Fakty i mity o mleku

Fakty i mity o mleku
Umieszczanie w diecie mleka i produktów mlecznych ma nie tylko swoich zwolenników, ale również
przeciwników. Spowodowało to, że obecność mleka w diecie coraz częściej jest tematem dyskusji.
Jak to zwykle bywa, część z powszechnie krążących opinii jest jedynie mitami. Warto je poznać, aby
odrzucić błędne przekonania i świadomie uczynić mleko stałym elementem swojej diety.
Poniżej przedstawionych zostało kilka najczęściej występujących opinii dotyczących mleka z
określeniem, które z nich są jedynie mitami.
- najzdrowsze jest mleko prosto od krowy- MIT
Nie zaleca się spożywania mleka pochodzącego bezpośrednio z udoju. Może ono zawierać różne
bakterie, takie jak np. salmonella, gronkowce, shigella, czy listeria, a także wirusy. Powodem ich
obecności w mleku może być pokarm, który spożywały krowy, ale także mogą one dostać się do mleka
np. podczas udoju lub transportu. Najbezpieczniej jest zatem spożywać mleko zakupione w sklepie od
znanego producenta. Daje to pewność, że mleko zanim trafiło do sprzedaży zostało po pierwsze
poddane badaniom, a po drugie- odpowiednim procesom technologicznym pozwalającym następnie
na bezpieczne jego spożycie.
- mleko UHT jest niezdrowe- MIT
Mleko UHT jest tak samo bezpieczne, jak mleko świeże. Powstaje ono poprzez poddanie mleka
procesowi obróbki termicznej o wysokiej temperaturze, który ma na celu zniszczenie znajdujących się
w nim mikroorganizmów wpływających na jego szybkie psucie się i zakwaszenie. Mleko UHT
charakteryzuje się przez to dłuższym terminem przydatności do spożycia oraz mniejszymi
wymaganiami dotyczącymi jego przechowywania (oczywiście, gdy nie było otwarte). Proces ten nie
sprawia, że mleko UHT przestaje być wartościowym odżywczo produktem, jednakże powoduje
niewielkie straty niektórych składników, np. ok. 10% witamin. Mleko UHT może być zatem spożywane
podobnie, jak mleko świeże.
- mleko może powodować alergię- PRAWDA
Pomimo, iż mleko nie jest produktem, który najczęściej wywołuje alergię (szczególnie wśród
Europejczyków, którzy z reguły dobrze tolerują i przyswajają mleko), prawdą jest, że może alergię
wywołać. Dotyczy ona białek zawartych w mleku. Warto jednakże zaznaczyć, iż dziecięca alergia na
mleko najczęściej ustępuje w dalszych latach życia.
- organizm może nie trawić mleka- PRAWDA
Prawdą jest, że organizm może nie trawić mleka. Wiąże się to z nietolerancją zawartej w mleku laktozy.
Nietolerancję tę powoduje brak w organizmie enzymu zwanego laktazą, który jest niezbędny do
rozkładu laktozy. Co istotne, nietolerancja laktozy może mieć różną postać. Nie zawsze wiąże się ona z
brakiem laktazy, ale często z jej niedoborem. W zależności od występującej nietolerancji dieta może
wyglądać inaczej i nie musi ona polegać na dożywotniej eliminacji mleka i produktów mlecznych (np.
mogą być spożywane produkty mleczne fermentowane o obniżonej zawartości laktozy lub po ustaniu
choroby wywołującej czasowo nietolerancję- można wrócić do zwykłego spożywania mleka i
produktów mlecznych).
- kobiety w ciąży nie powinny spożywać mleka- MIT
Z uwagi na wyższe zapotrzebowanie na wapń w okresie ciąży, kobietom ciężarnym zaleca się
spożywanie mleka nawet w większych ilościach niż do tej pory. Oczywiście, produkty mleczne, np.
jogurt, kefir, czy ser mogą również pokrywać to zapotrzebowanie. Według Instytutu Żywności i
Żywienia kobiety w wieku 21-59 lat powinny spożywać 3,6 szklanki mleka dziennie, natomiast kobiety
w ciąży 5,4 szklanki (biorąc pod uwagę, że mleko stanowiłoby jedyne źródło wapnia). Kobietom w ciąży
niezalecane jest jednak spożywanie serów pleśniowych.
- mleko chude ma mniej wapnia od mleka tłustego- MIT
Nieprawdą jest, że mleko odtłuszczone zawiera mniej wapnia niż mleko tłuste. Mleko chude
charakteryzuje się również podobną zawartością białka, węglowodanów, czy witamin z grupy B. Jak
wskazuje nazwa, oba te produkty różnią się zawartością tłuszczu. Dostrzegalne są z tego powodu
również różnice w zawartości witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, których mleko odtłuszczone ma
mniej w porównaniu do mleka tłustego (witaminy A, D, E i K).
- mleko jest dobrym źródłem wapnia- PRAWDA
Oprócz tego, że mleko zawiera bardzo dużo białka jest również cennym źródłem wapnia. Dlatego też,
aby pokryć jego dobowe zapotrzebowanie- mleko i produkty mleczne zalecane są w codziennej diecie.
Szczególnie w przypadku dzieci, osób starszych, kobiet w ciąży i kobiet karmiących, u których
zapotrzebowanie na wapń jest wyższe. Wapń, pochodzący z mleka charakteryzuje się dodatkowo łatwą
przyswajalnością z uwagi na odpowiedni stosunek wapnia do fosforu (również zawartego w mleku), a
także obecność laktozy i witaminy D wpływających pozytywnie na jego wchłanialność.
Aby właściwie ocenić mleko jako element codziennej diety, warto zapoznać się z jego składem i
wpływem na organizm. Jeżeli nie występuje nietolerancja laktozy oraz alergia, należy zweryfikować,
czy niektóre z przekonań na temat mleka nie stanowią bezpodstawnych opinii. „Krążące” mity mogą
jedynie bezpodstawnie zniechęcać do jego spożycia i pozbawiać dietę tego wartościowego odżywczo
produktu.