docstr. 26
download 
Reklamacja Transkrypt
str. 26
ISSN 1730-2609 Nr 1 (33) STYCZEŃ – MARZEC 2011 Nowatorska koncepcja oferowania produktu! Wybór konfiguracji oprawy w aplikacji komputerowej ADQUEN DIRECT! ADQUEN Unikalny system opraw oświetleniowych LED 26 ADVISION 615L1 i 618L1 – z diodami Cree str. 22 QUARE str. AR111 i ALCRE MR16 – źródła światła LED str. 24 źródła światła LED z ceramiczną obudową RASTRA LED – oprawa do lamp LEDline T8 str. 28 QUARE GU10 – zamiennik żarówki halogenowej GU10 QUARE S4 – alternatywa żarówki świecowej z trzonkiem E14 QUARE A55 – odpowiednik tradycyjnej żarówki z trzonkiem E27 • bardzo niskie zużycie energii elektrycznej moc tylko 3,5 W – dzięki zastosowaniu obudowy z materiału ceramicznego polepszającej odprowadzanie ciepła • • • • oszczędność energii elektrycznej – ponad 80% wysoka trwałość – ponad 50 000 godzin dwie barwy światła białego – dzienna i ciepła 5 lat gwarancji producenta Biuro handlowe: 05-500 Piaseczno, Stara Iwiczna, ul. Słoneczna 116A, tel. +48 (22) 756 64 00, fax +48 (22) 756 64 10, [email protected], www.brilum.pl Spis treści • OD REDAKCJI Szanowni Czytelnicy, Zima przyszła na dobre. Zasypało śniegiem. Długie zimowe ciemności sprawiają, że sezon oświetleniowy w pełni. W wielu domach energię elektryczną na cele oświetleniowe zużywają jeszcze tradycyjne żarówki, ale naprawdę w wielu miejscach świecą już świetlówki kompaktowe. Być może jest ich już więcej niż żarówek. „Kompakty” walczyły o swoją pozycję już od kilkunastu lat. Proces ich popularyzacji przebiegał powoli i był związany z procesem technicznego udoskonalania połączonym ze spadkiem cen. Pierwsze świetlówki kompaktowe były duże, ciężkie, miały niezbyt przyjemne światło. Ich toporny wygląd i wysoka cena nie zachęcały do stosowania. Po latach stały się małe, lekkie i potrafią świecić naprawdę doskonale. Dlatego są chętnie kupowane. Całkiem podobny proces zaczynamy obserwować w dziedzinie oświetlenia LED, jednak zdaje się on przebiegać szybciej. W supermarketowych stoiskach ze źródłami światła LED’y zajmują już jedną trzecią powierzchni. Dziś jeszcze najwięcej tam ledowych lampek pochodzenia dalekowschodniego ze względnie niskiej jakości i trwałości diodami „kapsułkowymi”. Wyroby te oferowane są wprawdzie w akceptowalnych cenach, ale podobnie jak wiele lat temu pierwsze świetlówki kompaktowe, nie s¹ w pe³ni satysfakcjonuj¹ce. Obok tanich produktów ledowych są już także dostępne źródła światła wykorzystujące najnowocześniejsze, wysokowydajne diody LED. Ich cena może wydać się względnie wysoka, ale w zamian zapewniają one jeszcze większe oszczędności energii elektrycznej przy wysokiej „jakości” światła. Takie zaawansowane technicznie lampy LED oferują na naszym rynku głównie znani europejscy producenci. Dzięki szybkiemu postępowi w rozwoju diod świecących oferta nowoczesnych źródeł światła LED rośnie szybko, a ich ceny będą z pewnością spadać. Wśród takich zaawansowanych źródeł światła LED są też wyroby w marce ELGO wytwarzane w naszym centrum produkcyjnym w Gostyninie. W ostatnim czasie do produkcji weszły lampy ALCRE MR16 – ledowe zamienniki żarówek halogenowych AR111. Szczególnie interesujące są ledowe źródła światła QUARE w ceramicznych obudowach. Ciekaw¹ nowością są też źródła światła LED – lampy LEDline, zamienniki świetlówek liniowych. Informacje o najnowszych źródłach światła LED w marce ELGO znajdą Państwo w artykułach opublikowanych w tym wydaniu kwartalnika „Oświetlenie INFO”. Zapraszamy do lektury! Marek Kołakowski Redaktor naczelny 42 ADVISION Str. Spis treści 4 6 10 12 16 17 20 22 24 26 20 LED w mieœcie str. 28 32 35 36 38 40 42 44 48 53 61 Aktualnoœci firmowe Aktualnoœci z bran¿y ELGO na Targach ENERGETAB 2010 Hong Kong International Light Fair 2010 ACRON wyróżniony w Bratysławie Uczyć się skutecznie – kurs eLearning Auraeko dr inż. Piotr Pracki ADVISION 615L1 i 618L1 – nowe modele opraw drogowych LED AR111 i ALCRE MR16 – ledowe źródła światła QUARE – nowa rodzina źródeł światła LED RASTRA LED – oprawa rastrowa do lamp LEDline T8 SUNWIND z oprawą ADQUEN OH SELIA – nowe wersje szczelnych plafonier do świetlówek 2D PARK i GARDEN – nowe wartości IP oraz IK SIMEN – IP 20/44 dla wersji ze szklanym dyfuzorem TORENO 180V – wersja dla świetlówek 80W Test opraw ADVISION 615L1 w Lublinie Technologia montażu powierzchniowego SMT Oświetlenie drogowe w unijnej strategii zwiększania efektywności energetycznej LED Line News Suplement do katalogów ELGO i BRILUM 3 AKTUALNOŚCI System ADQUEN nagrodzony na ENERGETAB 2010 Oprawy ACRON nagrodzone w Bratysławie ACRICHE GU10 na stoisku Seoul Semiconductors w Hong Kongu Na minionych Międzynarodowych Energetycznych Targach Bielskich ENERGETAB 2010, które odbyły się we wrześniu 2010 roku, system ledowych opraw oświetleniowych ADQUEN zaprezentowany przez ELGO Lighting Industries S.A. został wyróżniony Statuetką Izby Gospodarczej Energetyki i Ochrony Środowiska. Na targach, ELGO zaprezentowało także najnowszą generację ledowych opraw oświetlenia ulicznego ADVISION z najwydajniejszymi diodami LED firmy Cree, coraz liczniejszą rodzinę źródeł światła LED przeznaczonych do powszechnego użytku oraz pełną serię konwencjonalnych opraw drogowych ACRON, spełniających wszystkie wymagania nowoczesnego oświetlenia ulicznego. Więcej na stronie 10. Oferta ELGO, zaprezentowana podczas targów ELECTRO EXPO 2010 w Bratysławie na Słowacji przez naszą słowacką spółkę BRILUM SK, spotkała się z szerokim zainteresowaniem i uznaniem. W ramach konkursu na najlepsze produkty i technologie, rodzina opraw drogowych ACRON z oferty ELGO została nagrodzona wyróżnieniem PRIX 2010. Więcej na stronie 16. W trakcie minionej jesiennej edycji Targów Oświetleniowych w Hong Kongu oferta ELGO w obszarze najnowszych technologii LED, była obecna pośrednio dzięki prezentacji naszych źródeł światła LED na stoisku jednego z czołowych światowych producentów diod świecących – koreańskiej firmy Seoul Semiconductors. ELGO wykorzystuje diody tego producenta do wytwarzania ledowych źródeł światła. W centralnym punkcie stoiska Seoul Semiconductors eksponowane były źródła światła ACRICHE GU10 w marce ELGO, obrazujące możliwości praktycznego zastosowania diod świecących koreańskiego producenta. Więcej na stronie 12. Reklamy: ONNINEN str. 8 Redaktor naczelny: Marek Kołakowski Redakcja: Joanna Warzywoda Agnieszka Warwocka Konrad Kozłowski Sławomir Kwiatkowski Grafika: studioBRILUM Sylwia Sokolnicka Dominika Grodner Jacek Burski Wydawca: BRILUM S.A. ul. Słoneczna 116A, Stara Iwiczna 05-500 Piaseczno tel./fax (+48-22) 756 64 00, 756 64 10; e-mail: [email protected] 4 BRILUM S.A. – nowa nazwa firmy Informujemy, że w dniu 16 września 2010 roku Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru S¹dowego, dokonał w Krajowym Rejestrze S¹dowym wpisu zmieniającego nazwę firmy BRILUX Spółka Akcyjna na BRILUM Spółka Akcyjna. AKTUALNOŚCI IP66 oraz IK10 dla opraw PARK i GARDEN Ruszyła produkcja opraw RASTRA LED Montaż SMT w ELGO Lighting Industries Od niedawna dla znanych opraw parkowych z serii PARK NEW, PARK big, PARK small oraz GARDEN, w marce ELGO, deklarowane wartości stopnia ochrony przed wnikaniem ciał stałych, pyłu i wody podwyższono do wartości IP66. Oprawy zostały także oznaczone stopniem ochrony przed zewnętrznymi uderzeniami mechanicznymi IK10. Więcej na stronie 36. Oprawy rastrowe są od wielu lat jednym z najpopularniejszych rodzajów opraw oświetlenia ogólnego wielu wnętrz. Dlatego popularne rastrowe oprawy z rodziny RASTRA, współpracujące dotychczas ze świetlówkami liniowymi, przystosowane zostały do pracy z najnowszymi liniowymi źródłami światła LED, tzw. „świetlówkami ledowymi” LEDline T8. Więcej na stronie 28. Od kilku miesięcy w fabryce ELGO Lighting Industries pracuje nowoczesna linia produkcyjna do tzw. montażu powierzchniowego SMT. Zaawansowane technologicznie maszyny SMT gostynińskiej fabryki służą głównie do produkcji podzespołów stosowanych w źród³ach światła i oprawach oświetleniowych wykorzystujących technologię półprzewodników diod świecących LED. Możliwość korzystania z nich mają także zewnętrzne firmy produkujące podzespoły elektroniczne. Więcej na stronie 44. Testowa instalacja opraw ADVISION w Lublinie Nowe źródła światła LED Internetowe szkolenie online w zakresie ustawy o ZSEE Od listopada 2010, w Lublinie na ul. Spokojnej, Wydział dróg i Mostów Urzędu Miejskiego prowadzi badania testowe ulicznego oświetlenia LED. Do badań użyto ledowych opraw oświetlenia ulicznego ADVISION. Instalacja testowa to siedem opraw ADVISION 615L1, najnowszej generacji, w których zastosowano po 90 diod typu XP-G firmy Cree. Więcej na stronie 42. Do bogatej oferty źródeł światła LED w marce ELGO wprowadzone zostały kolejne lampy QUARE GU10 i QUARE S4. Cechami wspólnymi tych nowych, ledowych źródeł światła jest nie tylko zastosowanie uznanych diod ACRICHE, ale przede wszystkim nowy rodzaj ceramicznej, porcelanowej obudowy zapewniającej jeszcze lepsze odprowadzanie ciepła niż w dotychczas znanych źródłach ACRICHE GU10 i ACRICHE S4, w których stosowane są obudowy z poliamidu. Więcej na stronie 26. AURAEKO Organizacja Odzysku Sprzętu Elektrycznego i Elektronicznego S.A. uruchomiła nowoczesne, internetowe narzędzie edukacyjne, tzw. eLearning, zatytułowane „Internetowe szkolenie online dla przedsiębiorców w zakresie ustawy o ZSEE”. Kurs umożliwia zmniejszenie kosztów na jednego kształcącego się w zakresie Ustawy o ZSEE, a jednocześnie zwiększenie ilości kształconych osób. Więcej na stronie 17. 5 AKTUALNOŚCI Katalog Oszczędności Energii FEGIME Polska Grupa FEGIME Polska wydała katalog zatytułowany „Oszczędność energii w praktyce”. Obecnie jest on dystrybuowany do wszystkich oddziałów firm grupy tj.: Acel, Akkop, Ampli, Asaj, Eltech, Kopel, Libra, Nowa France. Od kilku lat jednym z głównych tematów debat europejskich są oszczędności energetyczne i ochrona środowiska. Również w Polsce wiele mówi się o oszczędzaniu energii, a klienci szukają coraz to nowszych rozwiązań technologicznych ułatwiających optymalizację kosztów energii i poprawiających komfort użytkowania. Wychodząc naprzeciw właśnie takim tendencjom, Grupa FEGIME Polska stworzyła katalog produktów i rozwiązań ułatwiających oszczędzanie energii i redukcję związanych z nią kosztów. Proponowane rozwiązania obejmują: energooszczędne źródła światła i oprawy, systemy światłowodowe, wyłączniki czasowe, czujniki ruchu, instalacje solarne, systemy sterowania budynkiem. Produkty te są dostêpne w ofercie sieci sprzedaży FEGIME, a firmowi branżowcy gotowi, aby doradzić klientom jak optymalnie dopasować proponowane systemy do indywidualnych potrzeb odbiorcy. Dodatkowo katalog zawiera informacje o nowych technologiach, wyliczenia możliwych oszczędności oraz informacje o rządowym projekcie dofinansowania instalacji kolektorów słonecznych. Wkrótce katalog będzie dostępny również w wersji elektronicznej na stronie internetowej: www.fegime.pl. Nowy katalog Firma Solar Polska, znany dystrybutor hurtowy z branży technicznej, wydał nowy katalog Solar Home Light prezentujący wyjątkową ofertę oświetlenia stawiającą na dobry design i efektywność energetyczną. Katalog może stać się inspiracją dla tych instalatorów, którzy oferują swoim Klientom tylko najlepsze rozwiązania. Oprawy przedstawione w katalogu Solar Home Light cechuje minimalistyczne, ale nowoczesne wzornictwo, dzięki któremu każde pomieszczenie nabierze unikalnego charakteru. Szeroka gama produktów daje pole do rozmaitych zastosowań, w zależności od potrzeb Klienta. To oczywiście nie wszystkie zalety opraw ujętych w katalogu Solar Home Light. Oferują one znaczącą oszczędność energii, wysoką trwałość do 20.000 godzin, odporność na uszkodzenia i trudne warunki termiczne przy doskonałym oddaniu barw światła, zbliżonym do tradycyjnych żarówek. Oświetlenie zawarte w ofercie katalogu doskonale wpisuje się w energooszczędną i ekologiczną kampanię firmy Solar - Blue Energy, za pomocą której firma promuje rozwiązania i urządzenia podnoszące efektywność energetyczną. 6 AKTUALNOŚCI OnnShop – elektroniczny system zamówień OnnShop to coś więcej niż sklep internetowy, pozwalający klientom na nieograniczony dostęp do oferty magazynowej Onninen. Różnorodne moduły tego programu pomagają dostarczać klientom wyczerpujące informacje marketingowe oraz produktowe. Klienci mają dostęp do szerokiego spektrum aplikacji, takich jak karty produktów własne i producentów, bezpośredni link do katalogów internetowych producentów, karty zgodności, certyfikaty, zdjęcia, wymiary i inne informacje dotyczące produktów. W wyszukiwaniu towarów pomaga sprawna wyszukiwarka oraz rozwijane listy ograniczające produkty wg dostawców i grup asortymentowych. Klienci mają dostęp on-line nie tylko do stanów naszych magazynów lokalnych oraz magazynu centralnego, ale także do pełnej informacji o stanie realizacji zamówień. Onnshop posiada funkcję modułu ofertowego umożliwiającego wysyłanie zapytań do wyceny, a także późniejszą akceptację oferty i śledzenie dostawy towaru. Na wzór firm logistycznych możliwe jest śledzenie statusów realizacji zamówień i drogi towaru do klienta, co jest dla firmy najwyższym priorytetem. Ważnym udogodnieniem jest również moduł finansowy pozwalający na przeglądanie faktur, a nawet drukowanie duplikatów. Klienci mają możliwość śledzenia swoich poprzednich zakupów, analizowania ilości oraz ceny zamówionych towarów, a także uproszczonego powtórnego zamawiania wybranych pozycji z poprzednich zamówień. Grupa Onninen traktuje swoich klientów w sposób partnerski i proponuje im stabilne warunki handlowe, zapisane w systemie. Moduł warunki handlowe pozwala na bieżąco sprawdzić uzgodnione ceny i rabaty. Onninen podkreśla, że system rozwijany jest w ścisłej współpracy z klientami. Aktualnie w Polsce z systemu OnnShop korzysta blisko 1000 klientów wykonując miesięczne zakupy porównywalne z działalnością największych oddziałów. Grupa Onninen jest wiodącym dystrybutorem artykułów elektrotechnicznych, instalacyjno-grzewczych, sanitarnych, klimatyzacyjnych i wentylacyjnych – prowadzi działalność w Polsce, w Krajach Skandynawskich i Nadbałtyckich oraz w Rosji i Kazachstanie. 7 Filtr z odwróconą osmozą i mineralizatorem Onnline Zdrowa woda w domu to wiele korzyści. Urządzenie do oczyszczania wody z mineralizatorem gwarantuje nam: • bezwzględną jakość – woda nadaje się do picia prosto z kranu, bez przegotowania, jest zmineralizowana, • walory smakowe – uwydatnia aromat kawy i herbaty, przygotowanie nie będzie się wiązało z rdzawym posmakiem w ustach, koniec z pływającymi oczkami w szklance. Używaj do przygotowania posiłków, mycia warzyw, owoców, mięs bez obaw o zdrowie najbliższych. Potrawy gotowane na wodzie oczyszczonej są zdrowsze i mają naturalny smak. Woda ta doskonale nadaje się do rozcieńczania soków i napojów oraz przygotowywania kostek lodu, jak i do sporządzania odżywek dla dzieci. • zawsze dostępna – system odwróconej osmozy jest wygodniejszą i bardziej oszczędną alternatywą dla zakupów wód butelkowanych. Nie trzeba nosić ciężkich butelek, nie zabierają one miejsca w szafkach, dbamy tym samym o środowisko nie wyrzucając plastikowych opakowań. • oszczędność – nie przepłacamy kupując droższych małych butelek z wodą idąc do parku, w klubie fitness itp. Teraz na spacer z dzieckiem, na fitness i wszędzie gdzie jest ona nam potrzebna idziemy zabierając swoją wodę. • troskę o zdrowie – eliminuje czynniki wywołujące uczulenia np. chlor, zalecana jest do picia przy skłonnościach do tworzenia się kamieni w nerkach i woreczku żółciowym, • higienę – doskonale nadaje się do pielęgnacji delikatnej skóry niemowląt, mycia twarzy i zębów, można nią płukać delikatne powierzchnie np. szkła kontaktowe, • dbałość o artykuły domowe – dzięki zastosowanemu w zestawie kranikowi z dwoma kurkami możliwe jest pobieranie wody mineralizowanej chociażby do gotowania potraw i picia oraz wody niemineralizowanej do gotowania w czajniku, ekspresie itp. co nie powoduje powstawania osadu kamiennego. Woda niemineralizowana stosowana w czajnikach, żelazkach, ekspresach, używana do zmywania naczyń nie pozostawia osadu, dzięki czemu szkło i naczynia są błyszczące, a urządzenia czyste i bez kamienia. Woda niemineralizowana może być używana także do akwariów, podlewania roślin i jako źródło czystej wody dla zwierząt domowych. ZDROWIE I DOBRE SAMOPOCZUCIE CAŁEJ RODZINY KAŻDEGO DNIA Szanowni Państwo w niniejszej ulotce zawarte są ogólne informacje na temat zdrowia i wpływu minerałów na zdrowie. Zostały one opublikowanie wyłącznie informacyjnie. Nie ponosimy odpowiedzialności za błędy danych lub nieaktualne informacje. Nie ponosimy odpowiedzialności za wykorzystanie informacji zawartych w niniejszej ulotce. W przypadku pytań dotyczących stosowania minerałów prosimy o skonsultowanie się z lekarzem. AKTUALNOŚCI ELGO na Targach ENERGETAB 2010 Od kilku lat wrześniowe działania promocyjne ELGO stoją pod znakiem udziału w Międzynarodowych Energetycznych Targach Bielskich ENERGETAB innych dziedzin przemysłu. Wśród firm biorących udział w targach była większość wiodących producentów, dystrybutorów i usługodawców z branży energetyki i elektrotechniki. Zaprezentowano miedzy innymi, najnowsze rozwiązania w zakresie automatyki przemysłowej, napędów maszyn elektrycznych, układów sterowania, pomiarów energii, zdalnego odczytu liczników. Dopełnieniem targowych ekspozycji były specjalistyczne konferencje oraz W 2010 roku tej największej imprezie wystawienniczej branży energetycznej dopisała pogoda, która w poprzednich latach nieraz psuła humory wystawcom i gościom targowym. Dzięki niej zwiedzanie terenów wystawowych o powierzchni ponad 3 ha, usytuowanych pod Szyndzielnią, było przyjemnością dla więcej niż 15 tysięcy targowych gości. Występujące zazwyczaj kłopoty z dojazdem do terenów targowych, poprawiły nieco inwestycje drogowe i obszerne parkingi zrealizowane w ciągu dwóch ostatnich lat. Umożliwiają one dotarcie na targi z dwóch stron. Na terenach wystawowych wystąpiło ponad 620 wystawców. Ich prezentacje, jak zwykle na bielskich targach, odbywały się w formie ekspozycji plenerowych i na stoiskach usytuowanych w pawilonach namiotowych. W tym roku do użytku oddano wreszcie nową, wielofunkcyjną halę, która spodobała się wystawcom i zwiedzającym. Targowi wystawcy zaprezentowali najnowsze produkty i usługi przeznaczone dla energetyki zawodowej oraz w wielu 10 seminaria i prezentacje wystawców. Wśród targowych gości widać było zainteresowanie stos owanie m technologii efektywnych energetycznie i pozyskiwaniem energii ze źródeł odnawialnych. Szeroka oferta prezentowana na stoiskach, jak zwykle, obejmowała też sprzęt oświetleniowy, zwłaszcza energooszczędny. Uwagę zwiedzających przykuwały szczególnie półprzewodnikowe źródła światła LED i oprawy oświetleniowe z ich zastosowaniem. Grupa TAURON zorganizowała wśród zwiedzających konkurs promujący stosowanie efektywnych źródeł światła. AKTUALNOŚCI Marka ELGO na targach Energetab 2010 W nurt nowoczesnego, energooszczędnego oświetlenia LED z powodzeniem wpisała się tegoroczna ekspozycja targowa ELGO Lighting Industries. Szczególny nacisk kładła ona na przedstawienie najnowszej oferty energooszczędnych produktów konsumenckich – popularnych źródeł światła LED przeznaczonych do powszechnego użytku oraz sprzętu z segmentu profesjonalnego w postaci opraw oświetleniowych, które jako źródła światła wykorzystują diody LED najnowocześniejszych generacji. Podczas targów zaprezentowaliśmy produkowane już od roku ledowe źródła światła ACRICHE GU10, ALCRE GU10, ACRICHE R50, R50-LCW oraz ACRICHE S4, a także nowości ALCRE MR-16, AR111-GU10, AR111-G53, QUARE GU10, QUARE S4 oraz ledowe źródła światła LEDLine T8 zastępujące świetlówki liniowe. Głównym akcentem stoiska ELGO na targach ENERGETAB 2010 była publiczna premiera unikalnego systemu opraw oświetleniowych LED o nazwie ADQUEN, opracowanego przez inżynierów z gostynińskiej fabryki. W jego skład wchodzą oprawy drogowe i tunelowe, przemysłowe typu naświetlacz i zwieszane oraz oprawy do hybrydowych systemów zasilania. Koncepcja tego systemu stanowi nowość w skali światowej. Umożliwia ona klientom swobodny dobór, w bardzo szerokich granicach, jedenastu najistotniejszych parametrów opraw. Służy do tego specjalna aplikacja komputerowa. W wyniku takiej konfiguracji klient może zapoznać się z wyglądem i właściwościami przyszłej oprawy, samodzielnie ocenić jej przydatność do wyzna- czonych zadań i dokonać ewentualnych korekt, po czym wysłać do firmy indywidualnie wygenerowane zapytanie ofertowe. Po zaakceptowaniu oferty, oprawy o właściwościach indywidualnie dobranych przez klienta, mogą być wyprodukowane w bardzo krótkim czasie. ELGO zaprezentowało także najnowszą generację ledowych opraw oświetlenia ulicznego ADVISION z najwydajniejszymi diodami LED firmy Cree, oraz pełną rodzinę konwencjonalnych opraw drogowych ACRON, spełniających wszystkie wymagania nowoczesnego oświetlenia ulicznego. Statuetka Izby Gospodarczej Energetyki i Ochrony Środowiska dla systemu ADQUEN Do tradycyjnego konkursu na wyróżniający się produkt targów zgłoszono 58 wyrobów. Spośród nich komisja konkursowa wyróżniła 20 produktów. Wśród nich znalazł się także premierowy system oświetlenia ledowego ADQUEN. Za ten produkt ELGO L.I. otrzymało Statuetkę Izby Gospodarczej Energetyki i Ochrony Środowiska. Konkurs na najnowocześniejsze produkty Targów ENERGETAB co roku cieszy się dużym prestiżem, a zdobyte w nim nagrody i wyróżnienia są bardzo wysoko cenione wśród wystawców. Marek Kołakowski 11 AKTUALNOŚCI Hong Kong International Lighting Fair Edycja jesienna 2010 Targi – wielkie imprezy wystawiennicze – są doskonałą okazją do dokonania w jednym miejscu i czasie przeglądu stanu techniki i oferty rynkowej z zakresu prezentującej się branży Imprezy targowe organizowane są w skali lokalnej, jednego kraju lub regionu, ale także w skali globalnej. Wśród targów dedykowanych branży oświetleniowej łatwo określić można kilka imprez wystawienniczych o największym, globalnym zasięgu: Light + Building (Frankfurt n/Menem, Niemcy), Hong Kong International Lighting Fair (Hong Kong, Chiny), LIGHTFAIR International (Filadelfia, USA), INTERLIGHT Moscow (Moskwa, Rosja), EUROLUCE (Mediolan, Włochy). Zgodnie z informacjami organizatorów, drugą pod względem wielkości wśród tych imprez są Międzynarodowe Targi Oświetleniowe w Hongkongu. O dynamice dalekowschodniego rynku oświetleniowego świadczy pośrednio fakt, że targi te, jako bodaj jedyne, odbywają się w cyklu dwóch edycji rocznie – wiosennej i jesiennej. Inne z największych imprez mają jedną edycję co dwa lata (Light+Building, Euroluce) lub co najwyżej co rok (LIGHTFAIR International, INTERLIGHT Moscow). 