by była sporządzona prawidłowo, gdyż wtedy umożliwia jednostkom samorządu
terytorialnego:
- sprawowanie przez organ stanowiący, a przede wszystkim komisję rewizyjną i komisję
właściwą do spraw budżetu, kontroli działalności organu wykonawczego i samorządowych
jednostek organizacyjnych (tu zdecydowanie najbardziej przydatne jest nie sprawozdanie
statystyczne, a sprawozdanie organu wykonawczego wykonania budżetu),
- prawidłowe wykonywanie budżetu,
- wykonywanie przez kierownika jednostki zadań związanych z kontrolą finansową i
audytem wewnętrznym,
- kompleksowe zarządzanie gospodarką finansową jednostek samorządu terytorialnego, o
ile zawartość informacyjna sprawozdań na to pozwala,
- ustalenie odchyleń pomiędzy kwotami planowanymi a zrealizowanymi.
Dla organów nadzoru i kontroli nad gospodarką finansową jednostek samorządu terytorialnego
sprawozdania budżetowe są niezbędne dla:
2/6
System sprawozdawczości budżetowej jst – analiza przeglądowa
Wpisany przez Adam Niewęgłowski
- sprawowania nadzoru i kontroli nad przebiegiem procesów finansów publicznych,
- dokonywania okresowych ocen i generowania globalnej informacji z przebiegu procesów
finansowych w sektorze finansów publicznych,
- ustalenia wskaźników podstawowych dochodów podatkowych jednostek samorządu
terytorialnego, niezbędnych dla funkcjonowania ustawowego mechanizmu wyrównywania
poziomu dochodowości jednostek samorządowych,
- sporządzania raportów finansowych o stanie gospodarki finansowej jednostki samorządu
terytorialnego,
- sporządzania opinii zgodnie z obowiązującymi wymogami formalnoprawnymi.
System sprawozdawczości jednostek samorządu terytorialnego oparty jest na
sprawozdawczości samych jednostek samorządowych, sprawozdawczości jednostek
podległych oraz sprawozdawczości skonsolidowanej, jako informacji ukazującej całokształt
gospodarki finansowej i stosunków finansowych jednostki samorządu terytorialnego w ujęciu
ekonomicznym.
Zgodnie z rozporządzeniem, do sporządzania i przekazywania sprawozdań obowiązani są:
- dysponenci wszystkich stopni budżetu,
- przewodniczący zarządu JST,
- kierownicy jednostek sektora finansów publicznych objętych obowiązkiem sporządzania
sprawozdań zgodnie z rozporządzeniem,
- prezes ZUS,
- prezes KRUS,
- naczelnicy urzędów skarbowych i dyrektorzy izb celnych.
3/6
System sprawozdawczości budżetowej jst – analiza przeglądowa
Wpisany przez Adam Niewęgłowski
Należy jednak pamiętać, że system sprawozdań jednostek i zakładów budżetowych jest
dostosowany do struktury organizacyjnej danej jednostki samorządu terytorialnego. Ponadto
zasadą jest, że dysponenci niższego szczebla przekazują sprawozdania dysponentom
wyższego szczebla. Suma danych prezentowanych w sprawozdaniach jednostek i zakładów
budżetowych objętych budżetem samorządu terytorialnego składa się na zbiorcze
sprawozdanie z wykonania budżetu tego samorządu z zachowaniem odpowiednich metod
rozliczania się z budżetem, tj. brutto bądź netto.
W sprawozdawczości budżetowej jednostek sektora publicznego rozróżnia się następujące
sprawozdania:
- jednostkowe, sporządzane przez kierowników jednostek organizacyjnych na podstawie
ksiąg rachunkowych,
- łączne, w szczegółowości sprawozdań jednostkowych sporządzane przez dysponentów
środków budżetowych drugiego stopnia i dysponentów głównych oraz izby skarbowe (dotyczy
budżetu państwa, natomiast jednostki samorządu sporządzają sprawozdania jednostkowe jako
część sprawozdań łącznych, np. Rb-50),
- zbiorcze, w szczegółowości sprawozdań jednostkowych sporządzane przez zarządy
jednostek samorządu terytorialnego na podstawie sprawozdań jednostkowych jednostek im
podległych oraz sprawozdania jednostkowego jednostki samorządu terytorialnego, jako
jednostki budżetowej i jako organu,
- skonsolidowane sporządzane przez określone podmioty, po wyeliminowaniu przepływów
wewnętrznych i wewnątrzsektorowych.
