Archiwum WSCHODNIE 2
Transkrypt
Archiwum WSCHODNIE 2
Archiwum WSCHODNIE 2 Archiwum WSCHODNIE Kolekcje osobiste Kolekcja wspomnień Komisji Historycznej Zarządu Głównego Związku Sybiraków Ośrodek KARTA Warszawa 2008 Redakcja: Anna Dzienkiewicz, Joanna Michałowska, Ewa Rybarska W pracach przygotowawczych uczestniczyli: Agnieszka Gleb Aneta Hoffmann Katarzyna Janiak Kalina Jaskólska Katarzyna Kakiet Jolanta Kaszkur Ewa Kołodziejska Tamara Kożuchowska Halina Krajewska-Żmiejko Ewa Leśniewska Krystyna Liszyk Waldemar Michałowski Katarzyna Stachurska Teresa Szwenger Małgorzata Zielińska Opracowanie graficzne serii: Danuta Błahut-Biegańska Skład komputerowy: Piotr Janeczek, Piotr Suwiński © Copyright by Ośrodek KARTA, 2008 Ośrodek KARTA ul. Narbutta 29, 02-536 Warszawa tel. (48-22) 848-07-12, (48-22) 646-36-89 faks (48-22) 646-65-11 e-mail: [email protected] www.karta.org.pl Zdjęcie na okładce: Żona i matka Juliusza Baczyńskiego na zesłaniu. 1954–55 Orłowka, Krasnojarski Kraj. Fot. Juliusz Baczyński/Ośrodek KARTA Zrealizowano w ramach Programu Operacyjnego Promocja Czytelnictwa, ogłoszonego przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Warszawa 2008 Wydanie I Druk: EFEKT Sp.j. ISBN 978-83-61283-07-2 Przedmowa Archiwum Wschodnie (AW) zostało zainicjowane w Warszawie w listopadzie 1987 przez środowisko podziemnego pisma „Karta” jako niezależny ruch społeczny, mający dokumentować przemilczaną i zafałszowaną „wschodnią” przeszłość Polski. Zaczęło od nagrywania i spisywania relacji obywateli polskich represjonowanych w Rosji sowieckiej. Po roku, w 12 oddziałach regionalnych, już blisko 200 osób gromadziło indywidualne świadectwa historii — relacje, wspomnienia, dokumenty, zdjęcia... W lutym 1990 zostało zalegalizowane jako Fundacja Archiwum Wschodniego, z czasem stało się agendą Ośrodka KARTA, także jako organizacji pozarządowej. Obecnie Archiwum Wschodnie działa w strukturze Fundacji Ośrodka KARTA jako wyodrębniona kolekcja archiwalna o znaczącej wartości źródłowej, głównie dla badań dziejów ludności polskiej w pierwszej połowie XX wieku (do 1956 roku). Zawiera ponad 9000 jednostek archiwalnych na blisko 110 metrach bieżących półek. Najważniejsza część zbiorów AW dotyczy: Polski pod zaborami, walki o niepodległość, historii Kresów Wschodnich II RP, losów obywateli polskich podczas II wojny światowej, w tym pod okupacją sowiecką i na terenie ZSRR oraz pod okupacją niemiecką, przesiedleń po II wojnie światowej, okresu stalinowskiego na ziemiach polskich. Specjalne miejsce zajmują źródła zawierające informacje o obywatelach polskich prześladowanych przez ZSRR w latach 1939–56 (rozstrzelanych, deportowanych, internowanych, więzionych w łagrach, wcielonych do Armii Czerwonej). Archiwum Wschodnie stale pozyskuje nowe źródła, nagrywając relacje świadków historii, prowadząc kwerendy tematyczne w archiwach na terenie Polski i krajów byłego ZSRR, organizując i współorganizując konkursy na wspomnienia, pozyskując zapiski i dokumenty od osób prywatnych i organizacji społecznych. W ten sposób trafiła do nas kolekcja Komisji Historycznej Zarządu Głównego Związku Sybiraków (tworzona głównie przez Janusza Przewłockiego), który zdecydował się przekazać swoje zbiory w depozyt Archiwum Wschodniemu — w warszawskiej siedzibie Ośrodka KARTA przy Narbutta 29. Celem niniejszej publikacji jest przedstawienie możliwie pełnej informacji o zasobie kolekcji osobistych AW oraz kolekcji osobistych (wspomnień, dokumentów, zdjęć) Komisji Historycznej ZG Związku Sybiraków. Znajdują się w niej najważniejsze informacje na temat zgromadzonego zasobu, jego treści i przydatności na potrzeby badawcze. Zdajemy sobie sprawę z ogromnego znaczenia sposobu prezentacji poszczególnych kolekcji. Ideałem byłaby charakterystyka wszechstronna i dokładna, przydatna w równym stopniu różnym użytkownikom. Mając świadomość zastosowanych uproszczeń, przedstawiamy katalog w obecnym kształcie z nadzieją, że ułatwi on prace i poszukiwania źródłowe w bogatym zasobie Archiwum Wschodniego. Katalog składa się z dwóch części: • wykaz kolekcji osobistych wraz ze szczegółową prezentacją materiałów wchodzących w skład każdego ze zbiorów i każdej ze spuścizn • wykaz i szczegółowy opis kolekcji Komisji Historycznej ZG Związku Sybiraków. Przedstawiono tu zbiory według kolejności sygnatur archiwalnych. Katalog został zaopatrzony w indeks osobowy i geograficzny oraz wykaz skrótów zastosowanych w opisach dokumentów. 5 KOLEKCJE OSOBISTE Zbiór ten to archiwalia pochodzące m.in. z darowizn od osób prywatnych. Na zasób poszczególnych kolekcji składają się materiały źródłowe dotyczące działalności publicznej i innych sfer życia osoby, której nazwiskiem zostały opatrzone, m.in.: dokumenty urzędowe, teksty autorskie, bruliony z notatkami, korespondencja prywatna, wycinki prasowe oraz często: odznaczenia, zdjęcia czy rysunki. Kolekcje osobiste zostały przekazane osobiście przez właścicieli lub ich rodziny. Wśród nich dominuje korespondencja prywatna z czasów wojny i z zesłania oraz dokumenty osobiste, w tym sięgające schyłku XIX wieku. W katalogu przedstawiono 53 kolekcje osobiste wraz z ich sygnaturami AW. Poniżej sygnatury zamieszczono imię i nazwisko osoby, której w większości dotyczy dana kolekcja. Część zbiorów dzieli się na teczki, w których zgromadzono dokumenty według szczegółowego podziału zagadnień. W przypadku kolekcji, na które składa się więcej niż jedna teczka, poszczególne teczki zostały oznaczone sygnaturą przed tytułem, dalej przedstawiony jest ponumerowany inwentarz dokumentów znajdujących się w teczce. Przy każdym dokumencie podane jest miejsce i data jego powstania. Jeżeli dokument nie zawiera tych informacji, ale wynikają one z jego treści, przytaczamy je w nawiasie kwadratowym. W opisie dokumentu podajemy jego tytuł, liczbę egzemplarzy danego dokumentu w teczce, liczbę stron oraz rodzaj dokumentu: maszynopis, rękopis, druk, fotokopia i kserokopia. Jeżeli dokumenty sporządzone zostały w języku innym niż polski, podajemy tę informację na końcu opisu. Joanna Michałowska 8 Kolekcje osobiste AW III/14 Franciszka i Halina Chylińskie 1. Legitymacja nauczyciela wystawiona Franciszce Chylińskiej, uprawniająca do przejazdów państwowymi środkami komunikacyjnymi (Szczuczyn, 1936–39, 1 egz., s. 2, druk, rkps) 2. Legitymacja członkowska Związku Pracowników Szkoły Podstawowej i Średniej Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej (21.08.1940, 1 egz., s. 10, druk, rkps, jęz. rosyjski) 3. Upoważnienie do sprzedaży pozostawionego majątku (20.06.1941, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 4. Zabezpieczenie transportu dla Franciszki Chylińskiej (16.05.1942, 1 egz., s. 1, mps, jęz. rosyjski) 5. Legitymacja członkowska Związku Patriotów Polskich w ZSRR (30.09.1945, 1 egz., s. 6, druk, rkps) 6. Zaświadczenie Polsko-Radzieckiej Komisji Mieszanej do Spraw Ewakuacji o wyjeździe Franciszki i Haliny Chylińskich na pobyt stały do Polski (Krasnojarsk, 22.02.1946, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 7. Charakterystyka Haliny Chylińskiej — wychowanki sierocińca w Małej Minusie Krasnojarskiego Kraju (19.03.1946, 1 egz., s. 2, rkps, jęz. polski i rosyjski) 8. Zaświadczenie i wykaz ocen Haliny Chylińskiej za III kwartał roku szkolnego 1945/46 (Mała Minusa, 20.03.1946, 1 egz., s. 1, rkps) 9. Odpis świadectwa urodzenia Haliny Chylińskiej (21.03.1946, 1 egz., s. 1, rkps) 10. Odpis legitymacji nauczyciela wystawionej Franciszce Chylińskiej (Szczuczyn, 05.10.1946, 1 egz., s. 1, mps) 11. Zaświadczenie szkolne Haliny Chylińskiej za I–III kwartał roku szkolnego 1945/46 (Mała Minusa, [1946], 1 egz., s. 1, rkps) 12. Pismo skierowane do Franciszki Chylińskiej przez Okręgową Izbę Lekarską w Katowicach z prośbą o podanie opinii pod względem narodowościowym i etycznym z okresu okupacji o dr Teofanii Sobolewskiej (Katowice, 05.07.1948, 1 egz., s. 1, mps) 13. Odpis skrócony aktu urodzenia Haliny Marii Chylińskiej (Łódź, 02.10.1951, 1 egz., s. 1, druk, rkps)AW III/29 Tadeusz Jaworski 1. Świadectwo szczepienia na ospę wystawione przez lekarza powiatu witkowskiego na nazwisko Tadeusza Jaworskiego (Witkowo, 04.05.1923, 1 egz., s. 1, druk) 2. Świadectwo Dojrzałości Tadeusza Jaworskiego wydane przez Państwowe Gimnazjum Klasyczne w Trzemesznie (Trzemeszna (Poznań), 20.06.1934, 1 egz., s. 4, druk) 3. Dokument urodzenia Tadeusza Jaworskiego (Witkowo, 28.06.1934, 1 egz., s. 1, druk, mps, jęz. niemiecki) 4. Świadectwo moralności Tadeusza Jaworskiego wydane przez Miejski Urząd Bezpieczeństwa i Porządku Publicznego (Witkowo, 28.06.1934, 1 egz., s. 1, mps) 5. Indeks Uniwersytetu Poznańskiego (książeczka legitymacyjna nr 20731) należący do Tadeusza Jaworskiego (Poznań, 04.12.1934, 1 egz., s. 28, druk, rkps) 6. Pismo Dziekana Wydziału Prawno-Ekonomicznego do Tadeusza Jaworskiego — zgoda na urlop dziekański (Poznań, 18.10.1935, 1 egz., s. 1, mps) 7. Legitymacja ukończenia przez Tadeusza Jaworskiego kursu podchorążych (Gniezno, 31.05.1936, 1 egz., s. 1, druk) 8. Zdjęcie Tadeusza Jaworskiego (1 egz.)AW III/32 Włodzimierz Suchodolski 1. Kartka pocztowa do A. Suchodolskiego (Lisko, 09.10.1899, 1 egz., s. 2, rkps) 2. Szkicownik z Syberii (1915, 1 egz., s. 178, rkps) 3. Kartka pocztowa Mari Pękalskiej do Włodzimierza Suchodolskiego z prośbą o informacje o mężu (Podgórze, 1818, 1 egz. — adres w jęz. rosyjskim, s. 2, rkps) 4. Koperta firmowa W. Duliba Wytwórnia Kilimów zaadresowana na nazwisko Karola Chmiela (1 egz., s. 1, rkps) AW III/35 Władysława Suchodolska 1. Korespondencja: Kartka pocztowa Marii [Seköse] do Władysławy Suchodolskiej (23.01.1900, 1 egz., s. 2, rkps) Kartka Pocztowa Władysławy Suchodolskiej do Janiny Suchodolskiej (Drohowyże, [1908], 1 egz., s. 2, rkps) Kartka pocztowa do Wandy Suchodolskiej (09.1914, 1 egz., s. 2, rkps) Kartka pocztowa do Władysława Suchodolskiego — informacje o potyczkach pod Nowym Sączem i Toruniem (12.02.1915, 1 egz., s. 2, rkps) Kartka Pocztowa Władysławy Suchodolskiej do Janiny Suchodolskiej (Drohowyże, 07.07.1917, 1 egz., s. 2, rkps) Kartka Pocztowa Władysławy Suchodolskiej do Janiny Suchodolskiej (31.07.1920, 1 egz., s. 2, rkps) Kartka pocztowa Zosi [...] do Janiny Suchodolskiej (Kraków, 23.06.1932, 1 egz., s. 2, rkps) Kartka pocztowa Ideli [...] do Janiny Suchodolskiej (Kraków, 21.12.1935, 1 egz., s. 2, rkps) Koperta zaadresowana do pań Suchodolskich (1 egz., s. 2, rkps) List do pana Suchodolskiego (1 egz., s. 1, rkps) 2. Dokumenty Domu Bankowego Alex. Suchanek: Dokument sprzedaży na nazwisko Władysławy Suchodolskiej (Berno, 06.09.1911, 1 egz., s. 2, druk) Zeszyty z poświadczeniami złożenia (Berno, 1911–15, 3 egz., s. 78, druk) Ubezpieczenie rzeczy przed stratą na nazwisko Władysławy Suchodolskiej (Berno, 05.01.1914, 1 egz., s. 1, druk) 9 3. Pisma urzędowe Towarzystwa im. Gizeli-Verein Wzajemnego Zakładu Ubezpieczeń na życie i posagi: Pismo Towarzystwa im. Gizeli-Verein Wzajemnego Zakładu Ubezpieczeń na życie i posag do Władysławy Suchodolskiej ([Wiedeń/Kraków], 02.10.1915, 1 egz., s. 1, rkps) Pismo Towarzystwa im. Gizeli-Verein Wzajemnego Zakładu Ubezpieczeń na życie i posag ([Wiedeń], [po 22.12.1915], 1 egz., s. 1, druk) Pismo Towarzystwa im. Gizeli-Verein Wzajemnego Zakładu Ubezpieczeń na życie i posag do Władysławy Suchodolskiej ([Wiedeń/Kraków], 07.03.1916, 1 egz., s. 1, mps) Pismo Towarzystwa im. Gizeli-Verein Wzajemnego Zakładu Ubezpieczeń na życie i posag ([Wiedeń], 05.1916, 1 egz., s. 1, druk) Pismo Towarzystwa im. Gizeli-Verein Wzajemnego Zakładu Ubezpieczeń na życie i posag do Władysławy Suchodolskiej ([Wiedeń/Kraków], 12.07.1917, 1 egz., s. 1, mps) 4. Artykuły prasowe z gazety „Brońmy Warszawy” o postawie polskich patriotów ([1920], 1 egz., s. 2, druk) 5. Obligacje Skarbu Państwa: Obligacja 5% krótkoterminowej wewnętrznej pożyczki państwowej — 500 marek polskich (Warszawa,12.03.1920, 2 egz., s. 4, druk) Obligacja serii III premiowej pożyczki dolarowej — 5 dolarów (Warszawa, 01.02.1931, 2 egz., s. 2, druk) Fragment Obligacji II emisji 3% premiowanej pożyczki inwestycyjnej — w postaci kuponów (Warszawa, [przed 1937], 1 egz., s. 2, druk) 6. Losy Loterii Fantowej Stowarzyszenia Rezerwistów i b. Wojskowych RP (Warszawa, 07.02.1931, 2 egz., s. 4, druk) 7. Kalendarzyk kieszonkowy Komunalnej Kasy Oszczędności z zapiskami przychodów i rozchodów (Kraków, 1936, 1 egz., s. 54, druk) 8. Potwierdzenia wpłat i złożenia przedmiotów: Potwierdzenie Zarządu Miejskiego w Krakowie na nazwisko Władysławy Suchodolskiej o złożeniu przedmiotów metalowych (Kraków, 19.06.1940, 1 egz., s. 1, druk) Potwierdzenie Zarządu Miejskiego w Krakowie na nazwisko Władysławy Suchodolskiej o złożeniu przedmiotów metalowych (Kraków, 21.06.1940, 1 egz., s. 1, druk) Potwierdzenie wpłaty Polskiego Czerwonego Krzyża na nazwisko Władysławy Suchodolskiej (Kraków, 24.07.1940, 1 egz., s. 1, druk) 9. Potwierdzenie nadania przesyłki (Kraków, 09.04.1944, 1 egz., s. 2, druk) 10. Spis paczek od ks. Malca i Jana Matyska (25.01.1947–27.04.1948, 1 egz. — na odwrocie list do Opieki Społecznej, s. 2, rkps) 11. Lista zakupów (1 egz., s. 1, rkps) 12. Reklama Firmy Bolesław Nowakowski wraz z kuponami na nazwisko Władysławy Suchodolskiej (Warszawa, 1 egz., s. 4, druk) 13. Wiersze: Rota Piłsudczyków (1 egz., s. 2, rkps) Pieśń o Józefie Piłsudskim (1 egz., s. 2, rkps) Obu brygadom (1 egz., s. 2, rkps) [Fanfary 1 pułku piechoty legionów...] (1 egz., s. 4, rkps) Adam Polewka, Bez dogmatu i z dogmatem (Zwierzenia pewnego towarzysza) (1 egz., s. 2, rkps) AW III/46 Ludmiła Suchodolska 1. Spis dóbr przesłanych przez Ludmiłę Suchodolską do Heleny Piotrowskiej znajdującej się w Związku Radzieckim (Kraków, 23.11.[1940], 1 egz., s. 1, jęz. niemiecki) 2. Zezwolenie na jednorazowy przejazd pociągiem z Krakowa do Sędziszowa wystawione Ludmile Suchodolskiej (Kraków, 03.07.1941, 1 egz., s. 1, jęz. niemiecki i polski) 3. Zarządzenie w sprawie nowego spisu mieszkań i lokali użytkowych oraz skontrolowania ich wykorzystania na obszarze miasta Krakau, podpisane przez Stadthauptmanna Krakowa Kramera (Kraków, 01.06.1944, 1 egz., s. 1, druk, na odwrocie odezwa: Do Nie-niemieckiej Ludności miasta Krakau!) 4. Odezwa Stadthauptmanna Krakowa Kramera: Do Nie-niemieckiej Ludności miasta Krakau! (Kraków, 03.06.1944, 1 egz., s. 1, druk, na odwrocie zarządzenie w sprawie nowego spisu mieszkań) 5. Zaświadczenie o stawieniu się u Gubernatora dystryktu Kraków w celu wysłania paczki do Związku Radzieckiego (1 egz., s. 1, druk, rkps, jęz. niemiecki) 6. Karty pocztowe Polskiego Czerwonego Krzyża do korespondowania z jeńcami wojennymi (2 egz., s. 2, druk, jęz. niemiecki, francuski i polski) 7. Kwit potwierdzający wpłatę jeńca wojennego Jana Piotrowskiego, męża Ludmiły Suchodolskiej w kwocie 299,50 zł (1 egz., s. 2, druk, rkps, jęz. niemiecki i polski) 8. Druk firmowy Krajowego Stowarzyszenia Czerwonego Krzyża dla rannych i chorych żołnierzy (4 egz., s. 4, druk) 9. Koperta PCK zaadresowana do Siostry Pogotowia Sanitarnego PCK Ludmiły Suchodolskiej z pieczątką: Pilzno 07.10.1938 (1 egz., s. 2, rkps) 10. Koperta z pieczątką „Nie ma Polski bez morza” — Warszawa 09.11.1930, nadawca: M. Patorska (1 egz., s. 2, rkps) 10 Kolekcje osobiste 11. Program teatru w Oflagu w Murnau: operetka Conchita (1 egz., s. 1, druk) komedii Ptak (1 egz., s. 2, druk) 12. Pismo redakcji pamiętnika Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w sprawie dostarczenia życiorysu do słownika artystów (Kraków, 30.03.1961, 1 egz., s. 4, druk) 13. Listy i kartki pocztowe do Ludmiły Suchodolskiej: List od Stanisławy Kisielewskiej do Ludmiły Suchodolskiej zawiadamiający o śmierci najbliższej osoby (Rabka, 26.10.1942, 1 egz., s. 1, rkps, koperta) List od Stanisławy Kisielewskiej do Ludmiły Suchodolskiej w sprawie przesyłek (Rabka, 25.05.1944, 1 egz., s. 2, rkps) Kartka pocztowa od Tadeusza Suchodolskiego z podziękowaniami za otrzymane świadectwo (Warszawa, 08.10.1934, 1 egz., s. 2, rkps) Kartka pocztowa od [Stanisławy Kisielewskiej] z życzeniami (08.10.1942, 1 egz., s. 2, rkps) Kartka pocztowa od [Kazi] z życzeniami świątecznymi (1 egz., s. 1, rkps) Kartka pocztowa od Izy z życzeniami noworocznymi (1 egz., s. 1, rkps) Kartka pocztowa od Zbyszka i Zygmunta z rodzinami (1964, 1 egz., s. 2, rkps) 14. Wycinek gazety z nekrologiem Zygmunta Mysłakowskiego (1 egz., s. 2, druk) 15. Kalendarze Nauczycielskie PKO Ireny Suchodolskiej na rok szkolny 1932–33, 1936–37, 1937–38 z notatkami osobistymi (3 egz., s. 208, druk, rkps) 16. Kieszonkowy Kalendarz Ludowy na rok 1947 (1 egz., s. 82, druk) 17. „Nasze życie” Miesięcznik ilustrowany dla młodzieży zakładów wychowawczych Towarzystwa „Powściągliwość i Praca” pod redakcją ks. E. Tomzy (Kraków, 03.1936, 1 egz., s. 26, druk) 18. K. Ryziński, Człowiek charakteru i czynu, Warszawa 1939 — odczyt wygłoszony w kołach Towarzystwa Wiedzy Wojskowej (1 egz., s. 25, druk) 19. „Twórzmy wielką siłę Polską”— dodatek do „Nowin” nr 15 (1938, 1 egz., s. 15, druk) 20. Hymn konfederatów barskich (1 egz., s. 2, mps) 21. Modlitwa za ojczyznę (2 egz., s. 2, mps) AW III/47 Ludwika i Włodzimierz Żuk 1. Protokół rewizji (13.04.1940, 1 egz., s. 1, druk, rkps, jęz. rosyjski) 2. Opis mienia należącego do Ludwiki Żuk (13.04.1940, 1 egz., s. 2, druk, rkps, jęz. rosyjski) 3. Zaświadczenie o objęciu amnestią Ludwiki Żuk dające jej możliwość zamieszkiwania na terytorium ZSRR z wyjątkiem terenów przygranicznych i objętych działaniami wojennymi (27.08.1941, 1 egz., s. 1, druk, rkps, jęz. rosyjski) 4. Upoważnienie wydane przez Polskie Siły Zbrojne w ZSRR Włodzimierzowi Żukowi do legitymowania i kontrolowania wszystkich osób wojskowych Armii Polskiej i osób cywilnych obywateli polskich na terytorium ZSRR (Tockoje, 15.11.1941, 1 egz., s. 2, rkps, jęz. polski i rosyjski) 5. Zaświadczenie Komendy Garnizonu Tockoje dla okaziciela Włodzimierza Żuka z przydziałem do O.Z.D.G. (Tockoje, 03.12.1941, 1 egz., s. 1, rkps) 6. Przepustka zezwalająca na wyjazd z Obozu Wojsk Polskich w Tockoje do Buzułuku i powrót do obozu (Tockoje, 01.01.1942, 1 egz., s. 1, rkps, jęz. polski i rosyjski) 7. Przepustka nr 99 informująca o opuszczeniu gabinetu/kancelarii przez Włodzimierza Żuka (02.01.1942, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 8. Przepustka nr 1670 informująca o opuszczeniu gabinetu/kancelarii przez Włodzimierza Żuka ([31.03.1942], 1 egz., s. 1, druk, rkps) 9. Kwit materiałowy na materiały działu zaopatrzenia uzbrojenia otrzymane z Plutonu Parku Uzbrojenia dla O.Z.M.W.P. (28.03.1942, 1 egz., s. 1, rkps) 10. Karta zaopatrzenia zawierająca informacje na temat pobieranego żołdu, wydana w związku z przeniesieniem wymienionych na niej osób na nowe miejsce postoju (30.03.1942, 1 egz., s. 1, rkps) 11. Przepustka zezwalająca na pobyt Włodzimierza Żuka w Jerozolimie do 14.06.1942 roku (El-Khassa, 13.06.1942, 1 egz., s. 2, rkps, jęz. polski i angielski) 12. Przepustka pozwalająca na udanie się do miasta, wydana przez Komendę Obozu Ewakuacyjnego nr 4 (11.05.1942, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 13. Dowód tożsamości ze stemplem British Security Intelligence (03.06.1942, 1 egz., s. 2, druk, rkps) 14. Legitymacja wydana przez Polskie Siły Zbrojne w ZSRR (1 egz., s. 1, rkps) 15. Krótka notatka zawierająca informacje na temat przedwojennych losów Stanisława Żuka — służba w Polskiej Policji Państwowej oraz po wkroczeniu armii radzieckiej na wschodnie ziemie polskie (08.1990, 1 egz., s. 1, mps) AW III/49 Eugenia, Marianna, Bolesław, Aleksander Mielniccy 1. Świadectwo urodzenia Marianny Mielnickiej (31.08.1940, 1 egz., s. 2, druk) 2. Zaświadczenie informujące, że Eugenia Mielnicka jest żoną Bolesława Mielnickiego, służącego w 10 Dywizji 27 pp (Teheran, 29.08.1942, 1 egz., s. 2, rkps) 11 3. Książeczka wojskowa Bolesława Mielnickiego, s. Konstantego (Jedwabne, 09.01.1956, 1 egz., s. 40, druk) 4. Zawiadomienie o zwolnieniu Bolesława Mielnickiego z obowiązku służby wojskowej (Wołomin, 01.01.1961, 1 egz., s. 2, druk) 5. Zaświadczenie wydane Mariannie Mielnickiej na temat listy osób ewakuowanych ze Związku Radzieckiego do Teheranu w 1942 roku (Warszawa, 23.06.1992, 1 egz., s. 1, mps) 6. Zaświadczenie wydane Eugenii Mielnickiej przez Instytut Polski i Muzeum im. Władysława Sikorskiego dotyczące jej ewakuacji (Londyn, 10.08.1993, 1 egz., s. 1, druk/mps) 7. Zaświadczenie wydane Marii Sobolewskiej przez Instytut Polski i Muzeum im. Władysława Sikorskiego dotyczące ewakuacji Marianny Mielnickiej (Londyn, 10.08.1993, 1 egz., s. 1, druk, mps) AW III/54 Marian Chmielewski 1. Odpis wyciągu z ksiąg ludności stałej m. Makowa na rodzinę Chmielewskich (21.07.1923, 1 egz., s. 1, rkps) 2. Dowód osobisty M. Chmielewskiego (Lublin, 12.08.1923, 1 egz., s. 16, druk, rkps) 3. Zaświadczenie z odbycia przysposobienia wojskowego (16.08.1924, 1 egz., s. 2, druk, rkps) 4. Świadectwo dojrzałości (22.04.1926, 1 egz., s. 4, druk, rkps) 5. Dyplom lekarza (Wilno, 29.05.1934, 1 egz., s. 4, druk, rkps) 6. Zaświadczenie rejestracyjne uprawniające do wykonywania praktyki lekarskiej w Państwie Polskim (Wilno, 11.02.1936, 1 egz., s. 1, druk, mps) 7. Zaświadczenie pracy w Klinice Chorób Dziecięcych (Wilno, 30.05.1938, 1 egz., s. 1, mps) 8. M. Chmielewski, Zespół trwałego podciśnienia u dzieci jako wyraz niedomogi korowo-nadnerczowej, „Pediatria Polska” (1938, 1 egz., s. 14, druk) 9. Kartka pocztowa Mariana Chmielewskiego do Ludmiły Chmielewskiej opisujący pracę lekarza w Górce (1938, 1 egz., s. 2, rkps) 10. Kartka pocztowa Mariana Chmielewskiego do Ludmiły Chmielewskiej informująca o jego wyjeździe do Wilna (1939, 1 egz., s. 2, rkps) 11. Kartka pocztowa Mariana Chmielewskiego do żony pisana w związku z wyjazdem na manewry (1939, 1 egz., s. 2, rkps) 12. Liścik Mariana Chmielewskiego do matki w sprawie wysłanej paczki (1939, 1 egz., s. 1, rkps) 13. List Mariana Chmielewskiego do żony z informacjami o jego zajęciach w 70 Pułku Piechoty pisany w trakcie kampanii wrześniowej (Pleszew, 1939, 1 egz., s. 2, rkps) 14. Kartka pocztowa z prośbą o przesłanie najpotrzebniejszych rzeczy (Starobielsk, 12.1939, 1 egz., s. 2, rkps) 15. Kartka pocztowa z prośbą o przesłanie podręcznika do nauki jęz. niemieckiego i z informacjami na temat sytuacji w obozie (Starobielsk, 07.03.1939, 1 egz., s. 2, rkps) 16. Telegram (Starobielsk, 12.04.1940, 1 egz., s. 1, rkps, jęz. niemiecki) 17. Zdjęcia portretowe Mariana Chmielewskiego z lat 1922–40 (5 egz.) 18. Album ze zdjęciami z ćwiczeń wojskowych i wojska z 1939 roku (dział Ikonografii Ośrodka KARTA) AW III/111 Piotr Dewudzki 1. Zaświadczenie o odbyciu służby wojskowej przez Piotra Dewudzkiego (1906, 1 egz., s. 1, druk, rkps, jęz. rosyjski) 2. Paszport wydany w guberni piotrowskiej (1912, 1 egz., s. 24, druk, rkps, jęz. rosyjski) 3. Paszport Piotra Dewudzkiego (1918, 1 egz., s. 20, druk, rkps, jęz. rosyjski) 4. Kartki pocztowe do Piotra Dewudzkiego z okresu pobytu w Irkucku i Mikołajewie (1914–17, 18 egz., s. 36, rkps, jęz. rosyjski i polski) 5. Kwity pocztowych przekazów pieniężnych w kwotach 3 i 10 rubli z Irkucka, jeden nadany przez Marię Świrską, na odwrocie listy (14.10–26.12.1914, 2 egz., s. 4, druk, rkps, jęz. rosyjski) 6. Listy od siostry Marii do Piotra Dewudzkiego (1915, 3 egz., s. 11, jęz. rosyjski) 7. Dyplom nadania Złotego Krzyża Zasługi przez Prezesa Rady Ministrów Sławoja Składkowskiego (1 egz., s. 1, druk) 8. Dyplom nadania Brązowego Medalu za Długoletnią Służbę (Warszawa, 30.07.1938, 1 egz., s. 1, druk) 9. Decyzja o przyznaniu Medalu Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości (Warszawa, 27.02.1939, 1 egz., s. 1, mps) 10. Pismo z Ministerstwa Skarbu przyznające zaopatrzenie jako byłemu skazańcowi politycznemu (Warszawa, 08.09.1947, 1 egz., s. 1, mps) 11. Prośba wraz z życiorysem do Prezesa Rady Ministrów Józefa Cyrankiewicza o zakwalifikowanie do zaopatrzenia przyznawanego uczestnikom walk rewolucyjnych (Warszawa, 27.03.1957, 1 egz., s. 4, mps) 12. Wycinek z gazety — lista odznaczonych Krzyżem zasługi, w tym Piotr Dewudzki (1 egz., s. 2, druk) 13. Zeszyt z notatkami (1 egz., s. 6, rkps, jęz. rosyjski i polski) AW III/144 Jan Żaliński 1. Testimonium Baptismi — akt chrztu (Lwów, 10.06.1924, 1 egz., s. 1, druk, rkps, jęz. łaciński) 2. Testimonium Ortus et Baptismi — akt chrztu Marii Szczudrawianki (Ciężkowice, 20.04.1928, 1 egz., s. 1, druk, rkps, jęz. łaciński) 12 Kolekcje osobiste 3. Dowód osobisty Marii Szczudrawianki (Ciężkowice, 26.10.1932, 1 egz., s. 2, druk, mps) 4. Ankieta osobowa Jana Żalińskiego (12.08.1941, 1 egz., s. 1, mps, jęz. ukraiński) 5. Powołanie Jana Żalińskiego na stanowisko nauczyciela w Żabokrikach (Dubno, 27.08.1941, 1 egz., s. 1, mps, jęz. ukraiński) 6. Decyzja o przeniesieniu Jana Żalińskiego na stanowisko nauczyciela do Pticzi (18.11.1941, 1 egz., s. 1, mps, jęz. ukraiński) 7. Przeniesienia Jana Żalińskiego do Kozini w związku z reorganizacją szkół w okręgu dubieńskim (Dubno, 14.04.1942, 1 egz., s. 1, mps, jęz. ukraiński) 8. Świadectwo pracy w szkole (24.06.1942, 1 egz., s. 2, druk, jęz. niemiecki i rosyjski) 9. Decyzja o przeniesieniu Jana Żalińskiego na stanowisko nauczyciela do Obgowi (Dubno, 28.08.1942, 1 egz., s. 1, mps, jęz. ukraiński) 10. Tymczasowe świadectwo złożenia egzaminów uprawniających do nauczania w szkole początkowej (26.10.1942, 1 egz., s. 1, druk, rkps, jęz. ukraiński) 11. Zaświadczenie z miejskiego szpitala w Dubnie (Dubno, 17.04.1943, 1 egz., s. 1, rkps, jęz. ukraiński) 12. Dowód służbowy (06.05.1943, 1 egz., s. 4, druk, rkps, jęz, niemiecki i rosyjski) 13. Zaświadczenie wykonywania zawodu nauczyciela przez Jana Żalińskiego w okresie 01.09.1942–15.03.1943 (Dubno, 05.11.1943, 1 egz., s. 1, mps) 14. Podziękowanie dla Jana Żalińskiego za udział w walkach o wyzwolenie Warszawy (18.01.1945, 1 egz., s. 1, druk) 15. Podziękowanie dla Jana Żalińskiego za udział w walkach o zdobycie miast: Złotów, Jastrów, Rederitz, Frydland Pomorski i innych miejscowości Pomorza Zachodniego (15.02.1945, 1 egz., s. 1, druk) 16. Dowód osobisty artylerzysty wydany przez 9-ty Pułk Haub. Artyleryjski (31.07.1945, 1 egz., s. 1, mps, rkps) 17. Tymczasowe zaświadczenie o demobilizacji wydane prze Rejonową Komendę Uzupełnień (Warszawa, 06.11.1945, 1 egz., s. 1, mps) 18. Wyciąg z rozkazu personalnego (26.11.1945, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 19. Podziękowanie dla Jana Żalińskiego za udział w walkach o zdobycie stolicy faszystowskich Niemiec Berlina ([1945], 1 egz., s. 2, druk, rkps) 20. Zwolnienie ze służby wojskowej ([1945], 1 egz., s. 1, druk, rkps) 21. Podziękowanie dla Jana Żylińskiego za udział w historycznym sforsowaniu Ogry przez jednostki 1-ej Armii Wojska Polskiego ([1945], 1 egz., s. 1, druk) 22. Charakterystyka zdemobilizowanego ppor. Jana Żalińskiego wystawiona przez Szefa Oddziału Personalnego Głównego Zarządu Polityczno-Wychowawczego Wojska Polskiego (31.01.1946, 1 egz., s. 1, mps) 23. Tymczasowe zaświadczenie odznaczenia medalem Za Odrę, Nysę, Bałtyk (26.04.1946, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 24. Tymczasowe zaświadczenie odznaczenia medalem Za Warszawę 1939–45 (27.04.1946, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 25. Dyplom przyznający Medal Zwycięstwa i Wolności, wydany przez Prezesa Rady Ministrów (Warszawa, 09.05.1946, 1 egz., s. 1, druk) 26. Zaproszenie do wzięcia udziału w uroczystości zwolnienia oficerów rezerwy od powszechnego obowiązku wojskowego (Otwock, [1946], 1 egz., s. 2, mps) 27. Opinia o Janie Żalińskim wystawiona przez Naczelnika Wydziału Ministerstwa Ziem Odzyskanych (Warszawa, 01.02.1947, 1 egz., s. 1, mps) 28. Zaświadczenie o spełnieniu obywatelskiego obowiązku przy odgruzowywaniu Warszawy, wydane przez Międzyzwiązkowy Komitet Odbudowy przy Radzie Związków Zawodowych Miasta Stołecznego Warszawy (Warszawa, 1 egz., s. 1, druk) 29. Zdjęcia rodzinne Jana Żalińskiego (84 egz.) AW III/154 Zofia Kucharzów 1. Świadectwo ukończenia szkoły podchorążych przez Stanisława Kucharzowa (Rawa Ruska koło Lwowa, 30.06.1932, 1 egz., s. 1, druk) 2. Listy Stanisława Kucharzowa z obozu w Kozielsku: List Stanisława Kucharzowa do Zofii — zapewnienie o dobrym zdrowiu, informacja o przesłaniu pieniędzy (Kozielsk, 01.09.1939, 1 egz., s. 1, kserokopia) List Stanisława Kucharzowa do Zofii — marzenie o spotkaniu, prośba o przesłanie informacji rodzicom i o obszerniejszy list (Kozielsk, 23.12.1939, 1 egz., s. 3, kserokopia) List Stanisława Kucharzowa do Zofii — o wspólnych marzeniach, ostatnich miejscach pełnienia służby, o stracie rzeczy wartościowych, modlitwach o zdrowie najbliższych, o zajęciach uwięzionych: struganiu z drewna drobnych przedmiotów, przygotowywaniu łamigłówek, prośba o paczkę (Kozielsk, 10.02.1940, 1 egz., s. 8, kserokopia) List Stanisława Kucharzowa do Zofii — informacje o zimie i wieściach z kraju, bombardowaniu Lublina, prośba o zabezpieczenie rzeczy osobistych (Kozielsk, 05.03.1940, 1 egz., s. 4, kserokopia) 3. List z Dowództwa Polskich Sił zbrojnych w ZSRR do Zofii Kucharzów w sprawie miejsca pobytu męża Stanisława (Jangi-Jul (ZSRR), 17.04.1942, 1 egz., s. 2, druk, rkps) 4. Zaświadczenie o ewakuacji trzech kobiet z ZSRR do Iranu skierowane do Zofii Kucharzów (14.08.[1942], 1 egz., s. 1, rkps) 13 5. Poświadczenie Ambasady Polski w ZSRR o uznaniu Zofii Kucharzów za żonę przebywającego w niewoli w Kozielsku Stanisława Kucharzowa (Ajaguz, 18.08.1942, 1 egz., s. 1, rkps) 6. Odpowiedź z Międzynarodowego Czerwonego Krzyża w sprawie zaginięcia Stanisława Kucharzowa (Genewa, 10.09.1946, 1 egz., s. 1, mps) 7. Odpis listu z Dowództwa Polskich Sił zbrojnych w ZSRR do Zofii Kucharzów w sprawie miejsca pobytu męża Stanisława z 1942 roku z Jangi-Jul (ZSRR) (Bytom, 13.03.1947, 1 egz., s. 1, mps) 8. Zaświadczenie o wniesieniu przez Zofię Kucharzów do Sądu Grodzkiego w Bytomiu sprawy o uznanie męża Stanisława za zmarłego ([Bytom], 24.06.1947, 1 egz., s. 1, mps) 9. Pismo Państwowego Zakładu Emerytalnego do Zofii Kucharzów w sprawie przyznania pensji wdowiej (Warszawa, 02.08.1947, 1 egz., s. 1, mps) 10. Odpis skrócony aktu zgonu Stanisława Kucharzowa (Warszawa, 02.05.1953, 1 egz., s. 1, druk) 11. Stronica albumu rodzinnego zawierająca 9 zdjęć zbiorowych, w tym z Zofią Kucharzów (1 egz.) 12. Zdjęcie Stanisława Kucharzowa (1 egz., kserokopia) AW III/155 Konstanty Kośmiński 1. Kartka pocztowa Konstantego Kośmińskiego do Wandy Strojanowskiej (siostry) — pytanie o losy najbliższych, zapewnienie o dobrym zdrowiu i nie odczuwaniu żadnych braków, bezpośrednie zwroty do Duśki, prośba o przesłanie ubrań (Starobielsk, 28.09.1939, 1 egz., s. 1, rkps) 2. List Konstantego Kośmińskiego do Duśki — żal z powodu braku listów z domu, zapewnienie o uczuciu, nadzieja i wiara, że rozłąka w niedługim czasie się zakończy, pytania o losy najbliższych (Starobielsk, 09.12.1939, 1 egz., s. 2, rkps) 3. Kartka pocztowa Konstantego Kośmińskiego do państwa Chmielowskich — uskarżanie się na brak wieści z domu, wielka troska o ukochaną Duśkę, prośba o jakieś informacje (Starobielsk, 10.01.1940, 1 egz., s. 2, rkps) 4. List Konstantego Kośmińskiego do Duśki i rodziny — informacja o pierwszym otrzymanym liście od Edków i Marychy, troska o sytuację finansową Duśki, rady dla ukochanej, zapewnienie o uczuciu (09.02.1940, 1 egz., s. 2, rkps) 5. Kartka pocztowa Konstantego Kośmińskiego do Duśki — informacja o braku wieści od ukochanej (Starobielsk, 22.02.1940, 1 egz., s. 2, rkps) 6. Kartka pocztowa Konstantego Kośmińskiego do Duśki — informacja o pierwszym liście od ukochanej, jaki dotarł do obozu, pochwała pomysłu wynajęcia części mieszkania (Starobielsk, 29.02.1940, 1 egz., s. 2, rkps) 7. List Konstantego Kośmińskiego do Duśki — informacja o otrzymaniu paczek (Starobielsk, 27.03.1940, 1 egz., s. 2, rkps) 8. List Duśki do Konstantego Kośmińskiego — brak wiadomości od Konstantego od 15 miesięcy, opis dnia codziennego i warunków w jakich Duśka przebywa, prac jakie podejmuje (Warszawa, [1941], 1 egz., s. 2, rkps) 9. Koperty stemplowane godłem III Rzeszy (2 egz. — jedna zaadresowana do K. Chmielowskiej, s. 4, rkps) AW III/156 Juliusz Solarski 1. Świadectwo Leonarda Solarskiego wydane przez komisję egzaminacyjną dla umiejętności rachunkowości państwowej, stwierdzające o zdolności do państwowej służby rachunkowej i kasowej (Lwów, 28.02.1910, 1 egz., s. 1, druk) 2. Świadectwo moralności Leonarda Solarskiego wydane przez Urząd Gminy i Urząd Parafialny w Tarnopolu (Tarnopol, 11.03.1922, 1 egz., s. 1, druk) 3. Paszport Leonarda Solarskiego (Tarnopol, 22.04.1931, 1 egz., s. 21, druk) 4. Zdjęcie i lista uczestników wycieczki do Zbaraża, wycieczka uczniów I i II klasy I Państwowego Gimnazjum im. Wincentego Pola w Tarnopolu (Zbaraż, 1932, 1 egz., s. 2, kserokopia) 5. Certyfikat przynależności do gminy wydany Karolowi Rzykosikowi przez Zarząd Miejski w Tarnopolu (Tarnopol, 15.06.1937, 1 egz., s. 1, kserokopia) 6. Zaproszenie na Pontyfikalną — koncelebrowaną Mszę świętą, na której poświęcono tarnopolską figurę Matki Bożej Zwycięskiej Łamiącej Pioruny Gniewu Bożego wydane na nazwisko Juliusza Solarskiego (Warszawa, 04.1988, 1 egz., s. 4, druk) 7. Fragment Akt procesu o Tarnopol z roku 1690 wydanego przez Kazimierza Orzyckiego pochodzący z II Rocznika Kółka Naukowego Tarnopola z 1895 roku (1 egz., s. 1, mps) 8. Plan Tarnopola w skali 1:7 500 opracowany przez Józefa Haliczera (1 egz., s. 1, kserokopia) 9. Rota ślubowania pracowników Banku Polskiego (1 egz.) 10. Zdjęcia (23 egz.) 11. „Czerwony sztandar” — na pierwszej stronie przemówienie towarzysza Wiaczesława Michajłowicza Mołotowa wygłoszone 22.06.1941 roku (nr 147(536)/24.06.1941, 1 egz., s. 4, druk) 12. „Lwowskie wieści” (01.08.1941, 1 egz., s. 2, druk, jęz. rosyjski) 13. „Gazeta Lwowska” — informacje na temat toczonych walk na froncie (Lwów, nr 102/05.12.1941, 1 egz., s. 2, druk) 14. „Gazeta Lwowska” — informacje na temat toczonych walk na froncie (Lwów, nr 299/20.12.1942, 1 egz., s. 6, druk) 14 Kolekcje osobiste 15. 16. 17. 18. Grzegorz Mazur, Z dziejów ZWZ-AK Tarnopol („Kierunki”, nr 10(1587), 08.03.1987, 1 egz., s. 1, druk) Artur Leiwand, Ludobójstwo NKWD we Lwowie („Życie”, [po 1990], 1 egz., s. 2, druk) prof. Jan Bauer, [Opis XVII wiecznego Tarnopola] („Głos Polski”, 02.05.1937, 1 egz., s. 2, mps) Obchody dwudziestolecia odzyskania niepodległości w Tarnopolu („Głos Polski”, 20.11.1938, 1 egz., s. 2, mps) AW III/157 Ludwika Kędzior 1. List od Genka i Luni opisujący warunki życia na zesłaniu (28.07.1940, 1 egz., s. 4, rkps) 2. List od Genka i Halki z informacjami na temat ich pracy i wyżywienia (19.10.1940, 1 egz., s. 2, rkps) 3. List do matki opisujący wycieńczenie i głód zesłańców (24.11.1940, 1 egz., s. 2, rkps) 4. List Genka do matki informujący o panującym mrozie, o pracy i chorobie Heli (02.01.1941, 1 egz., s. 1, rkps) 5. List wnuczki Luni do Ludwiki Kędzior opisujący jej szkolne przygody (08.01.1941, 1 egz., s. 6, rkps) 6. List wnuczki Helusi z informacjami o złym stanie zdrowia rodziców i ich fizycznym wycieńczeniu (08.01.1941, 1 egz., s. 2, rkps) 7. Kartka pocztowa pisana do Ludwiki Kędzior z podziękowaniami za paczkę i informacjami o życiu jej najbliższych na zesłaniu (07.03.1941, 1 egz., s. 2, rkps) 8. Kartka pocztowa pisana do Ludwiki Kędzior opisująca codzienne zajęcia na zesłaniu (27.03.1941, 1 egz., s. 2, rkps) 9. List Halki i Gienia opisujący ciężką pracę i bardzo złe wyżywienie (1 egz., s. 2, rkps) 10. List Halki i Gienia z podziękowaniami za paczkę i opisem ich życia (1 egz., s. 2, rkps) 11. List Gienia opisujący sposób wynagradzania na zesłaniu (1 egz., s. 2, rkps) 12. List do matki i Emila (1 egz., s. 2, rkps) 13. List do matki informujący o szkolnym przedstawieniu dzieci (1 egz., s. 2, rkps) 14. List z prośbą o przesyłanie pieniędzy z powodu trudności w otrzymywaniu paczek (1 egz., s. 2, rkps) 15. Krótkie liściki z prośbą o przekazanie Ludwice Kędzior (2 egz., s. 4, rkps, koperta) 16. List Ludki do babci z informacjami o transporcie i wyjeździe do Polski (1 egz., s. 2, rkps) 17. Mapka narysowana na skrawku papieru przedstawiająca drogę wywózki (1 egz., s. 1, rkps) AW III/162 Helena Wojtekun Listy od Heleny Noworolnikówny z zesłania na Syberię: 1. List do kolegów i koleżanek ze szkoły w Nieświeżu: opis podróży, śmierci siostry i ciężkich warunków życia w kołchozie (11.04.1940, 1 egz., s. 4, rkps) 2. List opisujący codzienne życie w kołchozie i żal za utraconą ojczyzną (10.05.1940, 1 egz., s. 4, rkps) 3. List opisujący choroby przebyte na zesłaniu, brak żywności, epidemię malarii (07.1940, 1 egz., s. 4, rkps) Listy od Janka z zesłania na Syberię: 4. List opisujący życie w kołchozie (Kriwoje, 06.07.1940, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) 5. List opisujący pracę przy załadunku drewna (Kraski, 21.07.1940, 1 egz., s. 4, rkps) 6. Koperty (2 egz., jęz. rosyjski) AW III/170 Stanisław Wróblewski 1. List Stanisława Wróblewskiego do żony Józefy i dzieci, poczta polowa 31.911 (09.08.1944, 1 egz., s. 2, rkps) 2. List Stanisława Wróblewskiego do żony Józefy i dzieci — podziękowania za listy i paczki, prośba o następne, informacje na temat kolegów z wojska (10.09.1944, 1 egz., s. 1, rkps) 3. List Stanisława Wróblewskiego do żony Józefy i dzieci z informacją, że jest na froncie w okolicach Warszawy (18.09.1944, 1 egz., s. 2, rkps) 4. List Stanisława Wróblewskiego do żony Józefy i dzieci (20.09.1944, 1 egz., s. 1, rkps) 5. List Stanisława Wróblewskiego do żony Józefy i dzieci (28.09.1944, 1 egz., s. 2, rkps) 6. List Stanisława Wróblewskiego do żony Józefy i dzieci (16.10.1944, 1 egz., s. 2, rkps) 7. List Stanisława Wróblewskiego do żony Józefy i dzieci — prośba o zdjęcia (21.10.1944, 1 egz., s. 2, rkps) 8. List Stanisława Wróblewskiego do żony Józefy i dzieci (22.10.1944, 1 egz., s. 2, rkps) 9. List Stanisława Wróblewskiego do żony Józefy i dzieci (27.11.1944, 1 egz., s. 2, rkps) 10. List Stanisława Wróblewskiego do żony Józefy i dzieci w związku z brakiem wiadomości od znajomych (01.12.1944, 1 egz., s. 4, rkps) 11. List Stanisława Wróblewskiego do żony Józefy i dzieci (04.12.1944, 1 egz., s. 2, rkps) 12. Fragment listu Stanisława Wróblewskiego do żony Józefy i dzieci ([12.1944], 1 egz., s. 2, rkps) 13. List Stanisława Wróblewskiego do żony Józefy i dzieci na temat planowanego spotkania (06.06.1945, 1 egz., s. 2, rkps) 14. List Stanisława Wróblewskiego do żony Józefy i dzieci (1 egz., s. 2, rkps) 15. List Stanisława Wróblewskiego do żony Józefy i dzieci (1 egz., s. 2, rkps) 16. Pismo Wojska Polskiego do Józefy Wróblewskiej — zawiadomienie o niestawieniu się Stanisława Wróblewskiego po urlopie do jednostki wojskowej, poczta polowa 31.911 (21.08.1945, 1 egz., s. 1, mps) 15 AW III/183 Jerzy Myszkowski 1. List Jerzego Myszkowskiego do prof. J. Chmiel — informacje o podjętych studiach w Anglii (Derby, 23.01.1947, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) 2. List Jerzego Myszkowskiego do prof. J. Chmiel — wiadomość o ślubie i trudnościach finansowych (Derby, 23.04.1947, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) 3. List Jerzego Myszkowskiego do prof. J. Chmiel — życzenia imieninowe, informacje o egzaminach i nowym zajęciu, hazardowej grze polegającej na obstawianiu wyników meczy piłkarskich (Derby, 16.05.1947, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) 4. List Jerzego Myszkowskiego do prof. J. Chmiel — informacja o trudnej sytuacji finansowej, nowym miejscu zamieszkania, studiach i wygranej (Nottingham, 11.01.1948, 1 egz., s. 2, rkps) 5. List Jerzego Myszkowskiego do prof. J. Chmiel — życzenia imieninowe, informacja o poszukiwaniu nowego mieszkania (Nottingham, 08.05.1948, 1 egz., s. 1, rkps, koperta) 6. List Jerzego Myszkowskiego do prof. J. Chmiel — o wizycie księcia Filipa w Wolverhampton, życzenia noworoczne (Wolverhampton, 14.12.1948, 1 egz., s. 2, rkps) 7. Kartka z życzeniami bożonarodzeniowymi (1 egz., s. 2, druk) 8. Portretowe zdjęcie Jerzego Myszkowskiego (1 egz.) 9. Zdjęcie Jerzego Myszkowskiego w mundurze wojskowym, stojącego przy tablicy RAF Newton (1 egz.) AW III/215 Kazimierz Stankiewicz 1. Protokół rewizji Kazimierza Stankiewicza ([Wilno], [06.02.1945], 1 egz., s. 1, rkps, jęz. rosyjski) 2. Grypsy na skrawkach materiału i bibuły ([lata 40-te], 2 egz., s. 3, rkps) 3. Przepustka — zaświadczenie z Państwowego Urzędu Repatriacyjnego wystawione na nazwisko Kazimierza Stankiewicza (Biała Podlaska, 30.10.1948, 1 egz., s. 2, druk) 4. Informacje nadesłane przez rodzinę Kazimierza Stankiewicza dotyczące jego aresztowania i miejsc pobytu w obozach w latach 1945–48 (2 egz., s. 3, rkps) AW III/247 Janina Zaranek 1. Zaświadczenie wystawione przez NKWD na nazwisko Janiny Zaranek (woj. omskie (ZSRR), 04.09.1941, 2 egz., s. 4, kserokopia, jęz. rosyjski) 2. List Marysi [Burzyńskiej] do cioci na temat wyjazdu na południe w celu pielęgnowania ciotki chorej na tyfus (Barnauł (ZSRR), 10.06.1942, 2 egz., s. 4, rkps) 3. Pismo Ambasady RP do Janiny Zaranek o podjęciu ewentualnych starań o odnalezienie dzieci (Kujbyszewo (ZSRR), 20.02.1943, 2 egz., s. 2, mps) 4. List Janiny Zaranek do ks. proboszcza w Dziśnie z prośbą o odszukanie osób znających jej dzieci Halszkę i Piotra Zaranek w celu poinformowania ich, że Janina Zaranek żyje i przebywa na Syberii (28.10.1943, 2 egz., s. 4, rkps) 5. Ręcznie wykonana karta wielkanocna dla Janiny Zaranek z podziękowaniami za opiekę nad dziećmi w polskiej szkole (Bajunowa (ZSRR), 06.03.1944, 2 egz., s. 4, rkps) 6. Zaświadczenie Związku Polskich Patriotów o mianowaniu A. Zaranek przedstawicielem ZPP w Ałtajskim Kraju (01.12.1944, 2 egz., s. 2, rkps, jęz. rosyjski) 7. Zaświadczenie o pracy Janiny Zaranek w polskiej szkole w latach 1942–44 ([1944], 2 egz., s. 2, rkps, jęz. rosyjski) 8. Zaświadczenie o pracy Janiny Zaranek w polskim domu dziecka ([24.12.1944], 2 egz., s. 2, rkps, jęz. rosyjski) 9. Zdjęcie Janiny Zaranek (1 egz., kserokopia) AW III/265 Czesława Raczyńska z domu Toczko 1. „Polska. Tygodnik Polaków w ZSRR” (nr 7(9)/05.06.1942, 1 egz., s. 8, druk) 2. Zawiadomienie z Dowództwa Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR skierowane do Antoniego Toczko — odpowiedź na list z prośbą o informacje dotyczące losu znajomych osób (Jangi-Jul (ZSRR), 17.06.1942, 1 egz., s. 2, mps, rkps) 3. Pocztówka do Czesławy Toczko, pełnomocnika w Piotrówce (ZSRR) — informacje na temat zaopatrzenia Polaków w produkty żywnościowe (Presnowka (ZSRR), 21.05.1944, 1 egz. — adres w jęz. rosyjskim, s. 2, rkps) 4. Pocztówka od pani Chmielewskiej piszącej z polecenia ZPP do Czesławy Toczko — informacja na temat zaopatrzenia w 2 fotografie osób, które nie posiadają żadnych dowodów wydanych przez władze radzieckie (Presnowka (ZSRR), 30.01.1946, 1 egz. — adres w jęz. rosyjskim, s. 2, rkps) 5. Zaświadczenie Polsko-Radzieckiej Komisji Mieszanej Do Spraw Ewakuacji nr 00715 wydane Czesławie Toczko, zezwalające na powrót do kraju — na odwrocie stemple z punktów etapowych w Terespolu i Gdyni (Pietropawłowsk, 03.03.1946, 1 egz., s. 2, kserokopia) 6. List Rejonowego Zarządu ZPP w Presnówce do Czesławy Toczko — informacja o mianowaniu na stanowisko komendanta wagonu nr 22 na czas repatriacji (Presnówka (ZSRR), 02.04.1946, 1 egz., s. 2, rkps) 7. Zaświadczenie z Państwowego Urzędu Repatriacyjnego potwierdzające, że Czesława Toczko jest repatriantem z Syberii i przybyła na punkt etapowy w Szczecinku (Szczecinek, 06.07.1946, 1 egz., s. 1, druk) 16 Kolekcje osobiste 8. Pismo Czesławy Toczko do Państwowego Urzędu Repatriacyjnego w Szczecinku — oświadczenie dotyczące Polaków, którzy zostali w ZSRR na skutek tego, że nie mogą udowodnić swojej polskiej narodowości władzom radzieckim (Szczecinek, 08.07.1946, 1 egz., s. 1, mps) 9. Skierowanie na badania Czesławy Toczko w celu stwierdzenia zdolności do pracy (1 egz., s. 1, kserokopia, jęz. rosyjski) 10. Telegram Zygmunta Nowakowskiego z Ambasady w Londynie — odpis z Tygodnika Polaków „Polska” (25.02.1942, 1 egz., s. 2, rkps) AW III/266 Jerzy Wróblewski 1. Kartka pamiętnika Jerzego Wróblewskiego pisana na skrawku tapety — opis nastrojów panujących wśród ludności Pińska bezpośrednio przed wybuchem II wojny światowej, agresja radziecka 17.09.1939 roku i wkroczenie Armii Czerwonej, reakcja państw zachodnich, informacje o losach rodziny ([1939/40], 1 egz., s. 1, rkps) 2. Fragmenty pamiętnika Jerzego Wróblewskiego — opis zaczyna się od momentu deportowania ludności (w tym autora) z Pohosta (Pińsk) i wywiezienia wagonami do tartaku Kisljanckogo (okolice Ałtajska, ZSRR), zawiera informacje o miejscowościach i miastach przez które wiodła trasa, opis warunków bytowych w Niskim Borze (rejon bernaulski, ZSRR), przenosiny do wsi Pawlicza (rejon beranulski, ZSRR), opis ciężkiej pracy w lesie i w trakcie sianokosów, szczegółowy opis zwykłego dnia informacje o Polakach wyjeżdżających do Taszkientu, Niski Bór, Pawlicha, rejon bernaulski (ZSRR) (20.06.1941–09.10.1941, 1 egz. — na odwrocie druk z Księgi Protestów Wekslowych, s. 6, rkps) 3. Lista Polaków zesłanych do wsi Pawlicha w rejonie barnaulskim (ZSRR) w 1941 roku ([1941], 1 egz. — na odwrocie druk z Księgi Protestów Wekslowych, s. 2, rkps) 4. List Jerzego Wiesława Wróblewskiego do Polskiego Poselstwa z prośbą o udzielenie informacji o ojcu przebywającym w styczniu 1941 roku w Kujbyszewie oraz o losie rodziny (Pawlicha, rejon bernaulski (ZSRR), [1941], 1 egz. — na odwrocie druk z Księgi Protestów Wekslowych, s. 1, rkps) 5. Lista sprzedanych lub zamienionych rzeczy w 12 baraku na pieniądze lub produkty żywnościowe (Niski Bór, rejon bernaulski (ZSRR), [1941], 1 egz. — na odwrocie druk z Księgi Protestów Wekslowych, s. 1, rkps) AW III/267 Barbara Czarnocka 1. Książeczka pracy Barbary Czarnockiej nr 4516 ZSRR (15.07.1940, 1 egz., s. 32, druk, jęz. rosyjski) 2. Zaświadczenia o wykonaniu przez Barbarę Czarnocką normy ćwiczeń fizycznych przez Barbarę Czarnocką (Ałtajski Kraj (ZSRR), 1944, 1 egz., s. 1, druk, jęz. rosyjski) 3. Karta pocztowa Barbary Czarnockiej wysłana z zesłania (Barnauł (ZSRR), 02.07.1945, 1 egz. — adres w jęz. rosyjskim, s. 2, rkps) 4. Zeszyty szkolne Barbary Czarnockiej (1945–46, 2 egz., s. 39, rkps) 5. Program uroczystego wieczoru poświeconego przyjaźni polsko-radzieckiej (Barnauł (ZSRR), 24.02.1946, 1 egz., s. 5, rkps) 6. Życzenia imieninowe od Polaków na Syberii (Uść — Kałanka, 1 egz., s. 2, rkps) 7. Kartki z wypracowaniami i notatkami szkolnymi Barbary Czarnockiej (1 egz. — pisany na kartkach wyrwanych z rosyjskiej książki, s. 8, rkps) AW III/269 Jadwiga Laskowska 1. List do Ireny Stryczniewicz opisujący życie w kołchozie (19.08.1940, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) 2. List do Ireny Stryczniewicz informujący o nadchodzącej zimie i nieprzygotowanych do niej Polakach (15.10.1940, 1 egz., s. 2, rkps) 3. List dotyczący nadchodzących świąt Bożego Narodzenia, opisujący głód panujący w kołchozie, drożyznę, brak pracy i złe traktowanie Polaków (12.12.1940, 1 egz., s. 4, rkps, koperta) 4. List do Ireny Stryczniewicz opisujący głód, kołchoźników, upodlenie ludzi (Obrazie, 29.04.1940, 1 egz., s. 3, rkps, koperta) 5. List pisany wspólnie przez Jadwigę Laskowską i jej matkę zawierający informacje o wielkim głodzie, braku pracy i ogromnych mrozach (1 egz., s. 4, rkps) 6. List do Ireny Stryczniewicz opisujący przykładowy dzień z życia zesłańca (1 egz., s. 4, rkps) 7. List do Ireny Stryczniewicz dotyczący ciężkich warunków pracy zesłańców (1 egz., s. 3, rkps) 8. List do Ireny Stryczniewicz opisujący wyżywienie w kołchozie (1 egz., s. 4, rkps) AW III/270 Jadwiga Ścigajowa Listy Jadwigi Ścigajowej pisane z zesłania do Siewiersko-Kazachskiej Obłastii: 1. List do pani Broni o niedoszłej wyprawie do brata do Równego, o warunkach mieszkaniowych, pracy w lesie, trudnościach z wyżywieniem (07.10.1940, 1 egz., s. 4, rkps) 2. List do pani Haneczki ze skargami na życie na zesłaniu (1 egz., s. 1, rkps) 17 3. List do pani Haneczki opowiadający o negatywnym nastawieniu ludności tubylczej (01.11.[1940], 1 egz., s. 4, rkps) 4. List do pani Haneczki opowiadający o nastrojach rezygnacji wśród społeczności polskiej (13.11.[1940], 1 egz., s. 4, rkps) 5. Kartka pocztowa do Marii Korzeniowskiej ze Zdołbunowa z prośbą o wiadomości o pani Haneczce (05.08.1941, 1 egz., s. 2, rkps) 6. Kartka pocztowa do pani Haneczki opisująca nastroje przedświąteczne (17.12.1940, 1 egz., s. 2, rkps) 7. List do pani Haneczki opisujący napaść dwóch Kirgizów w drodze do sklepu, brak drewna na opał, śmierć koleżanek (10.01.1941, 1 egz., s. 4, rkps) 8. List do pani Haneczki z podziękowaniami za książki (01.07.1941, 1 egz., s. 4, rkps) 9. List do pani Haneczki informujący o wiosennych robotach, o seansach spirytystycznych (21.02.1941, 1 egz., s. 2, rkps) 10. List do pani Haneczki opisujący starania skontaktowania się z mężem — jeńcem obozu w Starobielsku i Kozielsku (27.02.1941, 1 egz., s. 2 , rkps) 11. List do pani Haneczki o braku oczekiwanej poprawy sytuacji na wiosnę, liście od Tadeusza [Romora], o problemach zdrowotnych (06.05.1941, 1 egz., s. 2, rkps) 12. List do pani Haneczki opowiadający o panującym głodzie, podatkach pobieranych od wszelkich form zarobku (19.05.1941, 1 egz., s. 2, rkps) List od nieznanego nadawcy: 13. Kartka pocztowa do Marii Tenkiewiczowej informująca o niedługim wyjeździe w nieznane miejsce (1 egz., s. 2, rkps) AW III/277 Stefan Wendorff Edukacja: 1. Karta legitymacyjna ucznia IV klasy oddziału Warszawskiej Szkoły Handlowej Siedmioklasowej Zgromadzenia Kupców (1 egz., s. 2, druk, rkps, jęz. rosyjski i polski) 2. Wyciąg z wykazu postrzeżeń co do sprawowania i postępów ucznia klasy II Warszawskiej Szkoły Handlowej Siedmioklasowej Zgromadzenia Kupców — świadectwo szkolne za rok 1906/7 (1 egz., s. 1, druk, rkps) 3. Wyciąg z wykazu postępów i sprawowania ucznia klasy III Warszawskiej Szkoły Handlowej Siedmioklasowej Zgromadzenia Kupców — świadectwo szkolne za rok 1907/8 (1 egz., s. 1 , druk, rkps) 4. Wyciąg z wykazu postępów i sprawowania ucznia klasy IV Warszawskiej Szkoły Handlowej Siedmioklasowej Zgromadzenia Kupców — świadectwo szkolne za rok 1908/9 (1 egz., s. 1, druk, rkps) 5. Wyciąg z wykazu postępów i sprawowania ucznia klasy V Warszawskiej Szkoły Handlowej Siedmioklasowej Zgromadzenia Kupców — świadectwo szkolne za rok 1909/10 (1 egz., s. 1, druk, rkps) 6. Wyciąg z wykazu postępów i sprawowania ucznia klasy VI Warszawskiej Szkoły Handlowej Siedmioklasowej Zgromadzenia Kupców — świadectwo szkolne za rok 1910/11 (1 egz., s. 1, druk, rkps) 7. Wyciąg z wykazu postępów i sprawowania ucznia klasy VII Warszawskiej Szkoły Handlowej Siedmioklasowej Zgromadzenia Kupców — świadectwo szkolne za rok 1911/12 (1 egz., s. 1, druk, rkps) 8. Świadectwo ukończenia Warszawskiej Szkoły Handlowej Siedmioklasowej Zgromadzenia Kupców (Warszawa, 22.06.1922, 1 egz., s. 4, druk, rkps, jęz. polski, niemiecki, francuski i rosyjski) 9. Kollegienbuch fur die Studierenden Stadtische Handelshochschule St. Gallen — indeks za lata 1912–14 (1 egz., s. 32, druk, rkps, jęz. niemiecki) 10. Dyplom Miejskiej Szkoły Handlowej w St. Gallen (St. Gallen, 07.01.1913, 1 egz., s. 1, druk, jęz. niemiecki) 11. Matrykuła poświadczająca przyjęcie do grona obywateli akademickich Uniwersytetu Warszawskiego (Warszawa, 06.11.1918, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 12. Zaświadczenie, że Stefan Wendorff jest studentem wydziału prawnego wystawione w celu zwolnienia ze służby wojskowej (Warszawa, 16.12.1918, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 13. Dowód osobisty akademicki (1 egz., s. 12, druk, rkps) 14. Wyciąg z protokołu posiedzenia Komisji Kwalifikacyjno-Egzaminacyjnej w sprawie konieczności zaliczenia poszczególnych przedmiotów przez Stefana Wendorffa jako studenta, który przyszedł z innego zakładu naukowego (Warszawa, 24.10.1922, 1 egz., s. 1, mps) 15. Wykaz wykładów i ćwiczeń Wyższej Szkoły Handlowej w Warszawie za rok akademicki 1922/23 (1 egz., s. 16, druk, rkps) Służba państwowa: 1. Nominacja na urząd Sekretarza w Królewsko-Polskim Ministerstwie Skarbu (Warszawa, 12.07.1918, 1 egz., s. 1, druk) 2. Przydzielenie urlopu bezterminowego przez Kierownika Ministerstwa Skarbu celem wstąpienia do służby wojskowej (Warszawa, 11.11.1918, 1 egz., s. 1, mps) 3. Nominacja na stanowisko prowizorycznego urzędnika administracyjnego I kategorii VIII stopnia służbowego w Poleskim Urzędzie Wojewódzkim w Brześciu nad Bugiem (Warszawa, 14.08.1926, 1 egz., s. 1, druk) 4. List od Dyrektora Szkoły Morskiej w Tczewie z podziękowaniami za poparcie w sprawie przeniesienia szkoły do Grudziądza (Tczew, 14.10.1926, 1 egz., s. 1, mps) 5. Zawiadomienie o przeniesieniu z Poleskiego Urzędu Wojewódzkiego do Starostwa w Łunińcu (Brześć nad Bugiem, 26.10.1926, 1 egz., s. 1, mps) 18 Kolekcje osobiste 6. Pismo wojewody z informacją o wydelegowaniu do Stolina celem pełnienia obowiązków starosty (Brześć nad Bugiem, 11.11.1927, 1 egz., s. 1, mps) 7. Nominacja na stanowisko stałego pełnomocnika do rozstrzygania w Komisjach mieszanych (Łuniniec, 04.01.1927, 1 egz., s. 1, mps) 8. Nominacja na stanowisko zastępcy delegata Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w Wojewódzkiej Radzie Naprawy Ustroju Rolnego w Brześciu nad Bugiem (Warszawa, 19.02.1927, 1 egz., s. 1, mps) 9. Zawiadomienie o udzieleniu 7-dniowego urlopu (Brześć nad Bugiem, 05.03.1927, 1 egz., s. 1, mps) 10. Nominacja na stanowisko Kierownika Starostwa w Stolinie (Warszawa, 26.03.1927, 1 egz., s. 1, mps) 11. Decyzja Ministerstwa Spraw Wewnętrznych o odmownym rozpatrzeniu wniosku Wojewody w sprawie wyższego uposażenia Stefana Wendorffa jako Kierownika Starostwa w Stolinie (Warszawa, 05.01.1928, 1 egz., s. 2, mps, rkps) 12. Nominacja na honorowego członka Towarzystwa Ochotniczej Straży Pożarnej w Stolinie (Stolin, 03.04.1928, 1 egz., s. 1, mps) 13. Nominacja na stanowisko Starosty powiatowego w Stolinie (Warszawa, 11.04.1928, 1 egz., s. 1, mps) 14. Nominacja na stanowisko Starosty powiatowego w Stolinie (Warszawa, 11.07.1928, 1 egz., s. 1, mps) 15. Pismo do wojewody poleskiego w sprawie uregulowania stosunku do służby wojskowej Stefana Wendorffa (Warszawa, 22.09.1928, 1 egz., s. 2, mps) 16. Podziękowanie od wojewody poleskiego za przygotowanie pobytu słuchaczy Wyższej Szkoły Wojennej w województwie poleskim (Brześć nad Bugiem, 02.07.1929, 1 egz., s. 1, mps) 17. Dokument poświadczający pełnienie funkcji Starosty Powiatowego w Stolinie (Brześć nad Bugiem, 18.12.1929, 1 egz., s. 1, mps) 18. List od wojewody wyjaśniający powody zmian personalnych, w tym nominację Stefana Wendorffa na stanowisko Naczelnika Wydziału VII (Brześć nad Bugiem, 18.03.1930, 1 egz., s. 2, rkps) 19. Podziękowanie za zorganizowanie pobytu Dowódcy Okręgu Korpusu nr IX w województwie poleskim (Brześć nad Bugiem, 24.03.1930, 1 egz., s. 1, mps) 20. Nominacja na stanowisko Naczelnika Wydziału w VI stopniu służbowym w Poleskim Urzędzie Wojewódzkim (Warszawa, 28.03.1930, 1 egz., s. 1, mps) 21. Nominacja na stanowisko Naczelnika Wydziału w VI stopniu służbowym w Poleskim Urzędzie Wojewódzkim (Warszawa, 29.04.1930, 1 egz., s. 1, mps) 22. Nominacja na stanowisko starosty powiatowego brzeskiego w Brześciu nad Bugiem (Warszawa, 07.09.1931, 1 egz., s. 1, mps) 23. Nominacja na stanowisko starosty morskiego w Wejherowie (Warszawa, 06.10.1932, 1 egz., s. 1, mps) 24. Pismo od Ministra Spraw Wewnętrznych Bronisława Pierackiego zawiadamiające o zaszeregowaniu do VI grupy uposażenia (Warszawa, 20.01.1934, 1 egz., s. 1, mps) 25. Nominacja na stanowisko Wicewojewody w Urzędzie Wojewódzkim Łódzkim (Warszawa, 30.03.1936, 1 egz., s. 1, mps) 26. Pismo informujące o sposobie odbioru odznaki Złotego Krzyża Zasługi (Warszawa, 29.11.1937, 1 egz., s. 1, mps) 27. Pismo do Ministra Przemysłu i Handlu omawiające gospodarkę przedsiębiorstw włókienniczych okręgu łódzkiego w roku 1936 wraz z załączoną tabelą z danymi 49 firm (Łódź, 05.1938, 1 egz., s. 5, mps) 28. Prośba do Ministra Spraw Wewnętrznych o przeniesienie w stan spoczynku z powodów zdrowotnych (Łódź, 27.09.1938, 1 egz., s. 1, mps) 29. Informacja o zarządzeniu poddania się badaniu komisji lekarskiej (Łódź, 12.10.1958, 1 egz., s. 1, mps) 30. Orzeczenie Komisji Lekarskiej II-ej instancji przy Urzędzie Wojewódzkim Łódzkim stwierdzające niemożność pełnienia dalszej służby państwowej (Łódź, 15.10.1938, 1 egz., s. 2, mps) 31. Świadectwo lekarskie (Łódź, 17.10.1938, 1 egz., s. 2, rkps) 32. Decyzja o przeniesieniu w stan spoczynku wobec orzeczenia komisji lekarskiej (Warszawa, 21.10.1938, 1 egz., s. 1, mps) 33. Zwolnienie z obowiązków Przewodniczącego Komisji Regionalnego Planu Zabudowania Okręgu Łódzkiego (Warszawa, 18.11.1938, 1 egz., s. 1, mps) 34. Zaproszenie na raut 04.09.1937 roku z okazji otwarcia XVII Międzynarodowych Targów Wschodnich we Lwowie (26.08.1937, 1 egz., s. 1, druk, koperta) 35. Dyplom nadania orderu Krzyża Oficerskiego i zaliczenia w poczet Kawalerów Orderu Odrodzenia Polski za zasługi na polu administracji państwowej dekretem z dnia 08.11.1930 roku (1 egz., s. 1, druk) 36. Zaświadczenie od Głównego Urzędu Statystycznego otrzymania odznaki Za ofiarną pracę przy przeprowadzeniu drugiego powszechnego spisu ludności (Warszawa, 10.04.1932, 1 egz., s. 1, druk) 37. Dyplom nadania zarządzeniem z dnia 11.11.1937 roku Złotego Krzyża Zasługi za zasługi w służbie państwowej (1 egz., s. 1, druk, mps) 38. Odznaczenia (7 egz.) AW III/289 Czesław Gryc 1. Kartka pocztowa Czesława Gryca do żony Eugenii z Ostaszkowa (ZSRR) (25.12.1939, 1 egz. — adres w jęz. rosyjskim, s. 2, rkps) 2. Pismo Urzędu Spraw Repatriacji do Eugenii Grycowej w sprawie zwolnienia i repatriacji męża (Warszawa, 24.05.1947, 1 egz., s. 1, druk) 3. Pismo Polskiego Czerwonego Krzyża do Eugenii Gryc w sprawie zaginionego męża Czesława (Warszawa, 27.05.1947, 1 egz., s. 1, mps) 19 4. Pismo Eugeni Gryc do Zarządu Głównego PCK w sprawie poszukiwań męża Czesława (Radomsko, 15.12.1956, 1 egz., s. 1, mps) 5. Pismo Zarządu Głównego PCK do Eugenii Gryc w sprawie podjętych poszukiwań (Warszawa, 09.02.1957, 1 egz., druk) 6. Pismo Zarządu Głównego PCK do Eugenii Gryc w sprawie uzyskanych informacji na temat Czesława Gryca (Warszawa, 14.09.1959, 1 egz., s. 1, druk) 7. Wspomnienia [Marii Szoki-Mrówczyńskiej] dotyczące Czesława Gryca (1 egz., s. 13, kserokopia) 8. Lista zaginionych jeńców z obozu w Ostaszkowie („Zorza”, 1989, 1 egz., s. 1, druk) AW III/294 Jan Kalwasiński 1. Zaświadczenie Oddziału Polskiego Towarzystwa Pomocy Ofiarom Wojny w Sartanie nr 169, stwierdzające, że Jan Kalwasiński wraz z rodziną są obywatelami Państwa Polskiego (Sartana (później Primorskoje), 12.08.1918, 1 egz., s. 2, druk, język polski, rosyjski i niemiecki) 2. Zaświadczenie o zatrudnieniu Jana Kalwasińskiego w fabryce jako maszynisty w latach 1899–1918 (Sartana (później Primorskoje), 16.08.1918, 1 egz., s. 1, druk, jęz. rosyjski) AW III/296 Antoni Woźniak 1. Legitymacja Antoniego Woźniaka nr 310 wydana przez Polską Komendę Wojskową (Kraków, 12.11.1918, 1 egz., s. 1, druk) 2. Legitymacja Antoniego Woźniaka nr 103 wydana przez Dowództwo III-ej Kompanii Parkowej (Siedlce, 15.01.1921, 1 egz., s. 1, druk) 3. Akt nadania Antoniemu Woźniakowi Medalu Niepodległości (Warszawa, 20.12.1928, 1 egz., s. 1, druk) AW III/299 Józef Mirkowski 1. Karta pocztowa Józefa Mirkowskiego do żony Weroniki i córek z prośbą o napisanie podania do Rządu Polskiego o przyjęcie go do kraju jako repatrianta (18.04.1954, 1 egz. — adres w jęz. rosyjskim, s. 2, rkps) 2. Karta pocztowa Józefa Mirkowskiego do żony Weroniki i córek — prośba o napisanie podania do Rządu Polskiego o przyjęcie go do kraju jako repatrianta ([1954], 1 egz., s. 2, rkps) 3. Karta pocztowa Józefa Mirkowskiego do córki Henryki [Wojdak] wysłana z okazji Świąt Bożego Narodzenia i Nowego Roku (28.12.1954, 1 egz. — adres w jęz. rosyjskim, s. 2, rkps) 4. Karta pocztowa Józefa Mirkowskiego do żony Weroniki wraz z instrukcją dotyczącą ściągnięcia go do Polski (Poćma, 29.12.1954, 1 egz. — adres w jęz. rosyjskim, s. 2, rkps) 5. Koperta zaadresowana przez Józefa Mirkowskiego do żony Weroniki (Poćma, 08.01.1955, 1 egz., s. 2, rkps) 6. List Józefa Mirkowskiego do żony Weroniki z opisem życia na zesłaniu i choroby (Poćma, 10.01.1955, 1 egz., s. 4, rkps) 7. Koperta zaadresowana przez Józefa Mirkowskiego do żony Weroniki (Poćma, 10.01.1955, 1 egz., s. 2, rkps) 8. List Józefa Mirkowskiego do żony Weroniki z wiadomościami o stanie zdrowia i z prośbą o wysłanie podania w sprawie powrotu do Polski (13.03.1955, 1 egz., s. 2, rkps) 9. List Józefa Mirkowskiego do żony Weroniki — oczekiwanie na przesłanie dokumentów potrzebnych do powrotu do Polski, informacja o losach Węgrów i Czechów (Poćma 01.04.1955, 1 egz., s. 2, rkps) 10. List Józefa Mirkowskiego do żony Weroniki na temat możliwości powrotu do Polski (Poćma, 23.04.1955, 1 egz., s. 2, rkps) 11. List Józefa Mirkowskiego do dr Romeckiego z prośbą o pomoc w powrocie do kraju (26.03.1955, 1 egz., s. 2, rkps) 12. Wzór zaświadczenia do Prezydium Rady Narodowej miasta stołecznego Warszawy w sprawie sprowadzenia przez Weronikę Mirkowską swojego męża do Polski wysłany przez Józefa Mirkowskiego do żony (1 egz., s. 2, rkps) 13. Zdjęcie przedstawiające prawdopodobnie Józefa Mirkowskiego na zesłaniu (1 egz. — na odwrocie dedykacja, kserokopia) 14. List Henryki Wojdak do Ośrodka KARTA opisujący losy Józefa Mirkowskiego (Olsztyn, 16.01.1993, 1 egz., s. 2, kserokopia) AW III/302 Franciszek Kamiński 1. Sztambuch — zbiór pieśni śpiewanych w okolicach Augustowa w latach dwudziestych, autorstwa Franciszka Kamińskiego (Polkowo (Augustów), [1922], 1 egz., s. 109, rkps) 2. Kartka imieninowa dla cioci podpisana przez Zygfryda (1 egz., s. 2, rkps) AW III/315 Zbigniew Suchodolski AW III/315.1 Dokumenty osobiste: 1. Pamiątka I Komunii Świętej (Kraków, 05.06.1920, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 2. Świadectwo urodzenia i chrztu (Kraków, 27.06.1921, 1 egz., s. 1, druk, rkps, jęz. łaciński) 20 Kolekcje osobiste 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. Świadectwo bierzmowania (Kraków, [27.02.] 1926, 1 egz., s. 1, druk, rkps) Legitymacja Hufca Szkolnego Przysposobienia Wojskowego (Kraków, 17.01.1928, 1 egz., s. 1, druk, rkps) Zaświadczenie przysposobienia wojskowego (Kraków, 24.06.1928, 1 egz., s. 1, druk, rkps) Legitymacja nr 124 Przysposobienia Wojskowego (1928/29, 1 egz., s. 4, druk, rkps) Legitymacja Odznaki Strzeleckiej III klasy (11.1932, 1 egz., s. 4, druk, rkps) Zaświadczenie odbycia przez Zbigniewa Suchodolskiego ćwiczeń rezerwy w czasie od 18.06 do 28.07.1934 roku (Stanisławów,18.06.1934, 1 egz., s. 1, mps, rkps) Świadectwo odznaki sportowej ([1934], 1 egz., s. 4, druk, rkps) Karta rowerowa ważna na rok 1934 (1 egz., s. 2, druk, rkps) Kwit Zarządu Miejskiego w stołecznym królewskim mieście Kraków rejestrujący rower na rok 1937 (26.06.1937, 1 egz., s. 1, druk, rkps) Kwit Zarządu Miejskiego w stołecznym królewskim mieście Kraków rejestrujący rower na rok 1938/39 (16.03.1938, 1 egz., s. 1, druk, rkps) Legitymacja uczestnika obozu Wychowania Fizycznego Młodzieży Artystycznej w Głodówce (Kraków, 15.03.1937, 1 egz., s. 1, mps, rkps) Poświadczenie obywatelstwa (Kraków, 08.10.1937, 1 egz., s. 1, druk, rkps) Legitymacja Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty (1 egz., s. 1, druk, rkps) Horoskop postawiony Zbigniewowi Suchodolskiemu (1 egz., s. 6, druk, rkps) AW III/315.2 Nauka: 1. Notatka: „Zbigniew Suchodolski uczeń 6-tej klasy gimnazjalnej” (1 egz., s. 1, mps) 2. Książeczka Legitymacyjna studenta Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu Jagiellońskiego (Kraków, 29.09.1930, 1 egz., s. 39, druk, rkps) 3. Zdjęcie absolwentów IX Gimnazjum (Kraków, 1930, 1 egz.) 4. Dokumenty z kwestury Uniwersytetu Jagiellońskiego potwierdzające wpłaty Zbigniewa Suchodolskiego za rok akademicki 1930/31 (Kraków, 1930/31, 3 egz., s. 3, druk, rkps) 5. Legitymacja Szkoły Malarstwa i Rysunku A. Terleckiego (Kraków, 1931, 1 egz., s. 4, druk, rkps) 6. Karta legitymacyjna Towarzystwa Bratniej Pomocy Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie (Kraków, 08.10.1934, 1 egz., s. 2, druk, rkps) 7. Świadectwo niezamożności studenta Zbigniewa Suchodolskiego (Kraków, 14.11.1935, 1 egz., s. 2, druk, rkps) 8. Wyciąg not z indeksu za rok akademicki 1934/35 (Kraków, 28.11.1935, 1 egz., s. 1, rkps) 9. Żartobliwy list od tzw. Fundacji Św. Mikołaja przyznający Zbigniewowi Suchodolskiemu stypendium w wysokości 1 mln złotych do wykorzystania wyłącznie na osłodę ([Kraków], 06.12.1935, 1 egz., s. 1, mps, koperta) 10. Kwit wpłaty za pierwsze półroczne nauki w 1936/37 roku ([1936], 1 egz., s. 1, druk, rkps) 11. Świadectwo odbycia studiów na Akademii Sztuk Pięknych (Kraków, 29.05.1937, 1 egz., s. 1, druk) 12. Legitymacja Bratniej Pomocy Studentów Akademii Sztuk Pięknych (Kraków, 1935–38, 1 egz., s. 4, druk, rkps) 13. Legitymacja Bratniej Pomocy Studentów Akademii Sztuk Pięknych (Kraków, 1938/39, 1 egz., s. 4, druk, rkps) 14. Odpis świadectwa odbycia studiów i złożenia egzaminu na Akademii Sztuk Pięknych (Kraków, 30.03.1938, 1 egz., s. 1, mps) 15. Odpisy świadectwa ukończenia nauki malarstwa na Akademii Sztuk Pięknych (Kraków, 1939, 3 egz., s. 3, mps) 16. Wyciągi not z przebiegu studiów Zbigniewa Suchodolskiego na Akademii Sztuk Pięknych w latach akademickich 1934–38 (Kraków, 24.04.1966, 4 egz., s. 8, mps) AW III/315.3 Korespondencja z oflagu z lat 1940–44: 1. Podziękowania Jana Piotrowskiego dla Ludmiły Suchodolskiej za okazaną pomoc (20.11.1940, 1 egz., s. 2, rkps) 2. Kartka pocztowa od Eugeniusza Ćwierza do Zbigniewa Suchodolskiego z informacją o losach jego rodziny (30.03.1941, 1 egz., s. 2, rkps) 3. Potwierdzenie wysłania paczki do kpt. Jana Piotrowskiego (10.02.1941, 1 egz., s. 2, druk, rkps) 4. Potwierdzenie wysłania paczki do kpt. Jana Piotrowskiego (31.03.1941, 1 egz., s. 2, druk, rkps) 5. Potwierdzenie wysłania paczki dla kpt. Jana Piotrowskiego (06.06.1941, 1 egz., s. 2, druk, rkps) 6. Kartka pocztowa z obozu od Zbigniewa Suchodolskiego do matki Władysławy Suchodolskiej (20.08.1941, 1 egz., s. 2, rkps) 7. List Jana Piotrowskiego do Ludmiły Suchodolskiej z informacjami na temat jego rodziny (27.10.1941, 1 egz., s. 2, rkps) 8. List Zbigniewa Suchodolskiego do siostry Ludmiły Suchodolskiej z podziękowaniami za paczkę (31.01.1942, 1 egz., s. 2, rkps) 9. List Zbigniewa Suchodolskiego do siostry Ludmiły Suchodolskiej z informacją na temat przesyłanych przez niego pieniędzy (13.02.1942, 1 egz., s. 2, rkps) 10. List Zbigniewa Suchodolskiego do siostry Ludmiły Suchodolskiej opisujący jego zajęcia w obozie (27.02.1942, 1 egz., s. 2, rkps) 11. List Zbigniewa Suchodolskiego do siostry z informacją, że maluje grób Pański na Wielkanoc (17.03.1942, 1 egz., s. 2, rkps) 21 12. Kartka Ludmiły Suchodolskiej do brata (Kraków, 16.05.1942, 1 egz., s. 2, rkps) 13. Kartka Ludmiły Suchodolskiej do brata z podziękowaniami za przesłane pieniądze (Kraków, 01.07.1942, 1 egz., s. 2, rkps) 14. Kartka Ludmiły Suchodolskiej do brata (20.07.1942, 1 egz., s. 2, rkps) 15. List Zbigniewa Suchodolskiego do Janiny Suchodolskiej ze słowami wsparcia w związku z jej trudną sytuacją (24.07.1942, 1 egz., s. 2, rkps) 16. Kartka Ludmiły Suchodolskiej do brata z informacjami na temat jego przyjaciela Karola F. (Kraków, 01.08.1942, 1 egz., s. 2, rkps) 17. Kartka Ludmiły Suchodolskiej do brata dotycząca Joanny Suchodolskiej (Kraków, 08.08.1942, 1 egz., s. 2, rkps) 18. List Zbigniewa Suchodolskiego do Ludmiły Suchodolskiej opisujący warunki życia w obozie (20.12.1942, 1 egz., s. 2, rkps) 19. List Zbigniewa Suchodolskiego do siostry z podziękowaniami za paczki (09.01.1943, 1 egz., s. 2, rkps) 20. Kartka Zbigniewa Suchodolskiego do siostry z informacjami na temat wyżywienia w obozie (24.01.1943, 1 egz., s. 2, rkps) 21. List Zbigniewa Suchodolskiego do siostry dotyczący wyżywienia w obozie (13.02.1943, 1 egz., s. 2, rkps) 22. List Zbigniewa Suchodolskiego do siostry na temat paczek, które dostaje od wielu osób i pieniędzy, które jej wysłał (14.03.1943, 1 egz., s. 2, rkps) 23. List Zbigniewa Suchodolskiego do siostry z informacjami o poprawie jego zdrowia i powolnym powrocie do „przedwojennej formy” (27.03.1943, 1 egz., s. 2, rkps) 24. Kartka Zbigniewa Suchodolskiego do siostry (05.04.1943, 1 egz., s. 2, rkps) 25. Życzenia imieninowe Zbigniewa Suchodolskiego dla matki (05.05.1943, 1 egz., s. 2, rkps) 26. List Zbigniewa Suchodolskiego do siostry pisany w związku z długimi przerwami w ich korespondencji (08.05.1943, 1 egz., s. 2, rkps) 27. List Zbigniewa Suchodolskiego do siostry (18.05.1943, 1 egz., s. 2, rkps) 28. List Zbigniewa Suchodolskiego do siostry opisujący jego zajęcia w obozie (20.06.1943, 1 egz., s. 2, rkps) 29. Kartka Zbigniewa Suchodolskiego do matki i siostry (27.04.1943, 1 egz., s. 2, rkps) 30. List Zbigniewa Suchodolskiego do siostry z informacjami dotyczącymi właściwego zaopatrzenia obozu w żywność (12.07.1943, 1 egz., s. 2, rkps) 31. Kartka Zbigniewa Suchodolskiego do Ludmiły Suchodolskiej opisująca jego zajęcia malarskie w obozie (19.07.1943, 1 egz., s. 2, rkps) 32. List Zbigniewa Suchodolskiego do siostry (05.08.1943, 1 egz., s. 2, rkps) 33. List Zbigniewa Suchodolskiego do siostry (30.07.1943, 1 egz., s. 2, rkps) 34. List Zbigniewa Suchodolskiego do siostry (14.08.1943, 1 egz., s. 2, rkps) 35. Kartka Zbigniewa Suchodolskiego do siostry z informacjami na temat napływających paczek (15.08.1943, 1 egz., s. 2, rkps) 36. List Zbigniewa Suchodolskiego do siostry (23.08.1943, 1 egz., s. 2, rkps) 37. List Zbigniewa Suchodolskiego do siostry z informacją o wysłanych pieniądzach (30.08.1943, 1 egz., s. 2, rkps) 38. List Jana Piotrowskiego do Ludmiły Suchodolskiej z podziękowaniami za przesłaną paczkę i informacjami na temat jego rodziny (31.08.1943, 1 egz., s. 2, rkps) 39. Kartka Zbigniewa Suchodolskiego do siostry z pozdrowieniami (04.09.1943, 1 egz., s. 2, rkps) 40. Kartka Zbigniewa Suchodolskiego do siostry (06.09.1943, 1 egz., s. 2, rkps) 41. Kartka Zbigniewa Suchodolskiego do siostry z opisem jego sytuacji (06.09.1943, 1 egz., s. 2, rkps) 42. List Zbigniewa Suchodolskiego do siostry opisujący wystawę malarską zorganizowaną w obozie (15.09.1943, 1 egz., s. 2, rkps) 43. List Stanisława P. do Anieli Złamakówny na temat wystawy prac artystów-malarzy w obozie (09.1943, 1 egz., s. 2, rkps) 44. List Zbigniewa Suchodolskiego do siostry informujący o wysłanych pieniądzach (04.10.1943, 1 egz., s. 2, rkps) 45. Kartka Zbigniewa Suchodolskiego do siostry pełna nadziei na szybkie zakończenie wojny (14.10.1943, 1 egz., s. 2, rkps) 46. List Zbigniewa Suchodolskiego do siostry (20.10.1943, 1 egz., s. 2, rkps) 47. Kartka Zbigniewa Suchodolskiego do siostry informująca o paczkach napływających z Anglii i Ameryki (01.11.1943, 1 egz., s. 2, rkps) 48. Potwierdzenie wysłania paczki do Zbigniewa Suchodolskiego (16.11.1943, 1 egz., s. 2, druk, rkps) 49. Życzenia świąteczne z okazji świąt Bożego Narodzenia (22.11.1943, 1 egz., s. 2, rkps) 50. List napisany z okazji świąt Bożego Narodzenia (29.11.1943, 1 egz., s. 2, rkps) 51. List Zbigniewa Suchodolskiego do siostry (06.12.1943, 1 egz., s. 2, rkps) 52. Kartka Zbigniewa Suchodolskiego do siostry dotycząca nadchodzących świąt i Wigilii obchodzonej w obozie (13.12.1943, 1 egz., s. 2, rkps) 53. List opisujący życie kulturalne w obozie (30.12.1943, 1 egz., s. 2, rkps) 54. List opisujący Wigilię i święta w obozie (03.01.1944, 1 egz., s. 2, rkps) 55. List Zbigniewa Suchodolskiego do siostry (21.02.1944, 1 egz., s. 2, rkps) 56. Kartka informująca o nadesłanej paczce z Kanady (20.03.1944, 1 egz., s. 2, rkps) 22 Kolekcje osobiste 57. 58. 59. 60. 61. 62. 63. 64. 65. 66. 67. 68. 69. 70. 71. 72. 73. Kartka zawierająca opis wiosennych prac polowych więźniów obozu (13.04.1944, 1 egz., s. 2, rkps) Kartka informująca o zajęciach teatralnych w obozie (24.04.1944, 1 egz., s. 2, rkps) Kartka Zbigniewa Suchodolskiego do siostry (06.05.1944, 1 egz., s. 2, rkps) Kartka Zbigniewa Suchodolskiego do siostry (22.05.1944, 1 egz., s. 2, rkps) List opisujący dobrą sytuację zaopatrzeniową obozu (22.06.1944, 1 egz., s. 2, rkps) Kartka Jana Piotrowskiego do Ludmiły Suchodolskiej (22.08.1944, 1 egz., s. 2, rkps) List Zbigniewa Suchodolskiego do matki (01.09.1944, 1 egz., s. 2, rkps) Kartka wyrażająca wiarę w szybki koniec wojny (03.09.1944, 1 egz., s. 2, rkps) Kartka Zbigniewa Suchodolskiego do siostry (15.09.1944, 1 egz., s. 2, rkps) List zaadresowany do Bronisławy Brożek z prośbą o przekazanie go Władysławie Suchodolskiej (29.09.1944, 1 egz., s. 2, rkps) List Zbigniewa Suchodolskiego do siostry (24.09.1944, 1 egz., s. 2, rkps) List Zbigniewa Suchodolskiego do siostry z informacją o otrzymanym wyróżnieniu na międzynarodowym konkursie w Genewie (01.11.1944, 1 egz., s. 2, rkps) Kartka Zbigniewa Suchodolskiego do siostry (14.11.1944, 1 egz., s. 2, rkps) List Zbigniewa Suchodolskiego do siostry (16.11.1944, 1 egz., s. 2, rkps) List Zbigniewa Suchodolskiego do siostry (27.11.1944, 1 egz., s. 2, rkps) Kartka Zbigniewa Suchodolskiego do siostry opisująca święta Bożego Narodzenia w obozie (27.12.1944, 1 egz., s. 2, rkps) Linoryty z oflagu (5 egz.) AW III/315.4 Korespondencja z lat 1945–48: Listy z 1945 roku: 1. List od sióstr do Zbigniewa Suchodolskiego (Kraków, 01.01.1945, 1 egz., s. 1, rkps) 2. List od rodziny do Zbigniewa Suchodolskiego z prośbą o informacje o jego stanie zdrowia (Kraków, 06.08.1945, 1 egz., s. 1, rkps) 3. List W. Terleckiego do Zbigniewa Suchodolskiego (Neuenheerse, 10.08.1945, 1 egz., s. 1, rkps) 4. Pismo przewodnie Komendanta Ośrodka Willebadessen z załączoną prośbą Zbigniewa Suchodolskiego o udzielenie urlopu celem spotkania z bratem ciotecznym (Willebadessen, 16.08.1945, 1 egz., s. 2, rkps, mps, koperta) 5. List do Zbigniewa Suchodolskiego (22.08.1945, 1 egz., s. 2, rkps) 6. Kartka pocztowa od Ludwika de Laveaux do Zbigniewa Suchodolskiego (30.08.1945, 1 egz., s. 2, rkps) 7. List od Zbigniewa Suchodolskiego dotyczący jego aktualnego zajęcia (04.09.1945, 1 egz., s. 1, rkps, koperta) 8. List W. Tarkowskiego do Zbigniewa Suchodolskiego z propozycją wzięcia udziału w wystawie malarskiej w Warburgu (Warburg, 22.09.1945, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) 9. Kartka pocztowa od Jana Kajanka do Zbigniewa Suchodolskiego (Willebadessen, 28.09.1945, 1 egz., s. 2, rkps) 10. Kartka pocztowa od Romana Mromlińskiego do Zbigniewa Suchodolskiego (Willebadessen, 28.09.1945, 1 egz., s. 2, rkps) 11. Pismo Kierownictwa IV Okręgu Szkolnego do Zbigniewa Suchodolskiego w sprawie zatrudnienia w Polskim Ośrodku Szkoleniowym (Lippstadt, 24.10.1945, 1 egz., s. 1, mps, koperta) 12. Krótkie liściki od Zbigniewa Suchodolskiego z informacjami, że czuje się dobrze (01.11.1945, 2 egz., s. 2, rkps, koperta) 13. List do Zbigniewa Suchodolskiego w sprawie umówionej wizyty w Hagen (11.11.1945, 1 egz., s. 1, rkps, koperta) 14. Kartka pocztowa od Ludmiły Suchodolskiej do brata (Kraków, 16.11.1945, 1 egz., s. 2, rkps) 15. List od sióstr do Zbigniewa Suchodolskiego z informacjami o rodzinie (Kraków, 18.11.1945, 1 egz., s. 1, rkps) 16. Wiadomość od Ludmiły Suchodolskiej, że przeżyli wojnę i mieszkają w Krakowie (Kraków, 25.11.1945, 1 egz., s. 1, rkps) 17. List od sióstr do Zbigniewa Suchodolskiego z informacjami o rodzinie (Kraków, 26.11.1945, 1 egz., s. 1, rkps) 18. List Bolesława Mielnickiego do Zbigniewa Suchodolskiego (Niesen, 17.12.1945, 1 egz., s. 1, rkps) Listy z 1946 roku: 19. List Jana Białostockiego do Zbigniewa Suchodolskiego z informacjami o jego siostrze i matce (Lannoy, 02.01.1946, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) 20. List Janki Suchodolskiej opisujący życie rodziny (22.01.1946, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) 21. List Felka do Zbigniewa Suchodolskiego (25.01.1946, 1 egz., s. 1, rkps) 22. List do Zbigniewa Suchodolskiego (31.01.1946, 1 egz., s. 1, rkps) 23. List do Zbigniewa Suchodolskiego (28.02.1946, 1 egz., s. 1, rkps) 24. List Bolesława Mielnickiego do Zbigniewa Suchodolskiego (Niesen, 10.03.1946, 1 egz., s. 1, rkps, koperta) 25. List Janiny Suchodolskiej do przyjaciela Zbigniewa Suchodolskiego z prośbą o przekazanie bratu informacji (Kraków, 12.03.1946, 1 egz., s. 1, rkps) 26. List Zbigniewa Suchodolskiego do matki na temat jego pracy jako nauczyciela chemii wraz z załączonym aktualnym zdjęciem (13.03.1946, 1 egz., s. 1, rkps, koperta) 27. List od Ludmiły i matki do Zbigniewa Suchodolskiego z informacjami o rodzinie (Kraków, 15.03.1945, 1 egz., s. 1, rkps) 23 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. 47. 48. 49. 50. 51. 52. 53. 54. 55. 56. 57. 58. 59. 60. 61. 62. 63. 64. List Zbigniewa Suchodolskiego do rodziny (25.03.1946, 1 egz., s. 1, rkps, koperta) List Henryka Kachalickiego do Zbigniewa Suchodolskiego (Dortmund, 28.03.1946, 1 egz., s. 1, rkps, koperta) Kartka pocztowa od Stacha Kotala do Zbigniewa Suchodolskiego (Menne, 31.03.1946, 1 egz., s. 2, rkps) Kartka pocztowa od Józefa Jareckiego do Zbigniewa Suchodolskiego (01.04.1946, 1 egz., s. 2, rkps) List Andrzeja Gałąski do Zbigniewa Suchodolskiego (02.04.1946, 1 egz., s. 1, rkps) List Józefa Jareckiego do Zbigniewa Suchodolskiego z informacją, że może dla niego wymienić papierosy na filmy do aparatu (Lippstadt, 05.04.1946, 1 egz., s. 1, rkps, koperta) List od matki i siostry pełen nadziei na szybkie spotkanie (Kraków, 10.04.1946, 1 egz., s. 1, rkps) List od Władysława Tarkowskiego do rodziny Suchodolskich z prośbą o informacje o Zbigniewie (Warszawa, 16.04.1946, 1 egz., s. 1, mps, koperta) List do Zbigniewa Suchodolskiego (12.05.1946, 1 egz., s. 1, rkps) List Zbigniewa Suchodolskiego do matki z informacjami o jego pracy nauczyciela i dekoratora w teatrze (13.05.1946, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) Kartka pocztowa od Ludmiły Suchodolskiej do Zbigniewa Suchodolskiego (Kraków, 30.05.1946, 1 egz., s. 2, rkps) List Zbigniewa Suchodolskiego do Janiny Suchodolskiej (01.06.1946, 1 egz., s. 3, rkps, koperta) List Zbigniewa Suchodolskiego do matki (01.06.1946, 1 egz., s. 3, rkps, koperta) List Zbigniewa Suchodolskiego do matki i siostry (Kabel, 16.06.1946, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) Kartka pocztowa od Alexa Boguńskiego do Zbigniewa Suchodolskiego ([17.06.] 1946, 1 egz., s. 2, rkps) List od Piotra Podkowy do Zbigniewa Suchodolskiego (Gliwice, 29.07.1946, 1 egz., s. 1, rkps, koperta) List Zbigniewa Suchodolskiego do matki informujący ją o tym, że należy on do College of Art (02.08.1946, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) List Zbigniewa Suchodolskiego do matki opisujący pracę w szkole i jego zajęcia malarskie wraz z załączonym zdjęciem (08.08.1946, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) Kartka pocztowa od Aleksandra K. do Zbigniewa Suchodolskiego (13.08.1946, 1 egz., s. 2, rkps) List Zbigniewa Suchodolskiego z informacją o wysłaniu paczki z lekarstwami dla rodziny (06.09.1946, 1 egz., s. 2, rkps) List Zbigniewa Suchodolskiego do rodziny na temat wystawy obrazów w College of Art (10.09.1946, 1 egz., s. 3, rkps, koperta) List Zbigniewa Suchodolskiego do rodziny dotyczący wysłanych paczek z żywnością i lekarstwami (17.09.1946, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) List Zbigniewa Suchodolskiego do siostry (20.09.1946, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) List Zbigniewa Suchodolskiego do rodziny (25.09.1946, 1 egz., s. 1, rkps, koperta) List Jadwigi Rajkowskiej do Władysławy Suchodolskiej w sprawie paczki podanej przez jej syna (Warszawa, 04.10.1946, 1 egz., s. 1, rkps, koperta) List Zbigniewa Suchodolskiego do matki (09.10.1946, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) List Zbigniewa Suchodolskiego do matki opisujący jego pracę jako nauczyciela wraz z załączonym zdjęciem z wycieczki szkolnej (20.10.1946, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) List od Zbigniewa Suchodolskiego z osiedla polskiego Hagen-Kabel opisujący jego sytuację wraz z załączonymi trzema zdjęciami (30.10.1946, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) List Jadwigi Rajkowskiej do Ludmiły Suchodolskiej (Warszawa, 30.10.1946, 1 egz., s. 1, rkps, koperta) Prośba Władysława Tarkowskiego o doręczenie jego obrazu Róży Kulesza (03.11.1946, 1 egz., s. 2, rkps) List Jadwigi Rajkowskiej do Zbigniewa Suchodolskiego (Warszawa, 05.11.1946, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) List Zbigniewa Suchodolskiego do siostry (27.11.1946, 1 egz., s. 4, rkps, koperta) List Jadwigi Rajkowskiej do Ludmiły Suchodolskiej w sprawie paczki przesłanej przez jej brata (Warszawa, 29.11.1946, 1 egz., s. 1, rkps, koperta) List Zbigniewa Suchodolskiego do matki z informacją o wysłanej dla niej paczce (30.11.1946, 1 egz., s. 4, rkps, koperta) List Zbigniewa Suchodolskiego do rodziny (04.12.1946, 1 egz., s. 3, rkps, koperta) List do Ludmiły Suchodolskiej w sprawie paczki przesłanej przez jej brata (Warszawa, 09.12.1946, 1 egz., s. 2, rkps) Kartka pocztowa od Ludmiły Suchodolskiej (Kraków, 10.12.1946, 1 egz., s. 2, rkps) Listy z 1947 roku: 65. List Zbigniewa Suchodolskiego do matki (01.01.1947, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) 66. List Zbigniewa Suchodolskiego (09.01.1947, 1 egz., s. 4, rkps) 67. List Zbigniewa Suchodolskiego do Ludmiły Suchodolskiej (20.01.1947, 1 egz., s. 3, rkps, koperta) 68. List Zbigniewa Suchodolskiego do matki (29.01.1947, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) 69. List Zbigniewa Suchodolskiego do matki (15.02.1947, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) 70. List Zbigniewa Suchodolskiego do matki opisujący życie w [Hagen] (01.03.1947, 1 egz., s. 2, rkps) 71. List Zbigniewa Suchodolskiego do matki z informacjami o brakach w zaopatrzeniu sklepów w Hagen ([13.03.]1947, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) 72. List Zbigniewa Suchodolskiego do matki opisujący jego nową pasję — fotografię (14.03.1947, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) 73. List Zbigniewa Suchodolskiego do matki (17.03.1947, 1 egz., s. 3, rkps, koperta) 24 Kolekcje osobiste 74. List Zbigniewa Suchodolskiego do matki na temat przesyłanych paczek (20.03.1947, 1 egz., s. 4, rkps, koperta) 75. Kartka Romana Mromlińskiego do Ludmiły Suchodolskiej z pytaniami o wiadomości o Zbigniewie (Wrocław, 09.04.1947, 1 egz., s. 2, mps) 76. List Zbigniewa Suchodolskiego do matki opisujący nowy obóz, w którym przebywa i jego aktualne zajęcia (24.04.1947, 1 egz., s. 2, rkps) 77. List Zbigniewa Suchodolskiego do matki (26.04.1947, 1 egz., s. 2, rkps) 78. List Zbigniewa Suchodolskiego do rodziny informujący o wysłaniu paczki (29.05.1947, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) 79. List Mieczysława Sgwały do Władysławy Suchodolskiej w sprawie paczki podanej przez jej syna (Bory, 01.07.1947, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) 80. List matki do Zbigniewa Suchodolskiego w sprawie nieuczciwych osób, przez które podał paczkę dla rodziny (Kraków, 05.07.1947, 1 egz., s. 1, rkps) 81. List do Zbigniewa Suchodolskiego w związku z wyjazdem jego chrześniaka do Belgii (Kraków, 12.07.1947, 1 egz., s. 2, rkps) 82. List Zbigniewa Suchodolskiego do matki informujący o nowym miejscu jego pobytu (19.09.1947, 1 egz., s. 2, rkps) 83. List Zbigniewa Suchodolskiego do matki (09.1947, 1 egz., s. 2, rkps) 84. List Zbigniewa Suchodolskiego do matki (21.10.1947, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) 85. List Zbigniewa Suchodolskiego do matki (07.11.1947, 1 egz., s. 4, rkps) 86. List Zbigniewa Suchodolskiego (21.11.1947, 1 egz., s. 1, rkps, jęz. niemiecki) Listy z 1948 roku: 87. List Zbigniewa Suchodolskiego do matki (21.01.1948, 1 egz., s. 2, rkps) 88. List Zbigniewa Suchodolskiego do matki (28.01.1948, 1 egz., s. 2, rkps) 89. List Zbigniewa Suchodolskiego do matki (29.01.1948, 1 egz., s. 2, rkps) 90. List Zbigniewa Suchodolskiego do matki (02.03.1948, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) 91. List Zbigniewa Suchodolskiego do matki i siostry opisujący młodzież, z którą pracuje (15.03.1948, 2 egz., s. 4, rkps, koperta) 92. List Zbigniewa Suchodolskiego do matki i siostry (07.06.1948, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) 93. List Jana Małyska do Władysławy Suchodolskiej w sprawie paczki podanej przez jej syna (Zgorzelec, 15.04.1948, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) 94. List Zbigniewa Suchodolskiego do matki informujący o zamiarze wyjazdu do Anglii (12.06.1948, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) 95. List Zbigniewa Suchodolskiego do matki opisujący jego podróże (18.06.1948, 1 egz., s. 1, rkps, koperta) 96. Listy Zbigniewa Suchodolskiego opisujące jego codzienne zajęcia, podróże i informujące o przesyłanych przez niego paczkach (1948–49, 3 egz., s. 6, rkps, koperta) 97. Kartka pocztowa od Tadeusza z podziękowaniami za przesłaną książkę (Bradford, 29.06.1954, 1 egz., s. 1, rkps) Listy niedatowane: 98. Kartka pocztowa z życzeniami urodzinowymi dla Zbigniewa Suchodolskiego (1 egz., s. 1, rkps) 99. List Zbigniewa Suchodolskiego do rodziny opisujący jego pracę nauczycielską oraz zajęcia malarskie (1 egz., s. 3, rkps) 100. Krótki liścik na temat obiecanych pieniędzy (1 egz., s. 2, rkps) 101. Krótki liścik do rodziny wspominający o zdjęciach klasy Zbigniewa Suchodolskiego (1 egz., s. 1, rkps) 102. List Zbigniewa Suchodolskiego do siostry Ludmiły informujący o przyznanych mu nagrodach i zaproszeniu na wystawę do Anglii (1 egz., s. 2, rkps) 103. List Stacha do Zbigniewa Suchodolskiego (1 egz., s. 1, rkps) 104. List Mary Bingham do Marty Korwin (1 egz., s. 1, mps, jęz. angielski) 105. Zaproszenia na bal (1 egz., s. 2, druk, rkps) 106. Życzenia imieninowe od Jadwigi Rajkowskiej z rodziną (1 egz., s. 2, druk, rkps) 107. Krótka informacja o kolacji od Marii Bartoszewicz-Stachowskiej (1 egz., s. 2, druk, rkps) 108. Zaadresowane koperty (16 egz.) AW III/315.5 Zdjęcia: 1. Zdjęcia prywatne rodziny Suchodolskich (13 egz.) 2. Album ze zdjęciami z Wystawy Rękodzieła w Hagen-Kabel ofiarowany Zbigniewowi Suchodolskiemu (1946, 1 egz., s. 33) 3. Zdjęcia z wystawy malarskiej w Montrealu (1969, 11 egz.) AW III/315.6 Sztuka: 1. Kartka świąteczna wykorzystująca drzeworyt Zbigniewa Suchodolskiego (1 egz., s. 4, druk) 2. Artykuł pt. Zarys historii Związku Artystów Plastyków w Krakowie od początku istnienia do dnia dzisiejszego (Kraków, 28.02.1930, 1 egz., s. 4, druk) 3. Katalog z wystawy malarskiej zbiorów artystów polskich i estońskich w Hagen-Kabel (09.1946, 2 egz., s. 44, druk, jęz. polski i angielski) 4. Artykuł z pisma „L’illustration” pt. Sur la terre mystique de Pologne, traktujący o roli Częstochowy w polskiej 25 świadomości społecznej (1 egz., s. 4, druk, jęz. francuski) 5. Informator Poradni Artystycznej o sposobie zamówień z zakresu sztuki (Kraków, 1930, 1 egz., s. 12, druk) 6. Praca Zbigniewa Suchodolskiego napisana na Uniwersytecie w Montrealu pt. Ludowa sztuka Podhala (Montreal, 20.07.1963, 1 egz., s. 112, mps, jęz. polski i francuski) AW III/329 Kazimierz Wolfram 1. Strona z paszportu ze zdjęciem Kazimierza Wolframa (Warszawa, [14.06.1938], 1 egz., s. 2, druk) 2. Strona z prawa jazdy ze zdjęciem Kazimierza Wolframa (Warszawa, 1 egz., s. 2, druk) 3. List Kazimierza Wolframa do żony Ady — informacja na temat podróży (Lublin, 04.09.1939, 1 egz., s. 1, rkps) 4. Gryps Kazimierza Wolframa z obozu w Starobielsku do żony Ady (Starobielsk, 19.11.1939, 1 egz., s. 2, rkps) 5. Karta pocztowa Kazimierza Wolframa do żony Ady — pytania o losy najbliższych (Starobielsk, 29.11.1939, 1 egz. — adres w jęz. rosyjskim, s. 2, rkps) 6. Telegram nr 71 Kazimierza Wolframa do żony Ady (Starobielsk, 02.03.1940, 1 egz., s. 2, druk, rkps, jęz. niemiecki) 7. Telegram nr 33 Kazimierza Wolframa do żony Ady (Starobielsk, 12.03.1940, 1 egz., s. 1, druk, rkps, jęz. niemiecki) 8. Zdjęcia (23 egz.) AW III/348 Stefan Mydlarz 1. Wyciąg z protokołu posiedzenia Rady Miejskiej miasta Podbrodzia zawierający podziękowania dla starosty powiatu Stefana Mydlarza za poparcie budowy 7-mio klasowej publicznej szkoły powszechnej (Podgrodzie, 16.01.1929, 1 egz., s. 1, mps) 2. Sprawozdanie oddziału powiatowego Związku Młodzieży Wiejskiej pt. Rozwój i działalność Związku Młodzieży Wiejskiej na terenie pow. święciańskiego za ostatnie siedmiolecie 1927–34 (Święciany, 20.06.1934, 1 egz., s. 1, mps) 3. Pożegnanie Starosty Stefana Mydlarza z podpisami przedstawicieli Urzędów Państwowych, samorządowych oraz innych instytucji i organizacji Podgrodzia (Podgrodzie, 23.06.1934, 1 egz., s. 1, mps) 4. Wyciąg z protokołu posiedzenia Rady Gminnej Hoduciskiej (23.06.1934, 1 egz., s. 1, mps) 5. Sprawozdanie z działalności oddziału powiatowego Związku Młodzieży Wiejskiej w latach 1927–34 (1934, 1 egz., s. 2, mps) 6. Sprawozdanie z działalności gminy Twercz w latach 1927–34 (1934, 1 egz., s. 4, mps) 7. Sprawozdanie z działalności Oddziału Powiatowego Związku Straży Pożarnych w Święcianach z lat 1928–34 (1934, 1 egz., s. 2, mps) 8. Sprawozdanie Zarządu gminy mielegiańskiej z działalności w latach 1927–34 (1934, 1 egz., s. 2, mps) 9. Informacje na temat gminy Kołtyniany za okres 1927–34 (1934, 1 egz., s. 1, mps) 10. Sprawozdanie z działalności gminy Hoduciszki w latach 1927–34 (1934, 1 egz., s. 3, mps) 11. Informacje na temat działalności Powiatowego Zarządu Związku Strzeleckiego w Święcianach w 1925–33 (1 egz., s. 3, mps) 12. Sprawozdanie z działalności gminy Żukojnie w latach 1927–34 (1934, 1 egz., s. 2, mps) 13. Sprawozdanie z działalności Zarządu Miejskiego zatytułowane: Osiągnięty dorobek w gospodarce miejskiej w m. Podbrodziu w okresie 1928–34 (1934, 1 egz., s. 2, mps) 14. Dyplom obywatelstwa honorowego przyznanego Stefanowi Mydlarzowi (1 egz., s. 1, rkps, rysunek) 15. Dyplom nadania Stefanowi Mydlarzowi i jego małżonce tytułu członków honorowych Związku B.W. Szkół Rolniczych (Święciany, 15.08.1932, 1 egz., s. 1, rkps, rysunek) 16. Podziękowanie Konnego Plutonu Związku Rezerwistów dla starosty Stefana Mydlarza za pracę nad rozwojem Przysposobienia Wojskowego (1934, 1 egz., s. 1, rkps, rysunek) 17. Podziękowanie Krakusów z I i II plutonu Przysposobienia Wojskowego w Kiemieliszkach dla starosty Stefana Mydlarza za opiekę nad Przysposobieniem Wojskowym (1934, 1 egz., s. 3, rkps, mps, rysunek) 18. Podziękowanie dla starosty od Oddziału Związku Strzelców w Łyntupach (1934, 1 egz., s. 2, rkps) 19. Podziękowanie dla starosty Stefana Mydlarza od Oddziału Związku Strzeleckiego w Duksztach (1934, 1 egz., s. 2, rkps, rysunek) 20. Podziękowanie od mieszkańców Nowych Święcian dla starosty Stefan Mydlarza za siedem lat pracy na stanowisku starosty święciańskiego (Nowe Święciany, 1934, 1 egz., s. 7, rkps) 21. Pismo Oddziału Związku Strzeleckiego w Hoduciszkach z podziękowaniem za siedmioletnią pracę na terenie powiatu święciańskiego (Hoduciszki, 23.06.1934, 1 egz., s. 2, rkps) 22. Podziękowanie od plutonu Krakusów dla pana starosty święciańskiego (1934, 1 egz., s. 2, rkps, rysunek) 23. Podziękowanie dla starosty Stefana Mydlarza od plutonu Krakusów w Cejkiniach (Cejkinie, 23.06.1934, 1 egz., s. 3, rkps) 24. Pismo z podziękowaniami dla starosty od strzelców z oddziału „Świr” (1934, 1 egz., s. 2, rkps, rysunek) 25. Podpisy osób biorących udział w pożegnaniu starosty święciańskiego Stefana Mydlarza (06.1934, 1 egz., s. 4, rkps) 26. Pismo Oddziału Związku Strzeleckiego w Święcianach z podziękowaniami dla starosty Stefana Mydlarza (Święciany, 1934, 1 egz., s. 1, rkps, rysunek) 26 Kolekcje osobiste 27. Pismo Oddziału Związku Strzeleckiego w Podbrodziu z podziękowaniami dla starosty święciańskiego Stefan Mydlarza (1934, 1 egz., s. 3, rkps, rysunek) 28. Zdjęcia grupowe z okazji jubileuszu, na zdjęciu starosta powiatu święciańskiego Stefan Mydlarz (Przedbórz, 1934, 1 egz.) 29. Zdjęcie grupowe z podpisami fotografowanych osób (1 egz.) AW III/363 Zdzisław Garbusiński 1. Świadectwo dojrzałości Zdzisława Garbusińskiego wydane przez Gimnazjum w Podgórzu (Podgórze, 22.06.1906, 1 egz., s. 4, druk, rkps) 2. Dyplom zaświadczający wpisanie Zdzisława Garbusińskiego na listę studentów na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie studiował w latach 1906–10 (Kraków, 07.12.1906, 1 egz., s. 1, druk) 3. Indeks Uniwersytetu Jagiellońskiego Zdzisława Garbusińskiego (Index Lectionum) (Kraków, 01.10.1906– –31.07.1910, 1 egz., s. 22, druk, rkps) 4. Absolutorium uzyskane przez Zdzisława Garbusińskiego na Wydziale Prawa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego (Kraków, 31.07.1910, 1 egz., s. 4, druk) 5. Świadectwo chrztu Zdzisława Garbusińskiego (Oświęcim, 27.07.1908, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 6. Wykaz czynności dla kandydata sędziowskiego (Wieliczka, 09.11.1911–06.11.1919, 1 egz., s. 4, druk, rkps) 7. Dyplom nadania tytułu doktora praw Zdzisławowi Garbusińskiemu (Kraków, 24.01.1912, 1 egz. s. 1, druk) 8. Pismo Prezesa Sądu Apelacyjnego mianujące Zdzisława Garbusińskiego sędzią powiatowym w Białej (Kraków, 02.01.1921, 1 egz., s. 1, mps) 9. Książeczka wojskowa Zdzisława Garbusińskiego (Bielsko, 12.02.1927, 1 egz., s. 24, druk, rkps) 10. Pismo Ministerstwa Sprawiedliwości powołujące Zdzisława Garbusińskiego na stanowisko Przewodniczącego Sądu w Białej Krakowskiej (Warszawa, 07.01.1929, 1 egz., s. 1, mps) 11. Pismo Ministra Sprawiedliwości wzywające do objęcia stanowiska Prezesa Sądu Okręgowego w Nowym Sączu (Warszawa, 14.10.1932, 1 egz. s. 1, mps) AW III/393 Urszula Standt 1. Świadectwo chrztu (Lwów, 22.02.1926, 1 egz., s. 2, druk, rkps, jęz. łaciński) 2. Świadectwo dojrzałości uzyskane w Państwowym Gimnazjum Żeńskim im. Królowej Jadwigi we Lwowie (Lwów, 27.09.1926, 1 egz., s. 4, druk, rkps) 3. Książeczka legitymacyjna Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie (indeks) (Lwów, 07.12.1926, 1 egz., s. 64, druk, rkps) 4. Dyplom magistra filozofii — oryginał i odpis (Lwów, 12.02.1936, 2 egz., s. 3, druk, mps, rkps) 5. Poświadczenie od Komisji Egzaminów Państwowych we Lwowie o zdaniu egzaminu na nauczyciela szkół średnich i uzyskaniu kwalifikacji zawodowych do nauczania historii (Lwów, 10.11.1938, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 6. Kartki pocztowe do rodziny od Tadeusza (Starobielsk, 27.11.1939–07.03.1940, 4 egz., s. 8, rkps) 7. Zaświadczenie o śmierci (1944, 1 egz., s. 1, druk, rkps, jęz. rosyjski) AW III/395 Lucyna i Bazyli Artiemjew 1. Poświadczenie ślubu Bazylego i Lucyny Artiemjewów (Warszawa, [26].11.1933, 1 egz., s. 1, rkps) Dokumenty Lucyny : 2. Zaświadczenie wydane przez Milicję m. Odessy uprawniające do zamieszkania w dowolnym miejscu Imperium Rosyjskiego; na odwrocie pieczęć Biura ds. repatriacji cudzoziemców (Odessa, 1917, 1 egz., s. 1, druk, rkps, jęz. rosyjski) 3. Legitymacja służbowa wydana przez Gubernialny Komitet Pracy w Odessie (1920, 1 egz., s. 2, druk, jęz. rosyjski) 4. Zaświadczenie o przekroczeniu granicy polsko-rosyjskiej (Suwałki, 12.05.1922, 1 egz., s. 1, mps, rkps) 5. Dowód osobisty (Wilno, 15.01.1926, 1 egz., s. 18, druk, rkps) 6. Wynik badania roentgenologicznego aorty (22.12.1931, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 7. List od matki z podziękowaniami za przesłane pieniądze oraz skargami na zły stan zdrowia (Warszawa, 10.06.1937, 1 egz., s. 3, rkps) 8. Prośba o zatrudnienie wraz z życiorysem, skierowana do Warszawskich Zakładów Odzieżowych (Falenica, 30.09.1949, 1 egz., s. 2, rkps) 9. List od Natalii wyrażający współczucie z powodu zaistniałej sytuacji (Warszawa, 02.02.1970, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) 10. List od Natalii z zachętą do odwiedzin (Warszawa, 1 egz., s. 2, rkps) 11. Fotografia portretowa z fragmentem odciśniętej pieczątki (1 egz.) Dokumenty Bazylego: 12. Świadectwo ukończenia Astrachańskiego Seminarium Duchownego (17.06.1899, 1 egz., s. 4, druk, rkps, jęz. rosyjski) 27 13. Świadectwo urodzenia i chrztu wydane przez Konsystorza Astrachańskiego (13.07.1899, 1 egz., s. 1, druk, rkps, jęz. rosyjski) 14. Zaświadczenie o skierowaniu do pierwszego punktu poborowego w Astrachaniu w związku z obowiązkiem odbycia służby wojskowej (1899, 1 egz., s. 2, druk, rkps, jęz. rosyjski) 15. Świadectwo ukończenia Petersburskiej Akademii Duchownej (18.10.1904, 1 egz., s. 1, druk, rkps, jęz. rosyjski) 16. Paszport (1905, 1 egz., s. 26, druk, rkps, jęz. rosyjski) 17. Informacja PCK dotycząca Bazylego, ostatnio widzianego w 1918 roku w Odessie, poszukiwanego przez Anastazję Boczarelli z Warszawy (Moskwa, 05.1921, 1 egz., s. 2, druk) 18. Legitymacja uchodźcy wydana w Odessie (07.12.1921, 1 egz., s. 4, druk, rkps, jęz. rosyjski) 19. Odpis zaświadczenia repatriacyjnego Posterunku Policji Państwowej (Równe, 23.04.1922, 1 egz., s. 2, rkps) 20. Zaświadczenie o przekroczeniu granicy polsko-rosyjskiej (Suwałki, 12.05.1922, 1 egz., s. 2, mps, rkps) 21. Dowód osobisty (Wilno, 25.01.1926, 1 egz., s. 22, druk, rkps) 22. List od Ministerstwa Spraw Zagranicznych (Warszawa, 30.12.1927, 1 egz., s. 1, mps, jęz. rosyjski) 23. Legitymacja kasowa Kasy Chorych (27.06.1930, 1 egz., s. 64, druk, rkps) 24. Karta ubezpieczeniowa (Warszawa, 08.07.1936, 1 egz., s. 16, druk, rkps) 25. Wezwanie do pojawienia się w Biurze Ewidencji i Kontroli Ruchu Ludności celem ustalenia miejsca stałego pobytu (Łuck, 04.04.1939, 1 egz., s. 1, druk) 26. Pokwitowanie przyjęcia wpłaty na cele obrony przeciwlotniczej (Łuck, 03.05–04.07.1939, 2 egz., s. 2, druk, rkps) 27. Pismo od Komunalnej Kasy Oszczędności Powiatu Łuckiego — prośba o spłacenie pożyczki (Łuck, 26.10.1939, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 28. Zobowiązania dłużnicze (1939, 2 egz., s. 2, druk, rkps) 29. Życiorys (1 egz., s. 2, rkps, jęz. łaciński) 30. Podanie do Departamentu Konsularnego Ministerstwa Spraw Zagranicznych o pomoc w otrzymaniu dokumentów z danymi o służbie państwowej czynnej w Odessie w celu otrzymania emerytury (1 egz., s. 4, mps) 31. Formularz deklaracji ubiegającego się o przyznanie praw emerytalnych (2 egz., s. 2, druk) 32. List do Departamentu Konsularnego Ministerstwa Spraw Zagranicznych — brudnopis (1 egz., s. 4, rkps, jęz. rosyjski) 33. Listy od rodziny z czasu pobytu Bazylego w Astrachaniu (10 egz., s. 20, rkps, jęz. rosyjski) 34. Koperta zaadresowana do Bazylego Artiemjewa (1 egz., s. 1, druk) Dokumenty poświadczające pracę Bazylego jako nauczyciela: 35. Świadectwo pracy Bazylego — byłego nauczyciela języka rosyjskiego w starszych klasach [...] Uczelni Duchownej (20.12.1908, 1 egz., s. 4, druk, rkps, jęz. rosyjski) 36. Pismo od Dyrektora Gimnazjum Polskiego Tow. „Uczelnia” z propozycją objęcia posady nauczyciela (Zgierz, 09.06.1912, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 37. Zaświadczenie od Kierownika Łódzkiej Dyrekcji Nauk (25.10.1913, 1 egz., s. 3, rkps, jęz. rosyjski) 38. Zaświadczenie o ukończeniu kursów przygotowawczych do zawodu nauczyciela w warszawskim okręgu (03.06.1915, 1 egz., s. 2, mps, rkps, jęz. rosyjski) 39. Wyciąg z uchwały z 03.06.1914 roku o nadaniu praw nauczyciela szkół średnich (1915, 1 egz., s. 1, druk, jęz. rosyjski) 40. Świadectwo ukończenia kursów na nauczyciela szkoły średniej (1915, 1 egz., s. 2, druk, rkps, jęz. rosyjski) 41. Życiorys zawodowy — uzyskane wykształcenie, wykonywana praca (11.1916, 1 egz., s. 2, rkps, jęz. rosyjski) 42. Świadectwo pracy z Żeńskiego Gimnazjum w Odessie (1916, 1 egz., s. 1, mps, jęz. rosyjski) 43. Kodeks prawa pracy (1916, 1 egz., s. 34, druk, jęz. rosyjski) 44. Zaświadczenie o pracy od Przewodniczącego Rady Pedagogicznej Żeńskiego Gimnazjum w Odessie (17.06.1917, 1 egz., s. 2, rkps, jęz. rosyjski) 45. Zgoda na wykonywanie zawodu nauczyciela (1918–19, 4 egz., s. 8, druk, rkps, jęz. rosyjski) 46. Zgoda na nauczanie w Żeńskim Gimnazjum w Odessie (1918–20, 3 egz., s. 1, rkps, jęz, rosyjski) 47. Zaświadczenie prowadzenia lekcji w Polskim Gimnazjum Tow. „Uczelnia” w Łodzi oraz dobra opinia od Naczelnika Wydziału Okręgowej Izby Kontroli Państwa, Poznań (01.07.1922, 1 egz., s. 1, mps) 48. Nominacja na stanowisko nauczyciela etatowego Gimnazjum Państwowego im. Juliusza Słowackiego w Wilnie (Wilno, 09.12.1924, 1 egz., s. 1, mps) 49. Pismo Kuratora Okręgu szkolnego Wileńskiego na temat ustawy emerytalnej (Wilno, 23.01.1925, 1 egz., s. 1, mps) 50. Powiadomienie o nominacji na stanowisko nauczyciela etatowego oraz udzieleniu urlopu celem pełnienia obowiązków w Seminarium Duchownym w Wilnie (Wilno, 14.03.1925, 1 egz., s. 1, mps) 51. Zaświadczenie od Kuratora Okręgu Wileńskiego o prowadzeniu lekcji w Polskiej Szkole Średniej w Suwałkach oraz dobra opinia byłego dyrektora (Wilno, 02.06.1925, 1 egz., s. 1, rkps) 52. Zaświadczenie o prowadzeniu lekcji w Polskiej Szkole Średniej w Suwałkach oraz dobra opinia od Kuratora Wileńskiego (Wilno, 21.06.1925, 1 egz., s. 1, mps) 53. Powiadomienie o nominacji na nauczyciela w Prawosławnym Seminarium Duchownym Metropolitarnym w Wilnie (Wilno, 09.09.1925, 1 egz., s. 1, mps) 54. Pismo od Kuratorium Okręgu Wileńskiego informujące o udzieleniu urlopu celem poratowania zdrowia (Wilno, 30.01.1926, 1 egz., s. 1, mps) 28 Kolekcje osobiste 55. Powiadomienie od Kuratorium Okręgu Wileńskiego o nominacji na stanowisko nauczyciela etatowego (Wilno, 27.01.1927, 1 egz., s. 1, mps) 56. Informacja od Kuratorium Okręgu Wileńskiego o zwolnieniu ze stanowiska nauczyciela Prawosławnego Seminarium Duchownego Metropolitarnego w Wilnie z powodu obsadzeniu wszystkich stanowisk nauczycielskich (Wilno, 17.02.1927, 1 egz., s. 1, rkps) 57. Zaświadczenie o prowadzeniu lekcji w Prawosławnym Seminarium Duchownym Metropolitarnym w Wilnie wystawione celem przedłożenia do Urzędu Pośrednictwa Pracy (Wilno, 16.08.1927, 1 egz., s. 1, rkps) 58. Powiadomienie od Dyrektora Duchownego Seminarium Prawosławnego w Wilnie o zwolnieniu ze stanowiska wobec odmowy Metropolity Kościoła Prawosławnego (Wilno, 16.08.1927, 1 egz., s. 1, rkps) 59. Pismo od Ministerstwa Spraw Zagranicznych z informacją o przesłaniu dokumentów nadesłanych z Rosji (Warszawa, 30.