Zalacznik nr 1 do uchwaly XI/60/2015

Transkrypt

Projekt pn. Opracowanie Planu gospodarki niskoemisyjnej dla terenu sześciu gmin powiatu
tureckiego: Brudzew, Dobra, Kawęczyn, Malanów, Turek i Władysławów
Załącznik do uchwały Nr XI/60/2015
Rady Gminy Brudzew
z dnia 15 września 2015r.
PLAN GOSPODARKI
NISKOEMISYJNEJ
Dla Gminy Brudzew
Brudzew, sierpień 2015 r.
S t r o n a 1 | 169
PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ
OPRACOWANIE
AUTORZY:
mgr inż. Dariusz Kałużny
inż. Kamila Jędrzejak
inż. Ewa Klimek
mgr Olga Niedźwiecka
mgr Damian Majewski
inż. Daria Jarońska
ADRES BIURA:
NUVARRO Sp. z o. o.
ul. Reymonta 23, Posada
62-530 Kazimierz Biskupi
tel. (63) 233 00 15
e-mail: [email protected]
S t r o n a 2 | 169
SPIS TREŚCI
Opracowanie............................................................................................................................ 2
Streszczenie ................................................................................................................................ 5
1.
Wstęp .................................................................................................................................. 9
1.1.
Cel opracowania .......................................................................................................... 9
1.2.
Podstawy formalne opracowania .............................................................................. 10
1.2.1.
Prawo międzynarodowe .................................................................................... 11
1.2.2.
Prawo polskie ..................................................................................................... 15
1.3.
2.
3.
4.
Zakres opracowania ................................................................................................... 30
Charakterystyka Gminy ..................................................................................................... 32
2.1.
Lokalizacja Gminy ..................................................................................................... 32
2.2.
Środowisko naturalne ................................................................................................ 33
2.3.
Demografia ................................................................................................................ 35
2.4.
Mieszkalnictwo .......................................................................................................... 37
2.5.
Działalność gospodarcza ............................................................................................ 39
2.6.
Rolnictwo i leśnictwo ................................................................................................. 39
2.7.
Transport i komunikacja ............................................................................................ 40
2.8.
Gospodarka wodno-ściekowa ................................................................................... 43
Infrastruktura energetyczna gminy .................................................................................. 44
3.1.
System elektroenergetyczny ..................................................................................... 44
3.2.
System ciepłowniczy .................................................................................................. 46
3.3.
System gazowy .......................................................................................................... 47
3.4.
Odnawialne źródła energii ......................................................................................... 47
Metodologia opracowania PGN i inwentaryzacji emisji CO2 ............................................ 54
4.1.
Podstawowe założenia przyjęte w Planie .................................................................. 54
S t r o n a 3 | 169
4.2.
5.
Metodologia inwentaryzacji ...................................................................................... 54
Wyniki inwentaryzacji emisji CO2z..................................................................................... 58
5.1.
Działalność samorządowa.......................................................................................... 59
5.1.1.
Budynki publiczne .............................................................................................. 59
5.1.2.
Oświetlenie uliczne ............................................................................................ 61
5.1.3.
Transport publiczny ............................................................................................ 63
5.1.4.
Gospodarka wodno-ściekowa ............................................................................ 63
5.2.
Działalność społeczna ................................................................................................ 64
5.2.1.
Mieszkalnictwo ................................................................................................... 65
5.2.2.
Przemysł i usługi ................................................................................................. 72
5.2.3.
Transport prywatny ............................................................................................ 74
5.2.4.
Odnawialne źródła energii ................................................................................. 76
6.
Bilans inwentaryzacji emisji CO2 w roku bazowym 2014.................................................. 76
7.
Prognoza na rok 2020 ....................................................................................................... 87
8.
Identyfikacja obszarów problemowych ............................................................................ 90
9.
Analiza SWOT .................................................................................................................... 91
10.
Plan działań na rzecz ograniczenia emisji co2 ............................................................... 95
10.2.
Plan działań ............................................................................................................ 95
10.3.
Planowanie działania ............................................................................................. 98
10.4.
Harmonogram działań ......................................................................................... 132
11.
Wdrożenie planu – aspekty organizacyjne i finansowe .............................................. 135
11.1.
Finansowanie przedsięwzięć ................................................................................ 135
11.2.
System monitoringu i oceny ................................................................................ 158
Spis rysunków ......................................................................................................................... 165
Spis tabel ................................................................................................................................ 167
S t r o n a 4 | 169
STRESZCZENIE
Dokument sporządzono w ramach projektu pn.: „Opracowanie Planu gospodarki
niskoemisyjnej dla sześciu gmin powiatu tureckiego: Brudzew, Dobra, Kawęczyn, Malanów,
Turek i Władysławów” realizowanego w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura
i Środowisko 2007-2013.
Konieczność
opracowania
Planu
Gospodarki
Niskoemisyjnej
wiązała
się
z ratyfikowanym przez Polskę Protokołem z Kioto oraz przyjętym przez Komisję Europejską
w grudniu 2008 roku pakietem klimatyczno-energetycznym, które skutkują szeregiem
obowiązków, w tym w szczególności koniecznością redukcji emisji gazów cieplarnianych
i zużycia energii, a także zwiększenia udziału wykorzystania energii z odnawialnych źródeł.
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej pozwoli zaplanować na najbliższe lata działania
na rzecz zrównoważonego rozwoju gminy, pozwalające osiągnąć długofalowe korzyści
środowiskowe, społeczne i ekonomiczne. Kluczowym elementem Planu jest wyznaczenie
celów strategicznych i szczegółowych, realizujących określoną wizję gminy w zakresie
zwiększenia efektywności energetycznej, zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych
oraz wdrożenia nowych technologii zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju.
Podstawą opracowania efektywnego Planu była inwentaryzacja emisji gazów
cieplarnianych z terenu gminy (w dwóch obszarach: samorząd i społeczeństwo), oparta na jej
bilansie
energetycznym.
zidentyfikowane
Na
niezbędne
do
podstawie
realizacji
przeprowadzonej
zadania
inwentaryzacji
inwestycyjne
i
zostały
nieinwestycyjne
przyczyniające się do osiągnięcia wyznaczonych celów.
Inwentaryzacja CO2 – wnioski
Zgodnie z inwentaryzacją przeprowadzoną na terenie gminy Brudzew końcowe zużycie
energii w roku bazowym wyniosło 71 001,1 MWh. Z kolei całkowita emisja CO2
do atmosfery w roku bazowym wyniosła 24 467,63 t CO2.
S t r o n a 5 | 169
Grupą, która zdecydowanie dominuje w bilansie ogólnym zużycia energii oraz emisji
dwutlenku węgla jest grupa Społeczeństwo. Grupa ta konsumuje 92,98% całkowitej energii
oraz emituje 91,95% ilości dwutlenku węgla.
Sektor, który charakteryzuje się największym zużyciem energii to gospodarstwa domowe
(27 564,81 MWh, co stanowi 38,82%), natomiast najmniejsze zużycie energii zanotowano
w sektorze gospodarki wodno-ściekowej 267,21 MWh, 0,38%).
Struktura emisji pokrywa się w większości ze zużyciem energii w poszczególnych
sektorach – największa emisja związana jest z gospodarstwami domowymi (9 484,63 tCO2,
38,76%). Drugim podmiotem, co do wielkości emisji jest transport prywatny, który emituje
6 675,08 tCO2, co stanowi 27,28% całkowitej emisji na terenie gminy. Natomiast najmniejsza
emisja występuje w transporcie publicznym, zaledwie 0,76%.
Nośnikiem energii dominującym w strukturze zużycia paliwa jest węgiel kamienny,
którego zużycie w roku bazowym wynosiło 26 486,76 MWh, co stanowi 37,3% całkowitego
zużycia energii w gminie Brudzew. Drugim nośnikiem, co do wielkości zużycia jest olej
napędowy, którego zużyto 17 219,34 MWh, co stanowi 24,25% zużycia energii na terenie
gminy. Mieszkańcy gminy Brudzew najmniej wykorzystali gazu LPG 1 794,76 MWh, czyli
2,53%. Pozostałe nośniki energii, które wykorzystywane są na terenie gminy Brudzew to:
energia elektryczna, olej opałowy, benzyna oraz drewno.
Emisja CO2 dla poszczególnych nośników pokrywa się z ich zużyciem. Największą emisją
zanotowano przy wykorzystaniu węgla kamiennego, a mianowicie 9 031,99 tCO2, co stanowi
36,91% całkowitej emisji na terenie gminy. Drugim, co do wielkości emisji, nośnikiem jest
energia elektryczna, której zużycie przyczyniło się do produkcji 7 940,19 tCO2. Najmniej
emisji spowodowało zużycie gazu LPG - zaledwie 407,41 ton dwutlenku węgla, co stanowi
1,67% emisji.
Po wnikliwej inwentaryzacji emisji dwutlenku węgla na terenie gminy Brudzew w roku
2014, można stwierdzić, że każdy mieszkaniec gminy zużył około 11,92 MWh, a tym samym
wyprodukował około 4,11 ton CO2.
S t r o n a 6 | 169
Inwentaryzacja źródeł i wielkości emisji oraz przeprowadzona analiza SWOT pozwoliła
na zidentyfikowanie obszarów problemowych. W związku z wynikami bazowej
inwentaryzacji emisji stwierdzić należy:

Za największą emisję CO2 na terenie gminy odpowiadają indywidualne paleniska
domowe zasilane najczęściej węglem

Znaczący udział w emisji zanieczyszczeń do powietrza ma transport prywatny

Wysoka energochłonność budynków użyteczności publicznej
Gmina Brudzew poprzez opracowanie Planu gospodarki niskoemisyjnej będzie
podejmować działania zmierzające do poprawy jakości powietrza na jej obszarze,
a w szczególności do:

Redukcji emisji gazów cieplarnianych,

Zwiększenia udziału energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych,

Redukcji zużycia energii finalnej poprzez podniesienie efektywności energetycznej.
Są to cele, które będą przyświecać Gminie nie tylko do 2020 roku, ale i w dalszej
perspektywie czasu. Realizacja założeń długoterminowych będzie możliwa dzięki
podejmowaniu konkretnych działań ukierunkowanych na poprawę jakości powietrza.
Do kluczowych zadań należy zaliczyć:

Planowany proces termomodernizacji budynków publicznych i prywatnych

Wymiana kotłów węglowych na bardziej sprawne

Planowany rozwój i wspieranie instalacji OZE

Budowa ścieżek rowerowych wzdłuż dróg publicznych

Program edukacyjny z udziałem gminy

Planowany wzrost udziału energii odnawialnej w skali kraju do 15% w końcowym
zużyciu energii w roku 2020

Zewnętrzne źródła finansowania inwestycji (np. Program Prosument)

Wzrastająca presja na racjonalne gospodarowanie energią i ograniczenie emisji
w skali europejskiej i krajowej
S t r o n a 7 | 169

Zwiększenie wykorzystania technologii energooszczędnych oraz ich coraz większa
dostępność (np. tanie świetlówki energooszczędne)

Wymiana floty transportowej i sprzętu AGD/RTV itp. na energooszczędny
Cel strategiczny
Priorytetem Gminy Brudzew jest redukcja emisji dwutlenku węgla. Stopień redukcji
emisji określany jest w oparciu o prognozę na 2020 rok, która stanowi wariant podstawowy
przy niepodejmowaniu działań z zakresu gospodarki niskoemisyjnej. Wariant docelowy
określa, zatem możliwą wielkość redukcji emisji w stosunku do wariantu podstawowego.
Docelowy poziom emisji (w 2020 roku) powinien wynieść 23 993,54 tCO2/rok, czyli o 1,94%
mniej niż prognozowana emisja w 2020 roku.
Cele szczegółowe
Celem strategicznym jest redukcja emisji dwutlenku węgla, a jego osiągnięcie jest
możliwe poprzez realizację celów szczegółowych. Zdefiniowano następujące cele
szczegółowe:

Wykorzystanie
potencjału
odnawialnych
źródeł
energii
oraz
poprawa
efektywności energetycznej obiektów komunalnych

Modernizacja źródeł ciepła oraz wzrost zastosowania OZE w produkcji energii
użytkowej w sektorze mieszkalnym i rolnym

Zmniejszenie emisji zanieczyszczeń komunikacyjnych

Promocja i edukacja oraz wspieranie idei proekologicznych
Osiągnięcie założonego celu strategicznego jest możliwe poprzez realizację konkretnych
działań w wyznaczonym okresie czasowym tj. do 2020 roku. W niniejszym opracowaniu
wyszczególniono zadania:

Inwestycyjne,

Nieinwestycyjne (edukacyjne).
Zadania, których realizatorem jest Gmina Brudzew zostaną wpisane do Wieloletniej
Prognozy Finansowej Gminy. Pozostałe przedsięwzięcia pochodzą z aktualnych Planów
S t r o n a 8 | 169
Rozwoju lub innych dokumentów określających strategię działania danego podmiotu
i pozostają w gestii ich realizatorów.
1. WSTĘP
1.1. CEL OPRACOWANIA
Plan gospodarki niskoemisyjnej gminy Brudzew to dokument, którego celem jest
określenie wizji rozwoju gminy w kierunku gospodarki niskoemisyjnej, pozwalającej osiągnąć
długofalowe korzyści środowiskowe, gospodarcze i ekonomiczne. Ponadto dokument ten ma
na celu przeprowadzenie analizy możliwych do realizacji przedsięwzięć inwestycyjnych,
których wdrożenie przyczyni się do zmniejszenia zużycia energii, zwiększenia produkcji
energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych, a tym samym do redukcji emisji gazów
cieplarnianych.
Niniejszy dokument jest narzędziem mającym przyczynić się do osiągnięcia celów
określonych w pakiecie klimatyczno-energetycznym do roku 2020, który obejmuje:

Redukcję gazów cieplarnianych

Zwiększenie udziału energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych

Redukcję zużycia energii finalnej, co ma zostać zrealizowane poprzez podniesienie
efektywności energetycznej
Plan gospodarki niskoemisyjnej (PGN) jest dokumentem strategicznym, obejmującym
swoim zakresem obszar terytorialny gminy Brudzew. Na płaszczyźnie regionalnej, działania
przewidziane w PGN zmierzać powinny do poprawy jakości powietrza na obszarach,
na których odnotowano znaczące przekroczenia poziomów dopuszczalnych stężeń
zanieczyszczeń w powietrzu. Natomiast w ujęciu lokalnym zadaniem Planu jest
uporządkowanie działań podejmowanych przez gminę, które pomogą przy realizacji
wymienionym niżej celom:

Dokonanie oceny stanu sytuacji w gminie w zakresie emisji gazów cieplarnianych

Wskazanie tendencji rozwojowych
S t r o n a 9 | 169

Dobór działań, które mogą przyczynić się do redukcji gazów cieplarnianych,
zmniejszenia wykorzystania energii finalnej oraz wzrostu wykorzystania energii ze
źródeł odnawialnych

Wskazanie źródeł finansowania planowanych działań

Wskazanie
podmiotów gminnych
odpowiedzialnych za
realizacje
Planu
Gospodarki Niskoemisyjnej
1.2. PODSTAWY FORMALNE OPRACOWANIA
Wychodząc naprzeciw trendom zmierzającym do redukcji emisji gazów cieplarnianych,
a przede wszystkim w trosce o środowisko naturalne gmina Brudzew na mocy uchwały
nr XXXVIII/208/2013 Rady Gminy Brudzew z dnia 3 grudnia 2013 roku wyraziła wolę
przystąpienia do opracowania i wdrażania planu gospodarki niskoemisyjnej.
Mając na względzie realizację projektu pn. „Opracowanie Planu gospoadrki
niskoemisyjnej dla terenu sześciu gmin powiatu tureckiego: Brudzew, Dobra, Kawęczyn,
Malanów, Turek i Władysławów” zawarta została w dniu 30.12.2013 roku Umowa
Partnerstwa pomiędzy Powiatem Tureckim, a gminą Brudzew, Dobra, Kawęczyn, Malanów,
Turek i Władysławów.
Podstawą formalną opracowania Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla gminy Brudzew
jest umowa zawarta pomiędzy Powiatem Tureckim a firmą NUVARRO z siedzibą w Posadzie
w dniu 18.02.2015 roku.
Sporządzenie Planu Gospodarki Niskoemisyjnej oraz realizacja zawartych w nim
przedsięwzięć wynika z założeń Narodowego Programu Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej
przyjętych przez Radę Ministrów 16 sierpnia 2011 r., które określają wyzwania związanie
ze zmianą klimatu, oraz stworzenie optymalnego modelu gospodarki zorientowanej
na innowacyjność i zdolnej do konkurencji na europejskim i globalnym rynku.
Istotą
sporządzenia
zrównoważonego
Planu
rozwoju
jest
Gospodarki
zapewnienie
Niskoemisyjnej
korzyści
-
zgodnie
ekonomicznych,
z
definicją
społecznych
i środowiskowych płynących z działań obniżania emisji CO2, m.in. poprzez zmniejszenie
S t r o n a 10 | 169
energochłonności, wzrost świadomości obywateli oraz wdrożenie nowych innowacyjnych
technologii, co w konsekwencji spowoduje wzrost konkurencyjności gminy.
Na szczeblu prawa międzynarodowego i krajowego, Polska posiada zobowiązania
redukcji gazów cieplarnianych i zwiększenia wykorzystania źródeł odnawialnych.
W poniższych punktach zostały przedstawione dokumenty, które zostały wykorzystane
w niniejszym opracowaniu.
1.2.1. PRAWO MIĘDZYNARODOWE
Ocieplenie klimatu oraz ciągły wzrost gospodarczy spowodował nasilenie produkcji
gazów cieplarnianych oraz ubożenie złóż nieodnawialnych. Pierwszy raport IPCC dotyczący
obecnych
i
przewidywanych
zmian
klimatu,
spowodował
rozpoczęcie
negocjacji
klimatycznych na forum ONZ, które trwają nieprzerwalnie od 1991r. Istotną kwestią tych
negocjacji stała się ratyfikacja przez państwa protokołu z Kioto (COP3), zobowiązującego
do redukcji emisji gazów cieplarnianych o ok. 5% do 2012r. Kolejnym ważnym aspektem było
sporządzenie pakietu klimatyczno-energetycznego tzw. „3x20%”, w którym to Komisja
Europejska określiła cele państw członkowskich Unii Europejskiej na rok 2020,
które obejmują:

Zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych o 20% do 2020r. w stosunku do roku 1990,

Zwiększenia udziału energii ze źródeł odnawialnych do 20% do 2020r,

Zwiększenia efektywności wykorzystania energii o 20% do 2020r. w porównaniu
do prognozy zapotrzebowania na paliwa i energię.
Powyższe dokumenty stały się główną podstawą do sporządzenia Planu Gospodarki
Niskoemisyjnej, choć nie jedyną. Kolejne, ważne dokumenty, które są ujęte w PGN zostały
przedstawione poniżej.
Dokumenty strategiczne na poziomie globalnym:

Dokument końcowy Konferencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zrównoważonego
rozwoju Rio+20 „Przyszłość jaką chcemy mieć” (2012r.)
Dokument podzielony na 8
części, w których zawarte są kwestie zrównoważonego rozwoju oraz potwierdzono
odpowiedzialność za realizację wcześniej podjętych zobowiązań tj: Deklaracja
S t r o n a 11 | 169
Sztokholmska z 1972r., Deklaracja z Rio z 1992r., Agenda 21 oraz Milenijne Cele
Rozwoju i inne sektorowe porozumienia międzynarodowego.

Ramowa Konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (UNFCCC)
Traktat podpisany w 1992 r. w Rio de Janeiro, określający międzynarodową
współpracę dotyczącą emisji gazów cieplarnianych, ratyfikowana przez Polskę
w 1994r.

Protokół z Kioto do Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian
klimatu (1997r.) – Najważniejszy dokument Ramowej Konwencji Narodów
Zjednoczonych, na jego mocy kraje rozwinięte, zobowiązały się do ograniczenia emisji
gazów cieplarnianych.

Konwencja o różnorodności biologicznej sporządzona w 1992r. w Rio de Janeiro –
umowa
międzynarodowa
określająca
zasady
ochrony
i
korzystania
z bioróżnorodności.

Europejska Konwencja Krajobrazowa sporządzona we Florencji w 2000 r. –
wielostronna umowa dotycząca promowanie działań na rzecz krajobrazu i jego
ochrony.

Konwencja z 1979r. w sprawie transgranicznego zanieczyszczania powietrza
na dalekie odległości (LRTAP) z jej protokółami dodatkowymi – jego celem jest
ograniczenie zanieczyszczeń trwałymi zanieczyszczeniami organicznymi (TZO).
Konwencja określa odpowiednie substancje oraz zasady dotyczące produkcji, importu
i eksportu tych substancji.
Polityka Unii Europejskiej dotycząca ochrony klimatu i gospodarki niskoemisyjnej opiera
się na szeregu dyrektyw, rezolucji i zobowiązań między krajami Unii:

Europa 2020 – Strategia rozwoju na okres od 2010 do 2020 r. Do głównych celów
Europa 2020 należą: ograniczenie emisji gazów cieplarnianych o 20% w stosunku do
poziomu z 1990r.; zwiększenie wykorzystania OZE do 20%, zwiększenie efektywności
energetycznej o 20%.
S t r o n a 12 | 169

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 24 maja 2012 r. w sprawie Europy
efektywnie korzystającej z zasobów (2011/2068(INI)) i związany z nią Plan działań na
rzecz zasobo-oszczędnej Europy zawarty w komunikacie Komisji" (COM(2011)0571).

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 15 marca 2012 r. w sprawie planu
działania prowadzącego do przejścia na konkurencyjną gospodarkę niskoemisyjną
do 2050 r. (2011/2095(INI)) i związana z nią Mapa drogowa do niskoemisyjnej
gospodarki do 2050 r. przedstawiona w Komunikacie Komisji Europejskiej
(COM(2011)0112).

Strategia UE adaptacji do zmiany klimatu (COM(2013)216 wersja ostateczna) –
zawiera wytyczne krajów członkowskich, które są pomocne w tworzeniu ich
krajowych strategii. Mają one przygotować państwa do radzenia sobie ze skutkami
ekstremalnych zjawisk pogodowych.

VII ogólny, unijny program działań w zakresie środowiska do 2020 r. „Dobra jakość
życia z uwzględnieniem ograniczeń naszej planety” (7 EAP) – Program określa trzy
priorytetowe obszary do których należą ochrona środowiska naturalnego
i zwiększenie odporności ekologicznej, przyspieszenie zasobo-oszczędności rozwoju
niskoemisyjnego, oraz ograniczenie zagrożeń dla zdrowia i dobrostanu ludzi.

Nasze ubezpieczenie na życie i nasz kapitał naturalny – unijna strategia ochrony
różnorodności biologicznej na okres do 2020 r. (KOM(2011) 244 wersja ostateczna) określa sześć celów obejmujących główne czynniki utraty różnorodności biologicznej
i umożliwiających zmniejszanie najsilniejszych presji na przyrodę.

Zrównoważona Europa dla lepszego świata: Strategia zrównoważonego rozwoju UE
(KOM(2001) 264 wersja ostateczna) – głównymi celami tego dokumentu jest
ograniczenie zmiany klimatu, negatywnych skutków oraz kosztów, jakie obciążają
środowisko naturalne, ochrona zasobów naturalnych i gospodarowanie nimi.

Horyzont 2020 – program ramowy w zakresie badań naukowych i innowacji
(KOM(2011) 808 wersja ostateczna).
S t r o n a 13 | 169

Dyrektywa 2009/28/WE z dnia 23 kwietnia 2009r. w sprawie promocji stosowania
energii ze źródeł odnawialnych.

Dyrektywa 2012/27/UE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 października
2012r. w sprawie efektywności energetycznej.

Dyrektywa 2010/31/UE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 19 maja 2010r.
w sprawie charakterystyki energetycznej budynków.

Dyrektywa 2009/31/UE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 kwietnia 2009r.
w sprawie geologicznego składowania dwutlenku węgla.

Dyrektywa 2009/29/UE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 kwietnia 2009r.
w celu usprawnienia i rozszerzenia wspólnotowego systemu handlu uprawnieniami
do emisji gazów cieplarnianych.

Dyrektywa 2008/50/EC, o jakości powietrza CAFE – celem tej dyrektywy jest między
innymi ocena jakości powietrza w państwach członkowskich na podstawie wspólnych
metod i kryteriów krajów europejskich, zapewnienie udostępniania informacji
na temat jakości powierza społeczeństwu oraz promowanie współpracy pomiędzy
państwami członkowskimi w zakresie ograniczania zanieczyszczenia powietrza.

Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady Nr 2009/406/WE z dnia 23 kwietnia 2009r.
w sprawie wysiłków podjętych przez państwa członkowskie, zmierzających
do zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych w celu realizacji do roku 2020
zobowiązań Wspólnoty dotyczących redukcji emisji gazów cieplarnianych.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 14 marca 2013r. w sprawie planu
działania w dziedzinie energii do 2050 r., przyszłości z energią.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 21 maja 2013r. w sprawie bieżących
wyzwań i szans związanych z energią odnawialną na europejskim wewnętrznym
rynku energii.

Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu
Ekonomicznego – Społecznego i Komitetu Regionów z 23 grudnia 2013r. „Wspólne
dążenie do osiągnięcia konkurencyjnej i zasobo-oszczędnej mobilności w miastach”.
S t r o n a 14 | 169

Zielona księga Komisji Europejskiej pt. „Ramy polityki w zakresie klimatu i energii
do roku 2030”.

Biała księga Komisji pt. „Plan utworzenia jednolitego europejskiego obszaru
transportu – dążenie do osiągnięcia konkurencyjnego i zasobo-oszczędnego systemu
transportu”
1.2.2. PRAWO POLSKIE
Regulacje prawne mające wpływ na planowanie energetyczne w Polsce można znaleźć
w
kilkunastu
aktach
prawnych.
Planowanie
energetyczne,
zgodne
z
aktualnie
obowiązującymi regulacjami, realizowane jest głównie na szczeblu gminy.
Sporządzenie Planu Gospodarki Niskoemisyjnej nie jest obecnie wymagane żadnym
przepisem prawa. Rozwój gospodarki niskoemisyjnej jest realizacją zasady zrównoważonego
rozwoju, zapisanej w Konstrukcji RP w art. 5 (Dz. U. 1997 nr 78 poz. 483), stanowiącym, iż RP
zapewnia ochronę środowiska, kierując się właśnie tą zasadą.
Potrzeba opracowania Planu jest zgodna z polityką Polski i wynika z Założeń Narodowego
Programu Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej, przyjętych przez Radę Ministrów 16 sierpnia
2011 roku oraz wynika z zachęt finansowych proponowanych przez Narodowy Fundusz
Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Najważniejsze akty prawne wspierające idee poprawy efektywności i ograniczenia emisji
do powietrza:

Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2013 poz. 1232
z późn. zm.) – w prawie ochrony środowiska można wskazać kilka instrumentów,
dotyczących niskiej emisji. Dział II poświęcony jest ochronie powietrza. Artykuły
w tym dziale dotyczą kluczowych zmian związanych z wdrażaniem Dyrektywy
2008/50WE (CAFE). Ponadto wprowadzono przepisy sankcyjne za uchybienia
w zakresie przygotowania i realizacji programów ochrony powietrza oraz planów
działań krótkoterminowych.
S t r o n a 15 | 169

Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o efektywności energetycznej (Dz. U. 2011 nr 94
poz. 551 z późn. zm.) - oznacza stosunek uzyskanej wielkości efektu użytkowego
danego obiektu, urządzenia technicznego lub instalacji, w typowych warunkach ich
użytkowania lub eksploatacji, do ilości zużycia energii przez ten obiekt, urządzenie
techniczne lub instalację, niezbędnej do uzyskania tego efektu.

Ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów
(Dz.U. z 2014 r., poz. 712) – Określa zasady finansowania ze środków Funduszu
Termomodernizacji
i
Remontów
części
kosztów
przedsięwzięć
termomodernizacyjnych i remontowych. Na mocy ustawy z tytułu realizacji
przedsięwzięcia
termomodernizacyjnego
zmniejszającego
zapotrzebowanie
na energię o określoną wartość, inwestorowi przysługuje premia na spłatę części
kredytu zaciągniętego na przedsięwzięcie termomodernizacyjne, zwana „premią
termomodernizacyjną”.

Ustawa z dnia 20 lutego 2015 r. O odnawialnych źródłach energii (Dz. U. z 2015, poz.
478) - Głównym efektem ustawy jest realizacja celów w zakresie rozwoju
odnawialnych źródeł energii wynikających z dokumentów rządowych przyjętych przez
Radę Ministrów, tj. Polityki Energetycznej Polski do 2030 roku oraz Krajowego Planu
Działania w Zakresie Energii ze Źródeł Odnawialnych. Ważnym efektem przyjęcia
ustawy o odnawialnych źródłach energii jest wyodrębnienie i usystematyzowanie
mechanizmów wsparcia dla energii z OZE zawartych dotychczas w przepisach ustawy
z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo Energetyczne [Dz. U. z 2012 r., poz. 1059, z późn.
zm.].

Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 – Prawo energetyczne (Dz. U. z 2012 poz. 1059
z późn. zm.) – Prawo energetyczne ma na celu uporządkowanie oraz uproszczenie
obowiązujących przepisów, wprowadzenie nowatorskich rozwiązań podyktowanych
rozwojem rynku energii i rynków ciepła oraz ochroną odbiorców. Prawo
energetyczne reguluje racjonalizacje zużycia energii w instytucjach publicznych
i prywatnych świadczących usługi społeczeństwu oraz zmniejszenie energochłonności
gospodarki.
S t r o n a 16 | 169

Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2013 poz. 1409 z późn. zm.)
- Ustawa reguluje sprawy związane m.in. z obowiązkiem sporządzenia charakterystyki
energetycznej budynków

Ustawa z dnia 29 sierpnia 2014 r o charakterystyce energetycznej budynków (Dz.U.
z 2014 poz. 1200) – Określa zasady sporządzenia świadectw charakterystyki
energetycznej, kontroli systemu ogrzewania i systemu klimatyzacji, a także sposobu
opracowania krajowego planu działania mającego na celu zwiększenie liczby
budynków o niskim zużyciu energii.

Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnieniu informacji o środowisku i jego
ochronie udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania
na środowisko (Dz. U. z 2013 poz. 1235) – Ustawa obejmuje zasady postępowania
w sprawach udostępnienia informacji o środowisku i jego ochronie, oceny
oddziaływania na środowisko, i transgranicznego oddziaływania na środowisko. A także
zasady udziału społeczeństwa w ochronie środowiska.

Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. 2013 nr 0 poz. 21 z późn. zm.) Ustawa określa środki służące ochronie środowiska, życia i zdrowia ludzi zapobiegające
i zmniejszające negatywny wpływ na środowisko oraz zdrowie ludzi wynikający
z wytwarzania odpadów i gospodarowania nimi oraz ograniczające ogólne skutki
użytkowania zasobów i poprawiające efektywność takiego użytkowania.
Dokumenty strategiczne na poziomie kraju:
•
Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju, Polska 2030, Trzecia fala nowoczesności
(MAiC styczeń 2013 r.) - dokument określający główne trendy, wyzwania, i scenariusze
rozwoju
społeczno-gospodarczego
kraju
oraz
kierunki
przestrzennego
zagospodarowania kraju, z uwzględnieniem zasady zrównoważonego rozwoju,
obejmujący okres co najmniej 15 lat.

Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 (KPZK) - Jest to najważniejszy
dokument dotyczący ładu przestrzennego Polski. Jego celem strategicznym jest
efektywne wykorzystanie przestrzeni kraju i jej zróżnicowanych potencjałów
S t r o n a 17 | 169
rozwojowych do osiągnięcia: konkurencyjności, zwiększenia zatrudnienia i większej
sprawności państwa oraz spójności społecznej, gospodarczej i przestrzennej w długim
okresie.
• Średniookresowa Strategia Rozwoju Kraju (ŚSRK) – Strategia Rozwoju Kraju 2020 - to
kluczowy dokument w perspektywie średniookresowej, określający cele strategiczne
rozwoju kraju do 2020 roku, fundamentalny dla określenia działań rozwojowych
w ramach przyszłej perspektywy finansowej UE na lata 2014-2020.
• Programowanie perspektywy finansowej 2014-2020 – Umowa Partnerstwa (MIR
21.05.2014 r.) - to najważniejszy dokument określający strategię inwestowania nowej
puli funduszy europejskich w ramach polityki spójności, wspólnej polityki rolnej
oraz wspólnej polityki rybołówstwa.
• Strategia Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko, perspektywa do 2020r. (BEiŚ),
Warszawa 2014r. - Głównym celem strategii jest zapewnienie wysokiej jakości życia
obecnym
i
przyszłym
pokoleniom,
z
uwzględnieniem
ochrony
środowiska,
oraz stworzenie warunków do zrównoważonego rozwoju nowoczesnego sektora
energetycznego,
zdolnego
zapewnić
Polsce
bezpieczeństwo
energetyczne
oraz konkurencyjną i efektywną gospodarkę.
• Polityka Energetyczna Polski do 2030 r. Ministerstwo Gospodarki, listopad 2009r.Wyznacza ona cele na poziomie krajowym i określa kierunki rozwoju energetyki
państwa, prognozuje zapotrzebowanie na energię oraz programuje działania
wykonawcze do roku 2012, które skutkować mają wypełnieniem międzynarodowych
zobowiązań z zakresu ochrony środowiska. W dokumencie podkreślono potrzebę
rozwoju odnawialnych źródeł energii
• Założenia Narodowego Programu Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej - opracowanie
stanowi odpowiedź na konieczność przestawienia polskiej gospodarki na gospodarkę
niskoemisyjną, która wynika ze zobowiązań, jakie Polska podjęła na szczeblu prawa
międzynarodowego. Program będzie zatem uwzględniał wytyczne najważniejszych
dokumentów
Unii
Europejskiej
dotyczących
niskoemisyjną.
S t r o n a 18 | 169
przechodzenia
na
gospodarkę
• Krajowy Plan działań w zakresie energii ze źródeł odnawialnych - Określa on krajowe
cele w zakresie udziału energii ze źródeł odnawialnych zużyte w sektorze
transportowym, sektorze energii elektrycznej, sektorze ogrzewania i chłodzenia
w 2020 r., uwzględniając wpływ innych środków polityki efektywności energetycznej
na końcowe zużycie energii oraz odpowiednie środki, które należy podjąć dla
osiągnięcia krajowych celów ogólnych w zakresie udziału OZE w wykorzystaniu energii
finalnej.
• Drugi Krajowy Plan Działań Dotyczący Efektywności Energetycznej - został
przygotowany w związku z obowiązkiem przekazywania Komisji Europejskiej
sprawozdań na podstawie dyrektywy 2006/32/WE w sprawie efektywności końcowego
wykorzystania energii i usług energetycznych. Dokument ten zawiera opis
planowanych środków poprawy efektywności energetycznej ukierunkowanych
na końcowe wykorzystanie energii w poszczególnych sektorach gospodarki.
• Polityka Ekologiczna Państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016 Polityka ekologiczna to dokument strategiczny, który przez określenie celów
i priorytetów ekologicznych wskazuje kierunek działań koniecznych dla zapewnienia
właściwej ochrony środowisku naturalnemu.
• Polityka Klimatyczna Polski pozwoli na wywiązanie się ze zobowiązań wynikających
z Konwencji. Wymaga 6% redukcję emisji gazów cieplarnianych w stosunku do roku
bazowego 1988 Polska może osiągnąć bez poniesienia dodatkowych kosztów. Możliwe
jest jednak osiągnięcie aż 40% redukcji do 2020 roku. W tym wypadku niezbędne jest
jednak prowadzenie polityki energetycznej, przemysłowej i leśnej, a także zwiększenie
zastosowania odnawialnych źródeł energii.
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy Brudzew wykazuje w swoich zapisach zgodność
z poniższymi dokumentami strategicznymi opracowanymi na poziomie regionalnym:

Uchwała Nr XXXIX/769/13 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 25
listopada 2013 r. w sprawie „Programu ochrony powietrza dla strefy
wielkopolskiej” – Jest to dokument przygotowany w celu określenia działań, których
realizacja ma doprowadzić do osiągniecia wartości dopuszczalnych lub docelowych
S t r o n a 19 | 169
substancji w powietrzu. Wskazanie właściwych działań wymaga zidentyfikowania
przyczyn ponadnormatywnych stężeń oraz rozważenia możliwych sposobów ich
likwidacji. Jest elementem polityki ekologicznej regionu. Stąd zaproponowane
w nim działania muszą być zintegrowane z istniejącymi planami, programami,
strategiami, innymi słowy muszą wpisywać się w realizację celów makro-skalowych
oraz celów regionalnych i lokalnych. Konieczne jest przy tym uwzględnienie
uwarunkowań gospodarczych, ekonomicznych i społecznych.
Podstawowymi działaniami wskazanymi w Programie do realizacji na terenie
całej strefy wielkopolskiej są:
1. Ograniczenie emisji z indywidualnych systemów grzewczych poprzez
likwidację
starych
kotłów
(poprzez
podłączenie
do
sieci
cieplnej
lub zastosowanie ogrzewania elektrycznego) lub ograniczenie emisji (poprzez
zmianę paliwa, wymianę kotłów na nowe niskoemisyjne).
2. Ograniczenie zużycia produkowanej energii i poprzez to ograniczenie emisji
na obszarze przekroczeń poprzez termoizolację budynków.
3. Wykorzystanie alternatywnych źródeł energii w postaci kolektorów
słonecznych, pomp ciepła lub wykorzystania energii wiatru, które stanowiłyby
uzupełniające źródła pozyskiwania energii cieplnej.
4. Poprawę stanu dróg istniejących – utwardzenie poboczy w celu redukcji
wtórnego unosu pyłu drogowego.
5. Budowę obwodnic, w celu wyprowadzenia emisji poza obszary o gęstej
zabudowie.
6. Utrzymanie działań ograniczających emisję wtórną pyłu poprzez regularne
utrzymanie czystości nawierzchni (czyszczenie metodą mokrą).
7. Zmianę środków transportu komunikacji miejskiej zasilanych olejem
napędowym na autobusy zasilane alternatywnym paliwem gazowym CNG.
8. Tworzenie przyjaznych dla środowiska stref ograniczonego transportu,
popularyzację transportu miejskiego oraz cyklistów.
S t r o n a 20 | 169
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej jest w pełni skorelowany z Programem ochrony
powietrza. Wszystkie działania przewidziane w Planie zostały zweryfikowane
pod względem zgodności z Programem oraz wpływu na realizację założonych w nim
celów.
 Program Ochrony Środowiska Dla Województwa Wielkopolskiego na lata 2012-2015
Wojewódzkie
programy
ochrony
środowiska
realizują
założenia
polityki
ekologicznej państwa. Przedmiotowy dokument diagnozuje stan środowiska
naturalnego
województwa
wielkopolskiego,
wskazuje
cele,
kierunki
działań
oraz zadania, których realizacja przyniesie poprawę jego stanu i przyczyni się
do ochrony jego zasobów zarówno biotycznych jak i abiotycznych.
Program ustanowił cele perspektywiczne, pełniące rolę osi priorytetowych, które
wyznaczają grupy celów realizacyjnych. Plan Gospodarki Niskoemisyjnej będzie
wpisywał się w następujące cele i kierunki działań w zakresie ochrony powietrza
i odnawialnych źródeł energii:
1. Spełnienie wymagań prawnych w zakresie jakości powietrza oraz standardów
emisyjnych z instalacji, wymaganych przepisami prawa:
a) Osiągnięcie poziomów dopuszczalnych i docelowych niektórych substancji
w powietrzu poprzez wdrożenie programów ochrony powietrza.
b) Wzmocnienie systemu monitoringu powietrza.
c)
Ograniczenie niskiej emisji ze źródeł komunalnych, w tym eliminowanie węgla,
jako paliwa w lokalnych kotłowniach i gospodarstwach domowych
i zastępowanie go innymi, bardziej ekologicznymi nośnikami ciepła, w tym
odnawialnych źródeł energii (np. wody geotermalne, energia słoneczna,
energia wiatrowa, energia biomasy z lokalnych źródeł).
d) Termomodernizacja
budynków
użyteczności
mieszkalnych.
S t r o n a 21 | 169
publicznej
i
budynków
e) Wprowadzanie zintegrowanej gospodarki energetycznej w miastach poprzez
wykorzystanie do celów komunalnych ciepła odpadowego z elektrociepłowni
i kotłowni zakładowych.
f)
Zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii.
g) Modernizacja układów technologicznych ciepłowni i elektrociepłowni, w tym
wprowadzanie nowoczesnych technik spalania,
h) Instalowanie urządzeń do redukcji zanieczyszczeń powstałych w procesie
spalania, a także poprawa sprawności obecnie funkcjonujących urządzeń
redukujących zanieczyszczenia.
2. Kształtowanie
wielkopolskiego,
postaw
ekologicznych
zagwarantowanie
mieszkańców
szerokiego
dostępu
województwa
do
informacji
o środowisku oraz zrównoważona polityka konsumpcyjna.
3. Kształtowanie harmonijnej struktury funkcjonalno-przestrzennej województwa,
sprzyjającej równoważeniu wykorzystania walorów przestrzeni z rozwojem
gospodarczym, wzrostem jakości życia i trwałym zachowaniem wartości
środowiska.
4. Wdrożenie mechanizmów zapewniających aktywizację rynku na rzecz ochrony
środowiska.
 Uchwała nr XXIX/559/12 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 17 grudnia
2012 roku - Strategia rozwoju województwa wielkopolskiego do 2020 roku.
Strategia rozwoju województwa jest dokumentem strategicznym, wyznaczającym
główne kierunki rozwoju regionu. Jest to podstawowe narzędzie prowadzonej
przez samorząd województwa polityki regionalnej. Strategia stanowi ważny element
polityki regionalnej – uwzględnia zapisy dokumentów krajowych (np. Krajową Strategię
Rozwoju Regionalnego, Koncepcję Przestrzennego Zagospodarowania Kraju, strategie
sektorowe i inne dokumenty rządowe powiązane z rozwojem regionalnym) oraz zasady
europejskiej polityki regionalnej.
S t r o n a 22 | 169
Działania planowane w niniejszym Planie Gospodarki Niskoemisyjnej będą
wpisywać się w następujące cele operacyjne:
Cel strategiczny 2. Poprawa stanu środowiska i racjonalne gospodarowanie jego
zasobami:
a) Cel
2.4.
Wykorzystanie,
racjonalizacja
gospodarki
zasobami
kopalin
oraz ograniczanie skutków ich eksploatacji
b) Cel 2.5. Ograniczanie emisji substancji do atmosfery
c) Cel 2.10. Promocja postaw ekologicznych
 Strategia wzrostu efektywności energetycznej i rozwoju odnawialnych źródeł energii
w Wielkopolsce na lata 2012-2020
Strategia wzrostu efektywności energetycznej i rozwoju odnawialnych źródeł energii
w Wielkopolsce na lata 2012-2020 jest zatem jedną z ważniejszych strategii
sektorowych
dla
Wielkopolski,
przygotowaną
w
ramach
zadań
samorządu
województwa. Celem Strategii jest nakreślenie ogólnych kierunków działań
Województwa Wielkopolskiego w zakresie wzrostu efektywności energetycznej
i rozwoju odnawialnych źródeł energii na lata 2012-2020, umożliwiających
zrównoważony rozwój gospodarczy regionu, poprawę jakości życia i bezpieczeństwa
energetycznego mieszkańców oraz wypełnianie zobowiązań wynikających z przyjętego
przez Polskę pakietu klimatyczno-energetycznego.
W Strategii określono, że Wielkopolska będzie regionem:

O znaczącym udziale lokalnie wytwarzanej energii odnawialnej w bilansie
energetycznym regionu,

Efektywnym energetycznie,

Rozwijającym się w zgodzie z zasadami zrównoważonego rozwoju,

Konkurencyjnym gospodarczo w sektorze odnawialnych źródeł energii,
S t r o n a 23 | 169

Ze świadomym ekologicznie społeczeństwem,

W którym rozwijane będą nowe technologie wytwarzania energii ze źródeł
odnawialnych oraz zwiększania efektywności energetycznej.
Główne cele i założenia Planu Gospodarki Niskoemisyjnej będą również zgodne
z priorytetami wyznaczonymi na szczeblu powiatu i gminy, które zostały określone
w poniższych dokumentach strategiczno-planistycznych:

Program Ochrony Środowiska Gminy Brudzew na lata 2008-2011 z perspektywą
na lata 2012-2015
Samorząd gminny na mocy art. 17. Ust. 1 Ustawy Prawo ochrony środowiska
obligatoryjnie powinien posiadać Program Ochrony Środowiska.
Ten strategiczny dokument, pełni przede wszystkim funkcję bazy informacji o stanie
środowiska
w
gminie,
jednocześnie
umożliwiając
lepsze
i
bardziej
racjonalne
gospodarowanie zasobami środowiska przyrodniczego.
W celu realizacji polityki ekologicznej państwa, zostały w nim ujęte takie zagadnienia jak:
1) cele ekologiczne gminy,
2) priorytety ekologiczne gminy,
3) rodzaj i harmonogram działań proekologicznych w gminie,
4) środki niezbędne do osiągnięcia celów, w tym mechanizmy prawno-ekonomiczne i środki
finansowe w gminie.
Na lata 2008-2015 Gmina wyznaczyła listę przedsięwzięć z zakresu ochrony przyrody,
których cele zdefiniowano w następujący sposób:
- zrównoważony rozwój gospodarczy,
- poprawa bezpieczeństwa ruchu,
- zwiększenie bioróżnorodności,
- poprawa świadomości ekologicznej mieszkańców,
- wdrażanie dobrych praktyk w rolnictwie,
- minimalizacja obciążeń dla środowiska.
S t r o n a 24 | 169
Przedsięwzięcia wskazane w Programie Ochrony Środowiska dotyczą obszarów takich
jak:
1. Tereny rolne i leśne
2. Wody podziemne i kopaliny
3. Energetyka odnawialna
4. Gospodarka wodno-ściekowa
Kluczowym zagadnieniem z punktu widzenia Planu gospodarki niskoemisyjnej jest aspekt
ochrony powietrza. Dokonując analizy zapisów ujętych w Programie Ochrony Środowiska dla
Gminy Brudzew można wyciągnąć wnioski iż działania zmniejszające emisję powinny
zmierzać w kierunku likwidacji wysokoemisyjnych indywidualnych źródeł ciepła, zmniejszenia
uciążliwości spowodowanej przez ciągi komunikacyjne.
Istotny jest także fakt, iż jednym z głównych emitorów zanieczyszczeń na terenie
Brudzewa jest PAK Kopalnia Węgla Brunatnego „Adamów” S.A. oraz Gospodarstwo
Hodowlano-Produkcyjne w miejscowości Smolina.

Strategia Rozwoju Społeczno – Gospodarczego Gminy Brudzew 2003-2013
Dokument planistyczny, określający strategię gminy w perspektywie kilkunastu lat,
a także opisujący sytuację społeczno-gospodarczą gminy z uwzględnieniem kierunków
rozwoju.
Misja Gminy Brudzew została sformułowana w następujący sposób:
„Obszar samorządności opartej na zrównoważonym rozwoju, którego podstawą jest wysoki
standard życia mieszkańców oraz pełna infrastruktura dla rozwoju małej przedsiębiorczości
i pełnego zakresu usług. Wielkopolska gmina z dobrą infrastrukturą rekreacyjną
i wypoczynkową oparta na istniejących zasobach krajobrazowych i terenach pokopalnianych.
Obszar bezpieczny i z pełną ofertą kulturalną skierowaną do lokalnej społeczności”
W Strategii przedstawiono mocne i słabe strony gminy Brudzew.
Do pozytywnych stron zaliczono m.in.:
- infrastrukturę szkół
- komunikację
S t r o n a 25 | 169
- rolnictwo
- drogi
- budżet gminy
- złoża węgla brunatnego
- bliskość autostrady
- rozwiniętą infrastrukturę techniczną
Do negatywnych stron zaliczono m.in.:
- wysokie bezrobocie
- brak gazociągu
W Strategii przeanalizowano także poszczególne obszary (przestrzeń, ochrona
środowiska, społeczność, infrastruktura, gospodarka) pod kątem ich wpływu, a także
ważności na rozwój społeczno – gospodarczy gminy.
Do celów i kierunków działań w zakresie ochrony środowiska, ekologii, infrastruktury
technicznej zaliczono:
- działania związane ze stworzeniem sprawnego systemu gospodarki odpadami,
- stworzenie kompleksowej ochrony środowiska naturalnego,
- przeciwdziałanie zanieczyszczeniom w środowisku naturalnym,
- działania w kierunku edukacji ekologicznej,
- działania związane z usprawnieniem i uporządkowaniem gospodarki wodno – kanalizacyjnej
w gminie,
- stworzenie warunków do rozwoju nowych inwestycji,
- wspieranie rozwoju przedsiębiorstw ( w tym także rolnych),
- wsparcie dla rozwoju sportu, rekreacji i turystyki,
- poprawa bezpieczeństwa.
S t r o n a 26 | 169

Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy
Brudzew (2007)
Dokument obejmujący zasięgiem cały obszar w granicach administracyjnych gminy
Brudzew. Określa politykę przestrzenną gminy. W 2007 r. nastąpiła zmiana w Studium
polegająca na ustaleniu nowych terenów dla rozwoju rolnictwa, zabudowy mieszkalnej,
działalności gospodarczej oraz turystyki. Wiodącą funkcją gospodarczą w Gminie jest
wydobycie węgla brunatnego, powodując tym samym degradację środowiska naturalnego.
W strukturze przyrodniczo - krajobrazowej wydzielono tereny pełniące następujące
funkcje:
1. Rejon Zachodni – leśno – rekreacyjny i eksploatacji kruszyw
2. Rejon Zachodni – Galew, Wincentów, Chrząblice – rolno – hodowlany
3. Rejon Centralny – Brudzew, Marulew, Krwony – rolniczy charakter
4. Rejon Północno – Wschodni –Dąbrowa, Kaszubów, Kuźnica Janiszewska – rolno –
hodowlany
5. Rejon Wschodni – Dąbrowa, Kazubów, Kuźnica Janiszewska – rolno-hodowlany
6. Rejon Przemysłowy, Eksploatacji Węgla Brunatnego – Janiszew, Koźmin, Praksedów,
Janów, Głowy, Kwiatków
Główne plany ujęte w Studium dotyczą obszarów, na których prowadzone jest:
- wydobycie węgla brunatnego i dalsza rekultywacja terenów pokopalnianych,
- terenów prawnie chronionych,
- obszarów wiejskich,
- ochrony wód,
- komunikacji,
- dziedzictwa kulturowego.
S t r o n a 27 | 169
Wiodącą funkcją w Gminie jest wykorzystanie terenu w celach rozwoju przemysłu,
eksploatacji węgla, rolnictwa, turystyki i rekreacji.
W Gminie wydzielono sfery zagospodarowania przestrzennego:
1. sfera rozwoju wielofunkcyjnego
2. sfera intensywnego rozwoju gospodarki rolnej
3. sfera leśno – eksploatacyjna
4. sfera eksploatacji powierzchniowej
5. sfera rolniczo – przemysłowa
W dokumencie dopuszcza się lokalizację elektrowni wiatrowych w miejscach najbardziej
sprzyjającym ich powstaniu.

Informacja O Stanie Środowiska i Działalności Kontrolnej Wielkopolskiego
Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska w Powiecie Tureckim (2013)
Celem dokumentu jest przedstawienie stanu środowiska naturalnego w powiecie
tureckim oraz wyników z działalności kontrolnej.
Gmina Brudzew należy do jednego Związku Międzygminnego:
- Związek Gmin Powiatu Tureckiego z siedzibą w Turku – realizując działania z zakresu
infrastruktury drogowej, oświatowej, kulturowej i społecznej
Monitoring jakości powietrza w powiecie tureckim przeprowadzono pod kątem
występowania zanieczyszczeń dwutlenkiem siarki oraz tlenkiem azotu. Pod kątem
zanieczyszczeń powietrza obszar gminy Brudzew zalicza się do klasy A- w obszarze danego
terenu nie zanotowano przekroczeń substancji szkodliwych dla otoczenia, z wyjątkiem
benzopirenu.
Badaniu zostały poddane także wody powierzchniowe, wody podziemne, jakość gleby
i ziemi, monitoring hałasu i pól elektromagnetycznych, gospodarka odpadami.
S t r o n a 28 | 169

Zintegrowana Strategia Rozwoju Gospodarczego Gmin Powiatu Tureckiego na lata
2015-2025
Strategia jest dokumentem, który wskazuje na sytuację społeczno-gospodarczą danego
regionu, dodatkowo uwzględniając kierunki rozwoju. Cele i zadania pozwolą na poprawę
jakości życia i podniesienie konkurencyjności analizowanego obszaru.
Strategia składa się z czterech komponentów:
1. Komponent społeczny
2. Komponent gospodarczy
3. Komponent infrastrukturalny
4. Komponent zagospodarowania przestrzennego, środowiska, kultury i turystyki
Planowane projekty strategiczne w zakresie ochrony środowiska, efektywności
energetycznej przedstawiono w formie celów i konkretnych działań:
CEL STRATEGICZNY III – stworzenie warunków do rozwoju gospodarczego powiatu przez
zapewnienie dostępu do wysokiej jakości infrastruktury
1. Poprawa dostępności komunikacyjnej (terenów inwestycyjnych) przez budowę,
modernizację dróg lokalnych
Zadania: budowa, modernizacja i naprawa dróg powiatowych, a także budowa ciągów
pieszo-rowerowych.
2. Poprawa warunków mieszkaniowych i inwestycyjnych poprzez kompleksowe wyposażenie
w infrastrukturę techniczną terenów gmin powiatu tureckiego
Zadania: Poprawa warunków mieszkaniowych i inwestycyjnych poprzez kompleksowe
wyposażenie w infrastrukturę techniczną terenów gmin powiatu tureckiego ( Uzbrojenie
terenów mieszkaniowych i inwestycyjnych w infrastrukturę komunalną - wodociąg,
kanalizacja, sieć gazowa, sieć elektroenergetyczne, budowa ścieżek rowerowych,
modernizacja i montaż oświetlenia ulicznego)
3. Poprawa efektywności energetycznej obiektów powiatu tureckiego przez wykorzystanie
odnawialnych źródeł energii
S t r o n a 29 | 169
Termomodernizacja budynków publicznych i mieszkalnych (urzędów, placówki oświatowe,
ośrodków zdrowia, osiedli mieszkaniowych itp.)
Zadania:
– Wymiana energochłonnych instalacji oświetleniowych w obiektach publicznych
i mieszkalnych (urzędach, szkół, ośrodków zdrowia, osiedli mieszkaniowych itp.)
– Instalacja ogniw fotowoltaicznych na obiektach użyteczności publicznej oraz mieszkalnych
(urzędach, szkół, ośrodków zdrowia, osiedli mieszkaniowych itp.)
– Budowa energooszczędnego oświetlenia ulicznego w ciągach dróg powiatowych
i gminnych
– Budowa instalacji do produkcji energii elektrycznej i ciepła z OZE
4. Budowa farm fotowoltaicznych jako efektywne wykorzystanie alternatywnych źródeł
energii
Zadania:
– Budowa farm fotowoltaicznych na zrekultywowanych terenach pokopalnianych
1.3. ZAKRES OPRACOWANIA
Zakres Planu został określony według wytycznych Narodowego Funduszu Ochrony
Środowiska i Gospodarki Wodnej. Plan Gospodarki Niskoemisyjnej obejmuje m.in.:

Opis stanu obecnego

Wyniki bazowej inwentaryzacji emisji dwutlenku węgla

Prognozę emisji dwutlenku węgla w roku 2020

Identyfikację obszarów problemowych

Analiza SWOT

Wskazanie celów strategicznych i szczegółowych

Działania i zadania zaplanowane na cały okres objęty Planem

Finansowanie przedsięwzięć

System monitoringu i oceny
S t r o n a 30 | 169

Odziaływanie na środowisko planu i zadań w nim założonych
Przy opracowaniu Planu Gospodarki Niskoemisyjnej wzięto pod uwagę następujące
założenia:

Plan obejmuje cały obszar geograficzny gminy Brudzew,

W planie skoncentrowano się na działaniach niskoemisyjnych oraz poprawie
efektywności energetycznej z wykorzystaniem OZE,

Uwzględniono współuczestnictwo podmiotów będących producentami (ENERGA
Operator), oraz odbiorcami energii (podmioty przemysłowe, gospodarstwa domowe,
podmioty publiczne, transport),

Plan obejmuje obszary, w których władze lokalne mają wpływ na zużycie energii
w perspektywie długoterminowej (w tym planowanie przestrzenne),

W Planie przewidziano działania mające wpływ na zmiany postaw konsumpcyjnych
użytkowników energii,

Zapewniono spójność Planu Gospodarki Niskoemisyjnej z opracowanymi bądź
tworzonymi dokumentami strategicznymi i planistycznymi.
S t r o n a 31 | 169
2. CHARAKTERYSTYKA GMINY
2.1. LOKALIZACJA GMINY
Gmina Brudzew jest gminą wiejską położoną we
wschodniej części województwa wielkopolskiego, około 130140 km na wschód od Poznania i około 24-40 km od Konina
w powiecie tureckim, przy granicy woj. Wielkopolskiego z woj.
Łódzkim. Gmina Brudzew graniczy z gminami:

Kościelec – od północy

Władysławów – od zachodu

Turek i Przykona – od południa

Dąbie i Uniejów – od wschodu.
Rysunek nr 1. Lokalizacja gminy
Brudzew na tle powiatu
tureckiego,
źródło: wikipedia.org
Powierzchnia gminy to 112,72 km2, co stanowi 12,19% powiatu tureckiego, oraz 0,38%
województwa wielkopolskiego. W skład obszaru gminy wchodzą:
Tabela nr 1. Skład powierzchni gminy Brudzew
Skład obszaru gminy:
Użytki rolne ogółem, w tym:
- grunty orne
- sady
- łąki
- pastwiska
Lasy i grunty leśne ogółem
Pozostałe grunty i nieużytki
ogółem
Ogółem
Ilość [ha]
76,59
57,37
0,27
9,81
9,14
22,06
14,07
Skład procentowy do
ogólnej powierzchni
gminy:
67,95%
50,90%
0,24%
8,70%
8,11%
19,57%
12,48%
112,72
100%
Źródło: „Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Brudzew 2003 – 2013 raport
W obrębie gminy Brudzew istnieją 23 sołectwa, do których zalicza się: Bogdałów,
Bratuszyn, Brudzew, Brudzyń, Cichów, Chrząblice, Dąbrowa, Galew, Głowy, Izabelin,
S t r o n a 32 | 169
Janiszew, Janów, Kolnica, Kozubów, Koźmin, Krwony, Kuźnica Janiszewska, Kwiatków,
Marulew, Olimpia, Podłużyce, Tarnowa i Wincentów.
2.2. ŚRODOWISKO NATURALNE
Gmina Brudzew leży na Wysoczyźnie Tureckiej, która stanowi północno-wschodnią część
Niziny Południowo wielkopolskiej. Obszar gminy Brudzew jest silnie zróżnicowany pod
względem fizjograficznym.
Najważniejszym czynnikiem różnicującym teren jest rzeźba, efekt działalności wodno –
lodowcowej, klimatu i współczesnych procesów rzeźbotwórczych (erozja, działalność
gospodarcza człowieka). W części zachodniej gminy można wydzielić strefę Pagórków
Złotogórskich (Wzgórza Dąbrowickie i Szadowskie Góry) przechodzące poprzez wysoczyznę
i poziomy terssowe w części środkowej od płaskiej i monotonnej powierzchni doliny Warty
w części wschodniej gminy, stanowiącej fragment Kotliny Uniejowskiej. Pagórki Złotogórskie
charakteryzują się bardzo dużą zmiennością rzeźby, dużymi wysokościami względnymi (20 –
57 m) i zróżnicowanymi spadkami sięgającymi znacznych wartości (do 30 – 35 %).
Obszar wysoczyzny jest wyrównany, płaski o niewielkim nachyleniu w kierunku północno
– wschodnim, rozcięty dolinami małymi cieków (Struga Brudzewska, Kiełbaska). Dolina warty
nachylona w kierunku północnym wykorzystywana jest również przez mniejsze rzeki
(Teleszyna, Struga Janiszewska).
S t r o n a 33 | 169
Rysunek nr 2. Tereny chronione na obszarze gminy Brudzew
Źródło: http://geoserwis.gdos.gov.pl
Na terenie gminy Brudzew występują dwa rodzaje surowców o dużym znaczeniu:
- węgiel brunatny;
- kruszywa budowlane.
Węgiel
brunatny
wieku
trzeciorzędowego
występuje
w
złożu
„Bogdałów”
eksploatowanym od 1977 roku i „Koźmin”, którego zasoby przemysłowe wynoszą ok. 20 mln
ton. Złoża kruszyw budowlanych znajdują się w północno – zachodniej części gminy –
aktualnie eksploatowane.
W wyniku działalności górniczej ok. 2/3 powierzchni gminy znajduje się w strefie leja
depresyjnego odkrywek Władysławów i Bogdałów. Przy uwzględnieniu projektowanej
odkrywki „Koźmin” w zasięgu leja znajduje się cała gmina. Oznacza to pogorszenie warunków
glebowych i wystąpienie tendencji stepowania obszaru gminy.
W południowej części gminy znajduje się duży kompleks lasów ochronnych z pewną
liczbą użytków ekologicznych, większość o powierzchni mniejszej od 1 ha. Lasy w części
północnej to lasy gospodarcze, głównie sosnowe.
Gmina Brudzew zalicza się do klimatu, który obejmuje południową część Niziny
Wielkopolskiej. Obszar ten charakteryzuje się stosunkowo najmniejszym zachmurzeniem
S t r o n a 34 | 169
na terenie Polski. Roczne sumy opadów z okresu wieloletniego nie przekracza 550 mm,
a średnia roczna temperatura nie przekracza 6 stopni.
Dla scharakteryzowania rejonu gminy Brudzew posłużono się danymi meteorologicznymi
IMiGW w Warszawie dla Stacji Meteorologicznej w Kole, która jest w stosunku
do rozpatrywanego terenu najbardziej reprezentatywną ze stacji znajdujących się
w aktualnie obowiązującym „Katalogu danych meteorologicznych”- tabela poniżej.
Tabela nr 2. Średnia miesięczna temperatura dla stacji meteorologicznej Koło, dane na 2000 rok
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
XII
Średnia
miesięczna
temperatura [oC]
-0.6
1.8
2.7
8.0
14.1
17.5
15.9
17.5
13.7
8.8
4.1
-0.9
Średnia prędkość
wiatru [m/s]
4,3
4,4
4,5
4,1
3,7
3,5
3,5
3,3
3,6
3,9
4,0
4,3
Natężenie
słoneczne
[kWh/m2]
24,49 35,22
75,28 110,62 149,95 144,79 146,32 129,02
81,02 49,06
31,45 23,02
wg: www.mir.gov.pl
2.3.DEMOGRAFIA
Według danych statystycznych Głównego Urzędu Statystycznego w Poznaniu gminę
Brudzew zamieszkuje 5 958 osób (stan na 31.12.2013 r.) w tym 3 051 kobiet i 2 907
mężczyzn. Liczba mieszkańców gminy stanowi 7% ludności powiatu tureckiego.
Przy powierzchni gminy stanowiącej 112,72 km2 gęstość zaludnienia wynosi 53 osoby/km2.
Liczba ludności zamieszkałej na obszarze gminy na przestrzeni lat systematycznie spadała.
Tabela nr 3. Wybrane dane statystyczne wg GUS okres 2010-2013
Wybrane dane
statystyczne
Ludność
Ludność na 1m2
2010
2011
2012
2013
6 012
53
6028
54
5 998
53
5 958
53
Źródło: GUS
S t r o n a 35 | 169
Powiat
2013
84 420
9,1
Według najnowszych danych uzyskanych od gminy Brudzew liczba ludności na dzień
31.12.2014 r. wynosi 6 030. Jednak ze względu na potrzeby dokumentu do dalszych obliczeń
brane są pod uwagę dane za rok 2013.
6 040
6 020
6 000
5 980
5 960
5 940
5 920
2010
2011
2012
2013
Rysunek nr 3. Liczba ludności w poszczególnych latach
Stopień koncentracji ludności w poszczególnych sołectwach uzależniony jest od ich
wielkości, położenia oraz zagospodarowania terenu. W poniższe tabeli została pokazana
liczba osób zamieszkałych w poszczególnych sołectwach.
Tabela nr 4. Struktura sołectw w gminie Brudzew stan na 2006 r.
L.p.
Nazwa
sołectwa
1.
Brudzew
2.
Bogdałów
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
Bratuszyn
Brudzyń
Cichów
Chrząblice
Dąbrowa
Galew
Głowy
Izabelin
Janiszew
Nazwa wsi
wchodzących w skład
sołectwa
Brudzew
Bogdałów Wieś,
Bogdałów Kolonia
Bratuszyn
Brudzyń, Smolina
Cichów
Chrząblice
Dąbrowa
Galew
Głowy
Izabelin
Janiszew
Ilość
mieszkańców
Powierzchnia
[km2]
Gęstość
zaludnienia
[os/km2]
1625,00
6,87
236,54
125,00
8,30
15,04
159,00
367,00
335,00
239,00
179,00
310,00
167,00
143,00
294,00
3,54
4,85
5,67
2,42
4,45
4,21
2,66
3,68
7,19
44,92
75,63
59,08
98,76
40,22
73,63
62,78
38,86
40,89
S t r o n a 36 | 169
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
Janów
Kolica
Kozubów
Koźmin
Krwony
Kuźnia
Janiszewska
Kwiatków
Marulew
Olimpia
Podłużyce
Tarnowa
Wincentów
Janów
Kolica
Kozubów
Koźmin
Krwony
245,00
168,00
116,00
291,00
437,00
5,41
2,29
3,20
4,82
8,24
45,29
73,36
36,25
60,37
53,03
Kuźnia Janiszewska
131,00
8,23
15,92
Kwiatków
Marulew
Bierzmo, Olimpia
Podłużyce
Tarnowa
Wincentów
185,00
136,00
62, 10
47,00
207,00
60,00
3,88
2,81
6,17
1,48
11,27
1,08
47,68
48,40
10,06
31,76
18,37
55,56
Źródło: GUS
Gmina Brudzew posiada korzystną strukturę wiekową ludności. Według danych GUS
najliczniejszą grupę wiekową są to osoby w wieku produkcyjnym – 3 719 osób (62% ogółu).
Kolejną grupę stanowią mieszkańcy w wieku przedprodukcyjny – 1 225 osób (21% ogółu),
a 1 014 osób (17% ogółu) stanowią osoby w wieku poprodukcyjnym.
Na terenie gminy Brudzew zaobserwowano spadek liczby ludności związany z ujemnym
przyrostem naturalnym oraz migracją ludności, której saldo wynosi 31 osób.
Tabela nr 5. Wybrane dane statystyczne na tle powiatu tureckiego z 31.12.2013
Wybrane dane demograficzne
na tle powiatu
Urodzenia żywe
Zgony
Przyrost naturalny
Saldo migracji ogółem
Ludność w wieku
 Przedprodukcyjnym
 Produkcyjnym
 Poprodukcyjnym
Udział bezrobotnych wieku
produkcyjnym
Gmina Brudzew
Powiat turecki
69
81
-12
-31
884
803
81
-215
1 225
3 719
1 014
16 619
53 530
14 271
9,0
7,4
Źródło: GUS
2.4.MIESZKALNICTWO
Na koniec 2013 roku na terenie gminy Brudzew występowało 1534 budynków
mieszkalnych, co daje 1712 mieszkań o łącznej powierzchni 158 514 m2. Przeciętny metraż
przypadającyna jedno mieszkanie w gminie Brudzew wynosi 92,6 m2 powierzchni użytkowej.
S t r o n a 37 | 169
Rysunek nr 4. Plan zagospodarowania przestrzennego gminy Brudzew
Źródło: brudzew.bip.net.pl
Na terenie gminy Brudzew występuje spółdzielnia mieszkaniowa w Brudzyniu.
Zanotowano, że na obszarze gminy Brudzew istnieją 73 budynki, które powstały
przez 1918 rokiem. Najwięcej budynków powstało na przestrzeni 1979 i 1988 roku.
Tabela nr 6. Liczba obiektów wzniesiona w poszczególnych latach w gminie Brudzew
przed 1918
1918 - 1944
1945 - 1970
1971 - 1978
1979 - 1988
1989 - 2002
2003-2013
Wiek budynków
73
177
640
250
266
193
123
Dane: GUS z 31. 12.2013
Według
danych
blisko
99%
mieszkańców
gminy
Brudzew
korzysta
z wodociągu, a 20% z kanalizacji. Około 4,31% mieszkańców korzysta z ciepła z kotłowni
zbiorowej, natomiast żaden z mieszkańców nie jest podłączony do sieci gazowej.
S t r o n a 38 | 169
2.5.DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA
Na terenie gminy Brudzew funkcjonuje 270 podmiotów gospodarczych, w tym
16 podmiotów sektora publicznego, 210 osób fizycznych i 44 podmioty sektora prywatnego.
Pod względem liczby zatrudnionych pracowników dominują mikroprzedsiębiorstwa
(94% ogółu), małe stanowią około 5%, a średnie niecały 1% zarejestrowanych
przedsiębiorstw na terenie gminy.
Tabela nr 7. Ilość przedsiębiorstw na terenie gminy Brudzew
Liczba przedsiębiorstw
mikro (0-9)
małe(10-49)
średnie (50-249)
duże (250-999)
wielkie (1000 i więcej)
ogółem
254
14
2
270
Źródło: GUS, 31.12.2013
Największą ilość podmiotów gospodarczych zanotowano w sektorze usług, a mianowicie
155 podmiotów, co stanowi ponad 57% łącznej liczby przedsiębiorstw na terenie gminy.
Na drugim miejscu znajduje się przemysł – około 32%, oraz rolnictwo około 11%.
2.6.ROLNICTWO I LEŚNICTWO
Sektorem gospodarczym, który zajmuje najwięcej obszaru gminy jest sektor rolnictwa,
który zajmuje łącznie 7 940 ha, co stanowi blisko 71% powierzchni gminy. Łącznie
na obszarze gminy funkcjonuje 866 gospodarstw rolnych, z czego 830 prowadzi działalność
rolniczą. Jak pokazuje rysunek poniżej największa liczba gospodarstw ma powierzchnię
w przedziale od 1 do 5 ha (360 gospodarstw), kolejno 5 - 10 ha (223 gospodarstwa),
natomiast najmniej jest gospodarstw o powierzchni do 1 ha, a mianowicie 115 gospodarstw.
S t r o n a 39 | 169
do 1 ha
1 - 5 ha
19%
5 - 10 ha
10 ha i więcej
13%
26%
42%
Rysunek nr 5. Powierzchnia gospodarstw rolnych w 2010 roku
Źródło: GUS
Grunty leśne stanowią 22% powierzchni gminy, czyli 2 487 ha.
2.7.TRANSPORT I KOMUNIKACJA
Na terenie gminy Brudzew istnieje rozbudowany system dróg w skład, których można
zaliczyć drogi wojewódzkie, powiatowe i gminne. Przez teren gminy przebiegają następujące
drogi, będące w administracji:

Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych w Poznaniu - drogi krajowe:
- Autostrada A2 – o znaczeniu międzyregionalnym – północna część gminy
w miejscowości Janów

Wielkopolski Zarząd Dróg Wojewódzkich - drogi wojewódzkie:
- nr 470 – o znaczeniu regionalnym relacji Kalisz-Turek-Koło

Zarząd Dróg Powiatowych w Turku – drogi powiatowe
- nr 3400P Koło-Brudzew-Brudzyń
- nr 4476P Russocice-Smolina-Brudzyń
- nr 4477P Polichno-Chrząblice
- nr 4485P Brudzew-Janiszew-Koźmin
- nr 4486P Janów-Koźmin-Kozubów
S t r o n a 40 | 169
- nr 4484P Brudzew-Krwony-Warenka-Czepów

Urząd Gminy w Brudzewie – drogi gminne
- nr 642522 P Janów – Praksedów
- nr 642523P Kwiatków – Dąbrowa
- nr 642524P Dąbrowa – Kozubów
- nr 642525P Koźmin – Kuźnica Janiszewska – Sarbice
- nr 642526P Koźmin
- nr 642527P Janiszew – Głowy – Kwiatków
- nr 642528P Kwiatków-Głowy
- nr 642529P Janów-Głowy
- nr 642530P Cichów-Głowy
- nr 642531P Janiszew-Koźmin
- nr 642532P Koźmin-Sacały-Krwony-Wola
- nr 642533 Krwony-Bogdałów Kolonia
Długość dróg gminnych i lokalnych wynosi blisko 58 km.
Rysunek nr 6. Rozmieszczenie dróg na terenie gminy Brudzew
Źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Brudzew_(gmina)
S t r o n a 41 | 169
Pozostałą sieć tworzą drogi powiatowe i gminne.
Do najbardziej ruchliwej drogi gminy Brudzew należy droga wojewódzka nr 470 relacji
Kalisz-Turek-Koło, której odcinek przebiegający przez gminę wynosi 12,7 km. Według danych
z Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad pomiary na odcinku drogi wojewódzkiej
przebiegającej przez teren gminy Brudzew prowadzone są na dwóch odcinkach: KobleMarulew (4,7 km) i Marulew – granica Miasta Turek (8,0 km). Poniżej w tabeli przedstawiono
rodzaj i ilość pojazdów, które przejechały dany odcinek drogi wojewódzkiej.
Tabela nr 8. Ilość pojazdów na drodze wojewódzkiej przebiegającej przez gminę Brudzew w 2013 r.
Liczba pojazdów
Droge / Pojazdy
Dr. wojew. Nr 470 – Koble –
Dr. wojew. Nr 470 –Marulew –
Marulew
granica Miasta Turek
Motocykle
12
54
Sam.osobowe
2704
5145
Lekkie samochody ciężarowe (dostawcze)
525
563
Samochody ciężarowe z przyczepą
523
581
Samochody ciężarowe bez przyczepą
223
358
Autobusy
12
62
Ciągniki rolnicze
8
13
SUMA
4007
6776
Źródło: Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad
Pojazdy gminne i komunikacja miejska
We wskazanym roku bazowym – 2014 gmina posiadała 7 pojazdów: BUS, 1 samochód
osobowy, 2 ciągniki rolnicze, 2 koparki oraz jeden pojazd marki Pronar.
Gmina Brudzew zapewnia dojazd dzieci do szkół zlecając wykonanie usługi prywatnemu
przewoźnikowi. Zlecenie to jest wykonywane przez 5 autokarów, pokonują około 768,30 km
dziennie przez okres roku szkolnego.
Na terenie gminy nie występuje miejski transport zbiorowy.
S t r o n a 42 | 169
2.8.GOSPODARKA WODNO-ŚCIEKOWA
Gospodarka wodna
Gmina Brudzew charakteryzuje się stosunkowo bogatymi zasobami w wodę. Wszystkie
miejscowości na terenie gminy są zaopatrywane w wodę z systemów wodociągowych,
składających się ze studni głębinowych, stacji uzdatniania wody i sieci wodociągowych.
Na terenie gminy znajdują się pięć ujęć wody do picia, w miejscowościach: Krwony,
Dąbrowa, Tarnowa, Galew (Wincentów) i Brudzew.
Jak
pokazują
dane,
blisko
99%
ludności
na
terenie
gminy
korzysta
z instalacji wodociągowej. Długość czynnej sieci rozdzielczej w 2013 roku wynosiła 148,9 km.
Za utrzymanie sieci wodociągowej odpowiada Zakład Gospodarki Komunalnej w Brudzewie.
Gospodarka ściekowa
Łącznie w 2013 roku 20,0% mieszkańców korzystało z instalacji kanalizacyjnej. Pozostali
mieszkańcy korzystają z indywidualnych szamb, bądź z przydomowych oczyszczalni. Obecnie
długość sieci kanalizacyjnej wynosi 5,0 km.
Na terenie gminy funkcjonuje jedna oczyszczalnia ścieków w Brudzewie o przepustowości
260 m3/dobę. Za utrzymanie sieci kanalizacyjnej odpowiada Zakład Gospodarki Komunalnej
w Brudzewie.
Gospodarka odpadami
Gminny system gospodarki odpadami komunalnymi opiera się na zorganizowanej zbiórce
odpadów, które zagospodarowywane są poza terenem gminy. Dane umieszczone w tabeli
poniżej odnoszą się do roku – 2014.
Tabela nr 9. Wielkość odpadów w ciągu roku na terenie gminy Brudzew
Wielkość zmieszanych
odpadów
Ogółem
ton
Gmina Brudzew
1275,43
Jednostki odbierające odpady
w 2014 roku
Miejski Zakład Gospodarki Odpadami
Komunalnymi Sp. z o.o. w Koninie
Źródło: Opracowanie własne
S t r o n a 43 | 169
Rodzaj oraz masę zabranych odpadów z terenu gminy Brudzew zostały przedstawione
w tabeli poniżej.
Tabela nr 10. Rodzaj i masa odpadów komunalnych zebranych na terenie gminy Brudzew
Rodzaj odpadów
Masa [t]
Zmieszane odpady komunalne
Wielkogabarytowe
Gleba ziemia i kamienie
Zużyte opony
Tworzywa sztuczne
Opakowania z papieru i tektury
Opakowania z tworzyw sztucznych
Urządzenia zawierające freony
Opakowania ze szkła
Szkło
Odpady budowlane
Biodegradowalne
Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny
Inne
Razem:
Źródło: Dane UG Brudzew
1020,48
16,02
1,3
20,2
83,32
0,6
1,98
0,09
0,45
94,28
8,5
22,38
5,83
1275,43
Według danych gminy papier, metal i tworzywa sztuczne w 35%, a odpady budowlane
i rozbiórkowe w 100%, zostały poddane recyklingowi. Według danych gminy od 6 082
podmiotów zostały odebrane odpady komunalne.
3. INFRASTRUKTURA ENERGETYCZNA GMINY
3.1.SYSTEM ELEKTROENERGETYCZNY
System elektroenergetyczny na terenie gminy Brudzew zarządza ENERGA–OPERATOR SA.
Wysokie napięcie
Na terenie gminy Brudzew zlokalizowana jest stacja rozdzielcza wysokiego napięcia (WN)
110 kV Janiszew. Stanowi ona miejsce dostarczania energii dla Odbiorców z II grupy
przyłączeniowej. Do sieci rozdzielczej wysokiego napięcia należą sieci o relacji:

Adamów – Janiszew, długości 5,354 km

Adamów – Koło Ruchenna, długości 6,701
S t r o n a 44 | 169

Janiszew – Kraski, długości 6,228 km
Linie średniego napięcia
Obszar gminy Brudzew zasilany jest z Głównego Punktu Zasilającego w miejscowościach
Turek Zdrojki, Turek Żuki, Koło Ruchenna, za pomocą linii elektroenergetycznych średniego
napięcia 15 kV relacji:

Turek Zdrojki – Koło

Turek Zdrojki – Władysławów

Turek Żuki – Koźmin

Koło Ruchenna – Turek
Do sieci rozdzielczej średniego napięcia SN 15 kV należą linie napowietrzne 90,3 km, oraz
kablowe 3,6 km.
Niskie napięcie
Na terenie gminy Brudzew znajduje się 77 stacji transformatorowych SN/nn
stanowiących
własność
ENERGA-OPERATOR
SA.
Ponadto
znajdują
się
4
stacje
transformatorowe niestanowiące własności ENERGA-OPERATOR SA. Do sieci niskiego
napięcia 0,4 kV należą linie napowietrzne o długości 78 km, oraz linie kablowe o długości
12,1 km.
Na dzień dzisiejszy (27.04.2015) na terenie gminy Brudzew występuje 2 215 odbiorców
w podziale na grupy przyłączeniowe:

II – 2 odbiorców

III – 8 odbiorców

IV – 7 odbiorców

V – 2168 odbiorców

VI – 30 odbiorców
Poniżej przedstawiona została mapa sieci energetycznej na terenie gminy Brudzew.
S t r o n a 45 | 169
Rysunek nr 7. Mapa sieci energetycznej gminy Brudzew
Źródło: ENERGA OPERATOR SA.
Oświetlenie uliczne
Głównym operatorem oświetlenia na terenie gminy Brudzew jest Spółka Oświetlenie
Uliczne i Drogowe Sp. z o.o. w Kaliszu. Do własności gminy należy 149 wysokoprężnych lamp
sodowych, natomiast własnością spółki oświetleniowej jest 680 lamp o łącznej mocy
100,5 kW.
3.2.SYSTEM CIEPŁOWNICZY
Na terenie gminy znajdują się trzy kotłownie:

Kotłownia osiedlowa w Brudzyniu – zaopatrująca trzy bloki mieszkalne.