Sprawozdania budżetowe sporządzane są za okresy miesięczne, kwartalne, półroczne i roczne.
Powinny być sporządzane rzetelnie i prawidłowo pod względem merytorycznym i
formalno-rachunkowym, a dane w nich wykazywane muszą być zgodne z danymi zawartymi w
księgach rachunkowych. Jednostki samorządu terytorialnego przekazują sprawozdania w
formie dokumentu i w formie elektronicznej.
4/6
System sprawozdawczości budżetowej jst – analiza przeglądowa
Wpisany przez Adam Niewęgłowski
Zgodnie z obowiązującym rozporządzeniem w sprawie sprawozdawczości budżetowej, zarządy
wszystkich JST sporządzają i przesyłają do właściwej regionalnej izby obrachunkowej
następujące sprawozdania:
1. Rb-27S - miesięczne/roczne sprawozdanie z wykonania planu dochodów budżetowych
jednostki samorządu terytorialnego.
2. Rb-PDP - półroczne/roczne sprawozdanie z wykonania dochodów podatkowych gminy i
miasta na prawach powiatu.
3. Rb-28S - miesięczne/roczne sprawozdanie z wykonania planu wydatków budżetowych
jednostki samorządu terytorialnego.
4. Rb-NDS - kwartalne sprawozdanie o nadwyżce/deficycie jednostki samorządu
terytorialnego.
5. Rb-Z - kwartalne sprawozdanie o stanie zobowiązań według tytułów dłużnych oraz
gwarancji i poręczeń.
6. Rb-N - kwartalne sprawozdanie o stanie należności oraz wybranych aktywów
finansowych.
7. Rb-30 - półroczne/roczne sprawozdanie z wykonania planów finansowych zakładów
budżetowych.
8. Rb-31 - półroczne/roczne sprawozdanie z wykonania planów finansowych gospodarstw
pomocniczych.
9. Rb-33 - półroczne/roczne sprawozdanie z wykonania planów finansowych funduszy
celowych nieposiadających osobowości prawnej.
10. Rb-34 - kwartalne sprawozdanie z wykonania planów finansowych dochodów własnych
jednostek budżetowych i wydatków nimi sfinansowanych.
11. Rb-ST - roczne sprawozdanie o stanie środków na rachunkach bankowych jednostek
samorządu terytorialnego.
Zarządy JST sporządzają także i przesyłają dysponentom budżetu państwa przekazującym
dotacje, podając przy tym do wiadomości RIO sprawozdania:
1. Rb-50 - kwartalne sprawozdanie o dotacjach lub wydatkach związanych z
wykonywaniem zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych
jednostkom samorządu terytorialnego ustawami.
2. Rb-27ZZ - kwartalne sprawozdanie z wykonania planu dochodów związanych z
realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych ustawami
jednostkom samorządu terytorialnego,
5/6
System sprawozdawczości budżetowej jst – analiza przeglądowa
Wpisany przez Adam Niewęgłowski
oraz przesyłają do Ministerstwa Finansów:
3. Rb-WS - roczne sprawozdanie o wydatkach strukturalnych poniesionych przez jednostki
sektora finansów publicznych, a także do Głównego Urzędu Statystycznego.
4. Rb-Z-PPP - kwartalne sprawozdanie o stanie zobowiązań wynikających z umów
partnerstwa publiczno-prywatnego.
W tabeli 5.1. przedstawiono podział sprawozdań budżetowych dotyczących JST ze względu na
osobę obowiązaną do ich sporządzania i przekazywania w imieniu jednostki zgodnie z
obowiązującym rozporządzeniem w sprawie sprawozdawczości budżetowej.
Pełna treść artykułu, wraz tabelą: plik pdf
Uwaga: niniejszy artykuł stanowi podrozdział 5.1 książki pod red. naukową prof. US dr hab.
Beaty Filipiak „Metodyka kompleksowej oceny gospodarki finansowej jednostki
samorządu terytorialnego"
,
wydanej przez Difin, 2009 r. Więcej informacji o tej książce podajemy w dziale „Dobre książki".
6/6