[07].1928, 1 egz., s. 1, mps, rkps) 60. Zaświadczenie od Wileńskiego Starostwa Grodzkiego o otrzymywaniu zasiłków z Urzędu Pracy (05.10.1928, 1 egz., s. 1, mps) 61. Podanie do Kuratora Okręgu Wileńskiego o przyznanie zaopatrzenia emerytalnego wraz z tabelą osobistą praktyk nauczycielskich (Warszawa, 13.12.1928, 1 egz., s. 9, mps) 62. List od Kuratora Okręgu Wileńskiego z odmową przyznania zaopatrzenia emerytalnego z powodu niedostatecznej liczby przepracowanych lat (Wilno, 21.12.1928, 1 egz., s. 1, mps) 63. Zaświadczenie o prowadzeniu lekcji w Gimnazjum Państwowym im. Hetmana Żółkiewskiego w Siedlcach (14.01.1929, 1 egz., s. 1, mps) 64. Zaświadczenie o prowadzeniu lekcji w Gimnazjum męskim Towarzystwa „Szkoła Średnia” w Zawierciu (Zawiercie, 17.01.1929, 1 egz., s. 1, rkps) 65. List od dawnego kolegi wyrażający współczucie z powodu trudów Bazylego oraz zaświadczenie o prowadzeniu lekcji w czteroklasowej średniej szkole Józefa Mejera w Zawierciu (Kielce, 25.02.1929, 1 egz., s. 2, rkps) 66. Zaświadczenie o pracy na stanowisku nauczyciela Gimnazjum Wileńskiego Towarzystwa Rosyjskiego (27.05.1929, 1 egz., s. 1, rkps) 67. Zaświadczenie o prowadzeniu lekcji w gimnazjum Towarzystwa „Uczelnia” (Łódź, 06.06.1929, 1 egz., s. 1, mps) 68. Pismo od Kuratorium Okręgu Wileńskiego informujące o zwrocie podania z powodu niewystarczających danych (Wilno, 20.08.1929, 1 egz., s. 1, mps) 69. Zaświadczenie o prowadzeniu lekcji w Gimnazjum Jenerała Chrzanowskiego (Warszawa, 1929, 1 egz., s. 1, mps) 70. Pismo od Gimnazjum Państwowego im. Karola Brzostowskiego w Suwałkach informujące o niemożności wystawienia zaświadczenia o pracy na stanowisku nauczyciela z powodu braku archiwum (07.01.1930, 1 egz., s. 1, rkps) 71. Podanie do Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego o przyznanie kwalifikacji nauczyciela religii (31.01.[1930], 1 egz., s. 1, rkps) 72. Pismo od Archiwum Oświecenia Publicznego w Warszawie z informacją o braku w aktach ministerstwa archiwum prywatnej Szkoły Handlowej w Suwałkach (Warszawa, 11.03.1931, 1 egz., s. 1, mps) 73. Podanie do Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego o przyznanie kwalifikacji do nauczania przedmiotów świeckich wraz z dołączoną tabelą osobistą praktyk nauczycielskich (04.07.1931, 1 egz., s. 6, rkps) 74. Zaświadczenie o prowadzeniu lekcji w Gimnazjum Humanistycznym Koedukacyjnym Tow. Rosyjskiego (Wilno, 16.07.1931, 1 egz., s. 1, rkps) 75. Zaświadczenie o zwolnieniu z pracy sekretarza Gimnazjum Towarzystwa Rosyjskiego w Wilnie (17.07.[1931], 1 egz., s. 2, druk, rkps) 76. Zaświadczenie o zwolnieniu ze stanowiska nauczyciela w Gimnazjum Towarzystwa Rosyjskiego w Wilnie (10.08.1931, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 77. Pismo zawiadamiające o wypowiedzeniu pracy w szkole (08.04.1932, 1 egz., s. 1, mps, rkps) 78. Pismo od Kuratora Okręgu Wileńskiego informujące o odmowie zmiany decyzji o przyznaniu kwalifikacji zawodowych (Wilno, 14.04.1932, 1 egz., s. 1, mps) 79. Zaświadczenie prowadzenia lekcji w prywatnym gimnazjum gen. Pawła Chrzanowskiego w Warszawie oraz dobra opinia od Kazimierza Króla (Warszawa, 07.06.1932, 1 egz., s. 1, rkps) 80. Zaświadczenie o zwolnieniu z pracy w Szkole Handlowej im. Stanisława Staszica w Wilnie (27.06.1932, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 81. Legitymacja Państwowego Urzędu Pośrednictwa Pracy (02.07.1932, 1 egz., s. 4, druk, rkps) 82. Zaświadczenie o stanie majątkowym wydane przez Wydział Opieki Społecznej Magistratu Wilna (17.10.1932, 1 egz., s. 1, mps) 83. Tabela osobista Apoloniusza Smarzewskiego, nauczyciela Państwowego Prawosławnego Duchownego Seminarjum w Wilnie (1 egz., s. 2, mps) 84. Zaświadczenie od Rektora Wileńskiego Prawosławnego Seminarium Duchownego, że praca Bazylego jako nauczyciela jest owocna (1 egz., s. 1, rkps) 85. Zaświadczenie od Kierownika Łódzkiej Dyrekcji Naukowej o prowadzeniu lekcji od 03.1909 do 1913/14 roku (Zawiercie, 1 egz., s. 2, rkps, jęz. rosyjski) 86. Listy do Stowarzyszenia „Uczelnia” (4 egz., s. 7, rkps, jęz. rosyjski) 87. Zaświadczenia o pracy z różnych szkół (1908–28, 13 egz., s. 18, mps, rkps, jęz. rosyjski) Starania o przyjęcie ślubów kapłańskich przez Bazylego i unieważnienie małżeństwa: 88. Prośba do metropolity o pozwolenie na przyjęcie ślubów kapłańskich (Wilno, 1932, 1 egz., s. 2, rkps) 29 89. List o. Dąbrowskiego dotyczący przebiegu sprawy o unieważnienie małżeństwa (Dubno, 22.11.1933, 1 egz., s. 2, rkps, jęz. rosyjski) 90. Odmowne rozpatrzenie prośby o przyjęcie święceń (Wilno, 07.12.1933, 1 egz., s. 1, mps) 91. Akt erekcyjny parafii łuckiej wschodniego obrządku powierzonej księdzu Bazylemu (Łuck, 16.03.1934, 1 egz., s. 1, mps) 92. List do matki z informacją o obecnym miejscu zamieszkania w Łucku (28.08.1934, 1 egz., s. 8, rkps, jęz. rosyjski) 93. Świadectwo tymczasowe 3% premiowej pożyczki inwestycyjnej (Łuck, 09.08.1935, 1 egz., s. 2, druk, rkps) 94. Polecenie odprawienia rekolekcji kapłańskich w Papieskim Seminarium Duchownym w Dubnie (Łuck, 14.08.1937, 1 egz., s. 1, mps) 95. Pismo z Kurii Biskupiej Łuckiej polecającej zabrać pościel na rekolekcje w Dubnie (27.08.1937, 1 egz., s. 1, mps) 96. List do Metropolity w związku z cofnięciem święceń kapłańskich — prośba o wznowienie pozwolenia na udzielenie święceń (1 egz., s. 4, rkps) 97. Koperta zaadresowana do Proboszcza Parafii Katolickiej Obrządku Wschodniego w Łucku (1 egz., s. 1, rkps) 98. Brudnopis listu w sprawie przyjęcia do stanu kapłańskiego kościoła rzymsko-katolickiego (1 egz., s. 15, rkps, jęz. rosyjski) 99. Formularz oświadczenia przejścia z religii prawosławnej na katolicką (1 egz., s. 1, druk, jęz. ukraiński) Inne: 100. List od Heli do Janków opisujący problemy życiowe i zdrowotne (12.05.1954, 1egz., s. 2, rkps) 101. Broszurka Krucjaty Modlitw o Błogosławieństwo dla 31-ego Wszechświatowego Kongresu Eucharystycznego w Dublinie 1932 (1 egz., s. 6, druk) 102. Rysunek (1 egz., s. 1) 103. Notatka (1 egz., s. 1, rkps, jęz. rosyjski) 104. Wycinek prasowy (1 egz., s. 2, druk, jęz. rosyjski) 105. Fragment książki (1 egz., s. 12, druk) AW III/399 Zbigniew Naramowski 1. Legitymacja skautowska Zbigniewa Naramowskiego, członka I Kadjewskiej Drużyny Harcerskiej (23.08.1918, 1 egz., s. 3, druk, rkps) AW III/406 Stefan Mielnik 1. Legitymacja członka klubu sportowego „Strzelec–Świt” w Monasterzyskach (Monasterzyska, 01.05.1935, 1 egz., s. 4, druk, rkps) 2. Umowa o naukę w Fabryce Maszyn i Odlewni (Kołomyja, 09.10.1935, 1 egz., s. 2, druk, rkps) 3. Świadectwo odbycia kursu przysposobienia wojskowego II stopnia (Pasieczna, 28.07.1937, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 4. Zaświadczenie o zgłoszeniu się do wojska i wpisaniu do rejestru (Monasterzyska, 23.08.1937, 1 egz., s. 2, druk, rkps) 5. Świadectwo Państwowej Odznaki Sportowej (Stanisławów, 1937, 1 egz., s. 2, druk, mps) 6. Zaświadczenie o przeszkoleniu w obronie przeciwlotniczo-gazowej na ośmiomiesięcznym Kursie Informacyjnym (Kołomyja, 10.06.1938, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 7. Świadectwo ukończenia trzyletniego kursu nauki w grupie metalowej (Kołomyja, 21.06.1938, 1 egz., s. 2, druk, rkps) 8. Świadectwo egzaminu czeladniczego (Kołomyja, 11.03.1939, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 9. Świadectwo moralności wystawione przez gminę Monasterzyska w celu przyjęcia do Wojska Polskiego (Monasterzyska, 29.03.1939, 1 egz., s. 1, druk, mps) 10. Świadectwo nauki rzemiosła stolarskiego (Kołomyja, 1939, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 11. Książeczka czeladnicza (Stanisławów, 1939, 1 egz., s. 24, druk, rkps) 12. Zaświadczenie o ukończeniu kursu kierowców samochodowych (Monasterzyska, 20.06.1939, 1 egz., s. 1, mps) 13. Zawiadomienie Małopolskiego Klubu Automobilowego o przesłaniu pozwolenia na prowadzenia pojazdów (Tarnopol, 26.06.1939, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 14. Zaświadczenie o powołaniu do Armii Czerwonej w 1940 r. (Monasterzyska, 27.07.1945, 1 egz., s. 1, rkps) 15. Kartki pocztowe do rodziców opisujące podróż: Czorków (15.04.1941, 1 egz., s. 2, rkps) Tarnopol (16.04.1941, 1 egz., s. 2, rkps) Kijów (18.04.1941, 1 egz., s. 2, rkps) Charków (19.04.1941, 1 egz., s. 2, rkps) 16. List do rodziców opisujący Syberię i podróż (Szadrinsk, 26.04.1941, 1 egz., s. 2, rkps) 17. List do rodziców opisujący życie w koszarach (Szadrinsk, 16.05.1941, 1 egz., s. 2 , rkps) 18. Kartka pocztowa do rodziców informująca o wyjeździe w nieznane miejsce (Kirowsk, 21.05.1941, 1 egz., s. 2, rkps) 19. Fragmenty kopert zaadresowane do Mary Mielnik (04–06.1941, 4 egz., s. 4, rkps, jęz. rosyjski) 30 Kolekcje osobiste 20. Prośba o uzyskanie informacji o synu — brudnopis (1 egz., s. 4, rkps) 21. Kartka pocztowa do Józefa Mielnika od Centrali Poszukiwań Osób informująca o braku danych na temat poszukiwanego syna (Łódź, 15.07.1946, 1 egz., s. 2, druk) 22. Pismo Józefa Mielnika do Komisji Mieszanej do spraw repatriacji przy Ambasadzie RP w sprawie informacji o synu (Wrocław, 25.01.1947, 1 egz., s. 1, mps) 23. Informacja o przesłaniu do Ambasady RP w Moskwie podania w sprawie zwolnienia i repatriacji Stefana Mielnika (Warszawa, 22.03.1947, 1 egz., s. 1, mps) 24. Kartka pocztowa od Polskiego Czerwonego Krzyża do Marii Mielnik z informacją, że syn nie figuruje na żadnej z list (Warszawa, 18.06.1949, 1 egz., s. 2, mps) 25. Informacja od Polskiego Czerwonego Krzyża o przebywaniu Stefana Mielnika w Przemyślu w 1946 roku (Warszawa, 22.11.1949, 1 egz., s. 2, mps) 26. Kartka pocztowa od Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża informująca o braku rezultatów poszukiwań (Genewa, 31.05.1950, 1 egz., s. 2, mps) 27. Zawiadomienie od Polskiego Czerwonego Krzyża o braku informacji na temat Stefana Mielnika (Warszawa, 14.02.1951, 1 egz., s. 1, mps) 28. Pismo od Biura Pełnomocnika Rządu ds. Repatriacji (Warszawa, 07.02.1956, 1 egz., s. 1, mps, rkps) 29. Informacja od Ministerstwa Spraw Zagranicznych o przesłaniu podania do PCK (Warszawa, 13.02.1956, 1 egz., s. 1, mps) 30. Informacje od Polskiego Czerwonego Krzyża o tym, że poszukiwania są w toku (Warszawa, 24.04.1956, 1 egz., s. 1, druk, mps) 31. Pismo od Polskiego Czerwonego Krzyża zawiadamiające o śmierci syna 20.07.1943 roku na terenie ZSRR (Warszawa, 01.06.1956, 1 egz., s. 1, mps) 32. Kartka pocztowa od PCK z potwierdzeniem odbioru pisma (Genewa, 27.02.1957, 1 egz., s. 2, mps) 33. Informacja od Polskiego Czerwonego Krzyża o braku informacji o poszukiwanym synu (Warszawa, 12.03.1957, 1 egz., s. 1, druk, mps) 34. Pismo od Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża powiadamiające o śmierci syna w dniu 20.07.1943 roku (Genewa, 09.04.1958, 1 egz., s. 1, mps) 35. Pismo od Danuty Koniecznej z Radzieckiego Czerwonego Krzyża informujące o braku danych na temat miejsca pochowania brata (przesłane przez Konsulat Generalny PRL w Kijowie) (Kijów, 26.04.1989, 2 egz., s. 3, kserokopia) 36. Pismo od PCK informujące o śmierci Stefana Mielnika z powodu gruźlicy i miejscu pochowania w Świerdłowskiej Obłastii (Warszawa, 07.12.1990, 1 egz., s. 1, mps) 37. Pismo od Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej w ZSRR informujące o przesłaniu wniosku o wydobycie dokumentu do instytucji radzieckich (Moskwa, 02.10.1991, 1 egz., s. 1, mps) 38. Pismo od Ambasady RP w Moskwie z informacją o skazaniu Stefana Mielnika na 10 lat pozbawienia wolności za działalność antyradziecką, śmierci w miejscu odosobnienia w wyniku zapalenia płuc oraz niezachowaniu miejsca pochówku (przesłane przez Ambasadę RP w Moskwie) (Moskwa, 24.01.1992, 1 egz., s. 2, mps) 39. Winieta książki Leona Odyńca Chorągiew buczacka drużyn bartoszowych (Warszawa, 1939, 1 egz., s. 1, kserokopia) AW III/418 Tatiana i Jerzy Zann Dokumenty Tatiany Zann: 1. Legitymacja Tatiany Matusiewicz z Liceum Francuskiego Cecylii Szydłowskiej (Wilno, 09.09.1926, 1 egz., s. 4, druk) 2. Karta identyfikacyjna Tatiany Matusiewicz (Bordeaux (Francja), 27.05.1927, 1 egz., s. 2, druk, jęz. francuski) 3. Zaświadczenia o nauce w szkole muzycznej (Conservatoire Municipal de Musique et de Declamation) (Bordeaux (Francja), 17.11.1929, 2 egz., s. 3, rkps, jęz. francuski) 4. Potwierdzenie odbioru podpisane przez Tatianę Zann (Gliwice, 16.04.1947, 1 egz. s. 2, druk) 5. Potwierdzenie odbioru podpisane przez Tatianę Zann (Gliwice, 23.04.1947, 1 egz., s. 2, druk) 6. Zaświadczenie wydane przez Niższą i Średnią Szkołę Muzyczną im. Ignacego Paderewskiego o tym, że Tatiana Zann jest uczennicą klasy śpiewu solowego (Gliwice, 08.03.1948, 1 egz., s. 1, mps) 7. Zaświadczenie Związku Zawodowego Muzyków o nadaniu pełnych praw członka Związku Tatianie Zann (Katowice, 10.03.1949, 1 egz., s. 1, druk) 8. Zaświadczenie wydane przez Niższą i Średnią Szkołę Muzyczną im. Ignacego Paderewskiego o tym, że Tatiana Zann jest uczennicą klasy śpiewu solowego (Gliwice, 06.02.1950, 1 egz., s. 1, mps) 9. Podziękowania Ligi Kobiet dla Tatiany Zann za wzięcie udziału w części artystycznej Akademii Centralnej z okazji Międzynarodowego Dnia Kobiet (Gliwice, 15.03.1950, 1 egz., s. 1, mps) 10. Odpis aktu ślubu Tatiany z Matusiewiczów i Jerzego Zanna (Gliwice, 27.12.1950, 1 egz., mps, jęz. litewski) 11. Dyplom Średniej Szkoły Muzycznej wystawiony na nazwisko Tatiany Zann (Gliwice, 20.06.1952, 1 egz., s. 2, druk) 12. Odpis Dyplomu Średniej Szkoły Muzycznej wystawionego na nazwisko Tatiany Zann (Gliwice, 20.06.1952, 1 egz., s. 1, mps) 13. Zaświadczenie Ośrodka Kształcenia Muzycznego o tym, że Tatiana Zann jest nauczycielką śpiewu solowego (Gliwice, 16.01.1953, 1 egz., s. 1, mps) 14. Zaświadczenie Państwowej Średniej Szkoły Muzycznej i Ośrodka Kształcenia Muzycznego o tym, że Tatiana Zann jest nauczycielką śpiewu solowego (Gliwice, 27.03.1953, 1 egz., s. 1, mps) 31 15. Zaświadczenie Ośrodka Kształcenia Muzycznego o tym, że Tatiana Zann jest nauczycielką śpiewu solowego (Gliwice, 20.08.1953, 1 egz., s. 1, mps) 16. Zaświadczenie Państwowej Średniej Szkoły Muzycznej o tym, że Tatiana Zann jest nauczycielką śpiewu solowego i fortepianu (Gliwice, 10.04.1954, 1 egz., s. 1, mps) 17. Ankieta personalna wypełniona przez Tatianę Zann (Zalesie Górne, 28.08.1954, 1 egz., s. 7, druk) 18. Umowa o pracę między Warszawskim Towarzystwem Muzycznym im. Stanisława Moniuszki a Tatianą Zann ([Warszawa], 01.09.1954, 1 egz., s. 2, druk) 19. Częściowa zmiana umowy między Dyrekcją Społecznych Ognisk Muzycznych Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego im. Stanisława Moniuszki a Tatianą Zann ([Warszawa], [01.11.1958], 1 egz., s. 1, mps) 20. Zawiadomienie Zarządu Głównego SPAM o wpisaniu Tatiany Zann na listę członków Stowarzyszenia (Warszawa, 08.03.1967, 1 egz., s. 1, druk) 21. Koperta zaadresowana przez Stowarzyszenie Polskich Artystów Muzyków na nazwisko Tatiany Zann (15.03.1967, 1 egz., s. 1, rkps) 22. Życiorys Tatiany Zann (1 egz., s. 1, mps) Dokumenty Jerzego Zanna: 23. Zaświadczenie o przydzieleniu Jerzemu Zannowi mieszkania w Gliwicach po Niemcu [Waldemarze Rik] (Gliwice, 15.06.1945, 1 egz., s. 1, druk) 24. Arkusz kontrolny ujęcia mienia ruchomego porzuconego i opuszczonego, wydany przez Tymczasowy Zarząd Państwowy na Województwo Śląsko-Dąbrowskie dotyczący mieszkania przydzielonego Jerzemu Zannowi (Katowice, 28.06.1945, 1 egz., s. 2, druk) 25. Arkusz ewidencyjny ujęcia mienia ruchomego porzuconego i opuszczonego (poniemieckiego) wydany przez Tymczasowy Zarząd Państwowy Wydział na miasto Gliwice, dotyczący mieszkania przydzielonego Jerzemu Zannowi (Gliwice, 26.09.1945, 1 egz., s. 4, druk) 26. Zaświadczenie Zarządu Miejskiego Miasta Gliwic Oddziału Mieszkaniowego potwierdzające decyzję o przydzieleniu mieszkania Jerzemu Zannowi ([Gliwice], 05.11.1945, 1 egz., s. 2, druk) 27. Przydział mieszkania wydany Jerzemu Zannowi przez Zarząd Miejski Urzędu Mieszkaniowego (Gliwice, 05.11.1945, 1 egz., s. 2, druk) 28. Arkusz ewidencyjny ujęcia mienia ruchomego porzuconego i opuszczonego (poniemieckiego) wydany przez Tymczasowy Zarząd Państwowy Oddział Wojewódzki w Katowicach Wydział w Gliwicach, dotyczący mieszkania przydzielonego Jerzemu Zannowi (Gliwice, 10.02.1946, 1 egz., s. 4, druk) 29. Zezwolenie Tymczasowego Zarządu Państwowego Wydziału Miejskiego w Gliwicach wydane Jerzemu Zannowi w celu przeniesienia ruchomości (Gliwice, 14.07.1946, 1 egz., s. 1, druk) 30. Rachunek Edmunda Stinzinga dla Jerzego Zanna za wykonanie dwóch foteli (Gliwice, 20.09.1946, 1 egz., s. 1, rkps) 31. Zaświadczenie Państwowego Urzędu Repatriacyjnego Powiatowego Oddziału w Toruniu o przywiezieniu przez Jerzego Zanna transportem nr 31 z Wilna mienia ruchomego (Toruń, 21.09.1946, 1 egz., s. 1, mps) 32. Protokół Okręgowego Urzędu Likwidacyjnego w Katowicach z oszacowania ruchomości znajdującej się pod zarządem Jerzego Zanna ([Gliwice], 22.02.1947, 1 egz., s. 4, druk) 33. Zawiadomienie Okręgowego Urzędu Likwidacyjnego w Katowicach Biura Obwodowego w Gliwicach o wynikach oszacowania mienia ruchomego Jerzego Zanna (Gliwice, 04.04.1947, 1 egz., s. 1, druk) 34. Rachunek za wieszak (Gliwice, 05.05.1947, 1 egz. s. 1, rkps) 35. Potwierdzenie odbioru podpisane przez Jerzego Zanna (Gliwice, 22.05.1947, 1 egz., s. 2, druk) 36. Zaświadczenie Okręgowego Urzędu Likwidacyjnego w Katowicach Biura w Gliwicach o nabyciu przez Jerzego Zanna mienia ruchomego poniemieckiego (Gliwice, 03.07.1947, 1 egz., s. 1, druk) 37. Odpis Zaświadczenia Okręgowego Urzędu Likwidacyjnego w Katowicach Biura w Gliwicach o nabyciu przez Jerzego Zanna mienia ruchomego poniemieckiego (Gliwice, 03.07.1947, 1 egz., s. 1, mps) 38. Asygnata przychodowa Okręgowego Urzędu Likwidacyjnego w Katowicach dotycząca wpłaty Jerzego Zanna (Gliwice, [1947], 1 egz., s. 1, druk) 39. Poświadczenie obywatelstwa Jerzego Zanna i żony Tatiany wystawione przez Zarząd Miejski w Gliwicach (Gliwice, 07.04.1948, 1 egz., s. 1, druk) 40. Rachunek z Centro-Komis (Gliwice, 28.04.1948, 1 egz., s. 1, rkps) 41. Umowa o pracę między Politechniką Śląską a Jerzym Zanem ([Warszawa], 24.01.1949, 1 egz., s. 3, druk) 42. Tymczasowe Zaświadczenie Zarządu Sekcji Szkół Wyższych i Instytutów Naukowych Związku Nauczycielstwa Polskiego w Gliwicach wystawione na nazwisko Jerzego Zanna, dotyczące członkostwa w Związku (Gliwice, 04.04.1949, 1 egz., s. 1, druk) 43. Powołanie do pracy Jerzego Zanna w Państwowych Zakładach Kształcenia Handlowego w Gliwicach wystawione przez Dyrekcję Okręgową Szkolenia Zawodowego w Katowicach (Katowice, 26.09.1949, 1 egz., s. 1, mps) 44. Legitymacja służbowa Towarzystwa Przygotowawczych Kursów Uniwersyteckich należąca do Jerzego Zanna ([Gliwice], 02.12.1949, 1 egz., s. 4, druk) 45. Zaświadczenie Technikum Przemysłu Chemicznego w Gliwicach potwierdzające zatrudnienie Jerzego Zanna w charakterze wykładowcy języka rosyjskiego (Gliwice, 06.02.1950, 1 egz., s. 1, druk) 46. Zaświadczenie potwierdzające uczestnictwo Jerzego Zanna w Centralnym Kursie języka rosyjskiego dla nauczycieli szkół zawodowych w Gdyni-Orłowie (Gdynia, 19.08.1950, 1 egz., s. 1, mps) 32 Kolekcje osobiste 47. Zaświadczenie Ministerstwa Oświaty o udziale Jerzego Zanna w Centralnym Kursie języka rosyjskiego (Warszawa, 19.07.1950, 1 egz., s. 1, druk) 48. Umowa o pracę między Studium Przygotowawczym do Szkół Wyższych a Jerzym Zanem (Gliwice, [01.09.]1950, 1 egz., s. 2, druk) 49. Powołanie do pracy Jerzego Zanna na stanowisko wykładowcy języka rosyjskiego na Wydziale Chemicznym Szkoły Inżynierskiej Naczelnej Organizacji Technicznej w Katowicach (Katowice, 15.11.1950, 1 egz., s. 1, druk) 50. Zaświadczenie Zakładowej Organizacji Związkowej przy Politechnice Śląskiej dotyczące członkostwa Jerzego Zanna w Związku (Gliwice, 11.04.1951, 1 egz., s. 1, druk) 51. Zaświadczenie Państwowego Technikum Przemysłu Chemicznego w Gliwicach potwierdzające, że Jerzy Zann jest etatowym wykładowcą języka rosyjskiego (Gliwice, 06.06.1951, 1 egz., s. 1, mps) 52. Wyrok Sądu Powiatowego w Gliwicach w sprawie z powództwa Ignacego Niwirskiego przeciwko Skarbowi Państwa (Gliwice, 22.02.1952, 1 egz., s. 1, druk) 53. Powołanie do pracy Jerzego Zanna na stanowisko lektora języka rosyjskiego na Politechnice Śląskiej (Gliwice, 20.03.1952, 1 egz., s. 1, druk) 54. Legitymacja Członkowska Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej należąca do Jerzego Zanna (Gliwice, 03.04.1952, 1 egz., s. 6, druk) 55. Decyzja Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Gliwicach, nakazującej Jerzemu Zannowi odstąpienia dwóch pokoi z zajmowanego mieszkania (Gliwice, 09.02.1953, 1 egz., s. 2, druk) 56. Odwołanie Jerzego Zanna do Wojewódzkiej Komisji Lokalowej przy Prezydium W.R.N. w Katowicach ([Gliwice], 19.02.1953, 1 egz., s. 2, mps) 57. Zawiadomienie Odwoławczej Komisji Lokalowej przy Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej o posiedzeniu w dniu 20.03.1953 roku w sprawie mieszkania Jerzego Zanna (Katowice, 07.03.1953, 1 egz., s. 1, druk) 58. Zawiadomienie Odwoławczej Komisji Lokalowej przy Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej o posiedzeniu w dniu 16.04.1953 roku w sprawie mieszkania Jerzego Zanna (Stalinogród [Katowice], 05.04.1953, 1 egz., s. 1, druk) 59. Upoważnienie Jerzego Zanna do odbioru przyczepy samochodowej od Stalinogrodzkich Okręgowych Zakładów Zbożowych PZZ w Zabrzu podpisane przez Ignacego Niwirskiego (Warszawa, 20.04.1953, 1 egz., s. 1, mps) 60. Rachunek na nazwisko Jerzego Zanna wystawiony przez Centralę Handlową Przemysłu Drzewnego (Gliwice, 12.05.1953, 1 egz., s. 1, druk) 61. Wezwanie Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Gliwicach Wydziału Kwaterunkowego do osobistego stawiennictwa Jerzego Zanna w celu przesłuchania w sprawie mieszkaniowej (Gliwice, 15.06.1953, 1 egz., s. 1, druk) 62. Zaświadczenie Państwowej Operetki w Gliwicach potwierdzające, że Krystyna Skotnik pracuje jako tancerka i zamieszkuje w mieszkaniu Jerzego Zanna (Gliwice, 22.06.1953, 1 egz., s. 1, druk) 63. Zaświadczenie Politechniki Warszawskiej potwierdzające zatrudnienie i miejsce zamieszkania Jerzego Zanna (Warszawa, 01.08.1953, 1 egz., s. 1, druk) 64. Prośba Jerzego Zanna do Wojewódzkiej Rady Narodowej Wydziału Społeczno-Administracyjnego w Stalinogrodzie o wydanie zezwolenia na wywóz ruchomości nabytych w Urzędzie Likwidacyjnym w Gliwicach w związku z przeniesieniem służbowym (Gliwice, 05.09.1953, 1 egz., s. 1, mps) 65. Odpis zawiadomienia z Ministerstwa Sprawiedliwości o przeniesieniu siedziby Jerzego Zanna — tłumacza przysięgłego, skierowane do Prezesa Sądu Wojewódzkiego w Stalinogrodzie (Warszawa, 28.09.1953, 1 egz. — wysłany do Jerzego Zanna 12.10.1953 roku, s. 1, mps) 66. Zezwolenie Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Stalinogrodzie na wywóz przez Jerzego Zanna ruchomości poniemieckich z Gliwic do Warszawy (Stalinogród [Katowice], 26.10.1953, 1 egz., s. 2, druk) 67. Pismo Sądu Wojewódzkiego dla miasta stołecznego Warszawy do Jerzego Zanna z prośbą o nadesłanie odbitek w tuszu pieczęci urzędowej i wzoru własnoręcznego podpisu, na odwrocie załączone pismo Ministerstwa Sprawiedliwości do Mennicy Państwowej z dnia 18.12.1953 roku z prośbą o wykonanie pieczęci tłumacza przysięgłego (Warszawa, 30.12.1953, 1 egz., s. 2, mps) 68. Spis rzeczy Jerzego Zanna do przewozu koleją z Gliwic do Piaseczna sporządzony przez Państwową Komunikację Samochodową Okręgu Stalinogrodzkiego (Gliwice, 26.03.1954, 1 egz., s. 1, mps) 69. List przewozowy — przesyłka zwyczajna wystawiony przez Kolejowe Przedsiębiorstwo Dowozowe przy PKS w Gliwicach (29–31.03.1954, 1 egz., s. 2, druk) 70. Rachunek Państwowej Komunikacji Samochodowej za przewóz ruchomości Jerzego Zanna (Gliwice, 31.03.1954, 1 egz., s. 1, druk) 71. Legitymacja Członkowska w Kole Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej (1954, 1 egz., s. 2, druk) 72. Odpis pisma wydanego przez Studium Języków Obcych przy Politechnice Warszawskiej, informującego Jerzego Zanna o wakacie na stanowisku administratora (14.06.1956, 1 egz., s. 2, rkps) 73. List Konstantego Gałkauskasa, profesora Litewskiego Państwowego Konserwatorium do Jerzego Zanna — zaproszenie Jerzego Zanna i żony Tatiany Zann do przyjazdu do Mińska ([Mińsk], 22.06.1962, 1 egz., s. 1, rkps, jęz. rosyjski) 74. Tłumaczenie listu Konstantego Gałkauskasa, profesora Litewskiego Państwowego Konserwatorium do Jerzego Zanna — zaproszenia Jerzego Zanna i żony Tatiany Zann do przyjazdu do Mińska (02.07.1962, 1 egz., s. 1, mps) 75. Podanie Jerzego Zanna do Biura Paszportów MSW Komendy Wojewódzkiej MO z prośbą o wydanie paszportu na wyjazd za granicę do ZSRR w celu odwiedzenia rodziny (Warszawa, 30.06.1962, 2 egz., s. 8, druk) 76. Kwestionariusz paszportowy wypełniony przez Jerzego Zanna (Warszawa, 30.06.1962, 2 egz., s. 4, druk) 33 77. Kwestionariusz paszportowy do celów statystycznych wypełniony przez Jerzego Zanna ([30.06.1962], 2 egz., s. 4, druk) 78. Odpis skrócony aktu małżeństwa zawartego 05.07.1938 roku w Wilnie między Jerzym Zannem a Tatianą Matusiewicz (Łódź, 12.10.1964, 1 egz., s. 1, druk) 79. Życiorys Jerzego Zanna (1 egz., s. 1, mps) Listy w języku rosyjskim: 80. Listy w języku rosyjskim ([1947], 4 egz., s. 16, rkps, koperta) Varia: 81. Książeczka pracy T. Zann (03.05.1941, 1 egz., s. 40, druk) 82. Obrazek Świętej Rodziny (1 egz., s. 1, druk) 83. Fragmenty druków (2 egz., s. 4, druk) Przedwojenne pocztówki: 84. Pocztówka przedstawiająca Hotel Bristol w Warszawie (1 egz. — na odwrocie list w jęz. rosyjskim, s. 2, rkps) 85. Pocztówka przedstawiająca Filharmonię w Warszawie (1 egz. — na odwrocie list w jęz. rosyjskim, s. 2, rkps) 86. Pocztówka przedstawiająca ulicę Foksal w Warszawie (1 egz. — na odwrocie list [w jęz. litewskim], s. 2, rkps) 87. Pocztówka przedstawiająca pomnik Bogdana Chmielnickiego w Kijowie (1 egz., s. 2, druk) 88. Pocztówka przedstawiająca Plac Mariacki we Lwowie (1 egz. — na odwrocie list w jęz. rosyjskim, s. 2, rkps) 89. Pocztówka przedstawiająca Szkołę mierniczą i przemysłowo-leśną w Łomży (1 egz. — na odwrocie list w jęz. rosyjskim, s. 2, rkps) 90. Pocztówka przedstawiająca Kościół św. Katarzyny w Gdańsku (1 egz. — na odwrocie list w jęz. rosyjskim, s. 2, rkps) 91. Pocztówka przedstawiająca Magistrat i ulicę Kościuszki w Suwałkach (1 egz. — na odwrocie list w jęz. rosyjskim, s. 2, rkps) 92. Pocztówka przedstawiająca Dworzec Kąpielowy z widokiem od strony pomostu (1 egz. — na odwrocie list w jęz. rosyjskim, s. 2, rkps) 93. Zdjęcia (19 egz.) AW III/424 Stefan Foltyn 1. Notatnik z zapisami trasy wywózki i nazwiskami osób wywożonych ze Stefanem Foltynem (Sybir, 1915, 1 egz., s. 21, rkps) 2. Kartka pocztowa do Marii Foltyn z Guberni Jenisejskiej z informacjami o warunkach mieszkalnych i dobrym zaopatrzeniu w żywność (03.1916, 1 egz., s. 2, rkps) 3. Kartka pocztowa do Marii Foltyn z Guberni Jenisejskiej opisująca życie zesłańca (21.07.1916, 1 egz., s. 2, rkps) 4. Kartka pocztowa wysłana z Guberni Jenisejskiej do Przemyśla z pieczątkami austriackiej cenzury (18.03.1917, 1 egz., s. 2, rkps, jęz. niemiecki) 5. Zaświadczenie pozwalające Stefanowi Foltynowi swobodnie poruszać się i zamieszkiwać na terytorium Rosji z wyjątkiem terenów objętych działaniami wojennymi (Woroneż, 11.11.1917, 1 egz., s. 1, druk, mps) 6. Kalendarzyk kieszonkowy na 1939 r. z notatkami, podpisany Walenty Politowicz (Szamotuły, 1939, 1 egz., s. 92, druk, rkps) AW III/428 Wacław Hryniewiecki Spisy ludności polskiej bułajewskiego regionu: 1. Wykaz rodzin polskich zamieszkałych w Bułajowie i jego regionie wraz z informacjami o wykształceniu, adresie, okolicznościach aresztowania (3 egz., s. 74, rkps) 2. Spis rodzin wojskowych zamieszkałych w kołchozie Landman, bułajewskiego rejonu, siewiersko-kazachskiej obłastii (2 egz., s. 4, rkps) 3. Wykaz zmarłych bułajewskiego regionu (6 egz., s. 14, rkps) 4. Zestawienie sierot, półsierot i dzieci, rodzice których byliby skłonni rozstać się z nimi ze względu na wywiezienie lub umieszczenie ich w specjalnych skupiskach dziecięcych (1 egz., s. 16, rkps) Dokumentacja otrzymanych darów: 5. Specyfikacja towarów wysyłanych pod adresem W. Hryniewieckiego (23.11.1942, 1 egz., s. 1, rkps) 6. Specyfikacja nr 36 towarów wysłanych pod adresem W. Hryniewieckiego (Mamlutka, 18.02.1943, 1 egz., s. 1, mps) 7. Specyfikacja nr 74 towarów wysłanych pod adresem W. Hryniewieckiego (Mamlutka, 13.03.1943, 1 egz., s. 2, mps) 8. Protokoły przyjęcia towarów nadesłanych ze składów w Mamlutce wraz z listem do Ambasady RP w Mamlutce i dwoma pokwitowaniami (22–23, 26.11.1942 i 22.02.1943, 5 egz., s. 11, rkps) 9. Listy pokwitowań odbioru rzeczy (38 egz.) 10. Pokwitowania otrzymania rzeczy przez różne osoby od W. Hryniewieckiego (1 egz., s. 313, rkps) 11. Pokwitowanie otrzymanych darów: lekarstwa, kawa dla chorych i herbata dla chorych (4 egz., s. 37, rkps) 12. Pokwitowania odbioru zapomóg pieniężnych (2 egz., s. 28, rkps) 13. Pokwitowania odbioru paszportów i innych zaświadczeń: zeszyt (1 egz., s. 3, rkps) 14. Pokwitowanie I partii pomocy odzieżowej (1 egz., s. 266, rkps) 34 Kolekcje osobiste 15. 16. 17. 18. 19. Wykaz wypłaconych zasiłków (1 egz., s. 4, rkps) Wykaz darów żywnościowych i ubraniowych (1 egz., s. 11, rkps) Rozliczenie za styczeń 1943 roku, lista pokwitowań odbioru zapomóg: zeszyt (1 egz., s. 32, rkps) Wykaz obywateli polskich i rzeczy nadanych na Bułajewo i rejon: zeszyt (1 egz., s. 23, rkps) Wykaz darów rzeczowych gospodarzy (1 egz., s. 1, rkps) Listy: 20. Prośba Teodora Borysiuka o wydanie zapomogi (20.02.1942, 1 egz., s. 2, rkps) 21. List od Delegatury Ambasady RP w Petropawłowsku do W. Hryniewieckiego zalecający zdobycie działki pod uprawę kartofli (12.05.1942, 1 egz., s. 1, rkps) 22. Pismo od Delegata Ambasady RP Witolda Płoskiego — zatwierdzenie budżetu na czerwiec 1942 z prośbą o zmniejszenie ilości udzielanych zapomóg (08.06.1942, 1 egz., s. 1, rkps) 23. Prośba Glikerji Tańczuk, wdowy po hamulcowym ze Zdołbunowa, o przyznanie stałej zapomogi lub przywrócenia należnej emerytury, załączony odcinek dla odbiorcy otrzymanej w czerwcu 1939 emerytury (10.06.1942, 1 egz., s. 2, rkps) 24. Prośba od Delegatury Ambasady RP w Petropawłowsku o nadesłanie wykazu zmarłych w rejonie (28.06.1942, 1 egz., s. 2, rkps, jęz. polski i rosyjski) 25. List od kierownika magazynów w Mamlutce do W. Hryniewieckiego z informacją o przesłaniu 2 paczek dla Karoliny Troniszczyńskiej (Mamlutka, 23.11.1942, 1 egz., s. 1, rkps) 26. List do W. Hryniewieckiego z podziękowaniami za otrzymane rzeczy i informacją o ich rozdysponowaniu ([Karagandiusk], 25.[01].1943, 2 egz., s. 6, rkps) 27. Podziękowanie od Polaków — wygnańców z ziemi wileńskiej za okazaną pomoc (Czystowski, 07.03.1943, 1 egz., s. 1, rkps) 28. List od W. Hryniewieckiego do naczelnika NKWD rejonu bułajewskiego z informacją o zabraniu majątku z ambasady i prośbą o zwrot rzeczy swoich i rodziny (06.04.1943, 1 egz., s. 2, rkps, jęz. rosyjski) 29. List do W. Hryniewieckiego na temat kwestii technicznych odbioru rzeczy (1 egz., s. 4, rkps) 30. Podziękowania od Marii Szemiotkowej dla W. Hryniewieckiego za szczególną pomoc okazaną rodzinie (1 egz., s. 2, rkps) Sprawy pieniężne, rozliczenia: 31. Formularz do rozliczenia z zaliczki (1 egz., s. 2, mps) 32. Rozliczenia z zaliczki za październik 1942 roku, zestawienia wydatków (1 egz., s. 2, rkps) 33. Zestawienie wydatków (1 egz., s. 9, rkps) 34. Zeszyt kasowy (1 egz., s. 65, rkps) 35. Kajet kasowy rozpoczęty 06.03.1942 roku, zakończony 31.12.1942 roku (1 egz., s. 66, rkps) 36. Przekaz z polskiej ambasady w Kujbyszewie na 1050 rubli (1 egz., s. 2, druk, rkps, jęz. rosyjski) Dokumenty z działalności: 37. Pisma potwierdzające tożsamość członków rodziny żołnierzy, na podstawie których wydano zaświadczenie do Biura Kartkowego Aprowizacyjnego: Helena Pionn, żona Józefa (1 egz., s. 1, rkps) Maria Długosz, żona Bolesława, Bułajewo (31.05.1942, 1 egz., s. 1, rkps) Janina Ejsmont, żona Kazimierza (20.09.1942, 1 egz., s. 2, rkps) Dora Ryżowa (1 egz., s. 1, rkps) Eleonora Maciejewska, żonaWacława Kazimierza (31.05.1942, 1 egz., s. 1, rkps) Izabela Peczkis (1 egz., s. 1, rkps) 38. Okólnik nr 2 Delegatury Ambasady RP w Petropawłowsku regulujący przyznawanie zapomóg oraz dysponowanie darami (21.04.1942, 1 egz., s. 2, rkps) 39. Okólnik nr 3 Delegatury Ambasady RP w Petropawłowsku nakazujący dostarczenie danych na temat dzieci potrzebujących opieki (18.06.1942, 1 egz., s. 2, rkps) 40. Wskazówki dla ubiegających się o pieniężne zasiłki wojskowe (30.06.1942, 1 egz., s. 2, rkps) 41. Kwestionariusze dla osób narodowości polskiej zamieszkujących określony region (2 egz., s. 4, rkps) 42. Wyciąg z urzędowego spisu lekarzy wydanego przez Ministerstwo Opieki Społecznej w Warszawie w 1939 roku (1 egz., s. 2, rkps) 43. Rewizja wyroku sądu obwodowego — umorzenie sprawy Zofii Tomaszek (17.01.1942, 1 egz., s. 2, rkps, jęz. rosyjski) Notatki: 44. Notatki (3 egz., s. 5, rkps, jęz. polski i rosyjski) 45. Zeszyt: notatki, list od Delegatury Ambasady RP w Petropawłowsku, okólnik nr 1 (1 egz., s. 11, rkps, jęz. polski i rosyjski) 46. Notatki po rosyjsku 35 AW III/429 Bogdan Rostropowicz 1. Kopia świadectwa szkolnego Leszka Dalewicza z Jednoklasowej Publicznej Szkoły Powszechnej (Bostnica (Dubno), 28.06.1930, 1 egz., s. 2, kserokopia) 2. Zdjęcia: zdjęcie małego chłopca [Bogdana Rostropowicza] z I Komunii świętej, podpis na odwrocie: pamiątka pierwszej Komunii świętej, Wronki 1938 rok, dla kochanej cioci i chrzestnej matki zasyłam swoją fotografię pierwszej Komunii świętej — Bobek (1 egz., kserokopia) zdjęcie młodej kobiety [prawdopodobnie Róży Rostropowicz — matki Bogdana] (2 egz., kserokopia) 3. Zeszyt z zapiskami szesnastoletniego powstańca Bogdana Rostropowicza, znaleziony na cmentarzu powązkowskim po wojnie, pisany 26–29.08.1944 roku do rodziców. Zawiera opis walk (m.in. atak na Dworzec Gdański) (Warszawa, 26–29.08.1944, 3 egz., s. 25, rkps, mps, druk) AW III/434 Marceli Ślaski 1. Legitymacja poświadczająca przynależność do Koła Kolejowego wystawiona przez Ligę Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej (1935, 1 egz., s. 2, druk, rkps) 2. Zobowiązanie zwolnionego z niemieckiej niewoli do wykonywania pracy przydzielonej przez Urząd Pracy (1940, 1 egz., s. 1, mps) 3. Kartka opisująca zawartość paczki Amerykańskiego Czerwonego Krzyża (05.1941, 1 egz., s. 1, druk, jęz. angielski) 4. 25 listów M. Ślaskiego wysłanych z obozów jenieckich do żony, syna, brata oraz korespondencja przychodząca (Frankfurt nad Menem, 29.06.1941–13.01.1945, 25 egz., s. 50, mps) 5. Obrazek Bóg się rodzi (12.1942, 1 egz., s. 1, druk) 6. Kalendarzyk kieszonkowy polskiej YMCA na rok 1944 (1 egz., s. 2, druk) 7. Zaświadczenie o rejestracji wydane przez MO (Warszawa, 13.12.1946, 1 egz., s. 1, mps, rkps) 8. Zaświadczenie potwierdzające miejsce zamieszkania przed powołaniem do wojska i po powrocie z obozów jenieckich (Warszawa, 27.08.1948, 1 egz., s. 1, rkps) 9. Życiorys; na odwrocie podanie do Starosty Grodzkiego w Warszawie o wydanie dowodu obywatelstwa (Warszawa, 27.11.1948, 1 egz., s. 2, rkps) 10. Pismo Kolejowych Zakładów Zabezpieczenia Ruchu i Łączności potwierdzające przyznanie nagrody za sumienne wykonywanie obowiązków (Warszawa, 16.12.1957, 1 egz., s. 1, mps, druk) 11. Znaczek pocztowy z 09.10.1959 roku (1 egz., s. 1, druk) 12. Świadectwo Zarządu Warszawskiego Wojewódzkiego Związku Pszczelarzy potwierdzające uczestnictwo w kursie dla hodowców pszczół w roku 1962 (1 egz., s. 1, druk, rkps) 13. Pismo do CAW z prośbą o wydanie zaświadczenia o przebiegu służby wojskowej z formularzem dotyczącym służby wypełnionym przez Marcela Ślaskiego (Warszawa, 29.10.1974, 1 egz., s. 2, druk, rkps) 14. Zaświadczenie o członkostwie w ZBoWiDzie potwierdzające okres uwięzienia w hitlerowskich obozach koncentracyjnych (Warszawa, 31.12.1976, 1 egz., s. 1, druk, mps) 15. Pismo ZBoWiD-u przyznające dyplom za udział w Kampanii Wrześniowej (Warszawa, 05.11.1979, 1 egz., s. 1, mps) 16. Legitymacja ZBoWiD (Warszawa, 26.06.1981, 1 egz., s. 2, druk) 17. Legitymacja byłego jeńca wojennego wystawiona przez Polskie Siły Zbrojne (1 egz., s. 6, druk, rkps) 18. Kartka Priere pour les prisonniers (1 egz., s. 2, druk, jęz. francuski) 19. Notatki dotyczące życiorysu (1 egz., s. 1, rkps) AW III/455 Edward Erdman 1. Zaświadczenie o tym, że Józefa Zdzitowiecka została wdową i ma prawo do swobodnego osiedlenia się na terenie całej Guberni Rosyjskiej (Warszawa, 1894, 2 egz., s. 2, rkps, jęz. rosyjski) 2. Paszport podróżny Edwarda Erdmana (Włodzimierz, 21.10.1919, 1 egz., s. 8, druk) 3. Świadectwo maturalne Zofii Erdman uzyskane w roku 1919 w Siedmioklasowej Polskiej Szkole Realnej w Charkowie (1919, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 4. List Edwarda Erdmana do matki Marii (Przyborow, 30.07.1923, 1 egz., s. 4, rkps) 5. Kartka pocztowa Edwarda Erdmana do matki Marii ([Staweczki], 31.07.1923, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) 6. Pokwitowanie przesłania przez Edwarda Erdmana matce Marii kwoty 300 tysięcy (08.08.1923, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) 7. List Zdzitowieckiego do ciotki Marii Erdman (Łuck, 08.08.1923, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) 8. Świadectwo metrykalne śmierci Edwarda Erdmana 03.03.1920 roku (Kowel, 03.10.1924, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 9. Wiadomość J. Kieraszewicza z oflagu VII U do Wiktora Wejubauma-Kota z Wilna (06.02.1940, 1 egz., s. 2, druk, rkps) 36 Kolekcje osobiste 10. Odpis świadectwa ślubu Edwarda Erdmana z Marią Zdzitowiecką (Grodzisk Mazowiecki, 04.07.1930, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 11. Zdjęcie Edwarda Erdmana (1 egz.) 12. Wizerunek Cudownego Obrazu N.P. Maryi u o. Dominikanów w Boru pod Krasnobrodem (1 egz., s. 1, druk) AW III/462 Maria (Maryla) Budkiewicz AW III/462.1 Korespondencja: Listy do Maryli (Marii) Budkiewicz: 1. List do Maryli Budkiewicz (05.07.1945, 1 egz., s. 1, rkps) 2. Kartka pocztowa do Maryli Budkiewicz (Wilno, 24.01.1948, 1 egz., s. 2, rkps) 3. Kartka pocztowa Ireny [...] do Maryli Budkiewicz (Makowszczyzna, 17.04.1948, 1 egz., s. 2, rkps) 4. Kartka pocztowa Anny Mosirownej do Maryli Budkiewicz (21.04.1948, s. 2, rkps) 5. Kartka pocztowa do Maryli Budkiewicz (10.08.1948, 1 egz., s. 2, rkps) 6. List Weroniki Branickiej do Maryli Budkiewicz (01.09.1948, 1 egz., s. 2, rkps) 7. List Marysi Jankowskiej do Maryli Budkiewicz (20.09.1948, 1 egz., s. 2, rkps) 8. List Maryli Budkiewicz (Szułuta, 15.11.1948, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) 9. List Ireny [...] do Maryli Budkiewicz (Makowszczyzna, 23.12.1948, 1 egz., s. 2, rkps) 10. Kartka pocztowa od Wiśki [...] do Maryli Budkiewicz (31.12.1948, 1 egz., s. 2, rkps) 11. List do Maryli Budkiewicz ([Wilno], 06.01.1949, 1 egz., s. 2, rkps) 12. List Kizi [...] i Marysi Jankowskiej do Maryli Budkiewicz (Wilno, 28.01.1949, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) 13. List Weroniki Branickiej do Maryli Budkiewicz (28.03.1949, 1 egz., s. 4, rkps) 14. List Kazi [...] do Maryli Budkiewicz (18.04.1949, 1 egz., s. 2, rkps) 15. List Weroniki Branickiej do Maryli Budkiewicz (06.08.1949, 1 egz., s. 2, rkps) 16. List Kizi [...] do Maryli Budkiewicz ([31.10.1949], 1 egz., s. 2, rkps) 17. List Marysi [Jankowskiej] do Maryli Budkiewicz (Wilno, 23.07.1950, 1 egz., s. 2, rkps) 18. List Jadwigi Strukowskiej do Maryli Budkiewicz (Kraków, 08.02.1953, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) 19. List Magdy [...] do Marysi Budkiewicz (28.06.1953, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) 20. Koperta zaadresowana na Marysię Budkiewicz (16.07.1953, 1 egz., s. 1, rkps) 21. List Jadwigi Strukowskiej do Maryli Budkiewicz (Kraków, 03.08.1953, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) 22. List Ireny [...] do Maryli Budkiewicz (Wilno, 08.10.1953, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) 23. List [...] Strukowskiej (Kraków, 03.11.1953, 1 egz., s. 2, rkps) 24. List Jadwigi Strukowskiej do Maryli Budkiewicz (Kraków, 03.11.1953, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) 25. List do Marysi Budkiewicz (10.01.1954, 1 egz., s. 1, rkps, koperta) 26. List Ireny [...] do Maryli Budkiewicz (04.04.1954, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) 27. List Czesławy [...] do Maryli Budkiewicz (10.07.1954, 1 egz., s. 1, rkps) 28. List Marysi [K.] do Maryli Budkiewicz (22.07.1954, 1 egz., s. 1, rkps, koperta) 29. List Marysi [K.] do Maryli Budkiewicz (18.08.1954, 1 egz., s. 1, rkps, koperta) 30. List Marysi [...] i Kizi [...] do Maryli Budkiewicz ([Wilno], 19.11.1954, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) 31. List Ludki [...] do Maryli Budkiewicz (Wilno, 19.12.1954, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) 32. List do Marysi Budkiewicz (29.01.1955, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) 33. List Ludki [...] do Maryli Budkiewicz (Wilno, 30.01.1955, 1 egz. — dodatkowo wycięte zdjęcie z gazety przedstawiające Wilno, s. 2, rkps, koperta) 34. List Ludki [...] do Maryli Budkiewicz (Wilno, 22.03.1955, 1 egz., s. 4, rkps, koperta) 35. List do Maryli Budkiewicz (Karaganda, 20.06.1955, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) 36. List o. Kamila do Marysi Budkiewicz (29.09.1955, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) 37. List o. Kamila do Marysi Budkiewicz (09.12.1955, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) 38. List Wiśki do Maryli Budkiewicz (13.12.1955, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) 39. List Bożeny [..] i Weroniki Branickiej do Maryli Budkiewicz (Wilno, 19.12.1955, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) 40. Koperta zaadresowana do Marysi Budkiewicz (21.12.1955, 1 egz., s. 1, rkps) 41. List Ludki [...] do Maryli Budkiewicz (Wilno, 05.02.1956, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) 42. List od o. Kamila do Maryli Budkiewicz (05.03.1956, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) 43. List od Kazi [...] do Maryli Budkiewicz (14.03.1956, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) 44. List do Maryli Budkiewicz (27.03.1956, 1 egz., s. 1, rkps) 45. List Marysi [M.] do Maryli Budkiewicz (Wilno, 25.04.1956, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) 46. List Weroniki Branickiej do Maryli Budkiewicz (Wilno, 20.06.1956, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) 47. List do Maryli Budkiewicz (16.07.1956, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) 48. List Ludki [...] do Maryli Budkiewicz (20.08.1956, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) 49. List Kazi [W.] do Maryli Budkiewicz ([1956], 1 egz., s. 2, rkps, koperta) 50. List Kazi [...] do Maryli Budkiewicz (Wilno, 08.01.1957, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) 37 51. 52. 53. 54. 55. List do Maryli Budkiewicz (Wilno, 21.08.1959, 1 egz., s. 2, rkps) List do Maryli Budkiewicz (1 egz., s. 2, rkps) List do Marysi Budkiewicz (1 egz., s. 2, rkps) List o. Kamila do Maryli Budkiewicz (1 egz., s. 2, rkps, koperta) Koperta zaadresowana do Marysi Budkiewicz (1 egz., s. 1, rkps) Korespondencja Kazimierza Budkiewicza z rodziną: 56. List Kazimierza Budkiewicza do rodziny o działaniach wojennych na froncie, o obecnej pracy na dalekiej północy i marzeniu o powrocie (01.12.1946, 1 egz., s. 2, rkps) 57. List Kazimierza Budkiewicza do rodziny o losie na froncie i w łagrze (01.12.1946, 1 egz., s. 2, koperta) 58. List Kazimierza Budkiewicza do rodziny — radość z otrzymanej pierwszej po latach wiadomości, o losach podczas wojny i obecnej pracy (02.11.1947, 1 egz., s. 2, rkps) 59. List Kazimierza Budkiewicza do rodziny — w podróży do [Nian-Mar] (26.01.1947, 1 egz., s. 1, rkps) 60. List Kazimierza Budkiewicza do rodziny (29.05.1947, 1 egz., s. 2, rkps) 61. List Kazimierza Budkiewicza do rodziny (14.06.1947, 1 egz., s. 1, rkps) 62. List Kazimierza Budkiewicza do rodziny (1 egz., s. 1, rkps) Korespondencja Józefy Piekarskiej, Jana Ignacego Piekarskiego i Bronisławy Piekarskiej z Michałem Budkiewiczem: 63. List Józefy Piekarskiej i Jana Ignacego Piekarskiego do Michała Budkiewicza na temat starań o repatriację, o podaniach do Chruszczowa, Bułganina, sprawy rodzinne (Czaplinek, 10.10.1955, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) 64. List Bronisławy Piekarskiej do Michała Budkiewicza (Lubraniec, 08.12.1955, 1 egz., s. 2, rkps) 65. List Józefy Piekarskiej i Jana Ignacego Piekarskiego do Michała Budkiewicza — zasłyszane wieści o repatriacji, sprawy rodzinne, choroby (17.12.1955, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) 66. List Józefy Piekarskiej i Jana Ignacego Piekarskiego do Michała Budkiewicza — informacja o zgodzie na powrót tu do kraju (Czaplinek, 13.01.1956, 1 egz., s. 1, rkps, koperta) 67. List Józefy Piekarskiej i Jana Ignacego Piekarskiego do Michała Budkiewicza — informacje o repatriacji, sprawy rodzinne, ogólnie o sytuacji po wojnie (Czaplinek, 28.03.1956, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) 68. List Józefy Piekarskiej i Jana Ignacego Piekarskiego do Michała Budkiewicza — informacje o repatriacji, opis Czaplinka (Czaplinek, 18.06.1956, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) Korespondencja Leokadii Kulczyńskiej z Alojzym Budkiewiczem: 69. List Leokadii Kulczyńskiej do Alojzego Budkiewicza (20.10.1959, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) 70. List rodziny Leokadii Kulczyńskiej do Alojzego Budkiewicza (1 egz., s. 2, rkps) Listy do Anny Budkiewicz: 71. Kartka pocztowa do Anny Budkiewicz (Wilno, 05.04.1949, 1 egz., s. 2, rkps) 72. Kartka pocztowa do Anny Budkiewicz (Wilno, 21.07.1949, 1 egz., s. 2, rkps) 73. List Anny Smyrkowskiej do Anny Budkiewicz (Giszyszki, 11.03.1950, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) 74. List Jadwigi Strukowskiej do Anny Budkiewicz (Kraków, 02.04.1953, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) 75. List Jadwigi Strukowskiej do Anny Budkiewicz (Kraków, 18.09.1955, 1 egz., s. 2, rkps, koperta) Varia: 76. Kartka pocztowa do Bożenki (Wilno, 10.01.1949, 1 egz., s. 2, rkps) 77. List Sławy, Bodzia, Edka, Joli, Peli [...] do mamy i Loli, na odwrocie list do Michała (Gdańsk, 10.01.1949, 1 egz., s. 2, rkps) 78. List do [Hanny, Michała i Maryli] (11.06.1950, 1 egz., s. 2, rkps) 79. List Loli [...] do Alutki [...] i Wici [...] (12.10.1952,1 egz., s. 2, rkps) 80. Koperta zaadresowana na nazwisko M. M. Bzałkiewicz (19.12.1960, 1 egz., s. 1, rkps) 81. List Anny [...] do państwa Budkiewiczów (1 egz., s. 2, rkps) 82. List do taty pisany ręką dziecka (1 egz., s. 2, rkps) 83. Korespondencja w języku rosyjskim (21 egz., s. 46, rkps, 15 kopert) AW III/462.2 Dokumenty i przedmioty Marii (Maryli) Budkiewicz: 1. 5 guzików od polskiego, przedwojennego munduru ([przed 1939], 5 egz.) 2. 3 karty pocztowe wydane okolicznościowo z okazji zjazdu Sokolstwa (Wilno, 1939, 3 egz., druk) 3. Portfel Kazimierza Budkiewicza zawierający medalik (Archangielsk, [1941], 1 egz.) 4. Zeszyt 10-y miesięcznika „Nowa Polska” (Londyn, 10.1944, 1 egz., s. 79, druk) 5. Zaświadczenie lekarskie [pani Budkiewicz] (07.01.1945, 1 egz., s. 1, rkps) 6. Zeszyt zawierający zbiór wierszy młodzieży znajdującej się w obozach na terenie ZSRR ([1948–54], 1 egz., s. 26, rkps) 7. Pismo do pani Budkiewicz informujące, że z polecenia Wandy Wasilewskiej jej pismo skierowano do Ministerstwa Spraw Socjalnych Republiki Ukraińskiej (23.11.1951, 1 egz., s. 1, mps) 8. Dodatek ilustrowany do „Życia Warszawy” poświęcony 73-ej rocznicy narodzin Stalina (21.12.1952, 1 egz., s. 4, druk) 9. Pismo dyrektora kombinatu przemysłowego do pani Budkiewicz informujące, że jej mąż u niego nie pracował (1952, 1 egz., s. 1, rkps) 10. Odpowiedź nr 47/40 z Ministerstwa Spraw Socjalnych Republiki Białoruskiej skierowana do pani Budkiewicz, odrzucająca jej prośbę o rentę po mężu (1952, 1 egz., s. 1, druk) 38 Kolekcje osobiste 11. Pokwitowanie z Ministerstwa Łączności ZSRR nr 122 o przekazaniu przesyłki do Republiki Komi (1 egz., s. 2, druk) 12. Reprodukcja obrazu Pochód na Sybir przedstawiającego drogę do Irkucka, którą podążała Maria Suchodolska (1 egz., s. 1, druk) 13. Zdjęcia (2 egz.) AW III/512 Anna, Władysław, Ryszard, Marian Lewandowscy: AW III/512.1 Władysław Lewandowski: 1. Książeczka podatkowa (Wilno, 1940, 1 egz., s. 8, druk, rkps, jęz. litewski) 2. Karta zawiadomienia o zgonie Władysława Lewandowskiego (Teheran, 28.09.1942, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 3. Potwierdzenie śmierci Władysława Lewandowskiego wydane przez Duszpasterstwo Polskie (Mansfield, 20.06.1969, 1 egz., s. 1, mps, jęz. angielski) AW III/512.2 Anna Lewandowska: 1. Paszport Anny Lewandowskiej zezwalający na poruszanie się po ZSRR i wszystkich krajach zaprzyjaźnionych i sprzymierzonych (Samarkanda, 10.04.1942, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 2. Tymczasowy paszport Anny Lewandowskiej wydany przez Poselstwo RP w Teheranie (Teheran, 23.02.1943, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 3. Dokument pozwalający na jednorazowy przejazd Anny Lewandowskiej z Iranu do Brytyjskiej Afryki Wschodniej (Teheran, 21.07.1943, 1 egz., s. 1, druk, rkps, jęz. polski i angielski) 4. Zawiadomienie o śmierci syna — Ryszarda Lewandowskiego, który poległ śmiercią marynarza na ORP „Dragon” (Londyn, 17.08.1944, 1 egz., s. 1, mps) 5. Zawiadomienie z Czerwonego Krzyża o miejscu przebywania Ryszarda Lewandowskiego, Nairobi (14.11.1944, 1 egz., s. 1, mps) 6. Zawiadomienie z Czerwonego Krzyża o śmierci Ryszarda Lewandowskiego (Londyn, 16.12.1944, 1 egz., s. 1, fotokopia) 7. Informacja na temat spadku po synu w postaci depozytu gotówkowego (Londyn, 22.04.1948, 1 egz., s. 1, mps) 8. Formularz rejestracyjny (Southampton, 28.06.1948, 1 egz., s. 2, druk, rkps) 9. Świadectwo rejestracji (Louth, 09.07.1948, 1 egz., s. 8, druk, rkps, jęz. angielski) 10. Karta identyfikacyjna (1948, 1 egz., s. 2, druk, rkps, jęz. angielski) 11. List do Anny Lewandowskiej w sprawie prywatnych rzeczy jej syna Ryszarda (Londyn, 12.1948, 1 egz., s. 1, mps, jęz. angielski) 12. Legitymacja Światowego Związku Polskich Byłych Więźniów Politycznych w ZSRR (Nottingham, 01.09.1990, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 13. Koperta zaadresowana do Anny Lewandowskiej (Grodno, 1 egz., s. 1, rkps, jęz. polski i rosyjski) AW III/512.3 Ryszard Lewandowski: 1. Świadectwo szkolne (Wilno, 1940/41, 1 egz., s. 1, druk, rkps, jęz. litewski) 2. List Polskiego Czerwonego Krzyża w sprawie poszukiwania miejsca pobytu Anny i Mariana Lewandowskich (Londyn, 11.02.1943, 1 egz., s. 1, mps) 3. Metryka zgonu Ryszarda Lewandowskiego (Devonport, 27.03.1947, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 4. Poświadczony odpis metryki zgonu (Devonport, 27.03.1947, 1 egz., s. 1, mps, rkps, jęz. angielski) 5. Kwit depozytowy rzeczy Ryszarda Lewandowskiego (1 egz., s. 2, druk, rkps, jęz. angielski) AW III/512.4 Marian Lewandowski: 1. Paszport Mariana Lewandowskiego zezwalający na poruszanie się po ZSRR i wszystkich krajach zaprzyjaźnionych i sprzymierzonych (Samarkanda, 11.04.1942, 1 egz., s. 1, kserokopia) 2. Dokument potwierdzający możliwość wyjazdu Mariana Lewandowskiego do Iranu (Samarkanda, 29.08.1942, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 3. Świadectwo tymczasowe ukończenia przez Mariana Lewandowskiego Szkoły Podoficerskiej 16 Pomorskiego Dywizjonu Artylerii Przeciwlotniczej (15.04.1945, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 4. Ocenzurowana koperta zaadresowana do Mariana Lewandowskiego (Londyn, 08.06.1945, 1 egz., s. 1, rkps) 5. Zawiadomienie o śmierci brata (Londyn, 06.06.1945, 1 egz., s. 1, mps) 6. Odpis umowy służby w wojsku stałym (12.1948, 1 egz., s. 2, druk, rkps) 7. Legitymacja odznaki pamiątkowej 2 Korpusu (01.1947, 1 egz., s. 2, druk, rkps) 8. Zaświadczenie uprawniające do noszenia odznaki 2 Warszawskiej Dywizji Pancernej (10.02.1947, 1 egz., s. 1, mps) 9. Stwierdzenie przeniesienia do rezerwy (26.06.1947, 1 egz., s. 2, druk, rkps, jęz. polski i angielski) 10. Dowód osobisty obcokrajowca (26.06.1947, 1 egz., s. 2, druk, rkps, jęz. polski i angielski) 11. Instrukcje dla zdemobilizowanych lub przeniesionych do rezerwy (30.06.1947, 1 egz., s. 4, druk, jęz. polski i angielski) 39 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. Świadectwo rejestracji (Sheffield, 02.07.1947, 1 egz., s. 8, druk, rkps, jęz. angielski) Zaświadczenie o zakończeniu służby (Londyn, 19.07.1948, 1 egz., s. 1, druk, rkps) Instrukcja postępowania przy zwolnieniu z PKPR (19.07.1948, 1 egz., s. 2, mps) Zaświadczenie wydane Marianowi Lewandowskiemu w związku z jego pobytem w szpitalu z powodu zachorowania na tyfus (1 egz., s. 1, rkps, jęz. rosyjski) Zaświadczenie o ukończeniu kursu nowoczesnej wiedzy wojskowej (Londyn, 19.11.1955, 1 egz., s. 1, mps) Dyplom mianowania Mariana Lewandowskiego podporucznikiem rezerwy (Londyn, 15.08.1956, 1 egz., s. 1, druk, mps) Zaświadczenie o ukończeniu kursu „Nottingham” Oficerskiej Szkoły Piechoty (Londyn, 09.03.1958, 1 egz., s. 1, mps) Dyplom ukończeniu kursu dowódców Pododdziałowych Grup Bojowych B.K.M. Pogoń (Londyn, 01.01.1963, 1 egz., s. 1, druk) Dyplom mianowania Mariana Lewandowskiego podporucznikiem w korpusie oficerów piechoty (Londyn, 15.08.1963, 1 egz., s. 1, druk, mps) Wiersz Mariana Lewandowskiego o Józefie Piłsudskim (22.06.1969, 1 egz., s. 1, rkps) Dyplom nadania Marianowi Lewandowskiemu stopnia kapitana w korpusie oficerów piechoty (Londyn, 03.06.1969, 1 egz., s. 1, druk, mps) Informacja o nadaniu rangi kapitana (Londyn, 04.06.1969, 1 egz., s. 1, mps, rkps) Dyplom nadania Marianowi Lewandowskiemu brązowego medalu Skarbu Narodowego (Londyn, 10.04.1970, 1 egz., s. 1, druk, mps) Dyplom nadania Marianowi Lewandowskiemu Honorowego Członkostwa Polskiej Wspólnoty Katolickiej w Mansfield (10.11.1974, 1 egz., s. 1, druk) Dyplom nadania Krzyża 5 Kresowej Dywizji Piechoty (Londyn, 15.08.1978, 1 egz., s. 1, druk) Legitymacja Światowego Związku Polskich Byłych Więźniów Politycznych w ZSRR (Nottingham, 01.09.1990, 1 egz., s. 1, druk, rkps) Dyplom nadania Marianowi Lewandowskiemu Krzyża Kołymiacy-Sybiracy (Nottingham, 10.02.1992, 1 egz., s. 1, kopia) Dyplom nadania Marianowi Lewandowskiemu Krzyża Zasługi PMK (Londyn, 23.03.1998, 1 egz., s. 1, druk) Ustawa o ubezpieczeniu na wypadek bezrobocia (1 egz., s. 1, druk) List Mariana Lewandowskiego do redakcji „Dziennika Polskiego” w sprawie paszportów konsularnych (1 egz., s. 2, rkps) Wycinek prasowy dotyczący Mariana Lewandowskiego (1 egz., s. 1, druk) AW III/512.5 Korespondencja: 1. List od Henryka Coscine opisujący jego przeżycia po przekroczeniu granicy Rumunii (Pitesti, 10.12.1939, 1 egz., s. 4, rkps) 2. List-trójkąt Mariana Lewandowskiego do matki opisujący jego próby wstąpienia do wojska (1 egz., s. 2, rkps) 3. List-trójkąt Mariana Lewandowskiego do matki z informacją, że został przydzielony do Kompanii Młodocianych (24.07.1942, 1 egz., s. 2, rkps) 4. List Ryszarda Lewandowskiego do matki, w którym zawiadamia ją o śmierci Władysława Lewandowskiego (16.03.1942, 1 egz., s. 4, rkps) 5. List Jana Gawędy do panny Mili, w związku ze śmiercią Ryszarda Lewandowskiego (Sth. Devon, 08.08.1944, 1 egz., s. 2, rkps) 6. Kartka pocztowa Heleny Kościuk do Anny Lewandowskiej podpisana „Lodz – Deutsches Reich” (1 egz., s. 2, rkps, jęz. niemiecki) 7. Koperta zaadresowana do Władysława Lewandowskiego od Ryszarda Lewandowskiego (1 egz., s. 1, rkps, jęz. rosyjski) 8. 16 listów-kartek pisanych przez Annę i Mariana Lewandowskich podczas jego pobytu w szpitalu (16 egz., s. 21, rkps) 9. Kartka napisana przez Annę Lewandowską do Ryszarda (1 egz., s. 2, rkps) AW III/512.6 Broszury, artykuły, formularze i ikonografia: 1. Informacja na temat przeniesienia z Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia do rezerwy (1 egz., s. 2, druk) 2. Podanie o zwolnienie z Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia (2 egz., s. 2, jęz. polski i angielski) 3. Biuletyn „Psychologia Wojenna” (Londyn, 1958, 1 egz., s. 35, druk) 4. Statut Związku Artylerii Przeciwlotniczej (Londyn, 1973, 1 egz., s. 12, druk) 5. Informacja o polskich uchodźcach z Tanganiki (1 egz., s. 1, mps) 6. Obrazek Matki Boskiej Zwycięskiej z Kozielska — patronki II Korpusu Polskiego (1 egz., s. 2, druk) 7. Kartka pocztowa Marynarki Wojennej (1 egz., s. 1, druk) 8. Zarys historyczny pamiątkowego krzyża 5 Kresowej Dywizji Piechoty (1 egz., s. 1, druk) 9. Orzeł Marynarki Wojennej Rzeczypospolitej Polskiej (1 egz., metal, wstęga) 10. Przewodnik dotyczący sił powietrznych i samolotów wydany przez Departament Wojny (1943, 1 egz., s. 35, druk) 11. Książeczka dotycząca sił powietrznych Wielkiej Brytanii (1 egz., s. 29, druk) 40 Kolekcje osobiste 12. Karta świąteczna z logo ORP Dragon (1 egz., s. 1, druk) 13. Z. Wałaszewski, Alessano, czyli o przyjaźni polsko-włoskiej („Gazeta Niedzielna”, 02.07.1995, 2 egz., s. 4, kserokopia) 14. „Junak” — biuletyn związku junackich szkól mechanicznych (09.1997, 1 egz., s. 36, druk) 15. Wiersz Obok orła znak pogoni (1 egz., s. 2, rkps) AW III/559 Franciszek Brzezowski 1. Akt oskarżenia 14 osób, w tym Franciszka Brzezowskiego, w związku z prowadzoną przez Władze Bezpieczeństwa akcją przeciwko nielegalnej organizacji konspiracyjnej „Konspiracyjne Wojsko Polskie” ([Łódź], 20.11.1946, 1 egz., s. 12, mps) 2. Prośba Koła Wiejskiego „Wici” o uwolnienie Franciszka Brzezowskiego z podaniem informacji na temat jego ofiarnej działalności nauczycielskiej (Huta Drewniana, 22.07.1946, 1 egz., s. 4, rkps) 3. Prośba mieszkańców gminy Kobiele o zwolnienie Franciszka Brzezowskiego w związku z jego dokonaniami w pracy oświatowej (Kobiele Wielkie, 22.07.1946, 1 egz., s. 3, rkps) 4. Prośba mieszkańców gminy Żytno o uwolnienie Franciszka Brzezowskiego umotywowana opisem jego zasług dla szkolnictwa (Żytno, 10.08.1946, 1 egz., s. 4, rkps) 5. Prośba mieszkańców Gromady Wola-Kuźniewska o uwolnienie Franciszka Brzezowskiego, opisująca jego działalność na rzecz podnoszenia poziomu wykształcenia w ich wsi i stworzenia w Radomsku bursy dla dorosłych (1 egz., s. 3, rkps) 6. Prośba mieszkańców Gromady Wola-Kuźniewska o uwolnienie Franciszka Brzezowskiego (1 egz., s. 3, rkps) 7. Wezwanie adwokata Ryszarda Vogla do Sadu Wojewódzkiego w Łodzi w sprawie Franciszka Brzezowskiego (07.07.1947, 1 egz., s. 2, druk, rkps) AW III/561 Franciszek Borowski 1. Umowa o pracę (Wrocław, 01.11.1947, 1 egz., s. 1, mps) 2. List dyrektora Jana Kowalskiego do red. Borowskiego w sprawie pozyskania ogłoszeń do numeru Kongresowego PPS (Wrocław, 25.11.1947, 1 egz., s. 1, mps) 3. Odpis pisma Obwodowego Urzędu Pocztowego do Oddziału Wrocławskiego Kuriera Ilustrowanego w sprawie reklamowanego listu (Wałbrzych, 16.01.1948, 1 egz., s. 1, mps) 4. Pismo Franciszka Borowskiego do dyrektora Wrocławskiego Kuriera Ilustrowanego w sprawie przesunięcia terminu wydania wałbrzyskiego WIK (Wałbrzych, 23.01.1948, 1 egz., s. 2, mps) 5. Pismo Franciszka Borowskiego do redaktora naczelnego Bronisława Winnickiego z prośbą o wyjaśnienie lekceważenia przygotowywanych przez niego materiałów (Wałbrzych, 29.01.1948, 1 egz., s. 1, mps) 6. Pismo Bronisława Winnickiego do redaktora Borowskiego wyjaśniające powody niezadowolenia z przesłanych przez niego materiałów prasowych (Wrocław, 04.02.1948, 1 egz., s. 1, mps) 7. Odpis oświadczenia Brunona Damskiego w sprawie jego honorarium (Wałbrzych, 04.02.1948, 1 egz., s. 1, mps) 8. Postanowienie o zawieszeniu Franciszka Borowskiego w czynnościach związanych z prowadzeniem redakcji w Wałbrzychu (Wrocław, 05.02.1948, 1 egz., s. 1, mps) 9. Pismo redaktora naczelnego WKI Bronisława Winnickiego do Wydziału Prasowego Spółdzielni Wydawniczej „Wiedza” wyjaśniające motywy zawieszenia Franciszka Borowskiego (Wrocław, 13.02.1948, 2 egz., s. 2, mps) 10. Pismo redaktora Jana Jastera do Wydziału Prasowego Spółdzielni Wydawniczej „Wiedza” w sprawie zawieszenia redaktora Borowskiego (Wrocław, 14.02.1948, 1 egz., s. 4, mps) 11. Pismo Franciszka Borowskiego do Generalnego Rzecznika Kontroli Partii w Warszawie z prośbą o wszczęcie dochodzenia (Warszawa, 14.02.1948, 1 egz., s. 1, mps) 12. Pismo Franciszka Borowskiego do Wydziału Prasowego Spółdzielni Wydawniczej „Wiedza” w związku z listem Bronisława Winnickiego z 13.02.1948 roku (Wałbrzych, 17.02.1948, 1 egz., s. 3, mps) 13. Pismo Generalnego Rzecznika Kontroli Partyjnej CKW-PPS do Rzecznika Kontroli Partyjnej przy Wojewódzkim Komitecie PPS we Wrocławiu z prośbą o przeprowadzenie dochodzenia w sprawie Franciszka Borowskiego (18.02.1948, 1 egz., s. 1, mps) 14. Pismo redaktora Borowskiego do Generalnego Rzecznika Kontroli Partii w Warszawie na temat stawianych mu zarzutów (Wałbrzych, 21.02.1948, 1 egz., s. 1, mps) 15. Protokół przesłuchania redaktora Bronisława Winnickiego (23.02.1948, 1 egz., s. 1, mps) 16. Pismo Henryka Gackiego z prośbą o szybkie wyjaśnienie sprawy Franciszka Borowskiego (09.03.1948, 1 egz., s. 1, mps) 17. Pismo Bronisława Winnickiego do Rzecznika Kontroli Partyjnej przy Wojewódzkim Komitecie PPS w sprawie redaktora Borowskiego (Wrocław, 10.03.1948, 1 egz., s. 2, mps) 18. Opinia Alfreda Górnego na temat Franciszka Borowskiego (Warszawa, 11.03.1948, 1 egz., s. 1, rkps) 19. Protokół przesłuchania Stanisława Piaskowskiego (12.03.1948, 1 egz., s. 1, mps) 20. Pismo Wojewódzkiego Komitetu PPS we Wrocławiu do Generalnego Rzecznika Kontroli Partyjnej przy CKW PPS (Wrocław, 12.03.1948, 1 egz., s. 1, mps) 21. Protokół przesłuchania Franciszka Borowskiego (18.03.1948, 1 egz., s. 2, rkps) 22. Pismo Wojewódzkiego Komitetu PPS we Wrocławiu do Generalnego Rzecznika Kontroli Partyjnej przy CKW PPS (Wrocław, 24.03.1948, 1 egz., s. 1, mps) 41 23. Pismo Franciszka Borowskiego do Generalnego Rzecznika Kontroli Partii przy CKW PPS w Warszawie (09.04.1948, 1 egz., s. 3, rkps) 24. Wyjaśnienia dodatkowe Franciszka Borowskiego (13.04.1948, 1 egz., s. 4, rkps) 25. Postanowienie Generalnego Rzecznika Kontroli Partii CKW-PPS w sprawie redaktora Borowskiego (14.04.1948, 1 egz., s. 1, mps) 26. Protokół z posiedzenia Sądu Polubownego (Warszawa, 07.05.1948, 4 egz., s. 5, mps, rkps) 27. Orzeczenie Sądu Polubownego (Warszawa, 08.05.1948, 3 egz., s. 3, mps, rkps) 28. Postanowienie o czteromiesięcznym odszkodowaniu dla Franciszka Borowskiego w związku z rozwiązaniem umowy o pracę (Warszawa, 08.05.1948, 1 egz., s. 1, mps) 29. Pismo do Franciszka Borowskiego informujące o wypłaceniu należnego odszkodowania (Warszawa, 08.05.1948, 1 egz., s. 1, mps) 30. Pismo redaktora Borowskiego do Spółdzielni Wydawniczej „Wiedza” w Warszawie, w którym zrzeka się wszelkich pretensji w stosunku do Spółdzielni (Warszawa, 10.05.1948, 3 egz., s. 3, mps) 31. Telegram do dyrektora Ordyńskiego w sprawie wynagrodzenia Franciszka Borowskiego za wierszówkę w grudniu (18.05.1948, 1 egz., s. 1, mps) 32. Dalekopis z Wrocławia (18.05.1948, 1 egz., s. 1, rkps) 33. Pismo dyrektora W. Ordyńskiego do Biura Personalnego w sprawie wypłaty odszkodowania dla Franciszka Borowskiego (Warszawa, 19.05.1948, 1 egz., s. 1, mps) 34. Pismo Bronisława Winnickiego w sprawie wypłat wierszówek dla Franciszka Borowskiego (Wrocław, 24.05.1948, 1 egz., s. 1, mps) 35. Zlecenie wypłaty (Warszawa, 08.06.1948, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 36. Notatki (5 egz., s. 5, rkps) AW III/564 Krystyna i Piotr Sasin Dokumenty Piotra Sasina: 1. Świadectwo urodzenia Eugenii Szymańskiej wydane na podstawie ksiąg metrykalnych (Warszawa, 17.04.1906, 1 egz., s. 1, druk, rkps, jęz. rosyjski) 2. Pokwitowanie zapłaty 5 złotych komornego (Warszawa, 16.09.1941, 1 egz., s. 1, rkps) 3. Pokwitowanie zapłaty 5 złotych komornego (Warszawa, 17.11.1941, 1 egz., s. 1, rkps) 4. Karta rejestracyjna Ośrodka Zdrowia i Opieki (1941–43, 1 egz., s. 2, druk, rkps) 5. Karta wizyt w poradni (05.1942–07.1944, 1 egz., s. 2, druk, rkps) 6. Karta rejestracji w Komisariacie MO m.st. Warszawy (21.03.1945, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 7. Nakaz tymczasowy zajęcia lokalu przy ul. Żurawiej 25 m. 2 (Warszawa, 25.05.1945, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 8. Deklaracja członkowska Polskiej Partii Socjalistycznej (Warszawa, 14.01.1946, 1 egz., s. 2, druk, rkps) 9. Ankieta personalna Piotra Sasina (Warszawa, 07.02.1954, 1 egz., s. 7, druk, rkps) 10. Życiorys Piotra Sasina (1 egz., s. 1, kopia) 11. Rysunki przedstawiające maszynistów rotacji, w tym Piotra Sasina (1 egz., s. 2, kserokopia) Dokumenty Krystyny Sasin: 12. Zaświadczenie o zaszczepieniu przeciw durowi brzusznemu (Warszawa, 26.07.1943, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 13. Karta żywnościowa dla Niemców dorosłych i młodzieży mającej ponad 14 lat (08.1944, 1 egz., s. 1, druk, jęz. polski i niemiecki) 14. Przepustka Krystyny Sasin na odbycie podróży na trasie Starogard–Warszawa (Starogard, 29.05.1945, 1 egz., s. 1, mps, rkps) 15. Zaświadczenie Miejskiego Komitetu Opieki Społecznej potwierdzające powrót Krystyny Sasin z prac przymusowych (Poznań, 03.06.1946, 1 egz., s. 2, druk, rkps) 16. Świadectwo ukończenia 3-miesięcznego Kursu Stenografii i Pisania na maszynach (Warszawa, 20.05.1946, 1 egz., s. 1, druk, mps) 17. Poświadczenie zamieszkania Krystyny Sasin przy ul. Wołoskiej (Warszawa, 07.12.1949, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 18. Świadectwo ukończenia kursu tworzyw sztucznych (Warszawa, 05.07.1958, 1 egz., s. 2, druk, mps) 19. Świadectwo czeladnicze (Warszawa, 18.05.1960, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 20. Oświadczenie świadka o przebywaniu Krystyny Sasin w obozie w Ravensbruck (Warszawa, 09.10.1976, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 21. Zaświadczenie dla Krystyny Sasin z PCK potwierdzające jej pobyt w obozach koncentracyjnych (Warszawa, 10.11.1976, 1 egz., s. 1, mps) 22. Zaświadczenie ZBoWiD o pobycie Krystyny Sasin w więzieniu hitlerowskim i obozie koncentracyjnym (Warszawa, 01.12.1976, 1 egz., s. 1, druk, mps) AW III/567 Stefania Broniewska 1. Listy i kartki z więzienia w Fordonie i Inowrocławiu (01.1948–02.1955, 28 egz., s. 92, rkps, koperty) 2. Pismo z Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego do Róży Janaszowej dotyczące jej podania w sprawie Stefanii Broniewskiej (Warszawa, 24.02.1950, 1 egz., s. 1, mps) 42 Kolekcje osobiste 3. Podanie Róży Janaszowej do Prokuratora Wojskowej Prokuratury Rejonowej z prośbą o zwolnienie Stefanii Broniewskiej z więzienia (04.10.1953, 1 egz., s. 2, mps) 4. Pismo Wojskowej Prokuratury Rejonowej do Róży Janaszowej w sprawie odmowy warunkowego zwolnienia Stefanii Broniewskiej (Bydgoszcz, 19.10.1953, 1 egz., s. 1, mps) 5. Podanie Róży Janaszowej do Naczelnego Prokuratora Wojska Polskiego z prośbą o przedterminowe zwolnienie Stefanii Broniewskiej ze względu na zły stan zdrowia ([14.11.1953], 1 egz., s. 2, mps) 6. Odpowiedź Wojskowej Prokuratury Rejonowej w sprawie złagodzenia kary Stefanii Broniewskiej z 10 lat więzienia do 6 lat i 8 miesięcy (Bydgoszcz, 19.11.1953, 1 egz., s. 1, mps) 7. Pismo Naczelnej Prokuratury Wojskowej o nieuwzględnieniu prośby Róży Janaszowej z 14.11.1953 roku (Warszawa, 26.03.1954, 1 egz., s. 1, mps) 8. Podanie Róży Janaszowej do Naczelnego Prokuratora Wojska Polskiego z prośbą o przedterminowe zwolnienie Stefanii Broniewskiej ([30.01.1955], 1 egz., s. 2, mps) 9. Poświadczenie warunkowego zwolnienia Stefanii Broniewskiej z więzienia w Inowrocławiu (Inowrocław, 18.03.1955, 1 egz., s. 4, druk, mps) 10. Świadectwo zwolnienia więźnia karnego (Inowrocław, 18.03.1955, 1 egz., s. 1, mps) 11. Zgłoszenie pobytu czasowego (Warszawa, 22.03.1955, 1 egz., s. 2, druk, rkps) 12. Pismo Stefanii Broniewskiej do Ministra Spraw Wewnętrznych z prośbą o wyrażenie zgody na zameldowanie na terenie m.st. Warszawy (Warszawa, 23.05.1955, 1 egz., s. 2, mps) 13. Podanie Stefanii Broniewskiej do Wydziału Ruchu Ludności Prezydium Rady Narodowej m.st. Warszawy o przedłużenie terminu zameldowania i wyrażenie zgody na pobyt stały (Warszawa, 07.09.1955, 1 egz., s. 1, mps) 14. Legitymacja ubezpieczeniowa Stefanii Broniewskiej (Warszawa, 09.10.1956, 1 egz., s. 24, druk, rkps) 15. Zawiadomienie z Ministerstwa Sprawiedliwości w sprawie wniesienia wniosku o umorzeniu postępowania na mocy ustawy o amnestii (Warszawa, 10.06.1957, 3 egz., s. 3, mps) 16. Zawiadomienie o terminie rozprawy rewizyjnej (Warszawa, 06.1957, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 17. Wyrok Sądu Najwyższego w sprawie rewizji nadzwyczajnej założonej przez Ministra Sprawiedliwości do wyroku Wojskowego Sądu Rejonowego w Bydgoszczy (Warszawa, 05.09.1957, 2 egz., s. 8, mps) 18. Pismo z Sądu Najwyższego do adwokat Zofii Rudziewicz w sprawie czasu przebywania Stefanii Broniewskiej w więzieniu (Warszawa, 03.10.1957, 2 egz., s. 2, mps) 19. Pismo Generalnej Prokuratury do Stefanii Broniewskiej w sprawie udzielenia pomocy materialnej przez Międzyresortową Komisję dla Spraw Pomocy Osobom Rehabilitowanym przy Urzędzie Rady Ministrów (Warszawa, 14.10.1957, 3 egz., s. 3, mps) 20. Pismo adwokat Zofii Rudziewicz do Stefanii Broniewskiej w sprawie odpisu wyroku i zaświadczenia stwierdzającego, jaki czas Stefania Broniewska spędziła w więzieniu (Warszawa, 26.11.1957, 1 egz., s. 1, mps) 21. Zaświadczenie Sądu Najwyższego o okresie, jaki Stefania Broniewska spędziła w więzieniu (Warszawa, 28.11.1957, 1 egz., s. 1, mps) 22. Powiadomienie i jego odpisy o przyznaniu zasiłku w wysokości 5 tysięcy oraz leczenia według potrzeb (Warszawa, 10.12.1957, 3 egz., s. 3, mps) 23. Pismo Stefanii Broniewskiej do mecenas Heleny Falewicz-Sztukowskiej z prośbą o reprezentowanie jej przed sądem (Milanówek, 18.01.1958, 1 egz., s. 1, mps) 24. Pozytywna odpowiedź mecenas Sztukowskiej (Toruń, 22.01.1958, 1 egz., s. 1, mps, koperta) 25. Życiorys Stefanii Broniewskiej (Milanówek, 23.05.1958, 4 egz., s. 4, mps) 26. Prośba do mecenas Sztukowskiej o zaświadczenie toczącego się procesu rehabilitacyjnego (Milanówek, 26.06.1958, 1 egz., s. 1, mps) 27. Zaświadczenie Zespołu Adwokackiego nr 1 w Toruniu, że adwokat Helena Falewicz-Sztukowska prowadzi sprawę Stefanii Broniewskiej (Toruń, 01.07.1958, 1 egz., s. 1, mps) 28. Wezwanie na rozprawę (Bydgoszcz, 13.08.1958, 1 egz., s. 2, druk, rkps) 29. Pismo adwokat Heleny Falewicz-Sztukowskiej w sprawie rozprawy wyznaczonej na 10.09.1958 roku (Toruń, 18.08.1958, 1 egz., s. 1, mps) 30. List adwokat Heleny Falewicz-Sztukowskiej do Stefanii Broniewskiej dotyczący wyroku umarzającego sprawę na podstawie amnestii (Toruń, 06.10.1958, 1 egz., s. 1, mps) 31. Pismo Zarządu Koła Byłych Żołnierzy Armii Krajowej o przesłaniu Stefanii Broniewskiej kwoty 15 tysięcy dolarów (Montreal, 04.12.1961, 1 egz., s. 1, mps, koperta) 32. Wspomnienia Stefanii Broniewskiej (1 egz., s. 3, mps) 33. Wiersz pt. Na gwiazdkę dedykowany Stefie Broniewskiej (1 egz., s. 1, kopia) AW III/596 Julek i Janek Kamler AW III/596.1 Kopie korespondencji między Janem Lechoniem (Leszkiem Józefem Serafinowiczem) a Julkiem Kamlerem (wraz z przesyłanymi wierszami) — oryginały listów w Muzeum Literatury: 1. List Jana Lechonia do Julka Kamlera z życzeniami zwycięstwa i wierszem (12.04.1913, 1 egz., s. 1) 2. List Jana Lechonia do Julka Kamlera (Sieradz, 27.06.1913, 1 egz., s. 4) 3. List Jana Lechonia do Julka Kamlera o zdawanych egzaminach (Warszawa, 21.[08].1913, 1 egz., s. 4) 43 4. List Julka Kamlera do Jana Lechonia z zarzutami i żalem z powodu nie otrzymywania listów (1 egz., s. 4) 5. List Jana Lechonia do Julka Kamlera — odpowiedź na zarzuty niepisania listów, zwierzenia na temat problemów z twórczością, ostatniej czytanej lektury, zajęciach w Warszawie, sztukach Mąż z loteryi, Anatolek, Lekarz mimo woli (02.08.1913, 2 egz., s. 8) 6. Odpowiedź Julka Kamlera na list Jana Lechonia z 02.08.1913 roku — koleżeńskie rady, idea skautingu, o rozbudzeniu do walki prostego ludu (1 egz., s. 4) 7. List Jana Lechonia do Julka Kamlera o wznieceniu zapału do walki u chłopów (1 egz., s. 4) 8. List Jana Lechonia do Julka Kamlera — kłótnia koleżeńska na tle zarozumiałości (1 egz., s. 4) 9. List Jana Lechonia do Julka Kamlera zatytułowany „Julku Srogi” o ideałach ludzkości (1 egz., s. 1) 10. Krótka wiadomość Jana Lechonia dla Julka Kamlera — na temat próby w szkole i wspólnego spotkania (1 egz., s. 1) 11. List Jana Lechonia do całej rodziny Kamler z posłanym tomikiem wierszy (1 egz., s. 1) 12. Wiersze Jana Lechonia — z cyklu Mój Pogrzeb (1 egz., s. 3) Przekleństwo Pokuta Na cmentarz Mój duch Nieśmiertelność 13. Kopia koperty z napisem „p. Kamler” (1 egz., s. 1) AW III/596.2 Korespondencja Julka Kamlera z rodziną z ostatnich chwil dzieciństwa i czasu wojny (27.06.1913–08.01.1919): 1. List Julka Kamlera do rodziców Leopolda Juliusza i Amelii Kamler z opisem wyczynów podczas jazdy konnej (27.06.1913, 1 egz., s. 2, rkps) 2. List Julka Kamlera do stryja z rozważaniami na temat konieczności obrony ojczyzny (Warszawa, 20.08.1914, 1 egz. — pisany na papierze firmowym Zakładu Stolarskiego Leopolda Kamlera, s. 2, kserokopia) 3. Krótkie pozdrowienia dla rodziców od Julka Kamlera znad Wisły ([1915], 1 egz., s. 1, rkps) 4. Krótka informacja dla rodziny od Julka Kamlera — wojsko znajduje się na 20 wiorście od Warszawy, wszyscy dobrze się czują ([1915], 1 egz., s. 1, rkps) 5. Kartka Julka Kamlera do rodziców z informacją o pierwszych potyczkach oraz ze wspomnieniami domowego jedzenia ([1915], 1 egz., s. 2, rkps) 6. Kartka Julka Kamlera do rodziców z radosną informacją o „byciu nareszcie ułanem” i żalem wyrażonym z powodu braku wieści z domu ([10.1915], 1 egz., s. 2, rkps) 7. Kartka Julka Kamlera do rodziców z informacją o otrzymaniu paczki i o zachwycie p. Skrzyneckiego nad domem rodzinnym Julka ([1915], 1 egz., s. 2, rkps) 8. Podziękowania za „przewyborne kiełbaski” od całego III Szwadronu III Plutonu Ułanów dla państwa Kamlerów ([1915], 1 egz., s. 2, rkps) 9. List Julka Kamlera do rodziców z opisem walk, wyglądu okopów i pola bitwy oraz prośbą o podszycie spodni ([początek zimy 1915], 1 egz., s. 2, rkps) 10. List Julka do rodziców z prośbą o spodnie, wspomnieniem czasów spędzonych w okopach, z wyrażonym żalem po zaginięciu paczki i informacją o własnym zdrowiu ([1915], 1 egz., s. 2, rkps) 11. List Julka do rodziców z informacją o otrzymaniu kartek od mamy i Janka, prośbą o ciepłe rękawiczki i wełniane pantofelki oraz uwagami o urlopie ([1915], 1 egz., s. 2, rkps) 12. List Julka do rodziców z informacją o nowych zadaniach na froncie (wywiadach), uwagami o J. Piłsudskim i misji Legionów oraz pomysłem prywatnej nauki po wojnie ([1915], 1 egz., s. 2, rkps) 13. List Julka Kamlera do rodziców z podziękowaniami za listy, informacją o wycofaniu się wojsk w walce z Rosjanami i zdaniem na temat zdolności bojowej Austriaków, także opis Świąt Bożego Narodzenia i chrztu ułańskiego ([1915/16], 1 egz. — z rysunkiem orzełka, s. 2, rkps) 14. List Julka Kamlera do rodziców — dotyczący choroby matki, wyrażający żal z powodu postoju w III rezerwie i zniechęcenie obojętnością Warszawy na wydarzenia na froncie (Warchy, 16.01.1916, 1 egz., s. 4, rkps) 15. List Julka Kamlera do rodziców z prośbą o nieprzysyłanie żadnych niepotrzebnych paczek z powodu drożyzny w Warszawie i informacją o planowanym wszczęciu walk na wiosnę (Warchy, 09.02.1916, 1 egz., s. 2, rkps) 16. Kartka Julka Kamlera do rodziców z informacją o przydzieleniu plutonu Julka do Prusaków, patrolowaniu okolicznych lasów i organizowanych polowaniach na dziki (28.02.1916, 1 egz., s. 2, rkps) 17. Kartka Julka Kamlera do rodziców dotycząca nieudanego polowania z powodu braku zwierzyny (29.02.1916, 1 egz., s. 2, rkps) 18. Kartka Julka Kamlera do rodziców dotycząca udanego polowania na głuszca, jarząbka i puchacza (03.03.1916, 1 egz., s. 2, rkps) 19. Kartka Julka Kamlera do rodziców dotycząca budowy brzozowej stajni na miejscu postoju i ograniczenia długości wysyłanych pocztą listów (22.03.1916, 1 egz., s. 2, rkps) 20. Kartka Julka Kamlera do rodziców z informacją o szczepieniach na cholerę, ospę i tyfus ([31.03.1916 — data ze stempla], 1 egz., s. 2, rkps) 21. List Julka Kamlera do rodziców z opisem pogody i wiosny, która nadeszła, informacją o comiesięcznych patrolach i życzeniami imieninowymi dla ojca ([03/04.1916], 1 egz., s. 4, rkps) 44 Kolekcje osobiste 22. List Julka Kamlera do rodziców z opisem przygotowań do Świąt Wielkanocnych i informacją o planowanym rozpoczęciu walk w maju (16.04.1916, 1 egz., s. 2, rkps) 23. List Julka Kamlera do rodziców z opisem ostatnich przygotowań do Świąt Wielkanocnych i robionych fotografiach z kolegami ([20.04.1916], 1 egz., s. 2, rkps) 24. Kartka Julka Kamlera do rodziców o wieściach dotyczących manifestacji 3 maja, marzeniach o wejściu Legionów do Warszawy i nudzie z powodu braku walk (22.05.1916, 1 egz., s. 2, rkps) 25. List Julka Kamlera do rodziców — pozostają na linii frontu, niebawem rozpoczną walkę z Moskalami, na razie względny spokój (22.06.[1916], 1 egz., s. 2, rkps) 26. Kartka Julka Kamlera do rodziców — na linii frontu nic się nie dzieje (01.07.[1916], 1 egz., s. 2, rkps) 27. Kartka Julka Kamlera do rodziców dotycząca chęci przyjazdu do Warszawy na urlop, przewidywań długich walk z Moskalami dementująca negatywne plotki o Legionach (20.07.1916, 1 egz., s. 2, rkps) 28. List Julka Kamlera do rodziców z informacjami o pięciodniowych walkach, spodziewanych okropnych wieściach w prasie o sytuacji na froncie oraz narzekaniami na Austriaków (Łomaczanka, 23.07.[1916], 1 egz., s. 2, rkps) 29. Fragmenty listu Julka Kamlera do rodziców dotyczące bitwy pod Optową [walki trwały w okresie: 30.04– 07.07.1916] ([07.1916], 1 egz., s. 4, rkps) 30. List Julka Kamlera do rodziców z informacją o uspokojeniu się wydarzeń na linii frontu, tęsknocie za domem i pierścionku dla Lusi (10.08.1916, 1 egz., s. 4, rkps) 31. Kartka Julka Kamlera do rodziców — pozostają na placówce, wokół spalone wsie, zimno, za chwilę Julek ma pełnić patrol (13.09.[1916], 1 egz., s. 2, rkps) 32. List Julka Kamlera do rodziców z wrażeniami po powrocie z urlopu, opisem warunków w których obecnie przebywa Julek, informacją o otrzymaniu paczek (Ostrołęka, 03.01.1917, 1 egz., s. 2, rkps) 33. Pocztówka od Julka Kamlera do rodziców ze zdjęciem spalonej Ostrołęki (Ostrołęka, [08.01.1917], 1 egz., s. 2, rkps) 34. Pocztówka od Julka Kamlera do rodziców ze zdjęciem spalonej Ostrołęki z wyrażonym żalem z powodu braku listów z domu (Ostrołęka, [11.01.1917], 1 egz., s. 2, rkps) 35. List Julka Kamlera do rodziców z opisem powszedniego dnia żołnierza i radą dla Janka, by porzucił myśl o zostaniu kawalerzystą (Ostrołęka, 17.01.1917, 1 egz., s. 2, rkps) 36. Kartka Julka Kamlera do rodziców z informacją na temat szczęśliwej podróży, pogody i mającej rozpocząć się niedługo szkole oficerskiej ([Ostrołęka], 25.01.[1917], 1 egz., s. 1, rkps) 37. Kopia kartki Julka Kamlera do rodziców na temat ćwiczeń z lancami i ich konsekwencjach dla zdrowia oraz z informacją o braku wieści na temat szkoły oficerskiej (Ostrołęka, 28.01.[1917], 2 egz., s. 4, rkps) 38. List Julka Kamlera do rodziców z dalszymi wrażeniami z ćwiczeń z lancami oraz informacją o wydzieleniu ze szwadronu czterdziestoosobowej szkoły podoficerskiej (Ostrołęka, 05.02.1917, 1 egz., s. 2, rkps) 39. Kartka Julka Kamlera do rodziców z wiadomościami na temat rozpoczętej szkoły oficerskiej, prośba o książkę i kilka kajetów (Ostrołęka, 08.01.1917, 1 egz., s. 2, rkps) 40. Kartka Julka Kamlera do rodziców dotycząca manewrów pod Ostrołęką (potyczek szkoły oficerskiej z podoficerską) i egzaminu próbnego, prośba o przysłanie marek (Ostrołęka, 19.02.[1917], 1 egz., s. 2, rkps) 41. Fragment listu [Julka Kamlera do rodziców] dotycząca egzaminów oficerskich, wykładów i ćwiczeń w szkole oraz marzeń o urlopie, wzmianka o wojnie polsko-rosyjskiej z 1831 roku ([Ostrołęka], [03.1917], 1 egz., s. 2, rkps) 42. List Julka Kamlera do matki Amelii Kamler z życzeniami imieninowymi i wytłumaczeniem niemożności przyjazdu na przyjęcie (Ostrołęka, 02.03.[1917], 1 egz., s. 2, rkps) 43. Kartka Julka Kamlera do rodziców z informacją o przerwie w nauce i egzaminach, podziękowaniami za marki w gazecie, fragment o gościnności chłopów (Ostrołęka, 16.03.[1917], 1 egz., s. 2, rkps) 44. Kartka Julka Kamlera do rodziców z wiadomością o zdanych egzaminach i oczekiwaniu dyplomu oraz o komplikacjach z wyjazdem na Święta Wielkanocne (Ostrołęka, 31.03.1917, 1 egz., s. 2, rkps) 45. Kartka Julka Kamlera do rodziców z informacją o raporcie w sprawie matury i życzeniami imieninowymi dla ojca (10.04.1917, 1 egz., s. 2, rkps) 46. Kartka Julka Kamlera do rodziców z informacją o wynikach raportu w sprawie matury, obawa Julka czy uda mu się przygotować i zdać egzaminy ([Ostrołęka], 20.04.1917, 1 egz., s. 2, rkps) 47. Kartka Julka Kamlera do Heli [Kamewskiej] (Ostrołęka, 21.04.1917, 1 egz., s. 2, rkps) 48. Kartka Julka Kamlera do rodziców o oddaniu się rybołówstwu nad Narwią oraz pozdrowienia imieninowe dla Zosi (Ostrołęka, 13.05.[1917], 1 egz., s. 2, rkps) 49. Kartka Julka Kamlera do rodziców z opisem wiosny oraz prośbą o żyłki i haczyki (Ostrołęka, 16.05.[1917], 1 egz., s. 2, rkps) 50. Kartka Julka Kamlera do rodziców zawierająca narzekania na brak listów z domu, podziękowania za przesłane paczki i zapowiedź urlopu na czerwiec ([Ostrołęka], 20.05.[1917], 1 egz., s. 2, rkps) 51. Pocztówka Julka Kamlera do rodziców ze zdjęciem mostu na Narwi z informacjami o zawodach legionowych na Agrykoli (Ostrołęka, 03.06.1917, 1 egz., s. 2, rkps) 52. Kartka Julka Kamlera do rodziców o wyjeździe w kaliskie i z prośbą o zaopiekowanie się ubraniem (Ostrołęka, 17.07.1917, 1 egz., s. 2, rkps) 53. List Julka Kamlera do ojca z prośbą o udanie się do Komitetu Opieki nad Jeńcami i przesłanie paczki z jedzeniem (Szczypiorno, 04.08.[1917], 1 egz., s. 2, rkps) 54. Kartka Julka Kamlera do rodziców z podziękowaniem za list i paczkę oraz z prośbą o przesłanie kolejnej partii jedzenia ([Szczypiorno], 08.08.[1917], 1 egz., s. 2, rkps) 55. Kartka Julka Kamlera do rodziców o problemach z cenzurą i o podziwie dla Ligi Kobiet Polskich (Szczypiorno, 12.08.[1917], 1 egz., s. 2, rkps) 45 56. Kartka Julka Kamlera do rodziców — informacja o wyjściu niektórych jeńców z obozu po staraniach ich rodzin w Warszawie, prośba o cywilne ubranie i suchary (Szczypiorno, 19.08.1917, 1 egz., s. 2, rkps) 57. List Julka Kamlera do rodziców z prośbą o starania w sprawie uwolnienia (Szczypiorno, 09.09.1917, 1 egz., s. 2, rkps) 58. List Julka Kamlera do rodziców z pomysłem ucieczki z obozu, prośbą o załatwienie paszportu i kryjówki oraz o staraniach o urlop ([Szczypiorno], 10.03.1917, 1 egz., s. 2, rkps) 59. List Julka Kamlera do rodziców — informacja o otrzymaniu pierwszego listu z domu, nadzieje na uwolnienie ([Szczypiorno], 16.09.1917, 1 egz., s. 2, rkps) 60. List Julka Kamlera do rodziców o paczce i oczekiwaniu na uwolnienie ([Szczypiorno], 26.09.1917, 1 egz., s. 2, rkps) 61. List Julka Kamlera do rodziców w sprawie starań o uwolnienie ([Szczypiorno], 30.09.1917, 1 egz., s. 2, rkps) 62. List Julka Kamlera do rodziców z informacją o otrzymaniu dwóch listów z 10 zł oraz prośbą o załatwienie zdjęcia i paszportu ([Szczypiorno], [09.1917], 1 egz., s. 2, rkps) 63. List Julka Kamlera do rodziców o braku pożywienia w obozie i postanowieniu „czekania uwolnienia” ([Szczypiorno], 06.10.1917, 1 egz., s. 2, rkps) 64. List Julka Kamlera do rodziców o wyjeździe wielu jeńców do domów i żalu straconego czasu ([Szczypiorno], 09.10.1917, 1 egz., s. 2, rkps) 65. List Julka Kamlera do rodziców o braku wiadomości z domu, konieczności sprzedawania mienia, by zdobyć kawałek chleba, zmniejszeniu pomocy ze strony Komitetu (Szczypiorno, 18.10.1917, 1 egz., s. 2, rkps) 66. Kartka Julka Kamlera do matki z pytaniami o przebieg choroby i zdrowie (Szczypiorno, 27.10.1917, 1 egz., s. 2, rkps) 67. Kartka Julka Kamlera do ojca dotycząca choroby matki, pracy Janka w owocarni ([Szczypiorno], 27.10.1917, 1 egz., s. 2, rkps) 68. Kartka Julka Kamlera do rodziców z informacją o otrzymaniu paczki z mydłem i tytoniem ([Szczypiorno], 04.11.1917, 1 egz., s. 2, rkps) 69. Kartka Julka Kamlera do rodziców wyrażająca żal do Janka za niepotrzebnie zrobione nadzieje oraz prośba o tytoń (Szczypiorno, 07.11.1917, 1 egz., s. 2, rkps) 70. Kartka Julka Kamlera do rodziców — wzmianka o ciężkich chwilach przeżytych ostatnio w obozie, brak nadziei na uwolnienie, informacja o plotkach w sprawie przeniesienia i podziękowania za paczki z jedzeniem ([Szczypiorno], 21.11.1917, 1 egz., s. 2, rkps) 71. Koperta zaadresowana przez Julka Kamlera (Szczypiorno, [1917], 1 egz., s. 2, rkps) 72. Kartka Julka Kamlera do rodziców o znośnych warunkach w nowym obozie jenieckim, poprawie pogody i dobrym zaopatrzeniu (Łomża, 19.12.1917, 1 egz., s. 2, rkps) 73. Kartka Julka Kamlera do rodziców — opis warunków w obozie, prośba o orzechy (Łomża, 20.12.1917, 1 egz., s. 2, rkps) 74. Kartka Juliusza Kamlera do rodziców z życzeniami świątecznymi (Łomża, 24.12.1917, 1 egz., s. 2, rkps) 75. List Julka Kamlera do rodziców — opis najsmutniejszych Świąt Bożego Narodzenia, wieczerzy i pasterki oraz warunków obozowych, żal z powodu niemożności podjęcia nauki na Politechnice (Łomża, 26.12.1917, 1 egz., s. 2, rkps) 76. List Julka Kamlera do matki z opisem warunków w jakich przebywa, prośbą o przesłanie kilku potrzebnych rzeczy, żal z powodu braku wieści od rodzeństwa, fragment o zawarciu pokoju ([Łomża], 08.01.1918, 1 egz., s. 2, rkps) 77. List Julka Kamlera do rodziców — ponowna prośba o mydło, o zaprzestanie starań o uwolnienie, zniechęcenie monotonnością życia obozowego, żal po zaginionym podaniu, pytanie o zdrowie dziadka ([09–16.01.1918], 1 egz., s. 2, rkps) 78. List Julka Kamlera do rodziców — prośba o zaprzestanie osobistych starań o uwolnienie, nadzieja w Radzie Regencyjnej ([Łomża], 17.01.1918, 1 egz., s. 2, rkps) 79. List Julka Kamlera do rodziców w sprawie śmierci dziadka na tyfus, kolejna prośba o zaprzestanie starań o uwolnienie (Łomża, 28.01.1918, 1 egz., s. 2, rkps) 80. Kartka Mariana Skarżyńskiego do Julka Kamlera dotycząca badań lekarskich i prośby o zdobycie informacji w ważnej sprawie (Łomża, 28.02.1918, 1 egz., s. 2, rkps) 81. List Julka Kamlera do rodziców zawierający informacje o nominacji na podporucznika 1 Pułku Ułanów, znośnych warunkach życia, wspaniałych koniach i urlopie (Chełm, 16.07.1918, 1 egz., s. 2, rkps) 82. List Julka Kamlera do rodziców wyrażający żal z powodu braku odpowiedzi na listy, wiadomości z frontu, wspomnienia Warszawy, domysły na temat przyszłości legionów i Polski (10.11.1918, 1 egz., s. 2, rkps) 83. List Julka Kamlera do rodziców zawierający słowa uznania dla plutonu i pytania dotyczące Janka i Jurka (21.12.1918, 1 egz., s. 2, rkps) 84. Korespondencja z frontu ukraińskiego — fragment bitwy pod D. (1 egz., s. 4, rkps) 85. Telegram Julka Kamlera do rodziców — „jestem zdrów i całuję was = julek” (Lublin, 08.01.1919, 1 egz., s. 1, druk) AW III/596.3 Korespondencja braci Julka Kamlera (Jerzego i Jana), siostry (Zofii) oraz reszty rodziny: 1. Kartka Jurka Kamlera do rodziców o szczęśliwej podróży do Krakowa, uprzejmości państwa Kołodziejskich i planowanym objeździe majątku ([07.1917],1 egz., s. 2, rkps) 2. Kartka Jurka Kamlera do rodziców z zapytaniem o losy Julka, opisem polowania na lisy i wspomnieniem o chłopskim weselu ([14.08.1917], 1 egz., s. 2, rkps) 3. Kartka Janka Kamlera do ojca z opisem życia w Łomży ([Łomża], [04.11.1917], 1 egz., s. 2, rkps) 4. Kartka Janka Kamlera do matki z opisem życia w Łomży ([Łomża], [05.11.1917], 1 egz., s. 2, rkps) 5. List Janka Kamlera do rodziców oraz dziadka o przyjeździe do Sewastopola i zwiedzaniu Kijowa ([przed 01.1918], 1 egz., s. 2, rkps) 46 Kolekcje osobiste 6. Kartka Janka Kamlera do rodziców o spotkaniu z Mundkiem i stratach szwadronu w czasie walk ([1918], 1 egz., s. 2, rkps) 7. List Janka Kamlera do rodziców o spotkaniu Julka na froncie, opis żołnierskiego życia (06.01.[1919], 1 egz., s. 2, rkps) 8. List Stanisława [...] do Zofii Kamler — życzenia imieninowe, pozdrowienia dla rodziców i prośba o zajście na grób Janka (Grodno, 14.05.1920, 1 egz., s. 2, rkps) 9. Telegram — „zostaję w Kielcach nie ma pociągu są zdrowi” (11.05.1930, 1 egz., s. 1, rkps) AW III/596.4 Korespondencja po śmierci Julka Kamlera: 1. Telegram: „julek nie żyje. wiozę go do warszawy jutro rano” (10.01.1919, 2 egz., s. 2, druk) 2. Telegram Janka Kamlera do ojca Leopolda Kamlera: „Pierwszym pociągiem wyjeżdżam z ciałem Julka do Warszawy [...]” ([10–11.01.1919], 2 egz., s. 2, rkps) 3. Kondolencje dla państwa Kamler (11.01.1919, 1 egz., s. 2, rkps) 4. List Stefana [...] do Zosi [...] i Bożeny [...] o rozterkach ducha po śmierci Julka Kamlera (22.01.1919, 1 egz., s. 2, rkps) 5. List do Stefana [...] pisany w związku ze śmiercią Julka Kamlera (1 egz., s. 2, rkps) 6. List M. Z. Piotrkowskiego do państwa Kamler z kondolencjami po śmierci Julka (Warszawa, 1 egz. — stempel M. Z. Piotrkowski Fabryka Bilardów, s. 2, rkps) 7. Informacja o nabożeństwie w drugą rocznicę śmierci Julka i Janka Kamlerów ([01.1921], 1 egz., s. 1, rkps) AW III/596.5 Dokumenty Julka Kamlera: 1. Karta Wojskowa Legionów Polskich nr 54988 należąca do Julka Kamlera (08.1915, 1 egz., s. 20, druk) 2. Książka żołdu Julka Kamlera (Wajczechowice, 01.05.1917, 1 egz. — wraz z kuponami książeczki żołdu, s. 20, druk) 3. Komunikat o Szczypiornie (Warszawa, 27.11.1917, 1 egz., s. 1, druk) 4. Zaświadczenie Komisji Wojskowej dotyczące służby Julka Kamlera w Legionach Polskich w szarży kaprala (Warszawa, 23.08.1918, 1 egz., s. 1, druk) 5. Zaświadczenie Dowództwa Pułku dotyczące służby ppor. Julka Kamlera w 1 Pułku Ułanów (23.12.1918, 2 egz., s. 2, mps) 6. Mowa o Julku Kamlerze (1 egz., s. 1, rkps) 7. Życiorys Julka Kamlera (1 egz., s. 1, rkps) 8. Życiorys Julka Kamlera (1 egz., s. 1, rkps) 9. Feliksa Lichodziejewska, „Pamiętnik” Władysława Broniewskiego — o napisanym przez niego cyklu poświęconym Juliuszowi Kamlerowi (17.02.1980, 1 egz., s. 1, druk) AW III/596.6 Dokumenty Janka Kamlera: 1. Janek Kamler, Wycieczka do Gurzufu (Sewastopol, 11.07.1913, 1 egz., s. 7, rkps) 2. Świadectwo szkolne Jana Kamlera ze Szkoły Przemysłowo-Technicznej J. Dal-Trozzo (Warszawa, 22.06.1917, 1 egz., s. 1, druk) 3. Zaświadczenie o odbyciu praktyk w Przedsiębiorstwie Budowlanym W. Malinowski wystawione na nazwisko Jana Kamlera (Warszawa, 02.10.1917, 1 egz., s. 1, rkps) 4. Świadectwo Rady Głównej Opiekuńczej Wydziału Budowlanego z odbycia przez Jana Kamlera Kursu Jednorocznego Odbudowy Wsi i Miasteczek Polskich (Warszawa, 28.06.1918, 1 egz., s. 4, druk) 5. Wizytówka „Jan Kamler — budowniczy” (1 egz.) 6. Telegram do państwa Kamlerów: „dnia 18.02.1919 został zabity ułan kamler z 3go szwadronu = falewicz rotmistrz” (28.02.1919, 2 egz., s. 2, druk) 7. Rozkaz dzienny N 59 (Warszawa (28.02.1919, 1 egz., s. 1, rkps) 8. Zawiadomienie o rozkazie dowódcy pułku, w którym służył Jan Kamler (Warszawa, 17.03.1919, 2 egz., s. 2, rkps) 9. Pismo z Dowództwa 3 Dywizji Legionów Kwatery Głównej do państwa Kamlerów zawiadamiające o odznaczeniu pośmiertnym Jana Kamlera krzyżem Virtuti Militari za bohaterską obronę Bełza, Poczta polowa nr 20 (31.03.1921, 2 egz., mps) 10. Legitymacja nr 2067 potwierdzająca nadanie śp. Janowi Kamlerowi odznaki orderu Virtuti Militari klasy V ([03.1921], 2 egz., s. 1, druk) 11. Życiorys Jana Kamlera (1 egz., s. 2, rkps) AW III/596.7 Nekrologi i wspomnienia: 1. Nekrolog Julka Kamlera — oficerowie i żołnierze I pułku szwoleżerów („Kurier Warszawski”, 14.01.1919, 1 egz., s. 1, druk) 2. Nekrolog Julka Kamlera i Zygmunta Korwin-Sokołowskiego — koledzy dawnego 3-go plutonu 3 szwadronu 1 pułku ułanów Legionów Polskich („Kurier Warszawski”, 15.01.1919, 1 egz., s. 1, druk) 3. Pamięci Juljana Kamlera („Kurier Polski”, 19.01.1919, 1 egz., s. 1) 4. Nekrolog Julka Kamlera (2 egz., s. 2, druk) 47 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. Nekrolog Julka Kamlera („Gazeta Warszawska”, 1 egz., s. 1, druk) Nekrolog Julka Kamlera — rodzice (1 egz., s. 1, druk) Nekrolog Julka Kamlera — matka, ojciec, siostry, bracia i rodzina („Gazeta Poranna”, 2 egz., s. 2, druk) Nekrolog Julka Kamlera — matka, ojciec, siostry, bracia i rodzina (1 egz., s. 1, druk) Nekrolog Jana Kamlera („Kurier Polski”, 1 egz., s. 1, druk) Nekrolog Jana Kamlera (1 egz., s. 1, druk) Ogłoszenie kina Polonia o programie: Pogrzeb bohaterów, poległych w walkach z rusinami: rotmistrza Kobylańskiego i podporucznika Kamlera (1 egz., s. 1, druk) 12. Nekrolog Jana Kamlera (1 egz., s. 1, druk) 13. Ogłoszenie o planowanym nabożeństwie ku czci poległych na froncie galicyjskim, poleskim, litewsko-białoruskim i w I korpusie gen. Dowbor-Muśnickiego („Kurier Warszawski”, 03.11.1919, 1 egz., s. 1, druk) AW III/596.8 Wiersze i wypracowania: 1. Zeszycik z wierszami Ireny [...] dla Julka Kamlera (Warszawa, 14.01.1915, 1 egz., s. 7, rkps) 2. Zeszyt z wierszami (1 egz., s. 24, rkps): Nie zapomnę Kolebka a grób Przypomnienie Do Ułana Z cyklu „Mój pogrzeb” Do śmierci Na głowę moją spadł [I poszli w bój...] Białe róże Wróć Jasieńku wróć... Powiedz żołnierzu [Matko najdroższa zostaw zgasłe pociechy Twoje...] 