Pobierz

KARTA KURSU
Nazwa
Ekologia i ochrona środowiska (Chemia z przyrodą)
Nazwa w j. ang.
Ecology and environmental protection
Kod
Punktacja ECTS*
3
Zespół dydaktyczny
Koordynator
Prof. dr hab. B. Bobek
dr. D. Merta, dr. W. Frąckowiak, dr.
L. Orłowska, dr. M. Kłyś, dr. A.
Chrzan, doktoranci Zakładu
Ekologii, Badań Łowieckich i
Ekoturystyki
Opis kursu (cele kształcenia)
Celem przedmiotu jest przedstawienie ekologii jako nauki, która opisuje wzajemne oddziaływania
pomiędzy organizmami a ich środowiskiem abiotycznym, wzajemne relacje pomiędzy
populacjami jak również relacje pomiędzy osobnikami w obrębie populacji. W miarę możliwości
powyższe oddziaływania będą przedstawione w postaci modeli matematycznych.
Wykłady kursu będą podzielone na cztery części.
Warunki wstępne
Wiedza
Umiejętności
Kursy
Znajomość podstawowych relacji zachodzących miedzy organizmami w
ekosystemach. Znajomość metodyki badań ekologicznych.
Zrozumienie funkcjonowania układów ekologicznych na różnych poziomach
organizacji żywej przyrody. Umiejętność powiązania znaczenie czynników
środowiskowych z ich wpływem na strukturę i funkcjonowanie organizmów w ramach
tworzących się układów ekologicznych.
Zoologia ogólna, podstawy taksonomii
Efekty kształcenia
Wiedza
Efekt kształcenia dla kursu
Odniesienie do efektów
kierunkowych
1
Wykłady:
W01 ma wiedzę na temat diety zwierząt
K_W23
W02 wymienia czynniki wpływające na poziom
metabolizmu
K_W23
W03 zna elementy budżetu energetycznego zwierząt
K_W23
W04 wymienia wskaźniki bioróżnorodności
K_W24, K_W26
W05 objaśnia eutrofizację rolnictwa
K_W24
W06 definiuje fragmentację środowiska
K_W24, K_W26
W07 wymienia czynniki zmniejszające negatywny wpływu
infrastruktury drogowej na środowisko przyrodnicze
K_W24, K_W26
W08 identyfikuje gatunki wskaźnikowe zanieczyszczeń
środowiska (HSI)
K_W24, K_W26
W09 zna biomonitoring zanieczyszczeń środowiska
K_W24
W10 zna biologiczne podstawy zwalczania szkodników
K_W26
W11 omawia zintegrowane wskaźniki waloryzacji
środowiska przyrodniczego dla populacji zwierząt
K_W29
Ćwiczenia:
Umiejętności
W01 Zna podstawowe pojęcia ekologiczne
K_W23
W02 Ma wiedzę na temat oceny liczebności zwierzyny
K_W12
W03 Wymienia podstawowe przystosowania organizmów
do funkcjonowania w środowisku
K_W23
W04 Wykazuje podstawową wiedzę na temat preferencji
siedliskowych wybranych grup zwierząt
K_W23
W05 Zna podstawowe techniki obliczeń zagęszczeń, i
śmiertelności osobników
K_W12
W06 Orientuje się jaki jest wpływu człowieka na
kształtowanie ekosystemów lądowych i wodnych.
K_W24
Efekt kształcenia dla kursu
Odniesienie do efektów
kierunkowych
2
Wykłady:
U01 objaśnia strawność pokarmu przez zwierzęta
K_U23
U02 dokonuje syntezy tabele życia i krzywych
przeżywania
K_U23
U03 analizuje modele regulacji liczebności populacji
K_U20
U04 objaśnia czynniki kształtujące dynamikę liczebności K_U23
populacji (reprodukcja, śmiertelność, migracje, rola zmian
klimatycznych w funkcjonowaniu populacji zwierząt i
roślin)
U05 dokonuje syntezy tabele życia i krzywych
przeżywania
K_U23
U06 analizuje poziom herbicydów i pestycydów
