nr10 z 21.05 - Lipnica Wielka na Orawie
Transkrypt
nr10 z 21.05 - Lipnica Wielka na Orawie
RADA GMINY LIPNICA WIELKA NA ORAWIE • PARAFIA W. £UKASZA DODATEK BEZP£ATNY DO TYGODNIKA RODZIN KATOLICKICH RÓD£O NR 10(613) 21 MAJA 2006 r. • 400-lecie Lipnicy Wielkiej 1606-2006 , Dzis w Z przesz³oci Lipnicy Wielkiej BADANIA ARCHEOLOGICZNE NA ORAWIE - C.D. Lata 1983 i 1984 by³y trzecim i czwartym sezonem badañ poszukiwawczych i wykopaliskowych na Górnej Orawie. W rejonie Lipnicy Wielkiej zlokalizowano 14 nowych stanowisk prahistorycznych. £¹cznie ze stanowiskami odkrytymi w latach ubieg³ych (Wierchy 47 s. 203-205) tworz¹ one zgrupowanie dwudziestu punktów osadniczych z epoki kamienia, rozlokowanych w dolnych biegach potoków Lipnica i Murgas. Czêæ z nich jest rozleg³ymi obozowiskami, a czêæ ladami penetracji lub krótkotrwa³ego pobytu cz³owieka. Ca³kowit¹ niespodziank¹ sta³y siê wyniki badañ stanowiska 8. W 1983 roku z jego powierzchni zebrano kilkadziesi¹t wyrobów krzemiennych, których pokrój wskazywa³ na wiek paleolityczny (starsza epoka kamienia). Tymczasem prace wykopaliskowe przeprowadzone w 1984 r. pozwoli³y zweryfikowaæ tê ocenê. Stanowisko datowane na ok.6 tys. lat p.n.e. wi¹¿e siê z okresem mezolitu, czyli rodkow¹ epok¹ kamienia i jest pierwszym na Orawie pewnym ladem osadnictwa z tego okresu. Stanowisko zajmuje przestrzeñ ok. 20 arów, badaniami za objêto zaledwie 53m2 jego powierzchni. lady osadnictwa mezolitycznego s¹ w Karpatach bardzo nieliczne, a te, które znamy, m.in. z dorzecza Skawy (Mucharz i D¹brówka), nie by³y badane metod¹ wykopaliskow¹. Lepiej poznane obozowiska z tego okresu znajduj¹ siê w okolicach Krakowa i Bratys³awy, i byæ mo¿e tam nale¿y poszukiwaæ punktów wyjciowych dla osadnictwa Orawy. Intensywna kolonizacja po³udniowych podnó¿y Babiej Góry w epoce kamienia, podobnie jak innych regionów polskich Karpat, mimo wieloletnich badañ terenowych wci¹¿ jeszcze kryje wiele niewiadomych. Ich wyjanienie zale¿y jedynie od tego, czy kompleksowy program badawczy, sformu³owany przed kilku laty w krakowskim rodowisku archeologicznym, bêdzie móg³ byæ nadal realizowany. Ju¿ od pewnego czasu znajduje siê on w impasie, brak bowiem instytucji, która taki program zaaprobowa³aby i w³¹czy³a do w³asnych planów. Jeli sytuacja w najbli¿szych latach nie zmieni siê radykalnie, wiele unikatowych ladów dawnego osadnictwa w Karpatach ulegnie zag³adzie bez naszej wiedzy. Procesy erozyjne, a przede wszystkim gospodarcza dzia³alnoæ cz³owieka likwiduj¹ je skutecznie, a interwencja przychodzi najczêciej zbyt za póno. W tej sytuacji koncepcja powo³ania samodzielnej placówki archeologicznej wyspecjalizowanej w badaniach karpackich wydaje siê jedynym rozwi¹zaniem. Jacek Rydlewski, przedruk: Wierchy..... Z okazji Dnia Stra¿aka redakcja Gminnych Nowin sk³ada gratulacje i pozdrowienia dla wszystkich stra¿aków, dziêkuj¹c za bezustanne czuwanie, gotowoæ niesienia pomocy i wykazywane w akcjach powiêcenie i mêstwo. "Gminnych Nowinach" przeczytacie: • Z przesz³oci Lipnicy Wielkiej (c.d.) • Protokó³ z II Gminnego Konkursu Moji • O trudnociach w czytaniu i pisaniu u dzieci - cz. II • O budowie boiska sportowego • Serwis informacyjny Zak³adu Gospodarki Komunalnej • Serwis informacyjny, ¿yczenia, sprostowanie i komunikaty z gminy Nr 10(613)/2 GMINNE NOWINY 21 maja 2006 Protokó³ z II Gminnego Konkursu Moji w Gminie Lipnica Wielka spisany w dniu 01.05.2006 r. w Lipnicy Wielkiej W bie¿¹cym roku do konkursu zg³oszono 16 Moji, postawionych na terenie Lipnicy Wielkiej i Kiczor. Komisja dokona³a oceny 14 Moji wyró¿niaj¹c: Tytu³ Moja Gminnego i nagrodê w wysokoci 150 z³ przyznano Ch³opcom z Przywarówki - Karkoszka, Górnicki, Plaszczak, Kubisiak (wierkówka ko³o Tartaku) (99 pkt) Miejsca I i nagrodê w wysokoci 100 z³ przyznano: So³ectwo Murowanica: - Grupa Karnafle, Lipnica Wielka 326 So³ectwo Centrum: - S³awomir Pietrzak, Lipnica Wielka 717 - u Franciszka Karlaka, Lipnica Wielka 686 So³ectwo Skoczyki: - Kamil Brandys i Mariusz Ziêba, Lipnica Wielka 778 i 745 So³ectwo Przywarówka: - Mateusz, Kamil, Artur Bandyk, Lipnica Wielka 1069 - Krzysztof Ogórek, Lipnica Wielka 1030 So³ectwo Kiczory: - Marcin, Mariusz, Rafa³, Dominik, S³awek Jasica i Janusz, Piotr Machajda (92 pkt) (96 pkt) (96 pkt) (84 pkt) (97 pkt) (97 pkt) (72 pkt) Wyró¿nienia oraz nagrodê w wysokoci 50 z³ otrzymuj¹: - u Ignacego Martyniaka, Lipnica Wielka 394 - Centrum (87 pkt) - Grupa M³odzie¿owa na Mocie Lipnica Wielka - Murowanica (83 pkt) - u Ignacego Kozaka, u Kudzi - Lipnica Wielka - Centrum (82 pkt) - Marian Pniaczek, ko³o sklepu - Skoczyki (81 pkt) - S³awomir Rolnik, Lipnica Wielka - Skoczyki (71 pkt) - Kawiarnia Adam Mik³usiak, Lipnica Wielka - Centrum (58 pkt) Dwa ze zg³oszonych Moji zosta³y ciête przed ocen¹ (so³ectwo: Murowanica i Skoczyki). Komisja w sk³adzie: Stanis³awa Kucek, Monika Klapisz, Karolina Kowalczyk Na nastêpne lata sugerujemy, aby zwróciæ uwagê na treæ dedykacji oraz estetykê placu, na którym stoi Moj. Poza tym ocenê obni¿a sztukowanie Moja. Zachêcamy równie¿ do tradycyjnego stawiania Moji bez u¿ycia sprzêtu mechanicznego. Z zadowoleniem nale¿y stwierdziæ, ¿e na terenie gminy postawiono ogó³em ok.35 Moji. 3 Maja. W dniu 3 maja w naszym Kociele Parafialnym pw. w. £ukasza odby³a siê uroczysta Msza wiêta z udzia³em w³adz samorz¹dowych. Mszê wiêt¹ koncelebrowa³ ks. Pra³at Stanis³aw Kania. W wyg³oszonej homilii przypomnia³ historiê naszej ojczyzny i nawo³ywa³ o troskê o w³asny dom. Mszê uwietnili: Poczty sztandarowe szkó³ podstawowych w Lipnicy Wielkiej, Towarzystwa Przyjació³ Orawy oraz Oddzia³u Górali Orawskich Zwi¹zku Podhalan, Dru¿yna Harcerzy Orawskie Niedwiedzie, Stra¿acy. Oprócz tego oprawê muzyczn¹ wzbogaci³a Stra¿acka Orkiestra Dêta oraz Muzyka lipnicka. Komunikat Urz¹d Gminy Lipnica Wielka informuje, ¿e wszelkie usterki zwi¹zane z u¿ytkowaniem telefonu oraz prac dotycz¹cych usytuowania s³upów telefonicznych b¹d zmian linii przesy³owej nale¿y zg³aszaæ bezporednio do Telekomunikacji Polskiej SA. na bezp³atny nr tel. 9393 tzw. B³êkitna linia. SERWIS INFORMACYJNY 21 maja 2006 GMINNE