3. [Historia z frontu] (1 egz., s. 3, rkps) 4. Przypomnienie (1 egz., s. 2, rkps) 5. Nocny podjazd — pamięci Janka Kamlera (1 egz., s. 2, rkps) 6. Kolebka a grób (1 egz., s. 1, rkps) 7. [...] — wiersz (1 egz., s. 1, rkps) 8. Rok 1830 Noc 29 listopada (1 egz., s. 2, rkps) 9. Julek Kamler, Reforma szkolnictwa w Polsce (1 egz., s. 4, rkps) 10. Zapatrywania 3 [...] na upadek Polski (1 egz., s. 4, rkps) AW III/596.9 Obrazki, szkice i modlitwy: 1. Obrazek Matki Boskiej (1 egz., s. 1, druk) 2. Obrazek Matki Boskiej górującej nad Częstochową (1 egz., s. 1, druk) 3. Obrazek Matki Boskiej z gorejącym sercem pod krzyżem (1 egz., s. 1, druk) 4. Obrazek Matki Boskiej Częstochowskiej w zielonej sukience (1 egz., s. 1, druk) 5. Obrazek Matki Boskiej Częstochowskiej — na odwrocie modlitwa (1 egz., s. 2, druk) 6. Obrazek Matki Boskiej Częstochowskiej w zielonej sukience na jednolitym brązowym tle (1 egz., s. 1, druk) 7. Obrazek Matki Boskiej Świętej Dziewicy — na odwrocie modlitwa w języku włoskim (1 egz., s. 2, druk) 8. Obrazek z papieżem Piusem IX (1 egz., s. 1, druk) 9. Obrazek Jezusa Chrystusa w czasie wieczerzy — napis w języku francuskim „Ceci est mon Sang. Esta es mi Sangre” (1 egz., s. 1, druk) 10. Obrazek Jezusa Chrystusa — napis w języku francuskim „Sacre Ceaur de Jesus” (1 egz., s. 1, druk) 11. Obrazek Jezusa Chrystusa z krzyżem (1 egz., s. 1, druk) 12. Obrazek św. Tekli (1 egz., s. 1, druk) 13. Obrazek św. Andrzeja Boboli — na odwrocie życiorys świętego i modlitwa (1 egz., s. 2, druk) 14. Obrazek św. Honoraty (1 egz., s. 1, druk) 15. Nowa Pieśń do Matki Boskiej Częstochowskiej (16.05.1929, 1 egz., s. 8, druk) 16. Krótka Nowenna do Najsłodszego Serca Pana Jezusa (26.06.1928, 1 egz., s. 8, druk) 17. Hymn św. Tomasza z Akwinu (30.01.1887, 1 egz., s. 2, druk) 18. Litania do św. Józefa (04.05.1909, 1 egz., s. 4, druk) 19. Błogosławiony Andrzej Bobola (1 egz., s. 1, rkps) 20. Kto o nas będzie pamiętał po śmierci — druk Solidacji Klaweriańskiej (16.09.1933, 1 egz., s. 2, druk) 21. Pamiątka ofiary złożonej na Wigilię dla żołnierza polskiego 24.12.1918 roku (1 egz., s. 1, druk) 22. Rysunek pruskiego żołnierza (1 egz.) 23. Rysunek żołnierza na koniu — od Antka dla Julka (06.03.1915, 1 egz.) 24. Portret mężczyzny z profilu, wykonany tuszem (1 egz.) 48 Kolekcje osobiste AW III/596.10 Pamiątki i dyplomy Julka Kamlera: 1. Dyplom nadania Julkowi Kamlerowi prawa do noszenia odznaki Brygady Za wierną Służbę, Kwatera Sztabu (06.08.1916, 1 egz., s. 1, druk) 2. Dyplom nadania Julkowi Kamlerowi Odznaki Polowej 1 Pułku Ułanów na pamiątkę wspólnej pracy w polu od 01.10.1915 do 05.11.1917 roku ([11.1917], 1 egz., s. 1, druk) 3. Potwierdzenie prawa noszenia przez Julka Kamlera pamiątkowej odznaki internowania w Szczypiornie — Łomży od 21.07.1917 do 04.02.1918 roku (15.07.1918, 1 egz., s. 1, druk) AW III/596.11 Varia dotyczące rodziny Kamlerów: 1. Lista osób należących do 3 patrolu I Plutonu (12.07.1918, 1 egz., s. 1, rkps) 2. Zaproszenie dla Leopolda Kamlera i Amelii Kamler od Stefana Starzyńskiego prezydenta m.st. Warszawy na wieczór wydany na cześć Korpusu Oficerskiego Pułków Garnizonu Warszawskiego ([Warszawa], [01.1938], 1 egz., s. 1, druk) 3. Zakładka materiałowa do książki z wyhaftowanym napisem „Dla Mamusi” (1 egz.) 4. Skrawek kartki z odręcznym zapiskiem adresu: ul. Chłodna 53 (1 egz., s. 1, rkps) AW III/596.12 Pogrzeb Julka Kamlera: 1. Bordowa wstęga pogrzebowa bez napisu (14.01.1919, 1 egz.) 2. Czerwona wstęga z napisem „Pułk Szwoleżerów” (14.01.1919, 1 egz.) 3. Biała wstęga z napisem „Od Leszka” (14.01.1919, 1 egz.) 4. Biało-amarantowa wstęga z napisem „Oficerowie Naczelnego Dowództwa” (14.01.1919, 1 egz.) 5. Biało-amarantowa wstęga z napisem „Dzielnemu Koledze” (14.01.1919, 1 egz.) 6. Biała wstęga z napisem „Oficerowie i koledzy” (14.01.1919, 1 egz.) 7. Biała wstęga z napisem „Kochanemu Koledze” (14.01.1919, 1 egz.) 8. Biało-amarantowa wstęga „Dzielnemu Oficerowi Wódz Naczelny”(14.01.1919, 1 egz.) AW III/596.13 Pogrzeb Janka Kamlera: 1. Biała wstęga z napisem „Jankowi Koledzy” (1 egz.) 2. Biało-złota wstęga z napisem „Przyjacielowi Stach, Jankowi 3 Pułk Ułanów” (1 egz.) AW III/597 Józef Ekkert AW III/597.1 Służba państwowa: 1. Upoważnienie do zastępowania Starosty Powiatowego (Poznań, 25.07.1928, 1 egz., s. 1, mps) 2. Dokument mianujący Józefa Ekkerta radcą wojewódzkim (Poznań, 07.09.1928, 1 egz., s. 1, mps) 3. Pismo wojewody do starosty Józefa Ekkerta w sprawie organizacji ziemian, która ma za zadanie zwalczanie wpływów „Piasta” (Poznań, 06.03.1929, 1 egz., s. 2, mps) 4. Informacja o przyznaniu Medalu Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości (Poznań, 06.09.1929, 1 egz., s. 1, druk) 5. Podziękowania z Sekretariatu Osobistego Marszałka Józefa Piłsudskiego (Warszawa, 03.12.1930, 1 egz., s. 1, druk, koperta) 6. Informacja o przyznaniu Złotego Krzyża Zasługi (Warszawa, 10.11.1932, 1 egz., s. 1, druk) 7. Dyplom nadający prawo noszenia odznaki pamiątkowej Straży Granicznej (Warszawa, 11.11.1932, 1 egz., s. 1, druk) 8. Informacja o kwocie z tytułu zwrotu kosztów w związku z przyznaniem Złotego Krzyża Zasługi (Warszawa, 12.11.1932, 1 egz., s. 1, druk) 9. Życzenia od Wojewody Poznańskiego z okazji przyznania wysokiego odznaczenia (Poznań, 15.11.1932, 1 egz., s. 1, druk) 10. Dokument mianujący Józefa Ekkerta na stanowisko Starosty Powiatowego Ostrowskiego (Warszawa, 30.12.1932, 1 egz., s. 1, mps) 11. Pismo Wojewody Poznańskiego w sprawie objęcia przez Józefa Ekkerta starostwa ostrowskiego (Poznań, 26.01.1933, 1 egz., s. 1, mps) 12. Przeprosiny Seweryna Ceglarka w związku z niesłusznym powiązaniem nazwiska Józefa Ekkerta z aferą przemytniczą na terenie Leszna i Rawicza (Kępno, 18.03.1933, 1 egz., s. 1, rkps) 13. Odpis przeprosin Seweryna Ceglarka (Ostrów, 11.04.1933, 1 egz., s. 1, mps) 14. Decyzja o zaszeregowaniu Józefa Ekkerta do szóstej grupy uposażenia (Warszawa, 20.01.1934, 1 egz., s. 1, mps) 15. Dyplom w uznaniu bezinteresownej pracy organizacyjnej poświęconej realizacji Pożyczki Narodowej (Warszawa, 27.02.1934, 1 egz., s. 1, druk) 16. Pismo w sprawie spotkania Związku Rezerwistów (Skalmierzyce Nowe, 11.04.1934, 1 egz., s. 1, rkps) 17. Notatnik (01.07–26.08.1934, 1 egz., s. 60, rkps) 18. Podziękowania Ogólnopolskiego Komitetu Pomocy Ofiarom Powodzi (Warszawa, 15.11.1935, 1 egz., s. 1, druk) 49 19. Podziękowania Wojewody Poznańskiego za udział w akcji pomocy na rzecz ofiar powodzi (Poznań, 31.12.1935, 1 egz., s. 1, mps) 20. Dyplom nadający Józefowi Ekkertowi Brązowy Medal za długoletnią służbę (Poznań, 14.05.1938, 1 egz., s. 1, druk) 21. Dyplom nadający Józefowi Ekkertowi Srebrny Medal za długoletnią służbę (Poznań, 11.11.1938, 1 egz., s. 1, druk) 22. Informacja o ponownym przyznaniu Złotego Krzyża Zasługi (23.11.1938, 1 egz., s. 1, druk, mps) 23. Pokwitowanie odbioru 5 złotych wpłaconych przez Józefa Ekkerta na kartę uczestnictwa w Zjeździe Legionów w Krakowie (1 egz., s. 1, rkps) 24. Informacja o komplecie odznaczeniowym Złotego Krzyża Zasługi (1 egz., s. 1, mps) AW III/597.2 Służba wojskowa: 1. Paszport wojskowy (30.01.1909, 1 egz., s. 38, druk, rkps, jęz. polski i niemiecki) 2. Dyplom strzelca (Lwów, 14.08.1909, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 3. Dedykacja za zasługi dla ludności w czasie działań wojennych (Lemberg, 16.01.1912, 1 egz., s. 4, druk, jęz. niemiecki) 4. Formularz kwalifikacyjny za okres 1914–17 (1 egz., s. 6, druk, rkps) 5. Dyplom przyznania Brązowego Medalu (Wiedeń, 20.07.1916, 1 egz., s. 1, druk, jęz. niemiecki) 6. Dyplom przyznania Józefowi Ekkertowi Wojskowego Krzyża Zasługi III klasy (Wiedeń, 12.06.1917, 1 egz., s. 1, druk, jęz. niemiecki) 7. Regulamin Krn-gruppenkommando (1917, 1 egz., s. 4, mps, rkps, jęz. niemiecki) 8. Odpis formularza kwalifikacyjnego za okres 28.07.1914–31.05.1916 (1 egz., s. 1, mps, jęz. niemiecki) 9. Formularz danych do listy kwalifikacyjnej (1915–16, 1 egz., s. 3, druk, rkps, jęz. niemiecki) 10. Odpis formularza kwalifikacyjnego za okres 01.01–30.07.1917 (1 egz., s. 1, mps, jęz. niemiecki) 11. Odpis formularza kwalifikacyjnego za okres 01.07.1917–09.02.1918 (1 egz., s. 1, mps, jęz. niemiecki) 12. Dyplom przyznania Srebrnego Medalu (Wiedeń, 11.01.1918, 1 egz., s. 1, druk, jęz. niemiecki) 13. Karta identyfikacyjna (02.1918, 1 egz., s. 4, druk, rkps, jęz. niemiecki) 14. Książka poborów (Zamość, 31.12.1918, 1 egz., s. 20, druk, rkps) 15. Rozkaz Generalnego Dowództwa Lubelskiego w sprawie likwidacji dowództw powiatowych (Lublin, 07.05.1919, 1 egz., s. 2, mps) 16. Pismo Dowództwa 1. baonu 35 pp w sprawie likwidacji pow. Zamojskiego (Chełm, 19.05.1919, 1 egz., s. 1, mps) 17. Zaświadczenie o okresie służby wojskowej Józefa Ekkerta, Poczta polowa 35 pp (21.06.1919, 1 egz., s. 1, rkps) 18. Decyzja odkomenderowania Józefa Ekkerta do Lidy w charakterze dowódcy obozu wyszkolenia przy 2 armii (20.10.1920, 1 egz., s. 1, rkps) 19. Przemówienie ku czci pułkownika Ścibor-Rylskiego (16.06.1922, 1 egz., s. 1, mps) 20. Decyzja odkomenderowania Józefa Ekkerta na kurs Dowódców Piechoty w Rembertowie (Warszawa, 20.03.1923, 1 egz., s. 1, mps) 21. Rozkaz dzienny nr 101 (Września, 10.06.1925, 1 egz., s. 1, mps) 22. Prośba Józefa Ekkerta do Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych o oddanie go do dyspozycji Ministerstwa Spraw Wewnętrznych (Gniezno, 09.02.1928, 1 egz., s. 1, mps) 23. Zawiadomienie o przeniesieniu Józefa Ekkerta do Oficerskiej Kadry Okręgowej nr VII w Poznaniu (Gniezno, 14.04.1933, 1 egz., s. 1, mps) 24. Potwierdzenie i odpisy wstąpienia Józefa Ekkerta do „Związku Walki Czynnej” we Lwowie w 1909 roku (Brześć, 05.04.1933, 4 egz., s. 4, mps) 25. Pismo Józefa Ekkerta do starosty powiatowego ostrowskiego (Ostrów, 24.11.1933, 1 egz., s. 1, rkps) 26. Zgłoszenie służby państwowej w byłej monarchii austro-węgierskiej i służby wojskowej do wysługi emerytalnej (1 egz., s. 1, mps) 27. Odpowiedź Urzędu Wojewódzkiego Poznańskiego na prośbę Józefa Ekkerta o zaliczenie służby zaborczej do wysługi emerytalnej (Poznań, 25.05.1934, 1 egz., s. 1, mps) 28. Pismo Józefa Ekkerta do Urzędu Wojewódzkiego w Poznaniu (Ostrów, 19.06.1934, 1 egz., s. 1, mps) 29. Odpis z książeczki stanu służby oficerskiej (Ostrów, 06.1934, 1 egz., s. 1, mps) 30. Pismo Związku Legionistów Polskich w sprawie odznaczenia Józefa Ekkerta Krzyżem Niepodległości (Ostrów, 06.08.1934, 1 egz., s. 1, mps) 31. Odpowiedź Józefa Ekkerta na pismo Związku Legionistów Polskich (Ostrów, 08.08.1934, 1 egz., s. 1, mps) 32. Wzór pisma do Związku Legionistów Polskich (Ostrów, 08.08.1934, 1 egz., s. 1, rkps) 33. Karta członkowska Stowarzyszenia Polskich Kombatantów (01.02.1948, 1 egz., s. 2, druk, rkps) 34. Zaświadczenie uczestnictwa Józefa Ekkerta w „Związku Walki Czynnej” i „Związku Strzeleckim” (1 egz., s. 1, rkps) 35. Wspomnienie Józefa Ekkerta z czasów działalności w „Związku Walki Czynnej” (1 egz., s. 3, rkps) 36. Notatki Józefa Ekkerta (1 egz., s. 3, rkps) AW III/597.3 Praca w szkolnictwie: 1. Decyzja Komisji egzaminacyjnej o dopuszczeniu Józefa Ekkerta do egzaminu nauczycielskiego z geografii i historii (Lwów, 10.12.1907, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 2. Decyzja Komisji egzaminacyjnej o dopuszczeniu Józefa Ekkerta do dalszych stopni egzaminu kandydackiego (Lwów, 24.06.1908, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 50 Kolekcje osobiste 3. Decyzja Rady Szkolnej Krajowej o mianowaniu Józefa Ekkerta zastępcą nauczyciela w gimnazjum w Jarosławiu (Lwów, 31.08.1910, 1 egz., s. 1, mps, rkps) 4. Pismo w sprawie pensji nauczycielskiej (Jarosław, 21.10.1910, 1 egz., s. 1, rkps) 5. Pismo w sprawie pensji nauczycielskiej (Jarosław, 12.02.1911, 1 egz., s. 1, rkps) 6. Pismo w sprawie pensji nauczycielskiej (Jarosław, 30.03.1912, 1 egz., s. 1, rkps) 7. Decyzja w sprawie przeniesienia Józefa Ekkerta do II szkoły realnej we Lwowie (Lwów, 21.07.1912, 1 egz., s. 1, mps, rkps) 8. Świadectwo pracy z gimnazjum w Jarosławiu (Jarosław, 02.09.1912, 1 egz., s. 1, rkps) 9. Pismo w sprawie pensji nauczycielskiej (Jarosław, 07.09.1912, 1 egz., s. 1, rkps) 10. Pismo Rady Szkolnej Krajowej w sprawie zwrotu kosztów podróży w związku z przesiedleniem się Józefa Ekkerta z Jarosławia do Lwowa (Lwów, 12.10.1912, 1 egz., s. 1, mps) 11. Pismo w sprawie pensji nauczycielskiej (Lwów, 15.10.1912, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 12. Szczegółowy wykaz zajęć nauczycielskich egzaminowanego zastępcy nauczyciela Józefa Ekkerta (1912/13, 1 egz., s. 1, rkps) 13. Informacja o dodatkach do pensji za rok budżetowy 1915/16 (Biała, 21.01.1916, 1 egz., s. 1, mps) 14. Odpis pisma Rady Szkolnej Krajowej do Urzędu Podatkowego dla miasta Lwowa w sprawie wypłacenia Józefowi Ekkertowi przyznanej mu kwoty dodatków (Biała, 16.05.1917, 1 egz., s. 2, rkps) 15. Odpis pisma Rady Szkolnej Krajowej do Józefa Ekkerta w sprawie przyznanych mu dodatków do pensji (Biała, 16.05.1917, 1 egz., s. 1, rkps) 16. Pismo przewodnie Dyrekcji Drugiej Szkoły Realnej w sprawie dodatków do pensji (Lwów, 30.06.1917, 1 egz., s. 1, rkps) 17. Decyzja Rady Szkolnej Krajowej o mianowaniu Józefa Ekkerta nauczycielem rzeczywistym (Lwów, 25.06.1919, 1 egz., s. 1, mps) 18. Odpis decyzji z 21.07.1912 roku (Ostrów, 25.11.1933, 1 egz., s. 1, mps) 19. Odpis decyzji Rady Szkolnej Krajowej z 31.08.1910 roku (Ostrów, 25.11.1933, 2 egz., s. 2, mps) AW III/597.4 Nauka: 1. Zawiadomienie szkolne ze szkoły pospolitej z Sanoka z wykazem ocen (Sanok, 1893/94, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 2. Zawiadomienie szkolne ze szkoły ludowej w Sanoku z wykazem ocen (Sanok, 13.07.1895, 1 egz., s. 2, druk, rkps) 3. Świadectwo szkolne Gimanazyum Wyższego (Sanok, 30.01.1896, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 4. Świadectwo szkolne Gimanazyum Wyższego (Sanok, 15.07.1896, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 5. Świadectwo szkolne Gimanazyum Wyższego (Sanok, 30.01.1897, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 6. Świadectwo szkolne Gimanazyum Wyższego (Sanok, 15.07.1897, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 7. Świadectwo szkolne Gimanazyum Wyższego (Sanok, 29.01.1898, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 8. Świadectwo szkolne Gimanazyum Wyższego (Sanok, 15.07.1898, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 9. Świadectwo szkolne Gimanazyum Wyższego (Sanok, 30.01.1899, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 10. Świadectwo szkolne Gimanazyum Wyższego (Sanok, 15.07.1899, 2 egz., s. 2, druk, rkps) 11. Świadectwo szkolne Gimanazyum Wyższego (Sanok, 30.01.1900, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 12. Świadectwo szkolne Gimanazyum Wyższego (Sanok, 14.07.1900, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 13. Świadectwo szkolne Gimanazyum Wyższego (Sanok, 30.01.1901, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 14. Świadectwo szkolne Gimanazyum Wyższego (Sanok, 13.07.1901, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 15. Świadectwo szkolne Gimanazyum Wyższego (Sanok, 30.01.1902, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 16. Świadectwo szkolne Gimanazyum Wyższego (Sanok, 12.07.1902, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 17. Świadectwo szkolne Gimanazyum Wyższego (Sanok, 30.01.1903, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 18. Index Lectionum wydziału filozoficznego (06.10.1903, 1 egz., s. 16, druk, rkps, jęz. łaciński) 19. Zdjęcie Józefa Ekkerta z czasów szkolnych (1 egz.) 20. Dokument stwierdzający wpisanie w poczet studentów Wydziału Filozofii Józefa Ekkerta (Lwów, 17.12.1903, 1 egz., s. 1, druk) 21. Świadectwo zaliczenia wykładu z geografii fizycznej (Lwów, 02.05.1904, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 22. Świadectwo zaliczenia wykładu z geografii fizycznej (Lwów, 14.10.1904, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 23. Świadectwo uczestnictwa w Seminaryum geograficznym (Lwów, 09.05.1905, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 24. Świadectwo zaliczenia zajęć z reformacji religijnej (Lwów, 12.05.1905, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 25. Świadectwo zaliczenia zajęć z utworzenia Królestwa Pruskiego (Lwów, 11.07.1905, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 26. Świadectwo zaliczenia zajęć z reformy i rewolucji religijnej w XV i XVI wieku (Lwów, 13.07.1905, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 27. Świadectwo uczestnictwa w Seminaryum geograficznym (Lwów, 16.03.1906, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 28. Świadectwo zaliczenia zajęć z rewolucji angielskiej w XVII wieku (Lwów, 13.07.1906, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 29. Świadectwo uczęszczania na wykład pt. Rewolucja Francuska cz. 1 (Lwów, 04.05.1907, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 30. Świadectwo uczęszczania na wykład pt. Przegląd źródeł historycznych XVIII wieku (Lwów, 07.05.1907, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 31. Świadectwo uczęszczania na wykład pt. Rewolucja Francuska cz. 2 (Lwów, 02.10.1907, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 32. Świadectwo uczęszczania na wykład pt. Historiografia florencka w XIII–XIV wieku (Lwów, 02.10.1907, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 51 33. Świadectwo uczęszczania na wykład pt. Dzieje literatury historycznej w pierwszej poł. XIX wieku (Lwów, 02.10.1907, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 34. Odpis rozporządzenia c.k. Namiestnictwa z dnia 23.05.1908 roku w sprawie wypłacenia seminarzystom historii powszechnej stypendium za prace seminaryjne (Lwów, 26.05.1908, 1 egz., s. 1, mps) 35. Świadectwo egzaminu dojrzałości (Lwów, 27.05.1910, 1 egz., s. 3, rkps) 36. Odpis świadectwa egzaminu dojrzałości (Lwów, 05.07.1910, 1 egz., s. 2, rkps) 37. Dokument Kancelarii Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie stwierdzający nadanie tytułu doktora filozofii Janowi Józefowi Ekkertowi (Lwów, 23.12.1932, 1 egz., s. 1, mps) 38. Dyplom nadania Janowi Ekkertowi tytułu doktora filozofii (Lwów, 23.12.1932, 2 egz. — jeden z podpisem rektora i promotora, s. 2, druk) AW III/598 Jan Gatkowski 1. Paszport rosyjski na nazwisko Julia Gatkowska (Warszawa, 1908, 1 egz., s. 24, druk, rkps, jęz. rosyjski) 2. Zaświadczenie meldunku Jana Gatkowskiego — wyciąg z książek ludności stałej domu nr 29 przy ulicy Siennej Okręgu 8 (30.05.1916, 1 egz., s. 2, druk, rkps) 3. Dowód osobisty Jana Gatkowskiego (Warszawa, 06.04.1925, 1 egz., s. 18, druk, rkps) 4. Nakaz egzekucyjny Komornika Sądowego skierowany do Jana Gatkowskiego — wezwanie do zapłaty 42 zł (Warszawa, 28.06.1927, 1 egz., s. 2, druk, rkps) 5. Zaświadczenie hipoteczne dotyczące „Osady Szmulowizna nr 218” (Warszawa, 02.05.1934, 1 egz., s. 2, rkps) 6. Zaświadczenie hipoteczne „Osady Szmulowizna nr 218” (Warszawa, 01.04.1939, 1 egz., s. 1, rkps) 7. Potwierdzenie zgłoszenia zmiany adresu przez Jana Gatkowskiego (29.04.1939–09.01.1941, 3 egz., s. 3, druk, rkps) 8. Kwity poświadczające zapłatę podatków, opłat administracyjnych, grzywien itp. przez Jana Gatkowskiego (Wawer, 25.04.1942–01.02.1943, 6 egz., s. 6, druk, rkps) 9. Zawiadomienie z Prokuratury Sądu Okręgowego w Lublinie o umorzeniu dochodzenia w sprawie przeciwko Feliksowi Kryszczukowi (Biała Podlaska, 16.06.1942, 1 egz., s. 2, druk, rkps) 10. Kennkarta Jana Gatkowskiego (Warszawa, 01.03.1943, 1 egz., s. 6, druk, rkps) 11. Kwit Jana Gatkowskiego za czynsz (Anin, 09.08.1951, 1 egz., s. 1, druk, rkps) 12. Pismo od Komendy Milicji Obywatelskiej do Jana Gatkowskiego z prośbą o przesłanie metryki urodzenia potrzebnej do uzyskania dowodu osobistego (Radość, 1 egz., s. 1, mps, rkps) 13. Kartka z napisem: Jan Gadkowski (tatuńcio) (1 egz., s. 1, rkps) 52 KOLEKCJA WSPOMNIEŃ KOMISJI HISTORYCZNEJ ZARZĄDU GŁÓWNEGO ZWIĄZKU SYBIRAKÓW Archiwum Komisji Historycznej ZG Związku Sybiraków w Warszawie działa od stycznia 1989, czyli od momentu założenia Związku. Twórcą archiwum i przewodniczącym Komisji Historycznej do lipca 2007 był Janusz Przewłocki, który ściśle współpracował z Ośrodkiem KARTA. Do Archiwum Wschodniego zostały przekazane w depozyt kolekcje osobiste zebrane przez Komisję Historyczną do końca 2007 roku. Zbiór ten liczy 1156 teczek (ok. 5,7 metrów bieżących). Zebrana w nim dokumentacja ma bardzo różną wartość merytoryczną i formę (oryginały i kopie, rękopisy i maszynopisy, quasi-książki z autorskimi ilustracjami, wycinki prasowe). Do Związku Sybiraków nadal są przysyłane wspomnienia, relacje i inne dokumenty, które są opracowywane i katalogowane przez Komisję Historyczną. Wspomnienia napływające do archiwum Komisji Historycznej od początku lat 90. pisane były głównie w odpowiedzi na liczne apele, komunikaty i konkursy pamiętnikarskie ogłaszane przez instytucje i środowiska podejmujące badania nad wschodnimi losami Polaków. Część kolekcji stanowią kopie wspomnień przekazane w ostatnich latach przez terenowe Oddziały Związku Sybiraków, które z czasem utworzyły własne archiwa i zaczęły prowadzić działalność wydawniczą. Przekazywane Komisji Historycznej teksty były na bieżąco czytane, katalogowane i kwalifikowane do druku. W latach 1989–97 ukazało się dziewięć tomów Wspomnień Sybiraków, w których opublikowano 112 wspomnień, opracowanych przez Janusza Przewłockiego. Dzięki jego korespondencji z autorami świadectw, udało się uzyskać dodatkowe informacje i wyjaśnienia o dużym znaczeniu historycznym. Ponadto zasób kolekcji znacznie się zwiększył o cenne materiały źródłowe w postaci oryginałów lub kserokopii dokumentów, spisów zesłańców i więźniów, odręcznych map, szkiców z miejsc pobytu, zdjęć i pamiątek. Cały zdeponowany zbiór stanowi zespół kolekcji osobistych AW. W niniejszym katalogu wspomnienia ułożone są według kolejności sygnatur nadanych przez Komisję Historyczną. W pierwszej części opisu, poniżej sygnatury, zamieszczono: imię, nazwisko i rok urodzenia autora, nazwisko panieńskie autorki, tytuł, miejsce i rok powstania, charakterystykę zewnętrzną tekstu (rękopis/maszynopis, oryginał/kopia, liczba stron) oraz informację o załącznikach. Część drugą opisu stanowi streszczenie wspomnienia, zawierające podstawowe informacje o losach autora i opisywanych przez niego zdarzeniach. Nazwy geograficzne zostały podane na podstawie kart katalogowych sporządzonych i opracowanych w archiwum Związku Sybiraków. Przyjęto w nich podział administracyjny Polski z 1 września 1939 oraz podział administracyjny ZSRR z 1 kwietnia 1990. Do weryfikacji nazw geograficznych wykorzystano również publikacje: SSSR. Administratiwno-tierritorialnoje dielenije sojuznych riespublik, Moskwa 1954 i Słowar` gieograficzeskich nazwanij SSSR, Moskwa 1968. W zamieszczonym na końcu katalogu indeksie geograficznym podano przede wszystkim miejsca zamieszkania w momencie wywózki lub aresztowania oraz miejsca pobytu na zesłaniu, w więzieniu lub łagrze. Pominięto nazwy wymienianych we wspomnieniach miejsc, w których autor przebywał przelotnie (np. oczekiwał na transport). Anna Dzienkiewicz 54 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków ZS 1 Ita Jackowska ur. 1930 Warszawa, 1989 rkps, oryg., 9 s. Lata 1941–46. Deportacja 20.06.1941 rodziny zamieszkałej w Wysokiem Mazowieckiem (woj. białostockie). Aresztowanie ojca. Transport ze stacji w Czyżewie do Kotłasu (obw. archangielski), dalej drogą wodną do m. Ust’-Kułom nad Wyczegdą (Komi ASRR). Pobyt na zesłaniu w „5-tym uczastku” na terenie byłego łagru. Kontakty z zesłanymi Litwinami. W sierpniu 1943 wyprawa tratwą do Syktywkaru. Poprawa warunków życia po powstaniu ZPP. Nauka w rosyjskiej i polskiej szkole. Od 1944 pobyt w sowchozie Udarnik (rej. Ertil, obw. woroneski). Powrót do Polski w 1946. ZS 2 Wanda Dzikowska ur. 1926 Dzieje rodziny Dzikowskich Lipiany, 1984–86 mps, kopia, 89 s.; mps, kopia, 71 s. Lata 1939–46. Wojenne losy rodziny zamieszkałej w Pińsku — panika mieszkańców po wybuchu wojny, wejście wojsk sowieckich, utworzenie nowej władzy. Represje sowieckie — aresztowania, wywózki w lutym 1940. Aresztowanie ojca 23.03.1940, deportacja matki z dziećmi 13.06.1940. Szczegółowy opis transportu, pobytu na zesłaniu w kołchozie w Łobanowie (rej. Arykbałyk, Kazachska SRR). Warunki życia, praca, stosunki między Kazachami i zesłańcami. Nawiązanie kontaktu z ojcem. Losy rodziny po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej. Powrót ojca z łagru — krótka historia jego uwięzienia. Repatriacja wiosną 1946. ZS 3 Lilia Symonajć Saga rodzinna Kętrzyn, 1990 mps, kopia, 2 s. Lata 1940–56. Losy rodziny Raksimowiczów z Wileńszczyzny. Alojzy Raksimowicz — aresztowany w 1940, przetrzymywany w Starej Wilejce (pow. Wilejka), wywieziony w czerwcu 1941 w głąb ZSRR. Ewakuowany z armią Andersa, walczył pod Monte Cassino, wyemigrował do Argentyny. Jego żona Agrypina — aresztowana w kwietniu 1945, uwięziona w Starej Wilejce. Skazana na 10 lat pozbawienia wolności, odesłana do Workuty (Komi ASRR), repatriowana w 1956. Kilkuletnie dzieci (Olek i Sławek) — deportowane w czerwcu 1941 z babcią Heleną Kimbarową do Barnaułu (Ałtajski Kraj), skąd wróciły do Polski. ZS 4 Jadwiga Rutkowska ur. 1936, z d. Krasowska Kętrzyn, 1995 mps, oryg., 5 s. Załączniki: kopia zdjęcia, list autorki pt. Mama Sybiraczka Lata 1939–56. Losy tradycyjnej rodziny polskiej zamieszkałej w m. Buraki (pow. Postawy, woj. wileńskie). Powojenne represje sowieckie wobec „kułaków” — aresztowanie rodziców w końcu lat 40. Wywiezienie 12.04.1952 autorki z siostrą (obie niepełnoletnie) do kołchozu im. Kalinina (rej. Iliczewskij, obw. czymkiencki, Kazachska SRR). Praca na plantacji bawełny. Pomoc okazywana przez Kazachów. W maju 1953 przyjazd matki, a wkrótce również ojca. Przeniesienie do sąsiedniego kołchozu; budowa domu kultury. Przyjazd do Polski w październiku 1956. ZS 5 Kazimierz Bartosewicz ur. 1913 Wspominam pobyt i ucieczkę z łagru w Donieckim Basenie Węglowym „Donbas” – Dzierżyńsk Warszawa, 1981 mps, kopia, 35 s. Lata 1939–46. Opis sytuacji w Wilnie w czasie okupacji niemieckiej i po zajęciu miasta przez Sowietów. Aresztowanie w nocy 16.01.1945. Pobyt w więzieniu na Łukiszkach. Wiosną 1945 transport do obozu w Dzierżyńsku (Donbas). Powitanie przez „orkiestrę” obozową. Kwarantanna, klasyfikacja przybyłych więźniów. Praca w brygadzie rosyjsko-ukraińskiej. 55 Wiadomość o zakończeniu wojny, przymusowy udział w wyborach, starania o repatriację. Udana ucieczka w lutym 1946 przy pomocy Rosjan z brygady. Dotarcie do Wilna. Wyjazd do Polski transportem repatriacyjnym w marcu 1946. ZS 6 Józef Krzywiec ur. 1920 „Pod Twoją obronę...” Warszawa, 1990 mps, kopia, 30 s. Załączniki: kopie dokumentów Lata 1939–45. Opis rodzinnych stron i wojenne losy autora — okupacja niemiecka i sowiecka na Wileńszczyźnie. Studia w Wilnie, w styczniu 1941 usunięcie Polaków z uczelni. Praca w fabryce zapałek w Kownie. Od czerwca 1941 nieprzychylne nastawienie Litwinów do Polaków; groźba wywiezienia na roboty do Niemiec przyspiesza decyzję o małżeństwie autora. Praca i życie codzienne w okupowanym Wilnie, działalność podziemna. Aresztowanie 12.01.1945. Pobyt w więzieniu na Ofiarnej i na Łukiszkach. Po „generalnej kontroli” uformowanie transportu w połowie lutego 1945. Konwojowanie więźniów na stację towarową ulicami Wilna. Pobyt w obozie nr 240 k. Magdalenowki (obw. staliński), praca w kopalni węgla „Woroszyłowka”. Od końca sierpnia 1945 autor pracuje w sowchozie. Po ciężkiej chorobie zmiana kategorii i zwolnienie z obozu. 23.12.1945 powrót do Wilna. ZS 7 Marian Nieświatowski ur. 1918 Bytom, 1990 mps, oryg., 10 s.; mps, oryg., 2 s. Załączniki: kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1939–42. Pierwsze dni okupacji sowieckiej w Stanisławowie — działania miejscowych komunistów, rewizje, aresztowania, pokazowy proces kupców żydowskich. Nieudana próba przedostania się do Francji — zatrzymanie k. Rafajłowej (pow. Nadwórna, woj. stanisławowskie). Pobyt w więzieniach w Stanisławowie, Chersoniu i Nikołajewie. Wyrok w lipcu 1940 — 5 lat ITŁ. Odesłanie przez więzienie przesyłowe w Charkowie do Uchtiżemłagu (Komi ASRR). Opis warunków życia w obozie. Praca przy wyrębie lasu. Pod koniec września 1941 przeniesienie do kołchozu „Krasnyj Majak” k. Syktywkaru. Ucieczka w celu dostania się do polskiego wojska. Zatrzymanie ochotników w Taszkiencie przez NKWD i odesłanie do pracy przy zbieraniu bawełny. Wstąpienie do armii Andersa. W sierpniu 1942 ewakuacja do Iranu. ZS 8 Regina Wilczak ur. 1920, z d. Włodarczyk Łódź, 1992 mps, oryg., 2 s., (spisana relacja) Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z osady Połownica (pow. Słonim, woj. nowogródzkie) do posiołka Szoksza (obw. archangielski). Praca przy wyrębie lasu i spławianiu drewna, potem w bani. Po „amnestii” wyjazd na południe z mężem i braćmi, którzy zaginęli w drodze. Pobyt w m. Termez w Uzbekistanie (obw. surchandaryjski). Repatriacja w lipcu 1946. ZS 9 Jadwiga Dąbrowska ur. 1910 Sześć lat na dalekich kresach Łomża, 1989 mps, oryg., 12 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1939–46. Wrzesień 1939 — ewakuacja rodziny z Wysokiego Mazowieckiego do Łomży. Aresztowanie męża przez NKWD. Wywiezienie 13.04.1940 autorki z małymi dziećmi i dobrowolnie jej towarzyszącą matką do Kazachstanu. Pobyt na zesłaniu we wsi Graczowka (obw. siewierokazachski). Kontakty z Kazachami, częste zmiany mieszkania, brak pracy, zdobywanie żywności. Zmiana sytuacji zesłańców od wiosny 1941. Praca zarobkowa matki, paczki od rodziny z Łomży. Złe stosunki z miejscowymi Rosjanami. Wybuch wojny niemiecko-sowieckiej. Autorka zostaje mężem zaufania w Graczowce. Praca w kołchozie. Repatriacja wiosną 1946. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 3, Warszawa 1990. 56 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków ZS 10 Krystyna Biskup ur. 1931, z d. Banaszak Bydgoszcz, 1989 rkps, oryg., 7 s. Załączniki: kopie dokumentów szkolnych z lat 1944–46 Lata 1940–46. Wywiezienie 10.02.1940 rodziny gajowego z Kozłówki (pow. Szczuczyn, woj. białostockie) na stację w Grajewie. Pomoc sąsiadów przy pakowaniu. Pobyt na zesłaniu w posiołkach Kwitok i Zołotaja Gorka (rej. Tajszet, obw. irkucki). Po „amnestii” wyjazd do Abakanu. Od 1942 pobyt w m. Tujm (rej. Szira, Krasnojarski Kraj). Nauka dzieci w szkole i przymusowa praca w kołchozie. Wstąpienie rodziców do ZPP. Repatriacja w 1946. ZS 11 Leszek Henryk Grabowski ur. 1927 Toruń, 1989 mps, oryg., 5 s. Załączniki: kopie dokumentów, lista współwięźniów i ich losy, korespondencja z ZS Lata 1945–56. Aresztowanie w Toruniu 2.02.1945 i odesłanie do Działdowa, gdzie formowano transporty. Wywiezienie z Iławy do obozu w m. Roza (obw. czelabiński). Powrót jesienią 1945. Represje komunistyczne wobec autora w latach 1952–56. ZS 12 Zygmunt Domański ur. 1923 Wspomnienia wywiezionego (cz. 1), Praca Sybiraka w tajdze (cz. 2) Myszyniec, 1989 rkps, oryg., 5 s.; rkps, oryg., 9 s. Załączniki: fragmenty wspomnień autora opublikowane w „Tygodniku Ostrołęckim” pt. Epizody sybirackiego rozdziału oraz w „Życiu Warszawy” pt. Wyrok na czternastu Lata 1940–46. Wywiezienie 10.02.1940 transportem ze stacji w Łomży do obw. archangielskiego. Pobyt na zesłaniu w posiołku Iksa (rej. Niandoma) do stycznia 1942. Praca przy wyrębie lasu, spławianiu drewna, budowie lodowej drogi. Pogorszenie warunków po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej — zwiększenie norm pracy i zmniejszenie racji żywnościowych. Po ogłoszeniu „amnestii” wyjazd rodziny do Melekes (obw. uljanowski). Aresztowanie ojca autora w 1943 (do Polski wrócił w 1955). Repatriacja z matką i siostrami w 1946. ZS 13 Jadwiga Zofia Kassubé ur. 1924, z d. Siedlarz Radomsko, 1998 rkps, oryg., 3 s. Załączniki: kopie pamiątek dotyczących ojca autorki, kopie dokumentów Lata 1940–46. Rodzina zamieszkała w Starym Siole (pow. Bóbrka, woj. lwowskie), gdzie ojciec był kierownikiem szkoły. Aresztowanie ojca. Deportacja 13.04.1940 autorki z matką i siostrą do kołchozu Pachtar (rej. Dżurun, obw. aktiubiński, Kazachska SRR). Od maja do października 1943 praca w brygadzie kolejowej tzw. trudarmii przy naprawianiu torów, przy budowie tamy na jeziorze. Powrót do Polski z matką w kwietniu 1946. ZS 14 Jadwiga Urbanowicz ur. 1927, z d. Daszkiewicz Góra Śląska, 1989 rkps, oryg., 6 s. Załączniki: kopie dokumentów Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z m. Wielkie Dubiejki (pow. Nieśwież, woj. nowogródzkie). Transport z Baranowicz do stacji Siniega w obw. archangielskim. Pobyt na zesłaniu w posiołku Kriwoje (obw. archangielski). Choroby rodziców, praca w grupie „lesorobów”, zdobywanie żywności. Aresztowanie brata za próbę ucieczki. Po ogłoszeniu „amnestii” przesiedlenie do sowchozu Tałowka (obw. saratowski). Powrót do Polski wiosną 1946. 57 ZS 15 Edward Polak ur. 1907 Katorga 1945–1956 Komorów, 1974 mps (oprawiony), kopia, 45 s. Załączniki: kopie dokumentów, kopie zdjęć, wspomnienia Józefa Bizonia opracowane przez autora w 1982, fragmenty wspomnień autora opublikowane w „Wiadomościach Świdnickich” 1990, korespondencja z ZS Lata 1945–56. Aresztowanie jesienią 1945 w Łukowcu (rej. Rohatyn, Ukraińska SRR). Pobyt w więzieniu i śledztwo w Bukaczowcach, a następnie w Stanisławowie. Wyrok 15 lat ITŁ i odesłanie etapem ze Lwowa do Norylska (Krasnojarski Kraj). Praca w tundrze, choroba i pobyt w szpitalu. Kontakty ze współwięźniami różnych narodowości. Szczegółowy opis buntu w łagrach latem 1953. Represje wobec strajkujących. Praca szatniarza w kopalni. Zwolnienie w listopadzie 1955. Oczekiwanie w Norylsku na transport do Polski. Powrót w sierpniu 1956. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 4, Warszawa 1991. ZS 16 Józef Kruk ur. 1932 Sześć lat wyjętych z życiorysu Wrocław, 1989 mps, kopia, 19 s.; mps, kopia, 28 s. Załączniki: lista nazwisk zesłańców Lata 1940–45. Deportacja 10.02.1940 polskich rodzin z kolonii Zofiówka (pow. Trembowla, woj. tarnopolskie). Pobyt na zesłaniu w tajdze w uczastku Zawodskoje (rej. Troickoje, obw. barnaulski, Ałtajski Kraj) — praca przy wyrębie drzew, wypadki, walka z głodem i chorobami. Pogorszenie warunków po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej. W końcu 1941 wyjazd do Średniej Azji. Pobyt w kołchozie k. portu Kungrad (Karakałpacka ASRR) — praca przy zbiorze bawełny, epidemie. Przeniesienie rodziny autora do kołchozu Jangi-Kucz (rej. Szawat, obw. chorezmijski, Uzbecka SRR). Po śmierci ojca pobyt w sierocińcu w Szawacie. Przesiedlenie zesłanych Polaków na Ukrainę. Powrót do Polski w 1945. ZS 17 Danuta Kwiatkowska, ur. 1939 Jan Kwiatkowski, ur. 1934 Wspomnienia z zsyłki na Sybir Szczecin, 1989 mps, kopia, 8 s. Lata 1940–45. Wywiezienie rodziny osadnika wojskowego w lutym 1940 z okolic Włodzimierza Wołyńskiego (woj. wołyńskie) do m. Kostousowo (rej. Rież, obw. swierdłowski). Pobyt w zapluskwionych barakach, głód. Kilkudniowe wyprawy matki po żywność. Przymusowa paszportyzacja. Nauka dzieci w szkole rosyjskiej. Po mobilizacji mężczyzn do armii Berlinga pogorszenie warunków życia kobiet z małymi dziećmi. W sierpniu 1944 przyjazd Komisji ZPP. Przesiedlenie do m. Nikołajewka (obw. chersoński). Epidemia szkarlatyny. Wiosną 1945 wyjazd do kraju. 17.05.1945 przekroczenie granicy na Bugu i dotarcie do Hrubieszowa. ZS 18 Władysław Mróz ur. 1920 Pamiętnik z okresu zsyłki na Sybir w 1941 roku Komorów, 1989 rkps, oryg., 7 s. Lata 1941–46. Aresztowanie autora razem z ojcem 13.03.1941 we wsi Leżachów (pow. Jarosław, woj. lwowskie). Pobyt w więzieniu w Sieniawie. Ojca odesłano do Lwowa, gdzie został stracony, a autora zwolniono. W czerwcu 1941 wywiezienie rodziny do kołchozu w m. Malinowka (rej. Parbig, obw. tomski). Od początku września 1941 pobyt w m. Parabiel. Jesienią zebranie z przedstawicielami rządu polskiego, wybór męża zaufania. W 1944 przesiedlenie do obw. woroneskiego, praca w cukrowni. Repatriacja w marcu 1946. ZS 19 Władysław Purski ur. 1929 Losy Polaków na Wschodzie 58 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków Nysa, 1989 mps, kopia, 3 s. Lata 1940–47. Deportacja 10.02.1940 z m. Skwarzawa Nowa (pow. Żółkiew, woj. lwowskie) do m. Wangasz (rej. Jenisiejsk, Krasnojarski Kraj). W drodze na zesłanie noclegi w nieogrzewanych cerkwiach lub barakach. Praca przy wyrębie lasu, głodowe racje żywnościowe, złe traktowanie Polaków. Powrót do kraju w 1947. ZS 20 Roman Szczutkowski ur. 1933 Wspomnienia Lębork, 1989 rkps, oryg., 3 s. Lata 1940–46. Deportacja 29.06.1940 ze wsi Weroniaki (pow. Złoczów, woj. tarnopolskie) do m. Nieręża (rej. Ałdan, Jakucka ASSR). W 1943 wstąpienie ojca autora do armii Berlinga. Przeniesienie rodziny do kołchozu w obw. saratowskim. Powrót do Polski w 1946 i połączenie z ojcem. ZS 21 Kazimierz Smoleński ur. 1896 Puszczykowo (woj. poznańskie), 1989 rkps, oryg., 12 s. Załączniki: życiorys autora, spis pozostawionego mienia Lata 1940–69. Autor — urzędnik państwowy (komisarz ochrony leśnej) deportowany z żoną 10.02.1940 ze Słonimia (woj. nowogródzkie). Pobyt na zesłaniu w posiołku Ługoda (obw. wołogodzki). Praca przy wyrębie lasu. Choroby zesłańców i liczne zgony. Pokazowy proces kierowniczki „miedpunktu”. Zwolnienie 5.09.1941 i wyjazd z Ługody. Pobyt rodziny w obw. wołogodzkim. Powrót do Polski 31.03.1946. ZS 22 Józefa Krystyna Zaleska ur. 1927 Wspomnienia z Syberii Warszawa, 1989 mps, oryg., 7 s. Załączniki: kopia dokumentu Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 ze wsi Kapice-Lipniki (woj. białostockie). Udana ucieczka dwóch wujków z transportu. Pobyt w kołchozie Kulet (obw. siewierokazachski, Kazachska SRR). Przeniesienie rodziny do m. Bałasnyj Kalier. Praca w żwirowni, nielegalne zbieranie kłosów. Kontakty z tubylcami i zesłańcami różnych narodowości. Powrót do Polski z Kokczetawu w lutym 1946. ZS 23 Eugenia Rutkowska-Wiśniewska ur. 1926 „Archangielsk – piękne miasto” Solec Kujawski, 1989 rkps, oryg., 10 s.; mps, oryg. i kopia, 8 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Czerwiszcze (pow. Kamień Koszyrski, woj. poleskie). Podróż koleją do Archangielska, a stamtąd saniami do posiołka Siedierga nad rz. Jawzora (rej. Karpogory, obw. archangielski). Choroba ojca i zamarznięcie brata. W czerwcu 1942 wyprawa na tratwie do m. Jawzora. Po śmierci ojca w drodze i zabraniu matki do szpitala autorka zostaje sama z dwiema młodszymi siostrami. Pobyt w Karpogorach przy polskiej rodzinie. Praca i zdobywanie pożywienia. Jesienią 1943 wyjazd do Archangielska i tułaczka osieroconych dzieci. Od wiosny 1944 pobyt w domu dziecka w Czkałowsku (obw. moskiewski). Repatriacja w marcu 1946. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 1, Warszawa 1989. ZS 24 Edward Jaświłko ur. 1914 Pobyt w obozach w Charkowie, Riazaniu, Czerepowcu Warszawa, 1989 mps, kopia, 9 s. 59 Załączniki: kopie dokumentów, wierszy i artykułów prasowych autora, plan obozu Riazań–Diagilewo, kopia ogłoszenia o turnieju szachowym w obozie Lata 1944–47. Działania AK na Białostocczyźnie. Aresztowanie członków podziemia zbrojnego na początku sierpnia 1944. Pobyt autora w białostockich więzieniach. W październiku 1944 odesłanie do obozu w Charkowie (obw. charkowski, Ukraińska SRR). Od grudnia 1945 pobyt w obozie w Diagilewie k. Riazania. Działalność artystyczna więźniów — w obozie powstał teatr, chór i orkiestra. Aresztowanie, krótki pobyt autora w więzieniu obozowym. W lipcu 1947 odesłanie do obozu w Czerepowcu (obw. wołogodzki). Powrót do Polski w listopadzie 1947 przez Brześć i Białą Podlaską. ZS 25 Antoni Mosiądz ur. 1926 Wałdowo (woj. bydgoskie), b.d.p. rkps, oryg., 16 s. Lata 1940–46. Deportacja w lutym 1940 z osady Krasusko (pow. Podhajce, woj. tarnopolskie). Transport do Krasnojarska. Pobyt na zesłaniu w głębi tajgi — praca przy wyrębie drzew, wysokie normy do wykonania, niskie racje żywnościowe, wielka śmiertelność wśród małych dzieci, opis pochówku. Po „amnestii” autor z grupą 20 Polaków dociera do portu nad rz. Jenisej, skąd przewieziono ich na wyspę i zakwaterowano w byłym łagrze. Dotarcie statkiem do Krasnojarska. Pobyt w m. Adadym (rej. Nazarowo). Choroba autora, nieoczekiwana pomoc polskiej lekarki. Nielegalny wyjazd rodziny autora transportem z bydłem do obw. połtawskiego. Pobyt w sowchozie „Diekabrist” do września 1946, wyjazd do Polski. ZS 26 Kazimiera Brodowska ur. 1933, z d. Tonkiel Dziekanów Polski, 1989 rkps, kopia, 11 s. Załączniki: wiersz autorki Lata 1941–46. Rodzina zamieszkała we wsi Augustynka (pow. Bielsk Podlaski, woj. białostockie). Wywiezienie w czerwcu 1941 transportem ze stacji Wysokie Litewskie. Podróż statkiem rzeką Ob; napad rabunkowy w czasie nocnego postoju w drodze do miejsca zesłania — Lwowka (rej. Parabiel, obw. tomski). Po „amnestii” w sierpniu 1941, zimą dwoje rodzeństwa wyruszyło w stronę Kujbyszewa, potem reszta rodziny opuściła miejsce zesłania. Śmierć ojca i siostry. Pobyt w Kujbyszewie — zdobywanie pożywienia, nauka autorki w rosyjskiej szkole, lekcje polskiego u nauczycielki Żydówki. Repatriacja w 1946. ZS 27 Eugeniusz Domański ur. 1923 Wspomnienia z czerwonego piekła Warszawa, 1986 mps, kopia, 59 s. Lata 1939–40. Wspomnienia autora z lat przeżytych w Warszawie do września 1939. Pierwsze dni wojny, opuszczenie miasta. Tułaczka wojenna, przeprawa przez Narew, dotarcie do Baranowicz i majątku ziemskiego państwa Burkackich w Nowojelni (woj. nowogródzkie). Wkroczenie Sowietów — plądrowanie majątku, aresztowania. Doprowadzenie kolumny więźniów do Nowogródka. Masowy mord i panika ocalałych. Pobyt w więzieniu do listopada 1939. Transport do Kozielska. Warunki panujące w obozie, wywożenie oficerów. Zwolnienie autora w kwietniu 1940. Dotarcie do Nowogródka, praca i mieszkanie u życzliwego Tatara. Krótki pobyt w okupowanym przez Sowietów Białymstoku. Przeprawa przez granicę i powrót do Warszawy. ZS 28 Bronisława Rymarz ur. 1934 Świdwin (woj. koszalińskie), 1990 rkps, oryg., 4 s. Załączniki: kopie dokumentów Lata 1940–46. Aresztowanie ojca i wywiezienie rodziny 10.02.1940 z m. Kalinka (woj. tarnopolskie). Pobyt na zesłaniu w posiołku Noszul (Komi ASRR). W 1943 przeniesienie do wsi Kokterek w Kazachstanie, a potem do Uzbekistanu. Pogorszenie warunków — głód, walka z insektami, choroby, zbieranie bawełny. W maju 1946 wyjazd autorki z rodzeństwem do Polski transportem z domem dziecka, zorganizowanym w Namanganie (Uzbecka SRR). 60 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków ZS 29 Stanisław Woś ur. 1926 Deportacja na Sybir 10 luty 1940 r. Szczecin, 1990 [?] mps, kopia, 3 s. (2 egz.) Lata 1940–45. Wywiezienie 10.02.1940 z Woronowa (pow. Rawa Ruska, woj. lwowskie) transportem kolejowym do Tułunu (obw. irkucki), skąd samochodami dowieziono zesłańców do m. Krutoj Klucz. Praca w tajdze. Jesienią 1942 przeniesienie rodziny do kołchozu w m. Mugun (obw. irkucki), praca przy wypasie bydła na fermie Tiurynka k. Tułunu. Powrót do Polski w 1945. ZS 30 Witold Rycharski ur. 1931 Warszawa, 1989 rkps, kopia, 6 s. Załączniki: kopia dokumentu Lata 1940–46. Początek okupacji sowieckiej. Deportacja 10.02.1940 z kolonii Polany (pow. Kowel, woj. wołyńskie). Pobyt na zesłaniu w okolicach Irbitu (obw. swierdłowski). Budowa baraków, zdobywanie pożywienia, praca przy wyrębie lasu. W 1943 czasowy pobyt autora w kołchozie. Wiosną 1944 przeniesienie rodziny do sowchozu między Nikołajewskiem a Chersoniem (Ukraińska SRR). Repatriacja w kwietniu 1946. ZS 31 H. Wróblewski ur. 1918 [?] Od Warszawy do Warszawy b.m.p., 1988 mps, oryg., 4 s. Lata 1939–46. Kampania wrześniowa 1939 — po rozbiciu oddziału autor dociera do Warszawy i zostaje ranny w czasie nalotu. Powrót do rodziców zamieszkałych w Woropajewie (pow. Postawy, woj. wileńskie). Aresztowanie autora i jego ojca 1.02.1940. Pobyt w więzieniu w Berezweczu. Wyrok 5 lat ITŁ i odesłanie do łagru Biezimienka (obw. kujbyszewski). Praca przy budowie drogi. Choroba autora, pobyt w kolejnych obozach. ZS 33 Weronika Szpondrowska b.m.p., 1989 mps, oryg., 19 s. Lata 1940–45. Aresztowanie męża autorki 1.01.1940. Deportacja z dziećmi 13.04.1940 do kołchozu Erkindyk (obw. celinogradzki, Kazachska SRR), przeniesienie do wsi Kapitanowka. We wrześniu 1942 śmierć młodszej córki, choroba i walka o uratowanie życia starszej. Zdobywanie pożywienia — nielegalne zbieranie kłosów pszenicy. Desperacka walka o zabrane palto z przewodniczącym kołchozu. Przesłuchania i szykany ze strony miejscowej władzy. W 1943 wyprawa z córką do lekarza i starania o odesłanie jej do Akmolińska. Opuszczenie kołchozu w lutym 1944 i połączenie z córką. Skrajne zachowania spotykanych ludzi. Warunki mieszkaniowe, pobyt autorki w szpitalu, praca córki w przedszkolu. Kontakty z ZPP. Repatriacja w lipcu 1945. ZS 34 Jerzy Cichocki ur. 1922 Wołomin, 1989 mps, oryg., 2 s. Lata 1942–55. Krótki opis działalności autora w AK w oddziale „Jerzyków”. Aresztowanie 10.12.1944 przez NKWD, śledztwo, sąd „polowy” nad ośmioma żołnierzami AK. Wyrok 10 lat ITŁ i odesłanie etapem przez więzienia w Brześciu i Orszy do obozu w m. Niżniaja Tunguska (obw. irkucki). Pobyt w kolejnych łagrach do czerwca 1954. Wyniszczająca praca, samookaleczanie się więźniów, choroby. Zwolnienie i odesłanie do punktu przesyłowego w Tajszecie (obw. irkucki). Przymusowa praca w Krasnojarsku. Repatriacja w grudniu 1955. 61 ZS 35 Halina Sterna ur. 1926, z d. Wesołowska Szczegółowa relacja o przeżyciach w okresie wojennym 1939–1946 Warszawa, 1989 mps, kopia, 10 s. Lata 1939–46. Represje wobec osadników wojskowych w gminie Iwaczewicze (pow. Kosów Poleski, woj. poleskie) po wkroczeniu Armii Czerwonej. 10.02.1940 deportacja rodziny autorki zamieszkałej w m. Barany (pow. Kosów Poleski). Transport koleją do Archangielska i dalej saniami rz. Dwiną do m. Chołmogory. Do jesieni 1941 pobyt na zesłaniu w posiołku Głubokoje (obw. archangielski). Po „amnestii” rodzina dopływa na tratwie do m. Pinega. Przeniesienie w połowie lipca 1944 do obw. kirowogradzkiego, praca w sowchozie im. K. Marksa. Repatriacja w lutym 1946. ZS 36 Edward Bobel ur. 1934 Miałem wtedy 7 lat Warszawa, 1989 mps, oryg., 1 s. Załączniki: kopie dokumentów Lata 1941–46. Deportacja 20.06.1941 z m. Rudka (pow. Bielsk Podlaski, woj. Białystok). Rodzinne doświadczenia zesłańcze babki autora (przodkowie autora byli zesłańcami syberyjskimi) przydatne w trudnych chwilach. Transport do Bijska w Ałtajskim Kraju. Pobyt na zesłaniu w sowchozie Martynowo nad rz. Czumysz. Po „amnestii” ucieczki polskich rodzin do Bijska. Kontakty z dobrymi Rosjanami, praca rodziców. Mobilizacja ojca i braci do armii Berlinga. Starania matki o powrót do kraju. Repatriacja w 1946. Wydane w piśmie „Mikroelektronik” 1990, nr 1. ZS 37 Kazimierz Mróz ur. 1926 Elbląg, 1990 [?] rkps, oryg., 8 s., format A5 Lata 1940–43. Krótki opis losu osadników wojskowych po wybuchu wojny. Deportacja 10.02.1940 z osady Niweck (pow. Sarny, woj. wołyńskie) do posiołka Tiesowaja (rej. Solwyczegodsk, obw. archangielski). Praca przy wyrębie lasu. Po ciężkiej chorobie autor zostaje skierowany do szkoły. Budowa nowych posiołków w tajdze po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej. Droga do polskiego wojska. Pogorszenie stosunków z Rosjanami po ewakuacji armii Andersa i odesłanie rodziny autora do kołchozu im. Żdanowa w obw. dżambulskim (Kazachska SRR). Walka z głodem i chorobami. W sierpniu 1943 mobilizacja do armii Berlinga. ZS 38 Stefania Olejnik ur. 1921 Moje wspomnienia z zesłania na Sybir w latach 1944–1956 Elbląg, 1990 [?] rkps, kopia, 4 s. Załączniki: kopia zdjęcia Lata 1944–56. Aresztowanie 22.12.1944 członków AK w mieszkaniu autorki we Lwowie. Transport do obozu w m. Niżnij Tagił (obw. swierdłowski), krótki pobyt w więzieniu w Swierdłowsku i w kolejnych obozach w obw. swierdłowskim. W 1946 zawiadomienie o wyroku, odesłanie do Tiumenia — praca na budowie, przy wyrębie lasu. W latach 1949–50 pobyt we wsi Siergiejewka (obw. celinogradzki). Po powrocie w okolice Tiumenia starania o wyjazd do kraju. Repatriacja w 1956. ZS 39 Witold Rapcewicz ur. 1921 Wspomnienie z pobytu w łagrach sowieckich i deportacji [...] Elbląg, 1990 rkps, oryg., 2 s. Załączniki: kopie dokumentów, korespondencja z ZS 62 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków Lata 1945–56. Aresztowanie autora razem z ojcem w czerwcu 1945 we wsi Padziuny (pow. Wilno) za działalność w AK. Pobyt w więzieniu na Łukiszkach w Wilnie do sierpnia 1945. Transport w bydlęcych wagonach do łagru w Incie k. Workuty (Komi ASRR). Praca na budowie, w tartaku, głód i choroby. Zwolnienie w końcu 1946 i nielegalny powrót do domu. W maju 1948 aresztowanie i wywiezienie całej rodziny do posiołka Orieszno (rej. Manskij, Krasnojarski Kraj). Repatriacja w listopadzie 1956. ZS 40 Antoni Ptak Elbląg, 1989 rkps, kopia, 6 s. Lata 1941–45. Opis losów ojca autora — Ludwika Ptaka, wójta w Hermanowiczach (pow. Dzisna, woj. wileńskie), aresztowanego w lutym 1941. Zbrodnicza ewakuacja więzienia w Berezweczu w czerwcu 1941. Szukanie z matką zwłok ojca. W październiku 1945 wysiedlenie rodziny do wsi Sękowo (woj. poznańskie). Represje ze strony miejscowej władzy. ZS 41 Regina Rost ur. 1917 Pasłęk (woj. elbląskie), 1990 mps, kopia, 2 s. (2 egz.) Załączniki: kopie dokumentów Lata 1941–46. Deportacja 22.06.1941 z m. Miszelmont (pow. Dzisna, woj. wileńskie). Wywiezienie ostatnim transportem kolejowym z Borkowicz do Barnaułu (Ałtajski Kraj), gdzie zesłańcy dotarli w październiku 1941. Praca w strojbatalionie — m.in. w kuchni, w pralni, na budowie. Repatriacja w kwietniu 1946. ZS 42 Janina Depta ur. 1914 Zajączkowo (woj. elbląskie), 1989 rkps, kopia, 2 s. Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z m. Krugiel (pow. Kowel, woj. wołyńskie). Pobyt na zesłaniu w obw. archangielskim. W 1944 przeniesienie do pracy w kołchozie w obw. sumskim (Ukraińska SRR). Powrót do Polski w 1946. ZS 43 Klaudiusz Jerzy Riegl ur. 1917 Nantes (Francja), 1990 mps, oryg., 4 s. Załączniki: kopia dokumentu Lata 1939–48. Aresztowanie autora ze starszym bratem 8.11.1939 w Karpatach niedaleko rz. Świca i odesłanie do obozu w m. Skole (woj. stanisławowskie). Od 12.01.1940 pobyt w więzieniu w Nikołajewie (Ukraińska SRR). Wyrok — 5 lat „przymusowych robót”, transport przez Charków, Archangielsk, Narjan-Mar do łagru k. Abiezi (rej. Workuta, Komi ASRR). Po zwolnieniu we wrześniu 1941 nieudana próba wstąpienia do armii Andersa. Przymusowe odesłanie ochotników z Farab nad rz. Amu-daria do pracy w kołchozie k. Koszkupyr (obw. chorezmijski, Uzbecka SRR). Powołanie do wojska 10.03.1942. Ewakuacja z Krasnowodska statkiem „Karl Marks” do Iranu. Pobyt na emigracji. Krótki opis losów rodziny przyszłej żony autora — Heleny Lenartowicz deportowanej 20.06.1941 z Nowopola k. Oszmiany (woj. wileńskie) do Ałtajskiego Kraju. ZS 44 Jan Madejski ur. 1930 Stare Pole (woj. elbląskie), 1990 rkps, oryg., 6 s. Lata 1940–42. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Kraski (pow. Grodno, woj. białostockie). Pobyt na zesłaniu w posiołku Tuszyłowo (obw. archangielski). Zdobywanie pożywienia — handel wymienny z Kozakami Dońskimi, śmierć polskiego zesłańca po zjedzeniu mydła w zamian za bochenek chleba. Zwolnienie w 1942 i wyjazd rodziny do Kazachstanu. W drodze śmierć ojca, dwóch braci i siostry. W Kazachstanie 13-letni autor pracuje w kołchozie, opiekuje się matką i młodszym bratem. 63 ZS 45 Tadeusz Ćwiora ur. 1923 Białogard (woj. koszalińskie), 1990 rkps, oryg., 5 s. Lata 1940–43. Deportacja 10.02.1940 z kolonii Obręczówka (pow. Tarnopol, woj. tarnopolskie). Transport koleją, samochodami i saniami do miejsca zesłania — „180 kwartał” niedaleko wsi Noszul (Komi ASRR). W marcu 1942 przeniesienie rodziny do Uzbekistanu. Praca w kołchozie Kasansaj przy zbiorze waty i budowie tamy wodnej. Po śmierci rodziców autor oddaje dwóch braci do domu dziecka i wyrusza do Taszkientu. Od 1943 służba w armii Berlinga. ZS 46 Paweł Bartosz ur. 1925 „Wschodnie losy Polaków” — wspomnienia Nowy Dwór Gdański (woj. elbląskie), 1989 rkps, oryg., 17 s.; rkps, kopia, 15 s. Załączniki: odpis pamiątkowego dokumentu z Teheranu Lata 1939–48. Wkroczenie wojsk sowieckich we wrześniu 1939 — grabież mienia osadników, aresztowania. Deportacja 10.02.1940 z osady Berezowiec (pow. Stołpce, woj. nowogródzkie). Pobyt na zesłaniu w „kwartale 44” (rej. Żarowskij, obw. wołogodzki). Od lata 1940 ojciec autora pracuje przy produkcji cegieł. Jesienią 1941 wiadomość o układzie Sikorski–Majski. Opuszczenie miejsca zesłania, droga do Uzbekistanu. Wstąpienie ojca do armii Andersa. W Guzar autor ze starszym bratem zostaje junakiem. Ewakuacja do Iranu. Rozmundurowanie junaków po kwarantannie i przewiezienie do Achwazu. W 1943 transport do Afryki — pobyt w Oudtshoorn i w Masindi. Szczegółowe opisy domów, w których mieszkały dzieci, dzienny rozkład zajęć w sierocińcu w Oudtshoorn. Odesłanie braci do Anglii w grudniu 1947, skąd 10.06.1948 wrócili z ojcem do Polski. ZS 47 Monika Oszmałek ur. 1926, z d. Pierko b.m.p., b.d.p. rkps, oryg., 5 s. Lata 1948–56. Losy rodziny zamieszkałej w Sklaryszkach na Wileńszczyźnie. Powojenne represje sowieckie wobec „kułaków”. Zabicie brata autorki w czasie ucieczki. Deportacja 22.05.1948 do Krasnojarskiego Kraju. Pobyt na zesłaniu w m. Anastasino (rej. Manskij). Praca przy wyrębie lasu i spławianiu drewna. Od 1955 starania o wyjazd do Polski. Repatriacja 4.12.1956. ZS 48 Artur Gruber ur. 1923 Szczytno, 1989 mps, kopia, 24 s. Lata 1939–42. Autor, mieszkaniec Horodenki (woj. stanisławowskie), 2.01.1940 bierze udział w grupowej próbie przedostania się do Rumunii. Aresztowanie 13.01.1940 i wyrok 5 lat pozbawienia wolności. Do czerwca 1940 pobyt w Dniepropietrowsku, następnie w Iwdielłagu (rej. Iwdiel, obw. swierdłowski). Praca w obozowym tartaku, kontakty z innymi łagiernikami. Wiosną 1941 przeniesienie do podobozu Herconowka nad rz. Łoźwą. Prace ciesielskie (m.in. budowa rynien do spławiania drewna), opis usuwania zatoru na rzece. Wiadomość o „amnestii” i oczekiwanie na zwolnienie, choroba autora. Praca w kołchozach k. Turtkula nad Amu-darią i w okolicach Samarkandy. 13.01.1942 wstąpienie w Kermine do armii Andersa. Ewakuacja w sierpniu 1942 do Iranu. ZS 49 Jadwiga Lachowska ur. 1910 Relacja z deportacji na Sybir Poznań, 1989 rkps, oryg., 8 s. Załączniki: kopie dokumentów, kopia zdjęcia legitymacyjnego męża, kopia listów z Kozielska, kopia zdjęcia autorki, korespondencja z ZS 64 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków Lata 1939–46. Początek okupacji sowieckiej w Hoszczy (pow. Równe, woj. wołyńskie) — wzięcie do niewoli polskich żołnierzy. Starania autorki o uwolnienie męża. Opuszczenie domu i praca w szkole w m. Dulęby. Listy od męża z obozu w Kozielsku. Wizytacje w szkole, aresztowanie chorej autorki 13.04.1940 i dołączenie do transportu formowanego w Równem. Pobyt na zesłaniu w m. Bułajewo (obw. siewierokazachski, Kazachska SRR). Przymusowa paszportyzacja wiosną 1943. Pokaz propagandowego filmu o Katyniu. Repatriacja w 1946. ZS 50 Aniela Potocka ur. 1908 Obrazki z Kazachstanu i inne wspomnienia Maćkowice (pow. Przemyśl), 1944 mps (oprawiony), kopia, 36 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–44. Deportacja autorki z małym synem w kwietniu 1940 z m. Biała (pow. Czortków, woj. tarnopolskie). Pobyt na zesłaniu w Ubińskim swinosowchozie (obw. wostocznokazachski, Kazachska SRR). Po „amnestii” z sierpnia 1941 wielodniowa podróż z małym dzieckiem do ciotki do posiołka Oziero (Maryjska ASRR). Opisy życia codziennego, pobytu w szpitalu, działalności ZPP. ZS 51 Konstanty Frąckiewicz Z Kaługi do Kętrzyna Kętrzyn, b.d.p. mps, oryg., 4 s. Lata 1944–52. Losy wojenne działacza społecznego z Kętrzyna, żołnierza AK. Po wyzwoleniu Wilna, w lipcu 1944 internowanie w Miednikach Królewskich pod Wilnem i wywiezienie do Kaługi. Krótki opis życia w obozie. 27.08.1945 udana ucieczka do Wilna, skąd przedostaje się do Polski. ZS 52 Mirosława Lasota ur. 1926 Wspomnienia z Syberii Świerzno, 1990 rkps, oryg., 3 s. Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z m. Puzieniewicze (pow. Stołpce, woj. nowogródzkie). Podróż do miejsca zesłania w obw. wołogodzkim. Po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej przeniesienie do kołchozu Prieobrażenka (obw. semipałatyński, Kazachska SRR). Przyjazd w czerwcu 1946 na Ziemie Zachodnie. ZS 53 Michał Gortat ur. 1921 Od Kłajpedy do Łaby Warszawa, 1990 rkps, oryg., 16 s. Lata 1939–40. Krótki opis życia przed wojną w okolicach Tomaszowa Mazowieckiego. Powołanie do Junackich Hufców Pracy w Łomży w marcu 1939. Opis pobytu w koszarach w Łomży i w Augustowie, wybuchu wojny, wycofywania się na wschód. Aresztowanie 21.09.1939 w szpitalu w Grodnie (woj. białostockie). Przewiezienie do obozu w Ostaszkowie (obw. kaliniński) — opis życia w obozie. W grudniu 1939 autor jako obywatel Generalnego Gubernatorstwa zostaje przekazany Niemcom w ramach wymiany jeńców. Ucieczka w końcu grudnia ze stalagu w Małaszewiczach. ZS 54 Edward Falkowski ur. 1918 Wspomnienia. Karelo-Fińska ASRR – Gorki Krzywińskie, 1990–91 rkps, oryg., 74 s., format A5 Załączniki: korespondencja z ZS 65 Lata 1939–46. Autor mieszkał wraz z rodzicami w kol. Gliniszcze (pow. Wołkowysk, woj. białostockie). Opis życia pod okupacją sowiecką. Aresztowanie 23.05.1941 w Mostach i przewiezienie do wsi Pulczejło (20 km od granicy fińskiej). Praca przymusowa przy spławie drewna. Chaos po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej, ucieczka przed frontem. Pobyt w kolejnych sowchozach — Łodiejnoje Pole, Kikmur (obw. kirowski), Walawino (obw. gorkowski). Spotkanie z Polakami latem 1943, wstąpienie do ZPP. Starania o repatriację od jesieni 1945. Przyjazd do Polski w kwietniu 1946. ZS 55 Szymon Ganecki ur. 1914 Kalisz, 1983 rkps, oryg., 8 s. Lata 1940–45. Mołodeczno (woj. wileńskie) — opis zamieszania po wybuchu wojny, powołanie do wojska i szybka demobilizacja. Deportacja rodziny 13.04.1940 do Kazachskiej SRR. Pobyt na zesłaniu. Wyjazd braci do armii Andersa. Aresztowanie autora w trakcie przymusowej paszportyzacji. Po zwolnieniu 1.12.1943 wstępuje do armii Berlinga i przechodzi szlak bojowy do Berlina. Wyrywkowe opisy walk, pobyt w szpitalu polowym, życie zawodowe po powrocie do Polski. ZS 56 Jan Markut ur. 1924 Jastkowie, 1990 rkps, oryg., 15 s. Załączniki: kopie dokumentów Lata 1944–48. Aresztowanie przez NKWD 24.12.1944 w Jastkowicach (woj. tarnobrzeskie). Pobyt w kolejnych aresztach, sąd „trójki” NKWD i wyrok 7 lat ITŁ. Pobyt w więzieniu przesyłowym na Zamarstynowie (Lwów), praca w fabryce amunicji w Charkowie (Ukraińska SRR). Odesłanie do łagru w Norylsku (Krasnojarski Kraj) — praca przy budowie cegielni i elektrowni. Zwolnienie w październiku 1948 na skutek interwencji rodziny w Radzie Państwa. Opis drogi powrotnej. ZS 57 Jan Robak ur. 1897 Moje wspomnienia z pobytu w Związku Radzieckim w latach 1940–1945 Gorzów Wlkp., 1990 mps, oryg., 7 s. Załączniki: kopia dokumentu Lata 1939–45. Deportacja 10.02.1940 rodziny właściciela gospodarstwa rolnego w Stryjówce (pow. Zbaraż, woj. tarnopolskie). Pobyt na zesłaniu w m. Oziorki (obw. swierdłowski). Działalność ZPP. W 1944 przeniesienie do Czerniatyna (Ukraińska SRR). Repatriacja w 1945. ZS 58 Kazimiera Blumicz ur. 1933, z d. Ostrowska Tam, gdzie najchętniej odpoczywa Bóg Konin, 1989–90 mps, kopia, 3 s.; mps, oryg., 9 s. Załączniki: wiersz autorki i opowiadanie o powojennych losach matki pt. Siłaczka, kopia zdjęcia, kopie dokumentów, lista zesłańców, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z osady Marysin (pow. Wołkowysk, woj. białostockie). Pobyt na zesłaniu w posiołkach Małyje Izby i Malinowka (rej. Plesiecki, obw. archangielski) widziany oczami dziecka — praca dorosłych, zabawy dzieci, zachwyt nad pięknem przyrody. Wyjazd rodziny do Kazachstanu w styczniu 1942. Pobyt w kołchozie Dżanatałap (obw. czymkiencki). Walka z głodem, insektami i chorobami. Po zabraniu matki do szpitala i śmierci ojca dzieci trafiają do sierocińca w Gieorgijewce k. Czymkientu. Połączenie z matką i siostrą. Opisy kazachskiego targowiska, pierwsza komunia, kradzież ryb. Od października 1942 pobyt w domu dziecka w m. Sajram. Powrót do Polski w kwietniu 1946. 66 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków ZS 59 Grzegorz Pyliński Historia z tej ziemi Kętrzyn, b.d.p. mps, kopia, 4 s. Lata 1941–47. Aresztowanie 1.04.1941 w folwarku Bielany (pow. Święciany, woj. wileńskie). W czerwcu 1941 przewiezienie z aresztu w Święcianach do Wołogdy. Po „amnestii” praca w sowchozie pod Taszkientem (Uzbecka SRR), epidemia tyfusu, formowanie armii Andersa, ewakuacja. Udział w walkach pod Monte Cassino. Powrót do Polski w 1947 i odnalezienie rodziny. ZS 60 Józef Rusakiewicz Byłem w Ostaszkowie b.m.p., b.d.p. mps, kopia, 4 s. Lata 1939–40. Autor — zawodowy żołnierz — w dniu wybuchu wojny przebywa na urlopie. Powrót do Wilna, poszukiwanie pułku, dezorganizacja, aresztowanie pod Baranowiczami (woj. nowogródzkie). Transport do Ostaszkowa (obw. kaliniński). Warunki życia w obozie, zwolnienie i powrót do Wołożyna (woj. nowogródzkie) wiosną 1940. ZS 61 Maria Rutkowska-Kupron Przeżycie mojej rodziny w Związku Radzieckim Kętrzyn, b.d.p. mps, kopia, 7 s. Lata 1948–56. Losy rodziny zamieszkałej w Naroczy na Wileńszczyźnie. Represje sowieckie w 1948. Ukrywanie się ojca, aresztowanie 6.08.1948 brata Tadeusza pod zarzutem produkcji antypaństwowych ulotek — przetrzymywany w Starej Wilejce, po wyroku 7 lat ITŁ odesłany do obozu dla nieletnich Konwejer (obw. archangielski). Deportacja pozostałej rodziny 14.04.1952 do m. Głodny Step (obw. czymkiencki, Kazachska SRR) — opis życia na zesłaniu. Po amnestii przyjazd ojca i brata Tadeusza do Kazachstanu. Praca w kołchozie. Powrót do kraju w 1956 i osiedlenie w Kętrzynie. ZS 62 Helena Peszko ur. 1928 Legnica, b.d.p. mps, oryg., 4 s. Lata 1939–46. Rodzina wojskowego zamieszkała w Trembowli (woj. tarnopolskie) — wybuch wojny, brak wiadomości o ojcu. Wywiezienie matki z czwórką dzieci w marcu 1940. Transport do Kazachstanu. Pobyt na zesłaniu w kołchozie „Nowaja Żizń”, przeniesienie do pobliskiej Emby (obw. aktiubiński) — opis warunków życia i pracy. W 1944 przejazd do kołchozu Smita (obw. nikołajewski, Ukraińska SRR). Kłopoty z uzyskaniem dokumentów repatriacyjnych. Powrót do Polski w marcu 1946 i osiedlenie w Legnicy. ZS 63 Adolf Kołodziej Przed 50 laty... Wielka Brytania, 1990 mps, kopia, 5 s. Załączniki: kopie artykułów prasowych autora, korespondencja z ZS Lata 1940–42. Deportacja 10.02.1940 z m. Hnilice Wielkie (pow. Zbaraż, woj. tarnopolskie). Pobyt na zesłaniu w obw. swierdłowskim. W 1942 ewakuacja z armią Andersa do Iranu. ZS 64 Katarzyna Nicińska ur. 1923 Sześć lat w kopalni Wolin, b.d.p. mps, kopia, 3 s. Załączniki: życiorys autorki 67 Lata 1940–46. Deportacja rodziny 10.02.1940 z m. Młynowce (pow. Zborów, woj. tarnopolskie). Transport i pobyt na zesłaniu w posiołku Chimik k. Krasnouralska (obw. swierdłowski). Praca w kopalni. Repatriacja w marcu 1946. ZS 65 Maria Krzyszycka ur. 1934 Lubycza, 1989 rkps, oryg., 3 s. Lata 1941–43. Deportacja 18.01.1941 do Besarabii, ucieczka wiosną 1943, obóz w Mohylowie, praca w kołchozach po drodze do Rawy Ruskiej, pobyt w klasztorze w Rawie Ruskiej, przyjazd do Polski w kwietniu 1943 [!?]. ZS 66 Kazimiera Piątek ur. 1935, z d. Marynowska Kielce, b.d.p. mps, kopia, 3 s. Lata 1951–53. Deportacja rodziny w październiku 1951 z m. Oleandria k. Wilna (Litewska SRR). Pobyt na zesłaniu we wsi Podgornoje (obw. tomski) — warunki życia, zdobywanie żywności, nauka w szkole rosyjskiej. Repatriacja w sierpniu 1953. ZS 67 Stanisława Wierciak ur. 1928, z d. Miksza Wspomnienia z zesłania na Syberii 1941–1946 Warszawa, 1989 mps, kopia, 2 s. Załączniki: kopie dokumentów Lata 1941–46. Deportacja 20.06.1941 z m. Iwie (pow. Lida, woj. nowogródzkie). Pobyt na zesłaniu w sowchozie k. Czernogorska (Krasnojarski Kraj). Po „amnestii” przeniesienie do lesozawodu w tej samej okolicy. Powrót do Polski 20.04.1946. ZS 68 Jan Kamiński ur. 1926 Losy Polaków po 17 września 1939 z powiatu Postawy woj. Wilno Warszawa, 1989 mps, kopia, 6 s. Załączniki: spis deportowanych członków rodziny i krótki opis ich losów Lata 1939–44. Rodzina osadnika wojskowego zamieszkała w Kuropolu (pow. Postawy, woj. wileńskie). Wybuch wojny, okupacja sowiecka. Deportacja 10.02.1940 do Ałtajskiego Kraju. Opis miejsca zesłania — osady górniczej Zmiejnogorsk. Budowa nowego posiołka w maju 1940. Od 1943 w armii Berlinga. Powrót do Polski z wojskiem. ZS 69 Halina Kubala ur. 1927 Białogard, 1989 rkps, oryg., 6 s. Lata 1940–46. Rodzina zamieszkała w Uściługu (pow. Włodzimierz, woj. wołyńskie). Aresztowanie brata i uwięzienie we Włodzimierzu, skazanie na pobyt w łagrze. Deportacja rodziny 10.02.1940. Pobyt na zesłaniu w obw. nowosybirskim — praca w lesie, warunki życia. Po „amnestii” 1941 przejazd do m. Gorodok (obw. frunzeński, Kirgiska SRR), prace polowe, epidemia tyfusu i malarii. Repatriacja w czerwcu 1946. ZS 70 Maria Kądziela ur. 1924 Wspomnienia z Kazachstanu 68 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków b.m.p., b.d.p. rkps, oryg., 10 s., format nietypowy Lata 1940–46. Okupacja sowiecka na terenie woj. nowogródzkiego, opis deportacji 10.02.1940 (wywożono znajomych autorki). Deportacja rodziny 13.04.1940. Pobyt na zesłaniu w kołchozie Kirowa (obw. aktiubiński, Kazachska SRR) — warunki życia, praca w polu. Paszportyzacja w 1943, kłopoty autorki z powodu odmówienia pracy. W 1944 śmierć brata w wypadku przy pracy. Starania o powrót do kraju. Repatriacja w marcu 1946. ZS 71 Regina Majdańska ur. 1915 Wigilia na posiołku Warszawa, 1989 mps, kopia, 4 s. Załączniki: kopie dokumentów, lista zesłańców, korespondencja z ZS Lata 1940–41. Autorka deportowana z rodziną 10.02.1940 z m. Dywin (pow. Kobryń, woj. poleskie) opisuje Wigilię 1941 w posiołku Wodopad (obw. archangielski). ZS 72 Katarzyna Zajączkowska-Sawicka ur. 1913 Pobyt na Syberii w czasie II wojny Wołów, 1980 rkps, oryg., 39 s., format A5 Załączniki: lista zesłańców, korespondencja z ZS Lata 1939–46. Autorka — żona leśniczego — mieszkała z rodziną w Majdanie (pow. Drohobycz, woj. lwowskie). Wybuch wojny, zachowanie Ukraińców. Deportacja 10.02.1940 do wsi Tuligany nad Irtyszem (obw. omski). Zakwaterowanie, przydział pracy przy wyrębie drzew i obróbce drewna. Praca autorki w stołówce. Stosunki z miejscową ludnością. Warunki życia, choroby, niedożywienie. Powódź wiosną 1941. Ogłoszenie „amnestii” jesienią 1941 — nastroje wśród zesłańców, formowanie armii Andersa, poźniej Berlinga. Działalność w ZPP — autorka zostaje przewodniczącą w rejonie. Lipiec 1944 — przewiezienie rodzin wojskowych do osiedla Mariampol (obw. kirowogradzki, Ukraińska SRR). Organizacja polskiego szkolnictwa, rozdzielanie żywności z paczek pomocowych. Koniec wojny, repatriacja w marcu 1946. Wydane pt. „Tiopłaja kompania” w: Wspomnienia Sybiraków, t. 9, Warszawa 1997. ZS 73 Stefania Kogut ur. 1914 Wspomnienia z pobytu w ZSRR 1939–1945 Racibórz, 1989 rkps, oryg., 23 s. Załączniki: lista zesłańców Lata 1940–45. Aresztowanie męża, deportacja rodziny 13.04.1940 z m. Rudki (woj. lwowskie). Pobyt na zesłaniu w kołchozie „Kulturnyj Trud” (obw. aktiubiński, Kazachska SRR). Opis życia Kazachów. Prace polowe, wyrób cegieł do budowy domów, organizacja opieki nad dziećmi. Funkcjonowanie poczty i oczekiwanie na wiadomości. Paszportyzacja w 1943 — aresztowanie autorki za odmowę przyjęcia obywatelstwa ZSRR. Zmiana stosunku do Polaków. Wyprawa „interwencyjna” do Ambasady Polskiej w Kujbyszewie w sprawie zwolnienia męża z łagru i wiadomość o jego wstąpieniu do armii Berlinga. Październik 1944 — przewiezienie do kołchozu Nowy Szpajer (Ukraińska SRR). Przygotowania do wyjazdu, w maju 1945 powrót do domu, a potem repatriacja do Polski. ZS 74 Ryszard Wysokiński ur. 1918 Fiukówka, b.d.p. rkps, oryg., 20 s., format A5 Załączniki: wiersz Lata 1944–47. Aresztowanie w sierpniu 1944 w Fiukówce (woj. lubelskie) pod zarzutem przynależności do AK. Po zwolnieniu ucieczka do Warszawy. Ponowne aresztowanie 28.12.1944 w Fiukówce, przesłuchania, transport 69 do Lublina i dalej do obozu w m. Nagornaja (obw. mołotowski). Praca w kopalni, nieudana próba ucieczki w maju 1945, karne przeniesienie do obozu w Połowince (obw. mołotowski). Od września 1945 pobyt w Nagornej, a od listopada w obozach w obw. swierdłowskim — Kostousowo, Rież, Ałtynaj. Praca w fabryce, w kopalni węgla. Zwolnienie w październiku 1947 i powrót do Polski. ZS 75 Janina Zieleniewska ur. 1922 Studzieniec, 1987 mps, kopia, 2 s. Załączniki: wykaz posiadanych dokumentów i pamiątek, opis epizodu z historii AK na Białostocczyźnie pt. Granaty w cukrze, korespondencja z ZS Lata 1941–43. Deportacja 21.06.1941 z Dziadkowic (pow. Bielsk Podlaski, woj. białostockie). Pobyt na zesłaniu w posiołkach nad rz. Ob. (obw. nowosybirski). Powołanie do armii Berlinga, wyprawa do punktu poborowego, odprawienie kobiet z poboru i powrót do posiołka. ZS 76 Janina Duranc Chicago (USA), 1989 rkps, kopia, 12 s. Lata 1941–46. Deportacja rodziny 21.06.1941 ze wsi Hornostaje k. Moniek (woj. białostockie) widziana oczami dziecka. Transport pociągiem i pobyt na zesłaniu w m. Tara (obw. omski). Repatriacja w 1946. ZS 77 Tadeusz Johan ur. 1932 Moja syberyjska katorga Wożuczyn-Cukrownia (woj. zamojskie), 1990 mps, kopia, 7 s. Załączniki: kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1940–47. Krótki opis życia przed wojną we wsi Jarynówka (pow. Kostopol, woj. wołyńskie). Deportacja 10.02.1940. Pobyt na zesłaniu [miejsce nieznane], następnie życie w obozie uchodźców k. Taszkientu (Uzbecka SRR). W 1942 ewakuacja do Iranu. Repatriacja w marcu 1947 i osiedlenie na Zamojszczyźnie. ZS 78 Sylwester Kawa ur. 1925 Złotów, 1989 rkps, oryg., 7 s. Lata 1939–46. Początek okupacji sowieckiej, opis stosunków polsko-ukraińskich. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Urytwa (pow. Brzeżany, woj. tarnopolskie). Transport do Krasnojarska. Pobyt na zesłaniu w m. Zimnaja Tieja (Krasnojarski Kraj). Po „amnestii” w 1941 wyjazd do m. Klukwino (Krasnojarski Kraj). Praca w cegielni. W 1943 przymusowa paszportyzacja i aresztowanie ojca. Praca w kołchozie, starania o powrót do Polski. Repatriacja 13.05.1946 i osiedlenie na Ziemiach Odzyskanych. ZS 79 Adolf Kosobucki ur. 1916 Olecko, 1990 mps, kopia, 18 s. Załączniki: wiersze Lata 1939–54. Autor w 1939 rozpoczął służbę wojskową w Lidzie. Wzięty do niewoli w okolicach Grodna, w grudniu zwolniony. Działalność w AK od 1943. Konspiracja w okolicach Lidy. Aresztowanie 24.07.1944, pobyt w więzieniach w Żołudku, Lidzie, Mińsku, Orle. Od września 1945 — w łagrze Suchobiezwodnoje (obw. gorkowski), od 27.08.1949 w Karagandzie (Kazachska SRR). Warunki życia więźniów, pobyt i praca w szpitalu, praca w tartaku. Po zwolnieniu w lipcu 1954 pobyt w kołchozie i przygotowania do repatriacji. 70 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków ZS 80 Helena Zalewska ur. 1918 Rutki Nowe, 1989 mps, kopia, 2 s. Lata 1939–46. Aresztowanie 29.12.1939 w woj. białostockim, przesłuchania w więzieniu w Grodnie. Przewiezienie 28.06.1940 do Witebska (Białoruska SRR), a potem do łagru Jawas (Mordwińska ASRR). Praca i życie codzienne w obozie. Po „amnestii” 1941 pobyt w kołchozie „Krasnaja Zwiezda” (obw. saratowski). W 1943 przeniesienie do kołchozu w rej. Karatas (obw. tałdykurgański, Kazachska SRR). Repatriacja i powrót do domu pod Augustowem 20.04.1946. ZS 81 Helena Sagun ur. 1925 Kilka moich wspomnień z Syberii Augustów, 1990 rkps, oryg., 8 s. Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 z Augustowa (woj. białostockie). Transport, życie na zesłaniu we wsi Korniejewka (obw. siewierokazachski, Kazachska SRR). Formowanie armii Andersa, okres przymusowej paszportyzacji. Organizacja repatriacji i starania o polskie dokumenty. Powrót do Polski 21.06.1946. ZS 82 Bronisław Olejnik ur. 1922 Moje wspomnienia 1939–1951 Filadelfia (USA), 1990 mps, kopia, 6 s. Załączniki: kopia dokumentu, korespondencja z ZS Lata 1939–51. Okres pierwszej okupacji sowieckiej i stosunki z Ukraińcami. Deportacja 10.02.1940 ze Snowicz (pow. Złoczów, woj. tarnopolskie). Pobyt na zesłaniu w posiołku Hirkul (Krasnojarski Kraj). Wiadomość o „amnestii” i przygotowania do wyjazdu. Transport do Kenimech (obw. bucharski, Uzbecka SRR). Wstąpienie do armii Andersa. Ewakuacja do Pahlewi, obóz „Barbara” w Palestynie. Szkolenie w Iraku. Walki we Włoszech (ranny pod Monte Cassino). Przejazd do Wielkiej Brytanii, demobilizacja, obóz dla „opornych” Skitten w północnej Szkocji, strajk głodowy. 9.01.1951 wyjazd do USA. ZS 83 Zygmunt Słomski ur. 1920 b.m.p., 1990 rkps, oryg., 3 s. Załączniki: kopia dokumentu Lata 1944–47. Aresztowanie 6.11.1944 w Kolnicy (pow. Augustów, woj. białostockie). Pobyt w obozach w Ostaszkowie (obw. kaliniński) i Riazaniu. Powrót do Polski w 1947. ZS 84 Stefania Leźnicka ur. 1937 Orneta, 1991 rkps, oryg., 3 s. Załączniki: życiorys Lata 1940–46. Wywiezienie rodziny z m. Nielepkowice (pow. Jarosław, woj. lwowskie) zimą 1940/1941 [?]. Przymusowe osiedlenie w m. Klaśnica (obw. odeski, Ukraińska SRR). Repatriacja latem 1946. ZS 85 Ryszard Szczukiewicz ur. 1928 Świnoujście, 1990 rkps, oryg., 2 s. Załączniki: kopia dokumentu, korespondencja z ZS 71 Lata 1939–40. Zwięzła informacja o losach ojca — Romana Szczukiewicza, więźnia Ostaszkowa zamordowanego w 1940. Deportacja rodziny 13.04.1940 z Brześcia nad Bugiem (woj. poleskie) do obw. celinogradzkiego (Kazachska SRR). ZS 86 Teresa Tokarz ur. 1927 Wspomnienia z pobytu w Rosji. Lata 1940–1946 Mielec, 1990 mps, kopia, 26 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1939–46. Wojenne losy rodziny zamieszkałej w m. Brzuchowice (pow. Lwów, woj. lwowskie) — wkroczenie Niemców, po 17 września okupacja sowiecka. Aresztowanie ojca, deportacja pozostałej rodziny 13.04.1940. Transport do Kazachstanu. Pobyt na zesłaniu w m. Łochwyckij (obw. aktiubiński) — życie codzienne, praca w kołchozie, konieczność kradzieży. W 1943 śmierć matki, powołanie brata do armii Berlinga, walka z malarią, opieka nad młodszym rodzeństwem. Wiosną 1944 — przygotowania do wyjazdu rodzin wojskowych, trudności z uzyskaniem dokumentów. Transport na Ukrainę, pobyt w sowchozie w Nikołajewie. Koniec wojny, po liście do rodziny „ekspedycja ratunkowa” sióstr felicjanek ze Lwowa. Repatriacja w marcu 1946. ZS 87 Józef Staszewski Wspomnienia Tomczyn (woj. radomskie), 1990 mps, kopia, 9 s. Lata 1939–47. Autor zmobilizowany 28.08.1939 do jednostki w Chełmie Lubelskim. Wybuch wojny, dezorganizacja armii. Próba walki z Rosjanami w koszarach w Krzyżowicach (pow. Włodzimierz, woj. wołyńskie). Pobyt w obozach jenieckich w Nowogrodzie i na Zaporożu (obw. dniepropietrowski, Ukraińska SRR) — warunki życia, praca, Boże Narodzenie 1939. Od maja 1940 pobyt w obozie w Workucie (Komi ASRR). Po „amnestii” 1941 przewiezienie do punktu zbornego w Miażnikach, formowanie Armii Polskiej, obóz w Tatiszczewie, wizyta gen Sikorskiego w listopadzie 1941. W styczniu 1942 wyjazd do Uzbeckiej SRR. Ewakuacja do Iranu. Walki we Włoszech, bitwa pod Monte Cassino. Koniec wojny, przejazd do Wielkiej Brytanii. Repatriacja w maju 1947. ZS 88 Bronisław Szewczyk ur. 1926 Wspomnienia z lat 1944–1946 Bydgoszcz, 1990 rkps, oryg., 10 s. Lata 1944–46. Aresztowanie jesienią 1944 i uwięzienie w Zamościu. 22.01.1945 transport do stacji Nagornaja (obw. mołotowski). Pobyt w obozie — warunki życia i praca w kopalni węgla. Repatriacja 21.01.1946 przez Białą Podlaską. ZS 89 Lucjan Derlatka ur. 1927 Miłkowice, 1990 rkps, kopia, 48 s. Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z woj. nowogródzkiego do posiołka Rossochi (obw. archangielski). Pobyt na zesłaniu — warunki życia, praca przy wyrębie lasu, nauka w szkole rosyjskiej, „przygody” z niedźwiedziami. Epidemia tyfusu w 1942. Praca w Szenkursku (obw. archangielski) w fabryce obuwia. Śmierć matki i brata, rozbicie rodziny (starszy brat w armii Berlinga, młodsze rodzeństwo w domu dziecka), kolejne miejsca pracy autora. Powołanie do Armii Czerwonej, ucieczka, problemy z NKWD. W 1944 przeniesienie do sowchozu w Pieregonowce (obw. kirowogradzki, Ukraińska SRR). Repatriacja w czerwcu 1946. ZS 90 Alina Pakulska ur. 1935 Moja podróż ze Lwowa przez Kazachstan i Afrykę do Kraju 72 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków Poznań, 1989 mps, kopia, 22 s. Załączniki: kopie dokumentów i korespondencji z 1942, odpisy korespondencji i wypracowania szkolnego z 1947, teksty piosenek i wierszy, kopie rysunków z zesłania, korespondencja z ZS Lata 1940–47. Wojna widziana oczami dziecka. Lwów — aresztowanie ojca w grudniu 1939, deportacja rodziny 13.04.1940. Pobyt na zesłaniu w m. Bolszaja Bukoń (obw. semipałatyński, Kazachska SRR). Latem 1941 przejazd do Semipałatyńska i starania o ewakuację. Kontakty z Kazachami. Wyjazd w 1942 przez Krasnowodsk do Pahlewi. Obóz dla ewakuowanych w Teheranie, podróż statkiem do Mombasy. Pobyt w osiedlu Koja w Ugandzie — życie codzienne, szkoła, teatr, chór, zwierzęta afrykańskie, stosunki z tubylcami. Od 9.08.1946 obóz Nyali k. Mombasy — podróż koleją, kontakty z Hindusami i jeńcami włoskimi. Wyjazd 24.12.1946 do Neapolu, pobyt w obozie dla przesiedleńców w Bari. Repatriacja w lutym 1947. ZS 91 Lidia Łazarska ur. 1927 Ocalę od zapomnienia... Augustów, b.d.p. mps, kopia, 38 s. Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 rodziny gajowego z Jastrzębnej (pow. Augustów, woj. białostockie). Pobyt na zesłaniu w obw. mołotowskim — warunki życia, zdobywanie żywności, przeniesienie do m. Czuroczna i połączenie z ojcem, korespondencja z krewnymi w Polsce, praca w stołówce, nauka w szkole rosyjskiej, aresztowania „opornych”. Po „amnestii” 1941 przejazd do kołchozu Staraja Bierioza (obw. kurgański) — praca, epidemia tyfusu, pobyt w szpitalu, odejście braci do armii Andersa. W 1943 przymusowa paszportyzacja, aresztowanie autorki i jej ojca, więzienie w Kurganie i praca w fabryce amunicji. Śmierć ojca, powrót do rodziny, praca nauczycielki, działalność ZPP. Powrót do Polski 26.04.1946. ZS 92 Jerzy Makar ur. 1908 Lesko–Iwonicz Zdrój, 1984–89 mps, kopia, 9 s., 18 s., 36 s., 25 s. (4 wersje) Lata 1913–64. Losy rodziny zamieszkałej w m. Hulskie (pow. Lesko, woj. lwowskie) od 1913 roku. Wrzesień 1939 — autor zostaje ranny podczas bombardowania, po wkroczeniu Rosjan wywieziony ze szpitala w Turce (woj. lwowskie), przetrzymywany w więzieniach w Samborze, Lwowie i Woroszyłowgradzie. Pobyt w obozie jenieckim w Starobielsku (obw. ługański, Ukraińska SRR). Praca przymusowa przy rabowaniu grobów z cmentarza przyklasztornego. Wyrok 10 lat ITŁ i odesłanie do łagru nad Peczorą (Komi ASRR). Zwolnienie w 1941, przejazd do Buzułuku (obw. czkałowski). Wizyta gen. Sikorskiego w armii Andersa. Choroba autora, praca w kołchozie w Buzułuku. Wstąpienie do armii Berlinga. Działalność w ZPP. Powrót do Polski w 1946. Krótki pobyt w rodzinnych stronach — informacja o zamordowaniu żony i syna przez nacjonalistów ukraińskich. Osiedlenie się na Ziemiach Odzyskanych. W 1964 decyzja o wyjeździe w Bieszczady. ZS 93 Kazimiera Jaworska ur. 1901 Wspomnienia „Hagi” b.m.p., b.d.p. mps, kopia, 34 s. Załączniki: życiorys Lata 1939–51. Pierwsze dni września 1939 w Grodnie — wybuch wojny, bezładne przemieszczanie się cywilów i wojskowych. Okupacja sowiecka w Grodnie i we Lwowie. Aresztowanie 20.03.1940 w Grodnie (woj. białostockie), pobyt w więzieniu w Grodnie, następnie w Mińsku (Białoruska SRR). Wyrok 8 lat ITŁ. Od marca 1941 pobyt w łagrach w obw. karagandzkim — Karabas i Prystorna. Zwolnienie 29.08.1941. Podróż na południe, praca w kołchozie Kuszata. Wstąpienie do armii Andersa, przejazd do Jangi-Jul (obw. taszkiencki, Uzbecka SRR). Ewakuacja w 1942 do Iranu. Służba w 317. Kobiecej Kompanii Transportowej, zgłoszenie do lotnictwa. W listopadzie 1943 wyjazd do Wielkiej Brytanii, kursy mechaniczne, praca w warsztacie w Newton. Koniec wojny, decyzja o wyjeździe do Kanady. Jesienią 1951 podróż do Montrealu. 73 ZS 94 Aleksandra Ożóg ur. 1923 Sześć lat w tajdze Warszawa, 1990 mps, kopia, 127 s. Załączniki: kopie dokumentów, spis posiadanych dokumentów Lata 1939–46. Rodzina zamieszkała w leśnictwie Gruszki w Puszczy Białowieskiej (pow. Bielsk Podlaski, woj. białostockie). Wybuch wojny, ucieczka pracowników nadleśnictwa. Okupacja sowiecka. Deportacja 10.02.1940 do Ałtajskiego Kraju. Postoje transportu w Czelabińsku, Omsku, Nowosybirsku. Droga ze stacji Talmienka do posiołka Zajskoje. Pobyt na zesłaniu — życie codzienne, wykorzystanie wiedzy leśników w pracy, walka z głodem, rewizje i konfiskata polskich książek. Zaostrzenie rygoru po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej. Huragan i pożar tajgi. Wigilia 1941. Na początku 1942 wiadomość o „amnestii” i organizacji armii Andersa. Przeniesienie na „13 Rozjazd” i zatrudnienie w tartaku. Opisy życzliwości i pomocy ze strony Rosjan. Odjazd brata do armii Berlinga. Działalność ZPP. Uruchomienie polskiej szkoły. Poprawa warunków bytowych Polaków. Utworzenie zespołu muzycznego i organizacja koncertów. Uroczystości zorganizowane 11.11.1944 i 3.05.1945. Koniec wojny. Starania o repatriację. Opis podróży do Polski w 1946. ZS 95 Bernard Głowiński ur. 1928 Przebieg mojego internowania w Donbasie Górzno, 1990 rkps, oryg., 4 s. Załączniki: kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1945–46. Zatrzymanie autora przez wojsko sowieckie w lutym 1945 i skierowanie do pracy przy umocnieniach w okolicach Grudziądza. Obóz w Jabłonowie Pomorskim i Ciechanowie; transport kolejowy — warunki podróży, postój w Woroszyłowgradzie. Przybycie na miejsce docelowe — Donbas (obw. doniecki, Ukraińska SRR), selekcja do pracy; autor jako młodociany dostaje zatrudnienie w kuchni i ambulatorium. Zwolnienie w lutym 1946 i powrót do domu. ZS 96 Antoni Klepacki ur. 1917 Pierestrojka na zmarzlinie Warszawa, 1990 rkps, kopia, 3 s. Załączniki: życiorys, kopie dokumentów Lata 1944–46. Aresztowanie w lipcu 1944, internowanie w Miednikach Królewskich pod Wilnem. Transport do koszar w Kałudze, próby zwerbowania do Armii Czerwonej. Po odmowie przysięgi praca przy wyrębie lasu. Zwolnienie i przyjazd do Warszawy w styczniu 1946. ZS 97 Jan Kłosowski ur. 1911 Rzeszów, b.d.p. rkps, oryg., 4 s. Załączniki: kopie dokumentów i korespondencji Lata 1944–47. Aresztowanie w Rzeszowie 2.10.1944, pobyt w areszcie, transport do ZSRR, nieudana próba ucieczki. Pobyt w podobozach w Borowiczach (obw. nowgorodzki) i m. Krasne (obw. swierdłowski). Powrót 14.11.1947. ZS 98 Władysław Fydrych Biała Podlaska, 1990 mps, kopia, 3 s. Załączniki: kopia banknotu z informacją dla rodziny przekazanego z transportu Lata 1944–46. Aresztowanie 15.11.1944 w Białej Podlaskiej. Warunki w transporcie i pobyt w obozie w Borowiczach (obw. nowgorodzki). Powrót do domu 2.03.1946. 74 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków ZS 99 Konrad Pik ur. 1928 Tuchola, b.d.p. rkps, oryg., 4 s. Rok 1945. Rodzina zatrzymana w lutym 1945 przez NKWD w domu w m. Lniano (woj. bydgoskie). Kobiety zwolnione, mężczyźni przetransportowani do obozu Roza (obw. czelabiński). Zwolnienie i powrót do domu w październiku 1945. ZS 100 Maria Boguszewska z d. Koc Tułaczka Radziszewo, b.d.p. rkps, oryg., 10 s., format A5 Lata 1941–46. Deportacja rodziny 22.06.1941 ze wsi Radziszewo (pow. Bielsk Podlaski, woj. białostockie) — opis przebiegu wywózki, transportu. Przyjazd do Bijska (Ałtajski Kraj). Pobyt na zesłaniu w kołchozie Jurtnoj. Po „amnestii” przeniesienie do m. Sołoniesznoje, praca w cegielni. Powrót do domu w maju 1946. ZS 101 Irena Mikołajczak ur. 1925, z d. Nocula Wspomnienia b.m.p., b.d.p. rkps, oryg., 6 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–47. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Podkamień (pow. Rohatyn, woj. stanisławowskie). Pobyt na zesłaniu — „84 uczastok” Pyszmeńskiego rej. (obw. swierdłowski). Praca w lesie, w tartaku, warunki życia, opieka lekarska. We wrześniu 1941 informacja o powstawaniu armii Andersa, podróż do wojska, wstąpienie do Pomocniczej Służby Kobiet, obóz w okolicach Samarkandy (Uzbecka SRR), pobyt w szpitalu. Ewakuacja do Pahlewi, zatrudnienie w Kompanii Transportowej. Szkolenie w Anglii, praca mechanika w Szkole Pilotów w Newton. Repatriacja 15.06.1947. ZS 102 Tadeusz Ząbek ur. 1928 Opis mojego pobytu na Syberii Sosnowiec, 1990 rkps, oryg., 6 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z m. Ropienka (pow. Lesko, woj. lwowskie). Pobyt na zesłaniu w m. Tawda (obw. swierdłowski). Praca w tartaku, epidemia tyfusu. Informacja o „amnestii” w październiku 1941. Przymusowa paszportyzacja w 1943. We wrześniu 1944 przesiedlenie na Ukrainę, praca w sowchozie w m. Pasieczna (obw. chmielnicki). Repatriacja 20.03.1946. ZS 103 Janina Horaczko ur. 1943 Szczecin, 1991 mps, oryg., 2 s. Załączniki: kopie dokumentów Lata 1952–58. Rodzina wysiedlona 14.04.1952 z Ostrowa k. Grodna (Białoruska SRR) . Pobyt na zesłaniu w kołchozie Kzył Tan (obw. czymkiencki, Kazachska SRR). Zwolnienie w sierpniu 1954, powrót do Ostrowa. Przyjazd do Polski w marcu 1958. ZS 104 Maria Marcinek ur. 1917, z d. Chadała Poznań, b.d.p. 75 rkps, kopia, 3 s. Załączniki: kopia dokumentu Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Wierzbiatyn (pow. Buczacz, woj. tarnopolskie). Warunki życia na zesłaniu w okolicach Kańska (Krasnojarski Kraj). W sierpniu 1944 przesiedlenie na Ukrainę do obw. woroszyłowgradzkiego. Repatriacja w marcu 1946. ZS 105 Krystyna Jabłońska ur. 1933, z d. Zgoła Poznań, b.d.p. rkps, oryg., 3 s. Załączniki: kopie dokumentów Lata 1940–46. Rodzina urzędnika kolejowego z Poznania. We wrześniu 1939 ewakuacja na Wschód. Deportacja 28.06.1940 z m. Kopyczyńce (woj. tarnopolskie). Zesłanie w okolicach Tawdy (obw. swierdłowski). W grudniu 1941 przejazd do m. Nowyj Ryczarz (obw. astrachański). Repatriacja w lipcu 1946. ZS 106 Władysław Rabuszko ur. 1922 b.m.p., b.d.p. rkps, oryg., 9 s. Lata 1940–43. Deportacja 14.02.1940 rodziny osadnika wojskowego z m. Mleczkowszczyzna (pow. Mołodeczno, woj. wileńskie). Pobyt na zesłaniu w m. Udacznyj k. Tajszetu (obw. irkucki) — opis posiołka. Aresztowanie ojca w 1942. W maju 1943 powołanie do armii Berlinga. ZS 107 Tadeusz Figlarz ur. 1918 Byłem sowieckim jeńcem wojennym Szamotuły, 1990 mps, kopia, 11 s. Lata 1939–46. Rodzina właściciela restauracji w Poznaniu. Okupacja niemiecka — wywłaszczenie, a następnie wysiedlenie do Aleksandrowa k. Łukowa (woj. lubelskie). Praca w majątku ziemskim. Wstąpienie do AK w 1942. Wycofywanie się Niemców w 1944. Aresztowanie przez NKWD w Aleksandrowie w listopadzie 1944. Areszt śledczy w Łukowie — przesłuchania. Więzienie w Sokołowie Podlaskim. Obóz w Szybotowie k. Borowicz (obw. nowgorodzki) — warunki życia, praca, zdobywanie dodatkowej żywności. Zwolnienie w lutym 1946. Powrót do Aleksandrowa, a następnie wyjazd do rodziny do Szamotuł. ZS 108 Jadwiga Paszkiewicz ur. 1926, z d. Średnicka Kętrzyn, 1990 rkps, oryg., 5 s. Załączniki: kopie dokumentów Lata 1941–51. Deportacja 20.06.1941 z m. Średnica (pow. Wysokie Mazowieckie, woj. białostockie) — aresztowanie ojca już w wagonie. Pobyt na zesłaniu w okolicach Syktywkaru (Komi ASRR). Aresztowanie matki za nielegalne zdobywanie żywności i jej ucieczka. Opieka lekarza nad dziećmi pozostawionymi w posiołku, konieczność pracy. Powrót matki po dwóch latach. Repatriacja w lutym 1946. Uwięzienie brata w 1951 za „wrogi stosunek do ZSRR”. ZS 109 Aleksander Rukszto ur. 1917 Droga z Litwy do Polski prowadziła przez Syberię b.m.p., b.d.p. mps, kopia, 6 s. Załączniki: kopie korespondencji urzędowej z lat 50., wiersz, spis odznaczeń i orderów, korespondencja z ZS 76 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków Lata 1939–56. Wojenne losy autora zamieszkałego we wsi Kozakiszki (pow. Troki, woj. wileńskie). Latem 1948 wstrzymanie repatriacji, nadanie obywatelstwa radzieckiego, akcja „rozkułaczania”. Wywiezienie 22.04.1949 z Wilna i pobyt na zesłaniu w m. Usolje Sybirskoje (obw. irkucki) — zakwaterowanie, praca w warsztacie samochodowym. Zwolnienie w 1956 pod warunkiem wyjazdu do Polski. Repatriacja w październiku 1956. ZS 110 Krystyna Konert ur. 1927, z d. Przybylska Polskie losy na Wschodzie. Wspomnienie Warszawa, 1988 mps, kopia, 4 s. Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 rodziny leśnika z m. Nurzec (pow. Bielsk Podlaski, woj. białostockie). Ucieczka ojca i brata. Warunki życia na zesłaniu w m. Gramatucha (obw. nowosybirski). Po ogłoszeniu „amnestii” przejazd do m. Walerianowka (obw. kiemierowski), epidemia tyfusu, śmierć matki i brata, praca w kołchozie. Repatriacja w połowie 1946. ZS 111 Ryszard Romaniak ur. 1921 Niemcy, 1989 rkps, oryg., 4 s. Załączniki: kopie dokumentów, kopie zdjęć, odręczna mapka miejsc pobytu w ZSRR Lata 1945–46. Aresztowanie autora z matką i siostrą 12.01.1945 we Lwowie (Ukraińska SRR). Pobyt w więzieniu „Brygidki”, w obozie przesyłowym przy ul. Pełtewnej. Transport do obozu Manuiłowka (obw. doniecki, Ukraińska SRR), potem Krasnodon i Paryskaja Komuna — praca w kopalni węgla. Przeniesienie do więzienia w Starobielsku (obw. ługański). Po buncie więźniów odesłanie do więzienia w Dniepropietrowsku (Ukraińska SRR). Zwolnienie 25.06.1946, powrót do Lwowa i repatriacja do Polski. ZS 112 Marian Ostap ur. 1919 Wierzchowiny Stare, b.d.p. rkps, oryg., 25 s., format A5 Lata 1944–46. Działania AK w okolicach Radzynia Podlaskiego. Aresztowanie 4.11.1944, więzienie w Parczewie (woj. lubelskie). Transport do Borowicz (obw. nowgorodzki). Warunki życia w obozie, wyżywienie, selekcja do pracy, pobyt w szpitalu. Zwolnienie 21.01.1946, powrót do domu. Represje powojenne. ZS 113 Zbigniew Kornacki ur. 1926 Zdarzenia okrutnego losu z okresu 1944–1946 Warszawa, b.d.p. mps, kopia, 8 s. Załączniki: kopia dokumentu Lata 1944–46. Aresztowanie 25.10.1944 w Radzyminie (woj. warszawskie). Przesłuchania, więzienie w Tłuszczu (opis pożaru), w Łukowie. Transport do obozu w Borowiczach (obw. nowgorodzki) — warunki życia, wyżywienie, praca, choroba. Zwolnienie i powrót do Polski w marcu 1946. ZS 114 Maria Migała ur. 1920, z d. Rewaj Wspomnienia b.m.p., b.d.p. rkps, oryg., 30 s. Lata 1941–46. Autorka wraz z ojcem zatrzymana 11.06.1941 w Łunińcu (woj. poleskie). Pobyt w więzieniu w Pińsku i Brześciu. Transport do obozu w Jelcu (obw. lipiecki), przewiezienie do Kirowa, następnie do łagru na stacji Suchobiezwodnoje (obw. gorkowski). Praca w szpitalu. Zwolnienie w kwietniu 1942. Spotkanie polskich żołnierzy w Gorkim, podróż do Kujbyszewa do polskiej ambasady. Praca w kołchozie pod Kujbyszewem. Aresztowanie za odmowę przyjęcia 77 obywatelstwa radzieckiego, wyrok 2 lata ITŁ. Odesłanie do 10 Kolonii Inwalidzkiej (obw. czelabiński). Po odbyciu kary przeniesienie do Baryszskiego sowchozu. Repatriacja w marcu 1946. ZS 115 Zbigniew Jeżowski ur. 1928 Wspomnienie z początku II wojny światowej i z zesłania do Kazachstanu Nowy Sącz, 1990 mps, kopia, 15 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1939–45. Losy rodziny wicestarosty powiatowego w Tłumaczu (woj. stanisławowskie). Wybuch wojny, represje po 17 września, stosunek Ukraińców do Polaków, aresztowanie ojca. Deportacja rodziny 13.04.1940. Pobyt na zesłaniu w kołchozie Prioziornaja (obw. kustanajski, Kazachska SRR) — warunki życia, praca, stosunki z Kirgizami, malaria. Latem 1942 nieudana próba zaciągnięcia się do armii Andersa. W listopadzie 1944 przejazd do Stanisławowa. Repatriacja do Polski w maju 1945. ZS 116 Piotr Markowski ur. 1914 Warszawa, 1989 rkps, oryg., 37 s. Lata 1941–42. Deportacja 20.06.1941 ze wsi Godlewo-Mierniki (pow. Ostrów Maz., woj. warszawskie). Szczegółowy opis wywózki, transportu kolejowego do Kotłasu, dalej podróży barkami rz. Wyczegdą i pieszo do posiołka Lom (Komi ASRR). Historia posiołka od lat 20., obraz życia i zwyczajów rdzennych mieszkańców. Praca w lesie. Przyjaźń z Litwinami osadzonymi w tym samym posiołku. Wizyta NKWD i przesłuchiwania, wyrok śmierci wykonany na jednym z Litwinów. W 1942 przeniesienie do m. Szoszka. ZS 117 Krystyna Żywno ur. 1929 Wspomnienia z lat wojny i wygnania 1939–1946 b.m.p., 1990 mps, kopia, 24 s. Załączniki: kopie dokumentów Lata 1939–46. Losy córki nadleśniczego z Porzyżyn (pow. Brześć, woj. poleskie). Wybuch wojny, stosunki z miejscową ludnością białoruską, ucieczka do Brześcia. Deportacja 10.02.1940 do posiołka Udacznyj (obw. irkucki) — warunki życia, nauka w szkole, epidemia czerwonki. Po „amnestii” wyjazd do Afanasjewska (obw. swierdłowski). Kontakty z Rosjanami. W 1943 przymusowa paszportyzacja, powołanie ojca do armii Berlinga. W 1944 przejazd do m. Zinca (obw. połtawski, Ukraińska SRR), praca w kołchozie. Repatriacja w lutym 1946. ZS 118 Władysław Renowski ur. 1910 Wspomnienia i refleksje z pobytu w obozie NKWD b.m.p., 1989 mps, kopia, 18 s. Załączniki: kopie dokumentów Lata 1944–47. Aresztowanie 13.08.1944 w Sawinie (pow. Chełm, woj. lubelskie) pod zarzutem przynależności do AK. Przewiezienie na Majdanek i odesłanie do obozu w Riazaniu. Autor cytuje wspomnienia kolegów z obozu — opisy głodówki protestacyjnej, życia kulturalnego (kabaret, orkiestra), rękodzieła, kursów samokształceniowych. Pobyt w obozie w Czerepowcu (obw. wołogodzki). Powrót do Polski w 1947. ZS 119 Czesław Szarejko ur. 1924 Warszawa, b.d.p. mps, kopia, 3 s. Załączniki: korespondencja z ZS 78 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków Lata 1940–46. Wywiezienie 12.04.1940 z Wołkowyska (woj. białostockie). Pobyt na zesłaniu w sowchozie Kijały (obw. siewierokazachski, Kazachska SRR). Praca w charakterze traktorzysty. Wyrok — 3 miesiące pracy w kopalni w Karagandzie za „uchylanie się od pracy”. Wstąpienie do armii Berlinga, bitwa pod Lenino, szlak bojowy do Wału Pomorskiego. W 1946 powrót rodziny z zesłania i osiedlenie się w Warszawie. ZS 120 Bolesław Duch ur. 1921 Wspomnienia z zsyłki do Kazachstanu 1940–1942 Kwidzyn, b.d.p. mps, kopia, 4 s. Załączniki: wiersze (27 s.), korespondencja z ZS Lata 1940–42. Deportacja 13.04.1940 rodziny urzędnika państwowego z Borszczowa (woj. tarnopolskie). Pobyt na zesłaniu w m. Kokpiekty (obw. semipałatyński, Kazachska SRR). Prace polowe, stosunki z Kazachami i innymi pracownikami kołchozu. W marcu 1942 zgłoszenie do armii Andersa i ewakuacja. ZS 121 Bonifacy Szawłowski ur. 1919 Od Stołpc do Starobielska Mława, 1989 mps, kopia, 5 s. Załączniki: kopia dokumentu Rok 1939. Wspomnienia żołnierza Korpusu Ochrony Pogranicza z posterunku w Stołpcach. Wybuch wojny, po 17 września próby przebicia się na południe. Zatrzymanie w miejscowości Wilcze Błota, areszt śledczy w Nowogródku — warunki w więzieniu, opis przesłuchań. Transport do obozu w Starobielsku, opis święta 1.11.1939. Autor zostaje przekazany Niemcom jako obywatel Generalnego Gubernatorstwa. Pobyt w obozie niemieckim w Radomiu, ucieczka i powrót w rodzinne strony (okolice Ciechanowa). Wydane w „Tygodniku Ciechanowskim” 1989, nr 45. ZS 122 Izabella Hanusiewicz z d. Kopczyńska Wrocław, 1990 rkps, oryg., 3 s. Lata 1939–46. Losy rodziny po wybuchu wojny. Ostatnie wiadomości od męża z obozu jenieckiego w Kozielsku. Deportacja 13.04.1940 autorki z dziećmi ze Szczuczyna (woj. nowogródzkie). Pobyt na zesłaniu w m. Mariewka, a potem w kołchozie w m. Sokołówka (obw. siewierokazachski, Kazachska SRR). Funkcja męża zaufania, w maju 1946 organizacja repatriacji w Pietropawłowsku, powrót do Polski. ZS 123 Władysława Wrońska Droga, która zaprowadziła do Workuty Mirosława Jerzego Wrońskiego Kraków, b.d.p. mps, kopia, 16 s. Załączniki: kopia zdjęcia Lata 1939–55. Losy rodziny zamieszkałej na Wileńszczyźnie. Internowanie męża w Kalwarii k. Kowna. Okupacja sowiecka w Wilnie. Aresztowanie syna i jego ucieczka w czerwcu 1941 z transportu na Wschód. Okupacja niemiecka, praca nauczycielki, zmiany miejsca zamieszkania. Działalność syna w AK, aresztowanie w październiku 1944, wyrok w Grodnie — 15 lat ITŁ. Pobyt syna w łagrze w Workucie (Komi ASRR). Repatriacja rodziny, osiedlenie w Krakowie. Starania o zwolnienie syna i jego powrót w 1955. ZS 124 Hipolit Wawelberg ur. 1921 Brazylia, b.d.p. mps, oryg., 6 s. Załączniki: kopia albumu, korespondencja z ZS 79 Lata 1939–46. Ewakuacja rodziny we wrześniu 1939 z Warszawy do Lwowa; nieudana próba przejścia przez zieloną granicę. Deportacja ze Lwowa w lipcu 1940, transport kolejowy do Tiumenia, rzeką Ob barkami do osiedla Łorba (obw. tiumeński). Praca w lesie. Wybuch wojny niemiecko-sowieckiej, „amnestia”, informacja o polskim wojsku, korespondencja od rodziny z USA. Wyjazd z Łorby. Choroba ojca i konieczność zatrzymania się w Tobolsku. Mianowanie ojca mężem zaufania w 1942 — organizacja rozdziału żywności i odzieży, stworzenie Domu Polskiego (szkoła, sierociniec, dom starców, stołówka). Aresztowanie ojca i roczne więzienie w Omsku. Repatriacja w lipcu 1946. ZS 125 Antoni Paczuski Wspomnienia z pobytu na Syberii Warszawa, b.d.p. mps, kopia, 5 s. Rok 1945. Działania partyzanckie na początku 1945 w okolicach Sokołowa Podlaskiego. Aresztowanie w połowie lutego 1945 w m. Rozbity Kamień (woj. siedleckie). Przetrzymywanie w Rembertowie, w marcu transport na Wschód. Pobyt w obozie Koszaj nad Sośwą (obw. swierdłowski), praca w lesie. Repatriacja w 1945. ZS 126 Wacław Miluk ur. 1935 Sybir b.m.p., b.d.p. rkps, oryg., 15 s., format A5 Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z Krzemienicy Dolnej (pow. Wołkowysk, woj. białostockie). Pobyt na zesłaniu w Czelabińsku — warunki życia, choroby, brak jedzenia. Przemówienie Sikorskiego nadawane przez radio, nastroje wśród zesłańców. Przesiedlenie do kołchozu Suzak (obw. czymkiencki, Kazachska SRR), praca w polu i przy zwierzętach. Opis zaćmienia słońca. Repatriacja w 1946. ZS 127 Czesław Widelski ur. 1929 Życiorys goryczą piołunu stepowego pisany. Wspomnienia z lat wojny i okupacji 1939–1945 Kutno, 1989 mps, kopia publikacji, 7 s. Lata 1939–45. Losy rodziny zawodowego wojskowego z Brześcia (woj. poleskie). Wybuch wojny, bombardowanie Twierdzy Brzeskiej i stacji kolejowej. Ewakuacja do Pińska. Po 17 września okupacja sowiecka, aresztowanie ojca (ostatnia wiadomość z Ostaszkowa). Deportacja w czerwcu 1941. Pobyt na zesłaniu k. wsi Pospielicha (Ałtajski Kraj), praca dorosłych w kamieniołomie, przygotowania do zimy. Dorabianie matki jako szwaczki. Zmiana sytuacji zesłańców po „amnestii”. Wyjazd na południe. Obóz dla przesiedleńców w Kara-Kul. Próba ewakuacji z armią Andersa. Choroba młodszego brata, jego pobyt w szpitalu w Dżambule (Kazachska SRR) i śmierć w lutym 1942. Pomoc i życzliwość tubylców, życie w mieście. Powstanie ZPP i szkoły polskiej. Starania o repatriację. Nielegalny wyjazd latem 1945 do Pińska i repatriacja do Polski. ZS 128 Maria Ludwika Czarnocka ur. 1900 b.m.p., b.d.p. mps, kopia, 18 s. Lata 1944–45. Aresztowanie przez NKWD 17.12.1944 w Wilnie (autorka wpadła w „kocioł”). Pobyt w więzieniu na Łukiszkach — warunki bytowe, przesłuchania, kontakty ze współwięźniarkami. Zwolnienie 4.03.1945. ZS 129 Kazimierz Zybert ur. 1925 Nie dobity b.m.p., b.d.p. mps, kopia, 17 s. Załączniki: kopie korespondencji z lat 40., kopie dokumentów, korespondencja z ZS 80 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków Lata 1940–68. Losy uciekinierów z Warszawy. Deportacja w czerwcu 1940 ze Lwowa. Pobyt na zesłaniu w posiołkach Jagodnoje i Siewiernyj Kałczug (obw. archangielski) — praca w lesie. W październiku 1941 wyjazd w okolice Fergany (Uzbecka SRR). Odmowa przyjęcia do armii Andersa. Aresztowanie ojca, śmierć w więzieniu w Taszkiencie (Uzbecka SRR). Zgłoszenie do armii Berlinga, skierowanie do batalionów pracy, ucieczka i powrót do Fergany. Repatriacja w 1946. Opis sytuacji młodzieży żydowskiej w Polsce powojennej. Rok 1968, utrata pracy. Ogólne uwagi o byciu polskim Żydem. Wydane w: Żydzi czy Polacy, Ruta Pragier, Warszawa 1992. ZS 130 Henryk A. Kłopotowski ur. 1921 Wspomnienia o mojej zsyłce i ucieczce z Kazachstanu Warszawa, 1995 mps, kopia, 15 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1939–91. Rodzina działaczy społecznych z Siemiatycz (pow. Bielsk Podlaski, woj. białostockie). Aresztowanie ojca w październiku 1939 (zaginął). Deportacja rodziny 13.04.1940. Pobyt na zesłaniu w kołchozie we wsi Połtawka (obw. pietropawłowski, Kazachska SRR). Ucieczka i próba powrotu do Polski. Aresztowanie na dworcu w Złatouście (obw. czelabiński). Więzienie w m. Bałchasz (obw. karagandzki). Wyrok 20.01.1941 i odesłanie do łagru k. Astrachania. Praca przy połowie ryb w Morzu Kaspijskim. Po „amnestii” powrót do matki do Kazachstanu. Praca w kołchozie. Zgłoszenie do armii Andersa, ewakuacja przez Krasnowodsk, Pahlewi, Palestynę. Szkoła podoficerska. Obóz w Khanaqin (Irak). Szczegółowe opisy jednostek wojskowych formowanych na Bliskim Wschodzie. Szlak bojowy przez Monte Cassino. Wyjazd do Wielkiej Brytanii w lipcu 1946, emigracja do USA w 1951, powrót do Polski w 1991. ZS 131 Stanisław Kaszubski ur. 1926 Legionowo, b.d.p. mps, kopia, 5 s. Załączniki: kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1940–43. Deportacja rodziny gajowego 10.02.1940 z m. Jaźwiny (pow. Bielsk Podlaski, woj. białostockie). Pobyt na zesłaniu w obw. kiemierowskim. Po „amnestii” przeniesienie w okolice Barnaułu (Ałtajski Kraj). W 1943 powołanie do armii Berlinga. ZS 132 Maria Miller ur. 1926 Elbląg, b.d.p. rkps, oryg., 5 s. Załączniki: kopie zdjęć, kopia św. obrazka — pamiątki z zesłania, korespondencja z ZS Lata 1914–46. Losy rodziny zamieszkałej w Rafajłowej (pow. Nadwórna, woj. stanisławowskie). Opis walk w okresie I wojny światowej. Aresztowanie ojca w Nowy Rok 1940. Deportacja 13.04.1940. Pobyt na zesłaniu w sielsowiecie Cabielewskim (obw. kustanajski, Kazachska SRR). Praca w polu i przy załadunku transportów żywności na front. Pogorszenie warunków po zerwaniu stosunków polsko-sowieckich. Repatriacja w maju 1946. Krótki opis losów powojennych aż do emerytury. ZS 133 Wanda Wiśniewska ur. 1932, z d. Matkowska b.m.p., b.d.p. mps, kopia, 6 s. Załączniki: życiorys, lista zesłańców, tekst autorki o Domu Dziecka w Kwidzyniu, kopie korespondencji urzędowej z lat 90., kopie map, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Krzywczyki (pow. Krzemieniec, woj. wołyńskie). Pobyt na zesłaniu w posiołku Nowyj Jol (obw. archangielski) — warunki życia i pracy, śmierć matki. Po „amnestii” podróż na południe, osiedlenie w kołchozie Kazach-Dichan k. Merke (obw. dżambulski, Kazachska SRR). Zgłoszenie ojca do armii Andersa. 