Sa vz. 58 - Ja w sieci - Start

Ja w sieci
Sa vz. 58
Autor: Administrator
19.02.2011.
Armia Czechosłowacji zamiast wprowadzenia standardowego radzieckiego karabinka Kałasznikowa
pokusiła się na opracowanie własnej konstrukcji na amunicję pośrednią 7,62x39mm wz.43. Zadania tego
podjął się zespół konstruktorów pod kierunkiem inż. Jiri Cermaka (oraz m.in. inż. Bohusław Novotny, kpt.
Jiri Sulc) i w 1956 roku w ramach programu "Koste" zobowiązał się do opracowania w ciągu 2,5 roku
broni na radziecką amunicję pośrednią wz. 43. Projektowana broń, pomimo że miała posiadać wszelkie
cechy karabinka automatycznego otrzymała miano "samopal", czyli po czesku pistolet maszynowy.
Pierwszy prototyp nowej broni (o nazwie Sa-56) powstał jeszcze w 1956 roku. Nie spełniał on jednak
wymagań technicznych szczególnie w stosunku do masy zakładanej na maksymalnym poziomie 2,7 kg
(bez magazynka) wobec uzyskanych w nim 3,5kg. Wkrótce powstała ulepszona wersja SaP-58 ("samopalpuska", czyli pistolet maszynowy- karabin) z wymiennym 30 nabojowym magazynkiem. Sam magazynek
otrzymał dodatkową możliwość uzupełniania amunicji bez jego odłączania z 10 nabojowych łódek
karabinka SKS. Masa SaP-58 bez magazynka w dalszym ciągu przekraczała zakładaną i wynosiła 3kg. W
następstwie postępujących prób i testów (m.in. w ZSRR) powstała ostateczna przyjęta do uzbrojenia
wersja. Co ciekawe dalej nie spełniała ona warunków wagowych. Karabinek bez magazynka ważył 2,9kg.
Konstruktorzy obeszli ten problem wskazując, że broń o wymaganej masie z pustym stalowym
magazynkiem ważyłaby 3,05kg (2,7+0,35kg magazynek), czyli tyle samo co SaP-58 z magazynkiem ze
stopów lekkich (2,9+0,15kg). Armia zgodziła się na takie odstępstwo, tym bardziej że nowy karabinek
pod względem proporcji wagi i wymiarów do porównywalnych konstrukcji zagranicznych stawiał wyrób
czechosłowacki wśród ścisłej światowej czołówki. W 1958 roku podjęto decyzję o przyjęciu karabinka pod
nazwą Sa-58 do uzbrojenia armii Czechosłowacji w trzech podstawowych wersjach: vz.58P (z kolbą
stałą), vz.58V (ze składaną kolbą metalową) oraz vz.58Pi (z możliwością montażu celownika
noktowizyjnego, stożkowym tłumikiem płomieni i dwójnogiem).
Karabinek V.Z 58 z rozłożoną kolbą
Karabinek vz.58 działa na zasadzie wykorzystania części gazów prochowych odprowadzanych w czasie
wystrzału przez otwór w lufie do znajdującej się nad nią komory i następnie rury gazowej. Ciśnienie
gazów prochowych jest przenoszone poprzez suwadło na tłok gazowy. W odróżnieniu od kbk AK tłoczysko
tłoka gazowego nie zostało połączone na stałe z suwadłem, lecz stanowi odrębny element z krótką
sprężyną powrotną co pozwala na jego krótki bo wynoszący 19mm ruch wstecz, po którym sprężyna
przesuwa go z powrotem w poprzednie położenia. Konstruktorzy wybrali takie rozwiązanie by umożliwić
doładowywanie nabojów od góry komory zamkowej z łódki magazynka przy cofniętym suwadle. W
suwadle osadzony został zamek, który w chwili strzału pozostaje w przednim położeniu połączony z
komorą zamkową za pomocą rygla wahliwego obracającego się w płaszczyźnie pionowej. W momencie,
gdy lufę opuści pocisk, spadające w lufie ciśnienie gazów wywiera za pośrednictwem tłoka gazowego taki
nacisk na suwadło, by rygiel zaczął wychodzić z zaczepów komory nabojowej i chował się w gniazdo
wyfrezowane w zamku i suwadle. W trakcie odrzucania tego trzyczęściowego zespołu w tył zamek
wyciąga łuskę z komory nabojowej, a ta po uderzeniu w wyrzutnik w komorze zamkowej usuwana jest na
zewnątrz. Pod wpływem ściśniętej wcześniej sprężyny zespół przesuwając się w kierunku powrotnym
wrzuca kolejny nabój z magazynka do komory nabojowej, a rygiel opada w otwory komory zamkowej
powodując zamknięcie lufy przez zamek. Po wykonaniu ostatniego strzału suwadło z zamkiem zatrzymują
się w tylnym położeniu. Komora zamkowa osłania ją tylko w połowie, więc cofnięty zespół ruchomy
odsłania jej wnętrze umożliwiając doładowanie broni z łódkowego magazynka SKS w specjalne gniazdo
komory zamkowej. Po doładowaniu łódki lub typowego magazynka 30 nabojowego (pomimo
podobieństwa nie są one wymienne z kbk AK) wystarczy nacisnąć przycisk w dolnej części komory (tuż za
magazynkiem) by suwadło wraz z zamkiem powróciło do swego przedniego położenia. Karabinek
wyposażony został w bijnikowy mechanizm uderzeniowy o ruchu postępowym wyposażony w sprężynę
uderzeniową.
