www.inwestujew45plus.cba.pl

www.inwestujew45plus.cba.pl
MARTA DYMEK
Dobre praktyki zarządzanie wiekiem – jak wspierane są osoby po 45 roku życia w
Niemczech
Dobre praktyki w zakresie zarządzania wiekiem to rozwiązania przezwyciężające
trudności związane z wiekiem oraz rozwiązania promujące różnorodność wieku
pracowników. Dotyczą one przede wszystkim rynku pracy, jednak ich wymiar jest nie tylko
ekonomiczny, ale ma on także duże znaczenie społeczne. Często działania na rzecz równych
praw na rynku pracy osób 45+ są istotnym współczynnikiem w rozmaitych europejskich
rankingach, w których Polska od lat zajmuje jedne z ostatnich miejsc.
Według danych Eurostatu wskaźnik zatrudnienia w Polsce, w grupie wiekowej 55-64
lata wynosi 26,1% i należy do najniższych w Europie. Natomiast średnia wartość dla całej
Unii Europejskiej to 42,5%. Zasługą tak wysokiego odsetka aktywnych zawodowo
seniorów i seniorek w Europie są dobre praktyki w zakresie zarządzanie wiekiem, które
wspierają osoby powyżej 45 roku życia na rynku pracy. Krajem z bogatym portfolio takich
praktyk są Niemcy, z rekordowym odsetkiem 52% zatrudnionych osób w grupie wiekowej
55-64 lata.
Wiele niemieckich koncernów ma świadomość nowych demograficznych wymogów
rynku, które wynikają ze starzenia się społeczeństwa niemieckiego oraz procesów
migracyjnych. Fakt starzenia się społeczeństwa dotyczy nie tylko osób zatrudnianych, ale
także klientów i klientek powyżej 50 roku życia, którzy mają inne potrzeby niż osoby od
nich młodsze. Najlepszym przykładem dopasowania się wachlarza usług do potrzeb
dojrzalszej klienteli jest branża medyczna. Obfituje ona w różne ułatwienia i technologie dla
osób w wieku 50+, a także sektor telefonii komórkowej, w której oferta aparatów dla
seniorów i seniorek jest coraz bogatsza.
Także przedsiębiorstwa z innych branż reagują na nowe wymogi rynku, jak na przykład
Deutsche Bank, który przeprowadził analizę oczekiwań starszych klientów i klientek.
Projekt „Zainwestyuj w doświadczenie: promocja efektywnego zarządzania wiekiem” jest
współfinansowany ze środków Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej.
www.inwestujew45plus.cba.pl
Analiza ta pokazała, że wolą oni być obsługiwani przez osoby w ich wieku, co ma kluczowy
wpływ na politykę zatrudniania osób po 50 roku życia w tej firmie.
Inną ciekawą praktyką, przynoszącą zarówno korzyści firmie, jak i aktywizującą
osoby starsze, jest strategia firmy Deutsche Telekom, która prowadząc kampanię
marketingową promującą produkty internetowe dla osób 50+, sponsoruje także darmowe
kursy IT dla osób w tym wieku. Jest to szczególnie ważny przykład, gdyż pokazuje jak
przerwać błędne koło, w którym starsze osoby mają niższe kwalifikacje i z punktu widzenia
osób je zatrudniających „nie chcą się kształcić”, w związku z czym dodatkowe szkolenia nie
są im oferowane.
Polityka zarządzania różnorodnością w Niemczech nie sprowadza się jednak tylko do
przykładów pojedynczych firm. Są to przede wszystkim szeroko zakrojone kampanie
społeczne oraz projekty rządowe, które oprócz akcji na rzecz aktywizacji i
równouprawnienia osób 50+ uwidaczniają tę grupę wiekową w społeczeństwie,
przyczyniając się do zmiany nastawienia oraz zwiększenia wrażliwości na tematykę
dyskryminacji ze względu na wiek. Jednym z takich projektów objętych patronatem i
ufundowanym przez Rząd Federalny Niemiec jest inicjatywa Ehrfahrung ist Zukunft
(„Doświadczenie to przyszłość”).
Projekt jest odpowiedzią na demograficzne zmiany w społeczeństwie niemieckim.
Jego główny cel to uświadomienie społeczeństwu zmian w strukturze demograficznej, a co
za tym idzie wypracowania nowego wizerunku osób starszych, mające więcej perspektyw i
możliwości niż dotychczas. W ramach inicjatywy Ehrafahrung ist Zukunft podjęto działania
z bardzo różnych dziedzin takich jak: służba zdrowia, aktywność fizyczna, edukacja, nowe
media oraz oczywiście rynek pracy. Bardzo ważny jest wieloaspektowy wymiar projektu,
ponieważ tylko poprzez interdyscyplinarne działania możliwe są zauważalne i długotrwałe
zmiany na rynku pracy. Aby prześledzić wzajemny wpływ różnych działań względem siebie
można posłużyć się następującym przykładem: dzięki licznym kursom komputerowym dla
osób 50+
organizowanych w ramach Ehrafahrung ist Zukunft, osoby w tym wieku
aktualizują swoją wiedzę w zakresie nowych technologii i dłużej zostają aktywne
zawodowo, co jednak nie byłoby możliwe gdyby nie podjęte działania służące stworzeniu
Projekt „Zainwestyuj w doświadczenie: promocja efektywnego zarządzania wiekiem” jest
współfinansowany ze środków Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej.
www.inwestujew45plus.cba.pl
przyjaznych miejsc pracy, odpowiednich dla starszych pracowników i pracowniczek,
uwzględniających ich możliwości oraz ograniczenia zdrowotne.
