Raport z ewaluacji (plik w formacie PDF) - BIP
Transkrypt
Raport z ewaluacji (plik w formacie PDF) - BIP
Nadzór pedagogiczny System Ewaluacji Oświaty RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ: Procesy Środowisko Szkoła Podstawowa nr 7 Koszalin Zachodniopomorski Kurator Oświaty Kuratorium Oświaty w Szczecinie Przebieg ewaluacji: Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w szkole (lub placówce) przez wizytatorów do spraw ewaluacji. Raport z ewaluacji problemowej dotyczy jednego z przedstawionych poniżej obszarów. Ewaluacja polega na zbieraniu i analizowaniu informacji: o efektach działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkoły lub placówki (na podstawie danych informujących o wynikach pracy szkoły (lub placówki) odzwierciedlonych w umiejętnościach, zachowaniach, postawach, działaniach uczniów i w osiąganych przez nich rezultatach na różnego rodzaju testach, egzaminach), o procesach zachodzących w szkole lub placówce (na podstawie danych, które informują o procesach i działaniach zachodzących i podejmowanych w szkole (lub placówce), a decydujących o sposobie funkcjonowania, charakterze szkoły (lub placówki) i przede wszystkim prowadzących do pożądanych efektów), o funkcjonowaniu szkoły lub placówki w środowisku lokalnym, w szczególności w zakresie współpracy z rodzicami uczniów (na podstawie danych informujących o sposobie współpracy ze środowiskiem i funkcjonowaniu w środowisku oraz wykorzystaniu tych zasobów w procesie nauczania i uczenia się), o zarządzaniu szkołą lub placówką (na podstawie danych informujących o sposobach zarządzania decydujących o jakości działań podejmowanych w szkole lub placówce). Ewaluacja ma na celu zebranie informacji i ustalenie poziomu spełniania przez szkołę lub placówkę wymagań zawartych w załączniku do Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 października 2009 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego. Szkoła lub placówka może spełniać te wymagania na pięciu poziomach: Poziom E - oznaczający niski stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę. Poziom D - oznaczający podstawowy stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę. Poziom C - oznaczający średni stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę. Poziom B - oznaczający wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę. Poziom A - oznaczający bardzo wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę. Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa nr 7 2 / 30 Opis metodologii: Badanie zostało zrealizowane w dniach 04-03-2013 - 11-03-2013 przez zespół wizytatorów ds. ewaluacji, w skład którego weszli Izabella Karlińska - Ćwięka, Radziwołek-Mikołajczyk Małgorzata. W trakcie ewaluacji w placówce zbierano informacje pochodzące z wielu źródeł - dyrektora, uczących w szkole nauczycieli, innych pracowników, uczniów, rodziców, partnerów szkoły i przedstawicieli samorządu lokalnego. Do gromadzenia danych wykorzystano metody ilościowe (ankiety w wersji elektronicznej i papierowej), jakościowe (wywiady indywidualne, grupowe, obserwację i analizę źródeł zastanych). Zestawienie metod, technik doboru próby i liczby osób, które wzięły udział w badaniach znajduje się w tabeli poniżej. Wywiady grupowe zostały przeprowadzone po realizacji i analizie ankiet, pełniąc wobec nich funkcję wyjaśniającą. Kategoria badanych/źródła danych Dyrektor szkoły Nauczyciele Pracownicy niepedagogiczni Uczniowie Metoda/technika Sposób doboru próby Indywidualny wywiad pogłębiony Ankieta elektroniczna (CAWI) Ankieta elektroniczna (CAWI) "Szkoła, w której pracuję" Wywiad grupowy zogniskowany (FGI) nd Wywiad grupowy zogniskowany (FGI) Ankieta elektroniczna (CAWI) "Moja szkoła" Ankieta elektroniczna (CAWI) "Mój dzień" Wywiad grupowy zogniskowany (FGI) Rodzice Wywiad grupowy zogniskowany (FGI) Ankieta audytoryjna (PAPI) Partnerzy szkoły, przedstawiciele samorządu lokalnego Wywiad grupowy zogniskowany (FGI) Obserwacja zajęć Obserwacja szkoły Analiza danych zastanych Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa nr 7 Wielkość próby/liczba obserwowanych jednostek nd nd Badanie na próbie pełnej nd 36 Nauczyciele zróżnicowani pod względem stażu, nauczanego przedmiotu i pracy w zespołach zadaniowych oraz pedagog szkolny Pracownicy inni niż nauczyciele Badanie na próbie pełnej uczniów klas rok niższych od najstarszych Badanie na próbie pełnej uczniów najstarszych klas Przedstawiciele trzech ostatnich roczników, dobrani losowo Przedstawiciele rady rodziców i rad klasowych, reprezentujący różne roczniki oraz wszyscy chętni Badanie na próbie pełnej rodziców uczniów klas rok niższych od najstarszych Przedstawiciele samorządu lokalnego i instytucji wskazanych przez dyrektora jako partnerzy Klasy trzecie i czwarte (szkoły podstawowe) Na zewnątrz, przed i po lekcjach, podczas przerw, podczas zajęć pozalekcyjnych 8 7 72 76 0 8 33 8 6 nd 3 / 30 Informacja o placówce Nazwa placówki Szkoła Podstawowa nr 7 Patron Im I Armii Wojska Polskiego Typ placówki Szkoła podstawowa Miejscowość Koszalin Ulica Wojska Polskiego Numer 36 Kod pocztowy 75-712 Urząd pocztowy Koszalin Telefon 943480704 Fax Www www.sp7.koszalin.pl Regon 33038790500000 Publiczność publiczna Kategoria uczniów Dzieci lub młodzież Charakter brak specyfiki Uczniowie, wychow., słuchacze 580 Oddziały 25 Nauczyciele pełnozatrudnieni 40 Nauczyciele niepełnozat. (stos.pracy) 7 Nauczyciele niepełnozat._(w etatach) 4 Średnia liczba uczących się w oddziale 23.2 Liczba uczniów przypadających na jednego pełnozatrudnionego nauczyciela 14.5 Województwo ZACHODNIOPOMORSKIE Powiat Koszalin Gmina Koszalin Typ gminy gmina miejska Liczba mieszkańców Wysokość wydatków na oświatę Stopa bezrobocia Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa nr 7 4 / 30 Wprowadzenie: obraz placówki Raport, do którego lektury Państwa zapraszamy, dotyczy ewaluacji zewnętrznej problemowej w obszarach Procesy i Środowisko, przeprowadzonej w Szkole Podstawowej Nr 7 im. I Armii Wojska Polskiego w Koszalinie. Poniżej znajdą Państwo najważniejsze, wynikające z badań informacje o szkole. Wszystkie dane zawarte w poniższym tekście znajdują potwierdzenie w wynikach przeprowadzonych badań. Budynek szkolny położony jest w pięknym, przyjaznym otoczeniu. W roku szkolnym 2012/2013 przeprowadzona została termomodernizacja (budynek ocieplono, wymieniono wszystkie okna oraz przebudowano wejścia do szkoły). Dzięki tym zabiegom szkoła uzyskała piękną kolorową i nowoczesną elewację. Na terenie szkoły znajduje się plac zabaw wybudowany w ramach rządowego programu „Radosna szkoła”, nowoczesne wielofunkcyjne boisko oraz z bieżnia i skocznia lekkoatletyczna. Baza szkoły zapewnia realizację podstawy programowej oraz rozwój zainteresowań uczniów. W szkole zatrudniona jest w pełni wykwalifikowana kadra nauczycieli. Nauczyciele wciąż podnoszą swoje kwalifikacje na studiach podyplomowych oraz kursach. Realizują i tworzą innowacje i programy autorskie, co daje większe możliwości rozwoju uczniów. Dzięki wysokim kwalifikacjom, zapewniają dzieciom ciekawe w formie i treści zajęcia, dostosowane do potrzeb i możliwości uczniów; gwarantują poczucie bezpieczeństwa, dobierają podręczniki w taki sposób, aby nauka dawała dzieciom radość. Prowadzone są liczne koła przedmiotowe i zainteresowań, co wpływa na rozwój zdolności poznawczych uczniów oraz pozwala na osiąganie sukcesów w konkursach tematycznych i przedmiotowych. Na uwagę zasługują prowadzone działania przygotowujące do funkcjonowania na rynku pracy i kształtujące postawy przedsiębiorczości szczególnie z zakresu wiedzy ekonomicznej i marketingu. Nauczyciele tworzą przyjazną atmosferę, wspierają rodziców w wychowaniu dzieci oraz integrują rodziców ze szkołą. Z roku na rok przy wydatnej pomocy partnerów szkoły powiększane są zasoby multimedialne i modernizowana jest baza szkoły. W szkole funkcjonuje monitoring wizyjny, który bezpośrednio wpływa na poprawę bezpieczeństwa osób przebywających na terenie szkoły. Placówka podejmuje liczne działania, mające na celu kształtowanie postaw i zachowań dzieci. Istotną rolę w tych działaniach odgrywa wychowanie przez sport, które kształtuje wśród uczniów uczciwość we współzawodnictwie, umiejętności współpracy w zespole oraz zachowania „fair play”. Szkoła współpracuje z różnymi podmiotami działającymi w środowisku i podejmuje na jego rzecz inicjatywy. Aby zaspokoić poznane potrzeby i możliwości środowiska szkoła prowadzi różnorodne działania. Korzysta także z jego zasobów w procesie nauczania. Podejmowana współpraca wywiera korzystny wpływ na rozwój uczniów. Przy współpracy rodziców, uczniów i nauczycieli szkoła staje się modelem szkoły w której, każdy uczeń może osiągnąć sukcesy w wielu dziedzinach. W pracy z dziećmi nauczyciele kierują się zasadami życzliwości, poszanowania godności, odpowiedzialności i optymizmu. Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa nr 7 5 / 30 Wyniki ewaluacji: Obszar: Procesy Wymaganie: Szkoła lub placówka ma koncepcję pracy Komentarz: Szkoła posiada koncepcję pracy, znaną i akceptowaną przez nauczycieli, uczniów i rodziców. Podejmowane przez szkołę działania służą jej realizacji, a prowadzone na bieżąco monitorowanie, służy jej udoskonalaniu. Szkoła spełnia to wymaganie na poziomie wysokim. Z analizy dokumentacji szkolnej, a także z wywiadu z dyrektorem szkoły, z nauczycielami i z pracownikami niepedagogicznymi wynika, że istniejąca w szkole koncepcja pracy szkoły jest znana wszystkim pracownikom szkoły. Motto szkoły, brzmi ,,Uczymy się nie dla szkoły, lecz dla życia”. Koncepcja pracy szkoły zakłada tworzenie szkoły przyjaznej uczniom, rodzicom, nauczycielom i innym pracownikom, stwarzanie uczniom szans pełnego rozwoju osobowości przez wykwalifikowaną i kreatywną kadrę pedagogiczną, przygotowanie uczniów do kolejnego etapu edukacyjnego, przygotowanie młodzieży do dorosłego życia. Nadrzędne wartości, które są podstawą koncepcji, to: sprawiedliwość, uczciwość, odpowiedzialność za własne postępowanie, docenianie różnorodności kulturowej, narodowościowej, religijnej, a także czerpanie radości z pobytu w szkole, kształtowanie w uczniach postaw odpowiedzialnych za przyszłość społeczeństwa, kraju i planety. Istniejąca w szkole koncepcja pracy szkoły została przyjęta przez radę pedagogiczną w dniu 12 listopada 2010 r. Potwierdza to dokumentacja szkolna jak również nauczyciele w ankiecie. Według 34 z 36 ankietowanych nauczycieli, rada pedagogiczna przyjęła koncepcję pracy wypracowaną wspólnie przez wszystkich nauczycieli. Szkoła prowadzi działania realizujące koncepcję pracy szkoły, co potwierdził zarówno dyrektor szkoły w ankiecie jak i nauczyciele w wywiadzie. Respondenci wymienili następujące działania podejmowane w ramach realizacji koncepcji: realizacja podstawy programowej poprzez wybrane przez nauczycieli programy i podręczniki sprzyjające efektywnej nauce i jak najlepszemu przygotowaniu do kolejnego etapu edukacyjnego; opracowanie i realizacja programów autorskich i innowacji matematycznej w klasach szóstych; utworzenie klas z grupami o zwiększonej liczbie godzin zajęć wychowania fizycznego w ramach Miejskiego Programu " Sport w szkole"- piłka nożna dla chłopców, piłka ręczna dla dziewcząt w klasach 4-6; wprowadzenie dodatkowych zajęć ogólnorozwojowych dla wszystkich uczniów klas 1-3 w wymiarze 1 godziny tygodniowo; prowadzenie zajęć w ramach pomocy psychologiczno - pedagogicznej dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi ( socjoterapia, zajęcia reedukacyjne, gimnastyka korekcyjna, terapia logopedyczna, zajęcia reedukacyjno -kompensacyjne, tworzenie indywidualnych programów nauczania.) ; szeroka oferta zajęć pozalekcyjnych rozwijających uzdolnienia i zainteresowania uczniów; realizacja programów : - Ogólnopolski Program " Mleko dla szkół" - Europejski Program " Owoce w szkole" Ogólnopolski Program społeczny " Szkoła bez przemocy" - Zachodniopomorski program " Bezpieczna szkoła" - Ogólnopolski program " Lepsza szkoła" -Ogólnopolski program profilaktyczny " Mam haka na raka" Ogólnopolska kampania " Cała Polska czyta dzieciom" - Program profilaktyczny " Między nami kobietkami" -Miejski program edukacyjny "Zdrowo jesz, lepiej żyjesz" -Program profilaktyczny KW Policji w Szczecinie " Przyjaciel Gryfusia" -Ogólnopolski program WOŚP " Ratujemy i uczymy ratować" -Ogólnopolski program edukacyjny " Przyroda wokół nas - ptaki" ; tradycje szkolne wypracowane przez społeczność szkolną realizowane w każdym roku szkolnym: pasowanie pierwszoklasistów, jasełka dla rodziców i uczniów, kiermasz bożonarodzeniowy, pasowanie na czytelnika, przyjęcie do klubu " Wiewiórka", strój szkolny, organizacja imprez i uroczystości klasowych i szkolnych( andrzejki, Mikołaj , zabawy karnawałowe, Wigilia i wiele innych); prowadzenie zajęć otwartych dla rodziców, dla grup przedszkolnych, innych nauczycieli, studentów, Program Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa nr 7 6 / 30 adaptacyjny " Witamy w krainie radości", dzień otwartej szkoły dla rodziców i przyszłorocznych pierwszoklasistów włączanie rodziców do wspólnych działań( pikniki rodzinne, sponsorowanie nagród i upominków dla dzieci w konkursach, organizacja imprez klasowych, doposażanie sal w sprzęt , pomoce dydaktyczne , materiały papiernicze i in.) Organizacja dni i imprez tematycznych np. Dzień spódnicy , Dzień krawata , Dzień Dziecka i sportu szkolnego, Bal sobowtóra i wiele innych; współpraca z organizacjami i instytucjami pomocowymi ( PCK, Caritas Dom Samotnej Matki, SOSW); organizacja konkursów szkolnych, międzyszkolnych, rejonowych; realizacja programów profilaktycznych, prozdrowotnych; udział w uroczystościach patriotycznych w szkole i mieście. realizacja Europejskiego programu e-Twinnig w trzech obszarach -zdrowe odżywianie, matematyka, język angielski oraz ogólnopolskie programy edukacyjne: "Śniadanie daje moc" "Bezpieczne życie ", "Odnaleźć Zgubka" , "Zdrowo najedzeni"; przygotowanie szkoły do przyjęcia sześciolatków do klasy I: przygotowanie sal lekcyjnych i placu zabaw w ramach Rządowego programu "Radosna szkoła" realizacja projektu "Koszaliński program indywidualizacji nauczania w klasach 1-3" Koncepcja pracy szkoły jest sukcesywnie analizowana i dostosowywana do aktualnych potrzeb uczniów i ich rodziców. Potwierdzili to zarówno dyrektor szkoły jak i nauczyciele w wywiadzie. 