NOWINY Trudnoci w czytaniu i pisaniu u dzieci o prawid³owym rozwoju umys³owym cz.II Co to jest dysleksja? S¹ to specyficzne trudnoci w czytaniu i pisaniu u dzieci o prawid³owym rozwoju umys³owym. Spowodowane s¹ zaburzeniami niektórych funkcji poznawczych, motorycznych i ich integracji uwarunkowanymi nieprawid³owym funkcjonowaniem uk³adu nerwowego. - dysleksja - specyficzne trudnoci w czytaniu - dysortografia - specyficzna trudnoæ z opanowaniem poprawnej pisowni w tym b³êdy ortograficzne - dysgrafia- niski poziom graficzny pisma Przyczyny: Zaburzenie funkcji percepcyjno-motorycznych (spostrzegania wzrokowego, s³uchowego motoryki) i ich wspó³dzia³ania (integracji percepcyjno-motorycznej), funkcji jêzykowych, pamiêci (wzrokowej, s³uchowej, ruchowej). Lateralizacji, orientacji w schemacie cia³a i przestrzeni. Etiologia Uwarunkowanie tych zaburzeñ s¹ wielorakie. Wskazuje siê na dziedzicznoæ zmiany anatomiczne i zaburzenie fizjologiczne uk³adu nerwowego (w okresie ci¹¿y i porodu o nieprawid³owym przebiegu). Zaniedbanie rodowiskowe oraz brak szybkiej interwencji pog³êbia zaburzenia i trudnoci dziecka. Profilaktyka Dzieci z nieprawid³owej ci¹¿y, porodu wykazuj¹ce deficyty rozwoju niektórych funkcji psychoruchowych to dzieci ryzyka dysleksji. Im wczeniej zostan¹ objête opiek¹, tym wiêksze szanse, aby zapobiec ich trudnociom szkolnym. Objawy Dysleksji rozwojowej Specyficzne trudnoci w czytaniu i pisaniu pojawiaj¹ siê dopiero w szkole, podczas gdy ju¿ w okresie przedszkolnym mo¿na zauwa¿yæ objawy, które cechuj¹ tzw. dzieci ryzyka dysleksji: - opóniony rozwój mowy, - ma³a sprawnoæ i koordynacja ruchów podczas zabaw ruchowych, - wadliwa wymowa trudnoci z wypowiadaniem z³o¿onych s³ów, b³êdy gramatyczne, - trudnoci z wykonywaniem uk³adanek i odtwarzaniem wzorców graficznych, - oburêcznoæ, - mylenie prawej i lewej rêki, - trudnoæ z opanowaniem poprawnej pisowni, mylenie liter podobnych pod wzglêdem kszta³tu (p-b-d-g), liter odpowiadaj¹cych g³oskom zbli¿onym brzmieniem fonetycznym, opuszczanie liter, b³êdy ortograficzne pomimo znajomoci zasad ortografii. Dekalog dla rodziców dzieci dyslektycznych wed³ug autorstwa prof. hab. M. Bogdanowicz NIE - nie traktuj dziecka jak chorego, niezdolnego, z³ego lub leniwego - nie karz, nie wymiewaj w nadziei, ¿e zmobilizujesz go do pracy - nie ³ud siê, ¿e kto go z tego wyleczy - nie spodziewaj siê, ¿e k³opoty dziecka pozbawionego specjalistycznej pomocy ogranicz¹ siê do czytania i pisania i skoñcz¹ siê w m³odszych klasach szko³y podstawowej. - nie ograniczaj dziecku zajêæ pozalekcyjnych, aby mia³ wiêcej czasu na naukê, ale i nie zwalniaj go z systematycznych æwiczeñ i pracy nad sob¹. TAK - staraj siê zrozumieæ swoje dziecko jego potrzeby i ograniczenia, aby zapobiec pog³êbieniu siê jego trudnoci szkolnych i wystêpowaniu wtórnych zaburzeñ nerwicowych. - spróbuj, jak najwczeniej zaobserwowaæ trudnoci dziecka na czym polegaj¹ i co jest ich przyczyn¹. Skonsultuj problem dziecka ze specjalist¹ (psychologiem, logoped¹, pedagogiem), a w razie potrzeby z