Floroterapia kwiaty w żywności, kosmetyce i lecznictwie

Floroterapia kwiaty w żywności, kosmetyce i lecznictwie

Paostwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. S. Pigonia w Krośnie
Floroterapia
kwiaty w żywności, kosmetyce
i lecznictwie
Henryk Różaoski
Floroterapia - florotherapy
• Flora – bogini kwiatów,
która miała świątynię w
Rzymie w południowo
zachodniej stronie od
Circus maximus
• Święto Flory obchodzone
jest 27 kwietnia
• Symbol płodności
i młodości
Flora, goddess of spring and flowers Rembrandt van Rijn (16061669) 1634 oil on canvas Hermitage, St. Petersburg
www.capitol.gov
Floroterapia - leczenie za pomocą
kwiatów (flos, florus, floridus)
• Dział fitoterapii (ziołolecznictwa)
- Aromaterapia
- Gemmoterapia
- Rhizoterapia (rhizotomowie)
Skąd takie specjalizacje?
- Specyficznośd surowca, wyjątkowe
traktowanie, receptura
Kwiat lilaka pospolitego – Flos Syringae
rodzina oliwkowate - Oleaceae
ocimene
• Południowo-wschodnia częśd Europy
• Olejek eteryczny (0,1%) – farnezol, (E)ocimene, 8-oxolinalool, benzyl methyl ether,
indole, lilac aldehyde, lilac alcohol,
hydroquinone dimethyl ether
• Irydoidy (sekoirydoidy)
• Kwas synapinowy
• Antocyjany
• Działanie: tonicum, antidepressivum, sedativum; oncostaticum,
bacteriostaticum, fungistaticum, antiphlogisticum
•
•
•
•
Farnezol należy do alkoholi seskwiterpenowych acyklicznych o działaniu antybakteryjnym
i przeciwnowotworowym. Indukuje apoptozę w komórkach rakowych (np. rak płuc).
Chemopreventium, cytoprotcetivum  hamuje transformację nowotworową (inhibitor
onkogenezy).
Cytotoksyczną aktywnośd wobec komórek rakowych prezentowały izo-oleoakteozydy,
syringopikrozydy, syringarezynole, octan beta-amyryny, oleuropeina, werbaskozyd,
ligustrozydy oraz 2-(3, 4-dihydroxy)-phenylethyl-β-D-glucopyranoside.
Wodny wyciąg z kwiatów i liści hamuje namnażanie wirusa zapalenia wątroby B.
Wskazania: lęk, stres, depresja, grzybice układowe,
choroby wątroby, trzustki, zakażenia bakteryjne,
gorączka, stany zapalne uogólnione
Preparaty i dawki:
- Esencja woda+etanol  słooce 8 h maceracja –
łyżkami wypid 200 ml wyciągu w ciągu dnia
- Infusum 1 łyżka surowca/szklankę wody/mleka
– ½ szkl. 2-4 x dz.
- Wyciąg na glicerol-woda-kwas-etanol - 5-10 ml
3 x dz.
H. Rozanski
• Esencja na wodzie, wodzie zakwaszonej wit. C, wodzie+etanol: stany
zapalne skóry, zapalenie spojówek, trądzik różowaty, przebarwienia –
okłady, przemywanie.
• Spożywanie: zalad kwiaty glicerolem lub sorbitolem z etanolem 20-25%
1:1 + 1% kwasu cytrynowego lub jabłkowego - tak aby przykryło surowiec.
Pozostawid na dobę, następnie podgrzad do wrzenia, odstawid na 4-6
godzin.
• Dodad miód 1:1, wymieszad.
• Spożywad jako środek przeciwdepresyjny i wzmacniający.
H. Rozanski
makeup.lovetoknow.com
Flos Sorbi – kwiat jarzębiny –
Sorbus aucuparia L.,
różowate - Rosaceae
• flawonoidy: izokwercytryna,
kemferol, kwercetyna
• trójterpeny (kw. ursolowy)
• fitosterole (beta-sitosterol)
• Działanie: diureticum,
antiphlogisticum, antisepticum,
anticatarrhal, depurativum;
hipotensyjne.
