Dariusz Piontkowski

Dariusz Piontkowski
Poseł na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej
Sejm Rzeczypospolitej Polskiej Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość ul. Wiejska 4/6/8 00-902 Warszawa
Biuro Poselskie: ul. Zwycięstwa 26 C, 15-703 Białystok, tel./fax (85) 652-24-09, 666 890 775
[email protected]
Białystok, 2015-06-12
Pani
Joanna Kluzik-Rostkowska
Minister Edukacji Narodowej
Interpelacja
w sprawie Młodzieżowych Ośrodków Wychowawczych
Zwrócili się do mnie przedstawiciele środowiska resocjalizacyjnego, przedstawiając szereg
problemów, z jakimi borykają się Młodzieżowe Ośrodki Wychowawcze (MOW), a których
skutkiem jest pogorszenie jakości pracy ośrodków oraz możliwa likwidacja niektórych ośrodków.
Młodzieżowe Ośrodki Wychowawcze pełnią niezwykle ważną rolę w systemie wychowawczym i
resocjalizacyjnym, ponieważ trafiają do nich dzieci niedostosowane społecznie, z orzeczeniem o
potrzebie kształcenia specjalnego. Ośrodki prowadzą kształcenie specjalne oraz specjalistyczną
pracę nad dzieckiem, co wymaga zatrudnienia wielu specjalistów, a to wiąże się z określonymi
kosztami. Poruszone problemy są związane z finansowaniem ośrodków.
Pierwszy problem bezpośrednio dotyczy niejasności związanych z wykazywaniem
wychowanków w Systemie Informacji Oświatowej (SIO). Wykaz ten (sporządzany na dzień 30
września) stanowi podstawę do naliczania samorządom prowadzącym ośrodki wychowawcze
subwencji oświatowej na rok następny. Od lat powszechna praktyka (akceptowana przez MEN –
czego potwierdzeniem jest odpowiedź podsekretarza stanu w MEN Tadeusza Sławeckiego na
interpelację poselską z 25.05.2012 r. nr 4731 w sprawie dotacji przyznawanych wychowankom
młodzieżowych ośrodków wychowawczych oraz wyjaśnienia Zastępcy Dyrektora Departamentu
Zwiększania Szans Edukacyjnych z 27.09.2011 r. nr DZSE-2-EZ-S-045-15/2011) była taka, że do
SIO ujmowano wychowanków obecnych oraz wychowanków, na których Ośrodek Rozwoju
Edukacji w Warszawie (agenda MEN) wydał wskazanie do konkretnej placówki. Nie wyjaśniając
przyczyn, MEN zmieniło swoją interpretację. Zgodnie z nowym stanowiskiem Ministerstwa
Dariusz Piontkowski
Poseł na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej
Sejm Rzeczypospolitej Polskiej Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość ul. Wiejska 4/6/8 00-902 Warszawa
Biuro Poselskie: ul. Zwycięstwa 26 C, 15-703 Białystok, tel./fax (85) 652-24-09, 666 890 775
[email protected]
należy wykazywać tylko i wyłącznie wychowanków doprowadzonych do placówki. Kwestia ta
była jednym z tematów kontroli Urzędów Kontroli Skarbowej, które w bardzo wielu wypadkach
zdecydowały o zwrocie przez samorządy (nienależnie – zdaniem kontrolujących) pobranych
subwencji. Z informacji środowiska resocjalizacyjnego wynika, że żądanie zwrotu należności
skierowano do około 90% placówek, a kwoty zwrotu wyliczone wraz z odsetkami dla
poszczególnych ośrodków wynoszą nawet kilka milionów złotych. Taka sytuacja może
doprowadzić do likwidacji niektórych placówek lub istotnego ograniczenia ich bieżącej
działalności.
Drugi problem, wskazany przez przedstawicieli środowiska resocjalizacyjnego, dotyczy
obniżonej w rozporządzeniu MEN (w sprawie sposobu podziału części oświatowej subwencji
ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego na rok 2015) wagi P 40 stosowanej przy
obliczaniu subwencji na wychowanków MOW z 11 do 10. Ministerstwo w uzasadnieniu tego
kroku powoływało się, na podstawie analizy danych z SIO, że i tak tylko część należnej MOW
subwencji była przeznaczana przez jst na funkcjonowanie tych placówek. Argumentacja
środowiska resocjalizacji nie została uwzględniona. Swoim działaniem MEN sprawiło, że
pieniądze przekazywane przez samorządy na działalność MOW nie są wystarczające i nie
pozwalają na pełną realizację zadań. Dochodzi do paradoksalnej sytuacji, iż postuluje się, aby
podnosić jakość pracy placówek oraz efektywność oddziaływań resocjalizacyjnych, ale zupełnie
nie uwzględnia się faktu, że wymaga to zatrudnienia odpowiednich specjalistów, a w
konsekwencji zwiększonych środków finansowych. Z kolei z całą pewnością należy stwierdzić, że
zmniejszenie
wysokości
subwencji
może
uniemożliwić
skuteczną
realizację
działań
wychowawczych i resocjalizacyjnych, a na pewno obniży ich poziom.
Mając powyższe na uwadze, uprzejmie proszę o wyjaśnienie:
1. Ile działa w Polsce Młodzieżowych Ośrodków Wychowawczych i ilu skupiają one,
łącznie, wychowanków? Jak wzrasta liczba wychowanków w okresie ostatnich 10 lat
i czy baza odpowiada potrzebom?