Kotłownia w budynku po byłym Ośrodku Zdrowia w Brudzewie – zaopatrująca część
usługową budynku i cztery mieszkania.

Kotłownia w Szkole Podstawowej w Koźminie – zaopatrująca szkołę oraz budynek
nauczycielski do niej przyległy.
S t r o n a 46 | 169
Pozostali mieszkańcy korzystają z kotłów rusztowych opalanych węglem, kotłów na olej
lub biomasę.
3.3.SYSTEM GAZOWY
Gmina Brudzew nie posiada sieci gazowej. Przez gminę przebiegają dwa rurociągi
wysokiego ciśnienia, które eksploatuje Operator Gazów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A.
Oddział w Poznaniu. Do gazociągów przebiegających przez gminę Brudzew należą:

Gazociąg Adamów –Włocławek o średnicy DN 500, ciśnienie 6,3 MPa

Gazociąg Gustorzyn – Odolanów o średnicy DN700, o ciśnieniu 8,4 MPa
Gazociągi jedynie przebiegają przez gminę i nie zaopatrują żadnych podmiotów i mieszańców
na jej terenie.
3.4.ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII
Na terenie gminy Brudzew energia ze źródeł odnawialnych obejmuje przede wszystkim
energię słońca. Na obiektach mieszkalnych najwięcej zainstalowanych jest instalacji
fotowoltaicznych oraz kolektorów słonecznych, które są wykorzystywane do podgrzewania
wody. Znikomą część stanowią pompy ciepła oraz wentylacja z rekuperacją.
Energia wiatru
Potencjał gminy w obrębie odnawialnych źródeł energii nie jest wykorzystany. Gmina
Brudzew zlokalizowana jest na terenie o stosunkowo dużej prędkości wiatru w ciągu roku.
Jak pokazują dane Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju dla typowych lat meteorologicznych
dla stacji Koło średnia prędkość wiatru wynosi około 3,93 m/s.
Tabela nr 11. Średnie miesięczne prędkość wiatru dla stacji meteorologicznej w Kole
Średnia
prędkość
wiatru [m/s]
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
XII
Śr.
rok
4,3
4,4
4,5
4,1
3,7
3,5
3,5
3,3
3,6
3,9
4,0
4,3
3,93
Źródło: MIiR
Na tle Polski, gmina Brudzew ma duże predyspozycje do wykorzystanie energii
pochodzącej z siły wiatru. Na rysunkach poniżej, widzimy, że gmina ta leży w bardzo
korzystnej strefie energetycznej, którą mogłaby wykorzystać do produkcji energii.
S t r o n a 47 | 169
Rysunek nr 8. Strefy energetyczne wiatru w Polsce
Źródło: Energetyka odnawialna w Wielkopolsce uwarunkowania rozwoju, Poznań 2012
Rysunek nr 9. Techniczny potencjał energii wiatru dla Wielkopolski i poszczególnych powiatów
Energia słońca
Równie wysoki potencjał gminy przejawia się w energii słonecznej. Przedstawione dane
w tabeli i na rysunku poniżej obrazują potencjał energetyczny gminy pochodzący
z
promieniowania
słonecznego.
Brudzew
znajdują
się
na
obszarze
wysokiego
promieniowania słonecznego. Największe natężenie występuje w miesiącach letnich (majsierpień). Energia słoneczna może być pobierana przez instalacje kolektorów słonecznych,
S t r o n a 48 | 169
które będą wykorzystywać energię słońca do podgrzewania wody, lub systemy PV, które z
kolei wyprodukują energię elektryczną.
Tabela nr 12. Średnie miesięczne natężenie słoneczne ze stacji meteo w Kole
I
Natężenie
słoneczne
[kW/m2]
24,49
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
35,22 75,28 110,62 149,95 144,79 146,32 129,02
IX
X
81,02 49,06
XI
31,45 23,02
Źródło: Dane z okresu 1971-2000 wg: www.mir.gov.pl
Rysunek nr 10. Rejonizacja zasobów energii słonecznej w Polsce
S t r o n a 49 | 169
XII
Rysunek nr 11. Roczne sumy promieniowania słonecznego dla Wielkopolski
Potencjał energii słonecznej istniejący w powiecie tureckim, w tym w gminie Brudzew
klasyfikuje się jako III stopień /w skali IV stopniowej/. Takie natężenie promieniowania
słonecznego zapewnia ekonomiczne przetwarzanie jego w energię użyteczną. Potencjał ten
jest wystarczający do wykorzystania energii na potrzeby bytowe mieszkańców,
do podgrzewania ciepłej wody, natomiast nie zaspokoi w pełni potrzeb grzewczych
i przemysłowych, ze względu na dużą zmienność dobową i sezonową.
Obecnie na terenie gminy Brudzew występują jedynie małe instalacje słoneczne,
w których wyprodukowana energia jest wykorzystywana na indywidualne potrzeby bytowe
mieszkańców. Również wydano decyzję dotyczącą lokalizacji farmy fotowoltaicznej o mocy
1,4 MW na terenie gminy Brudzew.
Należy zaznaczyć, że istnieje wiele możliwości zainstalowania systemów fotowoltaicznych
na budynkach publicznych – przykładowe mapki poniżej.
S t r o n a 50 | 169
Rysunek nr 12. Urząd Gminy w Brudzewie, ul. Turkowska 29
Źródło: https://www.google.pl/maps/
Rysunek nr 13. Hala sportowa w Brudzewie, ul. Powstańców Wlkp. 35
S t r o n a 51 | 169
Rysunek nr 14. Gminne Przedszkole w Brudzewie, ul. Kolska 14a
Rysunek nr 15. Zespół Szkół w Brudzewie, ul. Powstańców Wlkp. 35
Energia geotermalna
Energia geotermalna jest to energia pochodząca ze źródła ziemi, gdzie znajdują się
rozległe masy gorącego strumienia cieplnego, który można wykorzystać poprzez
np. instalacje pompy ciepła. Jak pokazuje mapa zawarta poniżej gmina Brudzew jest
S t r o n a 52 | 169
położona w obszarze, o bardzo wysokiej temperaturze wód podziemnych, która sięga
do 75oC. W związku z tym, istnieją uzasadnione argumenty do możliwości rozwoju na terenie
gminy Brudzew instalacji wykorzystujących potencjał energii geotermalnej na przykład
poprzez systemy pomp ciepła.
Rysunek nr 16. Mapa gęstości ziemskiego strumienia cieplnego dla obszaru polski
S t r o n a 53 | 169
4. METODOLOGIA OPRACOWANIA PGN I INWENTARYZACJI EMISJI CO2
4.1. PODSTAWOWE ZAŁOŻENIA PRZYJĘTE W PLANIE
Inwentaryzacja emisja gazów cieplarnianych jest podstawowym warunkiem Planu
Gospodarki Niskoemisyjnej. Podstawę opracowania inwentaryzacji emisji dwutlenku węgla
stanowiły
wytyczne
Porozumienia
Burmistrzów,
ujęte
w
dokumencie
„How to develop a Sustainable Energy Action Plan (SEAP) – Guidebook”, który jest
rekomendowanym opracowaniem, na którym należy się opierać podczas wykonywania
inwentaryzacji. Publikacja ta zawiera podstawowe założenia dotyczące wykonania
inwentaryzacji emisji CO2 na potrzeby Planu Gospodarki Niskoemisyjnej.
Podręcznik SEAP umożliwia obliczanie emisji gazów cieplarnianych wykorzystując
standardowe wskaźniki emisji – IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change), lub
wykorzystania wskaźników LCA. Pierwszy wariant dotyczy obliczania emisji CO2, która wynika
z końcowego zużycia energii na terenie gminy. Drugi wariant LCA (Life Cycle Assessment) –
określa ilość wyprodukowanych gazów cieplarnianych z uwzględnieniem całego cyklu życia,
który zaczyna się od wyprodukowania energii u źródła, poprzez transport oraz jego zużycie
u odbiorcy. W niniejszym opracowaniu przyjęto metodę pierwszą, zgodną z zasadami IPCC,
która charakteryzuje się mniejszym błędem szacunkowym i precyzją w wyznaczaniu wielkości
emisji.
Rokiem bazowym, dla którego zbierano dane niezbędne do przeprowadzenie
inwentaryzacji emisji CO2 jest rok 2014. Jest to rok, dla którego istnieją najbardziej
aktualne i kompletne dane dotyczące zużycia energii elektrycznej oraz paliw. Rokiem,
dla którego prognozowana jest wielkość emisji jest rok 2020.
4.2.METODOLOGIA INWENTARYZACJI
Dla określenia wielkości emisji CO2 przyjęto wskaźniki zgodnie z rzeczywistymi
wskaźnikami na obszarze gminy. W tym celu przeprowadzono analizę raportów
(sporządzonych na podstawie dokumentów księgowych - faktur, rachunków) wskazujących
na
zużycie
energii
wykorzystanej
przez
samorząd.
S t r o n a 54 | 169
W
sektorze
społeczeństwa
przeprowadzono badanie ankietowe, by uzyskać informacje dotyczące zużytej energii
w poszczególnych sektorach, do których zalicza się: mieszkalnictwo, sektor przemysłu
i sektor publiczny oraz transport. Z sektora społeczeństwo zebrano 129 ankiet, by uzyskać
minimalny próg błędu, oraz by wyliczona emisja była najbliższa faktycznej emisji
na terenie gminy. Dodatkowo zwrócono się do operatorów nośników energii, w celu
uzyskania zestawienia zużytej energii na terenie gminy. Z zebranych danych uzyskano
wartość zużytej energii cieplnej i elektrycznej, którą, przeliczono na ilość emisji CO 2, zgodnie
z zaleceniem podręcznika SEAP.
Na
podstawie
poniższego
wzoru
wyliczono
ilość
energii
finalnej
zużytej
w poszczególnych sektorach. Jest to iloczyn ilości paliwa i wartości opałowej danego nośnika
energii w jednostkach zależnych od jednostki energii.
𝑬 = 𝒊𝒍𝒐ść 𝒑𝒂𝒍𝒊𝒘𝒂 ∙ 𝑾𝒐𝒑 ∙ 10−3
E
energia finalna [MWh]
Wop
wartość opałowa paliwa (tabela nr 13)
Następnie dokonano wyboru wskaźników emisji. Wskaźniki emisji określają, ile ton CO2
przypada na jednostkę zużycia poszczególnych nośników energii. Wielkość emisji wylicza się
mnożąc odpowiedni wskaźnik emisji przez zużycie danego nośnika.
Wielkości emisji zostały obliczone w oparciu o formułę
𝑬𝑪𝑶2 = 𝑬 ∙ 𝑾𝒆 [𝒕 𝑪𝑶2 ]
gdzie:
ECO2
E
We
oznacza wielkość emisji CO2 [t CO2],
oznacza ilość zużycie energii (elektrycznej, paliwa) [MWh]
oznacza wskaźnik emisji CO2 [t CO2/MWh] – tabela nr 13
S t r o n a 55 | 169
Poniżej, w tabeli nr 13 przedstawiona została wartość opałowa i wskaźnik emisji CO2
dla nośników energii, które były wykorzystane do obliczeń emisyjności na terenie gminy
Brudzew.
Tabela nr 13. Wartości opałowe ora wskaźniki emisji wykorzystywane w ramach inwentaryzacji emisji CO 2
Rodzaj paliwa
Energia elektryczna
Gaz ziemny wysokometanowy
Gaz ziemny zaazotowany
Ciepło sieciowe
Olej opałowy
Olej napędowy
Węgiel kamienny
Węgiel brunatny
Wartość opałowa
Wskaźnik emisji
(t CO2/MWh)
1,00 MWh
36,09
0,010025
31,54
0,00875
1,00
0,277778
36,17
0,01004
35,96
0,00999
22,72
6,3111
8,76
MJ/m³
MWh/m3*103
MJ/m³
MWh/m3*103
GJ/l
MWh/l
MJ/l
MWh/l0,
MJ/l
MWh/l
GJ/t
MWh/t
GJ/t
26,50 MJ/l
LPG
44,80 MJ/l
0,00933 MWh/l
20,00 GJ/t
Benzyna
Drewno
Inne paliwa kopalne
1 GJ/t
MWh/t
0,812
0,201
0,198
0,261
0,276
0,267
0,341
0,388
0,227
0,299
0,000
0,381
Źródło: Opracowanie własne na podstawie SEAP, KOBiZE, i IPCC
W celu przedstawienia wielkości emisji gazów cieplarnianych innych niż CO2,
zastosowano (zgodnie z wytycznymi) przeliczniki oparte na potencjale globalnego ocieplenia
dla poszczególnych gazów, opracowanego przez IPCC.
4.3.ŹRÓDŁA DANYCH
W inwentaryzacji emisji gazów cieplarnianych uwzględnione zostały dane źródłowe
na rok 2014 w zakresie:

Zużycia energii elektrycznej
S t r o n a 56 | 169

Zużycia paliw kopalnych

Zużycia paliw transportowych

Zużycia energii ze źródeł odnawialnych
Źródłem danych o zużyciu energii były m.in.:

Dane pozyskane w badaniu ankietowym na reprezentatywnych grupach odbiorców
energii (gospodarstw domowych, przedsiębiorstw)

Dane dostarczone przez gminę (faktury zużycia)

Dane udostępnione przez dystrybutorów energii i paliw funkcjonujących
na terenie gminy

Dokumenty strategiczne i planistyczne gminy

Dane statystyczne Głównego Urzędu Statystycznego
W celu zebrania danych o zużyciu nośników energii posłużono się metodologią „bottomup” (dla jednostek gminnych) oraz „top-down” (dla pozostałego obszaru gminy).
Metodologia „bottom-up” polega na zbieraniu danych u źródła. Każda jednostka podlegająca
inwentaryzacji podaje dane, które później agreguje się w taki sposób, aby dane były
reprezentatywne
dla
większej
populacji
lub
obszaru.
Metodologia
ta
zwiększa
prawdopodobieństwo popełnienia błędu przy analizie i obróbce danych oraz niepewność,
czy cała docelowa populacja została ujęta w zestawieniu. Metodologia „top-down” polega
natomiast na pozyskaniu zagregowanych danych dla większej jednostki obszaru
lub populacji. Jakość danych jest wtedy generalnie lepsza, ponieważ jest mała ilość źródeł
danych. Jeżeli zagregowane dane nie są reprezentatywne dla danego obszaru lub populacji,
należy tak je przekształcić, aby jak najwierniej obrazowały zaistniałą sytuację. Głównym
defektem tej metody jest mała rozdzielczość danych, która może ukryć trendy, mogące
pojawić się przy większej rozdzielczości. Nie w każdej sytuacji da się zastosować dowolną
metodologię
–
jest
to
uzależnione
od
dostępności
danych
i
ich
rodzaju.
W wypadku Gminy Brudzew przy doborze sposobu zbierania danych wzięto pod uwagę ich
dostępność, a przy analizie uwzględniono ograniczenia wynikające z przyjętej metody
by w miarę możliwości zniwelować jej ograniczenia.
S t r o n a 57 | 169
5. WYNIKI INWENTARYZACJI EMISJI CO2Z
Celem bazowej inwentaryzacji emisji (BEI - Base Emission Inventory) jest wyliczenie ilości
CO2 wyemitowanego wskutek zużycia energii na terenie gminy w roku bazowym. BEI
pozwala identyfikować główne antropogeniczne źródła emisji CO2 oraz odpowiednio
zaplanować i uszeregować pod względem ważności środki jej redukcji.
Jako podstawę do opracowania działań w PGN dla gminy Brudzew na lata 2015-2020
przyjęto dane za rok 2014 ze względu na największą ilość dostępnych i aktualnych danych.
Inwentaryzacja emisji obejmuje swoim zakresem wszystkie emisje dwutlenku węgla
z obszaru gminy oraz emisje metanu, wyrażonego, jako ekwiwalent dwutlenku węgla
(dotyczy to przede wszystkim emisji z transportu). Wielkość emisji została określona
na podstawie końcowego zużycia energii na terenie gminy. Obliczeń emisji dokonano według
wytycznych Porozumienia między Burmistrzami, biorąc pod uwagę zużycie energii finalnej
we wskazanym roku. Wykorzystano standardowe wskaźniki emisji (według wytycznych
Międzyrządowego Panelu ds. Zmian Klimatu - IPCC), która obok metodologii oceny cyklu
życia (LCA) jest podstawową metodologią zalecaną w przygotowaniu inwentaryzacji
na potrzeby SEAP, a zatem również PGN.
Wyniki inwentaryzacji pozwalają na identyfikację głównych antropogenicznych źródeł
emisji gazów cieplarnianych, (CO2) oraz na nadanie priorytetów odpowiednim działaniom
na rzecz redukcji emisji. Inwentaryzacja uwzględnia następujące emisje wynikające
ze zużycia energii:

Emisje bezpośrednie wynikające ze spalania paliw – budynki, urządzenia
i wyposażenie, transport,

Emisje (pośrednie) wynikające z procesu wytwarzania energii elektrycznej, ciepła,
chłodu.
Wszystkie obliczenia zostały wykonane na podstawie punktu 4.2. Metodologia
inwentaryzacji.
S t r o n a 58 | 169
5.1. DZIAŁALNOŚĆ SAMORZĄDOWA
W niniejszym rozdziale przedstawiono wyniki emisji gazów cieplarnianych związanych
z działalnością jednostek samorządowych gminy Brudzew. Inwentaryzacja emisji w tym
obszarze jest szczególnie istotna z uwagi na to, że gmina ma bezpośredni wpływ na poziom
zużycia energii oraz związanej z nim emisji CO2. W inwentaryzacji uwzględnione zostały
następujące sektory:
•
Budynki użyteczności publicznej
•
Gminny zasób mieszkaniowy
•
Oświetlenie uliczne
•
Transport publiczny
•
Gospodarka wodno-ściekowa
5.1.1. BUDYNKI PUBLICZNE
W tym rozdziale uwzględniona została emisja CO2 wynikająca z danych dotyczących
wszystkich budynków użyteczności publicznej na terenie gminy Brudzew. W celu
sporządzenia inwentaryzacji uzyskano dane dotyczące 19 budynków gminnych – ilość i rodzaj
zużytego paliwa do ogrzewania, przygotowania ciepłej wody użytkowej, oraz zużytej energii
elektrycznej na potrzeby bytowe. W skład listy wchodzą: budynki biurowe, handlowousługowe, ogólnodostępne budynki kulturalne oraz budynki szkół. Poniżej przedstawiona
została lista budynków wraz z nośnikami, które są zużywane w danym obiekcie:
Tabela nr 14. Zużycie poszczególnych nośników przez budynki publiczne na terenie gminy Brudzew
Powierzch
nia
Energia
elektryczn
a
Ciepło
z sieci
Olej
opałowy
Węgiel
kamienn
y
Węgiel
brunatn
y
Drewno/inn
a biomasa
Suma
[m2]
[kWh/ro
k]
[GJ/r
ok]
[l/rok]
[t/rok]
[t/rok]
[t/rok]
[MWh]
369,08
7 827,00
20,00
134,05
783,00
13
324,00
31,00
208,97
Nazwa budynku / Zużycie energii
Gminny Ośrodek Kultury ,,Wozownia",
Kolnica 3
Urząd Gminy, ul. Turkowska 29,
Brudzew
(Najem) Budynek handlowo-usługowy
ul. Plac Wolności 25b, Brudzew
90,00
Hala sportowa, ul. Powstańców Wlkp.
35 Brudzew
2 051,00
Gminne Przedszkole, Kolska 14a
331,2
0,00
45
000,00
63000,0
0
677,98
12535,00
8464,00
97,57
S t r o n a 59 | 169
Szkoła Podstawowa w Galewie z filią
w Chrząblicach, Galew 7
1588,94
22909,00
31350,0
0
337,89
Szkoła Filialna w Chrząblicach,
Chrząblice 28
521,95
5105,00
15280,0
0
158,63
Szkoła Podstawowa w Koźminie z filią
w Krwonach, Kożmin 2
1426
33714,00
30000,0
0
335,13
Szkoła Filialna w Krwonach, Krwony 32
683
4219,00
Zespół Szkolno-Gimnazjalny w
Brudzewie, ul. Powstańców Wlkp 35,
Brudzew
Szkoła Podstawowa w Brudzewie, ul.
Powstańców Wlkp 35, Brudzew
Gimnazjum w Brudzewie, ul.
42,60
76259,00
3780
259,4
140,00
883,56
30000,0
0
5151,00
301,42
8,50
58,80
258
SUMA
SUMA [MWh]
SUMA [tCO2]
300,85
76,26
2581
ZGK, ul. Turkowska 58 A, Brudzew bud. biurowy
ZGK, ul. Turkowska 58 A, Brudzew garaż
5,00
0,00
226043,0
0
0,00
178094,
00
242,10
0,00
5,00
226,04
0,00
1789,35
1527,9
2
0,00
27,78
3 571,09
183,55
0,00
493,86
521,02
0,00
0,00
1 198,43
3 571,09
Z powyższej tabeli wynika, że obiekty publiczne w największej ilości korzystały z oleju
opałowego, gdyż łączna suma jego zużycia wynosi 1 789,35 MWh, czyli wyprodukowały
493,86 tCO2. W dużej mierze budynki publiczne korzystały także z energii pochodzącej
ze zużycia węgla kamiennego – 1 527,92 MWh, co spowodowało produkcję 521,02 tCO2.
Budynki gminne w najmniejszej ilości korzystały z energii pochodzącej ze spalania drewna,
gdyż łączna suma jej zużycia wynosi 27,78 MWh.
Największe wykorzystanie energii zanotowano w budynku Szkoły Podstawowej przy ul.
Powstańców Wlkp. 35 w Brudzewie, gdzie wykorzystanie energii było na poziomie
883,56MWh. Wysokie wykorzystanie energii występuje także w budynku Hali sportowej
w Brudzewie, gdzie zużycie energii kształtowało się na poziomie 677,98MWh. Szczegółowe
dane na temat pozostałych budynków zostały przedstawione na poniższym wykresie.
S t r o n a 60 | 169
ZGK, ul. Turkowska 58 A, Brudzew - garaż
ZGK, ul. Turkowska 58 A, Brudzew - bud. biurowy
Gimnazjum w Brudzewie, ul. Powstańców Wlkp 35,
Brudzew
Szkoła Podstawowa w Brudzewie, ul. Powstańców
Wlkp 35, Brudzew
Zespół Szkolno-Gimnazjalny w Brudzewie, ul.
Szkoła Filialna w Krwonach, Krnowy 32
Szkoła Podstawowa w Koźminie z filią w Krwonach,
Kożmin 2
Szkoła Filialna w Chrząblicach, Chrząblice 28
Szkoła Podstawowa w Galewie z filią w Chrząblicach,
Galew 7
Gminne Przedszkole, Kolska 14a
Hala sportowa, ul. Powstańców Wlkp. 35 Brudzew
(Najem) Budynek handlowo-usługowy ul. Plac
Wolności 25b, Brudzew
Urząd Gminy, ul. Turkowska 29, Brudzew
Gminny Osrodek Kultury ,,Wozownia", Kolnica 3
0,00
200,00
400,00
600,00
800,00
1000,00
Rysunek nr 17. Zużycie energii w [MWh] w poszczególnych placówkach gminnych w 2014 roku
Łączne zużycie energii w budynkach gminnych kształtowało się na poziomie 3 571,09
MWh, co spowodowało produkcję CO2 w wysokości 1 198,43 tCO2.
5.1.2. OŚWIETLENIE ULICZNE
W
niniejszym
rozdziale
przedstawione
zostało
zużycie
energii
elektrycznej
przez oświetlenie na terenie gminy Brudzew. Do obliczeń przyjęto, że wskaźnik emisji energii
eklektycznej wynosi 0,812 tCO2/MWh.
S t r o n a 61 | 169
W poniższej tabeli i na wykresie przedstawiono zużycie energii przez punkty
oświetleniowe w gminne Brudzew będące własnością gminy i spółki.
Tabela nr 15. Zużycie energii przez oświetlenie uliczne w gminie Brudzew
Lampy
SUMA ZUŻYCIA
Ilość
Energia
ENERGII
Lampa / Zużycie energii
Moc
sztuk
elektryczna
szt.
kW
[kWh/rok]
[MWh]
1
Wysokoprężne lampy sodowe - gmina
Brudzew
46
0,15
28543
2
Brudzew
34
0,1
14 271,5
3
Brudzew
23
0,05
5037
46
0,07
13432
680
100,5
39 2137
829
100,87
45 3420,5
Brudzew
Wysokoprężne lampy sodowe 5 Oświetlenie uliczne i drogowe w
Kaliszu
4
SUMA
Produkcja
tCO2
[tCO2]
28,54
23,18
14,27
11,59
5,04
4,09
13,43
10,91
392,14
318,42
453,42
368,18
Wysokoprężne lampy sodowe - Oświetlenie uliczne i…
Wysokoprężne lampy sodowe - gmina Brudzew
Emisja CO2
100,00
200,00
300,00
400,00
500,00
Zużycie energii
Rysunek nr 18. Zużycie energii przez oświetlenie w gminie Brudzew w [MWh]
Łącznie na terenie gminy Brudzew występuje 149 punktów oświetleniowych, które są
własnością gminy, oraz 680 punktów będących własnością Spółki Oświetleniowej z Kalisza,
które łącznie zużyły 453,42 MWh, co przekłada się na produkcję 368,18 tCO 2.
S t r o n a 62 | 169
5.1.3. TRANSPORT PUBLICZNY
Na transport publiczny w gminie Brudzew składają się pojazdy gminne – 7 sztuk, w skład
których wchodzą: BUS, 1 samochód osobowy, 2 ciągniki rolnicze, 2 koparki i 1 pojazd marki
Pronar, oraz inne pojazdy, które nie są własnością gminy. Wszystkie pojazdy wchodzące
w skład transportu publicznego są napędzane olejem napędowym.
Przy założeniu że autokary dowożące dzieci do szkół, zużywają 0,35l/km, a łączna liczba
kilometrów przejechanych w ciągu roku wyniosła około 141,4 tyś km, to łączna liczba
zużytego paliwa wynosi 49 478,52 litrów oleju napędowego. Pojazdy gminne w 2014 roku
zużyły 19 974,37 litrów oleju napędowego.
Łącznie w 2014 roku sektor transportu publicznego zużył 693,76 MWh, co przekłada się
na produkcję 185,23 tCO2.
5.1.4. GOSPODARKA WODNO-ŚCIEKOWA
W
sektorze
gospodarki
wodno-ściekowej
uwzględniono
zużycie
energii
przez przedsiębiorstwa zajmujące się dostarczaniem wody na terenie gminy Brudzew
oraz odbiorem i oczyszczaniem ścieków. Uwzględniono następujące podmioty:

Oczyszczalnia ścieków, ul. Pólko Brudzew

Hydrofornia Tarnowa

Hydrofornia Dąbrowa

Hydrofornia Krwony

Hydrofornia Galew

Przepompownia ścieków, ul. Piaski Brudzew

Przepompownia ścieków, ul. Mickiewicza Brudzew

Gminny Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych, ul. Pólko 62-720 Brudzew
Uwzględnione zostało całkowite zużycie energii przez infrastrukturę wodno-ściekową
zlokalizowaną na terenie gminy. Poniższa tabela przedstawia zużycie poszczególnych
nośników energii w obiektach:
S t r o n a 63 | 169
Tabela nr 16. Zestawienie zużycia poszczególnych nośników w dziale Gospodarka wodno-ściekowa w 2014 roku
Węgiel Drewno/in
Energia
Ciepło z
Olej
kamien
na
Suma
elektryczna
sieci
opałowy
Nazwa budynku / Zużycie energii
ny
biomasa
[kWh/rok]
[GJ/rok]
[l/rok]
[t/rok]
[t/rok]
[MWh]
1
Oczyszczalnia ścieków, ul.
Pólko Brudzew
62 969,00
62,97
2 Hydrofornia Tarnowa
41 013,00
41,01
3 Hydrofornia Dąbrowa
76 176,00
76,18
4 Hydrofornia Krwony
54 264,00
54,26
5 Hydrofornia Galew
31 342,00
31,34
613,00
0,61
836,00
0,84
Przepompownia ścieków, ul.
Piaski Brudzew
Przepompownia ścieków, ul.
7
Mickiewicza Brudzew
Gminny Punkt Selektywnej
Zbiórki Odpadów
8
Komunalnych , ul. Pólko 62720 Brudzew
6
0,00
Suma [MWh]
267,21
0
0
0
0
267,21
Suma [tCO2]
216,98
0
0
0
0
216,98
Największe wykorzystanie energii zanotowano w oczyszczalni ścieków, gdzie
wykorzystanie energii sięgało 62,97 MWh. Natomiast najmniej energii wykorzystano
przez przepompownie ścieków ul. Piaski w Brudzewie.
Wykazano, że jedynym nośnikiem wykorzystanym w placówkach wod-kan jest energia
elektryczna, której zużycie kształtowało się na poziomie 267,21 MWh, czyli
wyprodukowała 216,98 tCO2 pochodzącego ze spalania tego nośnika.
5.2.DZIAŁALNOŚĆ SPOŁECZNA
W niniejszym rozdziale przedstawiono wyniki emisji gazów cieplarnianych związanych
z działalnością społeczną gminy Brudzew. Inwentaryzacja emisji w tym obszarze jest
szczególnie istotna z uwagi na to, że społeczeństwo ma bezpośredni wpływ na poziom
zużycia energii oraz związanej z nim emisji CO2.
S t r o n a 64 | 169
W inwentaryzacji uwzględnione zostały następujące sektory:

Mieszkalnictwo

Przemysł i usługi

Transport prywatny
5.2.1. MIESZKALNICTWO
Analiza ankiet
Jednym z etapów działań służących przygotowaniu planu gospodarki niskoemisyjnej jest
proces związany z ankietyzowaniem społeczeństwa.
Zgodnie z przyjętą metodologią badań statystycznych minimalna liczebność próby
w przypadku budynków mieszkalnych wynosić powinna co najmniej 110. Wielkość próby
została obliczona dla poziomu ufności 95% oraz błędu szacunku na poziomie nie
przekraczającym 5%, co oznacza, że satysfakcjonuje nas 95% pewność co do tego, że
uzyskany w badaniach wynik nie odbiega od faktycznej wartości w populacji o więcej niż 5%.
Na terenie gminy Brudzew, wśród gospodarstw domowych zostało przeprowadzonych
129 ankiet. Najwięcej z nich pochodzi z miejscowości Janów, w ilości 20 sztuk. Najmniej
natomiast pochodzi z takich miejscowości jak: Bierzmo, Krwony i Podłużyce, po 1 sztuce.
Ze względu wiejski charakter gminy jedno z pytań w ankiecie miało na celu zidentyfikować
jaki udział wśród zebranych ankiet stanowiły te, których odpowiedź wskazywała na
gospodarstwa rolne wraz z budynkami mieszkalnymi. Spośród 129 ankiet, które napłynęły,
115 osób odpowiedziało na to pytanie, natomiast procentowy rozkład wyglądał następująco:

Budynki mieszkalne wraz z gospodarstwami rolnymi – 72%

Budynki mieszkalne bez gospodarstw rolnych – 38%
Poniżej w tabeli nr 17 przedstawiono zestawienie ankietowanych obiektów z podziałem
na miejscowości.
S t r o n a 65 | 169
Tabela nr 17. Zestawienie danych ankietowych z podziałem na poszczególne miejscowości w gminie Brudzew
Powierzchnia
Ilość ankiet
Węgiel
Drewno
Olej opałowy
Miał
ogrzewana
Miejscowość
szt.
m2
t
kg
l
t
Bierzmo
1
102
2
3 600
b/d
b/d
Bratuszyn
4
500
13
3 500
2 100
b/d
Brudzew
13
1 974
64
1 800
b/d
b/d
Brudzyń
4
153
4
1 000
b/d
b/d
Chrząblice
11
1 660
7,5
3 600
b/d
b/d
Cichów
9
1 524
55
11 800
b/d
b/d
Dąbrowa
10
1 505
45
24 100
b/d
b/d
Galew
3
410
6
5 500
b/d
b/d
Głowy
2
240
b/d
b/d
b/d
b/d
Izabelin
7
880
33,5
6 800
b/d
b/d
Janiszew
7
950
33
1 000
b/d
b/d
Janów
20
2 361
78
29 300
b/d
b/d
Kolnica
3
410
15
4 400
b/d
b/d
Kozubów
9
1 040
32
15 200
b/d
b/d
Koźmin
2
330
8
1 000
b/d
b/d
Krwony
1
100
3
b/d
b/d
b/d
Kuźnica
2
250
4
b/d
b/d
b/d
Janiszewska
Kwiatków
5
720
22
2 000
b/d
b/d
Marulew
6
740
13
11 500
b/d
10
Olimpia
3
500
6
12 000
b/d
b/d
Podłużyce
1
100
6
500
b/d
b/d
Tarnowa
2
290
5
b/d
b/d
b/d
Wincentów
4
416
13
5 600
b/d
3,5
Razem
129
17 155
494
144 200
2 100
13,5
b/d – brak danych
Najczęściej wykorzystywanym surowcem w celach ogrzewania według ankietowanych
jest węgiel. Średnie roczne zużycie analizowanego surowca w przypadku budynków wraz
z gospodarstwem rolnym wynosi 3,68 t. Więcej energii cieplnej (w tym przypadku węgla)
zużywają budynki, które są bez gospodarstwa rolnego – średnio 3,95 t/rok.
Na terenie gminy Brudzew występują wszystkie typy zabudowy. Wśród nich dominuje
zabudowa jednorodzinna. Na drugim miejscu plasuje się zabudowa wielorodzinna, zaś
zabudowa szeregowa i bliźniacza stanowią znikomą część. Udział poszczególnych typów
zabudowy pokazuje poniższy rysunek.
S t r o n a 66 | 169
0,080,02
0,01
0,89
Wolnostojący
Wielorodzinny
Bliźniak
Szeregowiec
Rysunek nr 19. Procentowy rozkład rodzaju budynków w gminie Brudzew
Średnia powierzchnia użytkowa budynku w gminie Brudzew wynosi 147 m2, natomiast
powierzchnia ogrzewana 135 m2. Najstarszy budynek został wybudowany w 1875 r.,
najmłodszy zaś pochodzi z roku 2014. Średni wiek budynku w gminie Brudzew wynosi 39 lat.
Według ankietyzacji na terenie gminy Brudzew przystąpiono do modernizacji obiektów.
Na dzień dzisiejszy w pełni zmodernizowano 49 budynków mieszkalnych (które były wzięte
pod uwagę w ankietyzacji). Ponadto na terenie gminy są obiekty, które zostały poddane
częściowej modernizacji. Stopień modernizacji budynków mieszkalnych w gminie Brudzew
przedstawia poniższy rysunek.
Budynki zmodernizowane
Budynki niezmodernizowane
Budynki z tylko ocieplonymi
ścianami
0,1
0,24
0,39
0,27
Budynki z tylko ocieplonym
dachem
Rysunek nr 20. Stopień modernizacji budynków mieszkalnych w gminie Brudzew
S t r o n a 67 | 169
Według danych uzyskanych z ankiet wynika, że zdecydowana większość gospodarstw
domowych wyposażona jest w okna i drzwi PCV, część gospodarstw posiada drewniane okna
i drzwi, natomiast w kilku występują okna drewniane i PCV. Spośród 129 przeprowadzonych
ankiet, 113 mieszkańców wskazuje na dobry stan okien i drzwi, 14 mieszkańców
na dostateczny, zaś 1 na stan zły. Od 1 mieszkańca nie uzyskano odpowiedzi na to pytanie.
Jedno
z
pytań
umieszczonych
w
ankiecie
miało
na
celu
zidentyfikowanie
zapotrzebowania gospodarstwa domowego na energię elektryczną w ciągu roku.
Odpowiedzi na to pytanie udzieliło 117 osób, spośród 129 ankietowanych. Średnie zużycie
energii elektrycznej w gospodarstwie domowym kształtuje się na poziomie 3 500 kWh
w skali roku. Wartość najniższa wskazana w ankiecie wynosiła 300 kWh, zaś najwyższa
20 545 kWh.
Wśród gospodarstw domowych dominuje ogrzewanie centralne, zaś do najczęściej
stosowanych kotłów należą kotły węglowe rusztowe. Na drugim miejscu zastosowanie
znalazły kotły węglowe z podajnikiem. W niektórych gospodarstwach domowych stosuje się
ogrzewanie za pomocą pieców kaflowych umieszczonych w pokojach. Średni wiek kotła w
gminie Brudzew wynosi 11 lat. Najstarszy kocioł został zamontowany w roku 1979, zaś
najmłodsze zainstalowano w roku bieżącym.
Jako główne źródło ogrzewania budynku mieszkańcy wskazali węgiel. Ponadto
wykorzystywane są również takie surowce jak drewno, miał oraz olej opałowy. W wielu
gospodarstwach stosowane jest więcej niż jedno źródło ciepła, a do najczęściej
wymienianych należy węgiel i drewno. Strukturę zużycia poszczególnych surowców
przedstawia tabela nr 18.
Tabela nr 18. Struktura zużycia surowców w celu ogrzania budynków
Średnie zużycie nośnika dla jednego gospodarstwa
Paliwo
Jednostka
domowego w ciągu roku
Węgiel
t
4,2
Drewno
kg
1 922
Miał
t
6,8
Olej opałowy
l
2 100
S t r o n a 68 | 169

Węgiel
Jako źródło ciepła wykorzystywane w celu ogrzania budynków, węgiel został wskazany
118 razy. Jego całkowite zużycie w ciągu roku utrzymuje się na poziomie 494 t. Wartość
najniższa podana w ankiecie wynosi 0,5 t, zaś najwyższa 12 t. Średnie zużycie tego surowca
kształtuje się na poziomie 4,2 t w skali roku dla jednego gospodarstwa domowego. Należy
uwzględnić fakt, iż dane statystyczne mogą odbiegać od stanu rzeczywistego, ponieważ nie
we wszystkich ankietach udzielono odpowiedzi dotyczącej zużycia tego surowca.

