Pobierz prezentację ze spotkania (Pdf )

Basel III – Czy to droga do uniknięcia
nowych kryzysów?
Dr Andrzej Kulik, CFA, PRM
Middle-office
Spotkanie PRMIA
15 listopada 2010
BRE Bank w systemie bankowym
•
•
•
•
•
Wiodący bank korporacyjny w kraju - trzecie miejsce pod względem
skonsolidowanych aktywów 88,9 mld zł (na 06.2010).
Unikatowa sieć 24 (w pełni operacyjnych) Oddziałów Korporacyjnych
i 21 Biur Korporacyjnych, zapewniających najwyższej jakości
kompleksową obsługę przedsiębiorstw.
Jeden z najnowocześniejszych banków detalicznych (MultiBank)
- najwyższa jakość obsługi w 133 oddziałach.
Lider bankowości internetowej (mBank) – unikalne połączenie z
ogólnopolską siecią 130 placówek (sieć zarządzana przez Aspiro).
Usługi bankowości dla zamożnych (BRE Private Banking & Wealth
Management) - Najlepszy Private Banking w Polsce 2009 wg
prestiżowego magazynu Euromoney.
2
Agenda
•
•
•
•
•
•
•
•
Ryzyko systemowe.
Stress testy.
Systemy wynagradzania.
Nowe wymogi płynnościowe.
Potrzeba lepszego kapitału.
Potrzeba większej ilości kapitału.
Działania antycykiczne.
Ograniczenie lewarowania działalności.
3
Ryzyko systemowe
1. Jakie zastosowanie mają techniki stosowane w bankach przy
zarządzaniu ryzykiem w zarządzaniu ryzykiem systemowym?
• Odpowiedź: ogólnie mało mają wspólnego.
2. Jak kosztowne są zdarzenia związane z ryzykiem
systemowym dla krajowej/światowej gospodarki?
• Odpowiedź: bardzo kosztowne.
4
Sektor bankowy i ryzyko systemowe
a) Transakcje wykonywane pomiędzy bankami
widziane z lotu ptaka. Tysiące połączeń
pomiędzy tysiącami różnych banków.
b) Większość transakcji wykonywana jest
pomiędzy głównymi graczami na rynku,
podczas gdy inne banki ograniczają się do
sporadycznych transakcji.
W 2008 roku znikł bank na końcu grubej kreski.
5
Kapitał regulacyjny i ekonomiczny
• Kapitał ekonomiczny powinien zapewnić działanie przy
założonym poziomie wypłacalności.
• Kapitał regulacyjny jest szacowany przez regulatorów jako
przybliżenie kapitału ekonomicznego.
• Bazylea II powstała jako odpowiedź na przeszacowany
poziom kapitału regulacyjnego względem ekonomicznego.
• Nowe propozycje kapitałowe są powrotem do
konserwatywnego podejścia do roli kapitałów w zarządzaniu
bankiem.
6
Straty nieoczekiwane
• Celem kapitału jest pokrycie strat nieoczekiwanych.
• Straty sektora finansowego w wyniku kryzysu 2007/2008 to
~$4.100.000.000.000 (4.1 bilionów).
• PKB świata to 67 bilionów, czyli straty nieoczekiwane to
~6.1% światowego PKB.
• PKB Polski to 1.3 biliona złotych, co przekłada się na około
78 mld strat nieoczekiwanych.
• Fundusze własne banków to 109 mld (06/2010).
7
Czy nasze banki mają wystarczające kapitały?
• Zakładając wielkość nieoczekiwanych strat porównywalną z
kryzysem 2007/2008 na innych rynkach.
• Polskim bankom kapitały skurczą się do około 30 mld.
• Czy jest to wystarczająca kwota na gwarantowanie stabilności
600 mld depozytów?
• Czy nowe wymogi kapitałowe będą wystarczające dla
naszego kraju?
• Jak zachowają się główni akcjonariusze?
• Dokapitalizują spółki córki?
• Zachowają się jak Bayerische LB z Rijecka Banka?
8
Plan G-20
1) Kraje G-20 postanowiły w zeszłym roku zmienić otoczenie, w
którym będą funkcjonowały banki.
2) W odpowiedzi Komitet Bazylejski przygotował serię nowych
regulacji nazwanych ‘Basel III’.
3) Regulacje dotykają zarówno licznik jak i mianownik słynnej
nierówności.
4) Dodatkowo dochodzą wymogi związane z ryzykiem płynności.
capital
≥ 8%
credit risk + market risk + operational risk
9
Stress test
Wykorzystywane stress testy nie były wystarczające:
• Nie były zintegrowane w proces zarządzania ryzykiem,
zabrakło dyskusji nad wynikami.