81 Praca w fabryce w Ałma-Acie. Dom Dziecka w Nowo-Iwanowce (obw. dżambulski, Kazachska SRR). Repatriacja w 1946 przez Gostynin. ZS 134 Alfons Bielewicz ur. 1921 Wspomnienia z pobytu w Związku Radzieckim w latach 1944–1948 Łobez, b.d.p. rkps, oryg., 4 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1944–48. Aresztowanie 25.12.1944 w Bezdanach k. Wilna (Litewska SRR). Pobyt w więzieniu w Niemenczynie i na Łukiszkach w Wilnie. Transport do obozu w Jełszance (obw. saratowski). W październiku 1945 przeniesienie do Kutaisi (Gruzińska SRR), praca przy budowie fabryki samochodów. Po strajku więźniów odesłanie autora do obozu w Stalingradzie, praca przy spławie drewna. Zwolnienie i repatriacja w październiku 1948. ZS 135 Maria Teresa Salabura ur. 1926, z d. Kuszpit Stare Pole, b.d.p. rkps, oryg., 9 s. Załączniki: kopie dokumentów i korespondencji z lat 40., kopia dokumentu z 1926, zarys wspomnień (3 s. rkps), korespondencja z ZS Lata 1940–45. Deportacja 13.04.1940 z woj. lwowskiego, opis transportu. Pobyt na zesłaniu w okolicach Aktiubińska (Kazachska SRR), praca w kołchozie. Od 1943 pobyt w domu dziecka w Akkemirze, epidemia tyfusu. W sierpniu 1944 przejazd do obw. nikołajewskiego (Ukraińska SRR). Repatriacja we wrześniu 1945. ZS 136 Stanisława Zajczyk ur. 1932, z d. Herman Przemyśl, 1989 rkps, oryg., 2 s. Załączniki: kopia dokumentu Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z Krzyżowic (pow. Przemyśl, woj. lwowskie) — opis przebiegu wywózki, warunki w transporcie. Pobyt na zesłaniu w m. Ungut (Krasnojarski Kraj). Repatriacja w 1946. ZS 137 Sabina Dutkowska ur. 1914, z d. Tyzenhauz Wywieziono z Pińska – Polesie Elbląg, 1990 rkps, kopia, 6 s. Załączniki: kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1941–46. Deportacja 19.06.1941 z Pińska (woj. poleskie). Pobyt na zesłaniu w ziernosowchozie Mamontowa k. Pospielichy (Ałtajski Kraj) — praca, warunki życia. Po „amnestii” przeniesienie do m. Rubcowsk. Repatriacja w marcu 1946. ZS 138 Maria Kuliga ur. 1925, z d. Chorzępa Jedlicze, b.d.p. mps, kopia, 2 s. Załączniki: kopie dokumentów, uzupełnienie wspomnień, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 4/5.01.1940 [!] z m. Pomiarki (pow. Horodenka, woj. stanisławowskie). Pobyt na zesłaniu w m. Majkain (obw. pawłodarski, Kazachska SRR). Praca w kopalni złota. Powrót w kwietniu 1946. ZS 139 Leokadia Nosal ur. 1924, z d. Śledź Wspomnienia z Kazachstanu 82 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków b.m.p., b.d.p. rkps, oryg., 26 s., format A5 Załączniki: kopie korespondencji z lat 40. Lata 1939–46. Rodzina policjanta zamieszkała w Żydaczowie (woj. stanisławowskie). Ojciec internowany na Węgrzech; życie rodziny pozostałej w Żydaczowie — wykwaterowanie, śmierć matki. Deportacja 13.04.1940 — opis przebiegu wysiedlania, warunki w transporcie. Pobyt na zesłaniu w kołchozie w obw. aktiubińskim (Kazachska SRR). Prace polowe. Pomoc współzesłańców i miejscowej ludności dla sierot. Wiadomość od ojca z Iraku. Przeniesienie do m. Kandagacz. Różne rodzaje zatrudnienia, dary żywnościowe z Ameryki. Repatriacja w marcu 1946. Odnalezienie rodziny w Polsce, powrót ojca z Wielkiej Brytanii. ZS 140 Jan Pietraszkiewicz ur. 1909 Komentarz [...] Malbork, 1990 rkps, kopia, 8 s. Załączniki: kopie dokumentów, kopia numeru obozowego — naszywki z łagru, spis zmarłych współwięźniów, kopie korespondencji urzędowej z lat 90. Lata 1945–55. Aresztowanie 20.08.1945, przetrzymywanie w Zelwie (Białoruska SRR). Pobyt w więzieniu w Grodnie. Wyrok — 10 lat ITŁ i 5 lat zesłania. W grudniu 1945 transport do obozu przesyłowego w Orszy, w lutym 1946 odesłanie do Ozierłagu (obw. archangielski). Powrót w grudniu 1955. ZS 141 Mieczysław Śpiewak ur. 1936 Wspomnienia Sybiraka Zgorzelec, 1990 mps, oryg., 16 s. Załączniki: kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1939–46. Losy rodziny osadnika wojskowego z Zapola (pow. Luboml, woj. wołyńskie). Wybuch wojny, stosunki z Ukraińcami. Deportacja 10.02.1940. Transport kolejowy do Archangielska, podróż saniami do posiołka Jeżma (obw. archangielski). Warunki życia i pracy, tragiczna śmierć siostry (morderstwo, jego sprawca został rozstrzelany). Pobyt w domu dziecka w Pinedze (obw. archangielski). Powrót do matki. Sposoby zdobywania żywności. Pomoc lekarza — Rosjanina (za którą zapłacił aresztowaniem). W 1944 przewiezienie do kołchozu w Trepowce (obw. kirowogradzki, Ukraińska SRR). Opisy zabaw dzieci (w tym niewypałami). Repatriacja w 1946. ZS 142 Leon Ter-Oganjan ur. 1910 Warszawa, b.d.p. mps, oryg., 4 s. Załączniki: życiorys, korespondencja z ZS Lata 1941–46. Aresztowanie 14.06.1941 w Wilnie. Pobyt w różnych łagrach w obw. swierdłowskim. Autor jako Ormianin nie zostaje objęty „amnestią” z sierpnia 1941. Starania o powołanie do wojska polskiego. W 1944 wcielenie do Armii Czerwonej, a następnie przeniesienie do polskiej jednostki. ZS 143 Mirosław Popławski ur. 1931 Warszawa, b.d.p. rkps, kopia, 34 s. Załączniki: kopia zdjęcia, oryg. świadectwa szkolne, gazety radzieckie i kopie korespondencji z lat 40. (w tym grypsy z więzienia i karta wyrzucona z pociągu), kopie dokumentów, wykazy pracowników i wychowanków Domu Dziecka w Zagorsku Lata 1939–46. Wybuch wojny, walki w okolicach Krasnego, życie pod okupacją sowiecką. Deportacja w lutym 1940 z m. Krasne (pow. Mołodeczno, woj. wileńskie), rozdzielenie z ojcem. Pobyt na zesłaniu w posiołku Udacznyj (obw. irkucki) — opis i plan baraku, praca przy wyrębie lasu, praca biurowa matki. Walka z insektami, choroby. Nauka 83 w szkole rosyjskiej. Przekazy z pieniędzmi od rodziny w Polsce. Po „amnestii” przyjazd ojca do posiołka. Wyjazd całej rodziny do Kazachstanu, po kradzieży dokumentów osiedlenie w m. Samojłowka (obw. saratowski). Aresztowanie ojca za porzucenie pracy. Wiadomość o działalności ZPP. Jesienią 1943 podróż „na gapę” — pomoc radzieckich żołnierzy i „gangu” dzieci bezprizornych z Tambowa. Pobyt w rosyjskim domu dziecka, a od listopada 1943 w polskim domu dziecka w Zagorsku (obw. moskiewski). Repatriacja w marcu 1946 przez Gostynin do Warszawy. W październiku 1946 powrót rodziców i wyjazd na Ziemie Odzyskane. ZS 144 Stanisław Szarłan ur. 1925 Kwidzyn, 1989 rkps, oryg., 10 s. Załączniki: kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1945–56. Rozwiązanie oddziału AK w Okręgu Nowogródzkim w styczniu 1945. Aresztowanie 23.02.1945 w m. Wikszniany (Białoruska SRR). Więzienie w Nowej Wilejce — opis przesłuchań, wyrok 10 lat ITŁ i 5 lat zesłania. Transport do łagru Pulis 3 (Komi ASRR), warunki życia, praca przy wyrębie drzew, budowa baraków. Po pięciu latach AK-owcy przeniesieni do łagru nr 98 Dolinka (obw. karagandzki, Kazachska SRR). Praca w kopalni węgla. Zwolnienie 20.05.1956 i pobyt na zesłaniu. Starania o repatriację, powrót do Polski w sierpniu 1956. ZS 145 Alfred Jasiński ur. 1924 b.m.p., b.d.p. mps, kopia, 34 s. (cz. 1); mps, kopia, 26 s. (cz. 2) Lata 1939–47. (cz. 1) Losy rodziny zamieszkałej w Borysławiu (pow. Drohobycz, woj. lwowskie) — życie przed wojną, ucieczka w kierunku Rumunii, powrót, zagrożenie ze strony Ukraińców. Wkroczenie Niemców do Borysławia. Po 17 września życie codzienne pod okupacją sowiecką. Pierwsze deportacje polskich rodzin. Zdobywanie żywności. Praca w warsztatach przy naftociągu. W 1941 wybuch wojny niemiecko-sowieckiej, mityngi polityczne, masowe aresztowania młodzieży ukraińskiej pod zarzutem sprzyjania faszystom, wycofywanie się wojsk sowieckich i ucieczki cywilów. Wkroczenie Niemców — ujawnienie zamordowania więźniów. „Normalizacja” życia, powrót do pracy. Śmierć matki w 1942, decyzja o wyjeździe do rodziny w Limanowej. (cz. 2) Życie w Limanowej pod okupacją niemiecką, mordowanie Żydów przez żołnierzy niemieckich. Skierowanie do obozu pracy dla nieletnich, pobyt w szpitalu. Ucieczka z pomocą rodziny. Działalność w AK w okolicy Łaz, współpraca z partyzantką czechosłowacką, starcia z oddziałami niemieckimi. Zbliżanie się frontu. Rozwiązanie oddziału AK. Walki o Przełęcz Dukielską, masakra wojsk czechosłowackich. Ukrywanie się w lasach w okolicy Dukli. Wyrobienie „papierów”, przejazd do Limanowej i zgłoszenie się jako repatriant z Borysławia, nauka w liceum. Wezwanie do wojska. Po ukończeniu szkoły techniczno-lotniczej w Zamościu, skierowanie do Modlina. Wizyta gen. Świerczewskiego. Zakończenie służby wojskowej 18.11.1947. ZS 146 Maria Marczuk ur. 1926, z d. Sietko-Sierkiewicz Wspomnienia z deportacji mojej rodziny do ZSRR Malbork, 1990 mps, kopia, 7 s. Lata 1939–46. Losy rodziny kolejarza z Wołkowyska (woj. białostockie). Aresztowanie i zwolnienie ojca w styczniu 1940. Deportacja 20.06.1941. Transport kolejowy do Nowosybirska, potem statkiem rzeką Ob do Rybińska (obw. nowosybirski). Praca w lesie. Po „amnestii” decyzja o pozostaniu w posiołku do wiosny. Zerwanie stosunków polsko-sowieckich i zakaz wyjazdu. W styczniu 1944 aresztowanie brata i skazanie na 10 lat ITŁ. W maju 1944 przewiezienie do sowchozu „Prawda” (obw. woroneski). Repatriacja w lutym 1946. ZS 147 Julian Arciszewski ur. 1932 Elbląg, 1990 rkps, kopia, 4 s. Załączniki: kopia dokumentu 84 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków Lata 1950–55. Rodzina zamieszkała w Metejkanach k. Ejszyszek. Represje sowieckie w Litewskiej SRR. Oskarżenia o kułactwo, w 1950 deportacja. Pobyt na zesłaniu w posiołkach Rewucza i Wierchnij Tabagoszet (Krasnojarski Kraj). Przeniesienie do posiołka [Niżniaja] Pojma. Zwolnienie w 1955 i wyjazd do Polski. ZS 148 Zachariasz Józef Nikosiewicz ur. 1917 Szkocja, b.d.p. mps, kopia, 6 s., format nietypowy Lata 1939–42. Udział w obronie Warszawy w 1939. Pobyt w obozie niemieckim pod Królewcem. Udana ucieczka do domu w Łyścu (woj. stanisławowskie). Działalność konspiracyjna — przerzuty ludzi przez zieloną granicę. Aresztowanie 4.02.1940, więzienie w Stanisławowie, przesłuchania. Wyrok 10 lat ITŁ i 5 lat zesłania. Transport do Władywostoku i powrót do Wierchojańska (Jakucka ASRR). W październiku 1940 przeniesienie do Samarłagu (obw. kujbyszewski). Zwolnienie w październiku 1941 i skierowanie do pracy w okolicach Ufy (Baszkirska RA). Ucieczka i przyjazd do rodziny deportowanej do Kazachstanu. Zgłoszenie do armii Andersa, ewakuacja w 1942. Wyjazd do Szkocji. ZS 149 Władysław Grochowski ur. 1932 Kwidzyn, b.d.p. mps, kopia, 6 s. Załączniki: kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z m. Sinków (pow. Zaleszczyki, woj. tarnopolskie). Pobyt na zesłaniu koło m. Jerokty (obw. irkucki). Po „amnestii” przejazd do Kańska. Śmierć matki, powołanie ojca do wojska. Skierowanie dzieci do rosyjskiego sierocińca. Od wiosny 1943 pobyt w polskim domu dziecka w Małej Minusie (Krasnojarski Kraj). Warunki życia dzieci pod polskim kierownictwem, zmiana kierownictwa na rosyjskie i gwałtowne pogorszenie sytuacji. Przyjazd do Gostynina w maju 1946. ZS 150 Romana Michalczyk ur. 1926, z d. Hłasko W pamięci dziecka Wrocław, 1990 mps, oryg., 7 s. Załączniki: kopie zdjęć, kopia fragmentu listu ojca, informacje o członkach rodziny, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Różanka (pow. Szczuczyn, woj. nowogródzkie). Transport i pierwsze dni na zesłaniu w m. Rudnik Staliński (obw. celinogradzki, Kazachska SRR). Od 1944 pobyt w sowchozie w obw. dniepropietrowskim (Ukraińska SRR). Repatriacja w marcu 1946. ZS 151 Antoni Stankiewicz ur. 1904 1219 dni więzień i łagrów Góra Śląska, 1980–83 mps, kopia, 56 s. Załączniki: kopie zdjęć, korespondencja z ZS Lata 1944–48. Aresztowanie 14.12.1944 w Baranowiczach (woj. nowogródzkie). Pobyt w więzieniach w Baranowiczach i Orszy. Od sierpnia 1945 w obozach uralskich: Wierchoturje, Monastyrka, Sośwa, Gładkowka. Szczegółowe opisy pobytu w kolejnych miejscach uwięzienia — organizacja obozów i hierarchia w nich obowiązująca, stosunki międzyludzkie, praca w obozowym szpitalu, walka z głodem. Zwolnienie w lutym 1948. Powrót do Polski przez Brześć i Białą Podlaską. Spotkanie z rodziną w Górze Śląskiej. ZS 152 Ludwik Kożuch ur. 1920 Kątki (woj. wałbrzyskie), 1989 mps, kopia, 13 s. (2 egz.) Załączniki: kopia dokumentu, lista zesłańców, korespondencja z ZS 85 Lata 1940–45. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Józefówka (pow. Brzeżany, woj. tarnopolskie). Pobyt na zesłaniu niedaleko m. Jurła (obw. mołotowski). Praca w tajdze, przy spławianiu drewna, naprawianiu drogi. Choroba autora i opieka lekarska. Od września 1941 do wiosny 1943 praca w kołchozie w m. Szostino, w młynie w m. Jum, w kołchozie Komanowa k. Kudymkaru. W maju 1943 wstąpienie do armii Berlinga. Koniec wojny zastaje autora w Gdańsku. Zdemobilizowany w 1945. ZS 153 Wawrzyniec Ejsmont ur. 1928 Elbląg, 1990 rkps, oryg., 4 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1939–56. Wrzesień 1939 — rozstrzelanie przez Sowietów polskich oficerów w kolonii Batorówka (rej. Grodno, woj. białostockie). W marcu 1953 aresztowanie autora w Grodnie podczas „mitingu pogrzebowego Stalina” za „zniesławienie dostojnika”. Pobyt w łagrach w rejonie Workuty (Komi ASRR). Powrót do Grodna w końcu 1956. Repatriacja z rodziną do Polski. ZS 154 Franciszek Klepacki ur. 1935 Wspomnienia z zesłania Elbląg, 1990 mps, kopia, 2 s. Załączniki: kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1941–46. Deportacja z matką i bratem w czerwcu 1941 ze wsi Kłopoty-Patry (pow. Bielsk Podlaski, woj. białostockie). Pobyt na zesłaniu w m. Czarnouszka k. Nowikowa (obw. nowosybirski). Starania matki o powrót do kraju od wiosny 1942. Oddanie dzieci do domu dziecka w Tomsku. Przeniesienie do m. Spiecgorodok — pobyt w baraku łagrowym. Wyjazd do Afipska (Kraj Krasnodarski) po powstaniu ZPP. Repatriacja w 1946. ZS 155 Helena Jakowicka ur. 1916 Wspomnienia 1937–1953 Elbląg, 1990 mps, kopia, 13 s. Załączniki: kopia listu z 1941, korespondencja z ZS Lata 1939–53. Pierwsze dni wojny i okupacji sowieckiej spędzone w Bielsku Podlaskim (woj. białostockie). Po aresztowaniu męża w lipcu 1940 autorka przenosi się do rodziców do Oszmiany (woj. wileńskie). Deportacja 20.06.1941. Pobyt na zesłaniu w m. Borowlanka (rej. Troickoje, Ałtajski Kraj). Kontakty z zesłańcami rosyjskimi. Po „amnestii” starania o powrót. Od października 1941 pobyt w Bijsku — spotkanie wigilijne, przymusowa paszportyzacja, choroby, zdobywanie pożywienia. Przyjazd do Polski 14.05.1946 i pobyt w Łomży. Aresztowanie męża 6.01.1952 za sabotaż. ZS 156 Piotr Perwejnis ur. 1921 Wspomnienie Sybiraka Elbląg, 1990 rkps, oryg., 10 s. Lata 1944–55. Aresztowanie w grudniu 1944 w Wilnie za działalność w AK. W marcu 1945 wyrok 10 lat ITŁ. Pobyt w obozie przy kopalni nr 3 w Uchcie (Komi ASRR) — warunki życia i pracy w obozie, wypadki i choroby, kontakty z więźniami różnych narodowości. Od października 1948 pobyt w obozie dla więźniów politycznych przy kopalni w m. Inta (Komi ASRR). Zmiany w życiu obozowym po śmierci Stalina. Po zwolnieniu w październiku 1954 przymusowa praca w kopalni. Repatriacja w lipcu 1955. ZS 157 Stefan Murawski ur. 1928 Elbląg, 1990 86 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków rkps, oryg., 11 s. Załączniki: kopia dokumentu Lata 1945–47. Aresztowanie 8.02.1945 we wsi Ciche (pow. Brodnica, woj. pomorskie). Pobyt w areszcie w Brodnicy. 20.03.1945 transport z Ciechanowa do obw. moskiewskiego. Pobyt w obozach w Osanowie, Jegoriewsku, Siewiernej Griwie k. Szatury. 15.03.1946 ciężko chorego autora przewieziono do szpitala w Szaturze, następnie przebywa w Nagińsku i Możajsku. Praca w kotłowni fabryki w Moskwie-Lubiercy od lutego 1947. Pobyt w obozie w Odessie, odesłanie do Brześcia i przekazanie władzom polskim w październiku 1947. ZS 158 Czesław Czarkowski ur. 1930 Wspomnienie z deportacji do ZSRR Warszawa, 1991 rkps, oryg., 7 s. Lata 1941–46. Deportacja 20.06.1941 z Siemiatycz (pow. Bielsk Podlaski, woj. białostockie). Transport do Tomska i droga zesłańców do posiołka. Pobyt na zesłaniu w m. Kosicha i Parabiel (obw. tomski). Od 1944 praca w sowchozie w rej. Szpakowskoje (Stawropolski Kraj). Repatriacja przez Lwów w kwietniu 1946. ZS 159 Leon Grackiewicz ur. 1923 Trudne lata Lidzbark Warmiński, 1989–90 mps, oryg., 17 s.; mps, kopia, 12 s. Załączniki: kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1946–56. Aresztowanie 9.09.1946 we wsi Szulpiszki (woj. wileńskie) za przynależność do AK. Uwięzienie i śledztwo w Niemenczynie. Przewiezienie do więzienia na Łukiszkach w Wilnie. Latem 1947 wyrok 10 lat ITŁ. Przetrzymywanie na tzw. przesyłce w dzielnicy Wilcze Łapy do czasu wywiezienia. Od marca 1948 pobyt w łagrze w m. Szyłutie (k. Kłajpedy), a od jesieni 1949 w Pot’mie (Mordwińska ASRR) — praca przy załadunku kloców drewna do wagonów, remontowaniu torów. Wywiezienie w 1951 do obw. karagandzkiego (Kazachska SRR), gdzie łagiernicy budują miasto Sarań. Następny etap — budowa elektrowni w Omsku. Poprawa warunków obozowych po śmierci Stalina. Spotkania z więźniami-Polakami. Wypadek autora i pobyt w szpitalu. Po zwolnieniu w lipcu 1955 autor osiedla się w rej. Koływań (k. Nowosybirska). Praca w sowchozie Karolowka. Pobyt w Krasnojarsku od kwietnia 1956. Powrót do Polski w październiku 1956. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 9, Warszawa 1997. ZS 160 Stanisława Jasionowicz ur. 1932 [?] „Pamiętam i nie pamiętam...” Martyrologia polskich dzieci zesłanych do ZSRR podczas drugiej wojny światowej Paryż, 1990 mps, kopia, 29 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1939–50. Wybuch wojny i początek okupacji sowieckiej. Deportacja 10.02.1940 z m. Jezupol (pow. Stanisławów, woj. stanisławowskie). Pożegnanie z dziadkiem, załadunek do wagonów towarowych, opis podróży. Pobyt na zesłaniu w m. Dżetygara (obw. kustanajski), wspólne modlitwy zesłańców, pierwsza Wigilia. Choroba matki i odwiedziny w szpitalu. Praca osamotnionych dzieci — zdobywanie pożywienia. W 1941 wyjazd na południe. Opieka i pomoc kolejarza Rosjanina. Podróż na barce z Farab rz. Amu-darią do Uzbekistanu. Praca na plantacji bawełny, choroby, walka z głodem. Pobyt w okolicy Taszkientu, następnie w m. Szachrisabz (obw. kaszkadaryjski). Zabranie matki do szpitala — dzieci pozostają pod opieką 13-letniej siostry. Podróż do Krasnowodska. Pierwsza Msza św. na plaży w Pahlewi odprawiana przez biskupa Gawlinę. Spotkanie z matką w Teheranie. Rodzina osiedla się w Wielkiej Brytanii. ZS 161 Bogusław Jeleniewicz ur. 1931 Wygnańcy Ewy. Wspomnienia 1939–1940 87 Chełmno, 1991 mps, kopia, 34 s. Załączniki: opis losów kilku oficerów i ich rodzin, korespondencja z ZS Lata 1939–46. Losy rodziny zawodowego oficera. Wrzesień 1939 — przemieszczenia ludności cywilnej, wkroczenie Armii Czerwonej do Pińska. Powrót rannego ojca z kampanii wrześniowej. Rewizja w domu i aresztowanie ojca 2.12.1939. Wywiezienie więźniów z Pińska. 13.04.1940 deportacja autora z matką i braćmi. Pobyt na zesłaniu w kołchozie we wsi Aleksandrowka (rej. Szczucinsk, obw. kokczetawski, Kazachska SRR) — zdobywanie pożywienia i opału, ciężkie warunki życia i piękno przyrody. W 1941 werbunek do pracy przy budowie kolei transyberyjskiej. Wyjazd z kołchozu do Kuszmurunu (obw. kustanajski), gdzie matka autora pracuje w żwirowni. Pobyt w m. Iszym i Jesil (obw. celinogradzki). Wycieńczenie zesłańców i sposoby leczenia „kurzej ślepoty”. W 1942 przeniesienie do m. Aktas, mieszkanie w barakach, praca przy budowie i remoncie kolei. Mroźna zima i epidemia tyfusu plamistego. W 1945 wyjazd autora do polskiej szkoły zorganizowanej przez ZPP w m. Nowa Tichanowka k. Karagandy (obw. karagandzki, Kazachska SRR). Pobyt w internacie — autor zostaje „majstrem od wszystkiego”. Rozwiązanie szkoły w marcu 1946 i powrót transportem repatriacyjnym do Polski. ZS 162 Michał Szachterski ur. 1909 Człowieczy los Gdańsk, 1990 mps, oryg., 60 s. Załączniki: kopia zdjęcia, kopie dokumentów Lata 1917–54. Autor przed wojną mieszkał we wsi Tuchla (pow. Stryj, woj. stanisławowskie). Opisy życia Bojków, a także stosunków panujących między Polakami i Ukraińcami. Początek okupacji sowieckiej. Przeniesienie rodziny do Lwowa, poszukiwanie pracy. Po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej autor zostaje wcielony do Armii Czerwonej — droga do jednostki przez Tarnopol, Winnicę nad Dniepr. Obraz zniszczeń, grabieży i mordów w czasie ewakuacji w 1941. Pobyt w strojbatalionie w Krasnokamsku (obw. mołotowski) do czerwca 1942. Praca w kombinacie leśnym. Latem 1943 ponowne wcielenie do Armii Czerwonej, udział w walkach Białoruskiego Frontu stacjonującego w Bydgoszczy. Od marca 1945 służba w polskiej jednostce wojskowej w Gdańsku. Autor opisuje szabrowanie miasta, gwałty, podpalenia, niegodziwości żołnierzy sowieckich. Osiedlenie się w Gdańsku. ZS 163 Władysław Wierzbicki ur. 1928 Wspomnienia z pobytu w latach 1940–1946 w głębi ZSRR Wschowa (woj. Leszno), 1989 mps, oryg., 40 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 ze Świętej Woli (pow. Kosów Poleski, woj. poleskie) do posiołka nr 55 koło Wajnowa (rej. Chołmogory, obw. archangielski). Szczegółowe opisy transportu, mieszkania i pracy na zesłaniu. Łapanie ryb i różne sposoby zdobywania pożywienia. Pogorszenie warunków po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej. Od 1942 rodzina autora przebywa we wsi Wajnowo. Praca w różnych miejscach w okolicy. W połowie września 1943 przeniesienie zesłańców do m. Rakuła, a następnie w lutym 1944 do posiołka Warda (obw. archangielski). Krótki pobyt w Archangielsku i przeniesienie na Ukrainę. Praca w sowchozie Biełousowka (rej. Dubiazowka, obw. sumski). Kontakty z miejscową ludnością. Powrót transportem repatriacyjnym w lutym 1946. ZS 164 Józef Bednarz ur. 1920 Jarosław (woj. przemyskie), 1989 mps, kopia, 5 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1939–46. Autor, zamieszkały w Jarosławiu (woj. lwowskie), we wrześniu 1939 zgłasza się na ochotnika do wojska. Krótko więziony przez Niemców w Przemyślu, ucieka i udaje się w kierunku Lwowa. Aresztowanie 2.02.1940 w m. Szówsko (pow. Jarosław, woj. lwowskie) przy próbie przekroczenia granicy. Przesłuchania i pobyt w kolejnych więzieniach: w Sieniawie, Przemyślu, Odessie i Charkowie. Wyrok 3 lata ITŁ, pobyt w łagrach w Archangielsku i k. Peczory (Komi ASRR). Po „amnestii” wstąpienie do armii Andersa. Udział w bitwie pod Monte Cassino. Powrót do Polski w 1946. 88 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków ZS 165 Janina Ciepielowska ur. 1900 Skrawki wspomnień (cz. 1), Musieli cierpieć (cz. 2), Śladami pamięci (cz. 3) Warszawa, 1989–90 rkps, kopia, 57 s.; rkps, kopia, 58 s.; rkps, kopia, 57 s. Załączniki: kopie dokumentów, kopie zdjęć, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z m. Szwakszta (pow. Postawy, woj. wileńskie) do Kazachstanu. Do sierpnia 1940 praca w kołchozie Czkałowa we wsi Gieorgijewka (obw. semipałatyński) i przy budowie traktu Wostocznoje Kolco; następnie w kopalni złota w Ała-Ajgyr. Po „amnestii” 1941 pobyt w m. Kazanczunkur (obw. semipałatyński), powrót do Gieorgijewki, gdzie autorka zostaje mężem zaufania. W 1945 praca nauczycielki w m. Zaszczyta k. Ust’-Kamieniogorska (obw. wostocznokazachski), działalność w ZPP. Repatriacja w maju 1946. ZS 166 Kazimierz Żadziłko ur. 1906 Augustów, 1990 rkps, oryg., 3 s. Lata 1939–43. Aresztowanie jesienią 1939 w kolonii Dryga (pow. Sokółka, woj. białostockie). Krótki pobyt w więzieniu w Grodnie. Wywiezienie 10.02.1940 do Kujbyszewa (obw. nowosybirski). Mieszkanie w namiotach, praca na budowie. Zwolnienie po „amnestii”. W styczniu 1943 wyjazd do Dżambułu (Kazachska SRR), praca w mleczarni we wsi Budionowka (obw. dżambulski). Powołanie 27.06.1943 do armii Berlinga, z którą autor dociera do Lublina. ZS 167 Janina Dyczewska ur. 1911, z d. Zacharewicz Augustów, 1990 rkps, oryg., 5 s. Załączniki: kopia dokumentu Lata 1940–50. Deportacja 13.04.1940 z synem i rodzicami z Augustowa (woj. białostockie). Pobyt na zesłaniu we wsi Aleksandrowka (obw. siewierokazachski, Kazachska SRR). Pomoc ze strony miejscowej ludności. Nauka syna w rosyjskiej szkole. Autorka potajemnie uczy dzieci języka polskiego. Przeniesienie do Jawlenki i praca w spółdzielni trykotarskiej. Repatriacja w 1946. Aresztowanie 7.11.1950 i pokazowy proces w Augustowie za „rozpowszechnianie fałszywych wiadomości na szkodę państwa polskiego”. ZS 168 Ryszard Piotrowski ur. 1925 Warszawa, 1991 mps (oprawiony), kopia, 62 s. Załączniki: kopie zdjęć Lata 1939–43. Pierwsze dni wojny w Nowogródku. Rozstanie z ojcem. Wkroczenie Armii Czerwonej i okupacja sowiecka. Nauka w szkole białoruskiej. W grudniu 1939 nieudana próba przedostania się rodziny do Lublina. Powrót do Nowogródka. Wywiezienie w kwietniu 1940 do Kazachstanu. Miesięczna podróż matek z małymi dziećmi koleją do Aktiubińska. Pobyt na zesłaniu w kołchozie Iskra k. wsi Prieobrażenka (obw. aktiubiński, Kazachska SRR). Nauka jazdy konnej, praca woziwody. Przyjacielskie stosunki z Kazachami. Pierwsza zima w stepie — walka z głodem i chłodem. Zmiany wywołane wojną niemiecko-sowiecką. Choroba autora na „kurzą ślepotę” i miejscowe metody leczenia. Wiadomość o „amnestii”, nieoczekiwany przyjazd ojca. W maju 1942 przeniesienie rodziny do Aktiubińska, gdzie autor skończył wieczorową szkołę samochodową. Praca kierowcy przy kopalni węgla Kuroszosaj. W 1943 wezwanie do wojska, sowieckie szkolenie wojskowe w Aktiubińsku i wcielenie do armii Berlinga. Wydane pt. Smak kazachstańskiego piołunu, Warszawa 1991. ZS 169 Jowita Zofia Rabcewicz ur. 1899 Wspomnienia babci Otrębusy, 1991 rkps, oryg., 15 s., format A5 Załączniki: oryg. i kopie dokumentów, opowiadanie autorki pt. Krzak głogu 89 Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z Pińska (woj. poleskie) do obw. archangielskiego. Pobyt na zesłaniu w posiołku Jeżma. Po „amnestii” przeniesienie do Pinegi. Nauka dzieci w polskiej szkole w Archangielsku. Od 1944 pobyt w Ipatowie (Stawropolski Kraj) — praca w szkole. Powrót do Polski w marcu 1946. ZS 170 Maria Kamińska ur. 1926, z d. Cybruch Brzegi Dolne (woj. krośnieńskie), 1991 rkps, oryg., 7 s. Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 z Borszczowa (woj. tarnopolskie). Pobyt na zesłaniu w sowchozie „Bolszewik” (rej. Kokpiekty, obw. semipałatyński, Kazachska SRR) — warunki życia, pracy. Kontakty z zesłańcami różnych narodowości. Zwrot 700 rubli za pozostawione mienie. Odwiedziny ks. Tadeusza Fedorowicza w sowchozie. Powrót transportem repatriacyjnym w maju 1946 — autorka zostaje komendantką wagonu. ZS 171 Helena Jasińska Legnica, 1990 mps, kopia, 161 s. Lata 1940–45. Deportacja autorki z rodziną 10.02.1940 z Białowieży (pow. Bielsk Podlaski, woj. białostockie). Pobyt na zesłaniu w rej. Talmienka w Ałtajskim Kraju. Warunki życia codziennego i pracy, opis stosunków między rdzennymi mieszkańcami a przesiedleńcami. Powrót do Polski w 1945 [?]. ZS 172 Leonard Perepeczko ur. 1900 W szponach NKWD [...] Pasłęk, 1980 mps, kopia, 230 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1945–48. Aresztowanie w styczniu 1945 we wsi Szumsk (Litewska SRR). Pobyt w kolejnych więzieniach w: Kowalczukach, Nowej Wilejce i Wilnie. Transport 15.05.1945 do Jełszanki (obw. saratowski). W październiku 1945 przeniesienie do Kutaisi (Gruzińska SRR), w 1947 do obozu dla jeńców wojennych k. Astrachania. Szczegółowe opisy transportu i życia codziennego w kolejnych obozach. Autor jako lekarz pracował w ambulatoriach obozowych. Zwolnienie 2.10.1948 i powrót do Polski przez obóz w Brześciu. Wydane pt. W łagrach na saratowskim szlaku, Wrocław 1993. ZS 173 Bolesław Skulski ur. 1928 Wspomnienia z 29 miesięcy przeżytych w miejscu zapomnianym przez Boga i ludzi Ryn (woj. suwalskie), 1989 rkps, oryg., 18 s.; rkps, oryg., 6 s.; mps, oryg., 14 s. Załączniki: kopia dokumentu Lata 1945–48. Aresztowanie 26.12.1945 we wsi Kijucie (Litewska SRR) za działalność w AK. Więzienie w Oranach, Olicie i Wilnie. Po wyroku — 6 lat ITŁ — w połowie maja 1945 transport do łagru w osiedlu Wojwoż (Komi ASRR). Praca m.in. w brygadzie ciesielskiej, przy kopaniu rowów pod naftociąg i gazociąg. Zwolnienie i w kwietniu 1948 przewiezienie do punktu zbornego w Uchcie, skąd przez obóz przejściowy w Brześciu autor wrócił do Polski. Wydane pt. Kraj zapomniany przez Boga i ludzi w: Wspomnienia Sybiraków, t. 1, Warszawa 1989. ZS 174 Stanisław Sarzyński ur. 1923 Polski bandzior Stefankowice (woj. zamojskie), 1989 rkps, oryg., 7 s. Załączniki: korespondencja z ZS 90 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków Lata 1944–47. Autor — żołnierz 27. Dywizji AK, aresztowany w sierpniu 1944 w Hrubieszowie (woj. lubelskie). Ucieczka i zgłoszenie się do wojska. W drodze do jednostki w Chełmie ponownie aresztowany. Pobyt w więzieniu w Zamościu i Przemyślu. Transport do obozu jenieckiego nr 270 w Borowiczach (obw. nowgorodzki). Praca w kopalni, pobyt w szpitalu. W 1946 powrót do kraju. W 1947 ponowne aresztowanie w Moniatyczach. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 1, Warszawa 1989. ZS 175 Jan Grzywacz ur. 1935 Gdynia, 1989 mps, oryg., 60 s., format A5 Załączniki: kopie zdjęć, oryg. pamiętnik do wpisywania życzeń z lat 40., korespondencja z ZS Lata 1941–46. Aresztowanie ojca i wywiezienie rodziny w czerwcu 1941 z m. Turna (pow. Brześć, woj. poleskie). Załadunek do wagonów na stacji Żabinka (pow. Brześć). Opis transportu koleją do Magnitogorska, następnie drogą wodną. Pobyt na zesłaniu w sowchozie Sochta (obw. tomski) — praca dorosłych, zabawy dzieci, zbieranie grzybów, walka z dokuczliwymi meszkami. Kontakty z myśliwymi żyjącymi w tajdze. Od jesieni 1941 pobyt w Kołpaszewie. Pogorszenie warunków życia, szukanie pracy, zdobywanie pożywienia. W lecie 1943 wiadomość o powołaniu ZPP. Autor z matką i braćmi dociera do Tomska. Organizacja polskiego domu dziecka. Paczki z darami amerykańskimi i obrona przed złodziejami. Pogorszenie sytuacji panującej w domu dziecka, zaostrzenie dyscypliny, konflikty między dziećmi i rosyjskim personelem. Latem 1944 wyjazd dzieci z Tomska do Afipska k. Krasnodaru. Obchody Świąt Bożego Narodzenia. W 1945 po ucieczce starszych braci szykany wobec matki autora. Powrót do Polski w marcu 1946. ZS 176 Jan Koziatek ur. 1926 „Polskie pany” Pisz, 1989 rkps, oryg., 22 s.; mps, oryg., 14 s. Załączniki: korespondencja z ZS Rok 1945. Aresztowanie w styczniu 1945 w okolicach Szczytna, w trakcie powrotu z prac przymusowych w Prusach Wschodnich. Marsz więźniów ze Szczytna do Ciechanowa. W lutym 1945 wywiezienie do obozu Griwaniec w m. Siewiernaja Griwa (rej. Szatura, obw. moskiewski). Szczegółowy opis obozu i warunków życia, dane dotyczące współwięźniów. Powrót do Polski we wrześniu 1945. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 1, Warszawa 1989. ZS 177 Maria Rygliszyn ur. 1923 „Niech pani nie płacze” Sanok, 1989 rkps, oryg., 20 s.; mps, oryg., 11 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–57. Praca przymusowa w Niemczech od 1940. Wyjazd do miejsca zamieszkania w byłym woj. lwowskim. Zabranie męża do wojska. Przyjazd do Sambora w lipcu 1945, pobyt we wsi Ozierna. Represje sowieckie. Próba ucieczki, więzienie w Tarnopolu. 8.01.1947 wyrok 25 lat ITŁ. Pobyt w łagrze w Nowosybirsku. Praca przy budowie domów, pobyt, a następnie praca w szpitalu. Dodatkowy wyrok — 5 lat łagrów za urodzenie dziecka. Starania o repatriację. Powrót do Polski w 1957. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 1, Warszawa 1989. ZS 178 Kazimiera Chylińska ur. 1923, z d. Orzechowska Wspomnienia Ełk, b.d.p. mps, oryg., 2 s. Załączniki: artykuł prokuratora W. Monkiewicza pt. Sowieckie katownie 91 Lata 1940–41. Aresztowanie w sierpniu 1940 w Rajgrodzie (pow. Szczuczyn, woj. białostockie) za ukrywanie funkcjonariusza KOP. Więzienia w Grajewie, Łomży, Baranowiczach i na koniec w Mińsku. W styczniu 1941 wyrok 4 lata ITŁ. Po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej w czerwcu 1941 likwidacja więzienia w Mińsku. „Marsz śmierci” do m. Czerwień — masowe mordy. Więzienie w Czerwieniu. Uwolnienie przez Niemców. Powrót do Rajgrodu. ZS 179 Stanisława Kraszewska ur. 1922 Wspomnienie Warszawa, 1989 rkps, oryg., 55 s.; mps, oryg., 43 s. Załączniki: kopia zdjęcia, kopie dokumentów, plan osady zesłańców polskich w Atbasar, życiorys, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 ze wsi Siniawka (pow. Nieśwież, woj. nowogródzkie) do wsi Bajan (obw. siewierokazachski, Kazachska SRR). Przeniesienie do m. Archangiełka, praca u kołchoźnic w ogrodzie, na budowie. Opis losów współzesłańców. Zimą 1941/1942 praca przy torach magistrali Czelabińsk–Karaganda. Wyjazd do Atbasaru — praca w magazynie zboża. Powrót do Polski w maju 1946. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 1, Warszawa 1989. ZS 180 Edward Dragun ur. 1922 Życie i jego ciernista droga Olecko, 1989 mps, oryg., 13 s.; mps (druga wersja), oryg., 24 s. Załączniki: oryg. zdjęć, wycinki prasowe, korespondencja z ZS Lata 1939–55. Krótka historia rodziny autora. Działania AK w okolicach Lidy, na Nowogródczyźnie i na Wileńszczyźnie. Aresztowanie w grudniu 1944. Więzienie w Lidzie — wyrok 10 lat łagrów, 5 lat pozbawienia praw. W lipcu 1945 transport przez Baranowicze, Orszę do obozu Pryłuki (obw. wołogodzki) — budowa zapory na rzece Suchonie. W latach 1946–49 pobyt w obozach w obw. wołogodzkim. W styczniu 1950 odesłanie do Kazachstanu. Pobyt w kolejnych obozach — Dżezkazgan, Spassk, Aktas, Karaganda, Czurbaj-Nura do października 1954. Zwolnienie, praca w Karagandzie i okolicy. Założenie rodziny. Latem 1955 praca na „celinnych stepach” — sowchoz „Szachcior”. Starania o repatriację. Śmierć syna w transporcie do Polski w Akmolińsku. Przyjazd do kraju w grudniu 1955. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 1, Warszawa 1989. ZS 181 Michalina Ziubrzyńska ur. 1926 Życiorys dziewczynki trzynastoletniej Prudnik, 1989 rkps, oryg., 12 s., format A5; mps, oryg., 9 s. Załączniki: kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z kolonii Pustomyty (woj. lwowskie). Pobyt na zesłaniu we wsi Bieriozowka (obw. swierdłowski). W 1942 wyjazd do Kazachstanu, do kołchozu Progres w okolicach Aktiubińska. Śmierć ojca. Przesiedlenie we wrześniu 1944 na Ukrainę. Pobyt w m. Blumenfeld, 30 km od Odessy. Praca w charakterze pomocnika traktorzysty, wypadek. W grudniu 1945 ucieczka do Lwowa. Repatriacja w marcu 1946. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 2, Warszawa 1990. ZS 182 Edward Kuczyński ur. 1918 „Padali chodząc” Białystok, 1989 rkps, oryg., 37 s., format A5; mps, oryg., 18 s. Załączniki: kopia dokumentu, korespondencja z ZS 92 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków Lata 1944–54. Aresztowanie w lipcu 1944 i uwięzienie w Białymstoku. Transport do obozu w Krasnojarskim Kraju etapami przez więzienia w Grodnie, Witebsku i Orszy. Pobyt w łagrach k. Kańska — warunki bytowe, praca, choroby, pobyt w szpitalu. Po ciężkim wypadku przy pracy przeniesienie autora do baraku inwalidów. W 1950 odesłanie do obozu k. Karagandy (Kazachska SRR) — praca przy budowie fabryki, w kopalni węgla. W końcu 1953 przeniesienie do obozu zbiorczego k. Moskwy. Konflikty między polskimi i czeskimi więźniami. Powrót do Polski w styczniu 1954. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 2, Warszawa 1990. ZS 183 Franciszek Kułacz ur. 1924 „Charaktery mieliśmy jak dzikie zwierzęta” Groble (woj. tarnobrzeskie), 1989 rkps, oryg., 72 s., format A5; mps, oryg., 19 s. Załączniki: kopia dokumentu, wycinki prasowe, korespondencja z ZS Lata 1944–48. Aresztowanie 2.12.1944 we wsi Groble k. Tarnobrzegu. Przetrzymywanie w ziemiance — bicie, znęcanie się. W styczniu 1945 morderczy marsz więźniów do Wołowa k. Wrocławia. Wyrok 5 lat pozbawienia wolności za współpracę z AK. Transport przez Częstochowę, Przemyśl, Lwów, Workutę [!] do Krasnojarskiego Kraju. Pobyt w obozie k. stacji Rieszoty — warunki bytowe, stosunki między więźniami, praca przy produkcji cegieł, koszeniu siana, remoncie torów kolejowych. Nielegalna próba przedostania się do sąsiedniego obozu. W 1948 wyjazd do Omska i dalej więźniarkami do Swierdłowska na Uralu. Powrót do Polski przez obóz w Brześciu 22.05.1948. Represje wobec powracających. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 4, Warszawa 1991. ZS 184 Bolesław Rutkowski ur. 1908 Strzępy wspomnień obozowych Bydgoszcz, 1980 mps, kopia, 98 s. Załączniki: kopie dokumentów, oryg. i kopie zdjęć, biuletyny, wiersz, korespondencja z ZS Lata 1944–55. Aresztowanie 4.10.1944 w Wilnie za działalność w AK. Pobyt w wileńskim więzieniu na Łukiszkach, a następnie w Prawieniszkach k. Kowna i z powrotem w Wilnie. W październiku 1945 wywiezienie do łagru Cwiecik (ok. 90 km od Kotłasu na trasie do Workuty) w Komi ASRR. Szczegółowy opis transportu. Praca przy wyrębie drzew, warunki życia w łagrze. Kontakty z więźniami różnych narodowości. Od połowy 1946 pobyt w łagrze Rakpas niedaleko Kniażpogostu. W 1948 przeniesienie do obozu k. Inty. Zwolnienie w sierpniu 1954, z prawem osiedlenia się w Incie. Repatriacja w październiku 1955. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 2, Warszawa 1990. ZS 185 Janina Rębisz-Osipowska ur. 1930 Moje wspomnienia z Sybiru Szczecin, 1989 mps, kopia, 13 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z Zaborza (pow. Rawa Ruska, woj. lwowskie). Pobyt na zesłaniu w m. Arszan nad rz. Ija (obw. irkucki) — praca rodziców, głód, choroby. Zdobywanie pożywienia przez dzieci — zbieranie grzybów, orzechów i jagód. W 1942 przeniesienie do kołchozu w pobliskim Perfiłowie k. Tułunu, a od końca 1944 pobyt w Opatnej. Repatriacja w 1946. Wydane pt. „Było mi bardzo smutno i wciąż płakałam” w: Wspomnienia Sybiraków, t. 2, Warszawa 1990. ZS 186 Jan Kmieć ur. 1930 Z głodu umarło troje rodzeństwa Dębno, 1989 rkps, oryg., 10 s. Załączniki: kopia dokumentu 93 Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z m. Dolsk (pow. Kamień Koszyrski, woj. poleskie). Pobyt na zesłaniu w posiołku Rożewo (obw. archangielski) do maja 1944. Walka z głodem — kradzieże, łapanie psów i kotów. Śmierć rodzeństwa, wstąpienie ojca do armii Berlinga. W 1944 przesiedlenie na Ukrainę, praca w sowchozie k. Pierwomajska. Repatriacja w lutym 1946. Wydane pt. „Przynosimy hańbę państwu radzieckiemu” w: Wspomnienia Sybiraków, t. 2, Warszawa 1990. ZS 187 Teresa Gwiazda-Dłuska ur. 1928 Wspomnienie o niedoli mojej rodziny Warszawa, 1982 mps, oryg., 52 s. Załączniki: kopie dokumentów Lata 1940–45. Losy rodziny zamieszkałej w m. Lipno na Wołyniu po 17.09.1939. Wyjazd do Łucka, powrót do Lipna i aresztowanie ojca. Przeniesienie do Sarn (woj. wołyńskie). Deportacja 10.02.1940 do posiołka Połdniewica (obw. gorkowski). Warunki życia na zesłaniu, praca przy wyrębie drzew i w tartaku. Śmierć ojca autorki. Po „amnestii” wyjazd w grudniu 1941 do Uzbekistanu. Pobyt w kołchozie im. Mołotowa, 15 km od m. Wapkient. Mieszkanie w tzw. kibitkach, praca przy uprawie pól i zbiorze bawełny. W 1942 walka z głodem, oddanie dzieci do ochronki. Śmierć matki. W 1943 pogorszenie sytuacji zesłańców. Pobyt w domu dziecka w Bucharze, nauka w szkole. W październiku 1944 wyjazd do Sarn. Repatriacja do Polski w maju 1945. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 1, Warszawa 1989. ZS 188 Maria Zielińska-Kwiatkowska ur. 1925 „Włosy wypadły mi zupełnie” Warszawa, 1989 mps, kopia, 15 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Mokrany (pow. brzeski, woj. poleskie). Pobyt na zesłaniu w posiołku Udacznyj (rej. Tajszet, obw. irkucki). Po „amnestii” przeniesienie do posiołka Toporok. Praca przy wyrębie lasu, spławie drewna, sianokosach. W sierpniu 1943 wstąpienie do armii Berlinga, przydział do Samodzielnego Batalionu Kobiecego im. E. Plater. W czerwcu 1945 przeniesienie do oddziału cenzury wojskowej w Poznaniu. Powrót rodziny do Polski w kwietniu 1946. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 2, Warszawa 1990. ZS 189 Urszula Piotrowska-Wittstock ur. 1929 Wspomnienia z Róży na Uralu Bydgoszcz, 1989 mps, kopia, 9 s. Załączniki: korespondencja z ZS Rok 1945. Aresztowanie w Świeciu nad Wisłą w lutym 1945. Pobyt w koszarach w Działdowie. Transport do obozu Roza k. Korkino (obw. czelabiński). Warunki bytowe — mieszkanie w ziemiankach, praca w kopalni. Choroba autorki i odesłanie do pracy w tartaku. W maju 1945 przywiezienie do obozu Niemców, których traktowano lepiej niż Polaków. Powrót do kraju w październiku 1945. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 2, Warszawa 1990. ZS 190 Bronisław Ławrynowicz ur. 1918 „Nie mają do mnie zaufania” Warszawa, 1989 mps, kopia, 74 s. Załączniki: kopia dokumentu 94 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków Lata 1940–60. Autor zwerbowany do wojska 15.11.1940 w Juraciszkach. Odesłanie rekrutów do koszar w Carskim Siole, a potem pobyt na małej wysepce. Zwolnienie i powrót do Juraciszek. Na początku kwietnia 1941 ponowne wezwanie do wojska i wcielenie do dywizji piechoty k. Woroneża. W czerwcu 1941 — wymarsz nad Don. Po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej internowanie Polaków i pobyt w Kalininie. Budowa pomieszczeń dla sztabu. Po zakończeniu robót wywiezienie w głąb ZSRR. Próba ucieczki, pobyt w więzieniu w m. Gorki — skazanie na karę śmierci. Po jakimś czasie zwolnienie z celi śmierci, a w grudniu 1941 wywiezienie do obozu wojskowego ok. 30 km od Moskwy. W połowie stycznia 1942 wymarsz na front. Pobyt w szpitalu. Przeniesienie do batalionu roboczego — prace przy budowie promu, a następnie przy oczyszczaniu lotniska w rej. wołogodzkim. W styczniu 1943 pobyt w Czerepowcu. Skierowanie brygady na front. Udział w wyzwalaniu Warszawy i zdobyciu Kołobrzegu. Nieporozumienia z żołnierzami Armii Czerwonej, którzy ograbiali miejscową ludność (okolice m. Szczakowa). Szkolenie w Koszalinie do maja 1947. Służba w wojsku do stycznia 1960. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 1, Warszawa 1989. ZS 191 Helena Kliś-Niemira ur. 1930 Wspomnienia z drugiej wojny światowej Dębica (woj. tarnowskie), 1989 rkps, oryg., 83 s., format A5; mps, oryg., 26 s. Załączniki: kopia dokumentu, korespondencja z ZS Lata 1939–46. Wybuch wojny, wyjazd rodziny z Dębicy na Wschód. Represje ze strony miejscowych Ukraińców. Deportacja w czerwcu 1940 z Rusnowa (pow. Włodzimierz, woj. wołyńskie). Transport i pobyt na zesłaniu w m. Kasztaki (obw. tomski). Opis warunków życia, pracy, codziennych zagrożeń. Kontakty z zesłańcami różnych narodowości. Przeniesienie w okolice Tomska. Od października 1941 pobyt w Ałma-Acie (Kazachska SRR). Wyjazd polskich żołnierzy do armii Andersa do Samarkandy. Od jesieni 1942 pobyt w kołchozie Nowaja Put’ we wsi Dimitriewka. Repatriacja w 1946. Wydane pt. „Mamo chleba...” w: Wspomnienia Sybiraków, t. 2, Warszawa 1990. ZS 192 Janina Brzósko-Jankowska ur. 1931 „Gdzie nie ma szumu polskich drzew” Krasowo-Cząstki (woj. łomżyńskie), 1989 rkps, oryg., 8 s., format A5; mps, oryg., 3 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1941–46. Deportacja 20.06.1941 ze wsi Łopienie-Zyski (pow. Wysokie Mazowieckie, woj. białostockie). Pobyt na zesłaniu we wsi Kukuszki (rej. Isietskoje, obw. tiumeński). Praca dorosłych, nauka dzieci w szkole, walka z głodem — zbieranie kłosów, zmarzniętych ziemniaków. Repatriacja w marcu 1946. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 4, Warszawa 1991. ZS 193 Lucyna Jarocka-Rączkowska ur. 1930 „Chodziliśmy po prośbie” Warszawa, 1989 mps, oryg., 41 s. Lata 1939–46. Losy rodziny zamieszkałej w Białymstoku. Obraz życia pod okupacją niemiecką i sowiecką. Deportacja 20.06.1941 z Białegostoku do Ałtajskiego Kraju. Szczegółowe opisy transportu i pobytu na zesłaniu w osadzie Bolszaja Zaimka (rej. Ałtajskoje). Po podpisaniu układu Sikorski–Majski przeniesienie w 1942 do m. Ałtajskoje (100 km od Bijska). Repatriacja w 1946. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 2, Warszawa 1990. ZS 194 Eugeniusz Szwajkowski ur. 1902 Wspomnienia i przeżycia Andrychów, 1982 mps (oprawiony), kopia, 57 s. Załączniki: korespondencja z ZS 95 Lata 1940–47. Krótki życiorys autora. Pierwsze dni wojny i okupacji sowieckiej. Deportacja 10.02.1940 z m. Litwa k. Torczyna (pow. Łuck, woj. wołyńskie). Od 9.03.1940 pobyt na zesłaniu w posiołku Kopytowo nad rz. Wyczegdą i Riabowo k. wsi Bierezowaja (obw. archangielski). Po „amnestii” w sierpniu 1941 przeniesienie do kołchozu nad Amu-darią (Uzbecka SRR) i dalej do m. Kasan (obw. bucharski). W marcu 1942 wyjazd do Kermine (obw. bucharski), jako poborowy do armii Andersa. Zwolnienie z wojska po chorobie. Powrót do Kasan, gdzie autor zostaje pracownikiem sierocińca. Ewakuacja z domem dziecka 15.08.1942 z Krasnowodska, dotarcie przez Iran do Tanzanii (Afryka Wschodnia). Pobyt w osiedlu Tengeru do lipca 1947, praca w sierocińcu. Powrót do Polski 15.08.1947. Wydane pt. Głód w: Wspomnienia Sybiraków, t. 4, Warszawa 1991. ZS 195 Edward Sietko-Sierkiewicz ur. 1920 „Boże, ratuj duszę moją” Ryjewo (woj. elbląskie), 1989 rkps, oryg., 26 s., format A5; mps, oryg., 13 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1941–55. Deportacja 20.06.1941 z Wołkowyska (woj. białostockie) do posiołka Rybińsk (obw. nowosybirski). Pobyt na zesłaniu, warunki życia i pracy. Po „amnestii” autor pełni funkcję męża zaufania Ambasady Polskiej. Aresztowanie w styczniu 1944 i osadzenie w więzieniu w m. Kołpaszewo. Wyrok 8 lat ITŁ, przetrzymywanie w łagrach w okolicy Nowosybirska. Praca przy budowie fabryki szkła i w fabrykach zbrojeniowych. We wrześniu 1948 odesłanie do specłagru k. Norylska — praca w kopalniach. Pobyt na zesłaniu po odbyciu kary. Założenie rodziny. Starania o repatriację. Powrót do Polski w grudniu 1955. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 3, Warszawa 1990. ZS 196 Janina Laszczak-Sokołowska ur. 1934 „Pracowali, aż padli” Pszczyna, 1989 mps, oryg., 5 s. Załączniki: kopie dokumentów Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z m. Siemieńcz (pow. Buczacz, woj. tarnopolskie) do Komi ASRR. Pobyt na zesłaniu w osadzie nad rz. Sysoła, w okolicy m. Wizinga (Komi ASRR). Śmierć ojca, rozstanie z rodzeństwem. Na przełomie 1941 i 1942 autorka zostaje umieszczona w polskim domu dziecka w m. Kuzjol (rej. Sysolskij), skąd przeniesiono ją do sierocińca w Miczurińsku (obw. tambowski). W 1946 wyjazd do Polski. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 4, Warszawa 1991. ZS 197 Janina Rachwał-Hejnar ur. 1926 W kołchozach Kazachstanu Przemyśl, 1989 mps, oryg., 18 s. Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 z Dobromila (woj. lwowskie) do Kazachstanu. Pobyt na zesłaniu we wsi Leninskoje, a następnie w m. Martuk (obw. aktiubiński). W czerwcu 1941 wywiezienie do Kyzył Żar. W 1942, licząc na poprawę warunków życia, autorka przenosi się do wsi Andrejewskoje. W 1943 mobilizacja do pracy przy kopaniu okopów na linii frontu. Ucieczka, praca w szpitalu w m. Martuk. Jesienią 1944 przeniesienie na Ukrainę i skierowanie do pracy w sowchozie Bratskoje (obw. nikołajewski). Powrót do Polski w listopadzie 1946. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 3, Warszawa 1990. ZS 198 Kazimierz Żochowski ur. 1923 ...ja drugoj takoj strony nie znaju..., czyli „Archipelag GUŁag” po polsku Warszawa, 1990 mps, kopia, 204 s. (powieść oparta na faktach) 96 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków Lata 1944–48. Aresztowanie 20.09.1944 we wsi Dąbia Nowa (pow. Garwolin, woj. warszawskie) za przynależność do AK. Pobyt w areszcie śledczym we wsi Bazanów Stary k. Ryk. Po wyroku — 10 lat ITŁ — przewiezienie do Brześcia, skąd 15.01.1945 autor został wywieziony do Krasnojarskiego Kraju. Zbeletryzowane, szczegółowe opisy pobytu w kolejnych łagrach. Repatriacja w listopadzie 1948. ZS 199 Czesław Olczak ur. 1926 Trzy lata kacetu w ZSRR Mińsk Mazowiecki, 1989 mps, kopia, 24 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1944–47. Aresztowanie 2.10.1944 we wsi Starogród (pow. Mińsk Mazowiecki, woj. warszawskie) za przynależność do AK. Pobyt w kolejnych więzieniach — w Garwolinie, Siedlcach i w Warszawie na Pradze. W lutym 1945 przeniesienie do obozu w Rembertowie. W marcu 1945 transport do obw. swierdłowskiego. Pobyt w obozach Staraja Bieriozowka koło m. Wierchoturje, Cziornaja Rieczka i Pierwyj Post. W styczniu 1946 przeniesienie do obozu Borowlanka. Za odmowę pracy zostaje uwięziony w Mostowoje. Pobyt w kolejnych obozach — Wierchniaja Tura, Stupino, Chudiakowo. Opis warunków łagrowych, sposobów przetrwania: symulacje choroby, tzw. obijanie się, kantowanie, kradzieże itp. Kontakty z więźniami różnych narodowości. Powrót do Polski w październiku 1947. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 3, Warszawa 1990. ZS 200 Leokadia Rudzka ur. 1929 Poradz (woj. koszalińskie), 1991 rkps, oryg., 5 s. Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Oponowce (pow. Lida, woj. nowogródzkie). Od maja 1940 pobyt na zesłaniu w okolicach Tomska. W sierpniu 1941 przeniesienie rodziny do kołchozu Dundzicha (rej. Troickoje, Ałtajski Kraj). Powrót do Polski w maju 1946. ZS 201 Maria Zdanowicz ur. 1923, z d. Fil Wspomnienie Drawsko Pomorskie (woj. koszalińskie), 1989 mps, oryg., 2 s. Lata 1944–56. Deportacja ze wsi Tuczapy (pow. Gródek Jagielloński, woj. lwowskie) w sierpniu 1944 [?!]. Pobyt w sowchozie nr 3 w posiołku Nowaja Uzienka k. Karagandy (Kazachska SRR). Powrót do Polski 1.08.1956 z mężem i synem. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 3, Warszawa 1990. ZS 202 Jan Zdanowicz ur. 1923 „Łagrów nie było” Drawsko Pomorskie (woj. koszalińskie), 1989 rkps, oryg., 36 s.; rkps, oryg. i kopia, 8 s. Załączniki: kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1944–56. Aresztowanie 13.07.1944 w Wilnie za działalność w AK. Więzienie w Lidzie w grudniu 1944, wyrok 8 lat łagru. Od stycznia 1945 pobyt w więzieniu w Orszy, od kwietnia 1948 w specłagrze koło m. Bałchasz (Kazachska SRR). Zwolnienie z obozu 26.08.1952, zesłanie do sowchozu nr 3 w posiołku Nowaja Uzienka k. Karagandy (Kazachska SRR). Powrót do Polski 1.08.1956. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 3, Warszawa 1990. ZS 203 Paulina Hubicka-Okońska ur. 1917, z d. Ziółkowska Zesłanie 97 Radosław (woj. leszczyńskie), 1989 mps, oryg., 7 s.; rkps, oryg., 9 s. Załączniki: uzupełnienie wspomnień, oryg. karta pocztowa z 1946, korespondencja z ZS Lata 1941–46. Deportacja 22.05.1941 ze wsi Smolanka (pow. Tarnopol, woj. tarnopolskie). Rozładunek transportu w Tiumeniu, przewiezienie zesłańców barkami do m. Owat (obw. omski). Pobyt w posiołku Petrakowo, od 1942 w Sytominie nad rz. Ob (rej. Surgutsk). Praca przy wyrębie drzew, połowie ryb. Powrót do Polski w czerwcu 1946. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 3, Warszawa 1990. ZS 204 Marian Dowgiałło ur. 1922 „Żyć nie dali i umrzeć nie dali” Toruń, 1989 mps (oprawiony), oryg., 104 s. Załączniki: oryg. zdjęć, kopie dokumentów i zdjęć, korespondencja z ZS Lata 1944–55. Aresztowanie 5.10.1944 we wsi Wielkie Dowgiałły (pow. Lida, woj. nowogródzkie) za przynależność do AK. Pobyt w areszcie w Werenowie, następnie w więzieniu w Lidzie. Wyrok 20 lat ITŁ. Od lutego 1945 do lata 1950 autor przebywa w łagrach w rej. Workuty (Komi ASRR). Odesłanie więźniów politycznych do Norylska (Krasnojarski Kraj). Szczegółowe opisy pracy i warunków życia w kolejnych obozach. Po strajku w 1953 złagodzenie reżimu w obozie. Po odbyciu skróconego wyroku, 16.07.1954 zwolnienie z łagru bez prawa opuszczenia Norylska. Życie Polaków na zesłaniu i starania o repatriację. Wyjazd do kraju w grudniu 1955. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 3, Warszawa 1990. ZS 205 Helena Massalska ur. 1920 „Syberyjskie bydło” Warszawa, 1989 mps, kopia, 29 s. (2 egz.) Załączniki: kopia listu od męża napisanego na korze brzozowej Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 z Włodzimierza Wołyńskiego (woj. wołyńskie) do Kazachskiej SRR. Pobyt w kołchozie Wiesiołyj Trud we wsi Awramowka (rej. Krasnoarmiejsk, obw. kokczetawski). W czerwcu 1941 przeniesienie w okolice Akmolińska do prac przy budowie kolei. Od września 1942 praca w Delegaturze Polskiej w referacie paszportowym. W lipcu 1943 aresztowanie pracowników Delegatury i zamknięcie placówki. Trzymiesięczny pobyt w więzieniu za odmowę przyjęcia obywatelstwa. Praca w Gorpromkombinacie, w Miasokombinacie, a następnie w stołówce kolejowej. Powrót do Polski 6.04.1946. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 3, Warszawa 1990. ZS 206 Emilia Jarosiewicz ur. 1928, z d. Nowak Warszawa, 1991 mps, oryg., 210 s.; rkps, oryg., 4 s. Załączniki: kopie dokumentów, oryg. zdjęć Lata 1940–46. Deportacja rodziny 10.02.1940 z kolonii Telatycze (pow. Brześć, woj. poleskie) do obw. archangielskiego. Pobyt w posiołkach Głubokoje, Kołos, Siuźma. Od wiosny do jesieni 1941 pobyt w domu dziecka w m. Pinega. W styczniu 1942 piesza podróż do Archangielska, potem przetransportowanie do kołchozu Mochowo we wsi Bykienie (rej. Kungur, obw. mołotowski). Późną jesienią 1942 przeniesienie do wsi Barantino nad rz. Syłwą (25 km od m. Kungur). W sierpniu 1944 wyjazd do sowchozu „Krasnaja Wołna” we wsi Wielikij Burłuk (obw. charkowski, Ukraińska SRR). Repatriacja w maju 1946. ZS 207 Paweł Lewkowicz ur. 1908 „...będę krzyczał...” Reda (woj. gdańskie), 1989 rkps, oryg., 49 s.; mps, oryg., 25 s. Załączniki: korespondencja z ZS 98 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków Lata 1940–44. Aresztowanie autora 8.02.1940 we wsi Sutno (pow. Bielsk Podlaski, woj. białostockie), pobyt w areszcie śledczym w Wołczynie, przewiezienie do Twierdzy Brzeskiej, a następnie do więzienia nad Muchawcem w Brześciu. 8.09.1940 odesłanie do Komi ASRR, pobyt w podobozach Uchtłagu. Od marca 1942 pobyt w szpitalu. Zwolnienie z łagru 14.10.1944 i powrót na własną rękę do Polski. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 3, Warszawa 1990. ZS 208 Zygmunt Lawrenz ur. 1927 Wspomnienia z zesłania w ZSRR Chorzów, 1991 mps, oryg., 2 s. Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 z m. Głębokie (pow. Dzisna, woj. wileńskie) do sowchozu we wsi Griaznowka (obw. pawłodarski, Kazachska SRR). W listopadzie 1945 przeniesienie do m. Pawłodar. W czerwcu 1946 powrót do Polski. ZS 209 Edward Janik ur. 1927 Ligota, 1989–90 mps, oryg., 18 s. Załączniki: kopie dokumentów Lata 1945–46. Aresztowanie autora w lutym 1945 w Dziedzicach (pow. Bielsko). Więzienia w Bielsku i Sanoku. Od lutego 1945 obóz nr 523 koło m. Bułanasz (obw. swierdłowski). Praca w charakterze elektryka, przy budowie kolejki do wywozu drewna, wyrębie lasu. Dokładny opis obozu. Zwolnienie 16.01.1946. W marcu 1946 powrót do Polski. ZS 210 Danuta Preiss ur. 1924 Warszawa, 1991 rkps, kopia, 6 s. Lata 1940–43. Wywózka w 1940 ze Lwowa do wsi Dołbuszka (obw. kustanajski, Kazachska SRR). Następnie pobyt w m. Borowoj. Aresztowanie za „sabotaż”, pobyt w więzieniu w Kustanaju. Od czerwca 1943 w armii Berlinga. ZS 211 Tadeusz Mazurek ur. 1922 b.m.p., b.d.p. rkps, oryg., 11 s.; rkps, oryg., 6 s. Załączniki: kopie zdjęć, korespondencja z ZS Lata 1940–45. Deportacja 10.02.1940 z Cieniawy (pow. Kołomyja, woj. stanisławowskie) do Krasnojarskiego Kraju. Od marca 1940 pobyt i praca w tajdze w rej. partizanskim (3 dni drogi od stacji Klukwino). Po „amnestii” pobyt we wsi Innokientiewka, praca w kołchozie „Park Pobieda”. W maju 1943 powołanie do armii Berlinga, demobilizacja w 1945. ZS 212 Eugenia Szuberla ur. 1924, z d. Kulman Deportacja 10 lutego 1940 Bielsko-Biała, 1991 mps, oryg., 14 s. Załączniki: kopie dokumentów, tekst autorki pt. Relacja z działalności w harcerstwie w latach 1942–1948 w Teheranie, Ahwazie i Abercorn Lata 1940–48. Deportacja 10.02.1940 z osady Ostodor (pow. Dolina, woj. stanisławowskie) do posiołka Kamienka (obw. archangielski). Po „amnestii” w listopadzie 1941 wyjazd w celu dołączenia do armii Andersa. Droga przez Turkmenistan do Buchary (Uzbecka SRR), w kwietniu 1942 droga do Kermine. W poszukiwaniu polskiej placówki wyjazd 99 do Guzar, pobyt w obozie junackim Karkin-Batasz. W styczniu 1942 powrót do Kermine i wyjazd z armią Andersa przez Krasnowodsk, Pahlewi do Teheranu. W marcu 1943 wyjazd z grupą harcerzy do północnej Rodezji (Afryka Wschodnia), do osiedla Abercorn. W czerwcu 1948 powrót do Polski. ZS 213 Czesław Ludwichowski ur. 1907 Drogi na obczyznę Owczarki (woj. toruńskie), 1990 mps, kopia, 20 s. Załączniki: kopie dokumentów Lata 1939–46. Autor 17.09.1939 wzięty do niewoli, pobyt w więzieniu w m. Gorki. W październiku nieudana próba ucieczki, ponowne osadzenie w więzieniu w Gorkim. W styczniu 1940 wyrok 12 lat więzienia. Po „amnestii” zwolnienie, armia Andersa, przydział 15.01.1942 do 16 pp w Buzułuku. Przez Turkmenistan, Uzbekistan, Iran autor dociera do Palestyny. W końcu 1943 odkomenderowany do Gazy, w styczniu 1944 do Egiptu, skąd w lutym z Port Saidu wypływa do Europy. Ranny w okolicach Neapolu, ponownie przetransportowany do Palestyny. 26.05.1944 zwolniony ze służby wojskowej. Powrót do Polski w 1946. ZS 214 Stanisław Koziorowski ur. 1920 Rypin, 1990 mps, kopia, 25 s. Rok 1945. Aresztowanie w styczniu 1945 we wsi Żuki (pow. Sierpc, woj. warszawskie). Przetrzymywanie kolejno w Mochowie, Sierpcu i obozie poniemieckim w Działdowie. Od lutego 1945 obóz centralny k. Charkowa (Ukraińska SRR), w maju przeniesienie do obozu w dzielnicy fabrycznej Charkowa. We wrześniu seria przesłuchań. W październiku 1945 zwolnienie z obozu i odesłanie do Polski. ZS 215 Zygmunt Wysoczański ur. 1930 Moja wojenna tułaczka. Wspomnienia Sybiraka Legnica, b.d.p. mps, kopia, 5 s. Załączniki: kopie dokumentów, kopie zdjęć Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z m. Touste (pow. Skałat, woj. tarnopolskie) do posiołka 206 nad rz. Sietka (Komi ASRR). Pobyt w posiołku do grudnia 1941. Wyjazd z rodzicami do Kazachstanu. Od stycznia 1942 pobyt w kołchozie Kyzył-Szarich (12 km od Dżambułu). Po śmierci rodziców, od maja 1942 do wiosny 1943 pobyt w polskim domu dziecka w Dżambule. Po likwidacji sierocińca ponownie w kołchozie do końca 1943. Powrót do Polski w grudniu 1946. ZS 216 Tadeusz Pieńkowski ur. 1924 Warszawa, 1989 mps, kopia, 8 s. Załączniki: kopie dokumentów, szkic obozu dla niepełnoletnich w Wierchoturje, kopia odręcznego rysunku z 1945 Lata 1939–45. Aresztowanie 22.12.1939 k. Rawy Ruskiej (woj. lwowskie). Pobyt w kolejnych więzieniach: w Rawie Ruskiej, „Brygidkach” we Lwowie, w Chersoniu. Wyrok specjalnego sądu zaocznego — 3 lata ITŁ. Transport przez więzienia etapowe w miastach: Nikołajew, Charków, Syzrań, Czelabińsk i Swierdłowsk. Od września 1940 obóz pracy dla małoletnich w Wierchoturje (obw. swierdłowski). W lutym 1942 zwolnienie z obozu bez prawa wyjazdu z Wierchoturje. Od lutego 1944 w armii Berlinga. Demobilizacja 26.10.1945. ZS 217 Monika Kossakowska ur. 1914 Józefów (woj. warszawskie), 1991 rkps, oryg., 12 s. Załączniki: korespondencja z ZS 100 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków Lata 1941–46. Deportacja 21.06.1941 ze wsi Lutostan-Koty (pow. Łomża, woj. warszawskie) do sowchozu nr 155 we wsi Ciubakły [Czebakły?] (rej. Bolszerieczje, obw. omski). We wrześniu 1945 otrzymanie polskiego paszportu i przepustki na wyjazd do Polski. Z powodu warunków atmosferycznych wyruszenie do kraju dopiero 15.05.1946. ZS 218 Wacław Sztukowski ur. 1914 Augustów, 1990 rkps, oryg., 7 s.; mps, oryg., 4 s. Załączniki: kopia dokumentu Lata 1941–47. W 1941 wywiezienie na roboty przymusowe do Prus Wschodnich. Po zajęciu przez Armię Czerwoną Królewca ucieczka do Braniewa. W 1945 uwięzienie przez Rosjan. Od 24.02.1945 pobyt w obozach w obw. swierdłowskim: Bułanasz, Ałtynaj i Rież. Zwolnienie i powrót do Polski 1.11.1947. ZS 219 Franciszek Karst ur. 1926 Złotoryja, 1990 mps, oryg., 2 s.; mps, kopia, 1 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–43. Deportacja rodziny 10.02.1940 z m. Radziechów (pow. Tarnopol, woj. tarnopolskie) do posiołka Podwiesnaja (rej. Jareńsk, obw. archangielski). W listopadzie 1941 autor wyrusza w kierunku granicy z Iranem do m. Kagan (Uzbecka SRR) i zostaje skierowany do m. Leontówka (obw. czymkiencki, Kazachska SRR) do pracy w kołchozie. Od sierpnia 1942 praca w kopalni rudy żelaza w Bajżansaj. W lutym 1943 przymusowe wcielenie do Armii Czerwonej w m. Czymkient. Ranny 18.07.1943, pobyt w szpitalu w Prebniewsku k. Wiaźmy. Odkomenderowany 24.12.1943 do armii Berlinga, do Sielc nad Oką. ZS 220 Ludmiła Skrzekut ur. 1923, z d. Wojtuń Latkowo (woj. bydgoskie), 1989 mps, oryg., 4 s. Załączniki: kopie zdjęć i dokumentów Lata 1940–45. Wywózka 10.02.1940 z m. Borszczów (pow. Tarnopol, woj. tarnopolskie) do posiołka Zagajnowo (rej. Troickoje, Ałtajski Kraj). Od grudnia 1942 do maja 1943 praca w sowchozie Biełowskij (rej. Troickoje), następnie w promkombinacie Kytmanowskij. W grudniu 1943 pobyt w szpitalu w m. Kytmanowo (rej. Kytmanowskij). W grudniu 1944 powrót do Borszczowa (Ukraińska SRR). W lipcu 1945 wyjazd transportem repatriacyjnym do Bytomia. ZS 221 Stefania Mikschik ur. 1930, z d. Huryk Na zesłaniu Lubin, 1991 rkps, oryg., 3 s. Załączniki: kopie dokumentów Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Kujdanka (pow. Zbaraż, woj. tarnopolskie) do posiołka Oziorki (rej. Tabory, obw. swierdłowski). Latem obowiązkowa praca w ogrodnictwie. 4.09.1944 opuszczenie posiołka i zamieszkanie we wsi Nejkowo (rej. Bieriezowka, obw. odeski, Ukraińska SRR). Powrót do Polski 12.02.1946. ZS 222 Zofia Sikora ur. 1933, z d. Łozińska Bielsko-Biała, 1991 rkps, oryg., 3 s. Załączniki: kopia dokumentu Lata 1940–46. Wywiezienie rodziny w kwietniu 1940 z Tarnopola (woj. tarnopolskie) do obw. pawłodarskiego (Kazachska SRR). Pobyt kolejno w fermie nad Irtyszem k. Pawłodaru, kołchozie Żołkuduk (rej. Jermak), od późnej jesieni 1941 w Pawłodarze i od połowy 1942 na 6. fermie w sowchozie Urlutiub (rej. Żelezinka). Repatriacja w maju 1946. 101 ZS 223 Wacława Semkowicz ur. 1909 Historia wywozu na Sybir [...] Skoczów, 1989 mps, oryg., 2 s. Załączniki: kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja autorki z synem 13.04.1940 z Suraża (woj. tarnopolskie) do kołchozu „Krasnoje Polie” w m. Krasnodolsk (obw. kokczetawski, Kazachska SRR). Powrót do Polski w kwietniu 1946. ZS 224 Stanisław Jasiński ur. 1932 Praktyczna lekcja geografii b.m.p., b.d.p. mps, kopia, 5 s. Lata 1940–48. Deportacja rodziny 10.02.1940 ze wsi Podgórze (pow. Łomża, woj. warszawskie) do posiołka nr 17 (5 km od m. Buraczicha, obw. archangielski). Po „amnestii” jesienią 1941 wyjazd do Uzbekistanu. Pobyt w kołchozie we wsi Giżduwan k. Buchary. Po śmierci matki, dzięki pomocy PCK umieszczenie w sierocińcu w Kaganie. W lutym 1942 podróż z domem dziecka przez Iran do Indii. Początkowo pobyt w Bombaju, w lipcu 1942 przeniesienie do m. Jamnagar (na płn. zach. od Bombaju). W lipcu 1943 wyjazd do krewnych do obozu we wsi Balachadi k. Karaczi. Po zakończeniu wojny ewakuacja do Afryki. Do lutego 1948 pobyt w sierocińcu w Lusace (północna Rodezja). Powrót do Polski 28.04.1948. ZS 225 Helena Kulesza ur. 1908, z d. Kopeć Moje wspomnienia z zesłania do północnego Kazachstanu w latach 1940–1946 Toruń, b.d.p. mps, oryg., 14 s. Załączniki: kopie dokumentów, kopia kartki pocztowej z zesłania Lata 1940–46. Deportacja w lutym 1940 z m. Łuniniec (woj. poleskie) do posiołka Jawlenka (obw. siewierokazachski, Kazachska SRR), potem przewiezienie do sowchozu Tarangulskiego (25 km od Jawlenki). Wyjazd do Polski po otrzymaniu dowodu osobistego w kwietniu 1946. Autorka zostaje mężem zaufania Ambasady Polskiej w sowchozie Tarangulskim i trzech okolicznych fermach. ZS 226 Wacław Wyrozębski ur. 1923 Łódź, b.d.p. mps, kopia, 14 s. Lata 1944–46. Aresztowanie 9.11.1944 w rodzinnej wsi Dzieżby nad Bugiem (pow. Sokołów Podlaski, woj. warszawskie), wywiezienie do Borowicz (obw. nowgorodzki). Praca w lesie, w pobliskim kołchozie i kopalni. Powrót do Polski w marcu 1946. ZS 227 Eugenia Łozińska ur. 1932, z d. Borkowska Kłodawa, b.d.p. rkps, oryg., 9 s. Załączniki: kopia dokumentu Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z m. Nowosiółka (pow. Podhajce, woj. tarnopolskie) do m. Winokurka rej. Suchoj Łog, obw. swierdłowski). Wycieńczająca praca i głód, pomoc (żywność, ubranie) rządu polskiego w Londynie. Od końca lata 1944 pobyt w okolicach Chersonia (rej. Kachowka, Ukraińska SRR). Powrót do Polski w maju 1946. 102 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków ZS 228 Jadwiga Vorreiter ur. 1922, z d. Krzyżanowska Świętochłowice, b.d.p. mps, oryg., 25 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1939–46. Autorka wywieziona dobrowolnie ze Lwowa 13.04.1940, po zatrzymaniu rodziców. Pobyt w kołchozie w obw. aktiubińskim (Kazachska SRR), praca na polach i w ogrodach. Na przełomie 1943 i 1944 — przyjęcie obywatelstwa radzieckiego i przewiezienie do Aktiubińska (nowe mieszkanie, lepsze wyżywienie, możliwość zarabiania, np. wróżeniem). W maju 1945 decyzja o samodzielnej repatriacji przez Moskwę, Lwów. Powrót do Polski w styczniu 1946. ZS 229 Stanisław Doliński ur. 1926 Jak tam było naprawdę Jednaczewo, 1986 mps, oryg., 86 s. (przepisany dziennik) Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1939–43. Zapiski kilkunastoletniego chłopca (dzienniczek-pamiętnik) z okresu czerwiec 1939 — listopad 1943: deportacja z rodziną 10.02.1940 z m. Papiernia (pow. Augustów, woj. białostockie) do m. Kwitok nad rz. Toporok, potem Zołotaja Gorka (rej. Tajszet, obw. irkucki); praca w tajdze, w kołchozie, głód, choroby, zgony, kontakty z innymi zesłańcami. W czerwcu 1942 niezrealizowany plan wyjazdu z ojcem do rodziny w Kazachstanie. W maju 1943 nieudana próba wstąpienia do polskiego wojska formowanego na terenie ZSRR. Wyjazd na front w listopadzie 1943. Powrót do Polski w 1944. ZS 230 Marek Stawowski ur. 1929 Bytom, 1991 rkps, oryg., 130 s., format A5 Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1947–58. Aresztowanie 30.09.1947 w Bielicy (pow. Lida, woj. nowogródzkie), wyrok 10 lat obozu pracy. Więzienie w Grodnie, obóz w Homlu (luty 1948), od czerwca 1948 obóz Makarewo k. Irkucka. W maju 1949 przeniesienie do osady Kitoj, następnie do Ozierłagu. Dwumiesięczne leczenie w szpitalu w Obierce. Od czerwca 1952 w obozie nad Cieśniną Tatarską — praca w kamieniołomach i w laboratorium szpitalnym. Od września 1953 praca w charakterze felczera w szpitalu nr 2 w Komsomolsku nad Amurem (Chabarowski Kraj). Decyzją sądu z 17.02.1955 skrócenie wyroku, powrót do Polski (z żoną i dwuletnim synem) w czerwcu 1958. ZS 231 Tadeusz Miąsko ur. 1918 Bydgoszcz, 1991 rkps, oryg., 12 s. Lata 1944–46. Aresztowanie w Tarnobrzegu we wrześniu 1944, przewiezienie w listopadzie w okolice Borowicz (obw. nowgorodzki). Pobyt do połowy stycznia 1945 w podobozie Jogła. Powrót do Borowicz, do budowanej kopalni węgla brunatnego. W lipcu 1945, na skutek ciężkiej pracy i warunków, dwumiesięczne leczenie w obozowym szpitalu. We wrześniu ponownie w Jogle. W połowie lutego 1946 oficjalna wiadomość o repatriacji, 2.03.1946 przekroczenie granicy polskiej. ZS 232 Ignacy Cupa ur. 1928 Chojnice, b.d.p. rkps, oryg., 8 s. Lata 1945–46. Aresztowanie 13.02.1945 przez NKWD w Nowej Cerkwi (pow. Chojnice, woj. pomorskie), pobyt w obozie w Kopiejsku (obw. czelabiński), praca przy budowie baraków, w kołchozach, hutach, kopalni, cegielni. Od 25.12.1945 dwumiesięczne leczenie w m. Karabasz (obw. czelabiński), następnie praca w wartowni i kołchozie. W maju 1946 103 wyjazd do Polski. Po przekroczeniu granicy w Brześciu pobyt w obozie dla jeńców wojennych w Jaworznie; po konfrontacjach i przesłuchaniach otrzymanie dokumentów repatriacyjnych. ZS 233 Daniela Obroszko ur. 1926, z d. Drewnowska Moje wspomnienia z młodych lat [...] Szczecinek, 1991 rkps, oryg., 5 s.; rkps, oryg., 4 s., format A5 Załączniki: kopia dokumentu, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Wywiezienie całej rodziny ze wsi Popielewo (pow. Prużana, woj. poleskie). Pobyt w posiołkach Lipowik, Zwoz, Wołoczok (rej. Jemieck, obw. archangielski), nad rz. Dwiną. Praca przy wyrębie lasów, spławie drewna. Od wiosny 1942, po 4 miesiącach podróży, pobyt w okolicach Buzułuku i Kurmanajewki (obw. czkałowski), praca w kołchozach. Wstąpienie do ZPP, starania o repatriację zakończone w maju 1946. W czerwcu 1946 przyjazd do Szczecinka. ZS 234 Aurelia Raszkiewicz ur. 1928, z d. Dydykało W dwanaście lat w dorosłe życie Olsztyn, 1990 rkps, kopia, 119 s. Załączniki: kopie dokumentów i zdjęć, wiersze autorki, piosenki, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z Pińska (woj. poleskie). Pobyt w m. Powalicha (Ałtajski Kraj), wyniszczająca praca, głód, choroby, poniżanie zesłańców. Od jesieni 1941 pobyt w kołchozach k. Kungradu w Uzbekistanie (Karakałpacka ASRR), praca przy zbiorze bawełny, hodowli jedwabników, na polach ryżowych. Późną jesienią 1942 nieudana próba przekroczenia granicy irańskiej, następnie pobyt w Urgenczu (Uzbecka SRR) i w kołchozie Jangi Aryk. W 1944 przeniesienie na Ukrainę do sowchozu „Skalistyj” (rej. Bolszoj Tokmak, obw. zaporoski). Wyjazd do Polski 18.02.1946, przekroczenie granicy w Przemyślu, osiedlenie w Olsztynie. ZS 235 Janina Bołtrukiewicz ur. 1926, z d. Lisowska b.m.p., b.d.p. mps, kopia, 4 s. Załączniki: kopie dokumentów, kopia zdjęcia, wiersze autorki Lata 1944–56. Autorka zamieszkała w m. Trykłaciszki (pow. Brasław, woj. wileńskie). W 1944 ponowne wkroczenie wojsk sowieckich — tworzenie kołchozów, konfiskata ziemi i dobytku mieszkańców, wywożenie kułaków na Syberię (od 1949). Ukrywanie się przed NKWD do 2.10.1951. Deportacja z rodziną oraz liczną grupą Litwinów do m. Ust’-Pogromnaja nad Jenisiejem (rej. Bałachta, Krasnojarski Kraj). 5 lat pracy w kołchozach, zimą w tajdze, a latem na budowie. Repatriacja w 1956 dzięki staraniom brata, który wrócił z przymusowych robót w Niemczech. ZS 236 Władysław Augustyński ur. 1924 Wspomnienia z pobytu na Syberii Kwiatkowice (woj. legnickie), 1991 rkps, oryg., 6 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 12-osobowej rodziny 10.02.1940 ze wsi Wierzblany (pow. Kamionka Strumiłowa, woj. tarnopolskie) do Syktywkaru (Komi ASRR). Praca przy wyrębie lasu, w tartaku. W kwietniu 1941 przeniesienie do m. Niuwczim (rej. Syktywkar) — wcielenie do „trudarmii”. W listopadzie 1942 za niewykonanie zadania i próbę ucieczki wyrok 8 lat łagru w m. Wierchnij Ciow (Komi ASRR). Pobyt do maja 1944 — opis obozu, kierownictwa i organizacji więziennej. Ciężka praca w lesie, epidemie, głód. Przeniesienie do swiokłozawodu Sadowoje (rej. Woroneż). Repatriacja w marcu 1946, poprzedzona aktywną agitacją autora (z upoważnienia ZPP) wśród Polaków na rzecz poparcia Rządu Tymczasowego i powrotu do kraju. 104 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków ZS 237 Bronisława Bogdanowicz ur. 1903 Wspomnienie Sybiraczki Gaworzyce, 1991 mps, kopia, 2 s. Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Dębniak (pow. Oszmiana, woj. wileńskie) do obw. celinogradzkiego (Kazachska SRR). Praca przy transporcie drewna dla kopalni. W 1941 po otrzymaniu zezwolenia na zmianę miejsca pobytu wyjazd do sowchozu Babataj (obw. nowosybirski), następnie w 1943 do obw. dniepropietrowskiego (Ukraińska SRR). W marcu 1946 repatriacja do Opola, osiedlenie w Gaworzycach. ZS 238 Jadwiga Kuczkowska ur. 1929, z d. Wolf b.m.p., b.d.p. rkps, oryg., 8 s. Załączniki: wiersz siostry autorki, kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Wywiezienie 13.04.1940 z Krechowa (pow. Żółkiew, woj. lwowskie) do kołchozu w obw. aktiubińskim (Kazachska SRR). W latach 1942–44 pobyt w pobliskim kołchozie „Progress” (opis pracy, nauki, zdobywania pożywienia), potem w osadzie Żeniszek k. Aktiubińska (m.in. pobyt w szpitalu — malaria). Repatriacja w kwietniu 1946, przyjazd do Żarnowa (woj. szczecińskie). ZS 239 Ksenia Wiśniewska ur. 1935, z d. Kozik Wspomnienie z pobytu na zesłaniu w ZSRR b.m.p., 1991 rkps, oryg., 3 s. Lata 1940–46. Wywiezienie 10.02.1940 z rodzicami i rodzeństwem ze wsi Płuhów (pow. Złoczów, woj. lwowskie) do Ramachi (obw. mołotowski). Ciężka praca w lesie, głód, choroby. W 1942 przeniesienie do m. Kudymkar. Ojciec i brat wywiezieni do pracy do Solikamska na Uralu. Od czerwca 1943 pobyt w sowchozie Rozkatow (obw. saratowski), rosyjska i polska szkoła, możliwość uprawiania własnego ogródka. Przyjazd ojca, represjonowanego za nieprzyjęcie obywatelstwa radzieckiego. Repatriacja w kwietniu 1946. ZS 240 Wincentyna Próchnicka ur. 1918, z d. Przeździecka Stargard Szczeciński, 1989 rkps, kopia, 91 s., format A5 Załączniki: kopie dokumentów Lata 1940–47. Deportacja rodziny 13.04.1940 ze wsi Oleniec (pow. Mołodeczno, woj. wileńskie) do posiołka Czałdaj (obw. pawłodarski, Kazachska SRR). Praca w tartaku, przy ścince drzewa, w kołchozowym gospodarstwie. Od sierpnia 1941 pobyt w kołchozie Kizył-Aktiabr [?] (Uzbecka SRR), praca przy zbiorze bawełny. W lutym 1942 wstąpienie do armii Andersa w Kermine (obw. bucharski), praca w sierocińcu dla dzieci rodzin wojskowych. Wraz z korpusem PSK wyjazd 29.03.1942 do Iranu (przez port Pahlewi). Praca w Teheranie i okolicznych obozach sanitarnych, złożenie przysięgi żołnierskiej w obecności gen. Andersa. Pobyt we Włoszech (1944), następnie we Francji i ponownie we Włoszech. Koniec wojny, wyjazd do Wielkiej Brytanii (Edynburg w Szkocji). W maju 1947 powrót do Polski. ZS 241 Józefa Prymerska ur. 1926, z d. Baranowska b.m.p., 1991 rkps, oryg., 32 s., format A5 Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z całą rodziną ze wsi Augustowo (pow. Baranowicze, woj. nowogródzkie) do posiołka Miełandowo (rej. Jemiecki, obw. archangielski). Praca przy obróbce drewna, głód, choroby, złe traktowanie przez brygadzistów. Śmierć trzech braci. W czerwcu 1944 wyjazd w okolice Połtawy (Ukraińska SRR) do prac 105 w polu i przy obróbce drewna. W lipcu 1945 informacja o możliwości powrotu do Polski (bez zapłaty za dotychczasową pracę, z niewielkim przydziałem żywności). Repatriacja do Wrocławia w 1946. ZS 242 Helena Łosińska ur. 1925, z d. Zyskowska Augustów, 1991 rkps, oryg., 5 s. Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Żarnowo (pow. Augustów, woj. białostockie) do obw. irkuckiego [?]. Praca przy ścinaniu, obróbce i załadunku drewna i odśnieżaniu torów kolejowych. Śmierć stryja w 1941. W 1943 przewiezienie do m. Kwitok (rej. Tajszet, obw. irkucki). Praca w polu, doglądanie bydła. Wiosną 1943 nieudana próba zaciągnięcia się do I Dywizji im. T. Kościuszki (brak umundurowania), praca w kołchozie „Krasnyj Majak” (Krasnojarski Kraj). Powrót do Polski 6.05.1946. ZS 243 Eugenia Twardowska ur. 1929, z d. Dąbrowska Augustów, 1991 rkps, kopia, 4 s. Lata 1941–46. Deportacja 21.06.1941 ze wsi Janówka (pow. Augustów, woj. białostockie) do Abakanu (Krasnojarski Kraj), stamtąd do kołchozu we wsi Bieja nad rz. Askiz (Krasnojarski Kraj). Praca przy spławianiu drewna. Zmiana traktowania zesłańców po „amnestii” w 1941. Repatriacja w kwietniu 1946. ZS 244 Wiktor Kozłowski ur. 1912 Białystok, 1991 mps, oryg., 4 s. Załączniki: kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1939–53. Praca autora w charakterze nauczyciela, opis pierwszych miesięcy wojny. Deportacja 20.06.1941 ze wsi Hodyszewo (pow. Wysokie Mazowieckie, woj. białostockie) z żoną i dzieckiem do m. Niżniaja Pristań (obw. omski), praca przy wyrębie lasu i w kuźni. W latach 1942–44 praca w charakterze kowala w kołchozach w obw. omskim i obw. swierdłowskim. We wrześniu 1944 zesłanie na Ukrainę do Jaromirki k. Kamieńca Podolskiego, do pracy w kombinacie przetwórstwa owocowego. Decyzja o ucieczce do Białegostoku (Lwów, Rawa Ruska, Siedlce). Walki partyzantów ukraińskich z władzą radziecką. Powrót do Polski w listopadzie 1944. Aresztowanie przez UB w 1950 i późniejsze prześladowania. ZS 245 Zofia Niedźwiecka ur. 1920 Wspomnienia. Ucieczka przed zesłaniem. Rok 1939–40. b.m.p., 1989 mps, kopia, 17 s. Lata 1939–40. Krótka relacja o życiu codziennym w Nieświeżu (woj. nowogródzkie) przed 1939 i na początku okupacji sowieckiej. Szczegółowy opis rozpoczętej 21.01.1940 ucieczki z 6-letnim synem do Warszawy. Dotarcie z przewodnikiem do tzw. zielonej granicy, unikanie licznych niemieckich posterunków. Przyjazd do miejsca pobytu męża. ZS 246 Eugeniusz Remisz-Rymaszewski ur. 1924 Poznań, 1991 mps, kopia, 40 s. Załączniki: kopie dokumentów, życiorys, korespondencja z ZS Lata 1940–43. Deportacja 10.02.1940 z Równopola (pow. Baranowicze, woj. nowogródzkie). Opis warunków podróży, organizacji „życia wagonowego”. Pobyt początkowo w posiołku Połdniewica (obw. gorkowski), praca przy wyrębie lasu. Jesienią 1940 przeniesienie do posiołka nad jez. Onega (obw. wołogodzki), walka o przetrwanie, pomoc okolicznej ludności, śmierć matki i siostry. Od września 1941 pobyt w m. Komintiernowskoje (wyspa Urga-Mujnak) nad jez. Aralskim. Pomoc innych zesłańców — Uzbeków, Kazachów, Turkmenów i Japończyków. Informa- 106 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków cja o formującej się armii gen. Andersa, pomoc UNRRA. Na przełomie 1941 i 1942 ewakuacja do Kungradu (Karakałpacka ASRR, Uzbecka SRR), przesiedlenie do kołchozu w Kizył-Kuz; praca przy uprawie ryżu i zbiorze waty, potem pobyt w kołchozie Pieremożec (Ukraińska SRR). W lutym 1942 wyjazd ojca do Iranu. W maju 1943 autor powołany do armii Berlinga, obóz w Sielcach, podchorążówka w Bałamucie, szlak Lenino–Berlin. Po wojnie — podoficer zawodowy. ZS 247 Paulina Bachor ur. 1912 b.m.p., 1991 mps, kopia, 2 s. (2 egz.) Załączniki: kopia dokumentu Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z Żydaczowa (woj. stanisławowskie) z 10-osobową rodziną do Komi ASRR. Pobyt na zesłaniu — wyrąb lasu, spławianie drewna rzeką, walka z głodem i chorobami, śmierć rodziców i czworga rodzeństwa. Ucieczka brata z sierocińca. Pobyt autorki i jej brata w szpitalu w Madrino. W 1944 przeniesienie do sowchozu Pietrowskij (obw. woroneski). Repatriacja w marcu 1946 do Zielonej Góry. ZS 248 Stanisław Kowalski ur. 1920 Wspomnienia dragona Niemcy, USA, od 1945 mps, kopia, 423 s. Załączniki: kopie dokumentów, wiersz autora pt. Oto człowiek, kopie artykułów autora, maszynopisy wspomnień w jęz. angielskim pt. Kołyma, kopia fragmentu Pamiętników autora (pierwszej wersji jego wspomnień napisanych w 1945 w Niemczech Zachodnich), korespondencja z ZS Lata 1939–45. Obszerna, wielowątkowa biografia autora od dzieciństwa, przez naukę w szkole w Buczaczu, szkolenie wojskowe w Tarnopolu, służbę w 51 pp w Brzeżanach; we wrześniu 1939 krótki pobyt w sowieckim obozie jenieckim w m. Monasterzyska (pow. Buczacz, woj. tarnopolskie), ucieczka, działalność konspiracyjna. Aresztowanie 27.06.1940 w m. Złoty Potok, więzienie w Buczaczu, Czortkowie. Wywiezienie 20.02.1941 do obozu w Starobielsku, w czerwcu 1941 odesłanie na Kołymę, praca w kopalni. Po zwolnieniu 8.12.1941 podróż okrętem „Dalstroj” do m. Buchta-Nachodka. Uzyskanie w polskiej delegaturze w Nowosybirsku zezwolenia na wyjazd do rodziców deportowanych 13.04.1940 do kołchozu „Wtoraja Piatiletka” (Kazachska SRR). Od lutego 1942 w armii Andersa, ewakuacja do Iranu, pobyt w Palestynie, Indiach, Afryce. W 1943 autor dociera do Szkocji, w lipcu 1944 walczy w Normandii, szlak bojowy kończy w 1945 w Niemczech. ZS 249 Konrad Majerowski ur. 1908 Grudziądz, 1991 mps, kopia, 13 s. Załączniki: kopie dokumentów Lata 1939–46. Autor zmobilizowany 27.08.1939 do 64 pp w Grudziądzu, wzięty do niewoli 18.09.1939 w m. Szepetówka (Ukraińska SRR), wywieziony w okolice Kotłasu (obw. archangielski). Opis warunków życia, pracy w lesie, chorób. W lipcu 1941 przewiezienie do Saratowa i dalej do obozu w Uzbekistanie, musztry wojskowe, ćwiczenia, lepsze jedzenie. Przygotowanie do wyjazdu do armii Andersa. Od 19.10.1941 obóz w Dżałałabadzie (Kirgizja), ćwiczenia w kompanii łączności. W kwietniu 1942 wyjazd do Iranu i dalej do Iraku, Palestyny, Egiptu i Włoch (kierowca, kurier łącznikowy w 5 Kresowej Dywizji Piechoty). Koniec wojny, przejazd do Wielkiej Brytanii, demobilizacja. Powrót do Polski w 1946. Przyjazd do Grudziądza. ZS 250 Antonina Demidow ur. 1912, z d. Wiśniewska Świdnica, 1991 mps, oryg., 9 s. Załączniki: kopia dokumentu, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z m. Barysz (pow. Buczacz, woj. tarnopolskie) do m. Jakunino nad rz. Czumą (rej. Szitkino, obw. irkucki). Praca przy wyrębie lasu, budowa drogi przez tajgę, wola przeżycia mimo groźnych chorób. Różne formy pobożności polskich zesłańców (polskie święta, pogrzeby). Ogłoszenie „amnestii” jesienią 1941. 107 Wyjazd do Kańska (Krasnojarski Kraj). Praca w kołchozie i laboratorium szpitalnym (liczne przykłady pomocy rosyjskiej kierowniczki), zmiana mentalności władz i mieszkańców miasta (remont cerkwi, powrót popa). W lutym 1946 powrót do Polski. ZS 251 Ludwika Hańderek ur. 1938, z d. Sobuś Oczami dziecka Bielsko-Biała, 1990 mps, kopia, 4 s. Załączniki: kopie dokumentów, korespondencji i zdjęć Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z rodzicami i dwiema siostrami z m. Suchodół (pow. Bóbrka, woj. lwowskie) do Krasnojarskiego Kraju. W Krasnojarsku umiera w szpitalu siostra autorki. Pobyt rodziny od 1943 w osadzie Jerlikowka. Pobyt autorki w „dietsadzie”. W marcu 1946 podróż do Polski, przyjazd do Grodziska. Aresztowanie ojca. ZS 252 Ewalda Rzeczycka ur. 1928, z d. Stapińska Wołów (woj. wrocławskie), 1989 [?] rkps, oryg., 24 s. Załączniki: kopie dokumentów Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 z m. Dołhinów (pow. Wilejka, woj. wileńskie) do osady Sliwnoje (obw. siewierokazachski, Kazachska SRR). W lipcu 1940 śmierć siostry autorki. Warunki życia, brak pracy, zatrudnienie w kołchozie dopiero po ataku Niemiec na ZSRR w czerwcu 1941, gdy wszystkich zdolnych do walki Rosjan zabrano do wojska. Zimą 1942 spotkanie z ojcem, który wcześniej przebywał w łagrze. Represje po zerwaniu stosunków dyplomatycznych i opuszczeniu ZSRR przez armię Andersa. Po odmowie przyjęcia radzieckiego obywatelstwa aresztowanie i skazanie na 2 lata łagrów wszystkich dorosłych Polaków (prócz starców i chorych), w tym rodziców autorki. Po zakończeniu wojny powrót do kraju w maju 1946. ZS 253 Elżbieta Jabłońska ur. 1927 Opatrzność Boża czuwała nade mną Northampton (Wielka Brytania), 1991 mps, oryg., 6 s. Lata 1940–47. Deportacja 13.04.1940 z m. Wybranówka (pow. Stryj, woj. stanisławowskie) do posiołka Or’ (obw. aktiubiński, Kazachska SRR). W 1941 śmierć matki w drodze do szpitala. Autorka i jej brat po leczeniu w szpitalu trafiają do sowieckiego sierocińca. Po ukończeniu 14 lat praca w kołchozie. Pobyt w szpitalu w Aktiubińsku, potem w polskim sierocińcu w Akmirze. Wyjazd do Aszchabadu, następnie razem z bratem do Iranu, w 1943 do Teheranu. Podróż w 1944 do Afryki do Maroboro w Tanganice oraz do Rongai w Kenii, gdzie autorka wstąpiła do Zgromadzenia Sióstr Najświętszej Rodziny z Nazaretu. W 1947 wyjazd ze Zgromadzeniem do Anglii, utworzenie polskiej szkoły w Pitsford. ZS 254 Longin Glijer ur. 1929 Sybir matuszka Warszawa, 1991 mps, kopia, 22 s. Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 z Kowla (woj. wołyńskie) do m. Kacziry (obw. pawłodarski, Kazachska SRR). Przymusowa nauka dzieci w rosyjskiej szkole. Autor zostaje pastuchem gęsi i kaczek. Jesienią 1941 wiadomość o „amnestii”. Pobór do armii Andersa mimo przeszkód ze strony miejscowej władzy. Powstanie szkółki dla polskich dzieci. Powrót do Polski w maju 1946. ZS 255 Piotr Miechowicz ur. 1937 Pamiętnik Sybiraka 108 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków Krosno Odrzańskie, 1991 mps, oryg., 47 s. Załączniki: kopie dokumentów Lata 1941–46. Deportacja autora z rodziną 20.06.1941 z m. Olchowiki (pow. Dzisna, woj. wileńskie) za Ural, do m. Barnauł nad rz. Ob. Praca matki w cegielni (ojciec został wcześniej uwięziony), potem w magazynie żywnościowym. Od jesieni 1943 autor chodził do szkoły w Barnaule, w której nauczali polscy nauczyciele. Pod koniec wojny w mieście zjawili się jeńcy niemieccy i japońscy. Powrót do Polski wiosną 1946. ZS 256 Edward Hermach ur. 1929 Na tułaczym szlaku [...] Jasienica, 1989 mps, kopia, 54 s.; mps (oprawiony), kopia, 29 s. Załączniki: kopie dokumentów, kopie zdjęć, lista zesłańców, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 ze Lwowa do osady Berleksza (obw. semipałatyński, Kazachska SRR). Jesienią 1940 przewiezienie Polaków do kołchozu im. Budionnego koło m. Kazanczunkur (obw. siemipałatyński). Po napaści hitlerowców na ZSRR możliwość legalnego zmieniania miejsca pobytu. Wyjazd z rodziną do Azji Środkowej, do osady Kirowskij (obw. tałdykurgański). Autor zgłasza się do brygady ochotników na połowy ryb; praca ponad jego siły, choruje, wycieńczony wraca do rodziny. W 1944 praca w charakterze zaopatrzeniowca i magazyniera w domu dziecka w m. Mukry (rej. Kirowskij). Aresztowanie w trakcie przygotowań do ewakuacji. Powrót do Polski w kwietniu 1946. ZS 257 Andrzej Szular ur. 1915 Bielsko-Biała, 1989 mps, kopia, 27 s. Załączniki: kopia dokumentu Lata 1944–46. Aresztowanie w listopadzie 1944, uwięzienie w Rzeszowie, potem w Przemyślu. W styczniu 1945 transport do obozu rozdzielczego nr 11 w Stalinogorsku. Warunki życia w kolejnych obozach, praca w kopalniach węgla. Próba ucieczki po repatriacji części Polaków w styczniu 1946. Złapany niedaleko granicy z Polską, przetrzymywany w Świsłoczy. Od lipca 1946 ponownie w kopalni nr 31 w Stalinogorsku. Powrót do Polski we wrześniu 1946. ZS 258 Ewa Sobota-Grün ur. 1921 W Ałtajskim Kraju Jasło, 1988 [?] mps, kopia, 177 s. Załączniki: kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1941–46. Deportacja 20.06.1941 ze wsi Czaje (woj. białostockie) do sowchozu „Proletarka 85” w Ałtajskim Kraju. Praca w brygadzie przygotowującej siano na zimę dla bydła. W 1941 praca przy kopaniu rowu pod przyszłą elektrownię. W styczniu 1942 opuszczenie sowchozu. Od lutego 1942 pobyt w m. Ałtajskij. Aresztowanie za odmowę przyjęcia obywatelstwa radzieckiego. Po powstaniu ZPP — przygotowania do wyjazdu z ZSRR. Powrót do Polski w kwietniu 1946. ZS 259 Bronisław Zawal ur. 1922 Wspomnienia Sybiraka z pobytu w ZSRR w latach wojny, okupacji i dalej do 1955 Grudziądz, 1989 mps, kopia, 7 s. Załączniki: kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1944–55. Aresztowanie w listopadzie 1944 w Brześciu za działalność w AK. Po śledztwie wyrok 8 lat ITŁ, odesłanie do Suchobiezwodnoje (obw. gorkowski). W obozie dodatkowy wyrok za kradzież zboża. Od lutego 1949 pobyt 109 w Kirowie, w maju w łagrze w Karabasie. Od czerwca 1949 w łagrze nr 392/6 koło m. Bałchasz, praca w charakterze cieśli. Nie objęty amnestią ogłoszoną po śmierci Stalina. Od 5.03.1954 w m. Uspienskij, praca w kopalni miedzi. Powrót do Polski w grudniu 1955. ZS 260 Marian Dąbrowski ur. 1919 Wspomnienie żołnierza AK z pobytu w łagrach sowieckich 1944–1948 Siedlce, 1989 [?] mps, kopia, 6 s. Załączniki: kopie dokumentów Lata 1944–48. Aresztowanie 28.12.1944 we wsi Tworki (pow. Siedlce, woj. lubelskie). W styczniu wyrok Sądu Wojennego Armii Białoruskiej w Świebodzinie (10 lat). W marcu 1945 więzienie w Brześciu nad Bugiem, w kwietniu 1945 w Orszy, od czerwca obóz Żodino k. Borisowa, na płn. wsch. od Mińska, praca przy wyrębie lasu. We wrześniu 1946 w więzieniu w Mińsku, potem w Moskwie. Od listopada w obozie w Ugliczu (obw. jarosławski). Choroba autora, przyjęcie do brygady gospodarczej. Powrót do Polski we wrześniu 1948. ZS 261 Czesława Rainczuk ur. 1927, z d. Zięba Mali katorżnicy (Pamiętnik z lat 1940–1946) Łobez, 1991 rkps, oryg., 112 s., format A5 Załączniki: kopie zdjęć, rysunki, kopia dokumentu Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 z Łucka (woj. wołyńskie) do m. Bajanauł (obw. pawłodarski, Kazachska SRR). Nauka w rosyjskiej szkole, pomaganie przy jej sprzątaniu. W czasie choroby pobyt w sierocińcu, co uratowało ją przed śmiercią głodową. Następnie pobyt w kołchozie „Stalin”, ucieczka do Bajanaułu. Matka autorki skazana na 2 lata za odmowę przyjęcia obywatelstwa radzieckiego. Autorka została sam z bratem — praca przy wytwarzaniu drewnianych łyżek, walonek, wyplataniu koszyków, piłowaniu drewna. Powrót do Polski w czerwcu 1946. ZS 262 Władysław Najder ur. 1924 Wspomnienia syberyjskiego zesłańca Warszawa, 1991 mps, kopia, 23 s. Załączniki: kopia dokumentu Lata 1940–45. Deportacja 10.02.1940 z Hubina (pow. Buczacz, woj. tarnopolskie). Po miesiącu podróży przyjazd do Syktywkaru (Komi ASRR). Praca przy układaniu desek i ładowaniu wózków. Po wybuchu wojny z Niemcami w 1941 praca przy ładowaniu towarów do barek. W 1942 śmierć ojca i brata. Od maja 1943 w armii Berlinga. Po ćwiczeniach w Sielcach wyruszenie na front. 10.10.1943 pobyt pod Lenino, następnie w rejonie Smoleńska, Żytomierza, Dęblina. Po zdobyciu Berlina powrót do Polski i udział w zwalczaniu zbrojnych ukraińskich organizacji. ZS 263 Józef Pysz ur. 1929 Jedenaście rubli Bielsko-Biała, 1983 mps, kopia, 38 s. Załączniki: kopia dokumentu Rok 1945. Autor aresztowany 16.03.1945 we wsi Kozy (pow. Bielsko-Biała, woj. katowickie). Przetrzymywany w więzieniach w Bielsku-Białej, Nowym Sączu i Sanoku, w kwietniu 1945 wywieziony na wschód. Od maja 1945 w obozie w Bajdajewce (obw. kiemierowski). Praca przy budowie kolei, potem w sowchozie (przebieranie ziemniaków, plewienie buraków, zbieranie poziomek i owoców czeremchy). Powrót do Polski w sierpniu 1945. 110 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków ZS 264 Franciszek Kosiorowski ur. 1925 Karczowanie. Wspomnienia zesłańca Mielenko, 1990 mps (oprawiony), kopia, 282 s., format A5 Załączniki: kopia dokumentu, mapa i szkic miejsca zesłania, korespondencja z ZS Lata 1940–43. Deportacja 10.02.1940 z Woli Lubomirskiej (pow. Żydaczów, woj. stanisławowskie) do Komi ASRR. W marcu 1940 przyjazd do wsi Ib, stąd saniami do posiołka Dżept (rej. syktywdyński). Praca przy wyrębie lasu i budowie drogi przez tajgę. Po ukończeniu 15 lat, od czerwca do sierpnia 1940 praca w uczastku Ważju przy oczyszczaniu koryta rzeki. Od sierpnia nauka w szkole w Rasjum (kontakty z młodzieżą białoruską, ukraińską i rosyjską, wychowanie według modelu stalinowskiego). Ucieczka z powrotem do posiołka Dżept, praca przy spławianiu drewna. Po „amnestii” wymarsz do wsi Ib, praca w kołchozie „Zaria”. Od listopada 1941 praca przy wywózce drewna. W lutym 1942 ucieczka do wsi Ib, potem w obawie przed wywiezieniem do obozu ucieczka do m. Objaczewo. Po chorobie i pobycie w szpitalu w kwietniu 1943 powołanie do armii Berlinga. Pobyt w obozie w Sielcach, wymarsz na front, bitwa pod Lenino, szlak bojowy do Berlina. ZS 265 Zofia Kaczmarczyk ur. 1924, z d. Prałasiewicz Kalisz, 1991 rkps, oryg., 3 s. Załączniki: oryg. zdjęcia, kopie zdjęć, kopie dokumentów Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 ze wsi Krasne (pow. Złoczów, woj. tarnopolskie) do kołchozu we wsi Worobiewka (obw. kustanajski, Kazachska SRR). W 1941 autorka wywieziona do budowy linii kolejowej Amankaragaj (rej. Siemiozornoje). Na jesieni powrót do kołchozu. W 1943 zachorowała na tyfus plamisty, pobyt w szpitalu. W 1944 przewiezienie na Ukrainę do wsi Poczapince (rej. Łysianka, obw. czerkaski), praca w cukrowni, ogrodzie i sadzie. W 1946 powrót do Polski, wyjazd na Ziemie Odzyskane. ZS 266 Marian Klajner ur. 1914 Pamiętnik z kampanii wrześniowej oraz partyzantki Grodziec Śląski, 1952 mps, oryg., 84 s. Załączniki: oryg. zdjęcia, kopie dokumentów Lata 1939–46. Autor należał do oddziałów partyzanckich w okolicach Przemyśla. 17.11.1944 aresztowany w nadleśnictwie Brzozów k. Krosna. Przetrzymywany kolejno w więzieniach w Krośnie, Przemyślu, Medyce i Rzeszowie. W styczniu 1945 przewieziony do Stalinogorska (obw. moskiewski). Szczegółowy opis pobytu w obozie i pracy w kopalni węgla. Autor pracował także w kołchozie, m.in. przy zbieraniu ziemniaków. Do kraju wrócił wiosną 1946. ZS 267 Adela Kołaczek ur. 1914 Czyśmy znali to cierpienie Warszawa, 1991 mps, kopia, 96 s.; mps, kopia, 95 s., format A5 Załączniki: kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1940–47. Deportacja 29.06.1940 ze Lwowa do posiołka nr 45 (rej. Sośwa, obw. swierdłowski). Praca przy zbieraniu borówek, w piekarni oraz przy maszynie tnącej deski. 11.11.1941 wyjazd do armii Andersa, do m. Buzułuk. Autorka i jej mąż nie przyjęci do armii. W grudniu 1941 wyjazd z Kujbyszewa na południe do kołchozu w Kazachstanie. Wymarsz do Aktiubińska, do polskiej delegatury. Założenie ochronki dla sierot w Leninskoje. Epidemia tyfusu, śmierć męża. Zamknięcie delegatury i aresztowanie pracowników. Autorka aresztowana w sierpniu 1942 i uwięziona w Czymkiencie. Wyrok 5 lat pozbawienia wolności. Latem 1943 odesłana do obozu w Dolince k. Karagandy (rej. Czemborniura). Po zwolnieniu powrót do Polski w grudniu 1947. 111 ZS 268 Bronisław Kłosowski ur. 1923 Gwiezdne dni i słoneczne noce Zakopane, b.d.p. mps, kopia, 139 s. Załączniki: kopie dokumentów i zdjęć, korespondencja z ZS Lata 1945–48. Autor aresztowany 14.04.1945 w Zakopanem. Skazany 25.05.1945 na Słowacji na 10 lat ITŁ. Trafił do obozu we Lwowie, a następnie do łagru Mołotowsk k. Archangielska, skąd odesłany do Siewierodwinska nad Morzem Białym. W obozach pracował jako artysta, wykonywał różne dekoracje, malował, rzeźbił. Traktowany o wiele lepiej niż ogół więźniów i lepiej karmiony. Opis życia erotycznego w obozie. Powrót do Polski we wrześniu 1948. ZS 269 Irena Jaworska ur. 1932 Prześnione lata, minione dni Wałcz, 1990 mps, kopia, 208 s.; mps (druga wersja), kopia, 96 s. Załączniki: oryg. i kopie dokumentów, kopie zdjęć, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Wywiezienie rodziny w kwietniu 1940 z Wołożyna (woj. nowogródzkie). Transport do kołchozu Tajlak (rej. Bajanauł, obw. pawłodarski, Kazachska SRR). Praca w polu, wyjazd na krowią farmę. Po zerwaniu stosunków polsko-sowieckich powrót do Tajlaku, nieprzyjazne przyjęcie. Wyjazd do m. Bajanauł, przyjazd ojca. Rodzinę utrzymywała matka, która pracowała w budownictwie, sprzątała w szkole, przędła i robiła na drutach. Pobyt autorki z siostrą w sierocińcu. Wyjazd ojca do polskiego wojska. Dary od amerykańskiej Polonii. Praca po opuszczeniu sierocińca. Repatriacja w maju 1946. ZS 270 Stanisław Stańczuk ur. 1918 Dretów (woj. białostockie), 1990 rkps, oryg., 26 s., format A5 Lata 1944–46. Aresztowanie 25.11.1944 k. Międzyrzeca Podlaskiego (pow. Radzyń). W grudniu transport do Borowicz (obw. nowgorodzki). Warunki życia w obozie. W styczniu 1945 praca w ekipie pogrzebowej (liczne zgony na czerwonkę i krwawą dyzenterię), potem w cegielni w Borowiczach. Pobyt w szpitalu. Praca w kołchozie, zbieranie kartofli, młócenie zboża. Powrót do Polski w marcu 1946. ZS 271 Weronika Klimek ur. 1922, z d. Mazurek Czarnylas (woj. kaliskie), 1991 rkps, oryg., 21 s., format A5 Załączniki: kopia dokumentu Lata 1940–46. Deportacja w lutym 1940 z osady Złotowo (pow. Słonim, woj. nowogródzkie) do rej. jemieckiego (obw. archangielski), praca przy wywózce i spławianiu drewna rz. Jemca. Z powodu wypadku autorka oskarżona o sabotaż, po ogłoszeniu „amnestii” z 1941 nie wyrusza z innymi do wojska, ponieważ opiekuje się matką, podejmuje różnego rodzaju prace. W czerwcu 1944 wyjazd do Archangielska, a potem do obw. połtawskiego (Ukraińska SRR), praca w kołchozie. Przyjazd do Polski wiosną 1946. ZS 272 Władysław Solecki ur. 1911 Moje wspomnienia z pobytu w łagrze w ZSRR w latach 1944–1947 Elbląg, 1990 mps, kopia, 4 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1944–47. Aresztowanie w Osewie (pow. Pułtusk, woj. warszawskie) we wrześniu 1944. Wywiezienie w listopadzie z więzienia w Białymstoku do m. Wiesiołowka k. Karpinska (obw. swierdłowski). Warunki życia w obozie — od grud- 112 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków nia 1944 do kwietnia 1945 zmarło tu 800 osób. Praca w łaźni, odwszawianie więźniów, obliczanie porcji żywnościowych, utrzymywanie porządku w obozie. Przeniesienie do obozu w Bułanasz (obw. swierdłowski). Prace ziemne przy wznoszeniu nasypu, pobyt w szpitalu. Od października 1946 pobyt w obozach w m. Ałtynaj i Artiomowskij. Przyjazd do Polski w marcu 1947. ZS 273 Henryk Milewski ur. 1929 Sybiracy 1941 Łomża, 1982 mps, kopia, 170 s., format nietypowy; mps (druga wersja z 1990), kopia, 143 s., format A5 Lata 1941–46. Deportacja 20.06.1941 z Łomży (woj. warszawskie) do m. Jewgaszino (rej. Dzierżyński, obw. omski) nad rz. Irtysz (pociąg po drodze bombardowany). Przejazd krowim zaprzęgiem do kołchozu w m. Bojgaczy, praca w fermie świń. Od kwietnia 1942 pobyt w kołchozie Botwino (praca przy wypasie krów), a od wiosny 1943 w m. Jewgaszino. Ojciec pracował jako zdun, syn jako jego pomocnik. Dostęp do polskiej szkoły i polskiej prasy. Po zerwaniu stosunków dyplomatycznych w 1943, zmuszanie Polaków do wyrabiania radzieckich dowodów osobistych. Wiosną 1944 autor przydzielony do pilnowania ogródków działkowych za miastem, potem zatrudniony jako szewc. Powrót do Polski w 1946. Wydane pt. W stepach i tajgach Sybiru, Łomża 1994. ZS 274 Marian Jakimiak Warszawa, 1992 rkps, oryg., 6 s. Rok 1945. Aresztowanie 26.01.1945 przez UB za przynależność do AK w Petrykozach (pow. Sokołów Podlaski, woj. warszawskie). Pobyt w więzieniu w Sokołowie, przewiezienie do Warszawy. Od marca 1945 pobyt w obozie w Rembertowie. Transport do obw. swierdłowskiego. Pobyt w obozie Koszaj (rej. Sośwa, obw. swierdłowski). Praca przy wyrębie lasu, odgarnianiu śniegu. Zwolnienie pod koniec lipca 1945. Ucieczka z transportu repatriacyjnego na terenie Polski. ZS 275 Władysław Nowotniak ur. 1926 Szczecin, 1989 mps, kopia, 5 s. Rok 1945. Aresztowanie w lutym 1945 w Petrykozach (pow. Sokołów Podlaski, woj. warszawskie) podczas obławy NKWD. Torturowany przez UB w czasie śledztwa w Sokołowie Podlaskim i w Warszawie. Od marca 1945 pobyt w obozie w Rembertowie. Transport do obw. swierdłowskiego. Pobyt w obozie Koszaj (rej. Sośwa, obw. swierdłowski). Praca przy wyrębie tajgi po 12 godzin dziennie. Powrót do Polski na początku sierpnia 1945. ZS 276 Michał Wysocki ur. 1910 Tomaszów Lubelski, 1988 mps, kopia, 40 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1944–55. Autor aresztowany 31.12.1944 pod Zwierzyńcem (pow. Zamość, woj. lubelskie). W styczniu 1945 wyrok 8 lat ITŁ. Od marca 1945 pobyt w Woroszyłowgradzie, Charkowie i w Nachodce (Primorski Kraj). W lipcu 1945 przeniesienie do Magadanu, później do łagru Czauria. Praca w kopalni złota. Po krótkim pobycie w łagrze inwalidzkim w grudniu 1945, od stycznia 1946 w łagrze k. Susumanu, następnie w Magadanie i Nachodce. W maju 1947 praca na wyspie Pachtusowo niedaleko Władywostoku. We wrześniu 1947 przeniesienie do m. Wanino (Chabarowski Kraj) i znów do Magadanu. Opis pracy w kopalni złota w m. Czałbania (rej. Susuman) i w szpitalu w m. Susuman ( od końca 1947 do początku 1949). W marcu 1949 w kopalni złota „Skrytyj”, praca w charakterze stolarza, cieśli, kucharza. W kwietniu 1950 praca w kopalni uranu „Nadieżda”, od maja 1951 w kopalni węgla w m. Kadykczan (60 km od Susumanu). Zwolnienie 29.12.1951, pobyt na zesłaniu. Powrót do Polski 4.12.1955. ZS 277 Edward Ziomek ur. 1925 Wojenna tułaczka 113 Bielsko-Biała, 1989 mps, oryg., 9 s. Załączniki: lista zesłańców, korespondencja z ZS Lata 1940–45. Autor deportowany 10.02.1940 ze wsi Kulawa (pow. Żółkiew, woj. lwowskie) do Jużnej Kadry (Krasnojarski Kraj). Praca przy budowie kanału i wyrębie lasu. W 1942 rodzina przeniesiona do m. Pit. Praca przy zwożeniu drewna z lasu do fabryki, budowie pomieszczeń dla krów i koni, rozwożeniu żywności po miejscowościach w tajdze. W 1943 wstąpienie do armii Berlinga w Sielcach. Powrót z wojskiem do kraju. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 8, Warszawa 1994. ZS 278 Irena Widecka ur. 1925, z d. Rudomino Lubin, 1991 mps, oryg., 26 s. Załączniki: lista zesłańców, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z Brasławia (woj. wileńskie) do m. Bielajka (rej. Uwat, obw. tiumeński). Po sianokosach autorka wysłana do tatarskiej wioski Ukow (30 km od Bielajki). Zimą nauka w rosyjskiej szkole. Długotrwała choroba. Po utworzeniu armii Andersa wyjazd do Tobolska. Od przedwiośnia 1942 praca w domu dziecka w Tobolsku. Od jesieni 1944 w kołchozie Onufrijewka (obw. kirowogradzki, Ukraińska SRR). Powrót do Polski w lutym 1946. ZS 279 Jadwiga Koczocik-Przedpełska ur. 1920 AKaczki na wschodzie Poznań, 1991 mps, kopia, 42 s. Załączniki: lista współwięźniów, korespondencja z ZS Lata 1944–45. Aresztowanie w Przeworsku w grudniu 1944. Pobyt w więzieniu w Rzeszowie i w obozie w Bakończycach. Przewiezienie do obozu w Stalinogorsku (obw. moskiewski). Praca przy odśnieżaniu, wyładowywaniu drewna z wagonów, w pracowni krawieckiej. Krótki pobyt w kołchozie k. Borodino. Przyjazd do Polski jesienią 1945. Wydane pt. Między więzieniem a uniwersytetem, Poznań 1995. ZS 280 Elżbieta Winiarska ur. 1935 Relacja z pobytu na Syberii i w Kazachstanie Łobez, 1991 mps, oryg., 4 s. Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z Worczyna (pow. Włodzimierz, woj. wołyńskie) do obw. archangielskiego. Pobyt na zesłaniu w posiołku Niandoma (obw. archangielski). Po porozumieniu Sikorski–Majski w 1941 przeniesienie do pracy w kołchozie im. Czapajewa (obw. saratowski). W 1942 przymusowy transport do Kazachstanu. Pobyt w kołchozie im. Kalinina koło m. Sacharnyj (rej. Tałdy Kurgan, obw. ałmaacki). W 1943 ojciec zostaje powołany do I Dywizji im. T. Kościuszki. Powrót do Polski po zakończeniu wojny. ZS 281 Henryk Wyrzykowski ur. 1917 [?] Tragiczne losy żołnierzy Armii Polskiej Wołomin (woj. warszawskie), 1990 mps, kopia, 12 s. Załączniki: plan obozu w Borowiczach Lata 1944–46. Autor aresztowany 10.10.1944 w Wyrzykach (pow. Siedlce, woj. warszawskie). W listopadzie przetrzymywany w obozie pod Sokołowem Podlaskim, skąd 27.11.1944 wywieziony do Rosji. Od grudnia pobyt w podobozie Jogła k. Borowicz (obw. nowgorodzki). 