Komora zamkowa została wykonana obróbką skrawaniem, natomiast jej pokrywa tłoczona jest z blach
stalowej. Lufa posiada 4 bruzdy prawoskrętne o skoku 240mm. Sama lufa jak i tłok gazowy, komora
gazowa i zamek dla zwiększenia trwałości na działanie gazów i osadów prochowych są chromowane.
Pierwsze serie Sa-58 były wyposażone w drewnianą kolbę, chwyt pistoletowy czy nakładkę komory
gazowej. Później elementy te wykonywano z tworzyw sztucznych. Metalowa kolba w wersji vz.58V jest
http://jawsieci.cba.pl
Kreator PDF
Utworzono 7 March, 2017, 05:33
Ja w sieci
składana na prawą stronę komory zamkowej, gdzie także umieszczono bezpiecznik i przełącznik rodzajów
ognia. Karabinek posiada mechaniczne regulowane przyrządy celownicze w postaci muszki i otwartej
szczerbinki wyskalowanej do 800m (co 100m).
Należy zaznaczyć, iż już w latach 60-tych powstały koncepcje i prototypy dostosowania vz.58 do
natowskiej karabinowej amunicji 7,62x51mm i 5,56x45mm, jednak nie zrealizowane w seryjnej
produkcji. Także współcześnie firmy czeskie, m.in. VTUVM ze Slavcina czy praska Coliber proponują nowe
wersje broni wyposażone w specjalistyczny osprzęt: granatnik podwieszany, laserowy wskaźnik celu,
celownikiem-wzmacniaczem światła czy tłumikiem dźwięku czy wersje parasnajperskie jak i używające
9mm amunicji Parabellum pm na bazie Sa-58. Propozycje te nie są realizowane.
Sa vz. 58 P
Karabinek vz.58 jest równie niezawodny co jego radziecki odpowiednik kbk AK.
Większa podatność na zabrudzenia może wynikać z zastosowania niepełnej pokrywy zamkowej. Przy
podobnych do Kałasznikowa wymiarów posiada mniejszą wagę, co wpływa na odrzut a tym samym na
celność prowadzonego ognia. Za główną wadę broni specjaliści i użytkownicy broni uważają możliwość
złożenia broni bez rygla, co może spowodować uszkodzenie karabinki i obrażenia strzelca. Sa-58 był
produkowany do 1984 roku w zakładach w Uherskym Brodzie w liczbie ok. 920 tysięcy egzemplarzy.
Karabinek w swoim czasie był eksportowany do kilku krajów: Kuby, Somalii, Mozambiku i Tanzanii.
Aktualnie stanowi (i nic nie wskazuje na to by miało się to zmienić) podstawowe indywidualne
wyposażenie żołnierzy armii czeskiej i słowackiej.
Dane taktyczno-techniczne:
- masa z magazynkiem(z pociskami): 3,1kg (3,6kg);
- długość broni: 820/635mm;
- długość lufy: 390mm;
- długość linii celowniczej: 356mm;
- szybkostrzelność teoretyczna: 800 strz./min;
- prędkość początkowa pocisku: 705m/s
http://jawsieci.cba.pl
Kreator PDF
Utworzono 7 March, 2017, 05:33