12 gwarantuje dostateczną ilość miejsca dla tak ogromnej liczby wystawców i zwiedzających. Wystawcy Targi w Hongkongu ściągają ogromną rzeszę wystawców. W ostatniej, jesiennej, już dwunastej z rzędu edycji odbywającej się w dniach 27–30 października 2010, udział brało 2.028 wystawców z 35 krajów/regionów. Wśród nich było 1.181 (58,23%) wystawców z Chin kontynentalnych, 478 (23,57%) z Hong Kongu oraz 226 (11,14%) z Tajwanu. Reszta, czyli 143 (7,05%) stoiska, to wystawcy z innych krajów, takich jak: Australia, Austria, Bahrajn, Belgia, Bermudy, Brazylia, Kanada, Egipt, Francja, Niemcy, Grecja, Indie, Irlandia, Włochy, Japonia, Korea, Makau, Malezja, Holandia, Nowa Zelandia, Norwegia, Filipiny, Rosja, Samoa, Singapur, Afryka Południowa, Hiszpania, Szwajcaria, Tajlandia, Wielka Brytania, Wietnam i Polska. Rok Liczba wystawców 2009 1 788 2010 2 028 Centrum Konferencyjno – Wystawowe w Hong Kongu Zwiedzający Miejscem Targów jest supernowoczesne centrum konferencyjno–wystawowe bardzo dogodnie usytuowane na wyspie Hong Kong, w samym środku kompleksu obiektów biznesowych. Obiekt jest połączony bezpośrednio z hotelami, z których można dostaæ siê na tereny targowe nie wychodząc nawet na ulicę. Pięciopoziomowy obiekt usytuowany malowniczo w bezpośredniej bliskości przesmyku morskiego pomiędzy wyspą Hong Kong, a kontynentem, Zwiedzający to oczywiście w dużej mierze osoby z samego Hongkongu, Tajwanu i Chin kontynentalnych. Jednak wśród targowych gości, jest bardzo wielu profesjonalistów w całego świata. Dlatego dla wystawców z poza dalekiego wschodu, obecność w Hong Kongu nie jest wcale przysłowiowym „wożeniem drewna Rok Powierzchnia wystawowa Rok Liczba zwiedzających 2009 63 406 m2 2009 27 832 2010 2 2010 – 66 773 m AKTUALNOŚCI do lasu”. Te targi dają doskonałą możliwość prezentacji oferty całemu światu. Zakres tematyczny targów Zakres tematyczny Międzynarodowych Targów Oświetleniowych w Hong Kongu obejmuje: oświetlenie obiektów użytkowych, oświetlenie energooszczędne i ekologiczne, oświetlenie domowe, oświetlenie LED, oświetlenie zewnętrzne, akcesoria, części i komponenty oświetleniowe, zarządzanie, projektowanie i technologie oświetleniowe, organizacje i publikacje. Główny trend – oświetlenie LED Tegoroczna, jesienna edycja targów oświetleniowych w Hong Kongu stała zdecydowanie pod znakiem oświetlenia LED. Oglądając niezliczoną liczbę najróżniejszych produktów ledowych, zwłaszcza źródeł światła, w niezliczonej masie odmian i wariantów, można by z powodzeniem ukuć żartobliwe powiedzenie „jeśli zamierzasz zaprojektować nowy wyrób wykorzystujący diody LED, sprawdź najpierw czy nie był on prezentowany w Hong Kongu”. Przede wszystkim swoje produkty zaprezentowało kilku spośród największych, światowych producentów diod świecących LED: Cree, Edison Opto, Nichia, Osram Optosemiconductors i Seoul Semiconductor. Ogromny segment wystawowy stanowili producenci najróżnorodniejszych źródeł światła opartych o diody świecące. Wśród prezentowanych opraw oświetleniowych widać było zdecydowanie, że energochłonne żarówki, stosowane w oświetleniu wnętrzowym, odchodzą w przeszłość nie tylko w Europie. W Hong Kongu proces ten wydaje się postępo- 13 AKTUALNOŚCI wać nawet znacznie szybciej niż w UE. W prezentowanych oprawach domowych powszechne były przede wszystkim świetlówki kompaktowe najróżniejszych konstrukcji oraz źródła światła LED. Żarówki halogenowe i tradycyjne w wersjach dekoracyjnych widać było rzadko. Diody LED wkraczają też coraz częściej do oświetlenia wnętrz biurowych i sklepowych. Widać było coraz doskonalsze, płaskie i cienkie diodowe panele świetlne oraz silne ledowe oprawy projektorowe do oświetlenia akcentowego w sklepach. W zakresie zewnętrznego oświetlenia ulicznego większość oferty stanowiły różne rodzaje ledowych opraw ulicznych. Uwagę zwracały także oprawy uliczne do lamp indukcyjnych o zadziwiająco wysokim strumieniu świetlnym i chłodno-białym świetle. Ilość propozycji sprzętu oświetleniowego opartego na technologii diod świecących LED stała jednak w pewnej rozbieżności do światowego procesu jego wdrażania. W samym Hong Kongu w oświetleniu ulicznym widać bowiem głównie wysokoprężne lampy sodowe. W nielicznych wnętrzach handlowych spotkać można świecące panele LED. Jedynie elewacje wielkich, nowoczesnych budynków rzęsiście iluminowane są ledowym oświetleniem i reklamami. Jednak producenci oświetlenia już teraz gotują się do rozszerzenia zastosowań na obszar ulic i wnętrz, gdy znikną istniejące obecnie bariery natury cenowej. Zielone światło Benjamin Chau, Zastępca dyrektora HKTDC powiedział, że targi zwróciły się silnie w stronę problemów ochrony środowiska. 14 „Działania proekologiczne są trendem i odwiedzający zobaczą je w nowym Sektorze Ledowego i Zielonego Oświetlenia” – powidział Pan Chau, dodając, że nowo uruchomiana przestrzeń przyciągnie ponad 760 wystawców. „W tym roku targi cechuje szeroki wybór produktów energooszczędnych i przyjaznych środowisku zgromadzonych pod jednym dachem. Po uwieńczonym sukcesie w roku ubiegłym, powraca Hall of Aurora, sektor targowy, w którym koncentruje się AKTUALNOŚCI oświetlenie markowe. Sektor ten przyniesie wiele inspiracji i biznesowych możliwości” powiedział Pan Chau. Sektor Aurora pomieścił ekspozycje ponad 380 renomowanych marek z 27 krajów i regionów. Między nimi były znane firmy takie jak AAG Stucchi, Bright, Citizen, CREE, Everlight, Fulham, MEGAMAN, Midea, Neo–Neon, OSRAM, Philips, Royal Doulton and Searchlight International. Jesienna edycja targów w Hong Kongu była także platformą wymiany informacji, prowadzenia dyskusji tematycznych podczas specjalnych forów na temat rozwoju, innowacji, projektowania i normalizacji w zakresie oświetlenia LED. Dostrzegając rosnące zapotrzebowanie przemysłu na dobry design, targi zorganizowały także czwartą edycje konkursu dla projektantów opraw oświetleniowych w kategorii otwartej i studentów. Pozycja przemysłu Hong Kongu oświetleniowego Przemysł oświetleniowy w Hong Kongu rozwija się gwałtownie. W ubiegłym roku miasto zaimportowało produkty oświetleniowe za około 1,2 miliarda USD z USA, Chin kontynentalnych, Japonii, Niemiec i Francji. W pierwszych ośmiu miesiącach 2010 roku eksport wzrósł o 16% w stosunku do analogicznego okresu ubiegłego roku osiągając wartość 818 milionów USD. O taką samą wartość 16% wzrósł także import, do wartości 663 milionów USD. Marek Kołakowski Polski akcent z ELGO Reprezentacja polskich firm oświetleniowych na targach w Hong Kongu nie bywa na ogół liczna. W dwóch ubiegłych latach brała w nich udział firm ELGO Lighting Industries S.A. prezentując tam produkty wytwarzane w fabryce w Gostyninie. W trakcie minionej jesiennej edycji oferta ELGO w obszarze najnowszych technologii LED, była obecna pośrednio dzięki prezentacji naszych źródeł światła LED na stoisku jednego z czołowych światowych producentów diod świecących – koreańskiej firmy Seoul Semiconductors. ELGO wykorzystuje diody tego producenta do wytwarzania ledowych źródeł światła. W centralnym punkcie stoiska Seoul Semiconductors eksponowane były źródła światła ACRICHE GU10 w marce ELGO, obrazujące możliwości praktycznego zastosowania diod świecących koreańskiego producenta. 15 AKTUALNOŚCI Rodzina opraw drogowych ACRON wyróżniona w Bratysławie Rodzina opraw drogowych ACRON z oferty ELGO została nagrodzona wyróżnieniem PRIX 2010 podczas targów ELECTRO EXPO 2010 w Bratysławie na Słowacji W dniach od 29 września do 1 października 2010 roku, w Bratysławie – stolicy Słowacji, na terenach wystawowych Incheba Expo Bratislava odbyła się kolejna edycja Międzynarodowych Targów Elektrotechniki, Elektroniki i Energetyki ELEKTRO EXPO 2010. Na terenie 5.000 m2 swoje oferty zaprezentowało 96 wystawców z 7 państw. Było wśród nich 67 firm ze Słowacji i 29 wystawców zagranicznych z Niemiec, Rosji, Polski, Włoch, Szwajcarii i Republiki Czeskiej. Imprezie towarzyszyła seria seminariów i prezentacji o tematyce branżowej. Prezentacja oferty ELGO W bratysławskich targach ELEKTRO EXPO udział wzięła także nasza słowacka spółka BRILUM SK, która zapre- zentowała przede wszystkim gamę najnowszego sprzętu oświetleniowego produkowanego w gostynińskich zakładach ELGO Lighting Industries. Wśród eksponowanej oferty były profesjonalne oprawy oświetleniowe, ale także, przeznaczone do użytku powszechnego, najnowocześniejsze źródła światła wykorzystujące technikę diod świecących LED. Głównym akcentem prezentacji były oprawy oświetlenia drogowego: rodzina nowoczesnych opraw ulicznych ACRON przeznaczonych do wysokoprężnych lamp wyładowczych oraz oprawy z diodami LED – ADVISION i ADQUEN. Szczególne zainteresowanie budziły właśnie te ostatnie, oprawy ADQUEN OU, będące częścią nowatorskiego systemu opraw ledowych ADQUEN o daleko posuniętych możliwościach indywidualnej konfiguracji parametrów. Dzięki specjalnie przygotowanym stanowiskom goście targowi mieli również możliwość bezpośredniego zapoznanie się z komputerowym konfiguratorem umożliwiającym dobór parametrów opraw tego systemu. Ważnym punktem targowej prezentacji była możliwość zapoznania się z pełną ofertą wyjątkowo energooszczędnych źródeł światła LED przeznaczonych do powszechnego stosowania. Były wśród nich wszystkie już produkowane lampy LED oraz nowości, których produkcja jest właśnie uruchamiana. Marek Kołakowski PRIX 2010 dla rodziny opraw ACRON Oferta ELGO zaprezentowana w Bratysławie spotkała się z szerokim zainteresowaniem i uznaniem. W ramach konkursu na najlepsze produkty i technologie zaprezentowane na targach ELEKTRO EXPO 2010, komisja nagrodziła wyróżnieniem PRIX 2010 rodzinę opraw oświetlenia drogowego ACRON. 16 EKOLOGIA Edukacja dorosłych Uczyć się skutecznie eLearning w działaniach edukacyjnych AURAEKO Organizacji Odzysku Sprzętu Elektrycznego i Elektronicznego S.A. Kierując się potrzebą zmniejszenia kosztów na jednego kształcącego się w zakresie Ustawy o Zużytym Sprzęcie Elektrycznym i Elektronicznym1, a jednocześnie zwiększenia ilości osób kształconych, AURAEKO Organizacja Odzysku Sprzętu Elektrycznego i Elektronicznego S.A. zdecydowała się na nowoczesne narzędzie edukacyjne, jakim jest eLearning. W ramach projektu „Internetowe szkolenie online dla przedsiębiorców w zakresie ustawy o ZSEE” powstał kurs eLearning dający ogromne możliwości edukacyjne. Ten 20 godzinny kurs ma efektywność dydaktyczną, porównywalną z 80 godzinnym szkoleniem stacjonarnym. Jeśli dodamy do tego, że jednocześnie w czasie 2 tygodni, może go ukończyć do 1000 uczestników, to mamy podstawowe parametry możliwości, jakie tkwią w formie – metodzie zwanej eLearning. Zalety kursu prowadzonego metodą eLearningu 1. Elastyczność czasu nauki – uczestnik w czasie trwania kursu (2–3 tygodnie) może wielokrotnie pracować z kursem z dowolnego miejsca (praca, dom, klub, kawiarnia, inne miejsca), w którym jest komputer z dostępem do Internetu. 2. Wszyscy uczestnicy kursu mają ten sam materiał i nie zachodzi zjawisko różnicowania poziomu nauki w zależności od umiejętności wykładowcy. Wysokiej klasy specjaliści merytoryczni niechętnie jeżdżą w teren. 3. Raz przygotowany kurs może mieć wiele edycji, a aktualizacji treści kursu dokonuje się w jednym miejscu i jednym czasie, co jest niemożliwe w przypadku szkoleń stacjonarnych. Każda kolejna edycja kursu obniża jednostkowe nakłady na szkolenie uczestnika. 4. Uczestnik kursu nie korzysta z delegacji i przejazdów, co przesuwa koszty z transportu, noclegów, gastronomii na osiągniecie założonych celów kształcenia. Jeśli celem szkolenia jest podniesienie kompetencji przedsiębiorców, to znacznie bardziej uzasadnione jest ponoszenie kosztów na przygotowanie i udostępnienie wiedzy, niż na transport, hotelarstwo i gastronomię. 5. W szkoleniach online nie ma potrzeby ponoszenia kosztów za wynajem sal szkoleniowych, bo nie są potrzebne. 6. Szkolenia internetowe online dają możliwość stosowania wielu technik dla monitorowania aktywności uczestnika oraz pomiaru założonych efektów kształcenia. Oznacza to, że w porównaniu do szkoleń stacjonarnych gdzie o efektywności szkolenia wnioskujemy na podstawie podpisów na liście obecności, w przypadku szkoleń online jest ona określana przez uzyskane wyniki nauczania wyrażone pomiarem oraz stosunek tych wyników do założonych celów kształcenia. 7. Pod względem czasu szkolenia dużych grup, tj. powyżej 500 lub 1000 uczestników, internetowe szkolenie będzie trwało najkrócej. Wszędzie tam, gdzie duża grupa uczestników ma być przeszkolona w możliwie najkrótszym czasie, internetowe szkolenia nie maja sobie równych. 8. Z uwagi na dużą kondensację materiału nauczania i bardzo wysoki poziom zabiegów metodycznych stosowanych w internetowych szkoleniach online, jakość 1 godziny szkolenia równa jest od 3 do 10 godzin kursu stacjonarnego. 9. Internetowe szkolenia online poza transferem wiedzy i umiejętności przewidzianych programem nauczania kursu, podnoszą dodatkowo umiejętności uczestników w zakresie posługiwania się ICT ( Internet & Computer Technology). 10. Biorąc pod uwagę: najkrótszy czas szkolenia, najwyższą jakość możliwą do osiągnięcia, najszybszą i najtańszą aktualizacje treści kształcenia, najniższy koszt jednostkowy na uczestnika, projekt zakłada osiągniecie założonych celów poprzez internetowy kurs online. 17 EKOLOGIA Dla kogo ten kurs? Jak pracować z kursem? Pierwsza edycja kursu jest przeznaczona wyłącznie dla przedsiębiorców współpracujących z AURAEKO, związanych z branżą ZSEE. Kolejne edycje będą miały bardziej zróżnicowanych odbiorców. AURAEKO przyjmuje, że kurs w następnych edycjach, będzie dostępny również dla pracowników samorządów. Kurs zbudowany jest z modułów, a moduły z lekcji. Pierwszą zasadą w samodzielnej pracy z kursem jest dokładne przeczytanie celów lekcji lub modułu. Cele lekcji znajdują się zazwyczaj na jej pierwszym ekranie. Dlaczego to takie ważne, aby przeczytać ze zrozumieniem cele lekcji? Otóż cele lekcji sformułowane są tak, by ogniskować uwagę uczącego się na tym, co jest najważniejsze i co koniecznie trzeba wiedzieć lub potrafić, by osiągnąć założony cel. Jeśli cel lekcji wskazuje, co jest ważne, to pozostałe informacje są mniej istotne w danym momencie. Już w chwili powstawania kursu, specjaliści określili najważniejsze informacje, które uczestnik powinien przyswoić. Nie ma więc tu znanego z innych form kształcenia natłoku wiedzy, z którego uczący się ma wyłowić to, co ważne z punktu widzenia założonych celów kształcenia. W tym właśnie, miedzy innymi, zawarty jest sekret bardzo wysokiej sprawności nauczania metodą eLearning. Każdą lekcję kończą ćwiczenia samokontrole. Są one podobne do pytań, które później uczestnik kursu będzie rozwiązywać w trakcie testu sprawdzającego. Dlaczego powstał ten kurs? W dotychczasowej działalności edukacyjnej AURAEKO, podobnie jak w innych organizacjach odzysku, dominując¹ pozycję wśród grup docelowych zajmowały dzieci i młodzież. Było to pozytywne, bo czym skorupka za młodu nasiąknie, tym na starość trąci. Jednak na marginesie oddziaływań edukacyjnych pozostawały zróżnicowane grupy osób dorosłych. Jedną z takich najważniejszych grup, są przedsiębiorcy branży ZSEE. Dotyczy to właścicieli zakładów, menadżerów, ale także pracowników zatrudnionych w tych zakładach. Uzasadnieniem działań przewidzianych projektem są trzy grupy uwarunkowań: 1. uwarunkowania związane z wysoką fluktuacją zatrudnienia w istniejących przedsiębiorstwach zobowiązanych do wdrażania wymagań ustawy (ZSEE) i związaną z tym koniecznością transferu wiedzy do nowych pracowników, 2. podejmowanie działalności w obszarze uregulowań Ustawy (ZSEE) przez nowe podmioty gospodarcze, 3. duże rozproszenie terytorialne podmiotów zobowiązanych do przestrzegania regulacji ustawowych (ZSEE) i związane z tym wysokie koszty organizowania tradycyjnych szkoleń. Wymienione powyżej grupy uwarunkowań wskazują na potrzebę dostarczenia przedsiębiorcom szkoleń, zwiększających kompetencje osób odpowiedzialnych za stosowanie wymagań Ustawy (ZSEE) przy jednoczesnym obniżeniu dotychczasowych kosztów szkolenia stacjonarnego w przeliczeniu na jednego uczestnika. Ekran pierwszy - wprowadzenie do nowej lekcji 18 Jak wygląda internetowy kurs eLearning? Przybliżenie wyglądu kursu w tym artykule jest możliwe z wykorzystaniem zrzutów ekranowych i zastrzeżeniem, że nie oddaje to istoty multimedialności i interaktywności, jaka jest możliwa w internecie. Przedstawiamy tu 3 przykładowe ekrany kursu. Każda lekcja zaczyna się od omówienia korzyści rozumianych, jako zakres wiedzy, który uzyska uczestnik po zapoznaniu się z nią. W wersji internetowej po najechaniu kursorem na podane z lewej strony ekranu zagadnienia, następuje podświetlenie ukazujące cele dydaktyczne powiązane z każdym zagadnieniem. To proste rozwiązanie ma kilka zalet: ogniskuje uwagę uczestnika na tym, co najważniejsze, ułatwia percepcję tego, co zostanie pokazane w następnych ekranach oraz wzmaga motywację, tak bardzo potrzebną dla osiągnięcia sukcesu w nauce. Ekran drugi – podanie nowej partii materiału EKOLOGIA Podanie nowej partii materiału zorganizowane jest tak, że zawsze po lewej stronie ekranu są dostępne narzędzia ułatwiające naukę: informacja o ilości ramek i sowa – mechanizm indywidualnej powtórki, oraz animacja lub rysunek budzący pozytywne nastawienie uczącego się do poznawanych treści. W niektórych przypadkach z lewej strony ekranu pojawia się komunikat z informacją ważną dla właściwego zrozumienia głównych treści podanych z prawej strony ekranu. Taka organizacja nie jest przypadkowa, lecz ma swoje uzasadnienie w procesach psychofizjologicznych człowieka. Prezentowane treści pozostają w ścisłym związku z tym, co zostało podane w ekranie pierwszym – wprowadzającym. W każdej lekcji, po istotnej dawce wiedzy zwanej atomem, kurs online zawiera interaktywne ćwiczenia. Są one obowiązkowe dla uczącego się. Ich celem jest stworzenie takiej sytuacji, aby uczący się wykorzystał zdobytą przed chwilą wiedzę dokonując zamierzonych przez autorów przekształceń zdobytej wiedzy, takich jak: odróżnienie, dopasowanie, abstrahowanie, wskazanie, itd. Ćwiczenia z jednej strony realizują założony cel kształcenia, z drugiej zaś przygotowują do pytań testowych, które zawsze mają związek z założonymi celami. Dlatego też ćwiczenia są bardzo ważnym elementem procesu uczenia się. Ćwiczenia maja funkcję samokontrolną, dlatego też uczący się uzyskuje w nich natychmiastową odpowiedź, potwierdzającą prawidłowość odpowiedzi lub informacje o tym, że odpowiedź jest zła. Ćwiczenia można powtarzać do skutku, czyli do oczekiwanego opanowania wiedzy lub umiejętności. Wykonanie wszystkich ćwiczeń w lekcji, skutkuje jej zaliczeniem, co jest widoczne poprzez ukazanie się zielonego ptaszka, symbolu statusu „zaliczona”, w wykazie lekcji. Lekcje niezliczone opatrzone są symbolem czerwonego krzyżyka, oznaczającego status „niezaliczona”. O ile w ćwiczeniach samokontrolnych potwierdzenie lub odrzucenie odpowiedzi udzielonej przez uczestnika jest natychmiastowe, to testy mają typową funkcję kontrolną. W testach nie informuje się uczestnika, czy odpowiedział dobrze, czy źle. System komputerowy oczywiście rejestruje zarówno odpowiedzi w ćwiczeniach, jak i w testach, z tą jednak różnica, że odpowiedzi w ćwiczeniach nie służą żadnej ocenie z wyjątkiem stwierdzenia wykonania ćwiczenia lub nie. Inaczej rzecz ma się w testach. Tu każda odpowiedź jest rejestrowana i porównywana ze wzorcem w celu oceny. Zaliczenie kursu i wydanie uczestnikowi certyfikatu odbywa się na podstawie uzyskanych wyników testów, których pytania są generowane losowo, co oznacza, że każdy uczestnik otrzymuje inny zestaw pytań. By uzyskać certyfikat należy osiągnąć minimum 60% prawidłowych odpowiedzi w teście. W ten sposób uzyskujemy gwarancje skuteczności nauczania i uczenia się. To znacznie więcej niż podpisana lista obecności na konwencjonalnych szkoleniach. Sięgając po tak nowoczesne narzędzie edukacyjne jak eLearning, jego twórcy z firmy AURAEKO sami dużo się nauczyli. Z pewnością kursantom, także spodoba się nie tylko ciekawa forma nauki, ale i skuteczność, z jaką zdobędą wiedzę. Gabriela Leszczyńska Prezes Zarządu Auraeko Organizacja Odzysku Sprzętu Elektrycznego i Elektronicznego S.A. ō Ustawa o Zużytym Sprzęcie Elektrycznym i Elektronicznym z dn. 29 lipca 2005 r. ogłoszona w Dz. U. z 2005 r. Nr 180, poz. 1495, z 2008 r. Nr 223, poz. 1464, z 2009 r. Nr 79, poz. 666. Ekran trzeci – przykładowe ćwiczenie podczas lekcji 19 LUDZIE POLSKIEGO OŚWIETLENIA dr inż. Piotr Pracki Doktor Piotr Pracki jest pracownikiem Politechniki Warszawskiej i osobą znaną w środowisku oświetleniowym. Działa aktywnie na forum międzynarodowym, reprezentując polskich oświetleniowców w CIE, LUX Europa i LumenV4. Życie zawodowe dr inż. Piotra Prackiego związane jest z Politechniką Warszawską i techniką świetlną. W latach 1986-1992 był studentem Wydziału Elektrycznego, gdzie specjalizował się w przetwarzaniu i użytkowaniu energii elektrycznej, a dyplom magisterski z techniki świetlnej nt. badania systemu wielokryteryjnego projektowania oświetlenia ogólnego wnętrz wykonał pod kierunkiem Profesora Jerzego Bąka. Po zakończeniu studiów został zatrudniony na stanowisku asystenta w Zakładzie Techniki Świetlnej Instytutu Elektroenergetyki, gdzie pracuje do dzisiaj – obecnie na stanowisku adiunkta. Prowadzone na uczelni badania zaowocowały m.in. pracą doktorską w 2000 roku nt. rozmieszczania świetlówkowych opraw oświetlenia bezpośredniego we wnętrzach, według kryterium wyrównanego rozkładu luminancji. Promotorem pracy i opiekunem kariery naukowej dr Prackiego był przez cały czas Profesor Jerzy Bąk. W latach 1993–1996 dr Pracki zajmował się także projektowaniem oświetlenia w jednej z firm oświetleniowych. Zainteresowania naukowe dr Prackiego skierowane są przede wszystkim na problematykę oświetlania, w szczególności zaś na technikę oświetlania wnętrz. Prowadzone przez niego prace badawcze dotyczyły m.in. optymalizacji rozmieszczania opraw oświetleniowych, studiowania oddziaływania oświetlenia na ludzi, problematyki oświetlenia wydajnego energetycznie i analizy wykorzystania światła dziennego w oświetleniu wnętrz. Ostatnie lata to intensywna praca nad systemem oceny wydajności energetycznej oświetlenia budynków i dróg. W ramach prac Zakładu Techniki Świetlnej, pod kierownictwem Profesora Żagana, zajmował się m.in. badaniem oświetlenia obiektów kolejowych, ulic w Warszawie, stadionów i wielu innych obiektów. Prace dotyczyły zarówno oceny stanu istniejącego oświetlenia, jak i opracowania zaleceń oświetleniowych oraz strategii prowadzących do poprawy oświetlenia. Dr Pracki jest autorem lub współautorem ponad 50 publikacji w czasopismach naukowych i materiałach konferencyjnych. Uczestniczył aktywnie w najważniejszych konferencjach z zakresu techniki świetlnej o zasięgu światowym (kongresy 20 i sympozja CIE oraz konferencje LUX Europa) i lokalnym (konferencje LumenV4 i Technika Świetlna). Brał udział w dwóch programach badawczych o zasięgu międzynarodowym: SURE-Build i STEP, które dotyczyły racjonalnego wykorzystania energii w budynkach użyteczności publicznej. Współpracował także ze Słowacką Akademią Nauk w zakresie badania możliwości integracji oświetlenia dziennego i elektrycznego w oświetlaniu wnętrz. Praca dydaktyczna dr Prackiego skoncentrowana jest także na zagadnieniach oświetlania. W ciągu już blisko dwudziestu lat pracy był promotorem ponad sześćdziesięciu prac dyplomowych magisterskich i inżynierskich. Prowadzi wykłady i zajęcia projektowe z zakresu oświetlania wnętrz, terenów zewnętrznych i dróg. Dr Pracki uczestniczy intensywnie w życiu Wydziału Elektrycznego Politechniki Warszawskiej, gdzie m.in. opiekuje się obcokrajowcami studiującymi na Wydziale w ramach programu Erasmus; prowadzi także zajęcia i prace dyplomowe dla tych studentów. Dr Pracki od ponad dekady działa aktywnie w pracach Polskiego Komitetu Oświetleniowego. Od kilku kadencji jest członkiem Prezydium Polskiego Komitetu Oświetleniowego, a w bieżącej kadencji wiceprzewodniczącym tej organizacji. Od samego początku swojej działalności jest też przedstawicielem Polskiego Komitetu Oświetleniowego w dywizji 3 CIE zajmującej się problematyką oświetlenia wnętrz. Jest także doradcą technicznym Polskiego Komitetu Oświetleniowego w organizacji LUX Europa. Angażuje się w prace redakcyjne konferencji Technika Świetlna i LumenV4. Duże zaangażowanie w pracę zawodową nie przesłania życia prywatnego Piotra Prackiego. Jego zainteresowania, związane z turystyką i sportem, są bliskie pozostałym członkom rodziny. Wspólne podróże po naszym kraju i Europie są wpisane w kalendarz rodzinny. W domowym zaciszu znajduje czas na ciekawe książki, filmy i muzykę, a jego najnowszymi zainteresowaniami są narciarstwo biegowe i akwarystyka. LUDZIE POLSKIEGO OŚWIETLENIA Wybrane publikacje: Pracki P., Projektowanie oświetlenia wnętrz, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, 2011. Pracki P., Sprawność oświetlenia i jej wpływ na wydajność energetyczną oświetlenia drogowego, Materiały XIX Krajowej Konferencji Oświetleniowej, Technika Świetlna 2010, Warszawa 21-22.10.2010, ISSN 1506-6223. Pracki P., The comparative analysis of road lighting energy efficiency, Przegląd Elektrotechniczny, 10/2010, ISSN 0033-2097. Pracki P., Dynamika energetyczna oświetlenia, Przegląd Elektrotechniczny, 3/2010, ISSN 0033-2097. Pracki P., Potencjał energetyczny oświetlenia, Przegląd Elektrotechniczny, 1/2010, ISSN 0033-2097. Pracki P., Unified system of lighting energy efficiency evaluation in public places, Proceedings of CIE 2010 „Lighting Quality and Energy Efficiency”, Vienna, 14-17.03.2010, ISBN 978 3 901906 83 1. Pracki P., System oceny wydajności energetycznej oświetlenia wnętrz, Przegląd Elektrotechniczny, 11/2009, ISSN 0033-2097. Darula S., Pracki P., Oświetlenie dzienne i sztuczne w projektowaniu zdrowego i energooszczędnego środowiska w budynkach, Przegląd Elektrotechniczny, 11/2009, ISSN 0033-2097. Pracki P., Efektywność energetyczna oświetlenia obiektów użyteczności publicznej, Przegląd Elektrotechniczny, 9/2009, ISSN 0033-2097. Pracki P., Criteria for assessment of lighting energy efficiency in interiors, Proceedings LUX Europa 2009, Istanbul, 9-11.09.2009, Volume 2, ISBN 978-975-561-352-9. Matusiak B., Pracki P., Issues of intelligent lighting in buildings, Przegląd Elektrotechniczny, 8/2008, ISSN 0033-2097. Pracki P., Creating luminous environment in interior, Przegląd Elektrotechniczny, 8/2008, ISSN 0033-2097. Pracki P., Obliczenie zapotrzebowania na energię na potrzeby oświetlenia, Energia i Budynek, 5/2008, ISSN 1897-5879. Pabjańczyk W., Wolska A., Pracki P., Pawlak A., Palczyńska M., Grzonkowski J., Wachacki J., Oświetlenie miejsc pracy we wnętrzach, Komentarz Polskiego Komitetu Oświetleniowego dotyczący polskiej normy PN-EN 124641:2004. Polski Komitet Oświetleniowy SEP, Warszawa, 2007, ISBN 978-83-910849-4-6. Pracki P., Ocena wydajności energetycznej oświetlenia wnętrz, Przegląd Elektrotechniczny – konferencje, ISSN 1731-6106, 1/2007. Pracki P., Aspekty energetyczne oświetlenia wnętrz budynków użyteczności publicznej, Materiały Budowlane, ISSN 0137-2971, 1/2006. Grzonkowski J., Pracki P., Podręcznik INPE dla elektryków, zeszyt 9, Oświetlenie elektryczne, INPE Miesięcznik SEP, SEP – COSiW, Warszawa, maj 2006, ISSN 1234-0081. Matusiak B., Pracki P., Sustainable lighting in school buildings, Proceedings LUX Europa 2005, Berlin, 19-21.09.2005, ISBN 3-927787-27-2. Matusiak B., Pracki P., Luminous environment in school buildings, Regional Central and Eastern European Conference on Sustainable Building, Warszawa, 27-29.10.2004. Andersen I., Aschehoug Ø., Matusiak B., Panek A., Pracki P., Ryńska D., Sowa J., SURE-BUILD Polish/Norwegian cooperation for sustainable redevelopment of buildings in Poland, Regional Central and Eastern European Conference on Sustainable Building, Warszawa, 27-29.10.2004. Pracki P., Lighting quality in schools – Introductory study, Proceedings 25th Session of the CIE, San Diego, 25.06–2.07.2003, ISBN 3901 90621 5, Volume 2. 21 NOWE PRODUKTY ADVISION 615L1 i 618L1 Nowe modele ledowych opraw drogowych z ELGO Dopiero rok temu polska firma ELGO Lighting Industries zaprezentowała innowacyjną konstrukcję oprawy oświetlenia drogowego o nazwie ADVISION opartej na technice półprzewodnikowych źródeł światła LED, a już dostępna jest jej kolejna generacja z jeszcze skuteczniejszymi diodami świecącymi Ledowe oprawy oświetlenia ulicznego ADVISION spotykają się z coraz większym zainteresowaniem, zarówno w kraju jak i za granicą. W Polsce są testowane np. przez warszawski Zarząd Terenów Publicznych na ul. Dzielnej w Warszawie, na ul. Koœciuszki w Gostyninie oraz przez Urząd Wojewódzki w Lublinie na ul. Spokojnej. Wobec nieustannego, szybkiego rozwoju samych diod LED, trudno spodziewać się, aby wprowadzane na rynek oprawy ledowe były produktami o zakończonym cyklu rozwojowym. Dlatego inżynierowie z ELGO L.I. kontynuują również rozwój serii ADVISION. Jeszcze wydajniejsze diody LED W pierwszej generacji opraw ADVISION jako źródła światła wykorzystano diody Z-Power LED P4 1W firmy Seoul Semiconductor. Kolejna generacja tych opraw korzysta z najnowszych diod firmy Cree. W najnowszej ofercie znalazły się oprawy ADVISION 615L1 zawierające 90 diod Cree XP-G lub XP-E w formie 6 pasków po 15 diod. Jednak najciekawszym modelem oprawy, oferującym najwięcej światła, jest ADVISION 618L1 mieszczący 108 diod Cree XP-G lub XP-E w formie 6 pasków po 18 diod. Oprawy o symbolu 618L1, w których użyto diod XP-G z selekcji R5 22 o znamionowym strumieniu świetlnym 139 lm, oferują sumaryczny strumień świetlny tych źródeł światła na poziomie 15.000 lm, przy temperaturze barwowej światła 6.300K. W tym samym modelu oprawy, w wersji z diodami XP-E z selekcji R2, znamionowy strumień świetlny pojedynczej diody wynoszący 114 lm, zapewnia nieco niższy sumaryczny strumień świetlny wszystkich źródeł światła w wysokości 12.300 lm, za to przy niższej temperaturze barwowej światła 4.300K, czyli przy cieplejszej barwie światła. Soczewkowy układ optyczny Jako wtórny układ optyczny kształtujący rozsył światła oprawy, w nowych modelach ADVISION, użyto soczewki. Dla każdej z diod zastosowano indywidualną soczewkę wykonaną z polimetakrylanu metylu (PMMA) o bardzo wysokim współczynniku przepuszczania światła i precyzyjnym kącie rozsyłu. Nowoczesny korpus i szczelny, wytrzymały klosz PC Korpusy opraw ADVISION o nowoczesnym designie, wykonano jako wysokociśnieniowe odlewy aluminiowe zabezpieczone przed wpływami atmosferycznymi malarską powłoką proszkową. Najnowsze modele ADVISION 618L1 oferowane NOWE PRODUKTY są standardowo w jednym z czterech kolorów: popielaty pirytowy – RAL 7040, błękitny szary – RAL 5014, szary łupek – RAL 7015, stalowy szary – RAL 7043. Charakterystycznym elementem wyglądu opraw ADVISION jest radiator w formie specjalnego użebrowania na górnej powierzchni korpusu. Pełni on ważną funkcję odbioru ciepła wytwarzanego przez diody w trakcie pracy i oddawania go do atmosfery. W ten sposób zapewniana jest praca diod LED w optymalnej temperaturze gwarantującej ich wysoką żywotność. Od dołu oprawę zamyka szczelnie klosz z poliwęglanu (PC). Dzięki poliuretanowej uszczelce wylanej na korpusie wnętrze oprawy uzyskuje szczelność określaną wysoką wartością współczynnika IP 66. Trwałość i funkcjonalność Oprawy ADVISION oferują przede wszystkim bardzo wysoką energooszczędność i bezkonkurencyjnie długotrwałą pracę bez konieczności wymiany źródeł światła. Użyte w nich, najbardziej zaawansowane technicznie diody LED charakteryzują się trwałością przekraczającą 50.000 godzin, co odpowiada ponad 12 latom pracy przy średnich okresach świecenia 4.000 godzin rocznie. W okresie eksploatacji konserwacja może być ograniczona jedynie do zewnętrznego czyszczenia. System zasilania i sterowania diod LED w oprawach ADVISION wyposażony został w szereg zabezpieczeń: przed zwarciem lub rozwarciem diody – pozwalające na dalszą pracę oprawy nawet w przypadku awarii lub zwarcia jednej z diod, termiczne z czujnikiem temperatury każdej linijki diodowej – redukujące moc oprawy w przypadku osiągnięcia przez nią, z nieprzewidzianych powodów zewnętrznych, dwóch kolejnych progów temperaturowych 70 oC i 80oC i całkowicie wyłączające zasilanie w przypadku osiągnięcia temperatury 85oC, krytycznej dla działania diod. Oryginalny polski produkt Warto przypomnieć, że oprawy ADVISION są nowatorską, w pełni oryginalną konstrukcją opracowaną i produkowaną w ELGO Lighting Industries S.A. Są one przeznaczone do oświetlania ulic i terenów otwartych o różnych wymaganiach oświetleniowych. Mogą być stosowane w oświetlaniu dróg, placów, mostów, a także różnorodnych przestrzeni otwartych o charakterze reprezentacyjnym i terenów rekreacyjnych w obszarach zurbanizowanych. Wybór i właściwe zastosowanie opraw ADVISION gwarantuje uzyskanie wyjątkowo energooszczędnego i trwałego oświetlenia o doskonałych parametrach technicznych i użytkowych. Marek Kołakowski Testowa instalacja oświetlenia drogowego z oprawami LED w Gostyninie na ul. Kościuszki Foto: Tomasz Kaszewski 23 NOWE PRODUKTY AR111 i ALCRE MR16 Rodzina źródeł światła LED w ofercie ELGO powiększa się szybko. Nowością są ledowe zamienniki żarówek halogenowych AR111 i MR16. AR111-GU10 i AR111-G53 – ledowe zamienniki żarówek halogenowych AR111 Żarówki halogenowe AR111 są źródłami światła chętnie stosowanymi w profesjonalnych oprawach otwartych oświetlenia ogólnego i akcentowego, zwłaszcza w pomieszczeniach 24 handlowych, restauracjach, hotelach, galeriach, wystawach i muzeach. Na ich standardowy typoszereg składają się żarówki o mocach 35, 50, 75 i 100 W. Ponieważ lampy tego typu wyposażone są w aluminiowe odbłyśniki, w ofercie dostępne są źródła o rozwartości wiązki promieniowania 8, 24 i 45ś. NOWE PRODUKTY Najnowszymi produktami w rodzinie ledowych źródeł światła marki ELGO są właśnie odpowiedniki halogenowych żarówek reflektorowych AR111 – lampy AR111-GU10 oraz AR111-G53. Oba typy lamp oferowane są w dwóch alternatywnych wykonaniach wykorzystujących różne diody LED: wykonanie I – 9 diod Power LED typu XP-G firmy Cree, wykonanie II – 144 diody typu SMD. Obudowa lamp ma formę aluminiowego odlewu, który w tylnej części jest gęsto użebrowany. Użebrowanie to pełni rolę radiatora odbierającego ciepło emitowane przez diody podczas pracy. We wnętrzu obudowy, na płytce posadowione są diody LED. W lampach z diodami Power LED typu XP-G produkcji Cree, na diodach umieszczony jest element z metalizowanego tworzywa sztucznego, w którym dla każdej z diod ukształtowany został indywidualny odbłyśnik, zapewniający kąt rozsyłu wiązki światła równy 24ś. Całość zamknięta jest przezroczystym kloszem. W drugim wykonaniu lampy, we wnętrzu aluminiowej obudowy umieszczono płytkę z diodami typu SMD. W tej wersji diody nie posiadają odbłyśników. Lampa jest zamknięta mlecznym kloszem rozpraszającym, a jej kąt rozsyłu wiązki światła jest szeroki i wynosi około 110ś. Oba wykonania ledowych lamp AR111, różniące się rodzajem diod, oferowane są w wersji z trzonkiem GU10 lub G53. Lampa AR111-GU10 zasilana jest prądem sieciowym onapięciu 230V / 50Hz i pobiera moc 12 W. Źródło AR111-G53 może być zasilane prądem zmiennym lub stałym o napięciu 12 V i pobiera moc 11 W. Do redukcji napięcia mogą być zastosowane standardowe transformatory przeznaczone do współpracy z halogenowymi źródłami światła. Dzięki temu ledowe źródła światła AR111-G53 stanowią bezpośredni zamiennik żarówek halogenowych, niewymagający żadnych dodatkowych działań adaptacyjnych. W ofercie znajdują się źródła AR111 o dwóch temperaturach barwowych: dzienno-białej oraz ciepłej-białej. Bardzo ważną cechą nowych źródeł światła jest ich wysoka trwałość rzędu 50.000 godzin. Inną charakterystyczną właściwością ledowych lamp AR111 jest brak emisji promieniowania ultrafioletowego. Redukuje to efekt blaknięcia lub odbarwiania intensywnie oświetlanych obiektów, co ma szczególne znaczenie w oświetleniu wrażliwych na działanie promieni UV eksponatów muzealnych. ALCRE MR16 – ledowy zamiennik żarówki halogenowej MR16 Kolejnym ledowym źródłem światła, które weszło niedawno do oferty ELGO jest lampa ALCRE MR16. Jest ona zamiennikiem niskonapięciowych żarówek halogenowych MR16. Niskonapięciowe żarówki MR16 znajdują szerokie zastosowanie, jako oświetlenie punktowe w pomieszczeniach mieszkalnych, a także różnych wnętrzach handlowych, wystawowych, hotelach, itp. Jako element e mit ując y światło w ledowych lampach ALCRE MR16 użyto diod typu XR-E i XP-G o bardzo wysokiej skuteczności AR111-GU10 świetlnej produkowanych przez firmę AR111-G53 Cree. Dioda XP-G to obecnie najbardziej skuteczne półprzewodnikowe źródło światła na rynku. Jej skuteczność świetlna wynosi 132 lm/ W. Użebrowana obudowa ALCRE MR16 wykonana została z aluminium. Wewnątrz obudowy znajduje się ALCRE MR-16 dioda, na którą nałożona została ryflowana soczewka zapewniająca kąt rozsyłu wiązki światła równy 20ś. Soczewka dociskana jest do obudowy aluminiowym pierścieniem mocowanym trzema wkrętami. Zastosowanie aluminium, jako materiału na obudowę umożliwia właściwe odprowadzenie ciepła i zapewnia optymalne warunki termiczne pracy diody LED. Obudowa malowana jest proszkowo na kolor srebrno-szary. ALCRE MR16 wyposażone jest w trzonek GX5.3. Lampa ALCRE MR16 jest zasilana prądem zmiennym lub stałym o napięciu 12 V, a w ofercie znajdują się modele o mocach 2 W i 3,5 W. Trwałość znamionowa tych lamp deklarowana jest na poziomie 50.000 godzin. W ofercie znajdują się źródła światła wyposażone w diody o barwie ciepło-białej, chłodno-białej i dzienno-białej. S³awomir Kwiatkowski 25 NOWE PRODUKTY QUARE Nowa rodzina ekskluzywnych źródeł światła LED Segment półprzewodnikowych źródeł światła produkowanych w ELGO Lighting Industries powiększył się o rodzinę QUARE. To źródła światła LED z ceramiczną obudową o doskonałych parametrach fizycznych, wyposażone w diodę ACRICHE firmy Seoul Semiconductor. Lepsze chłodzenie dzięki ceramicznej obudowie Do bogatej oferty źródeł światła LED, dedykowanej przede wszystkim do zastosowań domowych, gostynińska firma wprowadziła półprzewodnikowe źródła QUARE. Cechami wspólnymi nowych lamp jest nie tylko zastosowanie uznanych diod ACRICHE, ale przede wszystkim nowy rodzaj ceramicznej, porcelanowej obudowy. Ponieważ temperatura pracy diody LED ma krytyczne znaczenie dla ich trwałości i uzyskiwanych parametrów świetlnych, sprawa wydajnego chłodzenia diod ma ogromne znaczenie w konstrukcji źródeł światła i opraw LED. Dzięki zastosowaniu obudów z materiału ceramicznego nowe źródła światła QUARE cechuje jeszcze lepsze odprowadzanie ciepła niż w dotychczas znanych źród³ach ACRICHE GU10 i ACRICHE S4, w których stosowane są obudowy z poliamidu. W konsekwencji pozwoliło to obniżyć pobór mocy do jedynie 3,5 W, czyniąc rodzinę QUARE jeszcze bardziej energooszczędną. Zastosowanie w lampach QUARE obudowy ceramicznej pozwoliło wyeliminować zewnętrzne użebrowanie na obudowie, Aktualnie w ofercie handlowej znajdują się źródła światła: QUARE GU10 alternatywa dla klasycznego halogenu z trzonkiem GU10 QUARE S4 zamiennik klasycznej żarówki świecowej wyposażonej w trzonek E14 Niebawem w sprzedaży: QUARE A55 energooszczędny odpowiednik klasycznej żarówki z trzonkiem E27. 26 pełniące funkcję radiatora rozpraszającego ciepło. Dzięki temu kształt i forma źródeł QUARE są jeszcze bardziej zbliżone do obecnych na rynku żarówek halogenowych i tradycyjnych. Diody mocy ACRICHE W rodzinie źródeł światła QUARE, jako element wytwarzający promieniowanie świetlne, zastosowano diody ACRICHE firmy Seoul Semiconductor, która jest jednym z liderów światowej techniki półprzewodników. Podobnie jak we wcześniej wprowadzonej do produkcji rodzinie lamp ACRICHE, także w QUARE zasilanie odbywa się bezpośrednio z sieci, prądem zmiennym o napięciu 230V/50Hz. Przy znamionowym napięciu zasilania strumień świetlny emitowany przez diodę wynosi 230 lumenów przy temperaturze barwowej 6300 K. Odpowiada to parametrom świetlnym 20 watowej żarówki halogenowej lub 25 watowej żarówki świecowej. Diody ACHRICHE cechuje żywotność na poziomie 35.000 godzin, co zapewnia wielokrotnie dłuższą eksploatację w porównaniu z tradycyjnymi, żarowymi źródłami światła lub świetlówkami kompaktowymi. QUARE GU10 Źródło światła QUARE GU10 o mocy 3,5 W jest zamiennikiem zwykłej, energochłonnej żarówki halogenowej o mocy 20 W i trzonku GU10. W porównaniu z klasycznym źródłem światła pozwala osiągnąć poziom energooszczędności sięgający 80%. Trwałość lampy QUARE GU 10 jest osiemnastokrotnie wyższa w porównaniu z tradycyjnym halogenem. QUARE GU10 oferowane są w dwóch wariantach barwy światła: dziennej białej – temperatura barwowa około 6300 K, ciepłej białej – temperatura barwowa około 3000 K. NOWE PRODUKTY Opcjonalnie można wybrać lampę z przednim pierścieniem obudowy w kolorze białym lub szarym. Część świecąca lampy zamknięta jest ryflowaną soczewką, wykonaną z odpowiednio dobranego tworzywa sztucznego, o bardzo dużej przepuszczalności światła. Soczewka ta sprawia, że kąt emisji wiązki świetlnej wynosi 45ś. Źródło światła QUARE GU10 waży 48 g. Posiada 5 lat gwarancji producenta. Ju¿ dziœ: QUARE S4 Źródło światła QUARE S4 o mocy 3,5 W jest odpowiednikiem żarówki świecowej o mocy 25W i trzonku E14. W porównaniu z klasycznym źródłem światła pozwala osiągnąć poziom energooszczędności sięgający 85%. Trwałość lampy QUARE S4 przewyższa aż trzydziestopięciokrotnie żywotność tradycyjnej żarówki świecowej. QUARE S4 oferowane są również w dwóch wariantach barwy światła: dziennej białej – temperatura barwowa około 6300 K, ciepłej białej – temperatura barwowa około 3000 K. Opcjonalnie można wybrać lampę wyposażoną w mleczny lub przezroczysty klosz z tworzywa sztucznego o bardzo dużej przepuszczalności światła. Źródło światła QUARE S4 waży 38 g. Podobnie jak QUARE GU10, również QUARE S4 ma 5 lat gwarancji producenta. QUARE GU10 - alternatywa dla klasycznego halogenu z trzonkiem GU10 Szerokie zastosowanie Nowe źródła światła QUARE GU10 i QUARE S4 stanowią doskonałą i energooszczędną alternatywę, odpowiednio dla energochłonnych żarówek halogenowych typu GU-10 i żarówek świecowych typu S4 z gwintem E14. Lampy QUARE GU10 idealnie nadają się do używania w pomieszczeniach mieszkalnych. W oprawach punktowych montowanych w sufitach podwieszanych mogą pełnić rolę oświetlenia głównego w przedpokojach, kuchniach lub łazienkach. W tych samych oprawach użytych w pokojach dziennych lub sypialniach mogą służyć np. jako oświetlenie akcentowe. QUARE GU10 mogą znaleźć także zastosowanie w wielu wnętrzach publicznych i komercyjnych np. do oświetlenia recepcji hotelowych, korytarzy, pubów i restauracji, eksponatów w galeriach sztuki i muzeach. Lampy QUARE S4, dzięki wyjątkowej energooszczędności i dobremu rozpraszaniu światła, pozwalają oświetlać pomieszczenia w sposób delikatny i subtelny. Dlatego można je polecić szczególnie do stosowania w popularnych żyrandolach, kandelabrach i kinkietach, przede wszystkim do oświetlenia ogólnego pomieszczeń mieszkalnych. Z pewnością sprawdzą się one także w oświetleniu wielu wnętrz komercyjnych - w sklepach, hotelach, lokalach gastronomicznych. Mogą być również z powodzeniem użyte w stylowych i zabytkowych wnętrzach kościołów, dworków i pałaców. Konrad Kozłowski QUARE S4 - zamiennik klasycznej żarówki świecowej wyposażonej w trzonek E14 Wkrótce: źródło QUARE A55 - energooszczędny odpowiednik klasycznej żarówki z trzonkiem E27 27 NOWE PRODUKTY RASTRA LED 204PP RASTRA LED 104PP RASTRA LED Oprawa rastrowa do „świetlówek ledowych” LEDline T8 Postęp techniczny i coraz powszechniejsza świadomość, że Ziemia nie jest niewyczerpanym źródłem zasobów energetycznych, sprawiają, że doba energooszczędnego oświetlenia przy pomocy źródeł światła LED staje się