karta pracy ucznia - Szkoła Podstawowa nr 6 w Lublinie
Transkrypt
karta pracy ucznia - Szkoła Podstawowa nr 6 w Lublinie
SZKOŁA PODSTAWOWA NR 6 IM. ROMUALDA TRAUGUTTA W LUBLINIE BRULION MŁODEGO EKOLOGA Pani Jadwidze Michalczyk i Pani Mariannie Król za inspirację i animowanie edukacji ekologicznej w ramach konkursu „Kształtujemy tożsamość krajobrazu” Dziękujemy także Pani Annie Kager i Panu Lucjanowi Kurowskiemu darczyńcom materiału roślinnego. 1 Publikacja powstała w ramach realizacji II edycji wewnątrzszkolnego projektu edukacji ekologicznej SP6, współfinansowanego przez Wydział Ochrony Środowiska UM Lublin oraz Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska Opracowanie kart pracy: Nauczyciele Szkoły Podstawowej nr 6 im. Romualda Traugutta w Lublinie Koordynator projektu: Jolanta Dobrowolska Redakcja językowa: Edyta Stachyra-Chruściel Skład komputerowy: Elżbieta Krzowska W publikacji wykorzystano prace plastyczne uczniów SP6 wykonane pod kierunkiem Elżbiety Soczyńskiej Fotografie: Ryszard Drygało, Andrzej Walenciej, Wojciech Bartłomiejczyk Materiał fotograficzny stanowią: obiekty, ogrody, zaułki tematyczne i zielone zakątki z najbliższego otoczenia SP6 i Wieniawy – dzielnicy Lublina Druk: Agencja Wydawniczo-Reklamowa magic, ul. Spadochroniarzy 7, 20-043 Lublin Okładka i fotografie barwne: 1. Aleja główna do szkoły 2. Tablica informująca o przystąpieniu SP6 do konkursu Kształtujemy tożsamość krajobrazu organizowanego przez LKO i KUL Jana Pawła II 3. Skarpa Jana Pawła II usytuowana przy głównej alei szkolnej 4. Kamień z cytatem Ojca Świętego 5. Zaułek św. Franciszka przy zachodnim wejściu do szkoły 6. Wieniawa nocą - inspiracje utworem J. Czechowicza (do karty pracy nr 1) 7. Lasek Traugutta - zaułek poświęcony patronowi szkoły: kamień z cytatem R. Traugutta i odrestaurowany krzyż z ziemnej mogiły lubelskich powstańców styczniowych 8. Fragment ogrodu 75-lecia SP6 i 60 rocznicy cudu w Lublinie 2 SPIS TREŚCI WPROWADZENIE ...................................................................................................................5 KARTY PRACY Z JĘZYKA POLSKIEGO KARTA PRACY UCZNIA KLASY 6 ........................................................................................6 TEMAT: Piórem malowany pejzaż mojej małej ojczyzny. ...........................................................6 KARTA PRACY UCZNIA KLASY 4 ...................................................................................... 14 TEMAT: Grzyby czy leśna zastawa stołowa? ..............................................................................14 KARTA PRACY UCZNIA KLASY 4 ...................................................................................... 15 KARTA PRACY UCZNIA KLASY 6 ...................................................................................... 16 KARTA PRACY UCZNIA KLASY 4 ...................................................................................... 17 TEMAT: Tego, co chłopcy, na pewno nie zrobimy roślinom i zwierzętom, bo… ...................17 KARTA PRACY UCZNIA KLASY 6 ...................................................................................... 19 KARTA PRACY UCZNIA KLASY 5 ...................................................................................... 20 KARTY PRACY Z HISTORII I SPOŁECZEŃSTWA KARTA PRACY UCZNIA KLASY 4 ...................................................................................... 24 TEMAT: Szkoła, do której chodzę oraz historia, zabytki i życie kulturalne mojego miasta. .24 KARTA PRACY UCZNIA KLASY 4 ...................................................................................... 27 TEMAT: Człowiek we współczesnym świecie. ............................................................................27 KARTY PRACY Z RELIGII KARTA PRACY UCZNIA KLASY 4 ...................................................................................... 28 TEMAT: Bóg troszczy się o świat, który stworzył........................................................................28 KARTA PRACY UCZNIA KLASY 5 ...................................................................................... 30 TEMAT: Całe stworzenie głosi wszechmoc i miłość Boga. ......................................................30 KARTA PRACY UCZNIA KLASY 6 ...................................................................................... 32 TEMAT: Chrześcijańskie spojrzenie na ekologię. .......................................................................32 KARTY PRACY Z PRZYRODY KARTA PRACY UCZNIA Klasy 4 ......................................................................................... 34 TEMAT: Poznajemy drzewa i krzewy rosnące w najbliższym otoczeniu szkoły. ...................34 KARTA PRACY UCZNIA KLASY 5 ...................................................................................... 35 TEMAT: Wpływ jakości gleby na rozwój roślin. ...........................................................................35 KARTA PRACY UCZNIA ...................................................................................................... 37 TEMAT: Badamy stan czystości powietrza w najbliższej okolicy. ............................................37 KARTA PRACY UCZNIA ...................................................................................................... 38 TEMAT: Czy odpady są problemem w naszym środowisku? ...................................................38 KARTA PRACY UCZNIA ...................................................................................................... 40 TEMAT: Hałas – zanieczyszczenie środowiska. .........................................................................40 KARTY PRACY Z MATEMATYKI KARTA PRACY UCZNIA KLASY 6 ...................................................................................... 42 TEMAT: W lesie................................................................................................................................42 KARTA PRACY UCZNIA KLASY 6 ...................................................................................... 43 TEMAT: Sprzątanie świata .............................................................................................................43 KARTA PRACY UCZNIA KLASY 6 ...................................................................................... 44 TEMAT: Karczmiska ........................................................................................................................44 3 KARTY PRACY Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO KARTA PRACY UCZNIA KLASY 6 ...................................................................................... 45 TEMAT: Recycling helps protect natural environment! ..............................................................45 KARTA PRACY UCZNIA KLASY 2 ...................................................................................... 47 TEMAT: Animals. .............................................................................................................................47 KARTA PRACY UCZNIA KLASY 3 ...................................................................................... 49 TEMAT: Healthy or unhealthy? ......................................................................................................49 KARTA PRACY UCZNIA KLASY 3 ...................................................................................... 51 TEMAT: The weather.......................................................................................................................51 KARTY PRACY Z MUZYKI KARTA PRACY UCZNIA szkolny chór Kasjopea............................................................... 52 TEMAT: Pieśń słoneczna albo pochwały stworzeń. ...................................................................52 KARTY PRACY Z PLASTYKI KARTA PRACY UCZNIA KLASY 4 ...................................................................................... 56 Blok tematyczny: Rysunek prosty jak znak. .................................................................................56 KARTA PRACY UCZNIA KLASY 4 ...................................................................................... 57 Blok tematyczny: Projekt kartki pocztowej, druk wypukły. .........................................................57 KARTA PRACY UCZNIA KLASY 4 ...................................................................................... 58 Blok tematyczny: Żyj zdrowo. Projekt plakatu. ...........................................................................58 KARTA PRACY UCZNIA KLASY 5 ...................................................................................... 59 Blok tematyczny: Kompozycje otwarte i zamknięte. ...................................................................59 KARTA PRACY UCZNIA KLASY 6 ...................................................................................... 60 Blok tematyczny: Perspektywa malarska i linearna....................................................................60 KARTY PRACY Z INFORMATYKI KARTA PRACY UCZNIA KLASY 6 ...................................................................................... 61 TEMAT: Wyszukiwanie informacji w Internecie. .........................................................................61 KARTY PRACY Z ZAJĘĆ ŚWIETLICOWYCH KARTA PRACY UCZNIA ...................................................................................................... 