STRUKTURY ORGANIZACYJNE W ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ

STRUKTURY ORGANIZACYJNE
W SAMORZĄDZIE TERYTORIALNYM
ZADANIA
STRUKTURY ORGANIZACYJNE
ZARZĄDZANIA TERYTORIALNEGO
 Organy władzy publicznej
 Administracja rządowa – w terenie
 Samorządy
 samorząd wojewódzki
 samorząd powiatowy
 samorząd gminny
Aleksander Noworól
2
ORGANY WŁADZY PUBLICZNEJ
 Organ władzy publicznej to osoba bądź zespół
ludzi upoważnionych do wykonywania
określonych czynności w imieniu państwa lub
JST. Od organu państwa i JST należy odróżnić
urzędy, pełniące funkcje pomocnicze w stosunku
do organów państwa (np. minister spraw
zagranicznych jest organem państwa, natomiast
Ministerstwo Spraw Zagranicznych to urząd)
 Wyodrębnioną strukturą organizacyjną jest
aparat państwowy (samorządowy), który tworzą
urzędy obsługujące organy
Aleksander Noworól
3
ORGANY WŁADZY PUBLICZNEJ
Klasyfikacja





Organy prawodawcze - stanowiące, zwane władzą ustawodawczą
(uchwałodawczą) – upoważnione do tworzenia prawa: rady powiatów i
gmin
Organy wykonawcze, określone jako władza wykonawcza – mają
charakter wykonawczo – zarządzający: zarządy JST,
wójt/burmistrz/prezydent
Organy sądownicze, zwane władzą sądowniczą – wykonują wymiar
sprawiedliwości: sądy i trybunały
Organy kontrolne – badają zgodność działania innych organów z
ustawami i konstytucją (np. RIO)
W zależności od innych kryteriów, wyróżnia się organy:



jednoosobowe (burmistrz) i kolegialne (sejmik samorządowy, rada gminy)
centralne, obejmujące zasięgiem cały kraj (prezydent, parlament, ministrowie) i
terenowe, tzn. działające na części obszaru państwa (wojewoda);
wyłonione w wyborach (rada gminy, burmistrz) i pochodzące z nominacji
(wojewoda).
Aleksander Noworól
4
PODSTAWOWE STRUKTURY
ZARZĄDZANIA TERYTORIALNEGO
W POLSCE
STRUKTURA
TERYTORIALNA
PAŃSTWA
WŁADZE POLSKI
ADMINISTRACJA PAŃSTWOWA
SEJM
POZIOM
KRAJOWY
władza
stanowiąca
SENAT
RZĄD RP
MINISTROWIE
PREZYDENT
RP
ADMINISTRACJA
PUBLICZNA W
POLSCE
WOJEWODA
+ URZĄD
WOJEWÓDZKI
ADMINISTRACJA
NIEZESPOLONA
POŚREDNI
POZIOM
LOKALNY
POWIAT
SŁUŻBY
INSPEKCJE
ST RAŻE
POZIOM LOKALNY
GMINA, MIASTO
JEDNOSTKI
POMOCNICZE
GMINY:
SOŁECTWA,
DZIELNICE,
OSIEDLA
władza
wykonawcza
KANCELARIA
PREZYDENTA
POZIOM
REGIONALNY
WOJEWÓDZTWO
SAMORZĄD
TERYTORIALNY
Aleksander Noworól
SEJMIK SAMORZĄDOWY
WOJEWÓDZTWA
władza
stanowiąca
ZARZĄD Z MARSZAŁKIEM
+ URZĄD MARSZAŁKOWSKI
władza
wykonawcza
RADA POWIATU (RADA
MIAST A NA PRAWACH
POWIAT U)
władza
stanowiąca
ZARZĄD POWIATU ZE
ST AROST Ą (PREZYDENT
MIAST A NA PRAWACH
POWIAT U) + ST AROST WO
(URZĄD MIAST A NA
PRAWACH POWIAT U)
władza
wykonawcza
RADA GMINY (RADA MIAST A,
RADA MIAST A NA PRAWACH
POWIAT U)
władza
stanowiąca
WÓJT (PREZYDENT,
BURMIST RZ)
+ URZĄD MIASTA LUB GMINY
(URZĄD MIAST A I GMINY,
URZĄD MIASTA NA PRAWACH
POWIAT U)
władza
wykonawcza
ZEBRANIE MIESZKAŃCÓW
RADA DZIELNICY, OSIEDLA,
SOŁECT WA
władza
opiniodawcza
SOŁT YS
władza
wykonaw5
cza
ADMINISTRACJA RZĄDOWA
na obszarze województwa
 Zadania administracji rządowej w województwie wykonują:

1) wojewoda;

2) organy rządowej administracji zespolonej w




województwie, w tym kierownicy zespolonych
służb,inspekcji i straży;
3) organy niezespolonej administracji rządowej;
4) jednostki samorządu terytorialnego i ich związki,
jeżeli wykonywanie przez nie zadań administracji rządowej
wynika z odrębnych ustaw lub z zawartego porozumienia;
5) starosta, jeżeli wykonywanie przez niego zadań
administracji rządowej wynika z odrębnych ustaw;
6) inne podmioty, jeżeli wykonywanie przez nie zadań
administracji rządowej wynika z odrębnych ustaw.
Aleksander Noworól
6
ADMINISTRACJA RZĄDOWA
Wojewoda jest
 przedstawicielem Rady Ministrów w województwie;
 zwierzchnikiem rządowej administracji zespolonej w





2004-01-23
województwie;
organem rządowej administracji zespolonej w województwie;
organem nadzoru nad działalnością jednostek samorządu
terytorialnego i ich związków pod względem legalności;
organem administracji rządowej w województwie, do którego
właściwości należą wszystkie sprawy z zakresu administracji
rządowej w województwie niezastrzeżone w odrębnych ustawach
do właściwości innych organów tej administracji;
reprezentantem Skarbu Państwa, w zakresie i na zasadach
określonych w odrębnych ustawach;
organem wyższego stopnia w rozumieniu ustawy z dnia 14
czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U.
z 2000 r. Nr 98, poz. 1071, z późn. zm.2 ).
Aleksander Noworól
Aleksander Noworól
7 7
ADMINISTRACJA RZĄDOWA
Wojewoda
 Wojewodę powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów na
wniosek ministra właściwego do spraw administracji
publicznej.
 Prezes Rady Ministrów sprawuje nadzór nad działalnością
wojewody na podstawie kryterium zgodności jego działania z
polityką Rady Ministrów.
 Minister właściwy do spraw administracji publicznej sprawuje
nadzór nad działalnością wojewody na podstawie kryterium
zgodności jego działania z powszechnie obowiązującym
prawem, a także pod względem rzetelności i gospodarności.
2004-01-23
Aleksander Noworól
Aleksander Noworól
8 8
ADMINISTRACJA RZĄDOWA
Zadania wojewody








Wojewoda odpowiada za wykonywanie polityki Rady Ministrów w województwie, a w
szczególności:
1) dostosowuje do miejscowych warunków cele polityki Rady Ministrów oraz, w
zakresie i na zasadach określonych w odrębnych ustawach, koordynuje i kontroluje
wykonanie wynikających stąd zadań;
2) zapewnia współdziałanie wszystkich organów administracji rządowej i
samorządowej działających w województwie i kieruje ich działalnością w zakresie
zapobiegania zagrożeniu życia, zdrowia lub mienia oraz zagrożeniom środowiska,
bezpieczeństwa państwa i utrzymania porządku publicznego, ochrony praw obywatelskich,
a także zapobiegania klęskom żywiołowym i innym nadzwyczajnym zagrożeniom oraz
zwalczania i usuwania ich skutków, na zasadach określonych w odrębnych ustawach;
3) dokonuje oceny stanu zabezpieczenia przeciwpowodziowego województwa,
opracowuje plan operacyjny ochrony przed powodzią oraz ogłasza i odwołuje pogotowie i
alarm przeciwpowodziowy;
4) wykonuje i koordynuje zadania w zakresie obronności i bezpieczeństwa państwa
oraz zarządzania kryzysowego, wynikające z odrębnych ustaw;
5) przedstawia Radzie Ministrów, za pośrednictwem ministra właściwego do spraw
administracji publicznej, projekty dokumentów rządowych w sprawach dotyczących
województwa;
6) wykonuje inne zadania określone w odrębnych ustawach oraz ustalone przez Radę
9
Aleksander Noworól
Ministrów i Prezesa Rady Ministrów.
ADMINISTRACJA RZĄDOWA
Zadania wojewody

Wojewoda:
1) reprezentuje Radę Ministrów na uroczystościach państwowych i w czasie oficjalnych
wizyt składanych w województwie przez przedstawicieli państw obcych;
2) współdziała z właściwymi organami innych państw oraz międzynarodowych
organizacji rządowych i pozarządowych, na zasadach określonych przez ministra
właściwego do spraw zagranicznych.

