doświadczenia z wdrażania projektu

Doświadczenia z wdrażania projektu
„System gospodarki odpadami dla Miasta
Poznania”
Perspektywy PPP
Warszawa, 8 maja 2012 r.
1
Historia i cele projektu
2
Podstawowe informacje o projekcie
Dyrektywy UE oraz
wymogi prawa
krajowego
Dostosowanie systemu gospodarki odpadami do wymogów
formalno-prawnych, technologicznych oraz ekologicznych
wynikających z dyrektyw UE, w szczególności w zakresie redukcji
składowania odpadów biodegradowalnych.
Zakres projektu
Projekt obejmuje Miasto Poznań oraz 9 sąsiadujących gmin,
zamieszkałych łącznie przez 740 tys. mieszkańców. W regionie
wytwarzanych jest ok. 300 tys. ton odpadów/rok, z czego 210
tys. ton poddanych będzie termicznej utylizacji.
Budowa instalacji termicznego przekształcania odpadów (2
linie o wydajności 210 tys. t/rok). Odzysk energii w kogeneracji
(moc elektryczna ok.13,8 MW, moc cieplna ok. 34 MW).
Finansowanie
Koszt projektu: 1 071,73 mln PLN
Dotacja UE: 352,00 mln PLN w
ramach PO Infrastruktura i
Środowisko 2007-2013
3
Geneza projektu
Sytuacja
finansowa Miasta
Nowe przepisy
dot. PPP (2009)
Doświadczenie
Nowe regulacje –
gospodarka
odpadami
Zaangażowanie
różnych
interesariuszy
ograniczone zasoby finansowe, wysoki poziom
zadłużenia Miasta
brak doświadczeń we wdrożeniu dużych projektów PPP
pierwszy projekt hybrydowy
pierwszy duży projekt spalarniowy
nowa ustawa zasadniczo zmieniła rynek gospodarki
odpadami, zapewniając Miastu kontrolę nad strumieniem
odpadów oraz stałe dochody z tytułu „opłaty śmieciowej”
projekt kluczowy w ramach POIiŚ
ciągłe wsparcie ze strony MRR
pomoc techniczna w ramach przygotowania projektu (w tym
finansowanie przez MRR doradztwa transakcyjnego), udział
ekspertów JASPERS
4
Harmonogram przygotowania
projektu
Analiza
wykonalności
2007 – 2010
30 VI 2010
VII– XII 2010
I 2011
Testowanie
rynku
Dialog
konkurencyjny
Składanie ofert
Podpisanie
umowy
I – III 2011
4 IV 2011
3 VI 2011
13 IX 2011
XI 2011
- przygotowanie studiów wykonalności, procedury OOŚ
- złożenie wniosku o dofinansowanie
- audyt projektu przez MRR, wsparcie doradcze z pomocy
technicznej
- organizacja zespołu doradczego (doradcy prawni, finansowi i
techniczni)
- konsultacje rynkowe, analizy dotyczące modelu biznesowego
projektu
- publikacja ogłoszenia o zamówieniu w Dz. Urz. UE
- termin na składanie wniosków o dopuszczenie do postępowania
- ogłoszenie „krótkiej listy”
- rozpoczęcie dialogu konkurencyjnego
VI 2012
- zaproszenie do skłądania ofert
VIII 2012
- termin na składanie ofert
X 2012
- podpisanie umowy PPP
zamknięcie finansowe prawdopodobnie na początku 2013 r. (zależy od ustaleń w
ramach dialogu konkurencyjnego)
5
Wyzwania
6
Wyzwania
Pogodzenie celów i oczekiwań różnych stron
lub minimalny wpływ na
budżet/wskaźniki finansowe miasta,
ze względu na ograniczone
możliwości zaciągania dodatkowych
zobowiązań finansowych
Sprostanie wymogom dyrektyw
UE (redukcja składowania)
• Zapewnienie budowy i
eksploatacji RIPOK,
zgodnie z ustawą
o zachowaniu
czystości i porządku
Cele i
w gminach
oczekiwania
Miasta
• Odpowiedni zwrot z inwestycji,
stałe i wiarygodne przepływy
finansowe, wynagrodzenie
proporcjonalne do jakości usług
Neutralny
Regulacje dot.