63 TEMAT: Dbamy o środowisko naturalne. .....................................................................................63 KARTA PRACY UCZNIA ...................................................................................................... 65 TEMAT: Drzewa przyjaciółmi człowieka. ......................................................................................65 4 "... trzeba ludzi uczyć, w granicach możliwie najszerszych nie z książek czerpać mądrość, ale z nieba, ziemi, dębów i buków; to jest znać i badać rzeczy same, a nie wyłącznie cudze spostrzeżenia i świadectwa o rzeczach." 1 Brulion młodego ekologa, jako pakiet kilkunastu kart pracy ucznia to efekt dydaktycznego doświadczenia nauczycieli Szkoły Podstawowej nr 6 im. Romualda Traugutta w Lublinie. Przedmiotowe w formule karty, zawierają zestawy zadań ogniskujące treści ekologiczne, tematycznie odnoszące się do najbliższego otoczenia szkoły i lubelskiej dzielnicy - Wieniawy, na skraju której mieści się budynek SP6. Niniejszy pakiet adresowany jest do uczniów klas IV – VI i nauczycieli naszej szkoły. Celem redakcji Brulionu jest zarówno uporządkowanie treści realizowanych w korelacji międzyprzedmiotowej, jak i inspirowanie nauczycieli do kolejnej twórczości dydaktycznej. Opracowując publikację, pragnęliśmy skonkretyzować działania w zakresie edukacji ekologicznej w najbliższym środowisku dziecka: domu, szkole, dzielnicy – w małej ojczyźnie. Nie do przecenienia jest dla nas – nauczycieli SP6, aksjologiczny wymiar wychowania ukierunkowanego na Dobro i Piękno. Sens ekologicznych zadań pedagoga wypełnia się w uwrażliwianiu na harmonię krajobrazu, urodę pejzażu oraz wykonywaniu codziennych czynności ze świadomością ich skutków dla środowiska naturalnego. Misję tę realizujemy od dawna. Zintensyfikowaliśmy swoje przedsięwzięcia, gdy w roku 2007 przystąpiliśmy do organizowanego przez LKO i Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II konkursu pt. „Kształtujemy tożsamość krajobrazu”. Powstałe wówczas, a także wciąż bogacone przyszkolne zakątki i ogrody są punktem wielu odniesień wśród zadań komponujących zawarte w Brulionie karty pracy. Podobnie jak tematyczne zielone zakątki najbliższego otoczenia SP6, zadania te łączą międzyprzedmiotową wiedzę z kształtowaniem postaw oraz doskonaleniem kluczowych umiejętności: czytania, pisania, rozumowania i korzystania z informacji. Ekologia splata się na kartach Brulionu z muzyką, plastyką, historią; wyraża ją język ojczysty, tłumaczona jest i nazywana w słowach i redakcjach języka angielskiego. Wszystkie dziedziny odnajdują swój humanistyczny wymiar w uczniowskiej aktywności: pielęgnowaniu tożsamości krajobrazu, kontynuowaniu ideałów Romualda Traugutta - patrona szkoły i św. Franciszka - patrona ekologów. My – nauczyciele „Szóstki” wspieramy wychowanie naszych uczniów, aktualizując przyrodniczo-patriotyczną naukę Ojca Świętego Jana Pawła II. Dziękuję Wszystkim Nauczycielom Szkoły Podstawowej nr 6 im. Romualda Traugutta w Lublinie za pasję i współpracę nad projektem. Dziękuję za współdziałanie i gotowość do podejmowania nowych wyzwań, bogacących warsztat pracy pedagogów, a adresowanych w swej istocie do uczniów, by świadomie przyjaźnili się z naturą. Danuta Nowakowska-Bartłomiejczyk Dyrektor Szkoły 1 J. A. Komeński, Wielka dydaktyka, Wrocław 1956, s. 161-162 Fot.: Kamień z cytatem patrona szkoły R.Traugutta usytuowany w tzw. Lasku Traugutta przy alei głównej 5 KARTA PRACY UCZNIA KLASY 6 TEMAT: Piórem malowany pejzaż mojej małej ojczyzny. Opracowanie: Danuta Nowakowska-Bartłomiejczyk Apel do kolegów "Człowiek nie może zagubić właściwego sobie miejsca wśród tego świata, który sam ukształtował" Karol Wojtyła 1. Rozwiń według własnych przemyśleń napomnienie Ojca Świętego, formułując argumenty w trzech uzupełnieniach: ponieważ........................................................................................................................................ gdyż................................................................................................................................................ dlatego, że ..................................................................................................................................... 2. Kluczem do pełnego zrozumienia krótkiego przesłania Naszego Papieża „nie może zagubić” i „sam ukształtował”. Zaproponuj inne słowa o podobnym znaczeniu: są słowa "nie może zgubić" – np. musi pielęgnować …………………….……, ….………………... "sam ukształtował" – tworzył, …………….….….…., ………..….….……., …….………. 3. Wykorzystaj zaproponowane słownictwo i sformułowania w krótkim Apelu młodego ekologa adresowanym do kolegów. …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… Krajobraz wokół naszej szkoły – przygotowanie do opisu "Krajobraz każdego miejsca jest kształtowany przez niezliczoną ilość elementów i czynników, które porządkowane są w dwie grupy: wytwory natury i efekty działalności człowieka." 2 1. Przyjrzyj się fotografii budynku i otoczenia naszej szkoły dawniej. Jakie zmiany dostrzegasz? Uporządkuj swoje spostrzeżenia, uzupełniając tabelę pod fotografią. 2 6 J. Michalczyk, M. Król, J. Koniuszewska, Kształtujemy tożsamość krajobrazu, LKO Lublin 2004 r., s.17 Budynek i otoczenie SP6 1960 r. EFEKTY DZIAŁALNOŚCI CZŁOWIEKA W PRZESTRZENI OTOCZENIA BUDYNKU SZKOŁY RZECZOWNIK Nazwa elementu krajobrazu PRZENOŚNIA PORÓWNANIE PRZYMIOTNIK CZASOWNIK OKREŚLENIE SPOSOBU WSKAZANIE MIEJSCA budynki niemi obserwatorzy jak betonowe słupy wysokie otaczają ciasno ze wszystkich stron rosną zielony dywan na kształt baldachimu zaprasza do szkoły Szkolne ogrody Skarpa Jana Pawła II Lasek Traugutta Zakątek św. Franciszka powstał z okazji 75 jubileuszu SP6 i 60 rocznicy cudu w Lublinie 7 2. Zredaguj rozwinięcie opisu krajobrazu wokół naszej szkoły przywołując kolejne jego elementy. Możesz wykorzystać słownictwo z tabeli. Budynek naszej szkoły usytuowany jest w akademickim zakątku lubelskiej Wieniawy. Pejzaż wokół SP6 zmieniał się przez lata od roku 1959, kiedy to Szóstka uzyskała nowe lokum przy ulicy Czwartaków 11 w Lublinie. Od przeszło czterdziestu lat w krajobraz ten pokolenia wpisują nowe elementy. Dziś.................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... Mam nadzieję, że krajobraz wokół mojej szkoły wciąż będzie się ubogacał. Wierzę, że podobnie jak my, kolejne pokolenia uczniów naszej Szóstki kształtować będą tę przestrzeń z szacunkiem i dbałością o harmonię piękna natury z dobrem czynionym dla człowieka. 8 Poezjowanie "Krajobraz jest jak księga, w której zapisane są dzieje okolic i jej czas obecny. W tej księdze są jednak inne znaki alfabetu, słowa, zdania. Jedne z nich stworzyła natura (drzewa, kamienie, góry, rzeki), inne człowiek (domy, drogi, mosty, kapliczki), a jeszcze inne człowiek wspólnie z naturą (pola, uprawne, sady, ogrody, miedze) [...] Krajobraz można czytać jak książkę, ale trzeba się tego nauczyć. Ta umiejętność pozwoli nam czerpać wiedzę z tego źródła i to nie tylko o naszej "małej ojczyźnie", lecz także o nas samych oraz o naszych najbliższych i dalszych sąsiadach. " 3 1. Twórcze wzbogacanie Wzbogać ten tekst o własne refleksje związane z krajobrazem przy Czwartaków 11. Spróbuj utrzymać liryczny nastrój zdań. Krajobraz ............................................ jest jak księga, w której zapisane są dzieje okolic i jej czas obecny. W tej księdze są jednak inne znaki alfabetu - ...................................., słowa ..............................., zdania ................................. Jedne z nich stworzyła natura ...................................., inne człowiek .............................................., a jeszcze inne człowiek wspólnie z naturą .................................... [...] Krajobraz można czytać jak książkę, ale trzeba się tego nauczyć. Ta umiejętność pozwoli nam czerpać wiedzę z tego źródła i to nie tylko o naszej "małej ojczyźnie", lecz także o nas samych oraz o ..................................................................................................................... 2. Wiersz połówkowy Oto fragment wiersza lubelskiego poety Józefa Czechowicza pt. "W pejzażu".4 Przeczytaj wiersz, a następnie spróbuj nadać mu własny charakter, wprowadzając autorskie uzupełnienia, które uczynią tekst poetyckim obrazem pejzażu otoczenia naszej szkoły o zmierzchu. Nadaj "swojemu" utworowi poetycki tytuł. W pejzażu /Józef Czechowicz/ szum kasztanów niżej morski śpiew gasną o zmierzchu świece ukwieconych drzew droga w gaju wprost słońca złoci się podwójnie od szumu i wieczoru ciemnieją ustronia kołysząc się trawą bujną dziewczyny smukłe na koniach wzgórze na drożyn skrzyżowaniu tam kapliczka chłodna jak koral w półmroku krzyż tam anioł opuszczone wota rybaków zapomniana od dawna pora [...] w ........................ szum kasztanów ...................................................... gasną o zmierzchu ................................................... droga ..........................wprost słońca złoci się podwójnie od szumu i wieczoru ......................................................... kołysząc się ....................................................................... dziewczyny ........................................................................ 