Wojewoda kontroluje:
1) wykonywanie przez organy rządowej administracji zespolonej w województwie zadań
wynikających z ustaw i innych aktów prawnych wydanych na podstawie upoważnień w
nich zawartych, ustaleń Rady Ministrów oraz wytycznych i poleceń Prezesa Rady
Ministrów;
2) wykonywanie przez organy samorządu terytorialnego i inne podmioty zadań z
zakresu administracji rządowej, realizowanych przez nie na podstawie ustawy lub
porozumienia z organami administracji rządowej.
2004-01-23
Aleksander Noworól
Aleksander Noworól
10 10
ADMINISTRACJA SAMORZĄDOWA
Zapisy Konstytucji RP





Ustrój terytorialny RP zapewnia decentralizację władzy publicznej.
Podział terytorialny państwa uwzględniający więzi społeczne,
gospodarcze lub kulturowe i zapewniający jednostkom terytorialnym
zdolność wykonywania zadań publicznych określają ustawy
Ogół mieszkańców jednostek podziału terytorialnego stanowi z mocy
prawa wspólnotę samorządową. Samorząd terytorialny uczestniczy w
sprawowaniu władzy publicznej. Przysługującą mu w ramach ustaw
istotną część zadań publicznych samorząd wykonuje w imieniu własnym
i na własną odpowiedzialność
Samorząd terytorialny wykonuje zadania publiczne niezastrzeżone
przez Konstytucję lub ustawy dla organów innych władz publicznych
Podstawową jednostką samorządu terytorialnego jest gmina. Gmina
wykonuje wszystkie zadania samorządu terytorialnego niezastrzeżone
dla innych JST
JST mają osobowość prawną. Przysługują im prawo własności i inne
prawa majątkowe. Samodzielność JST podlega ochronie sądowej
Aleksander Noworól
11
SAMORZĄD WOJEWÓDZKI (SW)
 Mieszkańcy województwa tworzą z mocy prawa
regionalną wspólnotę samorządową. Województwo
oznacza:
 JST - regionalną wspólnotę samorządową
 największą jednostkę zasadniczego podziału terytorialnego
kraju w celu wykonywania administracji publicznej
 Zakres działania SW nie narusza samodzielności
powiatu i gminy. Organy SW nie stanowią wobec
powiatu i gminy organów nadzoru lub kontroli oraz
nie są organami wyższego stopnia w postępowaniu
administracyjnym
 Organami SW są: sejmik i zarząd województwa
Aleksander Noworól
12
ZADANIA WOJEWÓDZTWA:
 Najważniejszym zadaniem samorządu województwa
jest określenie strategii rozwoju województwa
 Samorząd województwa wykonuje zadania o





charakterze wojewódzkim określone ustawami, w
szczególności w zakresie:
1) edukacji publicznej, w tym szkolnictwa wyższego,
2) promocji i ochrony zdrowia,
3) kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad
zabytkami,
4) pomocy społecznej,
5) polityki prorodzinnej,
Aleksander Noworól
Aleksander Noworól
13 13
ZADANIA WOJEWÓDZTWA










6) modernizacji terenów wiejskich,
7) zagospodarowania przestrzennego,
8) ochrony środowiska,
9) gospodarki wodnej, w tym ochrony przeciwpowodziowej,
a w szczególności wyposażenia i utrzymania wojewódzkich
magazynów przeciwpowodziowych,
10) transportu zbiorowego i dróg publicznych,
11) kultury fizycznej i turystyki,
12) ochrony praw konsumentów,
13) obronności,
14) bezpieczeństwa publicznego,
15) przeciwdziałania bezrobociu i aktywizacji lokalnego
rynku pracy.
Aleksander Noworól
14
SAMORZĄD WOJEWÓDZKI
Sejmik wojewódzki
 Sejmik województwa jest organem stanowiącym
i kontrolnym (kadencja – 4 lata, radni – wybierani
w wyborach bezpośrednich)
 Sejmik województwa wybiera ze swojego grona
przewodniczącego i do 3 wiceprzewodniczących
 Sejmik województwa może powoływać ze
swojego grona stałe i doraźne komisje do
wykonywania określonych zadań
 Sejmik województwa kontroluje działalność
zarządu województwa oraz wojewódzkich
samorządowych jednostek organizacyjnych. W
tym celu powołuje komisję rewizyjną
Aleksander Noworól
15
SAMORZĄD WOJEWÓDZKI
Zadania sejmiku wojewódzkiego