35 z 36 ankietowanych nauczycieli potwierdziło, że uczestniczy w pracach nad analiza lub modyfikacją koncepcji pracy szkoły. Dzięki analizie dokonywanej podczas rad pedagogicznych podsumowujących I i II semestr każdego roku szkolnego, modyfikowany jest plan pracy szkoły, program wychowawczy, działania profilaktyczne szkoły. Dzięki prowadzonej ewaluacji wewnętrznej np. dotyczącej wyrównywania szans edukacyjnych uczniów, okazało się, że nauczyciele powinni częściej informować rodziców o konieczności przeprowadzania badań w poradni psychologiczno-pedagogicznej, a wychowawcy powinni jeszcze bardziej angażować uczniów posiadających orzeczenie lub opinię psychologiczno-pedagogiczną, do udziału w zajęciach dodatkowych. Ankieta dotycząca zajęć pozalekcyjnych dała informacje o tym, jakie kółka zainteresowań są najchętniej wybierane przez uczniów. Dzięki ankiecie dostosowano ofertę zajęć pozalekcyjnych do potrzeb uczniów. Ankieta dotycząca współpracy szkoły z rodzicami pokazała, że należy bardziej zaangażować rodziców we wspólne przedsięwzięcia na terenie klasy i szkoły oraz, że trzeba kształtować u rodziców postawy odpowiedzialności za proces wychowawczy dzieci i pobudzać zainteresowania rodziców życiem ich dzieci. Według dyrektora szkoły oraz nauczycieli uczestniczących w wywiadzie, w wyniku przeprowadzanych analiz koncepcji pracy szkoły, wzbogacono ofertę zajęć pozalekcyjnych dla uczniów, poszerzono działania wychowawcze propagujące zdrowy styl życia, zwiększono bezpieczeństwo uczniów poprzez wprowadzenie monitoringu, wzmocnienie dyżurów prowadzonych przez nauczycieli, a także podjęcie działań profilaktycznych w związku z kampaniami „Szkoła bez przemocy” oraz „Bezpieczna szkoła”. Poza tym podjęto działania promujące rozwijanie talentów uczniowskich dzięki czemu szkoła otrzymała Certyfikat "Szkoły Odkrywania Talentów". Istniejąca w szkole koncepcja pracy szkoły jest znana uczniom i ich rodzicom i akceptowana przez nich. Dyrektor szkoły w wywiadzie stwierdził, że uczniowie są zapoznawani z koncepcją pracy szkoły przez wychowawców i pozostałych nauczycieli, w trakcie prowadzonych zajęć, ale również poprzez pracę w samorządzie uczniowskim, aktywny udział w życiu szkoły, udział w różnych formach zajęć pozalekcyjnych , a także poprzez udział w przygotowaniu uroczystości klasowych i szkolnych. Uczniowie w wywiadzie stwierdzili, że szczególny nacisk w szkole kładzie się na naukę i bezpieczeństwo, przestrzeganie regulaminów szkolnych, noszenie jednolitego stroju i zmianę obuwia. Uczniom podoba się organizacja imprez i uroczystości, wygląd i baza szkoły, konkursy, wycieczki i wyjścia poza szkołę, zajęcia dodatkowe i działalność świetlicy, a także działalność na rzecz środowiska, akcje charytatywne na rzecz osób potrzebujących i zwierząt. Jednocześnie uczniowie zwrócili uwagę na " brak dobrych tablic w klasach". Rodzice w wywiadzie wskazali, że za najistotniejsze wartości, jakie kształtuje szkoła, można uznać poszanowanie zasad panujących w szkole, tolerancję oraz kształtowanie postaw prospołecznych. Rodzice wymienili jeszcze pomoc słabszym, zarówno w nauce jak i w adaptacji do warunków szkolnych. Wymieniono tu "dni otwarte szkoły", akcje pomocy i opieki uczniów klas starszych nad uczniami klas młodszych. W opinii rodziców są to wartości ważne i przydatne w dorosłym życiu. Rodzice potwierdzili, że te działania, które realizuje szkoła są im znane i konsultowane zarówno z radami rodziców klas oraz szkolną radą rodziców. Rodzice zaznaczyli, że uczestniczą przy tworzeniu programu profilaktycznego szkoły i wychowawczego. Dyrektor szkoły stwierdziła w wywiadzie, iż rodzice są zapoznawani z koncepcją pracy szkoły w trakcie spotkań z wychowawcami klas, na zebraniach rad klasowych przez dyrektora szkoły, a także poprzez informacje zamieszczane na stronie internetowej szkoły. Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa nr 7 7 / 30 Poziom spełniania wymagania: B Wymaganie: Oferta edukacyjna umożliwia realizację podstawy programowej Komentarz: Oferta edukacyjna proponowana przez szkołę służy realizacji podstawy programowej. Podejmowane inicjatywy związane z realizacją licznych programów własnych i przedsięwzięć oraz udział szkoły w programach i projektach edukacyjnych o zasięgu lokalnym, ogólnopolskimi i europejskim, świadczą o spełnianiu przez szkołę wymagania na poziomie bardzo wysokim. Oferta edukacyjna jest spójna z podstawą programową, co potwierdzili nauczyciele w wywiadzie, dyrektor szkoły w ankiecie oraz obserwacja zajęć. Wybierając programy nauczania, bądź tworząc własne programy autorskie, nauczyciele zwracają szczególnie uwagę na to, czy sprzyjają one kształceniu samodzielności myślenia i rozwiązywania problemów, wyzwalaniu kreatywności, uczeniu, jak się uczyć i posługiwać zdobytą wiedzą, gromadzeniu wiedzy użytecznej, wspieraniu rozwoju osobistego,emocjonalnego i duchowego oraz kształtowaniu postaw i systemów wartości. W trakcie wszystkich przeprowadzonych obserwacji zajęć nauczyciele realizowali elementy podstawy programowej. Oferta edukacyjna jest zgodna z potrzebami uczniów. Uczniowie biorący udział w ankiecie odpowiadając na pytanie, czego najbardziej chcieliby nauczyć się w szkole najczęściej wymieniali: matematyki, polskiego, angielskiego, historii, informatyki, przyrody, grać na jakimś instrumencie, jak sobie poradzić w przyszłości, szybko czytać, starannie pisać, ładnie rysować, grać lepiej w piłkę, poprawnego zachowania, tolerancji, samodzielności, systematyczności, odpowiedzialności, tańca hip-hopu. Zdaniem 62 z 72 uczniów ankietowanych, szkoła umożliwia im nauczenie się najważniejszych dla nich rzeczy. Jako najważniejsze działania szkoły, z punku widzenia potrzeb edukacyjnych dzieci, nauczyciele wymienili w wywiadzie: dostosowanie warunków pracy szkoły do potrzeb dzieci sześcioletnich, wyrównywanie szans poprzez prowadzenie zajęć w ramach projektu „Koszaliński program indywidualizacji nauczania w klasach I - III szkół podstawowych”, podjęcie decyzji o zmianach w nagradzaniu za wyniki w nauce i zachowaniu uczniów klas pierwszych uwzględniającej okres adaptacji dzieci sześcioletnich do pracy w warunkach szkolnych, wykorzystywanie na zajęciach tablic interaktywnych, multibooków, projektorów, realizacja europejskiego projektu eTwinning, oraz ogólnopolskiego projektu Lepsza Szkoła, realizacja programu Lepszy Start w klasach szóstych mającego za zadanie dobrze przygotować uczniów do sprawdzianu szóstoklasisty, praca szkolnych zespołów do spraw planowania i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej uczniowi w szkole oraz przygotowywanie uczniów do konkursów, olimpiad, egzaminów zewnętrznych, zawodów sportowych; Oferta edukacyjna uwzględnia kształtowanie kompetencji potrzebnych na rynku pracy. Według partnerów szkoły kompetencje potrzebne na rynku pracy szkoła rozwija poprzez umiejętności wynikające z realizowanej podstawy programowej. Dyrektor szkoły oraz nauczyciele w wywiadzie zwrócili uwagę na kształtowanie umiejętności psychologiczno-społecznych uczniów poprzez: naukę radzenia sobie ze stresem, w różnych trudnych sytuacjach; poznawanie tajników różnych zawodów poprzez udział rodziców wykonujących ciekawe zawody w lekcjach wychowawczych; realizację programu aktywnej współpracy młodzieży ze szkoły średniej i uczniów klas młodszych szkoły podstawowej z zakresu wiedzy marketingu i podstaw przedsiębiorczości ,,Mały i większy konsument”; wdrażanie do oszczędzania, kształtowanie umiejętności prowadzenia internetowego konta bankowego, dokonywania operacji bankowych za pomocą kart płatniczych, planowanie wydatków, udział w konkursach „Mistrz oszczędzania”, „Pomysłowa skarbonka” oraz ‘Oszczędzam na…”; kształtowanie postaw prospołecznych i pozytywnej postawy wobec cierpiących i potrzebujących; kształtowanie u uczniów wyobraźni twórczej, kreatywności, postawy badawczej, pomoc uczniom kl. VI w określeniu predyspozycji zawodowych w ramach zajęć przeprowadzonych przez pracowników Mobilnego Centrum Informacji Zawodowej; rozwijanie umiejętności zastosowania technologii informacyjno-komputerowych w czasie zajęć oraz realizacji projektów edukacyjnych np. FlashPageFlip, Windows MovieMaker, Any Video Converter, TwinSpace, Wiki, blog, forum. Microsoft PowerPoint, Paint, Microsoft Office, Picture Manager, e-mail, aparat cyfrowy, drukarka, Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa nr 7 8 / 30 tablica interaktywna); wykorzystywanie sprzętu multimedialnego ( komputer, drukarka , skaner ) do redagowania gazetek szkolnych „Mały Europejczyk”, Świetlicowe chwilki”, doskonalenie samorządności, praworządności i demokracji poprzez udział w pracach w Samorządzie Szkolnym; rozwijanie zdolności autoprezentacji,kształcenie umiejętności prowadzenia uroczystości oraz imprez okolicznościowych przez uczniów klas starszych. Realizacja podstawy programowej jest monitorowana, co potwierdził dyrektor szkoły jak również nauczyciele w wywiadzie. Monitorowanie odbywa się poprzez przeprowadzanie przez nauczycieli diagnoz badających przyrost wiedzy i umiejętności w zakresie podstawy programowej. W szkole prowadzony jest także udokumentowany systematyczny monitoring realizacji podstawy programowej poprzez semestralne raporty nauczycieli oraz analizę zapisów w dziennikach lekcyjnych. Ponadto diagnozuje się i analizuje osiągnięcia szkolne uczniów przeprowadzając Wałbrzyski test kompetencji na wszystkich poziomach edukacji. Istotne znaczenie ma również analiza wyników sprawdzianów próbnych w ciągu całego roku szkolnego do kwietnia w klasach szóstych wg opracowanego przez zespół nauczycieli programu „Lepszy start” . W klasach szóstych przeprowadzone są sprawdziany przy pomocy narzędzi zewnętrznych tj. sprawdzian OPERON oraz OKE. Każdorazowo uczniowie otrzymują pełną informacje zwrotną wraz ze wskazaniem obszarów wiedzy i umiejętności wymagających doskonalenia. Analizy sprawdzianu przeprowadzane są przez zespół nauczycieli, którzy stosują do nich różne metody. Dyrektor szkoły, w ramach pełnionego nadzoru pedagogicznego, obserwuje lekcje, prowadzi kontrolę stopnia realizacji podstawy programowej poprzez semestralne raporty nauczycieli oraz zapisy w dziennikach lekcyjnych. Nauczyciele korzystają z programów nauczania oraz podręczników zatwierdzonych przez ministerstwo, które wybierają na posiedzeniach zespołów przedmiotowych. Do wybranych programów nauczania konstruowane są plany dydaktyczne, które nauczyciele le modyfikują zgodnie z diagnozowanymi wcześniej potrzebami uczniów dostosowując również metody pracy. Oferta edukacyjna szkoły jest modyfikowana w celu umożliwienia pełniejszego rozwoju uczniów. Potwierdzili to wszyscy respondenci biorący udział w badaniu. zarówno dyrektor szkoły w wywiadzie jak i nauczyciele biorący udział w ankietowaniu, stwierdzili, że w ostatnim okresie wzbogacono ofertę zajęć pozalekcyjnych dla uczniów, dostosowaną do ich potrzeb, zainteresowań i planu dnia, poszerzono działania wychowawcze propagujące zdrowy i bezpieczny styl życia,podjęto działania promujące rozwijanie talentów uczniowskich dzięki czemu szkoła otrzymała Certyfikat Szkoły Odkrywania Talentów , rozpoczęto realizację nowych projektów europejskich: program e-Twinning wykorzystując nowoczesne technologie IT. Szkoła wzięła także udział w programie ,,Koszaliński program indywidualizacji nauczania w klasach 1-3 szkół podstawowych, który był współfinansowany przez Unię Europejską, Ponadto w ostatnim roku szkolnym doposażono klasy np. w sprzęt multimedialny, tablice interaktywne, oraz nowe meble, , utworzono plac zabaw dla dzieci w ramach projektu "Radosna Szkoła”, urządzono salę do zajęć gimnastyki korekcyjnej. Znaczna większość ankietowanych rodziców oraz ponad połowa ankietowanych uczniów stwierdziło, że szkoła pomaga rozwijać zainteresowania i aspiracje uczniów.Partnerzy szkoły zwrócili uwagę w wywiadzie, na fakt, iż w ostatnim okresie powstała w szkole sekcja piłki ręcznej dziewcząt. Podejmowane przez szkołę działania w dziedzinie sportu pozwoliły wykształcić sportowców osiągających wysokie wyniki, również o zasięgu ogólnopolskim. Ponadto w wywiadzie zwrócono uwagę na organizowane wspólnie z radą osiedla imprezy rodzinne oraz nawiązanie współpracy z SOSW w Koszalinie. Szkoła realizuje nowatorskie rozwiązania programowe. Zarówno dyrektor szkoły w ankiecie jak i nauczyciele w wywiadzie, wymienili następujące podejmowane przez szkołę działania i osiągane dzięki nim rezultaty: projekty eTwinning rozwijają kompetencje językowe, matematyczne i informatyczne. Pozwalają poznać uczniom tradycje, kulturę oraz zwyczaje rówieśników w innych krajach. Rozbudzają aktywność poznawczą