2. Jakie przepisy regulują funkcjonowanie i finasowanie Młodzieżowych Ośrodków
Wychowawczych?
3. Kiedy nastąpiła i z czego wynikała zmiana sposobu wykazywania wychowanków w
Systemie Informacji Oświatowej (SIO)? Skoro powszechna praktyka (akceptowana
przez MEN) była taka, że do SIO ujmowano wychowanków obecnych oraz
Dariusz Piontkowski
Poseł na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej
Sejm Rzeczypospolitej Polskiej Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość ul. Wiejska 4/6/8 00-902 Warszawa
Biuro Poselskie: ul. Zwycięstwa 26 C, 15-703 Białystok, tel./fax (85) 652-24-09, 666 890 775
[email protected]
wychowanków, na których Ośrodek Rozwoju Edukacji w Warszawie wydał
wskazanie do konkretnej placówki, to z jakiej przyczyny zmieniono tę zasadę?
4. Czym tłumaczyć fakt, że ogromna większość ośrodków podawała dane do SIO
według starych zasad? Czy Pani Minister podziela pogląd Rzecznika Praw Dziecka,
że w bardzo wielu przypadkach miało to charakter niezawiniony, spowodowany
przyczynami obiektywnymi, które mogą m.in. wynikać ze znacznego skomplikowania
przepisów regulujących naliczanie subwencji oraz z braku jednolitości systemu
orzekania?
5. Czy o ww. zmianie interpretacyjnej zostały pisemnie poinformowane wszystkie
jednostki, czy też, jak tłumaczą dyrektorzy, zmiana została jedynie upowszechniona
podczas spotkań organizowanych dla dyrektorów MOW? Czy Ministerstwo nie było
świadome, że brak właściwego upowszechnienia nowych zasad przyniesie duże
problemy ośrodkom i samorządom?
6. Czy Ministerstwo zamierza zmienić zasady ujmowania danych w systemie SIO? Czy
zostanie przywrócona poprzednia zasada (interpretacja), uznając skierowanego do
MOW za wychowanka w sprawozdaniu SIO?
7. Czy obecne stanowisko MEN uniemożliwi tworzenie arkusza organizacyjnego
placówki, gdyż do końca września nikt nie zna liczby wychowanków, którzy na
pewno zostaną doprowadzeni do ośrodka?
8. Czy Ministerstwo planuje wprowadzić zmiany w sposobie ewidencjowania
wychowanków przez MOW na potrzeby SIO, aby data 30 września nie była jedyną,
wg której naliczana jest subwencja na działanie tych placówek?
9. Czy Ministerstwo zna skutki, jakie w wyniku kontroli Urzędów Kontroli Skarbowej,
ujawniły się z powodu nowego stanowiska Ministerstwa? Ile placówek (samorządów)
będzie musiało zwracać pieniądze? Na jaką łączną kwotę?
10. Czy na apel środowiska resocjalizacji, w tym dyrektorów placówek, Ministerstwo
zamierza wystąpić do Ministra Finansów o wstrzymanie kontroli UKS oraz
wykonania decyzji, będących następstwem kontroli, do czasu wyjaśnienia kwestii
wpisywania danych do SIO?
11. Czy Ministerstwo zamierza pomóc placówkom, aby nie ponosiły obciążeń, powstałych
w wyniku kontroli Urzędów Kontroli Skarbowej, wynikających z nowego stanowiska
Dariusz Piontkowski
Poseł na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej
Sejm Rzeczypospolitej Polskiej Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość ul. Wiejska 4/6/8 00-902 Warszawa
Biuro Poselskie: ul. Zwycięstwa 26 C, 15-703 Białystok, tel./fax (85) 652-24-09, 666 890 775
[email protected]
Ministerstwa? Czy Ministerstwo zgadza się
z tym, że kwoty wyliczone dla
poszczególnych ośrodków (podobno wynoszą nawet kilka milionów złotych dla
poszczególnych placówek), ich zwroty, mogą doprowadzić do likwidacji placówek lub
istotnego ograniczenia bieżącej działalności poszczególnych placówek, co w
konsekwencji najbardziej odbije się na przebywających w ośrodkach dzieciach, ale
także na całym systemie resocjalizacyjnym? Czy obowiązek zwrotu części subwencji
wraz z odsetkami może doprowadzić do paraliżu, a przynajmniej wyraźnego
osłabienia, działalności oświatowej niektórych samorządów gminnych?
12. Jakie są powody obniżenia przez MEN wagi P 40 stosowanej przy obliczaniu
subwencji na wychowanków MOW z 11 do 10, a nawet poniżej tego poziomu?
13. Dlaczego przy obniżeniu wagi P 40 (a tym samym obniżeniu wysokości subwencji)
Ministerstwo nie uwzględniło argumentacji środowisk resocjalizacji?
14. Dlaczego, mimo postulatów środowiska resocjalizacyjnego, zwłaszcza dyrektorów
Młodzieżowych Ośrodków Wychowawczych, do tej pory nie wprowadzono
standardów funkcjonowania i pobytu w MOW, pozwalających na efektywniejsze
wykorzystanie subwencji i – przede wszystkim – na zapewnienie wysokiej jakości
pracy tych placówek?
15. Na jakim etapie są prace nad standardami funkcjonowania i pobytu w MOW? Kiedy
zostaną wprowadzone? Czy wraz ze standardami pracy placówek, zostaną także
przyjęte mierniki badania ich efektywności?
Z poważaniem
Dariusz Piontkowski
Poseł na Sejm RP