Stanowienie aktów prawa miejscowego: statutu województwa, zasad
gospodarowania mieniem i korzystania z obiektów użyteczności publicznej
Uchwalanie strategii rozwoju województwa oraz wieloletnich programów
wojewódzkich
Uchwalanie planu zagospodarowania przestrzennego
Uchwalanie budżetu województwa, zasad udzielania dotacji
Rozpatrywanie sprawozdań z: wykonania budżetu, działalności ZW,
wykonywania wieloletnich programów
Podejmowanie uchwały w sprawie absolutorium dla zarządu
Uchwalanie przepisów o podatkach i opłatach lokalnych
Podejmowanie uchwał w sprawie powierzenia zadań innym JST
Podejmowanie uchwał w sprawie uczestnictwa w międzynarodowych
zrzeszeniach
Wybór i odwoływanie zarządu województwa (ZW)
Powoływanie i odwoływanie skarbnika województwa
Podejmowanie uchwał w sprawie udziału w związkach, stowarzyszeniach,
fundacjach
Aleksander Noworól
Podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych
województwa
16
UCHWAŁY W SPRAWACH
MAJĄTKOWYCH WOJEWÓDZTWA
 Zasady nabywania, zbywania i obciążania
nieruchomości oraz ich wydzierżawiania
(wynajmowania) na ponad 3 lata
 Emitowanie obligacji oraz określanie zasad ich
zbywania, nabywania i wykupu
 Zaciąganie długoterminowych pożyczek i
kredytów, wraz z odpowiednimi upoważnieniami
dla ZW
 Tworzenie spółek prawa handlowego i
przystępowanie do nich oraz określanie zasad
wnoszenia wkładów, a także obejmowania,
nabywania i zbywania udziałów i akcji
Aleksander Noworól
17
SAMORZĄD WOJEWÓDZKI
Zarząd województwa (ZW)
 Zarząd województwa jest jego organem wykonawczym
 W skład 5 osobowego ZW, wchodzi marszałek
województwa jako przewodniczący, wicemarszałek (lub 2
wicemarszałków) i członkowie
 Marszałek, wicemarszałkowie i pozostali członkowie
zarządu województwa mogą być wybrani spoza składu
sejmiku województwa.
 Marszałek województwa organizuje pracę ZW i urzędu
marszałkowskiego, kieruje bieżącymi sprawami
województwa oraz reprezentuje województwo. Marszałek
województwa jest kierownikiem urzędu marszałkowskiego,
zwierzchnikiem służbowym pracowników tego urzędu i
kierowników wojewódzkich samorządowych jednostek
organizacyjnych
Aleksander Noworól
18
SAMORZĄD WOJEWÓDZKI
Zadania zarządu województwa




Wykonywanie uchwał sejmiku województwa
Gospodarowanie mieniem województwa
Przygotowywanie i wykonywanie budżetu województwa,
Przygotowywanie projektów strategii rozwoju
województwa, planu zagospodarowania przestrzennego i
programów wojewódzkich oraz ich wykonywanie
 Organizowanie współpracy ze strukturami samorządu
regionalnego w innych krajach i z międzynarodowymi
zrzeszeniami regionalnymi
 Kierowanie, koordynowanie i kontrolowanie działalności
wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych,
w tym powoływanie i odwoływanie ich kierowników
 Uchwalanie regulaminu organizacyjnego urzędu
marszałkowskiego.
Aleksander Noworól
19
SAMORZĄD POWIATOWY
 Mieszkańcy powiatu tworzą z mocy prawa lokalną
wspólnotę samorządową. Przez powiat należy rozumieć:
 lokalną wspólnotę samorządową
 odpowiednie terytorium
 Powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne w
imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Ma
osobowość prawną, a jego samodzielność podlega
ochronie sądowej. O ustroju powiatu stanowi jego statut
 Nadzór nad działalnością powiatu sprawuje Prezes RM oraz
wojewoda, a w zakresie spraw finansowych - regionalna
izba obrachunkowa
 Organami powiatu są: rada i zarząd powiatu
Aleksander Noworól
20
ZADANIA POWIATU:
 Powiat wykonuje określone ustawami zadania








publiczne o charakterze ponadgminnym w zakresie:
1) edukacji publicznej,
2) promocji i ochrony zdrowia,
3) pomocy społecznej,
4) polityki prorodzinnej,
5) wspierania osób niepełnosprawnych,
6) transportu zbiorowego i dróg publicznych,
7) kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad
zabytkami
8) kultury fizycznej i turystyki,
2004-01-23
Aleksander Noworól
Aleksander Noworól
21 21
ZADANIA POWIATU:








9) geodezji, kartografii i katastru,
10) gospodarki nieruchomościami,
11) administracji architektoniczno-budowlanej,
12) gospodarki wodnej,
13) ochrony środowiska i przyrody,
14) rolnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego,
15) porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli,
16) ochrony przeciwpowodziowej, w tym wyposażenia i
utrzymania powiatowego magazynu
przeciwpowodziowego, przeciwpożarowej i zapobiegania
innym nadzwyczajnym zagrożeniom życia i zdrowia ludzi
oraz środowiska,
2004-01-23
Aleksander Noworól
22 22
ZADANIA POWIATU










17) przeciwdziałania bezrobociu oraz aktywizacji lokalnego rynku pracy,
18) ochrony praw konsumenta,
19) utrzymania powiatowych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz
obiektów administracyjnych,
20) obronności,
21) promocji powiatu,
22) współpracy z organizacjami pozarządowymi.
Do zadań publicznych powiatu należy również zapewnienie wykonywania
określonych w ustawach zadań i kompetencji kierowników powiatowych służb,
inspekcji i straży.
Zadania powiatu nie mogą naruszać zakresu działania gmin.
Powiat może zawierać z organami administracji rządowej porozumienia w
sprawie wykonywania zadań publicznych z zakresu administracji rządowej.
Powiat może zawierać porozumienia w sprawie powierzenia prowadzenia zadań
publicznych z jednostkami lokalnego samorządu terytorialnego, a także z
województwem, na którego obszarze znajduje się terytorium powiatu.
2004-01-23
Aleksander Noworól
Aleksander Noworól
23 23
RADA POWIATU
Zadania rady powiatu












Stanowienie aktów prawa miejscowego
Wybór i odwołanie zarządu oraz ukierunkowanie jego działań
Powoływanie i odwoływanie sekretarza i skarbnika powiatu
Uchwalanie budżetu, rozpatrywanie sprawozdania z jego wykonania
Podejmowanie uchwały w sprawie absolutorium dla zarządu
Podejmowanie uchwał w sprawach: wysokości podatków i opłat, majątkowych,
herbu i flagi powiatu
Podejmowanie uchwał w sprawie przyjęcia zadań z zakresu AR
Podejmowanie uchwał w sprawach współpracy ze społecznościami lokalnymi innych
państw
Uchwalanie powiatowego programu zapobiegania przestępczości oraz ochrony
bezpieczeństwa obywateli i porządku publicznego
Uchwalanie powiatowego programu przeciwdziałania bezrobociu oraz aktywizacji
lokalnego rynku pracy
Dokonywanie oceny stanu bezpieczeństwa przeciwpożarowego i zabezpieczenia
przeciwpowodziowego powiatu
Określanie zasad udzielania stypendiów dla uczniów i studentów
Aleksander Noworól
24
UCHWAŁY W SPRAWACH MAJĄTKOWYCH
POWIATU








Zasady nabycia, zbycia i obciążania nieruchomości oraz ich
wydzierżawiania lub wynajmowania na okres do 3 lat
Emitowanie obligacji oraz określanie zasad ich zbywania, nabywania i
wykupu
Zaciąganie długoterminowych pożyczek i kredytów, wraz z
odpowiednimi upoważnieniami dla zarządu powiatu
Zobowiązania w zakresie podejmowania inwestycji i remontów o
wartości przekraczającej granicę ustaloną corocznie przez radę
Tworzenie i przystępowanie do związków, stowarzyszeń, fundacji i
spółdzielni
Tworzenie i przystępowanie do spółek, ich rozwiązywanie i
występowanie z nich oraz określanie zasad wnoszenia wkładów oraz
obejmowania, nabywania i zbywania udziałów i akcji
Współdziałanie z innymi powiatami i z gminami, jeżeli związane jest to z
koniecznością wydzielenia majątku
Tworzenie, przekształcanie i likwidacja jednostek organizacyjnych oraz
wyposażanie ich w majątek
Aleksander Noworól
25
ZARZĄD POWIATU (ZP)