uczniów i motywują ich do samodzielnego zdobywania informacji. Dają możliwość przygotowania materiałów dydaktycznych oraz uczenia się przy zastosowaniu w praktyce edukacyjnej najnowszych technologii informacyjnych, przetwarzania informacji i korzystania z multimediów. Ponadto realizacja projektów nie ma charakteru wyłącznie zorganizowanego na terenie szkoły w godzinach wyznaczonych na zajęciach kółka eTwinning, gdyż uczniowie przygotowują materiały spotykając się również w domu, po czym wysyłają je nauczycielowi na pocztę e – mail, który zawsze dba o informację zwrotną, nie zapominając o ważnym elemencie wzmocnienia pozytywnego, by utrzymać wysoki poziom zaangażowania uczniów. udział szkoły w Ogólnopolskim Programie Szkoła Myślenia. Program wymagał realizacji dwóch Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa nr 7 9 / 30 projektów matematycznych: Efekty "tropienia matmy" w zadaniach autorskich o tematyce z życia wziętej oraz „Poznaj Koszalin” zakończonym Festiwalem Nauki. Projekty zakłady rozwijanie kompetencji matematycznych, w szczególności dotyczyły kształcenia rozumowania i wykorzystania wiedzy w praktyce. Nowatorstwo polegało na zmianie metody kształcenia powyższych umiejętności. Projekty zakładały inicjatywę uczniów w „poszukiwaniu matematyki wokół siebie” i tworzeniu przez nich zadań autorskich. Ewaluacja projektów i poddanie ich ocenie pod względem wartości edukacyjnych pokazała, iż uczniowie nie tylko kształcili kompetencje matematyczne, ale również rozwijali myślenie twórcze. Efektem jest powstanie nowego zmodyfikowanego projektu pod nazwą „Matematyka nauką użyteczną w życiu” realizowanego wspólnie ze szkołą w Rumunii. Nowy projekt różni się od starego sposobem dokumentacji wypracowanych materiałów, które są umieszczane na platformie TwinSpace . Wzbogacony jest o współpracę z krajem europejskim, co czyni go interaktywnym. innowacja z matematyki zatytułowana „Wdrażanie skutecznych rozwiązań w rozwijaniu kompetencji matematycznych” dotyczy obecnych klas: 6a i 6c ( rozpoczęta 01.09.2010 roku do 31.08.2013 roku ). Innowacja oparta jest na stwarzania ciekawych sytuacji dydaktycznych mających związek z różnorodnością metod nauczania, realizowania projektów, symulacji, tworzenia okazji do eksperymentowania i doświadczeń, zabawy w egzaminatorów oraz na ocenianiu kształtującym. Poszerzona jest również o treści programowe dotyczące procentów, czy proporcji. realizacja w roku bieżącym 25 programów autorskich. organizacja przedsięwzięć pod patronatem Zachodniopomorskiego Kuratora Oświaty i Prezydenta Miasta Koszalina: Regionalny Konkurs Ortograficzny dla uczniów klas III ( zasięg wojewódzki) , Międzyszkolny Konkurs Fotografii Dziecięcej oraz konkursów i turniejów międzyszkolnych: „Mały Europejczyk”, Międzyszkolny Konkurs Literacki „Czarodziejskie słowa”, Międzyszkolny Konkurs Plastyczny „Kolorowa kraina” , Mikołajkowy Turniej Siatkówki, Integracyjny Turniej piłki siatkowej o Puchar Dyrektora SP7. -Współorganizowanie i udział we wspólnych zajęciach uczniów SP7 i dzieci z SOSW w Koszalinie, które uczą tolerancji, wrażliwości, akceptacji ludzi niepełnosprawnych. Poziom spełniania wymagania: A Wymaganie: Procesy edukacyjne mają charakter zorganizowany Komentarz: Procesy edukacyjne zachodzące w szkole są zaplanowane i monitorowane. Wnioski z monitoringu, w tym postępów i osiągnięć uczniów, służą udoskonalaniu stosowanych metod pracy. Szkoła spełnia to wymaganie na poziomie wysokim. W szkole wykorzystuje się zalecane warunki i sposoby realizacji podstawy programowej. Przyjęte do realizacji programy opisują wykorzystywane metody i formy pracy w odniesieniu do rozpoznanych, indywidualnych potrzeb edukacyjnych, zarówno dzieci mających specyficzne trudności w uczeniu się jak i szczególnie uzdolnionych. Programy zawierają propozycje indywidualizacji pracy z uczniami podczas obowiązkowych zajęć edukacyjnych w zależności od potrzeb i możliwości ( opisują propozycje ćwiczeń, zadań do rozwiązania, czynności do wykonania, prowadzenie obserwacji, wykonywanie doświadczeń wykorzystywane pomoce dydaktyczne, środki audiowizualne). Nauczyciele biorący udział w badaniu ankietowym stwierdzili, iż znają podstawę programową kształcenia ogólnego dla I i II etapu edukacyjnego szkoły podstawowej i wychowania przedszkolnego, dbają o adaptację dzieci do warunków szkolnych oraz ich poczucie bezpieczeństwa, liczba uczniów w klasach, baza szkoły i wyposażenie umożliwiają realizację podstawy programowej. Ponadto nauczyciele zwrócili uwagę na zapewnienie warunków do bezpiecznego prowadzenia zajęć badawczych, terenowych,obserwacji, pokazów i doświadczeń. a także umiejętne dostosowywanie metod do tematu, celu i stylu uczenia się uczniów. Procesy edukacyjne są planowane, co potwierdził dyrektor szkoły w wywiadzie oraz wszyscy nauczyciele wypełniający ankietę. Nauczyciele wskazali, że w planowaniu procesów edukacyjnych uwzględniają potrzeby uczniów ( 35 nauczycieli), możliwości uczniów (34 nauczycieli) liczebność klas ( 29 nauczycieli), organizację roku szkolnego i czas potrzebny do realizowania poszczególnych treści ( 27 nauczycieli). Poza tym wymieniono zainteresowania uczniów, oraz oczekiwania rodziców. W szkole funkcjonują: plan pracy szkoły zawierający zadania do realizacji, opis sposobu realizacji, osoby odpowiedzialne, termin wykonania oraz uwagi do realizacji, plany Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa nr 7 10 / 30 dydaktyczne nauczycieli, plan pracy opiekuńczo – wychowawczej świetlicy szkolnej, plan zajęć pozalekcyjnych, plan pedagoga szkolnego, plan pracy biblioteki szkolnej, plany wychowawcze poszczególnych nauczycieli –wychowawców, plany pracy zespołów przedmiotowych, plan realizacji godzin wynikających z art.42 ustawy Karta Nauczyciela. Wszystkie plany przyjmowane są do realizacji na posiedzeniu rady pedagogicznej dotyczącej organizacji roku szkolnego. Organizacja procesów edukacyjnych sprzyja uczeniu się.Szkoła posiada 22 sale lekcyjne o przeciętnej powierzchni 50 m2. Ich wielkość jest odpowiednia do liczebności klas, która wynosi od 20 do 29 uczniów i jest zgodna z przyjętymi przez organ prowadzący standardami.Ułożenie przedmiotów w rozkładzie zajęć lekcyjnych sprzyja uczeniu się poprzez zachowanie zasad higieny pracy. Zajęcia rozpoczynają się o stałej porze, zajęcia są zróżnicowane w każdym dniu, zaplanowano lekcje z elementami ruchu w dniu z maksymalną liczbą godzin, na pierwszej i ostatniej lekcji nie występują przedmioty trudne, kilkugodzinne bloki zajęć z tego samego przedmiotu nie są łączone ( poza językiem polskim oraz zajęciami wychowania fizycznego w grupach sportowych, gdyż wynika to z założeń programowych ), na początku i końcu tygodnia zaplanowano mniejszą liczbę godzin lekcyjnych. Prawidłowość zaplanowania zajęć potwierdza protokół kontroli Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Koszalinie nr HD-220/12 z dnia 9 listopada 2012r. Stosowane w szkole metody nauczania sprzyjają uczeniu się. Szkoła w szerokim zakresie wykorzystuje technologię informatyczno-komunikacyjną w pracy dydaktycznej. Posiada : 4 tablice interaktywne, 6 projektorów multimedialnych,Dwie pracownie komputerowe z 15 i 13 stanowiskami komputerowymi,e-kiosk z 6 zestawami komputerowymi,Internetowe Centrum Informacji Multimedialnej wyposażone w 4 zestawy komputerowe, 4 komputery przeznaczone do użytku dla nauczycieli, 9 komputerów przenośnych, 8 zestawów komputerowych w salach lekcyjnych do wykorzystania podczas zajęć z uczniami w młodszym wieku szkolnym. Z roku na rok przy wydatnej pomocy partnerów szkoły powiększa zasoby multimedialne i modernizuje już posiadany sprzęt. Ze względu na realizację zajęć komputerowych w klasach 1-3 istnieje konieczność doposażenia istniejących pracowni w dodatkowe nowoczesne zestawy komputerowe. Nauczyciele w badaniu ankietowym wskazali następujące stosowane przez siebie metody: praca w grupach, zajęcia praktyczne, dyskusje, "burza mózgów", mapy mentalne, aktywny wykład, pokaz, gry dydaktyczne, linie czasu, drama, scenki inscenizacyjne, metaplan, metoda Weroniki Sherborne, metoda dobrego startu , metoda kinezjologii edukacyjnej, metoda psychostymulacji, metoda pedagogiki zabawy, techniki Freineta. Z badań ankietowych przeprowadzonych wśród uczniów wynika, że w dniu badania 35 z 76 uczniów czuło się zaciekawionymi zajęciami, 52 uczniów aktywnie uczestniczyło w zajęciach, a 59 uczniów potwierdziło, że na zajęciach pracowało w grupach. Na pytanie jak często na zajęciach pracujesz w grupach lub parach, 11 z 72 ankietowanych uczniów odpowiedziało, że na większości lekcji, 18 uczniów - na około połowie lekcji, a 43 uczniów - na mniej niż połowie lekcji. Przez całą lekcję lub przez większość lekcji, podlegających obserwacji, nauczyciel stwarzał uczniom możliwość samodzielnego wykonania zadania oraz stosował formę pracy zespołowej. Ocenianie uczniów daje im informację o ich postępach w nauce, co potwierdzili uczniowie w ankiecie oraz obserwacja zajęć. Według 69 z 72 uczniów ankietowanych nauczyciele uzasadniają stawiany stopień, a według 64 uczniów - nauczyciele wystawiając ocenę, odnoszą się do wcześniejszych osiągnięć lub trudności uczniów. W każdej lub w większości sytuacji zaistniałych w trakcie obserwacji zajęć, nauczyciele podawali przyczyny, dla których odpowiedź była prawidłowa lub nieprawidłowa, a także udzielali uczniowi opisowej informacji zwrotnej. Ocenianie uczniów motywuje ich do dalszej pracy, co potwierdzili uczniowie ich rodzice. Uczniowie biorący w wywiadzie stwierdzili, iż w momencie kiedy są oceniani odczuwają zadowolenie i satysfakcję. Informacje uzyskane od nauczycieli mobilizują uczniów do dalszej nauki.Według 59 z 72 ankietowanych uczniów, nauczyciele rozmawiają z nimi na temat ich trudności w nauce, z tego 29 uczniów przyznało, że takie rozmowy odbywają się rzadko. 61 z 72 uczniów ankietowanych stwierdziło, że nauczyciele rozmawiają z nimi o tym, co wpłynęło na ich sukcesy w nauce, z tego 37 uczniów odpowiedziało, że odbywa się to rzadko. Ponad połowa ankietowanych uczniów jest w momencie oceniania zadowolona, wie co ma poprawić i postanawia, że się poprawi. 28 z 72 uczniów ankietowanych ma ochotę się uczyć, 14 uczniów czuje się zniechęconymi, 17 uczniom odczuwa obojętność, 10 uczniów nie wie, co ma dalej robić, a siedmiorgu uczniom nie chce się uczyć dalej. Wszyscy rodzice biorący udział w ankietowaniu potwierdzili, że ocenianie zachęca ich dziecko do dalszego uczenia się. Wszyscy nauczyciele biorący udział w ankiecie stwierdzili, że monitorują postępy i osiągnięcia wszystkich uczniów: 31 z nich prowadzi analizę systematycznie w sposób zorganizowany, troje nauczycieli próbuje prowadzić systematyczną analizę, a jeden nauczyciel prowadzi analizę, gdy pojawi się taka potrzeba. Z wywiadu z dyrektorem szkoły wynika, że monitorując osiągnięcia uczniów, szkoła poszukuje odpowiedzi na następujące pytania: Jaki jest przyrost wiedzy i umiejętności uczniów, co można jeszcze zrobić ,by wszyscy uczniowie osiągali sukcesy na miarę swoich możliwości, w jakim stopniu podejmowane przez szkołę działania wpływają na jakość kształcenia uczniów szkoły, jakie działania należy podjąć , aby efekty kształcenia były jeszcze wyższe? Wyniki nauczania i osiągnięcia w konkursach analizowane są w czasie rady pedagogicznej – dwa razy w roku szkolnym na radach podsumowujących pracę szkoły w I i II semestrze roku szkolnego. Wyniki badań( testy wałbrzyskie dla klas 1-6 we wrześniu każdego roku szkolnego, sprawdzian próbny, wewnętrzne testy szóstoklasisty) są Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa nr 7 11 / 30 analizowane przez zespoły przedmiotowe i przedstawiane radzie pedagogicznej. Analizie sprawdzianu właściwego uczniów klas 6 poświęcona jest w każdym roku szkolnym odrębna rada pedagogiczna. Osiągnięcia uczniów świadczą o właściwie dobranych programach nauczania, metodach i formach pracy z uczniami. Efekty kształcenia i liczne sukcesy uczniów w olimpiadach przedmiotowych i przedmiotowych konkursach wojewódzkich świadczą o właściwie realizowanych procesach edukacyjnych. Informacje o osiągnięciach uczniów w różnych dziedzinach oraz wyniki nauczania prezentowane są dla rodziców na stronie internetowej szkoły oraz tablicach informacyjnych w holu szkoły. Procesy edukacyjne przebiegające w szkole są monitorowane. Potwierdzili to wszyscy ankietowani nauczyciele oraz dyrektor szkoły. Monitorując procesy edukacyjne poszukuje się odpowiedzi na następujące pytania: w jakim stopniu podejmowane działania wpływają na jakość kształcenia uczniów; jaki jest przyrost wiedzy i umiejętności w procesie kształcenia na kolejnych etapach edukacyjnych; czy prowadzone działania dają oczekiwane efekty; co należy zmienić, udoskonalić w realizacji procesów edukacyjnych w szkole; czy osiągane są zamierzone efekty wychowawcze; Nauczyciele poszczególnych przedmiotów przeprowadzają diagnozy badające przyrost wiedzy i umiejętności w zakresie podstawy programowej. W szkole prowadzony jest udokumentowany systematyczny monitoring realizacji podstawy programowej poprzez: semestralne raporty nauczycieli oraz zapisy w dziennikach lekcyjnych; analizę osiągnięć szkolnych uczniów poprzez Wałbrzyski test kompetencji na wszystkich poziomach edukacji;. bada się osiągnięcia uczniów posiadających opinie i orzeczenia poradni psychologiczno -pedagogicznej; analizę wyników sprawdzianów próbnych w ciągu całego roku szkolnego w klasach szóstych, według opracowanego przez nauczycieli programu "Lepszy start". przeprowadzanie w klasach szóstych sprawdzianów przy pomocy narzędzi zewnętrznych tj. sprawdzian OPERON oraz OKE. Wnioski z monitoringu są wykorzystywane do planowania procesów edukacyjnych, co potwierdził dyrektor szkoły w ankiecie oraz nauczyciele w wywiadzie. Według nauczycieli przeprowadzana analiza testów szóstoklasisty i trzecioklasisty pozwala na wyciąganie wniosków do planowania dalszej pracy (doskonalenie umiejętności czytania ze zrozumieniem, rozwijanie kompetencji ortograficznych, wykorzystywanie wiedzy w praktyce, korzystanie z różnych źródeł informacji). Opracowanie i realizowanie programów autorskich ma na celu wzrost umiejętności określonych standardami egzaminacyjnymi; pisanie, rozumowanie i wykorzystanie wiedzy w praktyce. Dzięki systematycznej modyfikacji planów dydaktycznych w większym stopniu dostosowano je do potrzeb uczniów. Współpraca nauczycieli i uczniów dotyczy procesów edukacyjnych, co potwierdzili dyrektor, nauczyciele, uczniowie i rodzice. Według 49 z 72 uczniów ankietowanych, nauczyciele pytają uczniów o opinię w jaki sposób chcieliby się uczyć na zajęciach. Jako przykład zmiany w szkole, która została przygotowana wspólnie z nauczycielami, uczniowie wymienili w wywiadzie: akcję Mam Przyjaciela, wspólne planowanie uroczystości, imprez i wycieczek, ofertę zajęć pozalekcyjnych, akcje charytatywne, działalność na rzecz potrzebujących i chorych dzieci. W wywiadzie rodzice stwierdzili, że nauczyciele biorą pod uwagę oczekiwania i potrzeby uczniów zarówno przy planowaniu pracy dydaktycznej. szczególnie widoczne jest to przy konstruowaniu oferty pozalekcyjnych zajęć edukacyjnych oraz kół zainteresowań. Z informacji uzyskanych od rodziców wynika, że w prowadzeniu zajęć lekcyjnych nauczyciele biorą pod uwagę możliwości uczniów oraz ich indywidualne predyspozycje, opracowują dodatkowe prace domowe, indywidualizują prace klasowe oraz przygotowują dodatkowe zadania dla uczniów słabszych.Według 32 z 33 ankietowanych rodziców, nauczyciele uwzględniają opinie uczniów,dotyczące tematyki lub rodzaju zajęć. Jako przykład podają organizację zabaw, dobór lektur, powtarzanie tematu sprawiającego dzieciom trudność oraz wybór tematyki na zajęciach dodatkowych. Wszyscy nauczyciele biorący udział w badaniu ankietowym stwierdzili, że biorą pod uwagę opinie uczniów o tym, jak chcieliby się uczyć. Nauczyciele dają uczniom możliwość wyboru zajęć pozalekcyjnych (25 nauczycieli), terminów testów i sprawdzianów (24 nauczycieli), metod pracy na lekcji (17 nauczycieli), tematyki lekcji (8 nauczycieli), sposobu oceniania (4 Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa nr 7 12 / 30 nauczycieli), a także doboru tekstów do omawiania ( 1 nauczyciel). Nauczyciele wywiadzie stwierdzili, iż w zależności od obserwacji zachowań, zaangażowania, pracy uczniów podczas zajęć , czynionych postępów nauczyciele są w stanie wpływać na przebieg procesu nauczania i zmieniać go w zależności od potrzeb uczniów , dbając o to, by zajęcia były atrakcyjne, różnorodne, ciekawe , wyzwalały aktywność, wspomagały samorealizację, zachęcały do wspólnej nauki poprzez zabawę. Dyrektor szkoły, jako przykłady działań podejmowanych przez szkołę uwzględniających propozycje i opinie uczniów wymienił również: ankietę ewaluacyjna dla uczniów przeprowadzaną pod koniec roku szkolnego na lekcjach języka angielskiego, możliwość wyboru formy pracy w projekcie (multimedialny lub pisemny) , realizacja planu pracy samorządu uczniowskiego. Nauczyciele stosują różne sposoby wspierania i motywowania uczniów w procesie uczenia się. Zarówno uczniowie, jak i rodzice wskazali w wywiadzie szkolny system oceniania oraz sposoby motywowania i nagradzania uczniów podczas zajęć. Wymieni również formy i metody pracy na lekcji, które pobudzają kreatywność uczniów: pracę z wykorzystaniem technik multimedialnych, . Ponadto rodzice wymienili organizację zajęć pozalekcyjnych, które ich zdaniem, motywują do nauki i rozwijania zainteresowań uczniów, a także możliwość udziału uczniów w konkursach tematycznych i przedmiotowych. Nauczyciele w badaniu ankietowym najczęściej wymieniali:proponowanie ciekawych lekcji, indywidualizację procesu nauczania, dostarczanie ciekawej literatury i pomocy dydaktycznych, udział w programach miejskich i ogólnopolskich, organizowanie wycieczek, wyjść do kina, teatru oraz zwiedzanie ciekawych miejsc, przygotowywanie uroczystości klasowych i szkolnych,uczenie asertywnych zachowań i radzenia sobie ze stresem, stosowanie pochwał, wskazywanie i podkreślanie mocnych stron uczniów, chwalenie osiągnięć i zaangażowania uczniów, organizowanie pomocy w nauce Nauczyciele stosują zróżnicowane metody motywowania. Uczniowie w wywiadzie wymienili pochwały, stawianie wyższych ocen, zadawanie dodatkowych zadań. Nauczyciele w ankiecie najczęściej wymieniali: stosowanie pochwał ustnych i pisemnych, ocenianie aktywności, prezentowanie osiągnięć uczniów poprzez umieszczanie dyplomów, zdjęć, nagród w sali lekcyjnej i na holu , a na koniec roku szkolnego i koniec pierwszego semestru wręczanie odznak wzorowego ucznia, dyplomów oraz nagród książkowych, dostosowanie wymagań do możliwości uczniów. Wnioski z monitorowania osiągnięć uczniów są wdrażane. Zarówno nauczyciele w wywiadzie jak i dyrektor w ankiecie zwrócili uwagę na: konieczność zmotywowania uczniów do większego udziału w konkursach. Szkoła stworzyła zatem uczniom możliwość wzięcia udziału w szerokiej gamie różnorodnych konkursów w tym matematycznych, polonistycznych i językowych. Aby stworzyć dzieciom możliwość lepszego przygotowania się do udziału w konkursach sukcesywnie poszerzana jest oferta kół i zajęć dla uczniów zdolnych. Koła zainteresowań : z j.polskiego, „Koło pogromców ortografii”, „Koło małych kangurków” kl I – III, koło języka polskiego kl. VI, koło języka angielskiego –„Australia”, koło historyczne. wprowadzenia dodatkowej godziny z przyrody i matematyki w celu pełniejszego opanowania treści programowych w klasach VI. monitorowanie osiągnięć uczniów, których wyniki są poniżej oczekiwań. W związku z tym w szkole stworzono możliwości nadrabiania zaległości i uzupełniania braków poprzez organizację zajęć wyrównawczych, zajęć reedukacyjnych oraz zajęć korekcyjno – kompensacyjnych. Zespół ds. analizy sprawdzianów zewnętrznych przedstawia wyniki egzaminów, analizuje je, a zespoły przedmiotowe formułują wnioski do dalszej pracy. Analizy wyników odnoszą się do kontekstu poprzednich lat, mają ciągły charakter; wskazują tendencję zmian. Powyższe ustalenia przedstawiane są na posiedzeniach Rady Pedagogicznej.Wdrażane w szkole wnioski z analizy wyników sprawdzianu przyczyniają się do wzrostu efektów kształcenia i wyników w nauce uczniów. Według 64 z 72 uczniów biorących udział w ankietowaniu, informacje o postępach w nauce uzyskane od nauczycieli, pomagają im uczyć się. Jednocześnie jedynie 32 z 76 uczniów ankietowanych stwierdziło, że w dniu ankietowania otrzymali od nauczyciela wskazówkę, która pomogła im uczyć się. Zdaniem 28 z 33 rodziców biorących udział w badaniu ankietowym, informacja o wynikach ich dziecka uzyskana od nauczycieli pomaga dziecku uczyć się, a według 31 rodziców, ich dziecko umie się uczyć. Poziom spełniania wymagania: B Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa nr 7 13 / 30 Wymaganie: Procesy edukacyjne są efektem współdziałania nauczycieli Komentarz: Procesy edukacyjne zachodzące w szkole, są efektem współdziałania wszystkich nauczycieli, ale także wymiany doswiadczen i przykładów dobrych praktyk z nauczycielami z innych szkół i przedszkoli. Wprowadzane zmiany wynikają z ich wspólnie podejmowanych decyzji w zakresie planowania pracy i oddziaływań wychowawczych. Szkoła spełnia to wymaganie na poziomie bardzo wysokim. Nauczyciele współdziałają przy tworzeniu procesów edukacyjnych. Z przeprowadzonego badania ankietowego wśród nauczycieli wynika, że 34 z 36 nauczycieli konsultuje swoje plany zajęć edukacyjnych z innymi nauczycielami. Z dokumentacji szkolnej wynika, że na spotkaniach zespołów przedmiotowych nauczyciele omawiają kluczowe zagadnienia związane z doborem ćwiczeń i podręczników, realizacją podstawy programowej, organizacją konkursów ( doborem testów). Nauczyciele edukacji wczesnoszkolnej oraz nauczyciele języka angielskiego, na posiedzeniach zespołu, dokonują aktualizacji opracowanych wcześniej śródrocznych kart oceny opisowej ucznia. Nauczyciele współpracują także w ramach realizowanych projektów m.in. w ramach realizacji projektu eTwinning– nauczyciel matematyki współpracuje z nauczycielem języka angielskiego (sprawdzanie poprawności tłumaczeń z języka polskiego na język angielski haseł w tworzonych kartach matematycznych, tłumaczenie opisu projektu, celów, zamierzeń, rezultatów itp.). Wymiana doświadczeń między nauczycielami odbywa się także poprzez przekazywanie do biblioteki szkolnej scenariuszy ciekawych zajęć. Wszyscy nauczyciele współpracują przy analizie procesów edukacyjnych, z czego 35 z 36 nauczycieli biorących udział w badaniu ankietowym wskazuje, iż analizy procesów edukacyjnych zachodzących w szkole dokonuje wspólnie z innymi nauczycielami np. w zespołach zadaniowych, 30 nauczycieli przeprowadza analizy przy okazji spotkań nieformalnych, a 28 nauczycieli samodzielnie przeprowadza analizę procesów, za które ponoszą odpowiedzialność. Nauczyciele biorący udział w wywiadzie oraz dyrektor szkoły w ankiecie wskazali, że analiza procesów edukacyjnych prowadzona jest przez zespoły przedmiotowe, problemowe, zespoły powoływane do prowadzenia ewaluacji wewnętrznej, a następnie jej wyniki przedstawiane są i omawiane przez radę pedagogiczną. Nauczyciele wspierają się w organizacji i realizacji procesów edukacyjnych. Nauczyciele w wywiadzie oraz w badaniu ankietowym wskazali, że na spotkaniach zespołów przedmiotowych omawiają kluczowe zagadnienia związane z doborem ćwiczeń i podręczników, realizacją podstawy programowej, organizacją konkursów. Na spotkaniach nieformalnych, podczas luźnych rozmów, nauczyciele wymieniają się doświadczeniami, mówią o trudnościach w opanowaniu konkretnych umiejętności u uczniów, dzielą się kartami pracy materiałami dydaktycznymi, pomocami, konspektami, scenariuszami. Nauczyciele edukacji wczesnoszkolnej oraz nauczyciele języka angielskiego na posiedzeniach zespołu dokonują aktualizacji opracowanych wcześniej śródrocznych kart oceny opisowej ucznia. Współpraca nauczycieli odbywa się także w ramach realizacji programów autorskich, organizowanie imprez integrujących uczniów, przygotowywania uczniów do konkursów interdyscyplinarnych. Nauczyciele organizują i biorą udział w cyklicznych spotkaniach w Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie: „Nauczyciele – Nauczycielom”. Celem spotkań jest wymiana dobrych praktyk w zakresie organizowania i przebiegu procesu edukacyjnego oraz analiza prowadzonych oddziaływań z nauczycielami z innych szkół. Nauczyciele tej szkoły organizują spotkania z nauczycielami przedszkoli dotyczące dojrzałości szkolnej i przygotowania dzieci do nauki w pierwszej klasie. Nauczyciele wspomagają się także w opracowywaniu zagadnień do testów zewnętrznych i międzyszkolnych (Olimpiada Malucha, Małe Olimpiady Przedmiotowe). Zdaniem 32 z 36 nauczycieli biorących udział w badaniu ankietowym, proces zmiany w realizacji procesów edukacyjnych, jest efektem ich wspólnych decyzji. Nauczyciele wskazali, iż mają możliwość zgłaszania uwag i wniosków na spotkaniach zespołów samokształceniowych i na posiedzeniach rad pedagogicznych.Istnieje możliwość wcześniejszego zapoznania się z tematyką, która będzie podejmowana na spotkaniach rady pedagogicznej i przygotować się do debaty, by móc zgłaszać wnioski i propozycje. Decyzje o wprowadzeniu istotnych zmian są objęte głosowaniem. Według dyrektora szkoły, w wyniku wspólnie podjętych decyzji, wzbogacono ofertę zajęć pozalekcyjnych dla uczniów, dostosowaną do ich potrzeb, zainteresowań i planu dnia, poszerzono działania wychowawcze propagujące zdrowy styl życia, położony został nacisk na bezpieczeństwo uczniów, a także rozpoczęto realizację projektów europejskich. Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa nr 7 14 / 30 Poziom spełniania wymagania: A Wymaganie: Kształtuje się postawy uczniów Komentarz: Podejmowane przez szkołę działania są spójne i służą kształtowaniu właściwych postaw uczniów. Ich różnorodność, wynikająca ze zdiagnozowanych wcześniej potrzeb, świadczy o bardzo wysokim spełnianiu wymagania przez szkołę. Działania wychowawcze podejmowane w szkole są spójne, co potwierdzają wyniki badań przeprowadzonych wśród wszystkich respondentów. Z wywiadu z nauczycielami oraz dyrektorem szkoły wynika, że plany wychowawcze poszczególnych klas opracowywane są w oparciu o założenia Programu Wychowawczego i Programu Profilaktycznego Szkoły, zawierają więc zagadnienia wspólne. W szkole obowiązuje Wewnątrzszkolny System Oceniania, spójny system nagradzania i karania. Ponadto organizowane są uroczystości i imprezy, w których uczestniczą wszyscy uczniowie (Dzień Sportu, Dzień Życzliwości, Dzień Kibica, jasełka). W sytuacjach trudnych, konfliktowych powoływane są zespoły wychowawcze, na których wspólnie nauczyciele wraz z rodzicami szukają rozwiązań problemów, opracowują plan pomocy uczniowi. Zdaniem 30 z 33 rodziców biorących udział w ankiecie, sposób w jaki szkoła wychowuje uczniów, odpowiada potrzebom ich dzieci. Według 55 z 72 uczniów ankietowanych, nauczyciele traktują uczniów sprawiedliwie. 