nr10 z 21.05 - Lipnica Wielka na Orawie

RADA GMINY LIPNICA WIELKA NA ORAWIE • PARAFIA ŒW. £UKASZA
DODATEK BEZP£ATNY DO TYGODNIKA RODZIN KATOLICKICH „RÓD£O”
NR 10(613)
21 MAJA 2006 r. •
400-lecie Lipnicy Wielkiej 1606-2006
,
Dzis w
Z przesz³oœci Lipnicy Wielkiej
BADANIA ARCHEOLOGICZNE NA ORAWIE - C.D.
Lata 1983 i 1984 by³y trzecim i czwartym sezonem badañ
poszukiwawczych i wykopaliskowych na Górnej Orawie. W rejonie
Lipnicy Wielkiej zlokalizowano 14 nowych stanowisk prahistorycznych. £¹cznie ze stanowiskami odkrytymi w latach ubieg³ych (Wierchy 47 s. 203-205) tworz¹ one zgrupowanie dwudziestu punktów
osadniczych z epoki kamienia, rozlokowanych w dolnych biegach
potoków Lipnica i Murgas. Czêœæ z nich jest rozleg³ymi obozowiskami, a czêœæ œladami penetracji lub krótkotrwa³ego pobytu cz³owieka.
Ca³kowit¹ niespodziank¹ sta³y siê wyniki badañ stanowiska 8.
W 1983 roku z jego powierzchni zebrano kilkadziesi¹t wyrobów krzemiennych, których pokrój wskazywa³ na wiek paleolityczny (starsza
epoka kamienia). Tymczasem prace wykopaliskowe przeprowadzone w 1984 r. pozwoli³y zweryfikowaæ tê ocenê. Stanowisko datowane na ok.6 tys. lat p.n.e. wi¹¿e siê z okresem mezolitu, czyli œrodkow¹ epok¹ kamienia i jest pierwszym na Orawie pewnym œladem
osadnictwa z tego okresu. Stanowisko zajmuje przestrzeñ ok. 20
arów, badaniami zaœ objêto zaledwie 53m2 jego powierzchni.
Œlady osadnictwa mezolitycznego s¹ w Karpatach bardzo
nieliczne, a te, które znamy, m.in. z dorzecza Skawy (Mucharz
i D¹brówka), nie by³y badane metod¹ wykopaliskow¹. Lepiej poznane obozowiska z tego okresu znajduj¹ siê w okolicach Krakowa
i Bratys³awy, i byæ mo¿e tam nale¿y poszukiwaæ punktów wyjœciowych dla osadnictwa Orawy.
Intensywna kolonizacja po³udniowych podnó¿y Babiej Góry
w epoce kamienia, podobnie jak innych regionów polskich Karpat,
mimo wieloletnich badañ terenowych wci¹¿ jeszcze kryje wiele niewiadomych. Ich wyjaœnienie zale¿y jedynie od tego, czy kompleksowy program badawczy, sformu³owany przed kilku laty w krakowskim œrodowisku archeologicznym, bêdzie móg³ byæ nadal realizowany. Ju¿ od pewnego czasu znajduje siê on w impasie, brak bowiem instytucji, która taki program zaaprobowa³aby i w³¹czy³a do
w³asnych planów. Jeœli sytuacja w najbli¿szych latach nie zmieni siê
radykalnie, wiele unikatowych œladów dawnego osadnictwa w Karpatach ulegnie zag³adzie bez naszej wiedzy. Procesy erozyjne,
a przede wszystkim gospodarcza dzia³alnoœæ cz³owieka likwiduj¹ je
skutecznie, a interwencja przychodzi najczêœciej zbyt za póŸno.
W tej sytuacji koncepcja powo³ania samodzielnej placówki archeologicznej wyspecjalizowanej w badaniach karpackich wydaje siê
jedynym rozwi¹zaniem.
Jacek Rydlewski, przedruk: Wierchy.....
Z okazji
Dnia Stra¿aka
redakcja
Gminnych
Nowin sk³ada
gratulacje
i pozdrowienia
dla wszystkich
stra¿aków,
dziêkuj¹c
za bezustanne
czuwanie,
gotowoϾ
niesienia
pomocy
i wykazywane
w akcjach
poœwiêcenie
i mêstwo.
"Gminnych
Nowinach"
przeczytacie:
• Z przesz³oœci Lipnicy
Wielkiej (c.d.)