Zarząd powiatu jest organem wykonawczym. W skład ZP wchodzą starosta jako
jego przewodniczący, wicestarosta i pozostali członkowie (mogą być wybrani
spoza składu rady)
Do zadań zarządu powiatu należy w szczególności:











przygotowywanie projektów uchwał rady,
wykonywanie uchwał rady,
gospodarowanie mieniem powiatu,
wykonywanie budżetu powiatu,
zatrudnianie i zwalnianie kierowników jednostek organizacyjnych powiatu
Zarząd wykonuje zadania powiatu przy pomocy starostwa powiatowego oraz
jednostek organizacyjnych powiatu, w tym powiatowego urzędu pracy.
Powiatową administrację zespoloną stanowią:
1) starostwo powiatowe,
2) powiatowy urząd pracy, będący jednostką organizacyjną powiatu,
3) jednostki organizacyjne stanowiące aparat pomocniczy kierowników
powiatowych służb, inspekcji i straży.
Starosta organizuje pracę zarządu powiatu i starostwa powiatowego, kieruje
bieżącymi sprawami powiatu oraz reprezentuje powiat na zewnątrz
Aleksander Noworól
26
ZARZĄD POWIATU
Starosta
 Starosta jest kierownikiem starostwa powiatowego oraz
zwierzchnikiem służbowym pracowników starostwa i
kierowników jednostek organizacyjnych powiatu oraz
zwierzchnikiem powiatowych służb, inspekcji i straży
 Starosta sprawując zwierzchnictwo w stosunku do
powiatowych służb, inspekcji i straży:
 powołuje i odwołuje kierowników tych jednostek, w uzgodnieniu




z wojewodą, jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej,
zatwierdza programy ich działania,
uzgadnia wspólne działanie tych jednostek na obszarze powiatu,
w sytuacjach szczególnych kieruje wspólnymi działaniami tych
jednostek,
zleca w uzasadnionych przypadkach przeprowadzenie kontroli.
Aleksander Noworól
27
SAMORZĄD GMINNY
 Mieszkańcy gminy tworzą z mocy prawa wspólnotę




samorządową. Przez gminę należy rozumieć wspólnotę
samorządową oraz odpowiednie terytorium
Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na
własną odpowiedzialność, posiada osobowość prawną, a jej
samodzielność podlega ochronie sądowej
O ustroju gminy stanowi jej statut. Statut gminy powyżej
300.000 mieszkańców podlega uzgodnieniu z Prezesem RM
Gmina może tworzyć jednostki pomocnicze: sołectwa oraz
dzielnice, osiedla i inne. Jednostkę pomocniczą tworzy rada
gminy, w drodze uchwały, po przeprowadzeniu konsultacji
z mieszkańcami lub z ich inicjatywy
Organami gminy są rada gminy i wójt/burmistrz/prezydent.
Aleksander Noworól
28
ZADANIA GMINY:

Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu
lokalnym, nie zastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy.
W szczególności zadania własne obejmują sprawy:
1) ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i
przyrody oraz gospodarki wodnej,
2) gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego,
3) wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania
ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń
sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia
w energię elektryczną i cieplną oraz gaz,
4) lokalnego transportu zbiorowego,
5) ochrony zdrowia,
6) pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych,
7) gminnego budownictwa mieszkaniowego,
8) edukacji publicznej,








2004-01-23
Aleksander Noworól
Aleksander Noworól
29 29
ZADANIA GMINY:












9) kultury, w tym bibliotek gminnych i innych instytucji kultury oraz ochrony zabytków
i opieki nad zabytkami,
10) kultury fizycznej i turystyki, w tym terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych,
11) targowisk i hal targowych,
12) zieleni gminnej i zadrzewień,
13) cmentarzy gminnych,
14) porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli oraz ochrony
przeciwpożarowej i przeciwpowodziowej, w tym wyposażenia i utrzymania gminnego
magazynu przeciwpowodziowego,
15) utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów
administracyjnych,
16) polityki prorodzinnej, w tym zapewnienia kobietom w ciąży opieki socjalnej,
medycznej i prawnej,
17) wspierania i upowszechniania idei samorządowej, w tym tworzenia warunków do
działania i rozwoju jednostek pomocniczych i wdrażania programów pobudzania
aktywności obywatelskiej,
18) promocji gminy,
19) współpracy z organizacjami pozarządowymi,
20) współpracy ze społecznościami lokalnymi i regionalnymi innych państw.
Aleksander Noworól
30
ZADANIA GMINY:
 Ustawy mogą nakładać na gminę obowiązek wykonywania zadań
zleconych z zakresu administracji rządowej, a także z zakresu
organizacji przygotowań i
przeprowadzenia wyborów powszechnych oraz referendów.