50 z 72 uczniów czuje się traktowanych w równy sposób z innymi uczniami. Pracownicy niepedagogiczni stwierdzili w wywiadzie, że szkoła prowadzi otwartą dyskusję na temat pożądanych postaw uczniów oraz oddziaływań jakie prowadzi szkoła w obszarze ich kształtowania. Wszyscy badani stwierdzili, że mają możliwość uczestniczenia w posiedzeniach zespołów opracowujących założenia do pracy wychowawczej, współpracują z wychowawcami klas, udzielając wskazówek i uwag o zachowaniu uczniów oraz uczestniczą w ewaluacji programu wychowawczego szkoły. Działania wychowawcze są adekwatne do potrzeb uczniów. Nauczyciele wskazali w wywiadzie następujące sposoby przeprowadzania diagnozy wychowawczej uczniów: badanie ankietowe rodziców uczniów klas I, która pozwala poznać sytuację pozaszkolną oraz mocne i słabe strony poszczególnych uczniów, ich zainteresowania, poziom samodzielności, rozmowy indywidualne z rodzicami; obserwacje zachowań uczniów w różnych sytuacjach szkolnych i pozaszkolnych; spotkania w przedszkolach z rodzicami przyszłorocznych pierwszoklasistów nt. dojrzałości szkolnej, wzajemnych oczekiwań rodziców i nauczycieli; wprowadzenie metod socjometryczne pozwalających poznać relacje między dziećmi; wywiady z rodzicami; rozmowy z dziećmi; monitorowanie zeszytów uwag i pochwał; W wyniku przeprowadzonej diagnozy określono następujące potrzeby: zapewnienie większego bezpieczeństwa uczniom, potrzeba akceptacji, bycia zauważonym, integracja zespołu klasowego, wsparcie materialne, zapewnienie ciekawych kół zainteresowań, pomoc w sprostaniu nowym wymaganiom i oczekiwaniom, które niesie ze sobą szkoła, zachęcanie uczniów do udziału w różnych zajęciach , konkursach, występach, pomoc w nawiązaniu kontaktu z innymi dziećmi, wpajanie podstaw odpowiedniego zachowania w różnych sytuacjach, budowanie poczucia bezpieczeństwa i akceptacji, rozwijanie zainteresowań, wyrabianie staranności, rozwijanie poczucia własnej wartości. Uczniowie uczestniczą w działaniach sprzyjających kształtowaniu pożądanych społecznie postaw. Na pytanie ankietowe dotyczące udziału uczniów w rozmowie na temat odpowiedniego zachowania, z 72 uczniów Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa nr 7 15 / 30 biorących udział w ankiecie, 15 uczniów odpowiedziało - nigdy, 13 uczniów - kilka miesięcy temu, 32 uczniów w ostatnim miesiącu, 12 uczniów - około pół roku temu lub dawniej. Nauczyciele w wywiadzie wskazali szereg działań kształtujących społecznie pożądane postawy, w których biorą udział wszyscy uczniowie lub określone grupy. Zwrócono uwagę na: wychowywanie w duchu tolerancji poprzez organizację Integracyjnego Turnieju Siatkówki o Puchar Dyrektora SP7, spotkania i współpracę ze Specjalnym Ośrodkiem Szkolno -Wychowawczym w Koszalinie; organizowanie pomocy na rzecz innych i udział w akcjach charytatywnych poprzez niesienie pomocy dzieciom ciężko chorym, prowadzenie społecznego komitetu dla ratowania zdrowia i życia Darii Maleńczuk i Bartka Kałusa, włączenie się do akcji charytatywnej na rzecz chorej Malwinki Matuły, zbieranie nakrętek na rzecz Kacperka i dwuletniego Adasia („Odkręć się na niepełnosprawność”), wsparcie akcji „Mam haka na raka” (zbiórka materiałów papierniczych, kolorowanek dla dzieci z koszalińskiego hospicjum) - Akcja „Góra Grosza” - WOŚP - Akcja „Gorączka złota” zbiórka monet groszowych z przeznaczeniem na dofinansowanie wypoczynku letniego dzieci; kształtowanie postaw proekologicznych: akcja „Sprzątanie Świata” porządkowanie terenu wokół szkoły, zbiórka makulatury, akcja „Zbieraj makulaturę – ratuj konie”- organizator Klub Gaja, akcja – „Dzień dobrych uczynków na rzecz zwierząt, ludzi i roślin” – organizator – Fundacja Ekologiczna Arka promowanie zdrowego żywienia: program „Zdrowo jesz, lepiej żyjesz” (lekcje wychowawcze, konkurs na książkę kucharską, warsztaty kulinarne) uczenie samodzielności, samorządności i kreatywności: wybory do Samorządu Uczniowskiego, Międzyklasowy Konkurs „Kreatywni”(prezentacja gazetek tematycznych przez kolejne klasy IV –VI) , organizacja szkolnych zabaw : andrzejkowej , karnawałowej : balu sobowtóra, zabawy walentynkowej, dyskoteki wiosennej, udział w zabawie „Poczta Walentynkowa”, Dzień Życzliwości (plebiscyt na najsympatyczniejszą osobę w klasie, wspólne zabawy uczniów klas młodszych i starszych, konkurs literacko plastyczny na najsympatyczniejszą postać z bajki; promowanie postaw patriotycznych i obywatelskich (udział w uroczystosciach patriotycznych na terenie miasta); promowanie nawyków higienicznych: program profilaktyczny „Między nami kobietkami” (pogadanki nt. problemów wieku dojrzewania) - działalność Klubu Wiewiórka - program promujący zdrowe uzębienie ,,Szkoła zdrowego uśmiechu”, ,,Radosny uśmiech, radosna przyszłość” , ,,Ratujemy i uczymy się ratować” (nauka zasad udzielania pierwszej pomocy; propagowanie zdrowego stylu życia, organizowania czasu wolnego i bezpiecznej zabawy: tworzenie klas z grupami sportowymi (piłka nożna -chłopcy, piłka ręczna – dziewczęta), udział uczniów, nauczycieli i rodziców w rajdach turystycznych, akcja „Przyjaciel Gryfusia” (spotkania kl I z policjantem nt. bezpieczeństwa w ruchu drogowym), program profilaktyczny Towarzystwa Zapobiegania Narkomanii w Koszalinie „Mam takie marzenie, taki cel” (zajęcia warsztatowe prowadzone przez pracownika TZN w klasach I-VI dotyczące zapobiegania narkomanii) , akcja „Uczeń bezpieczny w domu i na podwórku” (pogadanka dla klas III) , akcja „Bądź bezpieczny na drodze” (spotkanie uczniów kl. II i III z przedstawicielami drogówki,) kształtowanie postawy dystansu w relacjach z osobami nieznajomymi, bezpieczeństwa na co dzień i utrwalanie zachowań profilaktycznych: program „Cukierek” (zajęcia warsztatowe w kl. I – III dotyczące przeciwdziałania uzależnieniom) ,Piknik profilaktyczny w SP2 Sianów, Festiwal wiedzy dotyczącej Agresji, Przemocy i Cyberprzemocy, przedstawienie profilaktyczne „Grzechy uczniowskie” prezentowane w TP „Dialog” uczniom szkól podstawowych; - Przedstawienie profilaktyczne „Czerwony Kapturek na czacie”; prezentowane w TP „Dialog” i Kinie „Zorza” w Sianowie. Uczniowie biorą udział w planowaniu i modyfikowaniu działań wychowawczych w szkole, co potwierdzili nauczyciele, uczniowie i rodzice. Uczniowie w wywiadzie stwierdzili, że oczekuje się od nich postaw tolerancji dla innych. Nauczyciele wymagają zachowań bezpiecznych oraz postaw prospołecznych. Uczniowie godnie reprezentują szkołę na zewnątrz oraz przestrzegają regulaminu szkoły. Ponadto uczniowie stwierdzili, że nauczyciele przestrzegają zasad panujących w szkole i egzekwują tego od uczniów. Uczniowie są inicjatorami wielu działań wychowawczych podejmowanych przez szkołę, dotyczących bezpieczeństwa w szkole i poza nią, a także organizowania konkursów przedmiotowych i tematycznych. Uczniowie wskazali, że odpowiedzią na ich potrzeby i potrzeby środowiska są organizowane przez szkołę liczne akcje niesienia pomocy innym, w tym dzieciom niepełnosprawnym i chorym. Zdaniem rodziców, ich dzieci mają świadomość konieczności uczenia się i nabywania nowych umiejętności. Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa nr 7 16 / 30 Rodzice uważają, że ich dzieci mają wpływ na ustalanie zasad obowiązujących w szkole poprzez udział w ewaluacji przedmiotowych systemów oceniania, możliwość zgłaszania propozycji form i metod pracy na lekcji oraz sposobów sprawdzania wiadomości. Wszyscy nauczyciele biorący udział w ankietowaniu potwierdzili, że uczniowie uczestniczą w tworzeniu i zmianie działań wychowawczych. Według nauczycieli biorących udział w wywiadzie, uczniowie zgadzają się z następującymi postawami promowanymi przez szkołę: tolerancja (zabawy integracyjne z dziećmi niepełnosprawnymi (mikołajki, walentynki), zbiórka zabawek dla dzieci z grupy przedszkolnej ze Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Koszalinie, organizowanie turniejów integracyjnych); wolontariat (Dom Samotnej Matki, Dom Dziecka, SOSW, hospicjum, Caritas) ; odpowiedzialność za młodszych (program ,, Mam przyjaciela” dyżurni klasowi w programie „Starszy brat, starsza siostra”); kultywowanie więzi i tradycji rodzinnych: organizowanie klasowych wigilii, spotkań i uroczystości z okazji Dnia Babci i Dziadka, Matki i Ojca, Dnia Rodziny; kształtowanie postaw patriotycznych – przygotowywanie apeli i udział w uroczystościach państwowych organizowanych na terenie miasta; aktywność społeczna i zaangażowanie w pracę na rzecz szkoły (SU); przynależność do społeczności szkolnej - strój szkolny; postawa odpowiedzialności za własne zachowanie i postępowanie wobec innych; uczestnictwo w tworzeniu zasad i norm klasowych – kontrakty nauczycieli z uczniami. Wnioski z analizy działań wychowawczych są wdrażane. Zarówno dyrektor szkoły jak i nauczyciele w wywiadzie wskazali następujące wnioski wynikające z analiz wychowawczych: konieczność kontynuacji działań terapeutycznych (profilaktycznych) w związku z agresją rówieśniczą, konieczność objęcia większej grupy uczniów pomocą w nauce w ramach wolontariatu, kontynuowanie działań profilaktycznych związanych z podnoszeniem poczucia bezpieczeństwa w szkole (głównie podczas przerw). W związku z powyższym w szkole podejmuje się działania mające na celu uświadamiania uczniom jak sobie radzić z własną agresją, mobilizuje się rodziców do przeprowadzenia lub wznowienia badań w poradni psychologiczno-pedagogicznej, przeprowadza się rozmowy indywidualne z rodzicami uczniów celem szukania przyczyn i rozwiązań problemów wychowawczych, szuka się nowych instytucji mogących wesprzeć szkołę w działalności wychowawczej np. przez realizację programów lub zajęć mających na celu podniesienie bezpieczeństwa w szkole, domu, na podwórku, w ruchu drogowym. Jako przykład wykorzystania i wdrażania wniosków wymieniono: prowadzenie zajęć socjoterapeutycznych, organizacja imprez szkolnych mających na celu rozwinięcie takich cech osobowościowych jak np. opiekuńczość (akcja Mam przyjaciela), życzliwość (Obchody Dnia Życzliwości), postępowanie fair nie tylko w sporcie, ale też w życiu (Kibicuję fair play), mobilizowanie rodziców do podnoszenia swoich umiejętności wychowawczych poprzez czytanie wskazanej literatury fachowej lub oglądanie programów przeznaczonych dla rodziców, przeglądanie podanych stron internetowych; zachęcanie do udziału w zajęciach Szkoły dla Rodziców; wskazywanie rodzicom instytucji, które mogą ich wesprzeć w rozwiązywaniu problemów wychowawczych, rodzinnych, ale też pomoc w sferze socjalnej np. zachęcanie do korzystania z obiadów refundowanych przez MOPS, ze stypendiów, wyprawek szkolnych, czy zasiłków okolicznościowych. uświadamianie rodzicom konsekwencji wypływających z niewłaściwego wypełniania obowiązków rodzicielskich. Poziom spełniania wymagania: A Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa nr 7 17 / 30 Wymaganie: Prowadzone są działania służące wyrównywaniu szans edukacyjnych Komentarz: W szkole prowadzone są różnorodne działania, w tym działania uwzględniające indywidualizację nauczania, zwiększające szanse edukacyjne wszystkich uczniów. Szkoła spełnia to wymaganie na poziomie wysokim. Nauczyciele znają możliwości swoich uczniów. Możliwości wszystkich uczniów diagnozuje 30 z 36 ankietowanych nauczycieli. Na podstawie diagnoz nauczyciele poznają i mogą wpływać przede wszystkim na: poziom wiedzy i umiejętności (30 nauczycieli), stopień opanowania podstawy programowej (33 nauczycieli), planowanie pracy( 28 nauczycieli), określanie i udzielanie pomocy uczniom potrzebującym wsparcia (28 nauczycieli ), indywidualną pracę z uczniem zdolnym i słabym (9 nauczycieli), modyfikowanie stosowanych form, metod pracy (8 nauczycieli). W ocenie partnerów i samorządu szkoła wychodzi na przeciw potrzebom środowiska, zabezpiecza też potrzeby uczniów. Praca wychowawcza szkoły ukierunkowana jest zdecydowanie na niwelowanie zachowań niepożądanych, ponieważ jest to środowisko zagrożone dysfunkcjami (bezrobocie, problemy z alkoholem, zjawisko eurosieroctwa, problemy zdrowotne związane z niepełnosprawnością rodziców i dzieci, a także brak zainteresowania rodziców wychowaniem dzieci). Uczniowie osiągają sukcesy edukacyjne na miarę swoich możliwości. Ponad połowa badanych uczniów w ankiecie odpowiedziało, że myśląc o swoich wynikach w nauce uważa, że "wszystko jest w porządku" (39 z 72 uczniów ankietowanych), "czuje radość" (19 uczniów). czuje niezadowolenie, że nie mogło zrobić więcej"(13 uczniów). Jeden uczeń odpowiedział, że to go nie obchodzi. Jako największe sukcesy uczniowie najczęściej wymieniali: wysokie oceny w szkole, wysoką średnią ocen, sukcesy w sporcie, udział i sukces w konkursach i olimpiadach, zawarcie nowych znajomości w szkole. W opinii dyrektora szkoły, uczniowie średnio zdolni lub wyjątkowo zdolni, nie zawsze osiągają sukces edukacyjny, ponieważ wpływają na to czynniki środowiskowe: rodziny dysfunkcyjne, eurosieroctwo, utrata pracy przez rodziców, niski poziom wykształcenia rodziców, brak zainteresowania nauką dziecka, brak świadomości rodziców w zakresie edukacji swoich dzieci, niski status ekonomiczny rodzin. W szkole prowadzone są działania zwiększające szanse edukacyjne uczniów. W ocenie dyrektora, partnerów i samorządu szkoła prowadzi działania zwiększające szanse edukacyjne uczniów, dzięki którym wszyscy uczniowie mogą odnosić sukcesy w zależności od ich możliwości i zainteresowań. Część dzieci odnosi sukcesy sportowe, inne wyróżniane są za działania charytatywne. Uczniowie zdolni biorą udział w konkursach przedmiotowych i tematycznych. Szkoła