3 4 K. Pawłowska, M. Kowicki, Każde miejsce opowiada swoją historię, 2001, s.12 Józef Czechowicz, Wybór poezji, Biblioteka Narodowa Ossolineum 1985, s. 52 9 ....................................................... na drożyn skrzyżowaniu ...........................................tam kapliczka chłodna jak koral w półmroku krzyż tam .......................................................... opuszczone ............................................................................ ......................................................................od dawna pora Krajobraz w obiektywie Na podstawie wiersza Józefa Czechowicza zaprojektuj obrazy do filmu o Wieniawie - dzielnicy naszej szkoły. "Moja mała ojczyzna o zmierzchu" to roboczy tytuł filmu. Nastoletni bohater zachwyca się urokiem nocnego pejzażu stworzonego przez człowieka i naturę. Tu ma swoje wyjątkowe miejsce na ziemi. Ogląda ukochaną dzielnicę z najwyższego piętra swojego wieżowca. Możesz skorzystać z fotograficznej inspiracji z przedostatniej strony Brulionu. 1. Przeczytaj wiersz. WIENIAWA /Józef Czechowicz/5 Ciemniej. Pagóry, zagaje, podłęża nie sypią się wiankami na oczy. Ciemniej. Z nieb czeluści otwartej na ścieżaj biegną ciche niedźwiedzie nocy. Moja mała ojczyzna o zmierzchu ........................................................... ........................................................... ........................................................... ........................................................... ........................................................... ........................................................... Nad ulicami, rzędem czarne, kosmate, będą się tarzać po domach do chwili gdy księżyc wybuchnie zza chmur, jak krater, świat ku światłu przechyli. ........................................................... ........................................................... ........................................................... ........................................................... ........................................................... Blachy dachów dudnią bębnem. W dół, w górę nierówno się kładzie perłowy lampas: w prostopadłej gromadzie przedmieścia lampy. .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... Przeciw niedźwiedziom to mało! Gną się, kucają domki, zajazdy, boźnice pod mroku cichego łapą. Ach trzasnęłyby niskie pułapy ale już zajaśniało. .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... Pejzaż: Wieniawa z księżycem .......................................................... 2. Wymień elementy sytuacji lirycznej przedstawionej w każdej zwrotce (zapisz w wykropkowanym miejscu obok tekstu) 5 Józef Czechowicz, Wybór poezji, Biblioteka Narodowa Ossolineum 1985, s. 77 10 3. Zaplanuj kolejne ujęcia kamery, by zapisać w kadrach filmu poetyckie obrazy z wiersza. /Może uda Ci się wykonać autorskie fotografie - kadry filmu/ UJĘCIE I ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ UJĘCIE II ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ UJĘCIE III ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ UJĘCIE IV ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ 4. Wymień, które elementy obrazów chciałbyś przedstawić w zbliżeniach. Obok uzasadnij swój wybór ze względu na wartość estetyczną w projektowanym obrazie filmowym: np. korona wielkiego drzewa - drżące liście mienią się w blasku lampy, wyglądają baśniowo ............................................... - ................................................................................................. ............................................... - ................................................................................................. ............................................... - ................................................................................................. ............................................... - ................................................................................................. ............................................... - ................................................................................................. ............................................... - ................................................................................................. 5. Spróbuj nagrać taki film z okien Twojego domu (zadanie na projekt edukacyjny). 6. Zaproponuj utwór muzyczny, który mógłby stanowić tło dźwiękowe do filmu. Zapisz jego tytuł (a jeśli znasz nazwisko kompozytora). ................................................................................................................................................... 7. Uzasadnij wybór wskazanego utworu muzycznego. Wykorzystaj słownictwo: nastrój, rytm, instrumenty, tempo, tło muzyczne do filmu ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... 11 Transformacja tekstu z anaforą "Księga Pejzażu to po prostu świat, jaki oglądamy. Krajobraz." 6 1. Jeśli pejzaż jest księgą, a Ty jesteś wrażliwym ekologiem to bez trudu zmierzysz się na koniec z zaproponowaniem przekształcenia wiersza Edwarda Szymańskiego pt. „Książka”. Witam cię kartek szelestem, Tytułem na pierwszej stronie, witam! Bo po to przecież jestem, żebyś mnie ujął w dłonie i czytał! Moje kolejne stronice to ................................................................................. Wielkimi literami zapisano ............................................................................ Najpiękniejszymi słowami są ......................................................................... Zdania i frazy układają się we mnie na kształt ............................................... Wiosną, gdy źdźbło zielone Ja cię bez trudu nauczę ........................................ ........................................ Ja tobie słowem, jak kluczem, w cudowny sposób otworzę ............................................ Latem, gdy słońce wysoko Ja cię bez trudu nauczę ........................................ ........................................ Ja tobie ..............., jak kluczem, w cudowny sposób .................. ............................................ Jesienią, gdy liście złociste Ja cię bez trudu nauczę ........................................ ........................................ Ja tobie .............., jak kluczem, w cudowny ............................ ............................................ 2. Przeczytaj uważnie powyższy cytat. Wejdź w rolę osoby, która deklaruje postawę zawartą w zdaniach poniżej. "... trzeba ludzi uczyć, w granicach możliwie najszerszych, nie z książek czerpać mądrość, ale z nieba, ziemi, dębów i buków; to jest znać i badać rzeczy same, a nie wyłącznie cudze spostrzeżenia i świadectwa o rzeczach." 7 6 H. Waniek, O sztuce widzenia [w:] Rozmowy na koniec wieku, red. K. Janowska, P. Mucharski, Znak, Kraków, 1998, s.247-265 7 J. A. Komeński, Wielka dydaktyka, Wrocław 1956, s. 161-162 12 Obserwuję zmiany pór roku na osiedlu, na ulicach, wokół szkoły; Dostrzegam urodę kwiatów na szkolnych rabatach; Zachwyca mnie okryty bielą kwiecia krzew bzu, rododendronu i magnolii; Zastanawiam się nad sensem słów umieszczonych na kamieniach: "Dziedzictwo przyjąć, pomnożyć, przekazać"? Jan Paweł II "Jedno mamy życie - musimy przeżyć je mądrze" R. Traugutt 3. Zredaguj spójny tekst, odpowiadając na pytania: Czego uczę się „podpatrując” przyrodę wokół mojej szkoły? Jakiej mądrości nauczył mnie krajobraz lubelskiej Wieniawy? ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ 13 KARTA PRACY UCZNIA KLASY 4 TEMAT: Grzyby czy leśna zastawa stołowa? Fragment „Pana Tadeusza” A. Mickiewicza /„Na zielonym obrusie łąk…”/ opracowanie: Katarzyna Mikos ZADANIE 1 Przeczytaj wiersz A. Mickiewicza. Dobierz rysunek grzyba do jego nazwy na podstawie poetyckiego opisu. ZADANIE 2 Przeczytaj definicje encyklopedyczne, odpowiadające danemu gatunkowi grzyba. Porównaj je z opisem, który znajduje się w wierszu. Odgadnij, o jaki grzyb chodzi. Rodzaj grzybów z klasy podstawczaków; ma w nazwie określenie „czerwony” lub „babka”, oba gatunki jadalne, wysoko cenione. Gatunek grzyba z klasy podstawczaków, owocnik nieco lejkowaty nawet do 7 cm średnicy; w Polsce bardzo pospolity, jadalny. Gatunek grzyba z klasy podstawczaków, kapelusz biały lub brązowy; w Polsce występuje głównie na polach, na brzegach lasów i pastwiskach. Gatunek grzyba z klasy podstawczaków, owocniki kuliste lub gruszkowate, o średnicy do ok. 10 cm, z zarodnikami wewnątrz, wydostającymi się przez otworek. Gatunek grzyba z klasy podstawczaków, obejmuje ponad 200 gatunków, w Polsce pospolity; owocniki różnej barwy, kapelusz nawet do 20 cm średnicy; jedne gatunki są jadalne, inne niejadalne lub trujące. ZADANIE 3 Uzupełnij tabelę: Nazwa grzyba Opis poetycki Rysunek ZADANIE 4 Napisz, dlaczego „kto (…) zagniewany grzyb złamie albo nogą kopnie; tak szpecąc trawę, czyni bardzo nieroztropnie”? ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… 14 KARTA PRACY UCZNIA KLASY 4 (Zadania, które mogą być wykorzystane podczas bieżących, planowych zajęć języka polskiego, łączące treści polonistyczne z zagadnieniami ekologicznymi) opracowanie: Renata Billewicz Podczas zajęć poświęconych baśni H. Ch. Andersena „Stokrotka” ZADANIE 1 Przedstaw w dowolnej formie plastyczno-literackiej, co czuła i o czym myślała stokrotka, kiedy chłopcy wycięli murawę, na której rosła i przenieśli ją do klatki ze skowronkiem. ZADANIE 2 Napisz list do bohaterów tej baśni, w którym ustosunkujesz się do ich postępku (zniszczenie kwiatka i przyczynienie się do śmierci ptaka). Podczas zajęć poświęconych baśni Jana Brzechwy „Akademia pana Kleksa” ZADANIE 3 Pracując w grupie, przypomnijcie, co śniło się chłopcom – dręczycielom swoich psów. Wymyślcie wskazówki dla właścicieli psów i napiszcie je na grubszej kartce A4 obok fotografii psa. ZADANIE 4 Praca może przyjąć formę plakatu propagującego właściwe traktowanie zwierząt, przede wszystkim psów. Podczas zajęć poświęconych na omówienie wiersza Jana Sztaudyngera „Nie trzeba w lesie kląć…” ZADANIE 5 „Nie trzeba w lesie kląć…” i nie tylko – ułóż kilka nakazów dotyczących zachowania się w lesie. Zastosuj formę rozkazującą. ZADANIE 6 Co powiedziały liście? – dialog upersonifikowanych listków (listki należy zebrać, wysuszyć, wkleić, dorysować im ‘buzie’ i zapisać poprawnie rozmowę w ‘dymkach’ lub w formie dialogu pod listkami). 