Zadania z zakresu administracji rządowej gmina może wykonywać
również na podstawie porozumienia z organami tej administracji.
 Gmina może wykonywać zadania z zakresu właściwości powiatu
oraz zadania z zakresu właściwości województwa na podstawie
porozumień z tymi jednostkami samorządu terytorialnego.
2004-01-23
Aleksander Noworól
31
RADA GMINY
 Organem stanowiącym i kontrolnym w gminie jest rada gminy.
Kadencja rady trwa 4 lata. Rada gminy kontroluje działalność
wójta, gminnych jednostek organizacyjnych oraz jednostek
pomocniczych gminy powołując komisję rewizyjną.
 Rada gminy wybiera ze swego grona przewodniczącego i 1-3
wiceprzewodniczących. Przewodniczący organizuje pracę rady i
prowadzi jej obrady.
 Rada gminy może powoływać stałe i doraźne komisje
 Radny obowiązany jest kierować się dobrem wspólnoty
samorządowej gminy, radny utrzymuje stałą więź z
mieszkańcami oraz ich organizacjami, przyjmuje zgłaszane
postulaty i przedstawia je organom gminy do rozpatrzenia, nie
jest jednak związany instrukcjami wyborców
Aleksander Noworól
32
SAMORZĄD GMINNY
Zadania rady gminy









Uchwalanie statutu gminy
Ustalanie wynagrodzenia wójta, stanowienie o kierunkach jego
działania oraz przyjmowanie sprawozdań z jego działalności
Powoływanie i odwoływanie skarbnika oraz sekretarza gminy
Uchwalanie budżetu gminy, rozpatrywanie sprawozdania z jego
budżetu oraz podejmowanie uchwały w sprawie absolutorium
Uchwalanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego
Uchwalanie programów gospodarczych
Ustalanie zakresu działania jednostek pomocniczych, zasad
przekazywania im składników mienia oraz zasad przekazywania
środków budżetowych na realizację zadań
Podejmowanie uchwał w sprawach podatków i opłat
Podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych gminy,
przekraczających zakres zwykłego zarządu
Aleksander Noworól
33
SAMORZĄD GMINNY
Zadania rady gminy








Określanie wysokości sumy, do której wójt może samodzielnie zaciągać
zobowiązania
Podejmowanie uchwał w sprawie przyjęcia zadań AR
Podejmowanie uchwał w sprawach współdziałania z innymi gminami
oraz wydzielanie na ten cel odpowiedniego majątku
Podejmowanie uchwał w sprawach współpracy ze społecznościami
lokalnymi i regionalnymi innych państw oraz przystępowania do
międzynarodowych zrzeszeń społeczności lokalnych i regionalnych
Podejmowanie uchwał w sprawach: herbu gminy, nazw ulic i placów
publicznych oraz wznoszenia pomników,
Nadawanie honorowego obywatelstwa gminy
Podejmowanie uchwał w sprawie zasad udzielania stypendiów dla
uczniów i studentów
Stanowienie w innych sprawach zastrzeżonych ustawami do
kompetencji rady gminy.
Aleksander Noworól
34
UCHWAŁY W SPRAWACH MAJĄTKOWYCH
GMINY









