gadkowej postaci stałej separacji w równaniu Laplace J
Transkrypt
gadkowej postaci stałej separacji w równaniu Laplace J
Nadszedł wreszcie moment, w którym potrafimy ujawnić pochodzenie zagadkowej postaci stałej separacji w równaniu Laplace’a (por. podrozdzial 2.2). Jak stwierdziliśmy wtedy, przyjęcie takiej właśnie stałej separacji — iloczynu kolejnych nieujemnych liczb całkowitych, prowadzi m.in do równania (stowarzyszonego albo zwykego) Legendre’a. Z kolei w tabeli 2.1 równanie Legendre’a figuruje jako równanie klasy Fuchsa, o trzech kolejnych punktach osobliwych: −1, 1, ∞ co sugeruje jego bliskie powinowactwo z równaniem Gaussa. Aby wyjaśnić sprawę do końca, dokonujemy następujcego rachunku. Przypuśćmy, że chcemy rozwiązać równanie Legendre’a — dla uproszczenia zwykłe — przy dowolnej postaci stałej separacji, np. λ: 1 d dT sin θ + λT = 0 (1) sin θ dθ dθ Podstawienie ζ = cos θ, dζ = − sin θdθ prowadzi do [T (θ) → Θ (cos θ)]: d 2 dΘ 1−ζ + λΘ (ζ) = 0 dζ dζ albo 00 Θ (ζ) − 0 λ 2ζ Θ (ζ) + Θ = 0. 1 − ζ2 1 − ζ2 (2) (3) Aby przeprowadzić powyższe równanie w równanie Gaussa, wystarczy dokonać jeszcze jednej zamiany zmiennej: x = (ζ + 1)/2 [Θ(ζ) → y(x)]. Po elementarnych rachunkach otrzymujemy 00 y (x) + 2x − 1 0 λ y (x) − y(x) = 0. x(x − 1) x(x − 1) (4) Jest to niewątpliwie równanie Gaussa. Trzy parametry równania α, β, γ wyznaczamy porównując ( 3 ) z postacią kanoniczną (2.88). I tak γ = 1, natomiast √ α1,2 = 21 (1 ± 1 + 4λ) α+β = 1 (5) =⇒ √ α · β = −λ β1,2 = 21 (1 ∓ 1 + 4λ) Uzyskana symetria w parach (α1 , β1 ) i (α2 , β2 ), a także fakt, że γ = 1 (por. wzór (2.94) ( i jego dyskusję) świadczą, że równanie (3) będzie miało tylko jedno rozwiązanie w postaci szeregu hipergeometrycznego. Wydawałoby się, że nic nie stoi na przeszkodzie, aby zapisać √ √ 1 1 ? y(x) = F (1 ± 1 + 4λ), (1 ∓ 1 + 4λ), 1; x . (6) 2 2 Otóż powyższe rozwiązanie okazuje się nieprzydatne. Szereg hipergeometryczny nie jest jednostajnie zbieżny dla całego interesującego nas zakresu zmiennej x. 1