H. Rozanski
Flos Sorbi – kwiat jarzębiny –
Sorbus aucuparia L.,
różowate - Rosaceae
•
•
-
Wskazania: skąpomocz, gorączka, zatrucia,
kruche naczynia krwionośne, stany zapalne
macicy i jajników, zapalenie gruczołu
krokowego, stany zapalne nerek i moczowodów,
zapalenie jelit i żołądka, nadciśnienie.
Preparaty i dawki:
Tinctura 1:10 in 40% eth. – 5 ml 2razy dziennie
na czczo lub 1 raz dziennie kieliszek.
Wyciąg na winie 1:7 – 1 kieliszek dziennie, przy
nadciśnieniu, chorobie wieocowej i miażdżycy.
Infusum po uprzednim zwilżeniu spirytusem: 1
łyżka/szkl. wody, 2 razy dziennie po 1 szklance
Infusum na mleku: dzieci – do woli, jako środek
uspokajający, przeciwnieżytowy (drogi
odechowe) – z miodem, sokiem malinowym.
Esencja na glicerolu+ethanolu+kw. – 10 ml 2
razy dziennie.
Kosmetyka/kosmetologia: pękające naczynia,
teleangiektazje, plamice, trądzik różowaty, żylaki, drenaż
limfatyczny. Kremy, lotio, toniki, żele – do 5% esencji
kwiatowej.
H. Rozanski
Kwiat kaliny koralowej – Flos Viburni (Viburnum
opulus L.), przewiertniowate - Caprifoliaceae
•
•
•
•
•
•
•
Flawonoidy (astragalina, kemferol, kwercetyna)
Fitosterole (beta-sytosterol)
Kwas walerianowy
Triterpeny (alfa-, beta-amyryna)
Kwas chlorogenowy
Kumaryny (skopoletyna, aeskuletyna)
Kwas salicylowy
•
Działanie: spasmolyticum, diaphoreticum, antipyreticum,
haemostaticum, sedativum, antiphlogisticum, diureticum.
Inhibitor acetylocholinoesterazy.
Wskazania: nerwice wegetatywne, nadmierne i
nieregularne krwawienia miesiączkowe, bolesne
miesiączkowanie, gorączka, krwotoki z nosa.
Preparaty i dawki:
Infusum na wodzie zakwaszonej (max 0,5% kw.) 100 ml 3-4
razy dziennie. W gorączce co 4 godziny najlepiej z sokiem
malinowym i witaminą C. Dla dzieci na mleku z
miodem/sokiem.
Esencja kwiatowa: glicerol-ethanol-woda-kw. max 0,5% 10
ml 2 razy dziennie
Nalewka na ethanolu z gliceryną i eth. lekko
zakwaszonym: 5-10 ml 1-2 razy dziennie.
Kosmetyka/kosmetologia: obrzęki, zastoje limfatyczne,
stany zapalne, skóra zmęczona (kosmetyki 3-5% esencji
kwiatowej, okłady, żele, roztwory na Sol. Ringeri 
mezoterapia bezigłowa), cera naczyokowa; zaburzenia
krążenia krwi w skórze; nierównomierny koloryt cery.
•
•
-
-
H. Rozanski
H. Rozanski
H. Rozanski
Kwiat aksamitki – Flos Tagetidis
złożone (Compositae), astrowate - Asteraceae
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Tagetes lucida Cav.
Tagetes patula L.
Tagetes erecta L.
Tagetes signata L. pumila”
Pochodzą z Afryki oraz Ameryki Środkowej.