15 KARTA PRACY UCZNIA KLASY 6 (Zadania, które mogą być wykorzystane podczas bieżących, planowych zajęć języka polskiego, łączące treści polonistyczne z zagadnieniami ekologicznymi) opracowanie: Renata Billewicz Podczas zajęć poświęconych na omówienie wiersza Marty Klubowicz „Spowiedź z piątego przykazania” ZADANIE 1 Dyskusja na temat: „Człowiek jest cząstką przyrody, a niszcząc ją, niszczy samego siebie” (przed dyskusją uczniowie przygotują przykłady niszczenia przyrody w swoim środowisku lub przypomną głośne w całej Polsce protesty ekologów). ZADANIE 2 „Grzechy” podmiotu lirycznego względem przyrody a Twoje przewinienia – napisz wyznanie w formie spowiedzi; jeśli potrafisz, zastosuj, podobnie jak autorka wiersza, nowy środek poetycki: hiperbolę. Propozycja związana z wyjściem klasowym ZADANIE 3 Zorganizujcie klasowe ‘sprzątanie Ziemi’, tak, aby powstał z tego fotoreportaż pt. „Byliśmy, widzieliśmy, posprzątaliśmy”. W związku z tą akcją można też przygotować plakat informacyjny z ciekawym hasłem lub napisać artykuł do szkolnej gazetki. Może to być konkurs klasowy na najciekawszy fotoreportaż, w którym rywalizować będą grupy z danej klasy. 16 KARTA PRACY UCZNIA KLASY 4 TEMAT: Tego, co chłopcy, na pewno nie zrobimy roślinom i zwierzętom, bo… LEKTURA: BAŚNIE; H. CH. ANDERSENA „STOKROTKA” opracowanie: Renata Billewicz Osiągnięcia: Odbiór tekstów kultury z refleksją nad wartościami i zasadami etycznymi, w tym zwłaszcza dylematami natury etycznej przeżywanymi przez bohaterów. Treści ekologiczne: Rozwijanie wrażliwości na niszczenie środowiska. ZADANIA: 1. Poszukaj, np. w Internecie, ilustracji stokrotki, piwonii, róży, tulipana, skowronka i przynieś na zajęcia (jeśli jest to możliwe, można przynieść na lekcję prawdziwe kwiaty). 2. Wysłuchaj uważnie nagrania baśni z kasety. Podczas słuchania zaznacz fragmenty o uczuciach przede wszystkim stokrotki i skowronka. 3. Wytnij ilustrację każdego kwiatka i skowronka, przyklej na jasnozielony karton (na połówce, druga zostaje na razie wolna), zostawiając miejsce na tytuł pracy (można robić jedną pracę w grupie). 4. Obok każdej rośliny (lub tylko obok stokrotki i skowronka) napisz, np. co o sobie myślała, co czuła, kiedy i dlaczego, np. była szczęśliwa, bo mogła wygrzewać się na słońcu i słuchać skowronka, podziwiała go współczuła mu, gdy został uwięziony w klatce, itd. Ilustracja stokrotki 5. Opowiedz lub przedstaw (z dialogiem), co zrobili chłopcy. 6. Oceń ich postępowanie jako uczeń (w trzeciej osobie), jako Stokrotka (w drugiej osobie), jako Skowronek (w pierwszej osobie). 7. Uzasadnij, że ich postępowanie było niewłaściwe. 8. Napisz list (na drugiej połówce jasnozielonego kartonu) do bohaterów tej baśni (chłopców), w którym ustosunkujesz się do ich postępku - zniszczenie kwiatka i przyczynienie się do śmierci ptaka. 9. Sformułuj i zapisz 3 rady do właścicieli zwierząt, dotyczące właściwej opieki, zwłaszcza podczas planowania swojej dłuższej nieobecności. 10. Pracując w grupie, dokończcie zdanie z tematu lekcji, nadajcie tytuły miniplakatom. 17 Ewaluacja: Co ta lekcja zmieniła w Twoim spojrzeniu na otaczająca przyrodę? Czego nauczyła Cię Stokrotka? Zadania domowe (do wyboru) 1. Przykłady zniszczonego środowiska naturalnego w naszej okolicy. 2. Świat bez kwiatów i ptaków byłby… Dokończ w formie kilkuzdaniowej refleksji lub narysuj. 3. Apel roślin i zwierząt z naszej okolicy. Tekst wywołuje wzruszenie u dzieci, dlatego bazując na tym należy ich przekonywać do tego, że rośliny i zwierzęta czują i cierpią podobnie jak ludzie. Stąd celowość wielu uosobień zastosowanych w baśni. Należy też uświadamiać uczniom, że człowiek bezwzględnie potrzebuje kontaktu z elementami przyrody. Dzięki kształtowaniu takich postaw łatwiej będzie im zrozumieć konieczność właściwego obcowania z przyrodą. 18 KARTA PRACY UCZNIA KLASY 6 (Zadania można polecić do wykonania na lekcji języka polskiego w ramach ścieżki czytelniczo– medialnej i ekologicznej, po lekcji poświeconej omówieniu wiersza Zbigniewa Herberta „Pudełko zwane wyobraźnią”, a także na zajęciach pozalekcyjnych, np. na kółku dziennikarskim) opracowanie: Dorota Gał ZADANIE 1 Napisz wiersz o naszej szkole zaczynający się słowami: Szkoła to nasza mała ojczyzna, każdy z nas to może przyznać… ZADANIE 2 Budując zdania pojedyncze, rozwinięte, bogate w przymiotniki i przysłówki, zredaguj opis pt. „Jesienny krajobraz wokół naszej szkoły”. ZADANIE 3 Wejdź na stronę internetową gazetki „Szósty Zmysł“, odszukaj dział „Przyroda i my“, obejrzyj go dokładnie, a następnie zredaguj: 1) opis wybranych zdjęć, np.: Jesienne szkolne bukiety, Zmiany pór roku wokół naszej szkoły, Kwiaty na szkolnych rabatach; 2) refleksję nad sensem słów umieszczonych na kamieniu przy klombie Jana Pawła II; 3) news o tym, jak zmieniało się otoczenie naszej szkoły podczas realizacji projektu: „Kształtujemy tożsamość krajobrazu z Janem Pawłem II“. ZADANIE 4 Zainspirowany wierszem Zbigniewa Herberta Pudełko zwane wyobraźnią, wyobraź sobie otoczenie naszej szkoły i dokończ zaklęcia poety wiersza własnymi słowami, np.: Zastukaj palcem w ścianę Ze szkolnego karmnika na drzewie Wyskoczy Jaskółka. Zaświstaj cienko… Chrząknij znacząco… A teraz zamknij oczy… ZADANIE 5 Zredaguj własną refleksję lub przeprowadź wywiad z nauczycielem z naszej szkoły (wychowawcą lub panią od przyrody), na temat słów Papieża Benedykta XVI: „Wszyscy jesteśmy odpowiedzialni za ochronę świata stworzonego i musimy się o niego troszczyć“. Tekst wyślij do szkolnej gazetki. 19 KARTA PRACY UCZNIA KLASY 5 (Materiał pomocniczy do wykorzystania po cyklu lekcji poświęconych powieści F.H. Burnett pt. „Tajemniczy ogród”) opracowanie: Monika Szalast Bohaterowie Twojej lektury, Mary, Dick i Colin, przywrócili życie i urodę tajemniczemu ogrodowi. Wyobraź sobie, że razem z kolegami opiekujesz się roślinami rosnącymi wokół szkoły i odpowiedz na pytania poniżej. 1. Jakimi cechami powinieneś się wykazać, by zasłużyć na miano dobrego ogrodnika? Nazwij je przy pomocy rzeczowników i uzupełnij schemat: 2. Jak przekonałbyś innych uczniów swojej szkoły, że warto dbać o zieleń w jej otoczeniu? Sformułuj 3 argumenty z zastosowaniem wyrazów: gdyż, ponieważ, dlatego, że. ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... 20 Ogród w Misselthwaite Manor był miejscem wypoczynku dla rodziny Cravenów, a przy tym zdobił ich rezydencję i podkreślał jej rangę. Ogrody i ogródki zakładane są w różnych celach i formach. Poznasz je, wykonując kolejne polecenia. 3. Wpisz właściwe litery do wyrazów podanych w „kwiatkach”. Następnie uzupełnij każdy „płatek”, dobierając odpowiedni przymiotnik z ramki – „doniczki” (w razie wątpliwości skorzystaj z objaśnień na dole strony). ...adki okaz .................. . zbi...r plon...w doj...ały bakła...an ............................. ogród r.....nokolorowy kl...b .................... ........................... ...roniony gat...nek . ............................... .. ...uśtawka i zje...dżalnia ........................................ . b...jna ...ortensja g...ądka przy ście...ce ...................... ogródek ............................. .... ...wirowe podło...e ............................... świe...e powiet...e ......................... . warzywny, jordanowski*, miejski, kwiatowy, kawiarniany, skalny*, działkowy, botaniczny*, użytkowy, zoologiczny *OBJAŚNIENIA: ogródek jordanowski – teren zielony z urządzeniami sportowymi, przeznaczony dla dzieci na miejsce gier, zabaw i ćwiczeń fizycznych; ogródek skalny - miejsce, w którym na odpowiednio ukształtowanym skalistym gruncie uprawia się rośliny wysokogórskie; ogród botaniczny – ogród, w którym hoduje się dla celów naukowych rośliny różnych stref klimatycznych i środowisk 21 4. Jaką rolę spełniają według Ciebie tereny zielone wokół Twojej szkoły? Odpowiedz w kilku zdaniach. Możesz wykorzystać np. czasowniki: uczyć, uprzyjemniać, kształtować, upiększać, wychowywać. ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... W tajemniczym ogrodzie wypielęgnowanym przez bohaterów Twojej lektury rosły różne rośliny, zachwycające barwą, zapachem i kształtem. Czy wiesz, że niektóre gatunki drzew, krzewów i kwiatów wyróżniają się nie tylko urodą, ale także symbolicznym znaczeniem? 5. Za pomocą kwadratu szyfrującego odczytaj nazwy roślin, których symboliczne sensy podano niżej: – 1 2 3 4 a a z c ó b ł y r f c p k o n d e ż s i sen, śmierć, próżność, egoizm 4c 1a 3b 3a 2b 2a 3d 3c 3d 4c 1a – 4b 4d 3c 1b 1d 2c – 3a 2b 1c 3b 2b 3d – trwałość, niezniszczalność, smutek 3b 4a 2d 1a – 22 długowieczność, nieśmiertelność, wytrzymałość skromność, wierność, szczerość miłość, piękno, tajemnica 6. Zaprojektuj „uczniowską rabatę pozytywnych emocji”! W wykropkowane miejsca rysunku widocznego poniżej wpisz nazwy uczuć i wartości, które chciałbyś przeżywać – czyli odczuwać i okazywać innym – w szkole. Z jakimi barwami kojarzą Ci poszczególne nazwy? Pokoloruj pola Twojej „rabaty”. ............... dobroć ........ ............... ............... ............... radość ............ ............... 23 KARTA PRACY UCZNIA KLASY 4 TEMAT: Szkoła, do której chodzę oraz historia, zabytki i życie kulturalne mojego miasta. DZIAŁ: MOJA MAŁA HISTORIA ORAZ HISTORIA MOJEGO REGIONU opracowanie: Agnieszka Wacińska ZADANIE 1 Zaprojektuj zagospodarowanie najbliższej okolicy szkoły przyczyniające się do poprawy stanu środowiska przyrodniczego. BOISKO SZKOŁA DROGA 24 ZADANIE 2 Dokończ zdania : Chciałbym mieszkać na osiedlu ……………………….... bo ................................................................... Z Lublina jestem dumny bo …...……………………………………………............................................ W Lublinie zmieniłbym ………………………………………………………………………………..... Lublin jest miejscem dla ludzi ………………………………..………………………………………..... Magiczne miejsce w Lublinie to …...………………………………………............................................. Historia Lublina jest dla mnie ……………………………………………………………………............ ZADANIE 3 Wykonaj kartkę okolicznościową, której inspiracją jest natura naszych okolic (szkoły, dzielnicy, miasta). 25 ZADANIE 4 Korzystając z zamieszczonej mapy, sporządź trasę wycieczki po najciekawszych zakątkach regionu lubelskiego. Dodaj krótki opis. 26 KARTA PRACY UCZNIA KLASY 4 TEMAT: Człowiek we współczesnym świecie. DZIAŁ: ŻYCIE CODZIENNE W DAWNEJ POLSCE I DZIŚ opracowanie: Iwona Biłat ZADANIE 1 Sporządź krótką, trzyzdaniową odezwę, adresowaną do waszych rówieśników. Przedstaw zagrożenia wynikające z rozwoju cywilizacji. Odezwa powinna być tworzona w myśl hasła – RATUJMY NASZĄ PLANETĘ! …..................................................................................................................................................... ………............................................................................................................................................. …..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................... …..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................... ZADANIE 2 Napisz notatkę na temat : a) Ochrona środowiska nie zna granic b) Ziemia nie należy do nas, to my należymy do ziemi 27 KARTA PRACY UCZNIA KLASY 4 TEMAT: Bóg troszczy się o świat, który stworzył. opracowanie: Justyna Wójcik-Nurzyńska ZADANIE 1 Ułóż zdania z podanych wyrazów. 1. jest, ekologów, Św. Franciszek, patronem ............................................................................................................................................................................. 2. franciszkański, napisał, Ten, ekologiczny, dekalog, święty ............................................................................................................................................................................. ZADANIE 2 Zakreśl prawidłową odpowiedź. Jan Paweł II kochał przyrodę, dlatego często myślał o sprawach Kościoła w swoim ulubionym miejscu, czyli… a) w górach b) na łące c) nad jeziorem ZADANIE 3 Zakreśl prawidłową odpowiedź. Co Pan Bóg stworzył na samym początku? a) słońce i księżyc b) rośliny i zwierzęta c) niebo i ziemię ZADANIE 4 Rozwiąż rebus, a dowiesz się, za co dziękować Panu Bogu. Rozwiązanie .............................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................... 28 ZADANIE 5 Zamaluj pola odpowiednimi kolorami według podanych oznaczeń, a zobaczysz znany ci fragment otoczenia naszej szkoły. – zamaluj na żółto – zamaluj na biało – zamaluj na zielono – zamaluj na brązowo – zamaluj na pomarańczowo – zamaluj na szaro – zamaluj na czarno Podpisz rysunek ............................................................................................................................................. ZADANIE 6 Uzupełnij zdania, wykorzystując następujące wyrazy: troszczyć się, Wszechmogącym, Jedyny, Stworzycielem. Pan Bóg w opowiadaniu o stworzeniu świata objawia się jako ....................................................... Bóg. Pan Bóg jest ..............................................................................., ponieważ może uczynić coś z niczego. Nazywamy Go ........................................................................, bo sam stworzył świat i jest jego Panem. Pan Bóg nie przestał ........................................................ ....,,,............. o świat. ZADANIE 7 Zakreśl prawidłową odpowiedź. Które Przykazanie Boże mówi nam o szacunku dla życia człowieka i zwierząt? a) trzecie b) piąte c) siódme 29 KARTA PRACY UCZNIA KLASY 5 TEMAT: Całe stworzenie głosi wszechmoc i miłość Boga. opracowanie: Bożena Lenart, Justyna Wójcik-Nurzyńska ZADANIE 1 Opis stworzenia świata przez Pana Boga możemy przeczytać w jednej z ksiąg Starego Testamentu. Zakreśl prawidłową odpowiedź. a) w Księdze Wyjścia b) w Księdze Rodzaju c) w Księdze Izajasza ZADANIE 2 Wybierz właściwe odpowiedzi i podkreśl. Biblijny poemat o stworzeniu świata jest: Informacją historyczną; Hymnem uwielbienia dla Boga Stwórcy; Informacją o budowie wszechświata; Wyrażeniem podziwu dla wspaniałości i ładu dzieła Bożego. ZADANIE 3 Jan Paweł II całym sercem ukochał przyrodę, dlatego mówił „człowiek, aby zrozumieć samego siebie musi nauczyć się obcować z przyrodą”. Wstaw litery w odpowiednie pola i odczytaj hasło. 1-A 4-D 7-G 10-J 13-Ł 16-O 19-S 22- W 25-Ż 2-B 5-E 8-H 11-K 14-M 17-P 20-T 23-Y 26-Ę 3-C 6-F 9- I 12-L 15-N 18-R 21-U 24-Z 27-Ń 19 24 1 2 16 25 17 15 21 5 18 10 14 9 24 23 3 23 4 8 18 18 24 16 16 9 27 5 14 4 13 1 23 26 ZADANIE 4 Święty Franciszek bardzo kochał zwierzęta i one go kochały. Przed szkołą stoi figura św. Franciszka. Napisz, jakie zwierzęta mu towarzyszą? a) .................................... 30 b) .................................... c) ........................................ ZADANIE 5 Zaznacz, które z podanych zdań są prawdziwe (literą P), a które fałszywe (literą F). 1. Św. Franciszek jest patronem ekologów. 2. Świat powstał w ciągu 10 dni. 3. Człowiek powinien dbać o zwierzęta i rośliny, bo taki nakaz otrzymał od Boga. 4. Św. Franciszek rozmawiał ze zwierzętami. 5. Pan Bóg stworzył człowieka na samym początku stwarzania świata. ZADANIE 6 Rozwiąż rebus, a dowiesz się, jak możesz pomóc Panu Bogu w trosce o świat. Rozwiązanie............................................................................................................................................................... ZADANIE 7 Z diagramu wykreśl nazwy 7 zwierząt. Należy szukać ich poziomo, pionowo i po przekątnej. Pozostałe litery, czytane kolejno poziomymi rządami, utworzą rozwiązanie – fragment „Pieśni Słonecznej” św. Franciszka. P P O J E Ż C H K W I A L O N Ś B A Ą D E Ź O M L Ó C J P A S N I I E Z Z M W S Z Y M S K R T Y K I M A I A S Y W S Y M K I S T W B O Z R Z E N I A M A I Ż Ó Ł W Rozwiązanie .............................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................... 31 KARTA PRACY UCZNIA KLASY 6 TEMAT: Chrześcijańskie spojrzenie na ekologię. opracowanie: Justyna Wójcik-Nurzyńska ZADANIE 1 Rozwiąż rebus, a poznasz jedno ze znaczeń V Przykazania Bożego. Rozwiązanie ............................................................................................................................................... ZADANIE 2 Zakreśl trzy nazwy roślin występujących w tekstach biblijnych (Stary i Nowy Testament). a) jarzębina b) drzewa oliwne d) śliwa c) krzew winny e) gorczyca ZADANIE 3 Przed szkołą stoi figura św. Franciszka. Które z trzech towarzyszących mu zwierząt jest w Polsce pod ochroną? Zakreśl prawidłową odpowiedź. a) gołębie b) wilki c) owce ZADANIE 4 Jeżeli mówimy o odpowiedzialności przed Bogiem, to mamy świadomość, że tu już nie chodzi tylko o to, co we współczesnym języku zwykło się nazywać ekologią. Nie wystarczy upatrywać przyczyny niszczenia świata jedynie w nadmiernym uprzemysłowieniu, bezkrytycznym stosowaniu w przemyśle i rolnictwie zdobyczy naukowych i technologicznych, czy w pogoni za bogactwem bez liczenia się ze skutkami działań w przyszłości. Chociaż nie można zaprzeczyć, że takie działania przynoszą wielkie szkody, to jednak łatwo dostrzec, że ich źródło leży głębiej, w samej postawie człowieka. Wydaje się, że to, co najbardziej zagraża stworzeniu i człowiekowi, to brak poszanowania dla praw natury i zanik poczucia wartości życia (Jan Paweł II, Homilia w Zamościu w 1999 r.). Papież Jan Paweł II w 1979 roku ogłosił św. Franciszka patronem ekologów. Na podstawie powyższego tekstu odpowiedz na następujące pytania: 1. W którym roku Jan Paweł II ogłosił św. Franciszka patronem ekologów? ....................................................................................................................................................................... 32 2. Gdzie należy szukać źródła niszczenia świata? ............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. 3. W jaki sposób człowiek niszczy świat? ............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. ZADANIE 5 Nadaj tytuły poszczególnym obrazkom w taki sposób, by ukazać troskę człowieka o świat. ............................................... ................................................. ................................................. ZADANIE 6 Rozwiąż krzyżówkę, a poznasz jedno z pierwszych określeń Pana Boga. 1 2 3 4 5 6 7 1. Bóg stworzył księżyc, by panował nocą i …........., by panowało dniem 2. Przed człowiekiem Pan Bóg stworzył ......................................... 