Drewno
Jako źródło ciepła zostało wskazane w 75 ankietach. Łączne zużycie drewna w skali roku
wynosi 1 442 t. Natomiast wartości wskazywane w ankietach mieszczą się w przedziale od
0,5 t – 12 t. Średnie zużycie drewna w ciągu roku jest na poziomie 1,9 t dla jednego
gospodarstwa domowego.

Miał
Miał jako źródło ciepła wśród przeprowadzonych ankiet został wskazany jedynie 2 razy.
Jego całkowite zużycie w ciągu roku wynosi 13,5 t. Wartości wskazane w ankiecie wynosiły
10 t i 3,5 t. Średnie zużycie tego surowca dla jednego gospodarstwa domowego wynosi 6,8 t.

Olej opałowy
Jako nośnik ciepła został wskazany tylko w 1 ankiecie. Jego zużycie w ciągu roku wynosiło
2 100 l dla jednego gospodarstwa domowego.

Odnawialne źródła energii
Spośród
przeprowadzonych
ankiet,
2
gospodarstwa
domowe
zdeklarowały,
iż wykorzystują odnawialne źródła energii. Były to kolektory słoneczne. Ponadto 86 osób jest
zainteresowanych wymianą źródła ciepła na ekologiczne, zaś 43 osoby udzieliły odpowiedzi
negatywnej na to pytanie.
Emisja CO2 w sektorze mieszkalnictwa
Według danych statystycznych GUS na terenie gminy występuje 1 712 mieszkań, co
przekłada się na powierzchnię 158 514 m2. Dla obliczeń zużycia energii w sektorze
S t r o n a 69 | 169
mieszkalnictwa zostały wykorzystane dane ankietowe, które zostały omówione powyżej.
Dzięki ankietyzacji możliwe było przedstawienie zużycia energii oraz emisji CO2 w sektorze
mieszkalnictwa z jak najmniejszym błędem.
Na podstawie ankiet oszacowano ilość
wykorzystanych nośników oraz ich łączną emisję.
Poniżej przedstawiono zestawienie zużycia poszczególnych nośników energii wraz
z produkcją dwutlenku węgla. W gminie Brudzew zanotowano, że wykorzystanie 19 036,85
MWh energii pochodzącej ze spalania węgla kamiennego spowoduje produkcję
6 491,57 tCO2/rok. Drugim nośnikiem, co do wielkości zużycia jest drewno, którego
wykorzystanie było na poziomie 4 759,17 MWh. Poniżej w tabeli przedstawiono szczegółowe
dane na temat zużycia poszczególnych nośników.
Tabela nr 19. Łączne zużycie energii z poszczególnych nośników wraz z produkcją CO 2
Energia
elektryczna
Ciepło z
sieci
Olej
opałowy
Węgiel
kamienny
Drewno/inna
biomasa
Zużycie
energii
[MWh/rok]
3 643,42
0,00
125,38
19 036,85
4 759,17
27 564,81
Emisja CO2
[tCO2/rok]
2 958,46
0,00
34,60
6 491,57
0,00
9 484,63
Suma [MWh]
Łącznie w 2014 roku sektor mieszkalnictwa zużył 27 564,81 MWh, co równa się
produkcji CO2 w wysokości 9 484,63 tCO2.
S t r o n a 70 | 169
Drewno/inna biomasa
Inne paliwa kopalne
Węgiel brunatny
Węgiel kamienny
Olej opałowy
Gaz zaazotowany
Gaz wysokometanowy
Ciepło z sieci
Energia elektryczna
0,00
6 000,00
12 000,00
Emisja CO2
18 000,00
24 000,00
Zużycie energii
Rysunek nr 21. Łączne zużycie poszczególnych nośników energii wraz z produkcją CO 2 w budynkach
gospodarczych w [MWh]
Dla zobrazowania emisji wywołanej przez sektor mieszkalnictwa na terenie gminy
Brudzew
sporządzono
miejscowościach.
mapę,
Według
która
mapy
przedstawia
największa
emisję
emisja
CO2
dwutlenku
w
poszczególnych
węgla
występuje
w miejscowości Brudzew.
Rysunek nr 22. Mapa obrazująca emisję CO2 w poszczególnych miejscowościach gminy Brudzew z sektora
mieszkalnictwa
S t r o n a 71 | 169
5.2.2. PRZEMYSŁ I USŁUGI
Usługi
Według danych Głównego Urzędu Statystycznego na terenie gminy Brudzew w 2013
roku, liczba przedsiębiorstw zajmujących się usługami wynosiła 155 podmiotów. Za pomocą
danych uzyskanych z ankiet wyznaczono średnie zużycie energii elektrycznej oraz energii
cieplnej.
z produkcją dwutlenku węgla. W gminie Brudzew zanotowano, że wykorzystanie
3 997,10 MWh węgla kamiennego (633,34 ton) spowoduje produkcję 1 363,01 tCO2/rok.
W poniższej tabeli przedstawiono zestawienie poszczególnych nośników energii wraz z
produkcją dwutlenku węgla.
Energia
Ciepło z
Olej
Węgiel
Drewno/inna
LPG
Suma [MWh]
elektryczna
sieci
opałowy kamienny
biomasa
Zużycie
energii
[MWh/rok]
511,36
0
118,60
3997,10
228,00
1 102,00
5 957,06
Emisja CO2
[tCO2/rok]
415,22
0
32,73
1363,01
51,76
0
1 862,72
Łącznie w 2014 roku sektor budynków usługowych zużył 5 957,06 MWh, co przekłada
się na produkcję CO2 o łącznej wartości 1 862,72 tCO2.
Rysunek poniżej przedstawia zużycie energii wraz z emisją CO2 dla poszczególnych
nośników energii:
S t r o n a 72 | 169
Drewno/inna biomasa
LPG
Inne paliwa kopalne
Węgiel brunatny
Węgiel kamienny
Olej opałowy
Gaz zaazotowany
Gaz wysokometanowy
Ciepło z sieci
Energia elektryczna
0,00
500,00 1 000,00 1 500,00 2 000,00 2 500,00 3 000,00 3 500,00 4 000,00 4 500,00
Emisja CO2 [tCO2]
Zużycie energii [MWh]
Rysunek nr 23. Zużycie energii i produkcja CO2 przez poszczególne nośniki
Przemysł
Według danych Głównego Urzędu Statystycznego na terenie gminy Brudzew w 2013
roku, liczba podmiotów zajmujących się przemysłem wynosiła 85. Za pomocą danych
uzyskanych z ankiet oraz publikacji statystycznych wyznaczono roczne zużycie energii
eklektycznej i energii cieplnej.
z produkcją CO2. W gminie Brudzew odbiorcy przemysłowi najwięcej wykorzystali energii
elektrycznej 4 677,10 MWh, a tym samym wyprodukowali 3 797,81 tCO2. Drugim co do
wielkość zużycia nośnikiem jest węgiel kamienny, którego zużycie wynosiło 1 924,89 MWh
roczni, co przekłada się na produkcję 656,39 t CO2/rok.
z produkcją dwutlenku węgla.
Tabela nr 21.Łączne zużycie poszczególnych nośników energii wraz z produkcją CO2
Zużycie
energii
[MWh/rok]
Energia
elektryczna
Ciepło z
sieci
Olej
opałowy
Węgiel
kamienny
LPG
Drewno/inna
biomasa
4 667,10
0
80,38
1 924,89
0
333,33
S t r o n a 73 | 169
Suma [MWh]
7015,70
Emisja CO2
[tCO2/rok]
3 797,81
0
22,18
656,39
0
4476,38
0
Łącznie sektor przemysłu zużył 7 015,70 MWh, co przekłada się na produkcję ok
4 476,38 tCO2.
Drewno/inna biomasa
LPG
Inne paliwa kopalne
Węgiel brunatny
Węgiel kamienny
Olej opałowy
Gaz zaazotowany
Gaz wysokometanowy
Ciepło z sieci
Energia elektryczna
0,00
1 000,00
Emisja CO2 [tCO2]
2 000,00
3 000,00
4 000,00
5 000,00
Rysunek nr 24. Łączne zużycie poszczególnych nośników energii wraz z produkcją CO2 w budynkach
przemysłowych.
5.2.3. TRANSPORT PRYWATNY
Na transport prywatny składają się pojazdy osobowe, ciężarowe, autobusy, a także
ciągniki rolnicze i motocykle, które przejeżdżają przez gminę Brudzew. Aby uzyskać
informacja dotyczące zużycie energii przez transport prywatny wykorzystano dane na temat
natężenia ruchu drogowego na terenie gminy, na podstawie Generalnych pomiarów ruchu
(dane GDDKiA). Dane te zostały przedstawione poniżej w tabeli.
Pojazd
Tabela nr 22. Zużycie energii przez poszczególne pojazdy
Liczba
Benzyna
Olej
napędowy
Szt.
[MWh/rok]
Motocykle
Samochody osobowe
Lekkie samochody
ciężarowe (dostawcze)
Samochody ciężarowe
LPG
66
110,97
7849
7343,68
3 424,30
1 342,57
204,39
1 524,85
224,19
1 088
1 104
S t r o n a 74 | 169
8 742,90
z przyczepą
Samochody ciężarowe
bez przyczepy
Autobusy
2 406,60
581
Ciągniki rolnicze
RAZEM
74
3 39,82
21
87,11
10783
7 659,03
Suma [MWh/rok]
16 525,58
1 566,76
6 675,08
Przez gminę Brudzew przebiega droga wojewódzka nr 470 o łącznej długości 12,7 km.
Łącznie w 2014 roku sektor transportu prywatnego zużył 25 751,37 MWh, co przekłada
się na produkcję 6 675,08 tCO2.
Poniższa tabela przedstawia łączne zużycie energii i produkcji CO2 dla poszczególnych
paliw.
Tabela nr 23. Łączne zużycie energii z poszczególnych nośników wraz z produkcją CO2
Jednostka
Benzyna
Olej napędowy
LPG
RAZEM
Zużycie energii
[MWh/rok]
7 659,03
16 525,58
1 566,76
25 751,37
Całkowita emisja
[tCO2/rok]
1 907,10
4 412,33
355,65
6 675,08
LPG
Olej napędowy
Benzyna
0,00
2000,00
4000,00
6000,00
Emicja CO2 [tCO2]
8000,00 10000,00 12000,00 14000,00 16000,00 18000,00
Rysunek nr 25. Łączne zużycie poszczególnych nośników energii z produkcją CO 2 przez transport publiczny
S t r o n a 75 | 169
5.2.4. ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII
Według danych uzyskanych od mieszkańców oraz Urzędu Gminy Brudzew na terenie
gminy nie funkcjonują farmy fotowoltaiczne oraz siłownie wiatrowe. Występują jedynie
przydomowe instalacje PV oraz kolektory słoneczne, które produkują energię na potrzeby
bytowe.
6. BILANS INWENTARYZACJI EMISJI CO2 W ROKU BAZOWYM 2014
W poniższym rozdziale przedstawiono podsumowanie całkowitego zużycia energii oraz
emisji gazów cieplarnianych z terenu gminy Brudzew w podziale na grupy: „Samorząd”
i „Społeczeństwo”, a także w podziale na poszczególne nośniki energii w roku bazowym.
Grupa Samorząd
Przeprowadzona inwentaryzacja ujawniła skalę emisji CO2 w grupie „Samorząd”, czyli
w budynkach gminnych, z transportu publicznego i gminnego oraz oświetlenia publicznego.
Łączne zużycie energii w grupie „Samorząd” w roku 2014 wynosiło 4 985,48 MWh.
Największym konsumentem energii w tej grupie są budynki gminne, które zużywają
około 71,63% energii w ten grupie, a mianowicie 3 571,09 MWh. Pozostałe sektory zużywają
znacznie mniej energii. Na drugim miejscu znajduje się transport publiczny, z wynikiem
13,92% czyli 693,76 MWh. Szczegółowe dane dotyczące zużycia energii są przedstawione
w tabeli poniżej.
Tabela nr 24. Zużycie energii w sektorach grupy Samorząd w 2014 roku
Zużycie energii
Udział
[MWh/rok]
[%]
3 571,09
71,63%
Transport publiczny
693,76
13,92%
Oświetlenie publiczne
453,42
9,09%
Gospodarka odpadami
0
0%
267,21
5,36%
4 985,48
100%
Budynki gminne
Suma
S t r o n a 76 | 169
Rosnące zużycie energii wpływa bezpośrednio na wielkość emisji CO2. Wartość emisji
w roku bazowym wyniosła 1 968,82 tCO2/rok. W analizowanym okresie największy udział
w emisji CO2 w grupie Samorząd mają budynki gminne, a mianowicie 1 198,43 tCO2 (60,87%).
Na drugim miejscu występuje oświetlenie publiczne, które w analizowanym okresie
wyprodukowało 368,18 tCO2 (18,7%). Szczegółowe dane zostały podane w poniższej tabeli.
Tabela nr 25. Emisja CO2 w sektorach grupy Samorząd w 2014 roku
Emisja CO2
Udział
[tCO2/rok]
[%]
1 198,43
60,87%
Transport publiczny
185,23
9,41%
368,18
18,7%
Gospodarka odpadami
0,00
0%
216,98
11,02%
1 968,82
100%
Budynki gminne
Suma
Udział poszczególnych sektorów grupy Samorząd w zużyciu energii oraz emisji CO2
przedstawiono na poniższym wykresie.
216,98
267,21
Gospodarka odpadami
0,00
0,00
368,18
453,42
185,23
Transport publiczny
693,76
1198,43
Budynki gminne
3571,09
0,00
1000,00
[t CO2]
2000,00
3000,00
[MWh]
Rysunek nr 26. Zużycie energii w poszczególnych sektorach
S t r o n a 77 | 169
4000,00
Głównym nośnikiem energii stosowanym w samorządzie jest olej opałowy, którego udział
w zużyciu energii wynosi 35,89%, czyli 1 789,35 MWh. Drugim nośnikiem, co do wielkości
zużycia jest węgiel kamienny, który został wykorzystana w wysokości 1 527,92 MWh
(30,65%). Szczegółowe dane dotyczące zużycia zostały przedstawione w poniższej tabeli.
Tabela nr 26. Zużycie energii według nośników energii w grupie Samorząd
Energia elektryczna
Ciepło z sieci
Olej opałowy
Węgiel kamienny
Węgiel brunatny
Drewno
Benzyna
Olej napędowy
LPG
Suma
Zużycie energii
MWh/rok
Udział
946,68
0
1 789,35
1 527,92
0
27,78
0
693,76
0
4 985,48
18,99%
0%
35,89%
30,65%
0%
0,56%
0%
13,92%
0%
100%
%
Największa emisja, CO2 w grupie Samorząd wynika z wykorzystania energii elektrycznej, a
mianowicie 39,04% (768,70 tCO2). Kolejne miejsce zajmuje węgiel kamienny, którego emisja
wynosi 26,46%, czyli 521,02 ton dwutlenku węgla. Na trzecim miejscu znajduje się olej
opałowy, którego emisja wynosi 493,86 tCO2, czyli 25,08% całkowitej emisji w tym sektorze.
Tabela nr 27. Emisja z poszczególnych nośników
Energia elektryczna
Ciepło z sieci
Olej opałowy
Węgiel kamienny
Węgiel brunatny
Drewno
Benzyna
Olej napędowy
LPG
Suma
Emisja CO2
tCO2/rok
Udział
768,70
0
493,86
521,02
0
0
0
185,23
0
1 968,82
39,04%
0%
25,08%
26,46%
0
0%
0%
9,41%
0%
100%
S t r o n a 78 | 169
%
Udział poszczególnych nośników energii w zużyciu energii oraz emisji CO2 w grupie
Samorząd przedstawiony został na poniższym wykresie
LPG
Olej napędowy
Benzyna
Drewno/inna biomasa
Inne paliwa kopalne
Węgiel brunatny
Węgiel kamienny
Olej opałowy
Gaz zaazotowany
Gaz wysokometanowy
Ciepło z sieci
Energia elektryczna
0,00
500,00
1000,00
[tCO2]
1500,00
2000,00
[MWh]
Rysunek nr 27. Zużycie poszczególnych nośników w sektorze społeczeństwa
Grupa Społeczeństwo
W grupie Społeczeństwo wyszczególniono zużycie energii i związaną z nią emisją CO 2
pochodzącą z trzech sektorów: mieszkalnictwa, z obiektów usługowych i przemysłowych oraz
z transportu prywatnego.
Przeprowadzona inwentaryzacja ujawniła skalę emisji CO2 w grupie „Społeczeństwo”.
Łączne zużycie energii w tej grupie w 2014 roku wynosiło: 66 015,61 MWh.
Tabela nr 28. Zużycie energii w grupie Społeczeństwo
Zużycie energii
Udział
[MWh/rok]
%
Gospodarstwa domowe
27 564,81
41,75%
Przemysł
6 742,37
10,21%
Usługi
5 957,06
9,02%
Transport prywatny
25 751,37
39,01%
Suma
66 015,61
100%
Największym konsumentem energii w grupie Społeczeństwo w roku bazowym były
gospodarstwa domowe, które zużyły 27 564,81 MWh energii (41,75%). Porównywane
S t r o n a 79 | 169
zużycie energii zanotowano w transporcie prywatnym, około 39,01% czyli 25 751,37 MWh.
Sektor przemysłu zużył 10,21% całkowitego zużycia energii w tym sektorze, natomiast usługi
zaledwie 9,02% energii.
Wartość emisji związana ze zużyciem energii w grupie Społeczeństwo wynosiła
22 498,81 tCO2. Największa produkcja dwutlenku węgla miała miejsce w gospodarstwach
domowych, której wartość wynosiła 9 484,63 tCO2 czyli około 42,16% całkowitej emisji
w tym sektorze. Drugim podmiotem, który wytworzył znaczną ilość dwutlenku węgla jest
transport prywatny. Podmiot ten wyemitował blisko 30% całkowitej emisji w tym sektorze.
Na ostatnim miejscu znajduje się przemysł, który w 2014 roku wyemitował około 20% łącznej
emisji w grupie społeczeństwo.
Tabela nr 29. Emisja w grupie Społeczeństwo
Emisja CO2
Udział
[tCO2/rok]
%
Gospodarstwa domowe
9 484,63
42,16%
Przemysł
4 476,38
19,90%
Usługi
1 862,72
8,28%
Transport prywatny
6 675,08
29,67%
Suma
22 498,81
100%
Udział poszczególnych sektorów grupy Społeczeństwo w zużyciu energii oraz emisji CO 2
przedstawiony został na poniższym wykresie.
S t r o n a 80 | 169
6 675,08
Transport prywarny
25 751,37
1 862,72
Usługi
5 957,06
4 476,38
6 742,37
Przemysł
9 484,63
Gospodarstwa domowe
27 564,81
0,00
5 000,00
10 000,00
[t CO2]
15 000,00
20 000,00
25 000,00
30 000,00
[MWh]
Rysunek nr 28. Udział sektorów grupy Społeczeństwo w zużyciu energii oraz emisji CO 2 w roku bazowym
Nośnikiem o największym udziale w strukturze energii jest węgiel kamienny, który
w grupie Społeczeństwo jest wykorzystywany w około 38%. Drugim co do wielkości zużycia
nośnikiem jest olej napędowy w wynikiem 25,03%. Poniżej w tabeli, przedstawione zostały
poszczególne nośniki wraz z ilością jego zużycia i udziałem procentowym.
Tabela nr 30. Zużycie energii według nośników w grupie Społeczeństwo
Energia elektryczna
Ciepło z sieci
Olej opałowy
Węgiel kamienny
Olej napędowy
LPG
Benzyna
Drewno
Suma
Zużycie energii
MWh/rok
Udział
8 831,88
0
324,35
24 958,84
16 525,58
1794,76
7 659,03
5 921,17
66 015,61
13,38%
0%
0,49%
37,81%
25,03%
2,72%
11,60%
8,97%
100%
%
Wartość emisji związana ze zużyciem energii w grupie Społeczeństwa wyniosła 22 498,81
tCO2/rok. Największa emisja pochodzi ze spalania węgla kamiennego, którego udział w emisji
wynosił prawie 37,81%. Kolejnym nośnikiem energii co do wielkości emisji była energia
elektryczna, której wartość wynosiła około 32% emisji w tym sektorze, czyli 7 171,49 tCO2.
S t r o n a 81 | 169
W tej grupie najmniej zużyto oleju opałowego, bo zaledwie 0,40% czyli 89,52 MWh. Emisja
z poszczególnych nośników została przedstawiona w poniższej tabeli.
Tabela nr 31. Emisja CO2 w grupie Społeczeństwo
Emisja CO2
tCO2/rok
7 171,49
0
0
89,52
8 510,96
4 412,33
407,41
1 907,10
0
22 498,81
Energia elektryczna
Ciepło z sieci
Gaz płynny
Olej opałowy
Węgiel kamienny
Olej napędowy
LPG
Benzyna
Drewno
Suma
Udział
%
31,87%
0%
0%
0,40%
37,83%
19,61%
1,81%
8,48%
0%
100%
Udział poszczególnych nośników w zużyciu energii oraz emisji CO2 w grupie
Społeczeństwa został przedstawiony na poniższym wykresie.
LPG
Olej napędowy
Benzyna
Drewno/inna biomasa
Inne paliwa kopalne
Węgiel brunatny
Węgiel kamienny
Olej opałowy
Gaz zaazotowany
Gaz wysokometanowy
Ciepło z sieci
Energia elektryczna
0,00
5 000,00
10 000,00
[tCO2]
15 000,00
20 000,00
25 000,00
30 000,00
[MWh]
Rysunek nr 29. Udział poszczególnych nośników w zużyciu energii oraz emisji CO2 w grupie Społeczeństwo w
roku bazowym
Podsumowanie inwentaryzacji emisji na terenie gminy Brudzew
S t r o n a 82 | 169
Zgodnie z inwentaryzacją przeprowadzoną na terenie gminy Brudzew końcowe zużycie
energii w roku bazowym wyniosło 71 001,1 MWh. Z kolei całkowita emisja CO2 do
atmosfery wynosiła 24 467,63 tCO2/rok .
Grupa, która zdecydowanie dominuje w bilansie zużycie energii oraz emisji dwutlenku
węgla jest grupa Społeczeństwo. Grupa ta konsumuje
92,98% całkowitej energii oraz
emituje blisko 92% ilości dwutlenku węgla. Bilans zużycia energii oraz emisji CO2 w podziale
na grupy przedstawiony został poniżej w tabeli i na wykresie
Tabela nr 32. Bilans zużycie energii, oraz emisji CO2 w gminie Brudzew
Zużycie energii
Emisja CO2
Grupa
MWh/rok
%
[tCO2/rok]
%
Samorząd
4 985,48
7,02%
1 968,82
8,05%
Społeczeństwo
6 6015,61
92,98%
22 498,81
91,95%
RAZEM
71 001,10
100%
24 467,90
100%
Sektorem o największym zużyciu energii są gospodarstwa domowe (27 564,81 MWh,
co stanowi 38,82%), natomiast najmniejsze zużycie energii zanotowano w sektorze
gospodarki wodno-ściekowej (267,21 MWh, 0,38%).
Struktura emisji pokrywa się w większości ze zużyciem energii w poszczególnych
sektorach – największa emisja związana jest z mieszkalnictwem (9 484,63 tCO2, 38,76%).
Drugim podmiotem, co do wielkości emisji jest transport prywatny, który emituje 6 675,08
tCO2, co stanowi 27,28% całkowitej emisji na terenie gminy. Natomiast najniższa emisja
występuje w transporcie publicznym, zaledwie 0,76%.
Nośnikiem energii dominującym w strukturze zużycia paliwa jest węgiel kamienny,
którego zużycie w roku bazowym wynosiło 26 486,76 MWh, co stanowi 37,3% całkowitego
zużycia energii w gminie Brudzew. Drugim nośnikiem co do wielkości zużycia jest olej
napędowy, którego zużyto 17 219,34 MWh, co stanowi 24,25% zużycia energii na terenie
gminy. Mieszkańcy gminy Brudzew najmniej wykorzystali gazu LPG zaledwie 1 794,76 MWh –
czyli 2,53%.
Emisja CO2 dla poszczególnych nośników pokrywa się z ich zużyciem. Największą emisją
zanotowano przy wykorzystaniu węgla kamiennego, a mianowicie 9 031,99 tCO2, co stanowi
S t r o n a 83 | 169
36,91% całkowitej emisji na terenie gminy. Drugim co do wielkości emisji, nośnikiem jest
energia elektryczna, której zużycie przyczyniło się do produkcji 7940,19 tCO2. Najmniej emisji
spowodowało zużycie gazu LPG - zaledwie 407,41 ton dwutlenku węgla co stanowi 1,67%
emisji. Szczegółowe dane dotyczące emisji z poszczególnych nośników zostały przedstawione
w poniższej tabeli.
Tabela nr 33. Zużycie poszczególnych nośników i ich emisja na terenie gminy Brudzew
Zużycie energii
Udział
Emisja CO2
[MWh/rok]
%
[tCO2/rok]
Energia elektryczna
9 778,56
13,77%
7 940,19
Ciepło z sieci
0
0%
0
Olej opałowy
2 113,70
2,98%
583,38
Węgiel kamienny
26 486,76
37,3%
9 031,99
Węgiel brunatny
0
0%
0
Drewno
5 948,95
8,38%
0
Benzyna
7 659,03
10,79%
1 907,10
Olej napędowy
17 219,34
24,25%
4 597,56
LPG
1 794,76
2,53%
407,41
Suma
71 001,1
100%
24 467,63
Udział
%
32,45%
0%
2,38%
36,91%
0%
0%
7,79%
18,79%
1,67%
100%
Po wnikliwej inwentaryzacji emisji dwutlenku węgla na terenie gminy Brudzew w roku
2014, można stwierdzić, że każdy mieszkaniec gminy zużył około 11,92 MWh, a tym samym
wyprodukował około 4,11 ton CO2.
W poniższej tabeli i na wykresach przedstawione zostały szczegółowe dane dotyczące
zużycie energii oraz produkcji dwutlenku węgla.
S t r o n a 84 | 169
Tabela nr 34. Raport zużycia energii w gminie Brudzew
Zużycie energii przez poszczególne podmioty
Raport z zużycia
energii w gminie
Energia
Ciepło
Gaz
Gaz
Olej
Węgiel
Węgiel
elektryczna z sieci wysokometanowy zaazotowany opałowy kamienny brunatny
Inne
Drewno/inna
Olej
paliwa
Benzyna
biomasa
napędowy
kopalne
Sektor Publiczny
[MWh]
Budynki
gminne
Transport
publiczny
Oświetlenie
publiczne
Gospodarka
odpadami
G. wodnościekowa
Sektor Społeczeństwa
Suma
SUMA
LPG
SUMA
[MWh/rok]
%
226,04
0,00
0,00
0,00
1 789,35
1 527,92
0,00
0,00
27,78
0,00
0,00
0,00
3 571,09
5,03%
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
693,76
0,00
693,76
0,98%
453,42
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
453,42
0,64%
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00%
267,21
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
267,21
0,38%
946,68
0,00
0,00
0,00
1 789,35
1 527,92
0,00
0,00
27,78
0,00
693,76
0,00
Budynki
mieszkalne
3 643,42
0,00
0,00
0,00
125,38
19 036,85
0,00
0,00
4 759,17
0,00
0,00
0,00
27 564,81
38,82%
Przemysł
4 677,10
0,00
0,00
0,00
80,38
1 924,89
0,00
0,00
60,00
0,00
0,00
0,00
6 742,37
9,50%
511,36
0,00
0,00
0,00
118,60
3 997,10
0,00
0,00
1 102,00
0,00
0,00
228,00
5 957,06
8,39%
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
7 659,03
16 525,58
1 566,76
25 751,37
36,27%
Suma
8 831,88
0,00
0,00
0,00
324,35
24 958,84
0,00
0,00
5 921,17
7 659,03
16 525,58
1 794,76
SUMA [MWh]
9 778,56
0,00
0,00
0,00
2 113,70 26 486,76
0,00
0,00
5 948,95
7 659,03
17 219,34
1 794,76
Udział %
13,77%
0,00%
0,00%
0,00%
0,00%
0,00%
8,38%
10,79%
24,25%
2,53%
0,00
0,00
5 948,95
7 659,03
17 219,34
1 794,76
Usługi
Transport
prywarny
Udział OZE
Suma + OZE [MWh]
0,00
9 778,56
2,98%
37,30%
[MWh/rok]
%
4 985,48
7,02%
66 015,61
92,98%
71 001,10
100,00%
4 985,48
66 015,61
71 001,10
100,00%
100,00%
2,14
0,00
0,00
0,00
2 113,70 26 484,62
S t r o n a 85 | 169
70 998,96 100,00%
Tabela nr 35. Raport emisji w gminie Brudzew
Emisja przez poszczególne podmioty w sektorze społeczeństwa
Raport emisji w gminie
Energia
Ciepło
Gaz
Gaz
Olej
Węgiel
Węgiel
elektryczna z sieci wysokometanowy zaazotowany opałowy kamienny brunatny
Inne
Drewno/inna
Olej
paliwa
Benzyna
biomasa
napędowy
kopalne
LPG
[tCO2]
Sektor Publiczny
Budynki gminne
SUMA
[tCO2/rok]
%
183,55
0,00
0,00
0,00
493,86
521,02
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
1 198,43
4,90%
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
185,23
0,00
185,23
0,76%
368,18
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
368,18
1,50%
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00%
216,98
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
216,98
0,89%
768,70
0,00
0,00
0,00
493,86
521,02
0,00
0,00
0,00
0,00
185,23
0,00
Budynki mieszkalne
2 958,46
0,00
0,00
0,00
34,60
6 491,57
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
9 484,63
38,76%
Przemysł
3 797,81
0,00
0,00
0,00
22,18
656,39
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
4 476,38
18,30%
415,22
0,00
0,00
0,00
32,73
1 363,01
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
51,76
1 862,72
7,61%
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
1 907,10
4 412,33
355,65
6 675,08
27,28%
Suma
7 171,49
0,00
0,00
0,00
89,52
8 510,96
0,00
0,00
0,00
1 907,10
4 412,33
407,41
SUMA [tCO2]
7 940,19
0,00
0,00
0,00
583,38
9 031,99
0,00
0,00
0,00
1 907,10
4 597,56
407,41 24 467,63
0,00%
0,00%
0,00
0,00
Transport publiczny
Gospodarka
odpadami
G. wodno-ściekowa
Suma
Sektor Społeczeństwa
SUMA
Usługi
Transport prywarny
Udział %
32,45% 0,00%
Udział OZE
Suma + OZE [MWh]
0,00%
0,00%
2,38%
0
7 940,19
36,91%
0,00%
7,79%
18,79%
1,67%
[tCO2/rok]
%
1 968,82
8,05%
22 498,81
91,95%
24 467,63
100,00%
24 466,90
100,00%
1 968,82
22 498,81
1,00
100,00%
0,73
0,00
0,00
0,00
583,38
9 031,26
S t r o n a 86 | 169
0,00
1 907,10
4 597,56
407,41
7. PROGNOZA NA ROK 2020
W celu określenia jak kształtować się będzie zużycie energii oraz emisja CO2 na terenie
gminy Brudzew przy założeniu podejmowania przez władze samorządowe działań
poprawiających
efektywność
energetyczną
przeprowadzono
prognozę
bazową
dla roku 2020.
Planując działania do roku 2020 koniecznym było określenie wpływu czynników
zewnętrznych na końcowe zużycie energii i wielkość emisji z obszaru gminy w roku 2020,
uwzględniając jednocześnie działania realizowane przez samorząd. W tym celu opracowano
dwa scenariusze prognozy:
Scenariusz 1 – scenariusz nie uwzględnia zmian jakie zajdą w otoczeniu wpływających na
wzorce
konsumpcji
energii
na
terenie
gminy.
Zakłada
się,
że
ze
względu
na podjęte działania, emisja dwutlenku węgla zmniejszy się o 8,00% bez uwzględnienia
wzrostu gospodarczego.
Scenariusz 2 - scenariusz uwzględnia zmiany, jakie zajdą w otoczeniu wpływające
na wzrost konsumpcji energii na terenie gminy. Jednak ze względu na dużą emisję liniową
nie zakłada się wzrostu gospodarczego w sektorze transportu prywatnego, na który gmina
nie ma wpływu. Zakłada się, że ze względu na podjęte działania, emisja dwutlenku węgla
zmniejszy się o 1,94% z uwzględnieniem wzrostu gospodarczego. Dla uwzględnienia wzrost
gospodarczego wzięto pod uwagę następujące czynniki:

Wdrożenie zmian w zakresie zużycia energii i emisji w segmencie samorządowym,

Wdrożenia do prawa polskiego dyrektyw UE dotyczących efektywności energetycznej
– zakłada się pełne wdrożenie i egzekucję celów wynikających z dyrektywy dotyczącej
efektywności energetycznej (przyjętej we wrześniu 2012 roku - EED) oraz dyrektywy
dotyczącej efektywności energetycznej budynków (tzw. EPBD recast);

Wdrożenia działań przewidzianych w polityce transportowej UE – zakłada się,
że działania zaproponowane w Białej Księdze Strategii Transportowej UE będą
stopniowo wdrażane w celu ograniczania emisji;
S t r o n a 87 | 169

Naturalnego trendu wymiany sprzętu AGD, RTV i ITC – przyjęto, że użytkowany sprzęt
będzie stopniowo wymieniany na bardziej efektywny;

Wdrożenia nowego prawa dot. OZE w Polsce, przewidującego wsparcie
mikrogeneracji w OZE – założono, że na skutek proponowanych systemów wsparcia
znacznie wzrośnie udział energii elektrycznej wytwarzanej w indywidualnych
źródłach, przez co spadnie zapotrzebowanie na energię elektryczną z sieci krajowej;

Wzrostu udziału energii z OZE w energii elektrycznej w Polsce – zakłada się
wypełnienie przez Polskę unijnego celu wyznaczonego dla kraju na poziomie 15%
udziału OZE w końcowym zużyciu energii, co przełoży się na ograniczenie wskaźnika
emisji dla energii elektrycznej;

Wzrost efektywności energetycznej na poziomie 15%;