Ciekawym przykładem kreatywnego podejścia do tematu dobrych praktyk
zarządzania wiekiem, oraz tworzenia w miejscu pracy atmosfery
przyjaznej osobom
starszym, jest biorąca udział w inicjatywie Ehrafahrung ist Zukunft fabryka szkła
Pilkington. Wprowadziła ona w swoim przedsiębiorstwie program Plikngton aktiv, mający
ma na celu zapobieganie bólom i schorzeniom kręgosłupa, na które narażeni są zwłaszcza
starsi pracownicy i pracowniczki fabryki spędzający dużą ilość czasu w jednej pozycji.
Polega on na analizie stanowiska pracy każdego pracownika i każdej pracowniczki, aby
następnie móc odbywać indywidualne, dostosowane do możliwości każdej zatrudnionej
osoby, zajęcia z fizjoterapeutką. Ponadto wprowadzono dodatkowe wspólne przerwy w
pracy, podczas których grupowo wykonywane są proste ćwiczenia na kręgosłup.
Polityka zarządzania różnorodnością w Niemczech może być dobrym przykładem dla
polskich firm i przesiębiorstw, ilustrującym jak efektywnie i z korzyścią dla obydwu stron
przezwyciężać trudności związane z wiekiem pracowników i pracowniczek. Chociaż
przedstawione w artykule przykłady są zakrojone na większą skalę i przynoszą
spektakularne efekty, to warto zacząć też od wprowadzania drobnych zmian - innowacji.
Przykład takich właśnie działań antydyskryminacyjnych odnajdujemy na niemieckim
portalu internetowym altersdiskriminierung.de poświęcony dyskryminacji ze względu na
wiek. Oprócz informacji prawnych i aktualnych wydarzeń związanych z tym tematem, na
stronie znaleźć można oferty pracy dla seniorów i seniorek oraz zgłosić akty dyskryminacji
poprzez kliknięcie w prosty odnośnik zgłoś akt dyskryminacji! Zgłoszenia wyświetlane są w
postaci newsów w dziale aktualności obok innych
wiadomości, dotyczących zjawiska
dyskryminacji z całego kraju. Czasem są to już zakończone historie wygranych spraw
sądowych, gdzie stronie oskarżonej o działania dyskryminujące ze względu na wiek
zasądzano wysokie kary rzędu 10 000 Euro, a czasem tylko krótkie wpisy informujące o
pojawieniu się dyskryminującego ogłoszenia o pracę.
Mimo że działalność portalu jest praktyką, do której realizacji wystarczy
zaangażowanie i motywacja, to jego rola jest doniosła. Przede wszystkim pełni on rolę
Projekt „Zainwestyuj w doświadczenie: promocja efektywnego zarządzania wiekiem” jest
współfinansowany ze środków Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej.
www.inwestujew45plus.cba.pl
edukacyjną, podnosząc świadomość prawną osób zatrudnianych i zwiększając widoczność
tego zjawiska, dzięki czemu nie pozwala go marginalizować i omijać. Nagłaśnia także i
nazywa przejawy dyskryminacjii, co zwiększa wrażliwość czytelników i czytelniczek na
takie postawy, ułatwia również wystrzegania się takich zachowań wobec osób starszych z
własnego otoczenia. Na pewno też, nikogo nie pozostawią obojętnym przytaczane we
wpisach wysokości kar zasądzanych przez niemieckie sądy pracy za wszelkie działania
dyskryminujące ze względu na wiek.
Bibliografia:
1. Altediskriminierung
dostepne
na
World
WideWeb:
www.altersdiskriminierung.de/index.php [data dostępu 02.11.2011 godzina 19:33].
2. Erfahrund
ist
Zukunft
dostepne
na
World
WideWeb:
www.erfahrung-ist-
zukunft.de/Webs/EiZ/DE/Homepage/home.html [data dostępu 01.11.2011 godzina
21:15].
3. INQA dostępne na World Wide Web: www.inqa.de [data dostępu 01.11.2011 godzina
22:00].
4. Przeciwdziałanie dyskryminacji pod redakcją Michała Pawlęgi, Warszawa 2005.
5. Wiktorowicz J., Kołodziejczyk-Olczak I., Wieczorek I., Fachowcy 45+. Raport z
badania postaw pracodawców wobec pracowników w wieku 45+ w województwie
łódzkim, Łódź 2010.
6. Wkład Partnerstw EQUAL w aktywizację zawodową osób z grupy 45+, Warszawa
2007.
Projekt „Zainwestyuj w doświadczenie: promocja efektywnego zarządzania wiekiem” jest
współfinansowany ze środków Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej.