Gdy dawna wiedza, przekonania i teorie łączą się z

Gdy dawna wiedza, przekonania i teorie łączą się z nowymi odkryciami i pomysłami,
ludzkość się rozwija i robi krok naprzód pod względem intelektualnym. Wyniki najnowszych
badań dotyczących pracy mózgu dają nam nieznane wcześniej moŜliwości wspomagania
rozwoju umysłowego dzieci i wykorzystywania nowych metod nauczania. Niniejsza ksiąŜka
jest pełna praktycznych porad i pomysłów, które łatwo zrealizować, zapewniając dziecku jak
najlepsze warunki rozwoju.
Ludzki mózg to najbardziej fascynujące 1,5 kilograma materii na Ziemi, a moŜe nawet w
całym Wszechświecie. Choć często porównujemy go do komputera, mózg jest niepomiernie
bardziej złoŜony i potęŜny. W ciągu jednej doby jest w stanie przyjąć i przetworzyć więcej
informacji niŜ najnowocześniejszy komputer na przestrzeni kilku lat. Ocenia się, Ŝe ludzki
mózg kaŜdej sekundy otrzymuje od 35000 do 40000 róŜnych informacji. Oczywiście
większość tych danych jest odrzucana, aby uniknąć chaosu informacyjnego.
KsiąŜka, którą trzymasz w dłoni, skupia się na najwaŜniejszych odkryciach dotyczących
funkcjonowania mózgu i ich zastosowaniu we wspomaganiu rozwoju umysłowego dziecka
podczas pierwszych lat Ŝycia.
NajwaŜniejsze odkrycia
Wyniki najnowszych badań nad mózgiem da się przedstawić w postaci prostych zasad, które
w większości potwierdzają nasze intuicyjne przekonania. Oto najwaŜniejsze z nich:
•
Rozwój mózgu opiera się na złoŜonej „współpracy” genów i wpływu środowiska.
Obecnie nie dyskutuje się juŜ nad tym, który z tych czynników odgrywa większą rolę.
Jasnym jest, Ŝe natura wyposaŜa nas w złoŜony system neuro-połączeń, a działanie
otoczenia określa sposób, w jaki ten system zostaje ukształtowany.
•
Doświadczenia z wczesnego dzieciństwa mają bardzo duŜy wpływ na strukturę mózgu i
jego moŜliwości. Jakość, liczba i regularność bodźców w duŜym stopniu określa liczbę
synaps (połączeń) i sposób ich funkcjonowania. Ma to wpływ zarówno na rozwój
intelektualny, jak i emocjonalny człowieka.
•
Rodzaj i jakość wczesnych kontaktów z innymi osobami wpływają na strukturę mózgu.
Dzieci uczą się świata w kontekście relacji z innymi ludźmi. Połączenia pomiędzy
poszczególnymi komórkami nerwowymi powstają wraz z poznawaniem przez malca
otaczającego świata i tworzeniem więzi z rodzicami, członkami rodziny i opiekunami.
Troskliwa opieka spełnia funkcję ochronną z biologicznego punktu widzenia, gdyŜ
pomaga dziecku radzić sobie z napięciami codziennego Ŝycia i przygotowuje malca do
przetrwania późniejszych bardziej powaŜnych stresów. Brak troskliwej opieki, nie
zwracanie uwagi na potrzeby dziecka i stawianie go w sytuacjach traumatycznych moŜe
mieć fatalny wpływ na rozwój emocjonalny malca.
•
Rozwój mózgu nie przebiega liniowo. Co prawda zdobywamy wiedzę przez całe Ŝycie,
jednak istnieją okresy, podczas których nasz mózg jest wyjątkowo otwarty na zdobywanie
konkretnych rodzajów wiedzy i umiejętności. Te okresy nazywamy okresami
największych moŜliwości. Przykładowo, dzieci najlepiej chłoną drugi język podczas
pierwszych dziesięciu lat Ŝycia, a zdolności muzyczne najszybciej zdobywają między
trzecim a dziesiątym rokiem Ŝycia. Rozwój mózgu nie następuje krok po kroku –
przypomina raczej spiralę, na której pojawiają się okresy największych moŜliwości.
Okresy największych moŜliwości
Umiejętności
Optymalny okres
Kolejny dobry okres MoŜliwość dalszej nauki
Inteligencja
0-24 miesięcy
2-5 lat
Całe Ŝycie
Zdolności ruchowe
0-24 miesięcy
2-5 lat
Maleje z wiekiem
Wzrok
0-24 miesięcy
2-5 lat
Rozpoznawanie
4-8 miesięcy
8 miesięcy-5 lat
Całe Ŝycie
Zdolności muzyczne
0-36 miesięcy
3-10 lat
Całe Ŝycie
Zdolności
0-48 miesięcy
4-10 lat
Całe Ŝycie
emocjonalna
dźwięków
intelektualne
Nauka drugiego
5-10 lat
Całe Ŝycie
języka1
1
Badacze róŜnią się w opiniach na temat nauki drugiego języka. Dzieci najszybciej przyswajają język do piątego
roku Ŝycia i jeśli w tym okresie słyszą dwa języki, to są w stanie opanować je na równym poziomie. Jednak
niektórzy naukowcy sądzą, Ŝe lepiej, aby dzieci najpierw nauczyły się mowy ojczystej, zanim zapozna się je z
drugim językiem. Kompromisem ma być zapoznanie malców do piątego roku Ŝycia z podstawowym
słownictwem drugiego języka (50 słów) i oficjalne wprowadzenie go dopiero w wieku 5 lat.