Essential oil (tagetone, ocimene, limonene,
linalool, linalyl acetate)
Thiophene, lutein, caroten
Flavonoids (quercetagetin, quercetin
Syringic acid
Thienyl and ethyl gallate
H. Rozanski
H. Rozanski
H. Rozanski
Kwiat aksamitki – Flos Tagetidis
złożone (Compositae), astrowate - Asteraceae
• Działanie: tonicum, antiparasiticum,
expectorans, antibacterial, fungistaticum,
hepatoprotectivum, ophthalmoprotectivum,
antiradical, analgeticum, insecticidum,
acarocidum, spasmolyticum,
pancreoprotectivum, nephroprotectivum,
neuroprotector, antistressicum, genoprotector.
• Wskazania: choroby siatkówki, marskośd i
stłuszczenie wątroby, infekcje i stany zapalne
układu moczowego, płciowego i oddechowego,
infekcje skóry, nowotwory, borelioza, grypa.
H. Rozanski
Kwiat aksamitki – Flos Tagetidis
złożone (Compositae), astrowate - Asteraceae
•
-
Preparaty i dawki
Wyciąg na olej+etanol – 1 łyżka 2 razy dziennie na czczo.
Tinctura 1:10 in 65-70% ethanol: 2 razy dziennie po 2-3 ml,
jako antistressicum, antidepressivum, kardiostymulator.
- Esencja etanolowo-glicerynowa zakwaszona lekko: 3-5 ml 12 razy dziennie.
- Infusum na wodzie z wit.C: plamy przebarwienia, cienie pod
oczami, worki pod oczami, hiperpigmentacje; ponadto jako
diureticum, cholagogum, stomachicum, intestinalium – 100
ml 2-4 razy dziennie; okłady, przemywanie. Okłady:
blepharitis, conjunctivitis.
- Zwilżenie surowca spirytusem wspomaga ekstrakcję wodną.
- Do sałatek pojedyncze płatki jako przyprawa, olej wspomaga
trawienie.
- Rp. Tonicum antidepressivum, procognitivum,
antistressicum
Tinctura Tagetidis (flos) 25%
Tinctura Schisandri (fructus) 25%
Tinctura Arnicae (flos) 25%
Tinctura Croci stigmae 12,5%
Tinctura Hyperici flor. tur. 12,5%
Zmieszad z miodem 1:1, zażywad 1-2 razy dziennie po 1 łyżce.
H. Rozanski
H. Rozanski
Kwiat hortensji - hortensja bukietowa – Hydrangea
paniculata Sieb. lub h. krzewiasta Hydrangea arborescens L., Hydrangeaceae
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Saponiny, izokumaryny (hydrangenol, hydrangina = umbeliferon),
glikozydy fenolowe (hydrangeina),
flawonoidy (kempferol, kwercetyna)
alkaloidy (febryfugin)
olejek eteryczny
Działanie: antilithiasis, diureticum, analepticum, psychotonicum
(tylko nalewka!).
Wskazania: Zastosowanie: stany zapalne I przerost gruczołu
krokowego. Zakażenia układu moczowego, kamica moczowa.
Podrażnienie układu moczowego.
Preparaty, dawki:
Tinctura 2-4 ml 3 razy dziennie 1:10 in 40%.
Infusum w wodzie zakwaszonej: 1 łyżka/szkl. wody; 50 ml 4 razy
dziennie
Essencja aktywowana promieniami słonecznymi wodnoglicerynowa zakwaszona lub wodno-ethanolowa: 15 ml 4 razy
dziennie; 30 ml 2 razy dziennie. Kosmetyka/kosmetologia: skóra z
wągrami, tłusta, zanieczyszczona, niejednolity odcieo,
zestresowana.
umbeliferon
H. Rozanski
H. Rozanski
Firletka
H. Rozanski
Kwiat głogu – Flos Crataegi; Crataegus oxyacantha L.
(g. dwuszyjkowy), C. monogyna Jacq. – g.
jednoszyjkowy, różowate - Rosaceae
• Składniki: flawonoidy (liście i kwiaty
do 1,78%: vitexin, quercetin,
hiperoside, rutin; oligomeric
procyanidins (liście i kwiaty 1-2,4%;
triterpene acids (kwiaty i liście do
0,6%): ursolic, oleanolic, crataegolic
acids; phenolic acids (caffeic,
chlorogenic).
• Działanie: kardiotonic, diuretic,
astringent, hipotensive. Dodatnie
inotropowe na serce.
Kwiat głogu – Flos Crataegi; Crataegus oxyacantha L. (g. dwuszyjkowy),
C. monogyna Jacq. – g. jednoszyjkowy, różowate - Rosaceae
Zastosowanie: choroby układu sercowonaczyniowego (cardiovascular disease);
poprawianie krążenia wieocowego, zapobieganie
hipoksji serca (cardiac hypoxemia), zapobieganie
dusznicy bolesnej; nadciśnienie.
Dawki i preparaty:
• Nalewka 2,5-5 ml 3 razy dziennie (1:5 in 40%).
• Nalewka 10-15 ml 3 razy dziennie (1:10 in 40%)
• Napar: 2 łyżeczki surowca na filiżankę wrzątku; 3
razy dziennie.
Kwiat firletki poszarpanej – Flos Lychnidis cuculi (Flos
Cuculi), Lychnis flos-cuculi Linne, goździkowate Caryophyllaceae
• Saponiny triterpenowe (gypsogenina,
hederagenina, koronozydy)
• Olejek eteryczny (benzoesan metylu, octan
fenylu, aldehyd benzoesowy, salicylan
benzylu, salicylan metylu, linalol, lilac
aldehyde A i B, alfa-pinen, burbonen beta,
propylobenzen)
• N-acetylo-4(H)-pirydyna
• Fenolokwasy (waniliowy, ferulowy, kawowy,
p-kumarowy, protokatechowy)
• Flawonoidy (orientyna, luteolina, viteksyna,
apigenina, antocyjany)
H. Rozanski
•
•
•
•
•
-
Kwiat firletki poszarpanej – Flos Lychnidis cuculi (Flos Cuculi),
Lychnis flos-cuculi Linne, goździkowate - Caryophyllaceae
Działanie: wykrztuśne, przeciwbakteryjne,
przeciwzapalne, obkurczające naczynia krwionośne,
kurczące macicę, przeciwmigrenowe, neuroprotekcyjne,
hepatoprotekcyjne, anaboliczne (saponiny sterydowe).
Hamuje rozwój bakterii opornych na antybiotyki.
Oncostaticum.
Wskazania: migrena, atonia macicy, nadmierne
krwawienia miesiączkowe, infekcje skóry i
ogólnoustrojowe; nieżyt układu oddechowego,
zakażenia układu moczowego (biofilm).
Preparaty i dawki:
Tinctura 1:10 in 45-50% eth. 5 ml 1-2 razy dziennie.
Infusum 2 łyżeczki na filiżankę wody, lekko zakwaszonej;
3 razy dziennie.
Wyciąg na glicerol-ethanol-kw.askorbinowy 0,5%: 15 ml
1 raz dziennie.
Esencja aktywowana promieniami słonecznymi na
wodzie+eth.+kw. 30 ml 1 raz dziennie (migrena) lub 15
ml 2 razy dziennie.
Kosmetyka/kosmetologia: stany zapalne skóry, trądzik
oporny, trądzik różowaty, cera rozszerzonymi naczyniami
i wągrami.
H. Rozanski
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Kwiat żmijowca zwyczajnego –
Flos Echii, Echium vulgare L.,
szorstkolistne - Boraginaceae
Alkaloidy (cynoglosyna, konsolidyna, echiina)
Allantoina
Kwas allantoinowy
Antocyjany
Flawonoidy (kwercetyna)
Działanie: myorelaxanthum, spasmolyticum,
analgeticum, anti-anaphylaxis, sedativum,
antimigrenicum. Odpręża, znosi stres i rozdrażnienie.
Zastosowanie: spastycznośd mięśni, nerwobóle, bóle
mięśni, w czasie masażu, padaczka, migrena.
Preparaty i dawki: wyciągi na eth.+glicerol+kw.,
aktywowane promieniami słonecznymi 15 ml 1-2 razy
dziennie.
Tinctura na eth. acid. 1:10 in 45-50%: 5 ml 1-2 razy
dziennie.
Żele, lotio 15% do mezoterapii, wcierania, masażu,
drenażu limfatycznego.
Kwiaty smaczne, można zjadad w sałatkach kwiatowych
z olejem z oliwek, konopnym, lnianym, rydzowym,
rokitnikowym.
Przyspiesza gojenie skóry, regenerację naskórka,
zmiękcza naskórek.
H. Rozanski
H. Rozanski
H. Rozanski
Kwiat lwiej paszczy = wyżlina
wielkiego – Antirrhinum majus L.,
trędownikowate - Scrophulariaceae
•
•
•
•
antocyjany, flawonoidy (aurony,
chalkony; aureusyna, apigenina),
irydoidy (antirrhinoside –
antyrynozyd, antirrhide –
antyrydyna, linarioside = linarozyd i
chaenorrhinoside = chenorynozyd),
laktony (antirrhinolide = antyrinolid),
fenolokwasy (np. p-kumarowy, kwas
cynamonowy
Działanie: antiprostaticum,
diureticum, antiphlogisticum in
urologicum, venoprotectivum,
depurativum, antiarthreticum.
H. Rozanski
Kwiat lwiej paszczy = wyżlina
wielkiego – Antirrhinum majus L.,
trędownikowate - Scrophulariaceae
H. Rozanski
• Wskazania: skąpomocz, kamica moczowa, infekcje układu
moczowego i płciowego; przerost gruczołu krokowego;
kuracje odtruwające i oczyszczające. Wspomagająco przy
reumatyzmie i artretyzmie.
• Preparaty i dawki:
• Infusum Antirrhini: 1-2 łyżki rozdrobnionego surowca na 1
szklankę wrzącej wody. 2 szklanki dziennie naparu, wypid
małymi porcjami kilka razy dziennie.
• Tinctura 1:10 in 25% eth.+acidum organicum, aktywowana
promieniami słonecznymi: 10-15 ml 1-2 razy dziennie.
• Esencja na eth.+glic.+acid. 5 ml 2 razy dziennie
Kwiat petunii ogrodowej – Flos
Petuniae, Petunia×hybrida hort.
ex Vilm
• Pochodzi z Ameryki Południowej
• Powstała ze skrzyżowania Petunia
axillaris x Petunia integrifolia (P.
violaceae Lindl.)
• Surowiec typowo flawonoidowy
(cyjanidyna, delfinidyna,
pelargonidyna, petunidyna,
kwercetyna, kaempferol)
• Działanie: venoprotectivum,
ophthalmoprotectivum,
antiallergicum, antiphlogisticum.
H. Rozanski
H. Rozanski
H. Rozanski
Kwiat petunii ogrodowej – Flos Petuniae,
Petunia×hybrida hort. ex Vilm
– obniżanie poziomu cholesterolu całkowitego we krwi,
z tendencją podnoszenia poziomu HDL = High Density
Lipoproteins;
– antyoksydacyjne, przeciwrodnikowe, przeciwzapalne,
stabilizujące strukturę naczyo krwionośnych i
śródbłonków; zwiększające szczelnośd ścian naczyo
krwionośnych;
– hamujące aktywnośd elastazy i kolagenazy,
odpowiedzialnych w pewnych chorobach za degradację
włókien tkanki łącznej, powstawanie zmian
zwyrodnieniowych, deformacji, np. naczyo, stawów;
– przeciwwysiękowe, antyalergiczne,
przeciwobrzękowe;
– poprawiające krążenie krwi, polepszające ukrwienia
tkanek, w tym również w obrębie oka, co zmniejsza
ryzyko zmian zwyrodnieniowych naczyniówki, siatkówki
i tęczówki oka, chroni i wspomaga produkcję rodopsyny;
– rozkurczowe, normalizujące ciśnienie krwi;
– moczopędne;
– opóźniające procesy starzenia skóry;
– hamujące rozwój nowotworów (jako inhibitory
angiogenezy).