3.02.1945 przeniesienie do obozu w Borowiczach. Praca przy kopaniu dołów pod fundamenty fabryki; choroba i pobyt w szpitalnej ziemiance. Po zakończeniu wojny praca w kołchozach. Powrót do Polski 6.03.1946. 114 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków ZS 282 Feliks Miś ur. 1924 Ural 1945–1956 Chocznia (pow. Wadowice), 1991 mps, kopia, 30 s. Załączniki: wiersz, korespondencja z ZS Lata 1945–47. Autor aresztowany 5.03.1945 w Wadowicach (woj. krakowskie), wywieziony do obozu Bułanasz (obw. swierdłowski). Praca w szpitalu w charakterze sanitariusza, później w kopalni przy maszynie kruszącej, a także w brygadzie leśnej. W grudniu 1945 pobyt w szpitalu (odmrożenie nogi). W styczniu 1946 wyjazd ze szpitalem do m. Samocwiet (rej. Artiomowskij, obw. swierdłowski). 10.04.1946 chorych przewieziono do m. Rież. W szpitalu byli Polacy, Niemcy, Włosi, Grecy, Czesi, Słowacy, Ukraińcy i jeden Cygan. Od sierpnia praca w fabryce amunicji przy budowie garaży i magazynu drewna. 17.09.1946 powrót do Samocwietu. Praca w kopalni, potem w brygadzie leśnej, szewskiej i w kuchni. 17.10.1947 wyjazd do Polski, przyjazd w listopadzie 1947. ZS 283 Edward Junak ur. 1927 Węgorzyno, 1991 rkps, oryg., 8 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–46. Autor deportowany z rodziną 10.02.1940 z leśniczówki k. Trościańca Wielkiego (pow. Zborów, woj. tarnopolskie) do Krasnouralska (obw. swierdłowski). Aresztowanie ojca, nauka w szkole zawodowej, skierowanie do pracy w hucie. W czerwcu 1944 ucieczka do kołchozu we wsi Batrakowa (120 km od Krasnouralska). Jesienią tegoż roku powrót do rodziny do Krasnouralska, ukrywanie się w lesie przed NKWD. Wyjazd z rodziną na Ukrainę, praca w kołchozie Drimajłowka (rej. Bierisław, obw. chersoński). Repatriacja w 1946. ZS 284 Stanisław Kropiwiec ur. 1914 Jedno ramię krzyża Dawidy, 1989 mps, kopia, 10 s. Lata 1944–46. Autor aresztowany w Parczewie 28.11.1944, osadzony w więzieniu we Włodawie. W styczniu 1945 przewieziony do Lublina, wysłany transportem do obozu w m. Nagornaja (obw. mołotowski). Praca w kopalni węgla. Powrót do Polski w styczniu 1946. ZS 285 Karol Tomaszczyk ur. 1921 Moje wspomnienia z okresu internowania w radzieckich łagrach w latach 1945–1947 Bielsko-Biała, 1991 mps, oryg., 17 s. Lata 1945–47. Aresztowanie w lutym 1945 we wsi Bestwinka (pow. Biała, woj. krakowskie). Pobyt w więzieniach w Nowym Sączu i Sanoku. Od marca 1945 w obozie Bułanasz (rej. Artiomowskij, obw. swierdłowski). Po likwidacji obozu w styczniu 1946 odesłanie do podobozu Samocwiet. Pobyt w szpitalu, po 3 miesiącach przeniesienie do m. Rież. Praca w kuchni, ponownie pobyt w szpitalu, potem praca w tartaku. Powrót do Samocwietu, praca w kopalni i w brygadzie leśnej. Repatriacja 2.11.1947. ZS 286 Stanisław Krupa ur. 1919 Tajga Sybiru to grób b.m.p., b.d.p. mps, kopia, 20 s. Załączniki: druga wersja wspomnień z 1993 pt. Wspomnienia z czasów deportacji na Sybir 1940–1946 (mps, kopia, 49 s., format A5), kopie dokumentów, korespondencja z ZS 115 Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z Dąbrowy (pow. Sokal, woj. lwowskie) do Jużnowagranska (rej. Sierow, obw. swierdłowski). Praca w tajdze. Po ogłoszeniu „amnestii” tułaczka po Uzbekistanie. Od listopada 1941 pobyt we wsi Czernak koło m. Turkiestan w Kazachstanie, praca przy zbiorze bawełny. Odmowa przyjęcia obywatelstwa radzieckiego w marcu 1943, wyrok 2 lata pozbawienia wolności. Więzienie w Turkiestanie. Praca w kopalni ołowiu w łagrze nr 37 Kantagi (rej. Turkiestan, obw. czymkiencki). Zwolnienie w marcu 1945, starania o repatriację. Powrót do Polski w kwietniu 1946. ZS 287 Stanisław Ryżko ur. 1910 b.m.p., b.d.p. mps, kopia, 54 s., format A5 Załączniki: broszura Uroczystości pogrzebowe ks. kan. J. Wasilewskiego, broszura Kronika parafii Łahiszyn 1959–1984 Lata 1939–56. Opis pracy duszpasterskiej oraz warunków życia ludności cywilnej na Polesiu. Aresztowanie w Pińsku 28.04.1949, pobyt w więzieniu przy ul. Kirowa. Sierpień 1949 — wyrok 25 lat łagrów. Więzienia etapowe (Brześć, Kujbyszew, Pawłodar). Od listopada 1949 łagier Ekibastuz-Ugol (Kazachska SRR). Marzec 1952 przewiezienie do obozu karnego w Czurbaj-Nury k. Karabasu (obw. karagandzki, Kazachska SRR), praca w kopalni. W latach 1953–56 obóz w okolicach Omska (obw. omski). Powrót do Pińska w sierpniu 1956, objęcie parafii w Łahiszynie. ZS 288 Halina Międzik ur. 1938, z d. Wójcik Dalsze losy Sybiraków Częstochowa, 1991 rkps, oryg., 13 s. Załączniki: oryg. zdjęcia, kopie zdjęć, kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1940–47. Deportacja rodziny leśnika 10.02.1940 z m. Druskieniki (pow. Grodno, woj. białostockie) do kołchozu k. Archangielska [?]. Po „amnestii” wyjazd do Buchary, połączenie się z ojcem w Kermine (Uzbecka SRR). Śmierć ojca 06.08.1942. W sierpniu 1942 ewakuacja z ZSRR — Iran, Indie, Afryka Wschodnia (osiedle Tengeru, Tanganika). Powrót do Polski w sierpniu 1947. ZS 289 Jan Litwin ur. 1914 Wspomnienia z lat 1939–1948. „Cmentarzysko w śniegu” Białystok, 1979 mps, oryg., 71 s. Załączniki: fragment wspomnień pt. Syberyjskim szlakiem („Gazeta Młodych” 1989, nr 51), korespondencja z ZS Lata 1939–48. Autor (podporucznik batalionu zapasowego II kompanii ze Lwowa) aresztowany 11.11.1939 w m. Broszniów (pow. Dolina, woj. stanisławowskie). Więzienie w m. Skole (pow. Stryj, woj. stanisławowskie), następnie w Winnicy. Wyrok 5 lat łagrów. W lipcu 1940 transport przez Archangielsk do Pieczorłagu (Komi ASRR). Po „amnestii” wyjazd do armii Andersa, do Buzułuku, następnie do Jangi-Jul (Uzbecka SRR) — w obu tych miejscach transporty żołnierzy nie przyjęte do armii Andersa (wyczerpanie limitów). Pobyt w kołchozie w obw. chorezmijskim (Uzbecka SRR). Aresztowanie w m. Taszauz (obw. taszauzki, Turkmeńska SRR). Pobyt w więzieniu w Chiwie. Od lipca 1942 do maja 1948 praca w łagrze koło m. Urta-Auł (obw. taszkiencki, Uzbecka SRR). Repatriacja w maju 1948. ZS 290 Janina Krajdocha ur. 1915 Wspomnienia wojenne Przemyśl, 1991 mps, oryg., 71 s. Lata 1939–46. Autorka (działaczka harcerska) w chwili wybuchu wojny mieszkała w Drohobyczu (woj. lwowskie). Pracowała w konspiracji jako kurier, przerzucała ludzi za granicę. Aresztowana 13.04.1940, przetrzymywana w Drohobyczu. Od czerwca 1940 do czerwca 1941 pobyt w więzieniu „Łukianówka” w Kijowie. Wyrok 10 lat ITŁ i 5 lat pozbawienia praw publicznych. Po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej marsz z Kijowa do m. Konotopel (obw. sumski, Ukraińska SRR), następnie pobyt w więzieniu w Irkucku (obw. irkucki), do lutego 1942 w obozie pracy. Od 20.02.1942 w osadzie Kwitok (rej. Tajszet, obw. irkucki), praca w charakterze nauczycielki w polskiej szkole, opieka nad osieroconymi dziećmi. Repatriacja w kwietniu 1946. 116 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków ZS 291 Wincenty Kwapiszewski ur. 1927 Katorga Łódź–Warszawa, 1990 mps, kopia, 330 s. Lata 1940–47. Deportacja 10.02.1940 z Narewki (pow. Bielsk Podlaski, woj. białostockie). Szczegółowy opis transportu i pobytu na zesłaniu w posiołku Oziero Czornoje (Ałtajski Kraj). Po „amnestii” pobyt w kołchozie w Chmielowce, następnie w Sorokino i Barnaule. Praca, nauka w szkole, kontakty z tubylcami i zesłańcami różnych narodowości. Powrót do Polski w 1947. Wydane pt. Rapsodia Ałtajska, Białystok 1992. ZS 292 Danuta Kominiak ur. 1925, z d. Kysiak Byłam w raju... Warszawa, od 1988 mps, kopia, 198 s. Załączniki: lista współwięźniarek, plan baraku i obozu Lata 1939–48. Wybuch wojny, życie pod okupacją niemiecką i sowiecką we Lwowie. Działalność w AK. Ponowne wkroczenie Sowietów w 1944. Aresztowanie we wrześniu 1944. Pobyt w więzieniu, przeniesienie do obozu na Pełtewnej. W grudniu wyrok 10 lat ITŁ. Transport i pobyt w łagrach w obw. mołotowskim — w podobozach w m. Kizieł i Połowinka. Powrót do Polski w październiku 1948. Wydane pt. Byłam w raju, Warszawa 1993. ZS 293 Władysław Korab-Laskowski ur. 1907 Więzień NKWD nr M-194. Rok 1944–1955 Włocławek, 1989 mps, kopia, 100 s. Załączniki: wspomnienia autora pt. Łagierny dentysta (mps, oryg., 6 s.), kopie zdjęć, kopia dokumentu, korespondencja z ZS Lata 1939–55. Obraz życia pod okupacją niemiecką i sowiecką w Kownie. Początek wojny niemiecko-sowieckiej w czerwcu 1941. Przeniesienie rodziny do woj. nowogródzkiego. Działalność AK w okolicach Lidy. W lipcu 1944 wymarsz oddziałów AK w kierunku Wilna. Powrót autora do Lidy. Aresztowanie we wsi Sielachy 13.11.1944. Więzienie w Lidzie, wyrok 10 lat ITŁ. Pobyt w łagrach w Mordwińskiej ASRR, w Kazachskiej ASRR i na zesłaniu w Krasnojarskim Kraju. Powrót do Polski w listopadzie 1955. ZS 294 Henryk Gołygowski ur. 1924 ...I myśmy tam wśród nich żyli... Wrocław, 1990 mps, oryg., 45 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1939–44. Okupacja sowiecka. Aresztowanie matki z dziećmi 16.06.1941 w m. Niemież (woj. wileńskie) i wywiezienie do m. Sławgorod (Ałtajski Kraj). Pobyt na zesłaniu — zakwaterowanie, praca w cegielni. Stosunki między polskimi zesłańcami, obchody świąt religijnych. Po „amnestii” zmiana warunków życia i lżejsze sposoby zarobkowania. Latem 1942 przymusowy wyjazd autora z bratem do pracy w tajdze. Ucieczka do Sławgorodu. Wiosną 1943 rozstanie z rodziną. Wyrok — 2 lata pracy w łagrach za odmowę przyjęcia obywatelstwa radzieckiego. Pobyt w obozie k. stacji Nikołajewka (na płd. od Sławgorodu). Autor zostaje zwolniony w maju 1944 i we wsi Tarasówka k. Żytomierza wstępuje do armii Berlinga. ZS 295 Wiktor Zieleniewski ur. 1915 Moje wschodnie losy 117 Rogoźno Wlkp. (woj. poznańskie), 1989 mps, oryg., 24 s. Załączniki: lista posiadanych zdjęć, dokumentów i rekwizytów ze służby w armii Andersa, korespondencja z ZS Lata 1939–61. Udział autora w kampanii wrześniowej. Wzięcie do niewoli sowieckiej w Zdołbunowie (woj. wołyńskie) podczas próby przedostania się do Lwowa. Obóz przejściowy w m. Szepetówka. Od listopada 1940 do czerwca 1941 w obozie pracy w m. Sapożyno (okolice m. Równe), praca przy przebudowie szosy Kijów–Lwów. Czerwiec 1941 — praca przy budowie lotniska polowego w Wojtowicach (Ukraińska SRR). Po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej morderczy marsz do obozu w Starobielsku. Po „amnestii” z 1941 wstąpienie do armii Andersa w Tockoje. Ewakuacja na Bliski Wschód, udział w kampanii włoskiej. W 1947 pobyt w Anglii. Powrót do Polski w lutym 1948. Prześladowania ze strony UB. ZS 296 Kazimierz Cieślicki ur. 1925 Z dziejów Urzędowa Warszawa, 1974–85 mps (oprawiony), kopia, 155 s. Lata 1939–46. Historia m. Urzędów (woj. lubelskie) — legendy, podania, cmentarze, monety. Losy mieszkańców podczas okupacji niemieckiej i sowieckiej. Działalność autora w AK. Represje sowieckie po wkroczeniu do miasta Armii Czerwonej w 1944. Lista osób z Urzędowa zamordowanych w latach 1939–48. ZS 297 Zbigniew Roguski ur. 1927 Relacja z zsyłki do Kaługi żołnierzy Armii Krajowej Okręgu Wileńsko-Nowogródzkiego Wrocław, 1991 mps, kopia, 16 s. (2 egz.) Załączniki: kopia dokumentu Lata 1944–46. Rozbrojenie żołnierzy AK w lipcu 1944 po akcji „Ostra Brama” na Wileńszczyźnie. Internowanie w Miednikach k. Wilna, transport do Kaługi, wcielenie do Armii Czerwonej. Szkolenie wojskowe, przymusowa praca w kołchozie. Nieudana próba ucieczki. 20.12.1944 wywiezienie żołnierzy w okolice Jegoriewska (obw. moskiewski). Budowa ziemianek, praca przy wyrębie lasu. Choroby autora i opieka lekarska. Pobyt w areszcie. Wyjazd do Polski w końcu roku 1945. Rejestracja w Białej Podlaskiej 10.01.1946, życzliwość i opieka mieszkańców. ZS 298 Irena Bondarowicz Gdzieś daleko stąd został rodzinny dom Toruń, 1991 [?] mps, kopia, 112 s. Lata 1939–46. Wojenne losy rodziny. Deportacja 13.04.1940 ze wsi Krewo (pow. Oszmiana, woj. wileńskie) do kołchozu Pawłowka k. Kokczetawu (Kazachska SRR). Życie na zesłaniu, obchody świąt religijnych, praca i stosunki między Polakami. Od czerwca 1941 praca przy budowie kolei na trasie Akmolińsk–Kartały. Pobyt niedaleko m. Kara-Adyr. Po „amnestii” w 1941 autorka zostaje mężem zaufania. Współpraca z Ambasadą Polską w Akmolińsku i ZPP. Organizacja i losy polskiego sierocińca w Atbasarze (Kazachska SRR). Powrót w maju 1946 z częścią sierocińca do Polski. ZS 299 Henryk Chmielecki ur. 1923 Kutno, 1989 mps, kopia, 15 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–56. Deportacja 10.02.1940 osadników cywilnych do posiołka Pogoriełoje (obw. archangielski). Aresztowanie i więzienie w Archangielsku, wyrok 10 lat. Po „amnestii” autor dociera do Buzułuku, ze względu na zły stan zdrowia pozostaje w ZSRR. Praca w polskiej placówce w m. Koszki (obw. kujbyszewski). Ponowne aresztowanie 10.02.1943 za odmowę przyjęcia obywatelstwa ZSRR, wyrok 2 lata więzienia. Ucieczka, ukrywanie się. Uwięzienie jesienią 1943, wyrok 10 lat łagrów — w Tajszecie (obw. irkucki), w porcie Nachodka (Primorski Kraj), na Kołymie (Magadan). Powrót do Polski w styczniu 1956. 118 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków ZS 300 Jan Waniek ur. 1913 Biała Podlaska, 1989 mps, oryg., 37 s. Załączniki: kopia zdjęcia, korespondencja z ZS Lata 1939–55. Autor (podoficer zawodowy, mechanik samolotowy 5 Pułku Lotniczego w Lidzie). We wrześniu 1939 internowanie eskadry na Łotwie; ucieczka i powrót do domu w kol. Hołbów (pow. Biała Podlaska, woj. lubelskie). W latach 1941–44 działalność w ZWZ–AK w Białej Podlaskiej, służba w oddziale partyzanckim. Aresztowanie przez NKWD 29.11.1944 w Białej Podlaskiej. Pobyt w więzieniach w Białej Podlaskiej, Międzyrzecu, Siedlcach, Gnieźnie (wyrok 7 lat łagrów) i w Brześciu. W 1945 przewieziony do Swierdłowska, pobyt w szpitalu, następnie w więzieniu. Od maja do października 1945 pobyt w łagrze w Workucie (Komi ASRR). Choroba autora, praca w zakładzie szewskim. Przeniesienie do obozu k. Karabasu (Kazachska SRR). Praca w bazie samochodowej w m. Dolinka. W listopadzie 1951 zakończenie wyroku. Pobyt na zesłaniu w kołchozie we wsi Mieżdureczyno k. Kańska (Krasnojarski Kraj). Repatriacja w grudniu 1955. ZS 301 Zofia Dołęgowska ur. 1925, z d. Jasińska Wspomnienia Sybiraczki Lipiany, 1989 mps, kopia, 23 s.; mps, kopia, 42 s. Załączniki: kopie dokumentów, kopie zdjęć, odręczne mapki miejsca zamieszkania przed wojną i miejsca zesłania, korespondencja z ZS Lata 1939–46. Wybuch wojny i początek okupacji sowieckiej. Autorka wywieziona 10.02.1940 ze wsi Ostrów (pow. Tarnopol, woj. tarnopolskie) do posiołka Dwuujście. Przeniesienie rodziny do Popierieczki (Krasnojarski Kraj). Aresztowanie ojca — więzienie w Daurskoje (rej. Bałachta, Krasnojarski Kraj), los nieznany. Po „amnestii” autorka zostaje z rodziną w tym rejonie, licząc na powrót ojca. Kołchoz w Jermołajewie, od 1943 sielchoz „Derbiniec” k. Ust’-Derbino. Powołanie brata do armii Berlinga. W marcu 1943 nieudana wyprawa autorki do Krasnojarska. Powrót do sielchozu, praca w miejscowym sklepiku i magazynie. Repatriacja w marcu 1946. ZS 302 Mieczysław Ogrodowczyk ur. 1913 Piekło w Łucku Warszawa, 1990 mps, oryg., 23 s. Załączniki: kopia fragmentu wspomnień M. Krasuskiego Rzeź w łuckim więzieniu („Morze i Ziemia” 1989, nr 20), lista współwięźniów, plan więzienia w Łucku, korespondencja z ZS Lata 1939–41. Autor aresztowany w listopadzie 1939 k. Włodzimierza Wołyńskiego (pow. Włodzimierz, woj. wołyńskie). Pobyt w dwóch więzieniach we Włodzimierzu. Od stycznia 1940 do czerwca 1941 więzienie w Łucku (tortury NKWD); z uwagi na stan zdrowia nie zabrany z więzienia wraz z innymi żołnierzami, którzy, jak się później okazało, zginęli w Katyniu. Likwidacja więzienia przed wkroczeniem Niemców do Łucka, masowe rozstrzeliwania więźniów polskich i ukraińskich. 26.06.1941 uwolniony przez Niemców. W listopadzie 1941 przedostaje się na teren Generalnego Gubernatorstwa. ZS 303 Bolesław Typrowicz ur. 1925 Sybiracy Rzeszów, 1989 mps, kopia, 217 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–43. Deportacja w lutym 1940 z kolonii Gaik (pow. Brzeżany, woj. tarnopolskie). Zbeletryzowany, szczegółowy opis transportu oraz pobytu na zesłaniu w m. Kierej Maksut i Kirowaja Łań nad rz. Udą k. Ałagaju (rej. Niżnieudinsk, obw. irkucki). W 1943 wstąpienie do armii Berlinga. ZS 304 Zenon Julian Mielnik ur. 1912 Sydney (Australia), 1987 119 mps, kopia, 16 s. Załączniki: kopie dokumentów, kopie kart pocztowych z Kozielska i listów z Kotłasu, korespondencja z ZS Lata 1939–42. Aresztowanie 18.09.1939 w Tłumaczu (woj. stanisławowskie), niewola sowiecka. Pobyt w obozie „Skit” w Kozielsku, praca w kołchozie. Więzienie w Moskwie i Smoleńsku, wielogodzinne przesłuchania zakończone wyrokiem. Pobyt w łagrze k. Kotłasu (obw. archangielski). Budowa kolei, praca w obozowym szpitalu. Zwolnienie w sierpniu 1941 na mocy „amnestii”. Wstąpienie do armii Andersa w Tockoje. Spotkanie z gen. Andersem w Buzułuku. Ewakuacja w 1942. ZS 305 Jan Kiliszczuk ur. 1897 Wspomnienie polskiego komunisty Lublin, 1968 mps, kopia, 128 s. Załączniki: kopie dokumentów Lata 1916–49. Autor — uczestnik rewolucji lutowej i październikowej, wojny domowej, członek partii komunistycznej w okresie międzywojennym działający w środowiskach polskich w Kijowie — dwukrotnie przebywał w łagrach sowieckich. Pierwsze aresztowanie w 1934, więzienie w Charkowie, po wyroku w łagrach k. Kotłasu. W 1937 powrót do Kijowa. W czasie napaści Niemiec na ZSRR w Taganrogu. W październiku 1941 ucieczka do Mariampola, do lipca 1943 praca w fabryce. 21.11.1943 na podstawie dokumentu ewakuacyjnego wydanego przez wycofujące się wojska niemieckie, po 27 latach autor wrócił do Polski. Praca w PKWN, milicji, radzie narodowej, urzędzie bezpieczeństwa. W październiku 1944 oskarżony o dezercję z Armii Czerwonej i przynależność do AK, aresztowany i osadzony na Zamku w Lublinie. 8.01.1945 wywieziony do obozu w obw. nowgorodzkim, w 1946 przeniesiony do obw. swierdłowskiego (obóz nr 531). Po umorzeniu śledztwa z braku dowodów winy w marcu 1949 zwolniony, w kwietniu 1949 przekazany władzom polskim. ZS 306 Franciszek Jakielaszek ur. 1916 Pamiętnik Sybiraka Ottawa (Kanada), 1991 mps, oryg., 28 s. Załączniki: 3 kasety magnetofonowe z nagranymi wspomnieniami autora, wspomnienia siostry Anieli Czajkowskiej, tekst pt. Pamiętnik b. żołnierza 5. Pułku Strzelców Podhalańskich z Przemyśla, kopie zdjęć, korespondencja z ZS Lata 1940–48. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Nowosiółki Małe k. Medyki (woj. lwowskie) do Krasnojarskiego Kraju. Od marca 1940 do października 1941 pobyt na zesłaniu w m. Pimia k. Narwy i Ungut Mały k. Kijaj (rej. Manskij). Praca przy wyrębie drzew. Po otrzymaniu zaświadczenia o polskim obywatelstwie wyjazd do Kazachskiej SRR. Wstąpienie do armii Andersa, szlak przez Irak i Palestynę do Egiptu. Udział w bitwie o Monte Cassino, zdobyciu Ancony i Bolonii. W 1948 osiedlenie w Kanadzie. ZS 307 Teresa Kaliciak-Skalska ur. 1933 Zagłada Jarosław (woj. przemyskie), 1991 rkps, oryg., 4 s. Załączniki: kopia zdjęcia Lata 1940–46. Autorka deportowana z rodziną 10.02.1940 ze wsi Dobrzany (pow. Gródek Jagielloński, woj. lwowskie) do posiołka Wierchniaja Maksakowka nad rz. Sysołą k. Syktywkaru (Komi ASRR). Obowiązkowa rosyjska szkoła; głód, który dziesiątkował ludzi. Od wiosny 1945 pobyt w kołchozie Szczepanowskij we wsi Kostkowo (obw. woroneski). W lipcu 1946 powrót do Polski. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 8, Warszawa 1994. ZS 308 Stanisław Stelmach ur. 1912 Z Jabłonowa do podmoskiewskich kopalni torfu Świnoujście, 1990 mps, kopia, 2 s. 120 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków Rok 1945. Aresztowanie w lutym 1945 w m. Mełno (woj. pomorskie). Transport do stacji Siewiernaja Griwa i pobyt w obozie Griwaniec (rej. Szatura, obw. moskiewski). Praca przy wycince drzew, następnie w kopalni torfu. Powrót do Polski w październiku 1945. ZS 309 Jadwiga Rdułtowska ur. 1900 Wspomnienie z Kazachstanu Warszawa, 1991 mps, kopia, 31 s. Lata 1940–46. Autorka wywieziona z rodziną 12.04.1940 z Baranowicz (woj. nowogródzkie) do sowchozu Budionowskij (rej. Mamlutka, obw. siewierokazachski, Kazachska SRR), skierowana na fermę Tiomnaja (5 km od sowchozu). Opis warunków życia i pracy na zesłaniu, stosunków z Kirgizami, dla których zesłani Polacy byli lekarzami, doradcami i sekretarzami (do pisania listów). Repatriacja w maju 1946. ZS 310 Bolesław Laskowski ur. 1910 Łagrowskie przeżycia Łomża, 1990 mps, kopia, 10 s. Lata 1940–42. Aresztowanie 18.03.1940 we wsi Rybaki (pow. Łomża, woj. warszawskie), osadzenie w więzieniu w Łomży. Po wyroku (8 lat ITŁ) pobyt w obozie przejściowym w Kotłasie. Od maja 1941 w łagrze Szaż Zawod [?] (Komi ASRR). Praca przy korowaniu drzew i kopaniu fundamentów pod przyszłą fabrykę. 13.11.1941 zwolnienie z łagru i powołanie do armii Andersa. Wyjazd do Buzułuku, następnie z pierwszą grupą wojskowych do Margiełanu k. Ałma-Aty, gdzie autor jako instruktor szkolił ochotników. W 1942 ewakuacja z wojskiem do Pahlewi w Iranie. ZS 311 Wacław Boguszewski ur. 1901 Wspomnienia z lat 1939–1944 Puławy, 1986 mps (oprawiony), kopia, 96 s. Lata 1939–44. Aresztowanie 26.09.1939 w Nieświeżu (woj. nowogródzkie), osadzenie w więzieniu. Wyrok 8 lat ITŁ „za działalność kontrrewolucyjną”. Z więzienia w Baranowiczach przez więzienia etapowe w Swierdłowsku i Omsku autor dotarł do centralnego łagru w Kańsku. Do połowy czerwca 1941 pracował przy wyrębie lasu i spławie drewna. Skrajnie wyczerpany („dochodiaga”) przeniesiony do innych podobozów, skierowany do pracy w kuchni. W styczniu 1942 zwolniony, wyjechał do rodziny do kołchozu Ilinka (rej. Jawlenka, Kazachska SRR). W 1943 za odmowę przyjęcia paszportu radzieckiego aresztowany i skazany na 2 lata obozu. Z więzienia w Jawlence trafił do Ułan-Ude (Buriacka ASRR), następnie był w łagrze przy kopalni wolframu i molibdenu. Wiosną 1944 w brygadzie ogrodniczej. Pod warunkiem zaciągnięcia się do armii Berlinga zwolniony z obozu 20.10.1944, skierowany do Żytomierza, skąd przyjechał do Chełma. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 5, Warszawa 1991. ZS 312 Irena Szulakiewicz-Krzemińska ur. 1906 „...chociaż dzieci przywiozłam w zdrowiu” b.m.p., 1982 rkps, kopia, 77 s.; mps, oryg., 59 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–46. Autorka z rodziną deportowana 14.04.1940 z Klecka (pow. Nieśwież, woj. nowogródzkie) do Kazachstanu do kołchozu Bajan (obw. siewierokazachski). Wiosną 1941 w poszukiwaniu pracy przeniosła się do kołchozu Archangiełka — praca przy wyrobie samanów (cegieł). Latem 1941 przesiedlona do m. Dżałtyr (rej. Akmolińsk), praca na kolei (budowa stacji, rozładunek i załadunek wagonów). Od lata 1944 pobyt w szpitalu. W połowie 1945 zwrócono jej dowód osobisty. Repatriacja wiosną 1946. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 5, Warszawa 1991. 121 ZS 313 Tadeusz Rożański ur. 1925 Prudy-Obuchowo Kętrzyn, 1989 rkps, oryg., 5 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1944–46. Autor, żołnierz AK, rozbrojony 18.07.1944 i uwięziony w Miednikach (woj. wileńskie). Transport do Kaługi. Wcielenie do Armii Czerwonej, pobyt w koszarach wojskowych. Represje po odmowie złożenia przysięgi — praca w lesie k. Jegoriewska (obw. moskiewski). Powrót do Polski w styczniu 1946. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 5, Warszawa 1991. ZS 314 Wacław Majewski ur. 1926 Wspomnienia z okresu deportacji Stary Wielisław (woj. wałbrzyskie), b.d.p. mps, kopia, 3 s. Lata 1940–46. Autor z rodziną deportowany w kwietniu 1940 z gm. Rafałówka (pow. Sarny, woj. wołyńskie) do kołchozu Lwowka (rej. Dżetygara, obw. kustanajski, Kazachska SRR). W 1943 osiedlił się w m. Dżetygara. Początkowo praca w piekarni, a następnie przy obsłudze pieców z mazutem w elektrowni. Powrót do Polski w 1946. ZS 315 Wanda Andryka-Marchewka ur. 1924 „Nieprochodimaja tajga” Żyrardów, 1988 mps, oryg., 5 s. Załączniki: kopie dokumentów, teksty piosenek, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Autorka z rodziną deportowana 10.02.1940 z osady Poniatycze (pow. Wilejka, woj. wileńskie) do obw. swierdłowskiego. Praca w kopalni „Bolszewik”. W 1943 przesiedlona do Ałtajskiego Kraju, skierowana do pracy przy wydobywaniu żywicy i wykopywaniu pniaków w m. Ozierki (rej. Krajuszyńsk). 3.05.1946 wyjazd do Polski. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 5, Warszawa 1991. ZS 316 Julian Żukowski ur. 1932 „My wsio pomnim” Łódź, 1989 rkps, oryg., 4 s.; mps, kopia, 15 s. (2 egz.) Załączniki: oryg. dokumentów, kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1944–59. Autor zamieszkały w Równem (woj. wołyńskie). Po wkroczeniu w 1944 Armii Czerwonej skierowany do szkoły przysposobienia zawodowego w Kostopolu. Jesienią 1944 skierowany do pracy w m. Podporoże (między jez. Onega i Ładoga). W lipcu 1945 powrót do Równego, próby przedostania się do Polski. W lutym 1948 zatrzymany na granicy k. Drohobycza, trafił do aresztu w Sądowej Wiszni. Z więzienia we Lwowie 8.05.1948 wywieziony do m. Stalińsk Kuźniecki (obw. kiemierowski). W lutym 1949 za odmowę przyjęcia paszportu radzieckiego przymusowo osiedlony w lespromchozie Niubijskij k. Charitonowa (obw. archangielski). W kwietniu 1949 ponownie skazany (wyrok 5 lat ITŁ), osadzony w obozie w Podporożu. W 1953 w więzieniu w Leningradzie, zwolniony po śmierci Stalina w kwietniu 1953 z nakazem zamieszkania i pracy w lespromchozie Szemiejnoje (rej. Solikamsk, obw. permski). W 1956 przesiedlony do Kazachstanu, praca w charakterze kierowcy w sowchozie Czyngirlan k. Orenburga. 6.08.1957 ponownie zesłany do wyrębu lasu k. Solwyczegodska. Na początku 1958 otrzymał tzw. paszport bezpaństwowca. W sierpniu 1959 pobyt w szpitalu w Charitonowie, wyjazd do Polski 20.10.1959. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 5, Warszawa 1991. ZS 317 Zofia Bogusławska-Witek ur. 1924 „...szukajcie nas, gdzie polarna jest noc” Konin, 1989 122 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków rkps, oryg., 8 s.; mps, oryg., 6 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1945–47. Aresztowanie 7.01.1945 w Oszmianie (woj. wileńskie) za przynależność do AK. W kwietniu 1945 więzienie w Starej Wilejce, 8.05.1945 wywiezienie do Uchty (Komi ASRR) do obozu przejściowego. Następnie pobyt w obozie przy sowchozie Sedju k. Uchty. Na początku 1947 pobyt w szpitalu, jesienią 1947 zwolnienie z obowiązkiem powrotu do Oszmiany. Po otrzymaniu zgody wyjazd do Polski ostatnim transportem z Baranowicz. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 5, Warszawa 1991. ZS 318 Witold Rumszewicz ur. 1923 Olsztyn, 1992 mps, kopia, 24 s. Załączniki: notatki z obozu, kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1944–45. Aresztowanie 31.12.1944 w Nowej Wilejce (pow. Wilejka, woj. wileńskie) za działalność w AK. Pobyt w więzieniu Łukiszki do 4.02.1945, następnie w obozie w Stalinogorsku. 31 października ucieczka do Wilna, do którego autor dotarł w listopadzie 1945. Wyjazd do Polski 22.11.1945. ZS 319 Stanisław Wnukiewicz ur. 1928 Moje wspomnienia Głogów, 1991 mps, kopia, 37 s.; rkps, oryg., 7 s. Załączniki: oryg. zdjęć, kopia świadectwa szkolnego, kopie map Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Zaczepicze (pow. Szczuczyn, woj. nowogródzkie) do m. Rudnik Staliński (obw. celinogradzki). W 1942 w m. Karabułak, praca w charakterze poganiacza wołów, przy sianokosach, zbiorze warzyw. W listopadzie 1944 w sowchozie „Kommunar” (obw. dniepropietrowski, Ukraińska SRR), praca przy odgruzowywaniu, odzyskiwaniu cegieł. Repatriacja 7.02.1946. ZS 320 Justyna Predko ur. 1908 Łęczna, 1991 mps, kopia, 4 s. Załączniki: kopia dokumentu Lata 1940–46. Autorka z rodziną deportowana 13.04.1940 ze wsi Burduki (pow. Lida, woj. nowogródzkie) do kołchozu im. Mołotowa (rej. Bajanauł, obw. pawłodarski, Kazachska SRR). Wiosną 1941 wyjazd do m. Majkain, praca w kopalni złota. Repatriacja 15.05.1946. ZS 321 Józefa Białowąs-Śnieżawska ur. 1929 Mamljutka Warszawa, 1989 mps, kopia, 8 s. Lata 1940–46. Przed wojną rodzina autorki mieszkała w m. Stójło (woj. wołyńskie). W lutym 1940 aresztowanie ojca, deportacja matki z dziećmi do kołchozu Biezkazubowo (60 km od stacji kolejowej Mamlutka). Śmierć matki w październiku 1941. Brak informacji o ojcu, głód i choroby. Od jesieni 1942 pobyt wraz z rodzeństwem w polskim domu dziecka w Mamlutce. Amerykańska pomoc żywnościowa, represje Rosjan wobec Polaków, którzy nie zgodzili się przyjąć obywatelstwa radzieckiego. Zamknięcie domu dziecka w Mamlutce wiosną 1943, przewiezienie do rosyjskiego domu dziecka w Pietropawłowsku, następnie do Urneku. Jesienią 1944 powrót do Mamlutki. Wiosną 1946 przyjazd do Polski do punktu rozdzielczego w Gostyninie, stamtąd do domu dziecka w Szymanowie (woj. olsztyńskie). Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 5, Warszawa 1991. ZS 322 Emilia Czaczka-Michalina ur. 1930 „Nie było komu się poskarżyć” 123 Witoszów Dolny (woj. wałbrzyskie), 1990 rkps, oryg., 3 s.; mps, kopia, 2 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1950–55. Autorka wywieziona z rodzicami i rodzeństwem w październiku 1950 z m. Skałat (Ukraińska SRR) do Brzeżan, potem do Irkucka. Od stycznia 1951 praca w Irkuckim Zakładzie Montażowym w m. Sojeticha (rej. Tajszet), gdzie przebywała do 1955. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 5, Warszawa 1991. ZS 323 Stefania Miszczak ur. 1915 Tarnów, b.d.p. rkps, oryg., 6 s. Lata 1940–45. Deportacja 13.04.1940 z m. Brody (woj. tarnopolskie) do wsi Oktiabrsk (rej. Krasnoarmiejsk, Kazachska SRR). W 1941 kilka prób ucieczki, zakończonych uwięzieniem w Proskurowie. W czasie ewakuacji więzienia po wkroczeniu Niemców, autorce udaje się uciec do Brodów. W 1944 ewakuacja z Brodów, ucieczka z mężem do Ciężkowic k. Tarnowa. Przyjazd rodziców i siostry w 1946. ZS 324 Wacław Żołnierczyk ur. 1914 „To jest wasza Warszawa” Bydgoszcz, 1989 mps, kopia, 3 s.; rkps, oryg., 5 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z m. Rakowice pod Lidą (woj. nowogródzkie). Pobyt na zesłaniu w Zacharkowie i w posiołku Wierszynino (obw. tomski), od 1944 w sowchozie w Stawropolskim Kraju. Repatriacja w lutym 1946. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 5, Warszawa 1991. ZS 325 Zygmunt Kupiec ur. 1921 „Moskwa sliozam nie wierit” Olecko Małe, 1990 mps, oryg., 13 s.; mp (druga wersja), oryg., 8 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1944–57. Aresztowanie latem 1944 w Brzostowicy Wielkiej k. Grodna. Pobyt w więzieniu w Grodnie, w lutym 1945 wyrok 10 lat ITŁ. Od marca 1945 pobyt w Orszy, Władywostoku i Nachodce. Pobyt w szpitalu w Magadanie. W sierpniu 1945 zwolnienie. Od czerwca 1946 praca w kopalni złota nad rz. Indygirką. Powrót do Brzostowicy Wielkiej w grudniu 1946. Od grudnia 1947 do maja 1948 praca przymusowa w Biełomorsku (Karelska SRR). Starania o powrót do Polski, repatriacja w 1957. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 5, Warszawa 1991. ZS 326 Piotr Michalewicz ur. 1916 Wspomnienia syberyjskie Warszawa, 1981–82 mps, kopia, 127 s. Załączniki: szkice miejsc pobytu, korespondencja z ZS Lata 1939–42. Okupacja sowiecka we Lwowie. Wywiezienie w czerwcu 1940 z Włodzimierza Wołyńskiego do m. Bieriegajewo, należącej wraz z łagrami Asino, Kica i Tajga do systemu Tomasinłag. W sierpniu 1941 informacja o zawarciu porozumienia między ZSRR i rządem polskim w Londynie, „amnestii” dla wszystkich Polaków i organizowaniu się wojska polskiego. Piesza wędrówka autora z żoną do Asina (ok. 160 km), stamtąd pociągiem do Tomska, dalej przez Nowosybirsk i Kazachstan do Uzbekistanu. Pobyt w kołchozie pod Bucharą, potem ponownie w Kazachstanie i Uzbekistanie do lutego 1942. Opis mechanizmów propagandy, przemocy i wynaradawiania stosowanych przez Sowietów. Wydane pt. „Nie prywykniesz — podochniesz” w: Wspomnienia Sybiraków, t. 5, Warszawa 1991. 124 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków ZS 327 Jan Bolejko ur. 1919 Mirsk (woj. jeleniogórskie), 1992 rkps, oryg., 65 s., format A5 Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z majątku Podziawy (pow. Brasław, woj. wileńskie). Podróż koleją do Tumienia, stamtąd samochodami do Tobolska, dalej saniami do posiołka Bilajka nad rz. Ingair. Praca przy wyrębie lasu, walka z mrozem, chorobami. W październiku 1940 skierowany do uczastka Bierezowoj — praca przy obróbce drewna. Po wypadku powrót do rodziny do Bilajki. Od listopada 1941 pobyt w Tobolsku wraz z rodziną, praca w charakterze woźnicy w rzeźni. W 1943 na wieść o powstaniu polskiego wojska wyjazd do Władywostoku, potem do Sielc n. Oką. ZS 328 Jadwiga Szaden ur. 1928, z d. Borowik Moje wspomnienie Mirosławiec, 1989 mps, oryg., 4 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja autorki 10.02.1940 wraz z rodziną ze wsi Mejszule (pow. Brasław, woj. wileńskie) do obw. omskiego. Po „amnestii” w lutym 1942 opuszczenie Szadrichy, pobyt w domu dziecka w m. Barnauł, potem w Zudiłowie k. stacji Ałtajka. Praca w kołchozie wraz z dorosłymi Polakami. W maju 1946 powrót do Polski. Wydane pt. Wspomnienie w: Wspomnienia Sybiraków, t. 4, Warszawa 1991. ZS 329 Jan Gryn ur. 1909 Na „gościnnej” ziemi radzieckiej w latach 1944–1947 Otwock, 1989 mps, kopia, 44 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–47. Udział autora w konspiracji na Zamojszczyźnie w 1940. Po wkroczeniu Armii Czerwonej aresztowanie 23.10.1944 we wsi Mchy (pow. Krasnystaw, woj. lubelskie). Od listopada 1944 obóz w Borowiczach (obw. nowgorodzki). Opis życia w obozie, próby ucieczek. Od lata 1946 w obozie k. Swierdłowska. Praca przy zbiorze ziemniaków i kapusty, zimą w Swierdłowsku na budowach. Jesienią 1947 powrót do Polski, pobyt w Białej Podlaskiej, odszukanie rodziny. Wydane pt. „Roztopczem kak kłapy” w: Wspomnienia Sybiraków, t. 4, Warszawa 1991. ZS 330 Władysław Swarcewicz ur. 1924 Moje wspomnienia z pobytu w 270 obozie dla jeńców wojennych w ZSRR w 1944–1946 Warszawa, 1987 mps, kopia, 6 s.; mps (druga wersja), kopia, 6 s. Załączniki: lista współwięźniów, korespondencja z ZS Lata 1943–46. Działalność konspiracyjna w AK na Polesiu. 15.11.1944 aresztowanie przez NKWD, osadzenie w Białej Podlaskiej. 1.12.1944 wywiezienie do Borowicz (obw. nowgorodzki). Od lutego 1945 w obozie miejskim, następnie w tzw. obozie szachtowym — praca przy wydobyciu węgla brunatnego. W lutym 1946 transport do Białej Podlaskiej. Powrót reszty rodziny w 1956 (matka więziona w Workucie, ojciec w Mińsku, brat pod Orłem). Wydane pt. „Polnische Banditen” w łagrach w: Wspomnienia Sybiraków, t. 4, Warszawa 1991. ZS 331 Henryk Brzyski ur. 1918 Czy warto być patriotą? 125 Wygnanów (woj. bialskopodlaskie), 1990 rkps, oryg., 5 s., format A5 Załączniki: lista współwięźniów, korespondencja z ZS Lata 1944–48. Działalność konspiracyjna autora w AK. Aresztowanie 20.11.1944 w kolonii Ostrówek (pow. Lubartów, woj. lubelskie), wywiezienie do obozu w Borowiczach (obw. nowgorodzki). Praca w kopalni, głód, epidemia czerwonki. Od lipca 1946 w obozie w obw. swierdłowskim. W styczniu 1947 skazany i przewieziony do obozu karnego w m. Krasnouralsk. Praca w kopalni miedzi do marca 1948. W kwietniu z punktu zbornego w Swierdłowsku powrót do Polski. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 4, Warszawa 1991. ZS 332 Stefan Kurpiewski ur. 1924 „Zapomnijcie o Polsce” Ostrołęka, 1989 mps, kopia, 7 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1939–43. Autor i jego rodzina mieszkali we wsi Rozwory (pow. Ostrołęka), praca w gospodarstwie rolnym rodziców. Jesienią 1939 wkroczenie wojsk sowieckich, represje NKWD wobec ojca i brata. 19.06.1941 deportacja rodziny. Opis warunków podróży — ciasnota w wagonie, brak wody, smród, choroby, zgony dzieci. 23.07.1941 dotarcie do stacji Topczicha, pobyt w sowchozie Czystiunskij. Praca m.in. przy żniwach i sianokosach. 21.05.1943 autor zmobilizowany do wojska polskiego. Powrót matki i rodzeństwa do Polski w maju 1947. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 4, Warszawa 1991. ZS 333 Janina Czajka-Karpul ur. 1929 Wspomnienia z 6-letniego pobytu w Związku Sowieckim Warszawa, 1989 rkps, oryg., 8 s.; mps, kopia, 7 s. Lata 1939–46. Deportacja rodziny 10.02.1940 ze wsi Bortnica (pow. Dubno, woj. wołyńskie). Przejazd z Kotłasu saniami do posiołka Ust’-Zaruba (obw. archangielski). Praca mężczyzn przy wyrębie lasu. Po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej przeniesienie rodziny do Timoszyna. Śmierć trojga młodszego rodzeństwa. Przeniesienie do Czerewkowa. Praca w pralni i w kołchozie. Śmierć ojca, aresztowanego przez NKWD i uwięzionego w Archangielsku. W 1944 dalsza wędrówka — najpierw do Kotłasu, potem na Ukrainę (obw. charkowski). W 1946 wyjazd do Polski. Wydane pt. „żadnych warunków do życia” w: Wspomnienia Sybiraków, t. 4, Warszawa 1991. ZS 334 Jerzy Markiewicz ur. 1911 „Sud’ba, bratok” Warszawa, 1989 mps, oryg., 23 s. Rok 1945. Aresztowanie, wywiezienie z Białegostoku w styczniu 1945. Obóz w m. Skopin (obw. riazański), praca w kopalni węgla, warunki w obozie. Od maja 1945 pobyt w obozie w Stalinogorsku (obw. moskiewski). W lipcu autor uznany za inwalidę. Opis łaźni dla więźniów, podziału chleba w stołówce, jadłospisu obozowego. Przyjazd do Warszawy 7.09.1945. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 4, Warszawa 1991. ZS 335 Irena Biber-Krasa ur. 1925 Wspomnienia syberyjskie Kamień Pomorski, 1989 rkps, oryg., 6 s.; mps, kopia 5 s. 126 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z osady Ciecierówka (pow. Grodno, woj. białostockie) w okolice stacji Ozierki (Ałtajski Kraj). Praca przy wyrębie lasu. Po sześciu latach ucieczka do sowchozu, ciężka praca, areszt za kradzież kilku kilogramów zboża. Powrót do Polski w czerwcu 1946, osiedlenie w woj. szczecińskim. Wydane pt. „Zabrali nas jak ptaki z gniazda” w: Wspomnienia Sybiraków, t. 4, Warszawa 1991. ZS 336 Witold Ignaczewski ur. 1919 „Sam zdechniesz” Koło, 1989 mps, oryg., 36 s. Załączniki: kopia dokumentu, wycinki prasowe, lista współwięźniów, korespondencja z ZS Lata 1945–47. Aresztowanie 22.01.1945 w Kole, załadunek do transportu w Dęblinie, podróż towarowym pociągiem do obw. mołotowskiego. Pobyt w obozach Kizieł, Kospasz, Jajwa. Przeniesienie do obw. swierdłowskiego: Kruticha, Rież, Ałtynaj. Od lutego 1947 ponownie w obozie Rież, od kwietnia w Chudiakowie. Przyjazd 1.11.1947 do Białej Podlaskiej, odszukiwanie rodziny. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 4, Warszawa 1991. ZS 337 Alojzy Klassek ur. 1920 [?] „Charoszyj wracz” Rybnik, 1988 rkps, oryg., 30 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1939–44. Udział w kampanii wrześniowej w okolicach Zdołbunowa. Po 17.09.1939 obóz jeńców polskich w Szepetówce (Ukraińska SRR), następnie w Dniepropietrowsku. Transport nad Morze Białe. Praca przy wyrębie i spławie drewna, w garncarni. Więzienie w Archangielsku, kara śmierci zamieniona na 10 lat ciężkich robót. Pobyt w łagrze Kułojłag, praca w tajdze. Przyśpieszony kurs nauki z książek medycznych, praca w charakterze felczera. W marcu 1944 wcielenie do polskiego wojska. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 4, Warszawa 1991. ZS 338 Genowefa Opiela-Wajda ur. 1926 „...śmierć głodowa... zjawiskiem codziennym” Stary Sącz, 1988 mps, kopia, 4 s. (2 egz.) Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z m. Jasna (pow. Przemyślany, woj. tarnopolskie). Po miesięcznej podróży w towarowych wagonach dotarcie do stacji Niżnieudinsk (rej. irkucki), stamtąd saniami do uczastka Krasnyj Bor. Po napaści Niemiec na ZSRR wędrówka przez Niżnieudinsk, Nowosybirsk do Buchary, pobyt w kołchozie w Enbekszy (Kazachska SRR). Śmierć dwójki rodzeństwa i ojca. Wyjazd do Polski w marcu 1946. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 4, Warszawa 1991. ZS 339 Janina Turek-Kurpiel ur. 1924 „Za co nas zesłano na Sybir, nie jest mi wiadome” Liszkowice (woj. bydgoskie), 1990 mps, oryg., 3 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z m. Koniuchy (pow. Brzeżany, woj. tarnopolskie) do Ciopsy (rej. Niżnieudinsk, obw. irkucki). Praca w kopalni miki, opis warunków bytowych. Śmierć ojca i obu sióstr. W 1942 możliwość opuszczenia Syberii. Tułaczka po Rosji, praca w wiosce Opotnoje Pole (obw. irkucki) do 1946. Powrót w maju 1946. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 4, Warszawa 1991. 127 ZS 340 Walentyna Bogaczyk ur. 1925 Nasza syberyjska tułaczka Piwniczna, 1992 mps, kopia, 14 s. Załączniki: kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Wywiezienie w 1940 roku ze wsi Lesiszcze (pow. Łuck, woj. wołyńskie) do posiołka Chołm (rej. Tot’ma, obw. wołogodzki). Śmierć rodziców. Wędrówka dzieci do m. Tot’ma, samodzielne zdobywanie pożywienia. W sierpniu 1944 przewiezienie do Krymiówki k. Odessy. Po dwóch latach powrót do Polski. ZS 341 Adela Dominiczak ur. 1928, z d. Kuszewska Moja droga na obczyznę Kłodawa, 1989 [?] rkps, oryg., 5 s. Lata 1940–46. Deportacja w kwietniu 1940 z gajówki Olszowa (pow. Kowel, woj. wołyńskie), gdzie ojciec legionista był gajowym. Podróż pociągiem do posiołka Garaż (obw. iwanowski). Po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej lepsze warunki pracy i swoboda poruszania się. Ojciec od jesieni 1943 w wojsku polskim. Powrót do Polski w marcu 1946. ZS 342 Jan Kirwiel ur. 1926 Szlak cierpień Wasiliszki (Litwa), b.d.p. rkps, oryg., 68 s., format A5; mps, kopia, 12 s. Lata 1947–53. Aresztowanie w lipcu 1947 we wsi Arcisze (pow. Szczuczyn, woj. nowogródzkie). W grudniu 1947 w Grodnie wyrok 5 lat ITŁ. Ucieczka z więzienia w Ostrynie, ukrywanie się, ponowne aresztowanie w sierpniu 1948, kolejny wyrok — 7 lat łagrów. Pobyt w obozach w Łoszycy k. Mińska, Orszy, Krasnojarsku, od lata 1948 pobyt w Jermakowie — budowa kolei. Zwolnienie w 1951, przewiezienie do Norylska. Po śmierci Stalina w 1953 powrót w rodzinne strony. ZS 343 Sabina Bzura ur. 1911 Czytajcie — nie czytajcie Olsztyn, 1989 rkps, oryg., 130 s., format A5 Załączniki: list do redakcji tygodnika „Kobieta i Życie” Lata 1939–46. Okupacja sowiecka. Wywiezienie 10.02.1940 z nadleśnictwa Stolin (pow. Stolin, woj. poleskie) do obw. archangielskiego. W 1941 pobyt w Kirgizji, wieś koło m. Sary-Bułak, praca w charakterze nauczycielki do 1946. Powrót z polskimi dziećmi ze szkoły w czerwcu 1946. ZS 344 Adam Żarski ur. 1926 Droga do Ojczyzny Wrocław, 1987 mps, kopia, 179 s. Załączniki: kopie i odpisy dokumentów, kopie korespondencji z lat 40. i 50., korespondencja z ZS Lata 1944–55. Aresztowanie w grudniu 1944 w Borysławiu (pow. Drohobycz, woj. lwowskie). Pobyt w więzieniu w Drohobyczu. Wiosną 1945 wyrok 7 lat pracy w łagrach. Pobyt w Kazachstanie. Latem 1946 przeniesienie do Carepki (rej. Dolinka), od wiosny 1947 pobyt w obw. karagandzkim. Zesłanie do Nowosybirska (grudzień 1951) i Tomska (luty 1952). W ostatnim okresie pobyt w kilku posiołkach w Krasnojarskim Kraju. Powrót do Polski w grudniu 1955. 128 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków ZS 345 Ryszard Klas ur. 1925 Wspomnienia z Iszymskich Stepów Brzeg, 1989–91 mps, oryg., 110 s. Załączniki: mapa rejonu zesłania, mapki wsi, rysunki sprzętów oraz wyposażenia domów, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Wywiezienie 13.04.1940 z Wołkowyska (pow. Wołkowysk, woj. białostockie) do wsi Sztyrowka (rej. Leninskij, obw. siewierokazachski, Kazachska SRR). Pobyt w obw. kokczetawskim. Opis warunków życia, relacji między Polakami a ludnością miejscową. Powrót do Polski w kwietniu 1946. ZS 346 Romuald Bartoszewicz ur. 1933 Melbourne (Australia), 1989 rkps, oryg., 26 s., format A5 Lata 1939–89. Autor — syn pracownika Straży Ochrony Kolei z m. Stołpce, wywieziony w kwietniu 1940 z Lidy (woj. nowogródzkie). Pobyt we wsi Tokuszi (rej. Smirnowo, obw. siewierokazachski, Kazachska SRR), praca na kolei w Pietropawłowsku. W latach 1944–46 pobyt w obw. celinogradzkim (Kazachska SRR). Repatriacja w 1946, w 1959 emigracja wraz z rodziną do Australii. ZS 347 Władysław Edward Szkoda ur. 1922 Curriculum vitae Londyn, 1990 mps, oryg., 3 s. Lata 1940–86. Aresztowanie 20.06.1940 w Łucku (pow. Łuck, woj. wołyńskie). Wyrok kary śmierci zamieniony na 25 lat pracy w łagrach. Do września 1941 pobyt w Workucie (Komi ASRR). Po „amnestii” wstąpienie do armii Andersa w Buzułuku, do Szkoły Podchorążych. Kolejne etapy życia zawodowego i społecznego na emigracji. ZS 348 Marian Tytko ur. 1923 Wspomnienia z lat deportacji w głąb ZSRR Pińczów (woj. kieleckie), 1990 mps, oryg., 5 s. Załączniki: lista zesłańców, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja w kwietniu 1940 z Kolonii Różyn (pow. Kowel, woj. wołyńskie), pobyt na zesłaniu w obw. tomskim, w szpitalu w Tomsku, następnie w 1944 w Stawropolskim Kraju. Powrót do Pińczowa w czerwcu 1946. ZS 349 Emil Ciawłowski Pół wieku temu Buenos Aires (Argentyna), 1989 mps, oryg., 16 s. Rok 1939. Autor, kapral z Poleskiej Dywizji Piechoty, po nieudanej obronie odcinka Szczerców–Bełchatów wraz z oddziałem ochrania ewakuację rządu polskiego do Zaleszczyk. Aresztowanie żołnierzy przez Armię Czerwoną 17.09.1939 w Tarnopolu. Opis wkroczenia Rosjan do Tarnopola, rozbrajania oddziałów polskich, pierwszych dni po aresztowaniu — przemarsz przez Podwołoczyska (wieś graniczna) do ZSRR. ZS 350 Urszula Sztandera ur. 1930, z d. Kostrubiec Krzywda niewinnych dzieci Gdynia, 1992 mps, oryg., 14 s. Załączniki: lista zesłańców, korespondencja z ZS 129 Lata 1938–46. Wywiezienie rodziny w kwietniu 1940 ze Zdołbunowa (woj. wołyńskie) w okolice m. Bułajewo (obw. siewierokazachski, Kazachska SRR). Ojciec (st. wachmistrz KOP) aresztowany we wrześniu 1939, więziony w Równem, ginie w Ostaszkowie. Przeniesienie rodziny jesienią 1940 do m. Jesil (obw. celinogradzki), w latach 1942–46 pobyt w m. Kuszmurun (obw. kustanajski). Repatriacja w 1946. ZS 351 Maria Jadwiga Żerebecka ur. 1910 b.m.p., b.d.p. mps, oryg./kopia, 16 s. Lata 1940–48. Deportacja 10.02.1940 z m. Gołogóry (pow. Złoczów, woj. tarnopolskie), pobyt na zesłaniu w m. Noszul nad rz. Łuzą (rej. Objaczewo, Komi ASRR). Praca w charakterze wychowawczyni w domu dziecka, w księgowości w tartaku w Noszulu. Po „amnestii” wyjazd do Uzbekistanu. Droga do armii Andersa, ewakuacja do Teheranu. Organizacja szkolnictwa polskiego. Pobyt w Isfahanie (kierowniczka Zakładu Pierwszego Chłopięcego „Baghno”, potem Zakładu Nr 6 dla dziewcząt). 24.06.1944 na zaproszenie rządu Nowej Zelandii wyjazd z polskimi dziećmi do Wellington, pobyt w obozie dla polskich dzieci w Pahiatua. W czerwcu 1948 powrót do Polski. ZS 352 Leon Charewicz ur. 1916 Urywki wspomnień Warszawa, b.d.p. mps, kopia, 13 s. Lata 1944–56. Autor jako żołnierz AK rozbrojony i aresztowany w sierpniu 1944 w Puszczy Rudnickiej (woj. wileńskie). Internowanie w obozie przejściowym w Miednikach k. Wilna. Transport do Kaługi, wcielenie do Armii Czerwonej. Jesienią 1944, po odmowie złożenia przysięgi wojskowej, praca przy wyrębie lasu. Powrót do Polski w styczniu 1946. Prześladowania powojenne. ZS 353 Marian Galant ur. 1931 Białogard, 1992 rkps, oryg., 4 s., format A3 Załączniki: kopie dokumentów, lista zesłańców, uzupełnienie wspomnień, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Gaje (woj. lwowskie) do m. Ałzamaj (rej. Niżnieudinsk, obw. irkucki). Po „amnestii” wyjazd w listopadzie 1941 do Kazachstanu do kołchozu Stalina koło m. Turkiestan (obw. czymkiencki), praca na polach bawełny. Od 1943 pobyt w domu dziecka w m. Czułakkurgan, od 1945 w kopalni rudy ołowiu w m. Aczisaj (obw. czymkiencki). Repatriacja 3.05.1946. ZS 354 Krystyna Trątnowiecka ur. 1932, z d. Szostkiewicz Wspomnienia Krysi. Oj Sybirze, Sybirze! Kielce, 1989 mps, kopia, 27 s. Załączniki: kopia dokumentu, kopie opowiadań autorki pt. Wspomnienia z Siemioziornej, O stałych mieszkańcach Siemioziornej..., fragmenty wspomnień wydane w tygodniku „Kobieta i Życie”, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 ze Stanisławowa (woj. stanisławowskie) do wsi Siemioziornaja (rej. Priesnogorowka, obw. kustanajski, Kazachska SRR). Zbeletryzowany opis życia na zesłaniu — warunki mieszkaniowe, praca, walka z głodem, chorobami, kontakty z miejscową ludnością i zesłańcami różnych narodowości. Repatriacja z Kustanaju wiosną 1946. ZS 355 Franciszek Sosin ur. 1917 Moja wojenna tułaczka Busko-Zdrój, 1989 mps, kopia, 35 s. 130 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków Lata 1944–46. Krótka historia rodziny i działalności autora w AK. Aresztowanie 16.11.1944 we wsi Orzelec Duży (woj. kieleckie). Pobyt w areszcie tymczasowym w Biskupcu, w więzieniu w Mielcu, w obozie w Przemyślu. Transport do Borowicz (obw. nowgorodzki), pobyt w podobozach w Jogle i Szybotowie (obw. nowgorodzki). Praca przy ustawianiu słupów wysokiego napięcia, wypadki, choroby, walka z głodem. W maju 1945 przeniesienie do obozu „leśnego” k. Borowicz. Obserwacje dotyczące traktowania jeńców niemieckich i internowanych żołnierzy AK. Przyjazd do Białej Podlaskiej w marcu 1946. Opieka sióstr PCK, podróż do Kielc. ZS 356 Janina Mięsowicz ur. 1932, z d. Pyś Przemyśl, 1989 rkps, oryg., 11 s., format A3 Załączniki: kopie dokumentów, lista zesłańców, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 ze Lwowa do Kazachstanu. Pobyt w obw. semipałatyńskim, od 1942 we wsi Znamienka. Ciężka praca matki, głód, nędza, choroby, konieczność żebrania i kradzieży. Od 1944 nauka w szkole rosyjskiej. W maju 1946 dzięki staraniom ojca powrót do Polski. ZS 357 Tadeusz Czerniak ur. 1929 Warszawa, b.d.p. rkps, oryg., 23 s., format A5 Lata 1940–46. Deportowany 10.02.1940 z pow. Zborów (woj. tarnopolskie) do wsi Siurowo (Komipiermiacki OA). Praca przy wyrobie łapci. Pobyt w okolicach Saratowa. ZS 358 Julia Rouck-Jarosińska ur. 1926 Podróż wbrew woli. Wspomnienia z Kazachstanu... Kanada, 1972–75 mps, kopia, 89 s. Załączniki: kopie dokumentów, kopie zdjęć, lista zesłańców, korespondencja z ZS Lata 1940–42. Deportacja 13.04.1940 ze Szczuczyna (woj. nowogródzkie). Transport z Różanki n. Niemnem przez Wołkowysk, Mikaszewicze, Homel, Kursk, Woroneż, Penzę, Krasnoufimsk, Kurhan do stacji Mamlutka (Kazachska SRR), stąd do kołchozu im. Lenina (rej. Mariewka). Życie na zesłaniu, stosunki rodzinne i międzysąsiedzkie. Po „amnestii” przeniesienie we wrześniu 1941 do Mariewki. W czerwcu 1942 wyjazd do Jangi-Jul (Uzbecka SRR). Ze względu na młody wiek autorka nie przyjęta do Pomocniczej Służby Kobiet, skierowana do szkoły junaczek. W sierpniu 1942 z armią Andersa przybycie do Pahlewi w Iranie. ZS 359 Mieczysław Sidor ur. 1919 Z zapisków w kalendarzyku Warszawa, 1990 mps, kopia, 28 s. Załączniki: kopie dokumentów Lata 1941–43. Powołanie do Armii Czerwonej 23.04.1941 w Równem (woj. wołyńskie). Szkolenie w m. Orzeł w dywizji piechoty. W lipcu 1941 w obozie w Iżewsku (Udmurcka ASRR). Praca w strojbatalionie (robotnik rolny, pomocnik murarza, mechanik samochodowy). 20.11.1941 przeniesienie do m. Czur, praca przy wyrębie lasu i załadunku wagonów. W 1942 mimo demobilizacji zakaz zmiany miejsca pobytu, praca przymusowa w lesopunkcie Czur. 18.02.1943 dzięki pomocy kolegów powrót do Iżewska, w maju wyjazd do armii Berlinga. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 6, Warszawa 1992. ZS 360 Jan Belina ur. 1927 Ucieczka z kopalni Warszawa, 1989–90 131 mps, kopia, 14 s.; mps, kopia, 32 s. Załączniki: kopie zdjęć, kopia dokumentu, lista zesłańców Lata 1940–44. Deportacja 13.04.1940 z m. Stołpce (woj. nowogródzkie) do wsi Kreszczenka (rej. Mariewka, Kazachska SRR). Pobyt w kołchozie Nowyj Trud. Jesienią 1943 pobyt w m. Kounradzkij (obw. dżezkazgański) na kursie maszynistów ekskawatorów. Wiosną 1944 ucieczka z kopalni, niebezpieczna wędrówka przez stepy do wsi Ułanbel, zgłoszenie się do komisji poborowej w m. Dżambuł. Służba w Armii Czerwonej, następnie po udowodnieniu polskiego pochodzenia armia Berlinga (1944). Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 6, Warszawa 1992. ZS 361 Bronisław Radomski ur. 1922 Z Sambora na Kołymę Częstochowa, 1980 mps, kopia, 23 s.; mps, oryg., 48 s. Załączniki: kopie zdjęć obrazów religijnych malowanych na Kołymie, kopie dokumentów, fragment wspomnień opublikowanych pt. Moje wigilie w więzieniach i obozach sowieckich („Niedziela”, 23–30 grudnia 1990), korespondencja z ZS Lata 1944–55. Aresztowanie za przynależność do AK 6.01.1945 w Samborze (woj. lwowskie). Więzienie w Drohobyczu, wyrok 10 lat ITŁ. Od połowy grudnia 1945 pobyt w m. Lowszyno (obw. mołotowski). Praca w ambulatorium obozowym. Pobyty w kolejnych obozach (Kamgez nad rz. Kamą, Gajwo, w m. Mołotow). Jesienią 1949 praca w szpitalu więziennym w porcie Wanino (Chabarowski Kraj). Od listopada 1949 w Magadanie, od końca 1950 w specłagrze Budugiczag Dolny (praca w kopalni). 2.09.1953 zwolnienie i przewiezienie do Magadanu na bezterminowe zesłanie. Praca w charakterze lekarza dyżurnego w pogotowiu ratunkowym. W 1955 pozwolenie na wyjazd do Polski. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 6, Warszawa 1992. ZS 362 Henryk Konowrocki ur. 1925 Byłem żołnierzem Szarych Szeregów — obwód „Mewa-Kamień” Cisie (woj. siedleckie), 1988–89 mps, kopia, 30 s. Lata 1944–54. Aresztowanie za przynależność do AK 22.10.1944 we wsi Tyborów (pow. Mińsk Mazowiecki, woj. warszawskie). Skazanie na karę śmierci, osadzenie w więzieniu w Brześciu. Pobyt w więzieniu przejściowym w Orszy, w szpitalu więziennym. Zmiana wyroku na 10 lat ITŁ. Pobyty kolejno w więzieniach w Homlu, Orle, Moskwie i Gorkim. Od sierpnia 1946 osadzony w łagrze w Suchobiezwodnoje (obw. gorkowski). W listopadzie 1949 ponownie w więzieniu w Gorkim, następnie w Kirowie i w Workucie. Praca w kopalni do czerwca 1953. Zwolnienie, wyjazd do Pot’my (Mordwińska ASRR). 5.01.1954 przyjazd do Tomaszowa Lubelskiego. Śledztwo UB, po którym otrzymał zaświadczenie o zwolnieniu z więzienia i kartę repatriacyjną. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 6, Warszawa 1992. ZS 363 Mieczysław Zawodniak ur. 1913 Byłem trupowozem Legionowo, 1989 mps, oryg., 9 s. Załączniki: korespondencja z ZS Rok 1945. Aresztowanie za przynależność do AK 20.01.1945 we wsi Przedborze (pow. Płock, woj. warszawskie). Pobyty w więzieniach w Lipnie i Płocku. Z Ciechanowa wywiezienie do łagru Siewiernaja Griwa (obw. moskiewski). Praca na polach torfowych. Latem 1945 pobyt w szpitalu, przydzielenie do grupy „trupowozów” (wywożenie zmarłych z obozu). Zwolnienie i powrót do Polski w październiku 1945. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 6, Warszawa 1992. ZS 364 Irena Żurawska ur. 1929, z d. Szablińska „Polaczki-sobaczki” Wałbrzych, 1989 132 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków mps, oryg., 42 s. Załączniki: kopie dokumentów i zdjęć, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Autorka z ojcem wywieziona latem 1940 z Włodzimierza (woj. wołyńskie) do posiołka koło m. Tieguldiet (obw. tomski). Po „amnestii” wyjazd w październiku 1941 do rej. Kożewnikowo. Praca przy uprawie tytoniu we wsi Kiriejewsk. W lipcu 1944 przyjazd do Stawropolskiego Kraju, praca w kołchozie. Repatriacja w marcu 1946. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 6, Warszawa 1992. ZS 365 Zofia Woźnicka-Hładyszewska ur. 1927 „...wspomnienia strachu i bólu...” Mały Grabin (pow. Ostróda), 1990 mps, oryg., 5 s. Załączniki: kopia dokumentu, lista zesłańców, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja w lutym 1940 ze wsi Chutory Starokorzeckie (pow. Równe, woj. wołyńskie) do wsi Kriemienczug (obw. kokczetawski, Kazachska SRR) do kołchozu Kirowa. Praca w polu i przy obrządku bydła. W 1945 pobyt w szpitalu. Powrót do zdrowia dzięki opiece pielęgniarki Polki. Repatriacja w marcu 1946. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 6, Warszawa 1992. ZS 366 Maria Krupowicz-Jung ur. 1923 „Duraczka” Legnica, 1989 mps, oryg., 12 s. Załączniki: kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1944–48. Aresztowanie 8.09.1944 we wsi Zaleskie (pow. Lida, woj. nowogródzkie) za współpracę z AK. Więzienie w Lidzie, w marcu 1945 etapami przez Mińsk i Gorki przyjazd do więzienia na Łubiance w Moskwie. Wyrok 4 lata ITŁ. W czerwcu 1945 w więzieniu w m. Gorki, potem w m. Suchobiezwodnoje (obw. gorkowski). Praca przy załadunku wagonów i wyrębie lasu. Od lutego do lipca 1946 pobyt w szpitalu. Zimą 1947 ponowny pobyt w szpitalu, po wypisaniu praca w szwalni. 10.09.1948 zwolnienie z łagru, wyjazd do obozu przejściowego w Brześciu. 30.09.1948 przyjazd do Białej Podlaskiej. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 6, Warszawa 1992. ZS 367 Irena Szymkowiak ur. 1925 „Tu Polski waszej nie było i nie będzie” Żydowo (woj. poznańskie), 1988 mps, oryg., 5 s. Lata 1940–46. Deportacja 29.06.1940 ze wsi Schodnica (pow. Drohobycz, woj. lwowskie) do m. Bodajbo (obw. irkucki). Praca przy wyrębie lasu. W 1943 konieczność przyjęcia obywatelstwa ZSRR. W październiku 1944 przeniesienie do sowchozu Biełopolje (rej. Krasnyj Kut, obw. saratowski). Powrót do Polski w kwietniu 1946. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 6, Warszawa 1992. ZS 368 Kazimierz Kaniewski ur. 1933 „...żryj” Międzyzdroje, 1990 rkps, oryg., 6 s., format A5; mps, oryg., 10 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 29.06.1940 ze wsi Schodnica (pow. Drohobycz, woj. lwowskie) do Bodajbo (obw. irkucki). Walka o byt, podkradanie jedzenia w stołówce. Od października 1944 w sowchozie Biełopolje (rej. Krasnyj Kut, obw. saratowski). Po otrzymaniu zezwolenia jesienią 1945 wyjazd do polskiego punktu zbornego w Saratowie. Powrót do Polski w marcu 1946. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 6, Warszawa 1992. 133 ZS 369 Irena Gołębiowska-Jabłońska ur. 1922 „...za co?” Zduńska Wola, 1991 mps, kopia, 20 s. (3 egz.) Załączniki: kopia dzienniczka i wierszy autorki, korespondencja z ZS Lata 1939–46. Autorka (córka nauczyciela z Sanoka) we wrześniu 1939 przenosi się z matką i bratem do m. Podbuż (pow. Drohobycz, woj. lwowskie). Deportacja 29.06.1940 do uczastka Alor (obw. irkucki). Praca przy zrywaniu trawy, wyrębie i sortowaniu drewna oraz pomiarach geodezyjno-kartograficznych. W sierpniu 1941 przeniesienie do m. Artiomowskij. Choroba i pogrzeb matki. Od maja 1942 pobyt w m. Bodajbo. Aresztowanie 4.05.1943, pobyt w obozie w m. Tielma, powrót do Bodajbo, praca w szwalni. W 1944 przesiedlenie do sowchozu Biełopolje (rej. Krasnyj Kut, obw. saratowski). Repatriacja w 1946. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 6, Warszawa 1992. ZS 370 Jan Czajkowski Nad rzeką Kosju Elbląg, 1990 mps, oryg., 6 s. Załączniki: kopia wywiadu z autorem pt. Wróg Generalissimusa („Wieczór Wybrzeża” 1990), korespondencja z ZS Lata 1944–48. Aresztowanie 28.12.1944 w Lidzie (woj. nowogródzkie) za działalność w AK. Więzienie w Grodnie, 11.05.1945 wyrok 10 lat ITŁ. W lipcu 1945 transport do łagru w Kosju (Komi ASRR). Warunki panujące w obozie, praca przy budowie nasypów kolejowych; trzymiesięczny pobyt w szpitalu. W sierpniu 1948 przeniesienie więźniówPolaków do Peczory. Powrót do Polski w październiku 1948 przez obóz przesyłowy w Brześciu. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 6, Warszawa 1992. ZS 371 Józefa Cieszko-Knigina ur. 1921 „Kurort” Brack (obw. irkucki), 1990 mps, kopia, 12 s. Załączniki: kopie dokumentów, kopia zdjęcia, artykuł pt. Historia jednego życia („Panorama Polska” 1990, nr 9), korespondencja z ZS Lata 1939–90. Represje sowieckie po zajęciu Lidy 22.09.1939. Wybuch wojny niemiecko-sowieckiej w 1941. Aresztowanie 28.07.1945 przez NKWD za działalność w AK. Pobyt w więzieniu w Lidzie. Wyrok 18.12.1945, transport przez Mińsk, Orszę do Jagrinłagu (obw. archangielski). Od lutego 1946 praca przy budowie miasta Mołotowsk i stoczni, potem w pracowni krawieckiej. Przeniesienie w 1949 więźniów politycznych do obozów o zaostrzonym rygorze — Ozierłag (obw. irkucki). Warunki życia i pracy w łagrach — budowa torów kolejowych, walka z głodem, chorobami, obchody świąt katolickich, solidarność więźniów. Zwolnienie w 1955 i pobyt na zesłaniu w m. Tajszet. Decyzja o pozostaniu w Bracku (obw. irkucki). Działalność w „Memoriale”. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 6, Warszawa 1992. ZS 372 Michał Biłas ur. 1918 „...ty budiesz umieraty” Przemyśl, 1990 rkps, oryg., s. 4; mps, oryg., 5 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–43. Powołanie jesienią 1940 do Armii Czerwonej z Dołhomościsk (pow. Mościska, woj. lwowskie). W końcu czerwca 1941 przeniesienie z Kostromy (obw. jarosławski) do strojbatalionu k. Kirowa. Praca przy budowie magistrali kolejowej, kopaniu rowów. W 1942 wyjazd na ochotnika do m. Kołomna (obw. moskiewski) — praca w odlewni stali. Aresztowanie „za antysowiecką agitację”. Więzienie Butyrki w Moskwie, wyrok 10 lat ITŁ. Pobyt w obozie w Rybińsku (obw. jarosławski). Wywiezienie w 1943 do m. Trojec (obw. czkałowski) — szykany, brak pracy, walka z głodem, skrajne wycieńczenie autora. Jesienią 1943 przyjęcie do armii Berlinga. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 6, Warszawa 1992. 134 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków ZS 373 Antonina Tamulewicz-Nowicka ur. 1923 „...tylko siekierę i piłę...” Bydgoszcz, 1989 rkps, oryg., 6 s.; mps, oryg., 5 s. Załączniki: kopie dokumentów, szkic rozmieszczenia posiołków, korespondencja z ZS Lata 1940–45. Deportacja 10.02.1940 z m. Linica (woj. wileńskie) do obw. tomskiego. Pobyt na zesłaniu w uczastku Almiakowo; praca przy wyrębie i spławianiu drewna oraz budowie magistrali kolejowej. Pobyt w posiołku Wierszynino nad rz. Ułujuł, zwanym „Warszawa”. W październiku 1941 nielegalny wyjazd do m. Buturino, praca w sowchozie Apsagaczewo (rej. Asino). Od marca 1942 pobyt w m. Asino. Mobilizacja 20.05.1943 do armii Berlinga, służba w batalionie im. E. Plater do października 1945. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 6, Warszawa 1992. ZS 374 Zbigniew Kotowski ur. 1930 Głodne stepy Łańcut, 1989 mps, oryg., 35 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja w kwietniu 1940 z Lubaczowa (woj. lwowskie) do m. Ługowoje (obw. aktiubiński, Kazachska SRR). Opis transportu, warunków życia w kołchozie „Czerwony Sierp”, ciężkiej pracy, walki z głodem, chorobami, pasożytami, stepowych polowań, nauki w rosyjskiej szkole. Wiadomość o podpisaniu układu Sikorski–Majski i tworzeniu polskiego wojska. Wiosną 1943 przymusowa paszportyzacja. Złagodzenie represji po interwencji ZPP. Organizacja nauczania, przesyłki z polską prasą i pisemkami dla dzieci. Na przełomie 1943 i 1944 pogorszenie warunków (głód, epidemie). W sierpniu 1944 przesiedlenie na Ukrainę, pobyt w sowchozie Pietrowsk. Praca i zdobywanie pożywienia, pomoc materialna ZPP. Repatriacja w 1946. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 6, Warszawa 1992. ZS 375 Aniela Kamińska-Zięba ur. 1928 Dzieci polskich burżujów Wałbrzych, 1990 mps, oryg., 10 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1939–48. Deportacja 10.02.1940 z m. Majdan (pow. Drohobycz, woj. lwowskie) do rej. Ust’-Iszim (obw. omski). Po śmierci matki pobyt w domu dziecka w Omsku, następnie w domu dziecka w m. Szajtańsk (obw. tiumeński). Od 1943 roku praca w fabryce zbrojeniowej w Omsku. Ucieczka do wsi Michajłowka (obw. riazański), praca w kołchozie. Przeniesienie do obw. moskiewskiego. Skazanie za opuszczenie pracy, pobyt w więzieniu Krasnaja Priesnia w Moskwie. W lipcu 1945 zwolnienie, powrót do rodzinnego Majdanu. Repatriacja w 1946. Sprowadzenie do Polski w 1948 roku brata i siostry z domu dziecka w ZSRR. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 6, Warszawa 1992. ZS 376 Józef Wyszyński ur. 1910 „Wolnonajomnyj” Warszawa, 1990 mps, oryg., 6 s. Załączniki: lista współwięźniów, korespondencja z ZS Lata 1944–47. Aresztowanie we wrześniu 1944 w m. Lubowicz Wielki (pow. Wysokie Mazowieckie) za przynależność do AK. Po wyroku (5 lat ITŁ) pobyt w więzieniach w Brześciu i w Orszy. Wywiezienie do łagrów w Komi ASRR (Peczora, Workuta, Kosju), praca przy budowie baraków i mostów. W 1945 pobyt w szpitalu w Peczorze. Powrót do Polski we wrześniu 1947. Rok później aresztowanie przez UB za przynależność do AK. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 6, Warszawa 1992. 135 ZS 377 Józef Dzikowski ur. 1928 „Wigilijne polowanie Sybir 1945” Kielce, b.d.p. mps, oryg., 21 s. Załączniki: kopia zdjęcia, kopia mapy, uzupełnienie wspomnień Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 z okolic Pińska do m. Kokczetaw (Kazachska SRR). Pobyt na zesłaniu we wsi Łobanowo (rej. Arykbałyk, obw. kokczetawski). Repatriacja w czerwcu 1946. ZS 378 Tadeusz Stachowski ur. 1931 Londyn, 1989–91 kopia publikacji, 6 s., format A3 Załączniki: kopie dokumentów, kopia mapy regionu zesłania, korespondencja z ZS Lata 1940–42. Deportacja w czerwcu 1940 ze Lwowa do wsi Lebiediewka (obw. omski). Po „amnestii” w 1941 wyjazd do armii Andersa do m. Ługowoje (obw. dżambulski, Kazachska SRR). Ewakuacja wraz z wojskiem do Iranu 5.04.1942. Pobyt z matką w Afryce. ZS 379 Wiesława Rejnson ur. 1925 Bez wyroku Gdańsk, 1988 mps, kopia, 58 s. Załączniki: lista zesłańców, kopie listów z lat 40., kopie wpisów do pamiętnika z zesłania, korespondencja z ZS Lata 1939–46. Autorka, mieszkanka Chorzowa, po wybuchu wojny ewakuowała się z rodziną na wschód Polski. Deportowana 29.06.1940 z Supraśla (woj. białostockie) do posiołka Orlecy (obw. archangielski). Powołanie brata do armii Berlinga w 1943. W czerwcu 1944 przeniesienie do wsi Kirikowka-Janowka (obw. sumski, Ukraińska SRR). Repatriacja w lutym 1946. ZS 380 Józef Sigda ur. 1911 Nowy wróg Bytom, 1991 mps, oryg., 50 s. Załączniki: kopie korespondencji urzędowej, korespondencja z ZS Lata 1944–55. Aresztowanie w Nowosielcach (pow. Przeworsk, woj. lwowskie) w październiku 1944 za przynależność do AK. Pobyt w więzieniach w Rzeszowie i Przemyślu, wywiezienie w grudniu 1944 do obozu Jogła k. Borowicz (obw. nowgorodzki). Od września 1946 w Swierdłowsku (wyrok 5 lat łagru za ucieczkę z obozu). W październiku 1946 pobyt w m. Niżnij Tagił. Od lata 1947 w Kazachstanie, w 1950 w Turuchańsku (Krasnojarski Kraj), w 1954 w Riazaniu. Repatriacja w marcu 1955. ZS 381 Stefania Kondratowicz ur. 1921 Z życia wzięte Łódź, 1989–90 mps, oryg., 10 s.; mps (druga wersja), kopia, 10 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1944–56. Aresztowanie 24.12.1944 w Wiłkomierzu na Litwie za udział w nabożeństwie religijnym. Pobyt w latach 1945–47 w więzieniu w Wiłkomierzu, wyrok 8 lat. Pobyt w więzieniu Łukiszki w Wilnie, wywiezienie na budowę kanału Wołga–Don k. Wołgogradu. W latach 50. pobyt w Igarce, następnie w okolicach m. Penza. Powrót na Litwę do Wiłkomierza w 1953. Przyjazd do Polski w 1956. 136 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków ZS 382 Antoni Woźniak ur. 1908 Moje wspomnienia Włocławek, 1988 mps, kopia, 41 s. Załączniki: kopie listów z zesłania, kopie dokumentów, lista zesłańców, korespondencja z ZS Lata 1940–55. Autor (leśnik) deportowany z osady Wieliczkowicze (pow. Brześć, woj. poleskie) 10.02.1940 do posiołka Warda (rej. Chołmogory, obw. archangielski). W latach 1941–42 mąż zaufania. W lutym 1943 aresztowany, wyrok w czerwcu 1943 (10 lat ITŁ). Pobyt w łagrach Jercewo (obw. archangielski), Woronino (obw. wołogodzki), w obw. saratowskim, w Komi ASRR, w Bracku, w okolicach Irkucka. Po odbyciu kary jesienią 1952 przewieziony do rej. Kazaczinsk (Krasnojarski Kraj). Powrót do Polski w grudniu 1955. ZS 383 Kazimierz Chmura ur. 1922 W sieciach bezprawia Leżajsk, 1981 mps, kopia, 259 s.; mps (druga wersja z 1991), oryg., 135 s. Załączniki: oryg. zdjęć, kopie zdjęć, oryg. dokumentu, kopie dokumentów i listów, lista współwięźniów, szkice miejsc pobytu Lata 1945–55. Aresztowanie 13.03.1945 w Drohobyczu (woj. lwowskie). Wywiezienie do Workuty (Komi ASRR), praca w kopalni. Przeniesienie do m. Kniażpogost — praca przy budowie domów, gaszenie pożaru tajgi. Od jesieni 1946 w osiedlu Wiezdino, potem m.in. w Ajkino (na trasie Kotłas–Uchta). Udział w ekspedycji do opuszczonej osady Lemta n. Peczorą. Praca przy budowie kuchni i piekarni. W 1947 ucieczka do Drohobycza, powtórne uwięzienie i odesłanie w listopadzie 1947 do Workuty. Założenie rodziny, narodziny synów. Powrót do Polski w maju 1955. ZS 384 Marian Bryk ur. 1926 Bohaterowie i katorżnicy Częstochowa, 1990 mps, kopia, 59 s. Załączniki: kopie dokumentów, lista współwięźniów, korespondencja z ZS Lata 1944–46. Aresztowanie w październiku 1944 w Połańcu (pow. Sandomierz, woj. kieleckie) za przynależność do AK, wywiezienie 6.12.1944 do Borowicz (obw. nowgorodzki), pobyt w podobozie Jogła. Praca przy odgarnianiu śniegu i obsłudze obozu. W lutym 1944 wymarsz do obozu miejskiego, przesłuchania, praca w fabryce zbrojeniowej. Choroba i pobyt w szpitalu, powrót do Jogły. Jesienią i zimą 1945 prace przy budowie nowoczesnego kołchozu im. Lenina. Organizowanie imprez artystycznych. Powrót do Polski w marcu 1946. ZS 385 Elżbieta Ciszewska ur. 1925, z d. Kozicka Warszawa, 1992 rkps, oryg., 2 s. Załączniki: oryg. zdjęcia, kopie dokumentów Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z m. Milanowicze (pow. Kowel, woj. wołyńskie) do posiołka Jeżma (obw. archangielski). W 1943 za odmowę przyjęcia obywatelstwa radzieckiego skazanie wraz z matką, osadzenie w obozie Tałagi k. Archangielska. Zwolnienie w 1944, przewiezienie na Ukrainę do sowchozu Łozowatka (obw. kirowogradzki). Powrót do Polski 10.02.1946. ZS 386 Władysław Zawistowski ur. 1921 Warszawa, 1989 rkps, oryg., 18 s. Lata 1940–45. Aresztowanie za przekroczenie granicy w styczniu 1940. Więzienie w Zarębach Kościelnych (pow. Ostrów Mazowiecka, woj. warszawskie), następnie w Brześciu. Uwolnienie po wybuchu wojny niemiecko-sowie- 137 ckiej w czerwcu 1941. Masowe mordy dokonywane przez Niemców na Żydach i bolszewikach w Brześciu. Wywiezienie na roboty do Niemiec. Powrót do Warszawy 5.03.1945. ZS 387 Karol Sokołowski ur. 1906 Żołnierze Armii Krajowej w ZSRR w latach 1944–1946 Warszawa, b.d.p. rkps, oryg., 20 s. Lata 1944–46. Aresztowanie w listopadzie 1944 w Zielonce k. Warszawy za działalność w AK. Więzienie w Wołominie i Sokołowie Podlaskim. W listopadzie 1944 przewiezienie do obozu w Borowiczach (obw. nowgorodzki). Od stycznia 1945 pobyt w podobozie w osiedlu Ust’je. Praca m.in. przy budowie linii elektrycznej i wydobyciu gazu ziemnego. Powrót do Polski w marcu 1946. ZS 388 Józef Milenkiewicz ur. 1921 Wspomnienia Garbno (woj. olsztyńskie), 1991 mps, kopia, 20 s. Załączniki: kopia artykułu autora pt. Wspomnienia Sybiraka Lata 1945–55. Aresztowanie 12.03.1945 w Kuźnicy Białostockiej (pow. Sokółka, woj. białostockie). Pobyt w więzieniu w Wołkowysku. Wyrok śmierci zamieniony 10 lat pracy w łagrach. Więzienie w Orszy (obw. smoleński), następnie praca w łagrach w Mołotowsku (obw. archangielski) i Dudince (Krasnojarski Kraj). Później praca m.in. w łagrze w Norylsku (Krasnojarski Kraj). Strajk w łagrze w 1953. Zwolnienie w październiku 1954. Powrót do Polski w grudniu 1955. ZS 389 Leokadia Branas ur. 1930, z d. Jurek „...i z piekła jest wyjście” Daszów (woj. leszczyńskie), 1989–90 rkps, oryg., 13 s.; rkps (druga wersja), oryg., 12 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z osady Januarowo (pow. Baranowicze, woj. nowogródzkie) do posiołka Rossochi (obw. archangielski). Warunki panujące w barakach, praca rodziców, nauka w szkole. Od 1942 pobyt rodziny we wsi w rej. szenkurskim. Paczki żywnościowe z Ameryki, łapanie żab — ratunek przed głodem; praca w kołchozie, epidemia tyfusu. Od maja 1944 pobyt na Ukrainie w sowchozie Rajmontarowka (obw. kirowogradzki). Repatriacja w lutym 1946. ZS 390 Witold Hryniewiecki Dni pamiętne Abieź (Komi ASRR), 1955 rkps (wiersz), kopia, 64 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1948–59. Aresztowanie w lipcu 1948 w okolicach Wołkowyska (woj. białostockie). Wyrok 25 lat pracy w łagrach; w grudniu 1948 wywiezienie do Komi ASRR. Pobyt w Workucie, Abiezi, Incie. W styczniu 1956 odesłanie do Pot’my (Mordwińska ASRR), zwolnienie w czerwcu 1956. Powrót do rodzinnej wsi w okolicach Wołkowyska. W 1959 przyjazd do Polski. ZS 391 Stanisław Jarosz ur. 1928 Wspomnienia syberyjskie Nowy Korczyn, 1992 mps, oryg., 23 s.; mps (druga wersja), kopia, 28 s. Załączniki: kopie korespondencji 138 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków Lata 1940–46. Wywiezienie z rodziną 10.02.1940 z Dorochowa (woj. stanisławowskie) do wsi Mysowoje (rej. Uwat, obw. omski). Od października pobyt w osiedlu nad rz. Turtas (na płn. od Tobolska). Praca w lesie, wyrób drewnianych części broni. Pobyt w szpitalu. Śmierć ojca. Przeniesienie do m. Uszarowa, do matki. Od listopada 1944 we wsi Biereżenka k. Kirowogradu. W maju 1946 przyjazd do Polski. ZS 392 Witold Rekus ur. 1922 Wspólniczki szatana Otwock, 1992 mps, kopia, 31 s. Załączniki: lista współwięźniów Lata 1945–57. Aresztowanie przez NKWD w styczniu 1945 w Burbiszkach (pow. Suwałki). Pobyt w więzieniu w Łoździejach i Mariampolu (Litewska SRR). W lipcu 1945 wywiezienie do Komi ASRR. Do listopada 1946 praca w łagrach k. Workuty. Po zwolnieniu starania o repatriację. Powrót do Polski w 1957. ZS 393 Barbara Piotrowska-Dubik ur. 1927 To było kiedyś. Z młodzieńczych lat 1939–46 Warszawa [?], b.d.p. mps, kopia, 224 s. Załączniki: spis posiadanych dokumentów Lata 1939–46. Deportacja 13.04.1940 z m. Barysz (pow. Buczacz, woj. tarnopolskie). Pobyt w sowchozie „Krasnyj Kazachstan” (rej. Nowaja Szulba, obw. semipałatyński). Wypas świń, praca w polu, nauka w szkole. W listopadzie 1942 przeniesienie do Semipałatyńska. Od jesieni 1944 nauka w polskiej szkole. Pobyt w szpitalu, praca w polu. Wiosną 1946 egzamin maturalny. Powrót do Polski 28.05.1946. Wydane pt. Kwiaty na stepie, Warszawa 1997. ZS 394 Wanda Czerniawska ur. 1934 Moje wspomnienia z pobytu w Kazachstanie w latach 1940–1946 Wrocław, 1989 mps, kopia, 8 s. Załączniki: kopia dokumentu, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja w kwietniu 1940 z m. Rajówka (pow. Stara Wilejka, woj. wileńskie) do m. Chersonka (obw. pawłodarski, Kazachska SRR). Praca w kołchozie, doglądanie koni chorych na świerzb. We wrześniu 1943 zezwolenie na przeniesienie do m. Bogodarowka (rej. Szczerbakty). Powrót do Polski w 1946. ZS 395 Julian Franciszek Dauksza ur. 1918 Historia polskiego żołnierza Sanok, 1992 mps, kopia, 24 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1939–55. Autor, żołnierz KOP w Łunińcu (woj. poleskie), wzięty do niewoli 17.09.1939. Więzienie w Orszy. Po wyroku w czerwcu 1941 wywiezienie do m. Niżniaja Pojma (Krasnojarski Kraj). Co kilka miesięcy pobyt w innych łagrach, później przeniesienie do Kazachstanu. Ostatni obóz w m. Nowyj Majkaduk (obw. karagandzki). Praca w charakterze cieśli w kopalni węgla. Zwolnienie 28.05.1954, skierowanie do pracy na budowie. Przyjazd do Sanoka w grudniu 1955. ZS 396 Antonina Gulin ur. 1925, z d. Lassa Wspomnienia z zesłania na terytorium ZSRR Włocławek, 1992 139 mps, kopia, 5 s. Załączniki: oryg. zdjęć, kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1944–47. Aresztowanie w październiku 1944 w Białymstoku. Przesłuchania, bicie. Wywiezienie do Ostaszkowa (obw. kaliniński). Po zakończeniu wojny w 1945 poprawa warunków. Praca przy oczyszczaniu brzegów jeziora Seliger. Na początku maja 1947 przewiezienie do Morszańska (obw. tambowski). Pobyt w szpitalu od września do października 1947. Powrót do Polski w listopadzie 1947. ZS 397 Maria Urban ur. 1911, z d. Wasyluk Wrocław, 1992 mps, kopia, 4 s. Załączniki: spisy zesłańców Lata 1940–47. Deportacja 13.04.1940 z m. Husiatyń (pow. Kopyczyńce, woj. tarnopolskie) do Kazachstanu. Transport do stacji Żangistobe (obw. semipałatyński), potem ciężarówką do sowchozu „Bolszewik” (rej. Kokpiekty, obw. semipałatyński). Na wiosnę 1941 przeniesienie do kołchozu Prochładna. Po „amnestii” w 1941 wyjazd do Taszkientu. Śmierć synów w Farab k. Taszkientu. Kurs dla pielęgniarek, praca w szpitalu garnizonowym. W kwietniu 1942 przyjazd ze szpitalem do Teheranu. Praca w sierocińcu do czerwca 1942, potem pobyt w Pahlewi. Wyjazd do Ugandy, praca w szkole. Powrót do Polski w 1947. ZS 398 Aniela Wójcik ur. 1904 Nowogród Bobrzański, 1991 rkps, oryg., 42 s., format A5 Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z osady w pow. Zborów (woj. tarnopolskie) do m. Wierchnaja Tura (rej. Kuszwa, obw. swierdłowski). Praca przy ścinaniu drzew. Pobyt w m. Mostowaja, praca przy budowie drogi. Pobyt w osiedlach Czarnorieczinsk, Kołpaki i Kaban. Śmierć męża. Praca w szwalni. W październiku 1944 wyjazd na Ukrainę do m. Aleksiejewka (obw. chersoński). Powrót do Polski w marcu 1946. ZS 399 Józef Zinowicz ur. 1931 Dobrzy ludzie Młynarska Wola (woj. elbląskie), 1991 mps, oryg., 7 s. Załączniki: oryg. zdjęcia, oryg. dokumentu, kopie dokumentów, uzupełnienia wspomnień Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z kolonii Wielka Mysa (pow. Oszmiana, woj. wileńskie) do m. Bolszaja Bija (Krasnojarski Kraj). Pobyt w szpitalu w m. Szira. Od kwietnia 1941 pobyt w posiołku Wierchnij Tuim. Śmierć ojca. Pod koniec 1941 przeniesienie do m. Marczełgasz; praca w tajdze. Powrót do Polski w marcu 1946. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 7, Warszawa 1993. ZS 400 Zofia Sadowska ur. 1914 Wspomnienia „Zulejki” Warszawa, 1980 mps, kopia, 118 s. Załączniki: oryg. i kopie zdjęć, kopie dokumentów, lista współwięźniarek Lata 1939–55. Okupacja sowiecka. Aresztowanie 4.11.1944 w Łucku (woj. wołyńskie). W kwietniu 1945 wyrok 10 lat ITŁ i 5 lat pozbawienia praw obywatelskich. Pobyt w Kijowie, następnie w Mołotowsku (obw. archangielski). Praca w porcie przy rozładunku statków i w polu. Pobyt w m. Dudinka (Kraj Krasnojarski), później w Norylsku. Kolejne podobozy, praca w fabryce, budowa miasta Norylsk. Przeniesienie do brygady inwalidzkiej, praca przy aparacie rentgenowskim. W kwietniu 1953 strajk w łagrach Norylska. Od czerwca 1953 pobyt w Tajszetłagu. W 1954 po śmierci Berii złagodzenie rygoru. Wyjazd do Krasnojarska, odmowa przyjęcia obywatelstwa radzieckiego, zesłanie do wsi Bolszaja Murta. Powrót do Polski w grudniu 1955. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 7, Warszawa 1993. 140 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków ZS 401 Anna Połtowicz ur. 1913 Z Horochowa do Persji Jasło, 1990 rkps, oryg., 35 s., format A5; mps, oryg., 15 s. Załączniki: kopie dokumentów, korespondecja z ZS Lata 1940–47. Aresztowanie w marcu 1940 w Horochowie na Wołyniu. Wyrok 8 lat ITŁ. Pobyt w więzieniu we Lwowie i Starobielsku, następnie w łagrze k. Akmolińska w Kazachstanie. Praca poza zoną przy wyrąbywaniu brył lodu. Pobyt w szpitalu, praca w zakładzie krawieckim. Zwolnienie we wrześniu 1941 i odesłanie do kołchozu k. Ałma-Aty. Wstąpienie do armii Andersa. Praca w punkcie zbornym dla ochotników w m. Ługowoje (obw. dżambulski), a następnie we Wrewsku k. Jangi-Jul, gdzie autorka przeszła szkolenie sanitarne. Ewakuacja 15.08.1942 do Iranu. Powrót do Polski w 1947. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 7, Warszawa 1993. ZS 402 Kazimiera Sawiak-Żelazowska ur. 1913 Siostry Warszawa, 1989 mps, kopia, 49 s. Załączniki: kopie dokumentów i zdjęć Lata 1940–48. Wojenne losy rodziny zamieszkałej w Bydgoszczy. Okupacja sowiecka we Lwowie. Szczęśliwe uniknięcie wywózki. Wybuch wojny niemiecko-sowieckiej w czerwcu 1941. Okupacja niemiecka i ponowne wkroczenie Sowietów do Lwowa. Aresztowanie autorki z siostrą 5.03.1945, pobyt w więzieniu. Wyrok 5 lat zsyłki. Transport przez Charków, Kujbyszew, Swierdłowsk i Magnitogorsk do Aktiubińska. Spotkanie z wcześniej wywiezioną siostrą. Praca w cechu zabawkarskim. Starania o powrót do kraju. W lipcu 1948 przesiedlenie na północ Kazachstanu do m. Zatobołowka pod Kustanajem. Powrót do Polski w listopadzie 1948. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 7, Warszawa 1993. ZS 403 Janina Piela ur. 1928, z d. Sobuś Bielsko-Biała, 1992 rkps, oryg., 11 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–46. Wykaz mieszkańców kolonii Suchodół (pow. Bóbrka, woj. lwowskie) deportowanych 10.02.1940 do Krasnojarskiego Kraju; informacje o ich dalszych losach. ZS 404 Kazimierz Król ur. 1937 Łuków, 1992 mps, kopia, 3 s. Lata 1940–43. Losy rodziny spisane na podstawie relacji rodzeństwa. Deportacja 10.02.1940 z Włodzimierza Wołyńskiego do m. Kostousowo (rej. Rież, obw. swierdłowski). Śmierć rodziców i brata na zesłaniu. ZS 405 Halina Tyszkiewicz ur. 1928, z d. Dominiak USA, 1989 rkps, kopia, 2 s. Lata 1940–47. Deportacja 10.02.1940 z m. Trauguttówka (pow. Sarny, woj. wołyńskie) do Obirkowa (rej. Babuszkiński, obw. wołogodzki). Po „amnestii” w 1941 pobyt w Buzułuku (obw. czkałowski, Kazachska SRR). Przeniesienie do kołchozu w Turkiestanie. Ewakuacja z armią Andersa przez Aszchabad do Iranu. Od 1947 pobyt w Wielkiej Brytanii. 141 ZS 405a Stanisław Tyszkiewicz ur. 1912 USA, 1989 rkps, kopia, 39 s. Załączniki: lista ochotników do armii Andersa, kopia dokumentu Lata 1940–42. Deportacja 10.02.1940 z m. Małoryte (pow. Brześć Litewski). Pobyt na zesłaniu w Tajszecie (obw. irkucki). Wstąpienie do armii Andersa. Od października 1941 autor przechodzi szlakiem: Czelabińsk, Czkałowsk, Farab, Nukus, Buchara, Taszkient. Pobyt w Aszchabadzie w marcu 1942. Ewakuacja do Iranu. Od sierpnia 1942 pobyt w Szkocji. ZS 406 Bronisław Studziński ur. 1915 Polak Syberyjski. Pochodzenie i życiorys Nowosybirsk, 1990–92 rkps, oryg., 20 s., format A5; rkps (druga wersja), oryg., 24 s., format A5; mps, oryg. i kopia, 13 s. (2 egz.) Załączniki: kopia zdjęcia, odręczna mapa położenia hutoru Studzińskich, korespondencja z ZS Lata 1913–90. Losy rodziny autora (matki z Wileńszczyzny, ojca z Wołynia), która osiedliła się w 1913 we wsi Jarłykowsk w Krasnojarskim Kraju (rej. Tiuchtet). Lata 30. — kolektywizacja, głód i terror na wsi. Założenie rodziny w 1935. Od 1943 pobyt w Nowosybirsku. Praca w fabryce kombajnów, w gospodarstwie rolnym. Problemy autora związane z jego pochodzeniem — przed, w czasie i po wojnie. ZS 407 Teresa Politowska ur. 1935 Lipno, 1990 rkps, oryg., 15 s. Lata 1940–46. Deportacja rodziny w kwietniu 1940 z Dereczyna (pow. Słonim, woj. nowogródzkie). Pobyt na zesłaniu w Kazachstanie w kołchozie „Nowyj Byt” w m. Borki (razem z Inguszami, Tatarami, Czeczenami, Uzbekami, Rosjanami, Żydami i Niemcami Nadwołżańskimi), następnie w m. Iwanowka. Skazanie matki na 3 lata więzienia za zbieranie kłosów. Przymusowa paszportyzacja w 1943. Pobyt w polskim domu dziecka w Mamlutce. Repatriacja w czerwcu 1946. Odnalezienie rodziny w kraju. ZS 408 Władysław Barwiński ur. 1910 Wspomnienia Starachowice, 1992 mps, kopia, 10 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–52. Aresztowanie przez NKWD w Białymstoku w lutym 1940 i wywiezienie do Barabińska (obw. nowosybirski). Ucieczka i powrót w rodzinne strony w styczniu 1944. Wstąpienie do armii Berlinga, aresztowanie. Pobyt w obozie w Ostaszkowie i Riazaniu. Po głodówce więźniów autor dostaje wyrok 6 lat ITŁ. Odesłanie do m. Suchobiezwodnoje. Budowa osiedla, wyrąb lasu, pobyt w szpitalu obozowym w Dniepropietrowsku. W 1951 trafia do obozu przejściowego w m. Stalino (razem z niemieckimi jeńcami wojennymi). Jesienią 1951 przeniesienie do obozu pod Kijowem. Repatriacja przez obóz w Brześciu w sierpniu 1952. Krótki pobyt w więzieniu w Chełmie, wyjazd do Szczecina. ZS 409 Aleksander Katryniak ur. 1897 35 miesięcy z życia Aleksandra Katryniaka mps, kopia dokumentu nr 6816 z Instytutu Hoovera w Stanford (Kalifornia), 5 s. (2 egz.), format nietypowy Lata 1939–42. Aresztowanie 26.09.1939 przez NKWD k. Drohobycza. Pobyt w więzieniu, śledztwo, skazanie na najwyższy wymiar kary. 18.01.1940 przewiezienie do Lwowa, a 17.02.1940 do Odessy — opisy więziennych warunków, tortur, rewizji, okrucieństwa strażników i oficerów NKWD. Odesłanie do Władywostoku, 18.05.1940 zmiana wyroku na 15 lat ITŁ i 5 lat pozbawienia praw. Droga okrętem „Dalstroj” na Kołymę. Pobyt w m. Trołocz, praca w charakterze 142 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków felczera. Dodatkowe wyroki za sabotaż. Przeniesienie do obozu Komsomolec. Zwolnienie 25.03.1942 i odesłanie do Magadanu. Wcielenie do zapasowego batalionu Armii Polskiej. Transport do Kitab, przydział do Kompanii Sanitarnej w armii Andersa. Wydane pt. „Piekło” w: Wspomnienia Sybiraków, t. 7, Warszawa 1993. ZS 410 Janina Wojciechowicz ur. 1917 „Nie zapomnę nigdy tych ludzi” Białogard, 1990 rkps, oryg., 27 s., format A5; mps, kopia, 14 s. Załączniki: oryg. i kopia zdjęcia, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Krótki opis przedwojennych losów rodziny zamieszkałej w folwarku Horodziszcze (pow. Brasław, woj. wileńskie). Aresztowanie męża autorki 5.04.1940. Deportacja wraz z dziećmi do Kazachstanu 13.04.1940. Pobyt na zesłaniu we wsi Dubrownoje (rej. Mamlutka, obw. siewierokazachski). Praca w kołchozie, życie w osadzie, pomoc sąsiadów. Po „amnestii” w 1941 przyjazd męża z łagru i jego decyzja o wstąpieniu do armii Andersa. W 1943 powstanie komitetu pomocy. Pogorszenie warunków życia od kwietnia. Przymusowa paszportyzacja. Starania o zgodę na wyjazd. Repatriacja w maju 1946. Losy rodziny po powrocie do Polski. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 7, Warszawa 1993. ZS 411 Janina Lasota-Migas ur. 1915 Z ciążą – nad Irtysz Wałbrzych, 1990 mps, oryg., 8 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–47. Deportacja 10.02.1940 z Borysławia (pow. Drohobycz, woj. lwowskie). Pobyt na zesłaniu w okolicach Ust’-Iszim (obw. omski); praca przy wyrębie lasu. W kwietniu 1940 autorka urodziła córkę, która zmarła z wycieńczenia i głodu we wrześniu 1941. Pogrzeb dziecka, aresztowanie autorki za kradzież desek na trumnę. W 1943 wstąpienie męża do armii Berlinga. W 1946 wyjazd na Ukrainę. Powrót do Polski w kwietniu 1947. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 7, Warszawa 1993. ZS 412 Anna Ehrlich ur. 1924 Wspomnienia z lat 1940–1945 Szczawno Zdrój, 1990 rkps, oryg., 16 s.; mps, kopia, 12 s. (2 egz.) Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–45. Deportacja 29.06.1940 z Medyki (pow. Przemyśl, woj. lwowskie). Pobyt na zesłaniu w Czeremoszkach w okolicach Tomska. Praca w tartaku przy obróbce drewna. Wrogość mieszkańców okolicznych osad, choroby — brak pomocy i lekarstw. Pobyt w domu inwalidów. Nieudana próba wyjazdu z armią Andersa. W 1943 odmowa przyjęcia obywatelstwa radzieckiego, praca w spółdzielni krawieckiej. Starania o powrót do kraju, podróż do Moskwy — pomoc pracowników Ambasady Polskiej. Przekroczenie granicy 11.06.1945. Wydane pt. „Golgota” w: Wspomnienia Sybiraków, t. 7, Warszawa 1993. ZS 413 Jan Kruzel ur. 1926 „Oswoboditie nas!” b.m.p., 1975–76 mps, kopia, 124 s. Załączniki: lista współwięźniów, kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1944–55. Losy rodziny autora, działalność w AK. Aresztowanie w listopadzie 1944 we wsi Wiśniówka (pow. Stopnica, woj. kieleckie). Uwięzienie we wsi Poddębowiec k. Staszowa. W grudniu wyrok 10 lat ITŁ i przeniesienie do Lwowa. Transport etapem przez Charków do łagru w Peczorze (Komi ASRR). Pobyt w kolejnych łagrach 143 — Workuta, Abieź, Inta. Szczegółowe opisy warunków życia, kontaktów z innymi więźniami i strażnikami. Praca przy załadunku wagonów, w brygadzie budowlanej, w kopalni węgla. Zwolnienie w październiku 1953 i pobyt na przymusowym zesłaniu. Starania o repatriację, powrót do Polski w grudniu 1955. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 7, Warszawa 1993. ZS 414 Stanisława Kiszkurno-Woron ur. 1930 Moje syberyjskie radości Malbork, 1990 mps, kopia, 43 s. Załączniki: kopie dokumentów, zdjęć, rysunków autorki, map z dopisanymi uwagami, korespondencja z ZS Lata 1941–46. Krótka historia losów rodziny do 1940. Deportacja 20.06.1941 z m. Krzywicze (pow. Wilejka, woj. wileńskie). Pobyt na zesłaniu w Buranowskim sowchozie (rej. Ust’-Kałmanka, Ałtajski Kraj). Praca na fermie Komsomołka, stosunki z miejscową ludnością, różne formy walki z głodem, zimnem, chorobami, represjami. We wrześniu 1942 przeniesienie rodziny do miasta Ust’-Kałmanka. Kontakty z zesłanymi Polakami, nauka w szkole, patriotyczne uroczystości, okazjonalne spotkania. W marcu 1945 wyjazd do ojca do obw. swierdłowskiego. Pobyt i praca w kołchozie we wsi Miasnikowa (rej. Ałapajewsk). Repatriacja w czerwcu 1946. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 7, Warszawa 1993. ZS 415 Barbara Powroźnik ur. 1929, z d. Bilewicz Jasło, 1989 mps, kopia, 132 s. Załączniki: kopie zdjęć, świadectwo szkolne i wiersze z zesłania, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z Międzygórza (woj. nowogródzkie) do posiołka Uksora (rej. szenkurski, obw. archangielski). Szczegółowe opisy transportu i pobytu na zesłaniu. Po „amnestii” rodzina pozostaje w rej. szenkurskim pomimo otrzymania zgody na wyjazd. Latem 1944, po interwencji władz polskich i ZPP, przesiedlenie zesłańców na Ukrainę. Pobyt w sowchozie Marianowka (rej. Bolszaja Wiska, obw. kirowogradzki). W 1945 przeniesienie do Aleksiejewki. Repatriacja w lutym 1946. Wydane pt. Między nocą rozpaczy a świtem nadziei, Kraków 1992. ZS 416 Zygmunt Bielawski ur. 1919 Wspomnienia Kluczbork, 1990–91 mps, oryg., 122 s. Załączniki: kopia dokumentu, korespondencja z ZS Lata 1940–54. Autor mieszkający we wsi Małyńsk (pow. Kowel, woj. wołyńskie) 8.10.1940 został powołany do Armii Czerwonej i wysłany do Kazania (Tatarska ASRR). Pobyt w szpitalu. W wyniku donosu aresztowany 13.07.1941. Po wyroku, od października 1941 do lipca 1951 przebywa w kolejnych łagrach w okolicach Kazania. Zwolniony z zakazem wyjazdu do Polski. Osiedlenie w m. Wasilewo. Praca przy budowie fabryki, choroba i pobyt w szpitalu. Od marca 1952 powrót do pracy w fabryce i w kołchozie. W kwietniu 1954 przyjazd do Polski. ZS 417 Igor Żukowski ur. 1918 Radom, 1991 mps, kopia, 5 s. Lata 1939–46. Autor dostał się 19.09.1939 do niewoli sowieckiej w Tarnopolu. Pobyt w obozie jenieckim w Zaporożu. Podjęcie głodówki w proteście, uwięzienie, wyrok 7 lat ITŁ. W maju 1940 etapem przez Charków transport do Kotłasu, a stamtąd pieszo do Workuty. Budowa kolei w trudnych warunkach klimatycznych bez odpowiedniego ubrania, zakwaterowanie w namiotach, szykanowanie przez strażników. Od stycznia 1944 do kwietnia 1946 służba w wojsku polskim. 144 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków ZS 418 Janina Baćmaga ur. 1918, z d. Nowak Bolesne wspomnienia [...] Radom, 1990 mps, oryg., 5 s. Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 autorki z 3-letnim synem z m. Dołhinów (pow. Wilejka). Pobyt na zesłaniu w kołchozie k. Dżaksy (rej. Atbasar, Kazachska SRR). Praca przy budowie magistrali kolejowej, mostu i w kamieniołomie. W listopadzie 1944 przewiezienie do kołchozu „Komunar” k. Dniepropietrowska (Ukraińska SRR). Repatriacja w lutym 1946 z rej. Piatichatki. Przyjazd do rodziny w Radomiu. ZS 419 Anastazja Nagadowska ur. 1908 Moje wspomnienia Radom, 1993 rkps, oryg., 11 s., format A5 Lata 1941–46. Deportacja autorki z trójką dzieci (chorych na odrę) z Brześcia 21.06.1941 do Barnaułu (Ałtajski Kraj). Opis podróży, warunki pobytu na zesłaniu. Kontakty z zesłańcami różnych narodowości, pomoc mieszkańców okolicznych osad i bliskich sąsiadów. Powrót do Polski w 1946. ZS 420 Janina Dziedzic ur. 1918 Pamiętnik z przeżytych lat deportacji 10 luty 1940 Zaręba, 1991 rkps, oryg., 87 s., format A5; mps, oryg., 25 s. (przepisany pamiętnik) Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z m. Chałupki Medyckie (pow. Przemyśl, woj. lwowskie). Pamiętnik z życia codziennego na zesłaniu w Kraju Krasnojarskim — m. Bolszoj Ungut nad rz. Mana, w sowchozie Imbierzyńskim, w rej. Partizanskoje, w Ostrowkach (rej. Manskij). Spotkania i praca z zesłańcami różnych narodowości, m.in. Łotyszami. W marcu 1946 powrót do Polski i dalsze losy. ZS 421 Feliks Łaskarzewski ur. 1926 Wspomnienia „Sybiraka” Włocławek, 1990 rkps, oryg., 42 s. Załączniki: kopie zdjęć, kopie dokumentów, lista zesłańców, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z osady wojskowej Wielki Obzyr (pow. Kamień Koszyrski, woj. poleskie). Transport do punktu przejściowego w Archangielsku. Pobyt na zesłaniu w posiołku Jeżma (obw. archangielski). W 1943 autor wstępuje do armii Berlinga, z którą przechodzi cały szlak bojowy. Repatriacja rodziny wiosną 1946. ZS 422 Leontyna Turska ur. 1932, z d. Adamin Radom, 1993 rkps, oryg., 2 s. Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 autorki z ojcem i rodzeństwem z m. Osada Wysoka (pow. Stolin, woj. poleskie) do osady Manyłowo [Wierchniaja Tołszma] (rej. Tot’ma, obw. wołogodzki). Po zabraniu ojca do wojska dzieci pozostały same, w sierpniu 1944 przewiezione do pracy w kołchozie Mostowa (obw. odeski, Ukraińska SRR). Powrót do Polski w lutym 1946. ZS 423 Piotr Kosowski ur. 1929 Wspomnienia z lat 1939–1946 145 Radom, 1993 mps, oryg., 7 s. Lata 1939–46. Wrzesień 1939 — wybuch wojny i pierwsze dni okupacji sowieckiej. Deportacja rodziny 10.02.1940 z Józefówki (pow. Brzeżany, woj. tarnopolskie) do obw. mołotowskiego. W latach 1940–44 pobyt na zesłaniu w osadach: Ost’Onołwa, Welwa, Galaszor (rej. Koczewo). W czerwcu 1944 przeniesienie do obw. saratowskiego. Powrót do Polski w kwietniu 1946. ZS 424 Tadeusz Nowialis ur. 1918 [?] Wspomnienia z pobytu na Syberii Radom, 1993 rkps, oryg., 5 s. Lata 1939–45. Wkroczenie Armii Czerwonej do Augustowa (woj. białostockie). Aresztowanie w marcu 1940. Wywiezienie 13 kwietnia do wsi Sowietskaja k. Pietropawłowska (Kazachska SRR). Po ogłoszeniu „amnestii” w 1941, po długiej tułaczce, autor wstępuje do armii Andersa w m. Ługowoje (obw. dżambulski). Udział w kampanii włoskiej. ZS 425 Alfred Furkałowski ur. 1933 Wspomnienia Łobez, 1992 rkps, oryg., 10 s., format A5 Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Biała Koszyłowiecka (pow. Zaleszczyki, woj. tarnopolskie) do uczastka Koluczij (obw. irkucki). Pobyt na zesłaniu w m. Toporok (rej. Tajszet, obw. irkucki). Po „amnestii” w 1941 przeniesienie do m. Oziero Pietrowskoje (rej. Troickoje, Ałtajski Kraj). W 1943 powołanie ojca do armii Berlinga i jego powrót do rodziny w 1944. Repatriacja w kwietniu 1946. ZS 426 Celestyna Sacharczuk ur. 1933, z d. Łysy Kodeń (pow. Biała Podlaska), 1992 mps, kopia, 3 s. Załączniki: kopie dokumentów, lista zesłańców Lata 1940–46. Rodzina osadnika wojskowego deportowana 10.02.1940 ze Zbunina (pow. Brześć, woj. poleskie) do posiołka Udacznyj (rej. Tajszet, obw. irkucki). Po „amnestii” w 1941 przeniesienie do wsi Połowinnoje (rej. Ust’-Ujskoje, obw. kurgański). Powrót do Polski w maju 1946. ZS 427 Tadeusz Kochaniec ur. 1928 Ceków (pow. Kalisz), 1991 rkps, oryg., 2 s. Załączniki: lista zesłańców, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Piatykory (pow. Horochów, woj. wołyńskie) do posiołka Suchona (pow. niandomski, obw. archangielski). Po „amnestii” w 1941 próba dołączenia do armii Andersa — przymusowe umieszczenie z rodziną w sowchozie w Uzbekistanie, a następnie w latach 1942–46 w kołchozach w Kazachstanie. Powrót do Polski w maju 1946. ZS 428 Helena Kabała ur. 1926, z d. Kalisiewicz Suchedniów, 1991 rkps, oryg., 4 s. Załączniki: oryg. zdjęć, kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1945–55. Aresztowanie w styczniu 1945 w Tarnopolu za przynależność do AK. Więzienie w Tarnopolu i Charkowie. Wyrok 10 lat ITŁ. Pobyt w kołchozie k. Charkowa, w latach 1946–48 przetrzymywanie w łagrze w obw. swier- 146 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków dłowskim. Wywiezienie do Magadanu — praca w kopalni ołowiu. Zwolnienie w 1954. Pobyt na zesłaniu w posiołku „Transportnyj-autobaza” (Jakucka ASRR). Założenie rodziny, powrót do Polski w grudniu 1955. ZS 429 Felicja Pokrop ur. 1929, z d. Wąsewicz Pociągi szły na wschód Żagań, 1990 mps, kopia, 18 s., format A5 Załączniki: uzupełnienie wspomnień, kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Żyrmuny (pow. Lida, woj. nowogródzkie) do m. Wierchnij Zacharkowskij Bor k. wsi Zacharkowo (rej. Tomsk, obw. nowosybirski). Przeniesienie do wybudowanej przez zesłańców osady Wierszynino nad rz. Ułujuł. Od 1941 pobyt w sowchozie „Rossija” w m. Kaszkaragaicha (rej. Talmienka, Ałtajski Kraj). W 1943 mobilizacja ojca i brata do armii Berlinga. Powrót do Polski w maju 1946. Wydane w: Pociągi szły na wschód, t. 2, Wrocław 1990. ZS 430 Zofia Paczyńska ur. 1920, z d. Sabała Moje wspomnienia Opożdżew (pow. Warka), 1993 rkps, oryg., 4 s. Załączniki: kopia dokumentu, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z osady Świłka (pow. Dzisna, woj. wileńskie) do posiołka Kriesty (rej. wierchnietojemski, obw. archangielski). Po ogłoszeniu „amnestii” wyjazd do obw. swierdłowskiego. Pod koniec 1942 przymusowe przeniesienie na „113 kwartał Baksit”, stacja Kruticha (rej. Rież). Po interwencji ZPP przesiedlenie w 1944 na Ukrainę do kołchozu „Pionier” — stacja Wysokopolie (obw. chersoński), gdzie autorka pracuje jako nauczycielka. Repatriacja w marcu 1946. ZS 431 Zdzisława Hadler ur. 1925, z d. Karlikowska b.m.p., 1986 mps, kopia, 4 s. Lata 1939–46. Deportacja wiosną 1940 z kolonii Różyn (pow. Kowel, woj. wołyńskie). Pobyt na zesłaniu w kołchozach w obw. kustanajskim (Kazachska SRR). Po odmowie przez członków rodziny przyjęcia obywatelstwa radzieckiego uwięzienie rodziców w Kustanaju i odesłanie autorki w okolice Archangielska. Powrót po odbyciu kary i oczekiwanie z rodzicami na repatriację. Przyjazd do Polski w 1946. ZS 432 Maria Choińska ur. 1911, z d. Niedźwiedzka Wspomnienia z Syberii Pabianice, 1992 rkps, kopia, 26 s., format A5; mps, kopia, 5 s., (spisana relacja) Lata 1939–46. Okupacja sowiecka na terenie gminy Werba. Aresztowanie męża autorki, deportacja wraz z synem 13.04.1940 z m. Bożkiewicze (pow. Dubno, woj. wołyńskie). Pobyt na zesłaniu w kołchozie Imbek (rej. Tajncza, obw. siewierokazachski, Kazachska SRR). Przeniesienie się z kilkoma innymi rodzinami do kołchozu Mironowka. W latach 1941–46 zesłanie do pracy na „73 rozjeździe” w okolicach m. Kuszmurun (rej. Siemioziornoje, obw. kustanajski) na budowanej przez Polaków trasie kolejowej Akmolińsk–Kartały. Powrót do Polski w czerwcu 1946. ZS 433 Czesław Hryczko ur. 1914 Ze wspomnień Sybiraka Łódź, 1990 rkps, kopia, 23 s. 147 Lata 1939–52. Wojenne losy autora. Aresztowanie przez Sowietów w Wilnie w listopadzie 1944. Pobyt w więzieniu przy ul. Ofiarnej, a następnie na Łukiszkach. Po miesiącu transport do kopalni węgla w m. Bobryk Doński (rej. stalinogorski). Ucieczka pod koniec 1945 i powrót do rodzinnego Porubanku k. Wilna. Próby nielegalnego przekroczenia granicy, aresztowanie w styczniu 1946. Więzienie w Wilnie. Pobyt na Kołymie — łagier Żyranka (rej. Magadan). Zwolnienie w 1948, powrót do Wilna w 1951. Repatriacja do Polski w 1952. ZS 434 Adam Wojtasik ur. 1911 Zawada Folwark (woj. kieleckie), 1990 rkps, oryg., 3 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1939–47. Autor jako żołnierz 9 pułku artylerii wzięty do niewoli sowieckiej w 1939 w okolicach Włodzimierza Wołyńskiego i wywieziony do m. Karakub (rej. Krzywy Róg) — praca w kamieniołomach. Przeniesienie do obozu k. Uchty (Komi ASRR), gdzie przebywał do marca 1942. Wstąpienie do armii Andersa, udział w kampanii włoskiej. Powrót do Polski w maju 1947. ZS 435 Bolesław Smólski ur. 1925 [?] Życiorys kiedyś zakazany Radom, 1993 mps, oryg., 6 s. Załączniki: kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1939–48. Okupacja sowiecka. Deportacja z Augustowa 13.04.1940. Pobyt na zesłaniu w kołchozie Nowouzinka (rej. Jawlenka, obw. siewierokazachski, Kazachska SRR). W maju 1943 powołanie do I Dywizji im. T. Kościuszki, z którą w lipcu 1944 znalazł się na terenie Polski. Wstąpienie do AK, aresztowanie pod przybranym nazwiskiem Piotr Zawadzki przez NKWD w listopadzie 1944. Więzienie w Zamościu, Lwowie i Charkowie. Pobyt w łagrach w rej. Workuty (Komi ASRR). Powrót do Polski latem 1948. ZS 436 Józefa Strączkowska ur. 1924, z d. Saj ...dla Polaków końska krew i kopyta Bielsko-Biała, 1989 mps, kopia, 6 s. Załączniki: kopia dokumentu Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 ze wsi Folwarki (pow. Złoczów, woj. tarnopolskie) do kołchozu Michajłowka (obw. kustanajski, Kazachska SRR). We wrześniu 1941 autorka wyruszyła z transportem do Iranu. Wyjazd się nie powiódł. Na granicy turkmeńsko-irańskiej w Aszchabadzie transport zawrócono do Kazachstanu. Praca w kołchozie Berlik-Ustjom (rej. Czujsk, obw. dżambulski). Repatriacja w maju 1946. ZS 437 Helena Urban ur. 1919, z d. Błońska Białystok, 1989 mps, oryg., 28 s. Lata 1940–45. Deportacja 13.04.1940 z Białegostoku do Kazachstanu. Pobyt na zesłaniu w sowchozie Czekat (obw. pawłodarski). Latem 1941 pobyt w szpitalu w Pawłodarze. Nieudana próba zaciągnięcia się do armii Andersa. Przeniesienie do Pawłodaru. W 1942 połączenie z rodziną wywiezioną do sowchozu Priirtyszewskoje (obw. pawłodarski). Powrót do Polski jesienią 1945. ZS 438 Stefan Kluczykowski ur. 1909 Od morza Barentsa i Białego do Morza Kaspijskiego Gębice (woj. bydgoskie), b.d.p. rkps, oryg., 9 s. Załączniki: korespondencja z ZS 148 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków Lata 1940–42. Internowanie w obozie w Wiłkowyszkach na Litwie. Przewiezienie 11.07.1940 do obozu w m. Pawliszczew Bor (obw. kałuski). Praca przy wyrębie lasu. Od czerwca 1941 pobyt w obw. murmańskim nad rz. Ponoj — budowa dróg i lotniska. Po „amnestii” w 1941 transport do Archangielska i osadzenie w łagrze Talica [Juża] k. Tuły. Zwolnienie 26.08.1941, wyjazd do Tatiszczewa, wstąpienie do armii Andersa. Ewakuacja do Iranu. ZS 439 Zbigniew Kruk ur. 1926 Wspomnienia żołnierza ZWZ–AK 9. pp Legionów Ziemi Zamojskiej Zamość, 1993 mps, kopia, 25 s. (dwie wersje) Załączniki: kopie zdjęć i dokumentów Lata 1944–55. Aresztowanie 3.11.1944 w Łaziskach (pow. Zamość, woj. lubelskie) za przynależność do AK i osadzenie w więzieniu w Zamościu. Skazanie na karę śmierci, zmiana wyroku we Lwowie na 10 lat ITŁ. Od stycznia 1945 pobyt w łagrach w Komi ASRR. Praca w młynie, w brygadzie szpitalnej, przy wyładunku żwiru i piasku, przy budowie linii kolejowej. Pobyty w obozowych szpitalach. Wiosną 1949, po fali buntów w łagrach, osadzony w specłagrze nr 3. Praca w kopalni węgla w m. Inta. W 1954 zwolnienie z łagru i pobyt na zesłaniu. Starania o paszport konsularny. Repatriacja w grudniu 1955. ZS 440 Irena Haw Ottawa (Kanada), b.d.p. mps, kopia, 415 s. Załączniki: kopia dokumentu, korespondencja z ZS Lata 1940–42. Aresztowanie autorki 1.02.1940 na granicy Generalnego Gubernatorstwa. Przetrzymywanie w kolejnych więzieniach — Lwów, Kijów i Charków. Od jesieni 1940 pobyt w obozie przejściowym w Czelabińsku i w pobliżu łagru Nowaja Iwanowka. Po „amnestii” w sierpniu 1941 przeniesienie do Złatoustu i Czelabińska. Od maja 1942 praca w Delegaturze Rządu RP. Pobyt w Taszkiencie. W sierpniu 1942 ewakuacja z armią Andersa do Iranu. Wydane pt. Na szlaku praojców, Wrocław 1995. ZS 441 Anna Błaszków ur. 1910 b.m.p., b.d.p. rkps, oryg., 3 s. Załączniki: kopie zdjęć Lata 1940–46. Deportacja autorki z dziećmi 10.02.1940 ze wsi Harbuzów (pow. Zborów, woj. tarnopolskie) w okolice Krasnouralska. Pobyt na zesłaniu w posiołku Chimiki (obw. swierdłowski). We wrześniu 1944 wywiezienie do kołchozu im. Budionnego w m. Michajłowka (obw. chersoński, Ukraińska SRR). Repatriacja w marcu 1946. ZS 442 Michał Doyniak ur. 1923 Bydgoszcz, 1992 rkps, oryg., 2 s. Załączniki: kopie dokumentów Lata 1940–44. Aresztowanie w sierpniu 1940 w Prużanie (woj. poleskie). Przetrzymywanie w więzieniu w Brześciu do czerwca 1941. Po wyroku 20 lat ITŁ autor odesłany do łagru w okolicach m. Salechard u ujścia rz. Ob (Jamałonieniecki OA). Od grudnia 1941 pobyt w m. Nowyj Port — pracuje jako poganiacz psów w zaprzęgach sań wożących zaopatrzenie do osad myśliwskich. W marcu 1942 powrót do Salechardu. Został objęty „amnestią” i wcielony do Armii Czerwonej w m. Gorki (obw. gorkowski). Powrót do Polski w październiku 1944, powołanie do armii Berlinga. ZS 443 Stanisław Dzieszkowski ur. 1931 Bydgoszcz, 1992–93 rkps, oryg., 5 s., format A3; rkps, oryg., 2 s., format A3 Załączniki: lista zesłańców 149 Lata 1940–46. Deportacja 12.02.1940 z osady Nieciecz (pow. Lida, woj. nowosądeckie) do posiołka Kurianowskij nad rz. Wigą (obw. wołogodzki). Nauka w szkole. Porzucenie szkoły 15.10.1943, praca wraz z matką przy wożeniu drewna na opał na potrzeby posiołka. Praca w dwóch pobliskich uczastkach leśnych: Kardom i Bojcy. Opisy produkcji dziegciu, łapci, budowy tratw, sposobów spławu drewna. Wyjazd 25.07.1944 na Ukrainę. Osiedlenie w kołchozie Suchaja Bałka (obw. odeski). W lutym 1946 powrót do Polski. ZS 444 Helena Kulesza ur. 1926 Wspomnienie. Lata 1945–1955. Więzienie, obozy, zesłanie Łódź, 1993 mps, kopia, 30 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1945–55. Aresztowanie 12.07.1945 we wsi Grzybiańce (pow. Wilno). Pobyt w kolejnych więzieniach w Wilnie. Po wyroku (10 lat ITŁ) odesłanie w grudniu 1945 do Komi ASRR. Pobyt w łagrach w rej. Workuty. Praca przy naprawie torów i budowie nasypów kolejowych. We wrześniu 1948 przeniesienie do specłagru w posiołku Jawas (rej. Pot’ma, Mordwińska ASRR). Praca w pakowalni odzieży i szwalni bielizny wojskowej. W grudniu 1954 zwolnienie i zesłanie do Krasnojarskiego Kraju. Repatriacja w 1955. ZS 445 Irena Błaszkiewicz ur. 1924, z d. Pukacz Pamiętniki Sybiraczki Kielce, 1991 kopie publikacji w kieleckim czasopiśmie „Echa Dnia” (cz. 1–56) Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z osady Chylin (pow. Stalin, woj. poleskie). Transport ze stacji Sarny przez Homel, Briańsk, Kirow i Wołogdę do Kotłasu (obw. archangielski). Osiedlenie w posiołku Tiesowaja (rej. Solwyczegodsk). W kwietniu 1942 zezwolenie na zamieszkanie w miasteczku Charitonowo, potem przeniesienie do kołchozu Żmijewka. W połowie czerwca 1944 przeniesienie do wsi Nowoiwanowka (obw. charkowski, Ukraińska SRR). Repatriacja w maju 1946. ZS 446 Donat Poważyński ur. 1930 Zniewolone dzieciństwo b.m.p., b.d.p. mps, kopia, 20 s. Załączniki: kopie korespondencji, kopie dokumentów Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 z m. Słonim (woj. nowogródzkie) do posiołka Sow-Ług (rej. Presnowka, obw. siewierokazachski, Kazachska SRR). W czasie zesłania, by pomóc w utrzymaniu rodziny, podejmowanie różnorodnych zajęć. Praca m.in. w polu, załadunku i wyładunku zboża, szycie butów. Repatriacja w 1946. ZS 447 Jan Kułakowski ur. 1927 Z Wilna do Donbasu. Wspomnienia zesłańca Pabianice, 1992 mps, oryg., 24 s. Załączniki: kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1945–57. Aresztowanie w lutym 1945 w Wilnie. Pobyt w więzieniu na Łukiszkach i więzieniu o zaostrzonym rygorze przy ul. Kościuszki. Wywiezienie bez wyroku do obozu nr 240 w Zagłębiu Donieckim (Ukraińska SRR), skierowanie do pracy w kopalni węgla kamiennego. Po nieudanej ucieczce w końcu 1945 pobyt w więzieniu w m. Stalino. Zwolnienie w lutym 1946, nakaz powrotu do Dzierżyńska. W lipcu 1946 powrót do Wilna. Starania o repatriację do Polski, wyjazd w 1957. ZS 448 Janina Hryniewska-Maśna ur. 1925 b.m.p., b.d.p. 150 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków mps, kopia, 101 s. Załączniki: kopie dokumentów, indeksy osobowe i geograficzne Lata 1939–46. Losy rodziny przed wywiezieniem. Deportacja 13.04.1940 z Poświl (pow. Święciany, woj. wileńskie). Zesłanie w sowchozie Czystowskim (obw. siewierokazachski, Kazachska SRR) — warunki życia, praca w polu, pomoc od rodzin pozostałych w Polsce, sposoby radzenia sobie z trudnościami, szkoła rosyjska. „Amnestia”, powołania do armii Andersa, pomoc amerykańska. Stosunki z innymi zesłańcami. Paszportyzacja w 1943, odmowa przyjęcia obywatelstwa radzieckiego, aresztowanie, wyrok — 2 lata ITŁ. Łagier k. Cakiru (Buriacka ASRR) — pobyt w szpitalu, praca przy budowie drogi, warunki życia w łagrze, kontakt z „kryminalnymi”, praca w lesie, epidemia tyfusu, zwolnienie w kwietniu 1945. Powrót do miejsca zesłania w Kazachstanie. W grudniu 1945 starania o repatriację. Powrót do Polski w maju 1946. ZS 449 Zofia Górna ur. 1929, z d. Cieślicka Moje zesłanie na Ural Bielsko-Biała, 1993 rkps, oryg., 7 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–59. Deportacja 10.02.1940 z kolonii Łazy (pow. Jaworów, woj. lwowskie). Pobyt na zesłaniu we wsi Kamieniuszka (obw. swierdłowski), od 1941 pobyt w Swierdłowsku — warunki życia, praca. W 1944 wyjazd do Jasnej Polany (obw. chersoński, Ukraińska SRR). Repatriacja w marcu 1946. Osiedlenie na Ziemiach Odzyskanych. ZS 450 Kazimierz Żurek ur. 1931 6 lat w Kazachstanie Nałęczów, b.d.p. mps, kopia, 6 s. (pierwsza wersja); mps, kopia, 6 s. (druga wersja) Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja w marcu [!] 1940 z Krzemieńca (woj. wołyńskie). Zesłanie do m. Tatianowka (obw. kokczetawski, Kazachska SRR) — zakwaterowanie, praca w polu, odejście starszych braci do armii Andersa, zmiany stosunku do zesłańców wraz ze zmianami sytuacji politycznej. Repatriacja w 1946. ZS 451 Helena Naliwko ur. 1923, z d. Basak Wspomnienia z deportacji Legnica, 1993 mps, kopia, 186 s.; mps (oprawiony), oryg., 122 s. Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z Woronczyna (pow. Horochów, woj. wołyńskie), transport kolejowy do Kotłasu, przejazd saniami do posiołka Jol (obw. archangielski). Opis posiołka, baraków. Przydział pracy, zdobywanie żywności, choroby, korespondencja i paczki od rodziny w Polsce, przyjazne stosunki z Rosjanami. „Amnestia” w 1941, przejazd do Czułakkurganu (obw. czymkiencki, Kazachska SRR). Epidemia tyfusu, praca w polu, potem w kuźni. Działalność męża zaufania Ambasady Polskiej. Wiosną 1943 aresztowania, paszportyzacja — różne postawy zesłańców. Jesienią 1943 przejazd do Antonowki (obw. czymkiencki, Kazachska SRR), a wiosną 1944 do sowchozu Dżuwały. Nielegalny handel owocami z sowchozu. Świętowanie końca wojny przez miejscową ludność. Przygotowania do repatriacji. Powrót do Polski w maju 1946. ZS 452 Stanisław Lachowski ur. 1920 Z Łomży do Stonehaven bez biletu Stonehaven, 1992 mps, kopia, 99 s. Załączniki: kopie zdjęć, dokumentów i map, korespondencja z ZS Lata 1941–45. Losy mieszkańca Łomży (woj. warszawskie), deportowanego 20.06.1941 w głąb ZSRR. Życie codzienne na zesłaniu w kołchozie Karatausaj w Kazachstanie (obw. aktiubiński) i w m. Farab. We wrześniu 1941, po „amnestii”, wyjazd na ochotnika do wojska, w październiku 1941 przyjazd do m. Nukus, pobyt w kołchozie im. Ordżonikidze. 151 W listopadzie 1941 powrót do Farab, następnie wyjazd do Tockoje do armii Andersa. Nauka w szkole podchorążych, ewakuacja 22.08.1942 do Iranu. W kwietniu 1944 walki we Włoszech, bitwa pod Monte Cassino. Wyjazd do Wielkiej Brytanii 10.06 1945. ZS 453 Mieczysława Błażko ur. 1935, z d. Wałęcka Cień żołnierskiego munduru... Stara Wieś, 1988 mps, kopia, 50 s. Załączniki: kopie zdjęć, wiersze, lista zesłańców, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja w kwietniu 1940 ze Stanisławowa. Pobyt na zesłaniu we wsi Priesnogorkowka (obw. kustanajski, Kazachska SRR). Matka zarabiała szyciem, szydełkowaniem, robieniem na drutach i pracą w promkombinacie. Nauka w szkole, po powstaniu ZPP — w języku polskim. Powrót do kraju w maju 1946. ZS 454 Walery Loewenstein ur. 1910 Powrót Poznań, 1955 mps, kopia publikacji, 7 s., format A5 Załączniki: streszczenie powieści, korespondencja z ZS Lata 1945–55. Aresztowanie autora po wkroczeniu Armii Czerwonej do Poznania. W lutym 1945 pobyt w więzieniu na Łubiance, a potem w Butyrkach w Moskwie. Odesłanie do łagru Niżnij Tagił na Uralu. Po zwolnieniu w 1950 pobyt na zesłaniu. Praca w kołchozie pod Kaługą, potem w szpitalu w Kondrowie, a następnie w Suchiniczach. W 1955 powrót do Poznania. ZS 455 Tadeusz Antoszewski ur. 1921 Pamiętnik moich przeżyć z lat 1935–1947 Kobylin (woj. warszawskie), 1967–83 mps, kopia, 276 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1935–47. Losy autora przed wojną i w czasie okupacji. Deportacja 10.02.1940 z kolonii Hnidawa (pow. Łuck, woj. wołyńskie) do m. Słobodczikowo (obw. archangielski). Po zwolnieniu we wrześniu 1941, wyjazd do Uzbekistanu, do kołchozu w okolicy m. Nukus. Do marca 1942 pobyt w kołchozach koło m. Urgencz i Szawat. Wstąpienie do armii Andersa. Ewakuacja przez Iran, Irak, Palestynę, Egipt, Morze Czerwone, Ocean Indyjski oraz Atlantycki do Szkocji. Udział w wojnie z Niemcami w I Dywizji Pancernej gen. Maczka we Francji, w Belgii, Holandii i Niemczech. W 1947 powrót do Polski. ZS 456 Leon Alexandrowicz ur. 1928 Wspomnienia żołnierza Szóstej Wileńskiej Brygady AK Warszawa, 1992 mps, kopia, 16 s., format A5 Lata 1941–45. Działalność w ZWZ–AK od lipca 1941. W czerwcu 1944 skierowanie do lasu. Udział w walkach na Wileńszczyźnie w 1944. We wrześniu 1944 zaprzestanie działalności konspiracyjnej, nauka w gimnazjum. Po licznych aresztowaniach i wywózkach kolegów przerwanie nauki, wstąpienie do armii Berlinga. W kwietniu 1945 transport w kierunku frontu pod Berlinem. 6.06.1945 przydział do 6. pułku piechoty, w lipcu powrót do Polski. ZS 457 Stanisław Zdanowicz ur. 1906 Moje przeżycia w latach 1944–1946 [...] Aleksandrów, 1992 mps, kopia, 2 s. 152 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków Lata 1944–46. Aresztowanie 4.11.1944 we wsi Łosina Wielka (pow. Sokółka, woj. białostockie), więzienie w Białymstoku. W grudniu 1944 przewiezienie do obozu w Ostaszkowie. Praca w lesie i w polu, przed Bożym Narodzeniem utworzenie chóru. Przeniesienie do Riazania. Powrót do Polski w lutym 1946. ZS 458 Genowefa Barczewska ur. 1921, z d. Olszacka Wspomnienia z zsyłki na Sybir Brzyków, 1993 [?] mps, kopia, 6 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 wraz z wujostwem z Białohrudy (pow. Lida, woj. nowogródzkie) do osady koło m. Asino nad rz. Czułym. Po dwóch latach pracy w tajdze przydział do punktu medycznego w m. Wierszynino, praca pielęgniarki. W styczniu 1943 wyjazd do Tomska, praca przy kopaniu torfu, potem do m. Barnauł, do sowchozu w rej. Kałmanka. Repatriacja w kwietniu 1946. ZS 459 Marian Cichy ur. 1930 Sieroca dola. Na zesłaniu Rzeszów, 1993 [?] mps, kopia, 109 s. Załączniki: kopie dokumentów, oryg. zdjęć, lista zesłańców, spisy dzieci z domu dziecka, życiorys, wycinek prasowy, kopia mapy, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z kolonii Szwajcaria (pow. Podhajce, woj. tarnopolskie) do stacji Muraszi, a stąd do osady Wierchnij Lapomoz (Komi ASRR). Po śmierci rodziców przeniesienie dzieci do sierocińca w m. Spasporub, potem do polskiego domu dziecka w m. Tiesowaja (obw. archangielski). Pobyt w Solwyczegodsku, Limendzie i Daniłowce. Wyjazd do Polski z sierocińcem 8.03.1946. ZS 460 Janina Leś ur. 1936, z d. Tuczek Rzeszów, 1993 rkps, oryg., 5 s. Załączniki: kopie dokumentów, życiorys siostry autorki Lata 1940–48. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Zborów Futory (pow. Zborów, woj. tarnopolskie) w okolice Krasnouralska (obw. swierdłowski). Praca w lesie, rodzice — w kopalni rudy; wrogi stosunek Rosjan do zesłańców, głód, zimno, choroby. Wyjazd do Kazachstanu, praca w kołchozie. Przeniesienie do Uzbekistanu do m. Kokand. W sierpniu 1942 ewakuacja z armią Andersa do Iranu. Tułaczka: Irak, Bliski Wschód, Indie, Afryka Wschodnia (obóz w Nairobi, nauka w szkole), Włochy. Powrót do Polski w marcu 1948. ZS 461 Tadeusz Reguła ur. 1913 Ropczyce, 1993 rkps, kopia, 2 s. Lata 1944–47. Aresztowanie w listopadzie 1944 we wsi Szkodna (pow. Dębica, woj. krakowskie), przewiezienie do obozu w Borowiczach (obw. nowgorodzki). Pobyt w podobozach Jogła, Szybotowo. Praca w cegielni, kopalni węgla kamiennego, przy wyrębie lasu. W lipcu 1946 odesłanie do Swierdłowska. Praca w okolicznych sowchozach i kołchozach. Powrót do Polski 16.11.1947. ZS 462 Maria Sienkowska ur. 1920, z d. Kubasik Mielec, 1991 rkps, kopia, 4 s. Lata 1941–46. Deportacja 18.06.1941 z Brześcia z maleńkim dzieckiem i rodziną. Pobyt na zesłaniu w m. Barnauł (Ałtajski Kraj). Kontakty z zesłańcami różnych narodowości. Choroba autorki, praca w fabryce „Mechpress” w charakterze sekretarki-maszynistki. Repatriacja w czerwcu 1946. 153 ZS 463 Tadeusz Stefaniak ur. 1929 Mielec, 1991 rkps, oryg., 6 s. Załączniki: kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 z m. Łuck (woj. wołyńskie) do m. Majkain (rej. Bajanauł, obw. pawłodarski, Kazachska SRR). Praca (do 1946) w kopalni złota razem z Białorusinami, Ukraińcami, Czeczenami. Informacje o warunkach życia, głodowych przydziałach żywności, epidemiach (tyfus), zgonach. Powrót do Polski w maju 1946. ZS 464 Stanisław Zwirn ur. 1917 Rzeszów, 1993 rkps, oryg., 3 s. Załączniki: kopia dokumentu Lata 1940–45. Aresztowanie w 1940 przy przekraczaniu granicy na rz. San. Pobyt w więzieniu w Przemyślu i Lwowie. Wyrok 2 lata pozbawienia wolności. Pobyt w łagrze w Krasnojarskim Kraju. Po „amnestii” praca w kołchozie w obw. nowosybirskim. W 1943 zmobilizowany do armii Berlinga, z którą przeszedł szlak bojowy od Lenino do Berlina. W czerwcu 1945 powrót do Przemyśla. ZS 465 Zbigniew Zdziebło ur. 1930 Krótkie wspomnienie z pobytu na Syberii Mielec, 1991 mps, kopia, 4 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 14.04.1940 z Birczy (pow. Dobromil, woj. lwowskie) do Kazachstanu. Pobyt na zesłaniu w kołchozach w różnych miejscowościach. W 1944 przeniesienie na Ukrainę do sowchozu w obw. charkowskim. Powrót do Polski w kwietniu 1946. ZS 466 Stanisław Buszta ur. 1928 Łańcut, 1993 [?] mps, kopia, 7 s. Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z m. Łopuszna (pow. Bóbrka, woj. lwowskie) do Krasnojarskiego Kraju, do osady Tajożnaja. W czerwcu 1940 przeniesienie do innej osady, praca przy sianokosach. Od września 1940 do czerwca 1941 nauka w szkole. Pobyt od 1942 do 1946 w m. Tichaja. Praca przy wyrębie lasu, latem przy spławie drewna na rz. Mana. Powrót do Polski w marcu 1946. ZS 467 Kazimierz Trzciński ur. 1917 Rzeszów, 1993 mps, kopia, 3 s. Lata 1939–55. Krótki życiorys autora. Aresztowanie 8.04.1945 za działalność w AK we Lwowie. Wywiezienie do obozu w obw. mołotowskim. W latach 1949–50 praca w obozie w m. Kizieł. Od 1950 pobyt w łagrze w Workucie (Komi ASRR). Powrót do Polski 13.12.1955. ZS 468 Helena Niezgoda ur. 1912 Mój życiorys [...] Sokołów Małopolski, 1992 rkps, oryg., 4 s. Załączniki: oryg. dokumentu, kopie dokumentów, kopie zdjęć, korespondencja z ZS 154 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 ze wsi Hoszcza (pow. Równe, woj. wołyńskie) do sowchozu Czistowskij Ziernosowchoz w m. Zarosłoje (rej. Bułajewo, obw. siewierokazachski). W 1945 ucieczka do obw. tambowskiego, praca nauczycielki w polskim domu dziecka w m. Obłówka. Powrót do Polski w kwietniu 1946. ZS 469 Maria Krupa-Nowak ur. 1909 Życiorys Trzęsówka (woj. rzeszowskie), 1992 mps, kopia, 3 s. (3 egz.) Załączniki: kopia dokumentu, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z m. Śmigłowo (pow. Zaleszczyki, woj. tarnopolskie). Transport do Kańska. Pobyt na zesłaniu w okolicy m. Palenczity (rej. Szitkino, obw. irkucki). Praca przy czyszczeniu lasu. Choroby, śmierć bliskich. Po „amnestii” przeniesienie jesienią 1941 do Małej Minusy (rej. Abakan, Krasnojarski Kraj). Powrót do Polski w marcu 1946. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 9, Warszawa 1997. ZS 470 Aniela Busz ur. 1900 Wspomnienia Rzeszów, 1991 rkps, oryg., 5 s. Lata 1940–43. Deportacja 10.02.1940 rodziny z m. Bursztyn (pow. Rohatyn, woj. stanisławowskie). Opis transportu do [obw. swierdłowskiego?]. Młodszy syn dotarł do Kazachstanu, wstąpił do armii Andersa i wrócił do Polski, starszy w maju 1943 wstąpił do armii Berlinga i zginął pod Lenino 13.10.1943. ZS 471 Aleksander Stasik ur. 1929 Wiercany (woj. rzeszowskie), 1993 rkps, oryg., 3 s. Załączniki: kopia dokumentu Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Konopnica (pow. Zborów, woj. tarnopolskie) do Uzbieriezowki (obw. mołotowski). Praca przy wyrębie lasu, transporcie i spławianiu drewna; opis warunków życia. Od 1944 pobyt w sowchozie „Lenin” (obw. saratowski); praca i głód powodem choroby (wiosna 1946). W czerwcu 1946 repatriacja w okolice Wrocławia. ZS 472 Józef Prusinowski ur. 1911 Wspomnienia Sybiraka Łódź, 1993 [?] mps, kopia, 5 s. Lata 1939–44. Autor wzięty do niewoli sowieckiej 24.09.1939 pod Włodzimierzem Wołyńskim. Pobyt kolejno w Łucku, Szepetówce, Dubnie, Teofipolu (obw. chmielnicki); praca przy budowie lotniska. Od czerwca 1941 w Starobielsku, potem w Tockoje. Wstąpienie do armii Andersa. Pobyt w Jakobagu w Uzbekistanie, ewakuacja z Krasnowodska do Pahlewi. Od 1942 pobyt w Iraku, Palestynie, Libanie, Egipcie, od 5.02.1944 we Włoszech. Przegrupowanie wojsk w kierunku Monte Cassino. ZS 473 Jan Styś ur. 1924 Rzeszów, 1991 mps, kopia, 6 s. Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Łukowiec Wiśniowski (pow. Rochatyn, woj. stanisławowskie). Opis transportu do posiołka Ważju (Komi ASRR). Praca przy wyrębie lasu, czyszczeniu rzeki, spławianiu drewna; głód, 155 zimno, choroby, różne sposoby zdobywania pożywienia. W kwietniu 1943 wyjazd do armii Berlinga, udział w bitwie pod Lenino; ojciec powołany do wojska przez radzieckie władze wojskowe. Repatriacja rodziny z Krasnodarskiego Kraju w kwietniu 1946. ZS 474 Franciszek Guzik ur. 1916 W Syktywkarze b.m.p., b.d.p. mps, kopia, 6 s. Lata 1939–46. Pierwsze wysiedlenie 6.11.1939 przez Ukraińców. Deportacja 10.02.1940 ze wsi k. Buczacza (woj. tarnopolskie) do Syktywkaru (Komi ASRR). Praca w tartaku i przy spławie drewna; głód, choroby, brak fachowej opieki lekarskiej, śmierć ojca i rodzeństwa. Zatrudnienie w kołchozie, lepsze wyżywienie, różne obserwacje z życia wsi. W 1944 przeniesienie w okolice Kurska, praca w cukrowni, pomoc żywnościowa z UNRRA. Repatriacja w marcu 1946. ZS 475 Franciszek Piechulski ur. 1911 Wspomnienia zesłańca Sybiraka Łódź, 1992 mps, kopia, 10 s., (spisana relacja) Lata 1939–47. Udział autora w kampanii wrześniowej. Wywiezienie na roboty przymusowe do Prus Wschodnich. W październiku 1944 aresztowanie przez Armię Czerwoną. Pobyt w łagrze w m. Kniażpogost (Komi ASRR). Praca w tartaku i przy wycince lasu. Repatriacja w październiku 1947 przez obóz w Brześciu. ZS 476 Franciszek Bartosik ur. 1908 Łódź, b.d.p. mps, kopia, 10 s. Lata 1939–47. Wojenne losy oficera wojska polskiego, członka AK. Aresztowanie w sierpniu 1944 w Białej Podlaskiej. Przetrzymywanie na Majdanku, następnie w obozach w Riazaniu–Diagilewie (do kwietnia 1947) i w Czerepowcu. Pobyt w obozie przejściowym w Brześciu. Powrót do Polski w grudniu 1947. ZS 477 Stanisław Pięta Rzeszów, 1993 rkps, oryg., 9 s. Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Stawki-Poniatowo (pow. Zaleszczyki, woj. tarnopolskie). Pobyt na zesłaniu w m. Koluczij nad rz. Pojma (obw. irkucki). Praca dorosłych w tajdze — wycinka drzew, choroby, epidemie. W kwietniu 1941 przeniesienie do m. Toporok k. Tajszetu. Pobyt w Kwitoku, Tajszecie i Hariku (obw. irkucki). Repatriacja w 1946. ZS 478 Jan Mach ur. 1930 Rzeszów, 1993 rkps, oryg., 7 s. Lata 1940–47. Deportacja 13.04.1940 z Przemyśla (woj. lwowskie) do kołchozu Annowka (rej. Ubaganskij, obw. kustanajski, Kazachska SRR). Zakwaterowanie w domach kołchoźników, praca w gospodarstwie. W grudniu 1941 wyjazd do Uzbekistanu (Taszkient) z nadzieją dostania się do armii Andersa. Wywiezienie do kołchozu w obw. samarkandzkim, warunki życia, praca przy uprawie i zbiorze bawełny, owoców, warzyw, kopaniu rowów nawadniających. Ucieczka do Kattakurganu (sierpień 1942), pobyt w polskim internacie. Ewakuacja w sierpniu 1942 do Iranu, potem do Afryki Południowej (Oudtshoorn, Lusaka). Nauka w liceum ogólnokształcącym. Od sierpnia 1947 droga powrotna do Polski. ZS 479 Wanda Borońska ur. 1931, z d. Ździebło 156 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków Mielec, 1991 rkps, oryg., 9 s. Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 z Birczy (pow. Dobromil, woj. lwowskie) do Kazachstanu. Pobyt w kołchozach Żołoczew, Karasula, Sachalin. Jesienią 1946 przewiezienie do kołchozu „15 lat Października” (obw. charkowski, Ukraińska SRR). Powrót w marcu 1946 przez Charków do Przemyśla (rewizja NKWD). ZS 480 Zyta Wiercińska ur. 1928, z d. Kimak Rzeszów, 1993 rkps, oryg., 3 s. Załączniki: kopia zdjęcia, korespondencja z ZS Lata 1940–45. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Stężarycze (pow. Włodzimierz, woj. wołyńskie) do obw. swierdłowskiego. Pobyt na zesłaniu w posiołku Kostousowo (rej. Rież). Praca w lesie i tartaku, nauka w szkole. Śmierć rodziców i babci. Mobilizacja braci do armii Berlinga. Powrót do Polski w maju 1945. ZS 481 Danuta Poklasińska ur. 1932, z d. Swierczyńska Wspomnienia zesłańca Sybiraka Okup (pow. Łask), 1993 mps, kopia, 16 s., (spisana relacja) Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z osady Granatów (pow. Łuck, woj. wołyńskie) do posiołka k. Archangielska. W 1943 mężczyźni powołani do armii Berlinga. Po koniec wojny przeniesienie rodziny do sowchozu w obw. uljanowskim. Powrót do Polski w kwietniu 1946. ZS 482 Ryszard Marcinkowski ur. 1928 Śmierć przez zamarznięcie Łódź, 1991 mps, kopia, 12 s. Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 z Łucka (woj. wołyńskie). W latach 1940–41 pobyt w m. Bajanauł (obw. pawłodarski, Kazachska SRR), a następnie w m. Majkain Zołoto, praca w płukalni złota. Powrót z rodzeństwem do Polski w czerwcu 1946. ZS 483 Kazimierz Nurzyński ur. 1916 Okup Wielki (woj. rzeszowskie), 1989 mps, kopia, 16 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1939–47. W 1939 internowanie w okolicach Hrubieszowa, ucieczka z koszar wojskowych w Chełmie i przedostanie się do Łukowa (woj. lubelskie). Działalność w AK. Aresztowanie w sierpniu 1944. Więzienie w Lublinie, transport do Riazania. Pobyt w obozie Diagilewo do czerwca 1946. Przewiezienie do obozu Susłongier (Maryjska ASRR). Repatriacja w październiku 1947. ZS 484 Irena Wójcik ur. 1933, z d. Tercjak To co powraca w snach – wspomnienia z zesłania 1940–1947 Kielce, 1990 mps, kopia, 27 s. Załączniki: kopie zdjęć i dokumentów Lata 1940–46. Deportacja w 1940 z Łomży do Kazachstanu. Pobyt na zesłaniu w sowchozie Dżurun (obw. aktiubiński). Kontakty z Kazachami. Wiosną 1945 przewiezienie przez mamę do domu dziecka w Aktiubińsku, gdzie przebywały siostry autorki. Powrót dzieci z sierocińcem do Polski wiosną 1947. 157 ZS 485 Zenobiusz Matysiak ur. 1929 W hitlerowskim obozie i sowieckim łagrze Łódź, 1991 mps, kopia, 13 s. Załączniki: lista współwięźniów Lata 1939–54. W okresie okupacji niemieckiej praca w zakładach „Telefunken” w Łodzi. Latem 1944 aresztowanie za niestawienie się do wyjazdu wraz z ewakuowanym zakładem do Niemiec. Pobyt w obozie karnym w Łodzi. W styczniu 1945 przewiezienie w okolice Bydgoszczy do pracy przymusowej. Aresztowanie przez wkraczających Rosjan, więzienie w Grodnie i Orszy, transport przez Archangielsk do m. Dudinka. Pobyt w obozach koło Norylska (Krasnojarski Kraj). Powrót do Polski w grudniu 1953 przez więzienie w Krasnojarsku i obóz w Pot’mie. Przejęcie na granicy polskiej przez UB, uwięzienie w Bełżcu. Zwolnienie w lutym 1954; w kolejnych latach stała obserwacja UB. ZS 486 Aleksander Czapski ur. 1942 Syberia oczami dziecka Warszawa, 1993 mps, oryg., 18 s. Załączniki: lista zesłańców Lata 1951–56. Deportacja we wrześniu 1951 ze wsi Milkuszki (Litewska SRR) do kołchozu im. Lenina we wsi Janowo (rej. Nowosiołowo, Krasnojarski Kraj). Powrót do Polski w lipcu 1956. ZS 487 Władysław Malczewski ur. 1916 Przed „Solidarnością” 27 lat wcześniej, czyli krew na kufajce Łódź, 1991 mps, kopia, 14 s. Lata 1944–54. Aresztowanie w listopadzie 1944 we Lwowie, więzienie na Zamarstynowie. Wyrok 10 lat łagrów, wywiezienie do Krasnojarska (Krasnojarski Kraj), pobyt w obozie w latach 1946–47. Przewiezienie do Norylska. Czerwiec 1953 — bunt w łagrze. Po jego krwawym stłumieniu, przewiezienie do innego obozu. Powrót do Polski w 1954. ZS 488 Jan Urban ur. 1929 Pamiętnik rodziny zesłanej na Syberię z Kresów Wschodnich Żagań, 1993 mps, oryg., 34 s. Załączniki: lista zesłańców, korespondencja z ZS Lata 1939–46. Opis sytuacji w powiecie Brzeżany po 17.09.1939. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Płoska (pow. Brzeżany, woj. tarnopolskie). Pobyt na zesłaniu w posiołku Poczet (rej. Aban, Krasnojarski Kraj). Od września 1941 pobyt rodziny w okolicy Kańska. Repatriacja w kwietniu 1946. ZS 489 Cecylia Markowska ur. 1927, z d. Marek Wspomnienia Sybiraczki Łódź, 1993 mps, kopia, 28 s. (2 egz.) Załączniki: kopie zdjęć i dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1939–46. Okupacja sowiecka. Deportacja 10.02.1940 z Dobrzanicy (pow. Przemyślany, woj. tarnopolskie) w głąb ZSRR. Ze stacji Ałzamaj podróż saniami do osiedla Gribanowo (obw. irkucki). Od maja 1940 pobyt w posiołku Ust’-Kadujka. Praca przy zbieraniu żywicy i kopaniu kartofli. Nauka w rosyjskiej szkole. Śmierć ojca. Jesienią 1943 mobilizacja polskich mężczyzn do wojska. W 1944 praca w kołchozie przy omłotach. Powrót w kwietniu 1946. 158 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków ZS 490 Stefania Lachowicz ur. 1919, z d. Gabryś Wspomnienia z Syberii [...] Łódź, 1993 rkps, oryg., 22 s.; mps, kopia, 19 s. (2 egz.) Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Kamionka Wielka (pow. Kołomyja, woj. stanisławowskie) do osady Czeremoszka (Krasnojarski Kraj). Praca w lesie, rąbanie drewna. W 1942 przeniesienie się braci do kołchozu we wsi Wostocznoje (rej. Klukwina). W 1943 pobór do wojska, przeniesienie do m. Partizanskij (rej. Ujar). Praca w kołchozie. Głód, choroba dziecka. Paczki z UNRRY. Repatriacja w maju 1946. ZS 491 Ludwika Szklarek-Biesiadowska ur. 1911, z d. Czaplińska Pamiętnik z lat 1940–1943 b.m.p., b.d.p. mps, kopia, 75 s. Załączniki: kopie dokumentów, kopia zdjęcia, wiersze Lata 1940–43. Aresztowanie w lutym 1940 na granicy litewsko-rosyjskiej. Więzienia w Lidzie, Baranowiczach i Orszy; w lipcu 1940 wyrok 5 lat ITŁ. Wywiezienie do łagru w Naryjsku, później pobyt w m. Jaja (obw. kiemierowski). Po „amnestii” zwolnienie z prawem osiedlenia w Uzbekistanie, pobyt w Czymkiencie i Buzułuku. Praca w rosyjskiej szkole. W październiku 1941 wstąpienie do Pomocniczej Służby Kobiet w armii Andersa. Praca w plutonie oświatowym, potem jako referentka biura historycznego. Od grudnia 1942 pobyt w Palestynie, praca w świetlicy, pisanie reportaży do „Gazety Polskiej” w Jerozolimie. W marcu 1943 wyjazd do Stambułu, praca w Ambasadzie Polskiej. ZS 492 Tadeusz Kazimierczak ur. 1928 Krzeszyce, 1993 mps, oryg., 8 s. Załączniki: lista zesłańców, mapa z lokalizacją posiołków, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z osady Mały Olżew (pow. Lida, woj. nowogródzkie) do posiołka Trekawo (obw. nowosybirski). W 1941 przeniesienie do m. Almiakowo. W 1943 siostra powołana do armii Berlinga, a reszta rodziny przetransportowana do sowchozu „Komunar” (Stawropolski Kraj). Repatriacja w marcu 1946. ZS 494 Janina Zaleska ur. 1922, z d. Karwowska Wspomnienia Elbląg, 1990 rkps, oryg., 4 s. Załączniki: oryg. zdjęcia, kopia korespondencji z lat 40., kopia dokumentu, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 ze wsi Pęza (pow. Łomża, woj. warszawskie) do kołchozu we wsi Szangał (Kazachska SRR). Wiosną 1941 przeniesienie do m. Atbasar (obw. celinogradzki). Powołanie brata do armii Andersa, śmierć matki. Od 1945 pobyt w m. Obuchowka (obw. dniepropietrowski, Ukraińska SRR) — praca na budowie. Powrót do Polski w marcu 1946. ZS 495 Eugeniusz Wojtysiak ur. 1927 Opowieści skazańca z Kołymy Kraków, 1988 mps, kopia, 166 s. Załączniki: kopie dokumentów, kopie korespondencji, kopie zdjęć, korespondencja z ZS Lata 1939–56. Udział w walkach obronnych w 1939, pobyt w niewoli sowieckiej. Okupacja niemiecka. Aresztowanie w końcu 1948 w m. Marysin (pow. Baranowicze, woj. nowogródzkie) za działalność w organizacjach podziemnych. Śledztwo w Brześciu. Po wyroku 25 lat ITŁ i 5 lat pozbawienia praw, pobyt w więzieniach w Orszy, Moskwie i Kujby- 159 szewie. Transport przez Morze Ochockie do Magadanu. Pobyt w łagrach na Kołymie do października 1955. Zwolnienie i skierowanie na zesłanie do priisku „Pobieda” (rej. Ojmiakon, Jakucka ASRR) — wydobywanie złotonośnych piasków. Starania o repatriację. Powrót do Polski w 1956. Wydane pt. Wspomnienia skazańca z Kołymy w: Tak było... Sybiracy, t. 4, Kraków 1998. ZS 496 Hieronim Michałowski ur. 1922 Wspomnienia Łódź, 1993 mps, kopia, 3 s. Załączniki: poemat Tułaczka na Sybir, kopie zdjęć i dokumentów, lista zesłańców, korespondencja z ZS Lata 1948–56. Deportacja 21.05.1948 ze wsi Adamczuki k. Wilna do Krasnojarskiego Kraju. Pobyt na zesłaniu w posiołku Anastasino (rej. Manskij). Przyjazd do Polski w lipcu 1956. ZS 497 Stefan Jachimski ur. 1918 Niewola polskich jeńców wojennych w ZSRR 1939–1941 Pabianice, 1989–93 mps, kopia, 11 s.; mps (druga wersja pt. W sowieckiej niewoli – wspomnienia żołnierza tułacza 1939–1946), kopia, 23 s. Lata 1939–49. Autor w trakcie ewakuacji batalionu na wschód internowany 24.09.1939 w m. Boża Wola (pow. Kowel, woj. wołyńskie). Obóz jeniecki w Szepetówce (Ukraińska SRR). Praca przy budowie szosy Dubno– –Łuck. Od listopada 1939 obóz jeniecki w m. Warkowicze — budowa szosy Lwów–Kijów. W kwietniu 1941 pobyt w m. Zastawki k. Tarnopola — budowa lotniska. Po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej marsz przez Płoskirów, Winnicę do Starobielska. W sierpniu 1941 ogłoszenie „amnestii”, wyjazd do Tockoje, następnie do Kołtubanki. Marzec 1942 — ewakuacja przez Kermine i Krasnowodsk do Iranu. W czerwcu 1942 przybycie do Anglii. Powrót do Polski w czerwcu 1947. Prześladowania ze strony UB. ZS 498 Emilia Szelech ur. 1919, z d. Orzeszko Wspomnienia Łódź, 1989 mps, oryg., 2 s. Załączniki: lista zesłańców, wykaz miejscowości na zesłaniu Lata 1940–57. Deportacja 10.02.1940 z gajówki Alba k. Nieświeża (woj. nowogródzkie) do posiołka Torforazrabotki (rej. Sokoł, obw. wołogodzki). Przeniesienie do posiołka Mitinskij (rej. Charowsk). Praca w gospodarstwie przemysłu leśnego k. stacji Kadnikowskij. W sierpniu 1943 przydzielenie do jednostki wojskowej zaopatrującej front. Powrót do Nieświeża w 1945, repatriacja do Polski wraz z rodziną w 1957. ZS 499 Włodzimierz Gołobów ur. 1927 Warszawa, 1992 mps, kopia, 3 s. Załączniki: kopie zdjęć, kopia dokumentu Lata 1944–45. Aresztowanie we Lwowie 22.11.1944 za przynależność do AK. Pobyt w więzieniach NKWD do lutego 1945. Transport do obozu w Krasnodonie k. Ługańska (obw. woroszyłowgradzki, Ukraińska SRR) — praca w kopalni węgla. Rozwiązanie obozu w październiku 1945. Powrót do Lwowa w grudniu i repatriacja do Polski. ZS 500 Zbigniew Steller ur. 1924 Za i przed kręgiem polarnym Zamość, 1993 mps, kopia, 37 s. Załączniki: kopie dokumentów, artykuły prasowe o ZS w Zamościu, korespondencja z ZS 160 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków Lata 1944–47. Aresztowanie 29.10.1944 w m. Nielisz (pow. Zamość, woj. lubelskie) za przynależność do AK. Wyrok 10 lat ITŁ. Transport z więzienia we Lwowie do Komi ASRR. Pobyt w łagrach k. Peczory, w szpitalu obozowym w Kosju. Zwolnienie 13.05.1947 i przymusowy pobyt w obozie nr 312 w Kiełbasinie k. Grodna. Powrót do Polski 29.06.1947. ZS 501 Czesław Gwizdak ur. 1928 Wspomnienia Sybiraka Long Beach (USA), 1993 mps, kopia, 3 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–67. Deportacja 10.02.1940 osadników z osady Puzieniewicze (pow. Stołpce, woj. nowogródzkie) do posiołka Wożega (obw. wołogodzki), praca w lesie. Po „amnestii” wyjazd rodziny do armii Andersa. W sierpniu 1942 wyjazd na Bliski Wschód. Śmierć matki na statku na Morzu Kaspijskim. W 1948 połączenie rodzeństwa w Anglii. W 1967 emigracja autora do USA. ZS 502 Eugenia Bereźnicka ur. 1933, z d. Nowicka Żnin (woj. bydgoskie), 1990 rkps, oryg., 3 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z m. Kamionka Wielka (pow. Kołomyja, woj. stanisławowskie) do posiołka Czeremuszkino (Krasnojarski Kraj), praca w lesie. W 1942 przewiezienie do wsi Tatianowka (Krasnojarski Kraj). W 1943 wyjazd ojca do armii Berlinga. Powrót rodziny do Polski w maju 1946. ZS 503 Edmund Ryżycki ur. 1920 W łagrze nad Morzem Białym Łódź, 1991 [?] mps, kopia, 142 s. Lata 1944–51. Udział w walkach o wyzwolenie Wilna w lipcu 1944. Aresztowanie przez Armię Czerwoną w Puszczy Rudnickiej. Internowanie żołnierzy AK w Miednikach, próba werbunku do armii Berlinga. Przewiezienie do Kaługi, przymusowa praca w podmoskiewskich lasach. W maju 1945 nieudana próba ucieczki, sąd w Kałudze — wyrok 10 lat ITŁ. Późną jesienią transport do Mołotowska (obw. archangielski). Realia życia codziennego w łagrach. Od stycznia 1947 pobyt w obozie karnym „Sołza”, następnie w Jagrinłagu. Aresztowanie 19.03.1948 i uwięzienie w Archangielsku. Pobyt w więzieniu w Moskwie. Repatriacja w 1948 i dalsze losy. ZS 504 Ignacy Maćkowiak ur. 1893 Wyrwany z otchłani piekła Londyn [?], 1944 mps, oryg., 92 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1939–42. Aresztowanie 18.10.1939 w Wilejce (woj. wileńskie), pobyt w więzieniu. We wrześniu 1940 transport przez Orszę i Kotłas do m. Czibju (Komi ASRR). W październiku 1941 zwolnienie z obozu, przeniesienie do Syktywkaru (Komi ASRR). Podróż do armii Andersa przez Kotłas, Kirow, Gorki, Kujbyszew, Taszkient do m. Kagan (Uzbecka SRR). Praca w kołchozie „Woroszyłow” k. Kermine. Od grudnia 1941 pobyt w Kazachstanie, praca w kołchozach. W 1942 zgłoszenie się do komisji poborowej w Czokpak (obw. dżambulski, Kazachska SRR), wstąpienie do armii Andersa. Pobyt w Krasnowodsku, transport statkiem do Iranu. Pobyt w Palestynie, RPA, USA. Wyjazd do Szkocji. ZS 505 Edward Bielecki ur. 1930 Resko (woj. szczecińskie), 1992 rkps, oryg., 4 s. 161 Lata 1940–46. Deportacja rodziny 10.02.1940 z m. Józefpol (pow. Wołkowysk, woj. białostockie) do m. Szustyje Katiuszcza [Szomboziero] (obw. archangielski). Odesłanie do rosyjskiej szkoły. Śmierć ojca i siostry. Praca przy sianokosach, obcinaniu i paleniu gałęzi. Na początku 1942 przeniesienie rodziny do Kirgizji, pobyt w kołchozie Luksemburg (rej. Kant). Praca przy wypasie koni, następnie w fabryce cementu. Powrót do Polski w 1946. ZS 506 Zofia Zagajewska-Szlezer ur. 1927 b.m.n., b.d.n. 195 min. (nagranie magnetofonowe) Lata 1939–46. Początek wojny i okupacja sowiecka w Stanisławowie (woj. stanisławowskie). Deportacja 13.04.1940 do wsi Poczinowka (obw. kustanajski, Kazachska SRR). Budowa ziemianek, zdobywanie pożywienia, opału, płacenie podatków. Opisy przyrody. Kontakty z miejscową ludnością. Przeniesienie w 1942 do m. Priesnogorkowka. Zmiany w traktowaniu Polaków po podpisaniu układu Sikorski–Majski. Wyjazd do Kustanaju, praca w przedszkolach. Opieka ZPP. Działalność artystyczna autorki w radiu i teatrze. Repatriacja w kwietniu 1946. ZS 507 Jerzy Wróblewski ur. 1925 Moje wspomnienia z II wojny światowej Szczecin, 1990 mps (oprawiony), kopia, 28 s. Załączniki: odpisy korespondencji, wiersze, spis zesłańców Lata 1939–45. Okupacja sowiecka. Deportacja 20.06.1941 z m. Pohost Zahorodzki (pow. Pińsk, woj. poleskie) do Powalichy (Ałtajski Kraj), stamtąd w okolice wsi Kisłucha. Od maja 1942 pobyt w Guzar (Uzbecka SRR). Praca w sowchozie. Od sierpnia 1942 pobyt w Krasnowodsku. Ewakuacja do Pahlewi w Iranie, wyjazd do Palestyny, potem Egiptu i Włoch. Bitwa pod Monte Cassino. Po wojnie krótki pobyt w Cassarano i przeniesienie do Anglii. ZS 508 Maria Siemion-Ostrowska ur. 1942 „...daj mołoka” Jagłowo (woj. suwalskie), 1990 rkps, oryg., 6 s., format A5; mps, kopia, 2 s. Lata 1941–47. Autorka urodziła się w Krasnojarskim Kraju. Zwięzły opis deportacji rodziny w czerwcu 1941 z Jagłowic (pow. Sokółka, woj. białostockie) do wsi Znamienka (Krasnojarski Kraj) i jej dalszych losów. Powrót do Polski w 1947. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 8, Warszawa 1994. ZS 509 Longin Burdun ur. 1925 „Opasnyj element” Kozienice, 1991 rkps, oryg., 23 s.; mps, kopia, 12 s. Załączniki: kopia dokumentu, korespondencja z ZS Lata 1944–56. Aresztowanie 13.12.1944 w m. Zdzięcioł (pow. Nowogródek). Więzienia w Zdzięciole i Nowogródku. Wyrok 5 lat ITŁ, wywiezienie do łagru k. Peczory (Komi ASRR). Latem 1947 przeniesienie na budowę linii kolejowej przez Ural. Po odbyciu kary pobyt w m. Abieź (Komi ASRR). Odesłanie do więzienia w Kirowie i Krasnojarsku, a następnie pobyt w m. Kirgitiej (Krasnojarski Kraj) — praca przy budowie drogi. Od zimy w Niżnieangarsku — kopanie kanałów i studni odkrywkowych, wydobywanie rudy hematytowej. Do końca 1953 pobyt w Angarsku i okolicach. Zwolnienie z zesłania w czerwcu 1954. Powrót do Zdzięcioła, a w listopadzie 1956 do Polski. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 8, Warszawa 1994. ZS 510 Ludwina Maśnica-Noculak ur. 1924 Młode lata Szczecin, 1991 162 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków mps, oryg., 17 s.; mps, kopia, 17 s. Załączniki: oryg. zdjęć, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z gminy Uhryńkowce (pow. Zaleszczyki, woj. tarnopolskie) do priisku Kirowskij (Krasnojarski Kraj). Praca przy budowie drogi, wypłukiwaniu złota, pogłębianiu kanałów, budowie zapór. Latem 1941 przewiezienie do m. Motygino. Po podpisaniu układu Sikorski–Majski przeniesienie do Bielska n. Angarą, następnie wyjazd w okolice Abakanu. W marcu 1946 wyjazd z rodziną do Polski. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 8, Warszawa 1994. ZS 511 Stanisław Szlachciuk ur. 1908 ZSRR–Iran, 1941–42 rkps, oryg., 19 s., format A6; rkps, oryg., 12 s., format A5 [oryg. notatnik przepisany w Genewie w 1991] Załączniki: oryg. zdjęć, oryg. dokumentu, lista zesłańców, odręczny plan posiołka, korespondencja z ZS Lata 1941–42. Pamiętnik pisany w latach 1941–42. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Pogorzelce w Puszczy Białowieskiej do posiołka Oktiabrskij (obw. kiemierowski). Praca w kopalni złota. Po „amnestii” w 1941 pobyt w Buzułuku, potem w Taszkiencie, od grudnia 1941 w m. Farab, a następnie w Kyzyłtepie k. Buchary. Od lutego 1942 pobyt w kołchozie k. Kermine. Wstąpienie do armii Andersa, ewakuacja z Krasnowodska do Iranu. ZS 512 Maria Gal-Gąsiewska ur. 1934 „Cały czas panuje głód” Augustów, 1991 mps, kopia, 8 s. Załączniki: kopie map, plan domu dziecka w Porogu, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja z rodzicami i dziadkami 10.02.1940 z pow. Zaleszczyki (woj. tarnopolskie) do osady Zielona (rej. Tasiejewo, Krasnojarski Kraj). Przeniesienie do m. Maszukowka. Powołanie ojca do I Dywizji im. T. Kościuszki (zmarł po odniesieniu ran w bitwie pod Lenino). Od 1944 pobyt w domu dziecka. 19.04.1946 przyjazd do Gostynina. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 8, Warszawa 1994. ZS 513 Barbara Hebrowska ur. 1907, z d. Papeé Wspomnienia z pobytu w Rosji w Maryjskiej ASRR Warszawa, 1980 mps, kopia, 54 s. (3 egz.) Lata 1940–46. Deportacja 28.06.1940 ze Lwowa do lesouczastka Madary ( rej. Koźmodiemiańsk, Maryjska ASRR). Praca w szkole w charakterze sprzątaczki. Bezowocne starania o wyjazd do męża do Palestyny. Powrót do Polski w maju 1946. Wydane pt. Madary w: Wspomnienia Sybiraków, t. 8, Warszawa 1994. ZS 514 Melania Stankiewicz ur. 1929, z d. Pawlik Moja wojenna tułaczka Zamość, 1989 mps, kopia, 7 s.; mps, kopia, 10 s. Załączniki: kopie zdjęć Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z osady Różanka (woj. nowogródzkie) do osady Rudnik Dżałambet (obw. celinogradzki, Kazachska SRR). Praca przy wołach roboczych. Nieudana próba wyjazdu do armii Andersa. W 1943 powstanie komitetu Polaków. Repatriacja w kwietniu 1946. ZS 515 Eugenia Wojczuk ur. 1928, z d. Ćwiecińska Moje wspomnienia Warszawa, 1989 163 mps, kopia, 5 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1941–45. Deportacja 20.06.1941 z Bielska Podlaskiego (woj. białostockie) do m. Czeremszanka (Ałtajski Kraj). W październiku 1941 wyjazd do Bijska. W listopadzie 1942 śmierć dziadka. W 1943 powołanie brata do armii Berlinga. Powrót do Polski w październiku 1945. ZS 516 Mieczysława Lewandowska ur. 1926, z d. Adamus „Gorzki pamiętnik” Sieniawka (woj. jeleniogórskie), 1989 rkps, kopia, 252 s., format A5 Załączniki: lista zesłańców, wiersz, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z okolic wsi Burkanów (pow. Podhajce, woj. tarnopolskie) do Komi ASRR. Praca przy rąbaniu i spławie drewna oraz przy sianokosach. Przeniesienie do m. Ożal, potem do m. Spasporub. Pobyt w kołchozie k. wsi Arżeniki, od jesieni 1944 we wsi Łojma. Zimą 1944 aresztowanie ojca. Na początku maja 1944 przewiezienie Polaków do sowchozu w Krasnodarskim Kraju. Praca na plantacji winogron. Powrót ojca. Repatriacja w marcu 1946. ZS 517 Edward Bujno ur. 1925 Deportacje ludności polskiej z terenów miasta i gminy Drohiczyn w głąb ZSRR w latach 1939–1941 Drohiczyn, 1992 mps, kopia, 62 s. Załączniki: lista zesłańców, odręczne szkice miejsc zesłania, korespondencja z ZS Lata 1941–46. Deportacja 20.06.1941 z Drohiczyna n. Bugiem do m. Krasnyj Jar (obw. nowosybirski). Praca przy wyrębie i karczowaniu tajgi, wywózce, spławianiu drewna. W marcu 1943 przeniesienie do Kujbyszewa. W 1943 powołanie do armii Berlinga. Powrót rodziny do Polski w marcu 1946. Wydane pt. Wojenne losy Drohiczyniaków, oprac. Barbara Mioduszewska, Drohiczyn 1997. ZS 518 Jan Fereniec ur. 1918 Warszawa, b.d.p. mps, kopia, 272 s. Załączniki: kopie dokumentów i korespondencji Lata 1939–90. Życie rodziny przed wybuchem wojny i pod okupacją sowiecką. Deportacja 20.06.1941 ze wsi Brodek (pow. Drohiczyn Poleski) do Ałtajskiego Kraju. Praca na budowach i w zakładzie odzieżowym. Jesienią 1942 za odmowę przyjęcia obywatelstwa radzieckiego osadzenie w więzieniu w Barnaule, wywiezienie rodziny do m. Kokujsk. W maju 1943 wyjazd do armii Berlinga. Bitwa pod Lenino, marsz na Berlin. Po zakończeniu działań wojennych powrót do Polski. Losy powojenne. Wydane pt. Jak zostałem żołnierzem. Wspomnienia Kościuszkowca, Warszawa 1995. ZS 519 Zbigniew Porowski ur. 1932 Krótki opis mej młodości z rodzeństwem oraz wysiedlenia z Polski w głąb Syberii Warszawa, 1993 rkps, oryg., 7 s., format A3 Załączniki: kopie dokumentów Lata 1939–46. Wywiezienie 28.10.1939 [!] z Lidy (woj. nowogródzkie) w okolice Archangielska. Pobyt w Tiksi (Jakucka ASRR), w Russkoje Ust’je, w m. Sejmczan na Kołymie, w Komsomolsku, Jakucku, Bodajbo. Od października 1942 pobyt k. Ułan-Ude. Po śmierci matki, w maju 1943 przewiezienie do Semipałatyńska, Samarkandy, Buchary i Kandagaczy. Pobyt w domu dziecka. Powrót do Polski 15.06.1946. ZS 520 Janina Gromko ur. 1909 164 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków Morzęcin Mały (woj. wrocławskie), 1993 rkps, kopia., 4 s. Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z m. Hołowce (pow. Nieśwież, woj. nowogródzkie) w okolice Murmańska. Praca w kamieniołomach, potem w stołówce. Od jesieni 1942 pobyt w m. Striapunińsk (obw. mołotowski). Praca w polu. Ślub z Józefem Gromko, narodziny córki. Powrót do Polski w 1946. ZS 521 Maria Rychel ur. 1928, z d. Miśków Moje wspomnienie Łobez, 1993 rkps, oryg., 42 s. Załączniki: oryg. dokumentu, wiersz autorki Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Tarnoruda (pow. Skałat, woj. tarnopolskie) do m. Muraszi (obw. kirowski). Na początku maja 1940 przyjazd do posiołka w okolicach Objaczewa (Komi ASRR). Śmierć matki. Po „amnestii” wyjazd do Fergany. Od grudnia 1941 praca w kołchozie Czajchan. Wyjazd do Gorczakowa, gdzie formuje się polska placówka wojskowa. Ojciec uznany za inwalidę wojennego. Od lata 1942 praca przy zbiorze bawełny. Powrót do Polski w kwietniu 1946. ZS 522 Anna Kobylak ur. 1906 Fragmenty wspomnień z tułaczki po Rosji [...] b.m.p., b.d.p. mps, oryg., 33 s. Załączniki: mps i kopia dzienniczka Janka Kobylaka (syna autorki), wiersze, kopie korespondencji z lat 40., kopia dokumentu, korespondencja z ZS Lata 1940–42. Deportacja 10.02.1940 z m. Uhrynów (woj. stanisławowskie) do posiołka Wietka (Komi ASRR). Warunki życia na zesłaniu. Praca w lesie oraz przy budowie drogi. Latem praca przy sianokosach. Jesienią 1941 wyjazd do Kotłasu. Droga przez Czelabińsk, Bucharę, Czymkient, Ługowoje, Taszkient, Dżałałabad do Iranu. ZS 523 Krystyna Kraszewska-Pietras ur. 1928 Wspomnienia z zesłania na Syberię Łódź, 1989 mps, kopia, 65 s. Załączniki: kopie dokumentów Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 z Nieświeża (woj. nowogródzkie). Pobyt na zesłaniu w kołchozie „Krasnaja Zwiezda” (obw. siewierokazachski, Kazachska SRR). W 1941 przeniesienie do kołchozu Lisi Jar. W lipcu 1942 wyjazd do Buchary, stamtąd przez Samarkandę do Krasnogwardiejska (Uzbecka SRR). Nauka w szkole rosyjskiej. Repatriacja w czerwcu 1946. ZS 524 Teofil Grzybek ur. 1930 Rzeszów, 1993 rkps, kopia, 6 s. Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z m. Bortnica (pow. Dubno, woj. wołyńskie) do posiołka Ust’-Zaruba (obw. archangielski). Praca przy wyrębie, obróbce i spławie drewna oraz w tartaku. Głód, insekty, choroby. W październiku 1941 wyjazd w kierunku Saratowa, a następnie do kołchozu w m. Czu (obw. dżambulski, Kazachska SRR). Na początku 1945 ucieczka do m. Kaskoduk, nauka w polskiej szkole. Repatriacja w 1946. ZS 525 Jerzy Duda Syberyjskie losy rodziny Krawackich Opole, 1999 mps, kopia, 8 s. Załączniki: kopie zdjęć, kopie dokumentów 165 Lata 1940–46. Opis majątku Lipowo (pow. Święciany, woj. wileńskie) w 1940 i urzędowej litwinizacji rodziny. Deportacja rodziny Krawackich 20.06.1941 z Lipowa do Barnaułu (Ałtajski Kraj). Nauka w szkole w języku polskim, konflikty z dziećmi rosyjskimi, próby sowietyzacji. Religijność polskich rodzin z Litwy. Repatriacja w 1946, informacje o późniejszych losach rodziny. ZS 526 Józef Sosna ur. 1921 Moje wspomnienia z lat wojny 1939–1945 Bydgoszcz, 1990 mps, kopia, 12 s. Lata 1940–44. Aresztowanie w czerwcu 1940, osadzenie w więzieniu w Rawie Ruskiej (woj. lwowskie). W lipcu 1940 pobyt w więzieniu Brygidki we Lwowie, tortury podczas przesłuchań. W czerwcu 1941 transport do Workuty. Opis warunków bytowych w obozie, pracy w kopalni, cegielni, przy ładowaniu węgla, kopaniu kanałów. Przykłady okrucieństwa straży obozowej. Palenie zwłok zmarłych więźniów w obozowym krematorium. We wrześniu 1944 zwolnienie z łagru, wyjazd do polskiego wojska. ZS 527 Medard Kozłowski ur. 1924 Wspomnienia Łódź, 1993 mps, kopia, 18 s., (spisana relacja) Lata 1943–55. W 1943 rozpoczęcie pracy w lokomotywowni Nowa Wilejka, prowadzenie małego sabotażu (uszkadzanie parowozów, okradanie wagonów z wyposażenia). W 1944 rozbrojenie oddziałów AK, aresztowania oficerów i dowódców. Aresztowanie autora 13.09.1944 w Nowej Wilejce, pobyt w więzieniu na Łukiszkach w Wilnie. W kwietniu 1945 wyrok 10 lat pozbawienia wolności. Transport z Wilna do obozu w m. Uchta (Komi ASRR), praca w kopalni, nauka kowalstwa, złe traktowanie przez strażników. W listopadzie 1955 powrót do Polski. ZS 528 Tadeusz Niebrzegowski ur. 1938 Cierpienie i ból doznanych krzywd Kraków, 1993 mps, kopia, 50 s. Załączniki: lista zesłańców, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Siechniewszczyzna (pow. Brześć, woj. poleskie) do posiołka Warda (obw. archangielski). Przeniesienie w listopadzie 1940 do posiołka Zaria. Po ogłoszeniu „amnestii” w sierpniu 1941 powrót do Wardy. Śmierć rodziców i braci. Od lata 1944 pobyt w polskim domu dziecka we wsi Szwarycha (obw. gorkowski). Repatriacja w kwietniu 1946. ZS 529 Henryk Kwieciński ur. 1922 Wspomnienia z pobytu w sowieckim łagrze Mława, 1990 mps, kopia, 8 s. Załączniki: kopia relacji Aleksandra Anackiego o udziale autora w bitwie pod Monte Cassino Lata 1939–47. Wywiezienie z Mławy w październiku 1939 na roboty przymusowe do Kłajpedy (Prusy Wschodnie). W czerwcu 1940 próba ucieczki, aresztowanie przez rosyjską straż graniczną. Więzienie w Kownie, transport do Mińska, wyrok 3 lata ITŁ. Od października 1940 w łagrze w Komi ASRR. Praca w kopalni ropy naftowej przy drążeniu szybów. Jesienią 1941 po „amnestii” i zwolnieniu z łagru wcielenie na ochotnika do armii Andersa. W sierpniu 1942 ewakuacja dywizji do Iranu; droga przez Irak, Syrię, Egipt, do Włoch. Ochrona sztabu przy zdobywaniu i wyzwalaniu miast włoskich. Jesienią 1946 wyjazd do Anglii, w maju 1947 po demobilizacji powrót do Polski. ZS 530 Wanda Sieroń ur. 1923, z d. Laskowska Ostatni transport 166 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków Łódź, 1993 mps, kopia, 2 s. Załączniki: kopia dokumentu Lata 1941–46. Deportacja 23.06.1941 z Pińska (woj. poleskie) do Ałtajskiego Kraju. Pobyt na zesłaniu w kołchozach Ługowik i Czesnokowka (rej. Sorokino, Ałtajski Kraj). Powrót do Polski w marcu 1946. ZS 531 Irena Bykowska ur. 1923 Łódź, 1993 mps, kopia, 8 s., (spisana relacja) Lata 1941–46. Deportacja 20.06.1941 z Wołkowyska (woj. białostockie). Opis warunków transportu do Nowosybirska, przymusowego osiedlenia w Klukwince (obw. nowosybirski). Praca latem na polach kołchozowych, zimą przy wyrębie lasu; walka z głodem. Od maja 1944 pobyt w sowchozie „Kommunar” (obw. woroneski), praca w polu. Repatriacja w lutym 1946. Poszukiwanie stałego miejsca zamieszkania na Ziemiach Odzyskanych. ZS 532 Stanisław Szponder ur. 1927 Tak nas powrócisz... Kalisz, 1990 mps, kopia, 6 s. Załączniki: lista zesłańców, korespondencja z ZS Lata 1940–47. Deportacja w kwietniu 1940 z Baranowicz (woj. nowogródzkie) do m. Rożdiestwienka (Kazachska SRR). Od sierpnia 1941 pobyt w m. Priesnowka (obw. pietropawłowski). Jesienią 1942 wyjazd do Jangi-Jul (obw. taszkiencki). Powrót do Baranowicz w 1945, repatriacja do Polski w 1947. ZS 533 Stanisław Jachiewicz ur. 1926 Zatoka Krzyża Szczecinek, 1989 mps, kopia, 44 s. Załączniki: lista współwięźniów, korespondencja z ZS Lata 1939–55. Początek wojny na Wileńszczyźnie. Od czerwca 1940 okupacja sowiecka. Działalność w AK. Aresztowanie w listopadzie 1944 w Kiemieliszkach. Więzienia w m. Świr, Wilejka. We wrześniu 1946 wyrok 10 lat ITŁ. Wywiezienie do łagru w Nachodce. Warunki życia w obozie. Od lipca 1947 pobyt w różnych podobozach na Czukotce. Zwolnienie w czerwcu 1951, zesłanie w okolice Magadanu. Praca w porcie Nagajewo. Repatriacja w grudniu 1955. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 9, Warszawa 1997. ZS 534 Monika Dudź-Jachiewicz ur. 1925 „Nieboszczyk” Szczecinek, 1989 mps, kopia, 8 s. Lata 1948–55. Działalność w AK. Aresztowanie w grudniu 1948 we wsi Zarzecze na Wileńszczyźnie. Więzienie w Słobódce, potem w Połocku. W lutym 1949 wyrok 25 lat pozbawienia wolności. W listopadzie 1949 wywiezienie do łagru k. Magadanu. Praca przy karczowaniu lasu, na budowie, w kamieniołomach. Złagodzenie reżimu po śmierci Stalina. Zwolnienie latem 1955, w październiku ślub ze Stanisławem Jachiewiczem. Repatriacja w grudniu 1955. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 9, Warszawa 1997. ZS 535 Władysława Pawłowska ur. 1910 Ucieczka Rzeszów, 1985 167 mps, kopie wspomnień drukowanych w „Nowinach Rzeszowskich”, 6 s., format A3 Załączniki: kopie dokumentów Lata 1940–41. Deportacja 13.04.1940 z Brodów (woj. tarnopolskie) do Kazachstanu. Pobyt w kołchozie Liniejewka. Ucieczka w maju 1941. Aresztowanie na granicy na rz. Horyń. Pobyt w więzieniach w Szepetówce i Płoskirowie. Po ataku wojsk niemieckich na ZSRR ewakuacja na wschód. Zwolnienie w lipcu 1941, wędrówka na zachód do Lwowa i Rzeszowa. ZS 536 Ryszard Bukowski ur. 1924 Bydgoszcz, 1993 rkps, oryg., 10 s. Lata 1945–46. Członek AK w Wilnie. Aresztowanie 6.01.1945. Osadzenie w więzieniu na Łukiszkach w Wilnie. Przewiezienie do obozu w Stalinogorsku, a następnie do kopalni Bobrik Donskoj k. Stalinogorska. Dwie ucieczki. Pierwsza latem 1945 zakończona zatrzymaniem w Mołodecznie, druga w kwietniu 1946, udana. Nielegalny powrót przez granicę do Polski. Osiedlenie w Szczecinku. ZS 537 Halina Kurowska ur. 1928, z d. Lubiecka Niewieścin (woj. bydgoskie), 1993 rkps, oryg., 4 s. Załączniki: lista zesłańców Lata 1941–46. Deportacja 21.06.1941 z m. Mścibów (pow. Wołkowysk, woj. białostockie) do Surgutu (obw. tiumeński), przeniesienie do Zaranu. Praca w przetwórni ryb. W październiku 1941 wyjazd do Tiumenia, praca w kołchozie oraz w fabryce. Powrót do Wołkowyska w listopadzie 1944. W lutym 1946 przyjazd do Polski. ZS 538 Józef Kupczyk ur. 1929 Bydgoszcz, b.d.p. rkps, oryg., 3 s. Załączniki: lista zesłańców Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z kolonii Hartania (pow. Horodenka, woj. stanisławowskie) do m. Majkain Zołoto (obw. pawłodarski, Kazachska SRR). Opis transportu i życia na zesłaniu; stosunki między zesłańcami a mieszkańcami osady. Rosyjski dom dziecka, praca w kopalni rudy złota, głód, choroby, paczki z odzieżą i żywnością ratunkiem przed śmiercią. Repatriacja w maju 1946, przyjazd do m. Łobez. ZS 539 Marcin Zubrycki ur. 1921 Bydgoszcz, b.d.p. rkps, kopia, 4 s. Załączniki: kopia dokumentu, lista zesłańców Lata 1945–46. Aresztowanie za działalność w AK w Wilnie 2.01.1945. Więzienie na Łukiszkach do lutego 1945. Przewiezienie do obozu nr 240 w Donbasie. Praca w kopalni. Powrót do Wilna w listopadzie 1945. Przyjazd do Polski we wrześniu 1946 do Bydgoszczy. ZS 540 Krystyna Wariwoda ur. 1918, z d. Hajos Historia mojej podróży z Polski do Anglii – przez „raj sowiecki” Bydgoszcz, 1999 [?] mps, kopia, 12 s.; drukowana broszura (druga wersja), 24 s., format A5 Załączniki: kopie korespondencji Lata 1940–42. Deportacja 10.02.1940 z leśniczówki Oszczep (pow. Wołkowysk, woj. białostockie) do Karabaszu (obw. czelabiński). Aresztowanie 22.06.1941, więzienie w Czelabińsku, śledztwo, przesłuchania nocne. Powrót 168 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków do Karabaszu w październiku 1941. W grudniu wyjazd z rodzicami w kierunku Taszkientu do armii Andersa. Pobyt w kołchozie k. Taszkientu. W styczniu 1942 w Czokpak przydział do pracy w kancelarii formującej się 8 Dywizji Pancernej. Ewakuacja do Iranu w maju 1942. Praca w szpitalu PCK w Teheranie. ZS 541 Henryk Stasiuk ur. 1930 Chwila wspomnień z okresu pobytu na nieludzkiej ziemi Bydgoszcz, 1998 rkps, oryg., 4 s., format A3 Załączniki: lista zesłańców, korespondencja z ZS Lata 1939–46. Wywiezienie z m. Stawy (pow. Brześć, woj. poleskie) do m. Wierchniaja Ura (obw. archangielski). Po śmierci rodziców — przedszkole i rosyjski dom dziecka w Pinedze (1940–44). Wakacyjna praca w kołchozie, sporadyczna pomoc UNRRY. W latach 1944–46 pobyt w domu dziecka w Ipatowie (Stawropolski Kraj). Praca przy zbiorze winogron, bawełny, kukurydzy. Repatriacja w marcu 1946. ZS 542 Franciszek Mucha ur. 1929 Kcynia (woj. bydgoskie), 1993 mps, kopia, 7 s. Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Chudykowce (pow. Borszczów, woj. tarnopolskie) do m. Krugłe (obw. barnaulski, Ałtajski Kraj). Nauka w rosyjskiej szkole, dyskryminacja przez nauczycieli i rówieśników. Praca ojca przy wyrębie drzew, choroba, śmierć; zmuszanie matki do zmiany obywatelstwa. Jesienią 1941 przewiezienie do kołchozu Woroszyłow (obw. dżambulski, Kazachska SRR), następnie do sowchozu Czokpar (obw. dżambulski). Repatriacja w czerwcu 1946. ZS 543 Józef Burak ur. 1931 Mój wczesny życiorys Przyszowice, 1992 mps, kopia, 83 s. Załączniki: lista zesłańców Lata 1939–46. Życie codzienne mieszkańców okolic Lidy przed wybuchem wojny. Deportacja 10.02.1940 z osady Ostęp (pow. Lida, woj. nowogródzkie) do m. Ułujuł (rej. Asino). Opis transportu, wyglądu osady. Praca w lesie — wyrąb i transport drzewa. W 1940 budowa nowego osiedla dla polskich zesłańców — Wierszynino. Od 1942 pobyt w sowchozie „Oziornoje”, przeniesienie do kołchozu „Krasnyj Wodnik” w m. Czesnakowka k. Nowoałtajska (rej. Barnauł). Nauka w rosyjskiej szkole, od jesieni 1944 w polskiej. W 1943 powołanie ojca do polskiego wojska. W kwietniu 1946 powrót do Polski. ZS 544 Antoni Bieganowski ur. 1899 Bydgoszcz, 1990 rkps, oryg., 4 s. Lata 1939–41. Aresztowanie przez NKWD we wrześniu 1939 podczas przekraczania polskiej granicy. Pobyt w więzieniach w Lesku i Lwowie (Brygidki) do stycznia 1940. Transport przez Kirowograd, Dniepropietrowsk, Charków do Kijowa. Wyrok 5 lat ITŁ. Przewiezienie 26.12.1940 do obozu Talica (wyrąb lasu i składowanie drewna). Od wiosny 1941 pobyt w m. Jurtiszcze (obw. swierdłowski). We wrześniu 1941 wyjazd do Swierdłowska, a stamtąd do Tockoje do armii Andersa. ZS 545 Barbara Olendzka ur. 1914 Białystok, 1958–75 mps, kopia, 82 s. Lata 1939–55. Początek wojny i życie pod okupacją sowiecką w Wilnie. Krótki okres panowania Litwinów. Zamknięcie Uniwersytetu Stefana Batorego i tajne nauczanie. Działalność w organizacji podziemnej. Praca w Instytucie Geolo- 169 gicznym w Wilnie. Nielegalne wyprawy do Białegostoku. Obraz życia w Wilnie po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej. Powrót autorki do Białegostoku. Działalność podziemna — tajne nauczanie, redagowanie prasy i in. Wyzwolenie miasta przez Armię Czerwoną w lipcu 1944. Praca w konspiracji, redagowanie „Monitora Białostockiego”. Aresztowanie przez Sowietów 1.11.1944. Więzienie w Białymstoku, stosowane metody śledcze. Transport do obozu w Ostaszkowie. Uwięzienie w Kalininie i wyrok 8 lat ITŁ. Od czerwca 1946 pobyt w łagrze k. Abiezi (Komi ASRR), od kwietnia 1949 w Tajszetłagu (obw. irkucki). Praca w obozowym laboratorium i w szpitalu w m. Czuksza. Życie obozowe, stosunki między Polakami i więźniami innych narodowości. W styczniu 1953 zwolnienie z łagru, przewiezienie do Krasnojarska i skierowanie na zesłanie do rej. jenisiejskiego. Praca w lespromchozie. Kontakty z Polakami. Przeniesienie do pracy w Okuniowie. Założenie rodziny, pobyt w Jenisiejsku. Powrót do Polski z mężem i synem w grudniu 1955. ZS 546 Stanisław Kraiński ur. 1930 Bystrzyca Górna (woj. wałbrzyskie), 1990 mps, kopia, 27 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z m. Planty (pow. Baranowicze, woj. nowogródzkie) do m. Kamiennoje [Kiarnysz] (obw. archangielski). Praca przy wyrębie lasu, obróbce i spławianiu drewna. W 1943 po śmierci ojca i macochy oraz wyjeździe starszego brata do armii Andersa przewiezienie dzieci do domów dziecka w m. Jemieck i Sija. Nauka w szkole rosyjskiej, praca w sowchozie. Rola polskich opiekunów i ich aresztowanie przez NKWD. W lipcu 1944 przeniesienie do polskiego domu dziecka w Ipatowie (Stawropolski Kraj). Lepsza opieka polskich i rosyjskich wychowawców. W 1946 przyjazd do Gostynina, skierowanie do domu dziecka we Wschowie. ZS 547 Fursza Rodkiewicz ur. 1914 Olsztyn, b.d.p. mps, kopia, 2 s. Lata 1940–41. Aresztowanie w Nowogródku latem 1940 za udział w nielegalnej antysowieckiej organizacji młodzieżowej powstałej w Lidzie. Więzienia w Nowogródku i Baranowiczach, śledztwo, zastraszanie, szantaż, bicie. Od października 1940 więzienie w Wiśniczu. Opis warunków pobytu. Na początku czerwca 1941 przewiezienie do więzienia w Brześciu n. Bugiem. Uwolnienie przez Niemców 22.06.1941. ZS 548 Wacław Lenczewski ur. 1910 Łódź, b.d.p. mps, kopia, 25 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–42. Aresztowanie 1940 w Rzędzianach za przynależność do ZWZ, pobyt w więzieniach w Białymstoku i Mińsku. Opis życia więziennego, sylwetek współwięźniów. Wyrok 8 lat łagrów. Przewiezienie 2.02.1941 przez Orszę do łagru w m. Iwdiel (obw. swierdłowski), pobyt w łagrach Tołtija i Jurtiszcze. Zwolnienie 26.09.1941. Wyjazd do Swierdłowska i Taszkientu do tworzącej się armii Andersa. Przyjazd do obozu w Ługowoje, przydział do artylerii przeciwlotniczej. W marcu 1942 wyjazd do Iranu. ZS 549 Franciszek Szuba ur. 1933 Warszawa, 1993 rkps, kopia, 6 s. Lata 1940–46. Informacje o sytuacji rodziny przed wywiezieniem. Deportacja 10.02.1940 z Grodna (woj. białostockie) do m. Krasnyj Majak (obw. irkucki). W 1943 wywiezienie do kołchozu w Kańsku (Krasnojarski Kraj). Zimą nauka w rosyjskiej szkole, od wiosny praca na polach uprawnych. Powrót do Polski w maju 1946. ZS 550 Eugeniusz Stretowicz ur. 1907 Trochę wspomnień o Syberii Tczew, 1987 170 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków mps, kopia, 36 s. Załączniki: oryg. i kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1941–56. Wywiezienie rodziny 20.06.1941 z Wysokiego Dworu na Litwie Kowieńskiej. Formowanie transportu, selekcja więźniów na stacji Rakiszki. W lipcu przyjazd do Barnaułu, następnie do m. Kamień nad rz. Ob (Ałtajski Kraj). Praca w przedsiębiorstwie wielobranżowym. Kontakty z Litwinami. W lipcu 1942 przeniesienie do osiedla Romansir nad rz. Janą w Jakucji. Opis warunków życia i pracy w spółdzielni rybackiej. Wiosną 1946 aresztowanie grupy Polaków, śledztwo, przewiezienie do Jakucka. Pobyt w areszcie w m. Kazaczije. W 1947 wyrok 5 lat pozbawienia wolności. Pobyt w obozie w Egi-Chajja k. Wierchojańska, praca w kopalni. Po pobycie w szpitalu praca na fermie. Zwolnienie i odesłanie do Jakucka. Pobyt na zesłaniu z rodziną. Praca i kontakty z Polakami. Repatriacja w czerwcu 1956. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 9, Warszawa 1997. ZS 551 Zygmunt Jerzy Czarnecki ur. 1900 b.m.p., b.d.p. mps, kopia, 4 s. (2 egz.) Załączniki: kopia dokumentu, korespondencja z ZS Lata 1939–41. Aresztowanie 5.10.1939 przez NKWD w okolicach Starego Sambora. Uwięzienie w Drohobyczu. Wyrok 7 lat łagrów. Więzienie we Lwowie (Brygidki), transport przez Odessę, Charków, Orzeł, Krasnojarsk do Norylska. Opis warunków pobytu, pracy m.in. w kopalni niklu. Pomoc łagierników rosyjskich, kontakty z Litwinami, Łotyszami, Estończykami, Białorusinami. Zwolnienie w grudniu 1941, wyjazd do armii Andersa. ZS 552 Wanda Ostrowska ur. 1931 Stryków, 1993 mps, kopia, 10 s. Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 ze wsi Rzeczki (pow. Równe, woj. wołyńskie). Pobyt na zesłaniu w okolicach Atbasaru (obw. celinogradzki, Kazachska SRR). Repatriacja w kwietniu 1946. ZS 553 Weronika [N.N.] ur. 1927 [?] Iran/Irak, b.d.p. rkps, oryg., 32 s., format A3 Lata 1939–41. Opis życia rodziny przed wybuchem wojny i w pierwszych dniach września 1939. Wkroczenie wojsk sowieckich, niszczenie dobytku Polaków. Nauka w szkole w Baranowiczach i pobyt w bursie. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Uznogi (pow. Baranowicze, woj. nowogródzkie). Pobyt na zesłaniu w m. Nieja (obw. kostromski). W końcu 1941 droga do armii Andersa. ZS 554 Helena Ceglarska-Symonowicz ur. 1912, z d. Mikołajewska Moje wspomnienia z Syberii Łódź, 1993–94 mps, kopia, 8 s., (spisana relacja); mps, kopia, 6 s., (spisana relacja); mps, kopia, 12 s. Załączniki: kopie zdjęć, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 z Dereczyna (pow. Słonim, woj. nowogródzkie) do m. Kijały (obw. siewierokazachski, Kazachska SRR). Praca przy budowie linii kolejowej Kartały–Akmolińsk. W 1942 ucieczka przed aresztowaniem, osiedlenie w m. Apanowka (obw. kustanajski), mieszkanie w domu Kirgizki. Powstanie polskiej szkoły, opis nauczycieli, uczniów. Powrót do Polski w czerwcu 1946. ZS 555 Waldemar Neuman ur. 1929 Łódź, 1993 mps, kopia, 12 s., (spisana relacja) 171 Lata 1940–45. Opis losów rodziny i wydarzeń po wkroczeniu Niemców, a potem Rosjan na Białostocczyznę. Deportacja 13.04.1940 z Grajewa do m. Ekibastuz (obw. pawłodarski, Kazachska SRR). Praca w sowchozie do 1942. Wyjazd przez Pawłodar do Semipałatyńska do ojca zwolnionego z łagru. Wiosną 1943 powołanie ojca do armii Berlinga. Starania ojca o repatriację rodziny po zakończeniu wojny. Przyjazd do rodzinnego domu w Grajewie. W grudniu 1945 wyjazd do Łodzi w obawie przed ponownymi represjami. ZS 556 Tadeusz Kara ur. 1924 Wspomnienia z deportacji 1940–1946 Lublin, 1993 mps, kopia, 164 s. Załączniki: oryg. korespondencji z lat 40., lista zesłańców, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z m. Krzeczunowicze (pow. Podhajce, woj. tarnopolskie) do osiedla Noszul (Komi ASRR). Praca w lesie m.in. przy pozyskiwaniu żywicy. Warunki życia na zesłaniu, korespondencja z rodziną i sąsiadami z miejsca zamieszkania. Pogorszenie warunków życia od jesieni 1941. Latem 1942 opuszczenie posiołka i przeniesienie do m. Muraszi (obw. kirowski). Od wiosny 1943 pomoc dla Polaków ze strony ZPP i Polonii amerykańskiej. W czerwcu 1944 przeniesienie do obw. woroneskiego. Praca w sowchozie Kusty. W 1946 powrót do Polski. ZS 557 Herbert Friedman ur. 1920 [?] Ucieczka na Wschód. Wspomnienia pisane w trzeciej osobie... Izrael, b.d.p. mps, kopia, 134 s., format A3 Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1941–44. Zbeletryzowana opowieść o życiu mieszkańca Buczacza (woj. tarnopolskie) od wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej. Ucieczka na Wschód, bombardowania niemieckie. Praca w kołchozie, tułaczka po różnych miejscowościach, pobyt w więzieniu. Powrót na Zachód w miarę przesuwania się frontu. Krótki pobyt w sowieckim oddziale partyzanckim. Powrót w rodzinne strony po wyzwoleniu Buczacza. ZS 558 Maciej Kobryń ur. 1931 Łódź, 1993 mps, kopia, 6 s., (spisana relacja) Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–46. Sytuacja rodzinna przed 1939. Deportacja 13.04.1940 z Łomży do kołchozu Wasilkowka (obw. pietropawłowski, Kazachska SRR). Opis trudnych warunków życia. Pozytywna ocena działalności emisariuszy ZPP. Powrót do Polski w kwietniu 1946. ZS 559 Witold Stępień ur. 1928 Wspomnienia z lat 1939–1946 Pabianice, 1989 mps, kopia, 78 s. Załączniki: kopie map, zdjęć i dokumentów Lata 1939–46. Deportacja 10.02.1940 z Osady Krechowieckiej (pow. Równe, woj. wołyńskie). Pobyt k. Priwodino (obw. archangielski), a potem w osiedlu Stancja Mołodych. Latem 1941 przeniesienie do posiołka Niżniaja Striga. W październiku 1941 wyjazd na południe do Kazachstanu. Pobyt w m. Farab, Kyzyłtepa k. Buchary, a od grudnia 1941 w kołchozie Oktiabr. Praca przy kopaniu zbiornika na wodę do nawadniania pól, prace w polu. Latem 1942 przeniesienie do Czułakkurganu. Aresztowanie ojca za odmowę przyjęcia obywatelstwa, jego śmierć w więzieniu w lipcu 1943. Od jesieni 1943 praca w kopalni ołowiu w m. Aczisaj w charakterze cieśli. Powrót do Polski w kwietniu 1946. ZS 560 Janina Zaborska ur. 1919, z d. Lenartowicz Warszawa [?], b.d.p. 172 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków mps, kopia, 4 s. Załączniki: kopie dokumentów Lata 1940–46. Krótkie informacje dotyczące losów członków rodziny w latach 1939–46. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Zgoda (pow. Żółkiew, woj. lwowskie) do m. Wangasz (Krasnojarski Kraj). Praca przy wyrębie lasu. Ucieczka do Jenisiejska. Powrót do Polski w 1946. ZS 561 Genowefa Rozalia Waśkiel ur. 1929, z d. Siudak Szczecinek, 1993 rkps, oryg., 199 s., format A5; mps, kopia, 59 s. Załączniki: kopie dokumentów, lista zesłańców, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z m. Michałpole (pow. Buczacz, woj. tarnopolskie) przez Kotłas (obw. archangielski) do m. Ib (Komi ASRR). Nauka w szkole. Pobyt w sowchozie w Syktywkarze. Uwięzienie i śmierć matki. Jesienią 1943 wraz z innymi dziećmi praca przy zbiorach. Nauka w polskiej szkole. Pobyt w domu dziecka. Powrót do sowchozu do ojca. Od wiosny 1944 pobyt w sowchozie Mikojan (obw. kurski). Śmierć ojca wiosną 1945. Praca w charakterze pomocy domowej u polskiego Żyda. Repatriacja latem 1946. ZS 562 Anna Pastuch ur. 1915, z d. Łobodziec Bystrzyca Kłodzka, 1991 mps, oryg., 5 s. Załączniki: kopie korespondencji z 1947, lista zesłańców, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Informacje o rodzinie przed wybuchem II wojny światowej. Deportacja 10.02.1940 z Beńkowej Wiszni (pow. Rudki, woj. lwowskie) do m. Czystyj Łan (Krasnojarski Kraj). Praca w lesie przy zbiorze żywicy, wyrębie drewna, budowie baraków. Jesienią 1941 pobyt w kołchozie w Topce. Od marca 1942 pobyt w Żangistobe, a następnie w Gieorgijewce (obw. semipałatyński, Kazachska SRR). Repatriacja w czerwcu 1946. ZS 563 Janina Fader ur. 1932, z d. Kałużna Sieradz, 1993 rkps, kopia, 4 s. Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Zosin (pow. Słonim, woj. nowogródzkie) do m. Krutaja Osyp’ (obw. wołogodzki). Opis warunków pobytu — głód, choroby, brak opieki medycznej. Po śmierci ojca przeniesienie na Ukrainę do sowchozu „Engels” (obw. odeski). Powrót do Polski w kwietniu 1946. ZS 564 Eugenia Wójcik ur. 1928, z d. Zwierzyńska Łódź, 1994 mps, kopia, 7 s., (spisana relacja) Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Bachów k. Przemyśla (woj. lwowskie) do obw. mołotowskiego. Opis nieludzkich warunków transportu i życia na zesłaniu w m. Kriwoje. Latem 1941 przeniesienie do kołchozów „Pobieda” i „Kalinówka” k. Czystopola (obw. kazański). Powołanie ojca do armii Berlinga, konieczność utrzymania młodszego rodzeństwa. Repatriacja w maju 1946. ZS 565 Zofia Tomaszewska ur. 1927, z d. Gołowicz Szczecinek, 1993–94 rkps, oryg., 4 s. Załączniki: kopia tłumaczenia dokumentu Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z m. Podświle (pow. Dzisna, woj. wileńskie) do m. Kriesty (obw. archangielski). Jesienią 1941 przeniesienie do m. Czardżou (Turkmeńska SRR), następnie do kołchozu koło m. Szawat. Praca 173 przy uprawie bawełny, ryżu, kopaniu rowów nawadniających. Od 1944 pobyt w Zaporożu (Ukraińska SRR), praca w sowchozach. Repatriacja wiosną 1946. ZS 566 Roman Daca ur. 1905 Kraków, 1985 mps, kopia, 24 s. Lata 1940–43. Autor — proboszcz parafii Nowosielce (pow. Rohatyn, woj. stanisławowskie). Opis okupacji niemieckiej na terenie parafii. Walka z Niemcami i nacjonalistami ukraińskimi, współpraca z partyzantami rosyjskimi. Przykłady losów Polaków: wywiezienie 51 rodzin 10.02.1940 na Syberię, skrytobójczy mord na polskim organiście itp. ZS 567 Mieczysław Kościołek ur. 1923 Warszawa, 1994 [?] rkps, oryg., 33 s., format A5 Lata 1940–45. Aresztowanie w marcu 1940 przez NKWD w Brześciu. Wyrok 8 lat ITŁ. Pobyt w Krasłagu, praca w charakterze drwala. Po „amnestii” odmowa wychodzenia do pracy. Na początku 1942 przeniesienie do m. Bijsk (Ałtajski Kraj). Wiosną 1943 wstąpienie do polskiego wojska. Koniec wojny w maju 1945 w okolicach Berlina. Pobyt w więzieniu po wojnie. ZS 568 Zdzisław Rataj ur. 1930 Moje losy w latach 1939–1946. Wspomnienia Ostrołęka, 1993 rkps, oryg., 60 s. Załączniki: kopie zdjęć, kopie dokumentów, spis dzieci z domu dziecka, korespondencja z ZS Lata 1939–46. Deportacja 10.02.1940 z leśniczówki k. Żytlina (woj. poleskie). Pobyt na zesłaniu w posiołku Koskowo (obw. archangielski). W 1943 przeniesienie do wsi Wajnowo, we wrześniu 1944 do m. Chołmogory. W 1945 przeniesienie do Stawropola. Pobyt w domu dziecka, nauka w polskiej szkole. Powrót do Polski w kwietniu 1946. ZS 570 Walerian Wysocki ur. 1926 W tajdze i na stepach. Wspomnienia z lat 1940–1944 Lublin, 1989 mps, kopia, 60 s. Załączniki: lista zesłańców, wiersze, kopie zdjęć, korespondencja z ZS Lata 1940–44. Autor 10.02.1940 zabrany ze stancji w Wołkowysku (woj. białostockie) i dołączony do rodziny deportowanej z Chwałowa. Pobyt na zesłaniu w posiołku Szomboziero (obw. archangielski). W październiku 1941 wyjazd do Kazachstanu, pobyt w kołchozie Berlesu-Enbek (obw. dżambulski). Od kwietnia 1943 praca na kolei na stacji Assa k. Dżambułu. W maju 1944 powołanie do armii Berlinga. Służba w artylerii do grudnia 1944. Osiedlenie w Lublinie. ZS 571 Barbara Wawrzyniak ur. 1936, z d. Zielińska Deportowane dzieciństwo Słupca, 1991 mps, kopia, 31 s. Załączniki: kopie dokumentów, lista zesłańców, kopie zdjęć, oryg. karty pocztowej z Palestyny, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Mokrany (pow. Brześć, woj. poleskie) do Gornoje Udacznoje k. Tajszetu (obw. irkucki). Przeniesienie rodziny do m. Toporok. Na przełomie 1944 i 1945 pomoc żywnościowa dla Polaków. Powrót do Polski w kwietniu 1946. 174 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków ZS 572 Helena Tomczyk ur. 1925, z d. Strojwąs Dziennik Kostousowo (obw. swierdłowski), 1940–43 rkps, kopia, 21 s. Załączniki: oryg. dokumentów, oryg. zdjęć, kopie zdjęć, kopie wycinków prasowych, wiersze, spisy zesłańców, mps tekstu Stanisława Jaconia o działalności autorki w ZS, korespondencja z ZS Lata 1940–43. Dziennik pisany na zesłaniu. Deportacja 10.02.1940 z Uściługu (woj. wołyńskie) do m. Kostousowo (obw. swierdłowski). Życie na zesłaniu, praca w lesie, nauka w szkole, wyprzedawanie cenniejszych przedmiotów w zamian za żywność, choroby, pogrzeby współtowarzyszy niedoli. Wyjazd młodych mężczyzn do armii Andersa. Przenosiny do kolejnych miejscowości. Choroba i śmierć matki. ZS 573 Tadeusz Czarnowski ur. 1931 Wysokie Mazowieckie, 1994 [?] mps, oryg., 4 s. Lata 1941–46. Deportacja 20.06.1941 ze wsi Łopienie-Jeże (pow. Wysokie Mazowieckie, woj. białostockie) do m. Kukuszki (rej. Isietskoje, obw. tiumeński); pobyt w kołchozie „Komunar”. Praca matki w charakterze szwaczki, sprzątaczki w szkole, krawcowej w domu dziecka. W marcu 1946 wyjazd do Tiumenia i powrót do Polski. ZS 574 Kazimierz Zienkiewicz ur. 1916 Wspomnienia z łagru... Łódź, 1993 mps, kopia, 10 s. Lata 1945–48. Aresztowanie w Wilnie w listopadzie 1944. W marcu 1945 transport z więzienia na Łukiszkach do obozu w Jełszance k. Saratowa. Przeniesienie do obozu w Kutaisi (Gruzińska SRR). Praca przy budowie fabryki samochodów ciężarowych. Udział w obozowym zespole muzycznym. Na przełomie marca i kwietnia 1947 strajk w obozie. Od maja 1947 pobyt w łagrze nr 6 w Sarepcie k. Stalingradu. Praca przy impregnacji drewna. Karne przeniesienie na budowę stadionu i domków robotniczych. Pobyt w więzieniu w Stalingradzie — głodówka. Repatriacja w grudniu 1948. ZS 575 Stefan Bortkiewicz ur. 1919 Wspomnienia... Łódź, 1993 mps, kopia, 11 s. Załączniki: lista współwięźniów, korespondencja z ZS Lata 1939–49. Autor 25.09.1939 aresztowany razem z ojcem w Koziczynie (pow. Święciany, woj. wileńskie), osadzony w więzieniu w Starych Święcianach. Po kilku dniach wypuszczony, a ojciec zesłany na Syberię. Ponowne aresztowanie 19.12.1944 w majątku Wersoka. Pobyt w więzieniach w Trokach, na Antokolu i Łukiszkach w Wilnie. W maju 1945 wywiezienie do obozu w Jełszance k. Saratowa. Praca przy kopaniu rowów pod gazociąg i w kołchozie. Przeniesienie do obozu w Kutaisi (Gruzińska SRR). 6-tygodniowy strajk w obozie. Od maja 1947 pobyt w obozie nr 6 k. Stalingradu. Praca w lesie. Od 1948 praca przy budowie kanału Wołga–Don. Wyjazd do Moskwy w połowie stycznia 1949 i powrót do Polski. ZS 576 Franciszka Miedziak ur. 1928 Wspomnienia i nadzieje Warszawa, 1994 rkps, oryg., 83 s. Lata 1940–47. Deportacja 10.02.1940 z Ireniewa (woj. nowogródzkie) do m. Zołotaja Gorka (rej. Tajszet, obw. irkucki). Zimą 1941/1942 wyjazd do Nowosybirska, potem do Ałma-Aty i Dżambułu (Kazachska SRR). Pobyt w kołchozie, od wiosny 1942 pobyt w m. Ługowoje. W sierpniu 1942 wyjazd do Krasnowodska i ewakuacja do Iranu. Pobyt w obo- 175 zie k. Pahlewi, przejazd do Teheranu, do obozu dla uchodźców. Nauka w szkole, wyjazd na obóz harcerski. W marcu 1944 wyjazd do Rodezji, do osiedla Digglefold. Nauka w gimnazjum, działalność w harcerstwie. Powrót do Polski 30.03.1947. ZS 577 Zofia Mamińska ur. 1915, z d. Iwaszkiewicz Wspomnienia Łódź, 1994 mps, kopia, 4 s.; mps, kopia, 15 s., (spisana relacja); mps, kopia, 8 s., (spisana relacja) Załączniki: lista zesłańców, kopie korespondencji z lat 40., korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 z m. Mizocz (pow. Zdołbunów, woj. wołyńskie) do wsi Tiernowka (rej. Krasnoarmiejsk, obw. kokczetawski). Praca w kołchozie. Pobyt w szpitalu. Wyjazd do Nowosuchotina, praca w charakterze rachmistrza w spółdzielni rzemieślników. Powrót do Polski wiosną 1946. ZS 578 Mieczysław Materek ur. 1926 Wspomnienia sybirackie Łódź, 1994 mps, kopia, 4 s. Załączniki: lista zesłańców, korespondencja z ZS Lata 1940–47. Deportacja 13.04.1940 z Łucka (woj. wołyńskie) do m. Ekibastuz (obw. pawłodarski). Praca przy budowie elektrowni, w cegielni, przy budowie drogi z kopalni węgla do m. Majkain Zołoto. W maju 1944 powołanie do polskiego wojska. Wyjazd do Żytomierza, szkolenie w pułku czołgów w Berdyczowie, a potem w Chełmie. W styczniu 1945 skierowanie do 27. Pułku Artylerii Samobieżnej. Udział w walkach. Powrót do Polski w 1947. ZS 579 Jan Statkiewicz ur. 1923 Wspomnienia Łódź, 1994 mps, kopia, 7 s., (spisana relacja) Lata 1939–46. Wzięcie do niewoli sowieckiej k. Stryja jesienią 1939. Wywiezienie za Ural, do m. Irbit (obw. swierdłowski). Warunki w obozie, praca w fabryce przy produkcji motocykli i luf do karabinów. W 1946 powrót do Polski. Krótki pobyt w obozie w Jaworznie. ZS 580 Maria Jarmuszewska-Stanisławska ur. 1929 Znajdy Łódź, 1992 mps, kopia, 6 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1941–44. Deportacja 22.06.1941 z Druskienik (pow. Grodno, woj. białostockie) z grupą dzieci przebywających na koloniach letnich do domu dziecka do Ufy. W październiku skierowanie do pracy w m. Łachino (obw. iwanowski). Pod koniec 1942 ucieczka do Moskwy. Zatrzymanie w schronisku dla włóczęgów. Pobyt w Kudimowie, praca przy sporządzaniu form do odlewów stali. W grudniu 1944 otrzymanie przepustki w celu odwiedzenia rodziców, wyjazd do Białegostoku. ZS 581 Kazimierz Zapałowicz ur. 1929 Łódź, 1993 mps, kopia, 22 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Dziadkowicze (pow. Słonim, woj. nowogródzkie) do lesopunktu Rieka Sija (rej. Jemieck, obw. archangielski). Na wiosnę 1942 śmierć rodziców. Od czerwca 1944 pobyt w rosyjskim domu 176 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków dziecka w Archangielsku. W lipcu 1944 przeniesienie do polskiego domu dziecka w Ipatowie (Stawropolski Kraj). Nauka w polskiej szkole. W marcu 1946 przyjazd do Gostynina. ZS 582 Eugeniusz Pasiecznik ur. 1920 Wspomnienia Łódź, 1994 mps, kopia, 35 s. Załączniki: kopie dokumentów, lista zesłańców, korespondencja z ZS Lata 1941–46. Deportacja 21.05.1941 z Sądowej Wiszni (woj. lwowskie) do kołchozu Iliak (obw. omski). Praca przy karczowaniu tajgi, sianokosach. W październiku 1941 wyjazd do Aleksandrowskoje — praca w charakterze kierownika piekarni. We wrześniu 1942 mianowanie mężem zaufania Ambasady Polskiej w Kujbyszewie. Od czerwca 1944 pobyt w Tomsku, następnie w sowchozie w obw. woroneskim. Praca w księgowości. Od kwietnia 1945 w składzie Zarządu Obwodowego ZPP jako instruktor ds. socjalno-bytowych. Powrót do Polski w lutym 1946. ZS 583 Andrzej Borst ur. 1936 Łódź, 1993 mps, kopia, 3 s., (spisana relacja) Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 ze Stanisławowa. Pobyt na zesłaniu w kołchozie Krutojarskij (obw. kustanajski, Kazachska SRR) do kwietnia 1946. Nauka w wiejskiej szkole, kontakty z miejscową ludnością. Krytyczna ocena przedstawicieli ZPP z Kustanaju. Repatriacja w kwietniu 1946. ZS 584 Józef Czyrkowski ur. 1929 Łódź, 1993 mps, kopia, 4 s., (spisana relacja) Lata 1947–56. Powojenne represje na Wileńszczyźnie (rozkułaczanie). Deportacja 18.04.1952 z m. Podtaleje k. Oszmiany do m. Czajan (obw. czymkiencki). Praca w kopalni rudy żelaza, a potem samodzielne poszukiwania zatrudnienia. Repatriacja w 1956. ZS 585 Halina Babska ur. 1923, z d. Grzymalska Moje „sybirackie losy” Łódź, 1993 mps, kopia, 6 s., (spisana relacja); mps (druga wersja), kopia, 5 s. Lata 1940–46. Krótkie informacje o losach rodziny przed deportacją. Aresztowanie ojca autorki 4.01.1940. Deportacja 13.04.1940 ze wsi Terebieżów (pow. Stolin, woj. poleskie) do Kazachstanu. Pobyt na zesłaniu w leschozie Karaczat (obw. celinogradzki) i we wsi Błagodatnoje. Praca w charakterze rachmistrza, potem księgowej. Wyjazd na Ukrainę w listopadzie 1944. Powrót do Kobrynia. W czerwcu 1945 repatriacja do Polski. ZS 586 Zenon Treit ur. 1916 Moje pierwsze lata „wolności” Nowy Sącz, 1994 mps, kopia, 10 s. (2 egz.) Załączniki: lista współwięźniów Lata 1945–47. Szczegółowe informacje dotyczące służby wojskowej w latach 1934–39. Działalność w organizacji podziemnej. Aresztowanie w Nowym Sączu 20.01.1945, pobyt w więzieniu w Sanoku. Transport 20.02.1945 do obw. swierdłowskiego. Pobyt w obozie w Bułanasz — praca w kopalni węgla, nocne przesłuchania. Na początku 1946 przeniesienie do kopalni Samocwiet. Kontakty z Polakami i więźniami innych narodowości. Od 1947 praca w kopalni węgla w Ałtynaju. Powrót do kraju w listopadzie 1947 przez Białą Podlaską. 177 ZS 587 Stefan Świderski ur. 1921 „Podróż do Rosji od 13 kwietnia do 6 maja 1940” b.m.p., b.d.p. rkps, kopia, 4 s. Załączniki: oryg. zdjęcia, kopie dokumentów, kalendarium podróży w głąb ZSRR, lista zesłańców, kopia mapy Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 z Trembowli (woj. tarnopolskie) do sowchozu „Bolszewik” (obw. semipałatyński, Kazachska SRR). Od maja 1943 w armii Berlinga — szlak bojowy do Berlina. Powrót rodziny do Polski w 1946. ZS 588 Krystyna Peca-Szczyradłowska ur. 1928 Stracone dzieciństwo. Wspomnienia z Syberii b.m.p., b.d.p. rkps, kopia, 56 s., format A3 Załączniki: kopie korespondencji z lat 40., kopia zdjęcia, kopie dokumentów Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 ze Lwowa do sowchozu Czigilek (Kazachska SRR). Pomoc rodziny z Polski (paczki, pieniądze). Od września 1940 pobyt we wsi Bolszaja Bukoń. Praca w suszarni warzyw, polska szkoła, paczki UNRRA. Aresztowanie za odmowę przyjęcia obywatelstwa radzieckiego. Ponowne uwięzienie w Kokpiektach (nocne przesłuchania). Od sierpnia 1944 w Semipałatyńsku; praca w polskiej szwalni, w biurze ZPP. Opieka przedstawicielki ZPP. Powrót do Polski w maju 1946. ZS 589 Józef Wójcik ur. 1917 Obwód „ŁAN” ZWZ–AK w Łucku na Wołyniu Bydgoszcz, 1990 mps, kopia, 23 s. Załączniki: kopie dokumentów, kopia protokołu przesłuchania świadka przez GKBZH Oddział w Bydgoszczy, korespondencja z ZS Lata 1944–45. Aresztowanie 29.03.1944 w m. Nowy Musor k. Kowla. Po śledztwie w Łucku, od maja 1944 pobyt w więzieniu w Kijowie — nocne przesłuchania, szantaż, groźby, bicie. 18.10.1944 wyrok 20 lat ITŁ. Od grudnia w Komi ASRR — praca na trasie kolei do Workuty (Peczora, Siwomaskinskij, Abieź). W 1946 pobyt w Workucie — decyzja o zmniejszeniu wyroku do 10 lat; praca w zakładach prefabrykatów żelbetonowych. Odesłanie do kolonii nr 135 w Chalmer-Ju. Od września 1950 pobyt w Krasnojarsku, następnie w Norylsku. Praca w biurze projektów. Strajk więźniów i jego konsekwencje. Repatriacja 16.12.1955. ZS 590 Henryk Żółtek ur. 1914 Koszalin, b.d.p. rkps, kopia, 12 s. Lata 1939–47. Autor we wrześniu 1939 dostał się k. Równego do niewoli sowieckiej. Pobyt w obozie k. Czatkina w rej. Charkowa — przesłuchania, przegrupowania. Wymiana jeńców z Niemcami, ucieczka z transportu. 15.11.1939 powrót do domu w Mińsku Mazowieckim. Aresztowanie 22.07.1944 i wywiezienie do obozu w Diagilewie k. Riazania. Od wiosny 1947 pobyt w Griazowcu. Odesłanie do Polski w październiku 1947 transportem przez Brześć i Białą Podlaską. ZS 591 Edward Sochacki ur. 1932 Wspomnienia zapamiętane z lat 1939–46 Grudziądz, 1989 mps, kopia, 16 s. Załączniki: spis zesłańców, korespondencja z ZS Lata 1939–46. Krótkie informacje o represjach ukraińskich. Wywiezienie rodziny 10.02.1940 ze wsi Jarosławicze (pow. Dubno, woj. wołyńskie) do posiołka Lednia (obw. archangielski). Praca zesłańców przy wyrębie lasu, spławianiu drewna. Nauka w szkole rosyjskiej. Pobyt w domu dziecka w Lenie. Wyjazd do Uzbekistanu. Praca w kołchozach 178 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków i sowchozach. Od 1945 pobyt w polskiej ochronce w m. Sajram (obw. czymkiencki, Kazachska SRR). Nauka w polskiej szkole, praca przy zbiorach bawełny. Powrót do Polski w maju 1946. ZS 592 Kazimiera Milewczyk ur. 1925 Listy do Joli od Kazi. Kazachstan IV 1940 – II 1946 Kazachstan, 1940–46 mps, kopia, 180 s. Załączniki: kopia listu z zesłania, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Zbiór listów pisanych z zesłania do szkolnej koleżanki. Deportacja 13.04.1940 z Pińska (woj. poleskie) do m. Akan Burłuk (Kazachska SRR). Życie na zesłaniu, obserwacje dotyczące kazachskich zwyczajów i przyrody. Nauka w szkole, wspomnienia z Pińska, kontakty z miejscową ludnością i innymi zesłańcami, powstawanie i działalność polskich organizacji. Przeniesienie do Kokczetawu. Śmierć matki w kwietniu 1944, samodzielne kopanie grobu. Przeprowadzka do m. Aryk. Przygotowania do repatriacji. Powrót do Polski w marcu 1946. ZS 593 Teresa Błaszak ur. 1928 Białe plamy na Pomorzu – wspomnienia z deportacji do ZSRR Grudziądz, 1990 [?] mps, kopia, 14 s. Załączniki: lista współwięźniów, kopia listu, tekst pieśni napisanej przez więźniarki, odpisy artykułów prasowych, korespondencja z ZS Lata 1945–46. Aresztowanie 13.02.1945 we wsi Bursztynowo (pow. Grudziądz, woj. pomorskie). Więzienie w Działdowie, wywiezienie do Charkowa. Praca w fabrykach, przy rozładunku wagonów. Pobyt w obozie przejściowym Szatura k. Moskwy, a potem w m. Tugolesskij, m. Osanowo–Dubowoje i Siewiernaja Griwa. W czerwcu 1946 przeniesienie do Brześcia, przymusowa praca w okolicznych gospodarstwach. Przewiezienie do obozu w Jaworznie, zwolnienie 16.07.1946. Powrót do domu 18.07.1946. ZS 594 Zenon Galiński ur. 1907 Historia przeżyć w łagrach Stalinogorska Świnoujście, 1990 mps, kopia, 6 s. Załączniki: lista współwięźniów, korespondencja z ZS Lata 1944–46. Aresztowanie 14.09.1944 w okolicach rodzinnej wsi Miedniki Wielkie. Krótki pobyt w więzieniu w Nowej Wilejce, potem na Łukiszkach w Wilnie. W lutym 1945 transport do obozu w Stalinogorsku (obw. moskiewski). Praca w kopalni węgla, trudne warunki bytowe, choroba, życzliwy stosunek i pomoc lekarza Ormianina. Styczeń 1945 — wizyta polskich górników w kopalni z prezentem kilku wagonów węgla. W styczniu 1946 ucieczka z obozu przez Tułę, Smoleńsk, Mińsk do Miednik. W marcu 1946 wyjazd do Polski. Wydane pt. „...niech zdychają” w: Wspomnienia Sybiraków, t. 8, Warszawa 1994. ZS 595 Genowefa Gabriałowicz ur. 1927, z d. Oziewicz Kostrzyn, 1980 mps, kopia, 80 s. Załączniki: kopie dokumentów, oryg. zdjęcia, kopie zdjęć, lista zesłańców, korespondencja z ZS Lata 1952–56. Deportacja w ramach przesiedlania polskich rodzin „kułackich” z Wilna w kwietniu 1952. Spotkanie z matką i rodzeństwem w Oszmianie w transporcie na zesłanie do m. Komintern (obw. czymkiencki, Kazachska SRR). Opis warunków życia i pracy na kołchozowych polach. Przyjazd ojca i jego śmierć. W 1954 przyjazd brata autorki po zakończeniu służby wojskowej. We wrześniu 1956 powrót do Polski. ZS 596 Genowefa Stenzel ur. 1911, z d. Jop Moje uratowane od śmierci dziecko z dalekiego sowieckiego Sybiru 179 USA, 1993 [?] rkps., oryg., 8 s. Załączniki: kopia dokumentu, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 z Kołomyi do obw. semipałatyńskiego (Kazachska SRR) z 11-miesięcznym dzieckiem i w zaawansowanej ciąży. Poród, śmierć starszego dziecka. We wrześniu 1940 ucieczka z niemowlęciem i teściową. Aresztowanie przez NKWD w Peczeniżynie k. Kołomyi. Wyrok 5 lat więzienia i 5 lat zesłania. Uwolnienie z więzienia w Stanisławowie w wyniku działań wojennych w czerwcu 1941. Pobyt u rodziny męża w Śniatyniu, a potem w Sędziszowie Małopolskim. Udział w tajnym nauczaniu. Aresztowanie w 1944 przez NKWD za współpracę z AK. Wywiezienie z dwoma braćmi do obozu w Borowiczach (obw. nowgorodzki). Powrót do Polski w kwietniu 1946. Od 1957 na emigracji. ZS 597 Jadwiga Bortnik-Pytlarz ur. 1923 W tajdze i piaskach południowego Kazachstanu Lądek Zdrój, 1991 mps, kopia, 66 s. Załączniki: kopie dokumentów, kopie korespondencji, wycinek prasowy, kopie zdjęć, lista zesłańców, wiersze, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z m. Horodziec (pow. Sarny, woj. wołyńskie) do posiołka Katromskij (obw. wołogodzki). Praca w lesie. W czerwcu 1941 przewiezienie do obw. archangielskiego, praca przy spławianiu drewna. We wrześniu 1941 wyjazd do Kujbyszewa. W marcu 1942 wyjazd do m. Turkiestan (obw. czymkiencki, Kazachska SRR). Praca w polskim sierocińcu. Od 1944 poprawa sytuacji Polaków. Działalność zespołu tanecznego i kółka recytatorskiego. Repatriacja domu dziecka 11.05.1946. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 8, Warszawa 1994. ZS 598 Janina Kozłowska-Szumska ur. 1929 Dobrzy ludzie Jelenia Góra, 1987 mps, oryg. i kopia, 68 s. Załączniki: oryg. zdjęcia, kopie dokumentów, uzupełnienie wspomnień napisane przez Józefa Purwina, wspomnienia Heleny Pypno, korespondencja z ZS Lata 1941–46. Deportacja 20.06.1941 ze wsi Rybaki (pow. Białystok) do m. Tara (obw. omski). Nauka w rosyjskiej szkole. Kontakty z zesłańcami różnych narodowości. Śmierć ojca 10.08.1941. W maju 1943 wyjazd do m. Tiewriz (obw. omski), do brata autorki, przebywającego w obozie pracy. Powrót brata do Tary. Po powstaniu ZPP i zakończeniu wojny utworzenie polskiej szkoły, pomoc z UNRRA. Powrót do Polski w czerwcu 1946. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 8, Warszawa 1994. ZS 599 Kazimierz Leszczyński ur. 1909 Złoczów – Kołyma – Cordoba Cordoba (Argentyna), 1991 rkps, oryg., 30 s., format A5; mps, kopia, 18 s. Załączniki: kopia dokumentu, kopia artykułu prasowego, korespondencja z ZS Lata 1940–47. Aresztowanie 2.03.1940 we Lwowie przez NKWD. Wyrok 5 lat łagrów, przewiezienie do Złoczowa. W lutym 1941 wywiezienie na Kołymę. Pobyt w obozie przejściowym w Nachodce. Praca przy torach kolejowych. W kwietniu transport do łagru Omskuczan. Praca przy budowie fabryki. Po napaści Niemiec na ZSRR zwolnienie z obozu. Wyjazd w poszukiwaniu polskiego wojska przez Irkuck, Nowosybirsk, Akmolińsk do Uzbekistanu. Zatrzymanie przez NKWD, pobyt w kołchozie „Kaganowicz” do lutego 1942, wyjazd do Kermine, wcielenie do 7. dywizji. Ewakuacja z Rosji wraz z wojskiem. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 8, Warszawa 1994. ZS 600 Kazimierz Sztachelski ur. 1927 „To była prawdziwa Golgota” 180 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków Lądek Zdrój, 1991 mps, oryg., 47 s. Załączniki: lista zesłańców Lata 1941–45. Deportacja 20.06.1941 ze wsi Białogrądy (pow. Szczuczyn, woj. białostockie) do m. Salechard (obw. tiumeński). We wrześniu 1941 wyjazd do Omska, następnie do Buzułuku i m. Kagan. Pobyt w Kermine i kołchozach w okolicach m. Turkiestan (obw. czymkiencki, Kazachska SRR). Od grudnia 1942 pobyt w polskiej ochronce. W maju 1944 nieudana próba ucieczki do Polski. Szkoła zawodowa przy kopalni ołowiu w m. Aczisaj (obw. czymkiencki). Do wiosny 1945 pobyt w m. Kantagi w szkole rzemieślniczej. W sierpniu 1945 ucieczka do Polski. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 8, Warszawa 1994. ZS 601 Janina Wojtiszek ur. 1912 [?] Drogi na obczyznę Katowice [?], 1989 mps, kopia, 38 s. Lata 1934–45. Życie codzienne autorki w Kołomyi (woj. stanisławowskie). Charakterystyka mieszkańców miasta — Rusinów, Ukraińców, Żydów i Polaków. Praca w charakterze nauczycielki w latach 1937–39. Wybuch wojny. Obraz życia pod okupacją sowiecką i niemiecką. Powrót Sowietów w marcu 1944. Wyjazd na Śląsk do Zabrza, gdzie autorka zgłosiła się do pracy 15.10.1945. ZS 602 Janina Milniewicz ur. 1917 Droga na Sybir Sydney (Australia), b.d.p. rkps, oryg., 32 s. Lata 1940–45. Deportacja 13.04.1940 z m. Święciany (woj. wileńskie) do wioski Woskriesienka k. Bułajewa (Kazachska SRR) — prace w polu i w lesie. Rozstanie z mężem w styczniu 1942 — wywieziony do Uzbekistanu, do m. Kitab (obw. kaszkadaryjski). Pobyt autorki w obozie wojskowym w Anglii. Po wojnie wyjazd do Nowej Zelandii, a potem osiedlenie się w Australii. ZS 603 Mieczysława Tarnacka ur. 1925, z d. Borkowska Łomża, 1989 rkps, oryg., 7 s. Załączniki: lista zesłańców, korespondencja z ZS Lata 1941–46. Losy rodziny pod okupacją sowiecką. Deportacja 20.06.1941 ze wsi Ołdaki k. Ostrołęki (woj. warszawskie). Pobyt na zesłaniu w sowchozie Ałtaj (rej. Kałmanka, Ałtajski Kraj). Repatriacja w marcu 1946. ZS 604 Rozalia Zublewicz ur. 1910 Świdnica, 1989 mps, kopia, 14 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1917–46. Losy rodziny uznanej przez komunistów za kułacką. Kolektywizacja, represje i rzeczywistość rządów stalinowskich na Białorusi od rewolucji 1917 do 1946. W 1940 wyjazd z Mińska na Wileńszczyznę, gdzie autorka spędza okres okupacji. Decyzja o nielegalnym przedostaniu się do Polski w 1946. ZS 605 Ludwika Lenczowska Moje wspomnienia z pobytu na Syberii Nisko, 1991 rkps, oryg., 6 s. Załączniki: oryg. dokumentu, korespondencja z ZS 181 Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 z m. Delatyn (pow. Nadwórna, woj. stanisławowskie). Opis transportu do m. Światosławka (rej. Pieszkowka, obw. kustanajski, Kazachska SRR). Warunki życia i pracy w kołchozie. Zmiana sytuacji rodziny po „amnestii” w 1941. Rola władz polskich w Kustanaju i rejonowych mężów zaufania. W 1944 wyjazd na Ukrainę zorganizowany przez ZPP. Praca w cukrowni w m. Kagarłyk. Repatriacja w 1946. Pomoc PUR. ZS 606 Janina Zacharek ur. 1930, z d. Szewczak Wspomnienie 1941–1946 Grudziądz, 1990 mps, kopia, 16 s. Załączniki: kopie dokumentów, kopia zdjęcia, lista zesłańców Lata 1941–46. Deportacja 21.06.1941 z Horodeczna (pow. Prużana, woj. poleskie) do Toguru (rej. Kołpaszewo, obw. tomski). Opis transportu, zakwaterowania, pracy, walki z głodem (kradzieże), chorób, nieudanych starań o przyjęcie do polskiego sierocińca w Nowosybirsku. Od 1944 pobyt w sowchozie w Stawropolskim Kraju — trudne warunki bytowe, głód, praca w rosyjskim przedszkolu, nauka w szkole rosyjskiej. Repatriacja w marcu 1946. ZS 607 Anna Trela ur. 1921 Droga na obczyznę Poznań, 1989 mps, kopia, 6 s. Załączniki: lista zesłańców, kopia dokumentu, korespondencja z ZS Lata 1940–45. Deportacja 29.06.1940 z m. Toporów (pow. Radziechów, woj. tarnopolskie) do posiołka Siemionowka (obw. tomski). Praca przy budowie baraków, wyrębie i transporcie drewna. W październiku 1940 przeniesienie do m. Azbiest (obw. swierdłowski). Nieudane próby ucieczek. W 1943 przymusowa paszportyzacja. Kolejna próba ucieczki — do armii Andersa. Areszt, przesłuchania nocne, zwolnienie. Decyzja o wstąpieniu do armii Berlinga. Szlak bojowy do Berlina w batalionie kobiecym. ZS 608 Anna Brudniewicz ur. 1909 Podeptane dzieciństwo Grudziądz, 1994 mps, kopia, 99 s. Załączniki: kopie dokumentów i zdjęć, lista zesłańców, mapy z miejsc zesłania, artykuł autorki pt. Upolitycznienie historii a sprawa Sybiraków, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 rodziny Józefa Daniela ze wsi Ryków (pow. Złoczów, woj. tarnopolskie). Transport koleją do m. Kudymkar, potem saniami do lesopunktu Galaszor (obw. mołotowski). Pod koniec 1941 przeniesienie do pobliskiej wsi Jegwa. Praca ojca w mleczarni. Pobyt dzieci w rosyjskim przedszkolu. Próby dołączenia do armii Andersa. Wiosną 1944 przesiedlenie do kołchozu Mieczetinsk (rej. Marks, obw. saratowski). Nauka w rosyjskiej szkole. Powrót do Polski w kwietniu 1946. ZS 609 Roman Stasiak ur. 1928 Było to dawno temu Inowłódz, 1994 mps, kopia, 2 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1939–46. Krótka historia rodziny przed deportacją. Wywiezienie 13.04.1940 z m. Stołpce (woj. nowogródzkie) do m. Konowałowka i Siergiejewka w Kazachstanie. Od 1945 pobyt autora w łagrze k. Karagandy — praca przy wyrębie drzewa i w warsztatach mechanicznych. Repatriacja w lipcu 1946. ZS 610 Jerzy Ejchman ur. 1911 Deportacja i pobyt w Związku Radzieckim Bydgoszcz, 1990 182 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków rkps, kopia, 21 s.; mps, kopia, 12 s. Załączniki: oryg. zdjęć, kopie dokumentów i listów z wojska, korespondencja z ZS Lata 1940–45. Deportacja 10.02.1940 z m. Mikaszewicze (pow. Łuniniec, woj. poleskie) do lesopunktu Kołbasz (rej. Tot’ma, obw. wołogodzki). Opis transportu, pracy w syberyjskiej tajdze, warunków bytowych. Budowa szkoły dla dzieci zesłańców. W 1942 pomoc z Delegatury Ambasady Polskiej w Archangielsku, potem z Wołogdy. Przeniesienie do Tot’my. Praca w elektrowni. Działalność w charakterze męża zaufania Ambasady Polskiej. W kwietniu 1943 mobilizacja Polaków do armii Berlinga. Szlak bojowy przez Sielce, Smoleńsk, Żytomierz. Zwolnienie z wojska 28.11.1945 w Bydgoszczy. Wydane pt. Tot’ma w: Wspomnienia Sybiraków, t. 9, Warszawa 1997. ZS 611 Franciszek Sadowski ur. 1922 Bydgoszcz, b.d.p. rkps, oryg., 2 s. Lata 1940–43. Deportacja 10.02.1940 z osady Milwa-Berezyna (pow. Wołożyn, woj. nowogródzkie) do m. Stiepniak (obw. celinogradzki, Kazachska SRR). Praca w pobliskiej kopalni złota. W lutym 1943 powołanie do Armii Czerwonej we Władywostoku, przeniesienie do armii Berlinga, z którą przechodzi cały szlak bojowy. ZS 612 Wanda Pytlas ur. 1916, z d. Leszczyńska Inowrocław, 1993 rkps, oryg., 8 s. Załączniki: kopie dokumentów, lista zesłańców Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 z m. Chociłowicze (pow. Wilejka, woj. wileńskie). Pobyt w kołchozie we wsi Jelenowka na zachód od Kokczetawu (Kazachska SRR). Od 1941 praca na budowie linii kolejowej Akomlińsk–Kartały. Pod koniec 1944 wyjazd do sowchozu Wasilkowskij (obw. dniepropietrowski, Ukraińska SRR). Repatriacja w marcu 1946. ZS 613 Stefania Płowik ur. 1928, z d. Zambrowicz Kruszwica, 1993 [?] rkps, oryg., 4 s. Załączniki: kopia dokumentu Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Terczyn (pow. Równe, woj. wołyńskie) do Okiszowki [Szyczenga] (obw. wołogodzki). W 1941 wyjazd do kołchozu „Iskra” w Syczewce (Ałtajski Kraj). Pobyt w m. Barnauł — praca w fabryce, nauka zawodu tokarza. Nieudana ucieczka, aresztowanie. Po zwolnieniu powrót do kołchozu „Iskra”. Repatriacja w marcu 1946. ZS 614 Henryk Tumiłowicz, ur. 1930 Zdzisław Tumiłowicz, ur. 1935 Osielsko, 1993 mps, kopia, 3 s. Załączniki: uzupełnienie wspomnień, kopie map, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z Kolonii Równe (pow. Prużana, woj. poleskie) do obw. archangielskiego. Pobyt na zesłaniu w osadzie Lipowik (rej. jemiecki). W lutym 1942 przeniesienie do Uzbekistanu. Pobyt w domach dziecka w m. Czust i Namangan (pod opieką Ambasady Polskiej). Pogorszenie warunków bytowych w 1943. W 1944 opieka ZPP — nauka w szkole w języku rosyjskim, a potem polskim. Powrót do Polski, przyjazd 23.05.1946 do Gostynina. ZS 615 Barbara Szczepaniak ur. 1924, z d. Ziemińska Kierunek – Sybir 1940–1946 Nowy Sącz, 1994 rkps, kopia, 11 s. Załączniki: kopie dokumentów, kopie zdjęć, lista zesłańców, korespondencja z ZS 183 Lata 1940–46. Krótki opis wydarzeń przed wywózką. Deportacja 30.06.1940 ze Stanisławowa do posiołka Bichtuilsk (rej. Zyrianskoje, obw. tomski). Od wiosny 1942 pobyt na peryferiach Tomska. Praca w pracowni malarskiej (plakaty propagandowe), w zakładzie przetwórstwa warzywnego, w kołchozie. Pod koniec 1943 wyjazd do Biełojarska (rej. Barnauł, Ałtajski Kraj), opieka nad dziećmi w sierocińcu. Repatriacja w kwietniu 1946. ZS 616 Janina Ejgierd ur. 1905 „urodziłam się pod Szczęśliwą Gwiazdą...” Tarnów, 1990 [?] mps, kopia, 78 s. Załączniki: oryg. dokumentów, kopie dokumentów i zdjęć, wiersze autorki, lista zesłańców, korespondencja z ZS Lata 1939–45. Obszerny opis losów autorki od początku XX w. (dzieciństwo, dorosłe życie, praca nauczycielki). Wybuch wojny, wkroczenie wojsk radzieckich do Równego. Deportacja 28.06.1940 z Równego do m. Marżakul w Kazachstanie (rej. Siemioziornoje, obw. kustanajski). Pobyt w m. Siemioziornoje — potajemne nauczanie polskich dzieci, w 1942 wystawienie polskiej sztuki, praca m.in. w cegielni, kontakty z innymi zesłańcami, wykorzystywanie wiedzy medycznej do ratowania chorych. W marcu 1943 aresztowanie za „szpiegostwo” — przesłuchania i wywiezienie do Kustanaju. Zwolnienie po zrzeczeniu się polskiego obywatelstwa. W listopadzie 1944 wyjazd pierwszej grupy polskich zesłańców na Ukrainę do sowchozu „Komunist” w m. Łozowaja — bieda, głód. Od sierpnia 1945 przygotowania do ucieczki do Polski, we wrześniu wyjazd do Lwowa. Przyjazd do Tarnowa 25.09.1945. ZS 617 Jan Wdowiak ur. 1933 Wspomnienie Sybiraka. „Ja chcę jeść, my chcemy chleba...” Radomsko, 1990 rkps, kopia, 16 s. Załączniki: kopia zdjęcia, lista zesłańców, kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1940–47. Deportacja 10.02.1940 z m. Niewiszcze (pow. Słonim, woj. nowogródzkie) do osady Wieruskoje [Wieriużskoje Oziero] (obw. archangielski). Trudne warunki życia i pracy w tajdze, wyrąb i spławianie drzew. Pobyt w kołchozie k. Wabkientu w Uzbekistanie. Dzięki staraniom matki pobyt w polskim sierocińcu, ewakuacja do Iranu, potem do Indii i Afryki. Powrót do Polski przez Włochy w lutym 1947. ZS 618 Bronisław Tołścik ur. 1929 Sybir nie tylko dla dorosłych Polaków Tomaszów Lubelski, 1994 mps, oryg., 68 s. Załączniki: oryg. zdjęć, kopie zdjęć, kopie dokumentów, lista zesłańców, piosenki, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Lesiszcze (pow. Łuck, woj. wołyńskie) do m. Morżenga (rej. Tot’ma, obw. wołogodzki), następnie do m. Chołm. Praca wraz z innymi dziećmi przy piłowaniu drewna na opał. Śmierć matki. Przewiezienie do punktu leśnego Nalimow Ruczaj nad rz. Suchoną. Praca przy wyrębie lasu. W 1942 śmierć ojca. Od marca 1942 pobyt w Tot’mie w oczekiwaniu na wyjazd na południe. Żebranie w okolicznych wioskach, praca przy spławie drewna, przy krowach kołchoźników, świadczenie różnych usług po domach (m.in. szycie butów), praca w rzeźni. W sierpniu 1944 wyjazd na południe do sowchozu „1 Maja” niedaleko stacji Kremidowka (obw. odeski). Praca w stajni przy koniach. Powrót do Polski w marcu 1946. ZS 619 Irena Kałużna-Szulc ur. 1928 Dziecko Sybiru Łódź, 1993 mps (wiersz), kopia, 101 s., format B5 Załączniki: kopia dokumentu Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z osady Zosin (pow. Słonim, woj. nowogródzkie) do posiołka Krutaja Osyp’ (rej. Tot’ma, obw. wołogodzki). Choroba autorki. Śmierć ojca w czerwcu 1942. Epidemia tyfusu. W sierpniu 1944 wędrówka do Tot’my, następnie wyjazd na Ukrainę. Pobyt w sowchozie Engels (obw. odeski). Koniec wojny, powrót do Polski w kwietniu 1946. 