funduszy
europejskich
• Standardowa struktura transakcji
(brak skłonności do przejęcie
ryzyka popytu, oczekiwanie
gwarancji strumienia odpadów ze
strony Miasta)
• Wprowadzenie limitów kar
umownych w celu
zapewnienia spłaty
finansowania dłużnego
Cele i
oczekiwania
partnerów
prywatnych i
banków
• Zapewnienie równych
warunków dla wszystkich
uczestników dialogu
(wyeliminowanie przewagi
konkurencyjnej własciciela
sieci dystrybucji energii
cieplnej w Poznaniu)
7
Wyzwania
Harmonogram
Zależność między procesem wyboru partnera prywatnego a wnioskowaniem o środki UE
30/06/2010
Wniosek o
dofinansowanie
10/2012*
05/10/2011
Ocena projektu
Warunkowa umowa
o dofinansowanie
Ocena
JASPERS
Przekaznaie
wniosku do KE
Decyzja
KE
Application
form update
Ogłoszenie o
zamówieniu
Składanie
wniosków prekwalifikacyjnych
KE preferuje „dojrzałe” projekty (po decyzjach środowiskowych,
pozwoleniach na budowę), rekomenduje składanie wniosku po
wyborze partnera prywatnego
Ocena projektu na poziomie krajowym przed ogłoszeniem
przetargu, przyznanie warunkowego dofinansowanie w celu
zmniejszenia niepewności dotyczącej wielkości dotacji UE
Wyzwanie
5/9/2012
Wybór partnera
prywatnego
Obecny etap
* Planowany harmonogram
Rozwiązanie
Dialog konkurencyjny
Ernst & Young
8
Wyzwania
Niepewna wysokości dotacji UE
Dotacja obliczana zgodnie z
metodologią luki finansowej
Nieznane ceny
usług
(opłaty na
bramie)
Nieznana
wielkość
kredytu/kosztów
finansowych
Nieznana
wysokość
finansowania
prywatnego
Nieznane
przychody
Nieznana
wielkość dotacji
Nieznana luka
finansowa
Wielkość dotacji może ulec
zmianie w zależności od ofert
partnerów
Zakładane rozwiązanie:
Wynagrodzenie dla partnera prywatnego oparte o płatność za dostępność. Efekt: Miasto kontroluje
przychody projektu (opłata śmieciowa od mieszkańców), a wysokość dotacji nie będzie
uzależniona od wysokości wynagrodzenia dla partnera prywatnego. Niemniej wysokość dotacji
zależna będzie od nakładów poniesionych przez partnera.
Miasto bierze na siebie ryzyko dotacji UE. Partnerzy składają oferty na 100% finansowania (bez
dotacji UE). W przypadku potwierdzenia dotacji – wynagrodzenie dla partnera będzie odpowiednio
zmniejszone. W przypadku nieotrzymania dotacji mieszkańcy będą ponosić wyższe opłaty.
09/05/2012
Ernst & Young
9
Wstępny model instytucjonalny
Odbiorcy energii
cieplnej
Sprzedaż energii
cieplnej
Dotacja
UE
Beneficjent
Miasto
Odbiorcy energii
elektrycznej
Sprzedaż energii
elektrycznej
Wkład
własny
Partner
prywatny
Finanso
wanie
Instytucje
finansowe
Opłata za
dostępność
Opłaty za zagospodarowanie odpadów
Właściciele
nieruchomości
Koszty budowy i
eksploatacji
Podwykonawcy
10
Zalety modelu
Bankowalność projektu – gwarancja stałych przepływów finansowych dla
partnera prywatnego eliminuje ryzyko dla instytucji finansowych
Przejęcie przychodów ze sprzedaży energii eliminuje uprzywilejowanie
niektórych partnerów prywatnych
Brak ryzyka obniżenia dotacji UE w wyniku wyboru partnera prywatnego:
– Na potrzeby luki finansowej dochodami są dochody miasta z opłat od
mieszkańców oraz sprzedaży energii, a kosztami – koszty partnera prywatnego
– Warunek – Miasto musi utrzymać wysokość opłaty od mieszkańców bez względu
na wysokość opłaty za dostępność (miasto pokrywa ewentualny deficyt)
Brak lub niewielki wpływ na limity zadłużenia
