Untitled

Galeria po 111 Schodach Lublin, ul. Bernardyńska 14a
Objazdowa Galeria Sztuki ZPAP październik – listopad 2014
Ilustracje zawarte w tej publikacji pochodzą z książki autorskiej dla dzieci
zatytułowanej „Ballada o piecu kaflowym“
Agnieszka Zawadzka
Zadziwiające jest to, że owa charakterystyczna moc poruszania
i budzenia naszych głęboko ukrytych sił twórczych tkwi w najprostszej
bajce dla dzieci, tak jak w kropli wody zawarty jest ocean lub w jaju
pchły cała tajemnica życia.
Joseph Campbell
Zachciało się kafelka z pieca… mówi stare przysłowie, tak jak gwiazdki z nieba, można by
je pozytywnie sparafrazować i powiedzieć o balladzie Agnieszki Zawadzkiej: zachciało
się napisać opowieść o piecu, smutkach i radościach, pracy twórczej, podróżowaniu, tym
dosłownym i metaforycznym, a na koniec dodać – i udało.
Autorka skonstruowała swoją książkę jak doświadczony zdun piec. Kolejne
fragmenty tekstu/kafelki i rysunki/kafelki rozpisane zostały na dwa dopełniające się
głosy słów oraz obrazów. Każdy piec ma serce, czyli palenisko, podobnie w Balladzie
o piecu „sercem”/osią opowieści jest dziecięca wyobraźnia Basi przemieniająca zwykłe
wydarzenia, rozgrywające się w gliwickiej kamienicy, w bajki. Ale, równie dobrze,
„sercem” ballady może być wyobraźnia każdego czytelnika. Tym samym Agnieszka
Zawadzka zachęca nas do zabawy z tekstem i nastrojowymi ilustracjami, które nie
tylko ilustrują, mogą także opowiadać równoległą balladę. Jeżeli czytelnik zechce
wypróbować różne interpretacje, to ułoży opowieść według własnego pomysłu.
Balladę można więc czytać na klika sposobów. Po pierwsze, dosłownie i tradycyjnie, od
początku do końca, jako bajkę o piecu snującym opowieści o zdarzeniach, których był
świadkiem. Po drugie, można też balladę czytać otwierając książeczkę gdzie popadnie,
czyli „na chybił trafił”, poznając kolejnych bohaterów i ich historie, niejako tworzyć
własną balladę. Autorka zaprasza nas również do czytania nie wprost i metaforycznego
oglądania ballady. Odbiorcą wtedy staje się dorosły, który czyta dziecku a sobie
w myślach dopowiada dodatkowe znaczenie, wyczytane między słowami i obrazami,
bo to również opowieść o podróżowaniu dosłownym i metaforycznym, podróżowaniu
do samego siebie, odkrywaniu różnych aspektów ja.
W psychologii narracyjnej zakłada się, że „życie jest historią” („ustrukturowane jest
jak opowiadanie”) ma ona swój początek, rozwinięcie, bohaterów z ich dążeniami,
uczuciami, motywami działania. Nierzadko snujemy opowieści o swoim życiu, aby lepiej
zrozumieć nasze decyzje, zdarzenia losowe, uporządkować doświadczenia, znaleźć
klucz do naszej historii, nadać jej sens i znaczenie. Badacze mitów, literatury oraz
psycholodzy wyróżniają kilka bardzo ogólnych, symboliczno-metaforycznych wątków
narracyjnych porządkujących ludzkie doświadczenie, które można również odnaleźć
w mitach, baśniach, legendach czy literaturze pięknej. Są to m.in.: toczenie walki
o własne ja/poszukiwanie tożsamości, jak w przypadku Prometeusza; podejmowanie
podróży symbolicznej i fizycznej, czyli poznawanie siebie, własnego miejsca, misji
życiowej (Alicja w krainie czarów); budowanie wspólnoty (Księga Rodzaju), przeżywanie
cierpienia i trudności, godzenie się z losem (Król Lear). Ballada o piecu czytana
metaforycznie staje się opowieścią o wyprawie w głąb siebie, przemianie wewnętrznej,
dojrzewaniu. W klasycznym schemacie mitologicznej wyprawy – jak pisze Joseph
Campbell – bohater ryzykuje wyprawę ze świata powszedniości do krainy nadnaturalnych
dziwów; spotyka tam fantastyczne siły i odnosi rozstrzygające zwycięstwo, po czym powraca
Ballada o piecu kaflowym
„dziewczyna”
Objazdowa Galeria Sztuki zpap 2014
Związek Polskich Artystów Plastyków, ul. Grodzka 3, 20-112 Lublin
z tej tajemniczej wyprawy obdarzony mocą czynienia dobra ku pożytkowi swych bliźnich. Na
jednej z ilustracji Agnieszka Zawadzka umieszcza Herna /Centaura – ducha lasu, pół
człowieka-pół jelenia, postać występującą w mitach wielu kultur, symbolizującą męską
inicjację, która staje się początkiem przemiany chłopca w mężczyznę. W Balladzie
o piecu może być to symbol rozwoju wewnętrznego, integracji naszej dwoistej natury
z jednej strony złaknionej przygód, twórczej, dzikiej, dynamicznej a jednocześnie
dążącej do równowagi oraz kontemplacyjnej. Owa przemiana wymaga od nas
zgody na przygodę, dopuszczenia do głosu potrzeb duchowych a także opuszczenia
dobrze znanego horyzontu życia, pozbycia się wyrobionych schematów działania,
zanegowania oczekiwań społecznych (Wędrowiec). Ryzyko wyprawy podejmowali
bohaterowie wszystkich czasów. Nierzadko taka wewnętrzna wyprawa zainicjowana
zostaje przez sytuacje trudne, graniczne (tracimy miłość i palimy wspomnienia-listy,
bądź wiarę w sens życia i strzelamy do węgla na piecu). Środek ciężkości ze świata
społecznego przesuwa się wtedy w strefę wewnętrzną. Nie zawsze mamy jednak
odwagę podążać za głosem serca, intuicji, twórczej energii, ideałami (tak jak podążyli
Pianistka, Grajek, Student), sprzeciwiamy się wezwaniu do podróży, słuchamy głosu
lęku (jak Księżniczka), co odbiera nam wiarę we własne siły, utrudnia eksploatować
nasze potencjalne możliwości, w konsekwencji lepiej zrozumieć różne aspekty
naszego ja. Bowiem podróż do samych siebie wymaga wędrowania po rzadko
używanych drogach (Student), staje się przygodą podczas, której bohater może
spotkać niebezpieczeństwa, potwory, wewnętrzne demony, nierozwiązane zagadki
(Rycerz). Pocieszające jest to, że z takiej tajemniczej wyprawy wracamy wzbogacani
wiedzą (Student), wzmocnieni twórczymi pomysłami (Grajek, Pianistka). Zataczamy koło
i z większym spokojem spoglądamy na to, co nas otacza, co przynosi nam los, wracamy
do centrum naszego świata ogrzewani opowieściami, wspomnieniami, głębokimi
relacjami (Student, Wędrowiec).