184 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków ZS 620 Tadeusz Marszał ur. 1920 Wspomnienie Łódź, 1994 mps, kopia, 4 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–1946. Deportacja 13.04.1940 z Oleska (pow. Złoczów, woj. tarnopolskie) do sowchozu Bajkonys w Kazachstanie (rej. Kacziry). Praca w polu (orka i siew). Odmrożenie rąk podczas purgi, pobyt w szpitalu w Pawłodarze. Powrót do sowchozu. W 1943 wyjazd do Pawłodaru. Działalność w komitecie organizującym repatriację Polaków. Życie kulturalne w Pawłodarze, polskie przedszkole i szkoła, festiwal polskiej piosenki, polskie audycje radiowe. Repatriacja w maju 1946. ZS 621 Tadeusz Witos ur. 1918 Jakszardyńscy drwale Łódź, 1994 mps, kopia, 15 s. Załączniki: kopie dokumentów, lista zesłańców, relacja Andrzeja Witosa, korespondencja z ZS Lata 1940–42. Deportacja 10.02.1940 z m. Krasne (pow. Złoczów, woj. tarnopolskie) do posiołka Jakszardeń [Jagszordin] nad rz. Łuzą (Komi ASRR). Praca przy wyrębie lasu. W grudniu 1940 aresztowanie i zbiorowy proces 22-osobowej „grupy kontrrewolucyjnej” w Syktywkarze. Wyrok 10 lat ITŁ. Po ogłoszeniu „amnestii” zwolnienie w październiku 1941, powrót do posiołka. Od 24.04.1942 w armii Andersa. ZS 622 Józefa Grabowska ur. 1910 Wspomnienia Łódź, 1994 mps, kopia, 5 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1942 z m. Kality (pow. Postawy, woj. wileńskie) do osiedla Bojaryk (obw. omski). Po „amnestii” wyjazd do wsi Czesnakowka (rej. Barnauł, Ałtajski Kraj). Mąż autorki pełnił funkcję delegata Ambasady Polskiej, potem służył w armii Berlinga. Powrót do Polski w 1946. ZS 623 Danuta Bysińska ur. 1925 Ktokolwiek będziesz w nowogródzkiej stronie Kraków, 1994 mps, kopia, 6 s. Załączniki: korespondencja z ZS Rok 1940. Obraz okupacji sowieckiej po 17.09.1939 w Nowogródku. Wywózki w 1940 obserwowane przez autorkę. ZS 624 Teresa Bugajska ur. 1936, z d. Wałęga Kazachstan 1940–1945 oczami dziecka Krosno, 1989 mps, kopia, 47 s., format A5 Załączniki: kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1940–45. Deportacja 16.04.1940 z m. Borysław (pow. Drohobycz, woj. lwowskie) do wsi Żorkol (rej. Kustanaj, Kazachska SRR). Praca w kołchozie. Wiosną 1943 przeniesienie do wsi Koskol. Praca w sowchozie. Pobyt w szpitalu. Wyjazd rodziny do Kustanaju. Zajęcia w świetlicy — akademie i przedstawienia. 31.10.1944 wyjazd do Kożanki k. Kijowa. Powrót do Polski w maju 1945. 185 ZS 625 Irena Głowacka ur. 1926, z d. Dolińska „Gdyby przyszli po nas jeszcze raz” b.m.p., 1981 mps, kopia, 49 s. Załączniki: pamiętnik, oryg. modlitewnik, korespondencja z ZS Lata 1939–45. Okupacja niemiecka i sowiecka w Białymstoku. 22.02.1941 aresztowanie ojca. Deportacja 20.06.1941 z Białegostoku do osiedla Staraja Barda nad rz. Biją (Ałtajski Kraj). Praca w polu, wyrób i wypalanie cegieł, wyrąb lasu, spławianie drewna. Po „amnestii” przeniesienie do Bijska. Przymusowa paszportyzacja w 1943. W 1944 utworzenie polskich klas w szkole w Bijsku. Powrót do Polski w sierpniu 1945. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 9, Warszawa 1997. ZS 626 Jerzy Śmierzchalski ur. 1920 Wspomnienia z łagrów Łódź, 1993 mps, kopia, 17 s. Załączniki: spisy współwięźniów, korespondencja z ZS Lata 1944–49. Aresztowanie 21.12.1944 w Nowej Wilejce za przynależność do AK. Do marca 1945 pobyt w więzieniu na Łukiszkach w Wilnie, przewiezienie do Jełszanki k. Saratowa. Praca w brygadzie ciesielskiej. Od września 1945 pobyt w obozie w Kutaisi (strajk w 1947). Warunki życia, budowa fabryki samochodów. Pobyt w szpitalu po upadku z rusztowania, ucieczka ze szpitala. Od lipca 1947 w obozie w Szybotowie k. Borowicz. Praca w kołchozach i na budowach do stycznia 1949. Powrót do Polski w marcu 1949. ZS 627 Helena Rubnikowicz ur. 1918, z d. Miądzielec Łódź, 1994 mps, kopia, 25 s., (spisana relacja) Załączniki: lista współwięźniów, korespondencja z ZS Lata 1951–56. Aresztowanie 17.08.1951 w kolonii Bielany (pow. Dzisna, woj. wileńskie). 9.09.1951 wyrok Trybunału Wojennego Wojsk MWD obw. połockiego — 10 lat pozbawienia wolności, 5 lat utraty praw publicznych oraz konfiskata mienia. Pobyt w więzieniu w Orszy, przewiezienie do obozu k. Mariinska (obw. kiemierowski). Praca m.in. przy budowie domu. Po śmierci Stalina zwolnienie 4.07.1956. Powrót do Polski w październiku 1956. ZS 628 Stanisław Dakiniewicz ur. 1918 Wspomnienia Łódź, 1993 mps, kopia, 8 s., (spisana relacja) Załączniki: kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1944–55. Aresztowanie 16.12.1944 w Nowych Trokach na Wileńszczyźnie. Więzienie w Wilnie. Wyrok we wrześniu 1945 i odesłanie do Archangielska. Pobyt w łagrach w obw. archangielskim i irkuckim. Praca w fabryce domów. Zmiana sytuacji więźniów po śmierci Stalina w 1953. Pobyt na zesłaniu w Karagandzie (Kazachska SRR), praca w kopalni węgla. Starania o zgodę na powrót do kraju. Repatriacja w grudniu 1955. Wydane pt. Więzień P 303. Wspomnienia łagiernika 1944–1955, Wrocław 1992. ZS 629 Jan Wasilewski ur. 1926 Dorohusko [?], b.d.p. rkps, oryg., 17 s. Załączniki: kopia dokumentu 186 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków Lata 1940–56. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Sienkiewicze (pow. Kosów, woj. poleskie) do posiołka Wierchniaja Ura (obw. archangielski). Śmierć brata 20.05.1941. Od listopada 1942 pobyt w Taszkiencie, Frunze (Kirgiska SRR) i Tokmaku. Praca w cukrowni. Od 10.10.1943 w armii Berlinga. W 1944 niewola niemiecka. Po uwolnieniu aresztowanie i wyrok Trybunału Wojskowego (10 lat łagru i 3 lata zsyłki). Od 1948 w łagrze Toporok (obw. irkucki), od sierpnia 1948 w Magadanie. Praca przy załadunku złomu. Po 1949 przewieziony na Kołymę, do kopalni złota. Powrót do Polski w 1956. ZS 630 Edmund Pastuszewski ur. 1920 Łódź, 1994 mps, kopia, 35 s., (spisana relacja) Lata 1940–49. Deportacja 13.04.1940 z Wąsoszy (pow. Szczuczyn, woj. białostockie) do sowchozu w Akulu (obw. pawłodarski, Kazachska SRR). Praca w charakterze ślusarza i mechanika. Pobyt w szpitalu. Od początku 1942 praca w Pawłodarze, w bazie przeładunkowej nad rz. Irtysz. W 1942 powstanie Polskiej Tajnej Organizacji. We wrześniu 1943 wyjazd do armii Berlinga. Skierowanie do wojskowej Akademii Politycznej w Moskwie, odesłanie po kilku tygodniach do 9. pułku piechoty. Szkoła oficerów polityczno-wychowawczych. W styczniu 1949 dyscyplinarne zwolnienie ze służby. ZS 631 Emilia Rajska ur. 1928, z d. Szczepańska Łódź, 1994 mps, kopia, 3 s. Załączniki: kopie dokumentów, lista zesłańców, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z Krasiczyna (pow. Pińsk, woj. poleskie) do Siuźmy [Wierchniaja Ura] (obw. archangielski). Praca przy zwózce drewna. Latem 1943 wyjazd na południe. Pobyt w m. Burnoje w Kazachstanie (rej. Dżuwalin). Praca na roli i w cukrowni. Śmierć matki i brata. Od września 1944 do kwietnia 1946 pobyt w domu dziecka w Sajramie, a następnie w Taszkiencie. Repatriacja latem 1946. ZS 632 Wanda Olczyk ur. 1927, z d. Krasuska Wspomnienia z Kazachstanu Łódź, 1995 mps, 2 kopie, 61 s. Załączniki: kopie dokumentów, kopia karty pocztowej, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 ze wsi Deniskowicze (pow. Łuniniec, woj. poleskie) do m. Kyzyłt, a następnie do wsi Pietropawłowka nad rz. Kargały (rej. Aktiubińsk, Kazachska SRR). Praca w kołchozie. Śmierć siostry. Wiosną 1943 praca w kopalni węgla i na budowie. W październiku 1943 ucieczka do Pietropawłowki. Od marca 1944 praca w m. Akembińsk k. Akmolińska. Repatriacja w kwietniu 1946. ZS 633 Józef Doda ur. 1923 Hollywood (Floryda), b.d.p. mps, kopia, 2 s. Załączniki: kopie dokumentów Lata 1939–51. Aresztowanie w grudniu 1939 w m. Daniłówka (pow. Dzisna, woj. wileńskie). Wywiezienie z matką i siostrą do posiołka w rej. Suzun (obw. nowosybirski). Nieudana ucieczka, aresztowanie i osadzenie w więzieniu w m. Suzun. W 1941 zwolnienie na mocy „amnestii”, pobyt w kołchozie. Ucieczka do armii Andersa, wstąpienie do wojska w m. Ługowoje. Wyjazd do Iranu. W marcu 1942 przemieszczenie się z Pahlewi do Palestyny, następnie przez Irak, Syrię, Jordanię i Liban do Włoch. W styczniu 1944 udział w walkach z Niemcami w Apeninach, pod Monte Cassino i w in. włoskich miastach. Po zakończeniu działań wojennych studia we Włoszech. W 1946 wyjazd do Anglii, a w 1951 do Stanów Zjednoczonych. ZS 634 Stanisław Pencarski ur. 1924 Biebesheim n. Renem, 1992 187 mps, oryg., 3 s. Załączniki: oryg. korespondencji z Kazachstanu Lata 1940–42. Deportacja 13.04.1940 z Daszawy (pow. Stryj, woj. stanisławowskie) do wsi Stiepanowka (Kazachska SRR). Po „amnestii” wyjazd 1.11.1941 razem z matką i siostrą do m. Kustanaj. Wstąpienie do armii Andersa. Pobyt w Tockoje. 28.01.1942 wyjazd na południe do Uzbekistanu i dalej do Iranu. ZS 635 Jerzy Groblewski ur. 1930 Nie byliśmy bohaterami Szczecinek, 1992 mps, kopia, 246 s. Załączniki: kopie korespondencji, kopie zdjęć, korespondencja z ZS Lata 1939–46. Losy rodziny latem 1939 i na początku wojny. Wyjazd do Lwowa w grudniu 1939. Deportacja 30.06.1940 do obw. archangielskiego. Pobyt w posiołku w rej. konoskim, nauka w szkole, zdobywanie żywności, zakładanie przydomowego ogrodu. W październiku 1941 opuszczenie posiołka, pobyt w Jarosławiu i Iwanowie. Pobyt w domu dziecka w Iwanowie do czerwca 1942. Pobyt rodziny we wsiach Rajki i Jurjewiec (obw. iwanowski). Stosunki z miejscowymi mieszkańcami. W marcu 1946 powrót do Polski, przyjazd do zrujnowanej Warszawy, opieka w punkcie repatriacyjnym. Wyjazd do krewnych do Bytomia. ZS 636 Tamara Świetlik ur. 1924, z d. Gisicz Wspomnienia Sybiraczki Bliżyn (woj. kieleckie), 1993 [?] broszura, 9 s., format A5 Załączniki: kopie dokumentów, lista zesłańców, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja wiosną 1940 z Mołodeczna (woj. wileńskie) do kołchozu Irinowka (obw. pawłodarski) w Kazachstanie. Praca w polu i w kuchni. W 1941 przyjazd z więzienia siostry i ojca. Od 1942 pobyt w m. Szczerbakty — kurs traktorzystów. Praca w charakterze pomocy domowej w rodzinie dyrektora szkoły, następnie sanitariuszki. Uzyskanie dyplomu pielęgniarki, praca w szpitalu w Szczerbaktach. W 1943 epidemia tyfusu. Śmierć siostry. Powrót do Polski w czerwcu 1946. ZS 637 Andrzej Szary ur. 1919 Bez retuszu. Wspomnienia b.m.p., b.d.p. mps, kopia, 461 s. Lata 1939–46. Autor, lotnik ze Lwowa, zestrzelony w 1939, zabrany ze szpitala przez bolszewików. Próba ucieczki i przedostania się przez granicę. Aresztowanie, uwięzienie w Stryju. W maju 1940 bunt w więzieniu, karne egzekucje. Po próbach ucieczki w sierpniu 1940 wywiezienie przez Kijów, Charków i Saratów do Niżniej Pojmy, następnie do Krasłagu. Od lutego 1943 ponownie w Niżniej Pojmie. Od lipca 1945 na zesłaniu w osadzie Ili k. Ałma-Aty. Powrót do Polski w maju 1946. ZS 638 Mieczysław Knobloch ur. 1910 [?] Wspomnienia z łagru Warszawa, 1995 mps, kopia, 76 s. Załączniki: spisy nazwisk współwięźniów, korespondencja z ZS Lata 1945–46. Autor — nauczyciel, redaktor „Szkoły i Techniki”, potem pracownik teatru, działający w podziemiu. Aresztowanie 2.01.1945 we Lwowie. Wywiezienie do łagru w m. Krasnodon (obw. woroszyłowgradzki). Praca w kopalni węgla kamiennego i w tartaku. Powrót do Polski w 1946. 188 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków ZS 639 Maria Wasilewska-Kos ur. 1928 Warszawa, 1991 mps, kopia, 1 s. Załączniki: oryg. zdjęć Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Zarębkowo (pow. Dzisna, woj. wileńskie) do m. Diabrino (rej. Krasnoborsk, obw. archangielski). Po „amnestii”, w grudniu 1941 wyjazd do Kirgizji. W drodze śmierć babki, ciotki i wuja. W 1942 pobyt w polskim domu dziecka w Kok Tasz w Uzbekistanie. Od listopada 1943 u przyrodniej siostry w sowchozie k. stacji Bujnowskoje w Ałtajskim Kraju, zatrudniona jako nauczycielka w szkole ZPP. Powrót do Polski w maju 1946. ZS 640 Jan Maj ur. 1929 Wspomnienia z młodych lat Mielec, 1995 [?] mps, kopia, 24 s. Załączniki: kopie dokumentów i zdjęć, mapy, wycinek prasowy, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z m. Janówka Słoneczna (pow. Borszczów, woj. tarnopolskie) do osiedla leśnego w okolicy m. Talmienka i Kuroczkino (Ałtajski Kraj). Praca w lesie przy zbiorze szyszek. Śmierć młodszych braci. Po roku przeniesienie do innego osiedla, bliżej Kuroczkina i Talmienki. Na przełomie 1941 i 1942 przewiezienie do kołchozu Turksib (obw. dżambulski, Kazachska SRR). Praca w polu. Wiosną 1943 praca na polach kołchozowych w m. Aksa. Śmierć starszej siostry i ojca. Od października 1943 pobyt w sierocińcu dla polskich dzieci w m. Mojunkum. W latach 1944–45 członek zespołu wokalnego w sierocińcu; występy i udział w konkursie. Powrót do Polski w kwietniu 1946. ZS 641 Aleksander Wesołucha ur. 1922 Pabianice, 1993 mps, kopia, 11 s.; mps (druga wersja), kopia, 13 s., (spisana relacja) Lata 1944–46. Aresztowanie 13.12.1944 w Zelwie (pow. Wołkowysk, woj. białostockie) za działalność w AK. Więzienia w Zelwie, Wołkowysku i Grodnie. Zwolnienie 13.09.1945. Powrót do Polski z transportem repatriacyjnym w 1946. ZS 642 Stanisław Lasek ur. 1925 Kanada [?], b.d.p. rkps, kopia, 15 s. Załączniki: kopie zdjęć, lista zesłańców, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z kolonii Terpin (pow. Radziechów, woj. tarnopolskie) do posiołka [Piermogorje] (rej. Krasnoborsk, obw. archangielski). Praca w tajdze. Na jesieni 1941 przeniesienie do Krasnoborska do pracy w cegielni. Wiosną 1942 wyjazd na południe przez Aszchabad, Taszkient, Aczisaj do kołchozu w pobliżu Bałdsuzu. W drodze śmierć rodzeństwa i choroba matki. Wyjazd do Taszkientu, mimo przyjęcia do wojska pozostanie z rodziną. Po wyprowadzeniu armii Andersa z ZSRR pogorszenie sytuacji Polaków. Od wiosny 1944 praca w kopalni rudy w Aczisaju. Powrót do Polski wiosną 1946. ZS 643 Apolonia Regulińska ur. 1907, z d. Walukiewicz Wspomnienia z zesłania Bystrzyca Kłodzka, 1977 mps, kopia, 29 Załączniki: kopie dokumentów Lata 1940–45. Deportacja autorki z czworgiem dzieci z Nowogródka 13.04.1940 do m. Kosistek w Kazachstanie. Praca w charakterze krawcowej i w magazynach zbożowych. Przeniesienie do m. Rudnik (obw. aktiubiński). We wrześniu 1943 wyjazd do m. Bratskoje (obw. nikołajewski) na Ukrainie. Praca w kuchni. Powrót do Polski w październiku 1945. 189 ZS 643a Paweł Reguliński ur. 1901 Wspomnienia wojenne 1939–1946 Bystrzyca Kłodzka, 1977 mps, kopia, 8 s. Załączniki: kopie dokumentów Lata 1939–46. Aresztowanie 20.09.1939 w Kuszelewie k. Nowogródka; więzienie w Nowogródku. W marcu 1940 przewiezienie do więzienia w Mińsku. 10.02.1941 wyrok — 8 lat ITŁ. W marcu 1941 transport do Uchty, do kamieniołomów Nowyj Gorodok (Komi ASRR). Po „amnestii” zwolnienie i wyjazd do żony. Powołanie do wojska 5.02.1942. Powrót do Polski 20.04.1946. ZS 644 Eleonora Kowalska ur. 1910, z d. Kwinto Niezapomniane fragmenty z zsyłki stalinowskiej Łódź, 1991 mps, kopia, 12 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1945–57. Aresztowanie i wywiezienie w styczniu 1945 z Grodna do osiedla leśnego k. stacji Czeremucha (obw. archangielski). Praca przy wyrębie lasu do zakończenia wojny. W czerwcu 1945 pobyt w szpitalu, następnie wywiezienie do łagru Mieżog, praca przy karczowaniu pni. W grudniu 1946 wyrok 5 lat zesłania. Pobyt w m. Kniażpogost w Komi ASRR. Zatrudnienie przy szyciu i w handlu. W sierpniu 1948 przesiedlenie do Kazachstanu. Spotkanie z mężem. Śmierć męża 11.11.1949 w m. Smirnowo k. Pietropawłowska (obw. siewierokazachski). 13.01.1950 zwolnienie z zesłania. Repatriacja do Polski w maju 1957. ZS 645 Janina Niedzielska ur. 1912, z d. Sikorska Wspomnienia Jasi Łódź, 1980 mps, kopia, 41 s. Załączniki: lista zesłańców, korespondencja z ZS Lata 1940–43. Deportacja 13.04.1940 z m. Byteń (pow. Słonim, woj. nowogródzkie) do Kazachstanu. Pobyt na zesłaniu w m. Pietrowka (obw. celinogradzki) nad rz. Iszym. Śmierć matki 22.02.1941. Po „amnestii” w 1941 wyjazd do Akmolińska; praca w spółdzielni produkującej okucia do skrzyń na amunicję, potem robienie na drutach skarpet dla wojska. Wyjazd do armii Berlinga. ZS 646 Bronisław Haas ur. 1926 Wilkanów (woj. wałbrzyskie), 1946 [?] mps, kopia, 39 s. Załączniki: kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 rodziny osadnika wojskowego z m. Dmytrów (woj. tarnopolskie). Pakowanie dobytku, trzydniowe formowanie transportu na stacji w Chotajowie. Pobyt na zesłaniu w rej. wierchnietojemskim (obw. archangielski). Praca w lesie, przy budowie baraków, w cegielni. Przybycie latem 1940 nowej grupy deportowanych ze Lwowa. Po „amnestii” w sierpniu 1941 wyjazd do m. Gurjew nad rz. Ural. Warunki mieszkaniowe, zdobywanie pożywienia, choroby i praca dzieci (m.in. produkcja zabawek z drewna). Powołanie ojca do wojska jesienią 1943. Powstanie ZPP (autor przewodniczącym Koła Młodych). Kontakty z innymi Polakami, Rosjanami i Kazachami. Repatriacja w marcu 1946 — organizacja transportu, szczegółowy opis podróży i przyjęcia repatriantów w Polsce. ZS 647 Maria Stefan ur. 1926 Wspomnienia z Kazachstanu Łańcut, 1995 mps, kopia, 11 s. Załączniki: lista zesłańców 190 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 z m. Sokoliki Górskie (pow. Turka, woj. lwowskie) do Kazachstanu do kołchozu Stiepanowka (rej. Martuk, obw. aktiubiński). Praca w polu i w lesie. W 1943 wyjazd do m. Martuk. Pobyt w szpitalu. Przeniesienie do m. Żyłgorodok k. Aktiubińska. Praca w kombinacie na stanowisku pomocnika maszynisty. Powrót do Polski w kwietniu 1946. ZS 648 Adam Stanek ur. 1927 Wspomnienia Kamionka Wielka (woj. nowosądeckie), 1995 mps, kopia, 3 s. Załączniki: kopie dokumentów, kopie zdjęć, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 ze Szczepanowa (pow. Brzeżany, woj. tarnopolskie) do osady Lużwa (rej. Kudymkar, obw. mołotowski). Praca w lesie. W 1943 przeniesienie rodziny do wioski. Paszportyzacja Polaków. Aresztowanie i praca przy spławie drewna. Po 2 miesiącach połączenie z rodziną. Powrót do Polski w marcu 1946. ZS 649 Wiesław Krawczyński ur. 1919 Sybiracy Kraków [?], 1989 kopia publikacji, 17 s., format A3 Załączniki: oryg. zdjęcia, wycinek prasowy, wiersze, relacja autora pt. Jedna z nocy, korespondencja z ZS Lata 1945–55. Aresztowanie w 1945 we Lwowie za działalność w AK. Po śledztwie wyrok w czerwcu 1946 — 10 lat ITŁ, 5 lat pozbawienia praw obywatelskich i konfiskata majątku. Wywiezienie do Komi ASRR. Praca przy budowie linii kolejowej do Workuty. Od grudnia 1946 pobyt w łagrze Sztabnaja Kołonna k. Abiezi. Praca w zespole muzycznym. Wyjazdy z koncertami do różnych obozów. W czerwcu 1950 przeniesienie do Krasnojarskiego Kraju, do m. Igarka. Praca w kombinacie przetwórstwa drewna, granie w małym zespole muzycznym. Od czerwca 1951 w m. Czuna (k. Bracka), praca przy budowie zapory na Angarze. W październiku 1951 przeniesienie do m. Tajszet (obw. irkucki), po miesiącu powrót do Czuny. Od lutego 1954 w Krasnojarsku, w osadzie Łoboskoje (rej. Aban), następnie w m. Perspektiwnoje. Praca w tajdze i prowadzenie domu kultury. Powrót do Polski w grudniu 1955. ZS 650 Stanisława Skop-Dzienis ur. 1922 Wspomnienia z zesłania do Komi ASRR i Kazachstanu Bystrzyca Kłodzka, 1995 mps, kopia, 18 s., (spisana relacja) Załączniki: lista zesłańców, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z Woli Kaniowskiej (woj. stanisławowskie) do Komi ASRR. Pobyt na zesłaniu w posiołkach Lom i Kniażpogost. Po „amnestii” wyjazd do Kazachstanu. Pobyt w Karabułaku i Aczisaju (obw. czymkiencki). Repatriacja w kwietniu 1946. Wydane pt. „Takie są dzieje mojej rodziny” w: Wspomnienia Sybiraków, t. 9, Warszawa 1997. ZS 651 Tadeusz Jaworowski ur. 1916 „Twoja praca nie jest nam potrzebna, tylko...” Boguszów-Gorce, 1991 mps, kopia, 20 s. Załączniki: kopie dokumentów, kopie zdjęć, oryg. koperta z 1955, kopie korespondencji z lat 50. Lata 1942–55. Działalność w AK od marca 1942. Aresztowanie 13.03.1945 w Drohobyczu. Po brutalnym śledztwie wywiezienie 18.05.1945 do Lwowa, potem do Kijowa — śledztwo do sierpnia 1945. Wyrok śmierci, do listopada pobyt w celi śmierci, zmiana wyroku na 15 lat ciężkich robót. Od grudnia 1945 w obozie nr 3 w Kijowie. Praca m.in. przy produkcji granatów. W grudniu 1947 wywiezienie do m. Kremienczug do prac polowych. W lipcu 1948 transport przez Krasnojarsk, port Dudinka, Norylsk do Gorłagu. Budowa baraków i praca w brygadzie odkrywkowej w kopalni niklu. Po odmowie pracy pod ziemią skierowanie do brygady karnej. Pobyt w szpitalu (w tym czasie bunt w Norylsku). Po wyjściu ze szpitala praca w sekcji porządkowej do grudnia 1954. Przeniesienie do Norylska Dolnego, do Niedźwiedziego Ruczaju (do czerwca 1955). Powrót do Polski w grudniu 1955. 191 ZS 652 Bolesław Kołtun ur. 1921 b.m.p., 1958 mps/rkps, oryg./kopia, 193 s. Załączniki: odpisy korespondencji z lat 50., biogramy współwięźniów Lata 1948–56. Aresztowanie 9.01.1949 w m. Izabelin na Grodzieńszczyźnie. Pobyt w więzieniach w Wołkowysku i Grodnie. W kwietniu 1949 wyrok — 25 lat ITŁ. Wywiezienie do Tiemłagu (Mordwińska ASRR). Nieudana próba ucieczki. Łagier w m. Jawas, przeniesienie do obozu karnego. Od maja 1950 pobyty w kolejnych obozach. Pobyt na Czukotce w m. Piewiek i Krasnoarmiejskij. Od sierpnia 1951 w Nachodce, następnie w m. Otorukan, Magadan, Susuman i Jagodnoje. Zwolnienie w sierpniu 1956, wyjazd do Magadanu. Powrót do miejsca zamieszkania na Grodzieńszczyźnie. W grudniu 1956 repatriacja do Polski z matką i siostrą. ZS 653 Zbigniew Peterson ur. 1927 Relacja Sybiraka... Łódź, 1995 mps, kopia, 7 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1941–46. Deportacja 21.06.1941 z Sokółki (woj. białostockie) do wsi Kadat w Krasnojarskim Kraju (rej. szarypowski). Praca w polu. Po „amnestii” wyjazd do m. Użur (80 km od wsi Kadat). Powrót do Polski w marcu 1946. ZS 654 Edward Popowski ur. 1926 Węgrów (woj. warszawskie), 1993 mps, kopia, 5 s., (spisana relacja) Rok 1945. Aresztowanie 5.01.1945 za działalność w AK. Więzienie w Otwocku, następnie w Warszawie; śledztwo. Od lutego 1945 w obozie w Rembertowie, pod koniec marca 1945 wywiezienie do obozu Borowlanka koło m. Sośwa (obw. swierdłowski). Praca przy ścinaniu drzew. Powrót do Polski pod koniec 1945. ZS 655 Leon Bujalski ur. 1920 Łódź, 1995 mps, kopia, 3 s. Lata 1944–46. Aresztowanie autora (partyzanta z Batalionów Chłopskich) 17.11.1944 w Wildze k. Warszawy. Wywiezienie do Radzymina, potem do Lublina i Sokołowa Podlaskiego. 1.12.1944 transport do obozu w Borowiczach. Powrót do Polski 2.03.1946. ZS 656 Maria Kantor ur. 1930, z d. Dwojak Łódź, 1995 mps, kopia, 3 s. Załączniki: uzupełnienie wspomnień Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z m. Zagórze Polskie (pow. Tłumacz, woj. stanisławowskie) do Kotłasu, a stąd do posiołka Wietka (obw. wołogodzki). Po „amnestii” wyjazd do armii Andersa. Po wybuchu epidemii tyfusu skierowanie do Kazachstanu, do m. Kasztube (k. Ałma-Aty). W 1942 śmierć ojca i matki. Pobyt w domu dziecka w m. Turkiestan (obw. czymkiencki). Praca przy zbiorze bawełny. Powrót w maju 1946. ZS 657 Ludwika Iwańska ur. 1928, z d. Kubica Wspomnienie Radom, b.d.p. rkps, oryg., 6 s. Załączniki: oryg. korespondencji z lat. 40, korespondencja z ZS 192 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 z m. Hołoby (pow. Kowel, woj. wołyńskie) do kołchozu we wsi Lipowka (rej. Kellerowka, obw. siewierokazachski). Po roku przewiezienie do pracy na kolei na stacji Amankaragaj (rej. Siemioziornoje, obw. kustanajski). Pobyt w szpitalu w Kuszmurunie. Po powrocie rozwożenie zupy robotnikom. Praca w cegielni w m. Troick — ładowanie cegieł na platformy. Śpiewanie w chórze wojskowym. Powrót do Polski w maju 1946. ZS 658 Anna Kuca ur. 1913, z d. Andrzesińska Pabianice, 1993 mps, kopia, 5 s., (spisana relacja) Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z m. Falentyn (pow. Podhajce, woj. tarnopolskie) do Krasnojarskiego Kraju. Praca w ochronce w m. Kruk nad Jenisejem. Wyjazd męża w 1943 do armii Berlinga. Od wiosny 1945 pobyt w kołchozie na Ukrainie, praca na roli. Powrót do Polski 10.03.1946 ZS 659 Adolf Wołk-Karaczewski ur. 1929 Łódź, 1993 mps, kopia, 6 s., (spisana relacja) Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1950–57. Aresztowanie 30.01.1950 w m. Ławcuny (pow. Lida, woj. nowogródzkie) za przynależność do AK. Pobyt w więzieniu m.in. w Grodnie. W marcu 1950 wyrok 25 lat ITŁ, 5 lat pozbawienia praw publicznych oraz utrata mienia. W kwietniu 1950 pobyt w więzieniu w Moskwie. Od czerwca 1950 w obozie k. Karagandy. Budowa cegielni. Przeniesienie do brygady inwalidzkiej, prace porządkowe. Po 8 miesiącach skierowanie do budowy kopalni. W latach 1951–56 praca w Kazachstanie w okolicach m. Aktas i Dubowka. Powrót do Lidy w czerwcu 1956, repatriacja do Polski w marcu 1957. ZS 660 Stanisława Eckert ur. 1916, z d. Boraczyńska Tarnowskie Góry, 1995 rkps, oryg., 11 s.; rkps, kopia, 12 s. (pierwsza wersja) Załączniki: kopia dokumentu Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 z m. Kosmarz (pow. Kołomyja, woj. stanisławowskie) do Swinbazy Zatoń k. Semipałatyńska (Kazachska SRR). Warunki życia na zesłaniu. Powrót do Polski w maju 1946. ZS 661 Edward Daszkiewicz ur. 1923 Łódź, b.d.p. mps, kopia, 5 s. Lata 1941–42. Aresztowanie 18.03.1941 w Wilnie. Po wyroku przewiezienie 22.06.1941 do więzienia w m. Niżnij Nowgorod, następnie do Kirowa. Praca w elektrowni w oczekiwaniu na transport. Choroba, pobyt w szpitalu. Po wyjściu ze szpitala wyjazd do Kermine (Uzbecka SRR). Przydział do kompanii łączności. W sierpniu 1942 wyjazd do Krasnowodska, a stąd do Iranu, Iraku, Palestyny (1943), Libanu, Egiptu, Włoch (Monte Cassino, Bolonia — tu ranny). Od 1946 w Anglii. Powrót do Polski z Argentyny w 1988. ZS 662 Elwira Krupa ur. 1930, z d. Gerlic Wspomnienia małego wroga Wielkiego Kraju Rad Łódź, 1994 mps, kopia, 22 s. Lata 1940–46. Deportacja z m. Łuniniec (woj. poleskie) do m. Bolszaja Rieczka (rej. Troickoje) w Ałtajskim Kraju. Praca w tajdze. Po „amnestii” przeprowadzka do Troickoje. Szycie mundurów dla wojska (matka). Zamieszkanie w gospodarstwie przyzakładowym za Troickoje. Praca przy przenoszeniu torfu na nasłonecznione wzgórze. Nauka w szkole. Powrót do Polski w kwietniu 1946. 193 ZS 663 Alojzy Sąsiadek, ur. 1933 Tadeusz Sąsiadek, ur. 1931 Łódź, 1993 mps, kopia, 5 s., (spisana relacja) Załączniki: oryg. zdjęć, lista zesłańców, kopia dokumentu, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z Kolonii Śmigłówka (pow. Trembowla, woj. tarnopolskie) do m. Bielajewo k. Objaczewa (Komi ASRR). W połowie maja 1940 wywiezienie do m. Niżnyj Kałapur, następnie Gornyj Kałapur. Po „amnestii” wyjazd do Objaczewa. Od jesieni 1944 pobyt w Muraszi (obw. kirowski), potem w m. Praskowieja (rej. Budionowsk, Stawropolski Kraj). Praca w kołchozie. Powrót do Polski w marcu 1946. ZS 664 Irena Olizar ur. 1926 „Najwyższą wartością była Ojczyzna” Raciąż, 1989 mps, kopia, 47 s., (spisana relacja) Załączniki: lista współwięźniów, korespondencja z ZS Lata 1948–56. Aresztowanie 17.08.1948 we wsi Łunna na Grodzieńszczyźnie za przynależność do AK. W październiku 1948 wyrok 25 lat ITŁ. W styczniu 1949 wywiezienie do Tajszetłagu (obw. irkucki). Od maja 1950 pobyt w Chabarowsku, następnie w Wanino i posiołku Uj. Od października 1950 pobyt w łagrach w okolicach Magadanu. Powrót do Polski w lipcu 1956. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 9, Warszawa 1997. ZS 665 Alina Kopisto ur. 1917 b.m.p., 1989 mps, kopia, 53 s. Załączniki: kopie korespondencji męża autorki Wacława Kopisto Lata 1944–56. Aresztowanie 30.12.1944 we Lwowie za działalność w AK. Wyrok 28.03.1945 — 10 lat pozbawienia wolności. Od sierpnia 1945 pobyt w łagrze k. Magadanu. Praca w szpitalu w charakterze pielęgniarki. Od 1949 pobyt w okolicach m. Maldiak, Susuman, Chatyngnach, Neksikan — praca w ambulatorium, następnie do 1951 w domu małego dziecka (dla dzieci urodzonych przez więźniarki). Przeniesienie do Magadanu, choroba i pobyt w szpitalu, orzeczenie o inwalidztwie, skierowanie do lżejszej pracy. Zwolnienie w marcu 1954, pobyt w Magadanie. Powrót do Polski w grudniu 1956. ZS 666 Jan Michaluk ur. 1923 b.m.p., b.d.p. mps, kopia, 77 s. Załączniki: kopie dokumentów, lista współwięźniów, poprawki i uzupełnienia do wspomnień, korespondencja z ZS Lata 1948–57. Aresztowanie 18.12.1948 w okolicach Augustowa za działalność w AK. Pobyt w więzieniu w Grodnie, wyrok — kara śmierci, zamieniona na 25 lat ITŁ. W czerwcu 1949 wywiezienie przez Chabarowsk i Wanino do Magadanu. Pobyt w kolejnych obozach (Kanion, Elgen, Arkagała Ugolnaja, Czabań k. Susumanu). W sierpniu 1955 pobyt w szpitalu w m. Susuman. Zwolnienie w sierpniu 1956, wyjazd do Magadanu. Powrót do Grodna, starania o repatriację do Polski. Przyjazd do Augustowa w marcu 1957. ZS 667 Maria Furkałowska ur. 1901 Syberia, 1940–43 mps, kopia, 87 s. Lata 1940–43. Dziennik siostry zakonnej zmarłej w 1943. Deportacja 10.02.1940 (autorka schroniła się w rodzinnym domu po wyrzuceniu z klasztoru przez bolszewików) z kolonii Biała (pow. Buczacz, woj. tarnopolskie) do osiedla Koluczij (obw. irkucki). Praca w lesie, pogrzeby. Ostatni zapis z 7.03.1943 — przyjazd delegata, zostawiającego zesłańców z nadzieją na powrót do kraju. 194 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków ZS 668 Alicja Szofer ur. 1931, z d. Kowaliszyn Fragment wspomnień z wywózki i pobytu na nieludzkiej ziemi Nowy Sącz, 1995 mps, kopia, 2 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–41. Deportacja 13.04.1940 z Królówki (pow. Borszczów, woj. tarnopolskie) do Kazachstanu. Pobyt na zesłaniu w kołchozie „Bolszewik” (rej. Kokpiekty, obw. semipałatyński). ZS 669 Janusz Michalonek ur. 1936 b.m.p., 1995 mps, kopia, 1 s. Załączniki: lista zesłańców, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 z Nowej Wilejki (pow. Wilno-Troki, woj. wileńskie) do m. Swałowka (rej. Czaryszskoje, Ałtajski Kraj). Praca w kołchozie. Śmierć matki chorej na tyfus. Powrót do Polski w 1946. ZS 670 Ryszard Michalczyk ur. 1928 Łódź, 1995 mps, kopia, 3 s., (spisana relacja) Załączniki: kopia dokumentu, lista zesłańców Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 z Grajewa (pow. Szczuczyn, woj. białostockie) do m. Ekibastuz (obw. pawłodarski, Kazachska SRR). Praca m.in. w spółdzielni produkcyjnej, przy hodowli bydła. Śmierć matki. Powrót do Polski w maju 1946. ZS 671 Stanisław Wójcik ur. 1924 Łódź, 1995 mps, kopia, 5 s., (spisana relacja) Załączniki: kopie dokumentów Lata 1941–47. Aresztowanie 24.06.1941 w Tarnopolu. Pobyt w więzieniach w Magnitogorsku, Czelabińsku i Wierchnieuralsku (obw. czelabiński). W styczniu 1942 zwolnienie, wcielenie do armii Andersa i przejście całego szlaku bojowego. Powrót do Polski w 1947 z Anglii. ZS 672 Jadwiga Szefler ur. 1931, z d. Wiechowska Łódź, 1995 mps, kopia, 3 s. Załączniki: lista zesłańców, kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1941–46. Deportacja 20.06.1941 z Kolonii Lozowica (pow. Brześć, woj. poleskie) do posiołka Jazowka (2 dni statkiem z Nowosybirska). W październiku 1941 przesiedlenie do m. Pudino (rej. Parabiel, obw. tomski). W lutym 1943 wyjazd do Kujbyszewa (obw. nowosybirski). Śmierć ojca. Powrót do Polski w kwietniu 1946. ZS 673 Mieczysław Preckałło ur. 1923 Pabianice, 1993 mps, kopia, 5 s., (spisana relacja) Załączniki: lista zesłańców, korespondencja z ZS Lata 1945–49. Aresztowanie 29.01.1945 w Wilnie. Więzienie na Łukiszkach, wywiezienie 10.03.1945 do obozu w Saratowie. Kopanie rowów pod gazociąg Saratow–Moskwa. Przewiezienie do obozu w Kutaisi, praca przy budowie fabryki samochodów. Pobyt w obozie w Borowiczach (obw. nowgorodzki). Powrót do Polski w lutym 1949. 195 ZS 674 Henryk Dorobiński ur. 1914 Łódź, 1993 mps, kopia, 9 s., (spisana relacja) Lata 1939–47. Udział w wojnie z Niemcami, wzięcie do niewoli. Pobyt w obozie w Turyngii. Po ucieczce w końcu stycznia 1942 działalność w AK i tajne nauczanie. Aresztowanie 4.09.1944 przez NKWD w woj. warszawskim. W październiku 1944 wywiezienie do Sokołowa Podlaskiego, a następnie do obozu w m. Borowicze (obw. nowgorodzki). Praca w kopalni węgla kamiennego. W 1946 przewiezienie do obozu k. Swierdłowska. Wycinanie lasu i prace w kołchozach. Powrót do Polski w 1947. ZS 675 Władysław Klekot ur. 1898 Wspomnienia... Łódź, przed 1984 mps, kopia, 25 s. Załączniki: kopie zdjęć (w tekście), korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z osady Monplaisir (pow. Wilejka, woj. wileńskie) do m. Diegtiarsk (rej. Rewda, obw. swierdłowski). Praca w stolarni. Po „amnestii” wyjazd 20.09.1941 do kołchozu w m. Krasnojar k. Diegtiarska, praca w polu i na fermie świń. Latem 1943 aresztowanie za odmowę wstąpienia do armii Berlinga, zwolnienie, uznanie przez naczelnika NKWD za osobę niezbędną w kołchozie. We wrześniu 1944 wyjazd do sowchozu Staraja Askania (obw. chersoński, Ukraińska SRR). Powrót do Polski w marcu 1946. ZS 676 Sabina Bobińska ur. 1922, z d. Turuto Wspomnienia z wojennej tułaczki Łódź, 1989 mps, kopia, 8 s. Załączniki: kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1940–45. Aresztowanie wraz z mężem 15.03.1940 w m. Lipówka (pow. Wilno-Troki, woj. wileńskie) przy próbie przekroczenia granicy. Osadzenie w więzieniu w Starej Wilejce. W maju 1940 przewiezienie do Połocka. Wyrok 5 lat pozbawienia wolności. 1.12.1940 narodziny synka. Od czerwca 1941 pobyt w Omsku, następnie w Tobolsku. Praca sprzątaczki. 13.11.1941 śmierć dziecka. Wykonywanie różnych prac — pomoc domowa, sanitariuszka, sprzątaczka w szkole. Kontakt z polską placówką. W czerwcu 1944 praca wychowawczyni w polskim sierocińcu w Tobolsku. We wrześniu 1944 przewiezienie na Ukrainę do sowchozu im. Kirowa (obw. kirowogradzki). Praca w polu przy zbiorze słoneczników i w sklepiku jako sprzedawczyni. Przyjazd do Polski jesienią 1945. ZS 677 Kazimierz Bobiński ur. 1911 Wspomnienia z wojennej tułaczki Łódź [?], b.d.p. mps, kopia, 8 s. Lata 1939–49. Wzięcie do niewoli na przedmieściach Kowla 19.09.1939. Ucieczka. Aresztowanie 15.03.1940 wraz z żoną w m. Lipówka (pow. Wilno-Troki, woj. wileńskie) przy próbie przekroczenia granicy. Osadzenie w więzieniu w Starej Wilejce, po 2 miesiącach przewiezienie do Połocka. W czerwcu 1940 wyrok 5 lat ITŁ. Wywiezienie do Archangielska, pobyt w obozie w m. Koniecgorie nad rz. Dwiną — praca w lesie. Po „amnestii” praca najemna w lasach w pobliżu m. Jemieck. W listopadzie 1941 zezwolenie na wyjazd do polskiej armii. Wędrówka na piechotę do Kotłasu, potem pociągiem do Kirowa i dalej do Uzbekistanu. Praca w kołchozie. Powołanie do wojska w lutym 1942 w m. Guzar (obw. kaszkadaryjski). Cały szlak bojowy z II Korpusem. Powrót z Anglii do Polski w marcu 1949. ZS 678 Marian Deląg ur. 1914 Łódź, 1995 mps, kopia, 3 s. Załączniki: oryg. zdjęcia, kopie dokumentów, korespondencja z ZS 196 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków Lata 1939–47. Rozbrojenie przez wojsko sowieckie we Włodzimierzu Wołyńskim 17.09.1939. Przewiezienie do obozu jenieckiego w Szepetówce, stamtąd do obozu w m. Karakub (obw. doniecki, Ukraińska SRR). Od wiosny 1940 pobyt w obozach nad Peczorą (budowa linii kolejowej do Workuty). Po „amnestii” wyjazd do Tockoje, tworzenie armii Andersa, przydział do batalionu pancernego, szkoła podchorążych. Ewakuacja do Iranu, szlak bojowy przez Palestynę, Egipt, Włochy do Anglii. Powrót z Anglii w lutym 1947. ZS 679 Irena Wiszniewska ur. 1929, z d. Szyfman Moje sieroce wspomnienia z lat II wojny światowej Police, 1991 mps, kopia, 24 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–46. Aresztowanie ojca. Deportacja czwórki dzieci i babci 13.04.1940 ze wsi Ciszewo (woj. białostockie) do sowchozu k. Ekibastuz (obw. pawłodarski, Kazachska SRR). Śmierć babci, próba przeniesienia osieroconych dzieci do domu dziecka, brak pomocy, obojętność ze strony polskich zesłańców, wrogość Kazachów, choroby. W 1942 niewielka pomoc — paczki po interwencji w dowództwie armii Andersa. W 1943 odnalezienie ojca zwolnionego z łagru pod Archangielskiem, jego wyjazd do Kujbyszewa, śmierć w niewyjaśnionych okolicznościach. Powrót do Polski w 1946. ZS 680 Stanisław Siczek ur. 1926 „Duch won, kiszki na tielefon, a normu daj” Wrocław, 1990 mps, kopia, 4 s. Załączniki: lista zesłańców, korespondencja z ZS Lata 1940–43. Deportacja z m. Czeronka (pow. Dzisna, woj. wileńskie) do sowchozu koło m. Mieriet’ (rej. Suzun, obw. nowosybirski). Praca w lesie m.in. przy zbieraniu żywicy, nauka w szkole rosyjskiej. We wrześniu 1941 wyjazd do m. Suzun (praca w stolarni i kuźni), potem do m. Szurigino. W listopadzie 1943 mobilizacja do armii Berlinga. Zwolnienie z wojska w 1947. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 9, Warszawa 1997. ZS 681 Helena Maziak ur. 1929, z d. Maluszyńska Wrocław, 1992 rkps, kopia, 5 s. Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 z Trembowli (woj. tarnopolskie) do Kazachstanu do kołchozów Rzejpak i Uczaszcza. Po „amnestii” w 1942 wyjazd do obw. semipałatyńskiego, próby zaciągnięcia się do oddziałów pomocniczych armii Andersa; wstrzymanie akcji przez władze radzieckie. Pobyt w Ajaguzie do maja 1946 (nauka w szkole, „normy robocze” na otrzymanie kartek na chleb). Repatriacja w maju 1946. ZS 682 Mieczysław Konstanciak ur. 1931 Wrocław, 1992 rkps, kopia, 4 s. Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z m. Zaścianek (pow. Słonim, woj. nowogródzkie) do m. Krutaja Osyp’ (rej. Tot’ma, obw. wołogodzki). Nauka w rosyjskiej szkole, praca w lesie, wyrób cegły. Od września 1944 pobyt na Ukrainie w m. Rosztad (obw. odeski). Pod koniec stycznia 1946 powrót do Polski. ZS 683 Stanisława Walota-Bogdan ur. 1924 Życiorys Gniechowice, 1990 rkps, oryg., 11 s. Załączniki: kopia dokumentu, korespondencja z ZS 197 Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z Dobrej Woli (pow. Łuniniec, woj. poleskie) do uczastka Salnica [posiołek Listwiennica] (obw. archangielski). Od początku 1942 pobyt w m. Diegtiarsk, później przez dwa lata w kołchozie Mokrusza k. Czernuszki (obw. mołotowski). Życzliwość i pomoc miejscowej ludności i kołchozu. W październiku 1944 przyjazd na Ukrainę do sowchozu Pieriedowik (obw. połtawski). Powrót do Polski w 1946. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 9, Warszawa 1997. ZS 684 Józef Milczanowski ur. 1929 Wspomnienie i okoliczności zsyłki syberyjskiej Krzyżowice, 1991 rkps, kopia, 10 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 z m. Jaryczów Nowy (woj. lwowskie) do Kazachstanu do m. Aleksandrowka (rej. Kustanaj). Praca w kołchozie, negatywna ocena działalności delegatury polskiej w Kustanaju, obojętność polskich zesłańców na tragiczną sytuację nieletnich dzieci (matka ciężko chora w szpitalu, śmierć 5-miesięcznej siostry). Od września 1944 dzięki interwencji przedstawicieli ZPP pobyt w m. Poczapińce na Ukrainie. Przyjazd 13.01.1946 do Wrocławia. ZS 685 Maria Czyrkowska ur. 1933 Łódź, 1994 mps, kopia, 2 s., (spisana relacja) Lata 1952–56. Deportacja 17.04.1952 z m. Grygi k. Oszmiany na Wileńszczyźnie. Zesłanie do Turkiestanu (obw. czymkiencki, Kazachska SRR). Praca przy budowie domów i urządzeń dla wojska. Repatriacja w październiku 1956. ZS 686 Maria Wanda Ciuman ur. 1908 Sześć lat Syberii Kraków, 1991 mps, kopia, 36 s. Załączniki: aneks do wspomnień Lata 1940–46. Deportacja ze Lwowa 29.06.1940 do m. Chwojna (rej. Ałdan, Jakucka ASRR). Przeniesienie na rok do sąsiedniej osady Samodumowsk. Od maja 1942 pobyt w m. Oroczion, organizacja letnich kolonii dla polskich dzieci (na wzór obozu harcerskiego), od września 1942 prowadzenie internatu (nauka polskiego, historii, religii). W 1943 narodziny córki Basi, w 1946 syna Stasia. Wiosną 1943 akcja paszportyzacji — aresztowania wielu Polaków. W kwietniu 1943 likwidacja polskiego internatu, przeniesienie młodzieży do rosyjskiej placówki. W lipcu 1944 przeniesienie do m. Urbach k. Saratowa. Repatriacja 15.05.1946. ZS 687 Ludwik Jankowski ur. 1927 Wspomnienie [...] z obozów w Saratowie, Kutaisi i Borowiczach b.m.p., b.d.p. mps, kopia, 28 s., (spisana relacja) Załączniki: lista współwięźniów, korespondencja z ZS Lata 1944–48. Konspiracyjna działalność autora w harcerstwie polskim w Wilnie i oddziałach partyzanckich. Aresztowanie 9.12.1944 w Wilnie, osadzenie w więzieniu na Łukiszkach. Pod koniec marca 1945 wywiezienie do Saratowa, potem do obozu w Jełszance. Praca przy budowie gazociągu, osiedla mieszkaniowego, w brygadzie naprawczej samochodów; życzliwość i pomoc Rosjan. Jesienią 1945 przewiezienie do Kutaisi (Gruzińska SRR), praca na budowie fabryki samochodów, w kuźni, w warsztatach samochodowych. W kwietniu 1946 dwutygodniowy strajk polskich więźniów; wywiezienie do Borowicz, a stamtąd do obozu w Szybotowie — praca przy kopaniu torfu, w fabryce papieru. Od listopada 1948 poprawa warunków bytowych w obozie, zniesienie obowiązku pracy. W grudniu 1948 wyjazd do Polski. 198 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków ZS 688 Michał Wołosiewicz ur. 1929 Utracone dzieciństwo i młodość Łódź, 1994 mps, kopia, 19 s. Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 ze wsi Horodnica Duża (pow. Dubno, woj. wołyńskie) do m. Bieregowoje (obw. pawłodarski, Kazachska SRR). Praca w polu, głód, choroby, złe warunki życia. W październiku 1943 komisja wojskowa w Kaczirach (miasto rejonowe) — orzeczenie o zdolności do służby wojskowej. Wyjazd do Pawłodaru, negatywna ocena ze względu na stan zdrowia. Powrót do sowchozu w lutym 1944, praca w wielonarodowej grupie zesłańców i najemnych robotników; śmierć matki. Od marca 1946 starania o repatriację. Powrót do Polski w maju 1946. ZS 689 Kazimiera Kaczmarek ur. 1912 Łódź, 1995 mps, kopia, 3 s., (spisana relacja) Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 z Kosowa Huculskiego (woj. stanisławowskie) do bazy hodowlanej w okolicy m. Semipałatyńsk (Kazachska SRR). Po powstaniu ZPP utworzenie szkoły dla polskich dzieci, zaopatrzenie zesłańców w odzież, artykuły spożywcze, prasę polskojęzyczną. Repatriacja w maju 1945. ZS 690 Bronisław Chudzik ur. 1904 Wspomnienia z wojny Łódź, przed 1982 mps, kopia, 201 s. Lata 1940–46. Aresztowanie 5.07.1940 w Augustowie (woj. białostockie). Więzienie w Grodnie, w marcu wyrok 5 lat ITŁ, przewiezienie do więzienia w Brześciu. 17.05.1941 transport do łagru w m. Kożwa k. Peczory (Komi ASRR), potem do portu Narian-Mar (obw. archangielski). Praca przy przesypywaniu węgla na hałdach i załadunku statków. W październiku 1941 wyjazd do kołchozu Kyzyłtepa k. Buchary, następnie do kołchozu Gieorgijewka k. Frunze, a w lutym 1942 do m. Czokpak (obw. dżambulski). Przydział do kompanii sztabowej. W marcu 1942 wyjazd do Krasnowodska, a następnie do Iranu. Opieka nad grupą chłopców udających się do szkoły junaków na Środkowym Wschodzie (dzieci z deportowanych rodzin i sieroty po zmarłych Polakach). Powrót do oddziału, szlak bojowy z armią Andersa (Palestyna, Afryka, Anglia). Powrót do Polski we wrześniu 1946. ZS 691 Maria Chudzik ur. 1905, z d. Ziziewicz Sybir 1941–1946 Łódź, 1965 mps, kopia, 107 s. Lata 1941–46. Deportacja 20.06.1941 z Augustowa (woj. białostockie) do sowchozu koło m. Askiz (rej. Tasztyp, Chakaski OA). 14.06.1942 wyjazd do Askizu, potem w okolice Abakanu. Praca w pasiece i ogrodzie warzywnym, od jesieni 1942 w tartaku. 1.10.1944 przeprowadzka do Czernogorska, gdzie działało koło ZPP. Praca w bibliotece rejonowej, potem praca nauczycielki w polskiej szkole. Repatriacja w kwietniu 1946. ZS 692 Barbara Świątek ur. 1924, z d. Kowalska Hej, dolo tułacza... [...] Wojna – zesłanie – powrót Brojce Gryfickie, 1989 mps, kopia, 119 s. Załączniki: wiersze, mapa, kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 z Łomży (woj. warszawskie) do m. Pawłodarowka (obw. kokczetawski, Kazachska SRR). W maju 1941 przewiezienie do m. Atbasar (obw. celinogradzki). Choroba i śmierć matki w czerwcu 1944. Zatrudnienie na budowie linii kolejowej, okresowo praca w Karagandzie i w m. Jesil. Powrót do Polski w maju 1946. 199 ZS 693 Zdzisław Dzieńdziczewski ur. 1921 Pamiętnik. Ciernista droga do Ojczyzny b.m.p., od 1940 rkps, oryg., 246 s., format A5 Załączniki: oryg. dokumentu, kopie dokumentów, kopia zdjęcia, oryg. kart pocztowych Lata 1921–45. Losy rodziny polskiej na Marchlewszczyźnie (Połonne nad rz. Chomora, okolice Żytomierza, Winnicy, Antonin) w latach 20. i później. Po śmierci rodziców (ojciec w 1926, matka w 1933) zostaje dwoje dzieci. Nędza, prześladowania, głód, tułaczka, ostracyzm w stosunku do Polaków. W 1940 uwięzienie i ułaskawienie. W 1942 wywiezienie na roboty przymusowe do Niemiec — ciężkie warunki, głód. Wyzwolenie przez Amerykanów w maju 1945. We wrześniu 1945 zatrzymanie przez NKWD. Udana ucieczka do Polski. ZS 694 Wanda Chytroń, ur. 1926 Maria Ząbek, ur. 1928, z d. Chytroń Słubice, 1994 rkps, oryg., 76 s., format A3 Załączniki: kopie zdjęć, kopie dokumentów, lista zesłańców, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z m. Zasieczna (pow. Przemyślany, woj. tarnopolskie) do obw. irkuckiego (rej. Niżnieudinsk). Od marca 1940 pobyt w posiołku Kadujka, praca przy zbiorze żywicy. W 1941 nieudana próba wyjazdu do armii Andersa; praca w fabryce kalafonii i terpentyny w Kamyszecie (rej. Tajszet) i w pobliskim kołchozie (1942). Od kwietnia 1943 pobyt w Atagaju, w posiołku Krasiwaja Jełań. Aresztowanie i wyrok 11.08.1943; pobyt w więzieniu w m. Tułun za nielegalną zmianę miejsca pracy. Zwolnienie z obozu 11.12.1943, powrót do Atagaja, praca w okolicznych kołchozach, śmierć matki. Od maja 1945 pobyt w m. Ust’-Kadujka; zmniejszenie zarobku dziennego i przydziału chleba za uchylanie się od pracy. Od jesieni 1945 do marca 1946 praca na budowie nowego posiołka. Repatriacja 17.04.1946. ZS 695 Jadwiga Wiśniewska ur. 1934, z d. Niezborała Międzyrzec, 1994 mps, oryg., 10 s. Załączniki: oryg. zdjęć, kopie dokumentów, wiersz, korespondencja z ZS Lata 1941–46. Deportacja 20.06.1941 z m. Orany (woj. wileńskie) do kołchozu k. Znamienki (Ałtajski Kraj). Pobyt w m. Sławgorod. W 1943 aresztowanie matki za odmowę przyjęcia obywatelstwa radzieckiego. Opis sposobów zdobywania pożywienia i opału, „żuliki polskie”, kradzieże. Pobyt w sierocińcu w Sławgorodzie. Od marca 1945 pobyt w sierocińcu polskim w Kontoszino k. Barnaułu; nauka, opiekunowie, zajęcia. Powrót do Polski w lipcu 1946. Opis przygotowań i podróży. Przyjazd do punktu zbiorczego w Gostyninie. ZS 696 Janina Jakubowska ur. 1932, z d. Pawlukiewicz Dzieje rodziny [...] Dębno Lubelskie, 1994 rkps, oryg., 14 s. Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z m. Lipiczno (pow. Szczuczyn, woj. nowogródzkie) do m. Diedowka (obw. mołotowski). Od wiosny 1942 pobyt w m. Czołny w Tatarskiej ASRR (głód, zły stosunek miejscowej ludności do zesłańców). Pobyt w domu dziecka. Repatriacja w lutym 1946. ZS 697 Franciszek Dutka ur. 1928 Barlinek, 1994 mps, oryg., 15 s. Załączniki: oryg. zdjęć, lista zesłańców, wiersz pt. Wojenna tułaczka, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z m. Petryków (woj. tarnopolskie) do m. Daurskoje (Krasnojarski Kraj). Praca, wycieńczenie, głód, zakaz praktyk religijnych. W sierpniu 1941 po „amnestii” możliwość zmiany miejsca pobytu 200 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków — wyjazd do Minusińska (miasto rejonowe). Pobyt w kołchozie Biedra, akcja przymusowej paszportyzacji i obawy o możliwość powrotu do Polski. Pobyt w m. Znamienka (od 1943 do 1946), praca m.in. w gorzelni, świniarni. Powrót do Polski w kwietniu 1946. ZS 698 Marian Konieczny ur. 1928 Sulęcin, 1994 rkps, oryg., 13 s. Lata 1940–57. Deportacja 10.02.1940 z m. Pieninga (pow. Wołkowysk, woj. białostockie) do m. Karabasz (obw. czelabiński). Nauka w rosyjskiej szkole, praca ojca w kopalni miedzi. W październiku 1941 wyjazd do kołchozu Kalinin (rej. Suzak, obw. czymkiencki). Praca na polach bawełny, uprawa zbóż, nawadnianie pól. W lipcu 1942 wyjazd do armii Andersa; spóźniony przyjazd do Taszkientu, pomoc polskiego księdza — miejsce w sierocińcu i ewakuacja przez Krasnowodsk do Iranu. Nauka w polskiej szkole w Isfahanie. Pobyt w Kapsztadzie w Afryce Południowej, wyjazd do Anglii. Powrót do Polski w 1957. ZS 699 Teofil Dębina ur. 1929 Łódź, 1991 mps, kopia, 5 s., (spisana relacja) Lata 1939–46. Opuszczenie Warszawy we wrześniu 1939. Deportacja ze Lwowa wiosną 1940 do posiołka nad rz. Sośwą (rej. Sierow, obw. swierdłowski). Po „amnestii” w 1941 pobyt w Samarkandzie. Powrót do Polski w 1946. ZS 700 Bolesław Bajorek ur. 1932 Gorzów Wielkopolski, 1994 rkps, oryg., 6 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–48. Deportacja 10.02.1940 z m. Touste (pow. Skałat, woj. tarnopolskie). Transport kolejowy do stacji Muraszi (obw. kirowski). Pobyt na zesłaniu w kołchozie Czernysz (Komi ASRR) do maja 1940. Przeniesienie do posiołków leśnych — praca rodziców przy wyrębie lasu, zdobywanie pożywienia, aresztowanie dziadka, choroby. Po „amnestii” w 1941 wyjazd do Kazachstanu. Pobyt w kołchozie Arał nad rz. Czu. Wiosną 1942 ewakuacja rodziny z armią Andersa do Iranu. Powrót do Polski w 1948 z Afryki Wschodniej. ZS 701 Antonina Juszko ur. 1920 Wspomnienia z Syberii Lipiany, 1994 rkps, oryg., 22 s. Załączniki: oryg. zdjęcia, oryg. akwarele z miejsca zesłania, lista zesłańców, kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Wywiezienie rodzin kolonistów 10.02.1940 z m. Techlów (pow. Rawa Ruska, woj. lwowskie). Pobyt na zesłaniu w okolicy posiołka Arszan (rej. Tułun, obw. irkucki). Praca autorki po śmierci ojca w 1942. Opisy przyrody, walka z muszkami i komarami. W 1943 przymusowa paszportyzacja i mobilizacja do wojska. Pożar baraku. Organizacja nauczania polskich dzieci w Arszanie. Repatriacja w 1946. ZS 702 Kazimiera Herezo ur. 1928, z d. Szalka Lipiany, 1993 mps, oryg., 16 s. Załączniki: oryg. zdjęć, lista zesłańców, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z osady Ułanowice (pow. Równe, woj. wołyńskie). Transport do Wołogdy. Pobyt na zesłaniu w posiołku Dwinica (rej. Mieżdurieczeński, obw. wołogodzki). Praca przy wyrębie lasu, obchody świąt religijnych, nauka w rosyjskiej szkole. Opisy przyrody. Aresztowanie ojca autorki i kilku zesłańców w lipcu 1941. Wyjazd do Bijska (Ałtajski Kraj) wiosną 1942. Praca w cukrowni, w zakładach mięsnych. Pogorszenie sytuacji Polaków wiosną 1943 — przymusowa paszportyzacja, aresztowania. Choroba autorki. Starania rodziny o powrót do kraju. Repatriacja w kwietniu 1946. 201 ZS 703 Józef Bierówka ur. 1927 Zupa ze starej końskiej skóry Dąbrówka (woj. gorzowskie), b.d.p. mps, oryg., 5 s. Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z osady Dąbki (pow. Horodenka, woj. stanisławowskie) do m. Majkain Zołoto (rej. Bajanauł, obw. pawłodarski). Pobyt autora na zesłaniu z matką po chorobie ojca i wstąpieniu braci do wojska. Praca w fabryce, walka z głodem. Powrót do Polski w kwietniu 1946. ZS 704 Irena Świecik ur. 1927, z d. Hardziewicz Zapiski syberyjskie, czyli dzieje pewnej rodziny Gorzów Wielkopolski, b.d.p. rkps, oryg., 26 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1939–46. Zwyczaje i tradycje rodzinne przed wybuchem wojny. Początek okupacji sowieckiej. Wywiezienie 10.02.1940 z leśniczówki w m. Krewo (pow. Oszmiana, woj. wileńskie). Transport do Krasnojarska. Pobyt na zesłaniu w posiołku Tupik, przeniesienie do m. Tujm (rej. Szira, Krasnojarski Kraj). Budowa drewnianych domków. Wspólne modlitwy zesłańców. Wiadomość o organizacji Armii Polskiej. Pobyt w sowchozie Ijus — praca ojca, nauka w szkole, zbieranie kłosów. Spotkania wigilijne. Repatriacja w 1946. Krótki opis losów rodziny po powrocie. ZS 705 Józefa Barbara Homa ur. 1937, z d. Kudła Dzieje mojej rodziny na podstawie opowiadań ojca, siostry, zachowanych dokumentów i własnych wspomnień Gorzów Wielkopolski, b.d.p. rkps, oryg., 7 s. Załączniki: kopie dokumentów, lista zesłańców Lata 1940–45. Deportacja 10.02.1940 z kolonii Polska Wola k. wsi Hajworonka (pow. Podhajce, woj. Tarnopol). Transport do m. Irbit (obw. swierdłowski). Pobyt na zesłaniu w sielsowiecie Kurynka. Praca przy wyrębie lasu, obchody świąt w marcu 1940. Przesiedlenie rodziny w kwietniu 1940 do posiołka Kutyr (rej. bieriozowski). Praca ojca przy budowie trasy lodowej. Choroba rodziców, śmierć matki i siostry. Wstąpienie ojca do armii Berlinga. Powrót do Polski w styczniu 1945. ZS 706 Jan Łoś ur. 1930 Na etacie biedy Warszawa, 1994 mps, kopia, 12 s. Lata 1941–46. Wywiezienie z sowieckiego domu dziecka w Stryju (woj. stanisławowskie) w czerwcu 1941 do m. Połynianka (rej. Bakczar, obw. nowosybirski). Pobyt do czerwca 1944. Zimą nauka w szkole, praca w gospodarstwie kołchozowym; nieudane próby paszportyzacji, aresztowania, uwięzienie matki, kradzież żywności, polowania. Od sierpnia 1944 pobyt w m. Gorodok (rej. Szpakowski, Stawropolski Kraj). Repatriacja w kwietniu 1946. ZS 707 Ryszard Kulczycki ur. 1929 Matce w opiekę Gorzów Wielkopolski, 1994 rkps, kopia, 69 s. Załączniki: kopie dokumentów Lata 1940–46. Deportacja z rodzicami i rodzeństwem 10.02.1940 z m. Porohy (pow. Nadwórna, woj. stanisławowskie) do Rakitianki (rej. Miednogorsk, obw. czkałowski). Szczegółowy opis podróży, tragedie zesłańców (choroby, śmierć, głód), kontakty z miejscową ludnością, nauka w szkole rosyjskiej, praca dzieci na polach kołchozowych, zmaganie się 202 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków z uciążliwym klimatem, kradzież pożywienia, paczki z żywnością i odzieżą od UNRRA. Od 1945 polska szkoła, punkt dożywiania dzieci, internat. W kwietniu 1946 wyjazd do Polski. ZS 708 Janina Pawłowska ur. 1935 Zsyłka na Sybir Kostrzyn, 1994 mps, kopia, 10 s. Załączniki: kopia dokumentu, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Wielkie Łuki (pow. Baranowicze, woj. nowogródzkie) do m. Połdniewica (rej. Szarja, obw. gorkowski). Od stycznia do października 1945 pobyt w Doroszewie, a następnie w szkole polskiej w Koktiszewie. Repatriacja w marcu 1946. ZS 709 Jadwiga Gawlak ur. 1936, z d. Sawicka Wspomnienia z Syberii Chojna, 1994 mps, kopia, 27 s. (2 egz.) Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1939–46. Życie rodziny do 1939. Deportacja 10.02.1940 z Popielowa (pow. Prużana, woj. poleskie) do obw. archangielskiego. W 1942 przeniesienie do posiołka Lipowik. Praca w kołchozie. W 1944 przesiedlenie na Ukrainę (obw. połtawski) do sowchozu Wielkij Chutor. W 1946 powrót do Polski. ZS 710 Ignacy Patycki ur. 1918 Moja wojenna tułaczka Templewo (woj. gorzowskie), 1989 mps, kopia, 17 s., format A5 Lata 1939–45. Okupacja sowiecka. Aresztowanie w kwietniu 1941 koło m. Mosurowce (pow. Krzemieniec, woj. wołyńskie). W maju 1941 wyrok 4 lata więzienia. Pobyt w więzieniu w Krzemieńcu i w m. Złatoust (obw. czelabiński). W kwietniu 1942 przeniesienie do obozu w Złatouście. Praca przy rozładunku tarcicy i w fabryce broni. 1.04.1943 zwolnienie z powodu niezdolności do pracy. Skierowanie do obw. saratowskiego. Samowolna wędrówka na zachód. W sierpniu 1943 powołanie do armii Berlinga. Udział w wojnie z Niemcami. W grudniu 1944 pobyt w szpitalu wojskowym w okolicy Zamościa. 7.09 1945 zwolnienie, wyjazd na Ziemie Odzyskane. ZS 711 Rozalia Kiezik ur. 1943, z d. Kozioł Derczewo (woj. gorzowskie), 1993 rkps, oryg., 15 s. Załączniki: wiersz, piosenka Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z m. Bogdanówka (pow. Zborów, woj. tarnopolskie) do m. Biedra (rej. Minusinsk, Krasnojarski Kraj). Rodzice zatrudnieni w tajdze przy wycinaniu i układaniu drzew. Przeniesienie do m. Znamienka, gdzie urodziła się autorka. Powrót do Polski w 1946. ZS 712 Walerian Rojecki ur. 1929 Gorzów Wielkopolski, b.d.n. 30 min. (nagranie magnetofonowe) Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–47. Deportacja 10.02.1940 z Choroszczy (pow. Białystok). Pobyt na zesłaniu w m. Kwitok (rej. Tajszet, obw. irkucki). Kontakty z zesłańcami różnych narodowości. Przeniesienie jesienią 1941 do m. Kapczały (rej. Abakan). Życie codzienne, praca przy koniach, zdobywanie pożywienia. Aresztowanie i wyrok 24.04.1945 — 4 lata pozbawienia wolności. Więzienia w Abakanie, Minusinsku i Krasnojarsku. Od sierpnia 1945 pobyt w obozie dla młodocianych w Bieriozowce (Krasnojarski Kraj). Powrót do Polski w 1947. 203 ZS 713 Bronisława Rubaszewska ur. 1933, z d. Starczewska Sybirskie rodowody Witnica (woj. gorzowskie), 1989 kopia publikacji, 2 s., format A3 Załączniki: kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Kamionki Wielkie (pow. Kołomyja, woj. stanisławowskie) do m. Czeremoszka (rej. Manskij, Krasnojarski Kraj). Śmierć ojca. Po „amnestii” wyjazd w okolice Abakanu. Praca w tartaku. W 1943 nauka w polskiej szkole. Powrót do Polski 15.05.1946. ZS 714 Izabela Grewling ur. 1926, z d. Dec Wspomnienia z Sybiru Kostrzyn n. Odrą, 1995 [?] mps, kopia, 6 s. Załączniki: kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1940–45. Deportacja 10.02.1940 z m. Bukaczowce (pow. Rohatyn, woj. stanisławowskie) do m. Kamyszłowski lestranschoz (rej. Pyszma. obw. swierdłowski). Praca w tartaku, nauka w szkole. W 1942 przeniesienie do kołchozu Budionowka, we wrześniu 1943 do m. Oszczepkowo. Praca przy czyszczeniu i ładowaniu zboża na wagony. We wrześniu 1944 przesiedlenie na Ukrainę do kołchozu w obw. chersońskim. Ukończenie kursu dla traktorzystów. Powrót do Polski w sierpniu 1945. Wydane w: Przeżyliśmy, Warszawa 1996. ZS 715 Józef Mrowiński ur. 1928 Obrazki z dzieciństwa Barlinek (woj. gorzowskie), 1986 broszura, kopia, 33 s., format A5 Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 z m. Holszany (pow. Oszmiana, woj. wileńskie) do Kazachstanu. Pobyt na zesłaniu w sowchozie nad rz. Irtysz (rej. Krasnokuck, obw. pawłodarski). Praca przy stadach krów. Powrót do Polski w maju 1946. ZS 716 Jadwiga Białoń ur. 1928, z d. Wyroba Wspomnienia z deportacji Sobótka (woj. dolnośląskie), b.d.p. rkps, oryg., 5 s. Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z osady Puńki (pow. Wilejka, woj. wileńskie) do m. Diegtiarsk (rej. Rewda, obw. swierdłowski). Praca przy sortowaniu kartofli. Przeniesienie do kołchozu Użara, praca przy zbieraniu warzyw. Pobyt w m. Zajcewo (rej. Janauł, Baszkirska ASRR). Powrót do Polski w kwietniu 1946. ZS 717 Halina Żywuszko ur. 1925, z d. Malasiewicz Relacja sybiracka Radomsko, 1995 mps, kopia, 8 s., (spisana relacja) Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 z Tarnopola do m. Urlutiub, a potem do sowchozu Priirtyszewskoje (obw. pawłodarski, Kazachska SRR). Praca na roli i przy wypasie bydła. W listopadzie 1941 wyjazd do Pawłodaru z zamiarem zaciągnięcia się do wojska. Praca w charakterze salowej w szpitalu, działalność w polskim komitecie. Kurs pielęgniarstwa. Jesienią 1943 ponownie w Priirtyszewskoje. W maju 1946 powrót do Polski. 204 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków ZS 718 Regina Kuligowska ur. 1922, z d. Pasińska Wspomnienia z obozów w Jełszance, Kutaisi i Borowiczach w latach 1945–1949 Łódź, 1995 mps, kopia, 8 s., (spisana relacja) Załączniki: lista współwięźniów, korespondencja z ZS Lata 1944–49. Aresztowanie z ojcem i siostrą w grudniu 1944 we wsi Żuki k. Trok (pow. Wilno). Więzienie Łukiszki w Wilnie. Śmierć siostry w więzieniu w styczniu 1945. W marcu 1945 wywiezienie do obozu k. wsi Jełszanka (obw. saratowski). Praca w kołchozie przy zbiorze arbuzów. W październiku 1945 przewiezienie do obozu w Kutaisi (Gruzińska SRR). Praca przy zbiorze pomidorów, przesypywaniu zboża i w fabryce konserw. Strajk i głodówka w celu zmuszenia Rosjan do wysłania Polaków do kraju. W maju 1947 przewiezienie do Borowicz (obw. nowgorodzki). Praca w kuchni. Powrót do Polski 27.02.1949. ZS 719 Janusz Złotnicki ur. 1932 Los Polaka Łódź, 1992 mps, kopia, 9 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1941–46. Deportacja 21.06.1941 z Pińska (woj. poleskie) do wsi Nowozyrianowo (rej. Sorokino, Ałtajski Kraj). Po dwóch latach przeniesienie do sąsiedniej wsi Sorokino. Praca matki w szpitalu. Jesienią 1945 śmierć matki. Powrót do Polski w kwietniu 1946. ZS 720 Wanda Isańska ur. 1926, z d. Głuchowska Wspomnienia Chełm, 1995 mps, kopia, 5 s. Załączniki: oryg. zdjęcia, lista zesłańców, kopie dokumentów, wiersze, uzupełnienie wspomnień, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z osady Bożów (pow. Horochów, woj. wołyńskie) do m. Kopytowo (obw. archangielski). W lipcu 1940 przewiezienie statkiem po rz. Wyczegdzie do m. Charitonowo (rej. Solwyczegodsk). W październiku 1941 wyjazd na południe do m. Czułakkurgan (obw. czymkiencki). Od marca 1943 zmuszanie Polaków do przyjęcia obywatelstwa radzieckiego, aresztowanie ojca, matki i siostry autorki. Śmierć matki i ojca w Karagandzie. Opieka nad młodszymi siostrami, praca w kołchozach, w polskim domu dziecka, w kopalni ołowiu w Aczisaju (od sierpnia 1944). Powrót do Polski 27.04.1946. ZS 721 Janina Barbara Michalik ur. 1919, z d. Rodziewicz Moje losy po 17 września 1939 roku Łódź, 1993 mps, kopia, 23 s.; mps (druga wersja), kopia, 76 s. Załączniki: kopie zdjęć, kopie dokumentów, uzupełnienie do wspomnień, spisana relacja autorki pt. Opieka nad dziećmi na Syberii, wycinek z rosyjskiej gazety, plany osiedli, kopie rysunków, płyta CD z drugą wersją wspomnień (2005), korespondencja z ZS Lata 1939–46. Wybuch wojny i początek okupacji sowieckiej po 17.09.1939 w Brześciu n. Bugiem. Przesiedlenie rodziny do Kobrynia. Praca na wsi w charakterze nauczycielki w pow. Prużana. Deportacja 20.06.1941 z m. Szereszów (pow. Prużana, woj. poleskie) do osady Togur (rej. Kołpaszewo, obw. tomski). Praca w tartaku. Jesienią 1942 przeniesienie do Kołpaszewa. Prowadzenie polskiego przedszkola i punktu dożywiania dzieci, nauczanie języka polskiego, historii i geografii. W kwietniu 1943 likwidacja polskich placówek, aresztowania, wydawanie sowieckich paszportów. W 1943 powstanie ZPP i polskiej szkoły w Kołpaszewie. W maju 1944 wyjazd do Stawropolskiego Kraju. Praca w polskim domu dziecka w Ipatowie. Repatriacja w 1946. 205 ZS 722 Franciszek Walinowicz ur. 1924 Łódź, b.d.p. mps, oryg., 17 s. Lata 1944–58. Aresztowanie 2.01.1945 za przynależność do AK we wsi Rukojnie (pow. Wilno). Więzienie na Łukiszkach w Wilnie. Od lutego 1945 pobyt w obozie nr 283/6 w Stalinogorsku (obw. moskiewski). Praca w kopalni węgla kamiennego. W styczniu 1946 próba ucieczki. W lutym 1946 udana ucieczka, powrót na Wileńszczyznę. Repatriacja do Polski w kwietniu 1958. ZS 723 Sabina Wasiukiewicz-Dąbrowska ur. 1938 Wspomnienia z zesłania b.m.p., b.d.p. mps, kopia, 2 s. Lata 1940–46. Deportacja 20.06.1941 z Werenowa (pow. Lida, woj. nowogródzkie) do wsi Wostocznaja (rej. Minusinsk, Krasnojarski Kraj). Losy rodziny na zesłaniu. Powrót do Polski w marcu 1946. ZS 724 Weronika May ur. 1928, z d. Tomko Moje wspomnienia z II wojny światowej Zielona Góra, 1995 rkps, oryg., 4 s. Załączniki: poematy Leonarda Tomko (rkps, kopia), kopie dokumentów i zdjęć, kopie korespondencji z lat 40. Lata 1940–45. Deportacja w czerwcu 1941 z Horodyszcza (pow. Baranowicze, woj. nowogródzkie) do kołchozu Kozłowka (rej. Aczinsk, Krasnojarski Kraj). Po „amnestii” przeniesienie z rodziną we wrześniu 1942 do kopalni Barytowy Rudnik (obw. celinogradzki, Kazachska SRR). Od października 1944 praca w m. Rudnik Bolszewik (obw. dniepropietrowski, Ukraińska SRR). Powrót do Polski we wrześniu 1945. ZS 725 Alicja Kawicka ur. 1927, z d. Abramowicz Poznań, 1990 mps, oryg., 4 s. Lata 1944–46. Aresztowanie 2.01.1944 we wsi Werenów (pow. Lida, woj. nowogródzkie) za przynależność do AK. Więzienie w Grodnie. Od stycznia 1945 pobyt na zesłaniu (bez wyroku) w Urdomie k. Kotłasu (obw. archangielski), praca w lesie. Od 1946 pobyt w Solwyczegodsku (obw. archangielski) — Siewiero-Pieczorskaja Żeleznaja Doroga. W listopadzie 1946 zwolnienie z łagru po interwencji ojca — żołnierza armii Berlinga. Repatriacja do kraju. ZS 726 Janina Kaczkowska ur. 1920, z d. Tarczyńska Poznań, b.d.p. rkps, oryg., 3 s. Załączniki: kopia dokumentu Lata 1940–75. Deportacja w lutym 1940 ze wsi Porohy (pow. Nadwórna, woj. stanisławowskie) do m. Rakitianka (obw. czkałowski). Praca w kopalni miedzi. Od października 1941 pobyt w Buzułuku i Tockoje. W kwietniu 1942 ewakuacja do Iranu. Kampania włoska. W lipcu 1946 demobilizacja w Londynie. Od 1948 emigracja do Argentyny. Powrót do Polski w październiku 1975. ZS 727 Kazimierz Obuchowski ur. 1931 Życiorys Poznań, 1992–96 206 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków mps, oryg., 13 s. Załączniki: kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1939–56. Deportacja 13.04.1940 z Wołożyna (pow. Nowogródek, woj. nowogródzkie) do m. Majkain-Zołoto (obw. pawłodarski, Kazachska SRR). Życie na zesłaniu, relacje z mieszkańcami innych narodowości. W 1943 śmierć matki. Praca tokarza. Repatriacja w maju 1946 i dalsze losy autora. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 9, Warszawa 1997. ZS 728 Genowefa Węglińska ur. 1937, z d. Białas Wspomnienie Sybiraka Szczecin, 1996 mps, oryg., 5 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Jankowce (pow. Krzemieniec, woj. wołyńskie) do posiołka k. Wiszerska (obw. mołotowski). Od 1942 pobyt w m. Urga nad Morzem Aralskim (Uzbecka SRR). W marcu 1942 wstąpienie ojca do armii Andersa. Nieudany wyjazd rodziny z ZSRR. Od września pobyt w sowchozie w m. Zaporoże (Ukraińska SRR). Repatriacja w maju 1946. Powrót ojca do Polski w 1948, represje. ZS 729 Izabella Mączko ur. 1927, z d. Czerkawska Bydgoszcz, 1995 mps, oryg., 37 s. Załączniki: lista zesłańców Lata 1939–48. Początek wojny i okupacji sowieckiej — przemieszczenia ludności, rewizje, aresztowania. Deportacja 10.02.1940 z Dubna (woj. wołyńskie). Transport przez Szepetówkę do Kotłasu (obw. archangielski). Pobyt na zesłaniu w posiołku Jarenga nad rz. Wyczegda (obw. archangielski) — szczegółowy opis warunków życia i pracy. Wspólne modlitwy kobiet. Przyjazd kina objazdowego, teatrzyku kukiełkowego, tańce w świetlicy. Opuszczenie posiołka jesienią 1941. Droga do armii Andersa. Pobyt w Uzbekistanie — Buchara, Guzar. Kontakty z miejscową ludnością. Praca w kołchozach, zdobywanie pożywienia, walka z głodem i chorobami. Wstąpienie ojca do wojska. Ewakuacja do Iranu. Pobyt w Teheranie. W sierpniu 1942 wyjazd do Afryki Wschodniej. Podróż, osiedlenie w m. Ifunda. Powrót rodziny do Polski w 1948. ZS 730 Wanda Hanke ur. 1931, z d. Zarzecka Warszawa, 1995 mps, oryg., 1 s. Załączniki: oryg. zdjęć, lista zesłańców, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z m. Wojciechy (pow. Postawy, woj. wileńskie) do posiołka Bojaryk (obw. omski). W lutym 1942 wstąpienie brata do armii Andersa. Repatriacja 19.04.1946, powrót brata w 1947. ZS 731 Roman Taczalski ur. 1926 Przeżycia młodocianego żołnierza Armii Krajowej Szczecin, 1989 mps, kopia, 56 s. Załączniki: kopie zdjęć i dokumentów, lista współwięźniów, korespondencja z ZS Lata 1944–48. Autor — żołnierz AK, m.in. 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty. Aresztowanie w sierpniu 1944 k. Siedlec w trakcie próby przedostania się do powstańczej Warszawy. Więzienie w Siedlcach, 26.12.1944 wyrok 10 lat ITŁ. Więzienie w Twierdzy Brzeskiej. Od lutego 1945 pobyt na zesłaniu w m. Pokanajewka (rej. Niżnij Ingasz, Krasnojarski Kraj). Szpital, następnie różne obozy w tym rejonie — praca w lesie. Wiosną 1948 ogłoszenie amnestii, pobyt w obozie w m. Rieszoty (Krasnojarski Kraj). Repatriacja w październiku 1948. 207 ZS 732 Maria Michałek ur. 1910 Wrocław, 1990 rkps, oryg., 4 s. Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 rodziny osadnika wojskowego ze wsi Krugiel (pow. Kowel, woj. wołyńskie). Transport ze stacji kolejowej w Starych Koszarach k. Kowla przez Moskwę, Kotłas do Archangielska. Pobyt na zesłaniu w posiołku Krasnyj Okuń (rej. Karpogory, obw. archangielski). Przesiedlenie w połowie 1944 na Ukrainę, praca w sowchozie im. Woroszyłowa w m. Grebionka (obw. połtawski, Ukraińska SRR). Repatriacja w 1946. ZS 733 Czesław Lisowski ur. 1924 b.m.p., 1988–89 rkps, oryg. (odpis), 28 s. Załączniki: kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1941–46. Deportacja 20.06.1941 z m. Sekły (pow. Brasław, woj. wileńskie) do Barnaułu (Ałtajski Kraj). Pobyt na zesłaniu — mieszkanie w barakach na terenie starej cegielni, praca. Wysiedlenie w październiku 1942 do kołchozu w m. Ust’-Czumysz (rej. talmieński). Walka z głodem i chorobami. W grudniu 1944 „strajk” zesłańców w obronie naczelnika terpentynowni. Kontakt z rodziną pozostałą na Wileńszczyźnie. Repatriacja w 1946. ZS 734 Bronisława Świgost ur. 1932, z d. Misiołek Bystrzyca Kłodzka, 1996 mps, kopia, 7 s., (spisana relacja) Załączniki: kopie zdjęć Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 rodziny kolonisty polskiego ze wsi Tołstobaby (pow. Podhajce, woj. tarnopolskie) do posiołka Pierwomajsk (rej. Bieriozowskij, obw. swierdłowski). Praca w kopalni złota, śmierć i pogrzeb ojca. W 1943 organizacja polskiej szkoły w Pierwomajsku. Nauka, występy artystyczne, praca dzieci przy torfie. Przesiedlenie w 1944 do sowchozu Stiepnoj k. Gornostajewki (obw. chersoński, Ukraińska SRR). Powrót w 1946. ZS 735 Edmund Frydryk ur. 1929 Wspomnienia zesłańca Bystrzyca Kłodzka, 1996 mps, kopia, 4 s. Załączniki: kopie dokumentów, kopia zdjęcia, wiersz, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Polska Wola (pow. Tłumacz, woj. stanisławowskie). Pobyt na zesłaniu w posiołku Wietka nad rz. Kiełtołka (rej. Żeleznodorożnyj, Komi ASRR). W 1941 przeniesienie do osady Kosprom nad rz. Wym. Po „amnestii” wyjazd do Kazachstanu — pobyt w kołchozie Karabułak (obw. czymkiencki), powołanie ojca do armii Andersa, choroba matki, zdobywanie pożywienia. Dom dziecka w m. Czułakkurgan. Od 1944 nauka w szkole zawodowej w m. Aczisaj. Powrót w 1946. ZS 736 Bronisława Gliniak-Kościelska ur. 1924 „Tak bardzo chciałabym zapomnieć” Łódź, 1995 mps, kopia, 10 s., (spisana relacja) Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1939–44. Deportacja 13.04.1940 rodziny policjanta ze wsi Chlebowice Wielkie (pow. Bóbrka, woj. lwowskie). Pobyt na zesłaniu w obw. aktiubińskim (Kazachska SRR). Warunki mieszkaniowe, praca, zdobywanie pożywienia. Ucieczka autorki z koleżankami w sierpniu 1942 do m. Dżurun. Jesienią powrót do matki i sióstr. Aresztowanie w sierpniu 1943. Kilkumiesięczne uwięzienie w Aktiubińsku — praca w ogrodzie, pobyt w szpitalu. Pogorszenie warunków bytowych zimą 1943/1944. Śmierć matki i trzech sióstr. W sierpniu 1944 przesiedlenie do sowchozu k. Nikołajewa na Ukrainie. Repatriacja w 1946. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 9, Warszawa 1997. 208 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków ZS 737 Teresa Nowak ur. 1939, z d. Jurowska Łódź, 1995 mps, kopia, 3 s., (spisana relacja); mps, kopia, 5 s., (spisana relacja) Lata 1940–56. Represje sowieckie wobec rodziny zamieszkałej w m. Jurewicze na Grodzieńszczyźnie. Deportacja w kwietniu 1952 do Kazachstanu. Pobyt na zesłaniu w m. Sławianka (obw. czymkiencki, Kazachska SRR). Kontakty z miejscową ludnością i zesłańcami różnych narodowości. Nauka w szkole rosyjskiej, praca dzieci przy zbiorach bawełny. Starania o wyjazd do Polski w 1956. Spotkanie z ojcem w Białej Podlaskiej. Osiedlenie w Łagiewnikach. ZS 738 Franciszka Walaszczyk ur. 1941, z d. Nowicka Łódź, 1995 mps, kopia, 9 s., (spisana relacja) Lata 1951–60. Losy rodziny zamieszkałej na Wileńszczyźnie. Deportacja 2.10.1951 z m. Osienniki Trzecie k. Nowej Wilejki. Formowanie transportu na stacji Ponary. Dotarcie koleją, barkami towarowymi, saniami do miejsca zesłania w m. Bundiur k. Kołpaszewa (obw. tomski). Starania o repatriację — pisanie podań do władz. Powrót latem 1956 do rodziny w Ławaryszkach (Litewska SRR). Wyjazd do Polski w październiku 1956. Osiedlenie w woj. koszalińskim. ZS 739 Zofia Giebułtowicz ur. 1907 Przeżycia i wspomnienia z pobytu na zsyłce w Rosji od 29 czerwca 1940 r. do września 1942 r. Londyn, 1981 mps, kopia, 27 s. Załączniki: oryg. korespondencji z 1941 Lata 1939–42. Opuszczenie rodzinnego domu k. Łodzi we wrześniu 1939. Okupacja sowiecka we Lwowie. Deportacja 29.06.1940 do obw. swierdłowskiego. Pobyt na zesłaniu w posiołku k. Sośwy. Okresowa praca przy sianokosach. Kontakty z zesłańcami innych narodowości. Korespondencja z rodziną w Przemyślu. Obchody świąt religijnych. Wiadomość o „amnestii”, starania o wyjazd. Opuszczenie posiołka w listopadzie 1941 i droga na południe. Pobyt w Uzbekistanie. Wstąpienie do armii Andersa, pobyt w m. Guzar. Ewakuacja w sierpniu 1942 do Iranu. ZS 740 Wacław Piątkowski ur. 1902 Urywki wspomnień 1950–1957 b.m.p., b.d.p. kopia publikacji, 16 s., format A5 Lata 1950–56. Aresztowanie autora — proboszcza parafii w Niedźwiedzicy w styczniu 1950. Pobyt w więzieniu w Baranowiczach i Mińsku. Przebieg śledztwa. W styczniu 1951 wyrok 10 lat ITŁ. Pobyt w łagrach w obw. dżezkazgańskim (Kazachska SRR). Kontakty z więźniami różnych narodowości, odprawianie nabożeństw, praca przy budowie elektrowni, pobyt w szpitalu. Od 1954 pobyt w obozie dla inwalidów. W styczniu 1956 odesłanie do domu inwalidów w Karagandzie. Powrót do Baranowicz (Białoruska SRR) w maju 1956. ZS 741 Władysław Gazur ur. 1931 b.m.p., 1990 mps, kopia, 15 s. Załączniki: kopie dokumentów Lata 1939–46. Przedwojenne losy rodziny — praca i działalność społeczna rodziców, kontakty z niemieckimi mieszkańcami kamienicy, wkroczenie Rosjan do Polski. Deportacja 29.06.1940 z m. Mańków (pow. Włodzimierz, woj. wołyńskie) do obw. nowosybirskiego (rej. Tieguldiet). We wrześniu 1941 wyjazd do Bijska (Ałtajski Kraj). Wyjazd ojca i brata do armii Andersa. W 1943 nauka w polskiej szkole w Bijsku. Repatriacja 14.05.1946. 209 ZS 742 Kazimierz Czech ur. 1930 Legnica, 1996 rkps, oryg., 4 s., format A3 Załączniki: oryg. dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Dawidów (woj. lwowskie) do m. Ałzamaj (rej. Niżnieudińsk, obw. irkucki). W styczniu 1942 przeniesienie do Kazachstanu do kołchozu Dżymuszcza (rej. Turkiestan, obw. czymkiencki). Po śmierci ojca w 1943 pobyt w polskim sierocińcu w Czułakkurganie, potem praca w kołchozie do 1944. Ucieczka do m. Aczisaj — szkoła przysposobienia wojskowego, praca w hucie miedzi. W lipcu 1945 ucieczka w rodzinne strony. W maju 1946 przyjazd do Legnicy. ZS 743 Krystyna Linkiewicz ur. 1932 Bytów, 1996 mps, kopia, 8 s. Załączniki: kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Olszanka (pow. Pińsk, woj. poleskie) do m. Kokornaja (rej. Pinega, obw. archangielski). W 1941 przewiezienie do Pinegi, potem znów do m. Kokornaja do domu dziecka. Od 1943 pobyt w domu dziecka w Ipatowie (Stawropolski Kraj). Praca w kołchozie, nauka języka polskiego. W marcu 1946 powrót do Polski, przyjazd do Gostynina. ZS 744 Alina Kołosowska-Kawecka ur. 1928 „...tam podochniesz” Bytom, 1989 mps, kopia, 9 s., (spisana relacja) Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1945–55. Losy rodziny do 1945. Aresztowanie autorki w październiku 1945. Więzienie w Wołkowysku (woj. białostockie). Półroczne śledztwo, w marcu 1946 wyrok Trybunału Wojskowego w Grodnie — 10 lat łagrów. 23.04.1946 wywiezienie do Orszy, w lipcu 1946 do obozu Tachtamygda (rej. Skoworodino, obw. amurski), potem do obozu w m. Arga (rej. Sieryszewo, obw. amurski). Pod koniec 1946 obóz przejściowy Izwiestkowyj, a w sierpniu 1948 Kuldur (rej. Obłuczje, Chabarowski Kraj) i stamtąd do Buchty Wanino (nad Cieśniną Tatarską). W październiku 1948 trafiła na Kołymę do Magadanu, a stamtąd w 1949 do Chinichandży (praca w kopalni kasyterytu) — wypadek, amputacja części nogi, praca w księgowości do końca 1954). Przeniesienie do Ust’-Omczug i dalej do posiołka Stiekolnyj (huta szkła), gdzie autorka wychodzi za mąż. Powrót do Polski z Magadanu w 1955. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 9, Warszawa 1997. ZS 745 Irena Danowska ur. 1919 Opis pobytu w więzieniach i obozach na terenie Związku Radzieckiego w latach 1944–1956 Warszawa, 1986 rkps, kopia, 5 s. Załączniki: kopie dokumentów, kopie zdjęć [z negatywami], korespondencja z ZS Lata 1944–56. Aresztowanie 29.09.1944 w Białymstoku za przynależność do AK. Pobyt w więzieniu, transport do Ostaszkowa (obw. kaliniński). Po zaocznym wyroku w 1946 wywiezienie do łagrów w rej. Workuty (Komi ASRR). Praca przy budowie i konserwacji kolei. Pobyt w szpitalu w m. Czum, w obozie dla inwalidów k. Kotłasu (obw. archangielski). Od początku 1948 pobyt w łagrach w okolicy Karagandy. Przed końcem wyroku praca przy budowie szkoły w Bałchaszu (obw. dżezkazgański). Zwolnienie i pobyt na zesłaniu w m. Karauł (Krasnojarski Kraj). Praca w przetwórni ryb morskich. W 1953 przeniesienie do m. Dzierżynskoje. Repatriacja w 1956. ZS 746 Stanisław Troczyński ur. 1907 De profundis — wspomnienie z czyśćca 210 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków Łódź, 1996 rkps, oryg., 156 s., format A5; mps (przepisany rkps), kopia, 57 s. Załączniki: wiersz autora, korespondencja z ZS Lata 1944–51. Represje sowieckie po zajęciu Wilna w 1944. Wyjazd rodziny do Polski. Aresztowanie autora 2.01.1946 w Łosośnej (pow. Grodno, woj. białostockie) przy przekraczaniu granicy. Więzienia w Grodnie i Wilnie. 11.04.1946 wyrok 2,5 roku łagrów. Od maja 1946 pobyt w Nachodce, w sierpniu przeniesienie do m. Piewiek nad Morzem Wschodniosyberyjskim. Od czerwca 1946 praca w kopalni ołowiu w m. Krasnoarmiejskij. Powrót do Piewiek w styczniu 1947 na leczenie szpitalne. 16.07.1948 zwolnienie, we wrześniu wyjazd do Wilna. W 1951 repatriacja do Łodzi. ZS 747 Mikołaj Germaniuk ur. 1895 Moje wspomnienia z okresu II wojny światowej w latach 1939–1945 Łódź, 1981 mps, kopia, 40 s. Załączniki: lista zesłańców, kopie dokumentów Lata 1940–46. Aresztowanie 23.01.1940 w Szczuczynie (woj. nowogródzkie), pobyt w więzieniu. W sierpniu 1940 wyrok 8 lat pozbawienia wolności. Od listopada 1940 w obozie przejściowym w Kotłasie (obw. archangielski), potem w Komi ASRR w m. Sindor — praca w kancelarii obozowej. Po 22.06.1941 likwidacja obozu w Sindorze, marsz w kierunku Uchty — masowe utonięcia w bagnach. Z Uchty wyjazd do Tockoje do armii Andersa. W styczniu 1942 wyjazd do Kazachstanu (po zwolnieniu z wojska ze względu na stan zdrowia), pobyt w Mariewce i Ałma-Acie. Powstanie ZPP, praca w przedsiębiorstwie państwowym (główny księgowy). Repatriacja w czerwcu 1946. ZS 748 Franciszek Jakubiec ur. 1928 Bielsko-Biała, 1996 rkps, kopia, 3 s. Załączniki: kopie dokumentów Lata 1945–47. Aresztowanie 20.02.1945 za działalność w ZWZ–AK w Białej Krakowskiej (pow. Biała, woj. krakowskie), przewiezienie do więzienia w Bielsku, następnie do Sanoka (przesłuchania, represje). Od marca 1945 pobyt w obozie w m. Bułanasz (rej. Artiomowskij), następnie w m. Samocwiet k. Swierdłowska. Wyrąb lasu, praca w kopalni węgla, zakaz korespondencji z rodzicami. Repatriacja w październiku 1947. ZS 749 Jean Stimm ur. 1930 Wspomnienia małego Sybiraka Caluire (Francja), 1995 mps, kopia, 31 s. Załączniki: kopie dokumentów, kopie map rosyjskich, życiorys, korespondencja z ZS Lata 1939–46. Losy rodziny we wrześniu 1939. Ewakuacja z Warszawy do Stanisławowa. Odmowa przyjęcia obywatelstwa radzieckiego. Deportacja w kwietniu 1940 z matką i bratem ze Stanisławowa do wsi Abkaszewo (rej. Tieguldiet, obw. nowosybirski). W październiku 1941 wyjazd do Uzbekistanu, potem do m. Gieorgijewka (obw. dżambulski). W 1943 krótki pobyt w Kirgizji w sierocińcu (złe traktowanie, bicie). W latach 1943–46 pobyt w Nowotroicku (obw. frunzeński, Kirgiska SRR), kurs zawodowy, praca w cukrowni. Repatriacja w kwietniu 1946. ZS 750 Jadwiga Bisanz-Szmigiero ur. 1922 „Ja ci pokażę...” Puszczykowo [?], 1989 mps, kopia, 22 s., (spisana relacja) Lata 1945–55. Aresztowanie w lutym 1945 we Lwowie za przynależność do AK. Pobyt w więzieniu, przesłuchania. Wyrok na początku 1946 — 10 lat pozbawienia wolności i 5 lat pozbawienia praw obywatelskich. Transport do obozu przesyłowego w m. Nachodka (Primorski Kraj). Od czerwca 1946 pobyt w łagrach na Kołymie. Opis warunków łagrowych, pracy, stosunków między więźniami różnych narodowości. W lipcu 1949 przeniesienie do obozu dla więźniów politycznych w m. Wakchanka. Praca kobiet przy wyrębie lasu nad rz. Dietrin, przy oczyszczaniu szyn kolejowych i in. 211 Od 1952 praca w Magadanie — na budowie, w cegielni. Zwolnienie w lipcu 1954 i skierowanie na zesłanie. Kontakty z Polakami, starania o powrót do kraju. Repatriacja w 1955. Wydane w: Wspomnienia Sybiraków, t. 9, Warszawa 1997. ZS 751 Jadwiga Zawadzka ur. 1921, z d. Hoppen Łódź, 1995 mps, kopia, 7 s., (spisana relacja) Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1945–56. Aresztowanie 18.08.1945 w Wilnie za działalność w AK. Śledztwo i uwięzienie na Łukiszkach. W listopadzie 1945 wyrok — 10 lat łagrów i zesłanie. Od grudnia 1945 pobyt w obozach pracy (m.in. Kosju w rej. Workuty), od 1951 w obozie dla więźniów politycznych w m. Abieź (Komi ASRR) — ostry rygor (numery zamiast nazwisk, zasieki, zamykanie baraków na noc). W 1955 zwolnienie, pobyt w osadzie dla zesłańców. Powrót do Polski we wrześniu 1956. ZS 752 Rajmund Duniec ur. 1926 Łódź, 1995 mps, kopia, 6 s., (spisana relacja) Lata 1940–44. Deportacja 13.04.1940 z Drohobycza (woj. lwowskie) do m. Borki (obw. kustanajski, Kazachska SRR). Praca w kołchozie, głód, różne sposoby zdobywania pożywienia, nieżyczliwa postawa mieszkańców osady. W 1944 powołanie do armii Berlinga, szlak bojowy do Berlina. W 1947 zakończenie służby w wojsku. ZS 753 Bogumił Stemplewski ur. 1928 Łódź, 1995 mps, kopia, 8 s., (spisana relacja) Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Dziadkowicze (pow. Słonim, woj. nowogródzkie) do posiołka Sija (obw. archangielski). Od 1944 pobyt na Ukrainie w okolicach Połtawy. Powrót do Polski w 1946. ZS 754 Stanisław Szkodziński ur. 1924 Wśród stepowych burzanów. Syberia 1940–1943 Warszawa, 1985 mps (oprawiony), kopia, 627 s. Lata 1940–43. Zbeletryzowana opowieść o losach rodziny wywiezionej w głąb ZSRR. Deportacja 13.04.1940 ze Szczuczyna do sowchozu w obw. pawłodarskim. Od sierpnia 1941 pobyt w m. Gołubowka (obw. omski), od października 1942 w m. Łoszczunowka. Od września 1943 w armii Berlinga. ZS 755 Wanda Bilewicz ur. 1926, z d. Nowakowska Karolewo (woj. olsztyńskie), 1995 mps, kopia, 3 s. Załączniki: kopie dokumentów, lista zesłańców Lata 1939–46. Deportacja 10.02.1940 z kolonii Piotrowicze (pow. Postawy, woj. wileńskie) do Bielajki (rej. Uwat, obw. tiumeński). W 1943 w Tobolsku wyrok 10 lat więzienia za samowolne opuszczenie pracy. Zwolnienie w 1944, połączenie z rodziną, wyjazd do sowchozu Kaganowicza (obw. kirowogradzki, Ukraińska SRR). Repatriacja do Polski w maju 1946. ZS 756 Bronisława Łysko ur. 1926, z d. Zaborowska Wydarzenia w latach 1939–45. Okupacja radziecka i niemiecko-litewska na Wileńszczyźnie 212 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków Nakło n. Notecią (woj. bydgoskie), 1989 mps, kopia, 15 s. Załączniki: kopie dokumentów i zdjęć, korespondencja z ZS Lata 1939–48. Opis okupacji w m. Ignalino (pow. Święciany, woj. wileńskie) i jej okolicach. Wzajemne relacje żyjących tam kilku narodowości. Działalność partyzancka i eksterminacja Żydów w pow. Święciany. Lipiec 1945 — rozdzielenie z rodziną (repatriacja do Polski) i areszt. Więzienie Łukiszki w Wilnie. Od wrześniia 1945 do maja 1948 pobyt w sowchozie hodowlanym w Buchta-Nachodka (Kołyma). Repatriacja w maju 1948. ZS 757 Jadwiga Pacanowska ur. 1936, z d. Wolska Łomianki, 1989 rkps, oryg., 46 s. Załączniki: oryg. zdjęć, kopie dokumentów, kopie korespondencji z lat 40., dyskietka z tekstem wspomnień, korespondencja z ZS Lata 1936–46. Deportacja rodziny leśniczego 13.04.1940 z m. Deraźne (pow. Kostopol, woj. wołyńskie) do m. Suworowo (rej. Irtyszsk, obw. pawłodarski, Kazachska SRR). W latach 1943–45 pobyt matki w więzieniu za odmowę przyjęcia obywatelstwa radzieckiego. Repatriacja w czerwcu 1946. ZS 758 Joanna Januszczak ur. 1920, z d. Stankiewicz b.m.p., b.d.p. mps, kopia, 57 s. Załączniki: spisy uwięzionych w Baranowiczach i w Mińsku Białoruskim, lista wywiezionych ze wsi Downary, kopia sprawozdania z wyjazdu na rocznicowe uroczystości do Mińska i Czerwieni w 1996 Lata 1939–41. Relacje osób z okolic Augustowa, Grajewa, Łomży — Władysław Bruliński, Stanisław Cieciuch, Konstanty Gierżydowicz, Maria Gorzelańska, Jan Jankowski, Kazimierz Królikowski, Leon Łajewski, Aleksander Piekarski, Piotr Przestrzelski, Jan Staniszewski, Aleksandra Szyjko-Mścichowska — aresztowanych w latach 1939–40, więzionych w Białymstoku, Baranowiczach i Mińsku. Opis wydarzeń w czerwcu 1941 po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej — bombardowanie więzienia centralnego w Mińsku, ewakuacja, masowy mord części więźniów w uroczysku Cegielnia k. Czerwieni, wyzwolenie więźniów pozostałych w Czerwieni. ZS 759 Władysław Martynek ur. 1920 Trzyniec (Czechy), 1969–96 kopia publikacji, 41 s., format A5 Załączniki: życiorys autora, kopia kartki z obozu, kopie zdjęć Lata 1939–47. Autor — Polak z Zaolzia, harcerz i ochotnik w kampanii wrześniowej 1939. Pobyt we Lwowie. Aresztowanie w 1940, wywiezienie do kopalni złota w m. Bodajbo (obw. irkucki). W 1942 droga do armii Andersa. Pobyt w Czokpak (Kazachska SRR). Przyjęcie do 7. Dywizji Piechoty w Kermine. W sierpniu 1942 ewakuacja do Iranu. Udział w walkach w Libii i kampanii włoskiej (m.in. w bitwie pod Monte Cassino). Powrót z Anglii do Trzyńca na Zaolziu w maju 1947. ZS 760 Stanisław Biela ur. 1907 Wspomnienia Łódź, 1993 mps, kopia, 27 s. Lata 1939–46. Autor — oficer służby czynnej rozbrojony wraz z oddziałem 11.10.1939 przez wojska sowieckie. Więzienie w Twierdzy Brzeskiej. Transport do Ostaszkowa — internowanie. W listopadzie 1939 ucieczka, powrót do rodziny do Wilna. W 1942 aresztowanie przez Niemców za sabotaż, pobyt w więzieniu na Łukiszkach do czasu wkroczenia wojsk sowieckich w 1944. W grudniu 1944 aresztowanie przez NKWD za przynależność do AK, uwięzienie w Wilnie. W styczniu 1945 wywiezienie do kopalni węgla k. Stalinogorska (obw. moskiewski). W czerwcu 1946 zwolnienie i transport do Polski, do obozu Mielęcin k. Włocławka (karna kompania wojskowa). W lipcu 1946 wyjście na wolność. 213 ZS 761 Janusz Fuks ur. 1920 Migawki syberyjskie 1940–1946 Łódź, 1996 mps, kopia, 40 s. Załączniki: lista zesłańców, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 z Białegostoku do sowchozu k. Pawłodaru (Kazachska SRR). W sierpniu 1940 przeniesienie do m. Irtyszsk (rej. Irtyszsk, obw. pawłodarski). W lutym 1942 ojciec Jakub Fuks mianowany mężem zaufania na rej. irtyszski. Nagła śmierć ojca, objęcie obowiązków męża zaufania przez syna. Od sierpnia 1943 praca w zakładach „Oktiabr’” w Pawłodarze — budowa elektrowni. W 1946 organizacja przez ZPP repatriacji Polaków z obw. pawłodarskiego. Powrót do Polski w czerwcu 1946. ZS 762 Stefania Doskoczyńska ur. 1909 Moje przeżycia 1939–1946 Łódź, 1996 mps, kopia, 17 s. Lata 1939–46. Opis mordowania Polaków przez Ukraińców w okolicach wsi Ceniów (pow. Brzeżany, woj. tarnopolskie) we wrześniu 1939 przed wkroczeniem Sowietów. Deportacja 10.02.1940 do m. Zimnaja Tieja (rej. Jenisejsk, Krasnojarski Kraj). Po „amnestii” wyjazd do sowchozu Barłak (rej. Moszkowo, obw. nowosybirski). Powrót do Polski w maju 1946. ZS 763 Ferdynand Kopeć ur. 1930 Łódź, 1995 mps, kopia, 14 s., (spisana relacja) Załączniki: kopie zdjęć [z negatywami], lista zesłańców, kopia mapy woj. tarnopolskiego, korespondencja z ZS Lata 1939–46. Ewakuacja po wybuchu wojny z Gdyni na Kresy. Deportacja 10.02.1940 z kolonii Ceniów (pow. Brzeżany, woj. tarnopolskie) do wsi Zimnaja Tieja (rej. Jenisejsk, Krasnojarski Kraj). Od 1941 pobyt w domu dziecka w Jenisiejsku. Po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej przeniesienie do m. Makłakowo nad rz. Jenisej. Od kwietnia 1942 pobyt w Nowosybirsku. Powrót do Polski w maju 1946. ZS 764 Stefan Darmochwał ur. 1918 „Jak zachowuję poczucie humoru [...] Białystok, 1990 mps, kopia, 10 s. Załączniki: kopie dokumentów Lata 1939–41. Obrona Warszawy w 1939 w szeregach Batalionu Stołecznego, ucieczka z niewoli niemieckiej. Powrót do rodziny w m. Rutki (pow. Łomża, woj. warszawskie). 07.02.1940 aresztowanie przez NKWD za organizowanie oddziału ZWZ. Areszt w Jedwabnem, więzienia w Białymstoku i w Mińsku. W maju 1941 sprawa sądowa. 28.06.1941 bombardowanie więzienia w Mińsku przez Niemców — ewakuacja z częścią więźniów do m. Czerwień. Oswobodzenie przez cywilnych Rosjan. Powrót do Łomży w lipcu 1941. ZS 765 Zygmunt Hryszel ur. 1929 Gryfice, 1993 rkps, oryg., 9 s. Załączniki: kopia dokumentu Lata 1929–55. Opis wojny i lat powojennych we wsi Bancewicze (pow. Lida). Zesłanie i śmierć brata (żołnierza AK) na Kołymie. Śmierć ojca ściganego przez NKWD, prześladowania reszty rodziny. W 1948 aresztowanie i wyrok 8 lat ITŁ, więzienia w Lidzie i Mińsku. Grudzień 1948 — wywiezienie do łagru w m. Głazow (Udmurcka ASRR). Powrót do Bancewicz w listopadzie 1950. Repatriacja do Polski w 1955. 214 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków ZS 766 Stanisława Wilczkowska ur. 1929 Wspomnienia z przymusowego pobytu [...] Łódź, b.d.p. mps, kopia, 109 s. Załączniki: kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Losy rodziny mieszkającej w Łozowcach po 17.09.1939. Deportacja w maju 1940 z Równego (woj. wołyńskie) do m. Głubokoje (obw. archangielski). Życie na zesłaniu. Przeniesienie do sielsowietu Czołmochta. Od czerwca 1944 pobyt w Artiomowce (obw. połtawski, Ukraińska SRR). Powrót do Polski w lutym 1946. ZS 767 Stefan Cerzycki ur. 1919 Gryfice, b.d.p. rkps, oryg., 10 s. Załączniki: kopie dokumentów Lata 1939–56. Wojna w okolicach wsi Kozłówka (pow. Pińsk, woj. poleskie). Aresztowanie 03.04.1945 za przynależność do AK. Pobyt w więzieniu w Pińsku, wyrok 15 lat ITŁ. Od czerwca 1945 obóz przejściowy w Orszy. W sierpniu 1945 transport do łagru w Nowosybirsku. Od lutego 1951 praca w kopalni węgla k. Workuty (Komi ASRR). Zwolnienie w listopadzie 1955. W grudniu 1955 przyjazd do m. Głębokie (pow. Mołodeczno). Repatriacja do Polski w 1956. ZS 768 Stefania Heller ur. 1906 Łódź, 1991 mps, oryg., 5 s., (spisana relacja) Lata 1939–48. Aresztowanie na granicy w grudniu 1939, więzienie w Łomży. W grudniu 1940 wywiezienie do łagru Dolinka (obw. karagandzki, Kazachska SRR). Proces i wyrok 8 lat ITŁ. Po odbyciu kary w 1947 zesłanie do Aktiubińska. Powrót do Polski w listopadzie 1948. ZS 769 Aleksander Dobosz ur. 1929 Nie tylko zesłańcy Sybiru Czaplinek, 1996 rkps, oryg., 199 s., format A5 Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–58. Deportacja 10.02.1940 z osady Rzeszowice (pow. Sokal, woj. lwowskie) do m. Diabrino (rej. Krasnoborsk, obw. archangielski). Po „amnestii” w 1941 podróż do armii Andersa przez Taszkient, kołchoz w Uzbekistanie, Samarkandę, Krasnowodsk. Warunki w pociągach, sposoby Polaków na przeżycie, relacje z miejscową ludnością. Ewakuacja ostatnim transportem do Iranu. Drużyny junackie na Bliskim Wschodzie (m.in. obóz Barbara k. Gazy) i w Egipcie (obóz Telelkabir). W 1947 wyjazd do Anglii. Powrót do Polski w 1958. ZS 770 Ludmiła Bołtunowa ur. 1937 O pierwszych latach życia w Semipałatyńsku [...] Falenica, b.d.p. mps (jęz. rosyjski), kopia, 8 s.; mps (jęz. polski), kopia, 10 s. Załączniki: wycinek prasowy Lata 1940–42. Deportacja w 1940 z matką jako 3-letnie dziecko o imieniu Lalka do Semipałatyńska (obw. semipałatyński, Kazachska SRR). Matka pracowała w szwalni. W 1942 po wyjeździe matki z Semipałatyńska autorka zostaje przygarnięta przez Białorusinkę Walentynę Migową, która nadaje jej imię swojej zmarłej córki, ukrywa przed nią jej prawdziwe pochodzenie. W 1992 autorka przypadkowo dowiaduje się prawdy o swoim pochodzeniu i poszukuje korzeni. 215 ZS 771 Celestyna Kęszycka ur. 1905 Wspomnienia z Tajgi Syberyjskiej Warszawa, 1994 mps (oprawiony), oryg., 79 s. Załączniki: kopie zdjęć Lata 1939–46. Wybuch wojny i życie pod okupacją sowiecką. Praca w szkole. Deportacja 10.02.1940 z osady StaroZamosze (pow. Brasław, woj. wileńskie) do posiołka Bojaryk (obw. omski), następnie do posiołka Klucze. W 1941 połączenie z mężem — żołnierzem armii Andersa. W 1942 nieudany wyjazd do Barnaułu do armii Andersa (wyczerpane limity rodzin żołnierzy); praca k. Barnaułu, następnie w Bijsku. Repatriacja wiosną 1946. ZS 772 Danuta Janiczakówna-Szyksznian ur. 1925 Droga do Saratowa i jeden rok katorgi w sowieckim łagrze Szczecin, 1996 mps (oprawiony), kopia, 175 s. (w tym kopie korespondencji z 1945, kopie zdjęć i dokumentów, lista współwięźniów) Lata 1944–45. Aresztowanie w grudniu 1944 w Wilnie za działalność w AK. Pobyt w więzieniu na Łukiszkach, odesłanie do obozu w Jełszance k. Saratowa. Zwolnienie i odesłanie do Wilna w październiku 1945, nielegalne przedostanie się do Polski w listopadzie 1945. ZS 773 Stanisław Przywara ur. 1922 Wspomnienia Kraków, 1990 rkps, oryg., 2 s.; mps, kopie, 95 s. (tekst podstawowy) Załączniki: opracowania autora (uzupełnienia do wspomnień) pt.: Podboje i dyskryminacja ludności przez zaborców [...], Stopniowanie przygotowania II wojny światowej przez Trzecią Rzeszę [...], Przed i po rozbiorze Polski w 1939 r., Moja służba wojskowa [...], Wspomnienia z walk o Kołobrzeg [...], Wspomnienia z walk o wyzwolenie Wału Pomorskiego [...], Bratkowice. Moja wieś w legendzie i anegdocie; oryg. rysunków, lista zesłańców, kopie zdjęć, korespondencja z ZS Lata 1940–45. Deportacja 10.02.1940 z Nowego Miasta (woj. lwowskie) do wsi Kuksa (obw. omski). Przeniesienie do m. Ust’-Szysz n. Irtyszem. Od czerwca 1942 pobyt w m. Tara, od marca 1943 w kołchozie Parniki, a następnie w kołchozie pod Omskiem. W listopadzie 1943 wstąpienie do armii Berlinga. ZS 774 Eugeniusz Paszkowski ur. 1922 Gdynia, b.d.p. mps, kopia, 176 s. Załączniki: oryg. i kopie zdjęć, pamiątki z zesłania, kopie korespondencji z lat 40., kopie dokumentów, kopie rysunków, korespondencja z ZS Lata 1939–43. Okupacja sowiecka na Białostocczyźnie. Deportacja 20.06.1941 z Dziadkowic (woj. białostockie) do m. Kosicha (obw. tomski), następnie do Nowikowa. Warunki życia na zesłaniu. W kwietniu 1943 aresztowanie za odmowę przyjęcia obywatelstwa radzieckiego. Pobyt w więzieniu w m. Parabiel. W lipcu 1943 wstąpienie do armii Berlinga. ZS 775 Wawrzyniec Alksnin ur. 1926 Łódź, 1996 mps, kopia, 5 s., (spisana relacja) Lata 1944–46. Działalność autora w AK na Wileńszczyźnie w 1944. Internowanie w Miednikach k. Wilna. Pobyt w Kałudze i praca w podmoskiewskich lasach. Udana ucieczka we wrześniu 1945. Dotarcie do rodzinnych stron. Przyjazd do Polski w lutym 1946. 