Określanie zasad nabycia, zbycia i obciążenia nieruchomości gruntowych oraz
ich wydzierżawiania lub najmu na dłużej niż 3 lata (do czasu określenia zasad
wójt może dokonywać tych czynności wyłącznie za zgodą rady gminy)
Emitowanie obligacji oraz określanie zasad ich zbywania, nabywania i wykupu
przez wójta
Zaciągania długoterminowych pożyczek i kredytów
Ustalania maksymalnej wysokości pożyczek i kredytów krótkoterminowych
zaciąganych przez wójta w roku budżetowym
Zobowiązania w zakresie inwestycji i remontów o wartości przekraczającej
granicę ustalaną corocznie przez radę gminy
Tworzenie i przystępowanie do spółek i spółdzielni oraz rozwiązywania i
występowania z nich
Określanie zasad wnoszenia, cofania i zbywania udziałów i akcji przez wójta
Tworzenie, likwidacja i reorganizacja przedsiębiorstw, zakładów i innych
gminnych jedn. organiz. oraz wyposażania ich w majątek,
Ustalanie maksymalnej wysokości pożyczek i poręczeń udzielanych przez wójta
w roku budżetowym
Aleksander Noworól
35
WÓJT BURMISTRZ PREZYDENT
 Organem wykonawczym gminy jest
wójt/burmistrz/prezydent, wybierany w wyborach
bezpośrednich. Kadencja wójta rozpoczyna się w
dniu rozpoczęcia kadencji rady gminy lub wyboru go
przez radę gminy i upływa z dniem upływu kadencji
rady gminy
 Burmistrz jest organem wykonawczym w gminie, w
której siedziba władz znajduje się w mieście
położonym na terytorium tej gminy. W miastach
powyżej 100.000 mieszkańców organem
wykonawczym jest prezydent miasta
 Wójt, w drodze zarządzenia, powołuje oraz odwołuje
1 – 4 zastępców
Aleksander Noworól
36
WÓJT BURMISTRZ PREZYDENT
 Zadania wójta / burmistrza / prezydenta





Przygotowywanie projektów uchwał rady gminy
Określanie sposobu wykonywania uchwał
Gospodarowanie mieniem komunalnym
Wykonywanie budżetu
Zatrudnianie i zwalnianie kierowników gminnych jednostek
organizacyjnych
 W realizacji zadań własnych gminy wójt podlega wyłącznie radzie
gminy
 Wójt kieruje bieżącymi sprawami gminy oraz reprezentuje ją na
zewnątrz
 Wójt wykonuje zadania przy pomocy urzędu gminy. Organizację i
zasady funkcjonowania urzędu określa regulamin organizacyjny,
nadany przez wójta w drodze zarządzenia. Kierownikiem urzędu
jest wójt (burmistrz). Wójt (burmistrz) może powierzyć
prowadzenie określonych spraw gminy w swoim imieniu
zastępcy wójta lub sekretarzowi gminy.
Aleksander Noworól
37
SAMORZĄD GMINNY
Jednostki pomocnicze
 Organizację i zakres działania jednostki pomocniczej określa rada
gminy odrębnym statutem
 Statut jednostki pomocniczej określa:





nazwę i obszar jednostki
zasady i tryb wyboru organów jednostki pomocniczej
organizację i zadania organów jednostki pomocniczej
zakres oraz sposób realizacji przekazywanych zadań
zakres i formy kontroli oraz nadzoru nad jednostką pomocniczą
 Organem uchwałodawczym w sołectwie jest zebranie wiejskie, a
wykonawczym - sołtys. Działalność sołtysa wspomaga rada
sołecka.
 Organem uchwałodawczym w dzielnicy (osiedlu) jest rada.
Organem wykonawczym w dzielnicy (osiedlu) jest zarząd z
przewodniczącym na czele. Statut może ustalić, że organem
uchwałodawczym jest ogólne zebranie mieszkańców osiedla.
Aleksander Noworól
38
DZIAŁANIAMI PROWADZONYMI DO
ZAPOBIEŻENIA SKŻ LUB ICH USUNIĘCIA
KIERUJĄ:
 wójt (burmistrz, prezydent) - jeżeli SKŻ wprowadzono tylko na
obszarze gminy (podlegając staroście)
 starosta - jeżeli SKŻ wprowadzono na obszarze więcej niż jednej
gminy wchodzącej w skład powiatu (podlegając wojewodzie)
 wojewoda - jeżeli SKŻ wprowadzono na obszarze więcej niż
jednego powiatu w województwie (podlegając ministrowi);
wojewodzie podporządkowane są jednostki AR i samorządu
województwa, a także skierowane do działań jednostki sił
zbrojnych;
 minister właściwy do spraw wewnętrznych lub inny minister, do
zakresu działania którego należy zapobieganie skutkom danej
klęski żywiołowej lub ich usuwanie, a w przypadku wątpliwości minister wyznaczony przez Prezesa RM - jeżeli stan klęski
żywiołowej wprowadzono na obszarze więcej niż jednego
województwa.
Aleksander Noworól
39
Samorządy w innych państwach
 Samorząd w Stanie Virginia, USA
 ……………………………………………
Aleksander Noworól
40