lekarzem. - aby najwczeniej pomóc dziecku b¹d w kontakcie z poradni¹, wykorzystuj wyniki badañ i zalecenie specjalistów zawarte w opinii psychologicznej. - ustal kontakt pomiêdzy tob¹, nauczycielem i dzieckiem, który okrela regu³y wspó³pracy: dziecko uczyñ odpowiedzialnym za pracê nad sob¹, rodziców za pomaganie dziecku, a nauczyciela za bycie doradc¹. (A.K.) Nr 10(613)/3 Budujemy boisko sportowe Dziêki ¿yczliwoci i zrozumieniu Ksiêdza Proboszcza Pra³ata Stanis³awa Kani, Parafia w Lipnicy Wielkiej u¿yczy³a grunty rolne ko³o tartaku pod budowê boiska sportowego do pi³ki no¿nej na terenach rekreacyjno-letniskowych. W zwi¹zku z tym zosta³a podpisana z naszym wójtem Mariuszem Murzyniakiem stosowana umowa u¿yczenia tych terenów Gminie o powierzchni 2,76 ha na okres 10 lat. Nastêpnie rozpisano przetarg na wykonanie boiska sportowego. Do przetargu zg³osi³y siê 3 firmy. Ostatecznie zosta³o wybrane Przedsiêbiorstwo In¿ynieryjno Budowlane i Sieci Sanitarnych Astex z Szaflar, które zaoferowa³o najni¿sz¹ cenê wykonania tych prac. Zaraz po rozstrzygniêciu przetargu, Firma Astex przyst¹pi³a do realizacji inwestycji tu¿ po wiêtach Wielkanocnych. Budowa pe³nowymiarowego boiska (105m x 55 m) podzielona jest na dwa etapy. W tym roku (I etap) wykonane zostan¹ wszelkie prace zwi¹zane z powstaniem p³yty boiska, a w roku nastêpnym (II etap) prace zwi¹zane z wykonaniem infrastruktury wokó³ boiska. Prace zwi¹zane z pierwszym etapem inwestycji przewidziano zakoñczyæ do 31.07.2006 r. Nastêpnie trzeba bêdzie na p³ycie boiska zasiaæ trawê, a pierwsi sportowcy bêd¹ mogli korzystaæ z niego na wiosnê przysz³ego roku. Boisko zosta³o usytuowane w piêknym terenie w wid³ach dwóch rzek: Lipnicy i Potoku Farskiego z wspania³ym widokiem na Tarty i Babi¹ Górê. Bêdzie to równie¿ bardzo dobre miejsce do organizowania wielu imprez nie tylko sportowych, ale równie¿ rekreacyjno-kulturalnych dla mieszkañców naszej gminy. (mig) Nr 10(613)/4 GMINNE NOWINY 21 maja 2006 SERWIS INFORMACYJNY ZAK£ADU GOSPODARKI KOMUNALNEJ Zak³ad Gospodarki Komunalnej w Lipnicy Wielkiej informuje, ¿e w roku bie¿¹cym bêdzie prowadzi³ wyrywkowe kontrole g³ównego kolektora kanalizacyjnego jak równie¿ przydomowych przy³¹czy. Kieruj¹c siê dowiadczeniem z poprzednich lat, chcemy szczególnie po³o¿yæ nacisk na wyeliminowanie budynków, które posiadaj¹ odprowadzone wody deszczowe lub drena¿owe do sieci sanitarnej. * * * W ostatnim czasie zaobserwowalimy gwa³towny wzrost iloci cieków dop³ywaj¹cych do Oczyszczalni cieków w Murowanicy. Przypuszczenia pracowników ZGK id¹ce w kierunku nielegalnych zrzutów przez mieszkañców, potwierdzi³y siê co najmniej w kilku przypadkach. Przypominamy, ¿e odwadnianie przydomowych terenów jak równie¿ pod³¹czanie wody opadowej (rynien) do sieci kanalizacyjnej jest SUROWO ZABRONIONE ! Nastêpstwem takich nie przemylanych dzia³añ jest m.in. zalewanie budynków usytuowanych na ni¿szych terenach. Mylê, ¿e nikt z nas nie chcia³by dowiadczyæ zdarzenia jakie prze¿y³a jedna z naszych mieszkanek tu¿ przed wiêtami Wielkanocnymi. * * * Szczególny