• Metodyka stress testów była niewystarczająca, problemy w
jednym obszarze nie przekładały się na inne obszary.
• Scenariusze nie przewidziały sytuacji kryzysowej, kryzysy
były za słabe i za krótkie.
• Nie uwzględniały zależności związanych z płynnością,
zniknięciem rynku, brakiem sekurytyzacji etc.
10
Stress test
Komitet Bazylejski w swojej rekomendacji (21 punktów) zwrócił
uwagę na:
• Efektywność technik mitygacji ryzyka.
• Obejmowanie niestandardowych (bespoke) i
skomplikowanych instrumentów w przeprowadzanych
testach.
• Problemy występujące przy sekurytyzacji aktywów
niezależnie od powodzenia emisji.
• Testy powinny zawierać ryzyko reputacji.
• Kontrahentów o dużej dźwigni finansowej.
11
Systemy bonusowe
• Nie sprawdził się system wynagradzania za sprzedaż
skomplikowanych produktów natychmiast bez czekania na
potencjalne zmiany wartości.
• W zasadzie nie istniało powiązanie ryzyka prowadzonej
działalności i przychodów.
• Komitet Bazylejski oczekuje od banków zmiany sposobu
wynagradzania pracowników.
12
Systemy bonusowe
• Duże banki powinny stworzyć komitet zajmujący się
wynagradzaniem pracowników, który ma ściśle
współpracować z komitetem ryzyka.
• Osoby zarządzające ryzykiem i finansami powinny być
wynagradzane zgodnie z ich kwalifikacjami.
• W łącznym wynagrodzeniu powinien dominować stały
czynnik.
• Wynagradzanie pionów sprzedzaży powinno być powiązane z
poziomem ponoszonego ryzyka, w tym i trudno mierzalnego
(ryzyko płynności, ryzyko reputacji, koszt kapitału).
13
Systemy bonusowe
• Bonusy nie powinny być wypłacane jednorazowo, ale być
rozłożone na co najmniej trzy lata.
• Im wyższe stanowisko, tym wypłata w pierwszym roku
powinna być mniejsza (40% kwoty albo mniej).
• Obok bonusa powinien zostać wprowadzony malus
(negatywny bonus), który w przypadku złych wyników
powinien uszczuplać pulę bonusową.
• Wielkość bonusa powinna odzwierciedlać jakość zysków.
14
Systemy bonusowe
• Bonus powinien być uzależniony od jakości współpracy
jednostek sprzedażowych z jednostkami kontrolującymi. W
szcególności powinno być wzięte pod uwagę:
• Przestrzeganie limitów.
• Przekazywanie istotnych informacji o strategiach
biznesowych.
• Sposób postępowania przy rozstrzyganiu wątpliwości
związanych z wyceną.
• Udział w procesie wprowadzania nowych produktów.
• Wyniki przeprowadzonych audytów.
15
Płynność
• Już podczas prac na Bazyleą II zwracano uwagę na
niepokryty obszar ryzyka płynności. Nowe regulacje próbują
zamknąć tą lukę.
• Bazylea III wprowadza:
• Liquidity Coverage Ratio – opisujący płynność banku
przez 30 dni w okresie kryzysu.
• Net Stable Funding Ratio – opisujący długoterminowe
finansowanie działalności.
• Cztery dodatkowe wskaźniki monitorujące.
16
Liquidity Coverage Ratio
• Celem wskaźnika jest zmuszenie banków do posiadania
wystarczającej ilości wysokiej jakości aktywów, które
umożliwią funkcjonowanie banku przez miesiąc w sytuacji:
• kryzysu rynkowego,
• kryzysu związanego z postrzeganiem banku przez
kontrahentów.
• Wskaźnik postrzegany jest jako minimalny poziom i banki
powinny posiadać zdecydowanie więcej dobrych aktywów.
Stock of high quality liquid assets
≥ 100%
Net cash outflows over 30 − day time period
17
Net Stable Funding Ratio
• Współczynnik ma określać minimalny poziom aktywów
niezbędny do prowadzenia działalności w okresie roku.
• NSFR ma ograniczać zależność od depozytów
korporacyjnych, co jak pokazały znane z 2008 roku aukcje
oprocentowania ma głęboki sens.
• Współczynnik obejmuje również finansowanie zaangażowań
pozabilansowych.
• Licznik jest wyznaczany w sytuacji niekorzystnej dla banku.
Available amount of stable funding
≥ 100%
Re quired amount of stable funding
18
Dodatkowe wskaźniki
Nadzorcy mają też otrzymywać informacje o 4 wskaźnikach:
• Analiza luki – niedopasowania wpływów i wypływów w 11
węzłach (od O/N do >5Y).
