analiza kosztów i korzyści w kontekście ochrony lasów

ANALIZA KOSZTÓW I KORZYŚCI W KONTEKŚCIE OCHRONY LASÓW
KONTEKŚCIE OCHRONY LASÓW
Agnieszka Markowska
Seminarium Polforex 11 marca 2011
Seminarium Polforex, 11 marca 2011
Plan prezentacji
Plan prezentacji
1.
2.
3.
4
4.
5.
6
6.
7.
8.
Co to jest AKK?
AKK a zrównoważony rozwój
y
j
Kiedy zalecana jest AKK?
Zalety i wady
Zalety i wady
Etapy
Dyskontowanie
Wskaźniki
Przykład dla lasów
kł d dl l ó
Co to jest społeczno‐ekonomiczna analiza kosztów i korzyści?
kosztów i korzyści?





Porównuje pełne koszty społeczno‐ekonomiczne z korzyściami i formułuje zalecenia
Uwzględnia nie tylko kategorie finansowe, ale również inne, trudno mierzalne
Cel: maksymalizacja dobrobytu społecznego
Promocja takich działań, aby przynajmniej jedna osoba j
, yp y j
jj
skorzystała i nikt nie stracił
Promocja zrównoważonego rozwoju
j
g
j
Zrównoważony rozwój
Zrównoważony rozwój
Kapitał ekologiczny
Kapitał społeczny
Kapitał ekonomiczny
Kiedy zalecana jest AKK?
Kiedy zalecana jest AKK?
Charakterystyka projektu
Efektywność ekonomiczna
Tak
Wykonalność Tak
finansowa
Nie
Projekt powinien być Projekt nie powinien być zrealizowany; zapewni to zrealizowany, ale rynek może rynek
doprowadzić do jego
doprowadzić do jego wdrożenia; potrzebna jest ingerencja
Nie
Projekt powinien być Projekt nie powinien być zrealizowany, ale sam zrealizowany; sam rynek nie rynek nie jest w stanie dopuści do jego wdrożenia
tego zapewnić; potrzebna jest ingerencja (np
jest ingerencja (np. subwencja)
Zalety i wady AKK
Zalety i wady AKK
Zaletyy
Wadyy
Przejrzystość w procesie wydawania środków Przeprowadzenie pełnej AKK jest publicznych
bli
h
k t
kosztowne
Pomoc przy podejmowaniu decyzji odnośnie Wymaga wiedzy eksperckiej
projektów
Pomoc przy określeniu stopnia dofinansowania AKK nie powinna być traktowana jako projektu ze środków publicznych
projektu ze środków publicznych
ostateczna wyrocznia
ostateczna wyrocznia
Nadanie struktury procesowi decyzyjnemu, Wyniki mogą być różne przy przyjęciu racjonalizacja decyzji i stworzenie wspólnych
racjonalizacja decyzji i stworzenie wspólnych różnych założeń; szczególnie
różnych założeń; szczególnie kryteriów do oceny różnych projektów
kontrowersyjna jest wycena korzyści
Etapy AKK
Etapy AKK
Faza 1
Faza 2
Ustalenie Ustalenie
wariantów projektu
i zasięgu analizy
Inwentary‐
zacja efektów
Faza 3
Wycena W
efektów
Dyskontowanie
Faza 4
Wskaźniki
Efekty dystrybucyjne
Analiza wrażliwości
Faza 5 Rekomen‐
R
k
dacje
Dyskontowanie (1)
Dyskontowanie (1)


Preferencja czasowa
Spodziewany wzrost dochodu
r = ρ + µ g
=ρ+µg
r ‐ społeczna stopa dyskontowa, ρ stopa preferencji c asowej µ elastyczności krańcowej użyteczności czasowej, µ ‐
elastyc ności krańcowej użytec ności
konsumpcji, g wskaźnik wzrostu gospodarczego  W praktyce stosuje się realną stopę zwrotu z k
l
długoletnich obligacji skarbowych
 Najczęściej zalecane stopy dyskontowe to 3‐5%
Dyskontowanie (2)
Dyskontowanie (2)
Wskaźniki AKK
Wskaźniki AKK
Wskaźnik
Metoda wyliczenia
Projekt efektywny ekonomicznie jeżeli
(E)NPV,
(E)NPV, Różnica pomiędzy
Różnica pomiędzy wartość zdyskontowanymi korzyściami a obecna netto
obecna netto
kosztami
ERR, IRR, Wyliczana automatycznie w wewnętrzna t
programach komputerowych
hk
t
h
(E)NPV > 0
(E)NPV > 0
ERR/IRR > r
stopa zwrotu
B/C
Stosunek zdyskontowanych korzyści do kosztów
B/C > 1
Przykład dla lasów etapy (1)
Przykład dla lasów, etapy (1)
Ustalenie wariantów
i zasięgu analizy
l
• Wariant zerowy: status quo ‐
wycinka drewna i myślistwo
y y
• Wariant alternatywny: ośrodek edukacyjny z przewodnikami, muzeum i kawiarnią
• Zasięg ogólnopolski
ęg g
p
Przykład dla lasów etapy (2)
Przykład dla lasów, etapy (2)
• Dla wariantu zerowego koszty eksploatacyjne (głównie maszyny) i
eksploatacyjne (głównie maszyny) i zatrudnienia; korzyści to dochody ze sprzedaży drewna, rekreacja dla myśliwych
śli
h
I
Inwentaryzacja t
j
efektów
• Ośrodek edukacyjny: koszty inwestycyjne, eksploatacyjne i koszty zatrudnienia;
eksploatacyjne i koszty zatrudnienia; korzyści ze zwiększonej atrakcyjności turystycznej i korzyści pozaużytkowe
związane z ochroną przyrody
i
h
d
Przykład dla lasów etapy (3)
Przykład dla lasów, etapy (3)
Wycena y
efektów, dyskontowanie
y
• Status quo: koszty eksploatacyjne i drewno wg cen
eksploatacyjne i drewno wg cen rynkowych, korzyści dla y
y
wpłaty do kółek p y
myśliwych ‐
łowieckich
• Ośrodek edukacyjny: korzyści rekreacyjne i pozaużytkowe na podstawie badania CE (transfer k
korzyści)
ś i)
Przykład dla lasów etapy (4)
Przykład dla lasów, etapy (4)
Wskaźniki
(
(stopa dyskontowa 5%)
Opcja
Wyniki
Rezerwat
Koszty
10,04 mln zł
Korzyści
y
12,42 mlnzł
12,42 mlnzł
ENPV
2,38 mln zł
Status quo
IRR
14%
B/C
Koszty
1,24
2,94 mln zł
Korzyści
3,23 mln zł
ENPV
0,29 mln zł
IRR
0 07%
0,07%
B/C
1,10
Przykład dla lasów etapy (5)
Przykład dla lasów, etapy (5)
Efekty Efekty
dystrybucyjne
• Lasy Państwowe stracą źródło dochodu związane ze sprzedażą drewna Ta utrata
związane ze sprzedażą drewna. Ta utrata dochodu będzie zrekompensowana z nadwyżką korzyściami rekreacyjnymi. Strata LP może być p
ją ą
ą
zrekompensowana subwencją rządową.
• Lokalne koło łowieckie straci klientów na korzyść sąsiednich stowarzyszeń.
a gospoda st a o e osta ą y up o e
• Dwa gospodarstwa rolne zostaną wykupione ‐
straty natury psychologicznej.
• Żaden z leśników nie straci pracy ‐ brak wpływu na lokalne zatrudnienie.
Przykład dla lasów etapy (6)
Przykład dla lasów, etapy (6)
Analiza wrażliwości (stopa dyskontowa
dyskontowa 8%)
Opcja
Wyniki
Rezerwat
Koszty
7,85 mln zł
Korzyści
y
8,68 mln zł
8,68 mln
ENPV
0,83 mln zł
Status quo
IRR
14%
B/C
Koszty
1,11
2,05 mln zł
K
Korzyści
ś i
2,36 mln zł
ENPV
0,32 mln zł
IRR
0 07%
0,07%
B/C
1,16
Przykład dla lasów etapy (7)
Przykład dla lasów, etapy (7)
Rekomendacje
• Ośrodek edukacyjny przyczyni się do wzrostu dobrobytu społecznego
• Korzyści netto w wyniku wdrożenia projektu: ponad 2 mln zł przy r=5%
j kt
d2 l ł
5%
• Ogólne rekomendacje znajdują potwierdzenie przy stopie 8% choć
potwierdzenie przy stopie 8%, choć w tym przypadku korzyści wynoszą tylko około 500 tysięcy złotych
y
y ę y
y
Dziękuję za uwagę!
[email protected]