Modernizacji sektora elektroenergetycznego w Polsce – realizowane stopniowo
inwestycje w nowe moce wytwórcze o wysokiej sprawności pozwolą ograniczyć
wskaźnik emisji dla energii elektrycznej.
Tabela nr 36. Prognoza zapotrzebowania na energię finalną według polityki Energetycznej Polski do 2030 roku
2010 r.
2020 r.
Zmiana
[Mtoe]
[Mtoe]
[%]
W podziale na sektory
Przemysł
18,2
20,9
+14,84%
Transport
15,5
18,7
+20,65%
Usługi
6,6
8,8
+33,33%
Gospodarstwa domowe
19
19,4
+2,11%
W podziale na nośniki
Węgiel
10,9
10,3
-5,50%
Produkty naftowe
22,4
24,3
+8,48%
Gaz ziemny
9,5
11,1
+16,84%
Energia odnawialna
4,6
5,9
+28,26%
S t r o n a 88 | 169
Energia elektryczna
9
11,2
+24,44%
Ciepło sieciowe
7,4
9,1
+22,97%
Pozostałe paliwa
0,5
0,8
+60,00%
Źródło: Polityka energetyczna Polski do 2030 roku
W poniższej tabeli emisja całkowita w roku 2020 została wyliczona według wskaźników
z tabeli 36 (wartości sektorowe), w odniesieniu do wzrostu do roku 2020 (tabela pokazuje
zmiany w perspektywie do roku 2030). Emisja całkowita w scenariuszu 1 i 2 bierze pod
uwagę wskaźniki omówione powyżej. Poziom docelowy został określony na bazie emisji
całkowitej, jako matematyczny procent. W kolejnym wierszu wskazano w tonach ilość emisji
ekwiwalentnej, o którą w roku 2020 musi zostać zmniejszona wartość emisji wynikająca
z danego scenariusza. Ostatni wiersz pokazuje tą samą wartość w procentach w odniesieniu
do emisji całkowitej w roku 2020 zgodnie z danym scenariuszem.
Tabela nr 37. Wyniki prognoz wielkości emisji w roku 2020 w analizowanych scenariuszach
Wyniki redukcji Emisji CO2
Scenariusz 1
Scenariusz 2
(zakładany
(zakładany
scenariusz redukcji) scenariusz redukcji)
Emisja całkowita w 2020 roku [tCO2]
24 467,63
25 949,83
Redukcja emisji CO2 [tCO2]
1 956,29
1 956,29
22 3511,34
23 993,54
8,00%
1,94%
Różnica emisji roku bazowego i
podjętych działań zmniejszających
emisję [tCO2]
Poziom redukcji CO2 [%]
Do celów planowania działań założono, że Scenariusz 2 odzwierciedla faktyczne trendy,
jakie wystąpią i będą miały wpływ na zużycie energii i emisję z terenu gminy Brudzew jednak
bez uwzględnienia wzrostu gospodarczego w transporcie prywatnym, na który Gmina nie ma
wpływu.
W związku z tym, założeniem działania, jakie musi podjąć samorząd w celu
ograniczenia zużycia energii i emisji powinny doprowadzić do ograniczenia emisji o co
najmniej 1 956,29 tCO2 w roku 2020 aby osiągnąć cel 1,94% redukcji w stosunku do roku
S t r o n a 89 | 169
2014. Wynik 1,94% jest realnym wynikiem działań, które gmina zaplanowała na lata 20152020.
8. IDENTYFIKACJA OBSZARÓW PROBLEMOWYCH
Sporządzenie bazowej inwentaryzacji emisji oraz przeprowadzona analiza SWOT
pozwoliła na zdefiniowanie obszarów problemowych, czyli aspektów o największej
uciążliwości dla gminy. Poniżej zidentyfikowano najważniejsze problemy oraz ich przyczyny.
Problem 1: Za największą emisję CO2 na terenie gminy odpowiadają indywidualne paleniska
domowe zasilane najczęściej węglem.
Przyczyny problemu
A. Mieszkańców nie stać na sfinansowanie wymiany instalacji grzewczej oraz ponoszenia
często wyższych kosztów eksploatacyjnych ekologicznych paliw.
B. Znacząca większość budynków mieszkalnych powstała przed 1989r.
C. Konieczność uzyskania dotacji na zmianę sposobu przygotowania c.w.u. wykorzystującej
odnawialne źródło energii (kolektory słoneczne, pompa ciepła).
D. Brak jest alternatywy dla wykorzystania paliwa stałego: nie ma sieci gazowych lub sieci
ciepłowniczej.
Problem 2: Znaczący udział w emisji zanieczyszczeń do powietrza ma transport prywatny
Przyczyny problemu
A. Uwarunkowania geograficzne sprawiają, iż przez gminę przebiegają droga krajowa
i droga wojewódzka.
B. Ruch samochodowy na drogach jest znaczny i według prognozy do roku 2020 będzie rósł.
C. Ograniczone możliwości władz gminy na zmniejszenie natężenia ruchu poza drogami
lokalnymi.
Problem 3: Wysoka energochłonność budynków użyteczności publicznej
Przyczyny problemu
A. W wielu obiektach wciąż stosowane są kotły o niskiej sprawności.
B. Brak odnawialnych źródeł energii na obiektach publicznych.
S t r o n a 90 | 169
9. ANALIZA SWOT
Przeprowadzono szczegółową analizę czynników warunkujących racjonalne zarządzanie
energią oraz jej wpływu na zanieczyszczenie powietrza. Przedstawiono najistotniejsze
pozytywne uwarunkowania Gminy ku gospodarce niskoemisyjnej w myśl realizacji założeń
pakietu klimatycznego 3 x 20%. Odniesiono się również do możliwości prawno-technicznych
jakie mogą się pojawić w przyszłości w celu wykorzystania potencjału obszaru na rzecz
zwiększenia wykorzystania technologii bezemisyjnych. Analiza stanowi również swoistą listę
niedociągnięć oraz nieprawidłowości, jakie w znacznym stopniu ograniczają zrównoważony
rozwój gospodarczy i które należy bezwzględnie minimalizować. Ponadto ukazano
zagrożenia, jakie mogą ten niekorzystny stan pogłębiać.
Synteza zagadnień pozwoliła określić miejsce i rolę gminy Brudzew w budowie
regionalnej gospodarki niskoemisyjnej. Dodatkowo określono dokąd zmierza Gmina i czy
zmierza w prawidłowym kierunku oraz jakie działania należy podjąć aby zamierzone cele
osiągnąć. Powyższe kroki posłużyły do wyznaczenia celów strategicznych i operacyjnych,
które są jednocześnie odpowiedzią na zagadnienia, jakie powstały podczas tworzenia
opracowania:
1. Jakie sektory gospodarcze odpowiadają za globalną emisję CO2?
2. Jakie środki należy podjąć, aby zminimalizować czynniki antropologiczne?
3. W jaki sposób wykorzystać produkcję „zielonej” energii?
4. Gdzie pozyskać środki na sfinansowanie zamierzonych działań?
5. Czy zdefiniowane mocne strony są w stanie zapobiec danemu zagrożeniu
i wykorzystać daną szansę?
6. Jak dane zagrożenia mogą wpłynąć na ogólne zamierzenia, jak ich unikać aby nie stały
się słabą stroną?
Analiza SWOT w zakresie gospodarki niskoemisyjnej i efektywności energetycznej jest
podsumowaniem
mocnych
i
słabych
stron
gminy
Brudzew,
wynikających
z uwarunkowań wewnętrznych oraz szans i zagrożeń, które są pochodną uwarunkowań
zewnętrznych. Nazwa SWOT jest skrótem pochodzącym od pierwszych liter angielskich słów:
S t r o n a 91 | 169

Strengths (mocne strony) – analiza uwarunkowań wewnętrznych, które stanowią
silne strony obszaru i które należycie wykorzystane sprzyjać będą jego rozwojowi
(należy utrzymać je jako mocne i na nich oprzeć przyszły rozwój);

Weaknesses (słabe strony) – analiza uwarunkowań wewnętrznych, które stanowią
słabe strony obszaru i które niewyeliminowane utrudniać będą jego rozwój (ich
oddziaływanie należy minimalizować);

Opportunities (szanse) – analiza uwarunkowań zewnętrznych, które nie są
bezpośrednio zależne od zachowania społeczności obszaru, ale które mogą być
traktowane jako szanse i przy odpowiednio podjętych przez nią działaniach,
wykorzystane jako czynniki sprzyjające rozwojowi powiatu;

Threats (zagrożenia) – analiza uwarunkowań zewnętrznych, które także nie są
bezpośrednio zależne od zachowania społeczności obszaru, ale które mogą stanowić
zagrożenie dla jego rozwoju (należy unikać ich negatywnego oddziaływania na rozwój
obszaru).
S t r o n a 92 | 169
ANALIZA SWOT
Silne strony
Słabe strony
- dobrze rozwinięta infrastruktura szkół
- bliskość do autostrady A2
- kopalnia na terenie gminy
- selektywna zbiórka odpadów
- oświetlenie dróg i ulic
- dobrze rozwinięta sieć dróg
- dobrze rozwinięta sieć wodociągowa
- częściowa termomodernizacja budynków użytczności publicznej
- zbyt mała ilość chodników i ścieżek rowerowych
- brak perspektyw dla młodzieży i duże bezrobocie
- zbyt mały napływ kapitału inwestycyjnego
- wciąż niska świadomość mieszkańców dotycząca odnawialnych
źródeł energii oraz efektywności energetycznej
- brak możliwości korzystania z gazu sieciowego na terenie gminy
- wysoki udział indywidualnego ogrzewania węglowego oraz brak
możliwości utworzenia centralnego systemu ogrzewania.
- zbyt mała liczba inicjatyw ekologicznych w gminie
- ograniczony budżet gminy na działania z zakresu ochrony środowiska
Szanse
Zagrożenia
- brak pracy w skali makro
- rozwijająca się na terenie gminy agroturystyka i turystyka
- degradacja środowiska naturalnego
- coraz większy dostęp do funduszy unijnych
- nadmierny hałas wynikający z transportu
- przebieg autostrady A2
- szkody górnicze
- tereny po kopalni przeznaczone pod inwestycje
- zamknięcie kopalni i elektrowni
- możliwość budowy elektrowni wiatrowych na terenie gminy Brudzew - wzrost zapotrzebowania na energię
- planowany proces termomodernizacji budynków publicznych i - wysokie nakłady na OZE
prywatnych
- brak ogólnoświatowego porozumienia co do polityki klimatyczno- planowany rozwój i wspieranie instalacji OZE
energetycznej
S t r o n a 93 | 169
- możliwość pozyskania środków zewnętrznych na działania opisane w - wzrost emisji liniowej wynikający ze wzrostu ruchu na drogach
PGN
krajowych, wojewódzkich, powiatowych i gminnych
- wzrastająca presja na racjonalne gospodarowanie energią i
ograniczenie emisji w skali europejskiej i krajowej
- rozwój technologii energooszczędnych oraz ich coraz większa
dostępność
- naturalna wymiana sprzętu AGD/RTV itp. na energooszczędny
S t r o n a 94 | 169
10. PLAN DZIAŁAŃ NA RZECZ OGRANICZENIA EMISJI CO2
10.1.
CELE
STRATEGICZNE I SZCZEGÓŁOWE ORAZ ZAKŁADANY POZIOM REDUKCJI EMISJI
DO ROKU 2020
Gmina przyjmując Plan gospodarki niskoemisyjnej będzie podejmować możliwe do
realizacji działania, zmierzające do osiągnięcia celu strategicznego projektu, którym jest:
„Poprawa jakości środowiska naturalnego gminy Brudzew dzięki działaniom na rzecz
redukcji emisji dwutlenku węgla”. Obszary strategiczne programu ochrony środowiska
obejmują racjonalne użytkowanie zasobów naturalnych i ochronę powietrza, poprzez
zmniejszenie emisji dwutlenku węgla do atmosfery.
10.2.
PLAN DZIAŁAŃ
Na potrzeby sporządzenia niniejszego opracowania przygotowano szczegółową bazę
danych dotyczącą produkcji i wykorzystania energii oraz związaną z tym emisją dwutlenku
węgla. Prognoza zmian emisji związana z sytuacją społeczno-gospodarczą przedstawioną
w analizie SWOT gminy Brudzew pozwoliła opracować cele naprawcze. W trakcie
opracowania celów wykorzystano metodę analityczną SMART, narzędzie pozwalające
wykreować kierunki rozwoju mając na uwadze ich: konkretny przekaz, mierzalność,
osiągalność, istotę i określenie w czasie. Realizacja działań oparta została na osiągnieciu
długoterminowego celu strategicznego, który zostały uszczegółowiony celami operacyjnymi.
Cel Strategiczny
Poprawa jakości środowiska naturalnego gminy Brudzew dzięki działaniom na rzecz
redukcji emisji dwutlenku węgla
Cele operacyjne
Cel operacyjny nr 1
Cel operacyjny nr 2
Cel operacyjny nr 3
Cel operacyjny nr 4
Wykorzystanie potencjału
odnawialnych źródeł
energii oraz poprawa
efektywności
energetycznej obiektów
komunalnych
Modernizacja źródeł
ciepła oraz wzrost
zastosowania OZE w
produkcji energii
użytkowej w sektorze
mieszkalnym i rolnym
Zmniejszenie emisji
zanieczyszczeń
komunikacyjnych
Promocja i edukacja
oraz wspieranie idei
proekologicznych
S t r o n a 95 | 169
Kierunki działań
Działanie nr 1.1
Termomodernizacja
obiektów użyteczności
publicznej
Działanie nr 2.1
Ograniczenie emisji
zanieczyszczeń
powstających ze
spalania paliw na
potrzeby c.o.
Działanie nr 3.1
Tworzenie
infrastruktury technicznej
dla turystyki rowerowej
Działanie 4.1
Działanie nr 1.2
Produkcja energii
elektrycznej i cieplnej na
połaciach budynków
użyteczności publicznej
Działanie nr 2.2
Przygotowanie ciepłej
wody użytkowej za
pomocą alternatywnych
sposobów pozyskania
energii pierwotnej
Działanie 4.2
Promocja i edukacja
postaw
proekologicznych
Działanie nr 1.3
Produkcja energii
elektrycznej przy
energochłonnej
infrastrukturze wod-kan
Działanie nr 1.4
Rozbudowa i modernizacja
oświetlenia ulicznego
Działanie nr 2.3
Produkcja energii
elektrycznej w
instalacjach
prosumenckich
Działanie 4.3
Zarządzanie energią i
jej wpływem na
środowisko naturalne
Szkolenia
interesariuszy projektu
w zakresie gospodarki
niskoemisyjnej
Działanie 4.4
Opracowanie projektu
założeń do planu
zaopatrzenia w ciepło,
energię elektryczną i
paliwa gazowe
Działanie 1.5
Wymiana oświetlenia
wewnętrznego w
budynkach użyteczności
publicznej na oświetlenie
energooszczędne
Cele operacyjne wiążą się z realizacją ukierunkowanych działań, które dążą do
maksymalnego efektu ekologiczno-energetycznego przy zachowaniu technicznej i finansowej
wykonalności. Przedstawione kierunki działań są zdefiniowane w kilku podstawowych
cechach:
1. Rodzaj działania

inwestycyjne- zakłada wdrożenia oparte na zakupie urządzeń, budowie lub
modernizacji infrastruktury. Koszty eksploatacyjne oraz uzyskany efekt energetyczny
i ekologiczny inwestycji rekompensują znaczne nakłady inwestycyjne,

nieinwestycyjne-
środki
wspierające
realizację
działań
inwestycyjnych
oraz
indywidualne projekty proekologiczne w tym szkoleniowe, edukacyjne oraz
S t r o n a 96 | 169
zarządcze. Mimo relatywnie niskich kosztów poszczególnych działań przyczyniają się
do znacznych efektów ekologicznych, szczególnie w dłuższej perspektywie czasowej.
2. Perspektywa czasowa

krótkoterminowe- zamieszczone w krótkiej perspektywie czasowej, jako działania
realizowane jednym projektem inwestycyjnym bądź w zakresie 1-3 letnim,

długoterminowe- realizowane w perspektywie do 2020 r., systemem corocznych
aktualizacji (np. projekty szkoleniowe) bądź wykraczające zakresem, możliwościami
finansowania powyżej okresu 3 lat i wykraczające poza ramy czasowe opracowania.
3. Odpowiedzialność realizacyjna

wpływ
Urzędu
Gminy-
przedsięwzięcia,
których
realizacja
jest
powiązana
z decyzyjnością władz gminy. Gmina ma wpływ na zakres projektu, czas realizacji oraz
przyjmuje pełną odpowiedzialność za efekty energetyczne i środowiskowe wywołane
realizacją założeń w Planie. Co istotne, działania te muszą zostać wpisane do
Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy Brudzew.

pozostałe jednostki- zadania zaplanowane przez inne energochłonne sektory w tym
najistotniejszy sektor mieszkalny i gospodarczy. Inwestycje te pochodzą z aktualnych
planów rozwoju lub innych dokumentów określających strategię ich działania na
najbliższe lata i pozostają w gestii ich realizatorów.
4. Zdefiniowany poziom energetyczno-środowiskowy

redukcja dwutlenku węgla- szacowany wyrażony w kgCO2 efekt ekologiczny realizacji
działania wpływający na ogólny bilans emisji w gminie oraz stopień realizacji celu
strategicznego,

produkcja energii odnawialnej- szacowany wyrażony w kWh efekt energetyczny
realizacji działań związanych z wzrostem produkcji energii elektrycznej i cieplnej
w instalacjach OZE,

wskaźnik efektywności energetycznej- szacowany wyrażony w kWh efekt
energetyczny realizacji działań.
S t r o n a 97 | 169
10.3.
PLANOWANIE DZIAŁANIA
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej zawiera działania, które będą podejmowane na
poziomie lokalnym, leżące w kompetencji samorządu lokalnego, lokalnych przedsiębiorców,
a także społeczeństwa gminy Brudzew. Celem poniższych działań jest redukcja emisji CO2,
zmniejszenie energochłonności w różnych dziedzinach gospodarki, oraz zwiększenie udziału
odnawialnych źródeł energii na terenie gminy.
Działania te zostały podzielone na działania samorządowe, które będą skupiały się na
obszarach publicznych oraz działania w obrębie społeczeństwa, których głównym tematem
będą zadania wykonywane w obszarze mieszkańców gminy.
W ramach Planu zostały przeanalizowane uwarunkowania i możliwości redukcji zużycia
energii, wraz z oceną ich efektywności ekologiczno-ekonomicznej.
Jako podstawę doboru działań, wykorzystuje się wyniki inwentaryzacji emisji gazów
cieplarnianych, zagospodarowanie przestrzenne gminy, oraz możliwości wynikające
z wieloletniej prognozy finansowej.
Mając na uwadze zmienność warunków otoczenia, a także fakt, że każde podejmowane
działanie niesie ze sobą określone rezultaty i doświadczenia, niniejszy Plan może ulec
korekcie, wraz ze zmianami w postępie technicznym, czy możliwościami finansowymi gminy.
Cel operacyjny 1. Wykorzystanie potencjału odnawialnych źródeł energii oraz poprawa efektywności
energetycznej obiektów komunalnych
Działanie 1.1. Termomodernizacja obiektów użyteczności publicznej
Obowiązki w zakresie realizacji przedsięwzięć służących poprawie efektywności
energetycznej, poprzez wprowadzenie zmian lub usprawnień w obiekcie oraz znajdujących
się w nim urządzeń technicznych i instalacji nakłada na jednostki samorządu terytorialnego
głównie Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o efektywności energetycznej (Dz. U. z 2011 r. Nr
94, poz. 551), w tym z zastrzeżeniem art. 10. ust. 2 pkt 4. Ponadto Ustawa
z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów (Dz. U. z 2014, poz.
S t r o n a 98 | 169
712) nakłada obowiązek: „nabycie lub wynajęcie efektywnych energetycznie budynków lub
ich części albo przebudowa lub remont użytkowanych budynków, w tym realizacja
przedsięwzięcia termomodernizacyjnego”. Na obszarze gminy Brudzew obowiązek ten
winien dotyczyć budynków o najwyższym jednostkowym zapotrzebowaniu na energię w
przeliczeniu na 1 m2, których dodatkowo działalność wiąże się ze znacznymi nakładami
finansowymi na ich eksploatacje. Tym samym zakładane koszty inwestycyjne, związane z
realizacją zadań wskazanych w dokumencie, wpłyną na odciążenie budżetu jednostki. Z kolei
oszczędności powinny zostać spożytkowane na kolejne działania polegające na wdrożeniu
np. OZE. Ponadto w kryteriach wyboru przedsięwzięć do roku 2020 założono konieczność
modernizacji nieefektywnych źródeł węglowych odpowiedzialnych w znacznym stopniu za
bilans emisji CO2 w Gminie.
Biorąc pod uwagę powyższe w zakres działania 1.1. wzięto pod uwagę kompleksową
modernizację budynku Urzędu Gminy w Brudzewie.
Kompleksowa
stropodachów,
modernizacja
lub
wymianę
powyższej
źródeł
placówki
ciepła.
obejmuje
Zestawienie
docieplenie
wyników
ścian,
modernizacji
poszczególnych obiektów zostało podane w poniższej tabeli:
Tabela nr 38. Zestawienie wyników modernizacji obiektów publicznych
Lokalizacja
Zakres działania
Zużycie
energii
na
ogrzewa
nie
[MWh]
Urząd Gminy w
Brudzewie
Modernizacja obejmuje
docieplenie ścian zewnętrznych
obiektu (ok 350 m2), docieplenie
ścian piwnicy (ok 120 m2), oraz
wymianę pozostałej stolarki
okiennej na PCV.
295,64
Szacowany
spadek
zapotrzebo
wania na
energię
[% lub w
MWh]
Redukcja
zapotrzebo
wania na
energię
[MWh]
Redukcja
emisji
CO2 [t]
Szacowany
koszt
inwestycyjny
[zł]
28%
82,78
28,23
300 000
Szeroki zakres prac modernizacyjnych wyznaczonego obiektu będzie ukierunkowany
w głównej mierze na poprawie wskaźnika przenikalności cieplnej przegród zewnętrznych.
W wyniku realizacji zadania nastąpi redukcja zapotrzebowania na ciepło, a tym samym
S t r o n a 99 | 169
wskaźnik zapotrzebowania na m2 obiektu znacznie się zmniejszy. W poniższej tabeli zostały
przedstawione wskaźniki przewidywanych zmian po modernizacji obiektu.
Tabela nr 39. Dane o budynku
UG Brudzew
Charakterystyka ogólna
Powierzchnia użytkowa
783,84 m2
Rok budowy
Liczba kondygnacji
3
Kubatura części
ogrzewanej
Liczba osób użytkujących
budynek
50
Rodzaj wentylacji
System ogrzewania budynku
Kocioł węglowy
Wskaźniki ogólne przewidywanych zmian
Sposób
przygotowania ciepłej
wody użytkowej
Stan przed
termomodernizacją
1978
3641,12 m3
grawitacyjna
b/d
Stan po termomodernizacji
Moc cieplna systemu grzewczego
100 kW
100 kW
Obliczeniowa moc cieplna na przygotowanie c.w.u.
3,64 kW
3,64 kW
846,48 GJ/rok
609,47 GJ/rok
122,77 GJ/rok
122,77 GJ/rok
299,97 kWh/m2
215, 98 kWh/m2
Roczne zapotrzebowanie na ciepło do ogrzewania
budynku bez uwzględnienia sprawności systemu
grzewczego i przerw w ogrzewaniu
Obliczeniowe zapotrzebowanie na ciepło do
przygotowania c.w.u.
Wskaźnik sezonowego zapotrzebowania na ciepło do
ogrzewania budynku w standardowym sezonie
grzewczym bez uwzględnienia sprawności systemu
grzewczego i przerw w ogrzewaniu
Działanie 1.2. Produkcja energii elektrycznej i cieplnej na połaciach dachów budynków użyteczności
publicznej
Energia elektryczna
Gmina jako jednostka odpowiedzialna za szereg zadań związanych z zapewnieniem
mieszkańcom jak najkorzystniejszych warunków do życia na jej obszarze winna też przejąć
rolę edukacyjną dla społeczeństwa. Niewątpliwie taką funkcję spełni lokalizacja na połaciach
dachów budynków użyteczności publicznej instalacji fotowoltaicznej służącej do produkcji
energii elektrycznej. Technologia ta jest jednym z najsilniej rozwijających się form pozyskania
energii z zasobów odnawialnych. Lokalizacja poszczególnych instalacji na obiektach będących
w kompetencjach władz samorządowych wpłynie na zmniejszenie kosztów eksploatacyjnych
S t r o n a 100 | 169
obiektów z tytułu zmniejszenia zapotrzebowania na energię. Szacuje się, iż przewidziane
w działaniu 9 instalacji o łącznej mocy 165 kWp będzie w stanie wyprodukować w skali roku
140,6 MWh energii elektrycznej, gdzie przy kosztach za 1 kWh na poziomie 0,61 zł
oszczędności te będą znaczne. Ponadto produkcja tak znacznej ilości energii wpłynie na
ograniczenie emisji dwutlenku w ilości około 114,17 t rocznie.
Zakładany zakres działania, moc poszczególnych instalacji oraz spodziewane koszty
inwestycyjne i korzyści ekologiczne zostały szczegółowo przeanalizowane z uwzględnieniem
następujących czynników:

Nasłonecznienie w ciągu typowego roku meteorologicznego
Nasłonecznienie to wielkość opisująca zasoby energii słonecznej docierające do
powierzchni, zmienne wraz z szerokością geograficzną. Wartość ta pozwala na ekonomicznie
uzasadnione inwestycje zmierzające do pozyskania tej energii przez systemy PV, jej
zdefiniowanie pozwoliło określić model ekonomiczny poszczególnych projektów na dachach
analizowanych budynków.

Charakterystyka techniczna budynku, połaci dachu
Uwzględniono możliwości zastosowania stelaża korygującego, którego celem będzie
ukierunkowanie kąta połaci paneli fotowoltaicznych względem poziomu do kąta 30°.
Ponieważ napromieniowanie jest najintensywniejsze w porze południowej na etapie
projektowym należy usadowić połać produkcyjną na azymut 0°. Działania te zapewnią
maksymalizację produkcji energii przy minimalnej ingerencji w strukturę budynku. Biorąc
pod uwagę powyższe, obliczono możliwą wielkość instalacji do montażu na budynkach przy
założeniu zagospodarowania 1 kWp wymaga 6,5 m2 powierzchni zagospodarowania dachu
skośnego i około 18 m2 w przypadku dachu płaskiego.

Rzeczywiste zużycie energii elektrycznej
W celu dobrania adekwatnej do potrzeb mocy instalacji uwzględniono zróżnicowany
profil zużycia energii elektrycznej na obiektach powiązany z ich przeznaczeniem.
Szczegółowe informacje na temat zużycia energii elektrycznej w cyklu rocznym oraz
S t r o n a 101 | 169
dziennym pozwoliły na rekomendacji mocy instalacji propagowanej ideą „prosumenta” tj. jak
najwyższej autokonsumpcji energii przy minimalnej ilości nadprodukcji. Dane te posłużyły do
dalszej analizy doboru instalacji.

Dostosowanie do systemu prawnego
Zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo Energetyczne oraz Ustawy
z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii instalacje fotowoltaiczne
przewidziane w niniejszym działaniu o mocy do 40 kWp przyłączone do sieci
elektroenergetycznej o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV są traktowane, jako
mikroinstalacja. Preferencje tego typu źródeł przejawia się brakiem obowiązku posiadania
pozwolenia na budowę (procedura sprowadza się do trybu zgłoszenia instalacji), zwolnienie
z opłaty przyłączeniowej, zwolnienie z obowiązku posiadania koncesji, również sam koszt
zamontowania układu pomiarowego i zabezpieczającego ponosi operator dystrybucyjny.
W związku z tym na etapie realizacji należy uwzględnić stosunek prawny inwestycji
i przeanalizować zasadność zwiększenia mocy powyżej 40 kWp.

Ekonomia
W ostatnich latach odnotowano sukcesywne spadki cen poszczególnych komponentów
elektrowni fotowoltaicznych, w szczególności paneli fotowoltaicznych gdzie w latach 20112012 ceny technologii paneli monokrystalicznych spadły o 25%, natomiast polikrystalicznej
o 38%. W dalszym ciągu instalacje te należą do technologii wymagających znacznych
nakładów finansowych, w których prawidłowością jest spadek jednostkowych kosztów wraz
ze wzrostem wartości całej inwestycji. W związku z powyższym z projektu wyłączono
instalacje na obiektach, których zapotrzebowanie na energię elektryczną w skali roku nie
przekracza 1 000 kWh, i których niewielka moc i niewielka produkcja przy zakupie m.in.
inwertera, okablowania, zabezpieczeń jest ekonomicznie nieuzasadniona.
Wspomniany system prawny wyklucza ponadto zasadność budowy instalacji
o zwiększonej mocy w stosunku do rzeczywistych potrzeb obiektu, energia bowiem
wyprodukowana i skonsumowana przez wytwórcę bilansuje się zgodnie z ceną za usługę
sprzedaży oraz dystrybucji natomiast rekompensata za ewentualną nadprodukcja może
S t r o n a 102 | 169
wynieść, co najwyżej 100% średniej ceny sprzedaży energii elektrycznej na rynku
konkurencyjnym ogłoszonej przez prezesa URE. Instalacje te, zatem nie powinny być
przewymiarowane, aby okres zwrotu był maksymalnie atrakcyjny dla inwestora. Co istotne,
w nowym systemie prawnym przekroczenie zainstalowanej mocy 40 kWp wiąże się
z przejściem w inny system rozliczeniowy za energię wprowadzoną do sieci, system ten jest
również ekonomicznie nieatrakcyjny.
Powyższe założenia należy traktować jedynie jako przykład działań inwestycyjnych.
Zakładaną moc poszczególnych instalacji należy szczegółowo przeanalizować i może ona ulec
korekcie.
S t r o n a 103 | 169
Tabela nr 40. Szczegółowy zakres ekonomiczny, energetyczny oraz środowiskowy instalacji fotowoltaicznych na połaciach dachów budynków publicznych
Lokalizacja
Urząd Gminy w
Brudzewie, ul.
Turkowska 29
Hala sportowa
w Brudzewie,
ul. Powstańców
Wlkp. 35
Gminne
Przedszkole w
Brudzewie, ul.
Kolska 14a
Zespół Szkół w
Brudzewie, ul.
Powstańców
Wlkp. 35
Szkoła
Podstawowa w
Galewie, Galew
7
Szkoła
Podstawowa w
Galewie z filią
w Chrząblicach,
Chrząblice 28
Szkoła
Podstawowa w
Koźminie,
Koźmin 2
Redukcja
emisji CO2
Zapotrzebowanie
na energię el.
budynku pokryte
bezpośrednio z PV
Zapotrzebowanie
energii
uzupełnione z
sieci
Oszczędność
roczna z
tytułu 100%
auto
konsumpcji
energii *
[kWh/rok]
[tCO2/rok]
[kWh]
[kWh]
48
11400,00
9,26
11400,00
30,00
120
28500,00
23,14
12 535,00
10,00
40
9500,00
76 259,00
40,00
160
22 909,00
20,00
5 105,00
33 714,00
Zainstalowana
moc całkowita
Liczba
paneli
250
Wp
Ilość
wyprodukowanej
energii
[kWh]
[kWp]
szt.
13 324,00
12,00
45 000,00
Średnioroczne
zużycie
energii
Prosty okres
zwrotu z
dofinansowaniem
40%
Koszt
inwestycyjny
Koszt
inwestycyjny
(40%
wsparcie)
Koszt
inwestycyjny
(60%
wsparcie)
[zł]
[zł]
[zł]
[zł]
[lata]
1924,00
6954
78 000,00
46 800,00
31 200,00
6,73
28500,00
16500,00
17385
174 000,00
104 400,00
69 600,00
6,01
7,71
9500,00
3035,00
5795
65 000,00
39 000,00
26 000,00
6,73
38000,00
30,86
38000,00
38259,00
23180
220 000,00
132 000,00
88 000,00
5,69
80
19000,00
15,43
19000,00
3909,00
11590
120 000,00
72 000,00
48 000,00
6,21
4,00
16
3800,00
3,09
3800,00
1305,00
2318
30 000,00
18 000,00
12 000,00
7,77
25,00
100
23750,00
19,29
23750,00
9964,00
14488
150 000,00
90 000,00
60 000,00
6,21
S t r o n a 104 | 169
Szkoła
Podstawowa w
Koźminie z filią
w Krwonach,
Krwony 32
4 219,00
3,00
12
2850,00
2,31
2850,00
1369,00
1739
23 400,00
14 040,00
9 360,00
8,08
ZGK Brudzew,
ul. Turkowska
58A
5 151,00
4,00
16
3800,00
3,09
3800,00
1351,00
2318
30 000,00
18 000,00
12 000,00
7,77
Razem
218 216,00
165,00
592
140 600,00
114,17
140 600,00
77 616,00
87 766,00
890 400,00
534 240,00
*przyjęto 0,61 zł/kWh na podstawie Informacji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki nr 9/2015 w sprawie średniej ceny energii elektrycznej
S t r o n a 105 | 169
356 10,00
kWh
250000
200000
150000
100000
50000
0
Średnioroczne zużycie energii [kWh]
Szkoła
Hala
Podstawo
Urząd
Gminne
Zespół
sportowa
Szkoła
wa w
Szkoła
Szkoła
Gminy w
Przedszkol Szkół w
w
Podstawo Galewie z Podstawo Podstawo
Brudzewie,
ew
Brudzewie,
Brudzewie,
wa w
filią w
wa w
wa z filią w
ul.
Brudzewie,
ul.
ul.
Galewie, Chrząblicac Koźminie, Krwonach,
Turkowska
ul. Kolska Powstańcó
Powstańcó
Galew 7
h,
Koźmin 2 Krwony 32
29
14a
w Wlkp. 35
w Wlkp. 35
Chrząblice
28
Zakład
Gospoadrki
Komunalne
j Brudzew,
ul.
Turkowska
58A
Razem
13324,00
45000,00
12535,00
76259,00
22909,00
5105,00
33714,00
4219,00
5151,00
218 216,00
Roczna produkcja energii z instalacji fotowoltaicznej
11400,00
[kWh]
28500,00
9500,00
38000,00
19000,00
3800,00
23750,00
2850,00
3800,00
140 600,00
Rysunek nr 30. Szczegółowy zakres instalacji fotowoltaicznych na połaciach dachów budynków publicznych
S t r o n a 106 | 169
Energia cieplna
W przypadku budynków użyteczności publicznej, które zlokalizowane są na terenie gminy
Brudzew istnieją uargumentowane powody, aby na niektórych z nich zainstalować kolektory
słoneczne, które służyłyby do przygotowywania ciepłej wody użytkowej. Podobnie jak
w przypadku instalacji fotowoltaicznych gmina Brudzew jest usytuowaną na korzystnym
terenie, aby móc wykorzystywać energię słoneczną. Instalacje solarne proponuje się do
zainstalowania na podanych poniżej obiektach:

Urząd Gminy w Brudzewie, ul. Turkowska 29;

Hala sportowa w Brudzewie, ul. Powstańców Wlkp. 35.
S t r o n a 107 | 169
Tabela nr 41. Szczegółowy zakres ekonomiczny, energetyczny oraz środowiskowy instalacji kolektorów słonecznych na połaciach dachów budynków publicznych
Lokalizacja
Urząd Gminy w Brudzewie, ul.
Turkowska 29
Hala sportowa w Brudzewie, ul.
Powstańców Wlkp. 35
Razem
Dobowe
zużycie wody
Dobowe
zapotrzebowanie
na energię do
c.w.u.
Liczba
kolektorów
Koszt
inwestycyjny
Koszt
inwestycyjny
(40%
wsparcie)
Koszt
inwestycyjny
(60%
wsparcie)
Produkcja
Produkcja
Redukcja
emisji CO2
[dm3/dobę]
[kWh/doba]
[szt.]
[zł]
[zł]
[zł]
[kWh/rok]
[MWh/rok]
[tCO2/rok]
250
13,09
6
30 000,00
18 000,00
12 000,00
3 345,5
3,35
0,93
900
47,14
19
95 000,00
57 000,00
38 000,00
12 043,6
12,04
3,36
1 150
60,23
25
120 000,00
75 000,00
50 000,00
15 388,5
15,39
4,29
S t r o n a 108 | 169
Działanie 1.3. Produkcja energii elektrycznej przy energochłonnej infrastrukturze wodno-kanalizacyjnej
Działania, które podejmowane są wraz z myślą budowy i modernizacji sieci
wodociągowych i kanalizacyjnych powinny być przemyślane. Z tą myślą nowa infrastruktura
powinna zostać zaplanowana w systemie energooszczędnym, a potrzeby związane
z modernizacją powinny odbywać się w kierunku wymiany urządzeń na energooszczędne.
Na potrzeby obiektów, które charakteryzują się największą energochłonnością powinno
zastosować się instalacje fotowoltaiczne, które wytwarzałyby energię niezbędną do
funkcjonowania zainstalowanych urządzeń. Mając na uwadze powyższe założenia
infrastruktura wodno - kanalizacyjna świetnie nadaje się jako odbiornik energii z instalacji
fotowoltaicznych. Często stacje wodociągowe i oczyszczalnie dysponują wolną i ogrodzoną
powierzchnią, na której można ulokować instalacje o większej mocy.
W gminie Brudzew budowę instalacji fotowoltaicznych przewidziano na 5 obiektach
o najwyższym zużyciu energii:

Oczyszczalnia ścieków w Brudzewie,

Hydrofornia Tarnowa,

Hydrofornia Dąbrowa,

Hydrofornia Krwony,

Hydrofornia Galew.
Projekt zakłada montaż 5 instalacji fotowoltaicznych o łącznej mocy 165 kWp. Działanie
spowoduje redukcję emisji CO2 o 127,29 ton oraz zwiększenie produkcji energii ze źródeł
odnawialnych o 156,75 MWh, uszczegółowienie założeń stanowi poniższa tabela.
S t r o n a 109 | 169
Tabela nr 42. Szczegółowy zakres ekonomiczny, energetyczny oraz środowiskowy instalacji fotowoltaicznych przy energochłonnej infrastrukturze wodno-kanalizacyjnej
Lokalizacja
Oczyszczalnia
ścieków w
Brudzewie
Hydrofornia
Tarnowa
Hydrofornia
Dąbrowa
Hydrofornia
Krwony
Hydrofornia
Galew
Razem
Redukcja
emisji CO2
Zapotrzebowanie
na energię el.
budynku pokryte
bezpośrednio z PV
Zapotrzebowanie
energii
uzupełnione z
sieci
Oszczędność
roczna z
tytułu 100%
auto
konsumpcji
energii *
[kWh/rok]
[tCO2/rok]
[kWh]
[kWh]
160
38 000,00
30,86
38 000,00
30,00
120
28 500,00
23,14
76 176,00
40,00
160
38 000,00
54 264,00
30,00
120
31 342,00
25,00
100
Zainstalowana
moc całkowita
Liczba
paneli
250
Wp
Ilość
wyprodukowanej
energii
[kWh]
[kWp]
szt.
62 969,00
40,00
41 013,00
Średnioroczne
zużycie
energii
Prosty okres
zwrotu z
dofinansowaniem
40%
Koszt
inwestycyjny
Koszt
inwestycyjny
(40%
wsparcie)
Koszt
inwestycyjny
(60%
wsparcie)
[zł]
[zł]
[zł]
[zł]
[lata]
24 969,00
23 180,00
220 000,00
132 000,00
88 000,00
5,69
28 500,00
12 513,00
17 385,00
174 000,00
104 400,00
69 600,00
6,01
30,86
38 000,00
38 176,00
23 180,00
220 000,00
132 000,00
88 000,00
5,69
28 500,00
23,14
28 500,00
25 764,00
17 385,00
174 000,00
104 400,00
69 600,00
6,01
23 750,00
19,29
23 750,00
7 592,00
14 488,00
150 000,00
90 000,00
60 000,00
6,21
265 764,00
165,00
660
156 750,00
127,29
156 750,00
109 014,00
95 618,00
938 000,00 562 800,00
*przyjęto 0,61 zł/kWh na podstawie Informacji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki nr 9/2015 w sprawie średniej ceny energii elektrycznej
S t r o n a 110 | 169
375 200,00
kWh 80000
70000
60000
50000
40000
30000
20000
10000
0
Oczyszczalnia ścieków
w Brudzewie
Hydrofornia Tarnowa
Hydrofornia Dąbrowa
Hydrofornia Krwony
Hydrofornia Galew
Średnioroczne zużycie energii [kWh]
62 969,00
41 013,00
76 176,00
54 264,00
31 342,00
Roczna produkcja energii z instalacji
fotowoltaicznej [kWh]
38000,00
28500,00
38000,00
28500,00
23750,00
Rysunek nr 31. Instalacje fotowoltaiczne przy energochłonnej infrastrukturze wodno-kanalizacyjnej
S t r o n a 111 | 169
Działanie 1.4. Rozbudowa oświetlenia ulicznego
Według danych za 2014 rok w sektorze publicznym 453,42 MWh energii elektrycznej
w gminie Brudzew zużyte zostało na potrzeby oświetlenia ulic. Infrastruktura
ta jest oparta na energochłonnych oraz przewymiarowanych oprawach sodowych, których
eksploatacja wiąże się z znacznymi nakładami eksploatacyjnymi zarówno za samą energię jak
i
bieżące
utrzymanie.
Gmina
Brudzew
jest
właścicielem
nielicznych
punktów
oświetleniowych, ponieważ resztą zarządza Spółka Oświetlenia Ulicznego i Drogowego
w Kaliszu. W związku z tym, to co gmina może zrobić, aby zmniejszyć zużycie energii
elektrycznej przez oświetlenie uliczne, a tym samym zmniejszyć rachunki za prąd, to przede
wszystkim zainwestować w nowoczesne oświetlenie hybrydowe i „inteligentny” system
oświetlenia.
Należy zaznaczyć, że wraz z powstawaniem nowych osiedli mieszkaniowych na terenach
zabudowy zwartej i rozproszonej zabudowy wiejskiej na terenie gminy Brudzew wzrasta
zapotrzebowanie na rozwój infrastruktury oświetlenia ulicznego. W celu realizacji projektów
związanych z budową nowej infrastruktury oświetlenia ulicznego należy podejmować
działania polegające na wymianie obecnych sodowych lamp oświetleniowych oraz instalacji
nowych energooszczędnych punktów świetlnych w gminie Brudzew. Równie dobrym
rozwiązaniem jak żarówki energooszczędne jest autonomiczne oświetlenie, które powinno
się instalować przy ulicach osiedlowych, drogach lokalnych, nowych ścieżkach rowerowych.
Nowe punkty oświetleniowe zaleca się budować w technologii hybrydowej tj. połączenia
paneli fotowoltaicznych i turbin wiatrowych. Takie rozwiązanie pozwala na zasilanie
akumulatorów
w
różnych
warunkach
pogodowych.
Dzięki
samowystarczalności
energetycznej hybrydowe oświetlenie uliczne nie potrzebuje zasilania z sieci energetycznej,
co pozwala na oszczędzenie energii oraz obniżenie kosztów, a także instalacje oświetlenia na
rozproszonym terenie. Takie działania przyczynią się nie tylko do obniżenia zużycia energii
elektrycznej, ale także do poprawy bezpieczeństwa mieszkańców gminy.
S t r o n a 112 | 169
Wśród dostępnych na rynku szerokiej gamy technologii na uwagę zasługują również
elektroniczne zapłonniki z redukcją mocy, których instalacja generuje oszczędności rzędu 4055%. Zdecydowanie powszechniejszą formą modernizacji infrastruktury oświetlenia ulic jest
wdrożenie technologii LED, która dzięki nawet 60% zmniejszeniu zużycia energii,
a więc i kosztów eksploatacji charakteryzuje się stosunkowo krótkim okresem zwrotu
inwestycji. Źródła te wykazują wysoką efektywność energetyczną (np. 70 W LED zastępuje
150 W oprawę sodową), wysoką trwałość oświetlenia (nawet 50 tys. godz. przy 2 tys.
dla opraw sodowych), czy też stwarzają dogodne warunki do stosowania dynamicznego
systemu sterowania oświetleniem. Wymiernym efektem tych prac jest również poprawa
wizerunku zewnętrznego jako nowoczesnej gminy oraz zwiększenie bezpieczeństwa
drogowego na jej obszarze.
Działanie zakłada sukcesywną modernizację oświetlenia ulic w tym w głównej mierze
w zakresie wymiany lamp sodowych na LED. Przy założeniu, że jedna lampa sodowa 150 W
zużywa w ciągu roku 1 643 kWh, to wymiana minimum 40 lamp sodowych na lampy LED
o mocy 65 W przyczyni się do redukcji zużycia energii o 37,48 MWh, a tym samym do
redukcji emisji CO2 o 30,43 tCO2.
Tabela nr 43. Wymiana sodowych punktów świetlnych na lampy LED
Wymiana sodowych punktów świetlnych na lampy LED
Liczba punktów świetlnych
[szt.]
Szacowane koszty
całkowite instalacji [zł]
Wartość redukcji zużycia
energii elektrycznej
[MWh]
Wartość redukcji
emisji CO2 [tCO2]
40
75 000
37,48
30,43
Należy również zaznaczyć, że dobrym rozwiązaniem jest sukcesywna budowa lamp
hybrydowych na obszarach wiejskich gdzie fizyczne podłączenie opraw do sieci
energetycznej jest nieopłacalne i trudne do technicznej realizacji. Budowa lamp
hybrydowych opartych na pozyskaniu energii słonecznej i wiatru umożliwi zaoszczędzić
S t r o n a 113 | 169
32,86 MWh energii elektrycznej, co w konsekwencji pozwoli uniknąć około 26,68 t
dwutlenku węgla.
Tabela nr 44. Charakterystyka energetyczno-ekologiczna budowy hybrydowego oświetlenia ulic
Źródło światła Źródło światła
Zakładany
Liczba
Energia
Emisja
aktualnie –
w nowym
koszt
instalacji
zaoszczędzona
uniknięta
Lampy
lampy sodowe systemie - lamy
inwestycyjny
[szt.]
[MWh]
[tCO2]
hybrydowe
[W]
hybrydowe [W]
[zł]
150
65
20
32,86
26,68
150 000
Źródło: opracowanie własne
Działanie 1.5. Wymiana oświetlenia wewnętrznego w budynkach użyteczności publicznej na oświetlenie
energooszczędne
Zgodnie z przeprowadzoną bazową inwentaryzacją emisji, w budynkach użyteczności
publicznej w gminie Brudzew zużywa się rocznie około 226 MWh energii elektrycznej.
Szacuje się, że do 50% tej energii przeznaczane jest na oświetlenie wewnątrz obiektów.
W celu ograniczenia zużycia energii na oświetlenie w budynkach proponuje się zmianę
źródła światła na nowoczesne oświetlenie LED. Wszelkie działania w tym zakresie powinny
być przeprowadzone zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury w sprawie
warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. Nr 56,
poz. 461 z 2009 r. z późn. zm.). Wymiana tradycyjnych źródeł światła na energooszczędne
LED-y wiąże się przede wszystkim z redukcją mocy zainstalowanej bez utraty uzyskanego
strumienia świetlnego dla użytkowników.
Dodatkową redukcję zużycia energii elektrycznej na obiekcie zapewni również:
 Zachowanie czystości opraw;
 Montaż urządzeń do regulacji natężenia oświetlenia;
 Montaż urządzeń automatycznego włączania i wyłączania oświetlenia;
 Zastąpienie oświetlenia ogólnego oświetleniem ogólnym zlokalizowanym;
 Właściwe wykorzystanie światła dziennego.
Przyjmuje się, iż wdrożenie energooszczędnego oświetlenia w placówkach użyteczności
publicznej gminy Brudzew zredukuje zużycie energii elektrycznej na tych obiektach nawet
o 40%.
S t r o n a 114 | 169
Cel operacyjny 2. Modernizacja źródeł ciepła oraz wzrost zastosowania OZE w produkcji energii użytkowej
w sektorze mieszkalnym i rolnym
Działanie 2.1. Ograniczenie emisji zanieczyszczeń powstających ze spalania paliw na potrzeby c.o.
Na podstawie ankiet zebranych wśród mieszkańców wynika, że w przeważającej
większości na terenie gminy Brudzew, jako źródło centralnego ogrzewania służy kocioł
węglowy rusztowy, a najchętniej stosowane paliwo to węgiel. Stosowane są również jako
paliwa surowce takie jak drewno i olej opałowy, ale w znacznie mniejszym stopniu niż
węgiel.
Bazowa inwentaryzacja emisji ukazuje, że kotłownie lokalne i indywidualne oraz
paleniska domowe odpowiadają za bardzo dużą emisję na terenie gminy Brudzew. Przyczyną
takiego stanu rzeczy jest stosowanie nisko sprawnych kotłów na paliwa stałe z ręcznym
załadunkiem paliwa.
Kryterium wyboru źródła ogrzewania najczęściej jest cena nośnika energii, a więc
szacowane koszty ogrzewania domu. Kolejnym z kryteriów wyboru jest komfort obsługi
zasilanego nim urządzenia grzewczego – niektóre wystarczy włączyć i można zapomnieć o ich
dalszej kontroli, inne będą wymagały regularnego, ręcznego uzupełniania paliwa, to też
z kolei wymagają dodatkowego miejsca do ich przechowywania. Pamiętajmy, że coraz
większe znaczenie nabiera wpływ danego nośnika energii na środowisko – te najbardziej
ekologiczne przekładają się na wyższą cenę urządzenia grzewczego oraz wyższe koszty
eksploatacji.
W celu poprawy efektywności ekologicznej i energetycznej w systemach ogrzewania
na terenie gminy Brudzew rozważa się dofinansowanie do wymiany kotłów węglowych
na instalacje wysoko sprawnych urządzeń grzewczych: węglowych retortowych, gazowych,
olejowych, a także pomp ciepła oraz innych czystych technologii. W celu maksymalizacji
zysku ekologicznego przedsięwzięcia, należy podjąć kroki dążące do współfinansowania
działania ze źródeł w systemie inwestor/mieszkaniec-gmina-jednostka zewnętrzna.
Zakładany poziom dofinansowania przyjęty na potrzeby niniejszego opracowania
na poziomie ok. 50% daje podstawy do powodzenia projektu, wskaźnik ten powinien zostać
S t r o n a 115 | 169
wdrożony, bądź w miarę możliwości podwyższany. Na przestrzeni lat 2015-2020 zakłada się
wymianę 150 indywidulanych systemów grzewczych, których podstawą ustalenia wysokości
dotacji celowej jest efektywność redukcji emisji CO2. W związku z faktem, iż poszczególne
źródła wykazują zróżnicowany stopień redukcji zanieczyszczeń powietrza, projekt przewiduje
ich finansową faworyzację (przykład wskazany w poniższej tabeli).
Tabela nr 45. Zakładane dofinansowanie inwestycji związanych z modernizacją lokalnych systemów grzewczych
Rodzaj zasilania
Dofinansowanie
Nie więcej niż
Kocioł węglowy retortowy/tłokowy
50%
2 500 zł
Kocioł gazowy
60%
5 000 zł
Kocioł olejowy
60%
5 000 zł
Kocioł na pelet drzewny
70%
5 000 zł
Pompa ciepła (powietrzna)
50%
5 000 zł
Pompa ciepła (gruntowa)
20%
7 500 zł
Na
potrzeby
niniejszego
opracowania
sporządzono
szczegółową
ankietyzację
charakterystyki energetycznej mieszkalnictwa jednorodzinnego w gminie. Na tej podstawie
oszacowano średnie zapotrzebowanie na ciepło budynku na poziomie około 150,9 kWh/m2
przy średniej powierzchnia użytkowej 1 mieszkania 92,6 m2 (źródło: Bank Danych Lokalnych
GUS za rok 2013). Zakładany wskaźnik posłużył w dalszych analizach zapotrzebowania
na poszczególne nośniki paliw, spodziewane efekty ekologiczne oraz nakład inwestycyjny
oraz eksploatację kosztów ogrzewania budynków.
Tabela nr 46. Założenia dotyczące źródła energii do modernizacji
Założenia ogólne
Założenia środowiskowe [kg]
Kocioł komorowy
Emisja dwutlenku węgla
[kg/rok]
1850
9,7
Tlenek węgla
44,9
Węgiel różne
frakcje
Dwutlenek siarki
10,9
Sprawność układu
grzewczego [%]
59%
Dwutlenek azotu
2,9
Parametry paliwa [MJ/kg]
22,72
pył
2,9
Rodzaj źródła ciepła
Moc źródła ciepła [kW]
Rodzaj paliwa
S t r o n a 116 | 169
Zużycie paliwa [t]
4,7
B(a)P
0,001
Założenia ekonomiczne
650 zł/t
Cena paliwa
Łączny koszt eksploatacji]
2 989,1zł/rok
Źródło: opracowanie własne na podstawie Analiz Instytutu Chemicznej Przeróbki Węgla
Efektem modernizacji systemu grzewczego opartego dotychczas na kotle węglowym na
nowe alternatywne źródło jest redukcja zużycia energii paliw. Wyższa sprawność układu jest
najsilniej odczuwalna w przypadku zainstalowania pomp ciepła, zamiana na np. kocioł
retortowy również wiąże się z niższym kosztem eksploatacyjnym instalacji. Poniższa analiza
zakłada przykładowy scenariusz realizacji projektu gdzie łączna ilość 150 modernizacji,
zostanie w głównej mierze przeznaczona na modernizację opartą o kocioł retortowy i kocioł
na pelet drzewny. Przy założeniu zgodnym z tabelą Gmina Brudzew powinna powziąć środki,
aby pozyskać fundusze zewnętrzne w celu dofinansowania modernizacji indywidualnych
systemów grzewczych (w perspektywie do 2020 r.).
Tabela nr 47. Analiza energetyczno-ekologiczna projektu modernizacji indywidualnych źródeł ciepła
Zużycie paliwa
Źródło ciepła
kocioł
węglowy
komorowy
kocioł
węglowy
retortowy/
tłokowy
Kocioł gazowy
kocioł olejowy
kocioł na
pelet drzewny
pompa ciepła
(powietrzna)
pompa ciepła
(gruntowa)
Sprawność
całkowita
układu
grzewczeg
o
Redukcja
zużycia
energii w
stosunku
do
starego
kotła
Łączny
koszt
eksploat
acji
jednego
źródła
Dofinans
owanie
na
jednostk
ę
Zakład
ana
liczba
uspra
wnień
w skali
gminy
Łączny
koszt
dofinansow
ania
Łączny koszt
inwestycyjny
ilość
jedn.
59%
3,3
[t]
-
2 148 zł
-
-
-
-
72%
2,7
[t]
18%
2 031 zł
2 500 zł
80
200 000 zł
400 000 zł
81%
1752,8
[m3]
27%
4 259 zł
5 000 zł
14
70 000 zł
117 600 zł
81%
1,7
[m3]
27%
4 846 zł
5 000zł
14
70 000 zł
117 600 zł
72%
3,9
[t]
18%
3 493 zł
5 000zł
30
150 000 zł
270 000 zł
COP 3,5
4,7
[MWh]
80%
2 562 zł
5 000zł
6
30 000 zł
90 000 zł
COP 4
3,5
[MWh]
85%
1 921 zł
7 500 zł
6
45 000 zł
180 000 zł
150
387 500 zł
1 175 200 zł
Razem
Modernizacja kotłów komorowych wiąże się z zmniejszeniem emisji dwutlenku węgla
w tym nawet 100% w przypadku zamiany na kocioł na biomasę. Zwiększenie udziału energii
otrzymywanej z surowców odnawialnych w całkowitym zużyciu energii na terenie gminy
S t r o n a 117 | 169
Brudzew można osiągnąć przez odpowiednie wykorzystanie przede wszystkim zasobów
biomasy (wierzby energetycznej, słomy, drewna) oraz energii słonecznej. Wynika to między
innymi z rolniczego charakteru gminy oraz uwarunkowań klimatyczno – glebowych. I tak przy
założeniu modernizacji 150 instalacji w skali zmian, przedstawionym w poniższej tabeli
docelowo w roku 2020, projekt przyczyni się do redukcji około 375 ton dwutlenku węgla.
Tabela nr 48. Analiza ekologiczna projektu modernizacji indywidualnych źródeł ciepła
Źródło ciepła
Emisja CO2/źródło
Zmniejszenie emisji z
tytułu modernizacji
jednego kotła
komorowego
[%]
[kg]
kocioł węglowy komorowy
kocioł węglowy retortowy/tłokowy
Kocioł gazowy
kocioł olejowy
kocioł na pelet drzewny
pompa ciepła (powietrzna)
6 113,68
5 177,72
3 442,50
2 855,56
0,00
3 782,12
[kg/t]
[kg/t]
[kg/m3]
[ kg/m3 ]
[kg/t]
[kg/MWh]
15%
44%
53%
100%
38%
pompa ciepła (gruntowa)
2 836,59
[kg/MWh]
54%
936
2 671
3 258
6 114
2 332
Zakładana
liczba
usprawnień
w skali gminy
80
14
14
30
6
Łączny efekt
ekologiczny
[kg]
74 877
37 397
45 614
183 410
13 989
3 277
6
19 663
Razem
150
374 950
Zakładany poziom dopłat do poszczególnych instalacji należy szczegółowo przeanalizować
i może on ulec zmianie.
Działanie 2.2. Przygotowanie ciepłej wody użytkowej za pomocą alternatywnych sposobów pozyskania
energii pierwotnej
Instalacja kolektorów słonecznych oraz pomp ciepła jest rozwiązaniem przeznaczonym
do wsparcia głównego źródła energii wykorzystywanego na potrzeby ogrzewania budynku,
z technicznego oraz ekonomicznego punktu widzenia nie mogą bowiem zastąpić go w pełni.
W przypadku kolektorów słonecznych rozwiązanie to pozwala na pokrycie maksymalnie
w 60-75% zapotrzebowania energii na przygotowanie c.w.u. w ciągu roku, natomiast pompa
ciepła przy niesprzyjających warunkach pracy działa wykorzystując głównie energię
elektryczną. Niemniej jednak wykorzystanie tego typu rozwiązań zastępuje wykorzystanie
węgla kamiennego, którego energetyczne wykorzystanie generuje znaczne ilości
zanieczyszczeń zdefiniowanych jako wysoce uciążliwa „niska emisja”. Podsumowując,
S t r o n a 118 | 169
zarówno pompa ciepła, jak i system solarny mają swoje wady i zalety. O tym, czy będziemy
stosowali pierwsze, czy drugie rozwiązanie należy zawsze rozstrzygać indywidualnie, biorąc
pod uwagę specyfikę architektury domu, jego umiejscowienia i możliwości zastosowania
systemu solarnego lub pompy ciepła.
Gdy budynek jest zacieniony przez wysokie drzewa lub nie mamy możliwości
poprawnego montażu kolektorów (na odpowiednią stronę świata, pod odpowiednim kątem
od poziomu), raczej będziemy montowali pompę ciepła. Gdy elementem najważniejszym
będą koszty eksploatacyjne, prawdopodobnie zastosujemy system solarny.
Niezależnie od wyboru kolektora lub pompy, inwestycje te wymagają dodatkowego
wsparcia finansowego by mogły konkurować z obecnymi systemami przygotowania ciepłej
wody użytkowej.
W 2014 r. zakończył się programu 45% dopłat do kredytów bankowych przeznaczonych
na zakup i montaż kolektorów słonecznych dla osób fizycznych i wspólnot mieszkaniowych
w budynkach mieszkalnych realizowany przez NFOŚiGW. W ramach programu udzielono
dotacji dla 66 435 instalacji na łączną kwotę 443 045 000 zł.
Program opisany powyżej pokazuje, że wystarczającą zachętą dla zmiany sposobu
przygotowania c.w.u. jest dotacja do 50% wartości inwestycji. Z uwagi na zakończenie
programu dotacji z NFOŚiGW gmina Brudzew może udzielić dotacji na powyższe cele
z własnych środków budżetowych lub postarać się o pozyskanie środków zewnętrznych.
Mając na uwadze ograniczone środki budżetowe gminy Brudzew pozyskanie dotacji
z programów opisanych w dziale "Finansowanie przedsięwzięć" będzie warunkiem
koniecznym do realizacji niniejszego działania. W zależności od programu można uzyskać od
40 do nawet 80% dotacji na kwalifikowalne koszty inwestycyjne, a pozostałe koszty będą
stanowiły wkład własny mieszkańca.
Stosując taki mechanizm można mieć pewność zainteresowania mieszkańców wymianą
instalacji do c.w.u. oraz nie narażeniem budżetu gminy na kolejne wydatki.
W związku z tym projekt przewiduje około 50% stopień wsparcia w zakresie montażu
około 100 instalacji do przygotowania ciepłej wody obejmujące: 20 instalacji powietrznych
pomp ciepła oraz 80 instalacji kolektorów słonecznych. Dofinansowanie powinno
S t r o n a 119 | 169
obejmować zarówno same kolektory i pompy jak i zasobnik, pompy obiegowe, konstrukcje
oraz przewody. W analizach energetycznych oraz ekonomiczno-środowiskowych założono
średnie zapotrzebowanie na ciepło c.w.u. gospodarstwa domowego, który posłużył
w dalszych analizach zapotrzebowania na poszczególne nośniki paliw, spodziewane efekty
ekologiczne oraz nakład inwestycyjny oraz eksploatację systemu grzewczego. Przy założeniu
zgodnym z tabelą Gmina Brudzew powinna powziąć środki, aby pozyskać fundusze
zewnętrzne w celu dofinansowania modernizacji indywidualnych systemów grzewczych
ciepłej wody użytkowej. Należy jednak zaznaczyć, iż z powodów ekonomicznych projekt
będzie mógł zostać zrealizowany jedynie w przypadku uzyskania dofinansowania.
Tabela nr 49. Analiza energetyczno-ekologiczna projektu modernizacji systemów c.w.u.
Źródło
pozyskani
a energii
Instalacja
kocioł
węglowy
komorowy
kolektor
słoneczny
pompa
ciepła
węgiel
kamienny
węgiel
kamienny
energia
słońca
e.
elektrycz
na
pozyskan
ie z OZE
Zużycie paliwa
Sprawność
całkowita
układu
grzewczeg
o
ilość
jedn.
59%
1,1
[t]
61%
0,4
[t]
39%
10,3
[GJ]
1,2
[MWh]
COP >3,5
3,5
Redukcj
a
zużycia
energii
w
stosunk
u do
starego
kotła
Łączny
koszt
eksploa
tacji
źródła
Dofinanso
wanie na
jednostkę
Zakłada
na
liczba
uspraw
nień w
gminie
Łączny koszt
dofinansowani
a
Łączny koszt
inwestycyjny
-
719,43
-
-
-
-
25,0%
280,58
5 000 zł
80
400 000 zł
800 000 zł
41,0%
643,50
7 500 zł
20
150 000 zł
300 000 zł
100
555 000 zł
1 100 000 zł
[MWh]
Razem
Modernizacja kotłów komorowych wiąże się ze zmniejszeniem emisji dwutlenku węgla
w tym nawet 61% w przypadku wsparcia systemu kolektorami słonecznymi. Przy założeniu
modernizacji 100 instalacji w skali zmian przedstawionych w poniższej tabeli, docelowo
w roku 2020 projekt przyczyni się do redukcji około 122 ton dwutlenku węgla.
Tabela nr 50. Analiza ekologiczna projektu modernizacji systemu c.w.u.
Źródło ciepła
kocioł węglowy komorowy
kolektor słoneczny
Emisja CO2 w źródle
2 047,62
[kg/t]
798,57
[kg/t]
Zmniejszenie emisji z tytułu
modernizacji jednego kotła
komorowego
[%]
[kg]
61%
S t r o n a 120 | 169
1 249
Zakładana
liczba
usprawnień
w skali gminy
Łączny
efekt
ekologiczny
[kg]
80
99 924
pompa ciepła
950,04
[ kg/m3 ]
54%
1 098
Razem
20
21 952
100
121 875
Działanie 2.3. Produkcja energii elektrycznej w instalacjach prosumenckich
W 2014 r. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej ogłosił nabór
wniosków o dofinansowanie przedsięwzięć w trybie ciągłym w ramach programu
priorytetowego: „Wspieranie rozproszonych, odnawialnych źródeł energii. Część 4)
Prosument - linia dofinansowania z przeznaczeniem na zakup i montaż mikroinstalacji
odnawialnych źródeł energii” realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego.
W 2015 r. program ten został zaktualizowany, a jedna ze zmian polega na przedłużeniu
okresu obowiązywania dotacji w wysokości 40% dla źródeł energii elektrycznej, do końca
2016 r.
W ramach programu gmina Brudzew może uzyskać wsparcie na zakup i montaż
mikroinstalacji odnawialnych źródeł energii, do produkcji energii elektrycznej dla osób
fizycznych na potrzeby budynku mieszkalnego.
Z uwagi na uwarunkowania prawne oraz proponowany system rozliczeń energii
wyprodukowanej w mikroinstalacji, moc instalacji fotowoltaicznej powinna być jak
najbardziej zbliżona do zapotrzebowania budynku na energię.
Według zebranych danych łączne zużycie energii elektrycznej w 2014 roku
w gospodarstwach domowych w gminie Brudzew wyniosło 3 643,42 MWh. Energia ta została
spożytkowana przez 1 712 odbiorców, tym samym zapotrzebowanie na energię elektryczną
zostało oszacowane na poziomie 2 128,17 kWh/gospodarstwo domowe. Analiza opłacalności
oraz zakładana stopa zwrotu inwestycji wydaje się najkorzystniejsza przy mocy adekwatnej
do przewidywanego zapotrzebowania. Tym samym projekt zakłada montaż 100 instalacji
o mocy od 2 do 4 kWp mocy zainstalowanej na jednego „Prosumenta”. Dane szczegółowe
przedstawiono w tabelach poniżej.
Dan
e
Tabela nr 51. Analiza energetyczno-ekonomiczna instalacji prosumenckiej o mocy 2 kWp
Zmienna
Wartość
Jednostka
Moc instalacji
2
[kWp]
Liczba paneli fotowoltaicznych 250 Wp
8
[szt.]
S t r o n a 121 | 169
13
[m2]
1 900
[kWh]
Koszt inwestycyjny całkowity
16 000,00
[zł]
Dotacja z programu „Prosument” 40%
6 400,00
[zł]
Udział własny mieszkańca 40%
6 400,00
[zł]
Dotacja z budżetu gminy20%
3 200,00
[zł]
1,54
[tCO2]
Produkcja
Zakładana powierzchnia do zagospodarowania (dach skośny)
Roczna produkcja energii z instalacji fotowoltaicznej z uwzględnieniem strat
Opłacalność
Koszt inwestycji
Efekt
ekologiczny
Redukcja CO2
Redukcja CO2
Produkcja
Dane
Tabela nr 52. Analiza energetyczno-ekonomiczna instalacji prosumenckiej o mocy 2,5 kWp
Zmienna
Wartość
Jednostka
Moc instalacji
2,5
[kWp]
10
[szt.]
17
[m2]
2 375
[kWh]
20 000,00
[zł]
8 000,00
[zł]
8 000,00
[zł]
Dotacja z budżetu gminy 20%
4 000,00
[zł]
1,93
[tCO2]
Opłacalność
Koszt inwestycji
Efekt
ekologiczny
Redukcja CO2
Redukcja CO2
Produkcja
Dane
Zmienna
Wartość
Jednostka
Moc instalacji
3
[kWp]
12
[szt.]
20
[m2]
2 850
[kWh]
23 400,00
[zł]
O
p
ł
a
c
a
l
n
o
ś
ć
Koszt inwestycji
S t r o n a 122 | 169
9 360,00
[zł]
9 360,00
[zł]
4 680,00
[zł]
2,31
[tCO2]
Efekt
ekologiczny
Redukcja CO2
Redukcja CO2
Produkcja
Dane
Zmienna
Wartość
Jednostka
Moc instalacji
3,5
[kWp]
14
[szt.]
23
[m2]
3 325
[kWh]
26 250,00
[zł]
10 500,00
[zł]
10 500,00
[zł]
5 250,00
[zł]
2,70
[tCO2]
Opłacalność
Koszt inwestycji
Efekt
ekologiczny
Redukcja CO2
Redukcja CO2
Produkcja
Dane
Zmienna
Wartość
Jednostka
Moc instalacji
4
[kWp]
16
[szt.]
26
[m2]
3 800
[kWh]
30 000,00
[zł]
12 000,00
[zł]
12 000,00
[zł]
6 000,00
[zł]
Opłacalność
Koszt inwestycji
Redukcja CO2
S t r o n a 123 | 169
Efekt
ekologiczny
Redukcja CO2
3,09
[tCO2]
Poszczególne instalacje będą wstanie wyprodukować od 1 900 kWh do 3 800 kWh
rocznie. Projekt zakłada dofinansowanie 100 instalacji, których szczegóły przedstawiono
w tabeli poniżej.
Tabela nr 56. Specyfikacja instalacji
Moc
instalacji
[kWp]
Ilość
instalacji
[szt.]
Ilość
wyprodukowanej
energii
[kWh]
Redukcja
CO2
[tCO2]
Koszt
inwestycyjny
[zł]
Dotacja z
programu
„Prosument”
40% [zł]
Udział
własny
mieszkańca
40%
[zł]
Dotacja z
budżetu
gminy 20%
[zł]
2
10
19 000,00
15,4
160 000,00
64 000,00
64 000,00
32 000,00
2,5
30
71 250,00
57,9
600 000,00
240 000,00
240 000,00
120 000,00
3
30
85 500.00
69,3
702 000,00
280 800,00
280 800,00
140 400,00
3,5
20
66 500,00
54,0
525 000,00
210 000,00
210 000,00
105 000,00
4
10
30 000,00
30,9
300 000,00
120 000,00
120 000,00
60 000,00
272 250,00
227,5
2 287 000,00
914 800,00
914 800,00
457 400,00
Razem
W wyniku realizacji działania powstanie infrastruktura zdolna wyprodukować w skali roku
około 272,25 MWh, co w konsekwencji spowoduje redukcję emisji 227,5 tCO2.
Zakładaną moc poszczególnych instalacji należy szczegółowo przeanalizować i dobrać
do indywidualnych potrzeb każdego gospodarstwa domowego. Projekt będzie mógł zostać
zrealizowany w przypadku uzyskania dofinansowania.
Cel operacyjny 3. Zmniejszenie emisji zanieczyszczeń komunikacyjnych
Działanie 3.1. Tworzenie infrastruktury technicznej dla turystyki rowerowej
S t r o n a 124 | 169
Rozwój transportu rowerowego na obszarze całego powiatu tureckiego zostało wpisane
jako cel strategiczny III w "Zintegrowaną Strategię Rozwoju Gospodarczego Gmin Powiatu
Tureckiego na lata 2015–2025" jako "Stworzenie warunków do rozwoju gospodarczego
powiatu przez zapewnienie dostępu do wysokiej jakości infrastruktury”.
Zgodnie z tymi założeniami budowa ścieżek rowerowych na terenie gminy Brudzew
posłuży poprawie efektywności energetycznej oraz ograniczeniu emisji gazów cieplarnianych
i innych zanieczyszczeń do powietrza w sektorze transportu. Priorytetowo traktuje się
powstanie ciągu pieszo rowerowego wzdłuż drogi wojewódzkiej nr 470 w kierunku BrudzewTurek oraz Brudzew-Kościelec. Droga ta należy do najruchliwszych w powiecie i stanowi
ważny szlak transportowy w kierunku autostrady A2. Powstała trasa pieszo-rowerowa
przechodziłaby również przez miejscowość Brudzew, tak aby zachęcić mieszkańców
do korzystania z nowej infrastruktury.
Budowa infrastruktury rowerowej wraz z chodnikami dla pieszych przyczyni się
do poprawy bezpieczeństwa użytkowników oraz będzie stanowić zachętę dla nowych
użytkowników "jednośladów". Wymierną korzyścią tych zmian jest rozwój turystyki
rekreacyjnej na obszarze gminy której zdecydowany nacisk położony zostanie na aktywne
zwiedzanie obszaru na wyznaczonych trasach rowerowych. Rozwój infrastruktury
technicznej ukierunkowany na rozwój transportu rowerowego mieszkańców stanowi
przykład wzorowych inwestycji proekologicznych oraz budowaniu przyjaznych środowisku
zachowań mieszkańców.
Należy podkreślić, iż zakładana inwestycja znajduje się przy drodze wojewódzkiej, która
została niedawno modernizowana i z tego tytułu należy podjąć kroki w celu współdziałania
na każdym etapie realizacji przedsięwzięcia z Wielkopolskim Zarządem Dróg Wojewódzkich.
Łączna długość planowanych ścieżek rowerowych wraz z chodnikami wzdłuż drogi
wojewódzkiej nr 470 może wynieść do 17 km. W celu ograniczenia nakładów finansowych
warto rozważyć budowę ścieżek o nawierzchni asfaltowej, która jest znacznie tańsza
od nawierzchni z kostki betonowej. Cena budowy 1 km takiej ścieżki wynosi około 300 tys. zł.
S t r o n a 125 | 169
Realizacja tego projektu może się przyczynić do poprawy efektywności energetycznej
w transporcie o 5%.
Cel operacyjny 4. Promocja i edukacja oraz wspieranie idei proekologicznych
Działanie 4.1. Szkolenia interesariuszy projektu w zakresie gospodarki niskoemisyjnej
Działania wskazane w Planie Gospodarki Niskoemisyjnej gminy Brudzew uwzględniają
przedsięwzięcia w sektorze publicznym i prywatnym. Bardzo ważne jest również wsparcie
interesariuszy, czyli wszystkich, których gminne plany energetyczne dotyczą. Są to m.in.
lokalna administracja, mieszkańcy, uczniowie, zakłady budżetowe gminy, przedsiębiorstwa
energetyczne, organizacje pozarządowe, podmioty gospodarcze i banki.
Plan gospodarki niskoemisyjnej jest doskonałą okazją do zaangażowania społeczeństwa
w działania na rzecz wspólnoty. W obecnej sytuacji drożenia energii i niepewności
co do bezpieczeństwa energetycznego, tworzenie i realizacja PGN są silnie wspierane przez
interesariuszy. Plan powinien zostać włączony w życie codzienne i zarządzanie gminy.
Wśród
konkretnych
projektów
szkoleniowych
i
doradczych
skierowanych
do interesariuszy PGN wymienić należy:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Planowanie i organizacja zaopatrzenia w energię;
Potencjał
modernizacji
energochłonnej
infrastruktury komunalnej, urządzeń AGD itp.;
Sposoby oszczędzania energii działaniami nie
inwestycyjnymi;
Wywiad terenowy przedstawienie realnych
rozwiązań w głównych emiterach gminy w tym
działalności gospodarczej;
Wdrożenie budownictwa energooszczędnego;
Przedstawienie założeń technicznych instalacji OZE
z uwzględnieniem kolektorów słonecznych, pomp
ciepła oraz PV;
Analiza ekonomiczna i finansowa wykorzystania
poszczególnych źródeł energii;
Zdefiniowanie efektu ekologicznego inwestycji;
Przygotowanie
wyjazdów
studyjnych
do
wzorowych inwestycji proekologicznych;
S t r o n a 126 | 169
WYKORZYSTANIE OZE
•
•
•
•
Przedstawienie uwarunkowań prawnych lokalizacji
inwestycji OZE;
Wymagania
prawne
dla
instytucji
oraz
przedsiębiorców w zakresie realizacji pakietu
klimatycznego;
Doradztwo w zakresie możliwości finansowania
inwestycji proekologicznych;
Procedury rozpoczęcia i realizacji inwestycji
związanych z poprawą efektywności energetycznej
oraz OZE;
PRAWO I FINANSOWANIE
Szkolenia i kursy doszkalające bezpośrednio nie przyczynią się do osiągnięcia
oszczędności energii. Umożliwią jednak poszerzenie wiedzy i umiejętności pracowników
Urzędu Gminy i jednostek podległych. Dzięki temu kompetencje urzędników wzrosną,
co pozwoli im m.in. na lepszą pracę, pomoc interesariuszom Planu, czy kontrolę prac i usług
zleconych podmiotom zewnętrznym. W zależności od obszaru kursu/szkolenia średni koszt
kształtuje się w przedziale 300-500 zł/os.
Działanie 4.2. Promocja i edukacja postaw proekologicznych
Niniejsze
działanie
obejmuje
realizację
szeroko
pojętych
akcji
edukacyjnych
i promocyjnych w zakresie efektywności energetycznej, wykorzystania odnawialnych źródeł
energii oraz ochrony jakości powietrza atmosferycznego. Głównym zadaniem kampanii
informacyjnej jest podniesienie wśród mieszkańców świadomości w zakresie szkodliwości
spalania odpadów w paleniskach domowych oraz korzyści płynących z termomodernizacji
obiektów mieszkalnych, czy korzystania z urządzeń o najwyższej klasie energetycznej.
Ponadto
ważnym
elementem
jest
również
upowszechnienie
idei
wykorzystania
odnawialnych źródeł energii do produkcji ciepła i energii elektrycznej.
W ramach tego działania można wymienić następujące projekty:

Akcje edukacyjne skierowane do dzieci i młodzieży inicjujące proekologiczne
zachowania, które poparte będą np. finansowaniem kół naukowych, organizacją
tematycznych konkursów oraz zakupem materiałów edukacyjnych.
S t r o n a 127 | 169

Zintensyfikowanie działań edukacyjnych powinno nastąpić w stanowiskach
organizowanych w trakcie imprez kulturalnych i masowych np. festynów, koncertów
itp.

Wdrażanie elementów ekologicznych w strategiach, dokumentach planistycznych
akcjach powiązanych.

Zakup
modelowego
przykładu
instalacji
typu
platformy
edukacyjne
eksponowane w trakcie zajęć lekcyjnych oraz wizyt studyjnych również wśród
wszystkich mieszkańców gminy Brudzew. Platformy mobilne zapewnią dostęp
do szerokiego zakresu słuchaczy propagując przykłady energooszczędności
i możliwości pozyskania OZE. Wspomniane narzędzie powinno posiadać elementy,
obrazują jak działała system pozyskania oraz bezpośredniego wykorzystania energii
słońca czy wiatru na zasadzie podstawowych elementów:
- kolektor termiczny/PV/wiatrak jako system zasilenia;
- akumulator jako system magazynowania energii;
- system odbioru energii (oświetlenie, dyfuzor na ciepłą wodę).
Koszt kampanii informacyjno-edukacyjnej przyjęto na poziomie 10 000 zł/szt. Działania te
będą skutkowały zwiększeniem świadomości, zmianą zachowań społeczeństwa w zakresie
racjonalnego korzystania z energii oraz zwiększeniem wykorzystania odnawialnych źródeł
energii. Zakłada się, że dzięki pozytywnym zmianom w społeczeństwie, spowodowanymi
odpowiednio przeprowadzoną akcją edukacyjną może wzrosnąć efektywność energetyczna,
a tym samym przyczyni sią to do redukcji emisji CO2.
Działanie 4.3. Zarządzanie energią i jej wpływem na środowisko naturalne
Działanie zakłada przystosowanie struktur organizacyjnych urzędu do wdrażania Planu
Gospodarki Niskoemisyjnej, a także do zapewnienia realizacji następujących zadań:

Monitoring Projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną
i paliwa gazowe dla Gminy;

Współpraca i koordynacja prac w zakresie prośrodowiskowym w poszczególnych
jednostkach organizacyjnych gminy oraz samego Urzędu;
S t r o n a 128 | 169

Kontrola i sukcesywne wdrażanie na poziomie gminy aktów prawnych szczebla
ponadregionalnego;

Stosowanie powiązań z energetyką oraz ochroną środowiska w nowotworzonych
strategiach rozwoju, planów energetycznych oraz planach zagospodarowania
przestrzennego;

Wdrażanie koncepcji i pomysłów proekologicznych;

Pozyskiwanie funduszy zewnętrznych na działania przewidziane w PGN, pomoc
mieszkańcom
oraz
przedsiębiorstwom
zlokalizowanym
na
terenie
miasta
w pozyskaniu informacji o możliwości uzyskania dofinansowań na poprawę
efektywności energetycznej i instalacje OZE;

Zarządzanie bazą danych stanowiącą podstawę monitoringu realizacji projektu
poprzez gromadzenie dokumentacji związanej z zużyciem energii na obszarze gminy;

Zarządzanie promocją oraz organizacja szkoleń przewidzianych w projekcie.
Działanie 4.4. Opracowanie projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa
gazowe
Ustawa Prawo energetyczne nakłada na gminy obowiązek planowania i organizacji
zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe na ich obszarze.
Gmina realizuje to zadanie zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania
przestrzennego oraz zgodnie z programem ochrony powietrza. W przypadku braku
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego zadanie realizowane jest zgodnie
z kierunkami rozwoju gminy zawartymi w studium uwarunkowań i kierunkach
zagospodarowania przestrzennego gminy.
Do obowiązków wójta gminy należy opracowanie projektu założeń do planu zaopatrzenia
w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe. Projekt założeń do planu zaopatrzenia
w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe powinien być sporządzony na okres co
najmniej 15 lat, a następnie aktualizowany nie rzadziej niż co 3 lata. Uchwalenie przez gminę
pierwszych założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe lub
S t r o n a 129 | 169
ich aktualizacja powinny być zrealizowane w terminie 2 lat od dnia wejścia w życie zmian
w ustawie Prawo energetyczne, czyli najpóźniej do dnia 11 marca 2012 roku. W związku
z tym nawet te gminy, które posiadają założenia sporządzone i przyjęte uchwałą rady gminy,
mają obowiązek je zaktualizować, przyjmując piętnastoletnią perspektywę planowania.
Projekt założeń podlega opiniowaniu przez samorząd województwa w zakresie
koordynacji współpracy z innymi gminami oraz w zakresie zgodności z polityką energetyczną
państwa.
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe
wykładany jest do publicznego wglądu na 21 dni i podlega konsultacjom społecznym. Osoby
i jednostki organizacyjne zainteresowane zaopatrzeniem w ciepło, energię elektryczną
i paliwa gazowe na obszarze gminy mają prawo składać wnioski, zastrzeżenia i uwagi do
projektu założeń.
Następnie rada gminy uchwala założenia do planu zaopatrzenia w ciepło, energię
elektryczną i paliwa gazowe, rozpatrując jednocześnie wnioski, zastrzeżenia i uwagi
zgłoszone w czasie wyłożenia projektu założeń do publicznego wglądu.
Zgodnie z zapisami ustawy Prawo energetyczne projekt założeń do planu zaopatrzenia
w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe powinien zwierać:
 ocenę stanu aktualnego i przewidywanych zmian zapotrzebowania na ciepło, energię
elektryczną i paliwa gazowe,
 przedsięwzięcia racjonalizujące użytkowanie ciepła, energii elektrycznej i paliw
gazowych,
 możliwości wykorzystania istniejących nadwyżek i lokalnych zasobów paliw i energii,
z uwzględnieniem energii elektrycznej i ciepła wytwarzanych w odnawialnych
źródłach
w
energii,
kogeneracji
energii
oraz
elektrycznej
i
ciepła
użytkowego
zagospodarowania
ciepła
odpadowego
wytwarzanych
z
instalacji
przemysłowych,
 zakres współpracy z innymi gminami.
Założenia do planu stanowią dokument strategiczny o zakresie znacznie szerszym niż plan
gospodarki niskoemisyjnej, gdyż dotyczy on całego sektora energetycznego gminy,
S t r o n a 130 | 169
działania w nim zawarte obejmują dłuższą perspektywę czasową. Z uwagi na nakładające się
częściowo zakresy obu dokumentów, korzyści ekologiczne przygotowania projektu założeń
zostały uwzględnione we wcześniej opisanych działaniach.
Obowiązek posiadania projektu założeń reguluje Prawo energetyczne, a jego posiadanie
może okazać się niezbędny lub zwiększający szanse w pozyskiwaniu dofinansowania
zewnętrznego na gminne inwestycje związane z ochroną środowiska.
S t r o n a 131 | 169
10.4.
HARMONOGRAM DZIAŁAŃ
Harmonogram realizacji przytoczonych działań na rzecz realizacji celu strategicznego oraz
celów operacyjnych projektu przedstawiono w poniższej tabeli. Założono jednostki
odpowiedzialne za wdrożenie poszczególnych działań, zakładane koszty oraz sposoby ich
finansowania. Harmonogram przedstawia również ramy czasowe poszczególnych wdrożeń
z podziałem na krótkoterminowe oraz do roku 2020. Co istotne, ukazano mierzalne
i adekwatne z poszczególnymi celami projektu wartości uzyskanych efektów energetycznych
oraz środowiskowych wyrażonych odpowiednio w tonach oszczędzonej energii, MWh
wyprodukowanej energii z OZE oraz tonach emisji unikniętej dwutlenku węgla.
Warto podkreślić iż technologie niskoemisyjne wiążą się z dynamicznymi wahaniami
kosztów oraz na przykład niepewną produkcją energii z relatywnie niestabilnych
odnawialnych źródeł energii. Na obecnym koncepcyjnym etapie inwestycji nie jest jeszcze
możliwe
oszacowanie
dokładnych
kosztów
oraz
oszczędności
energii
i redukcji CO2. Będzie to możliwie na etapie inicjalizacji inwestycji i wyboru technologii.
Jednocześnie należy uwzględnić fakt, iż liczba oraz zakres planowanych (na etapie
opracowywania niniejszego dokumentu) inwestycji może ostatecznie ulec korekcie
w zależności od potrzeb, zainteresowania oraz dostępnych środków.
S t r o n a 132 | 169
Tabela nr 57. Harmonogram działań
Zdefiniowany poziom energetycznośrodowiskowy
nr 2
Modernizacja źródeł
ciepła oraz wzrost
zastosowania OZE w
produkcji energii
użytkowej w sektorze
mieszkalnym i rolnym
nr 1
Wykorzystanie potencjału odnawialnych źródeł energii oraz
poprawa efektywności energetycznej obiektów komunalnych
Cel operacyjny
Działanie
Działanie 1.1
Termomodernizacja obiektów
Działanie 1.2
Produkcja energii elektrycznej i
cieplnej na połaciach dachów
budynków użyteczności publicznej
Działanie 1.3
Produkcja energii elektrycznej przy
energochłonnej infrastrukturze
wod-kan
Działanie 1.4
Rozbudowa i modernizacja
oświetlenia ulicznego
Działanie 1.5
Wymiana oświetlenia
wewnętrznego w budynkach
użyteczności publicznej na
oświetlenie energooszczędne
Działanie 2.1
Ograniczenie emisji zanieczyszczeń
powstających ze spalania paliw na
potrzeby c.o.
Działanie 2.2
Przygotowanie ciepłej wody
użytkowej za pomocą
alternatywnych sposobów
pozyskania energii pierwotnej
Rodzaj działania
Perspektywa
czasowa
Realizator
Redukcja
emisji [tCO2]
Redukcja
zużycia
energii
[MWh]
Produkcja
OZE [MWh]
Całkowity koszt
realizacji bez
dofinansowania
Możliwe źródła
finansowania
Środki własne,
Środki UE,
NFOŚiGW,
WFOŚiGW, premia
termom. ESCO
Środki własne,
Środki UE,
NFOŚiGW,
WFOŚiGW, ESCO
Środki własne UG i
ZGKiM, Środki UE,
NFOŚiGW,
WFOŚiGW, ESCO
Inwestycyjne
2015-2020
Gmina Brudzew
28,73
82,78
-
300 000 zł
Inwestycyjne
2015-2020
Gmina Brudzew
118,46
-
155,99
1 010 400 zł
Inwestycyjne
2015-2020
127,29
-
156,75
938 000 zł
Inwestycyjne
2015-2020
57,11
70,34
42,00
225 000 zł
Środki własne,
Środki UE
Inwestycyjne
2015-2020
73,42
-
90,42
45 000 zł/obiekt
Środki własne,
Środki UE
2015-2020
Mieszkańcy przy
wsparciu Gminy
374,95
885,79
363,58
1 175 200 zł
Środki własne,
Środki UE,
NFOŚiGW,
WFOŚiGW
2015-2020
Mieszkańcy przy
wsparciu Gminy
121,88
223,75
298,58
1 100 000 zł
Środki własne,
Środki UE,
NFOŚiGW,
WFOŚiGW
Inwestycyjne
Inwestycyjne
Gmina Brudzew
Gmina Brudzew
Gmina Brudzew
S t r o n a 133 | 169
nr 4
Promocja i edukacja oraz wspieranie idei
proekologicznych
Nr3
Zmniejszenie
emisji
zanieczyszczeń
komunikacyjnych
Działanie 2.3
Produkcja energii elektrycznej w
instalacjach prosumenckich
Działanie 3.1.
Tworzenie
infrastruktury technicznej dla
turystyki rowerowej
Inwestycyjne
Inwestycyjne
2015-2020
Mieszkańcy przy
wsparciu Gminy
2015-2020
Gmina Brudzew;
Wielkopolski
Zarząd Dróg
Wojewódzkich
227,5
342,78
-
1 287,57
272,25
2 287 000 zł
-
1 530 000 zł
(minimum 70%
dofinansowania
z 5 100 000 zł)
Środki własne,
Środki UE,
NFOŚiGW,
WFOŚiGW, PROW
Środki własne,
Środki UE,
NFOŚiGW,
WFOŚiGW,
Wielkopolski Zarząd
Dróg Wojewódzkich
Środki własne,
Środki UE,
NFOŚiGW,
WFOŚiGW
Środki własne,
Środki UE,
NFOŚiGW,
WFOŚiGW
Działanie 4.1
Szkolenia interesariuszy projektu w
zakresie gospodarki niskoemisyjnej
„Miękkie”
2015-2020
Gmina Brudzew
268,02
330,08
-
15 000 zł
Działanie 4.2
Promocja i edukacja postaw
proekologicznych
„Miękkie”
2015-2020
Gmina Brudzew
214,42
264,06
-
30 000 zł
Działanie 4.3
Zarządzanie energią i jej wpływem
na środowisko naturalne
„Miękkie”
2015-2020
Gmina Brudzew
-
-
-
15 000 zł
Środki własne
Działanie 4.4.
Opracowanie projektu założeń do
planu zaopatrzenia w ciepło,
energię elektryczną i paliwa
gazowe
„Miękkie”
2015-2020
Gmina Brudzew
-
-
-
20 000 zł
Środki własne
1 955,56
4 055,24
1 610,73
Razem wynikowa działań
S t r o n a 134 | 169
11. WDROŻENIE PLANU – ASPEKTY ORGANIZACYJNE I FINANSOWE
11.1.
FINANSOWANIE PRZEDSIĘWZIĘĆ
Zadania opisane w Planie wiążą się ze znacznymi nakładami pieniężnymi i będą
finansowane ze środków zewnętrznych oraz własnych gminy Brudzew. Dla prowadzonych
inwestycji
przewiduje
się
pozyskanie
zewnętrznej
pomocy
finansowej
zapisanej
w programach krajowych i europejskich (głównie w formie bezzwrotnych dotacji oraz
preferencyjnych pożyczek). Środki własne gminy należy zabezpieczyć w Wieloletniej
Prognozie Finansowej (WPF). Wieloletnia Prognoza Finansowa obejmuje informacje
o dochodach bieżących oraz wydatkach budżetu, określa nakłady finansowe, limity
zobowiązań i wydatków majątkowych na zadania inwestycyjne.
Poniżej przedstawiono szczegóły programów i funduszy realizowanych na szczeblu
międzynarodowym, krajowym, wojewódzkim i lokalnym, wraz z analizą pod kątem
możliwości uzyskania wsparcia na inwestycje realizowane w ramach planu gospodarki
niskoemisyjnej. Wskazano rodzaje działań oraz grupy beneficjentów którzy mogą ubiegać się
o dofinansowanie. Zestawienie przedstawia stan aktualny na dzień sporządzania dokumentu.
S t r o n a 135 | 169
Tabela nr 58. Zestawienie form wsparcia w ramach Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko na lata 2014 - 2020
Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko na lata 2014 – 2020
(POIS 2014-2020)
Oś priorytetowa
I. Zmniejszenie emisyjności gospodarki
Priorytet inwestycyjny
4.1. Wspieranie wytwarzania i dystrybucji energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych
Zakres interwencji:
Projekty inwestycyjne dotyczące wytwarzania energii z odnawialnych źródeł wraz z podłączeniem tych źródeł do sieci dystrybucyjnej/przesyłowej.
Przewiduje się wsparcie w szczególności na budowę i rozbudowę:
― lądowych farm wiatrowych,
― instalacji na biomasę,
― instalacji na biogaz,
― sieci przesyłowych i dystrybucyjnych umożliwiających przyłączenia jednostek wytwarzania energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych do KSE oraz (w ograniczonym
zakresie) jednostek wytwarzania energii wykorzystującej wodę i słońce oraz ciepła przy wykorzystaniu energii geotermalnej.
Beneficjenci:
― organy władzy publicznej, w tym administracji rządowej oraz podległych jej organów i jednostek organizacyjnych,
― jednostki samorządu terytorialnego oraz działające w ich imieniu jednostki organizacyjne,
― organizacje pozarządowe,
― przedsiębiorcy,
― podmioty świadczące usługi publiczne w ramach realizacji obowiązków własnych jednostek samorządu terytorialnego nie będących przedsiębiorcami.
Forma wsparcia:
Wsparcie bezzwrotne (dotacje)/wsparcie zwrotne
S t r o n a 136 | 169
4.2. Promowanie efektywności energetycznej i korzystania z odnawialnych źródeł energii w przedsiębiorstwach
Zakres interwencji:
Przewiduje się w szczególności wsparcie następujących obszarów:
― modernizacji i rozbudowy linii produkcyjnych na bardziej efektywne energetycznie,
― modernizacji energetycznej budynków w przedsiębiorstwach,
― zastosowania technologii efektywnych energetycznie w przedsiębiorstwie,
― budowy, rozbudowy i modernizacji instalacji OZE,
― zmiany systemu wytwarzania lub wykorzystania paliw i energii, zastosowanie energooszczędnych (energia elektryczna, ciepło, chłód, woda) technologii produkcji i
Użytkowania energii, w tym termomodernizacji budynków,
― wprowadzania systemów zarządzania energią, przeprowadzania audytów energetycznych (przemysłowych).
Beneficjenci:
― przedsiębiorcy
Forma wsparcia:
4.3. Wspieranie efektywności energetycznej, inteligentnego zarządzania energią i wykorzystania odnawialnych źródeł
energii w infrastrukturze publicznej, w tym w budynkach publicznych i w sektorze mieszkaniowym
Zakres interwencji:
Przewiduje się wsparcie kompleksowej modernizacji energetycznej budynków użyteczności publicznej i mieszkaniowych wraz z wymianą wyposażenia tych obiektów na
energooszczędne w zakresie związanym m.in. z:
― ociepleniem obiektu, wymianą okien, drzwi zewnętrznych oraz oświetlenia na energooszczędne,
― przebudową systemów grzewczych (wraz z wymianą i przyłączeniem źródła ciepła), systemów wentylacji i klimatyzacji, zastosowanie automatyki pogodowej i systemów
zarządzania budynkiem,
― budową lub modernizacją wewnętrznych instalacji odbiorczych oraz likwidacją dotychczasowych źródeł ciepła,
― instalacją mikrogeneracji lub mikrotrigeneracji na potrzeby własne,
― instalacją OZE w modernizowanych energetycznie budynkach,
S t r o n a 137 | 169
― instalacją systemów chłodzących, w tym również z OZE.
Beneficjenci:
― organy administracji publicznej, w tym administracji rządowej oraz podległy jej organy i jednostki organizacyjne,
― jednostki samorządu terytorialnego oraz działające w ich imieniu jednostki organizacyjne (w szczególności dla miast wojewódzkich i ich obszarów funkcjonalnych oraz
miast regionalnych i subregionalnych),
― państwowe jednostki budżetowe,
― spółdzielnie mieszkaniowe,
― wspólnoty mieszkaniowe,
― podmioty świadczące usługi publiczne w ramach realizacji obowiązków własnych jednostek samorządu terytorialnego nie będących przedsiębiorcami.
Forma wsparcia:
Wsparcie bezzwrotne (dotacje)/wsparcie zwrotne (w tym instrumenty finansowe oraz różne formy partnerstwa publiczno-prywatnego)
4.4. Rozwijanie i wdrażanie inteligentnych systemów dystrybucji działających na niskich i średnich poziomach napięcia
Zakres interwencji:
Przewiduje się wsparcie w szczególności następujących obszarów:
― budowa lub przebudowa w kierunku inteligentnych sieci dystrybucyjnych średniego, niskiego napięcia dedykowanych zwiększeniu wytwarzania w OZE i/lub ograniczaniu
zużycia energii, w tym wymiana transformatorów,
― kompleksowe pilotażowe i demonstracyjne projekty wdrażające inteligentne rozwiązania na danym obszarze mające na celu optymalizację wykorzystania energii
wytworzonej z OZE i/lub racjonalizację zużycia energii,
― inteligentny system pomiarowy - (wyłącznie jako element budowy lub przebudowy w kierunku inteligentnych sieci elektroenergetycznych dla rozwoju OZE i/lub
ograniczenia zużycia energii).
Beneficjenci:
― przedsiębiorcy
Forma wsparcia:
Wsparcie bezzwrotne (dotacje)/wsparcie zwrotne (w tym instrumenty finansowe oraz różne formy partnerstwa publiczno-prywatnego)
S t r o n a 138 | 169
4.5. Promowanie strategii niskoemisyjnych dla wszystkich rodzajów terytoriów, w szczególności dla obszarów miejskich, w tym wspieranie
zrównoważonej multimodalnej mobilności miejskiej i działań adaptacyjnych mających oddziaływanie łagodzące na zmiany klimatu
Zakres interwencji:
W ramach inwestycji wynikających z planów gospodarki niskoemisyjnej przewiduje się, że wsparcie będzie ukierunkowane m.in. na projekty takie, jak:
― budowa, rozbudowa lub modernizacja sieci ciepłowniczej i chłodniczej, również poprzez wdrażanie systemów zarządzania ciepłem i chłodem wraz z infrastrukturą
wspomagającą,
― wymiana źródeł ciepła.
Beneficjenci:
― organy władzy publicznej, w tym administracji rządowej oraz podległe jej organy i jednostki organizacyjne,
― podmioty świadczące usługi publiczne w ramach realizacji obowiązków własnych jednostek samorządu terytorialnego nie będące przedsiębiorcami.
Forma wsparcia:
4.7. Promowanie wykorzystywania wysokosprawnej kogeneracji ciepła i energii elektrycznej w oparciu o zapotrzebowanie na ciepło
użytkowe
Zakres interwencji:
― budowa lub przebudowa jednostek wytwarzania energii elektrycznej i ciepła w skojarzeniu,
― budowa lub przebudowa jednostek wytwarzania energii elektrycznej i ciepła w skojarzeniu z OZE,
― budowa lub przebudowa jednostek wytwarzania ciepła, w wyniku której jednostki te zostaną zastąpione jednostkami wytwarzania energii w skojarzeniu,
― budowa lub przebudowa jednostek wytwarzania ciepła, w wyniku której jednostki te zostaną zastąpione jednostkami wytwarzania energii w skojarzeniu z OZE,
― budowa przyłączeń do sieci ciepłowniczych do wykorzystania ciepła użytkowego wyprodukowanego w jednostkach wytwarzania energii elektrycznej i ciepła w
S t r o n a 139 | 169
skojarzeniu wraz z budową przyłączy wyprowadzających energię do krajowego systemu przesyłowego.
Beneficjenci:
― organy władzy publicznej, w tym administracji rządowej oraz podległe jej organy i jednostki organizacyjne,
― podmioty świadczące usługi publiczne w ramach realizacji obowiązków własnych jednostek samorządu terytorialnego nie będące przedsiębiorcami.
Forma wsparcia:
Oś priorytetowa
V. Poprawa bezpieczeństwa
7.5. Zwiększenie efektywności energetycznej i bezpieczeństwa dostaw poprzez rozwój inteligentnych systemów dystrybucji,
magazynowania i przesyłu energii oraz poprzez integrację rozproszonego wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych
Zakres interwencji:
― budowa i modernizacja sieci przesyłowych i dystrybucyjnych gazu ziemnego wraz z infrastrukturą wsparcia dla systemu, w tym również sieci z
wykorzystaniem technologii smart,
― budowa i modernizacja sieci przesyłowych i dystrybucyjnych energii elektrycznej, w tym również sieci z wykorzystaniem technologii smart,
― budowa i rozbudowa magazynów gazu ziemnego,
― rozbudowa możliwości regazyfikacji terminala LNG.
Beneficjenci:
― przedsiębiorstwa energetyczne prowadzące działalność przesyłu, dystrybucji, magazynowania, regazyfikacji gazu ziemnego,
― przedsiębiorstwa energetyczne zajmujące się przesyłem i dystrybucją energii elektrycznej.
Forma wsparcia:
S t r o n a 140 | 169
Wsparcie bezzwrotne (dotacje)
S t r o n a 141 | 169
Tabela nr 59. Zestawienie form wsparcia w ramach Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014 - 2020
Wielkopolski Regionalny Program Operacyjny na lata 2014 - 2020
(Uszczegółowienie WRPO 2014 - 2020)
Oś priorytetowa
3. Energia
Priorytet Inwestycyjny
3.1. Wytwarzanie i dystrybucja energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych
Typy przedsięwzięć:

budowa, rozbudowa oraz przebudowa instalacji służących do wytwarzania energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych, (wraz z ewentualnym podłączeniem do
sieci dystrybucyjnej/przesyłowej) z wykorzystaniem energii wiatrowej - do 5 MWe,

budowa, rozbudowa oraz przebudowa instalacji służących do wytwarzania energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych, w tym (wraz z ewentualnym podłączeniem
do sieci dystrybucyjnej/przesyłowej) z wykorzystaniem energii słonecznej - do 2 MWe/MWth,

budowa, rozbudowa oraz przebudowa instalacji służących do wytwarzania energii pochodzącej ze 52 źródeł odnawialnych, (wraz z ewentualnym podłączeniem do
sieci dystrybucyjnej/przesyłowej) z wykorzystaniem biomasy do 5 MWth,

sieci dystrybucyjnej/przesyłowej) z wykorzystaniem energii wodnej do 5 MWe,

sieci dystrybucyjnej/przesyłowej) z wykorzystaniem energii geotermalnej do 2MWth,

S t r o n a 142 | 169
sieci dystrybucyjnej/przesyłowej) z wykorzystaniem biogazu do 1 MWe,

budowa oraz przebudowa sieci umożliwiających przyłączanie jednostek wytwarzania
energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych do Krajowego Systemu
Elektroenergetycznego – projekty realizowane przez OSD (operatorów systemu dystrybucyjnego) dotyczące sieci dystrybucyjnej o napięciu SN i nn (poniżej
110kV).
Grupy docelowe/beneficjenci:





jednostki samorządu terytorialnego i ich związki,
jednostki zależne od jst, posiadające osobowość prawną,
państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne, w tym państwowe jednostki budżetowe,
przedsiębiorcy,
organizacje pozarządowe (dotyczy podmiotów posiadających osobowość prawną)
3.2. Poprawa efektywności energetycznej w sektorze publicznym i mieszkaniowym
1. Kompleksowa modernizacja energetyczna budynków użyteczności publicznej będących własnością jednostek samorządu terytorialnego oraz podległych mu organów i
jednostek organizacyjnych związana m.in. z:

ociepleniem obiektu,

wymianą okien, drzwi zewnętrznych,

przebudową systemów grzewczych (wraz z wymianą i podłączeniem do źródła ciepła), systemów wentylacji i klimatyzacji,

instalacją OZE w modernizowanych energetycznie budynkach, w tym z zastosowaniem kogeneracji,

instalacją systemów chłodzących, w tym również z OZE,

wymianą oświetlenia na energooszczędne,
S t r o n a 143 | 169

systemami monitorowania i zarządzania energią,

finansowaniem opracowanych audytów energetycznych dla sektora publicznego - jako elementu kompleksowego projektu.
2. Kompleksowa, głęboka modernizacja energetyczna wielorodzinnych budynków mieszkalnych związana z m.in.:

ociepleniem obiektu,

wymianą okien, drzwi zewnętrznych,

przebudową systemów grzewczych (wraz z wymianą i podłączeniem do źródła ciepła), systemów wentylacji i klimatyzacji,

instalacją OZE w modernizowanych energetycznie budynkach, w tym z zastosowaniem kogeneracji,

instalacją systemów chłodzących, w tym również z OZE,

wymianą oświetlenia na energooszczędne (w przypadku wielorodzinnych budynków mieszkalnych, tylko ich części wspólnych),

systemami monitorowania i zarządzania energią,

finansowaniem opracowanych audytów energetycznych dla sektora mieszkaniowego - jako elementu kompleksowego projektu.

jednostki samorządu terytorialnego i ich związki,

jednostki zależne od jst, posiadające osobowość prawną, w tym spółki komunalne realizujące zadania własne gminy,


organizacje pozarządowe (dotyczy podmiotów posiadających osobowość prawną),

szkoły wyższe,

spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe,

Towarzystwa Budownictwa Społecznego,

uczestnicy PPP realizujący projekty hybrydowe na rzecz partnera publicznego,
S t r o n a 144 | 169

podmioty będące dostawcami usług energetycznych w rozumieniu dyrektywy 2012/27/UE
3.3. Wspieranie strategii niskoemisyjnych w tym mobilność miejska
W ramach przedmiotowego poddziałania realizowane będą wyłącznie projekty składające się co najmniej z 2 elementów wskazanych poniżej. Preferowane będą
kompleksowe projekty obejmujące jak największą liczbę wskazanych poniżej rodzajów projektów polegających na:
1. Zakupie niskoemisyjnego taboru dla transportu publicznego
2. Budowie, przebudowie, rozbudowie i modernizacji infrastruktury transportu publicznego w tym np.

sieci tramwajowych, sieci autobusowych (układu torowego na trasach, pętlach, bocznicach, zajezdniach, uzupełnienia istniejącego układu wydzielonych pasów
dla autobusów, wyposażenia dróg w zjazdy, zatoki autobusowe i inne urządzenia drogowe dla komunikacji miejskiej)

zajezdni tramwajowych i autobusowych, przystanków, wysepek, a także urządzeń dla osób niepełnosprawnych

parkingów typu P&R, B&R

zintegrowanych centrów przesiadkowych

zapewnienie dróg dostępu do przystanków, centrów przesiadkowych itp.,

pasów ruchu dla rowerów
3. Budowie systemów zarządzania i organizacji ruchu (np. Inteligentne Systemy Transportowe, tworzenie systemów i działań technicznych z zakresu telematyki
służących komunikacji publicznej, zakup i montaż urządzeń z zakresu telematyki (w tym np. systemy dystrybucji i identyfikacji biletów,
elektroniczne tablice
informacyjne, wspólny bilet).
4. Budowie, przebudowie i modernizacji dróg dla rowerów, w tym łączących miasta i ich obszary funkcjonalne oraz uzupełniająco infrastruktury rowerowej (publiczne
parkingi rowerowe, kładki rowerowe i pieszo-rowerowe zlokalizowane w ciągach ścieżek rowerowych oraz systemy rowerów publicznych/miejskich, itp.)
5. Montażu efektywnego energetycznie oświetlenia ulicznego lub modernizacji oświetlenia ulicznego pod kątem zwiększenia jego energooszczędności, przy spełnieniu
S t r o n a 145 | 169
wymagań technicznych dotyczących oświetlenia dróg zawartych we właściwych normach dotyczących oświetlenia drogowego
6. Działaniach informacyjnych i promocyjnych dotyczących transportu drogowego (wyłącznie jako element projektu inwestycyjnego).

jednostki samorządu terytorialnego, ich związki i stowarzyszenia,

jednostki zależne od jst, posiadające osobowość prawną,

organizacje pozarządowe, stowarzyszenia,

podmioty wykonujące usługi publiczne na zlecenie gminy/miasta na prawach powiatu/związku międzygminnego - w których większość udziałów lub akcji
posiada gmina, powiat, związek międzygminny, Skarb Państwa lub spółka kapitałowa, w której wymienione wcześniej podmioty (to jest gmina, powiat,
związek międzygminny, Skarb Państwa) dysponują bezpośrednio większością głosów na zgromadzeniu wspólników albo na walnym zgromadzeniu - na
podstawie aktualnej umowy dotyczącej świadczenia usług z zakresu transportu publicznego lub oświetlenia ulicznego

uczestnicy PPP realizujący projekty hybrydowe na rzecz partnera publicznego,

przedsiębiorcy,

podmioty wdrażające instrumenty finansowe,


podmioty będące dostawcami usług energetycznych w rozumieniu dyrektywy 2012/27/UE
S t r o n a 146 | 169
Tabela nr 60. Zestawienie form wsparcia realizowanych przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
Program
Ochrona atmosfery
Poprawa jakości powietrza
Część 2) KAWKA – Likwidacja niskiej emisji wspierająca wzrost efektywności energetycznej i rozwój rozproszonych odnawialnych źródeł
energii
― przedsięwzięcia mające na celu ograniczanie niskiej emisji związane z podnoszeniem efektywności energetycznej oraz wykorzystaniem
układów wysokosprawnej kogeneracji i odnawialnych źródeł energii, w szczególności:
 likwidacja lokalnych źródeł ciepła tj.: indywidualnych kotłowni lub palenisk węglowych, kotłowni zasilających kilka budynków oraz
kotłowni osiedlowych i podłączenie obiektów do miejskiej sieci ciepłowniczej lub ich zastąpienie przez źródło o wyższej niż dotychczas
sprawności wytwarzania ciepła (w tym pompy ciepła) spełniające wymagania emisyjne określone przez właściwy organ. W przypadku
likwidacji palenisk indywidualnych zakres przedsięwzięcia może m.in. obejmować wykonanie wewnętrznej instalacji c.o. i c.w.u. lub
instalacji gazowej,
 rozbudowa sieci ciepłowniczej w celu podłączenia istniejących obiektów (ogrzewanych ze źródeł lokalnych przy wykorzystywaniu paliwa
stałego) do centralnego źródła ciepła wraz z podłączeniem obiektu do sieci,
 zastosowanie kolektorów słonecznych celem obniżenia emisji w lokalnym źródle ciepła opalanym paliwem stałym bądź celem współpracy
ze źródłem ciepła zastępującym źródło ciepła opalane paliwem stałym,
S t r o n a 147 | 169