• Protokó³ z II Gminnego Konkursu Moji
• O trudnoœciach w
czytaniu i pisaniu u
dzieci - cz. II
• O budowie boiska
sportowego
• Serwis informacyjny
Zak³adu Gospodarki
Komunalnej
• Serwis informacyjny,
¿yczenia, sprostowanie i komunikaty
z gminy
Nr 10(613)/2
GMINNE NOWINY
21 maja 2006
Protokó³ z II Gminnego Konkursu Moji w Gminie Lipnica Wielka
spisany w dniu 01.05.2006 r. w Lipnicy Wielkiej
W bie¿¹cym roku do konkursu zg³oszono 16 Moji,
postawionych na terenie Lipnicy Wielkiej i Kiczor.
Komisja dokona³a oceny 14 Moji wyró¿niaj¹c:
Tytu³ Moja Gminnego i nagrodê w wysokoœci 150 z³ przyznano
Ch³opcom z Przywarówki - Karkoszka, Górnicki, Plaszczak, Kubisiak
(Œwierkówka ko³o Tartaku)
(99 pkt)
Miejsca I i nagrodê w wysokoœci 100 z³ przyznano:
So³ectwo Murowanica:
- Grupa Karnafle, Lipnica Wielka 326
So³ectwo Centrum:
- S³awomir Pietrzak, Lipnica Wielka 717
- u Franciszka Karlaka, Lipnica Wielka 686
So³ectwo Skoczyki:
- Kamil Brandys i Mariusz Ziêba, Lipnica Wielka 778 i 745
So³ectwo Przywarówka:
- Mateusz, Kamil, Artur Bandyk, Lipnica Wielka 1069
- Krzysztof Ogórek, Lipnica Wielka 1030
So³ectwo Kiczory:
- Marcin, Mariusz, Rafa³, Dominik, S³awek Jasica
i Janusz, Piotr Machajda
(92 pkt)
(96 pkt)
(96 pkt)
(84 pkt)
(97 pkt)
(97 pkt)
(72 pkt)
Wyró¿nienia oraz nagrodê w wysokoœci 50 z³ otrzymuj¹:
- u Ignacego Martyniaka, Lipnica Wielka 394 - Centrum
(87 pkt)
- Grupa M³odzie¿owa na Moœcie Lipnica Wielka - Murowanica (83 pkt)
- u Ignacego Kozaka, u Kudzi - Lipnica Wielka - Centrum
(82 pkt)
- Marian Pniaczek, ko³o sklepu - Skoczyki
(81 pkt)
- S³awomir Rolnik, Lipnica Wielka - Skoczyki
(71 pkt)
- „Kawiarnia” Adam Mik³usiak, Lipnica Wielka - Centrum (58 pkt)
Dwa ze zg³oszonych Moji zosta³y œciête przed ocen¹
(so³ectwo: Murowanica i Skoczyki).
Komisja w sk³adzie:
Stanis³awa Kucek, Monika Klapisz, Karolina Kowalczyk
Na nastêpne lata sugerujemy, aby zwróciæ uwagê na treœæ dedykacji oraz estetykê placu, na którym stoi Moj. Poza tym ocenê obni¿a sztukowanie Moja. Zachêcamy równie¿ do tradycyjnego stawiania Moji bez u¿ycia sprzêtu mechanicznego. Z zadowoleniem nale¿y stwierdziæ, ¿e na terenie gminy postawiono ogó³em ok.35 Moji.
3 Maja. W dniu 3 maja w naszym Koœciele Parafialnym pw. œw. £ukasza odby³a siê uroczysta Msza
œwiêta z udzia³em w³adz samorz¹dowych. Mszê œwiêt¹ koncelebrowa³ ks. Pra³at Stanis³aw Kania. W wyg³oszonej homilii przypomnia³ historiê naszej ojczyzny i nawo³ywa³ o troskê o w³asny „dom”. Mszê uœwietnili:
Poczty sztandarowe szkó³ podstawowych w Lipnicy Wielkiej, Towarzystwa Przyjació³ Orawy oraz Oddzia³u
Górali Orawskich Zwi¹zku Podhalan, Dru¿yna Harcerzy Orawskie NiedŸwiedzie, Stra¿acy. Oprócz tego
oprawê muzyczn¹ wzbogaci³a Stra¿acka Orkiestra Dêta oraz Muzyka lipnicka.
Komunikat
Urz¹d Gminy Lipnica Wielka
informuje, ¿e wszelkie usterki
zwi¹zane z u¿ytkowaniem telefonu oraz prac dotycz¹cych
usytuowania s³upów telefonicznych b¹dŸ zmian linii przesy³owej nale¿y zg³aszaæ bezpoœrednio do Telekomunikacji Polskiej
SA. na bezp³atny nr tel. 9393 tzw. „B³êkitna linia”.