powoli rzeczywistością 10 lat gwarancji na Ÿród³o œwiat³a LED 28 NOWE PRODUKTY Wprawdzie zużycie energii elektrycznej na cele oświetleniowe nie jest najpoważniejszą pozycją w światowym bilansie energetycznym, ale w sytuacji wyczerpywania zasobów energetycznych liczy się każda oszczędność. Dlatego najnowsze osiągnięcia techniczne w zakresie energooszczędnych źródeł światła zaczynają być powszechnie stosowane. Świetlówki kompaktowe, po przejściu kilkunastoletniego procesu rozwoju, doszły do takiego stopnia rozwoju technicznego, ¿e dziś są w stanie w pełni i z powodzeniem zastępować energochłonne żarówki. Podobną, lecz znacznie szybszą drogą rozwoju, zdają się kroczyć niezwykle energooszczędne źródła światła oparte o technologię diod świecących LED. Bardzo szybki rozwój techniczny samych diod LED i coraz to nowe konstrukcje ledowych źródeł światła, co chwila rozszerzają ich zastosowanie na coraz poważniejsze obszary techniki oświetleniowej. W pewnych przypadkach rozwój ten wymusza także konstruowanie całkowicie nowych opraw oświetleniowych lub przystosowywanie już istniejących konstrukcji do specyfiki źródeł światła w technologii LED. Drogą postępu związanego z rozwojem techniki LED idzie zdecydowanie firma ELGO Lighting Industries. Po wprowadzeniu na rynek szeregu ledowych źródeł światła zastępujących żarówki halogenowe GU10, MR16, AR111 oraz tradycyjne żarówki reflektorowe R50 i świeczkowe S4, przyszedł czas na opracowanie źródeł światła LED służących, jako energooszczędne zamienniki świetlówek liniowych. Już w poprzednim wydaniu kwartalnika „Oświetlenie INFO” nr 4(32) 2010 przedstawialiśmy wstępnie serię lamp LEDline T8. Dziś zaprezentujemy ją ponownie i przedstawimy serię opraw RASTRA LED przystosowanych specjalnie do współpracy z nimi. Ledowe źródła światła LEDline T8 Źródła światła LEDline T8 są ledowymi zamiennikami świetlówek o analogicznym kształcie i rozmiarach, w których do generacji promieniowania widzialnego zamiast wyładowania w parach rtęci, wykorzystano nowoczesne, wyjątkowo energooszczędne diody LED. Są one doskonałym i przede wszystkim ekologicznym zamiennikiem klasycznych lamp fluorescencyjnych – świetlówek liniowych. Ich główną cechą jest znacznie mniejsze zużycie energii elektrycznej. Niebagatelne znaczenie dla ekonomiki oświetlenia ma też długa żywotność nowych lamp wynosząca ok. 50 tysięcy godzin. Dzięki temu koszty eksploatacyjne instalacji oświetleniowych związane z wymianą źródeł światła, mogą być znacząco ograniczone. W nowych ledowych źródłach światła element emitujący RASTRA LED 302PP światło stanowią diody LED zawierające wysokiej klasy chipy. Kąt świecenia diody wynosi 120ś. Lampy LEDline T8 dostępne są w wykonaniu z trzema rodzajami klosza: przezroczystym, mlecznym i satynowanym (frost). Źródła światła LEDline T8 nie zawierają wewnętrznego układu zasilającego i dlatego odpowiednie zasilacze powinny być zamontowane w oprawie oświetleniowej przeznaczonej do ich eksploatacji. Oprawy rastrowe RASTRA LED do źródeł LEDline T8 Oprawy rastrowe są od wielu lat jednym z najpopularniejszych rodzajów opraw oświetlenia ogólnego wielu wnętrz. Dzięki swoim walorom, dobrze nadają się do oświetlania różnych rodzajów pomieszczeń, np. biur, sal konferencyjnych, klas szkolnych i sal wykładowych, przychodni lekarskich i wielu innych pomieszczeń o charakterze publicznym. Dlatego specjaliści z ELGO, jako pierwsze, do współpracy z lampami LEDline T8 przystosowali popularne rastrowe oprawy świetlówkowe z rodziny RASTRA. W ten sposób powstała seria opraw RASTRA LED. Do oferty wprowadzono trzy modele opraw RASTRA LED przystosowane do pracy ze „świetlówkami ledowymi” LEDline T8: RASTRA LED 104PP – oprawy do wbudowania, o mocach 4 x 8W i 4 x 10W, RASTRA LED 204PP – oprawy nastropowe, o mocach 4 x 8W i 4 x 10W, RASTRA LED 302PP – oprawa nastropowa, o mocy 2 x 16W. Oprawy RASTRA LED oferowane są w komplecie ze źródłami światła LEDline T8 z diodami o trzech różnych temperaturach barwowych: ciepło-białej (2700 – 3800K), neutralnej (3800 – 5000K) i zimno-białej (5000 – 10000K), o współczynnikach oddawania barw: 80, 70 i 65. 29 NOWE PRODUKTY Układ optyczny Cechą opraw RASTRA LED jest wysoka jakość rastrowych układów optycznych oznaczonych symbolem PP. Raster składa się z zamkniętych na końcach odbłyśników o kształcie parabolicznym (P) z parabolicznymi poprzeczkami (P). Wszystkie detale rastrów wykonane są z wybłyszczanej blachy aluminiowej o najwyższej czystości. Raster jest mocowany w obudowie za pomocą czterech sprężynujących zaczepów, które umożliwiają jego łatwy demontaż. Obudowa Obudowy wszystkich opraw z serii RASTRA LED wykonane zostały z blachy stalowej pomalowanej proszkowo na kolor biały. Wewnątrz obudów zamocowano źródła światła wraz z kompletnymi układami zasilającymi. Sposoby monta¿u Nowe oprawy z serii RASTRA LED oferowane są w dwóch wersjach konstrukcyjnych: do wbudowania w sufit podwieszany – model 104PP, do nabudowania na stropie – modele 204PP i 302PP. Wersja do wbudowania może być montowana w kasetonowych sufitach podwieszanych lub sufitach gipsowo – kartonowych przy użyciu dodatkowych uchwytów UM-1. Dobry standard oświetlenia Nowe modele opraw RASTRA LED z pewnością rozszerzą uniwersalność całej serii i dadzą projektantom kolejne, zwiększone możliwości dostosowania oświetlenia do specyficznych warunków każdego wnętrza. Parametry techniczne i cechy użytkowe opraw serii RASTRA LED sprawiają, że mogą być one skutecznym narzędziem, ułatwiającym osiągnięcie wysokiego standardu oświetlenia wielu nowoczesnych wnętrz. Agnieszka Warwocka 1 2 3 Trzy wykonania „świetlówek” LEDline T8: 1. klosz satynowany (frost) 2. klosz mleczny 3. klosz przezroczysty 30 Oprawy LED pełne zalet Warto poświęcić chwilę, aby zastanowić się, dlaczego w oprawach oświetleniowych celowe jest stosowanie nowoczesnych, liniowych źródeł światła LED w miejsce tradycyjnych lamp fluorescencyjnych – świetlówek. Ekologiczne cechy źródeł światła LED: • dzięki znamionowemu czasowi świecenia diod wynoszącemu około 50.000 godzin, oprawy mogą być eksploatowane przez ponad 13 lat bez konieczności wymiany źródeł światła, • są odporne na wibracje i wstrząsy, • nie emitują szkodliwego promieniowania ultrafioletowego, • gwarantują „szybki start”, co pozwala na osiągnięcie pełnej jasności natychmiast po włączeniu, • pracują bezgłośnie w każdych warunkach, • są przyjazne środowisku, bo nie zawierają ołowiu, rtęci i związków metali ciężkich (zgodnie z dyrektywą RoHS). RASTRA LED Oprawa rastrowa z serii RASTRA LED 104PP RASTRA LED 204PP RASTRA LED 302PP • Wyjątkowo energooszczędne oświetlenie dzięki zastąpieniu świetlówek źródłami światła LED Trzy źródła światła LEDline T8 • Trzy rodzaje źródeł światła LEDline: z kloszem przezroczystym, satynowanym i mlecznym • Trzy temperatury barwowe światła białego: ciepło-biała, neutralna, zimno-biała klosz przezroczysty • Trzy modele opraw współpracujących z liniowymi źródłami światła LEDline T8: RASTRA LED 104PP – oprawy do wbudowania, o mocach 4 x 8W i 4 x 10W RASTRA LED 204PP – oprawy nastropowe, o mocach 4 x 8W i 4 x 10W RASTRA LED 302PP – oprawa nastropowa, o mocy 2 x 16W klosz satynowany (frost) • Elektroniczny układ zasilania lamp LEDline T8 zamontowany w obudowie oprawy • Wysoka jakość oświetlenia dzięki układowi optycznemu składającemu się z parabolicznych odbłyśników i poprzeczek klosz mleczny Biuro handlowe: 05-500 Piaseczno, Stara Iwiczna, ul. Słoneczna 116A, tel. +48 (22) 756 64 00, fax +48 (22) 756 64 10, [email protected], www.brilum.pl NOWE PRODUKTY SUNWIND Hybrydowy zestaw oświetleniowy z oprawą ADQUEN OH Hybrydowy zestaw oświetleniowy SUNWIND z oprawą ACRON LED, oferowany dotychczas w marce ELGO, zastąpiony został nowym urządzeniem wyposażonym w oprawę ADQUEN OH zaprojektowaną specjalnie do tego rodzaju zastosowań Podstawową różnicą pomiędzy nowym zestawem oświetleniowym SUNWIND, a wcześniej oferowanym, jest zastosowanie specjalnej, ledowej oprawy oświetleniowej ADQUEN OH w miejsce oprawy ulicznej ACRON wyposażonej w źródło światła LED z trzonkiem E40, która została wycofana z oferty. Hybrydowe zestawy oświetleniowe Hybrydowy zestaw oświetleniowy to urządzenie zawierające energooszczędną oprawę oświetleniową, obecnie najczęściej ze źródłami światła LED, zasilaną dzięki wykorzystaniu energii elektrycznej pozyskiwanej jednocześnie z dwóch źródeł odnawialnych: słońca i wiatru. Przetwarzanie energii świetlej promieniowania słonecznego i energii kinetycznej wiatru na energię elektryczną odbywa się za pomocą panelu fotowoltaicznego oraz przy użyciu turbiny wiatrowej. Zespół urządzeń zasilających współpracuje z baterią akumulatorów pozwalających na magazynowanie energii elek- 32 trycznej i nieprzerwane korzystanie z niej, także w okresach, gdy nie jest generowana. Do niezaprzeczalnych zalet takiego rozwiązania należą: całkowita niezależność od sieci energetycznej, unikanie opłat za energię elektryczną, niskie koszty eksploatacji i konserwacji, korzyści ekologiczne. Stosowanie hybrydowych układów oświetleniowych jest zalecane przede wszystkim w miejscach, gdzie budowanie połączeń kablowych jest trudne lub zbyt kosztowne. W takich miejscach hybrydowe zestawy oświetleniowe umożliwiają poprawę widoczności i bezpieczeństwa. Hybrydowe zestawy oświetleniowe można stosować zarówno w przestrzeni publicznej, jak i prywatnej. Przy ich pomocy można oświetlać np: przystanki autobusowe, ścieżki piesze i rowerowe, przejścia dla pieszych, NOWE PRODUKTY alejki parkowe i place zabaw, peryferyjne osiedla mieszkaniowe, parkingi, tereny przydomowe, ogrody, działki rekreacyjne. SUNWIND W skład nowego, hybrydowego zestawu oświetleniowego SUNWIND wchodzą: oprawa oświetleniowa ADQUEN OH ze źródłami światła LED, panel ogniw fotowoltaicznych, turbina wiatrowa, akumulator, czujnik zmierzchowy. Oprawa ledowa ADQUEN OH Oprawa ledowa ADQUEN OH została zaprojektowana specjalnie do współpracy z hybrydowymi układami zasilania. Korpus wykonano z wysokociśnieniowego odlewu aluminiowego, zabezpieczonego przed wpływami atmosferycznymi malarską powłoką proszkową. Główną częścią oprawy jest płaski panel z diodami LED. Zbudowano go na specjalnym bogato użebrowanym profilu aluminiowym. Od wnętrza oprawy, na profilu, posadowione są paski zawierające po 9 diod. Każda z nich wyposażona jest w indywidualny układ optyczny w postaci soczewek. Oprawy ADQUEN OH mogą zawierać od 2 do 5 pasków z diodami. Powierzchnia między diodami przykryta jest dodatkowo metalową maskownicą. Panel zamknięty jest szczelnie płaską, hartowaną szybą. Oprawa wyposażona jest w przetwornicę DC/DC zapewniającą stabilną pracę ledowych źródeł światła i ich zabezpieczenie przed uszkodzeniem. Przetwornica składa się z połączonych równolegle modułów. Każdy moduł odpowiedzialny jest za zasilanie jednego paska zawierającego 9 diod LED. Awaria jednego modułu powoduje, że wyłączony jest tylko jeden pasek z diodami, a pozostałe świecą bez przeszkód. Panel ogniw fotowoltaicznych Ogniwo fotowoltaiczne służy do transformacji energii świetlnej promieniowania słonecznego na energię elektryczną. Jest ono wykonane z półprzewodnika - monokrystalicznego krzemu. Pod wpływem energii słonecznej następuje przemieszczenie ładunków elektrycznych, co powoduje pojawienie się różnicy potencjałów, czyli napięcia elektrycznego. Moc nominalna ogniwa stosowanego w zestawie SUNWIND wynosi 130 W, a napięcie 34 V. Turbina wiatrowa Panel ogniw fotowoltaicznych Ledowa oprawa oświetleniowa ADQUEN OH Akumulator 33 NOWE PRODUKTY SUNWIND Zewnętrzny zestaw oświetlenia z zasilaniem hybrydowym Nr. art. Index Nazwa Oprawa ADQUEN Turbina wiatrowa Panel fotowoltaiczny Akumulator Wysokość zestawu [m] C308 YU-WP000362 SUNWIND 10 OH–dł. 554/18 diod LED 1 szt. 1 szt. 1 szt. 7190 C309 YU-WP000402 SUNWIND 20 OH–dł. 554/27 diod LED 1 szt. 1 szt. 1 szt. 7190 C310 YU-WP000403 SUNWIND 30 OH–dł. 690/36 diod LED 1 szt. 1 szt. 1 szt. 7190 C311 YU-WP000404 SUNWIND 40 OH–dł. 690/45 diod LED 1 szt. 1 szt. 1 szt. 7190 ADQUEN OH Oprawa do zastosowań hybrydowych Źródła Początkowy Moc Sprawność światła łączny strumień Wtórny układ Sprawność Napięcie pobierana energetyczna - diody LED świetlny diod optyczny świetlna [%] zasilania [V] [W] oprawy [%] [szt] LED [lm] soczewki 86 12 21–51* 83 18–45 Materiały: Współczynnik Trwałość Stopień Klasa oddawania diod LED ochrony ochron- obudowa / Temperatura pracy [ºC] ności klosz barw (CRI) [h] Temperatura barwowa [K] 1 200–7 155* 2 600–10 000 70 - 80 >50 000 IP 66 aluminium -30 – +40 / szkło I * zależnie od ilości diod Turbina wiatrowa FD1.5-0.3/10C Moc nominalna [W] Napięcie [V] 300 12 Prędkość wiatru [m/s] startowa nominalna maksymalna 1,8 10 50 Łopaty [szt.] Korpus Średnica wirnika [m] Waga [kg] 3 odlew aluminiowy 1,38 20 Panel fotowoltaiczny STP130S-24/Ac Moc nominalna [W] Prąd przy Pmax [A] Napięcie przy Pmax [V] Prąd zwarciowy [A] Napięcie przy obwodzie otwartym [V] Nominalna temperatura pracującego ogniwa [ºC] Waga [kg] Wymiary [mm] 130 3,83 34 4,4 41,8 45 ± 2 15,5 1580 x 808 x 35 Wysokość słupa [m] Materiał Wymiary przekrój [mm] Wymiary podstawy słupa [mm] 6 stal z powłoką antykorozyjną 100 x 100 300 x 300 690 Słup 2000 Akumulator żelowy Pojemność [Ah] dł. szer. wys. 12 120 410 175 227 Masa [kg] 900 Wymiary [mm] Napięcie nominalne [V] 34 4500 Energię wiatrową przetwarza turbina wiatrowa. Na osi turbiny zamocowane są trzy łopaty tworzące wirnik o średnicy 1,38 m. Turbina generuje prąd stały o napięciu 12 V. Energia elektryczna jest wytwarzana już przy prędkości wiatru wynoszącej 1,8 m/s. Maksymalną moc wynoszącą 300 W turbina uzyskuje przy prędkości wiatru 10 m/s. Jeśli prędkość wiatru przekroczy 50 m/s zaczyna działać hamulec, który zatrzymuje turbinę, aby zapobiec jej uszkodzeniu. 6000 Turbina wiatrowa Akumulator Energia uzyskiwana z panelu słonecznego i turbiny wiatrowej gromadzona jest w akumulatorze. W zestawie SUNWIND zastosowano akumulator żelowy o pojemności 120 Ah i napięciu nominalnym 12 V. Czujnik zmierzchowy Sławomir Kwiatkowski 34 Przykładowy fundament betonowy: A h B a = 0,3m A x B = 200 x 200mm h = 1,5m a Hybrydowe zestawy oświetleniowe SUNWIND są przeznaczone do użytkowania w sposób bezobsługowy w miejscach pozbawionych zasilania z sieci energetycznej. Dlatego załączanie i wyłączanie oświetlenia jest realizowane automatycznie za pomocą czujnika zmierzchowego na prąd stały o napięciu 12 V. a NOWE PRODUKTY Szczelne plafoniery SELIA Nowe wersje do świetlówek 2D W ostatnich miesiącach seria szczelnych plafonier SELIA w marce ELGO poszerzyła się o wersję przeznaczoną do współpracy ze świetlówkami typu 2D SELIA to praktyczne, funkcjonalne i trwałe oprawy oświetleniowe typu „plafoniera”, produkowane przez zakłady ELGO Lighting Industries S.A. Łączą one walory estetyczne z wysoką funkcjonalnością. Dzięki swoim cechom doskonale nadają się do oświetlania wielu pomieszczeń o charakterze roboczym lub komunikacyjnym, np. niewielkich pokoi biurowych, klatek schodowych, korytarzy, holi, kuchni, łazienek lub warsztatów. W oświetleniu zewnętrznym z powodzeniem mogą być użyte do oświetlania wejść do budynków, wjazdów do garaży, werand i podcieni oraz niskich wiat. Stateczniki elektroniczne Nowe modele ze świetlówkami 2D Płaski kształt, łagodne światło, uniwersalny montaż Dotychczas ekonomiczne oświetlenie przy użyciu plafonier SELIA było gwarantowane dzięki użyciu nowoczesnych, fluorescencyjnych źródeł światła: świetlówek kołowych typu T5 i T8, świetlówek kompaktowych typu PLL, świetlówek kompaktowych PLC 4pin. Obecnie do gamy możliwych lamp dołączono także: świetlówki kompaktowe typu 2D. W sprzedaży znalazły się modele opraw SELIA do świetlówek 2D o mocach 16, 28 i 38 W. 35 W układzie zasilania wszystkich opraw SELIA użyto oczywiście nowoczesnych stateczników elektronicznych. W ofercie dostępne są także wersje wyposażone w układy zasilania awaryjnego o czasach pracy 1 lub 3 godziny. I klasa ochronności Bezpieczeństwo użytkowania plafonier SELIA zapewnione jest dzięki wykonaniu ich w I klasie ochronności przez porażeniem prądem elektrycznym. Jedną z charakterystycznych cech opraw SELIA jest ich płaski kształt. Wysokość opraw wynosi zaledwie 75 mm. Mleczny klosz plafoniery zapewnia światło łagodne i przyjemne dla oka. Dzięki temu oświetlenie łatwo uzyskać dobre widzenie i komfort przebywania w sztucznie oświetlonym pomieszczeniu. Uniwersalność opraw SELIA zapewnia także możliwość mocowania ich na powierzchniach poziomych i pionowych, czyli w praktyce na sufitach i ścianach. Szczelność IP65 Wytrzymałość Oświetlenie miejsc o podwyższonym stopniu zapylenia i wilgotności wymaga, aby oprawa spełniała najwyższe wymogi szczelności. Specjalna konstrukcja tworząca bariery utrudniające przenikanie pyłów i wody do wnętrza opraw SELIA zapewnia stopień ochrony przed wnikaniem ciał stałych, pyłu i wody na poziomie IP65. Materiałem użytym do produkcji klosza jest polimetakrylan metylu (PMMA), a obudowę wykonano z tworzywa sztucznego ABS. Takie materiały zapewniają, że SELIA jest odporna na przypadkowe urazy mechaniczne i działanie czynników zewnętrznych. Marek Kołakowski NOWE PRODUKTY Oprawy PARK i GARDEN Nowe wartości parametrów szczelności i odporności mechanicznej IP 66 IK 10 Od niedawna dla znanych opraw parkowych z serii PARK NEW, PARK big, PARK small oraz GARDEN, w marce ELGO, podwyższone zostały deklarowane wartości stopnia ochrony przed wnikaniem ciał stałych, pyłu i wody (IP). Oprawy uzyskały także deklarację producenta określającą stopień ochrony przed zewnętrznymi uderzeniami mechanicznymi (IK). 36 Foto: Marek Ko³akowski NOWE PRODUKTY Foto: Marek Ko³akowski Podwyższona szczelność IP66 Dotychczas dla opraw z serii PARK i GARDEN deklarowany był stopień IP na poziomie 54. Obecnie został on zwiększony do wartości IP66. Zgodnie z normatywnym opisem znaczenia poszczególnych cyfr symbolu IP oznacza to, że oprawy charakteryzują się pyłoszczelnością, tzn. pył nie przedostaje się do wnętrza oprawy, oraz ochroną przed falą, tzn. woda po zalaniu falą lub od silnej strugi, nie może dostać się do wnętrza oprawy w takiej ilości, aby wywołać szkodliwe skutki. Stopień ochrony mechanicznej IK10 Dotychczas dla opraw z serii PARK i GARDEN nie był deklarowany stopień ochrony przed zewnętrznymi uderzeniami mechanicznymi (IK). Od niedawna dla opraw tych oznaczono go na poziomie IK10. Zgodnie z normą oznacza to, że oprawy są w stanie wytrzymywać bez istotnych uszkodzeń mechanicznych energię uderzenia o wartości 20 J. Oświetlą i upiększą przestrzeń wokół nas Oprawy oświetleniowe z serii PARK NEW, big i small oraz GARDEN są przeznaczone przede wszystkim do oświetlania publicznych przestrzeni zewnętrznych w obszarach zurbanizowanych: tras spacerowych, obszarów wypoczynkowych, przestrzeni reprezentacyjnych w miastach, miejskich powierzchni zielonych, itp. Służą zarówno funkcjonalnemu oświetleniu użytkowemu, jak i zapewnieniu uczucia przyjemności płynącego z przebywania w nocnej przestrzeni miasta, dzięki kształtowaniu odczuć estetycznych. Dzięki dobremu oświetleniu przyczyniają się także do wzrostu poczucia bezpieczeństwa mieszkańców przebywających po zmroku w zacisznych obszarach miasta, poza głównymi ulicami z dobrym oświetleniem przeznaczonym na potrzeby ruchu kołowego. Trzy zróżnicowane serie opraw PARK przeznaczonych do stosowania na słupach oraz seria opraw GARDEN na dwóch rodzajach niskich słupków, dają wszechstronne możliwości wpływania na nocny wygląd obszarów spacerowych, ulic osiedlowych, parków, skwerów i placów. Układy optyczne, składające się z systemu odbłyśników, kloszy i rastrów, kierunkują światło w dolną półprzestrzeń gwarantując optymalne oświetlenie oraz zminimalizowanie zjawiska olśnienia. W ofercie znajduje się bogata gama odmian przeznaczonych do współpracy z różnorodnymi, energooszczędnymi źródłami światła: m.in. świetlówkami kompaktowymi, wysokoprężnymi lampami metalohalogenkowymi i sodowymi. Zwłaszcza możliwość użycia źródeł światła białego w postaci lamp metalohalogenkowych i świetlówek kompaktowych jest zgodna ze współczesnymi trendami w oświetlaniu terenów miejskich. Marek Kołakowski 37 NOWE PRODUKTY SIMEN Stopień ochrony IP 20/44 dla „downlightów”ze szklanym dyfuzorem IP 20/44 Stopień ochrony deklarowany dla „downlightów” SIMEN w wersji z dyfuzorem w postaci szyby szklanej został podwyższony do IP 20/44 Blisko rok temu w zakładach ELGO Lighting Industries uruchomiono produkcję opraw typu „downlight” o nazwie SIMEN. Są one oferowane z czterema wariantami układu optycznego. Źródła światła i stateczniki W ofercie znalazły się modele opraw SIMEN do dwóch niezintegrowanych świetlówek kompaktowych, w wersji dwu i cztero pinowej, o mocach: 2 x 13 W, 2 x 18 W, 2 x 26 W. Świetlówki 2pin, zawierające zapłonnik w trzonku, współpracują ze statecznikami magnetycznymi, natomiast lampy 4pin z układami stabilizacyjno-zapłonowymi w postaci stateczników elektronicznych. i w bokach obudowy wykonano otwory ułatwiające odprowadzanie ciepła. Zasilanie doprowadzone jest do osprzętu za pomocą kabla zakończonego szybkozłączką. Na dolnym rancie komory źródeł światła ukształtowano kołnierz w formie pierścienia widocznego poniżej sufitu. Dwa możliwe kolory tego pierścienia: biały i szary, są dodatkowym urozmaiceniem pozwalającym dostosować wygląd opraw do charakteru i wystroju wnętrza. W górnej części komory źródeł światła, na stałe umieszczono jedną z części odbłyśnika wykonaną z blachy aluminiowej o wysokiej czystości. W dolnej części tej komory umieszczona jest druga część odbłyśnika mająca postać pierścienia otwartego lub z zamocowanymi, dodatkowymi elementami tworzącymi układ optyczny oprawy, w postaci dyfuzora lub rastra. Dyfuzory i rastry Obudowa Obudowa oprawy SIMEN składa się z dwóch podstawowych części: komory osprzętu i komory źródeł światła i jest wykonana z poliwęglanu - tworzywa sztucznego o wysokiej jakości i odporności mechanicznej. Komorę osprzętu w kolorze szarym podzielono na dwie części pionową przegrodą. W jednej umiejscowione są stateczniki, w drugiej oprawki do źródeł światła. Od góry obudowa zamykana jest przykrywką. W pokrywce 38 Oprócz podstawowej wersji oprawy z odbłyśnikiem otwartym, oferowane są także modele z elementami zamykającymi odbłyśnik od dołu. W przypadku oświetlenia wnętrz o szczególnie wysokich wymaganiach dotyczących ochrony przed olśnieniem, np. pomieszczeń, w których ma miejsce praca przy ekranach monitorów komputerowych, można zastosować oprawy SIMEN wyposażone w dodatkowe akcesoria np.: dyfuzor w formie matowanej szyby szklanej, NOWE PRODUKTY jeden z dwóch rastrów: czteroramienny raster krzyżowy lub sześcioramienny raster typu turbo, każdy w wersji lustrzanej lub matowanej. Szklany dyfuzor przepuszcza większość promieniowania świetlnego powodując równocześnie jego rozpraszanie. Dzięki temu zmniejsza luminancję części oprawy występujących w polu widzenia osób przebywających w pomieszczeniu i ogranicza zjawisko olśnienia. Równie przydatne w ograniczeniu olśnienia są rastry. Stanowią one zespół nieprzeświecalnych elementów z blachy aluminiowej rozmieszczonych w taki sposób, aby ukryć źródło światła przed bezpośrednim widzeniem w określonym kącie obserwacji. Szczególnie raster turbo, o mniejszych rozmiarach komór niż w rastrze krzyżowym, pozwala znacząco ograniczyć olśnienie i podwyższyć komfort widzenia. Mocowanie w suficie podwieszanym wanym trzpieniu. Obudowę osprzętu podpiera dodatkowo wspornik o regulowanej wysokości. IP 20/44 dla modeli z szybą Dotychczas dla wszystkich modeli opraw SIMEN, niezależnie od rodzaju układu optycznego zamykającego odbłyśnik, deklarowany był stopień ochrony IP20. Najnowsze badania szczelności wykonane w laboratoriach ELGO Lighting Industries pozwoliły na podwyższenie tego parametru do IP 20/44 dla modeli opraw SIMEN wyposażonych w dyfuzor w postaci szklanej szyby zamykającej odbłyśnik. Oznacza to, że zamknięta szybą komora źródeł światła dostępna od strony pomieszczenia, poniżej sufitu podwieszanego, w którym zamontowana jest oprawa, charakteryzuje się podwyższoną szczelnością IP44. Dla komory osprzętu elektrycznego znajdującej się powyżej podwieszanego sufitu szczelność pozostaje na poziomie IP20. Do mocowania oprawy w suficie podwieszanym służą dwa uchwyty, dociskane przez przemieszczanie ich na gwinto- Marek Kołakowski Oprawa z odbłyśnikiem otwartym Obudowę osprzętu podpiera dodatkowo wspornik o regulowanej wysokości Dwa przeciwległe uchwyty służą do mocowania oprawy w suficie Oprawa z dyfuzorem rozpraszającym Oprawa z rastrem „turbo” Wycięcie w obudowie odbłyśnika zamykane pokrywą ułatwia umieszczenie świetlówek w oprawkach Obudowa komory osprzętu z poliwęglanu (PC) mieści statecznik i oprawki świetlówek Oprawa z rastrem „krzyżowym” 39 NOWE PRODUKTY TORENO 180V Nowa oprawa do świetlówek 80W w systemie TORENO Rodzina nowoczesnych opraw systemowych TORENO powiększyła się o nowy model TORENO 180V przeznaczony do świetlówek 80W Dynamiczne zmiany w otoczeniu firm wymuszają stosowanie wszechstronnych i użytecznych oraz ergonomicznych rozwiązań technologicznych. Także w zakresie gry światłem, które w istotny sposób odpowiada za sfery codziennej aktywności pracowników i klientów. 