promuje przede wszystkim zachowania prospołeczne, patriotyczne oraz tolerancje i wychowanie przez sport. Zdaniem dyrektora do tych działań należą: pomoc w nauce w ramach organizowanego wolontariatu, zajęcia w ramach prowadzonej w szkole pomocy psychologiczno -pedagogicznej, pomoc socjalna (stypendia, dożywianie), rozmowy z rodzicami, współpraca z MOPS-em i Policją, prowadzenie zajęć w ramach świetlicy środowiskowej, zajęcia "Szkoły dla Rodziców", kierowanie rodziców do Miejskiej Poradni PsychologicznoPedagogicznej. Celem zwiększenia szans edukacyjnych uczniów szkoła prowadzi następujące działania: realizacja programów autorskich opracowanych przez nauczycieli, organizacja zajęć wyrównawczych, organizacja zajęć w ramach pomocy psychologiczno -pedagogicznej, realizacja projektów edukacyjnych. koła zainteresowań i przedmiotowe, organizacja konkursów szkolnych, międzyszkolnych, europejski projekt, organizacja zajęć sportowych. Według większości ankietowanych rodziców (27 z 33 ankietowanych), w szkole podejmuje się starania by dzieci miały poczucie sukcesu w nauce na miarę jego możliwości. W opinii rodziców, do najczęściej stosowanych w szkole form zachęty i motywacji uczniów należą: nagradzanie, pochwały udzielane przez nauczyciela, wyróżnienie przy klasie,możliwość poprawy oceny lub uzyskanie dodatkowej oceny za aktywność, umożliwianie i zachęcanie oraz przygotowywanie do udziału w konkursach i olimpiadach, życzliwość i zaangażowanie nauczycieli i wychowawców, motywowanie swoim przykładem, możliwość uczestnictwa w ciekawych zajęciach dodatkowych, wycieczkach czy zajęciach. Rodzice w wywiadzie stwierdzili, że szkoła stwarza wiele możliwości do odnoszenia sukcesów przez uczniów na miarę ich możliwości poprzez uwzględnianie indywidualnych potrzeb i możliwości uczniów w planowaniu zajęć, dostosowywanie oferty zajęć pozalekcyjnych do zainteresowań i predyspozycji uczniów(diagnoza zainteresowań). Rodzice wymienili również uwzględnianie zaleceń poradni psychologiczno-pedagogicznej w pracy z uczniami. Opinie rodziców potwierdzili w wywiadzie partnerzy szkoły zwrócili oni uwagę na otrzymanie przez szkołę certyfikatu "Bezpiecznej Szkoły". Udział w projekcie wymagał podjęcia przez nauczycieli i rodziców szeregu działań. Ponadto w szkole cyklicznie realizuje się projekty "Przyjaciele Gryfusia" i "Profilaktyka oczami młodzieży". Uczniowie ze Szkoły Podstawowej Nr 7 zostają laureatami wymienionych programów na szczeblu krajowym. Respondenci zwrócili także uwagę, że szkoła potrafi wyłonić uczniów zdolnych i pomagać tym uczniom w osiągnięciu sukcesu. W szkole prowadzone są działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacji. W opinii dyrektora, Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa nr 7 18 / 30 nauczycieli i uczniów szkoła prowadzi działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacji motywujące uczniów do nauki. Zdaniem 62 uczniów z 72 ankietowanych, nauczyciele mówią im, że mogą się nauczyć nawet trudnych rzeczy, a kiedy mają kłopoty z nauką, mogą liczyć na pomoc nauczycieli. 22 z 33 ankietowanych rodziców ma poczucie, że w szkole jego dziecko jest traktowane indywidualnie. Sposób indywidualizowania procesu edukacji według nauczycieli polega na dostosowaniu wymogów edukacyjnych do indywidualnych możliwości uczniów, indywidualnym doborze zadań w toku zajęć wydłużeniu czasu pracy na sprawdzianach z języka polskiego dla uczniów z problemami dyslektycznymi, pracy z uczniem słabym w ramach zajęć wyrównawczych, korekcyjno-kompensacyjnych, objęciu nauczaniem indywidualnym uczniów ze schorzeniami uniemożliwiającymi realizację obowiązku szkolnego w systemie klasowo-lekcyjnym. Uczniowie mają też możliwość poprawy ocen zgodnie ze Szkolnym Systemem Oceniania. Z uczniem zdolnym praca odbywa się w ramach indywidualnych programów, dodatkowych zajęć prowadzonych przez nauczycieli.Według nauczycieli pracę z uczniem zdolnym utrudniają: nadmierne obciążenie uczniów zajęciami dodatkowymi (w szkole i poza nią), brak ciekawych, zróżnicowanych pomocy dydaktycznych do rozwijania kreatywności, twórczego i logicznego myślenia, eksperymentowania i doświadczania, ograniczony dostęp do nowoczesnego sprzętu multimedialnego, sprzęt multimedialny nie jest kompatybilny z wymogami nowoczesnych programów edukacyjnych. W czasie obserwowanych zajęć odpowiednio dobierano metody pracy, temat zajęć wynikał z podstawy programowej, dużo ciekawych, bardzo różnorodnych ćwiczeń, sposób zachowania się nauczyciela, jego zaangażowanie, wywoływanie do odpowiedzi, zachęcanie do formułowania wniosków i spostrzeżeń motywowały uczniów do angażowania się. Nauczyciele stosowali zindywidualizowane podejście, dostosowywali sposób motywacji do potrzeb uczniów, dobór grup i zadań do wykonania- indywidualnie, zgodnie z możliwościami dziecka. Poziom spełniania wymagania: B Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa nr 7 19 / 30 Obszar: Środowisko Wymaganie: Wykorzystywane są zasoby środowiska na rzecz wzajemnego rozwoju Komentarz: Szkoła współpracuje z różnymi podmiotami działającymi w środowisku i podejmuje na jego rzecz inicjatywy. Aby zaspokoić poznane potrzeby i możliwości środowiska szkoła prowadzi różnorodne działania. Korzysta także z jego zasobów w procesie nauczania. Podejmowana współpraca wywiera korzystny wpływ na rozwój uczniów. Szkoła spełnia wymaganie na poziomie wysokim. Szkoła podejmuje inicjatywy na rzecz środowiska. Partnerzy szkoły i samorząd oraz dyrektor szkoły w wywiadzie stwierdzili, że do inicjatyw szkoły na rzecz środowiska należą: zajęcia sportowe organizowane w szkole w ramach zajęć pozalekcyjnych, ale także utworzenie klas sportowych. W oparciu o te zajęcia uczniowie kontynuują treningi po ukończeniu szkoły podstawowej, a wielu z nich osiąga wysokie wyniki również na szczeblu ogólnopolskim. Ponadto inicjatywy podejmowane na rzecz środowiska lokalnego wpływają na poszerzenie współpracy z klubem osiedlowym przy pomocy w organizacji imprez dla seniorów, a także wycieczek dla dzieci z rodzin ubogich. W szkole działa koło PCK, w ramach którego szkoła promuje zdrowy styl życia, ale także włącza się w liczne akcje charytatywne, również o zasięgu ogólnopolskim. W ramach współpracy z przedszkolem nr 20 w Koszalinie, w szkole realizowany jest program adaptacyjny, dla dzieci rozpoczynających naukę. Ponadto uczniowie szkoły biorą udział w zajęciach oraz imprezach integracyjnych z dziećmi niepełnosprawnymi- wychowankami SOSW. Uczniowie uczestniczą także w zbiórce karmy i koców dla zwierząt ze schroniska. Wspólnie ze Strażą Graniczną szkoła realizuje akcję „Całą Polska Czyta Dzieciom”, w ramach spotkań z funkcjonariuszami odbywało się czytanie bajek, zwiedzanie Ośrodka Straży. Szkoła współpracuje z Komendą Miejską Straży Pożarnej w Koszalinie w ramach projektów „Bezpieczeństwo dziecka” połączony z pokazem wozów strażackich oraz w ogólnopolskim programie „ Bezpieczne życie”. "Radio Koszalin", „ Głos Koszaliński „ Miasto Tygodnik Koszaliński” objęło patronatem medialnym uroczystości szkolne, jest sponsorem nagród, wycieczek edukacyjnych dla uczniów do rozgłośni. Współpraca ta stanowi promocję szkoły w środowisku lokalnym poprzez informacje w mediach o działaniach szkoły, wywiady z uczniami, nauczycielami. W ramach rozwijania zainteresowań muzycznych szkoła współpracuje z Agencją Kulturalno - Usługowa „Artos”, która jest organizatorem audycji umuzykalniających pod patronatem Filharmonii Koszalińskiej. Szkoła organizuje wiele imprez okolicznościowych: Dzień Matki, Dzień Babci, Wigilia, Mikołajki dla pensjonariuszy DPS Według respondentów szkoła współpracuje również z policją, parafią, okolicznymi przedszkolami, okolicznymi gimnazjami, Strażą Miejską w zakresie pomocy w dyscyplinowaniu uczniów i podniesieniu poziomu bezpieczeństwa w szkole i poza nią (ruch drogowy, pomoc w działalności profilaktycznej szkoły – pogadanki w ramach programu „Uczeń bezpieczny w domu i na podwórku”, Klubem KKPN Bałtyk Koszalin w zakresie organizacji klas sportowych z piłki nożnej chłopców, Klubem AZS - Politechnika Koszalińska w realizacji szkoleń z piłki ręcznej dziewcząt. Ponadto uczniowie szkoły organizują pomoc materialną dla dzieci z Oddziału Dziecięcego Szpitala Miejskiego, Dziecięcego Hospicjum i Domu Samotnej Matki (zbiórka artykułów papierniczych, zabawek, książek i odzieży) Analiza dokumentów szkoły (plan pracy szkoły, strona internetowa szkoły, dyplomy i podziękowania) potwierdza realizację podejmowanych inicjatyw na rzecz środowiska. Szkoła współpracuje z różnymi podmiotami działającymi w środowisku. Świadczą o tym dane pozyskane w wywiadzie od dyrektora, nauczycieli, partnerów i samorządu, w ankiecie skierowanej do nauczycieli i dyrektora oraz w analizie dokumentów. Do kluczowych podmiotów, z którymi współpracuje szkoła dyrektor i nauczyciele zaliczyli : Rodziców - Miejską Poradnię Psychologiczno - Pedagogiczną w Koszalinie, Klub KKPN Bałtyk Koszalin (Nabór chłopców do grup sportowych oraz prowadzenie klas sportowych), Przedszkola Miejskie nr 3, 7,10, 20, 22, 34, 35 (zajęcia dla grup przedszkolnych, pikniki, spotkania z rodzicami, wymiana doświadczeń z nauczycielami, udział w adaptacji przedszkolaków do szkoły), Straż Miejską i Policję ( współuczestnictwo w realizacji programów profilaktycznych, np. „Przyjaciele Gryfusia”, „Bezpieczna Szkoła”, „Bezpieczne ferie zimowe ” i „Bezpieczne wakacje”, prowadzenie zajęć profilaktycznych z uczniami), Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej w Koszalinie, AZS Koszalin (prowadzenie dodatkowych zajęć dla Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa nr 7 20 / 30 dziewcząt z piłki ręcznej organizacja konkursów dla uczniów), Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy (integracja dzieci chorych i zdrowych, wspólne zabawy, zajęcia, konkursy), - Koszalińskie Schronisko dla Zwierząt -(zbiórka żywności, koców, wycieczki, akcja ,,Pomóż przetrwać mi zimę”), Pałac Młodzieży (udział w IX Konkursie Ekologicznym wakacje z naturą „Ja i moje środowisko”, Konkurs Dziecięcej Twórczości Poezji i Prozy, współorganizowanie Międzyszkolnego Konkursu Fotograficznego), Jednostkę Wojskową - Centrum Szkolenia Sił Powietrznych–(wycieczki uczniów, udział w imprezach na terenie jednostki związanych z ceremoniałem wojskowym, zwiedzanie muzeum wojskowego, pomoc w organizacji uroczystości szkolnych). Zdaniem dyrektora lokalne środowisko szkoły tworzą również przedsiębiorcy, placówki ochrony zdrowia, lokalny samorząd, ośrodek pomocy społecznej, szkoły, biblioteki, organizacje pozarządowe, rodzice, kościół, ośrodek kultury, fundacje. Nauczyciele wymienili współpracę z Urzędem Miasta, LOK, PCK ,Centrum Doskonalenia Nauczycieli, PGK Koszalin, Regionalnym Centrum Informacji Europejskiej, Hospicjum, Agencją "ARTOS". Współpraca oparta jest na systematycznych kontaktach podczas różnych uroczystości, projektów czy działań szkoły, świadczeniu wzajemnych usług, wspólnym planowaniu i realizowaniu działań, np. dobroczynnych, dotyczących bezpieczeństwa, wychowania młodzieży, organizacji wypoczynku, rozwiązywaniu problemów środowiskowych. Współpracując z różnymi osobami i podmiotami, szkoła pozyskuje fundusze, np. na wyposażenie, nagrody, otrzymuje wsparcie i pomoc. Przedstawiciele środowiska zapraszani są do szkoły na spotkania, uczestniczą w imprezach i uroczystościach. Współpraca z mediami (TV Max, "Radio Koszalin" „Głos Koszaliński”, Tygodnik „Miasto”) przyczynia się do promocji szkoły i osiągnięć uczniów w środowisku lokalnym. Przedstawiciele partnerów i samorządu ocenili współpracę szkoły z organizacjami i instytucjami jako satysfakcjonującą i wystarczającą w stosunku do istniejących potrzeb. Szkoła identyfikuje potrzeby środowiska. Szkoła identyfikuje potrzeby i możliwości środowiska, co potwierdzili dyrektor (ankieta wywiad), rodzice, nauczyciele oraz partnerzy i samorząd w wywiadach grupowych. Dyrektor stwierdził, że szkoła zbiera informacje na temat potrzeb i możliwości środowiska poprzez rozmowę, śledzenie informacji w lokalnych mediach i stronach internetowych, analizę wniosków i pism kierowanych do dyrektora. Wszyscy respondenci wskazali potrzeby środowiska zaspakajane przez szkołę jako: integrację środowiska poprzez organizowanie festynów, otwartych imprez, umożliwienie korzystania mieszkańcom osiedla i miasta zasobów szkoły (boiska szkolnego, "Orlika" i jego urządzeń, sal gimnastycznych i lekcyjnych), wspieranie działań w trosce o bezpieczeństwo mieszkańców miasta, np. spotkania z policjantami, bezpieczne ferie, wakacje, bezpieczeństwo w miejscu zamieszkania, kurs na kartę rowerową, wspieranie potrzebujących poprzez udzielanie pomocy materialnej, organizowanie akcji charytatywnych, np. zbiórka odzieży dla ubogich w ramach PCK, pomoc rodzinom wielodzietnym, o niskim statusie materialnym, z problemami zdrowotnymi, propagowanie ekologii (segregacja odpadów, zbieranie makulatury, baterii i nakrętek), pomoc w przygotowaniu dziecka przedszkolnego do podjęcia obowiązku szkolnego, kształtowanie postawy tolerancji, integrowanie dzieci z różnych środowisk, w różnym wieku, wspieranie schroniska dla zwierząt. Wszyscy respondenci zwrócili uwagę na organizowanie przez szkołę pomocy socjalnej i stypendialnej dla uczniów zdolnych, pomocy pedagogicznej dla uczniów i ich rodziców, pomocy osobom starszym i potrzebującym, pomocy materialnej dla dzieci z rodzin ubogich, podejmowanie działań integrujących ze środowiskiem lokalnym, a także propagowanie wychowania poprzez sport. Według rodziców szkoła zna potrzeby środowiska lokalnego, świadczy o tym liczba instytucji z którymi szkoła współpracuje oraz zakres tej współpracy. Szkoła prowadzi działania, które mają na celu zaspokojenie potrzeb lokalnego środowiska. Szkoła prowadzi działania, które mają na celu zaspokojenie potrzeb lokalnego środowiska, co potwierdzili dyrektor, nauczyciele, rodzice, partnerzy i samorząd w wywiadach oraz analiza dokumentów. Wszyscy respondenci wskazali działania mające na celu zaspokojenie potrzeb społeczności lokalnej. Dyrektor i nauczyciele jako przykłady działań mających na celu zaspokojenie potrzeb lokalnego środowiska podali: „Szkołę dla Rodziców” (zajęcia w szkole dla przedszkolaków, zajęcia w przedszkolach), Dzień otwarty szkoły (dla przyszłorocznych uczniów klas I), uczestnictwo w uroczystościach miejskich "Dnia Niepodległości", "Święta Flagi", Uchwalenia "Konstytucji 3 Maja", pracę na rzecz schroniska dla zwierząt,integrację z dziećmi z SOSW, - pomoc dzieciom z domów dziecka, współpracę z uczelniami wyższymi w ramach realizacji praktyk studentów. Wszyscy badani zaliczyli tu również prowadzoną corocznie zbiórkę odzieży przy współpracy z PCK, zbiórkę karmy dla schroniska dla zwierząt, współpracę z Przedszkolem Miejskim nr 20 w ramach adaptacji dzieci do szkoły, pomoc pedagoga szkolnego rodzinom dysfunkcyjnym w środowisku szkolnym, występy uczniów z okazji uroczystości okolicznościowych dla pensjonariuszy DPS-u oraz wychowanków SOSW w Koszalinie przy ul. Rzecznej czy organizację festynów dla społeczności lokalnej razem z Radą Osiedla. Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa nr 7 21 / 30 Realizacje działań w zakresie zaspokojenia potrzeb lokalnego środowiska potwierdzają zapisy w dziennikach lekcyjnych, strona internetowa szkoły (www.sp7.koszalin.pl), kroniki klasowe, dyplomy, i podziękowania od instytucji współpracujących ze szkołą. Szkoła korzysta z zasobów środowiska w procesie nauczania. Szkoła korzysta z zasobów środowiska w procesie nauczania. Potwierdziły to dane zebrane w wywiadzie od dyrektora, rodziców, partnerów i samorządu oraz w ankiecie skierowanej do dyrektora i nauczycieli. Dyrektor poinformował, że szkoła w procesie nauczania korzysta z materialnych zasobów środowiska lokalnego. Instytucje kultury (kino, teatr, muzeum, biblioteka) wspierały szkołę w edukacji teatralnej, filmowej, edukacji historycznej, organizacji konkursów, realizacji projektów i przedsięwzięć. Współpraca z instytucjami wpływała na rozwój zainteresowań uczniów oraz kompetencji poznawczych. Współpraca z Politechniką Koszalińską (Klub AZS) czy KKPN „Bałtyk” pozwala na rozwój zainteresowań sportowych uczniów oraz na poszerzenie oferty edukacyjnej szkoły, zarówno w ramach zajęć obowiązkowych jak i pozalekcyjnych. (klasy sportowe). Szkoła otrzymuje wsparcie przy organizacji turniejów, zawodów sportowych. Korzystanie przez szkolę z zasobów środowiska umożliwia dostęp uczniom do bazy sportowej i rekreacyjnej. Zwiększa to możliwości rozwojowe uczniów oraz kształtuje obraz szkoły w środowisku. Praca uczniów w ramach PCK, Caritas stwarza możliwość niesienia pomocy potrzebującym, kształtuje postawy prospołeczne. Współpraca z policją, strażą miejską, strażą pożarną wpływa na podniesienie poziomu bezpieczeństwo uczniów i pełną realizację programów profilaktycznych. Partnerzy i samorząd oraz nauczyciele uważają, że szkoła korzysta ze wsparcia instytucji środowiskowych, które wspierają szkołę finansowo, rzeczowo oraz w realizacji zadań wychowawczych i programów. Najczęściej wskazywane są przez nauczycieli to organizacja wycieczek i wyjazdów (29 wskazań na 36 osób ankietowanych), organizacja zajęć pozalekcyjnych i Imprezy środowiskowe (27 wskazań na 36) oraz zakup sprzętu dla szkoły(26 wskazań na 36). Współpraca szkoły z podmiotami działającymi w środowisku wpływa na rozwój uczniów. Współpraca szkoły z podmiotami działającymi w środowisku wpływa na rozwój uczniów. Potwierdziły to dane zebrane w wywiadzie od dyrektora, nauczycieli oraz uczniów. Do najważniejszych korzyści wynikających z tej współpracy dyrektor i nauczyciele zaliczyli rozwijanie zainteresowań, np. sztuką, wrażliwości na drugiego człowieka czy na problemy związane z ochrona środowiska naturalnego, lepsze osiągnięcia sportowe i postawy prospołeczne. Poznają lokalne środowisko, jego problemy i sukcesy . Uczą się tolerancji, empatii, odpowiedzialności, wrażliwości na potrzeby innych. Kształtowane są postawy społeczne i obywatelskie. Uczniowie zdobywają wiedzę, umiejętności i nowe doświadczenia, biorąc udział w ważnych wydarzeniach, poznają wielu nowych ludzi. Bezpiecznie spędzają czas wolny, mogą zaistnieć w środowisku prezentując swoje umiejętności. Nauczyciele dodali, że świadczą o tym np. nagrody Prezydenta Miasta i instytucji, aktywność i rosnące zainteresowanie wieloma przedsięwzięciami przez środowisko, poczucie bezpieczeństwa wśród uczniów, uczniowie stają się lokalnymi patriotami. Uczniowie uważają, że organizowane zajęcia są interesujące oraz mają wartość poznawczą np. spotkanie z przedstawicielami wojska, lekarzami, policjantami. Dla uczniów ciekawe było spotkanie ze sportowcami i wizyta w straży granicznej oraz radiu. Poziom spełniania wymagania: B Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa nr 7 22 / 30 Wymaganie: Wykorzystywane są informacje o losach absolwentów Komentarz: Szkoła współpracuje z absolwentami i wykorzystuje informacje o ich losach w procesie nauczania i wychowania, co wpływa na wysoki poziom spełniania wymagania. Szkoła wykorzystuje informacje o losach absolwentów w procesie nauczania i wychowania. Nauczyciele biorący udział w wywiadzie wskazali, że informacje o losach absolwentów służą im do aktywizowania uczniów poprzez prezentowanie sylwetek absolwentów, którzy odnieśli sukces zawodowy, życiowy, np. na lekcjach wychowawczych, kształtowania właściwych postaw patriotycznych, społecznych. Uzyskiwane przez nich nagrody (prezydenta, kuratora) są omawiane podczas spotkań rady pedagogicznej. Natomiast ankietowani nauczyciele stwierdzili, że: w niewielkim stopniu (3/36 ) wykorzystują informacje o losach absolwentów do doskonalenia procesu nauczania lub wychowania, sporadycznie (14/36) i "od czasu do czasu" (15/36) Szkoła współpracuje z absolwentami w organizacji imprez środowiskowych oraz uroczystości szkolnych. (organizacja Integracyjnego Turnieju Siatkówki o Puchar Dyrektora Szkoły Podstawowej nr 7, organizacja pokazów umiejętności sportowych, jubileusze szkoły, akcje charytatywne). Szkoła współpracuje z absolwentami. Dyrektor podczas wywiadu wskazał, że szkoła podejmuje regularnie współpracę z absolwentami. Ankietowani nauczyciele natomiast stwierdzili, że współpraca przez nich podejmowana była sporadyczne (10/39) lub "od czasu do czasu" (17/36), 5 z 36 wskazało, że jest ona regularna. Nauczyciele do obszarów współpracy z absolwentami zaliczyli: zapraszanie absolwentów na spotkania i lekcje wychowawcze, angażowanie w organizację imprez szkolnych, np. jubileuszu szkoły, zabaw andrzejkowych, karnawałowych(33/36), akcji charytatywnych , współpracę w ramach prowadzonych sekcji sportowych w szkole, prowadzonych praktyk pedagogicznych (26/26). 12/32 czy naboru do drużyn harcerskich i zuchowych(21/36). Szkoła przygotowuje do dalszej edukacji, potwierdzili to ankietowani rodzice i nauczyciele. W opinii większości rodziców szkoła dobrze przygotowuje uczniów do funkcjonowania w dalszym życiu. Zdaniem większości ankietowanych nauczycieli (33/36) i rodziców (25/33) uczniowie nie będą potrzebowali korepetycji lub innych zajęć poza szkołą, aby zapewnić sobie możliwość dalszej nauki. Szkoła przygotowuje do funkcjonowania na rynku pracy, co potwierdzili ankietowani rodzice,dyrektor, nauczyciele oraz partnerzy i samorząd w wywiadach. W opinii większości rodziców szkoła dobrze przygotowuje uczniów do funkcjonowania w dalszym życiu (29/33). Zdaniem wszystkich przedstawicieli partnerów i samorządu oferta szkoły jest dostosowana do potrzeb obecnego rynku pracy. Dyrektor i nauczyciele do podejmowanych działań mających przygotować uczniów do funkcjonowania na rynku pracy zaliczyli: prowadzenie zajęć warsztatowych, socjoterapeutycznych, kształtujących cechy takie jak kreatywność, odpowiedzialność, opiekuńczość, życzliwość, tolerancję, słowność, punktualność, zajęcia eTwinning 4 projekty, kształtowanie umiejętności psychologiczno-społeczne uczniów, naukę o emocjach, radzenie sobie ze stresem, w różnych trudnych sytuacjach (podczas zajęć edukacyjnych, godzin wychowawczych), komunikację społeczną -funkcjonowanie i porozumiewanie się w grupie(codzienna praca w grupach rówieśniczych i klasowych). Uczniowie poznają różne zawody poprzez udział rodziców wykonujących ciekawe zawody w lekcjach wychowawczych (lekarz, dziennikarz, urzędnik, stomatolog, ogrodnik, leśnik, celnik). Szkoła przygotowuje do funkcjonowania na rynku pracy i kształtuje postawy przedsiębiorczości poprzez: realizację programu aktywnej współpracy młodzieży ze szkoły średniej (Zespół Szkół nr 1 im. M. Kopernika) i uczniów klas młodszych szkoły podstawowej z zakresu wiedzy marketingu i podstaw przedsiębiorczości ,,Mały i większy Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa nr 7 23 / 30 konsument”, wdrażanie do oszczędzania - SKO, kształtowanie umiejętności prowadzenia internetowego konta bankowego, dokonywania operacji bankowych za pomocą kart płatniczych, planowania wydatków, udział w konkursach („Mistrz oszczędzania”, „Pomysłowa skarbonka” oraz ‘Oszczędzam na…”). W szkole kształtuje się postawy prospołeczne wobec cierpiących i potrzebujących poprzez działalność charytatywną na rzecz środowiska (Akcja Góra Grosza, Mam Haka na Raka, zbiórki odzieży oraz żywności w ramach działalności min. szkolnego Koła PCK, Caritas, „Dzień dobrych uczynków” w ramach akcji Fundacji Ekologicznej Arka) oraz postawy prozdrowotne w ramach programów ,, Zdrowo jesz-lepiej żyjesz”, „Śniadanie daje moc” oraz programu e-Twinning: Healthy- Tasty-Colourful”. Kształtowana jest wyobraźnia twórcza, kreatywność i postawy badawcze (udział w zabawach z robotami w Zespole Szkół nr 9 w Koszalinie, udział w zajęciach plastycznych w pracowni rzeźby w Liceum Plastycznym w Koszalinie, uczestnictwo w warsztatach, zajęciach laboratoryjnych (Festiwal Nauki na Politechnice Koszalińskiej). Uczniom klas VI udzielana jest pomoc w określeniu predyspozycji zawodowych, w ramach zajęć prowadzonych przez pracowników Mobilnego Centrum Informacji Zawodowej (test zainteresowań zawodowych). Rozwijane są umiejętności zastosowania technologii informacyjno-komputerowych w czasie zajęć oraz realizacji projektów edukacyjnych np. FlashPageFlip, Windows MovieMaker, Any Video Converter, TwinSpace, Wiki, blog, forum. W ramach działań Samorządu Uczniowskiego doskonalona jest samorządność, praworządność i demokracja (wybory do samorządu, kampania wyborcza, autoprezentacji przed społecznością szkolną podczas apelu). Poziom spełniania wymagania: B Wymaganie: Promowana jest wartość edukacji Komentarz: Szkoła prowadzi działania informacyjne. Rodzice i przedstawiciele lokalnego środowiska znają celowość i skuteczność prowadzonych działań, ofertę edukacyjną i osiągnięcia szkoły oraz postrzegają szkołę jako dbającą o jakość uczenia się. Powyższe argumenty wskazują na bardzo wysoki stopień spełniania wymagania. Szkoła prowadzi działania informacyjne dotyczące oferty edukacyjnej, działań szkoły i jej osiągnięć. Dyrektor wskazał, że szkoła systematycznie informuje o swojej ofercie, działaniach i osiągnięciach poprzez specjalne informatory, ulotki, foldery, stronę internetową, tablice ogłoszeń, gazetkę szkolną, organizację imprez okolicznościowych takich jak jubileusz szkoły, czy za pośrednictwem lokalnych mediów. Najczęściej informacje te dotyczą: spotkań z rodzicami, rekrutacji, organizowanych festynów i imprez szkolnych, akcji charytatywnych, działań profilaktycznych, konkursów i zawodów sportowych. Rodzice i przedstawiciele lokalnego środowiska znają osiągnięcia szkoły i jej uczniów. Ankietowani rodzice wskazali informacje najczęściej uzyskiwane od szkoły, takie jak: sukcesy uczniów w konkursach (29/33) oraz olimpiadach przedmiotowych(29/33), sukcesy uczniów w zawodach/imprezach sportowych(30/33). Inne przekazywane rodzicom informacje to: realizowane przez szkołę programy i projekty, udział przedstawicieli szkoły w ważnych wydarzeniach i uroczystościach. Potwierdzili to w wywiadzie partnerzy szkoły. Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa nr 7 24 / 30 Większość ankietowanych rodziców bardzo dobrze ocenia informacje na temat osiągnięć szkoły (30/33), twierdząc, że są one podawane na bieżąco w sposób wyczerpujący. Zdaniem partnerów i samorządu informacje na temat osiągnięć szkoły są wystarczające. Szkoła informuje o celowości i skuteczności swoich działań, co potwierdzili ankietowani rodzice i nauczyciele oraz partnerzy i samorząd w wywiadzie. Wszyscy respondenci wskazali, że najczęściej informowani są o: celach jakie szkoła chce realizować, działaniach szkoły, które sprawdzają się ze względu na ich wartość edukacyjną, działaniach szkoły, które sprawdzają się ze względu na ich wartość wychowawczą. Jednocześnie rodzice i nauczyciele wymienili: cele edukacyjne i wychowawcze działań, które realizują nauczyciele. Szkoła prowadzi działania w lokalnej społeczności promujące wartość uczenia się przez całe życie. Ankietowani rodzice najczęściej wskazywali działania edukacyjne, takie jak: akcje społeczne (19/33), działania informacyjne (15/33), szkolenia, kursy, warsztaty (12/33), projekty edukacyjne(12/33), spotkania z ciekawymi ludźmi (10/33) oraz konsultacje, debaty angażujące członków lokalnej społeczności (7/33). Przedstawiciele partnerów i samorządu biorący udział w wywiadzie podali, że szkoła prowadziła dla dorosłych szkolenia, kursy, warsztaty,projekty,akcje społeczne oraz działania informacyjne, co również potwierdził w wywiadzie dyrektor szkoły. Dyrektor wskazała także na : prowadzenie"Szkoły dla Rodziców" we współpracy z Ośrodkiem Metodycznym Krajowego Komitetu Resocjalizującego (cykl 8 spotkań prowadzonych przez specjalistów od wychowania: pedagog, psycholog, policjant), organizację XI Turnieju Piłki Siatkowej dla Pracowników Oświaty o Puchar Dyrektora Szkoły Podstawowej nr 7 (turniej angażuje nauczycieli, pracowników niepedagogicznych, rodziców naszych uczniów oraz samych uczniów), udział rodziców w realizacji Ogólnopolskiego Programu „Warto być dobrym”. Prowadzenie przez szkołę działań promujących wartość uczenia się przez całe życie potwierdzają dokumenty szkoły: szkolny system nagradzania (określa działania promujące wartość uczenia się poprzez: przyznawanie odznaki wzorowego ucznia, dyplomu, nagrody książkowej świadectwa z paskiem, złotej tarczy dla uczniów ze średnią ocen powyżej 5,5), Złota Księga dla uczniów o szczególnych osiągnięciach, statut szkoły, WSO, strona internetowa szkoły, plan pracy szkoły, regulaminy i protokoły konkursów. Rodzice i przedstawiciele lokalnego środowiska postrzegają szkołę jako dbającą o jakość uczenia się. Wszyscy przedstawiciele partnerów i samorządu biorący udział w wywiadzie oraz większość ankietowanych rodziców (29/33) wskazali, że szkoła dba o jakość uczenia się. Rodzice biorący udział w wywiadzie stwierdzili, że szkoła podejmuje działania mające zapewnić jakość uczenia poprzez organizowanie zajęć pozalekcyjnych, konkursów wewnętrznych i poza szkołą, wycieczek, np. do kina. Według rodziców nauczyciele indywidualizują pracę z uczniami, udzielają wskazówek jak się uczyć. Szkoła dba o bazę i zapewnienie środków dydaktycznych niezbędnych do realizacji podstawy programowej. Nauczyciele, zdaniem rodziców modyfikują metody pracy na lekcji, motywują oraz wspierają uczniów zdolnych poprzez pracę na zajęciach pozalekcyjnych. Uczeń mający trudności w nauce objęty jest systemową opieką, organizowane są zajęcia wyrównawcze oraz pomoc koleżeńska. Szkoła prowadzi diagnozy osiągnięć uczniów i pod tym kątem planowana jest praca nauczycieli. Powstała strona internetowa, w ten sposób wszyscy zainteresowani mogą pozyskać informacje. Przedstawiciele partnerów i samorządu wskazali, że szkoła działa scalająco na rzecz środowiska lokalnego, jest otwarta na chęć współpracy, reaguje w sytuacjach kryzysowych zagrażających bezpieczeństwu oraz podejmuje działania socjoterapeutyczne we współpracy z innymi instytucjami. Rodzice i przedstawiciele lokalnego środowiska postrzegają szkołę jako dbającą o relacje z lokalnym środowiskiem. Zdaniem wszystkich przedstawicieli partnerów i samorządu biorących udział w wywiadzie oraz większości ankietowanych rodziców (31/33) nauczycielom i innym pracownikom szkoły zależy na współpracy z lokalnym środowiskiem. Poziom spełniania wymagania: A Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa nr 7 25 / 30 Wymaganie: Rodzice są partnerami szkoły Komentarz: Rodzice mają wpływ na działania szkoły i dzielą się opiniami. Szkoła przekazuje rodzicom informacje o rozwoju ich dzieci oraz wspiera w wychowaniu. Rodzice uczestniczą w działaniach organizowanych przez szkołę. Szkoła spełnia to wymaganie na poziomie wysokim. Rodzice dzielą się opiniami na temat pracy szkoły oraz procesu nauczania, co potwierdzili ankietowani rodzice i nauczyciele, dyrektor podczas wywiadu oraz obserwacja placówki. Rodzice, nauczyciele oraz dyrektor wskazali, że rodzice dzielą się swoimi opiniami podczas: zebrań z rodzicami (31/33), indywidualnych rozmów w ramach wyznaczonych godzin spotkań dla rodziców (24/33) i poza wyznaczonymi godzinami. Ponadto rodzice dzielą się opiniami o pracy szkoły podczas i uroczystości i imprez szkolnych/ klasowych. Dyrektor oraz nauczyciele wskazali inne formy, takie jak: rozmowy telefoniczne, kontakt mailowy czy "Dni Otwarte Szkoły". Zdaniem prawie wszystkich rodziców, nauczyciele poświęcają odpowiednią ilość czasu na kontakty z nimi (30/33) oraz tworzone są możliwości do dzielenia się przez rodziców opiniami na temat funkcjonowania szkoły (28/33). Obserwacja palcówki wykazała, że tablice informacyjne w szkole zawierają dane na temat zebrań z rodzicami oraz terminów indywidualnych spotkań dyrekcji i nauczycieli z rodzicami. Opinie pozyskane od rodziców mają wpływ na działania szkoły, potwierdzili to nauczyciele i rodzice (ankieta i wywiad) oraz dyrektor podczas wywiadu. Zarówno dyrektor jak i zdecydowana większość nauczycieli (30/36) stwierdzili, że opinie rodziców brane są pod uwagę przy planowaniu działań szkoły, co potwierdziło 22 z 33 ankietowanych rodziców. Dyrektor, nauczyciele i rodzice biorący udział w wywiadach podali przykłady podjętych działań w szkole, wynikających z opinii rodziców, zaliczyć tu można: planowanie pracy wychowawczej i dydaktycznej, zmienię tygodniowego planu zajęć, wydłużenie godzin pracy biblioteki i świetlicy szkolnej, udostępnienie pracowni komputerowej po zajęciach edukacyjnych, dostosowanie oferty zajęć pozalekcyjnych do potrzeb i zainteresowań dzieci, wybór wychowawcy klasy, wybór profilu klasy – grupy sportowe, podjęcie decyzji o utrzymaniu mundurków jako obowiązkowego stroju szkolnego, zakup czasopism do biblioteki i czytelni, zakup nagród na koniec roku szkolnego i konkursy szkolne, współudział rodziców w wyposażeniu sal w sprzęt i pomoce dydaktyczne. Szkoła wspiera rodziców w wychowaniu dzieci, co potwierdzili ankietowani rodzice i nauczyciele, dyrektor podczas wywiadu, analiza dokumentacji i obserwacja placówki. Rodzice najczęściej wskazywali oferowane przez szkołę formy wsparcia, takie jak: współpracę wychowawcy z rodzicami (31/33), pomoc specjalisty pedagoga(28/33), pośredniczenie szkoły w uzyskaniu pomocy z zewnętrznych instytucji (np. poradni psychologiczno-pedagogicznej) (14/33), współpracę dyrektora z rodzicami. Respondenci wskazali również: pomoc poradni psychologiczno-pedagogicznej, poradnictwo wychowawcze, pomoc logopedy, opiekę socjalną, co potwierdził dyrektor oraz analiza dokumentów (plan pracy pedagoga szkolnego. plan pracy szkoły, program wychowawczy). Dyrektor stwierdził, że istotnymi formami wsparcia rodziców są: pomoc pedagoga lub psychologa szkolnego, prowadzona świetlica dla dzieci, profilaktyka zachowań ryzykownych. Ponadto szkoła prowadzi zajęcia terapeutyczne i socjoterapeutyczne. W opinii większości rodziców najbardziej pomocną formą wsparcia jest pomoc pedagoga lub psychologa szkolnego (24/33), co potwierdził dyrektor. Następnie udzielanie rad i wsparcia przez nauczycieli (wychowawców) w sytuacjach problemowych (25/33), doradztwo w ramach indywidualnych lub grupowych spotkań z nauczycielem (wychowawcą) (17/33), pomoc poradni psychologiczno-pedagogicznej (13/33), prowadzenie warsztatów psychologicznych doskonalących umiejętności wychowawcze (10/33), opieka socjalna (8/33). Wszyscy nauczyciele do sposobów w jaki najczęściej wspierają rodziców zaliczyli: utrzymywanie stałego kontaktu z rodzicami, poznanie sytuacji życiowej wychowanków i ich rodzin, udzielanie rad i wsparcia w sytuacjach problemowych, doradzanie, gdzie rodzice mogą szukać wsparcia. Obserwacja placówki wykazała, że szkołą informuje: o godzinach dyżurów nauczycieli i dyrektora dla rodziców, innych formach kontaktu (telefon, adres mailowy) oraz na temat wychowania. Rodzice są informowani o rozwoju ich dzieci. Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa nr 7 26 / 30 Zdaniem większości ankietowanych nauczycieli (33/36) oraz rodziców (30/33), rodzice w wystarczającym stopniu są informowani przez szkołę o sukcesach swoich dzieci oraz o trudnościach jakie mają w szkole dzieci (30/33). W opinii rodziców biorących udział w wywiadzie informacje pozyskiwane od szkoły pomagają im w wychowaniu dzieci, np. informacje ze spotkań, telefony od nauczyciela czy pracownika niepedagogicznego powodują, że rodzic może szybko zareagować i pomóc dziecku. Informacje te pozwalają rodzicom poznać rozwój dzieci. Pomocne są też dla rodziców informacje o tym, jak zachowują się dzieci w środowisku rówieśniczym, które uzyskiwane są na bieżąco od wychowawców. Rodzice uczestniczą w działaniach organizowanych przez szkołę. Rodzice uczestniczą w działaniach organizowanych przez szkołę. Ankietowani rodzice najczęściej brali udział w wycieczkach klasowych, imprezach szkolnych,np. zabawa andrzejkowa, bal karnawałowy oraz festynach, zawodach sportowych spotkaniach z nauczycielami. Rodzice w wywiadzie wskazali, że prawie wszyscy z nich angażują się w działania szkoły, gdzie udział rodziców jest możliwy i potrzebny. Są to przede wszystkim działania na rzecz klasy. Badani respondenci uczestniczą w działaniach szkoły na rzecz środowiska lokalnego, akcjach charytatywnych, festynach, zbiórce odzieży czy uroczystościach szkolnych i jubileuszach. Udział rodziców w działaniach organizowanych przez szkołę potwierdzili nauczyciele w wywiadzie. Efektem tych działań jest integracja społeczności szkolnej i rodziców oraz stałe poszerzanie zakresu współpracy rodziców ze szkołą. Rodzice biorą udział w podejmowaniu decyzji dotyczących życia szkoły. Dyrektor poinformował, że rodzice uchwalają i mają wpływ na dokumenty szkolne (np. Koncepcja Pracy Szkoły, Program Profilaktyki, Program Wychowawczy), współdecydują o ofercie edukacyjnej szkoły, gromadzą fundusze na wspieranie statutowej działalności szkoły, wspierają i pomagają przy organizacji wycieczek i imprez klasowych, przekazują szkole pomysły, co potwierdzają wszyscy ankietowani nauczyciele. Ponadto dyrektor podał przykłady współuczestnictwa rodziców w decydowaniu o życiu szkoły w ramach działającej w szkole Rady Rodziców, które dotyczą gromadzenia środków finansowych, organizowania akcji charytatywnych, imprez szkolnych, zmian w planowaniu i organizowaniu pracy szkoły (np: wydłużenie czasu pracy świetlicy szkolnej i czytelni, wyborze wychowawcy klasy, akceptacji stroju szkolnego) oraz realizacji programów o zasięgu regionalnym i ogólnopolskim ("Bezpieczna Szkoła", "Przyjazna Szkoła", ,,Owoce w szkole”, ,,Mleko w szkole”). W świetle dokumentów (protokolarz rady rodziców i rady pedagogicznej) rodzice mają wpływ na decyzje dotyczące kwestii dydaktycznych, wychowawczych oraz organizacyjnych. Podane przez rodziców przykłady decyzji dotyczących życia szkoły, w których podejmowaniu brali udział, znajdują potwierdzenie w informacjach pozyskanych od dyrektora i nauczycieli. Poziom spełniania wymagania: B Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa nr 7 27 / 30 Wnioski z ewaluacji: 1. Przyjęta przez szkołę koncepcja pracy w pełni zaspokaja aktualne potrzeby uczniów i ich rodziców, zarówno w zakresie realizacji podstawy programowej i bardzo dobrego przygotowania uczniów do nauki na kolejnym etapie edukacyjnym, jak i stwarzania uczniom możliwości pełnego rozwoju ich osobowości. 2. W szkole promowana jest wartość rzetelnej pracy poprzez prowadzenie różnorodnych działań, w tym realizację programów autorskich, innowacji pedagogicznych, projektów o zasięgu lokalnym, ogólnopolskim i europejskim, a także organizację międzyszkolnych i regionalnych konkursów edukacyjnych. 3. Prowadzone przez szkołę działania, w tym indywidualizacja procesu edukacji, służą wyrównywaniu szans edukacyjnych wszystkich uczniów. 4. Proces edukacyjny, zachodzący w szkole, jest efektem współdziałania wszystkich nauczycieli, ale również współpracy z nauczycielami z innych szkół i przedszkoli. Skutkuje to jego ciągłym modyfikowaniem i udoskonalaniem. 5. Kształtowaniu u uczniów pożądanych społecznie postaw, służy podejmowanie przez szkołę różnorodnych działań wychowawczych, w tym organizowanie pomocy na rzecz dzieci chorych i niepełnosprawnych. 6. Współpraca szkoły z instytucjami i organizacjami lokalnego środowiska odbywa się na różnych płaszczyznach i wpływa korzystnie na rozwój dzieci, wyzwala w nich aktywność i kształtuje kreatywność. 7. Szkoła efektywnie współpracuje ze środowiskiem lokalnym. Tworzy warunki sprzyjające wszechstronnej współpracy z instytucjami i organizacjami działającymi w tym środowisku i poza nim, pełniąc rolę edukacyjną i kulturotwórczą. Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa nr 7 28 / 30 Wymaganie Obszar: Procesy Szkoła lub placówka ma koncepcję pracy Oferta edukacyjna umożliwia realizację podstawy programowej Procesy edukacyjne mają charakter zorganizowany Procesy edukacyjne są efektem współdziałania nauczycieli Kształtuje się postawy uczniów Prowadzone są działania służące wyrównywaniu szans edukacyjnych Obszar: Środowisko Wykorzystywane są zasoby środowiska na rzecz wzajemnego rozwoju Wykorzystywane są informacje o losach absolwentów Promowana jest wartość edukacji Rodzice są partnerami szkoły Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa nr 7 Poziom spełniania wymagania B A B A A B B B A B 29 / 30 Raport sporządzili: Izabella Karlińska - Ćwięka Radziwołek-Mikołajczyk Małgorzata Kurator Oświaty: ................................................ Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa nr 7 Powered by TCPDF (www.tcpdf.org) 30 / 30