SERWIS
INFORMACYJNY
21 maja 2006
GMINNE NOWINY
Trudnoœci w czytaniu i pisaniu u dzieci
o prawid³owym rozwoju umys³owym cz.II
Co to jest dysleksja?
S¹ to specyficzne trudnoœci w czytaniu i pisaniu u dzieci o prawid³owym rozwoju umys³owym. Spowodowane s¹ zaburzeniami niektórych funkcji poznawczych, motorycznych i ich integracji uwarunkowanymi nieprawid³owym funkcjonowaniem
uk³adu nerwowego.
- dysleksja - specyficzne trudnoœci w czytaniu
- dysortografia - specyficzna trudnoϾ
z opanowaniem poprawnej pisowni w tym
b³êdy ortograficzne
- dysgrafia- niski poziom graficzny pisma
Przyczyny:
Zaburzenie funkcji percepcyjno-motorycznych (spostrzegania wzrokowego,
s³uchowego motoryki) i ich wspó³dzia³ania (integracji percepcyjno-motorycznej), funkcji jêzykowych, pamiêci (wzrokowej, s³uchowej, ruchowej). Lateralizacji, orientacji
w schemacie cia³a i przestrzeni.
Etiologia
Uwarunkowanie tych zaburzeñ s¹ wielorakie. Wskazuje siê na dziedzicznoœæ zmiany anatomiczne i zaburzenie fizjologiczne uk³adu nerwowego (w okresie
ci¹¿y i porodu o nieprawid³owym przebiegu). Zaniedbanie œrodowiskowe oraz brak
szybkiej interwencji pog³êbia zaburzenia i trudnoœci dziecka.
Profilaktyka
Dzieci z nieprawid³owej ci¹¿y, porodu wykazuj¹ce deficyty rozwoju niektórych funkcji psychoruchowych to dzieci „ryzyka dysleksji”. Im wczeœniej zostan¹ objête
opiek¹, tym wiêksze szanse, aby zapobiec ich trudnoœciom szkolnym.
Objawy Dysleksji rozwojowej
Specyficzne trudnoœci w czytaniu i pisaniu pojawiaj¹ siê dopiero w szkole,
podczas gdy ju¿ w okresie przedszkolnym mo¿na zauwa¿yæ objawy, które cechuj¹
tzw. „dzieci ryzyka dysleksji”:
- opóŸniony rozwój mowy,
- ma³a sprawnoœæ i koordynacja ruchów podczas zabaw ruchowych,
- wadliwa wymowa trudnoœci z wypowiadaniem z³o¿onych s³ów, b³êdy gramatyczne,
- trudnoœci z wykonywaniem uk³adanek i odtwarzaniem wzorców graficznych,
- oburêcznoœæ,
- mylenie prawej i lewej rêki,
- trudnoœæ z opanowaniem poprawnej pisowni, mylenie liter podobnych pod wzglêdem kszta³tu (p-b-d-g), liter odpowiadaj¹cych g³oskom zbli¿onym brzmieniem fonetycznym, opuszczanie liter, b³êdy ortograficzne pomimo znajomoœci zasad ortografii.
Dekalog dla rodziców dzieci dyslektycznych
wed³ug autorstwa prof. hab. M. Bogdanowicz
NIE
- nie traktuj dziecka jak chorego, niezdolnego, z³ego lub leniwego
- nie karz, nie wyœmiewaj w nadziei, ¿e zmobilizujesz go do pracy
- nie ³udŸ siê, ¿e ktoœ go z tego „wyleczy”
- nie spodziewaj siê, ¿e k³opoty dziecka pozbawionego specjalistycznej pomocy
ogranicz¹ siê do czytania i pisania i skoñcz¹ siê w m³odszych klasach szko³y podstawowej.
- nie ograniczaj dziecku zajêæ pozalekcyjnych, aby mia³ wiêcej czasu na naukê, ale
i nie zwalniaj go z systematycznych æwiczeñ i pracy nad sob¹.
TAK
- staraj siê zrozumieæ swoje dziecko jego potrzeby i ograniczenia, aby zapobiec
pog³êbieniu siê jego trudnoœci szkolnych i wystêpowaniu wtórnych zaburzeñ nerwicowych.
- spróbuj, jak najwczeœniej zaobserwowaæ trudnoœci dziecka na czym polegaj¹ i co
jest ich przyczyn¹. Skonsultuj problem dziecka ze specjalist¹ (psychologiem, logoped¹, pedagogiem), a w razie potrzeby z lekarzem.