– Ryzyko budowy i dostępności po stronie prywatnej – transakcja nie wpływa na
dług publiczny
– Wydatki bieżące (opłata za dostępność) powinna być pokryta w całości lub w
dużej części z dochodów bieżących z tytułu opłat od mieszkańców oraz
sprzedaży energii
Model w pełni zgody z nową ustawą o zachowaniu czystości i porządku w
gminach
11
Rozliczenie dotacji i obieg dokumentów
finansowych
Założenie: Partner prywatny jest podmiotem upoważnionym do ponoszenia wydatków
kwalifikowanych
(5) Refundacja wydatków
kwalifikowalnych
UE
(6) Przekazanie wkładu
własnego w Projekt
Beneficjent
(4) Przekazanie
wniosku o płatność
Partner
Prywatny
(3) Przekazanie opłaconej,
prawidłowo wystawionej faktury
(2) Płatność za wykonane
roboty budowlane
Podwykonawca
robót budowlanych
(1) Faktura za wykonane
roboty budowlane
Wydatki związane z realizacją projektu (wydatki kwalifikowane) ponosi Partner Prywatny (podmiot
upoważniony), który przekazuje Miastu otrzymane od podwykonawców faktury. Faktury stanowią
podstawę dla przedstawienia wniosku o płatność i uzyskania refundacji wydatków. Otrzymaną dotację
Beneficjent przekazuje Partnerowi Prywatnemu, jako wkład własny w Przedsięwzięcie.
Zalety - brak podatku VAT dla beneficjenta (niższy koszt dla mieszkańca)
Wady – połączenie funkcji beneficjenta i wykonawcy w kontekście reguł dot. kwalifikowalności
wydatków
12
Wnioski na przyszłość
13
Warunki konieczne do wdrażania
projektów PPP w przyszłości
Zapewnienie zaangażowania interesariuszy na każdym
poziomie - od poziomu lokalnego (beneficjenta) do
wspólnotowego (KE i JASPERS)
Budowa potencjału po stronie publicznej
Inwestycja w centrum kompetencji po stronie publicznej, które
miałoby zdolność do akumulowania doświadczeń w
przygotowaniu projektów PPP oraz doradzaniu inwestorom
publicznym
Przygotowanie i rozpowszechnienie wzorcowych rozwiązań i
dobrych praktyk
14
Warunki konieczne do wdrażania
projektów PPP w przyszłości
Lepsze przygotowanie na poziomie programowym (przed
wdrożeniem programów):
Wcześniejsze i bardziej kompleksowe wsparcie dla beneficjentów:
rozpoznanie na ile możliwe i korzystne jest realizowanie projektów w
danym sektorze w formule PPP,
rozpoznanie barier i głównych ryzyk dla modelu PPP,
podjecie działań minimalizujących ryzyka.
wsparcie powinno być bardziej elastyczne (dostosowane do
indywidualnych potrzeb) – wsparcie w okresie 2007-2013 w formule
Project Pipeline okazało się niewystarczające
wsparcie finansowe (także koszty przygotowania) oraz doradcze
(project management)
Dostosowanie systemu wdrażania programów operacyjnych do
realizacji projektów PPP
uwzględnienie potrzeb i oczekiwań strony prywatnej oraz instytucji
finansowych
uproszczenie procedur oceny projektów i przyznawania dotacji
15
PPP w gospodarce odpadami
Plany MRR
1. Zakończenie etapu przetargowego w projekcie poznańskim
(październik 2012 r.)
2. Publikacja szczegółowego projektu umowy PPP (wraz z
mechanizmem wynagradzania, standardami jakościowymi usług
(KPI)) wraz z komentarzem (jesień 2012 r.)
3. Przygotowanie podręczników wdrażania projektów PPP w sektorze
gospodarki odpadami (koniec 2012 r.)
16
Łukasz Piekarski
Departament Koordynacji Programów Infrastrukturalnych
Ministerstwo Rozwoju Regionalnego
tel.: + 48 22 461 35 40
fax.: + 48 22 461 33 66
email: [email protected]
WWW.POIS.GOV.PL
WWW.PPP.GOV.PL
Dziękuję za uwagę
17