„Kryształy w życiu człowieka”

„Kryształy w życiu człowieka”
SZYMON SZYMCZYK
ZESPÓŁ SZKÓŁ IM. JULIANA TUWIMA
W BIELSKU-BIAŁEJ
UL. FILAROWA 52
43-300 BIELSKO-BIAŁA
OPIEKUN: AGATA FRĄCZEK
Co to jest kryształ?
Kryształ jest to ciało stałe, anizotropowe, które zbudowane jest z
atomów, ułożonych w powtarzający się regularnie, co pewien czas;
czyli podstawowych periodach identyczności (ppi), w co najmniej
trzech nierównoległych kierunkach.
Prościej kryształ, możemy określić jako:
•Ciało Stałe:
Którego wnętrze jest uporządkowane periodycznie
W wielu kierunkach nierównoległych (min. 3)
Przykłady Kryształów
•Najcenniejsze kryształy
Rubin
Szafir
Diament
•Kryształy jadalne
Cukier spożywczy [C12H22O11] - sacharoza
Sól kuchenna [NaCl] – chlorek sodu
Kwasek Cytrynowy [C3H4(OH)(COOH)3]
•Ciekłe kryształy
•Inne
Srebro
Złoto
Płatek śniegu
Grafit
Karbyn
Cukier spożywczy
Biała substancja krystaliczna, której temperatura topnienia wynosi 160°C,a
w wyższej temperaturze przekształca się w ciągliwą masę – ulega
karmelizacji. Cząsteczka sacharozy składa się z glukozy i fruktozy
połączonych wiązaniem. Sacharoza ma słodki smak, jest dobrze
rozpuszczalna w wodzie, trudno rozpuszcza się w etanolu. Jest powszechnie
używanym środkiem słodzącym.
C12H22O11 +H2O →͕ C6H12O6 +C6H12O6
Sacharoza + woda →͕ glukoza + fruktoza
Kryształki
sacharozy,
które
osiadły
na
łyżeczce
Cukier spożywczy w cukierniczce
Wyraźnie możemy zobaczyć
poszczególne kryształki sacharozy,
które używamy przede wszystkim w
kuchni.
Cukier spożywczy w cukierniczce
Sól kuchenna
Biała substancja krystaliczna, której temperatura topnienia wynosi
801°C a temperatura wrzenia 1413° C.W przyrodzie występuje jako
minerał halit (sól kamienna), zwykle z domieszkami chlorków
i siarczanów innych metali alkalicznych. Ma słony smak, jest bardzo
dobrze rozpuszczalna w wodzie. Ma szerokie znaczenie dla życia i
funkcjonowania człowieka. Jest używana jako produkt konserwujący,
ale także poprawiający w pewnym stopniu smak potrawy. Z chlorkiem
sodu możemy wykonać różne doświadczenia, np. „Powstawanie
kryształu”
HCl + NaOH → NaCl + H2O
Kryształki soli kuchennej (NaCl),
które osiadły na łyżeczce
Sól kuchenna (NaCl)
Widoczne są tutaj pojedyncze kryształki soli kuchennej,
która ma wiele zastosowań w otaczającym nas życiu.
Doświadczenie
Przygotowanie:
•Słoiki, np. po ogórkach;
•Sól kuchenna - NaCl
•Patyczek
•Włóczka, najlepiej włochata
•Ciepła woda
Na początku musimy przygotować roztwór solny nasycony,
najlepiej użyć do tego ciepłej wody, ponieważ ona szybciej
rozpuszcza sól kuchenna. Wlewamy ciepłej wody tak, aby
zajmowała ona około 5/8 objętości słoika. Następnie
partiami dosypujemy sól do momentu, kiedy przestanie się
rozpuszczać. Teraz należy zawiązać kawałek włóczki na
patyczku. Najlepiej by miała długość kończącą się tuż nad
dnem słoika. Odstawiamy słoiki w miejsce, gdzie jest
ciepło, aczkolwiek nie może być to obok grzejnika,
ponieważ nie wyjdą nam ładne kryształy. Do końca
krystalizacji nie możemy dotykać słoika, gdyż każde
drgnięcie narusza sieć krystaliczną kryształu.
Po 2-3 tygodniach
Kryształ Solny
Kryształ Solny
Bibliografia
1. Zdjęcia – wykonanie własne
2. http://www.tu.kielce.pl/~wdep/index.htm#r5
3. Małgorzata Konarzewska „Technologia gastronomiczna
z towaroznawstwem cz. 2. Podręcznik do nauki zawodu
kucharz w technikum i szkole policealnej” wyd. Rea, rok
wydania: 2008
4. Dorota Czerwińska „Podstawy żywienia człowieka. Podstawy
żywienia i higieny cz. 1 i 2. Podręcznik do nauki zawodów:
kucharz, technik żywienia i gospodarstwa domowego, kelner w
technikum i szkole policealnej.” wyd. Rea, rok wydania: 2010