- aby najwczeœniej pomóc dziecku b¹dŸ w kontakcie z poradni¹, wykorzystuj wyniki
badañ i zalecenie specjalistów zawarte w opinii psychologicznej.
- ustal kontakt pomiêdzy tob¹, nauczycielem i dzieckiem, który okreœla regu³y wspó³pracy: dziecko uczyñ odpowiedzialnym za pracê nad sob¹, rodziców za pomaganie
dziecku, a nauczyciela za bycie doradc¹.
(A.K.)
Nr 10(613)/3
Budujemy boisko sportowe
Dziêki ¿yczliwoœci i zrozumieniu Ksiêdza Proboszcza Pra³ata Stanis³awa Kani,
Parafia w Lipnicy Wielkiej u¿yczy³a grunty
rolne ko³o tartaku pod budowê boiska sportowego do pi³ki no¿nej na terenach rekreacyjno-letniskowych. W zwi¹zku z tym zosta³a
podpisana z naszym wójtem Mariuszem
Murzyniakiem stosowana umowa u¿yczenia
tych terenów Gminie o powierzchni 2,76 ha
na okres 10 lat. Nastêpnie rozpisano przetarg
na wykonanie boiska sportowego. Do przetargu zg³osi³y siê 3 firmy. Ostatecznie zosta³o wybrane Przedsiêbiorstwo In¿ynieryjno Budowlane i Sieci Sanitarnych „Astex” z Szaflar, które zaoferowa³o najni¿sz¹ cenê wykonania tych
prac. Zaraz po rozstrzygniêciu przetargu, Firma „Astex” przyst¹pi³a do realizacji inwestycji tu¿ po Œwiêtach Wielkanocnych. Budowa
pe³nowymiarowego boiska (105m x 55 m) podzielona jest na dwa etapy. W tym roku (I etap)
wykonane zostan¹ wszelkie prace zwi¹zane z
powstaniem p³yty boiska, a w roku nastêpnym
(II etap) prace zwi¹zane z wykonaniem infrastruktury wokó³ boiska. Prace zwi¹zane z
pierwszym etapem inwestycji przewidziano
zakoñczyæ do 31.07.2006 r. Nastêpnie trzeba
bêdzie na p³ycie boiska zasiaæ trawê, a pierwsi sportowcy bêd¹ mogli korzystaæ z niego
na wiosnê przysz³ego roku. Boisko zosta³o
usytuowane w piêknym terenie w wid³ach
dwóch rzek: Lipnicy i Potoku Farskiego z
wspania³ym widokiem na Tarty i Babi¹ Górê.
Bêdzie to równie¿ bardzo dobre miejsce do
organizowania wielu imprez nie tylko sportowych, ale równie¿ rekreacyjno-kulturalnych
dla mieszkañców naszej gminy.
(mig)
Nr 10(613)/4
GMINNE NOWINY
21 maja 2006
SERWIS INFORMACYJNY ZAK£ADU GOSPODARKI KOMUNALNEJ
Zak³ad Gospodarki Komunalnej w
Lipnicy Wielkiej informuje, ¿e w roku bie¿¹cym bêdzie prowadzi³ wyrywkowe kontrole
g³ównego kolektora kanalizacyjnego jak równie¿ przydomowych przy³¹czy.
Kieruj¹c siê doœwiadczeniem z poprzednich
lat, chcemy szczególnie po³o¿yæ nacisk na
wyeliminowanie budynków, które posiadaj¹
odprowadzone wody deszczowe lub drena¿owe do sieci sanitarnej.
* * *
W ostatnim czasie zaobserwowaliœmy gwa³towny wzrost iloœci œcieków dop³ywaj¹cych do Oczyszczalni Œcieków w Murowanicy. Przypuszczenia pracowników ZGK
id¹ce w kierunku nielegalnych zrzutów przez
mieszkañców, potwierdzi³y siê co najmniej w
kilku przypadkach.
Przypominamy, ¿e odwadnianie przydomowych terenów jak równie¿ pod³¹czanie
wody opadowej (rynien) do sieci kanalizacyjnej jest SUROWO ZABRONIONE ! Nastêpstwem takich nie przemyœlanych dzia³añ jest
m.in. zalewanie budynków usytuowanych na
ni¿szych terenach. Myœlê, ¿e nikt z nas nie
chcia³by doœwiadczyæ zdarzenia jakie prze¿y³a jedna z naszych mieszkanek tu¿ przed
Œwiêtami Wielkanocnymi.
