Untitled

Ziemia to nasz Dom
Opowieść zaczyna się około
4 mld lat temu
początek to chaos...
pozlepiany pył gwiezdny
wulkany rzeźbią obraz Ziemi
pierwotna atmosfera
para wodna CO2 – piec
idealna odległość od Słońca
gdzie woda pozostała płynna
woda wypłukiwała koryta tworząc
„żyły Ziemi”
pył wulkaniczny zmieszany z wodą z
islandzkich lodowców
materia i woda – erozja...
minerały – barwy Ziemi
archeony – archebakterie żywią się
ciepłem Ziemi z wyjątkiem...
cyjanobakterii – sinic
co się stało z węglem, który zatruwał
Ziemię?
wciąż jest obecny
(kanion rzeki Kolorado)
mikroorganizmy morskie tworzyły
wapienne szkielety
ziemski cykl wodny – wodospady –
para wodna – chmury – deszcz –
źródła – rzeki – morza – oceany lodowce,
na Ziemi jest zawsze taka sama ilość wody
zdumiewająca cząsteczka wody
lżejszy od wody lód nie tonie –
powłoka chroniąca przed zimnem
motorem napędowym życia jest
sprzężenie
70% tlenu pochodzi z alg
rafa koralowa u wybrzeży Australii –
350 tys. km2 – wylęgarnia oceanów
zamieszkuje ją 1500 gat. ryb, 4000 gat.
mięczaków i 400 gat. koralowców
Ziemia liczy czas cierpliwie
drzewo jest w ciągłym ruchu –
w stron nieba
obieg materii, energia – liście – gleba
gleby to fabryka różnorodności
biologicznej – próchnica
co wiemy o życiu,
ile znamy gat.? 1/10?
Ziemia to cud a życie jest tajemnicą
na Ziemi nie ma zbędnych gatunków,
wszystkie żyją w równowadze
Homo sapiens 200 tys. temu,
zagarnął wszystkie środowiska
po 180 tys. lat koczownictwa, dzięki
złagodzeniu klimatu ludzie osiedlili się
wybrali życie na obszarach
mokrych, obfitujących w ryby, zwierzynę i
roślinność
tam gdzie łączy się ziemia, woda i życie
większość ludzkości do dziś żyje na
wybrzeżach mórz, jezior i rzek
pierwsze miasta – niespełna 6 tys. lat temu
łatwiejsza obrana, dzielenie się wiedzą
i rzemiosłem, rozwój społeczności,
kultury –> cywilizacja
energia jaką dysponowano to siły
mięśni i moc natury
obecnie dotyczy to co 4 osoby na
Ziemi, przeszło 1,5 mld ludzi, więcej niż ogólna
liczba ludności wszystkich zamożnych krajów
człowiek zabierał Ziemi tylko to co
niezbędne –> stosunki wyważone
gospodarka była sprawiedliwym
sojuszem człowieka z naturą
słaby człowiek o mocnym intelekcie
rolnictwo pojawiło się 8-10 tys. lat temu
koniec z nieprzewidywalnością
polowań i zbieractwa
spowodowało powstanie miast i rozwój
cywilizacji –> nadwyżki żywności
zmieniły się tradycyjne funkcje
rolnik –> rzemieślnik, kupiec
ludzie opanowali uprawę
roślin, wyhodowali nowe odmiany
mozolne odciskanie swojego piętna
mozolne odciskanie swojego piętna
połowa ludzkości uprawia ziemię
80% rolników pracuje ręcznie
dla większości rolników ich praca jest
świętą rodzinną tradycją
płomienie, które pochodzą od roślin,
energia słoneczna w pigułce
węgiel, gaz, ropa –> powstały 100 mln lat
–> energia Słońca przechwytywana przez
miliony lat przez miliony roślin
SZYBKO! CORAZ SZYBCIEJ...
w ciągu jednego ludzkiego życia dokonaliśmy na
Ziemi bardziej radykalnych zmian niż wszystkie
dotychczasowe pokolenia razem wzięte
w ciągu ostatnich 60 lat podwoiła się liczba
ludności na Ziemi a ponad 2 mld przeniosły się
do miast
w Szanghaju w ciągu 20 lat wybudowano 3 tys.