3. Pan Bóg może uczynić coś z niczego, czyli może ………….... 4. Kto stworzył świat? 5. Miejsce, gdzie przebywali Adam i Ewa razem z Bogiem 6. Kogo stworzył Bóg na końcu swego dzieła? 7. Kto przyjął postać węża w raju? Rozwiązanie .................................................................................................................. ZADANIE 7* Wymyśl i napisz pięć chrześcijańskich przykazań ekologicznych (np. Chroń zwierzęta). 1. ........................................................................................................................................... 2. ........................................................................................................................................... 3. ........................................................................................................................................... 4. ........................................................................................................................................... 5. ........................................................................................................................................... 33 KARTA PRACY UCZNIA Klasy 4 TEMAT: Poznajemy drzewa i krzewy rosnące w najbliższym otoczeniu szkoły. opracowanie: Jolanta Dobrowolska, Eliza Tyrawska 1. Przyjrzyj się drzewom i krzewom rosnącym wokół szkoły. a) Czym różnią się drzewa od krzewów? ……………………………………………………………………………………….…………… ………………………………………………………………………………………………….… b) Jakie są podobieństwa miedzy nimi? ………………………………………………………………………………………………….… …………………………………………………………………………………………….……… c) Rozpoznaj i napisz nazwy drzew i krzewów rosnących w ogrodzie szkolnym. DRZEWA KRZEWY 2. Zbierz liście, zaobserwuj ich kształty oraz brzeg blaszki liściowej (załącznik 1) . 3. Świecowymi kredkami wykonaj kalki kory drzew, których liście zebrałeś. Wykorzystaj poniższe określenia (lub dodaj swoje): (gładka, głęboko popękana, podłużnie popękana, poprzecznie spękana, falista, czarna, popielata, szara, itd.) 4. Dokonaj klasyfikacji kondycji drzew: STOPIEŃ ZDROWOTNOŚĆI 1. 5. Rośliny zdrowe, w bardzo dobrej kondycji, bez śladu uszkodzeń gałęzi czy też kory 2. Dość dobra kondycja roślin, ślady niewielkich uszkodzeń kory i gałęzi 3. Liczne ślady połamanych gałęzi i uszkodzeń kory, zmiany na liściach 4. Liście usychające Zaobserwuj inne zagrożenia zieleni ogrodu szkolnego. Podkreśl te, które maja miejsce w najbliższym otoczeniu: 34 OPIS WYGLĄDU DRZEWA Łamanie gałęzi Palenie gałęzi i liści Kradzież młodych drzewek Uszkodzenia powodowane przez psy Uszkodzenia kory przez wycinanie napisów Inne (uzupełnij) ……………………………………………………………………………………… ………………………………...………….………………………………………………..…………. KARTA PRACY UCZNIA KLASY 5 TEMAT: Wpływ jakości gleby na rozwój roślin. opracowanie: Jolanta Dobrowolska, Eliza Tyrawska PROBLEM BADAWCZY: Wykaż, że substancja szkodliwa zawarta w glebie wpłynie na rozwój i wygląd roślin DOŚWIADCZENIE NR 1 Wpływ zasolenia i zakwaszenia gleby na wzrost roślin Przygotuj 3 jednakowej wielkości pojemniki z roślinami tego samego gatunku (np. rzeżucha). Ponumeruj je. Przez kilka dni podlewaj rośliny taka samą ilością wody : w pojemniku nr 1 – z dodatkiem roztworu soli w pojemniku nr 2 – z dodatkiem roztworu octu w pojemniku nr 3 – wodą wodociągową (z kranu) Uzyskane wyniki porównaj z próbą kontrolną (rośliny podlewane wodą wodociągową) (patrz tabela) Nr próby Środek do podlewania 1. Woda z octem (3:1) 2. Woda z solą (3 :1) 2. Woda wodociągowa Wynik obserwacji po 5 dniach Wynik obserwacji po 10 dniach WNIOSEK: …………………………………………………………………………………………………………… .…………………………………………………………….…………………………………………….. 35 DOSWIADCZENIE NR 2 Wpływ szkodliwych substancji w glebie - test rzeżuchy Do badań wykorzystaj: 1. wierzchnią, 10 centymetrową warstwę gleby pobranej np. przy ruchliwej ulicy 2. odpowiednią ( taką samą ) ilość dobrej gleby ogrodowej Przygotuj dwa jednakowej wielkości pojemniki: w jednym umieść glebę skażoną, w drugim ogrodową. Do gleby w obu pojemnikach posiej po 50 ziarenek rzeżuchy. Pojemniki umieść z daleka od siebie, w porównywalnych warunkach. Pamiętaj o podlewaniu roślin (woda wodociągowa). Po kilkunastu dniach porównaj rośliny w obydwu pojemnikach uwzględniając informacje zawarte w poniższej tabeli: Przedmiot obserwacji Liczba osobników Średnia wysokość roślin Barwa liści Inne WNIOSEK: 36 Gleba skażona Gleba ogrodowa KARTA PRACY UCZNIA TEMAT: Badamy stan czystości powietrza w najbliższej okolicy. opracowanie: Eliza Tyrawska, Jolanta Dobrowolska PROBLEM BADAWCZY Oceń stan czystości powietrza w najbliższej okolicy (mieście) Przygotuj następujące materiały: taśma klejąca dwustronna, biały kartonik ( tester ) DOŚWIADCZENIE 1 Kartoniki z przyklejoną taśmą umieść w różnych miejscach miasta. Może być w pobliżu: a) zakładu pracy, b) torów kolejowych, c) ruchliwej ulicy, d) parku, e) miejsca zamieszkania, f) szkoły. Pozostaw tester czystości powietrza na okres jednego tygodnia. Po upływie tego czasu wyniki badań zapisz w tabeli. Porównaj dane uzyskane z różnych miejsc badania z danymi uzyskanymi z okolic szkoły. Miejsce badania Ilość pyłu Wygląd pyłu Źródła, przyczyny zapylenia a) b) c) d) e) WNIOSKI: 37 KARTA PRACY UCZNIA TEMAT: Czy odpady są problemem w naszym środowisku? opracowanie: Eliza Tyrawska, Jolanta Dobrowolska ZADANIE 1 Podkreśl te z niżej wymienionych odpadów, które nadają się na surowce wtórne: lekarstwa, środki ochrony roślin, farby, kartony, odpady ze szpitali, puszki, baterie, zużyty olej samochodowy, butelki szklane, gazety. ZADANIE 2 Podkreśl te z wymienionych niżej odpadów, które nadają się do kompostowania: obierki ziemniaczane, skorupki po jajkach, liście z drzew, zapisane zeszyty, resztki z restauracji, plastikowe butelki, chwasty z ogródka, stare ubrania. ZADANIE 3 Na osiedlu ustawiono pojemniki na selektywną zbiórkę odpadów. W każdym z nich umieść właściwe śmieci spośród wymienionych poniżej: stare kalendarze, nadtłuczone słoiki, szmaty, gazety, kapsle od butelek, nakrętki od słoików, puszki po konserwach, butelki PET, woreczki foliowe PAPIER SZKŁO METAL PLASTIK ZADANIE 4 Oceń stopień zaśmiecenia najbliższej okolicy – zakreśl wybraną odpowiedź a) brak śmieci b) mała ilość śmieci c) bardzo duża ilość śmieci d) nielegalne wysypiska ZADANIE 5 Oceń sposób gospodarowania odpadami w najbliższej okolicy: ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… …………..………………………………………………………………………………………….. 38 ZADANIE 6 Wskaż propozycje działań w celu zmniejszenia ilości odpadów w Twoim domu: ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ŚMIECI W TWOIM DOMU 1. Liczba wiader (worków) wynoszona w ciągu tygodnia (szt.) 2. Całkowita ilość śmieci wytwarzanych w ciągu tygodnia (kg) 3. Tygodniowa ilość odpadów na 1 członka rodziny (kg) 4. Dobowa ilość odpadów na 1 członka rodziny (kg) 5. Czy w okolicy Twojego domu są pojemniki przeznaczone do segregacji odpadów? (TAK, NIE) 6. Roczna ilość odpadów produkowanych przez mieszkańca Lublina* *liczba mieszkańców Lublina około 400 tysięcy 39 KARTA PRACY UCZNIA TEMAT: Hałas – zanieczyszczenie środowiska. opracowanie: Eliza Tyrawska, Jolanta Dobrowolska ZADANIE 1 Wypisz w tabeli jakie są źródła hałasu w najbliższym otoczeniu. Tabela 1 Źródła hałasu MIEJSCE ŹRÓDŁA HAŁASU Szkoła Dom Ulica Plac zabaw Inne miejsce ZADANIE 2 Określ natężenie ruchu samochodowego na ulicach sąsiadujących ze szkołą, podając liczbę przejeżdżających w obu kierunkach pojazdów w ciągu godziny. Badania prowadź w różnych porach dnia Dokonaj oceny stopnia zagrożenia okolicy hałasem (wpisując do tabeli: A, B, lub C): A – zagrożenia bardzo duże B – zagrożenia duże C – poziom hałasu niewielki 40 Tabela 2 Ocena stopnia zagrożenia hałasem MIEJSCE BADANIA GODZINA BADANIA HAŁAS KOMUNIKACYJNY (Liczba pojazdów przejeżdżających w ciągu godziny) INNE ŹRÓDŁA HAŁASU STOPIEŃ ZAGROŻENIA HAŁASEM ZADANIE 3 Wskaż propozycje działań na rzecz ograniczenia hałasu w najbliższej okolicy szkoły: a) …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… b) …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… c) …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… 41 KARTA PRACY UCZNIA KLASY 6 TEMAT: W lesie. opracowanie: Marzena Gołota ZADANIE 1 W szkółce leśnej rosną sadzonki świerka. Na jedną sadzonkę przypada 1 dm2 powierzchni. a) Ile sadzonek znajduje się w szkółce? b) 2/5 sadzonek pobrano do nasadzeń miejskich (w parkach), ile to sadzonek? ZADANIE 2 Ania zebrała liście w lesie. Sprawdź, czy mają one symetryczną budowę, jeśli tak dorysuj osie symetrii: ZADANIE 3 Zaprojektuj domek lęgowy dla ptaków - w kształcie prostopadłościanu - zrób szkic, ustal wymiary i oblicz, ile potrzeba materiału na jego wykonanie. Wynik podaj w dm2. SZKIC WYMIARY /DM/ - szerokość: - wysokość: - głębokość: 42 OBLICZENIA KARTA PRACY UCZNIA KLASY 6 TEMAT: Sprzątanie świata opracowanie: Maria Brodowska 17 września 2010 roku rozpoczęło się trzydniowe „Sprzątanie świata”. Światowa kampania, zapoczątkowana w Australii, odbywa się każdego roku w trzeci weekend września. W Polsce akcja odbyła się po raz 17-ty. Hasło tegorocznej akcji brzmi „Chrońmy bioróżnorodność, segregujmy odpady”. W tym roku organizatorzy proponują, by zachęcać Polaków m.in. do porządkowania terenów nad wodami i wzdłuż rzek. Celem tych działań jest nie tylko zbieranie śmieci, ale również wyrobienie świadomości wśród społeczeństwa, że ważniejsze jest nieśmiecenie i pilnowanie, aby nie śmiecono. Kasia uczestniczyła w tegorocznej akcji. Na podstawie tekstu zamieszczonego powyżej, rozwiąż zadania 1 - 4. ZADANIE 1 W którym roku po raz pierwszy przeprowadzono w Polsce akcję „Sprzątanie świata”? A. 1994 B. 1995 C. 1993 D. 2003 ZADANIE 2 Trzy doby to ……………… h. ZADANIE 3 W sobotę Kasia zbierała śmieci wzdłuż Bystrzycy od godziny 10 00 przez 134 minuty. Oblicz, o której godzinie Kasia skończyła pracę? ZADANIE 4 Podaj datę rozpoczęcia akcji „Sprzątanie świata” za pięć lat. Odpowiedź uzasadnij. Możesz wykonać obliczenia. ZADANIE 5 Zaproponuj i zapisz hasło kolejnej akcji „Sprzątanie świata” oraz podaj co najmniej dwie propozycje działań. ZADANIE 6 Jaki jest kąt między dużą a małą wskazówką, gdy na zegarze jest godzina 1000? A. 300 B. 450 C. 600 D. 900 ZADANIE 7 W ramce zapisano nazwy rzek. Podkreśl te, które przepływają przez Lublin. Wisła, Wieprz, Bystrzyca, Narew, Bug, Chodelka, Odra, San, Sanna ZADANIE 8 Wisła ma 1047km długości. Oblicz długość tej rzeki na mapie w skali 1:300 000. 43 KARTA PRACY UCZNIA KLASY 6 TEMAT: Karczmiska opracowanie: Maria Brodowska W zachodniej części Karczmisk, pomiędzy lasem a rzeczką Karczmianką, rośnie najstarszy dąb Lubelszczyzny. Drzewo nosi imię "Władek z Zagrzęby". Niebieska tabliczka z orzełkiem i napisem „Pomnik przyrody prawem chroniony" oraz drewniany płotek dookoła dodają mu powagi. Dąb ma 670 lat, 35 m wysokości i ponad 830 cm w obwodzie. Pod względem wieku i rozmiarów mogą się z nim równać tylko najpotężniejsze pomnikowe dęby z Rogalina czy Puszczy Białowieskiej. Na podstawie tekstu zamieszczonego powyżej, rozwiąż zadania 1- 3. ZADANIE 1 Oblicz, w którym wieku został posadzony dąb Władek? Wiek zapisz za pomocą znaków rzymskich. ……………………………………………………….…………………………………………………… ZADANIE 2 Na cześć, którego króla Polski dąb został nazwany Władysławem? A. B. C. D. Władysława Jagiełły. Władysława Łokietka. Władysława Warneńczyka. Władysława Wazy. ZADANIE 3 Obwód dębu to ponad: A. B. C. D. 830mm 8,3dm 8,3m 83m ZADANIE 4 Mały kotek Filemon wdrapał się na to olbrzymie drzewo i zaplątał w gałęziach. Pan Adam ustawił drabinę jak na rysunku i wszedł na drzewo po Filemona. Oblicz, jaką długość ma ta drabina. ZADANIE 5 Pomnik przyrody jest jedną z form ochrony przyrody. Podaj trzy inne formy ochrony przyrody. 1. ……………………... 2. ……………………... 3. ……………………... ZADANIE 6 Niedaleko Karczmisk jest las, do którego Ania poszła na grzyby. Dziewczynka znalazła 60 grzybów. Połowa z nich to maślaki, 1/5 - koźlaki, 1/6 - borowiki, a reszta - podgrzybki. Oblicz, ile podgrzybków znalazła Ania. 44 KARTA PRACY UCZNIA KLASY 6 TEMAT: Recycling helps protect natural environment! opracowanie: Magdalena Bolibok, Ewa Cichorzewska 1. Complete the text with words from the box. reduce recycled recycling program materials garbage Many (1)………….. we use every day can be reused and (2)………... .You may find new ways to (3)……………… how much (4) ……………. you throw away. Maybe you can even start a (5)..………………. in your school or community! 2. Write names of the materials. Materials used for production of: 1. books, notebooks - __p_r 2. knives, spoons - _ _ e_ l 3. jackets wallets - l _ _ t _ e_ 4. windows, vases - _l _s _ 5. cars, scissors - _e_a_ 6. scarves, shirts - c__t_n 45 3. There are many things that can be recycled. Give examples of environmental friendly and unfriendly things you can find in your home and school. Environmental friendly 46 Environmental unfriendly KARTA PRACY UCZNIA KLASY 2 TEMAT: Animals. opracowanie: Anna Kuraś-Jargiło ZADANIE 1 CUT AND MATCH. It can fly. It can jump. It can walk. It can swim. It can run. It can swing. 47 ZADANIE 2 ANIMALS CROSSWORD 48 KARTA PRACY UCZNIA KLASY 3 TEMAT: Healthy or unhealthy? opracowanie: Anna Kuraś-Jargiło ZADANIE 1 WRITE CUT AND MATCH. Make two groups A) healthy food B) unhealthy food. t_ _ _ _ _ _ _ p_ _ _ s_ _ _ _ _ _ _ c_ _ _ _ _ _ c_ _ _ _ _ b_ _ _ _ _ _ 49 ZADANIE 2 FOOD CROSSWORD 50 KARTA PRACY UCZNIA KLASY 3 TEMAT: The weather opracowanie: Anna Kuraś-Jargiło ZADANIE 1 CUT AND MATCH. Talk about your favourite weather. It’s windy. It’s rainy. It’s sunny. It’s cloudy. 51 KARTA PRACY UCZNIA szkolny chór Kasjopea TEMAT: Pieśń słoneczna albo pochwały stworzeń. opracowanie: Alicja Grzeszczyk, Janusz Woźniak „Pieśń słoneczna” to najbardziej znany utwór św. Franciszka. Według informacji Tomasza z Celano zawartych w jego drugim Życiorysie utwór powstał, kiedy Franciszek osłabiony i znękany cierpieniami otrzymał pewnej nocy od Pana obietnicę życia wiecznego. Doznał wtedy tak wielkiej radości, że ułożył pieśń pochwalną, w której wezwał stworzenia do wysławiania Stwórcy. ZADANIE 1 Przeczytaj tekst utworu. Który z wymienionych instrumentów wzmocniłby znaczenie wyszczególnionych w tekście wyrazów? Flet prosty, talerze, bęben, trójkąt, gwizdek, dzwonki chromatyczne, kij deszczowy, tamburyn, trąbka, chimesy (dzwonki rurkowe), tutti (wszystkie instrumenty razem) Niech wielbi Cię braciszek słońce ................................. Co daje nam dzień i noc. Codziennie śle promienne gońce ................................... Wychwala Twoją Boską moc ........................................ ref.: Wsławiony bądź o Panie mój ................................ We wszystkim co stworzyłeś nam ................................. Niech wielbią Cię pogody, słoty .................................... Niech wielbi Cię huragan burz ...................................... Niech wielbi Cię poranek złoty ...................................... Wśród słońca woni lilii róż ............................................ Niech wielbią Cię płynące rzeki .................................... Jeziora, morza, cichy staw ............................................. Niech wielbi Cię kraj ziem dalekich .............................. Zwierzęta, ryby, zieleń traw. Niech wielbią Cię skrzydlate ptaki ................................ To bracia, siostry, dar Twych rąk. Niech wielbią Cię kwiatuszki: Maki, rumianek, mięta z pól i łąk .................................. ZADANIE 2 Na podstawie tekstu wypisz, kogo święty Franciszek miał za „braciszków” ..................................................................................................................................................................... …………………......................................................................................................................................... 52 ZADANIE 3 W tytule utworu występuje słowo „pieśń” - kto według Ciebie powinien tę pieśń śpiewać? ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ZADANIE 4 Tekst jest radosny czy smutny? Wyjaśnij dlaczego. ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ZADANIE 5 Czy ten tekst można namalować? Co przedstawiałby rysunek? ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ZADANIE 6 Jaki byłby świat, gdyby wszyscy i wszystko wielbiło Boga? ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ZADANIE 7 Nauka tekstu pieśni na pamięć. Nauka tekstu wiersza lub piosenki na pamięć bywa bardzo często czynnością, z którą uczniowie muszą sobie sami poradzić. Nie dostają podpowiedzi, co do metody, jaką można przyspieszyć i usprawnić cały proces. Spróbuj opanować słowa pieśni, używając elementów techniki zwanej wizualizacją. Oto kolejne czynności, które możesz wykonać: Przeczytaj cały wiersz. Zaznacz w nim słowa niezrozumiałe. Wyszukaj ich znaczenie w „Słowniku języka polskiego” lub „Słowniku wyrazów obcych”. Jeśli rozumiesz już wszystkie słowa w wierszu, przyszła pora na zaangażowanie w naukę każdej zwrotki jak największej ilości zmysłów. Przygotuj kolorowe flamastry, kredki w przynajmniej pięciu kolorach. Przeczytaj pierwszą linijkę pierwszej zwrotki pieśni. „Niech wielbi Cię braciszek słońce”. Wyobraź sobie, jak wygląda sytuacja opisana tymi słowami. Poczuj, jakie zapachy w tym czasie unoszą się, usłysz dźwięki, które się wtedy rozlegają. Określ kolory, którymi namalujesz scenkę. Spróbuj określić swój stosunek emocjonalny do wyobrażonej sceny. Nie może być on obojętny. Narysuj całą scenę w miejscu nad pierwszą linią, używając czytelnych dla siebie symboli. Byłoby wskazane, aby nad każdym wyrazem – zwrotem pojawił się symbol graficzny. Przykłady: Nad słowem „Niech” wyciągnięta żółta ręka z czerwonym pierścieniem na palcu. Nad zwrotem „wielbi Cię” – postać z wyciągniętymi w górę rękami. Nad wyrazem „braciszek” – postać w brązowym, mnisim habicie (z dziurą?). Nad wyrazem „słońce” – narysuj słońce, ale w sposób oryginalny, taki, który utkwi Ci w pamięci. Powtórz zabieg z kolejnymi wersami pieśni. Przeczytaj całą pieśń, próbując jednocześnie zapamiętywać obrazki umieszczone nad wyrazami, zwrotami. Popraw miejsca, które wydają Ci się mało pomysłowe, do których wymyśliłeś lepsze ilustracje. Przystąp do nauki na pamięć. Czytaj po jednej zwrotce, starając się pamiętać słowa, ale mocniej skup się na „rysuneczkach”. Powtarzaj słowa i wyobrażaj sobie sceny przedstawione obrazkami. Łącz ze sobą wrażenia pochodzące od różnych zmysłów oraz słowa. Kolejno postępuj tak z każdą zwrotką. W tej wersji pieśni są tylko cztery. Jeśli masz trudność z zapamiętywaniem tak opracowanego tekstu – popraw obrazki na śmieszniejsze, bardziej wyraziste, zaskakujące. A może zrób sobie przerwę? Odpocznij kilka minut. Zacznij pracę od miejsca, do którego udało Ci się dojść. Powodzenia. 