podziw nale¿y siê osobie, która posiada specyficzny, dotychczas u ludzi niespotykany sposób przemiany materii SPROSTOWANIE tzw. metabolizm. Z przykroci¹ musimy stwierdziæ, ¿e nasza oczyszczalnia nie jest przygotowana i przewidziana technologiczne do oczyszczania tego rodzaju cieków. Nastêpstwem takiego nietypowego oczyszczania by³o m. in. kilkugodzinne zatrzymanie g³ównej przepompowni na oczyszczalni cieków, co stanowi³o powa¿ne zagro¿enie dla budynków znajduj¹cych siê w pobli¿u oczyszczalni - grozi³o zalaniem piwnic i dolnych kondygnacji. Na szczêcie tym razem oby³o siê bez ¿adnych szkód i uszkodzeñ. * * * W kolektorze kanalizacyjnym i na przepompowniach, oprócz wy¿ej widocznego kawa³ka drewna, mo¿na zobaczyæ równie¿ takie elementy jak: szmaty, zapalniczki, pampersy dla dzieci, pampersy dla doros³ych,... itp. A¿ trudno jest sobie wyobraziæ sposób w jaki przedosta³y siê z kuchni, WC czy ³azienki do sieci. Uwa¿amy, ¿e jest to czysta ludzka z³oliwoæ, brak wyobrani i poszanowania pracy drugiej osoby. Ze wzglêdu oczywistych nie umieszczamy zdjêæ. ZASTANÓW SIÊ, CZY NIE SPOWODUJESZ TRAGEDII SWOIM POSTÊPOWANIEM?! * * * Zak³ad Gospodarki Komunalnej wyposa¿ony jest w urz¹dzenie tzw. WUKO ORKAN 35, które s³u¿y do udra¿niania kana³ów. Ze wzglêdu na czêste pojawianie siê nietypowych cieków w kolektorze (szmaty i pampersy), w/w urz¹dzenie jest czêsto wykorzystywane na naszym terenie. ORKAN 35 jest wstanie usun¹æ zator z kolektora o rednicy 100-400 mm na odleg³oci 60 m. Jest to urz¹dzenie kosztowne, ale niezbêdne w u¿yciu podczas niespodziewanej awarii. Naszym cichym marzeniem jest, aby urz¹dzenie wyje¿d¿a³o do awarii wywo³anych przez nieodpowiedzialnych mieszkañców jak najrzadziej. * * * Dobre wyposa¿enie w urz¹dzenia i przygotowanie techniczne pracowników ZGK potwierdza fakt, i¿ dwukrotnie bylimy wzywani do usuwania awarii na sieci kanalizacyjnej w gminie Spytkowice. Mamy tê dogodnoæ, ¿e w przypadku wyst¹pienia awarii na naszym terenie, jestemy w stanie przy w³asnym potencjale sprzêtowym usun¹æ wiêkszoæ awarii w czasie bezzw³ocznym. * * * Ze wzglêdu na dok³adne oprogramowanie komputerowe, które jest na wyposa¿eniu ZGK, przypominamy o przestrzeganiu terminów wp³at za korzystanie z us³ug ZGK. Termin wp³aty zawsze widoczny jest na fakturze. Terminowa wp³ata gwarantuje: brak naliczeñ odsetek ustawowych i kosztów upomnieñ. mgr in¿. Grzegorz Kocur - Dyrektor ZGK W Harmonogramie Obchodów 400-lecia powstania Lipnicy Wielkiej w numerze 08(611) z dnia 23.04.2006 Gminnych Nowin zmienia siê: - pkt 3 - Wyst¹pienie do Prezydenta RP z wnioskami o przyznanie dla osób wybitnie zas³u¿onych dla Lipnicy odznaczeñ pañstwowych (Krzy¿a Zas³ugi - z³ote, srebrne, br¹zowe oraz ordery - którego realizacjê przewidziano na luty br - anulowano. - pkt 11 - Uroczysta Msza wiêta Dziêkczynna z okazji 400-lecia Lipnicy Wielkiej z udzia³em w³adz miejscowych i zaproszonych goci zostaje przeniesiona z lipca na padziernik br Wynik³e poprawki s¹ rezultatem naniesionych zmian w harmonogramie. Przepraszamy.