K_U23, K_U24
Ćwiczenia:
U01 stosuje podstawowe metody oceny liczebności
zwierząt
K_U23
U02 analizuje podstawowe zależności między
organizmami w oparciu o tabele i wykresy
K_U23
U03 umiejętność wyciągania odpowiednich wniosków
podczas pracy z danymi
K_U23
U04 charakteryzuje środowisko życia wybranych
gatunków zwierząt oraz wielkość ich populacji
K_U22
Efekt kształcenia dla kursu
Odniesienie do efektów
kierunkowych
Wykłady:
Kompetencje
społeczne
K01 efektywnie działa indywidualnie według wskazówek
oraz wykazuje zdolność do poszerzania zdobytej wiedzy
K_K11
K02 potrafi dokonać krytycznej analizy informacji z
zakresu chemii środowiska funkcjonujących w życiu
społecznym
K_K08
Ćwiczenia:
K01 organizuje efektywnie pracę w zespole
K_K02
K02 jest świadomy stosowania zasad bioetyki
K_K14
K03 rozumie konieczność ustawicznego uczenia się
K_K05
3
Organizacja
Ćwiczenia w grupach
Wykład
Forma zajęć
(W)
A
Liczba godzin
K
L
10
S
P
E
30
Opis metod prowadzenia zajęć
Wykłady:
Metoda podająca: wykład w formie prezentacji multimedialnej.
(Obejmują przedstawienie wzajemnych powiązań ekologii z chemią, przedstawiają wyniki badań
ekologicznych, które obecnie są podstawą do działań związanych z szeroko pojęta ochrona
środowiska przyrodniczego i chemizacją środowiska przyrodniczego.)
Ćwiczenia:
Metoda praktyczna: w trakcie zajęć student przeprowadza modelowe doświadczenia,
samodzielnie rozwiązuje zadania z zakresu ekologii.
(Obejmują podstawowe pojęcia ekologiczne, wiedzę na temat oceny liczebności zwierzyny
drobnej i grubej, podstawowe przystosowania organizmów do funkcjonowania w środowisku.
Wpływ człowieka na kształtowanie ekosystemów lądowych i wodnych.)
Ćwiczenia:
W01
W02
W03
W04
W05
W06
U01
U02
U03
U04
Inne
Egzamin
pisemny
Egzamin ustny
Praca pisemna
(esej)
Referat
Udział w
dyskusji
Projekt
grupowy
Projekt
indywidualny
Praca
laboratoryjna
Zajęcia
terenowe
Ćwiczenia w
szkole
Gry
dydaktyczne
E – learning
Formy sprawdzania efektów kształcenia
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
4
X
K01
K02
K03
Wykłady:
W01
W02
W03
W04
W05
W06
W07
W08
W09
W10
W11
U01
U02
U03
U04
U05
U06
K01
K02
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Forma zaliczenia:
Kryteria oceny
Ćwiczenia: kolokwium pisemne (jest podstawą przystąpienia do egzaminu).
Wykłady: egzamin pisemny na koniec semestru.
Uwagi
Treści merytoryczne (wykaz tematów)
Tematyka wykładów obejmie następujące zagadnienia:
1.
2.
3.
4.
Ekofizjologia osobników
Ekologia populacji
Waloryzacja środowiska przyrodniczego
Wykorzystanie ekologii do ochrony środowiska
Tematyka ćwiczeń obejmie następujące zagadnienia:
1.
2.
3.
4.
Adaptacje organizmów do różnych środowisk.
Ocena liczebności zwierzyny grubej.
Ocena liczebności zwierzyny drobnej.
Preferencje siedliskowe wybranych gatunków zwierząt.
5
5.
6.
7.
8.
9.
Symulacja układu drapieżnik- ofiara.
Metody oceny diety wybranych gatunków zwierząt.
Metody oceny wieku i kondycji dzikich zwierząt.
Ocena bazy pokarmowej wybranych grup zwierząt.
Zaliczenie- kolokwium sprawdzający wiedzę.
Wykaz literatury podstawowej