* * *
Szczególny podziw nale¿y siê osobie,
która posiada specyficzny, dotychczas u ludzi niespotykany sposób przemiany materii
SPROSTOWANIE
tzw. metabolizm. Z przykroœci¹ musimy
stwierdziæ, ¿e nasza oczyszczalnia nie jest
przygotowana i przewidziana technologiczne do oczyszczania tego rodzaju „œcieków”.
Nastêpstwem takiego nietypowego
oczyszczania by³o m. in. kilkugodzinne zatrzymanie g³ównej przepompowni na oczyszczalni œcieków, co stanowi³o powa¿ne zagro¿enie dla budynków znajduj¹cych siê w pobli¿u oczyszczalni - grozi³o zalaniem piwnic i
dolnych kondygnacji. Na szczêœcie tym razem oby³o siê bez ¿adnych szkód i uszkodzeñ.
* * *
W kolektorze kanalizacyjnym i na
przepompowniach, oprócz wy¿ej widocznego kawa³ka drewna, mo¿na zobaczyæ równie¿ takie elementy jak: szmaty, zapalniczki,
pampersy dla dzieci, pampersy dla doros³ych,... itp. A¿ trudno jest sobie wyobraziæ
sposób w jaki przedosta³y siê z kuchni, WC
czy ³azienki do sieci.
Uwa¿amy, ¿e jest to czysta ludzka z³oœliwoœæ, brak wyobraŸni i poszanowania pracy drugiej osoby. Ze wzglêdu oczywistych nie
umieszczamy zdjêæ.
ZASTANÓW SIÊ, CZY NIE SPOWODUJESZ TRAGEDII SWOIM POSTÊPOWANIEM?!
* * *
Zak³ad Gospodarki Komunalnej wyposa¿ony jest w urz¹dzenie tzw. WUKO „ORKAN 35”, które s³u¿y do udra¿niania kana³ów. Ze wzglêdu na czêste pojawianie siê nietypowych œcieków w kolektorze (szmaty i
pampersy), w/w urz¹dzenie jest czêsto wykorzystywane na naszym terenie. ORKAN 35
jest wstanie usun¹æ zator z kolektora o œrednicy 100-400 mm na odleg³oœci 60 m. Jest
to urz¹dzenie kosztowne, ale niezbêdne w
u¿yciu podczas niespodziewanej awarii. Naszym cichym marzeniem jest, aby urz¹dzenie wyje¿d¿a³o do awarii wywo³anych przez
nieodpowiedzialnych mieszkañców jak najrzadziej.
* * *
Dobre wyposa¿enie w urz¹dzenia i
przygotowanie techniczne pracowników ZGK
potwierdza fakt, i¿ dwukrotnie byliœmy wzywani do usuwania awarii na sieci kanalizacyjnej w gminie Spytkowice.
Mamy tê dogodnoœæ, ¿e w przypadku wyst¹pienia awarii na naszym terenie, jesteœmy w stanie przy w³asnym potencjale
sprzêtowym usun¹æ wiêkszoœæ awarii w czasie bezzw³ocznym.
* * *
Ze wzglêdu na dok³adne oprogramowanie komputerowe, które jest na wyposa¿eniu ZGK, przypominamy o przestrzeganiu
terminów wp³at za korzystanie z us³ug ZGK.
Termin wp³aty zawsze widoczny jest na fakturze. Terminowa wp³ata gwarantuje: brak naliczeñ odsetek ustawowych i kosztów upomnieñ.
mgr in¿. Grzegorz Kocur - Dyrektor ZGK
W Harmonogramie Obchodów 400-lecia powstania Lipnicy Wielkiej w numerze 08(611) z dnia 23.04.2006 Gminnych Nowin
zmienia siê:
- pkt 3 - Wyst¹pienie do Prezydenta RP z wnioskami o przyznanie dla osób wybitnie zas³u¿onych dla Lipnicy odznaczeñ pañstwowych (Krzy¿a Zas³ugi - z³ote, srebrne, br¹zowe oraz ordery - którego realizacjê przewidziano na luty br - anulowano.
- pkt 11 - Uroczysta Msza Œwiêta Dziêkczynna z okazji 400-lecia Lipnicy Wielkiej z udzia³em w³adz miejscowych i zaproszonych
goœci zostaje przeniesiona z lipca na paŸdziernik br
Wynik³e poprawki s¹ rezultatem naniesionych zmian w harmonogramie. Przepraszamy.