40 Coraz częściej przy aranżowaniu pomieszczeń użyteczności publicznej i przestrzeni handlowych brane są pod uwagę nie tylko względy praktyczne wykorzystywanego oświetlenia. Już w fazie projektowania uwzględniane są czynniki wpływające na odpowiedni komfort psychiczny pracowników NOWE PRODUKTY i klientów. Ważne są także wymagania estetyczne stawiane przed oprawami oświetleniowymi. Do realizacji swoich pomysłów architekci wnętrz i projektanci potrzebują przemyślanych, skutecznych, a zarazem ergonomicznych i ekonomicznych rozwiązań oświetleniowych. System TORENO Nowoczesny, prosty w formie, sprawdzony i funkcjonalny system świetlówkowych opraw oświetleniowych do zastosowań komercyjnych – to najlepsza charakterystyka opraw TORENO produkowanych w zakładach ELGO Lighting Industries. W skład systemu wchodzą oprawy, które w zależności od modelu, przystosowane są do współpracy z fluorescencyjnymi źródłami światła: świetlówkami typu T8 o średnicy 26 mm, energooszczędnymi świetlówkami typu T5 o średnicy 16 mm. Nowa oprawa TORENO 180V Grupa opraw TORENO powiększyła się niedawno o kolejny model – TORENO 180 – oprawę systemową przeznaczoną do współpracy z pojedynczą świetlówką typu T5 High Output o mocy 80 W. Trzy układy optyczne Nowa oprawa, podobnie jak inne oprawy systemu, jest oferowana z trzema alternatywnymi elementami optycznymi służącymi do kształtowania rozsyłu światła. Pierwszy z nich to klosz rozpraszający – tzw. dyfuzor UN, w postaci płaskiej, satynowanej płyty z polimetakrylanu metylu (PMMA). Alternatywne elementy optyczne to dwa rodzaje rastrów z metalizowanego próżniowo tworzywa sztucznego (ABS): raster P9 z poprzeczkami o rozstawie 33 mm, raster P20 z poprzeczkami w rozstawie 15 mm. Uzupełnienie układu optycznego zastosowanego w oprawach TORENO stanowi odbłyśnik „rynienkowy” wykonany z blachy stalowej i malowany proszkowo na biało. Nowe modele TORENO 180 są oferowane ze wszystkimi trzema wariantami elementów optycznych osłaniających źródło światła. Statecznik elektroniczny chroni środowisko Proekologiczna dbałość o wysoką oszczędność energii i niezawodność opraw sprawiła, że we wszystkich oprawach TORENO, także w nowym modelu TORENO 180V, do zapłonu i stabilizacji wyładowania w świetlówkach zastosowano standardowo stateczniki elektroniczne nowej generacji. Takie energooszczędne rozwiązania pozwalają nie tylko chronić środowisko naturalne dzięki oszczędzaniu energii elektrycznej, lecz także wpływają na poprawę jakości pracy całej oprawy. aluminiowego, w który wkomponowano układ optyczny. Wykorzystanie aluminium w konstrukcji opraw TORENO 180 sprawia, że odpowiadają one współczesnym trendom designu opraw oświetleniowych, projektowanych z myślą o zastosowaniu we wnętrzach - głównie komercyjnych i biurowych. Tak wykonane obudowy są także lekkie i trwałe, a zarazem proste w formie i eleganckie. Idealnie nadają się do uzupełnienia stylu nowoczesnego wnętrza lub mogą stanowić jeden z głównych elementów aranżacji takiego pomieszczenia. Wykorzystanie w konstrukcji specjalnie dedykowanego profilu aluminiowego zapewnia, że wszystkie oprawy z rodziny TORENO cechuje sztywność i zwartość konstrukcji. Na obu końcach profil oprawy jest zamknięty estetycznymi, komponującymi się z oprawą, aluminiowymi boczkami, które są przykręcone za pomocą czterech wkrętów. Oprawy systemu TORENO są malowane proszkowo w kolorze szarym, imitującym kolor aluminium. Pozwala to wykorzystywać je w rożnych stylizacjach kolorystycznych pomieszczeń. Funkcjonalność systemu Oprawy TORENO dają użytkownikom wiele możliwości aranżacji oświetlenia w oparciu o dostępne moduły i elementy systemowe. Dzięki ergonomicznym rozwiązaniom mogą pełnić rolę pojedynczych opraw oświetleniowych lub pracować w grupach, jako system oświetleniowy. W ofercie do zastosowań systemowych znajduje się prostopadłościenny łącznik o nazwie TORENO W. Dzięki niemu można tworzyć kompozycje świetlne w zależności od potrzeb i wymagań oświetleniowych wnętrza. Pozwala on na połączenie czterech opraw TORENO pod katem prostym – typu „X”. Uniwersalna konstrukcja łącznika umożliwia również inne połączenia. Można połączyć trzy oprawy w system typu „T” lub dwie oprawy pod kątem prostym lub w układzie liniowym. Kolejnym elementem systemu TORENO są specjalne zwieszaki umożliwiające nie tylko zawieszenie opraw, ale również regulację wysokości. W zależności od wysokości pomieszczeń do dyspozycji są zwieszaki o długości 500, 1000 i 1500 mm. Oprawy mogą być także montowane bezpośrednio na suficie o normalnym stopniu palności. Oprawy systemu TORENO są zasilane napięciem 230V/50Hz. Są wykonane w pierwszej klasie ochronności i posiadają stopień ochrony przed wnikaniem kurzu, ciał stałych i wody IP20. Opcjonalnie w oprawach systemu TORENO są instalowane moduły awaryjne. Na życzenie istnieje możliwość wykonania oprawy ze statecznikiem elektronicznym wyposażonym w funkcje ściemniania. Konrad Koz³owski Obudowa z profilu aluminiowego Obudowa opraw systemu TORENO jest wykonana z profilu 41 TECHNIKA ŚWIETLNA Testowa instalacja oświetlenia drogowego z oprawami LED w Lublinie ADVISION 615L1 W listopadzie 2010 roku uruchomiona została kolejna testowa instalacja oświetlenia ulicznego wykorzystująca oprawy ADVISION z diodami świecącymi LED. Praktyczne badania przydatności opraw LED w oświetleniu ulicznym rozpoczął Wydział Dróg i Mostów Urzędu Miejskiego w Lublinie. Na ulicy Spokojnej w Lublinie zainstalowano siedem opraw drugiej generacji ADVISION 615L1. Oprawy te wyposażone są w 90 wysokowydajnych diod Cree XP-G, w formie 6 pasków po 15 diod. Jako wtórny układ optyczny kształtujący rozsył światła oprawy, w nowych modelach ADVISION, użyto soczewki. Dla każdej z diod zastosowano indywidualną soczewkę wykonaną z polimetakrylanu metylu (PMMA) o bardzo wysokim współczynniku przepuszczania światła i precyzyjnym kącie rozsyłu. Marek Ko³akowski Fotografie: Maciej Chmiel 42 TECHNIKA ŚWIETLNA 43 TECHNIKA I TECHNOLOGIA Technologia montażu powierzchniowego SMT w ELGO Lighting Industries Od kilku miesięcy w fabryce ELGO Lighting Industries pracuje nowoczesna linia produkcyjna do tzw. montażu powierzchniowego SMT Zaawansowane technologicznie maszyny SMT (ang. Surface Mount Technology) gostynińskiej fabryki służą głównie do produkcji podzespołów stosowanych w produkcji źródeł światła i opraw oświetleniowych wykorzystujących technologię półprzewodników diod świecących LED. Możliwość korzystania z zaawansowanych maszyn SMT gostynińskiej fabryki mają także zewnętrzne firmy produkujące podzespoły elektroniczne. 44 Proces montażu SMT Montaż powierzchniowy w ELGO w oparciu o technologię SMT odbywa się w kilku etapach. W pierwszej kolejności na płytkę w miejscach lutowniczych, tzw. padach, nakładana jest pasta lutownicza, w której skład wchodzi topnik oraz mikroskopijne kulki cyny. Następnie automat montażowy precyzyjnie rozmieszcza na płytce elementy elektroniczne przystosowane do montażu powierzchniowego, tzw. ele- TECHNIKA I TECHNOLOGIA menty SMD (ang. Surface Mounted Devices). W następnym etapie płytka drukowana z nałożonymi elementami trafia do pieca, w którym pasta lutownicza i cyna roztapiają się tworząc spoiwo lutownicze. Po wyjściu z pieca i obniżeniu temperatury następuje zakrzepnięcie spoiwa i powstanie trwałego połączenia elektrycznego. W ten sposób przygotowywane są obwody drukowane z diodami LED, nazywane płytkami PCB i PCBP, przeznaczone do źródeł światła ACRICHE, QUARE, ALCRE, AR111, LEDLine, LEDStar oraz opraw drogowych ADVISION i ADQUEN. Zalety automatycznego montażu SMT Automatyczne montowanie podzespołów elektronicznych posiada wiele zalet. Do najważniejszych można zaliczyć: możliwość miniaturyzacji urządzeń elektronicznych oraz większą gęstość rozmieszczania elementów, małą impedancję połączeń, co jest istotne zwłaszcza przy wysokich częstotliwościach, dobre właściwości mechaniczne, zwłaszcza w warunkach wstrząsów lub wibracji, z uwagi na małą masę elementów. Nie bez znaczenia są też zalety ekonomiczne związane z automatyzacją procesu wytwarzania, który pozwala znacznie obniżyć koszty produkcji Dla wielu producentów elektroniki istotną barierą w stosowaniu tej nowoczesnej technologii jest wysoki koszt maszyn i linii produkcyjnej SMT. Pomocne dla nich może stać się usługa wykonania podzespołów elektronicznych SMD oferowana przez ELGO L.I. w oparciu o eksploatowaną linię do montażu powierzchniowego SMT. Diody LED typu SMD na taśmie nośnej Fragment płytki PCB Płytki do liniowych źródeł światła LEDline z diodami LED wlutowanymi technologią montażu powierzchniowego SMT Montaż powierzchniowy technologią SMT: 1 – element SMD 2 – wyprowadzenia elektryczne elementu SMD 3 – lutowina 4 – klej 5 – ścieżki przewodzące 6 – podłoże (PCB) Linia SMT w ELGO Lighting Industries Nowoczesna linia produkcyjna do montażu powierzchniowego w oparciu o obwody drukowane PCB i PCBP w gostynińskiej fabryce, wyposażona jest w automat monta- Gotowa płytka z diodą LED 45 TECHNIKA I TECHNOLOGIA żowy dwugłowicowy Autotronik BS 387 V2V z podajnikami inteligentnymi 8 mm, 12 mm, 16 mm, 24 mm, 32 mm oraz podajnikiem tackowym, piec lutowniczy komorowy BS3020 i drukarkę Autotronik BS 110. Automat montażowy jest wyposażony w wizyjny system pozycjonowania elementów. Posiada kamery pozycjonujące elementy większe od 16 x 16 mm, kamery pozycjonujące wbudowane w głowice dla elementów mniejszych niż 16x14 mm, kamerę do rozpoznawania punktów referencyjnych, znaczników Bad Mark oraz uczenia Teach-In. W zależności od rodzaju elementów posiada praktyczną wydajność na poziomie 3–4 tys. elementów, w zależności od ich rodzaju. Współpracuje z podajnikami sztangowymi wibracyjno–taśmowymi, dzięki czemu istnieje możliwość podawania układów o różnych rozmiarach z jednego podajnika. Konstrukcja pieca lutowniczego umożliwia precyzyjne profilowanie w procesie lutowania bezołowiowego. Płytki PCBP są przenoszone na transporterze z regulowaną szybkością w zakresie 10–120 cm/min. Piec posiada wbudowane cztery strefy grzewcze z wymuszoną konwekcją, dzięki czemu efekty cieniowania i tzw. efekty zimnych lutów są zredukowane. Zastosowanie szyb w górnej części pieca umożliwia wizualną kontrolę procesu lutowania. Piec lutowniczy posiada komorę 1400 mm. Istnieje możliwość podłączenia 2 termopar zewnętrznych i wykonanie profilowania. Maksymalna szerokość płytki wynosi 365 mm. Oferta usług także dla podmiotów zewnętrznych Możliwość wykonania podzespołów elektronicznych SMD w oparciu o linię produkcyjną ELGO L.I. do montażu powierzchniowego SMT, daje nowe szanse producentom sprzętu elektrycznego i elektronicznego, którzy do tej pory nie mogli korzystać z tej technologii. Uznana marka ELGO, wykwalifikowany personel oraz gwarancja jakości wykonywanych usług w połączeniu z konkurencyjną ceną, mogą być także szansą na sukces dla wielu innych polskich firm. Konrad Kozłowski Foto: Marek Bojarski, Tomasz Kaszewski Automat montażowy umieszcza precyzyjnie diody SMD w wyznaczonych miejscach płytki PCB 46 TECHNIKA I TECHNOLOGIA Słownik pojęć SMT (ang. Surface Mount Technology) sposób automatycznego montowania podzespołów elektronicznych na płytce PCB lub PCBP. PCB (ang. Printed Circuit Board) płytki (obwody drukowane) wykonane z materiału izolacyjnego z połączeniami elektrycznymi, tzw. ścieżkami, i punktami lutowniczymi, tzw. padami. W płytkach PCBP wykorzystuje się łączenia na bazie aluminium. Obwody drukowane są przeznaczone do montażu podzespołów elektronicznych. SMD (ang. Surface Mounted Devices) elementy elektroniczne przeznaczone do montażu powierzchniowego; charakteryzują się niewielkimi wymiarami, mają płaską obudowę i końcówki lutownicze w formie kołnierzy obejmujących końce obudowy; ze względu na swoje niewielkie fizyczne rozmiary końcówki lutownicze są duże w porównaniu do rozmiaru obudowy elementów SMD. Technologia THT (ang. Through–Hole Technology) w tej technologii wyprowadzenia elektryczne elementu w postaci wąsów przewlekane są przez przygotowane otwory płytki i lutowane z przeciwnej strony płytki niż ta, na której element się znajduje. Technologia SMD (ang. Surface Mounted Devices) tzw. montaż powierzchniowy; w tej technologii elementy lutowane są z tej strony płytki, z której się znajdują. Proces lutowania łączący diody SMD ze ścieżkami na płytce PCB prowadzony jest w piecu lutowniczym, przez który elementy przenoszone są za pomocą automatycznego transportera. 47 TECHNIKA ŚWIETLNA Oświetlenie drogowe w unijnej strategii zwiększania efektywności energetycznej Częste kryzysy w zakresie bezpieczeństwa energetycznego spowodowane tzw. „szantażem energetycznym” stosowanym przez niektórych producentów surowców energetycznych, tworzenie się ogromnych rynków zbytu surowców energetycznych i gotowych produktów w krajach Dalekiego Wschodu, rosnąca konkurencyjność krajów rozwijających się – to wszystko powoduje konieczność zwiększania efektywności energetycznej i intensyfikacji prac w zakresie rozwoju technologii energooszczędnych w krajach Unii Europejskiej Filozofia efektywności energetycznej znajduje odzwierciedlenie w Normalizacji Europejskiej, a aktualna norma dotycząca oświetlenia dróg to wytyczne przy realizacjach instalacji oświetleniowych umożliwiających uzyskanie optymalnych rozwiązań technicznych przy możliwie najmniejszym zużyciu energii. Wagę racjonalizacji zużycia energii elektrycznej dostrzeżono na szczeblu Unii Europejskiej opracowując założenia strategii efektywności energetycznej i wydając szczegółowe dokumenty prawne (zarządzenia, rozporządzenia, normatywy) dotyczące także oświetlenia drogowego. Rozwiązania prawne na rzecz efektywności energetycznej Kraje Unii Europejskiej zaangażowały się w opracowanie i realizację wspólnej strategii energetycznej, której celem jest zapewnienie Europie zrównoważonego rozwoju zasobów energetycznych. W październiku 2006 roku Komisja Europejska przyjęła plan działania na rzecz racjonalizacji zużycie energii. W planie tym przedstawiono blisko 60 środków dla osiągnięcia celu oszczędności energetycznych wynoszących 20% do 2020 roku. W listopadzie 2006 roku szefowie państw Unii Europejskiej potwierdzili wspólny cel zaoszczędzenia 20% energii do roku 2020 i zobowiązali kraje członkowskie do przyjęcia planów działania dla uzyskania takiej efektywności energetycznej. Plany tworzą zbiory dyrektyw, programów i środków finansowych, które wyznaczają sposoby dochodzenia do racjonalnego zużycia energii. W marcu 2007 roku, na konferencji międzyrządowej, oświetlenie stało się centralnym punktem tego spotkania. Komisja Europejska miała stworzyć warunki legislacyjne celem wycofania z rynku najmniej efektywnego oświetlenia drogowego, biurowego i domowego. 48 Foto: Marek Ko³akowski TECHNIKA ŚWIETLNA Ta legislacja jest już przygotowana i realizowana, a wraz z wprowadzanym obowiązkiem oszczędzania 1% energii rocznie, przyniesie za sobą radykalną zmianę popytu na energooszczędne oświetlenie. W Polsce podjęto także inicjatywy rządowe w zakresie legislacji w dziedzinie efektywności energetycznej. Mają one stworzyć podstawy prawne i organizacyjne działań dla lepszego gospodarowania energią w naszym kraju. Pierwszoplanowym zadaniem jest wdrożenie dyrektyw 2006/32/WE i 2009/125/WE (wersja przekształcona dyrektywy 2005/32/WE). Dyrektywa 2006/32/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 05.04.2006 roku Jak uzasadniono we wstępie dyrektywy (opublikowana w Dz.U. L 114 z 27.4.2006) we Wspólnocie Europejskiej istnieje potrzeba poprawy efektywności wykorzystania energii przez użytkowników końcowych, potrzeba zarządzania popytem na energię i wspierania produkcji energii ze źródeł odnawialnych, ponieważ w perspektywie krótko- i średnioterminowej istnieją stosunkowo niewielkie możliwości wywierania wpływu w inny sposób na warunki dostaw i dystrybucji energii, czy to drogą tworzenia nowych mocy, czy też usprawnienia przesyłu i dystrybucji energii. Dyrektywa przyczynia się więc do poprawy zabezpieczenia niezawodności dostaw energii. Poprawa efektywności wykorzystania energii przez odbiorców końcowych przyczyni się również do zmniejszenia zużycia energii pierwotnej oraz do zmniejszenia emisji CO2 i innych gazów cieplarnianych i tym samym do zapobiegania niebezpiecznym zmianom klimatycznym. Dyrektywa 2006/32/WE w sprawie efektywności końcowego wykorzystania energii i usług energetycznych zobligowała państwa członkowskie między innymi do: 1. opracowania narodowych programów efektywnego użytkowania energii, 2. stworzone programy mają być realizowane przy założeniu redukcji zużycia energii o 9% w dziewi¹tym roku stosowania dyrektywy, 3. wprowadzenia mechanizmów i systemu zachęt powodujących wzrost efektywności energetycznej tak producentów, projektantów, wykonawców jak i inwestorów, 4. wprowadzenia mechanizmów rynkowych wspierających wzrost efektywności energetycznej w gospodarce. W Polsce wdrożenie dyrektywy 2006/32/WE w sprawie efektywności końcowego wykorzystania energii i usług energetycznych zostanie przeprowadzone w oparciu o ustawę o efektywności energetycznej. Założenia ustawy energetycznej o efektywności W kwietniu 2007 roku Ministerstwo Gospodarki na swoich stronach internetowych podało założenia do ustawy o efektywności energetycznej. Obecnie (wrzesień 2010 rok) w trakcie uzgodnień międzyresortowych jest projekt ustawy (wersja nr 15). Projekt ustawy jest odpowiedzią na postanowienia dyrektywy 2006/32/WE. W uzasadnieniu do ustawy przytoczono dane GUS wskazujące na duży postęp w latach ubiegłych w dziedzinie poprawy efektywności energetycznej. Dane te wskazują, że energochłonność PKB (według kursu euro) w ciągu ostatnich 10 lat spadła o prawie 30% (w 1996 roku wynosiła 0,680 kgoe/euro00*, w 2006 roku wynosiła 0,425 kgoe/euro00*). Niemniej jednak w dalszym ciągu efektywność polskiej gospodarki jest dwa razy niższa od średniej europejskiej. Celem projektu ustawy jest stworzenie prawnych ram dla działań na rzecz wzrostu efektywności energetycznej gospodarki, obejmujących mechanizm wsparcia i prowadzących do uzyskania wymiernych oszczędności energii na podstawie dyrektywy. Działania te prowadzone mają być w trzech obszarach: zwiększenia oszczędności przez odbiorców końcowych, zwiększenia sprawności wytwarzania energii i ciepła oraz zmniejszenia strat energii w przesyle i dystrybucji. Wprowadzenie mechanizmów wsparcia dla działań mających na celu wzrost efektywności energetycznej gospodarki ma prowadzić do ograniczenia szkodliwego oddziaływania sektora energetycznego na środowisko naturalne oraz do poprawy bezpieczeństwa energetycznego kraju. Analiza projektu ustawy pokazuje, że przyszła ustawa określi między innymi: krajowe cele w zakresie efektywności energetycznej, wprowadzi mechanizmy wspierające wzrost efektywności energetycznej gospodarki w oparciu o świadectwa efektywności energetycznej (określane w dyrektywie, jako „białe certyfikaty”), zasady pełnienia wzorcowej roli sektora publicznego w systemie, nakaz wprowadzenia w przepisach o zamówieniach publicznych regulacji dotyczących zakupów urządzeń o najwyższej uzasadnionej ekonomicznie klasie efektywności energetycznej oraz uwzględnienia w realizowanych inwestycjach kryterium maksymalnej efektywności energetycznej przy założonym poziomie kosztów. Przewiduje się, że projektowany system świadectw efektywności energetycznej, tzw. „białych certyfikatów”, spowoduje wzrost nakładów inwestycyjnych na środki prowadzące do zwiększania efektywności energetycznej, rozwój rynku dla nowych technologii, a także rozwój usług i doradztwa. Jednostki sektora publicznego realizując swoje zadania będą zobowiązane do zastosowania, co najmniej jednego ze środków poprawy efektywności energetycznej wskazanych w ustawie: 1. finansowania, na podstawie umowy, przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej, 2. zakupu nowych urządzeñ o niskim zużyciu energii po dokonaniu analizy kosztów ich eksploatacji, 49 TECHNIKA ŚWIETLNA 3. wymiany eksploatowanych urządzeñ na urządzenia nowe albo ich modernizacja i po dokonaniu analizy kosztów eksploatacji, 4. nabycia praw na efektywne energetycznie budynki lub ich modernizacja z uwzględnieniem zasad efektywności energetycznej. Przedsięwzięciami służącymi poprawie efektywności energetycznej, wskazanymi w ustawie, są w szczególności przedsięwzięcia modernizacyjne oświetlenia, w tym drogowego. Dyrektywa 2009/125/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21.10.2009 roku i rozporządzenia do dyrektywy Dyrektywa 2009/125/WE (Dz.U. L 285 z 31.10.2009) ustanawia ogólne zasady ustalania wymogów dotyczących ekoprojektu dla produktów związanych z energią - jest to przekształcona i znacząco zmieniona Dyrektywa 2005/32/ WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 6 lipca 2005 r. (Dz.U. L 191 z 22.7.2005) ustanawiająca ogólne zasady ustalania wymogów dotyczących ekoprojektu dla produktów wykorzystujących energię. Modyfikacja dyrektywy 2005/32/WE wynikała z konieczności wprowadzenia zmian, ściśle ograniczonych do rozszerzenia zakresu stosowania tej dyrektywy w celu objęcia nią wszystkich produktów związanych z energią, przy zachowaniu przejrzystości podanych uwarunkowań. W dyrektywie 2009/125/WE (dyrektywie w sprawie ekoprojektu) ustanowiono ogólne zasady ustalania wymogów w ramach ekoprojektu w odniesieniu do produktów wykorzystujących energię. Dyrektywa ta jest głównym elementem polityki UE w zakresie poprawy wydajności energetycznej i ekologiczności produktów na rynku wewnętrznym. Ogólnie rzecz biorąc ramy ekoprojektu mają przynieść korzyści w postaci bardziej ekologicznych i energooszczędnych produktów. Wiążące wymagania w zakresie ekoprojektu ustanawiane są w osobnych środkach wykonawczych dotyczących poszczególnych grup produktów, w tym oświetleniowych. Techniczne kryteria dla produktów przeznaczonych w oświetleniu biur i oświetleniu dróg publicznych określono w rozporządzeniu Komisji Europejskiej (WE) Nr 245/2009 z dnia 18 marca 2009 roku (Dz.U. L 76 z 24.03.2009 roku) oraz (UE) Nr 347/2010 z dnia 21 kwietnia 2010 roku (Dz.U. L 104 z 24.04.2010 roku) wprowadzające zmiany do rozporządzenia 245/2009. 50 Rozporządzenie Nr 347/2010, wprowadzające poprawki do rozporządzenia Nr 245/2009 obejmującego produkty sektora oświetlenia usługowego (lampy, stateczniki, oprawy), zmienia niektóre z jego przepisów (głównie dla lamp wyładowczych) dla uniknięcia niepożądanych skutków w zakresie dostępności i działania produktów objętych tym rozporządzeniem. Zastosowanie się do wskazań rozporządzeń Nr 245/2009 i Nr 347/2010 powinno spowodować rozpowszechnienie na rynku rozwiązań technicznych sprzętu oświetleniowego służących poprawie energooszczędności w zakresie poboru energii w stanie użytkowania i ograniczenia zawartości rtęci w źródłach światła. Zakres rozporządzeń Nr 245/2009 i 347/2010 uwzględniających dyrektywę 2009/125/WE Rozporządzenie Nr 245/2009 wraz ze zmianami niektórych przepisów wprowadzonych rozporządzeniem Nr 347/2010 określa wymagania dotyczące ekoprojektu dla wprowadzania na rynek lamp fluorescencyjnych bez wbudowanego statecznika, lamp wyładowczych dużej intensywności oraz stateczników i opraw oświetleniowych służących do zasilania tych lamp, także w przypadku, gdy są one wbudowane w inne produkty wykorzystujące energię. Produkty te przeznaczone są na potrzeby oświetlenia ogólnego, co oznacza, że dostarczają one światło sztuczne zastępujące światło naturalne dla zapewnienia normalnego widzenia przez człowieka. Lampy do celów specjalnych (np. lampy stosowane w monitorach komputerowych, fotokopiarkach, solariach, itp.) nie podlegają przepisom tego rozporządzenia. Istotnymi aspektami ekologicznymi produktów w myśl rozporządzeń jest: a) pobór energii w stanie użytkowania, b) zawartość rtęci w lampach. Wycofywanie lamp zamiennych z rynku jest zaplanowane z uwzględnieniem skutków tej operacji dla użytkowników. Państwa członkowskie mają prawo narzucić bardziej rygorystyczne wymagania dotyczące instalacji oświetleniowych. Wymogi ekoprojektu wchodzić będą w życie etapowo, dzięki czemu producenci będą mieli wystarczająco dużo czasu na odpowiednie zmodyfikowanie konstrukcji produktów. Celem rozporządzeń jest rozpowszechnienie na rynku rozwiązań technicznych służących poprawie energooszczędności objętych nim produktów prowadząc do oszczędności energii rzędu 38 TWh w 2020 roku w porównaniu ze scenariuszem zakładającym niepodejmowania żadnych działań. Rozporządzenia wiążą w całości i są bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej: 1. rozporządzenie Nr 245/2009 weszło w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej (data publikacji – 24 marzec 2009 rok), TECHNIKA ŚWIETLNA 2. rozporządzenie Nr 347/2009 weszło w życie nastepnego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej (data publikacji – 24 kwietnia 2010 rok) i ma zastosowanie od 13 kwietnia 2010 roku. Rozporządzenia określają podstawowe wymagania minimalne dla sprzętu oświetleniowego oraz kryteria referencyjne, jako preferowane dla najlepiej działających produktów i technologii dostępnych na rynku. Według wymagań rozporządzenia, dla uzyskania możliwie jak najefektywniejszego wykorzystania energii elektrycznej, należy projektować i realizować inwestycje oświetleniowe stosując się do wskazań podanych w normie EN 13 201: 2003 (w zbiorze Polskich Norm za numerem PN-EN 13 201: 2007). Sprzęt oświetleniowy w instalacjach oświetlenia drogowego Szacunkowe dane wskazują, że na terenie Europy eksploatowanych jest około 65 milionów punktów oświetleniowych. Wynika z tego, że średnio na jeden punkt oświetleniowy przypada prawie ośmiu mieszkańców. W Polsce szacuje się, że eksploatowane jest około 4 miliony opraw oświetleniowych przy średniej mocy zainstalowanej 180 W (moce znamionowe opraw z przedziału 50 W do 400 W), z czego jeszcze około 30% to oprawy wyposażone w nieefektywne energetycznie wysokoprężne lampy rtęciowe. Wymieniając taką oprawę na oprawę z wysokoprężną lampą sodową o odpowiadającym lampie rtęciowej strumieniu świetlnym można zaoszczędzić około 35% energii elektrycznej. Stosując współczesne techniki w zakresie projektowania, korzystając z dobrodziejstwa dostępu do nowoczesnych technologii w konstrukcji opraw, źródeł światła o dużej innowacyjności możliwym jest w tej dziedzinie uzyskiwanie oszczędności do 65 % w porównaniu do eksploatowanego oświetlenia z lampami rtęciowymi. W ciągu ostatnich kilkunastu lat, wiele miast i gmin przeprowadziło modernizacje oświetlenia. Efekt na dziś to znaczne zmniejszenie udziału nieefektywnych instalacji oświetlenia drogowego, opartych głównie o wysokoprężne lampy rtęciowe. Nałożenie wysokich minimalnych wymagań na sprzęt oświetleniowy i źródła światła, określonych szczegółowo w rozporządzeniach Komisji Europejskiej Nr 245/2009 i 347/2010, eliminuje możliwość stosowania produktów o niskiej efektywności energetycznej (niska skuteczność świetlna, wysokie straty mocy w zasilaczach, niska sprawność świetlna, itp.). Sprzęt oświetlenia drogowego wielu producentów polskiego przemysłu oświetleniowego, w tym także w marce ELGO, znajduje się w czołówce produktów spełniających najwyższe wymagania techniczne, także w zakresie ostrych kryteriów energooszczędności. Oprawy w marce ELGO są produktami pomagającymi uzyskać wzrost efektywności energetycznej, a jednocześnie są przyjazne środowisku naturalnemu. Uniwersalność rozwiązań technicznych opraw ELGO i kompleksowość oferty pozwala na optymalny dobór opraw w oświetleniu różnorodnych elementów ulic, placów, itp. Wersje opraw wyposażone w regulatory mocy mogą być stosowane w przypadkach, kiedy ruch uliczny jest niewielki i są spełnione warunki wymagań dla odpowiednich klas oświetleniowych normy PN EN 13 201. Podstawowe parametry techniczne opraw spełniają z nadwyżką wymagania dla sprzętu oświetleniowego oraz kryteria referencyjne dla najlepszych produktów i technologii dostępnych na rynku ustalonych na szczeblu unijnym dla całego Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Prognozy na przyszłość W najbliższych latach czekają nas duże przeobrażenia w dziedzinie wzrostu efektywności energetycznej. Dotychczasowa rola środowiska oświetleniowego i organizacji branżowych w promowaniu energooszczędnych rozwiązań dobrze wróży na przyszłość w wypełnieniu zobowiązań zawartych w unijnych dokumentach prawnych przenoszonych do prawa polskiego. Wniosek taki nasuwa się na podstawie dotychczas zrealizowanych projektów, z zakresu modernizacji oświetlenia ulicznego, które dały oszczędności na poziomie do ponad 50% pierwotnego zużycia energii elektrycznej. Prosty okres zwrotu nakładów tych inwestycji oświetleniowych wyniósł od kilku miesięcy do kilku lat. Obecne szacunkowe 19-to procentowe łączne zużycie energii elektrycznej w Polsce konsumowane na cele oświetleniowe jest podstawą do przeprowadzenia wnikliwych analiz i rozważań nad możliwościami wpływania na poziom zużycia energii elektrycznej we wszystkich podstawowych segmentach jak: gospodarstwa domowe, instytucje, przemysł, a także samorządy, zarządy dróg i inni użytkownicy oświetlenia. Szczególnie ważną rolę w polityce energetycznej odgrywa każda gmina, jako użytkownik energii elektrycznej w budynkach, zakładach komunalnych, ale także przy oświetleniu dróg. Polskie prawo energetyczne zobowiązuje gminę do efektywnego zaplanowania zaopatrzenia i wykorzystania energii elektrycznej. Podejmowanie odpowiednich decyzji może motywować i wspomagać w oszczędzaniu energii. W gminach istnieje szereg potencjalnych możliwości racjonalizacji gospodarki energetycznej w zakresie oświetlenia dróg i ulic w zakresie stosowania opraw oświetleniowych z wydajnymi energetycznie źródłami światła, sterowania oświetleniem, ale i kontroli taryf energetycznych. Rozwiązania prawne, mechanizmy rynkowe i instytucjonalne, powinny wyzwolić rezerwy tkwiące w sektorze oświetlenia. Wyzwolenie tych rezerw to podstawa realizacji celów Dyrektywy 2006/32/WE. Ważnym narzędziem na drodze do energooszczędności jest także norma europejska PN-EN 13 201: 2007 zawierająca techniczne warunki oświetlenia drogowego. Innowacyjne technologie wykorzystywane do budowy sprzętu oświetleniowego, tak źródeł światła jak i opraw oświetleniowych, czynią tę branżę energooszczędną 51 TECHNIKA ŚWIETLNA i przyjazną środowisku, istotną w osiągnięciu narodowego celu zmniejszania zużycia energii przy akceptowalnym poziomie nakładów inwestycyjnych. Efektem tego będzie eksploatacja najoszczędniejszych produktów w optymalnych, ze względów na potrzeby użytkowników, drogowych instalacji oświetleniowych. * kgoe/euro00 – kilogramy oleju ekwiwalentnego / tysi¹c Euro Stanis³aw Pieniążek Literatura [1] Dyrektywa 2006/32/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 kwietnia 2006 r. w sprawie efektywności końcowego wykorzystania energii i usług energetycznych oraz uchylająca dyrektywę Rady 93/76/EWG (Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej Nr L 114 z dnia 27 kwietnia 2006 r.); [2] Dyrektywa 2005/32/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 6 lipca 2005 r. ustanawiająca ogólne zasady ustalania wymogów dotyczących ekoprojektu dla produktów wykorzystujących energię oraz zmieniająca dyrektywę Rady 92/42/EWG, oraz dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 96/57/WE i 2000/55/WE (Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej Nr L 191 z dnia 22 lipca 2005r.); [3] Dyrektywa 2009/125/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 października 2009 r. ustanawiająca ogólne zasady ustalania wymogów dotyczących ekoprojektu dla produktów związanych z energią (wersja przekształcona) (Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej Nr L 285 z dnia 31 października 2009r.); [4] Rozporządzenie Komisji (WE) Nr 245/2009 z dnia 18 marca 2009 roku w sprawie wykonania dyrektywy 2005/32/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla lamp fluorescencyjnych bez wbudowanego statecznika, dla lamp wyładowczych dużej intensywności, a także dla stateczników i opraw oświetleniowych służących do zasilania takich lamp, oraz uchylająca dyrektywę 2000/55/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej Nr L 76 z dnia 24 marca 2009 r.); [5] Rozporządzenie Komisji (UE) Nr 347/2010 z dnia 21kwietnia 2010 roku zmieniające rozporządzenie Komisji (WE) nr 245/2009 w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla lamp fluorescencyjnych bez wbudowanego statecznika, dla lamp wyładowczych dużej intensywności, a także dla stateczników i opraw oświetleniowych służących do zasilania takich lamp (Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej Nr L 104 z dnia 24 kwietnia 2010 r.); [6] Projekt ustawy o efektywności energetycznej (wersja nr 15) z dnia 28.06.2010, www.mg.gov.pl; [7] PKN-CEN/TR 13 201 –1: 2007: Oświetlenie dróg. Część 1: Wybór klas oświetlenia, Warszawa, 2007; [8] PN-EN 13 201, część 2, 3 i 4 – 2007: Oświetlenie dróg, Warszawa, 2007; [9] Pieniążek Stanisław: Oświetlenie drogowe w świetle wymagań normatywnych i unijnej strategii zwiększania efektywności energetycznej. Materiały Konferencji Naukowo- Technicznej „Energooszczędne oświetlenie w miastach i gminach, Kraków, 2007; [10] Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. „Prawo energetyczne”. Dziennik Ustaw, z 2006 r.: Nr 89, poz. 625, Nr 104, poz. 708, Nr 158, poz. 11232 i Nr 170, poz. 1217 oraz 2007 r.: Nr 21, poz. 124, Nr 52, poz. 343 i Nr 115, poz. 790. [11] Informacje zamieszczone na stronach internetowych: www.eup4light.net, www.mg.gov.pl, www.eur-lex.europa.eu/pl. 52 1(8)2011 LEDline NEWS EPISTAR USTANOWIŁ LABORATORYJNY REKORD SKUTECZNOŚCI ŚWIETLNEJ CZERWONYCH CHIPÓW LED Firma Epistar, znany tajwański producent chipów LED podała, że osiągnęła rekordową skuteczność 168 lm/W dla czerwonych struktur świecących AlGaInP Dzięki zastosowaniu najnowszej technologii Epistar podwyższył skuteczność struktur LED Aquarius AlGaInP ze 133 lm/W do 168 lm/W przy dominującej długości fali 610 nm i zasilaniu prądem 20 mA. Wykres przedstawia nową generację chipów z serii Aquarius z większą skutecznością i niższym napięciem przewodzenia w porównaniu z wcześniejszymi zapowiedziami AX14. Chipy o wymiarach 0,36 x 0,36 mm mają strukturę poziomą i spełniają wymogi stawiane technologii chip – on – board (COB). COB znajduje zastosowanie w oświetleniu gdzie wymagany jest seryjny montaż chipów na podłożach nieprzewodzących. Epistar zakomunikował, że ten poziom wydajności „jest obiecujący, a małe chipy staną się preferowanym rozwiązaniem w zewnętrznych wyświetlaczach oraz jako tylne podświetlenie RGB”. Ponadto Epistar poinformował, że te czerwone chipy mogą być łączone z inny- Nowa generacja chipów Aquarius (niebieski) ma wyższą skuteczność i niższe napięcie przewodzenia w porównaniu ze wcześniejszymi diodami AX14 (czerwony) mi kolorami, aby otrzymać diody o barwie ciepłobiałej o podwyższonej skuteczności świetlnej i lepszym oddawaniu barw niż osiągnięte dzięki konwersji tradycyjnych chipów niebieskich z fosforem. Nowa generacja serii Aquarius LED AlGaInP została zaprezentowana w laboratorium, ale są już plany transferu tej technologii na linię produkcyjną. Źródło: http://www.ledsmagazine.com CELL PHONE DISCO – INSTALACJA LED WIZUALIZUJE DZIAŁANIE TELEFONII KOMÓRKOWEJ Cell Phone Disco to powierzchnia, która wizualizuje pole elektromagnetyczne aktywnych telefonów komórkowych. Kilka tysięcy diod LED świeci się, gdy w sąsiedztwie instalacji wykonywane lub odbierane jest połączenie telefonii komórkowej. Cell Phone Disco sprawia, że niewidzialne elementy środowiska stają się dostrzegalne dla naszych zmysłów. Wizualizuje treści przekazywane za pośrednictwem telefonu komórkowego. W 2006 r. architekt Ursula Lavrenčič i informatyk Auke Touwslager stworzyli pierwszą wersję Cell Phone Disco – instalacji, która przekształca część widma elektromagnetycznego na inny zakres częstotliwości – zakres światła widzialnego. Każdy pojedynczy telefon komórkowy wysyła fale radiowe w celu połączenia z siecią i codziennie miliony ludzi 54 na całym świecie prowadzą prywatne rozmowy. Oto jesteśmy świadkami wyjątkowego momentu w historii, gdy transmisja przestaje już być wyłącznie domeną nadawców. Telefon komórkowy stał się tylko kolejną warstwą krajobrazu miejskiego i znacznie zmienił elektromagnetyczną topografię środowiska. Chociaż urządzenie Cell Phone Disco zostało przyjęte przez galerie sztuki i muzea, należne mu miejsce jest w przestrzeni publicznej. Pozwala ono uświadomić sobie dynamikę wszechobecnej telefonii komórkowej. Tysiące czujników, które są podłączone do Cell Phone Disco są dostrojone do wykrywania promieniowania elektromagnetycznego telefonu komórkowego. Sygnał wysyłany z każdego z nich powoduje miganie pojedynczej diody LED, gdy w jego pobliżu odbywa się transmisja na częstotliwości używanej przez sieci GSM. Ponieważ każdy czujnik jest niezależny i są one stosowane w dużym zagęszczeniu, instalacja ma zdolność do wyświetlenia w czasie rzeczywistym wysokiej rozdzielczości obrazu pola elektromagnetycznego. Jak lustro, ujawnia ona rzeczywisty kształt tego pola i pozwala nam śledzić dynamikę każdej transmisji. Instalacja stwarza nam możliwość bycia świadkami. Jej ocena zależy od punktu widzenia obserwatora. Tak jak migotanie czerwonego światła może być odbierane, jako zabawne lub niepokojące, tak wizualizacja pola elektromagnetycznego telefonu komórkowego może drażnić lub fascynować. Źródło: http://www.cellphonedisco.org LEDline NEWS EUROPEJSKI PROJEKT „URYNKOWIENIA” OŚWIETLENIA LED Grupa dwudziestu dwóch europejskich firm i instytucji badawczych realizuje wspólnie trzyletni projekt o nazwie Consumerizing Solid – State Lighting (CSSL), który jest częściowo finansowany przez Unię Europejską i poszczególne kraje członkowskie. Obejmuje on szereg działań mających na celu pomoc europejskim producentom w utrzymaniu się w czołówce prac badawczo – rozwojowych nad zagadnieniami oświetlenia LED oraz wdrażania go w praktycznych zastosowaniach. Głównym zadaniem projektu CSSL jest pomoc w rozwoju przełomowych technologii i zastosowań LED, jak również przyspieszenia dostępności niedrogiego i wysokiej jakości oświetlenia LED będącego zamiennikiem zwykłych żarówek w zastosowaniach domowych. Przejście na energooszczędne oświe- tlenie LED otwiera ogromne możliwości w zakresie rozwoju technologii, obniżenia kosztów, zrównoważonego rozwoju i podejścia do rynku. Uczestnicy projektu CSSL są zaangażowani we współpracę pomiędzy różnymi gałęziami przemysłu, aby jak najszybciej i najefektywniej umożliwić czerpanie korzyści z oświetlenia LED przez europejskich konsumentów. Projekt CSSL jest określany jako budujący „europejski konsumencki ekosystem LED”, obejmujący cały łańcuch: od diod LED przez źródła światła po oprawy oświetleniowe i systemy sterowania oświetleniem. Projekt skupia się na kilku kluczowych zagadnieniach. Są to: wytwarzanie płytek azotku galu na krzemie (GaN – on – Si) pozwalających obniżyć koszty produkcji LED, diody LED zasilane bezpośrednio z sieci pozwalające zredukować ilość elementów źródła światła i oprawy, źródła światła LED kompatybilne z układami ściemniania. Przy wsparciu przedsiębiorstw użyteczności publicznej twórcy ekosystemu zyskają spostrzeżenia użytkowników końcowych. Program CSSL jest częściowo finansowany przez Komisję Europejską i władze publiczne w ramach programu ENIAC. Konsorcjum CSSL liczy 22 członków. Są to zarówno firmy produkcyjne jak i wiele organizacji badawczych oraz grup uczelni. Wśród partnerów projektu są także przedsiębiorstwa użyteczności publicznej. Źródło: www.plast – ics.org/CSSL www.ledsmagazine.com/news/7/10/19 TAJWAN CHCE POZOSTAĆ LIDEREM ŚWIATOWEGO RYNKU LED W NAJBLIŻSZYCH LATACH Tajwan ma nadzieje na utrzymanie w nadchodzących latach pozycji lidera w globalnym wyścigu na rynku diod świecących LED, dzięki trwającemu napływowi świeżego kapitału. Część tych funduszy jest używana do budowy nowych fabryk, a część jest przeznaczana na wspólne przedsięwzięcia ukierunkowane na zdobycie ogromnego rynku chińskiego. Semiconductor Equipment and Materials International (SEMI) przewiduje, że całkowite inwestycje w tajwański przemysł LED będą największe na świecie i osiągną w 2010 roku 600 milionów USD, utrwalając jego czołowa pozycję na światowym rynku. W 2009 roku Tajwan posiadał 35 fabryk LED, co było największą liczbą na świecie, stanowiącą równocześnie 40% światowej ilości. Wiele najważniejszych firm elektronicznych na Tajwanie przechodzi do sektora LED, włączając w to Taiwan Semiconductor Manufacturing Co. (TSMC), AU Optronics i Chimei Innolux Corp. TSMC planuje zakończyć pod koniec roku pierwszą fazę prac budowlanych przy ich centrum badawczo produkcyjnym, wartą 177 milionów USD, i rozpocząć masową produkcję w pierwszym kwartale 2011 roku, prawdopodobnie przy zastosowaniu technologii licencyjnej od Philipsa. TSMC planuje wytwarzać źródła światła LED w swojej własnej marce oraz komponenty do ich produkcji. Inne firmy zakładają wspólne przedsięwzięcia z chińskimi partnerami, ukierunkowane na mocny rynek chiński, na którym zapotrzebowanie rośnie w związku z planami rządu chińskiego, aby zastąpić dotychczasowe oświetlenie uliczne w głównych miastach przez oświetlenie LED. Co więcej, niektóre chińskie władze miejskie pobudzają rozwój przemysłu LED przez subsydiowanie urządzeń produkcyjnych potrzebnych w produkcji LED lub przez bezpośrednie inwestycje we wspólne przedsięwzięcia z producentami LED. Korporacja Epistar, czołowy tajwański dostawca chipów LED, wydaje się być najbardziej agresywna w jej staraniach o zdobycie rynku chińskiego. Na początku października tego roku Rada Dyrektorów spółki postanowiła zainwestować 70 milionów USD we wspólne przedsięwzięcie w zakresie LED z China Electronics Corp. (CEC) z Xiamen. Przedsięwzięcie dotyczy produkcji płytek, matryc, modułów oświetlenia LED i innych produktów LED na potrzeby producentów płaskich wyświetlaczy, monitorów, telewizorów i producentów oświetlenia. To jest trzecie join venture firmy Epistar w zakresie LED w Chinach, które następuje po jednym w prowincji Shandong i innym w prowincji Jiangsu. SEMI wskazuje na główny problem tajwańskiego przemysłu LED: brak własnych marek. W rezultacie Tajwan może w tym roku stracić drugie miejsce, po Japonii, w globalnym rankingu pod względem wartości sprzedaży na rzecz Korei Południowej. Jednak wyspa będzie chciała zachować pierwsze miejsce pod względem ilości produkcji. Źródło: http://news.cens.com/cens/html/en/news/ news_inner_34089.html 55 LEDline NEWS ODDZIELIĆ NADZIEJE OD SZUMU W CHIŃSKIM, DYNAMICZNIE ROZWIJAJĄCYM SIĘ SEKTORZE LED Internetowy portal gospodarczy i finansowy Seeking Alpha, opublikował 15 września br. ciekawy artykuł autorstwa Petera Furmana, Prezesa banku inwestycyjnego China First Capital Ltd., dotyczący perspektyw chińskiego rynku oświetlenia LED. Poniżej publikujemy jego obszerne fragmenty. Czy technologia wynaleziona 48 lat temu w USA przez General Electric stanie się dla Chin ich wielkim krokiem ku światowemu przywództwu technologicznemu? Działa w tym zakresie wiele chińskich firm, przedsiębiorstw i inwestorów oraz miliardy dolarów chińskiego rządu. Ta technologia to diody emitujące światło (Lighting Emmiting Diode – LED). Od czasu ich wynalezienia pół wieku temu w Syracuse, New York, wielu specjalistów prognozowało, że zastąpią one tradycyjne żarówki doprowadzone do perfekcji jako podstawowe źródło światła od czasów wynalezienia ich przez Thomasa Edisona. LED’y mają wiele zalet – kluczowe z nich to znacznie wyższa trwałość oraz dużo niższa energia potrzebna do wytworzenia takiej samej ilości światła, jak w przypadku tradycyjnych żarówek. Dlatego zalety LED wydają się sprawą bez dyskusji. Problem polega na tym, że ich produkcja jest prawie tak trudna jak wytwarzanie układów scalonych i dlatego są one znacznie droższe niż konwencjonalne żarówki. Technologia LED została w ostatnich latach znacznie ulepszona, ale są to urządzenia półprzewodnikowe wykorzystujące skomplikowaną technikę warstw półprzewodnikowych. Źródła światła LED wymagają wielu skomplikowanych układów i radiatorów i są bardzo podatne na zmiany temperatury. Każda pojedyncza dioda LED jest wielkości mikro światełka i wytwarza względnie niewiele światła. Dlatego obecnie oprawa LED o takiej samej mocy jak typowa tradycyjna oprawa drogowa musi zawierać dziesiątki małych diod LED połączonych razem. Podobnie jak silnik nie zanieczyszcza56 jący środowiska i mogący przejechać 500 mil na galonie paliwa oraz ponaddźwiękowy samolot pasażerski, era powszechnego, wydajnego i energooszczędnego oświetlenia LED jest kolejną zapowiadaną częścią naszej przyszłości, która jednak prawdopodobnie nigdy nie nadejdzie. Za wyjątkiem Chin. Tutaj panuje ogromny optymizm, że rynek oświetlenia LED rozwinie się gwałtownie, a chińskie firmy staną się światowym liderem sprzedaży produktów LED w nowym wielomiliardowym przemyśle. W Chinach działa więcej firm zajmujących się LED i ma miejsce więcej inwestycji w tym zakresie niż gdziekolwiek indziej na świecie. Na portalu handlowym Alibaba.com jest około dwóch milionów chińskich firm sprzedających produkty w Chinach i widziałem setki firm stłoczonych na przestrzeni wystawienniczej. Większość z nich oferowała oświetlenie i sygnalizację uliczną LED oraz systemy ich sterowania. Patrząc na to można by sobie wyobrazić, że prawie każde skrzyżowanie uliczne w Chinach jest już kontrolowane przez system sygnalizacji LED. Ale dziś jeszcze tak nie jest. Chociaż technologia jest już dobrze rozwinięta, oświetlenie LED jest jeszcze bardzo rzadkie. Ale rząd chiński stara się wydać dużo pieniędzy, aby stało się ono powszechną rzeczywistością. To z kolei przyciąga do tego przemysłu kolejne firmy. Jeden mały miernik tego entuzjazmu. Szefowie dwóch firm, z którymi współpracujemy, w tym jeden będący LED, setki razy więcej niż oferujących je firm tajwańskich. W Shenzan gdzie mieszkam, jest 280.000 firm zarejestrowanych na Alibaba.com oferujących źródła światła LED i żarówki. W ubiegłym roku byłem na jednych z głównych targów przemysłowych liderem w branży jubilerskiej, inwestują teraz w projekty ledowego oświetlenia ulicznego. Wiele spekulacyjnego kapitału i prywatnych akcyjnych firm, z którymi współpracujemy, jest chętnych do inwestowania w przemysł LED w Chinach. LEDline NEWS Są poza Chinami tacy, którzy podzielają optymizm co do przyszłości LED. Ale nigdzie indziej ta gorączka nie jest tak rozpowszechniona jak tutaj. Aby osiągnąć sukces w branży LED będzie potrzebne połączenie rozwinięcia skali produkcji i pewnych zaawansowanych umiejętności technologicznych oraz innowacji naukowych. Chiny mają oba zasadnicze elementy potrzebne do osiągnięcia sukcesu. Jednak dobra nauka i dobre fabryki nie rozwiążą podstawowego problemu, że LED pozostają nadal nieekonomiczne dla większości użytkowników. Nawet uwzględniając energooszczędność i wyższą trwałość, typowy okres amortyzacji dla LED wynosi osiem do dziesięciu lat. Oczywiście niektórzy z najbardziej proekologicznie nastawionych kupców, zapłacą za to. Ale rzeczywistością jest to, że obecnie nie ma tak wielu firm lub gospodarstw domowych, które zainwestują w LED’y kiedy potrzeba tak długiego czasu, aby osiągnąć próg rentowności w porównaniu z konwencjonalnymi żarówkami. To sprawia, że jedynym dużym klientem może stać się rząd. Żaden inny rząd nie jest tak sprzyjający LED’om jak chiński. Od rządu centralnego w dół idą plany, aby obecne, konwencjonalne oświetlenie uliczne zastąpić LED’owym. Teoretycznie oznacza to rynek o wartości wielu miliardów dolarów. Miliony firm branży LED w Chinach starają się dobić do tego rynku. Rządy na całym świecie, nie tylko w Chinach, wydają się być znacznie mniej przekonane przez logiczną analizę kosztów i korzyści niż prywatny biznes. Rząd chiński chce ograniczyć zużycie energii i chce rozwijać przemysł domowych LED. Jeśli to się powiedzie, wielkie rządowe zamówienia w Chinach obniżą koszty produkcji do poziomu, w którym LED’y zaczną być wszędzie konkurencyjne kosztowo. Jeśli tak będzie, chiński przemysł LED stanie się faktycznie najbardziej konkurencyjny i największy na świecie. Jeszcze nie widziałem w Chinach ledowego oświetlenia ulicznego. Widziałem jednak pracujące prototypy, które wydawały się całkiem dobre. Kiedy nadejdą wielkie rządowe zamówienia i kto je otrzyma, pozostaje zbiorową zagadką dla chińskiego przemysłu LED. To precyzyjnie podsumowuje dylematy przemysłu LED. Firmy są uzależnione od pojedynczego, wielkiego i bardzo nieprzewidywalnego klienta. Kiedy tym jedynym klientem jest rząd, powoduje to niezmiennie wielkie utrudnienia. Rządowe zamówienia w Chinach, tak jak w USA i wszędzie, materializują się powoli, są bardzo biurokratyczne i faworyzują raczej firmy znajomych niż te z najlepszymi produktami. Kupowanie od dostawców o najniższych cenach jest często mniej ważne niż kupienie od zaprzyjaźnionej firmy. Podstawy technologii LED są obecnie bardzo dobrze opracowane i wiele firm może produkować takie oświetlenie. W rezultacie może się stać tak, że rządowe środki finansowe będą rozrzucone szeroko do tysięcy małych lokalnych firm. Jeśli tak się stanie, istnieje ryzyko, że żadna z chińskich firm nie rozwinie dostatecznej skali ekonomicznej, aby stać się prawdziwie skuteczną i zdobyć potencjał światowego lidera. Po to, aby oświetlenie LED zrealizowało swój ogromny potencjał, dostrzeżony gdy zostało wynalezione 50 lat temu, musi ono zejść bardzo z kosztami, do poziomu porównywalnego co najmniej ze świetlówkami kompaktowymi. Świetlówki kompaktowe działają osiem do piętnastu razy dłużej niż żarówki, a zużywają jedynie 30% energii co one. Ich czas amortyzacji jest znacznie krótszy niż LED i one są już bardzo rozpowszechnione w domach i biurach. Chiny maja szansę przejąć inicjatywę i postawić oświetlenie LED na innym poziomie. Kocham te wszystkie emocje i przedsiębiorcze działania. Nadzieje czy tylko szum, to prawdopodobnie wyjaśni się w ciągu trzech lub pięciu następnych lat. Źródło: http://seekingalpha.com/article/225431 – separating – the – hope – from – the – hype – in – china – s – booming – led – industry TERAPIA LASEROWA, A TERAPIA Z ZASTOSOWANIEM DIOD LED Naukowcy z Medical College of Wisconsin badali, jak zastosowanie światła diod LED zamiast terapii laserem wpłynie na jakość leczenia. Wg Harry’ego T. Whelana, profesora neurologii i dyrektora medycyny hiperbarycznej w Medical College of Wisconsin, leczenie z zastosowaniem światła LED jest ogromnym postępem. LED nie rozgrzewają tak tkanek jak lasery, ponieważ wykorzystują lepszy zakres podczerwieni i głębiej penetrują tkanki. Lasery działają bardziej na określony punkt, a LED diody traktują całe ciało. Jest to bardzo korzystne w leczeniu pacjentów z bardzo poważnymi oparzeniami, ciężkimi ranami, komplikacjami po chemioterapii i radioterapii, gdzie duża część ciała objęta jest działaniem terapii. Terapia LED jest bardzo skuteczna w leczeniu owrzodzeń skóry spowodowanych cukrzycą, oparzeń, uszkodzeń skóry w obrębie jamy ustnej spowodowanych terapią przeciwnowotworową. „Im dłuższa fala świetlna, bardziej czerwone światło, tym głębiej dociera ono do tkanek” – mówi doktor Whelan. Promienie światła bliższej podczerwieni emitowane przez LED są dłuższe, i tym samym lepsze niż laserowe. Doktor Whellan twierdzi, że ta ulepszona terapia może być rozszerzona do leczenia guzów i uszkodzeń mózgu. Światło LED jest wykorzystywane do aktywacji, podniesienia efektywności czułych na światło środków chemioterapeutycznych do zniszczenia komórek rakowych. Światło LED jest również wykorzystywane bez leków do stymulowania znajdujących się w komórce substancji chemicznych do leczenia i regeneracji tkanek. LED reaguje z cytochromami w ciele. Cytochromy to takie części komórki, które reagują na światło i kolor. Kiedy cytochromy są uaktywnione, ich energia się podnosi, co powoduje przyrost tkanek i ich regenerację. Potencjał do regeneracji tkanek, mięśni, mózgu i kości daje nadzieję pacjentom na wyleczenie takich przypadków, które do tej pory wydawały się nieuleczalne. Źródło: http://lubczasopismo.salon24.pl 57 LEDline NEWS AMERYKAŃSKI PROGRAM DZIAŁAŃ BADAWCZO – ROZWOJOWYCH W DZIEDZINIE OŚWIETLENIA OPARTEGO NA DIODACH LED Jak pisaliśmy w poprzednim numerze kwartalnika „Oświetlenie INFO”, kontynuujemy omówienie specjalnego raportu „R&D Multi – Year Program Plan”, opracowanego dla Departamentu Energii Stanów Zjednoczonych (DOE) 58 głównie na ściśle określonych celach rynkowych z wyraźnie określoną ceną, wydajnością i innymi parametrami niezbędnymi do wdrożenia określonego produktu z sukcesem. Projekt obejmuje działania od stworzenia koncepcji produktu poprzez rozwój modeli testowych i gotowych prototypów. DOE oczekuje na propozycje kompleksowych planów prac związanych z rozwojem produktów LED. Ponieważ ostatecznym celem jest wytwarzanie energooszczędnych, o wysokich parametrach produktów LED, uczestnik lub producent przedstawiający plan prac związanych z ich wdrożeniem LED powinien posiadać zdolności realizacji wszystkich jego etapów. Uczestnicy Ci muszą nie tylko spełniać wymagania szybkiego rozwoju technologii LED lecz także posiadać możliwości produkcyjne i określone rynki niezbędne do szybkiego przeprowadzenia produktu z laboratorium przemysłowego na rynek. Manufacturing – realizowane głownie przez przemysł. Obejmuje działania związane z konsekwentnym wprowadzaniem produktu na rynek, jego jakością i przyspieszeniem redukcji kosztów przez modernizację procesów produkcyjnych. Kolejnym celem tego projektu jest utrzymanie, w przypadku LED, lub rozpoczęcie produkcji, w przypadku OLED, na terenie Stanów Zjednoczonych. Projekt obejmuje także przedkonkurencyjną współpracę w określeniu wspólnych potrzeb technologicznych i sprzętowych, kontrolę procesów i innych metod produkcji oraz innych zagadnień które mogą się przyczynić do wdrożenia oświetlenia LED. Commercialization support – aby być pewnym, że inwestycje w Core Technology i Product Development doprowadzą do wprowadzenia na rynek produktu LED, DOE rozwija federalną strategię pomocy rynkowej. Pracując z SSL Partnership i innymi organizacjami przemysłowymi i energetycznymi, DOE wprowadza pełen zakres działań zawierających: konkursy projektowania opraw oświetleniowych i systemów w których stosowane są diody LED, gromadzenia informacji technicznych na temat zagadnień technologii LED, procedur badawczych i norm, testowanie dostępnych na rynku produktów LED do oświetlenia ogólnego, prezentacja wysokiej jakości produktów LED w odpowiednich aplikacjach, program zaopatrywania w technologie, które zachęcają producentów do wprowadzania na rynek wysokiej jakości, energooszczędnych produktów LED, koordynacja regionalnych i krajowych programów transformacji rynku. SSL Partnerships – wspomaganiem programu DOE jest partnerstwo w dziedzinie LED pomiędzy DOE a NGLIA (Next SSL Partnerships Basic Energy Science Core Technology Research Product Development Manufacturing Commercialization Support Przypomnijmy, że raport został opracowany przez firmy doradcze przy współudziale naukowców, producentów diod oraz wytwórców opraw. W tym omówieniu pokrótce przedstawiamy podstawowe etapy wprowadzania na rynek szeroko rozumianego oświetlenia LED. Wprawdzie przedstawiony schemat dostosowany jest do warunków amerykańskich, ale wydaje się że jest on na tyle uniwersalny, że z powodzeniem możliwe będzie zastosowanie go w każdym uprzemysłowionym kraju. Przedstawiony poniżej schemat przedstawia wzajemne powiązania i zależności pomiędzy poszczególnymi podmiotami uczestniczącymi we wdrażaniu technologii LED na rynek. Poszczególne bloki diagramu oznaczają: Basic Energy Science – projekt prowadzony przez Basic Energy Science Program skupia się na odpowiedzi na podstawowe kwestie naukowe z fizyki, chemii i materiałoznawstwa oraz procesów elektronicznych i optycznych dzięki którym możliwy jest rozwój nowych technologii syntezowania materiałów Core Technology Research – projekt prowadzony jest przez ośrodki uniwersyteckie, laboratoria narodowe i instytuty badawcze. Program obejmuje badania związane rozwojem wiedzy technologicznej, niezbędnej w zrozumieniu tematu. Skupia się na badaniach stosowanych, wypełniając luki w wiedzy na temat technologii wytwarzania. Baczną uwagę zwraca też na koszty wytwarzania. Product Development – prowadzony głównie przez przemysł projekt ten wykorzystuje wiedzę zdobytą podczas badań podstawowych i stosowanych do rozwijania i doskonalenia materiałów, urządzeń lub systemów niezbędnych w produkcji oświetlenia LED. Aktywność techniczna skupia się Standards Development Market Energy-Efficient Cost-Competitive Products LEDline NEWS Generation Lighting Industry Alliance). NGLIA jest powołanym w roku 2003 stowarzyszeniem producentów oświetlenia którego celem jest wspieranie partnerstwa publiczno – prywatnego w dziedzinie prac badawczo – rozwojowych i wdrażania oświetlenia LED na rynek. W porozumieniu zawartym w roku 2005 z DOE członkowie NGLIA zobowiązali się przekazywać swoje ekspertyzy producentom LED. Członkowie Partnerstwa komunikują się między sobą i przekazują swoje potrzeby dotyczące prac badawczo – rozwojowych do managerów programu w DOE którzy umieszczają w zapotrzebowaniach projektowych. SSL Partnership pozwala określić priorytety prac badawczo rozwojowych i przyspieszyć wdrażanie technologii LED przez: podawanie do wiadomości osiągnięć programu zachęcanie do rozwoju metod po- miarowych, kodów i norm, promowanie pokazów zastosowania technologii LED do ogólnych zastosowań oświetleniowych wspieranie niekomercyjnych programów DOE zorientowanych na rynek. Standards development – Diody LED różnią się znacząco od tradycyjnych źródeł światła, niezbędne są więc nowe procedury badawcze i normy przemysłowe aby zmierzyć ich wydajność. DOE w ścisłej współpracy z IESNA, NEMA, NGLIA, ANSI oraz innymi organizacjami zapewnia przewodnictwo i pomoc w staraniach, których celem jest przyspieszenia procesu opracowywania norm, ułatwienia bieżącej współpracy i zaoferowania pomocy technicznej. Jak możemy dostrzec we wdrożenie technologii wprzęgnięty został cały łańcuch instytucji, zarówno naukowych jak i komercyjnych. Szczególnie istotne wydaje się skorzystanie z rezultatów badań podstawowych z różnych dziedzin wiedzy. Badań podstawowych podporządkowanych konkretnemu celowi – opracowaniu, rozwojowi i wdrożeniu na rynek technologii LED. Placówki badawcze wykorzystywane są także do opracowywania podstaw procesów technologicznych, dzięki którym możliwe będzie wytwarzanie wysokiej jakości produktów opartych na technologii LED. Wszystkie informacje zdobyte podczas badań podstawowych przekazywane są przemysłowi, którego zadaniem jest wyprodukowanie LED o określonych parametrach. Niezwykle ważnym elementem programu wydaje się pomoc świadczona przez DOE we wprowadzeniu na rynek produktu LED oraz pomoc w opracowywaniu norm i standardów. Opracował Sławomir Kwiatkowski LED CITY ŚWIATOWY PROGRAM PROMOCJI OŚWIETLENIA LED W PRZESTRZENIACH PUBLICZNYCH W poprzednim wydaniu kwartalnika przypomnieliśmy podstawowe informacje dotyczące programu LEDCity. Opisaliśmy także miasta, które przystąpiły do tego programu do 7 lipca 2010. Od tego czasu uczestnikami programu stały się kolejne miasta. Głównie ze Stanów Zjednoczonych, ale LEDCity zawędrowało także na subkontynent indyjski. Poniżej garść informacji o nowych uczestnikach. Tirupati (Indie) 19 lipca 2010 do programu LEDCity, przystąpiło pierwsze miasto z Indii. Jest nim Tirupati leżące w stanie Andhra Pradesh. Miasto liczy ponad 250 tys. mieszkańców i jest głównym centrum ekonomicznym i edukacyjnym w południowej części stanu. W Tirupati znajduje się świątynia jednego z wcieleń hinduistycznego boga Wisznu, zwanego Swamy Venkateswara, do której pielgrzymuje dziennie od 50.000 do 100.000 wiernych. Jest ono jednym z największych ośrodków pielgrzymkowych w Indiach. W ramach programu LEDCity, w miejsce dotychczas istniejących opraw oświetleniowych zamontowano 140 opraw, w których źródło światła stanowią diody LED. Oprawy zamontowano na dwóch najbardziej ruchliwych ulicach w mieście. Oprawy wyprodukowała lokalna firma Avni Energy Solution Pvt. Ltd. Mają one moc 72 W, a elementem emitującym światło są diody firmy Cree. Producent liczy na oszczędności energii rzędu 70% w porównaniu do opraw zawierających wysokoprężne lampy sodowe. Tirupati Municipal Corporation szacuje miesięczne oszczędności na 6.187 jednostek energii elektrycznej, co odpowiada 288.000 rupii indyjskich lub 6.500 USD rocznie. 