Oddech „wiedenki”
Transkrypt
Oddech „wiedenki”
Oddech „wiedenki” Międzynarodowy Dzień Przewodnika Turystycznego obchodzony uroczyście 21 lutego został ustanowiony w Nikozji na Cyprze podczas III Konwencji Światowej Federacji Stowarzyszeń Przewodników Turystycznych w 1989 r. Zgodnie z ideą święta, w tym dniu przewodnicy miejscy, terenowi, górscy oprowadzają bezpłatnie miejscową ludność po ich najbliższym terenie. Lokalnym społecznościom i władzom pokazują, na czym polega działalność przewodnika. Swoją pracą uświadamiają gospodarzom terenu, jaką rolę odgrywają przewodnicy w obsłudze turystów oraz kreowaniu wizerunku miasta czy regionu. W tegorocznej ofercie Warszawskiego Koła Przewodników Miejskich PTTK, Fundacji Varsaviana, Oddziału KORT TPW i Przewodników Warszawa znalazło się 25 tras. Jedna z nich była poświęcona Drodze Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej. Uczestnicy spaceru spotkali się w Alejach Jerozolimskich przy wyjściu ze środkowego peronu dworca Warszawa Śródmieście od strony Marszałkowskiej. W tym miejscu 170 lat temu był wznoszony zaprojektowany przez Henryka Marconiego (1792-1863) dworzec Wiedeński. Stąd 14 czerwca 1845 r. wyruszyły pociągi „otwarciowe” do Grodziska. Poświęcona temu tablica znajduje się na wschodnim pawilonie dworca Warszawa Śródmieście. Została odsłonięta 12 czerwca 1995 r. z okazji 150-lecia DZWW. Kolejnym miejscem na trasie spaceru była kaplica św. Barbary i kościół św. Apostołów Piotra i Pawła przy Nowogrodzkiej 51. W 1865 r. odnowiona przez kolejarzy „wiedenki” kaplica stała się ich kościołem parafialnym. Wraz z rozwojem gospodarczym tej części Warszawy i wzrostem liczby jej mieszkańców stała się zbyt ciasna dla potrzeb wiernych. Dlatego w 1883 r. rozpoczęto wznoszenie światyni, która mogła pomieścić trzy tysiące wiernych. Wiele elementów jej wyposażenia świadczyło o związkach z koleją. Jednym z nich była tablica poświęconą pamięci Piotra Antoniego Steinkellera (17991854). Wyryty napis głosił: „Zasłużonemu przodownikowi polskiego przemysłu – wdzięczni rodacy – 1904”. Steinkeller był pionierem polskiego kolejnictwa i jednym z dwu pierwszych dyrektorów kolei Warszawsko-Wiedeńskiej. Niestety, w odbudowanym po II wojnie światowej kościele nie ma już elementów kolejarskiego wyposażenia. W 1873 r. Zarząd DŻWW, z inicjatywy znanego warszawskiego bankiera i działacza społecznego Leopolda Kronenberga, utworzył Warsztat Instruktorski, który kształcił 90 praktykantów w wieku 18-25 lat. Tak powstała warszawska „Kolejówka”. Do 1953 r. mieściła się na Chmielnej 88. Z inicjatywy absolwentów w 1998 r. ustawiono w pobliżu tego miejsca (Złota 59) kamień pamiątkowy. Kamień węgielny pod budowę Nowych Warsztatów DŻWW wmurowano 15 grudnia 1852 r. W 1866 r. strawił je pożar. Warsztaty rozbudowano w latach 1868-1871. Ich częścią był zburzony w sierpniu 2013 r. budynek przy Chmielnej 73. Więcej szczęścia miała kamienica przy Pańskiej 100. „17 pracowników kolejowych, którym sprzykrzyło się płacenie bez końca coraz większego haraczu komorniczego, zorganizowało spółkę mieszkaniową celem wybudowania własnego domu”. Materialny cel starań i zabiegów praktycznych kolejarzy, w tym wielu z DŻWW, przetrwał dwie wojny światowe, zmieniające się rządy i ustroje polityczne, odbudowę miasta i budowę metra… Wznoszenie kamienicy rozpoczęto w 1900 r. Stoi do dziś. Kolumna ze znakiem Polski Walczącej stojąca na pasie zieleni między pasmami Towarowej to resztka bramy prowadzącej na dawną „Syberię”. Tak nazywano ogromny teren bocznic kolejowych, ramp, magazynów, budynków zaplecza powstałej w 1875 r. stacji towarowej DŻWW. Od lat 80. XIX aż po lata 60. XX stulecia „Syberia” wytworzyła własną społeczność. To ci, „którzy z tego miejsca żyją, którzy zajmują się zawodowo przewożeniem lub przenoszeniem ciężarów, a także złodzieje. Ludzie dzielni, zahartowani, silni, a także bandziory ostatniej kategorii” – uważał Olgierd Budrewicz, a jego opinia rozciągnęła się także na czasy mu współczesne do schyłku lat 50. XX wieku. W dawnych, opuszczonych magazynach przy Kolejowej 8/10 mieszczą się dziś tawerny szantowe, kluby nocne, centra samochodowe, różne hurtownie. Może to dobrze, bo dzięki nowemu przeznaczeniu przetrwały stare mury „wiedenki”, świadcząc, że w tym miejscu postindustrialnej Warszawy tętniło niegdyś kolejowe życie. W budynku dawnej noclegowni drużyn parowozowych stacji towarowej DŻWW przy Tunelowej 2 mieści się obecnie Zakład Linii Kolejowych Sekcja Eksploatacji Warszawa Zachodnia. Budynek wzniesiono prawdopodobnie w 1875 r. Spacer prowadzili Andrzej Paszke, Zbigniew Tucholski i piszący te słowa Marek Moczulski.