wierz i drapaczy chmur, a w budowie jest
kilkaset następnych
ponad połowa mieszkańców świata
mieszka w miastach
Nowy Jork
farmy zmieniły się w przemysł
1 litr ropy wytwarza tyle energii co w
ciągu doby 100 par ludzkich rąk
ale tylko 3% rolników korzysta
z traktorów
w USA jest ok. 3 mln rolników ich produkcja
zbóż wystarcza do wyżywienia 2 mld ludzi
jednak jest to głównie pasza i energia
70% zużycia wody to rolnictwo
pestycydy ochroniły rośliny, kolejny dar
przemysłu petrochemicznego
pestycydy przeniknęły do powietrza
gleb, roślin, zwierząt, rzek i oceanów
wniknęły do jądra naszych komórek
nowe rolnictwo uniezależniło nas od
pór roku i gleb
w ubiegłym stuleniu zniknęło ¾ odmian
wyhodowanych przez tysiąclecia
różnorodność zastąpiła standaryzacja
cieplarnie w hiszpańskiej Almerii
koncentracja produkcji – obóz
koncentracyjny
wytwarzanie mięsa szybciej niż
zwierzęcia stało się codziennością
woda, ziarno i ropa naftowa staje się
mięsem
nowa miara czasy –
metronomy nadziei i złudzeń
Los Angeles – światło i samochody
unifikacja, standaryzacja +
samochód, odległości liczymy w czasie
samochód = wygoda i postęp
wydobycie minerałów –> „okruchów
gwiazd”
przez najbliższe 20 lat wydobędziemy z
Ziemi więcej ropy naftowej niż w
całych dziejach ludzkości
80% bogactw mineralnych zużywane
jest przez 20% ludzkości
przed końcem tego stulecia wyczerpią
się wszystkie zasoby ropy naftowej
potrzeby zglobalizowanej produkcji
przemysłowej
transport na dalekie odległości –> 90%
handlu odbywa się drogą morską –>
każdego roku przewozi się 500 mln
kontenerów
Dubaj – jeden z największych
ośrodków konsumpcji na świecie
Dubaj – sztuczne wyspy na morzu
Dubaj – stok narciarski na pustyni
Dubaj nie ma ziemi uprawnej –> całą
żywność importuje
Dubaj – energochłonne odsalanie
wody
Dubaj – najwyższe budynki na świecie
(800m)
Dubaj – zawsze świeci słońce ale nie
ma paneli słonecznych
Dubaj – szczytowy przejaw modelu
zachodniego
„Nie ma na świecie nic bardziej odległego
od natury, choć też nic nie jest bardziej niż
Dubaj od niej zależne”.
„Nie pojęliśmy jeszcze, że wykorzystujemy
to co dała nam Przyroda”
¾ powierzchni Ziemi zajmują morza i
oceany – co o nich wiemy?
¾ łowisk wyczerpało się lub
wyczerpuje
wyginęła większość dużych ryb bo nie
mają czasu się rozmnażać
w tym tempie do 2050r. w morzach
zabraknie ryb
nie widać co dzieje się pod
powierzchnią
zmniejszają się kolonie ssaków
morskich
ptaki morskie przebywają coraz
większe odległości
ryby są podstawą pożywienia co
5-tego mieszkańca Ziemi
500 mln ludzi żyje na terenach
pustynnych –> więcej niż cała Europa
woda kopalna zebrała się pod ziemią 25
tys. lat temu gdy na pustyni padały deszcze
uprawy nawadniane tą wodą
–> zasób nieodnawialny
rolnictwo Arabii Saudyjskiej
Cieplarnie w Izraelu –> nawadnianie
kropelkowe –> Jordan w hipermarketach
Jordan
Na świecie 10% dużych rzek przez kilka
miesięcy nie wpływa już do morza
Morze martwe nie zasilane przez Jordan obniża
się 1m rocznie –> zasolenie –> zanik życia
W Indiach zachodnich z powodu
wyschnięcia porzucono 30% studni
Podziemne warstwy wodonośne
wysychają
Zużycie wody na osobę w Las Vegas
jest najwyższe
Colorado nie wpada do morza, jej prąd
zmniejsza się już u źródła
Do 2025 brak wody może dotknąć
prawie 2 mld ludzi
mokradła mają kluczowe znaczenie dla
życia na Ziemi
zajmują 6% powierzchni Ziemi,
działają jak gąbki
różnorodność gatunków,
regeneracja i oczyszczanie wody
negatywny stosunek człowieka do
bagien
zagospodarowanie –
pastwiska, obszary budowlane itp.
w ubiegłym stuleciu osuszono połowę
światowych bagien
cała materia żywa jest ze sobą
sprzężona
drzewa są matką i ojcem deszczu,
tworzą baldachim
pochłaniają węgiel, –> są podstawą
równowagi klimatycznej
drzewa to środowisko naturalne dla ¾
różnorodności biologicznej
lasy dostarczają nam lekarstw, nasze
komórki posługują się tym samym językiem
namorzyny – wylęgarnia oceanu
hodowla krewetek
wentylatory, antybiotyki,
deforestacja – co roku znika 13 mln ha
lasu
Amazonia – największy las deszczowy,
zmniejszył się o 20% –>hodowla bydła, uprawa
soi
niszczymy równowagę przyrody by
wspomagać światowe rzeźnie
20% globalnej emisji gazów
cieplarnianych to płonące lasy
20 lat temu Borneo porastał pierwotny
las deszczowy
produkcja oleju palmowego –
żywność, kosmetyki, paliwa
monokultury olejowca, eukaliptusa –
zanik bioróżnorodności
liście eukaliptusa tworzą toksyczną
warstwę, rosną szybko wykorzystując wodę
Haiti (perła Karaibów) – węgiel
drzewny
na Haiti zostało 2% lasów
Madagaskar – erozja gleb
Wyspa Wielkanocna – rosły tam
najwyższe palmy na świecie
Rapa Nui wpadli w pułapkę przeludnienia i
topniejących zasobów naturalnych
przez ostatnie 50 lat zmieniliśmy naszą wyspę
Ziemię bardziej niż przez całe 200 tys. lat
naszego istnienia
połowa światowych nędzarzy żyje w
krajach zasobnych w bogactwa naturalne
połowa światowych bogactw jest w
rękach najzamożniejszych 2% populacji
migracje ludności
nowy model rozwoju urbanistycznego
co 6 człowiek żyje obecnie bez dostępu do
wody urządzeń sanitarnych, elektryczności
ponad miliard ludzi głoduje
co kiedy skończy się ropa?