Sama dorastałam w domu, gdzie w każdym pokoju stały piece, w moim pokoju stał
ciemnobrązowy piec zwieńczony dekoracyjnym gzymsem, zawsze lekko oprószony
sadzą. Płomień oświetlał wielką, starą szafę i wprowadzał w drgania wyrzeźbione
na niej wzory roślinne, szafa ożywała i z piecem prowadzili niekończące się dyskusje.
Czego to ja się wtedy nie dowiedziałam, jakie historie usłyszałam…
dr Monika Modrzejewska-Świgulska
Uniwersytet Łódzki
Zakład Pedagogiki Twórczości
Ballada o piecu kaflowym
„oficer”
Agnieszka Zawadzka
Objazdowa Galeria Sztuki zpap 2014
Związek Polskich Artystów Plastyków, ul. Grodzka 3, 20-112 Lublin
Ballada o piecu kaflowym
„zaczarowany piec”
Agnieszka Zawadzka
Objazdowa Galeria Sztuki zpap 2014
Związek Polskich Artystów Plastyków, ul. Grodzka 3, 20-112 Lublin
Ballada o piecu kaflowym
Ballada o piecu kaflowym
„grajek”
„pianistka”
Agnieszka Zawadzka
Objazdowa Galeria Sztuki zpap 2014
Związek Polskich Artystów Plastyków, ul. Grodzka 3, 20-112 Lublin
Ballada o piecu kaflowym
Ballada o piecu kaflowym
„wędrowiec”
„piękny sen basi”
Agnieszka Zawadzka
Absolwentka Wydziału Artystycznego UMCS
w Lublinie. Dyplom z grafiki warsztatowej wykonała
pod kierunkiem profesora Maksymiliana Snocha
w 1998 roku. Od 2006 roku jest doktorem
sztuk pięknych. Pracuje na macierzystej uczelni
i prowadzi zajęcia z grafiki warsztatowej. Uprawia
rysunek, grafikę i ilustrację. Jest organizatorką
warsztatów artystycznych dla dzieci i dorosłych.
Zorganizowała kilka wystaw indywidualnych
i uczestniczyła w ponad stu prezentacjach zbiorowych
w kraju i za granicą. Otrzymała 7 nagród i wyróżnień
w konkursach graficznych. Od 2001 roku należy do ZPAP.
Ostatnio brała udział w wystawach:
– VI Międzynarodowe Biennale Pasteli, BWA Sokół, Nowy Sącz, 2013
– International Printmaking Exhibition Global Print, Douro, Portugalia, 2013
– 8th International Conference „Person. Color. Nature. Music” Rothko and Abstract
expressionism, Daugavpils Mark Rothko Art Centre, Daugavpils, Łotwa, 2013
– 34th Mini Print International of Cadaques, Taller Galeria Fort, Hiszpania, 2014
– V International Exhibition of Art in Miniature 2014 „MajdanArt”, Majdanpek, Serbia, 2014
– Małe Formy Grafiki Łódź, Miejska Galeria Sztuki w Łodzi, 2014
– 8 Międzynarodowe Biennale Miniatury, Ośrodek Promocji Kultury “Gaude Mater”,
Częstochowa, 2014
– Hiii Illustration 2014 International Competition, 2014
– Międzynarodowa Wystawa Ilustracji „Ewa szuka dodo”, Šiauliai University, Szawle,
Litwa, 2014
– Międzynarodowy plener graficzny „Šiauliai, The Sun City – Always Good Weather”,
University Art Gallery, Szawle, Litwa, 2014
– XV Biennale Małej Formy Graficznej i Ekslibrisu, Muzeum Miasta Ostrowa Wielkopolskiego, 2014
– 12 Międzynarodowy Jesienny Salon Sztuki, BWA, Ostrowiec Świętokrzyski, 2014
– 8th Annual Cheltenham Illustration Award, The Wilson Art Gallery & Museum,
Cheltenham, Wielka Brytania, 2014
Zrealizowano przy pomocy finansowej Miasta Lublin