termomodernizacja budynków wielorodzinnych zgodnie z zakresem wynikającym z wykonanego audytu energetycznego, wyłącznie jako
element towarzyszący przebudowie lub likwidacji lokalnego źródła ciepła opalanego paliwem stałym,
― zmniejszenie emisji zanieczyszczeń do powietrza ze źródeł komunikacji miejskiej w szczególności:
 wdrażanie systemów zarządzania ruchem w miastach lub miejscowościach uzdrowiskowych,
 budowa stacji zasilania w CNG/LNG lub energię elektryczną miejskich środków transportu zbiorowego,
 wdrożenie innych przedsięwzięć ograniczających poziomy substancji w powietrzu powodowanych przez komunikację w centrach miast (z
wyłączeniem wymiany taboru lub silników, przebudowy lub budowy nowych tras komunikacyjnych dla ruchu samochodowego i
szynowego),
― kampanie edukacyjne (dotyczy beneficjentów) pokazujące korzyści zdrowotne i społeczne z eliminacji niskiej emisji, oraz/lub informujące o
horyzoncie czasowym prowadzenia zakazu stosowania paliw stałych lub innych działań systemowych gwarantujących utrzymanie poziomu stężeń
zanieczyszczeń po wykonaniu działań naprawczych,
― utworzenie baz danych (dotyczy jednostek samorządu terytorialnego lub instytucji przez niewskazanych) pozwalających na inwentaryzacje
źródeł emisji.
Beneficjenci:
Wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej.
Poprawa efektywności energetycznej
Część 2) LEMUR – Energooszczędne budynki użyteczności publicznej
Inwestycje polegające na projektowaniu i budowie lub tylko budowie, nowych budynków użyteczności publicznej i zamieszkania zbiorowego.
Beneficjenci:
― podmioty sektora finansów publicznych, z wyłączeniem państwowych jednostek budżetowych,
― samorządowe osoby prawne,
― spółki prawa handlowego, w których jednostki samorządu terytorialnego posiadają 100% udziałów lub akcji i które powołane są do realizacji
S t r o n a 148 | 169
zadań własnych j.s.t. wskazanych w ustawach,
― organizacje pozarządowe, w tym fundacje i stowarzyszenia, a także kościoły i inne związki wyznaniowe wpisane do rejestru kościołów i innych
związków wyznaniowych oraz kościelne osoby prawne, które realizują zadania publiczne na podstawie odrębnych przepisów.
Część 3) Dopłaty do kredytów na budowę domów energooszczędnych
budowa domu jednorodzinnego,
― zakup nowego domu jednorodzinnego,
― zakup lokalu mieszkalnego w nowym budynku mieszkalnym wielorodzinnym.
Przedsięwzięcie musi spełniać określony w Programie standard energetyczny.
Beneficjenci:
― osoby fizyczne dysponujące prawomocnym pozwoleniem na budowę oraz posiadające prawo do dysponowania nieruchomością, na której
będą budowały budynek mieszkalny,
― osoby fizyczne dysponujące uprawnieniem do przeniesienia przez dewelopera na swoją rzecz: prawa własności nieruchomości, wraz z domem
jednorodzinnym, który deweloper na niej wybuduje albo użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej i własności domu jednorodzinnego,
który będzie na niej posadowiony i stanowić będzie odrębną nieruchomość albo własności lokalu mieszkalnego. Przez dewelopera rozumie się
także spółdzielnię mieszkaniową.
Część 4) Inwestycje energooszczędne w małych i średnich przedsiębiorstwach
― Inwestycje LEME – przedsięwzięcia obejmujące realizację działań inwestycyjnych w zakresie:
· poprawy efektywności energetycznej i/lub zastosowania odnawialnych źródeł energii,
· termomodernizacji budynku/ów i/lub zastosowania odnawialnych źródeł energii, realizowane poprzez zakup
materiałów/urządzeń/technologii zamieszczonych na Liście LEME,
Dotyczy przedsięwzięć, których finansowanie w formie kredytu z dotacją nie przekracza 250000 euro.
― Inwestycje Wspomagane – przedsięwzięcia obejmujące realizację działań inwestycyjnych, które nie kwalifikują się jako Inwestycje LEME, w
zakresie:
S t r o n a 149 | 169
· poprawy efektywności energetycznej i/lub odnawialnych źródeł energii, w wyniku których zostanie osiągnięte min. 20%
oszczędności energii,
· termomodernizacji budynku/ów i/lub odnawialnych źródeł energii, w wyniku których zostanie osiągnięte minimum 30%
oszczędności energii.
Dotyczy przedsięwzięć, których finansowanie w formie kredytu z dotacją nie przekroczy 1000000 euro.
Beneficjenci:
Prywatne podmioty prawne (przedsiębiorstwa) utworzone na mocy polskiego prawa i działające w Polsce. Beneficjent musi spełniać definicję
mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw zawartą w zaleceniu Komisji z dnia 6 maja 2003 r. dotyczącym definicji
mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw (Dz. Urz. WE L124 z 20.5.2003, s. 36).
Wspieranie rozproszonych, odnawialnych źródeł energii
Część 1) BOCIAN – Rozproszone, odnawialne źródła energii
― budowa, rozbudowa lub przebudowa instalacji odnawialnych źródeł energii o mocach mieszczących się w przedziałach wskazanych w
Programie,
― w ramach programu mogą być realizowane instalacje hybrydowe, przy czym moc każdego rodzaju przedsięwzięcia musi spełnić warunki
określone w Programie.
W ramach programu mogą być dodatkowo wspierane systemy magazynowania energii towarzyszące inwestycjom OZE o mocach nie większych
niż 10-krotność mocy zainstalowanej dla każdego ze źródeł OZE, w szczególności:
· magazyny ciepła,
· magazyny energii elektrycznej.
Beneficjenci:
Przedsiębiorcy w rozumieniu art. 4 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, podejmujący realizację przedsięwzięć z
zakresu odnawialnych źródeł energii na terenie Rzeczypospolitej Polskiej.
S t r o n a 150 | 169
Część 4) Prosument – linia dofinansowania z przeznaczeniem na zakup i montaż mikroinstalacji odnawialnych źródeł energii
Przedsięwzięcia polegające na zakupie i montażu małych instalacji lub mikroinstalacji odnawialnych źródeł do produkcji energii elektrycznej lub
do produkcji
ciepła i energii elektrycznej, na potrzeby istniejących lub będących w budowie budynków mieszkalnych jednorodzinnych lub wielorodzinnych.
Finansowane będą następujące instalacje do produkcji energii elektrycznej lub do produkcji ciepła i energii elektrycznej:
― źródła ciepła opalane biomasą – o zainstalowanej mocy cieplnej do 300 kWt,
― pompy ciepła – o zainstalowanej mocy cieplnej do 300 kWt,
― kolektory słoneczne – o zainstalowanej mocy cieplnej do 300 kWt,
― systemy fotowoltaiczne – o zainstalowanej mocy elektrycznej do 40kWp,
― małe elektrownie wiatrowe – o zainstalowanej mocy elektrycznej do 40kWe,
― mikrokogeneracja – o zainstalowanej mocy elektrycznej do 40 kWe.
Beneficjenci:
Jednostki samorządu terytorialnego lub ich związki, Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Banki.
System zielonych inwestycji (GIS – Green Investment Scheme)
Część 1) Zarządzanie energią w budynkach użyteczności publicznej
― dofinansowanie może być udzielone na realizację przedsięwzięć w budynkach użyteczności publicznej, przez które należy rozumieć budynki
przeznaczone do pełnienia następujących funkcji: administracji samorządowej, ochrony przeciwpożarowej realizowanej przez OSP, kultury, kultu
religijnego, oświaty, nauki, służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej, a także budynkach zamieszkania zbiorowego przeznaczonych do
okresowego pobytu ludzi poza stałym miejscem zamieszkania (w szczególności: internaty, domy studenckie), a także budynkach do stałego
pobytu ludzi (w szczególności: domy rencistów lub emerytów, domy dziecka, domy opieki, domy zakonne, klasztory),
― termomodernizacja budynków użyteczności publicznej, w tym zmiany wyposażenia obiektów w urządzenia o najwyższych, uzasadnionych
S t r o n a 151 | 169
ekonomicznie standardach efektywności energetycznej związanych bezpośrednio z prowadzoną termomodernizacją obiektów w szczególności:
· ocieplenie obiektu,
· wymiana okien,
· wymiana drzwi zewnętrznych,
· przebudowa systemów grzewczych (wraz z wymianą źródła ciepła),
· wymiana systemów wentylacji i klimatyzacji,
· przygotowanie dokumentacji technicznej dla przedsięwzięcia,
· zastosowanie systemów zarządzania energią w budynkach,
· wykorzystanie technologii odnawialnych źródeł energii,
― wymiana oświetlenia wewnętrznego na energooszczędne (jako dodatkowe zadania realizowane równolegle z termomodernizacją obiektów),
W ramach programu mogą być realizowane projekty grupowe. Liderem w projekcie grupowym jest podmiot składający wniosek o
dofinansowanie w formie dotacji lub wniosek o dofinansowanie w formie pożyczki lub składający wniosek o dofinansowanie w formie pożyczki w
imieniu i na rzecz partnerów. Wzajemne relacje lidera i partnerów reguluje zawierane między nimi porozumienie.
Beneficjenci:
― jednostki samorządu terytorialnego oraz ich związki,
― podmioty świadczące usługi publiczne w ramach realizacji zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego niebędące przedsiębiorcami,
― Ochotnicza Straż Pożarna,
― uczelnie w rozumieniu ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym oraz instytuty badawcze,
― samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej oraz podmioty lecznicze prowadzące przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 551 Kodeksu
cywilnego w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych,
― organizacje pozarządowe, Kościoły i inne związki wyznaniowe wpisane do rejestru kościołów i innych związków wyznaniowych oraz kościelne
osoby prawne,
― podmiot lub jednostka określona wyżej będąca stroną umowy pożyczki w projekcie grupowym.
Część 2) Biogazownie rolnicze
― budowa, rozbudowa lub przebudowa obiektów wytwarzania energii elektrycznej lub ciepła z wykorzystaniem biogazu rolniczego,
S t r o n a 152 | 169
― budowa, rozbudowa lub przebudowa instalacji wytwarzania biogazu rolniczego celem wprowadzenia go do sieci gazowej dystrybucyjnej i
bezpośredniej.
Beneficjenci:
Podmioty (osoby fizyczne, osoby prawne lub jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, którym ustawa przyznaje zdolność
prawną)podejmujące realizację przedsięwzięć w zakresie wytwarzania energii elektrycznej lub cieplnej z wykorzystaniem biogazu powstałego w
procesach rozkładu biomasy pochodzenia rolniczego oraz wytwarzania biogazu rolniczego celem wprowadzenia go do sieci gazowej
dystrybucyjnej i bezpośredniej.
Część 4) Budowa, rozbudowa i przebudowa sieci elektroenergetycznych w celu umożliwienia przyłączenia źródeł wytwórczych energetyki
wiatrowej (OZE)
Przedsięwzięcia dotyczące budowy, rozbudowy lub przebudowy sieci elektroenergetycznej w celu umożliwienia przyłączenia do KSE źródeł
wytwórczych wytwarzających energie elektryczna z energetyki wiatrowej (OZE).
Beneficjenci:
Wytwórcy energii elektrycznej oraz operatorzy sieci i inne podmioty, takie jak inwestorzy farm wiatrowych, podejmujące realizację przedsięwzięć
w zakresie efektywnego przesyłu i dystrybucji energii elektrycznej umożliwiającej przyłączenie podmiotów wytwarzających energię elektryczną z
energetyki wiatrowej (OZE) do KSE.
S t r o n a 153 | 169
Tabela nr 61. Zestawienie form wsparcia realizowanych przez Wojewódzki Fundusz ochrony Środowiska w Poznaniu
Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
w Poznaniu
Podstawowym zadaniem wojewódzkich funduszy jest finansowanie przedsięwzięć inwestycyjnych i pozainwestycyjnych w dziedzinie ochrony
środowiska i gospodarki wodnej w celu realizacji zasady zrównoważonego rozwoju. Zgodnie ze "Strategią Działań Wojewódzkiego Funduszu
Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu na lata 2013-2016 z perspektywą do 2020r." do najważniejszych priorytetów związanych z
gospodarką niskoemisyjną należą:
Priorytet III: Ochrona atmosfery
Wsparciu finansowemu ze środków WFOŚiGW w Poznaniu będą podlegały projekty związane z ograniczeniem niskiej i ponadstandardowej emisji
substancji do powietrza, w szczególności polegające na zamianie źródła energii (m.in. z wykorzystaniem OZE), poprawie efektywności z jak i
wykorzystaniu końcowym, eliminacji „niskiej emisji”, czy ze zmniejszeniu emisyjności transportu publicznego – własne jest uwzględnienie
problemu ochrony powietrza w obszarach miejskich, gdzie przekroczone są standardy jakości powietrza, w tym przede wszystkim stężenie pyłów
zawieszonych (PM10, PM2,5).
Fundusz planuje wsparcie samorządów w realizacji projektów uwzględniających wdrażanie Programów Ochrony Powietrza. Służyć to ma
ograniczaniu i zmniejszeniu emisji CO2, CO, NOx, SOx i pyłów w ramach aglomeracji objętych POP.
Innymi rodzajem projektów wspieranych przez Fundusz będą termomodernizacje obiektów użyteczności publicznej.
Priorytetem WFOŚiGW w Poznaniu będzie również finansowanie OZE w zakresie: energii słonecznej, energii wiatrowej, energii wodnej, geotermii,
wykorzystania energii biogazowej, energii pochodzącej z wychwytywania gazów wysypiskowych i innych instalacji oraz rozwiązań zwiększających
OZE w bilansie energetycznym regionu.
Beneficjentami pomocy finansowej są samorządy terytorialne, przedsiębiorcy, organizacje pozarządowe oraz instytucje zajmujące się ochroną
środowiska i gospodarką wodną. WFOŚiGW w Poznaniu oferuje różnorodne formy pomocy finansowej:
 pożyczki,
 dotacje,
S t r o n a 154 | 169


przekazywanie środków dla państwowych jednostek budżetowych,
dopłaty do oprocentowania kredytów bankowych (dla przedsiębiorców).
S t r o n a 155 | 169
Tabela nr 62. Zestawienie form wsparcia realizowanych
Bank Ochrony Środowiska
Oferta Banku Ochrony Środowiska kierowana jest do klientów indywidualnych, mikroprzedsiębiorstw, wspólnot mieszkaniowych, jednostek sektora finansów publicznych
oraz przedsiębiorców. Proekologiczne kredyty znajdujące się w ofercie banku to m.in.:

Kredyt Ekoinwestycje – z dotacją NFOŚiGW dla małych i średnich przedsiębiorstw. Finansowanie inwestycji w nowe technologie i urządzenia obniżające zużycie
energii z listy LEME, a także projektów z obszaru efektywności energetycznej, energii odnawialnej oraz termomodernizacji budynków.

Kredyt Energia na Plus – finansowanie przedsięwzięć, które zredukują emisję CO 2 oraz zmniejszą zużycie energii w obszarze budynków przemysłowych,
mieszkalnych oraz w obrębie infrastruktury przemysłowej. Kredyt może także objąć budowę instalacji odnawialnych źródeł energii.

Kredyt z dobrą energią – finansowanie inwestycji w budowę OZE (biogazownie, elektrownie wiatrowe, elektrownie fotowoltaiczne, instalacje energetycznego
wykorzystujące biomasę). Do 90% kosztu netto inwestycji, w przypadku jednostek samorządu terytorialnego do 100% wartości inwestycji.

Kredyt Ekomontaż – sfinansowanie do 100% kosztów netto zakupu i montażu urządzeń: kolektory słoneczne, pompy ciepła, rekuperatory, system dociepleń
budynków, itp.

Kredyt EKOoszczędny - sfinansowania projektów o charakterze ekologicznym dających możliwość obniżenia zużycia energii, wody i surowców wykorzystywanych
przy produkcji. Projekty te mają prowadzić wprost do oszczędności jakie osiągnie kredytobiorca z finansowanej inwestycji.

Kredyt z premią ekologiczną
1. atrakcyjne premie:
a. termomodernizacyjna – do 20% wykorzystanej kwoty kredytu,
S t r o n a 156 | 169
b. remontowa – do 20% wykorzystanej kwoty kredytu dla kredytów na przedsięwzięcia remontowe
2. szeroki zakres inwestycji objętych premią ekologiczną:
a. zmniejszenie zapotrzebowania na energię służącą do ogrzewania i podgrzewania wody użytkowej w budynkach
b. zmniejszenie strat energii pierwotnej w lokalnych sieciach ciepłowniczych i lokalnych źródłach ciepła
3. wykonanie przyłącza technicznego do scentralizowanego źródła ciepła w związku z likwidacją źródła lokalnego
4. całkowita lub częściowa zamiana źródła energii na odnawialne lub zastosowanie wysokosprawnej kogeneracji

Ekokredyt Prosument (2b)
Wsparciem finansowym objęte są przedsięwzięcia polegające na zakupie i montażu:
małych instalacji lub mikroinstalacji odnawialnych źródeł do produkcji energii elektrycznej lub do produkcji ciepła i energii elektrycznej, na potrzeby istniejących lub
będących w budowie budynków mieszkalnych jednorodzinnych lub wielorodzinnych

źródła ciepła opalane biomasą - o zainstalowanej mocy cieplnej do 300 kWt

pompy ciepła - o zainstalowanej mocy cieplnej do 300 kWt

kolektory słoneczne - o zainstalowanej mocy cieplnej do 300 kWt

systemy fotowoltaiczne - o zainstalowanej mocy elektrycznej do 40 kWp

małe elektrownie wiatrowe - o zainstalowanej mocy elektrycznej do 40 kWe

mikrokogeneracja - o zainstalowanej mocy elektrycznej do 40 kWe
S t r o n a 157 | 169
11.2.
SYSTEM MONITORINGU I OCENY
Wdrażanie postanowień Planu Gospodarki Niskoemisyjnej jest działaniem strategicznym,
które ma doprowadzić do realizacji celów i osiągnięcia założonych efektów. Jest to proces
pracochłonny, wymagający odpowiedniego zaplanowania w czasie. Jednocześnie jest to
najbardziej złożona faza działań zarówno pod względem technicznym (organizacyjnym), jak
i finansowym.
Przygotowanie i realizacja założeń Planu leży w gestii gminy Brudzew, do której zadań
należą wszystkie sprawy o znaczeniu lokalnym, wykonywane w celu zaspakajania potrzeb
mieszkańców
gminy.
Generalną
odpowiedzialność
za
skuteczne
opracowanie
i wdrożenie Planu, z racji zajmowanego stanowiska, ponosi Wójt Gminy Brudzew. Wójt
powierza kompetencje wykonawcze pracownikom Urzędu Gminy, którzy posiadają
odpowiednią wiedzę i doświadczenie.
W celu usprawnienia działań Urzędu, w jego strukturze powinien zostać powołany zespół
odpowiedzialny za wdrożenie Planu Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy Brudzew. Zespół
powinien być złożony z pracowników Urzędu Gminy którzy będą wykonywać zadania
w ramach swoich obowiązków służbowych. Struktura zespołu powinna przedstawiać się
następująco:
 Koordynator Projektu,
 Członek Zespołu w zakresie merytorycznej realizacji projektu,
 Członek Zespołu w zakresie wsparcia w dziedzinie ochrony środowiska,
 Członek Zespołu w zakresie inwestycji.
Podział obowiązków członków Zespołu powinien być ściśle określony. Pracę Zespołu
należy oprzeć o regulamin wewnętrzny zatwierdzony przez władze gminy. Szczegółowy
zakres zadań, każdego z członków Zespołu ujęto w tabeli.
Tabela nr 63. Podział obowiązków członków Zespołu ds. wdrożenia PGN Gminy Brudzew
Stanowisko
Koordynator
Projektu
Zakres obowiązków




Kierowanie i nadzorowanie całokształtem prac Zespołu,
Nadzór oraz delegowanie bezpośrednich poleceń do osób odpowiedzialnych za
wszystkie obszary zarządzania projektem,
Zapewnienie ciągłości realizowanych prac nad projektem,
Zwoływanie w miarę potrzeb spotkań roboczych Zespołu,
S t r o n a 158 | 169










Członek

Zespołu

w zakresie
merytorycznej

realizacji
projektu



Członek
Zespołu
w zakresie
wsparcia w
dziedzinie
ochrony
środowiska





Członek
Zespołu w
zakresie
inwestycji


Kontakt z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej,
Nadzór nad wypełnianiem obowiązków Gminy wynikających z umowy o
dofinansowanie,
Weryfikacja zgodności ponoszonych wydatków objętych wnioskiem o płatność z
umową o dofinansowanie,
Nadzór nad realizacją merytoryczną projektu zgodnie z umową o
dofinansowanie i zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa krajowego i
wspólnotowego, w tym przepisami dotyczącymi konkurencji, pomocy publicznej,
udzielania zamówień publicznych, ochrony środowiska, a także zasadami polityki
równych szans i wytycznymi Ministra Infrastruktury i Rozwoju,
Nadzór nad realizacją zadań promocyjnych i informacyjnych w ramach projektu,
Nadzór nad prawidłowym kwalifikowaniem kosztów związanych z realizacją
projektu,
Nadzór nad realizacją zawartych umów z wykonawcami, odbiór wykonanego
przedmiotu zamówienia, weryfikacja zgodności wykonywanych usług,
Nadzór nad realizacją trwałości projektu w okresie 5 lat od jego zakończenia,
Nadzór nad wdrażaniem Planu Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy Brudzew.
Realizacja merytoryczna projektu zgodnie z umową o dofinansowanie i zgodnie z
obowiązującymi przepisami prawa krajowego i wspólnotowego, w tym
przepisami dotyczącymi konkurencji, pomocy publicznej, udzielania zamówień
publicznych, ochrony środowiska oraz polityki równych szans oraz wytycznymi
Ministra Infrastruktury i Rozwoju,
Bezpośredni kontakt z wykonawcą zamówień w ramach projektu,
Przygotowanie i udostępnienie dokumentów związanych z realizacją projektu
niezbędnych do sporządzania wniosków o płatność i rozliczenia projektu,
Prowadzenie odpowiedniej dokumentacji dotyczącej realizowanych zamówień,
w tym przygotowanie rozliczeń rzeczowych i finansowych,
Przechowywanie bazy danych informacji utworzonej w ramach realizacji
projektu,
Realizacja działań zmierzających do zapewnienia trwałości projektu w okresie 5
lat od jego zakończenia,
Udział w spotkaniach roboczych Zespołu.
Konsultacje i opinie do realizacji merytorycznej projektu w zakresie spójności z
programem ochrony środowiska, planami ochrony powietrza,
Ocena i opinia o inwentaryzacji emisji gazów cieplarnianych z obszaru gminy,
Konsultacje w zakresie procedury strategicznej oceny oddziaływania na
środowisko,
Udział w spotkaniach roboczych Zespołu
Realizacja działań zmierzających do podjęcia przez Radę Miasta Uchwały o
przyjęciu do Wieloletniej Prognozy Finansowej inwestycji wynikających z
opracowanego Planu,
Odbiór wykonanego przedmiotu zamówienia, weryfikacja zgodności
wykonywanych usług, za które jest dokonywana płatność zgodnie z zawartą
umową z wykonawcą,
Przedstawienie planów w zakresie inwestycji wpisujących się w Plan Gospodarki
S t r o n a 159 | 169


Obowiązki
wspólne
Członków
Zespołu



Niskoemisyjnej
Udział w spotkaniach roboczych Zespołu
Raportowanie Koordynatorowi Projektu wszelkich kwestii mogących wpłynąć na
zagrożenie prawidłowej realizacji projektu w celu uzgodnienia odpowiednich
działań zaradczych lub korygujących,
Udostępnienie wszelkich informacji zgromadzonych w toku prac związanych z
realizacją projektu na polecenie Koordynatora Projektu,
Archiwizacja wszelkich dokumentów związanych z realizacją projektu w okresie
do 3 lat od zamknięcia PO IiŚ (zgodnie z postanowieniami art. 90 Rozporządzenia
Rady (WE) nr 1083/2006 oraz art. 19 rozporządzenia Komisji (WE) nr
1828/2006),
Informowanie Koordynatora Projektu o wszelkich nieprawidłowościach i
sytuacjach mogących mieć istotny wpływ na jego dalszy przebieg.
Prawidłowe wdrożenie Planu Gospodarki Niskoemisyjnej oraz jego założeń będzie wymagać
zaangażowania nie tylko struktur gminnych, ale również instytucji i podmiotów działających
na terenie gminy oraz indywidualnych użytkowników energii. Plan będzie oddziaływał
bezpośrednio lub pośrednio na wszystkich mieszkańców gminy, Urząd Gminy i jego referaty,
gminne jednostki organizacyjne, samorządowe instytucje kultury, zakłady opieki zdrowotnej,
inne instytucje publiczne, a także podmioty gospodarcze, organizacje pozarządowe oraz
wszystkie inne podmioty i ich zrzeszenia funkcjonujące w gminie.
Efektywna realizacja postanowień Planu wymaga stworzenia kryteriów zapewniających
spójność i ciągłość realizacji określonych celów i kierunków działań. Na poziomie gminnym
określa to działania z zakresu:
 odpowiednich zapisów prawa lokalnego,
 uwzględniania postanowień Planu w dokumentach strategicznych i planistycznych,
 uwzględniania zapisów w wewnętrznych dokumentach Urzędu Gminy.
Wdrożenie Planu będzie wymagać:
 przygotowywania krótkoterminowych działań w perspektywie lat realizacji Planu –
2015–2020,
 monitorowania uwarunkowań energetycznej na terenie gminy,
 pilotowania zadań związanych z realizacją inwestycji wskazanych w Planie,
 rozwoju systemów zarządzania energią w gminie i planowania energetycznego na
szczeblu lokalnym,
S t r o n a 160 | 169
 promocją działań związanych z gospodarowaniem energią i ochroną środowiska.
Istotne znaczenie ma również odpowiednia kontrola i monitorowanie osiąganych
efektów oraz ich raportowanie w celu aktualizacji powziętych założeń.
Monitoring jest priorytetowym elementem procesu wdrażania Planu Gospodarki
Niskoemisyjnej. Cykliczna ewaluacja pozwala usprawniać proces wdrażania Planu
i adaptować go do zmieniających się w czasie warunków.
Ocena efektów i postępów wykonania Planu Gospodarki Niskoemisyjnej wymaga
ustalenia
mechanizmu
monitorowania
i
doboru
kompletu
wskaźników,
które
to monitorowanie umożliwią. Sam system monitoringu emisji CO2 oraz zwiększenia udziału
zużycia energii pochodzącej z jej odnawialnych źródeł, opiera się na gromadzeniu danych
wejściowych, źródłowych, ich weryfikacji, segregowaniu oraz wyciąganiu wniosków w celu
aktualizacji inwentaryzacji emisji. Jednostką odpowiedzialną za prowadzenie takiego
systemu jest Urząd Gminy Brudzew. Wójt Gminy Brudzew powierzy czynności z tym
związane wyznaczonemu koordynatorowi monitorowania. Koordynator obok danych
dotyczących końcowego zużycia energii, będzie również zbierał i analizował informacje
o kosztach i terminach realizacji działań oraz o produktach i rezultatach. Niezbędna przy tym
będzie współpraca z podmiotami funkcjonującymi lub planującymi rozpoczęcie działalności
na terenie gminy, w tym z:
 Przedsiębiorstwami energetycznymi (ENERGA OPERATOR S.A., Oświetlenie
Uliczne i Drogowe Sp. z o.o., Polska Spółka Gazownictwa Sp. z o.o.),
 Przedsiębiorstwami produkcyjnymi,
 Przedsiębiorstwami handlowo – usługowymi,
 Wspólnotami mieszkaniowymi,
 Organizacjami pozarządowymi,
 Mieszkańcami.
Efektywne monitorowanie musi mieć charakter cykliczny. Niezbędne jest ustalanie
częstotliwości i weryfikacji danych. Zbieranie informacji powinno odbywać się w równych
odstępach czasowych, jednak nie częściej niż raz do roku (z uwagi na czasochłonność
procesu) i nie rzadziej niż raz w okresie wdrożenia Planu. Monitorowanie powinno być
S t r o n a 161 | 169
niezależne od etapów wdrożenia poszczególnych inwestycji i może odbywać się zarówno
w trakcie, jak i po zakończeniu przedsięwzięć, zawsze w równych odstępach czasowych.
Końcowe podsumowanie rezultatów wdrożenia nastąpi wraz z końcem okresu planowania tj.
po roku 2020. Pozwoli to na dostarczenie kompletnych i miarodajnych danych źródłowych
obrazujących postęp rzeczowy we wdrażaniu Planu i umożliwi ocenę jego skuteczności.
Poniższa grafika przedstawia schemat monitorowania i aktualizacji Planu w Gminie Brudzew.
Wójt Gminy Brudzew
Realizacja działań
Koordynator Projektu
Działanie
1
Działanie
2
Grupa SPOŁECZEŃSTWO
Działanie
Działanie
Działanie
Działanie
n
1
2
n
WSKAŹNIKI
INWENTARYZACJA
Grupa SAMORZĄD
DANYCH
MONITOROWANIA
Weryfikacja danych
Analiza Planu
MONITORING
ZBIERANIE
Rysunek nr 32. Schemat monitorowania i aktualizacji Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla gminy Brudzew
DALSZE PLANOWANIE
I REALIZACJA
Aktualizacja Planu
Określenie wskaźników monitorowania jest niezbędne do oceny efektywności podjętych
działań. Wskaźniki monitorowania efektów i postępów wdrażania dla wariantu
S t r o n a 162 | 169
zaproponowanego w Planie zostały podzielone na wskaźniki globalne i szczegółowe.
Zestawienie wskaźników przedstawiono w poniższej tabeli.
Tabela nr 64. Katalog proponowanych wskaźników monitorowania Planu gospodarki niskoemisyjnej
Cel projektu
Cel strategiczny
Sektor
Globalnie
Poprawa jakości
środowiska
naturalnego gminy
dzięki działaniom
na rzecz redukcji
emisji dwutlenku
węgla
Nazwa wskaźnika
Całkowita emisja CO2 w gminie
tCO2/rok
Łączne zużycie energii pierwotnej
MWh/rok
Produkcja energii odnawialnej
MWh/rok
Udział energii odnawialnej w ogólnym bilansie
zużycia energii
Liczba projektów zrealizowanych w gminie
Cel operacyjny 1
Wykorzystanie
potencjału
odnawialnych
źródeł energii oraz
poprawa
efektywności
energetycznej
obiektów
komunalnych
Działanie nr 1.1.; 1.2.;
1.3. w obrębie
budynków użyteczności
publicznej
Działanie nr 1.4. w
obrębie infrastruktury
komunalnej
Cel operacyjny 2
Modernizacja
źródeł ciepła oraz
wzrost
zastosowania OZE
w produkcji energii
użytkowej w
sektorze
mieszkalnym i
rolnym
Cel operacyjny 3
Zmniejszenie emisji
zanieczyszczeń
komunikacyjnych
Cel operacyjny 3
Działanie nr 2.1.; 2.2.;
2.3.
w obrębie gospodarstw
domowych i rolnych
w obrębie transportu
Działanie nr 4.1.;4.2.;
%
MWh/rok
Emisja CO2 w budynkach użyteczności publicznej
tCO2/rok
Zużycie energii cieplnej w budynkach
wykorzystaniu instalacji OZE
Produkcja energii cieplnej przy wykorzystaniu
instalacji OZE
GJ/rok
MWh/rok
szt.
Liczba zrealizowanych inwestycji typu OZE
szt.
Liczba budynków poddanych termomodernizacji
szt.
Całkowite zużycie energii elektrycznej na
oświetlenie ulic
MWh/rok
Całkowite emisja CO2 związana z oświetleniem
ulic
tCO2/rok
Zużycie energii elektrycznej w sektorze
mieszkalnym
MWh/rok
wykorzystaniu instalacji OZE
GJ/rok
MWh/rok
szt.
Liczba zrealizowanych inwestycji typu OZE
szt.
Całkowita emisja CO2
MWh/rok
GJ/rok
Ilość pojazdów niskoemisyjnych
szt.
Liczba projektów szkoleniowych
szt.
S t r o n a 163 | 169
Ankietyzacja
mieszkańców;
lokalni
operatorzy
dystrybucyjni;
KOBIZE
GJ/rok
Liczba zmodernizowanych indywidualnych
kotłów grzewczych
Całkowite zużycie energii w transporcie
Ankiety
administratorów
budynków
użyteczności
publicznej;
Urząd Gminy;
KOBIZE
GJ/rok
Liczba zrealizowanych działań
Zużycie energii cieplnej w sektorze mieszkalnym
Źródło
weryfikacji
Ankietyzacja
wszystkich
Interesariuszy
projektu w tym
lokalnych
operatorów
energetycznych;
KOBIZE
szt.
Całkowite zużycie energii w budynkach
Produkcja energii cieplnej przy wykorzystaniu
instalacji OZE
Działanie nr 3.1.
Jednostka
miary
Wydział
Komunikacji i
Transportu
Starostwa
Powiatowego;
KOBIZE
Urząd Gminy,
Promocja i edukacja
oraz wspieranie idei
proekologicznych
w ujęciu globalnym
Liczba projektów edukacyjno-promocyjnych
szt.
Liczba uczestników
szt.
S t r o n a 164 | 169
Placówki
Edukacyjne
SPIS RYSUNKÓW
Rysunek nr 1. Lokalizacja gminy Brudzew na tle powiatu tureckiego
Rysunek nr 2. Tereny chronione na obszarze gminy Brudzew
Rysunek nr 3. Liczba ludności w poszczególnych latach
Rysunek nr 4. Plan zagospodarowania przestrzennego gminy Brudzew
Rysunek nr 5. Powierzchnia gospodarstw rolnych w 2010 roku
Rysunek nr 6. Rozmieszczenie dróg na terenie gminy Brudzew
Rysunek nr 7. Mapa sieci energetycznej gminy Brudzew
Rysunek nr 8. Strefy energetyczne wiatru w Polsce
Rysunek nr 9. Techniczny potencjał energii wiatru dla Wielkopolski i poszczególnych
powiatów
Rysunek nr 10. Rejonizacja zasobów energii słonecznej w Polsce
Rysunek nr 11. Roczne sumy promieniowania słonecznego dla Wielkopolski
Rysunek nr 12. Urząd Gminy w Brudzewie, ul. Turkowska 29
Rysunek nr 13. Hala sportowa w Brudzewie, ul. Powstańców Wlkp. 35
Rysunek nr 14. Gminne Przedszkole w Brudzewie, ul. Kolska 14a
Rysunek nr 15. Zespół Szkół w Brudzewie, ul. Powstańców Wlkp. 35
Rysunek nr 16. Mapa gęstości ziemskiego strumienia cieplnego dla obszaru polski
Rysunek nr 17. Zużycie energii w [MWh] w poszczególnych placówkach gminnych w 2014
roku
Rysunek nr 18. Zużycie energii przez oświetlenie w gminie Brudzew w [MWh]
Rysunek nr 19. Procentowy rozkład rodzaju budynków w gminie Brudzew
Rysunek nr 20. Stopień modernizacji budynków mieszkalnych w gminie Brudzew
Rysunek nr 21. Łączne zużycie poszczególnych nośników energii wraz z produkcją CO 2
w budynkach gospodarczych w [MWh]
Rysunek nr 22. Mapa obrazująca emisję CO2 w poszczególnych miejscowościach gminy
Brudzew z sektora mieszkalnictwa
Rysunek nr 23. Zużycie energii i produkcja CO2 przez poszczególne nośniki
S t r o n a 165 | 169
Rysunek nr 24. Łączne zużycie poszczególnych nośników energii wraz z produkcją CO2
w budynkach przemysłowych.
Rysunek nr 25. Łączne zużycie poszczególnych nośników energii z produkcją CO 2 przez
transport publiczny
Rysunek nr 26. Zużycie energii w poszczególnych sektorach
Rysunek nr 27. Zużycie poszczególnych nośników w sektorze społeczeństwa
Rysunek nr 28. Udział sektorów grupy Społeczeństwo w zużyciu energii oraz emisji CO2
w roku bazowym
Rysunek nr 29. Udział poszczególnych nośników w zużyciu energii oraz emisji CO 2 w grupie
Społeczeństwo w roku bazowym
Rysunek nr 30. Szczegółowy zakres instalacji fotowoltaicznych na połaciach dachów
budynków publicznych
Rysunek nr 31. Instalacje fotowoltaiczne przy energochłonnej infrastrukturze wodnokanalizacyjnej
Rysunek nr 32. Schemat monitorowania i aktualizacji Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla
gminy Brudzew
S t r o n a 166 | 169
SPIS TABEL
Tabela nr 1. Skład powierzchni gminy Brudzew
Tabela nr 2. Średnia miesięczna temperatura dla stacji meteorologicznej Koło, dane na 2000
rok
Tabela nr 3. Wybrane dane statystyczne wg GUS okres 2010-2013
Tabela nr 4. Struktura sołectw w gminie Brudzew stan na 2006 r.
Tabela nr 5. Wybrane dane statystyczne na tle powiatu tureckiego z 31.12.2013
Tabela nr 6. Liczba obiektów wzniesiona w poszczególnych latach w gminie Brudzew
Tabela nr 7. Ilość przedsiębiorstw na terenie gminy Brudzew
Tabela nr 8. Ilość pojazdów na drodze wojewódzkiej przebiegającej przez gminę Brudzew
w 2013 r.
Tabela nr 9. Wielkość odpadów w ciągu roku na terenie gminy Brudzew
Tabela nr 10. Rodzaj i masa odpadów komunalnych zebranych na terenie gminy Brudzew
Tabela nr 11. Średnie miesięczne prędkość wiatru dla stacji meteorologicznej w Kole
Tabela nr 12. Średnie miesięczne natężenie słoneczne ze stacji meteo w Kole
Tabela nr 13. Wartości opałowe ora wskaźniki emisji wykorzystywane w ramach
inwentaryzacji emisji CO2
Tabela nr 14. Zużycie poszczególnych nośników przez budynki publiczne na terenie gminy
Brudzew
Tabela nr 15. Zużycie energii przez oświetlenie uliczne w gminie Brudzew
Tabela nr 16. Zestawienie zużycia poszczególnych nośników w dziale Gospodarka wodnościekowa w 2014 roku
Tabela nr 17. Zestawienie danych ankietowych z podziałem na poszczególne miejscowości
w gminie Brudzew
Tabela nr 18. Struktura zużycia surowców w celu ogrzania budynków
Tabela nr 19. Łączne zużycie energii z poszczególnych nośników wraz z produkcją CO2
Tabela nr 21.Łączne zużycie poszczególnych nośników energii wraz z produkcją CO 2
S t r o n a 167 | 169
Tabela nr 22. Zużycie energii przez poszczególne pojazdy
Tabela nr 24. Zużycie energii w sektorach grupy Samorząd w 2014 roku
Tabela nr 25. Emisja CO2 w sektorach grupy Samorząd w 2014 roku
Tabela nr 26. Zużycie energii według nośników energii w grupie Samorząd
Tabela nr 27. Emisja z poszczególnych nośników
Tabela nr 28. Zużycie energii w grupie Społeczeństwo
Tabela nr 29. Emisja w grupie Społeczeństwo
Tabela nr 30. Zużycie energii według nośników w grupie Społeczeństwo
Tabela nr 31. Emisja CO2 w grupie Społeczeństwo
Tabela nr 32. Bilans zużycie energii, oraz emisji CO2 w gminie Brudzew
Tabela nr 33. Zużycie poszczególnych nośników i ich emisja na terenie gminy Brudzew
Tabela nr 34. Raport zużycia energii w gminie Brudzew
Tabela nr 35. Raport emisji w gminie Brudzew
Tabela nr 36. Prognoza zapotrzebowania na energię finalną według polityki Energetycznej
Polski do 2030 roku
Tabela nr 37. Wyniki prognoz wielkości emisji w roku 2020 w analizowanych scenariuszach
Tabela nr 38. Zestawienie wyników modernizacji obiektów publicznych
Tabela nr 39. Dane o budynku
Tabela nr 40. Szczegółowy zakres ekonomiczny, energetyczny oraz środowiskowy instalacji
fotowoltaicznych na połaciach dachów budynków publicznych
kolektorów słonecznych na połaciach dachów budynków publicznych
fotowoltaicznych przy energochłonnej infrastrukturze wodno-kanalizacyjnej
Tabela nr 43. Wymiana sodowych punktów świetlnych na lampy LED
Tabela nr 44. Charakterystyka energetyczno-ekologiczna budowy hybrydowego oświetlenia
ulic
S t r o n a 168 | 169
Tabela nr 45. Zakładane dofinansowanie inwestycji związanych z modernizacją lokalnych
systemów grzewczych
Tabela nr 46. Założenia dotyczące źródła energii do modernizacji
Tabela nr 47. Analiza energetyczno-ekologiczna projektu modernizacji indywidualnych źródeł
ciepła
Tabela nr 48. Analiza ekologiczna projektu modernizacji indywidualnych źródeł ciepła
Tabela nr 49. Analiza energetyczno-ekologiczna projektu modernizacji systemów c.w.u.
Tabela nr 50. Analiza ekologiczna projektu modernizacji systemu c.w.u.
Tabela nr 56. Specyfikacja instalacji
Tabela nr 57. Harmonogram działań
Tabela nr 58. Zestawienie form wsparcia w ramach Program Operacyjny Infrastruktura
i Środowisko na lata 2014 - 2020
Tabela nr 59. Zestawienie form wsparcia w ramach Wielkopolskiego Regionalnego Programu
Operacyjnego na lata 2014 - 2020
Tabela nr 60. Zestawienie form wsparcia realizowanych przez Narodowy Fundusz Ochrony
Środowiska i Gospodarki Wodnej
Tabela nr 61. Zestawienie form wsparcia realizowanych przez Wojewódzki Fundusz ochrony
Środowiska w Poznaniu
Tabela nr 62. Zestawienie form wsparcia realizowanych
Tabela nr 63. Podział obowiązków członków Zespołu ds. wdrożenia PGN Gminy Brudzew
Tabela nr 64. Katalog proponowanych wskaźników monitorowania Planu gospodarki
niskoemisyjnej
S t r o n a 169 | 169

Zalacznik nr 1 do uchwaly XI/60/2015

Transkrypt

Podobne dokumenty

Obwieszczenie z dnia 29.02.2012r. - BIP

Informacja z otwarcia ofert - BIP

Wyjaśnienie treści SIWZ - 20.04.2012r.

groszku do ZesPotu Szkolno- Brudzewie

Brudzew, 23 ma1a2012r. RG.271.5.2012 INFORMACJA Z

Konspekt lekcji dla nauczycieli

„Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Czerwonka