• Analiza koncentracji depozytów korporacyjnych, produktów
oraz walut.
• Analiza ilości wysokiej jakości aktywów, które można
wykorzystać jako zabezpieczenie.
• Analiza sytuacji rynkowej: dane rynkowe, dane o sektorze
finansowym i dane o banku.
19
Kształt regulacji
• Regulacje płynnościowe przypominają opis metody
standardowej.
• Nie ma w niej miejsca na wykorzystanie wewnętrznych modeli
do zarządzania ryzykiem płynności.
• Dane mają być dostarczane co miesiąc, ale w okresach
kryzysowych nawet codziennie.
20
Wymogi kapitałowe
• Komitet Bazylejski słusznie zauważył, że najlepszą ochroną
dla banków jest posiadanie dużych ilości kapitału własnego.
Teraz:
own capital
≥ 2%
credit risk + market risk + operational risk
od 1 stycznia 2015
own capital
≥ 4.5%
credit risk + market risk + operational risk
Kapitał własny to kapitały o najwyższej zdolności absorpcji
strat.
21
Bufor antycykliczny
• Idąc śladem nadzoru hiszpańskiego, nadzorcy w innych
krajach będą żądali utworzenia buforu antycyklicznego.
• Bufor powinien być tworzony w okresie koniunktury
gospodarczej i pokrywać straty w okresach dekoniunktury.
• Doprowadzi to do sytuacji, w której
own capital
≥ 7%
credit risk + market risk + operational risk
Jest to maksymalna wielkość bufora, która będzie zależała od
sytuacji ekonomicznej i opinii nadzoru.
22
Wzrost wymogów kapitałowych
• Nowe wymogi będą wdrożone w okresie 5 lat.
• Wymóg dla kapitałów własnych będzie wynosił:
• 3.5% na 1 stycznia 2013
• 4.0% na 1 stycznia 2014
• 4.5% na 1 stycznia 2015
• Bufor antycykliczny ma być budowany od 2016 roku i wejść w
życie w 2019 roku.
23
Antycykliczne działania nadzorcze
• Kryzys pokazał, że nadzorcy nie potrafią zarządzać ryzykiem
systemowym.
• Nowe regulacje mają dopomóc w efektywnym ograniczaniu
ryzyka systemowego poprzez rozwiązanie dwóch problemów:
• Systemy finansowe funkcjonują na zasadzie sinusoidy
ściśle powiązanej z realną gospodarką.
• Instytucje finansowe powiązane są ze sobą silnymi
związkami i wzajemnymi ekspozycjami.
24
Antycykliczne działania nadzorcze
• Procykliczność ma być kompensowana poprzez wzrost
wymogu kapitałowego o 5%.
• Wymogi kapitałowe mają być kalibrowane dla banków
systemowych. Niewątpliwa będzie konieczność posiadania
przez te banki kapitałów na pokrycie strat, które będą
znacznie przewyższały standardy rynkowe.
• Prawdopodobnie ryzyko systemowe będzie najważniejszym
kierunkiem rozwoju dodatkowych regulacji (II Filar).
25
Ograniczenie lewarowania
• Tradycyjnie banki z dużym ROE są obiektem pochwał
analityków giełdowych.
• Wysokie ROE oznacza bardzo duże ryzyko dla akcjonariuszy.
• Podstawą ROE jest ROA, które w większości przypadków jest
niskie.
• Wysokie ROE można osiągnąć tylko przez lewarowanie.
• ROA = 1% a ROE =30% - How come?
• Technika powszechnie używana przez banki inwestycyjne
(R.I.P.).
26
Ograniczenie lewarowania
capital
leverage ratio =
assets + offbalance * CCF
≥ 3%
• Nowy wymóg uzupełniający współczynnik wypłacalności
• Pozycje bilansowe nie będą ważone ryzykiem, a pozycje
pozabilansowe będą przeliczane na ekwiwalenty kredytowe
• Monitorowanie przez nadzorców od 1 stycznia 2011.
• Równoległe stosowanie w latach 2013-2016.
• Kalibracja – 2017.
• Stosowanie od 2018.
27
Podsumowanie
• Wysokie kapitały akcyjne są najlepszym środkiem
gwarantującym stabilność sektora bankowego.
• Nowe regulacje doprowadzą do zmniejszenia dźwigni
finansowej, co może spowodować mniejsze zyski dla
akcjonariuszy.
• Przebudowane będą musiały być systemy wynagradzania.
• Zarządzanie ryzykiem płynności doczekało się wymogów
nadzorczych.
28