H. Rozanski
Zbiór kwiatów
•
•
•
•
dzieo suchy, słoneczny, ~11:00~15:00
delikatnośd
worki – siatki
czyste miejsce
Suszenie
• Przewiewne miejsce, bez bezpośrednich promieni
słonecznych
• Temperatura naturalna
www.upcscavenger.com
Przechowywanie
• szczelne słoje
• ciemne
miejsce
• trwałośd 2 lata
www.wisegeek.com
Ekstrakcja
• Woda zimna 85 ml + etanol 90-95% 15 ml
• Woda wrząca? – najgorszy rozpuszczalnik
• Woda zakwaszona wit. C, kwasem jabłkowym, cytrynowym,
bursztynowym…
• Woda + glicerol (gliceryna) 80-90% - 1:1 + kwas organiczny 0,5-0,1%
• Etanol 40%, 50%, 70%
• Etanol zakwaszony 40-50% (kwas bursztynowy, jabłkowy, cytrynowy,
askorbinowy)
• Etanol 30-40% + glicerol 80-90% + kwas
jabłkowy/bursztynowy/cytrynowy lub askorbinowy 0,5-1% - 1:1
• Etanol 20-25% 50 ml + kwas jabłkowy/bursztynowy/askorbinowy 0,5-1 g
+ sorbitol lub mannitol syrop 60-70% 49-49,5 ml
• Mleko gorące + miód/sorbitol/mannitol lub cukier
• Mleko gorące + alkohol etylowy (5-10-15%)
• Olej ryżowy lub winogronowy, olej z oliwek czyste, ale surowiec zawsze
ustabilizowany zakwaszonym etanolem (kwasu od 0,25-0,5%) 
zwilżenie.
• Olej ryżowy/winogronowy lub z oliwek + ethanol 70-95% 1:1.
Proporcje surowca do rozpuszczalnika,
niektóre praktyki z homeopatii?
• 1 częśd kwiatu wagowa na 10 części
rozpuszczalnika, np. 100 g kwiatu
rozdrobnionego na 1000 g rozpuszczalnika
• Dynamizacja – wytrząsanie z uderzaniem (60
razy)
• Ekstrakcja w ruchu
• Jeżeli brak urządzenia: codziennie,
przynajmniej dwa razy w ciągu dnia
wstrząsnąd
www.healingthroughhomeopathy.net
Essencje proste i złożone
• Essencja prosta –
przygotowana z 1
surowca
(monopreparat)
• Essencja kwiatowa
złożona – co najmniej
dwa różne surowce
kwiatowe
www.buy-tiger-balm.com
Mikstura kwiatowa - Mixtura floridus
• Mieszanina co
najmniej dwóch
różnych esencji
kwiatowych prostych
lub złożonych
healthimpactnews.com
Dawkowanie - dosis
herbs.lovetoknow.com
• Napary wodne zwykłe i zakwaszone, na mleku 100200 ml 1-4 razy dziennie, zależnie od charakteru
choroby.
• Alkoholowe, zawierające co najmniej 20% alkoholu: 510 ml 1-3 razy dziennie.
• Wyciągi na glicerolu, etanolowo-glicerolowe (gdy
etanolu mniej niż 20%) – 15 ml 1-3 razy dziennie,
zależnie od choroby i objawów oraz gatunku rośliny.
• Wyciągi alkoholowo-olejowe: 5-10 ml 1-2 razy
dziennie.
• Wyciągi olejowe: 15 ml 1-3 razy dziennie.
Ad usum externum
•
-
Wyciągi można stosowad zewnętrznie:
okłady
płukanki
smarowanie
przemywanie
irygacje
lewatywy
do nosa
do uszu
do oczu