kanadyjskie piaski roponośne
katastrofa ekologiczna?
kogo to obchodzi…?
węgiel uwięziony w paliwach wraca do
atmosfery
przejście północno-zachodnie
brak lodu –> mniejsze odbijanie
promieni słonecznych
stężenie CO2 nie było tak wysokie od
setek tysięcy lat
nadmierna eksploatacja zasobów naturalnych
zagraża życiu wszystkich gatunków
do 2050 zagrożona wymarciem może
być ¼ gatunków
na obszarach polarnych równowaga
już została zakłócona
pow. pokrywy lodowej wokół bieguna
północnego zmniejszyła się
przez ostatnie 30 lat o 30%
grenlandzki lód zawiera 20% słodkiej
wody całej planety
jeśli stopnieje, poziom mórz podniesie
się o prawie 7m
pokrywa lodowa topnieje w tempie jakiego 10
lat temu nie przewidywali najwięksi pesymiści
zmiana chemizmu i temp. oceanów –>
powszechna deregulacja
zagrożenie dla nisko położonych
obszarów
migracja klimatyczna
70% światowej populacji mieszka na
przybrzeżnych równinach
lodowce zanikają nawet w Himalajach
himalajskie lodowce przechwytują
wodę monsunową i uwalniają latem
himalajskie lodowce są źródłem wszystkich
wielkich rzek Azji (Indus, Ganges, Mekong
Jangcy) 2 mld ludzi
Bangladesz
w Australii na skutek suszy ucierpiała
połowa ziemi uprawnej
samoistne pożary
Syberia
wieczna marzłoć
metan jest 20x potężniejszym gazem
cieplarnianym od CO2
zakłóciliśmy sprzężenia
20% populacji zużywa
80% zasobów
na świecie wydaje się 12x więcej na zbrojenia
niż na pomoc krajom rozwijającym się
5000 ludzi dziennie umiera z powodu
zanieczyszczenia wody pitnej
1 miliard ludzi nie ma dostępu do
bezpiecznej wody pitnej
prawie miliard ludzi chodzi głodnych
ponad 50% zbóż, którymi się handluje
to pasza lub biopaliwa
40% ziem uprawnych doznało trwałego
uszczerbku
co roku znika 13 mln ha lasu
co 4 ssak, co 8 ptak, co 3 płaz
zagrożony jest wymarciem
przy obecnej skali połowów do 2050 w
oceanach nie będzie ryb
ostatnie 15 lat to najcieplejszy okres w
historii
pokrywa lodowa jest o 40% cieńsza niż
40 lat temu
do roku 2050 będzie co najmniej 250
mln uciekinierów klimatycznych
nie czas na pesymizm
na świecie 4-ro z 5-ciorga dzieci chodzi
do szkoły
Lesoto jedno z najuboższych państw, relatywnie
inwestuje najwięcej w kształcenie obywateli
Katar jedno z najbogatszych państw
otworzyło podwoje dla najlepszych uczelni
kultura, badania i innowacje to zasoby
niewyczerpane
solidarność kontra egoizm
bank w Bangladeszu pożycza tylko biednym
30 lat – 150 mln ludzi skorzystało
Antarktyda – wspólne dobro ludzkości
(traktat podpisało 49 państw)
ochrona 2% wód terytorialnych
perki narodowe zajmują przeszło 13%
kontynentów
Korea Płd. 65% powierzchni kraju –
odnowione po zniszczeniach wojennych
Kostaryka nie ma armii – środki przeznacza na
edukację ekoturystykę i ochronę lasy
pierwotnego
Gabon – wiodący producent papieru
wycina nie więcej niż 1 drzewo na ha
uczciwy handel
po jednej stronie praca ręczna
po drugiej koncern
pole bawełny
rolnictwo na ludzką skalę
to nie zacofanie – to troska o zasoby
miasta produkujące własną energię
dzielnica Fryburga
priorytet dla energetyki odnawialnej
prototyp duńskiej elektrowni
wydzielającej węgiel do gleby
Islandia – elektrownia geotermalna
„wąż morski” pochłania energię fal
zamieniając ją w elektryczność
duńskie wybrzeże
farma wiatrowa na lądzie
pustynie pieką się w słońcu
Słońce jest pierwotnym źródłem
energii dla Ziemi
może warto naśladować rośliny
w ciągu 90 min Słońce wytwarza tyle
energii ile ludzkość zużywa przez rok
póki istnieje nasza planeta istnieje
źródło energii
czy czeka nas nowa przygoda oparta na
umiarkowaniu, inteligencji i współdziałaniu