53 Pieśń słoneczna 1. Niech wielbi Cię braciszek słońce, co daje nam i dzień i noc, codziennie śle promienne gońce, wychwala Twoją Boską moc. Ref: Wsławiony bądź, o Panie mój, we wszystkim, co stworzyłeś nam. 2. Niech wielbią Cię pogody, słoty, niech wielbi Cię huragan burz, niech wielbi Cię poranek złoty wśród słońca, woni lilii, róż. 54 3. Niech wielbią Cię płynące rzeki, jeziora, morza, cichy staw. Niech wielbi Cię kraj ziem dalekich, zwierzęta, ryby, zieleń traw. 4. Niech wielbią Cię skrzydlate ptaki to bracia, siostry - dar Twych rąk. Niech wielbią Cię kwiatuszki maki, rumianek, mięta z pól i łąk. 55 KARTA PRACY UCZNIA KLASY 4 Blok tematyczny: Rysunek prosty jak znak. opracowanie: Elżbieta Soczyńska 1. Przygotuj: blok techniczny, flamastry, linijkę, cyrkiel, ołówek, klej, nożyczki. 2. Zaprojektuj znak plastyczny jedno lub wieloelementowy na formacie A5 uwzględniający edukację ekologiczną związaną z naszą szkołą lub najbliższym otoczeniem czy dzielnicą. TU WKLEJ GOTOWY PROJEKT ZNACZKA 56 KARTA PRACY UCZNIA KLASY 4 Blok tematyczny: Projekt kartki pocztowej, druk wypukły. opracowanie: Elżbieta Soczyńska 1. Przygotuj: blok techniczny A4, przekrojony na pół duży ziemniak, nożyk do jarzyn, farby plakatowe, tackę styropianową, pędzel. 2. Wytnij nożykiem na płaskiej powierzchni ziemniaka kształt rośliny lub ptaka z najbliższego Twojego otoczenia. Zastosuj w swojej kompozycji jeden lub dwa elementy. Gotowy stempel pokryj gęstą farbą a następnie wykonaj odbitki na kartonie. Możesz wykonać jedną odbitkę lub powtórzyć ją wiele razy tworząc kompozycję rytmiczną. TU PRZEDSTAW SWOJE PROJEKTY 57 KARTA PRACY UCZNIA KLASY 4 Blok tematyczny: Żyj zdrowo. Projekt plakatu. opracowanie: Elżbieta Soczyńska 1. Przygotuj: ołówek HB, brystol A2, farby plakatowe, pędzle, paletę, naczynie na wodę. 2. Namaluj sam/-a lub z koleżanką czy kolegą plakat wyrażający umiłowanie otaczającego krajobrazu wokół naszej szkoły. Przy projektowaniu wykorzystaj trzy, cztery elementy. TU WYKONAJ WSTĘPNE PROJEKTY OŁÓWKIEM 58 KARTA PRACY UCZNIA KLASY 5 Blok tematyczny: Kompozycje otwarte i zamknięte. opracowanie: Elżbieta Soczyńska 1. Przygotuj: styropian o wymiarach 40 cm x 40 cm, wykałaczki (jedno opakowanie), papier kolorowy, nożyczki, klej. 2. Stwórz przestrzenny projekt rabaty w kompozycji otwartej lub zamkniętej wykorzystując papier kolorowy i patyczki. Pracę możesz wykonać sam lub w grupie. W ZAZNACZONYM PROSTOKĄCIE WYKONAJ POMOCNICZY PROJEKT 59 KARTA PRACY UCZNIA KLASY 6 Blok tematyczny: Perspektywa malarska i linearna. opracowanie: Elżbieta Soczyńska 1. Przygotuj: flamastry o różnej grubości mazaka. 2. Przy pomocy flamastrów zaprojektuj kolorystykę fasady naszej szkoły stosując zasady perspektywy malarskiej i linearnej. NA TYM ZDJĘCIU WYKONAJ PROJEKT 60 KARTA PRACY UCZNIA KLASY 6 TEMAT: Wyszukiwanie informacji w Internecie. opracowanie: Tomasz Dunaj, Tomasz Fijołek, Elżbieta Krzowska 1. Korzystając z wyszukiwarki internetowej wyjaśnij krótko znaczenie następujących pojęć: recykling ................................................................................................................................ ............................................................................................................................................... tworzywa biodegradowalne ................................................................................................... ............................................................................................................................................... sortowanie odpadów.............................................................................................................. ............................................................................................................................................... unieszkodliwianie odpadów ................................................................................................... ............................................................................................................................................... 2. Na wykresie kołowym zaznacz procentową zawartość odpadków w koszu na śmieci. Uwzględnij i podpisz grupy: papier i karton, szkło, tworzywa sztuczne, tekstylia, metale i odpadki organiczne. Możesz dodać inne grupy. papier i karton …… % 61 3. Na różnych opakowaniach możemy spotkać piktogramy umieszczone w poniższej tabeli. Wyjaśnij ich znaczenie: Piktogram Znaczenie piktogramu 4. Korzystając z wyszukiwarki internetowej znajdź informacje o dwóch firmach lub zakładach zajmujących się ekologią w okolicach naszej szkoły i naszym mieście. Czym dokładnie się zajmują? a) …………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………... b) …………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………... 5. Czy wiesz jak dba się o ekologię w twojej szkole? Zapisz odpowiedź. ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………... 62 KARTA PRACY UCZNIA TEMAT: Dbamy o środowisko naturalne. opracowanie: Katarzyna Błaszczak ZADANIE 1 Z rozsypanych liter dowiesz się, jak nazywa się narysowany przyjaciel środowiska naturalnego. Pokoloruj go. D6 3 E To jest …………………………………………………………… O 7 1 E K L4 1 8 K 2 U 5 ZADANIE 2 Zaprojektuj i wyklej domek z przyniesionych przez siebie darów natury: suszone rośliny, nasiona, pestki. 63 ZADANIE 3 Wypisz 3 pomysły, w jaki sposób możesz przyczynić się do dbania o przyrodę. ………………………………………………………………………………………………….………… …………………………………………..……………………………………………………...………… ………………………………………………………………………………………………...………….. ………………………………………………………………………………………………………….… ...………………………………………………………………………………..………………………… …………………………………………………………………………………………………...……….. ZADANIE 4 Odczytaj zdanie i zapisz je. DBAMYOPRZYRODĘIOSWOJEZDROWIE ..…………………………………………………………...……………………………………………… ………………………………..………………………………….……………………………………….. ZADANIE 5 Wymyśl i zapisz hasło ekologiczne. ………………………………………………………………………………………………….......…..… ……………………………………………………………………………….…………..……………..… ………………………………………………………………………………….......…………………..… ………………………………………………………………………………………………………….… ……………………………………………………………………………………………………………. 64 KARTA PRACY UCZNIA TEMAT: Drzewa przyjaciółmi człowieka. opracowanie: Renata Adrianek ZADANIE 1 Liść o dowolnym kształcie połóż na ławce siateczką naczyń do góry. Przykryj go białą kartką xero. Następnie wyczuwalny kształt liścia potrzyj kredką świecową (wybierz jeden z kolorów jesieni – żółty, czerwony, brązowy, pomarańczowy, zielony). Na krawędziach liścia i na łodyżce przyciśnij kredkę mocniej, aby uwidocznić cały kształt. Tak wykonany liść starannie wytnij i naklej na kartkę w innym kolorze. Wykonaną pracę naklej poniżej i podpisz z jakiego drzewa pochodzi liść. To jest liść……………………………………………………………………………………...………… 65 ZADANIE 2 Ułóż hasło z rozsypanki wyrazowej. lasy to papier ratujesz! i Oszczędzaj Makulaturę - przez …………………………………………………………………………………………...……………….. ZADANIE 3 Uzupełnij zdanie wyrazami podanymi w nawiasie: Chrońmy …………………. i lasy - są one ………………………… świata, schronieniem i ………………………….. dla wielu ……………………………, źródłem wielu cennych ……………………………… . (surowców, płucami, drzewa, pokarmem, zwierząt) ZADANIE 4 Zastanów się, do czego (ludziom, zwierzętom) są potrzebne drzewa? Jakie funkcje oprócz produkcji tlenu spełniają? Poniżej wykonaj drzewo (wydzieranka z kolorowego papieru) i umieść na nim swoje odpowiedzi. ZADANIE 5 Wypisz po 3 nazwy znanych ci drzew liściastych i iglastych. Drzewa liściaste to: …………………………………………………………………………………………….……….……... Drzewa iglaste to: …………………………………………………………………………………………………….……… 66 Fot. do kart 1. D. Nowakowska-Bartłomiejczyk – Lasek Traugutta 2. K. Mikos – Czwartaków 11 3. R. Billewicz – Szkoła od Skarpy JPII 4. R. Billewicz – Szkoła od strony północno-wschodniej 5. R. Billewicz – Fronton - zbliżenie 6. D. Gał – Aleja do szkoły w perspektywie 7. M. Szalast – Lasek Traugutta 8. A. Wacińska – Szkoła za krzyżem – cały fronton 9. I. Biłat – Pomnik katyński 10. J. Wójcik, B. Lenart – Zaułek św. Franciszka 11. J. Wójcik, B. Lenart – Matka Boska Różańcowa 12. J. Wójcik, B. Lenart – Szkoła od strony ogrodu 75-lecia 13. J. Dobrowolska, E. Tyrawska - Fronton od zachodu - zbliżenie 14. J. Dobrowolska, E. Tyrawska – Budka lęgowa na drzewie 15. J. Dobrowolska, E. Tyrawska – Tulipany 16. J. Dobrowolska, E. Tyrawska – Aleja do szkoły 17. J. Dobrowolska, E. Tyrawska – Fronton przed szkołą 18. M. Gołota – Szkoła przez sosny 19. M. Brodowska – Ogród 75-lecia wiosną 20. M. Brodowska – Szkoła od strony wschodniej 21. M.Bolibok, E. Cichorzewska – Szkoła od północy 22. A. Kuraś-Jargiło – Szkoła od strony ogrodu 75-lecia 23. A. Kuraś-Jargiło – Ogród 75-lecia od północy 24. A. Kuraś-Jargiło – Ogród 75-lecia od wschodu 25. A. Grzeszczyk, J. Woźniak – Św. Franciszek wiosną 26. E. Soczyńska – Kamień JPII – zbliżenie 27. E. Soczyńska – Ogród 75-lecia z góry 28. E. Soczyńska – Budki lęgowe na drzewach 29. E. Soczyńska – Szkoła za krzyżem 30. E. Soczyńska – Aleja poziom zbliżenie szkoły z Laskiem Traugutta 31. T. Dunaj, T. Fijołek, E. Krzowska – Fronton od zachodu - zbliżenie 32. K. Błaszczak – Aleja, szkoła i karmnik 33. R. Adrianek – Fronton od zachodu 67 Ciemniej. Pagóry, zagaje, podłęża nie sypią się wiankami na oczy. Ciemniej. Z nieb czeluści otwartej na ścieżaj biegną ciche niedźwiedzie nocy. 68 Nad ulicami, rzędem czarne, kosmate, będą się tarzać po domach do chwili gdy księżyc wybuchnie zza chmur, jak krater, świat ku światłu przechyli. […] Pejzaż: Wieniawa z księżycem /J. Czechowicz, Wieniawa/