Krebs Ch. J. 2011. Ekologia. PWN, Warszawa.

Mackenzie A., Ball A. S., Virdee S. R. 2009. Krótkie wykłady EKOLOGIA. PWN,
Warszawa.

Weiner J. 1999. Życie i ewolucja biosfery. PWN, Warszawa.

Banaszak J., Wiśniewski H. 1999. Podstawy ekologii. Wydawnictwo Uczelniane WSP w
Bydgoszczy, Bydgoszcz.
Wykaz literatury uzupełniającej

Allan J. D. 1998. Ekologia wód płynących. PWN, Warszawa.

Andel van T. H., 1997. Nowe spojrzenie na starą planetę. PWN, Warszawa, rozdz.: 5, 6,
12.

Bazaz F. A., Fajer E. D. 1992. Rośliny w świecie bogatym w dwutlenek węgla. Świat
Nauki 3: 18-25.

Begon M., Mortimer M., Thompson D. J. 199. Ekologia populacji : studium porównawcze
zwierząt i roślin. PWN, Warszawa.

Dyson F. 1993. Początki życia. PIW (Biblioteka Myśli Współczesnej), Warszawa.

Dzik J. 2009. Dzieje życia na Ziemi. PWN, Warszawa.

Falińska K. 1997. Ekologia roślin. PWN, Warszawa.

Gallavotti B. (tł. Dagmara Spólniak) 2001. Ekologia. Bellona, Warszawa.

Gould S. J. 2006. Dzieje życia na Ziemi. Świat Książki, Warszawa.

Jędrzejewski W., Jędrzejewska B. 2011. Ekologia zwierząt drapieżnych w Puszczy
Białowieskiej. PWN, Warszawa.

Kostrowicki A. S. 1999. Geografia biosfery. PWN, Warszawa.

Kozłowski S. 1998. Ekologiczne problemy przyszłości świata i polski. Elipsa, Warszawa.

Krebs J.R., N. B. Davies. 2001. Wprowadzenie do ekologii behawioralnej. PWN,
Warszawa

Krebs. Ch. J. 2001. Ekologia : eksperymentalna analiza rozmieszczenia i liczebności.
PWN, Warszawa.

Kurnatowska A. 1997. Ekologia. Jej związki z różnymi dziedzinami wiedzy. PWN,
Warszawa.
6

Lampert W., Sommer U. 1996. Ekologia wód śródlądowych. PWN, Warszawa.

MacDougal I. O. Krótka historia Ziemi. Prószyński i S-ka, Warszawa.

Nichols D. G., Ferguson S. J. 1995. Bioenergetyka. PWN, Warszawa, rozdz. 1 i 2.

Odum E. P. 1982. Podstawy ekologii. PWN, Warszawa.

Okarma H., Tomek A. 2008. Łowiectwo. Wydawnictwo H2O, Bibice.

Orgel L. E. 1994. Narodziny życia na Ziemi. Świat Nauki 12: 51-58.

Pawlczyk-Szpilowa M. 1997. Biologia i ekologia. Oficyna Wydawnicza Politechniki
Wrocławskiej, Wrocław.

Pyłka-Gutowska E. 1996. Ekologia z ochroną środowiska. Oświata, Warszawa.

Rejmer P. 1997. Podstawy ekotoksykologii. Wyd. Ekoinżynieria, Lublin.

Solomon E. P., Berg L. R., Martin D.W., Villee C. A. 1996. Biologia. Multico, Warszawa.

Stefanowicz T. 1996. Wstęp do ekologii i podstaw ochrony środowiska, Wyd. Politechniki
Poznańskiej, Poznań 1996.

Umiński T. 1995. Ekologia, środowisko, przyroda. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne,
Warszawa.

Wiąckowski S. 2001. Ekologia ogólna. Branta, Bydgoszcz.
Bilans godzinowy zgodny z CNPS (Całkowity Nakład Pracy Studenta)
Ilość godzin w kontakcie z
prowadzącymi
Ilość godzin pracy studenta
bez kontaktu z
prowadzącymi
Wykład
10
Konwersatorium (ćwiczenia, laboratorium itd.)
30
Pozostałe godziny kontaktu studenta z prowadzącym
10
Lektura w ramach przygotowania do zajęć
10
Przygotowanie krótkiej pracy pisemnej lub referatu po
zapoznaniu się z niezbędną literaturą przedmiotu
Przygotowanie projektu lub prezentacji na podany temat
(praca w grupie)
5
Przygotowanie do egzaminu
25
Ogółem bilans czasu pracy
Ilość punktów ECTS w zależności od przyjętego przelicznika
90
3
7