59 LEDline NEWS Huntington Beach (USA, Kalifornia) 20 lipca władze miasta Huntington Beach w Kalifornii poinformowały o przystąpieniu do Programu LEDCity. Huntington Beach to drugie po Indian Wells miasto z Kaliforni, które przystąpiło do programu LEDCity. Miasto Huntington Beach liczy ok. 195.000 mieszkańców i usytuowane jest na wybrzeżu południowej Kalifornii w Orange County, 35 km na południe od Los Angeles i 90 km na północ od San Diego. Zostało ono nazwane na cześć magnata kolejowego Henry’ego Huntingtona, który znacznie przyczynił się do jego rozwoju. W Stanach Zjednoczonych Huntington Beach znane jest, jako Surf City. Pełni ono głównie funkcję mieszkalną dla pobliskich aglomeracji. Jest miejscem zamieszkiwanym przez wiele gwiazd i skateboardzistów. To także ośrodek turystyczno-wypoczynkowy. Posiada liczne kąpieliska morskie i długie plaże, które oferują wiele możliwości surfowania. Oprawy z ledowym źródłem światła zostały zainstalowane na parkingu zlokalizowanym nad urwistym brzegiem oraz w strefie postojów taxi. Na parkingu zainstalowano oprawy LED o mocy 140 W. Zastąpiły one oprawy, w których źródło światła stanowiły wysokoprężne lampy sodowe o mocy 295 W. Zamontowane oprawy LED wyposażone zostały w bezprzewodowy system sterowania zapewniający różne możliwości aranżacji oświetlenia i pozwalający na osiągnięcie oszczędności rzędu 60%. W strefie postojów taxi, ledowe oprawy uliczne zamontowano w miejsce opraw wyposażonych w wysokoprężne lampy sodowe. Spodziewane oszczędności w zużyciu energii elektrycznej 60 w tym wypadku to 32%. Jeśli wyniki uzyskane podczas testowania instalacji pilotażowej będą pozytywne, to władze Huntington Beach planują zastąpienie opraw dekoracyjnych oprawami LED wyposażonymi w funkcję sterowania bezprzewodowego. Pozwoli to obsłudze na wybór jednego z trzech typów oświetlenia w zależności od potrzeb. Miasto planuje także wymianę, generującego wysokie koszty, oświetlenia w parkach miejskich. Aaron Klemm, manager projektu instalacji opraw opartych na technologii LED powiedział - „Sukces tych pilotażow ych instalacji pomoże nam zaadaptować technologię LED do oświetlania ulic, chodników, parków i budynków w całym mieście oraz utwierdzi nas w przekonaniu, że nasze działania idące w kierunku oszczędzania energii i zrównoważonego rozwoju są słuszne.” Ambler i Sunbury (USA, Pensylwania) 4 sierpnia 2010 roku kolejne miasta Ambler i Sunbury w stanie Pensylwania zgłosiły swój akces do programu LEDCity. W obydwu miastach zastosowano oprawy, w których elementem emitującym światło są diody firmy Cree. W Ambler położonym 15 km na północ od Filadelfii, zastosowano oprawy dekoracyjne LED o mocy 74 W. Emitowany przez nie strumień świetlny jest porównywalny ze strumieniem świetlnym oprawy wyposażonej w wysokoprężną lampę sodową o mocy 150 W. Producent opraw liczy na osiągnięcie oszczędności energii rzędu 60% oraz zaoszczędzenie rocznie 15 USD, na każdą oprawę, na kosztach obsługi i konserwacji. Sunbury położone na brzegu rzeki Susquehanna, niedawno zakończy- ło instalację 10 opraw ulicznych LED. Przewiduje się, że oszczędności energii wyniosą 43$ w porównaniu do tradycyjnego oświetlenia opartego na metalohalogenkowych źródłach światła. Urzędnicy miasta szacują, że zastosowanie opraw LED pozwoli zaoszczędzić 29 USD na oprawę każdego roku. Port Lions (USA, Alaska) Port Lions, kolejne po Anchorage i Valdez miasto ze stanu Alaska, przystąpiło do programu LEDCity. Informację tę ogłoszono 2 września 2010 roku. Port Lions leży na północnym wybrzeżu wyspy Kodiak w zatoce Alaska. Wyspa Kodiak położona jest 400 km na południowy zachód od największego miasta stanu - Anchorage. Miejscowość liczy około 300 mieszkańców i jest dostępna tylko z wody lub powietrza. Nie istnieją drogi łączące Port Lions z innymi miastami lub wsiami na wyspie. Do miasta dwa razy w tygodniu przypływa prom. Władze miasta zainstalowały 30 opraw ulicznych LED zastępując tym samym 100% oświetlenia w tym mieście. Osiągnięto oszczędności rzędu 74% w stosunku do opraw z sodowymi lub rtęciowymi źródłami światła. Opracowanie: Sławomir Kwiatkowski Suplement nr 13 do katalogu ELGO oraz BRILUM ADVISION Profesjonalna oprawa oświetlenia drogowego, w której źródło światła stanowią diody LED, przeznaczona do oświetlenia terenów otwartych o różnych wymaganiach oświetleniowych. LED IP 66 62 LED w oświetleniu drogowym to: Wyjątkowo wysoka trwałość Precyzyjny i optymalny rozsył światła Białe światło doskonale oddające barwy Niskie zużycie energii elektrycznej Szerokie możliwości sterowania oświetleniem Elegancki, nowoczesny design Oprawy drogowe Wtórny układ optyczny – soczewki Elementami emitującymi światło są diody wiodących światowych producentów: Cree (XP-E) i Seoul Semiconductor (P4). Do każdej z diod zastosowano indywidualną soczewkę wykonaną z polimetakrylanu metylu (PMMA) o bardzo wysokim współczynniku przepuszczania światła i precyzyjnym kącie rozsyłu. ADVISION Oprawa drogowa Nr. art. Indeks Model Źródło światła Moc diod Ilość linii LED Ilość LED w linii Stopień ochrony Klasa ochronności Zasilacz C362 YU-WO0067-87 ADVISION 615L1 90 x dioda LED typ XP-E (Cree) 100W 6 15 IP66 I elektroniczny C363 YU-WO0060-36 ADVISION 615L1 90 x dioda LED typ P4 (Seoul) 100W 6 15 IP66 I elektroniczny Powierzchnia boczna narażona na wiatr 0,083 m2 138 785 159 294 ADVISION – 230V IP 66 63 ACRON 100 IP 66 IK 10 64 Oprawy drogowe PRZEZNACZENIE. CHARAKTERYSTYKA Oprawa drogowa przeznaczona do oświetlania terenów otwartych o różnych wymaganiach oświetleniowych, tj.: drogi główne, dojazdowe, place i mosty, itp. Przeznaczona do wysokoprężnych lamp sodowych z bańką przezroczystą. Wyposażona w statecznik magnetyczny połączony w układzie szeregowo - równoległym. Zalecana wysokość zawieszenia oprawy: 8-12 m. Przystosowana do mocowania na pionowym słupie o średnicy 42-60 mm lub wysięgniku poziomym nachylonym pod kątem 0°- 30° do płaszczyzny drogi. Dodatkowa regulacja kąta nachylenia o ok. 0 °/+15° przy wysięgniku pionowym i odpowiednio o ok. +5°/-10°przy poziomym. Na życzenie klienta możliwe rozszerzenie regulacji kąta nachylenia o ok. +5° / -15° przy wysięgniku poziomym. Pionowa i pozioma regulacja położenia oprawki lampy względem odbłyśnika. Ochrona przed udarami mechanicznymi IK10. ACRON 100 Oprawa drogowa Nr. art. Indeks Model Moc Trzonek Stopień Klasa Statecznik Źródło swiatła źródła Klosz lampy ochrony ochronności magnetyczny światła C364 YU-WO0067-64 ACRON 100US1 50W I szkło c YU-WO0067-65 ACRON 100US1 50W I PC c YU-WO0067-66 ACRON 100US2 50W II szkło c YU-WO0067-67 ACRON 100US2 50W II PC c YU-WO0067-68 ACRON 100US1 70W I szkło c YU-WO0067-69 ACRON 100US1 70W I PC c YU-WO0067-70 ACRON 100US2 70W II szkło II PC 100W I szkło 100W I PC c wysokoprężna lampa YU-WO0067-71 ACRON 100US2 sodowa YU-WO0067-72 ACRON 100US1 z bańką przeźroczystą YU-WO0067-73 ACRON 100US1 c YU-WO0067-74 ACRON 100US2 100W II szkło c YU-WO0067-75 ACRON 100US2 100W II PC c YU-WO0067-76 ACRON 100US1 150W I szkło c YU-WO0067-77 ACRON 100US1 150W I PC c YU-WO0067-78 ACRON 100US2 150W II szkło c YU-WO0067-79 ACRON 100US2 150W II PC E40 IP66 672 317 Acron 100 z kloszem 80,2 (4A) 79,6 (4A) 80,2 (4A) 79,6 (4A) 84,3 (4A) 80,0 (4A) 84,3 (4A) 80,0 (4A) 73,4 (1A) 70,9 (1A) 73,4 (1A) 70,9 (1A) 70,7 (1A) 70,8 (1A) 70,7 (1A) 70,8 (1A) 183 c 70W Sprawność świetlna % (pozycja odbłysnika i oprawki) • • • • • • • • • • • • • • • • 217 c • • • • • • • • • • • • • • • • Układ szeregoworównoległy 672 317 Acron 100 z szybą 230V IP IK 66 10 65 ACRON 200 IP 66 IK 10 66 Oprawy drogowe PRZEZNACZENIE. CHARAKTERYSTYKA Oprawa drogowa do oświetlania terenów otwartych o różnych wymaganiach oświetleniowych, tj.: autostrady, drogi główne, dojazdowe, place i mosty, itp. Przeznaczona do wysokoprężnych lamp sodowych z bańką przezroczystą. Wyposażona w statecznik magnetyczny połączony w układzie szeregowo - równoległym. Zalecana wysokość zawieszenia oprawy: 8-15 m. Przystosowana do mocowania na pionowym słupie o średnicy 42-60 mm lub wysięgniku poziomym nachylonym pod kątem 0ś- 30ś do płaszczyzny drogi. Dodatkowa płynna regulacja kąta nachylenia o ok. +5ś / -15ś przy wysięgniku poziomym i odpowiednio o ok. -5ś / +15ś przy pionowym. Regulacja położenia odbłyśnika względem płaszczyzny poziomej. Pionowa regulacja położenia oprawki lampy względem odbłyśnika. Ochrona przed udarami mechanicznymi IK10. Na życzenie klienta dostępne wykonanie z automatycznym odłączaniem zasilania w momencie otwarcia oprawy. BUDOWA. DANE TECHNICZNE górna i dolna część korpusu z wysokociśnieniowego odlewu aluminiowego, malowane metodą proszkową klamra z aluminium szczelnie zamykająca korpus jednoczęściowy układ optyczny, tłoczony z aluminium o najwyższej czystości szyba ze szkła hartowanego lub klosz z PC, szczelnie połączone z korpusem uszczelka poliuretanowa wylewana bezpośrednio na szybie lub kloszu PC oraz na górnej części korpusu filtr umożliwiający oprawie „oddychanie” stalowe zawiasy łączące górną i dolną część korpusu blokada zabezpieczająca korpus przed zamknięciem podczas wykonywania zabiegów konserwacyjnych regulowany uchwyt rury z odlewu aluminiowego do mocowania oprawyna wysięgniku poziomym lub pionowym słupie płyta montażowa z zamontowanym kompletnym osprzętem elektrycznym ACRON 200 Oprawa drogowa Nr. art. Indeks Model Źródło swiatła Moc źródła światła Trzonek Stopień Klasa lampy ochrony ochronności Klosz c YU-WO0069-54 ACRON 200US1 150W I szkło c YU-WO0069-55 ACRON 200US1 150W I PC c YU-WO0069-56 ACRON 200US2 150W II szkło II PC 250W I szkło 250W I PC c wysokoprężna lampa YU-WO0069-57 ACRON 200US2 sodowa YU-WO0069-58 ACRON 200US1 z bańką przeźroczystą YU-WO0069-59 ACRON 200US1 c YU-WO0069-60 ACRON 200US2 250W II szkło c YU-WO0069-61 ACRON 200US2 250W II PC E40 IP66 • • • • • • • • 790 Sprawność świetlna % (pozycja odbłysnika i oprawki) 79,2 (4B) 82,9 (4B) 79,2 (4B) 82,9 (4B) 80,9 (2B) 84,0 (2B) 80,9 (2B) 84,0 (2B) 194 c 150W • • • • • • • • 242 c Układ Statecznik szeregowomagnetyczny równoległy 790 383 Acron 100 z kloszem 383 Acron 100 z szybą 230V IP IK 66 10 67 OCTAVA Charakterystyka Oprawy świetlówkowe o niskiej i lekkiej obudowie, z różnorodnymi układami optycznymi zapewniającymi możliwość zaprojektowania optymalnego oświetlenia. W oprawach ze statecznikiem elektronicznym zmniejszenie zużycia energii elektrycznej, natychmiastowy zapłon i stabilna praca źródeł światła. IP 20 świetlówka TC–L 55W (2G11) 68 Oprawy wnêtrzowe Układ optyczny Rastry z wybłyszczonej blachy aluminiowej najwyższej czystości, zbudowane z zamkniętych odbłyśników oraz poprzeczek. Odbłyśniki o kształcie parabolicznym. Poprzeczki o kształcie parabolicznym. Łatwe mocowanie rastrów do obudowy za pomocą czterech specjalnych sprężynujących zaczepów. Osprzęt elektryczny Kompletny osprzęt elektryczny zamocowany wewnątrz obudowy. Stateczniki elektroniczne. Budowa / Korpus oprawy Obudowa (podstawa) przystosowana do wbudowania, wykonana z blachy stalowej, malowana proszkowo na biało. OCTAVA Oprawa wnętrzowa, rastrowa Indeks Model Źródło swiatła Moc źródła światła Trzonek lampy Stopień ochrony Klasa ochronności Raster Statecznik elektroniczny C388 YR-WOAB63-85 OCTAVA 255 PPE świetlówka T-CL 2X55W 2G11 IP20 I zamknięty paraboliczny raster, poprzeczki paraboliczne • 595 Nr. 595 230V 73 IP 20 69 ORINA Charakterystyka Oprawy świetlówkowe oświetlenia bezpośredniego o lekkiej obudowie, z optyką rastrową. Zastosowane stateczniki elektroniczne wpływają na zmniejszenie zużycia energii elektrycznej, natychmiastowy zapłon i stabilną pracę źródeł światła. Nowoczesne świetlówki liniowe T5 znacznie podnoszą ekonomiczność pracy i zapewniają wyższą skuteczność świetlną w porównaniu do świetlówek tradycyjnych. IP 20 70 Oprawy wnętrzowe, rastrowe Układ optyczny Raster parabolicznych we wszystkich modelach. Poprzeczki p³askie ryflowane: D314PPE, 314PPE, D414PPE. Poprzeczki paraboliczne: 314 PRE. Osprzęt elektryczny Kompletny osprzęt elektryczny zamocowany wewnątrz obudowy. Stateczniki elektroniczne. Budowa / Korpus oprawy Obudowa z blachy stalowej, malowana proszkowo na biało. Elementy dekoracyjne zamocowane między rastrami, wykonane z blachy perforowanej, malowane proszkowo na biało. Łatwy dostęp do źródeł światła dzięki prostemu demontażowi rastra bez użycia narzędzi. ORINA Oprawa rastrowa, natynkowa, ze statecznika elektronicznym Nr. Indeks Model Źródło swiatła Moc źródła światła Trzonek lampy Stopień ochrony Klasa ochronności Raster Statecznik elektroniczny C388 YR-WO0067-82 ORINA 314PPE 3X14W G5 IP20 I zamknięty paraboliczny raster, poprzeczki paraboliczne • C388 YR-WO0067-83 ORINA 314PRE 3X14W G5 IP20 I zamknięty paraboliczny raster, poprzeczki ryflowane • C388 ER-WO0063-82 ORINA D314PPE 3X14W G5 IP20 I zamknięty paraboliczny raster, poprzeczki paraboliczne • C388 ER-WO0063-83 ORINA D414PPE 4X14W G5 IP20 I zamknięty paraboliczny raster, poprzeczki paraboliczne • świetlówka liniowa T5 230V Orina D414PPE Orina D314PPE, Orina 314PPE, Orina 314PRE IP 20 71 RASTRA LED LED LEDline 72 IP 20 Oprawy wnêtrzowe LED CHARAKTERYSTYKA Oprawy RASTRA LED to wnętrzowe oprawy z rastrem parabolicznym stworzone na bazie rodziny świetlówkowych opraw RASTRA. Dzięki swoim walorom bardzo dobrze nadają się do oświetlania różnych rodzajów pomieszczeń, np. biur, sal konferencyjnych, klas szkolnych i sal wykładowych, przychodni lekarskich i wielu innych pomieszczeń o charakterze publicznym. Przeznaczone do świetlówek ledowych LEDline T8 z diodami o trzech różnych temperaturach barwowych: - ciepło-białej (2700 - 3800K), - neutralnej (3800 - 5000K), - zimno-białej (5000 - 10000K). Oferowane z parabolicznym rastrem składającym się z parabolicznych odbłyśników (P) i poprzeczek (P) wykonanych z wybłyszczanej blachy aluminiowej o najwyższej czystości. Wyposażone w elektroniczny układ zasilający. RASTRA LED 104PP RASTRA LED 204PP RASTRA LED 302PP 73 RASTRA LED RASTRA LED Oprawy wnętrzowe 74 Nr art. Indeks Model C393 YR-WO0066-74 RASTRA LED 104PP C394 YR-WO0066-75 RASTRA LED 104PP C395 YR-WO0066-76 RASTRA LED 104PP C396 YR-WO0066-77 RASTRA LED 104PP C397 YR-WO0066-78 RASTRA LED 104PP C398 YR-WO0066-79 RASTRA LED 104PP C399 YR-WO0066-80 RASTRA LED 104PP C400 YR-WO0066-81 RASTRA LED 104PP C401 YR-WO0066-82 RASTRA LED 104PP C402 YR-WO0066-83 RASTRA LED 104PP C403 YR-WO0066-84 RASTRA LED 104PP C404 YR-WO0066-85 RASTRA LED 104PP C405 YR-WO0066-86 RASTRA LED 104PP C406 YR-WO0066-87 RASTRA LED 104PP C407 YR-WO0066-88 RASTRA LED 104PP C408 YR-WO0066-89 RASTRA LED 104PP C409 YR-WO0066-90 RASTRA LED 104PP C410 YR-WO0066-91 RASTRA LED 104PP C411 YR-WO0066-92 RASTRA LED 204PP C412 YR-WO0066-93 RASTRA LED 204PP C413 YR-WO0066-94 RASTRA LED 204PP C414 YR-WO0066-95 RASTRA LED 204PP C415 YR-WO0066-96 RASTRA LED 204PP C416 YR-WO0066-97 RASTRA LED 204PP C417 YR-WO0066-98 RASTRA LED 204PP C418 YR-WO0066-99 RASTRA LED 204PP C419 YR-WO0067-00 RASTRA LED 204PP C420 YR-WO0067-01 RASTRA LED 204PP C421 YR-WO0067-02 RASTRA LED 204PP C422 YR-WO0067-03 RASTRA LED 204PP C423 YR-WO0067-04 RASTRA LED 204PP C424 YR-WO0067-05 RASTRA LED 204PP C425 YR-WO0067-06 RASTRA LED 204PP C426 YR-WO0067-07 RASTRA LED 204PP C427 YR-WO0067-08 RASTRA LED 204PP C428 YR-WO0067-09 RASTRA LED 204PP C429 YR-WO0067-10 RASTRA LED 302PP C430 YR-WO0067-11 RASTRA LED 302PP C431 YR-WO0067-12 RASTRA LED 302PP C432 YR-WO0067-13 RASTRA LED 302PP C433 YR-WO0067-14 RASTRA LED 302PP C434 YR-WO0067-15 RASTRA LED 302PP C435 YR-WO0067-16 RASTRA LED 302PP C436 YR-WO0067-17 RASTRA LED 302PP C437 YR-WO0067-18 RASTRA LED 302PP Źródło światła LEDline T8-6 z kloszem satynowanym (frost) LEDline T8-6 z kloszem mlecznym LEDline T8-6 z kloszem przezroczystym LEDline T8-6 z kloszem satynowanym (frost) LEDline T8-6 z kloszem mlecznym LEDline T8-6 z kloszem przezroczystym LEDline T8-6 z kloszem satynowanym (frost) LEDline T8-6 z kloszem mlecznym LEDline T8-6 z kloszem przezroczystym LEDline T8-6 z kloszem satynowanym (frost) LEDline T8-6 z kloszem mlecznym LEDline T8-6 z kloszem przezroczystym LEDline T8-12 z kloszem satynowanym (frost) LEDline T8-12 z kloszem mlecznym LEDline T8-12 z kloszem przezroczystym Moc źródła światła Barwa źródła światła Współczynnik oddawania barw [CRI] Stopień Klasa ochrony ochronności 4 x 8W 2700 – 3800 80 IP20 I 4 x 8W 3800 – 5000 70 IP20 I 4 x 8W 5000 – 10000 65 IP20 I 4 x 8W 2700 – 3800 80 IP20 I 4 x 8W 3800 – 5000 70 IP20 I 4 x 8W 5000 – 10000 65 IP20 I 4 x 8W 2700 – 3800 80 IP20 I 4 x 8W 3800 – 5000 70 IP20 I 4 x 8W 5000 – 10000 65 IP20 I 4 x 10W 2700 – 3800 80 IP20 I 4 x 10W 3800 – 5000 70 IP20 I 4 x 10W 5000 – 10000 65 IP20 I 4 x 10W 2700 – 3800 80 IP20 I 4 x 10W 3800 – 5000 70 IP20 I 4 x 10W 5000 – 10000 65 IP20 I 4 x 10W 2700 – 3800 80 IP20 I 4 x 10W 3800 – 5000 70 IP20 I 4 x 10W 5000 – 10000 65 IP20 I 4 x 8W 2700 – 3800 80 IP20 I 4 x 8W 3800 – 5000 70 IP20 I 4 x 8W 5000 – 10000 65 IP20 I 4 x 8W 2700 – 3800 80 IP20 I 4 x 8W 3800 – 5000 70 IP20 I 4 x 8W 5000 – 10000 65 IP20 I 4 x 8W 2700 – 3800 80 IP20 I 4 x 8W 3800 – 5000 70 IP20 I 4 x 8W 5000 – 10000 65 IP20 I 4 x 10W 2700 – 3800 80 IP20 I 4 x 10W 3800 – 5000 70 IP20 I 4 x 10W 5000 – 10000 65 IP20 I 4 x 10W 2700 – 3800 80 IP20 I 4 x 10W 3800 – 5000 70 IP20 I 4 x 10W 5000 – 10000 65 IP20 I 4 x 10W 2700 – 3800 80 IP20 I 4 x 10W 3800 – 5000 70 IP20 I 4 x 10W 5000 – 10000 65 IP20 I 2 x 16W 2700 – 3800 80 IP20 I 2 x 16W 3800 – 5000 70 IP20 I 2 x 16W 5000 – 10000 65 IP20 I 2 x 16W 2700 – 3800 80 IP20 I 2 x 16W 3800 – 5000 70 IP20 I 2 x 16W 5000 – 10000 65 IP20 I 2 x 16W 2700 – 3800 80 IP20 I 2 x 16W 3800 – 5000 70 IP20 I 2 x 16W 5000 – 10000 65 IP20 I Oprawy wnêtrzowe LED PP 442* 595 490 Odbłyśniki: w kształcie parabolicznym, zamknięte Poprzeczki: w kształcie parabolicznym 470* 75 618 36 595 73 623 268 RASTRA LED 204PP 220* RASTRA LED 104PP * rozstaw otworów do montażu 1080* 1228 75 * rozstaw otworów do montażu RASTRA LED 302PP LED 230V G13 IP 20 75 QUARE GU10 ród³a œwiat³a Przeznaczenie Zamiennik żarówek halogenowych z trzonkiem GU10. Szerokie zastosowanie: jako oświetlenie punktowe w pomieszczeniach mieszkalnych, sklepach, księgarniach, hotelach a także do tworzenia akcentów świetlnych w muzeach lub na wystawach. Charakterystyka dioda – ACRICHE firmy Seoul Semiconductor moc – 3,5W barwa światła – dzienna biała(6300K) i ciepła biała (3000K) trwałość – 35 000 godzin soczewka – ryflowana obudowa – z materiału ceramicznego trzonek – GU10 QUARE GU10 Źródło światła Nr. art. Indeks Model Strumień świetlny [lm]* C438 YJ-WO0066-28 QUARE GU10 w.1 150 Moc [W] Trzonek Kąt rozsyłu Kolor pierścienia Trwałość [h] Temperatura barwowa [K] 3000 biały C439 YJ-WO0066-29 QUARE GU10 w.1 230 6300 3,5W C440 YJ-WO0069-17 QUARE GU10 w.2 GU10 45° 35 000h 150 3000 szary C441 YJ-WO0069-18 QUARE GU10 w.2 230 6300 * Parametr dotyczy diody i jest publikowany w oparciu o dane dostarczone przez jej producenta. 54 48 Ø49 230V LED 50Hz 76 QUARE S4 ród³a œwiat³a Przeznaczenie Zamiennik żarówek świecowych o trzonku E14. Delikatne rozproszone światło bez efektu olśnienia. Podkreśla formę, klasycznych żyrandoli, kandelabrów, kinkietów itp. Szerokie zastosowanie: w salonach, jadalniach, sypialniach, korytarzach, holach hotelowych, restauracjach, salach konferencyjnych, salach klubowych, salach balowych, sklepach, butikach i kościołach. Charakterystyka dioda – ACRICHE firmy Seoul Semiconductor moc – 3,5W barwa światła – dzienna biała (6300K) i ciepła biała (3000K) trwałość – 35 000 godzin klosz – mleczny lub przezroczysty wykonany z poliwęglanu (PC) obudowa – z materiału ceramicznego trzonek – E14 QUARE S4 Źródło światła Nr. art. Indeks Model Strumień świetlny [lm]* C442 YJ-WO0066-20 QUARE S4, M 150 Moc Trzonek Kąt rozsyłu Trwałość [h] Klosz Temperatura barwowa [K] 3000 mleczny C443 YJ-WO0066-21 QUARE S4, M 230 6300 3,5W C444 YJ-WO0066-22 QUARE S4, P E14 - 35 000h 150 3000 przezroczysty C445 YJ-WO0066-23 QUARE S4, P 230 6300 27 47 99 * Parametr dotyczy diody i jest publikowany w oparciu o dane dostarczone przez jej producenta. Ø35 230V LED 50Hz 77 QUARE A55 ród³a œwiat³a Przeznaczenie Zamiennik żarówek ogólnego stosowania o trzonku E27. Szerokie zastosowanie: wszędzie tam gdzie stosowane są żarowe źródła światła tj, wnętrza mieszkalne, salony, sypialnie, pokoje hotelowe. Charakterystyka dioda – ACRICHE firmy Seoul Semiconductor moc – 3,5W barwa światła – dzienna biała (6300K) i ciepła biała (3000K) trwałość – 35 000 godzin bańka – mleczna lub przezroczysta wykonana z poliwęglanu obudowa – z materiału ceramicznego trzonek – E27 QUARE A55 Źródło światła Nr. art. Indeks Model Strumień świetlny [lm]* C446 YJ-WO0066-24 QUARE A55, M 150 Moc [W] Trzonek Kąt rozsyłu Trwałość [h] Klosz Temperatura barwowa [K] 3000 mleczny C447 YJ-WO0066-25 QUARE A55, M 230 6300 3,5W C448 YJ-WO0066-26 QUARE A55, P E27 - 35 000h 150 3000 przezroczysty C449 YJ-WO0066-27 QUARE A55, P 230 6300 28 48 106 * Parametr dotyczy diody i jest publikowany w oparciu o dane dostarczone przez jej producenta. Ø55 230V LED 50Hz 78 ALCRE MR16 ród³a œwiat³a Przeznaczenie Zamiennik niskonapięciowych żarówek halogenowych MR16 o trzonku GX5.3 Szerokie zastosowanie: jako oświetlenie punktowe w pomieszczeniach mieszkalnych, sklepach, księgarniach, hotelach a także do tworzenia akcentów świetlnych w muzeach lub na wystawach. Charakterystyka diody – typu XR-E XP-G firmy Cree moc – 2W i 3,5W barwa światła – dzienna biała (5000 – 1000K i 5000 – 8300K) i chłodna biała (3700 – 5000K) trwałość – 50 000 godzin soczewka – ryflowana obudowa – z aluminium, malowana na kolor srebrno-szary trzonek – GX5.3 ALCRE MR16 Źródło światła Strumień świetlny Moc [W] Trzonek [lm]* Kąt rozsyłu Trwałość [h] Indeks Model Dioda C450 YJ-WO0062-38 ALCRE MR16 w.2 1xXR-E 107 2 5000-10000 C451 YJ-WO0062-39 ALCRE MR16 w.2 1xXR-E 182 3,5 5000-10000 C452 YJ-WO0063-70 ALCRE MR16 w.2 1xXR-E 94 2 GX5.3 20° Kolor obudowy Temperatura barwowa [K] Nr. art. koszyczek: anoda Alesta (srebrnoszary) 50 000 3700-5000 C453 YJ-WO0063-71 ALCRE MR16 w.2 1xXR-E 160 3,5 3700-5000 C454 YJ-WO0062-40 ALCRE MR16 w.2 1xXP-G 139 2 5000-8300 C455 YJ-WO0062-41 ALCRE MR16 w.2 1xXP-G 257 3,5 5000-8300 38 43 * Parametr dotyczy diody i jest publikowany w oparciu o dane dostarczone przez jej producenta. Ø50 12V LED 79 AKCESORIA Przeznaczenie Oprawka do halogenowych źródeł światła na trzonku G4, GU4, GX5.3, GU5.3, G6.35. Charakterystyka Ø3 Oprawka ceramiczna z przewodem o izolacji silikonowej 12 SK-MR16 Oprawka ceramiczna 10 Ø17 Nr. art. Indeks Model Długość przewodu [mm} C456 YO-SKMR16-00 SK-MR16 150 max. max. 24V 5A IP 20 Przeznaczenie Oprawka do halogenowych źródeł światła na trzonku GU4 lub GU5.3. Charakterystyka Oprawka ceramiczna z przewodem o izolacji silikonowej 12 Ø3 SK-MR16B Oprawka ceramiczna Ø17 Nr. art. Indeks Model Długość przewodu [mm} C456 YO-SMR16B-15 SK-MR16B 150 C456 YO-SMR16B-50 SK-MR16B 500 10 19 max. max. 24V 5A IP 20 Przeznaczenie Oprawka do halogenowych źródeł światła na trzonku GU10 lub GZ10 Charakterystyka 18 Ø27 Ø4 Oprawka ceramiczna z przewodem o izolacji silikonowej GZ10 Oprawka ceramiczna 80 16 Nr. art. Indeks Model Długość przewodu [mm} C456 YO-GZ1000-00 GZ10 150 max. max. ~250V 2,5A IP 20 1. Źródła światła • świetlówki 1.1. Świetlówki liniowe 8W 40g 13W 50g G13 18W 90g 36W 155g 58W 190g 8W - 288 13W - 517 8W - 302 13W - 531 FTS-T Nr art. Świetlówka liniowa Model Indeks ~230V Temperatura barwowa G1091 FTS-T SL-FTST27-08 8W 2700 K G1092 FTS-T SL-FTST40-08 8W 4000 K 6400 K G1093 FTS-T SL-FTST64-08 8W G1094 FTS-T SL-FTST27-13 13 W 2700 K G1095 FTS-T SL-FTST40-13 13 W 4000 K G1096 FTS-T SL-FTST64-13 13 W 6400 K FTB-T Świetlówka liniowa Indeks Moc Temperatura barwowa Nr art. Model G1097 FTB-T SL-FTBT27-18 18 W 2700 K G1098 FTB-T SL-FTBT40-18 18 W 4000 K 6400 K G1099 FTB-T SL-FTBT64-18 18 W G1100 FTB-T SL-FTBT27-36 36 W 2700 K G1101 FTB-T SL-FTBT40-36 36 W 4000 K 6400 K G1102 FTB-T SL-FTBT64-36 36 W G1103 FTB-T SL-FTBT27-58 58 W 2700 K G1104 FTB-T SL-FTBT40-58 58 W 4000 K G1105 FTB-T SL-FTBT64-58 58 W 6400 K 18W - 590 36W - 1200 58W - 1500 18W - 604 36W - 1214 58W - 1514 FTB-T Zasilanie: poprzez statecznik elektroniczny lub indukcyjny; Strumień świetlny: FTS-T: 8W – 2700K, 4000K – 450lm; 8W – 6400K – 430lm, 13W – 2700K, 4000K – 970lm; 13W – 6400K – 950lm FTB-T: 18W – 2700K, 4000K – 1340lm; 18W – 6400K – 1290lm 36W – 2700K, 4000K – 3330lm; 36W – 6400K – 3230lm 58W – 2700K, 4000K – 5200lm; 58W – 6400K – 4950lm Moc Cena netto PLN Cena netto PLN Źródła światła, akcesoria, komponenty FTS-T G5 10000h Ra=82 81 Biuro handlowe: 05-500 Piaseczno, Stara Iwiczna, ul. Słoneczna 116A, tel. +48 (22) 756 64 00, fax +48 (22) 756 64 10, [email protected], www.brilum.pl ADQUEN ADVISION ACRON 220 RASTRA LED QUARE ALCRE MR16 AR111 – G53, AR111 – GU10 LEDLine Biuro handlowe: 05-500 Piaseczno, Stara Iwiczna ul. Słoneczna 116A tel./fax (+48-22) 756 64 00, 756 64 10 e-mail: [email protected], www.brilum.info БРИЛУМ.БГ ООД Западна Промишлена Зона гр. Варна 9020 п.к. 20 BRILUM.CZ s.r.o 664 42 Modřice, Evropská 884 BRILUM Licht GmbH Zu den Hohlwegen 1, D-58513 Lüdenscheid BRILUM KFT. 1048 Budapest, Almakerék út. 3. Megyeri úti Ipari Park BRILUM Lighting S.R.L Bucuresti, Sos. Mihai Bravu nr 12 BRILUM.SK s.r.o. Dialničná 2, 903 01 Senec MAKEL-ELEKTRO DOO Pancevo; Novoseljanski put 165/d БРIЛЮКС.УА вул. Новозабарська 2/6, м. Київ, 04074; UA