216 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków ZS 776 Janina Perucka ur. 1924, z d. Chmielewska Bydgoszcz, 1980–82 mps, oryg., 30 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1939–43. Wybuch wojny 1939 i wkroczenie wojsk sowieckich. Wywiezienie 10.02.1940 z osady Marysin (woj. nowogródzkie). Pobyt na zesłaniu w posiołku Rossochi (rej. Szenkursk, obw. archangielski). Praca m.in. w charakterze listonosza. Próba ucieczki z miejsca pobytu. Po „amnestii” przeniesienie do Szenkurska. W sierpniu 1943 wstąpienie do armii Berlinga. ZS 777 Magdalena Kołodziej ur. 1912 Łódź, 1992 mps, kopia, 1 s., (spisana relacja) Załączniki: kopie dokumentów Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z m. Woczkowce (pow. Łuniniec, woj. tarnopolskie) do m. Krasnouralsk (obw. swierdłowski). Poród w transporcie. Praca w kopalni siarki. Choroby dzieci, śmierć noworodka. W 1943 przeniesienie do kołchozu we wsi Klausze. Repatriacja w 1946. ZS 778 Leonarda Rewkowska ur. 1940 Słonim (Białoruś), b.d.p. mps, oryg., 8 s. Lata 1950–56. Represje sowieckie wobec rodziny zamieszkałej w okolicy Brześcia. Deportacja w kwietniu 1952 z osiedla Nowinki k. Baranowicz. Rewizja w domu przed wywózką, transport z Baranowicz. Pobyt na zesłaniu w kołchozie im. Kirowa (obw. czymkiencki). Opis warunków życia Kazachów. Ucieczka w 1956 na Białoruś. ZS 779 Zofia Wójtkowska ur. 1936, z d. Świdbińska Łódź, b.d.p. mps, kopia, 5 s., (spisana relacja) Lata 1939–46. Ewakuacja rodziny z Łodzi we wrześniu 1939. Deportacja w czerwcu 1940 z Przemyśla (woj. lwowskie). Transport do Tomska. Pobyt na zesłaniu we wsi Pieriepitki nad rz. Tom (obw. tomski). Wiosną 1941 przeniesienie do Zony k. Tomska. Pobyt wraz z bratem w domu dziecka w Tomsku. W marcu 1944 przeniesienie do m. Afipsk (Krasnodarski Kraj). W 1946 wyjazd do Polski. ZS 780 Antoni Parczewski ur. 1918 Wspomnienia leśnika-Sybiraka Bydgoszcz, b.d.p. mps, oryg., 18 s. Załączniki: kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1939–46. Początek wojny na Wileńszczyźnie. Praca na wsi niedaleko Wilna. Wywiezienie 17.06.1941 z Wilna do m. Sławgorod (Ałtajski Kraj). Pobyt na zesłaniu, budowa lepianek, kontakty z tubylcami. Po „amnestii” przeniesienie do miasta, praca w piekarni. W 1943 przymusowa paszportyzacja — wyrok 2 lata pozbawienia wolności. Praca przy budowie kolei Kułunda–Michajłowka (Ałtajski Kraj). Pobyt w szpitalu. W 1945 przeniesienie do Iwdielłagu (obw. swierdłowski). Zwolnienie i powrót do Sławgorodu. Repatriacja wiosną 1946. ZS 781 Henryk Zając ur. 1917 Łódź, b.d.p. mps, kopia, 3 s., (spisana relacja) 217 Lata 1939–48. Udział w kampanii wrześniowej 1939. Aresztowanie w 1940 przez gestapo. Pobyt w więzieniu w Toruniu i Bydgoszczy. W 1942 ucieczka do Warszawy. Od 1943 w AK na Wileńszczyźnie. Przymusowe wcielenie do Armii Czerwonej po walkach o wyzwolenie Wilna w lipcu 1944. Pobyt w Kałudze pod nazwiskiem Lubomirski, przymusowa praca przy wyrębie lasu. W 1945 nieudana próba ucieczki. Po wyroku 10 lat ITŁ wywiezienie do Archangielska. Powrót w 1948. Represje powojenne. ZS 782 Witold Banaś ur. 1931 Fragment życiorysu zesłańca Mysłowice, b.d.p. mps, kopia, 7 s. Załączniki: kopia dokumentu Lata 1939–46. Represje sowieckie po wkroczeniu Armii Czerwonej we wrześniu 1939 do m. Rohatyn (woj. stanisławowskie). Aresztowanie ojca i wywiezienie do Ostaszkowa. Deportacja rodziny 13.04.1940 do Kazachstanu. Pobyt na zesłaniu w sowchozie Samanda-Kul (rej. Dżurun, obw. aktiubiński). Wiosną 1942 przeniesienie do m. Dżurun. Walka z głodem zimą 1942/1943. Choroba matki. Od 1943 pobyt w sierocińcu. Powrót w 1946. ZS 783 Jan Zimnoch ur. 1917 Saniki (woj. białostockie), 1997 mps, kopia, 27 s. Lata 1939–46. Krótka historia działań wojennych (1939–45). Aresztowanie 8.04.1941 we wsi Saniki k. Tykocina (woj. białostockie). Pobyt w więzieniu w Białymstoku. Wybuch wojny niemiecko-sowieckiej w czerwcu 1941. Wydostanie się z więzienia i powrót do domu. Okupacja niemiecka. W 1944 ponowne wkroczenie Armii Czerwonej. Aresztowanie zimą 1944 i wywiezienie do obozu w Stalinogorsku (obw. moskiewski). Praca w kopalni węgla. Wiadomość o zakończeniu wojny. Powrót do Sanik we wrześniu 1945. Represje powojenne. ZS 784 Stanisław Pasynkiewicz ur. 1930 Podróż w dzieciństwo Warszawa, 1996 mps, oryg., 8 s. Lata 1940–51. Relacja autora z wyprawy na Ural w latach 50. Losy rodziny widziane oczami dziecka — deportacja 10.02.1940 z Włodzimierza Wołyńskiego (woj. wołyńskie). Pobyt na zesłaniu w okolicy m. Kostousowo (obw. swierdłowski). Po latach przypadkowe odnalezienie ojca aresztowanego i skazanego w 1943. ZS 785 Teresa Kutowicz ur. 1929, z d. Dolińska Boguchwała, 1996 mps, oryg., 4 s. Załączniki: kopie dokumentów Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z kolonii Poniatowa (pow. Zaleszczyki, woj. tarnopolskie). Pobyt w osadzie przy kopalni złota w m. Kirowskij Priisk (Krasnojarski Kraj) do sierpnia 1941. Przeniesienie do sowchozu we wsi Bielsk n. Angarą. Nauka w rosyjskiej szkole, dorywcza praca w sowchozie. Od wiosny 1942 pobyt w Abakanie. Praca w kołchozie, nauka w polskiej szkole. Repatriacja w marcu 1946. ZS 786 Walentyna Wójcikowska ur. 1903 Łódź, 1991 mps, kopia, 11 s., (spisana relacja) Lata 1938–45. Przedwojenne losy rodziny. Aresztowanie autorki — żony polskiego oficera (internowanego w Szwajcarii) 2.02.1940 przy nielegalnym przekraczaniu granicy k. Brześcia. Wyrok 5 lat ITŁ. W sierpniu 1940 wywiezienie do łagru w osiedlu Jawas, następnie do Pot’my (Mordwińska ASRR). Zwolnienie po „amnestii” w 1941. Praca w m. Joszkar-Oła (Maryjska ASRR), pobyt w Moskwie. Powrót do Polski w sierpniu 1945. 218 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków ZS 787 Józef Sulej ur. 1917 Łódź, 1992 mps, kopia, 5 s., (spisana relacja) Lata 1939–46. Autor zamieszkały we wsi Olszewnica (pow. Radzyń, woj. lubelskie). Aresztowanie za przynależność do AK w sierpniu 1944, wywiezienie do Borowicz (obw. nowgorodzki). Praca w kołchozach. Powrót do Polski w marcu 1946. ZS 788 Jadwiga Krzywania ur. 1911 Łódź, 1992 mps, kopia, 2 s., (spisana relacja) Lata 1939–46. Okupacja sowiecka. Deportacja w czerwcu 1941 z Białegostoku do Siemionowki [obw. tomski]. Po „amnestii” w 1941 przeniesienie w okolice Frunze (Kirgiska SRR). Repatriacja do Polski w 1946. ZS 789 Teofila Kieruzel ur. 1933, z d. Budźko Pabianice (woj. łódzkie), 1997 mps, kopia, 6 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z osady Krzemienica Dolna (pow. Wołkowysk, woj. białostockie) do m. Karabasz (obw. czelabiński). W 1941 transport do Kazachstanu, pobyt w kołchozie k. Pietrowki (obw. dżambulski). Od maja 1942 pobyt w polskim sierocińcu w Burnoje, od 1943 w sierocińcu w Sajramie (obw. czymkiencki). Repatriacja w maju 1946. ZS 790 Jadwiga Wende ur. 1909 Łódź, b.d.p. mps, kopia, 3 s., (spisana relacja) Lata 1940–46. Deportacja w czerwcu 1940 z Białegostoku do Magnitogorska. Praca na budowie, następnie w charakterze nauczycielki niemieckiego. Aresztowanie autorki i jej męża w grudniu 1941 pod zarzutem szpiegostwa, wyrok 7 lat ITŁ. Więzienie w m. Złatoust (obw. czelabiński), następnie łagier w Czelabińsku. Śmierć męża w łagrze w 1941. Zwolnienie w grudniu 1943. Praca w polskim domu dziecka w m. Uwielskij (obw. czelabiński). Powrót do Polski w czerwcu 1946. ZS 791 Stanisław Włudarski ur. 1917 Łódź, 1992 mps, kopia, 13 s., (spisana relacja) Lata 1939–45. Okupacja niemiecka w Płocku, działalność w AK. Aresztowanie w styczniu 1945 przez UB w Płocku za przynależność do AK. Pobyt w więzieniu, przesłuchania. Transport do obozu w m. Szatura (obw. moskiewski). Warunki życia, praca w lesie. Kontakty z rosyjskimi więźniami. Powrót do Polski w październiku 1945. Prześladowania powojenne. ZS 792 Leon Nawrocki ur. 1929 Reminiscencje z pobytu w Rosji sowieckiej w latach 1939–1948 Warka, 1996 mps, kopia, 151 s. Załączniki: kopie dokumentów i zdjęć Lata 1939–48. Życie rodziny osadników po 17.09.1939. Aresztowanie ojca, wyrok 8 lat obozów pracy. Deportacja reszty rodziny 10.02.1940 z m. Hulicze (woj. nowogródzkie) do posiołka Nomża (obw. kostromski). Warunki życia na zesłaniu, praca przy spławie drewna. Po „amnestii” przeniesienie do Alejska (Ałtajski Kraj). Powrót do Polski w kwietniu 1946. 219 ZS 793 Roman Krupicki ur. 1923 Pabianice, 1996 mps, kopia, 5 s., (spisana relacja) Lata 1944–46. Aresztowanie żołnierzy AK w październiku 1944 w pow. sokołowskim. Internowanie w obozie w Borowiczach (obw. nowgorodzki). Praca w tartaku, kopalni, kołchozie. Repatriacja 21.02.1946. ZS 794 Czesław Kuntusz ur. 1920 Wspomnienia byłego Sybiraka... Łódź, 1989 mps, kopia, 25 s. Załączniki: kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1940–43. Aresztowanie w lutym 1940 k. Radunia (pow. Lida, woj. nowogródzkie). Więzienie w Baranowiczach i Orszy. Wyrok bez śledztwa i sądu — 3 lata ITŁ. Transport przez Kotłas do Komi ASRR. Praca w tajdze w rej. Workuty, budowa „kolonii nr 213” i drogi dojazdowej. Wiadomość o podpisaniu układu Sikorski–Majski latem 1941. Pobyt w łagrze n. Peczorą (Komi ASRR) do lutego 1943. Praca w kamieniołomach, choroby, samookaleczenie się autora. Skierowanie do strojbatalionu w Borowiczach (obw. nowgorodzki). W październiku 1943 wcielenie do armii Berlinga. ZS 795 Kazimiera Styczyńska ur. 1933, z d. Szymańska Pabianice, 1991 rkps, oryg., 3 s. Załączniki: kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja w lutym 1940 z matką i rodzeństwem z kolonii Alba (pow. Kosów Poleski, woj. poleskie). Pobyt na zesłaniu w osadzie [Kargowino] nad rz. Siewiernaja Dwina (obw. archangielski). Praca kobiet i dzieci przy wyrębie lasu. W 1944 przeniesienie do obw. charkowskiego (Ukraińska SRR). Repatriacja w maju 1946. ZS 796 Lucjan Kucharski ur. 1927 Łódź, 1996 mps, kopia, 4 s., (spisana relacja) Załączniki: kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z Równego (woj. wołyńskie) rodzin osadników wojskowych. Pobyt na zesłaniu w posiołku Diesiatok (obw. wołogodzki). W 1942 przeniesienie do Azji Środkowej, a następnie do sowchozu na Ukrainie. Repatriacja w 1946. ZS 797 Janusz Grabowski ur. 1930 Łódź, 1996 mps, kopia, 8 s., (spisana relacja) Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1939–45. Losy rodziny zamieszkałej w m. Rawa Ruska (woj. lwowskie), wybuch wojny i okupacja sowiecka. Deportacja 13.04.1940 do Kazachstanu. Pobyt na zesłaniu we wsi Bogosłowka (obw. aktiubiński). W 1942 przeniesienie rodziny do Aktiubińska. Przymusowa paszportyzacja, powstanie ZPP. Ucieczka autora w czerwcu 1944, wstąpienie do armii Berlinga. Powrót do kraju i spotkanie z matką w 1945. ZS 798 Kazimierz Russel ur. 1927 Idąc śladami Ojca Warszawa, b.d.p. 220 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków mps, kopia, 3 s. Załączniki: kopie dokumentów Lata 1940–46. Losy ojca autora — Stefana Russela, leśniczego w m. Mętna (pow. Bielsk Podlaski, woj. białostockie). Deportacja rodziny 10.02.1940 do uczastka Pierwomajski (rej. Krajuszkinski, Ałtajski Kraj). Po „amnestii” w 1941 w Barnaule ojciec zostaje mężem zaufania Ambasady RP. Aresztowany 14.05.1945, skazany na 10 lat ITŁ i 5 lat pozbawienia praw obywatelskich. Przetrzymywany w podobozie Iskitimskim pod Nowosybirskiem, gdzie zostaje ponownie skazany. Zmarł 29.11.1950 w obw. irkuckim. Powrót rodziny do Polski w maju 1946. ZS 799 Feliks Milan ur. 1927 Łódź, 1989 mps, kopia, 103 s., (spisana relacja) Załączniki: kopie dokumentów, uzupełnienie wspomnień, życiorys, kopie wycinków prasowych Lata 1944–55. Aresztowanie 11.10.1944 w Drohobyczu za działalność w AK. Wyrok w marcu 1945 — 15 lat pozbawienia wolności. Przewiezienie do Lwowa, transport do łagru w Nachodce (Primorski Kraj). Od czerwca 1945 praca w kopalni złota w okolicach m. Jagodnoje. Od lipca 1950 praca w kopalni cynku. Zwolnienie z łagru w sierpniu 1952, zesłanie do osiedla Otorukan. Zwolnienie w październiku 1955. Powrót do Polski w grudniu 1955. ZS 800 Henryk Ścigała ur. 1925 Cykl życia [...] b.m.p., b.d.p. mps, oryg., 4 s., format nietypowy Lata 1940–42. Deportacja 10.02.1940 z osady Piłatowicze (pow. Baranowicze, woj. nowogródzkie) do m. Połdniewica (obw. gorkowski). Praca w charakterze robotnika leśnego, palacza w łaźni. Po „amnestii” w sierpniu 1941 wyjazd przez Szarję, Kirow, Gorki, Czelabińsk, Taszkient, Samarkandę na południe do armii Andersa. Pobyt w Bucharze (Uzbecka SRR), skierowanie do kołchozu w m. Zandane (obw. bucharski). Na początku 1942 ucieczka z kołchozu, dotarcie do armii Andersa w Kermine. 6.08.1942 ewakuacja do Pahlewi, pobyt w szpitalu w Teheranie. Przydział do 12. Pułku Ułanów Podolskich, kampania włoska. Po wojnie osiedlenie na Zachodzie. ZS 801 Olimpia Metrycka ur. 1918 Pamięć i opatrzność Boża Szczecin, 1997 mps, kopia, 26 s. Załączniki: kopie dokumentów, lista współwięźniów, korespondencja z ZS Lata 1949–57. Aresztowanie w czerwcu 1949 w Mińsku (Białoruska SRR), oskarżenie o „zdradę ojczyzny”. W lutym 1950 odesłanie do łagru k. Inty (Komi ASRR). Skrajne wycieńczenie organizmu, pobyt w szpitalu, przyznanie III grupy inwalidzkiej. Pobyt i praca w kolejnych łagrach. Jesienią 1955 przeniesienie do Inty — praca w charakterze inkasenta, a następnie kreślarki w biurze projektów. Zwolnienie 10.07.1956 i wyjazd do Stanisławowa. Przyjazd do Polski 22.09.1957. ZS 802 Stanisław Zieliński ur. 1926 Krynica, 1997 mps, kopia, 21 s. (2 egz.) Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Sinków (pow. Zaleszczyki, woj. tarnopolskie) do m. Irochta nad rz. Czuną (obw. irkucki). Warunki życia i pracy na zesłaniu. Od września 1941 pobyt w miastach: Kańsk (Krasnojarski Kraj), Nowosybirsk (od lutego 1942), Semipałatyńsk (Kazachska SRR). W kwietniu 1945 przymusowe wcielenie do Armii Czerwonej w Ałma-Acie. Zwolnienie i wyjazd do rodziców do kołchozu we wsi Kanonierka (obw. semipałatyński). Repatriacja wiosną 1946. 221 ZS 803 Edward Dobrzański ur. 1928 Łódź, 1997 rkps, kopia, 4 s. Lata 1941–47. Praca w niemieckich warsztatach samochodowych w Warszawie. Po napaści Niemiec na ZSRR przeniesienie na Ukrainę. Próba ucieczki. Zatrzymanie w Czelabińsku. Praca w łagrze przy wyrębie lasu. Ponowna nieudana ucieczka. Pobyt w nowosybirskim łagrze przy zakładach zbrojeniowych. Od marca 1943 w Armii Czerwonej jako syn pułku, a później żołnierz armii Berlinga. W 1947 zdemobilizowany. ZS 804 Zofia Kunert ur. 1928, z d. Czarniecka Łódź, 1996 mps, kopia, 3 s., (spisana relacja) Lata 1945–46. Wywiezienie z Prus Wschodnich (pobyt na robotach przymusowych od 1942) do Czelabińska. Praca m.in. w stolarni, przy wyładunku węgla we Władywostoku. Kontakty z więźniami różnych narodowości. Utrata wzroku i powrót do Polski we wrześniu 1946. ZS 805 Zofia Błażejewska ur. 1909, z d. Orlich Łódź, 1993 mps, kopia, 3 s., (spisana relacja) Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 z m. Białoszówka (pow. Kostopol, woj. wołyńskie) do wsi Lipowka (rej. Kellerowka, obw. kokczetawski, Kazachska SRR). W 1942 przeniesienie do kołchozu we wsi Kriemienczug. W wigilię 1943 skazanie na 3 lata łagru za rzekomą kradzież zboża. Ponowne aresztowanie wiosną 1945, skazanie na 8 miesięcy. Praca w kopalni węgla kamiennego w Karagandzie. Zwolnienie z łagru i powrót do Polski w 1946. ZS 806 Irena Komola ur. 1929, z d. Przybylska Aleksandrów (woj. łódzkie), 1993 mps, kopia, 4 s., (spisana relacja) Załączniki: kopia dokumentu Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z kolonii Łyszczyce (pow. Brześć, woj. poleskie) do posiołka Głubokoje (rej. Pinega, obw. archangielski). Po „amnestii” od jesieni 1941 pobyt w Pinedze. W końcu lutego 1942 osiedlenie we wsi Chołmogory. Po śmierci rodziców (1942), powołaniu brata do armii Berlinga (1943) w 1944 pobyt w Archangielsku, skąd trafiła do domu dziecka w m. Ipatowo (Stawropolski Kraj). W marcu 1946 przyjazd transportem repatriacyjnym do Gostynina. ZS 807 Genowefa Orzechowska ur. 1931 Wspomnienia Łódź, 1994 mps, kopia, 3 s., (spisana relacja) Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Nowy Michalin (pow. Kosów Poleski, woj. poleskie) do posiołka Szubunia (obw. archangielski). Po „amnestii” w 1941 wyjazd do kołchozu koło m. Frunze (Kirgiska SRR). Repatriacja w maju 1946. ZS 808 Michał Częczek ur. 1915 Wspomnienia z łagru Blizne (woj. krośnieńskie), 1990 mps, kopia, 6 s. 222 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków Lata 1944–46. Aresztowanie 14.11.1944 za przynależność do AK we wsi Blizne (pow. Brzozów, woj. lwowskie). Pobyt w obozie Jogła k. Borowicz (obw. nowgorodzki). Praca w kopalni węgla kamiennego. W styczniu 1946 przywiezienie do obozu jeńców niemieckich — traktowani zgodnie z konwencjami wojennymi. Zwolnienie 8.02.1946 i odesłanie do Polski. ZS 809 Anatoliusz Kozłowski ur. 1906 Łódź, 1993 mps, kopia, 3 s., (spisana relacja) Lata 1949–55. Aresztowanie w 1949 w Brześciu. Pobyt w obozie dla inwalidów w Wołkowysku (Białoruska SRR). Transport etapem przez Orszę do Komi ASRR. Pobyt w kilkunastu łagrach. W 1954 zwolnienie z nakazem powrotu do Brześcia. W 1955 powrót do Polski. ZS 810 Wanda Zazulka ur. 1924, z d. Śmigielska Łódź, b.d.p. mps, kopia, 4 s. Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 ze Zdołbunowa (woj. wołyńskie) do kołchozu Staliniec we wsi Smirnowka (obw. siewierokazachski, Kazachska SRR). Praca w polu, haftowanie tzw. pieliny. Przyjazne nastawienie miejscowej ludności. Repatriacja w 1946. ZS 811 Edmund Bernatowicz ur. 1916 Łódź, 1992 mps, kopia, 4 s., (spisana relacja) Lata 1944–47. Aresztowanie 29.10.1944 za przynależność do AK we wsi Karoliny (pow. Augustów, woj. białostockie) i osadzenie w więzieniu w Białymstoku. Pobyt w obozie w Ostaszkowie. W 1946 przeniesienie do obozu w Riazaniu. Po „głodówce” 29.06.1947 pobyt w „łagrze leśnym” k. Riazania. Powrót do Polski w listopadzie 1947. ZS 812 Anna Pirus ur. 1935, z d. Rubin Łódź, 1996 mps, kopia, 5 s., (spisana relacja) Lata 1940–46. Deportacja 11.02.1940 ze wsi Dobrzanica (pow. Przemyślany, woj. tarnopolskie) do uczastka Gribanowo (obw. irkucki). Po „amnestii” wyjazd do Kazachskiej SRR. Pobyt w m. Czylik, 10 km od Ałma-Aty. Po powołaniu ojca do wojska i śmierci matki umieszczenie autorki w polskim domu dziecka. W czerwcu 1946 przyjazd do Gostynina. Spotkanie z rodziną. ZS 813 Anna Bań, ur. 1907 Elwira Kryńska, ur. 1930, z d. Bań Łódź, 1991 mps, kopia, 8 s., (spisana relacja) Lata 1939–46. Losy rodziny urzędnika państwowego we wrześniu 1939. Deportacja autorki z córką w kwietniu 1940 ze Stolina (pow. Pińsk, woj. poleskie) do sowchozu Pierwomajskaja (obw. celinogradzki, Kazachska SRR). Zimą 1941/1942 pobyt w szpitalu w Akmolińsku. W 1943 pobyt w m. Wiszniewka [?], przymusowa paszportyzacja. W 1944 przeniesienie do Akmolińska. Przyjazd do Polski w maju 1946. ZS 814 Sabina Adamek ur. 1909 Pabianice, 1992 mps, kopia, 8 s., (spisana relacja) 223 Lata 1941–46. Deportacja 19.06.1941 z m. Stawiska (pow. Łomża, woj. białostockie) do Ałtajskiego Kraju. Umieszczenie w sowchozie we wsi Szypunowo k. Barnaułu. Po „amnestii” od października 1941 pobyt w kołchozie im. Woroszyłowa (obw. czymkiencki, Kazachska SRR). Kontakty z Uzbekami, Kazachami i Rosjanami. Praca w charakterze robotnicy rolnej, sprzątaczki w szkole. W maju 1946 powrót do Polski. ZS 815 Natalia Mosiewicz ur. 1915, z d. Gojżewska Łódź, 1993 mps, kopia, 11 s., (spisana relacja) Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 z zaścianka szlacheckiego Rukańce (pow. Lida, woj. nowogródzkie) do kołchozu we wsi Bajsał (obw. siewierokazachski, Kazachska SRR). Praca w ogrodzie kołchozowym. W 1943 przymusowa paszportyzacja. Zatrudnienie w przedsiębiorstwie poszukiwania nafty jako stróż. Po przeniesieniu przedsiębiorstwa do Taszkientu, autorka dzierga na drutach, by zarobić na utrzymanie rodziny. Repatriacja w kwietniu 1946. ZS 816 Stefania Puka ur. 1929 Łódź, 1993 mps, kopia, 7 s., (spisana relacja) Lata 1940–45. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Szutowa (pow. Jaworów, woj. lwowskie) do obw. irkuckiego. Pobyt na zesłaniu w posiołku Mieżdugransk (50 km od m. Zima). Praca autorki w kantorze jako pomoc księgowego. We wrześniu 1943 powołanie dwóch sióstr do armii Berlinga. Powrót do Polski w lipcu 1945. ZS 817 Mikołaj Matus ur. 1919 Łódź, 1996 mps, kopia, 7 s. Lata 1939–45. Aresztowanie 25.12.1939 we wsi Łapszyn (pow. Brzeżany, woj. tarnopolskie), osadzenie w więzieniu w Brzeżanach. Wiosną 1940 przewiezienie do Kijowa, w kwietniu do więzienia w Moskwie — pobyt do października 1940. Następnie więzienie w Wołogdzie, wywiezienie do łagru w m. Iwdiel (obw. swierdłowski), skierowanie do wyrębu lasu. We wrześniu 1941 przeniesienie do Kazachskiej SRR do kołchozu Nowopokrowka (rej. Borodulicha, obw. semipałatyński). W maju 1944 wstąpienie do armii Berlinga. Szlak bojowy do Berlina. ZS 818 Marian Stopczyński ur. 1915 Łódź, b.d.p. mps, kopia, 5 s., (spisana relacja) Lata 1939–47. Internowanie w obozie Ulbroka na Łotwie w październiku 1939. Po zajęciu Łotwy przez ZSRR wywiezienie we wrześniu 1940 do obozu w Juchnowie (obw. kałuski), a następnie do Palewi (obw. murmański). Po „amnestii” wyjazd do Saratowa. Pobyt w okolicy Fergany. Wstąpienie do armii Andersa. Ewakuacja do Iranu. W 1942 służba w brygadzie spadochronowej w Anglii. Od 1.05.1945 do 1947 pobyt w Niemczech w angielskiej strefie okupacyjnej. W 1947 powrót do Polski. ZS 819 Helena Leśniak ur. 1911 Łódź, 1993 mps, kopia, 4 s., (spisana relacja) Lata 1941–46. Deportacja autorki z dziećmi 20.06.1941 z Białegostoku. Pobyt na zesłaniu w sowchozie k. Bijska (Ałtajski Kraj). Kontakty z przesiedlonymi Niemcami nadwołżańskimi. Po „amnestii” przeniesienie do Bijska — praca w aptece, szycie ubrań. Pomoc okazywana przez Rosjan. Repatriacja w maju 1946. ZS 820 Ludwika Januszewska ur. 1924, z d. Tyczyńska Wspomnienia z okresu II wojny światowej i okresu powojennego 224 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków Łódź, 1993 mps, kopia, 6 s., (spisana relacja) Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z kolonii Łyszczyce (pow. Brześć, woj. poleskie) do posiołka Jeżma (rej. Pinega, obw. archangielski). W 1941 pobyt autorki w szpitalu. Praca przy spławie drewna i wyrębie lasu. Z powodu znęcania się nad Polakami przez Ukraińców, przeniesienie rodziny do kołchozu Wojkoł, 2 km od Pinegi. W czerwcu 1944 wyjazd do sowchozu w obw. kirowogradzkim (Ukraińska SRR). Praca na plantacji buraków cukrowych. Repatriacja w marcu 1946. ZS 821 Edward Markoni ur. 1920 Pabianice, 1992 mps, kopia, 7 s., (spisana relacja) Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z kolonii Bartoszówka (pow. Czortków, woj. tarnopolskie) do kołchozu Sosnowka (Komipiermiacki OA, rej. Kosińsk). Praca w charakterze robotnika leśnego. Kontakty z zesłańcami różnych narodowości. Dzięki wstawiennictwu dyrektora kołchozu autor unika wcielenia do armii Berlinga. W 1944 przesiedlenie rodziny do sowchozu Osinowka (obw. saratowski). W 1946 wyjazd do Polski transportem repatriacyjnym z m. Engels. ZS 822 Janina Studzińska ur. 1912, z d. Andrzejewska Łódź, 1991 mps, kopia, 13 s., (spisana relacja) Załączniki: uzupełnienie wspomnień pt. Wspomnienia z Kazachstanu i życia tułaczego w latach 1940–1948, korespondencja z ZS Lata 1940–48. Deportacja autorki z matką 13.04.1940 z Włodzimierza Wołyńskiego (woj. wołyńskie) do wsi Mnogocwietnoje (rej. Krasnoarmiejsk, obw. siewierokazachski, Kazachska SRR). W latach 1941–42 praca przy budowie kolei Karaganda–Kartały. W kwietniu 1942 droga przez Aszchabad i Taszkient do Krasnowodska. Ewakuacja statkiem „Żdanow” do Pahlewi. Wstąpienie w Teheranie do Pomocniczej Służby Kobiet przy armii Andersa. Praca w charakterze kierownika kancelarii Obozu Ewakuacyjnego nr 4, w którym przebywali uchodźcy polscy. Po zakończeniu wojny pobyt w Iraku, Syrii, Lizbonie, na Cyprze i w Genui. W kwietniu 1948 powrót do Polski. ZS 823 Zofia Bartoszek ur. 1929, z d. Różańska Moje wspomnienia boleśnie przeżywanych dni dzieciństwa i wieku młodzieńczego na ziemi syberyjskiej i kaukaskiej w latach 1940–1944 Pabianice, 1997 mps, kopia, 6 s., (spisana relacja) Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–46. Wywiezienie autorki z rodzicami i pięciorgiem rodzeństwa 10.02.1940 ze wsi Przystawałki (pow. Złoczów, woj. tarnopolskie) do rejonu Objaczewo (Komi ASRR). Po kilku tygodniach pobytu z rodziną zabrano ją do domu dziecka we wsi Spasporub nad rz. Porub. Nauka w szkole rosyjskiej, po lekcjach obowiązkowa praca w kołchozie. W maju 1944 wyjazd z rodziną do Krasnojarskiego Kraju. Repatriacja w 1946. ZS 824 Leontyna Witkowska ur. 1930, z d. Podgórska Łódź, 1993 mps, kopia, 5 s., (spisana relacja) Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 z m. Kiwerce (pow. Łuck, woj. wołyńskie) do sowchozu Bieregowoje, Ferma nr 1 (obw. pawłodarski, Kazachska SRR). Praca w tuczarni świń, przy hodowli krów, sianokosach, żniwach. Choroby autorki. Repatriacja w 1946. ZS 825 Zofia Wasilewska ur. 1914 Łódź, 1993 mps, kopia, 10 s., (spisana relacja) 225 Lata 1940–46. Deportacja autorki z dziećmi 13.04.1940 ze wsi Klesów (pow. Sarny, woj. wołyńskie) do kołchozu Frunze (rej. Ordżonkidze, obw. kustanajski, Kazachska SRR). Przeniesienie do sowchozu Arszały, 40 km od m. Frunze. Po „amnestii” w 1941 wyjazd „za Ural”. Pobyt w kołchozie Błogosławienka k. Czkałowa. Działalność w ZPP — organizacja polskiej szkoły. Repatriacja w kwietniu 1946. ZS 826 Maria Augustyniak ur. 1907 Łódź [?], 1993 mps, kopia, 6 s., (spisana relacja) Lata 1940–45. Deportacja 13.04.1940 z Bielska Podlaskiego (woj. białostockie) do kołchozu im. Mołotowa we wsi Borki (obw. siewierokazachski, Kazachska SRR). Przeniesienie do kołchozu w Bienitkor, następnie pobyt w m. Smirnowo (między Akmolińskiem a Pietropawłowskiem) do 1945. Przyjazd do Polski w lutym 1945. ZS 827 Andrzej Klein ur. 1926 Łódź, 1993 mps, kopia, 5 s., (spisana relacja) Załączniki: kopia artykułu z rysunkami ojca autora, korespondencja z ZS Lata 1941–47. Wywiezienie autora z matką 19.06.1941 z Białegostoku do Ałtajskiego Kraju. Pobyt w sowchozie 150 km od Bijska (rej. Jelcowka, Ałtajski Kraj). Na początku 1942 przeniesienie do Bijska. Od maja w armii Andersa, ewakuacja do Iranu. Pobyt w Junackiej Szkole Kadetów w Palestynie. Pod koniec 1943 wyjazd do Anglii. W 1947 powrót do Polski. ZS 828 Janina Małowiejska ur. 1925, z d. Szale Łódź, 1993 mps, kopia, 4 s., (spisana relacja) Lata 1945–47. Aresztowanie 8.03.1945 w Poznaniu. Transport ze Świebodzina do obw. swierdłowskiego. Pobyt w obozie Stupino k. Wierchoturje. Praca w szpitalu w charakterze pielęgniarki. Jesienią 1946 przeniesienie do obozu Chudiakowo — praca w lesie. W październiku 1947 wyjazd do Polski transportem z Wierchoturje. ZS 829 Albin Rydzyński ur. 1930 Wspomnienie Sybiraka Pabianice, b.d.p. mps, kopia, 3 s., (spisana relacja) Załączniki: kopia dokumentu Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z osady Bojanówka (pow. Równe, woj. wołyńskie). Pobyt na zesłaniu w obw. wołogodzkim [posiołek Onieżskij]. Praca przy uprzątaniu gałęzi po wyrębie drzew. Po „amnestii” w 1941 przesiedlenie do m. Nukus (Uzbecka SRR) i skierowanie do pracy w sowchozie. Latem 1946 powrót do Polski. ZS 830 Aniela Tałałas ur. 1931, z d. Sierańska Łódź, 1993 mps, kopia, 4 s., (spisana relacja) Załączniki: kopie zdjęć, kopie dokumentów Lata 1940–42. Deportacja 10.02.1940 z osady Ogólec (pow. Kosów Poleski, woj. poleskie) do posiołka Szubunia (obw. archangielski). Po „amnestii” w 1941 wyjazd do Kotłasu, skąd rodzina wyruszyła do Uzbeckiej SRR. Pobyt w kolejnych kołchozach. W sierpniu 1942 ewakuacja z armią Andersa do Pahlewi. Wyjazd z Bombaju do Afryki Wschodniej. Do 1945 pobyt z rodziną w osiedlu Abercorn (Rodezja), a do 1947 w internacie w Lusace. W 1947 powrót do Polski. 226 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków ZS 831 Anna Bator ur. 1915, z d. Truszel Aleksandrów (woj. łódzkie), 1992 mps, kopia, 10 s., (spisana relacja) Załączniki: kopia dokumentu, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja autorki z rodziną 10.02.1940 ze wsi Kołki (pow. Łuck, woj. wołyńskie) do m. Tot’ma (obw. wołogodzki). Pobyt na zesłaniu w posiołkach — Chołm i Urwasz. W 1944 wyjazd do Uzbeckiej SRR. Choroba i pobyt w szpitalu w m. Kokand. Pobyt w sowchozie w obw. namangańskim. Powrót do Polski w czerwcu 1946. ZS 832 Marianna Czubryt ur. 1928, z d. Łobodzińska Łódź, 1993 mps, kopia, 7 s., (spisana relacja) Załączniki: kopia dokumentu, wiersz autorki, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 z m. Mościska (woj. lwowskie) do wsi Ananiewka (rej. Urick, obw. kustanajski, Kazachska SRR). Przez dwa lata nauka w szkole, następnie praca w fabryce walonek i przy wyrębie lasu. W 1943 przeniesienie do Kustanaju. Od października 1944 pobyt w obw. kijowskim na Ukrainie. Repatriacja 10.02.1946. ZS 833 Teresa Tomczyk ur. 1931, z d. Fangrat Łódź, 1997 mps, kopia, 16 s., (spisana relacja) Załączniki: kopie dokumentów, uzupełnienie wspomnień Lata 1952–56. Wywiezienie autorki z rodziną na początku kwietnia 1952 ze wsi Janowo (Litewska SRR) do kołchozu Kalinin w obw. czymkienckim (Kazachska SRR). Praca w charakterze pomocnika geodety. W połowie 1952 pobyt w szpitalu w Taszkiencie. Repatriacja w październiku 1956. ZS 834 Antoni Puzewicz ur. 1925 Wspomnienia Gryciuny–Mejszagoła–Wilno i z łagrów w ZSRR Bydgoszcz, 1997 [?] mps, kopia, 195 s. Lata 1944–58. Aresztowanie 24.12.1944 w Wilnie za przynależność do AK. Transport z więzienia na Łukiszkach do obozu nr 0321 w osiedlu Jełszanka pod Saratowem. Praca przy kopaniu rowów pod gazociąg Saratow–Moskwa. Od maja do września 1945 pobyt w szpitalu. W połowie października 1945 przeniesienie do obozu w Kutaisi (Gruzińska SRR). Praca przy budowie fabryki samochodów. W sierpniu 1946 nieudana próba ucieczki. W marcu 1947 udział w buncie więźniów. W maju 1947 odesłanie do obozu nr 270 k. Borowicz (obw. nowgorodzki). 9.06.1947 udana ucieczka do Wilna, skąd autor dociera do rodzinnej wsi Gryciuny. W 1949 zdobycie legalnych dokumentów. Jesienią powstanie kołchozu, w skład którego weszła wieś Gryciuny. Wyjazd do Polski w grudniu 1958. ZS 835 Józef Kopacz ur. 1921 Lubycza Królewska (woj. zamojskie), b.d.p. mps, kopia, 1 s. Załączniki: życiorys, kopie dokumentów i zdjęć Lata 1940–43. Krótki opis losów autora przedstawiony w dokumentach. Deportacja 10.02.1940 z m. Towarnia (pow. Dobromil, woj. lwowskie) do posiołka niedaleko m. Nowojagodnoje (rej. Znamienskoje, obw. omski). Autor pracuje w leśnictwie Bolszaja Prystań, przy budowie osiedla Ust’-Szisz, następnie jako cieśla w m. Cziornołuczije. Od 1943 służba w armii Berlinga. W 1954 przeniesienie do rezerwy w stopniu kapitana. ZS 836 Danuta Groblewska ur. 1931, z d. Krętowska Michałowo (woj. białostockie), 1997 227 mps, kopia, 26 s., format A5 Załączniki: kopia koperty z lat 40., korespondencja z ZS Lata 1941–46. Deportacja 17.06.1941 ze wsi Pietruki (woj. białostockie). Pobyt na zesłaniu w osadzie Biały Jar (obw. tomski). W 1945 przewiezienie do rejonu Lipieck i skierowanie do sowchozu Krasnyj Kołos (obw. woroneski). Praca latem w polu, zimą przy przebieraniu warzyw i ziemniaków. Repatriacja w lutym 1946. ZS 837 Rodrycjusz Gerlach ur. 1926 Wspomnienia z wywózki i pobytu na Syberii w latach 1940–1946 b.m.p., 1989–90 mps, kopia, 180 s. Załączniki: kopie dokumentów i zdjęć, kopia mapy, kopie wycinków prasowych, lista zesłańców, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Mazury (pow. Podhajce, woj. tarnopolskie) do posiołka Tieja (Krasnojarski Kraj). Warunki życia na zesłaniu, praca w lesie, zdobywanie pożywienia, życie religijne. Jesienią 1941 przeniesienie do m. Ujar. Aresztowanie ojca w 1943. Powołanie do wojska w lutym 1944. Powrót rodziny do Polski w 1946. ZS 838 Maria Wyszywacz ur. 1910, z d. Aramowicz Łódź, 1991 mps, kopia, 10 s., (spisana relacja) Lata 1941–46. Deportacja autorki z mężem 15.06.1941 z Wilna do Ałtajskiego Kraju. Mieszkanie i praca w okolicy m. Topczicha (na płd. zach. od Barnaułu). Repatriacja w maju 1946. ZS 839 Helena Witos ur. 1930, z d. Nawarycz Łódź, 1996 mps, kopia, 9 s., (spisana relacja) Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–44. Wywiezienie autorki z rodziną 13.04.1940 ze wsi Botowo (pow. Pińsk, woj. poleskie) do wsi Biełojarka (rej. Wiszniewka, obw. celinogradzki). Nauka w szkole rosyjskiej zimą, a latem praca w polu. Na początku 1944 dzięki staraniom ojca wyjazd do Połtawy, repatriacja w październiku 1944. ZS 840 Helena Hutnik ur. 1908, z d. Michałowska Michałowo (woj. białostockie), b.d.p. rkps, oryg., 2 s. Lata 1940–48. Deportacja 13.04.1940 z Druskienik (pow. Grodno, woj. białostockie) do wsi Obuchowka (rej. Kellerowka, obw. siewierokazachski, Kazachska SRR). Praca w charakterze „dziesiętnika” w kołchozie im. Szewczenki. W 1942 ewakuacja z armią Andersa do Iranu. Pobyt w Pahlewi, wyjazd do Indii, a następnie do Wielkiej Brytanii. 13.11.1948 powrót do Polski. ZS 841 Helena Janowiak ur. 1926, z d. Stawowy Dać świadectwo prawdzie Tychy, 1989–90 mps, kopia, 20 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja autorki z rodziną w kwietniu 1940 ze wsi Maszów (pow. Luboml, woj. wołyńskie) do m. Garaż (rej. Makarjew, obw. iwanowski). Warunki pobytu i pracy na zesłaniu. Próba zorganizowania ucieczki. Przeniesienie w kwietniu 1943 do posiołka Pobojeszna. Zatrudnienie w domu dziecka jako wychowawczyni, a następnie kierowniczki. 15.08.1944 wyjazd do kołchozu Isupowo (rej. Arzamas, obw. gorkowski). W styczniu 1945 skierowanie na 6-miesięczny kurs dla pielęgniarek w m. Arzamas. Po powstaniu ZPP autorka zostaje sekretarzem 228 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków koła. W czerwcu 1945 powrót do kołchozu Isupowo i podjęcie pracy pielęgniarki. Przeniesienie do wsi Nowyj Usad. Repatriacja w marcu 1946. ZS 842 Aleksandra Kubiak ur. 1927, z d. Tatarow Wspomnienia z zesłania 1940–1946 Tychy, b.d.p. rkps, oryg., 10 s. Załączniki: kopie dokumentów Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z m. Luboml (woj. wołyńskie) do specposiołka Krasnyj Okuń (rej. Karpogory, obw. archangielski). Praca zimą przy wyrębie lasu, latem przy spławie drewna. Po „amnestii” przeniesienie do wsi Karpogory. Od 1942 pobyt w kołchozie. Repatriacja w marcu 1946. ZS 843 Lucyna Marks ur. 1933, z d. Holszańska Łódź, 1997 mps, kopia, 16 s., (spisana relacja) Załączniki: kopia dokumentu, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 z m. Jaworów (woj. lwowskie). Pobyt na zesłaniu w posiołku Dżusała (rej. Kos-Istek, obw. aktiubiński, Kazachska SRR). Kontakty z zesłańcami różnych narodowości. Po powstaniu ZPP nadzieja na powrót do Polski. W 1944 wyjazd z Kazachstanu z transportem, który został zatrzymany i skierowany na Ukrainę. Pobyt we wsi Nowogriegoriewka (rej. Wozniesiensk, obw. nikołajewski). Repatriacja w kwietniu 1946. ZS 844 Irena Korolewska ur. 1921 Życie przez mękę Białystok, 1997 rkps, oryg., 159 s., format A5 Lata 1940–43. Deportacja 13.04.1940 z Bliskowszczyzny (pow. Wołkowysk, woj. białostockie) do Kazachstanu. Szczegółowy opis transportu i pobytu na zesłaniu w sowchozie im. Kirowa, 30 km od m. Letowka (obw. siewierokazachski). Praca m.in. w polu, przy bydle i trzodzie. W 1943 autorka wstępuje do armii Berlinga. ZS 845 Tadeusz Zawadzki ur. 1928 Tychy, 1995 rkps, oryg., 20 s. Załączniki: kopie dokumentów Lata 1940–46. Krótkie opisy losów członków rodziny autora. Deportacja 13.04.1940 z m. Marcinkańce (pow. Grodno, woj. białostockie) do wsi Rozowka (rej. Kellerowka, obw. kokczetawski, Kazachska SRR). Repatriacja w kwietniu 1946. ZS 846 Ignacy Żytkiewicz ur. 1920 Łódź, 1997 mps, kopia, 6 s. Lata 1939–48. Uczestnik kampanii wrześniowej. Wzięcie do niewoli sowieckiej w Pińsku, pobyt w obozie w Ostaszkowie. W grudniu 1939 przekazanie jeńców Niemcom. Pobyt na robotach przymusowych w m. Kigierheim (Hesja) — autor pracuje jako robotnik leśny, pomocnik ogrodnika. Po zakończeniu wojny wyjazd do Holandii do pracy w kopalni. Powrót do Polski w 1948. ZS 847 Mirosława Maciąg ur. 1928, z d. Zawałkiewicz Przez Zbrucz za Ural. Tułacze wspomnienia wschodniej kresowianki 229 b.m.p., 1989 mps, kopia, 20 s. (w tym 11 s. ilustracji) Załączniki: kopie dokumentów, lista zesłańców Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 z m. Zaleszczyki (woj. tarnopolskie) do sowchozu Wtaraja Piatiletka (rej. Nowa Szulba, obw. semipałatyński, Kazachska SRR). Po „amnestii” wyjazd wiosną 1942 na południe, do armii Andersa. Do Uzbekistanu autorka dotarła po ewakuacji wojska do Iranu. Wyjazd do Samarkandy, pobyt w kołchozie Ułus, a następnie w m. Kattakurgan. Przyjęcie do ochronki na prawach dochodzącej. W maju 1943 pobyt w szpitalu. Wiosną 1944 praca w pomocniczym gospodarstwie rolnym. Od lipca 1944 praca w miejskim sanepidzie. Rozpoczęcie nauki w polskiej szkole. Repatriacja w czerwcu 1946. ZS 848 Janina Klem ur. 1925, z d. Pilecka Wspomnienia sybiraczki Stargard Szczeciński, 1997 mps, kopia, 14 s. Załączniki: lista zesłańców Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z osady Pogibło (pow. Sokółka, woj. białostockie) do posiołka Udacznyj (rej. Tajszet, obw. irkucki). Po „amnestii” autorka wyjechała w lutym 1942 do Kazachskiej SRR i zamieszkała w wagonie na stacji Kuszmurun (rej. Siemioziornoje, obw. kustanajski). Praca przy załadunku węgla, a następnie jako dyspozytor smaru. W 1943 przybycie transportu Czeczenów, na temat których autorka wypowiada się negatywnie. Repatriacja w czerwcu 1946. ZS 849 Adam Zalecki ur. 1925 Tychy, 1992 mps, kopia, 8 s. Lata 1947–48. Aresztowanie 9.02.1947 we wsi Porojść (Litewska SRR) za posiadanie antyradzieckiej ulotki. Więzienie w Trokach i na Łukiszkach w Wilnie. W czerwcu wyrok 10 lat ITŁ. Pobyt w łagrach w rej. Workuty (Komi ASRR). Zwolnienie 28.06.1948 i odesłanie do Polski. ZS 850 Jadwiga Kołodziejczak ur. 1931, z d. Ulewicz Łódź, 1992 mps, kopia, 7 s., (spisana relacja) Lata 1952–57. Autorka i jej rodzina zostali objęci akcją rozkułaczania przez władzę sowiecką na początku 1949. Ojciec został aresztowany w końcu 1949 i skazany na 8 lat ITŁ. Matkę aresztowano w grudniu 1951 i skazano na 15 lat ITŁ. Autorkę z rodzeństwem deportowano w kwietniu 1952 ze wsi Brażelce (pow. Lida) do Kazachskiej SRR. Przebywała w kołchozie im. Kirowa (rej. Pachta-Aralski, obw. czymkiencki). W 1953 połączyła się z matką i ojcem, których na mocy amnestii po śmierci Stalina zwolniono z łagrów. W styczniu 1957 powrót do Polski. ZS 851 Halina Krajewska ur. 1923, z d. Adamczyk Iława, 1997 mps, kopia publikacji, 1 s. Załączniki: oryg. dokumentu, kopie dokumentów, kopia zdjęcia, kopia listu z 1942, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja autorki z matką w kwietniu 1940 z Kobrynia (woj. poleskie) do Kazachskiej SRR. Pobyt na zesłaniu w posiołku nr 32 (obw. siewierokazachski). Repatriacja w 1946. ZS 852 Bolesław Makowski ur. 1924 Wyrwani z korzeniami b.m.p., b.d.p. mps, kopia, 172 s. Załączniki: życiorys autora, korespondencja z ZS 230 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków Lata 1940–42. Zbeletryzowana opowieść o losach deportowanej rodziny. Wywiezienie 10.02.1940 z m. Horyce (pow. Kobryń, woj. poleskie) do posiołka Nucht-Oziero (obw. archangielski). Po „amnestii” wyjazd na południe, pobyt w kołchozie w okolicach Buchary (Uzbecka SRR). Po kilku miesiącach wstąpienie do armii Andersa. Ewakuacja pozostałych członków rodziny do Iranu, następnie do Indii i Meksyku. ZS 853 Leonarda Śnieżko ur. 1927, z d. Soroka Łódź, 1997 mps, kopia, 4 s. Lata 1952–56. Autorkę z rodziną po akcji rozkułaczania deportowano 25.04.1952 z m. Ostrowiec (Litewska SRR) do Kazachskiej SRR. Pobyt w kołchozie Kyzyłaskier (rej. Kielesskij, obw. czymkiencki). Praca m.in. przy czyszczeniu rowów nawadniających, na polach bawełny. Repatriacja w 1956. ZS 854 Łucja Walczak ur. 1926, z d. Sobierajska Zgierz, 1993 mps, kopia, 6 s., (spisana relacja) Załączniki: kopia dokumentu Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Rokitno (pow. Grodno, woj. białostockie) do posiołka nad rz. Kośwa (rej. Dobriańsk, obw. mołotowski). Praca przy uprzątaniu lasu. Po „amnestii” wyjazd do Kazachstanu. Pobyt w kołchozie Kizel (obw. czymkiencki) — głód, marnotrawstwo, prymitywizm Kazachów. Repatriacja w 1946. ZS 855 Zenon Żukowski ur. 1935 Wilno, 1997 mps, kopia, 15 s. Lata 1939–97. Obraz życia codziennego na Wileńszczyźnie w czasie wojny. Represje sowieckie po 1944 roku, kolektywizacja. Nauka w szkole rosyjskiej w Niemenczynie. Aresztowanie w sierpniu 1951 za działalność w tajnej organizacji młodzieżowej. Przesłuchania w Niemenczynie i Wilnie. Po wyroku — 10 lat ITŁ, odesłanie do Wiatłagu (obw. kirowski). Pobyt w podobozie „Sorda-2”, gdzie autor wykorzystuje swoje uzdolnienia plastyczne. W 1954 powrót do domu we wsi Gudele (pow. Wilno). Praca w Domu Kultury w Wilnie, kariera zawodowa. Represje komunistyczne wobec Polaków mieszkających na Litwie. ZS 856 Teresa Pers ur. 1928, z d. Wieleńczyc Ryga (Łotwa), 1997 rkps, kopia, 40 s. Załączniki: kopie dokumentów, wiersze autorki, korespondencja z ZS Lata 1939–58. Losy rodziny w czasie okupacji sowieckiej i niemieckiej. Działalność autorki w AK w Porzeczu na Grodzieńszczyznie. Aresztowanie w grudniu 1945, więzienie w Grodnie. Przesłuchania, wyrok 10 ITŁ. Pobyt w więzieniu w Orszy, w łagrach k. Tajszetu i Bracka (obw. irkucki). Praca w tajdze, budowa nasypu kolejowego. Stosunki między więźniarkami różnych narodowości. Epidemia w obozie. Przeniesienie do łagru nad rz. Orchon niedaleko m. Suche Bator (Mongolia). Budowa kolei żelaznej. Poprawa warunków łagrowych, paczki od rodzin, prace plastyczne autorki. Etap do Nowosybirska. Kontakty z represjonowanymi Estończykami. Zwolnienie latem 1954 z zakazem meldunku w rodzinnych stronach. Osiedlenie w Rydze. ZS 856a Władysław Pers ur. 1918 Ryga, 1997 rkps, oryg., 4 s. Załączniki: kopie dokumentów Lata 1930–57. Losy autora zamieszkałego w Dyneburgu [Daugavpils]. Współpraca z AK Okręgu Wileńskiego. Aresztowanie w styczniu 1953 w Rydze i wywiezienie do łagru w Mordwińskiej ASRR. Zwolnienie w lipcu 1956. 231 ZS 857 Janina Chmielewska ur. 1928, z d. Charlińska Moja droga krzyżowa przez „nieludzką ziemię” Płock, 1997 mps, kopia, 10 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 z m. Lida (woj. nowogródzkie) do Kazachskiej SRR. Początkowo rodzina przebywała w kołchozie im. Telmana (rej. Bułajewo, obw. siewierokazachski). Od listopada 1941 w m. Karaoba (rej. Urick, obw. kustanajski). W październiku 1943 przeniesienie do m. Toboł (rej. Taranowsk, obw. kustanajski). Od listopada 1944 pobyt w sowchozie w rej. Borowaja (obw. charkowski, Ukraińska SRR). Repatriacja w marcu 1946. ZS 858 Danuta Kleinrok ur. 1930 b.m.p., 1942–46 mps, kopia, 57 s. (przepisany dziennik) Załączniki: lista zesłańców, kopie stron z oryg. dziennika, kopia dokumentu, notka biograficzna, korespondencja z ZS Lata 1942–46. Dziennik pisany podczas zesłania w latach 1942–46. Deportacja w czerwcu 1940 ze Lwowa do Krasnouralska (obw. swierdłowski). Opis życia na zesłaniu, codziennych zajęć, ważniejszych wydarzeń. W październiku 1944 przeniesienie na Ukrainę, do sowchozu w obw. chersońskim. Powrót do Polski na początku 1946. ZS 859 Mieczysław Wutke ur. 1927 Łódź, 1991 mps, kopia, 8 s., (spisana relacja) Lata 1940–46. Wywiezienie z rodziną 13.04.1940 z m. Słonim (woj. nowogródzkie) do Kazachskiej SRR. Pobyt w kołchozie Sowług (rej. Priesnowka, obw. siewierokazachski). Autor pracuje m.in. przy karczowaniu pni drzew, jako traktorzysta, pastuch, woziwoda, kowal. Pomoc ze strony zesłanych Rosjan. Repatriacja w czerwcu 1946. ZS 860 Stefan Chromniak ur. 1932 Gostynin, 1991 rkps, kopia, 5 s. Załączniki: kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z m. Zboiska (pow. Sokal, woj. lwowskie) do posiołka Rieczuszka (obw. archangielski). Pobyt dzieci w „dietdomie” w Czerewkowie od grudnia 1940, a od 1942 w polskiej ochronce w m. Tiesowaja. Przeniesienie sierocińca do Stawropola nad Wołgą (obw. kujbyszewski). Powrót do Polski w 1946 z transportem Domu Dziecka w Czkałowsku. ZS 861 Olimpia Pakuła ur. 1926, z d. Gładkowska Łódź, 1997 mps, kopia, 4 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1951–56. Deportacje „kułaków” z Wileńszczyzny w 1951. Aresztowanie 19.01.1952 autorki ukrywającej się u rodziny. Transport z Mejszagoły do Tomska. Pobyt w posiołkach Czeremoszka i Toja (obw. tomski). Spotkanie z rodziną. Praca przy spławianiu drewna rzeką Toja, przy wyrębie lasu, w kołchozie. Repatriacja w 1956. ZS 862 Wanda Ozdoba ur. 1935, z d. Niewierowska Łódź, 1996 mps, kopia, 6 s., (spisana relacja) Załączniki: kopie dokumentów, korespondencja z ZS 232 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z m. Jodańce (pow. Lida, woj. nowogródzkie). Pobyt na zesłaniu w posiołkach Zołotaja Gorka i Toporok (obw. irkucki). Zdobywanie przez matkę pożywienia w okolicznych wsiach. Choroby dzieci, śmierć ojca. Pobyt w rosyjskim domu dziecka i powrót do matki. Repatriacja 1946. Losy autorki w powojennej Polsce. ZS 863 Wiktoria Owczarek ur. 1927, z d. Obrębska Wspomnienia Łódź, b.d.p. mps, kopia, 6 s., (spisana relacja) Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1943–45. Okupacja niemiecka — wywiezienie w kwietniu 1943 na roboty przymusowe do Pasymia (Prusy Wschodnie). Przejście frontu, spotkania z Sowietami. Aresztowanie w styczniu 1945. Pobyt w obozie w Ciechanowie. Transport przez Charków do obozu k. Szatury (obw. moskiewski). Praca przy torfie. Pobyt w szpitalu. Powrót do Polski w 1945. ZS 864 Antoni Ossowski ur. 1930 Syberyjski epizod Warszawa, 1989 mps, kopia, 46 s. Załączniki: kopie dokumentów Lata 1941–46. Deportacja 21.06.1941 z m. Kamieniec Litewski (pow. Brześć, woj. poleskie) do obw. tomskiego. Do jesieni 1941 pobyt na zesłaniu w kołchozie koło m. Togur (rej. Kołpaszewo). Warunki bytowe, praca w polu. Przeniesienie do Toguru, gdzie rodzina przebywała do 1944. Kontakty z zesłanymi Łotyszami i Estończykami. Nauka w szkole rosyjskiej. W czerwcu 1944 dzięki pomocy ZPP wyjazd do Stawropolskiego Kraju. Repatriacja w marcu 1946. ZS 865 Halina Suchodolska ur. 1928, z d. Tomczyńska 10 lutego 1940 – początek drogi USA, b.d.p. mps, kopia, 31 s. Lata 1940–48. Deportacja 10.02.1940 z osady Chylin (pow. Stolin, woj. poleskie) do obw. archangielskiego. Pobyt na zesłaniu w posiołku Jagwiel, przeniesienie w marcu 1940 do posiołka Witiunino, na wschód od Kotłasu. Praca rodziców przy wyrębie lasu, nauka w szkole młodszego rodzeństwa. Autorka wykonywała prace porządkowe w posiołku. Po „amnestii” wyjazd 22.01.1942 do Uzbeckiej SRR. Ewakuacja z polskim sierocińcem do Pahlewi. Wyjazd przez Teheran, Abadan, Karaczi do Tanganiki. W połowie września 1943 transport do osiedla Abercorn w Północnej Rodezji. W 1948 wyjazd do Anglii. ZS 866 Czesław Kośmiński ur. 1920 Zakopane, 1990 mps, kopia, 47 s. Załączniki: kopie dokumentów, kopia szkicu obozu, korespondencja z ZS Lata 1945–48. Aresztowanie w lutym 1945 we Lwowie za działalność w AK. Wywiezienie w czerwcu 1945 do łagru w Uchcie (Komi ASRR). Warunki życia w łagrze, praca w kopalni. Powrót do Białej Podlaskiej w maju 1948. ZS 867 Władysław Woźniak ur. 1914 Magistrala Peczora–Workuta Nysa, 1989 mps, kopia, 40 s. Załączniki: kopia zdjęcia, kopia dokumentu 233 Lata 1939–49. Aresztowanie na granicy z Rumunią 8.12.1939 i uwięzienie w Czortkowie (woj. tarnopolskie). W lutym 1940 przewiezienie do m. Bełty (obw. odeski, Ukraińska SRR), skąd w czerwcu autor trafił do więzienia w m. Kirowograd. W sierpniu 1940 wyrok — 5 lat ITŁ, odesłanie do Pieczorłagu w Komi ASRR. Pobyt w łagpunkcie k. Abiezi. Praca przy budowie kolei do Workuty. 21.09.1941 zwolnienie z obozu na podstawie „amnestii”. Wstąpienie do armii Andersa w m. Kermine. W kwietniu 1942 ewakuacja do Iranu, a stamtąd do Palestyny. Powrót do Polski w 1949. ZS 868 Józef Ziembicki ur. 1921 Tragedia polskiej wsi Greczany Chmielnickij (Ukraina), 1997 mps, kopia, 9 s. Załączniki: spis osób represjonowanych w latach 1937–38, korespondencja z ZS Lata 1927–93. Losy Polaków po I wojnie światowej we wsi Greczany pod Płoskirowem (obw. chmielnicki, Ukraińska SRR). Deportacje do Kazachstanu w latach 30., przymusowe przesiedlenia „wrogów narodu”, represje powojenne. Wydane w: Ojczyzno kochana, poszukaj swoich dzieci, Warszawa 1996. ZS 869 Maria Rusel ur. 1929, z d. Kalinowska Michałowo (woj. białostockie), 1997 mps, kopia, 2 s. Załączniki: oryg. dokumenty, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Nowa Wola (woj. białostockie) do obw. archangielskiego. W 1941 wyjazd do Kazachstanu i skierowanie do kołchozu Żenekanus (k. Karagandy). Przeniesienie do kołchozu Sowiet we wsi Astrachanka (obw. siewierokazachski). Praca latem w polu, zimą przy przerzucaniu zboża w magazynach kołchozowych. Repatriacja w czerwcu 1946. ZS 870 Halina Łupinowicz ur. 1925, z d. Rudawiec Skrzywdzeni Gliwice, 1985 mps, kopia, 52 s. Załączniki: kopie listów z zesłania, kopie dokumentów, wiersze sybirackie matki autorki, korespondencja z ZS Lata 1939–46. Deportacja 13.04.1940 z Grodna do Kazachskiej SRR. Pobyt na zesłaniu w kołchozie Lubimowka (obw. kokczetawski). W 1941 przeniesienie do m. Atbasar (obw. celinogradzki). Od września 1943 pobyt w m. Kuszmurun (obw. kustanajski). W 1944 wyjazd rodziny do Karagandy. Repatriacja w maju 1946. ZS 871 Maria Sobiecka ur. 1928, z d. Mogielnicka Kąty Wrocławskie, 1997 mps, kopia, 9 s. Załączniki: kopie dokumentu, map i zdjęć, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 z m. Niestanice (pow. Radziechów, woj. tarnopolskie) do obw. pawłodarskiego (Kazachska SRR). Pobyt na zesłaniu początkowo w pomieszczeniach cegielni Kirzawod, a następnie od początku 1941 w posiołku Majkain. Praca w zakładzie krawieckim „Krasnyj Szwiejnik”. Repatriacja w czerwcu 1946. ZS 872 Stefania Skrętowicz ur. 1922, z d. Trudzińska Samarytanka Sadków (woj. wrocławskie), 1997 mps, kopia, 14 s. Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 ze wsi Tiutków (pow. Trembowla, woj. tarnopolskie) do obw. semipałatyńskiego (Kazachska SRR). Pobyt na zesłaniu w m. Kokpiekty. Praca m.in. przy budowie drogi kolejowej, przy wyładunku zboża. Repatriacja w czerwcu 1946. 234 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków ZS 873 Henryk Kostecki ur. 1921 Wspomnienia z pobytu w obozach Stalina Warszawa, 1989 mps, kopia, 19 s. Załączniki: kopia dokumentu Lata 1944–46. Aresztowanie za przynależność do AK w listopadzie 1944 w Międzyrzecu (pow. Radzyń Podlaski, woj. lubelskie). Pobyt w podobozach Szybotowo, Jogła, Kowanka k. Borowicz (obw. nowgorodzki). Wiosną 1946 wyjazd do Polski. ZS 874 Danuta Nieruchaj ur. 1938, z d. Kazaryn Wrocław, 1997 mps, kopia, 7 s., (2 egz.) Załączniki: kopie zdjęć, kopia dokumentu Lata 1952–56. Autorka deportowana z rodziną w czasie akcji rozkułaczania w kwietniu 1952 ze wsi Jatwieś (Białoruska SRR). Pobyt na zesłaniu w kołchozie w Kazachstanie. Kontakty z zesłańcami różnych narodowości. Od 1955 starania o powrót do Polski. Repatriacja we wrześniu 1956. ZS 875 Edward Kruk ur. 1930 Wrocław, 1997 mps, kopia, 8 s. Załączniki: kopie dokumentów Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Wola Ostrowicka (pow. Luboml, woj. wołyńskie) do posiołka Jeżma (rej. Pinega, obw. archangielski). Nauka w szkole rosyjskiej. Po „amnestii” w końcu września 1941 autor z rodziną przenosi się do m. Pinega. Praca w tartaku. W lutym 1942 wyjazd do Kazachstanu, pobyt początkowo we wsi Dżana-Daur, a następnie w m. Martuk (obw. aktiubiński). Repatriacja w kwietniu 1946. ZS 876 Czesław Broniek ur. 1921 Wrocław, 1997 mps, kopia, 8 s., (spisana relacja) Załączniki: kopia mapki okolic Borowicz, korespondencja z ZS Lata 1944–46. Aresztowanie za przynależność do AK w listopadzie 1944 we wsi Przytoczno (pow. Łuków, woj. lubelskie). Więzienie w Przemyślu, odesłanie do obozu w Borowiczach (obw. nowgorodzki). Praca przy kopaniu dołów pod słupy wysokiego napięcia, transporcie bali drzewa. Jesienią 1949 przeniesienie do pracy w kopalni. Powrót do Polski w marcu 1946. ZS 877 Jakub Gordon ur. 1915 Wrocław, 1997 mps, kopia, 4 s. (2 egz.) Lata 1940–46. Deportacja w lutym 1940 do posiołka Ługowskoj (rej. Wielsk, obw. archangielski). Praca przy wyrębie i obróbce drewna, załadunku wagonów. Po „amnestii” w 1941 wyjazd do Kazachskiej SRR. Pobyt w kołchozie Kumalikas (obw. czymkiencki). Kontakty z Uzbekami. Praca przy uprawie bawełny. W 1942 wyjazd do pracy w kopalni k. Czymkientu. Repatriacja w 1946. ZS 878 Maria Liput ur. 1928, z d. Jankowska Wspomnienia z dziecinnych lat Płock, 1997 235 mps, kopia, 16 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z Tarnopola do obw. pawłodarskiego (Kazachska SRR). Pobyt na zesłaniu kolejno w dwóch wsiach: Karabad i Izwioska. Odesłanie do domu dziecka w m. Majsk. W połowie 1941 powrót do matki. Praca w kołchozie. Wywiezienie do kopalni rudy żelaza w obw. wostocznokazachskim. Wiosną 1943 autorka ucieka z kopalni do wsi Biała k. Ust’-Kamienogorska. Zimą 1943 przenosi się do Ust’-Kamienogorska, gdzie pracuje w miejscowym teatrze. Repatriacja w kwietniu 1946. ZS 879 Halina Stangret ur. 1926, z d. Koniuszewska Wrocław, 1997 mps, kopia, 10 s. Załączniki: kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z osady Skomorocha (pow. Kamień Koszyrski, woj. poleskie) do posiołka Siennoj (rej. Karpogory, obw. archangielski). Praca w żłobku i w charakterze listonosza. W marcu 1943 przeniesienie do m. Karpogory, gdzie autorka pracuje jako sprzątaczka w szkole. W maju 1944 wyjazd do Ukraińskiej SRR. Pobyt w kołchozie Sasenowka (obw. połtawski). Repatriacja w lutym 1946. ZS 880 Bolesław Jajkowski ur. 1913 Pabianice, 1997 mps, kopia, 18 s., (spisana relacja) Lata 1944–56. Aresztowanie 31.12.1944 w Łucku (woj. wołyńskie) za przynależność do AK. Wyrok 10 lat ITŁ. W czerwcu 1945 odesłanie do więzienia w Kijowie, następnie do łagru przejściowego w Mołotowsku (obw. archangielski). W listopadzie 1945 pobyt w porcie Dudinka. Praca przy przenoszeniu płyt miedzi, obróbce kłód drewna, wypalaniu węgla drzewnego. Warunki bytowania, praca ponad siły, nocne zbiórki i przeglądy więźniów. W 1950 odesłanie do łagru w Norylsku. Pobyt w szpitalu. Od 1952 pobyt w łagrze dla inwalidów w m. Kajerkan. Wiosną 1953 przeniesienie do Bracka nad Bajkałem. W maju 1954 zwolnienie i skierowanie na zesłanie do Stawropola (Stawropolski Kraj). Powrót do Polski w listopadzie 1956. ZS 881 Henryk Paprocki ur. 1914 Pabianice, 1992 mps, kopia, 12 s., (spisana relacja) Lata 1939–47. Udział w kampanii wrześniowej, wzięcie do niewoli 22.09.1939 w Kowlu, internowanie w obozie w m. Dubno. Praca przy budowie drogi Lwów–Kijów. Od listopada 1939 do wiosny 1940 pobyt we wsi Omykany. Przeniesienie w kwietniu 1940 do wsi Jarmolińce (k. Płoskirowa) i skierowanie do prac przy budowie lotniska. W czerwcu 1941 przewiezienie do obozu w Starobielsku. W sierpniu 1941 przyjazd do Tockoje. Wstąpienie do armii Andersa. Pobyt w m. Kagan (obw. bucharski, Uzbecka SRR), następnie w Czirakczi (obw. kaszkadaryjski). Ewakuacja do Iranu. Pobyt w Palestynie, Egipcie i we Włoszech. W 1946 przyjazd do Anglii. Powrót do Polski w 1947. ZS 882 Bronisław Nissenbaum ur. 1917 Warszawa, 1996 mps, kopia, 4 s. Lata 1939–45. Przeniesienie rodziny w listopadzie 1939 z Warszawy do Wasilkowa k. Białegostoku. Aresztowanie przy próbie nielegalnego przekroczenia granicy. Pobyt w więzieniu w Białymstoku do sierpnia 1940. Transport przez Orszę, Kotłas do Ustwymłagu w Komi ASRR. Praca przy wyrębie lasu, normy żywieniowe, pobyt w szpitalu obozowym. Po „amnestii” praca w tartaku w Syktywkarze. W czerwcu 1944 przeniesienie do sowchozu w obw. woroneskim. Powrót do Warszawy w czerwcu 1945. ZS 883 Teresa Mausolf ur. 1932, z. d. Jaskuła Córka legionisty. Syberia 1940–1946 236 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków Toruń, b.d.p. rkps, oryg., 30 s. Załączniki: kopie dokumentów, spis dzieci z domu dziecka w Zudiłowie, uzupełnienie wspomnień Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z osady wojskowej Władysin (pow. Grodno, woj. białostockie) do Ałtajskiego Kraju. Pobyt na 24-tym uczastku, a po „amnestii” we wsi Krajuszki. Po śmierci matki i powołaniu ojca do armii Berlinga, autorka trafia w 1943 do domu dziecka w osadzie Zudiłowo (rej. Barnauł). Praca w gospodarstwie należącym do domu dziecka. Repatriacja w czerwcu 1946. ZS 884 Danuta Komassa ur. 1930, z. d. Chariasz Toruń, 1997 mps, kopia, 7 s. Lata 1940–46. Deportacja 10.07.1940 z osady Drażno (pow. Słonim, woj. nowogródzkie) do posiołka Pierszynskij (obw. archangielski). Praca przy paleniu gałęzi na zrębie, jako sprzątaczka w obozie więźniów rosyjskich. W maju 1944 przewiezienie do sowchozu Pieski (rej. Łochwica, obw. połtawski). Repatriacja w lutym 1946. ZS 885 Krystyna Buniak ur. 1927, z d. Maciejewska Na zesłaniu w tajdze syberyjskiej Toruń, 1997 mps, kopia, 10 s. Załączniki: kopie dokumentów, kopie zdjęć, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z majątku Możejkowo Wielkie (pow. Szczuczyn, woj. nowogródzkie) do obw. tomskiego. Praca w tajdze przy zwałce drzewa. W kwietniu 1940 przeniesienie do chemicznego gospodarstwa leśnego — pozyskiwanie żywicy. W 1945 autorka przeniosła się do m. Suzun. We wrześniu 1945 nauka w szkole polskiej zorganizowanej przez matki. Repatriacja w 1946. ZS 886 Aldona Piaścińska ur. 1928, z d. Pruska Moja wojenna tułaczka Racula, 1997 mps, kopia, 10 s. Załączniki: kopie zdjęć i dokumentów Lata 1940–47. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Smyków (pow. Dubno, woj. wołyńskie) do posiołka Talec (obw. archangielski). Po „amnestii” 5.09.1941 wyjazd do Uzbeckiej SRR. W połowie grudnia autorka dociera do Taszkientu, praca w pobliskim kołchozie. Od kwietnia 1942 pobyt w polskim domu dziecka w Paj Arik. Ewakuacja przez Krasnowodsk do Pahlewi w Iranie, następnie przez Teheran, Karaczi, Mombasę do Nairobi. Pobyt w osiedlu Koja w Ugandzie. W 1947 powrót do Polski. ZS 887 Helena Nikiel ur. 1931, z d. Stopa „Myśmy tutaj szli z...” Gliwice, 1992 mps, kopia, 56 s. Załączniki: kopie zdjęć, kopie dokumentów Lata 1940–47. Deportacja 13.04.1940 z Brasławia (woj. wileńskie) do kołchozu Dubrownoje (rej. Mamlutka, obw. siewierokazachski, Kazachska SRR). W czerwcu 1941 przeniesienie do osiedla Pietuchowo (na linii Akmolińsk–Kartały). W sierpniu 1942 wyjazd do Uzbekistanu. Pobyt w Jangi-Jul, skąd z armią Andersa przez Krasnowodsk autorka dopłynęła do portu Pahlewi w Iranie. Pobyt w obozach w Teheranie, Ahwazie. Droga do obozu Tengeru w Tanganice. Nauka w szkole handlowej. W lipcu 1947 powrót do Polski. ZS 888 Janina Duma ur. 1929, z d. Koncewicz Osiem lat na obczyźnie 237 Wrocław, 1997 mps, kopia, 24 s. Załączniki: kopie dokumentów Lata 1940–48. Deportacja 13.04.1940 z m. Brzuchowice (pow. Lwów) do kołchozu Kommunar w posiołku Łochwyckij (obw. aktiubiński, Kazachska SRR). Praca w żłobku, ogrodzie i w polu. Po śmierci matki wiosną 1942 pobyt w polskim domu dziecka w m. Akmir k. Aktiubińska. Jesienią 1942 przeniesienie do polskiego sierocińca w Aszchabadzie (Turkmeńska SRR). Ewakuacja z armią Andersa. Przez Teheran autorka trafia do Palestyny, gdzie od 1943 do 1947 przebywa w polskiej szkole w Nazarecie. Latem 1947 wyjazd ze szkołą do Wielkiej Brytanii. 30.09.1947 zwolnienie z Polskich Sił Zbrojnych. Powrót do Polski w czerwcu 1948. ZS 889 Zofia Michalina Kalisz ur. 1937, z d. Wierzyńska Wspomnienia z okresu deportacji na Syberię Toruń, 1997 mps, kopia, 33 s. Załączniki: kopia dokumentu Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Zdołbica (pow. Zdołbunów, woj. wołyńskie) do m. Szyczenga (obw. wołogodzki). Szczegółowe opisy warunków pobytu na zesłaniu. Po „amnestii” w końcu sierpnia 1941 przesiedlenie do wsi Piesianowo (rej. Iszym, obw. omski). Repatriacja w czerwcu 1946. ZS 890 Aleksandra Giryn-Moryl ur. 1932 Świadectwo prawdy Ząbkowice, 1997 rkps (częściowo wierszowany), kopia, 17 s. Załączniki: kopie zdjęć Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z kolonii Uwiśle (pow. Buczacz, woj. tarnopolskie) do posiołka Kuzjol (rej. Kojgorodek, Komi ASRR). Po śmierci rodziców i brata pobyt w domu dziecka — Kuzjol, Miczurińsk, Stajewo oraz Obłówka (obw. tambowski). Praca przy obróbce ściętych drzew, zbieranie jagód i grzybów, noszenie wody, „opieranie” wychowanków domu dziecka i równoczesna nauka w szkole. Repatriacja w 1946. ZS 891 Ludwik Żak ur. 1928 Turznice (woj. toruńskie), 1997 rkps, kopia, 110 s., format A5 Lata 1945–46. Aresztowanie 2.02.1945 we wsi Biały Bór (pow. Grudziądz, woj. pomorskie), uwięzienie w Jabłonowie. Pobyt w Ciechanowie. 28.02.1945 transport do obozu k. Jegoriewska (obw. moskiewski). Praca przy wyrębie lasu. Kontakty z więźniami różnych narodowości. Pobyt w szpitalu. 18.08.1945 autor podejmuje próbę ucieczki. Pobyt w areszcie, wywiezienie do obozu Siewiernaja Griwa. Skierowanie do karnej brygady. W październiku 1945 przeniesienie do obozu k. Szatury (obw. moskiewski), przydział do straży pożarnej. Zwolnienie 16.06.1946 i wyjazd do Polski. Krótki pobyt w obozie pracy w Jaworznie. ZS 892 Ludwik Konarski ur. 1895 Wrocław, 1990 mps, kopia, 11 s. Lata 1939–45. Aresztowanie jesienią 1939 w Białowieży. Pobyt w więzieniu w Białymstoku. Wyrok 8 lat ITŁ. Od marca 1940 — więzienie w Smoleńsku. Transport w grudniu 1940 do łagru nr 9 w okolicy m. Ust’-Urt (obw. swierdłowski). Pobyt w szpitalu. Zimą 1942 przeniesienie do łagru w obw. mołotowskim. Praca przy wyrębie lasu. Zwolnienie w 1944 i droga do Polski — zdobywanie pożywienia, ubrania, biletów na podróż, praca m.in. przy wytyczaniu trasy kolejki leśnej w Kiziełowskim leschozie, przy rozbudowie ośrodka szkolnego w Woroneżu. Powrót do Polski w maju 1945. 238 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków ZS 893 Maria Homerska ur. 1930, z d. Nowicka Duszniki-Zdrój, 1990 mps, kopia, 6 s. Załączniki: kopia dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z osady Husaki (pow. Stołpce, woj. nowogródzkie) do posiołka Koskowo (obw. archangielski). Opieka nad młodszym rodzeństwem. Po „amnestii” w 1941 przeniesienie rodziny w okolice stacji Ust’-Szonosza k. Wielska. W 1944 przesiedlenie do sowchozu Sosnowka (rej. Komsomolsk, obw. saratowski). Praca w polu i gospodarstwie ogrodniczym. Powrót do Polski 23.04.1946. ZS 894 Stanisław Kleczner ur. 1923 Wrocław, b.d.p. mps, oryg./kopia, 6 s. (2 egz.) Załączniki: kopie dokumentów Lata 1940–45. Deportacja w kwietniu 1940 ze Lwowa do posiołka Fiediakowo nad rz. Wyczegdą. Jesienią 1940 próba ucieczki. Więzienie w Kotłasie do marca 1941. Po skazaniu — 4 lata ITŁ — odesłanie do łagrów w Komi ASRR. Praca w fabryce konserw Olenizawod w m. Ust’-Usa. Po „amnestii” zwolnienie z łagru we wrześniu 1941. Wcielenie do Armii Czerwonej w Kamyszłowie i skierowanie na front. Pobyt w szpitalu i w domu opieki społecznej. Nakaz osiedlenia się w Krasnoufimsku (obw. swierdłowski). Praca w piekarni. W 1945 nielegalny wyjazd do Lwowa (pod przybranym nazwiskiem), następnie przyjazd do Wrocławia. ZS 895 Cecylia Różalska ur. 1928 Wrocław, 1997 mps, kopia, 5 s. Załączniki: oryg. zdjęcia, kopie zdjęć, kopie dokumentów, lista zesłańców, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Mańków (pow. Horochów, woj. wołyńskie) do posiołka Suchona (obw. archangielski). Praca przy obróbce ściętych drzew. Po „amnestii” w listopadzie 1941 wyjazd do kołchozu Ordżonikidze (obw. saratowski). Praca w polu, przy hodowli krów i owiec, w magazynach zbożowych. W końcu 1942 przesiedlenie do rej. Kirowskij (obw. tałdykurgański, Kazachska SRR). Pobyt w sowchozie. Repatriacja w kwietniu 1946. ZS 896 Czesław Kwiatek ur. 1926 Wrocław, 1997 mps, kopia, 6 s. Załączniki: kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1940–43. Deportacja 10.02.1940 z m. Touste (pow. Skałat, woj. tarnopolskie) do wsi Bielajewo (rej. Objaczewo, Komi ASRR). W maju 1940 przewiezienie w głąb tajgi do posiołka Sidorow, „kwartał 88”. Praca przy wyrębie lasu i spławie drewna. Polowanie na ptaki jednym ze sposobów zdobycia pożywienia. ZS 897 Bolesław Szeremeta ur. 1915 Powroty do Lwowa Wrocław, 1989 mps, kopia, 152 s. Załączniki: broszura pt. Watażka, kopie zdjęć, korespondencja z ZS Lata 1939–59. Niewola sowiecka od września 1939. Pobyt w obozie jenieckim Marganiec (obw. dniepropietrowski). W czerwcu 1940 przeniesienie do obozu Mieżog (Komi ASRR). W lipcu 1940 ucieczka do Lwowa. Działalność w konspiracji. W marcu 1945 aresztowanie, pobyt w więzieniach we Lwowie, w Moskwie, Kijowie i ponownie we Lwowie. 15.09.1945 wyrok — kara śmierci zamieniona na 20 lat ITŁ. Przewiezienie do łagru w Dżezkazganie. Od lata 1948 pobyt w Spassku k. Karagandy. W październiku 1956 przeniesienie do Pot’my (Mordwińska ASRR). W marcu 1959 więzienie w Moskwie, następnie przekazanie stronie polskiej w Brześciu. Pobyt w więzieniu w Łęczycy — ponowne rozpatrywanie oskarżeń sowieckich. Zwolnienie 10.04.1959. 239 ZS 898 Maria Gilecka ur. 1916, z d. Poszytek Czas bez dat Wrocław, 1997 mps, kopia, 28 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z m. Iwacewicze (pow. Kosów Poleski, woj. poleskie) do posiołka Chatoziero (rej. Jemieck, obw. archangielski). Pobyt na zesłaniu — praca przy wywózce drzewa z lasu, sianokosach, roznoszeniu poczty po rejonie. Warunki bytowania, sposoby przetrwania, nadzór NKWD. Relacje między zesłańcami. Od wiosny 1941 pobyt w posiołku Brin-Nawołok. W 1943 przymusowa paszportyzacja. Latem 1944 przeniesienie na Ukrainę do sowchozu Krasnoje (rej. Czutowsk, obw. połtawski). Powrót do Polski w marcu 1946. ZS 899 Zofia Krynicka-Kawczak ur. 1912 Sześć lat wyrwanych z życia... Wspomnienia z tułaczki Wrocław, 1989 mps, kopia, 72 s. Załączniki: oryg. korespondencji z lat. 40, lista zesłańców, kopie korespondencji z lat 90., korespondencja z ZS Lata 1939–46. Deportacja 29.06.1940 z Bolechowa (pow. Dolina, woj. stanisławowskie) do osiedla Suchoj Łog (rej. Zyrianskoje, obw. tomski). Po ogłoszeniu „amnestii” we wrześniu 1941 przeniesienie do Asino (obw. tomski). Mąż autorki — Jerzy Krynicki zostaje mężem zaufania w rej. Asino. 17.10.1942 aresztowanie i uwięzienie męża (nie powrócił z Syberii). W lipcu 1944 transport do stacji Rasszewatka — Rasszewackij Ziernosowchoz (rej. Nowoaleksandrowsk, Stawropolski Kraj). Repatriacja w marcu 1946. ZS 900 Marianna Gargula ur. 1911 b.m.p., b.d.p. mps, kopia, 6 s. Załączniki: kopie dokumentów Lata 1939–46. Deportacja 29.06.1940 ze Lwowa. Pobyt na zesłaniu w osiedlu Stupiaty (obw. pawłodarski, Kazachska SRR). Od września 1941 pobyt w Pawłodarze. Aresztowanie 15.03.1943 za odmowę przyjęcia obywatelstwa radzieckiego. Wyrok — 2 lata więzienia w Czelabińsku. Oddanie syna do sierocińca. Zwolnienie w sierpniu 1944. Powrót do Polski w marcu 1946. ZS 901 Maria Kaczmarek ur. 1917 Łódź, 1996 mps, kopia, 10 s., (spisana relacja) Załączniki: lista zesłańców, korespondencja z ZS Lata 1939–46. Deportacja 13.06.1941 siostry zakonnej z Wilna do wsi Ust’-Czaryszskaja Pristań nad rz. Ob (rej. Ust’-Pristanskij, Ałtajski Kraj) — praca w sowchozie. W 1943 areszt za odmowę przyjęcia obywatelstwa radzieckiego. Opieka nad dziećmi Polaka zabranego do armii Berlinga. Powrót do Polski i oddanie dzieci ojcu w maju 1946. ZS 902 Stefan Biesiadecki ur. 1924 Wspomnienia Tarnów, 1998 mps, kopia, 8 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1939–45. Aresztowanie 13.12.1944 w Kolbuszowej Dolnej (woj. lwowskie) za przynależność do AK — więzienie w Rzeszowie, następnie w Bakończycach k. Przemyśla. W styczniu 1945 odesłanie do obozu nr 283 w Stalinogorsku (obw. moskiewski) — praca w tartaku. Powrót do Polski we wrześniu 1945. 240 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków ZS 903 Władysław Hetnar ur. 1926 Wspomnienia z zesłania Bystrzyca Kłodzka, 1997 mps, kopia, 27 s. Załączniki: lista zesłańców Lata 1939–46. Wybuch wojny — pierwsze dni okupacji sowieckiej, zmiana w stosunkach polsko-ukraińskich. Deportacja 10.02.1940 z kolonii Kołodróbki (pow. Zaleszczyki, woj. tarnopolskie) do osiedla leśnego koło m. Dołgij Most (rej. Aban, Krasnojarski Kraj). Warunki życia na zesłaniu, relacje z miejscową ludnością. Po „amnestii” 1941 pobyt w kołchozie Rżawa. W 1944 transport do sowchozu Gorniak k. Donbasu (obw. doniecki, Ukraińska SRR). Repatriacja w marcu 1946. ZS 904 Zygmunt Romańczukiewicz ur. 1913 Zesłaniec i żołnierz. Wspomnienia z lat 1925–46 Lądek Zdrój, 1998 [?] mps, kopia, 24 s., (spisana relacja) Załączniki: kopie zdjęć, kopie dokumentów, kopie korespondencji z lat 40., lista zmarłych na zesłaniu, korespondencja z ZS Lata 1938–46. Losy rodziny przed wybuchem wojny. Kontakty z miejscową ludnością ukraińską. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Barysz (pow. Buczacz, woj. tarnopolskie) do Krasnojarskiego Kraju. Pobyt na zesłaniu w „Lespromchozie Tulun” k. Abanu. Po „amnestii” przeniesienie do kołchozu im. Budionnego w Abanie. W 1943 wstąpienie do armii Berlinga, udział w bitwie pod Lenino. Powrót do Abanu (jako inwalida wojenny). Latem 1944 przesiedlenie do sowchozu w rej. Konstantinowka (obw. doniecki, Ukraińska SRR). Repatriacja w 1946. ZS 905 Zofia Solarz ur. 1898 Tragiczne losy [...] Tarnów, 1989 mps (dwie wersje), kopia, 10 s. Załączniki: kopie dokumentów Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z Równopola (pow. Baranowicze, woj. nowogródzkie) do posiołka Połdniewica (obw. gorkowski). Po „amnestii” wyjazd w październiku 1942 do kołchozu Kujbyszewa (rej. Wabkient, obw. bucharski, Uzbecka SRR). Kontakty z miejscową ludnością. Repatriacja autorki w kwietniu 1946. ZS 906 Zygmunt Śpiewak ur. 1934 Dzieciństwo na „zsyłce” Tarnów, b.d.p. mps, kopia, 11 s. Załączniki: kopie dokumentów Lata 1939–46. Deportacja 10.02.1940 z Zapola (pow. Luboml, woj. wołyńskie) do posiołka Jeżma (obw. archangielski). Relacje polsko-ukraińskie przed wkroczeniem Sowietów w 1939 i na zesłaniu. Dwa lata pobytu w rosyjskim domu dziecka. Powrót do posiołka. Wstąpienie ojca do armii Berlinga. W 1944 transport do sowchozu Trepowka (rej. Znamienka, obw. kirowogradzki, Ukraińska SRR). Repatriacja w lutym 1946. ZS 907 Maria Stefek ur. 1920 Wspomnienia z wywozu i pobytu na Sybirze Brzesko, 1990 rkps, oryg., 8 s. Załączniki: kopie dokumentów Rok 1940. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Bukaczowce (pow. Rohatyn, woj. stanisławowskie) do osady Krutojar k. Pyszmy (rej. Kamyszłow, obw. swierdłowski). Po skardze męża wysłanej do władz NKWD w Stanisławowie, zwolnienie z zesłania i powrót do domu w listopadzie 1940. 241 ZS 908 Wiktoria Izak ur. 1898 Wielka Wieś (woj. tarnowskie), b.d.p. mps, kopia, 9 s., (spisana relacja) Załączniki: kopie dokumentów Lata 1940–46. Deportacja rodziny 10.02.1940 z Słobódki Polnej (pow. Kołomyja, woj. stanisławowskie) do posiołka Szeremeta w rej. Uwat (obw. tiumeński). W 1944 transport do sowchozu Krasnaja Wołna (rej. Wielikij Burłuk, obw. charkowski, Ukraińska SRR). Repatriacja w maju 1946. ZS 909 Zofia Gączowska-Łukjaniec ur. 1919 [?], z d. Kołodziej Z domu niewoli Kalifornia (USA), 1985 [?] mps, kopia, 13 s. Załączniki: uzupełnienie wspomnień Lata 1939–45. Wywiezienie w czerwcu 1940 ze Lwowa do obozu nr 20 w okolicach m. Kopiejsk (obw. czelabiński) — praca w kopalni węgla. Po „amnestii” w listopadzie 1941 wyjazd do Fergany (Uzbecka SRR). W lutym 1942 wstąpienie w m. Margiłan k. Fergany do Pomocniczej Służby Kobiet w armii Andersa. Ewakuacja z Krasnowodska do Pahlewi. Pobyt w Teheranie, udział w kampanii włoskiej w 1944. Po wojnie pozostanie na emigracji w USA. ZS 910 Irena Drużyłowska ur. 1923, z d. Zawrocka Tym, o których zapomnieć nie mogę Wrocław, 1990 mps, kopia, 10 s. Załączniki: wiersz, korespondencja z ZS Lata 1945–55. Aresztowanie 11.10.1945 przez UB i przekazanie NKWD w Poznaniu. Pobyt w więzieniu w Warszawie, następnie w Moskwie. Więzienie Butyrki — wyrok 7 lat ITŁ. Przetrzymywanie w łagrach w rej. Workuty — „Priedszachtnyj”, „Wtoroj Kirpicznyj” w Komi ASRR. W 1952 zwolnienie i pobyt na zesłaniu w Workucie. Założenie rodziny. Powrót do Polski w grudniu 1955. ZS 911 Janina Biłozor ur. 1925, z d. Bałajewicz Wspomnienia z Syberii Wilkanów (woj. wałbrzyskie), 1994 mps, kopia, 10 s. Załączniki: kopie zdjęć, lista zesłańców Lata 1940–46. Deportacja 19.02.1940 z m. Rzyczki (woj. lwowskie). Pobyt na zesłaniu w m. Arszan (rej. Tułun, obw. irkucki). Praca przy wycince lasu do jesieni 1942. Zimą 1942 przesiedlenie do kołchozu „Dobryj Put’ ” we wsi Perfiłowo (obw. irkucki). Po „amnestii” praca w zakładzie w Tułunie. Wiosną 1944 wstąpienie do wojska. Odesłanie do Tułuna ze względów rodzinnych. Praca w stołówce, a następnie w kopalni Czeremchowo. Samowolny powrót do Tułuna. W czerwcu 1946 powrót do Polski. ZS 912 Józef Sołocha ur. 1927 Pamiętnik zesłańca-kresowiaka Brodnica, 1997 mps, kopia, 12 s. Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Kletowszczyzna (pow. Nieśwież, woj. nowogródzkie) do osady Wieriużskoje (obw. archangielski). Praca przy wyrębie lasu. W 1941 śmierć brata. Po „amnestii”, w kwietniu 1942 wyjazd z posiołka. Po drodze śmierć ojca. Pobyt autora w szpitalu w Czkałowie (tyfus plamisty). Po wyjściu ze szpitala wyjazd do sowchozu Wojkowa (rej. Soroczinsk, obw. czkałowski). Powrót do Polski 15.06.1946. 242 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków ZS 913 Michał Hubacz ur. 1923 Oława, 1998 rkps, oryg., 7 s. Załączniki: kopie dokumentów Lata 1941–46. Wywiezienie 16.01.1941 z m. Monasterz (pow. Jarosław, woj. lwowskie) do wsi Kulma (rej. Tarutino, obw. izmailski). Nauka autora w rosyjskiej szkole, praca rodziców w kołchozie. Na początku lipca 1941 ewakuacja kołchozów na wschód — pozostawienie Polaków. Od września 1941 praca pod nadzorem przy zbiorze plonów. W latach 1942–44 praca na rzecz miejscowych Rumunów. W sierpniu 1944 przyjazd przesiedleńców z Ukrainy. Powrót do Polski w maju 1946. ZS 914 Mieczysław Jurek ur. 1930 Pabianice, 1992 mps, kopia, 4 s., (spisana relacja) Lata 1940–46. Deportacja zimą 1940 z m. Orzechowo (pow. Brześć, woj. poleskie). Pobyt na zesłaniu w okolicach Tajszetu (obw. irkucki). Powrót do Polski w maju 1946. ZS 915 Józef Gabrukiewicz ur. 1927 Wspomnienie Tarnów, b.d.p. rkps, kopia, 120 s., format A5 Załączniki: kopia pamiętnika pt. Znad Niemna na Workutę (1957–58), kopie dokumentów, kopie zdjęć, korespondencja z ZS Lata 1950–58. Aresztowanie we wrześniu 1950 w m. Wójtowce (Białoruska SRR). Więzienie w Grodnie, wyrok 8 lat pozbawienia wolności za „marnotrawienie mienia”. Pobyt w obozach w okolicy Moskwy. Praca na budowach, w cegielni. W marcu 1953 amnestionowany. Powrót do domu. Ponowne aresztowanie 2.11.1954 i uwięzienie w Grodnie. Wyrok w styczniu 1955 — 10 lat ITŁ i 5 lat pozbawienia praw obywatelskich. Pobyt w łagrze k. Peczory (Komi ASRR). W 1957 powrót do domu. Repatriacja całej rodziny w czerwcu 1958. ZS 916 Jan Michalewicz ur. 1913 Życiorysy Sybiraków woj. warszawskie, b.d.p. mps, kopia, 43 s. Załączniki: kopie dokumentów i korespondencji z lat 90. Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 z m. Przemiwólki (pow. Żółkiew, woj. lwowskie) do Kazachstanu. Pobyt na zesłaniu w kołchozie „Progress” (rej. Ałga, obw. aktiubiński). Od czerwca do sierpnia 1940 zatrudnienie przy budowie linii kolejowej w m. Kuraszasaj. Powrót do kołchozu. Praca w stolarni. W styczniu 1942 zatrudnienie w Delegaturze Ambasady RP w Aktiubińsku. W 1943 przymusowa paszportyzacja, skazanie na 2,5 roku więzienia. Po zwolnieniu mobilizacja do wojska. Praca w „trudfroncie” — agronom w gospodarstwie wojskowym nad rz. Kargały (rej. Aktiubińsk) do marca 1946. Powrót do Polski w marcu 1946. ZS 917 Anna Słowik ur. 1914, z d. Burska Wspomnienia Biecz, b.d.p. rkps, kopia, 8 s. Załączniki: kopie dokumentów Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z Sokołowa (pow. Buczacz, woj. tarnopolskie) do osady w rej. Kajgorodok (Komi ASRR). W drodze na zesłanie śmierć córeczki. Praca w lesie. Po „amnestii” wyjazd w 1942 na południe rejonu, do wsi Kobra. Praca w kołchozie, ucieczka tratwą do m. Siniegorie, następnie przeniesienie do wsi Dubrowka 243 (obw. kirowski). W 1943 powołanie męża do polskiego wojska. Od maja 1944 pobyt we wsi Kopan na Ukrainie (obw. chersoński). Powrót do Polski w marcu 1946 ZS 918 Łucja Michalik ur. 1932, z d. Boniakowska Jelcz, Laskowice (woj. wrocławskie), 1998 [?] mps, kopia, 10 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z kolonii Biała Koszyłowiecka (pow. Zaleszczyki, woj. tarnopolskie) do osady Borzowo w Krasnojarskim Kraju (rej. Abakan). Po śmierci ojca umieszczenie w domu dziecka k. Nowosybirska. Śmierć siostry. W 1943 wyjazd z rodziną do Nowosybirska, a następnie pobyt w Siewiernym uczastku w Ałtajskim Kraju (rej. Kosielinsk). Pobyt matki w szpitalu. Repatriacja w kwietniu 1946. ZS 919 Wanda Drabik ur. 1932, z d. Krześnicka Moje sześcioletnie dzieciństwo w Kazachstanie [...] Czechowice-Dziedzice, 1998 rkps, oryg., 36 s. Załączniki: kopie dokumentów, oryg. zdjęcia, służbowa legitymacja ojca, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 ze Stanisławowa do wsi Kostyczewka (rej. Fiodorowka, obw. kustanajski, Kazachska SRR). Praca i warunki życia na zesłaniu. Nauka w rosyjskiej szkole. Epidemia tyfusu. W kwietniu 1945 przeniesienie do Fiodorowki. Praca matki zimą w elewatorze zbożowym, a latem w ogrodnictwie. Jesienią 1945 nauka języka polskiego. Powrót do Polski w maju 1946. ZS 920 Eugenia Górska ur. 1927 Zelki (woj. suwalskie), 1997 rkps, oryg., 6 s. Załączniki: kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja autorki z matką i rodzeństwem 13.04.1940 ze Szczuczyna (pow. Grajewo, woj. białostockie) do Kazachstanu. Pobyt na zesłaniu w sowchozie Akkolskij (rej. Kujbyszew, obw. pawłodarski). Praca na fermie i w prywatnych gospodarstwach. Przychylność Kazachów dla Polaków. Burze śnieżne w zimie. Zapadanie Polaków na różne choroby — szkorbut, malarię, kurzą ślepotę. Zamarznięcie siostry w 1944 i śmierć matki w lutym 1946. Powrót do Polski w maju 1946. ZS 921 Leon Rzendowski ur. 1915 Wspomnienia [...] Warszawa, 1991–92 mps, kopia, 33 s. Załączniki: kopie dokumentów Lata 1940–41. Wywiezienie w czerwcu 1940 z Białegostoku do Kotłasu transportem kolejowym. Podróż drogą wodną (rzeki Siewiernaja Dwina i Suchona), następnie wozami do posiołka [Połdarskij] (obw. wołogodzki). Praca w Łoziemskim lesopunkcie. Od września 1941 pobyt w Tadżykistanie w m. Isfara (obw. Leninabad). Powrót autora do Polski w 1944. ZS 922 [N.N.] Podróż w nieznane b.m.p., b.d.p. rkps, kopia, 85 s., format A5 (dokument w zbiorach ZHRL w Warszawie, Archiwum Kota, sygn. 93) Lata 1940–41. Deportacja 10.02.1940 z m. Zdołbunów (woj. wołyńskie) do m. Połdniewica (obw. gorkowski). Niezmiernie szczegółowy opis życia na zesłaniu. 244 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków ZS 923 Józef Olszański ur. 1907 Pamiętnik. Losy robotnika, społecznika, racjonalizatora. Moja droga do polskiego Szczecina Szczecin, 1984 mps, kopia, 50 s. Załączniki: kopie zdjęć, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Praca autora w Przemyślu przy Armii Czerwonej (ślusarz). Wyjazd do pracy do Donbasu. Przetrzymywanie w obozie. W lutym 1940 praca w kopalni Mospino (obw. doniecki, Ukraińska SRR). Pobyt w Kijowie od lipca 1940, skąd 1941 autor zostaje przeniesiony do Peczory (Komi ASRR). Praca w fabryce papieru. Po „amnestii” wyjazd do Kirgizji. Od lutego 1943 pobyt w kołchozie w m. Kurszab. Powrót do Polski w maju 1946. ZS 924 Maria Wanda Szydzik ur. 1916, z d. Niska Wspomnienia Londyn, 1986 mps, kopia, 19 s. Załączniki: wycinek prasowy, korespondencja z ZS Lata 1945–46. Aresztowanie 17.01.1945 we Włochach pod Warszawą. Transport do obozu Baskaja (obw. mołotowski). Warunki życia, praca w lazarecie. Powrót do Polski w styczniu 1946. ZS 925 Sergiusz Homaniuk ur. 1917 Łódź, 1995 mps, kopia, 7 s., (spisana relacja) Załączniki: kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1945–51. Aresztowanie w Łodzi 19.01.1945. Pobyt w obozie w Rembertowie. Pobyt w obozach w obw. swierdłowskim — Koszaj-I nad rz. Sośwa, Koszaj-II, Borowlanka. Nieudana ucieczka z obozu Post-I. Zatrzymanie niedaleko m. Wierchoturje — zamknięcie w karcerze. Przeniesienie do pobliskiego obozu dla kryminalistów. Od 1947 pobyt w obozie w m. Rież. Praca w stolarni. W 1948 pobyt w szpitalu w m. Niżnij Tagił. Pobyt w Krasnogorsku pod Moskwą, potem w Brześciu i Mińsku. Powrót do Polski w czerwcu 1951 z Brześcia. ZS 926 Ludwika Dąbrowska ur. 1933, z d. Perlis Łódź, 1995 mps, kopia, 6 s., (spisana relacja) Załączniki: kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja w 1940 z Białegostoku do posiołka Siłodar (rej. Syktywkar, Komi ASRR). Po „amnestii” przeniesienie w październiku 1941 do wsi Ust’-Kułom nad Wyczegdą. Nauka w szkole. Śmierć wuja i matki. W 1944 wyjazd na południe do Krasnodarskiego Kraju, do sowchozu nr 2 im. Stalina (rej. Kurganinsk). Nauka w szkole i prace polowe. Powrót do Polski w kwietniu 1946. ZS 927 Józef Pruski ur. 1921 Protokół przesłuchania świadka [przez GKBZpNP] Bydgoszcz, 1992 mps protokołu, kopia, 5 s. Lata 1945–46. Aresztowanie 15.02.1945 we wsi Gotelp koło m. Łąka (pow. Chojnice, woj. bydgoskie). Przewiezienie do obozu przejściowego w Działdowie. Transport w głąb ZSRR. Pobyt w obozie w Kopiejsku pod Czelabińskiem. Praca przy wyrębie lasu i w kołchozie. Powrót do Polski w styczniu 1946. ZS 928 Halina Jaros ur. 1934 Łowicz, 1998 245 rkps, oryg., 22 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–45. Deportacja autorki z matką i rodzeństwem w kwietniu 1940 ze wsi Litwa (pow. Baranowicze, woj. nowogródzkie). Pobyt na zesłaniu w kołchozie w m. Ust’-Jarul (rej. Irbejskoje, Krasnojarski Kraj). Praca matki przy żniwach, w mleczarni, przy hodowli świń itp. Warunki bytowe, głód, choroby. Chwilowe polepszenie sytuacji zesłańców po podpisaniu porozumienia Sikorski–Majski — otrzymywanie darów z zagranicy. W lipcu 1945 przyjazd do rodzinnej wsi, a w listopadzie do Polski. ZS 929 Zdzisława Podlaska ur. 1926, z d. Nowicka Sześć lat w Kazachstanie Łódź, 1995 broszura, kopia, 37 s., format A5 Załączniki: kopie dokumentów, kopie zdjęć Lata 1940–46. Wywiezienie 14.04.1940 z Grodna do kołchozu Szulżenowka (rej. Kellerowka, obw. siewierokazachski, Kazachska SRR). Wiosną 1941 wyjazd do Akmolińska. Praca przy produkcji cegieł, zimą — w zakładzie produkującym walonki. W 1942 przyjazd dużego transportu ludności z Kaukazu. Aresztowanie autorki za odmowę przyjęcia obywatelstwa radzieckiego w 1943. Zwolnienie po 12 tygodniach (po powstaniu ZPP). Repatriacja w maju 1946. ZS 930 Irena Bujalska ur. 1927 Nieuchronność polskich losów. Wojenne dzieje zwykłej kresowej rodziny Warszawa, 1996 mps, kopia, 92 s. Załączniki: kopie rysunków, lista zesłańców, wykaz pamiątek przekazanych Muzeum Niepodległości w Warszawie Lata 1939–56. Losy rodziny po wybuchu wojny. Deportacja 13.04.1940 z Wołożyna (woj. nowogródzkie) do Kazachstanu. Szczegółowy opis transportu i pobytu na zesłaniu k. Majkain (rej. Bajanauł, obw. pawłodarski, Kazachska SRR). Przeniesienie w grudniu 1941 do osady Szoptykul. W marcu 1942 wstąpienie ojca do armii Andersa. Od kwietnia pobyt w Majkain. Aresztowanie matki w listopadzie 1944 — wyrok 10 lat ITŁ. Córki zostają bez opieki. Repatriacja w czerwcu 1946. Powrót matki do Polski w kwietniu 1956. ZS 931 Mieczysław Waśniowski ur. 1922 Głogów, 1989 mps, kopia, 7 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–43. Deportacja 10.02.1940 z kolonii Jarczowce (pow. Zborów, woj. tarnopolskie) do osady Czus (rej. Jurła, obw. mołotowski). Praca przy układaniu i spławianiu drewna. Zimą 1941/1942 odejście z obozu na wieś i świadczenie usług kołchoźnikom (drobne naprawy). W lutym 1942 wyjazd do kołchozu w Niżnej Pawłowce k. Czkałowa. Od czerwca 1943 w armii Berlinga. Przejście całego szlaku bojowego do Berlina. Po wojnie walki z bandami UPA i reakcyjnym podziemiem w Bieszczadach. W kwietniu 1946 przejście do cywila. ZS 932 Tadeusz Hamerski ur. 1924 Na gościnnej ziemi Oława, 1998 mps (oprawiony), kopia, 71 s., format A5 Załączniki: kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1939–43. Deportacja 13.04.1940 ze Stanisławowa (woj. stanisławowskie). Pobyt na zesłaniu we wsi Siemioziornaja (obw. kustanajski, Kazachska SRR). Szczegółowe opisy warunków zyciowych, pracy, kontaktów z miejscową ludnością. Losy zesłanych członków rodziny. Wiosną 1943 powołanie do „trudarmii”, praca w m. Niżnyj Tagił (obw. swierdłowski). Od września służba w armii Berlinga. Pobyt w Oficerskiej Szkole Piechoty w Riazaniu, od 1944 w m. Korostyszew (Ukraińska SRR). Powrót do Polski w sierpniu 1944. 246 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków ZS 933 Tadeusz Wasilewski ur. 1920 Sopot, b.d.p. rkps, oryg., 19 s. Lata 1940–41. Aresztowanie w maju 1940 w Lidzie (woj. nowogródzkie). Pobyt w więzieniu w Lidzie i Białymstoku. Przesłuchiwania, warunki w celi, epidemia tyfusu. Po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej ucieczka z więzienia 23.06.1941. Pobyt u stryja kolejarza. Wkroczenie Niemców do Białegostoku 28.06.1941. Wędrówka do Lidy. ZS 934 Anna Kocańda ur. 1923 Podhale–Zaleszczyki–Abakan (wspomnienia z zesłania) Zabłocie (pow. Bystrzyca Kłodzka), 1997 mps, kopia, 8 s., (spisana relacja) Załączniki: kopie zdjęć, lista zesłańców Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z kolonii Torskie Hartanowce (pow. Zaleszczyki, woj. tarnopolskie). Pobyt na zesłaniu w Krasnojarskim Kraju — Podkamienna Tunguska, następnie osada Kirowskij Priisk. Praca przy wybieraniu z wody gałęzi i pni drzew. Po dwóch latach odesłanie do pracy w sowchozie Bielsk na wyspie na rz. Angara (rej. Motygino). Po „amnestii” wyjazd do Abakanu. Pobyt w szpitalu (malaria). Śmierć ojca w maju 1943. Udział w zebraniach ZPP. Repatriacja w lutym 1946. ZS 935 Jan Szott ur. 1930 Bystrzyca Kłodzka, 1998 mps, kopia, 19 s., (spisana relacja) Załączniki: kopia dokumentu, lista zesłańców, mapa Krasnojarskiego Kraju Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z kolonii Lubianka (pow. Brzeżany, woj. tarnopolskie) do osady Poczet (rej. Aban, Krasnojarski Kraj). Od jesieni 1940 nauka w szkole z internatem. Od 1942 pobyt w sowchozie nr 3 im. Tomakowa (rej. Irbiejsk). Praca na fermie, pasienie bydła. Śmierć brata na tyfus w 1943. Powrót do Polski w maju 1946. ZS 936 Józef Janusz ur. 1932 Wspomnienia Wrocław, 1998 [?] mps, kopia, 3 s. Załączniki: kopie korespondencji z lat 40., kopie dokumentów Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Iławcze (pow. Trembowla, woj. tarnopolskie) do posiołka Korża (Komi ASRR). Pobyt w domu dziecka w Spasporub, potem w Objaczewie. Powrót do rodziny, w listopadzie 1942 śmierć matki. Od wiosny 1943 autor przebywa w kolejnych domach dziecka — w Wilgorcie (rej. Syktywkar), Zagorsku i Czkałowsku (obw. moskiewski). Repatriacja w marcu 1946. ZS 937 Michał Kociuba ur. 1922 Wspomnienia Wrocław, 1993 mps, kopia, 16 s., (spisana relacja) Załączniki: kopie dokumentów Lata 1940–43. Deportacja 10.02.1940 z kolonii Dymeńszczyzna (pow. Kowel, woj. wołyńskie) do posiołka Krasnyj Okuń (rej. Karpogory, obw. archangielski). Po „amnestii” pobyt w kolejnych osadach. W czerwcu 1942 spływ tratwą rz. Juła i Piniega do m. Kyłma. Wrzesień 1943 — wezwanie do wojska w Archangielsku, praca w obozie na potrzeby frontu. ZS 938 Józef Horbacz ur. 1918 Wspomnienia z przeszłości 247 Rogów Sobócki (woj. wrocławskie), 1989 rkps, kopia, 9 s., format A5 Załączniki: kopia charakterystyki żołnierza WP, korespondencja z ZS Lata 1941–45. Powołanie autora do Armii Czerwonej 06.06.1941 — wieś Zbójsk (pow. Lida, woj. nowogródzkie). Odbycie służby w Woroneżu, odmowa przyjęcia obywatelstwa radzieckiego. W sierpniu 1941 wcielenie do „trudarmii” w m. Murom (obw. władimirski). Od listopada 1941 pobyt w obozie nad rz. Kamą (obw. mołotowski). Wrzesień 1943 — ucieczka do armii Berlinga, wstąpienie do wojska. Szlak bojowy do Łaby. ZS 939 Dorota Majkowska ur. 1934, z d. Ziomek Trzebiatów, 1989 rkps, oryg., 8 s.; rkps, kopia, 11 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z kolonii Monasterzyska (pow. Buczacz, woj. tarnopolskie) do posiołka Kirowskij Priisk (Krasnojarski Kraj). Opis warunków życia na zesłaniu. Od 1942 pobyt w m. Podsinieje k. Abakanu (Krasnojarski Kraj). Repatriacja w kwietniu 1946. ZS 940 Andrzej Łęczycki ur. 1929 Wrocław, 1998 mps, kopia, 1 s. Załączniki: kopia dokumentu, lista zesłańców Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z Trembowli (woj. tarnopolskie) do wsi Olechowka (rej. Kokpiekty, obw. semipałatyński, Kazachska SRR). Przeniesienie jesienią 1940 do posiołka Bolszaja Bukoń. Luty 1942 — wyjazd ojca do armii Andersa. Od maja 1944 pobyt rodziny w Semipałatyńsku. Praca matki w polskiej szkole zorganizowanej przez ZPP. Repatriacja w maju 1946. ZS 941 Władysława Czarny ur. 1919 Wrocław, 1998 mps, kopia, 2 s. Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z m. Jaksmanice (pow. Przemyśl, woj. lwowskie) do posiołka Pimia (rej. Manskij, Krasnojarski Kraj). W 1943 wstąpienie do armii Berlinga. Szlak bojowy do Berlina. W 1946 demobilizacja. ZS 942 Franciszka Burysz ur. 1928, z d. Pełechata Winna Góra, 1989 mps, kopia, 7 s. Załączniki: kopia dokumentu Lata 1939–46. Relacje polsko-ukraińskie w pow. Kopyczyńce we wrześniu 1939. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Korczakowa (pow. Kopyczyńce, woj. tarnopolskie) do posiołka Skaczok (rej. Kajsk, obw. kirowski). Po „amnestii” pobyt w m. Jar (rej. Pudiemski, Udmurcka ASRR). W 1943 aresztowanie ojca (był mężem zaufania) — wyrok 15 lat ITŁ i odesłanie do łagru Asino. Repatriacja w kwietniu 1946. ZS 943 Maria Dybczyńska ur. 1887 Pamiętnik [...] Wielka Brytania, 1948 mps, oryg., 25 s. (przepisany pamiętnik) Załączniki: kopia wspomnień, oryg. dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1940–47. Deportacja 10.02.1940 z nadleśnictwa Iwacewicze (woj. poleskie) do obw. archangielskiego. Po „amnestii” w 1941 wyjazd na południe. Ewakuacja do Iranu. Pobyt na Bliskim Wschodzie. W 1944 pobyt w obozie w Lusace (Afryka). Od 1947 życie na emigracji w Wielkiej Brytanii. 248 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków ZS 944 Jan Łopaciński ur. 1918 Przewałka i moje wspomnienia z nieludzkiej ziemi Szczecinek, 1985 mps, kopia, 187 s. Załączniki: kopie zdjęć, kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1939–56. Kronika rodzinnego miasta autora — Przewałka (pow. Grodno). Wydarzenia z lat wojny i okupacji zarówno niemieckiej, jak i sowieckiej. Wykaz mieszkańców i ich losy. Działalność autora w AK na Grodzieńszczyźnie. Aresztowanie 14.07.1945. Pobyt w więzieniu śledczym w Grodnie. Po wyroku 10 lat ITŁ i 5 lat pozbawienia praw obywatelskich, pobyt w łagrach w obw. archangielskim i wołogodzkim. Od listopada 1946 przetrzymywanie w obozie k. Kirowa. W 1949 przeniesienie do łagru k. Pot’my (Mordwińska ASRR). W sierpniu 1949 odesłanie na Kołymę. Pobyt w łagrach: Chinchandża, Butugyczag, Dyzelna, Miaundża. Szczegółowe opisy warunków życia w kolejnych obozach, pracy, chorób, kontaktów z więźniami różnych narodowości. Zwolnienie w 1953, pobyt na zesłaniu, starania o repatriację. Powrót do Polski w 1956. ZS 945 Szczepan Nalepiński ur. 1925 Syberyjski szlak Warszawa, 1998 mps, kopia, 118 s. Załączniki: kopia dokumentu, szkic okolic posiołka, korespondencja z ZS Lata 1941–43. Deportacja 20.06.1941 z osady Nurzec Stacja (pow. Bielsk Podlaski, woj. białostockie). Szczegółowy opis warunków bytowych na zesłaniu w posiołku Czeremoszka (rej. Parabiel, obw. tomski). Po „amnestii” przeniesienie w okolice m. Nowikowo, następnie Tołmaczewo, Parabiel. W 1943 wstąpienie do armii Berlinga. ZS 946 Eugenia Woźna ur. 1925, z d. Ratyńska Wrocław, 1998 mps, kopia, 3 s. Załączniki: kopia dokumentu Lata 1939–46. Deportacja 13.04.1940 ze wsi Wujkowice (pow. Mościska, woj. lwowskie) do kołchozu Bajhankul (rej. Urickij, obw. kustanajski, Kazachska SRR). Pobyt w Kustanaju, w kołchozie Dymitrowa. Przesiedlenie na Ukrainę. Od października 1944 praca w cukrowni Nabutów (rej. Korsuń, obw. kijowski, Ukraińska SRR). Repatriacja w lutym 1946. ZS 947 Franciszka Kanoś ur. 1920 Tytuł: Moje wspomnienia Wrocław, 1998 [?] mps (dwie wersje), kopia, 2 s. Załączniki: kopia dokumentu, korespondencja z ZS Lata 1945–47. Aresztowanie autorki (łączniczka i sanitariuszka AK) 27.02.1945 w miejscowości Chłopy (pow. Rudki, woj. lwowskie). Pobyt w więzieniu w Drohobyczu. Wrzesień 1945 — wywiezienie bez wyroku do łagru w Workucie (Komi ASRR). Zwolnienie 04.09.1946 i powrót do Polski w 1947. ZS 948 Tadeusz Kosiorek ur. 1921 Gołków Duży (woj. łódzkie), 1994 mps, kopia, 9 s. Lata 1939–47. Udział w kampanii wrześniowej. Wzięcie do niewoli k. Równego, pobyt w obozie w Szepetówce i kolejnych obozach. Praca przy budowie drogi Lwów–Kijów, jako brukarz, w kamieniołomach. W czerwcu 1941 ewakuacja do Starobielska. Po „amnestii” wstąpienie do armii Andersa. Pobyt w Tockoje (obw. czkałowski, Kazachska SRR). Ewakuacja z armią przez Uzbekistan do Iranu. Pobyt w szpitalu w Teheranie. Przebieg dalszej służby wojskowej. W 1947 powrót do Polski. 249 ZS 949 Jerzy Henryk Dąbrowski ur. 1926 To i owo, Syberia też! Pamiętniki z życia Abingdon (Wielka Brytania), 1994 mps, kopia, 93 s. Załączniki: kopie zdjęć, kopie map Lata 1939–91. Losy rodziny i życie autora w przedwojennej Polsce. Wrzesień 1939 — wyjazd autora z ojcem i bratem ze Skarżyska-Kamiennej do Łucka. Życie pod okupacją sowiecką. Deportacja 29.06.1940 z m. Wiszenki (pow. Łuck, woj. wołyńskie). Pobyt na zesłaniu w posiołku Sybirak (rej. Tieguldiet, obw. tomski). Szczegółowy opis warunków bytowych z rysunkami autora, pracy, opieki lekarskiej. We wrześniu 1941 wyjazd do Pawłodaru (Kazachska SRR). Od grudnia 1941 pobyt w Kirgizji. Droga do armii Andersa. W 1942 ewakuacja z Krasnowodska. Pobyt na Środkowym Wschodzie do października 1944. Życie autora na emigracji w Wielkiej Brytanii. ZS 950 Mieczysław Kawa ur. 1927 Sami o sobie. Ocalić od zapomnienia Gilów (woj. wałbrzyskie), 1997 mps, kopia, 19 s. (wycinki prasowe) Załączniki: lista zesłańców Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Hnilice Wielkie (pow. Zbaraż, woj. tarnopolskie) do posiołka Oziorki (rej. Tabory, obw. swierdłowski). Warunki pobytu, praca w lesie, wyplatanie koszy z wikliny, produkcja łapci. We wrześniu 1944 przesiedlenie do sowchozu Jachnowka (obw. czernihowski, Ukraińska SRR). Praca przy uprawie tytoniu. Powrót do Polski 4.02.1946. ZS 951 Zenon Pietsch ur. 1906 Miliony sasanek (cz. 1–4) Bielsko-Biała, b.d.p. kopie publikacji w piśmie „Katolik”, 4 s., format A3 Lata 1944–72. Aresztowanie 10.10.1944 w Stalowej Woli za przynależność do AK. Więzienie w Rzeszowie. Wyrok — kara śmierci. W grudniu 1940 przewiezienie do Lwowa. Zmiana wyroku i odesłanie do łagrów na Kołymie. Praca przy wyrębie lasu, w kopalni złota. Pobyt w szpitalu w m. Nachodka. W kwietniu 1952 skierowanie na zesłanie do osady Bielije (rej. Szira, Krasnojarski Kraj). Starania o rehabilitację i powrót do Polski w 1972. ZS 952 Jerzy Różanowski ur. 1915 Gdańsk [?], b.d.p. mps, kopia, 168 s. Lata 1947–56. Aresztowanie 4.12.1947 w Gdyni. Pobyt w więzieniu w Legnicy. Po wyroku w 1948 — kara śmierci zamieniona na 25 lat ITŁ i 10 lat zesłania — przewiezienie do łagru Czugunasz (obw. kiemierowski). Próba ucieczki. Etap do Nowosybirska i Krasnojarska. Od 10.09.1948 w łagrach k. Norylska. Ponownie skazany w 1951. W 1953 udział w buncie więźniów. Odesłanie do Nachodki i Magadanu. Pobyt w łagrze Chołodnyj w Jagodnoje. Od lipca 1955 przetrzymywany w Jagodnoje, następnie w Susumanie i Miaundży. Zwolnienie 5.05.1956 i przymusowe osiedlenie w Miaundży. W czerwcu autor zostaje głównym mechanikiem w kopalni złota „Komsomolec” niedaleko Susumana (obw. magadański). 9.09.1956 zwolnienie w Jagodnoje i starania o repatriację. ZS 953 Anastazja Kumoter ur. 1905 Sybiraczka Łódź, 1995 kopia publikacji, 6 s. Lata 1940–48. Deportacja 12.04.1940 z Dubna (woj. wołyńskie) do kołchozu Woroszyłowa (rej. Kellerowka, obw. siewierokazachski, Kazachska SRR). Kontakty z zesłanymi w 1936 Koreańczykami. Praca w polu, przy tynkowaniu budynków. Po „amnestii” w sierpniu 1941 droga do stacji Kartały, praca przy budowie magistrali kolejowej 250 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków w rej. Czelabińska. Przeniesienie 24.11.1941 do Buzułuku. Ewakuacja z armią Andersa do Pahlewi, skąd przez Teheran dociera do Afryki Wschodniej. Pobyt w osiedlu Tengeru, praca w tzw. sanitariatach antymalarycznych. W 1948 powrót do Polski. ZS 954 Jadwiga Osiecka ur. 1923, z d. Naspińska Pamiętnik z Kazachstanu b.m.p., 1940–46 mps, kopia, 91 s., (przepisany oryg. dziennik z lat 40.) Załączniki: oryg. dokumentów, oryg. karty pocztowej, oryg. zdjęcia, kopie zdjęć, lista zesłańców, oprawione wycinki z „Tygodnika Prudnickiego”, gazety lokalne z lat 90., korespondencja z ZS Lata 1940–46. Dziennik autorki pisany na zesłaniu. Deportacja 13.05.1940 z Wiązownicy (woj. lwowskie). Transport do Kazachstanu. Pobyt na zesłaniu w kołchozach w obw. aktiubińskim. Od grudnia 1945 pobyt w Aktiubińsku. Repatriacja w marcu 1946. ZS 955 Regina Jabłońska ur. 1924, z d. Mamzerowska b.m.p., b.d.p. zbiór dokumentów Załączniki: kopia zdjęcia, lista dzieci i pracowników sierocińca, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Zbiór dokumentów pozwalających na odtworzenie losów autorki. Deportacja 10.02.1940 z rodzicami i rodzeństwem ze wsi Berezowiec (pow. Stołpce, woj. nowogródzkie) do posiołka nr 21 (rej. Wożega, obw. wołogodzki). Od kwietnia 1942 pobyt w Muraszi (obw. kirowski). Od lutego 1944 do marca 1946 pobyt z całą rodziną w polskim domu dziecka w posiołku Daniłowka (rej. Muraszi, obw. kirowski). Praca w charakterze głównej księgowej. Repatriacja w marcu 1946. ZS 956 Lila Kukulska ur. 1933, z d. Borowy Zgierz, b.d.p. mps, kopia, 4 s., (spisana relacja) Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1941–46. Deportacja 20.06.1941 z kolonii Ciesze (pow. Dzisna, woj. wileńskie) do m. Barnauł (Ałtajski Kraj). Autorka, wywieziona z matką, wymienia imiona kilku osób, z którymi dzieliła ziemiankę, opisuje plantacje warzyw i owoców w kołchozach wokół Barnaułu i wielkie marnotrawstwo oraz konieczność kradzieży, by przetrwać. W maju 1946 powrót do Polski. ZS 957 Jan Nowak ur. 1930 Wodzisław Śląski, 1990 rkps, oryg., 20 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Mużyłów (pow. Podhajce, woj. tarnopolskie) do posiołka Władymirowsk (Krasnojarski Kraj). Pobyt na zesłaniu, nauka w szkole rosyjskiej. Po „amnestii’, przeniesienie na początku 1942 do m. Zołotoj Bugorok. Praca rodziców w brygadzie wiertniczej poszukującej pokładów złota. Po skazaniu matki na 5 lat łagrów, ucieczka na początku 1943 do posiołka nad rz. Jenisiej. Autor po kradzieży, z głodu, dwóch bochenków chleba ucieka do m. Jenisiejsk. Pobyt w domu dziecka w m. Porog (rej. Kazaczinskoje). Praca w kołchozie. Repatriacja z domem dziecka w marcu 1946. Matka wróciła dopiero w 1956. ZS 958 Stanisław Jatkowski ur. 1934 Wspomnienia Gdańsk, 1998 mps, kopia, 21 s. Załączniki: kopie dokumentów, kopia listy wychowanków i personelu domu dziecka 251 Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z osady Popławce (pow. Grodno, woj. białostockie). Pobyt na zesłaniu w okolicy m. Barnauł (Ałtajski Kraj). Po „amnestii” w 1941 przesiedlenie do „uczastka 41” k. wsi Gałyszewo. Śmierć matki w 1942. Od września 1943 pobyt autora z rodzeństwem w polskim domu dziecka w Zudiłowie k. stacji Ałtajskaja. Nauka w szkole, praca w gospodarstwie rolnym. Repatriacja 10.06.1946 z wychowankami i personelem domu dziecka. ZS 959 Danuta Nowakowska ur. 1931 Oczami dziecka Otwock, 1996 mps, kopia, 11 s. Załączniki: kopia dokumentu Lata 1940–46. Deportacja 26.06.1941 z Pińska (woj. poleskie) do wsi Ługawik nad rz. Ob. (rej. Sorokino, Ałtajski Kraj). Pobyt na zesłaniu, nauka w szkole, praca matki w kołchozie. W 1942 zezwolenie na wyjazd do Taszkientu — nie zdążyli się ewakuować z armią Andersa. Droga do Samarkandy, pobyt w sowchozie Ułus. Ucieczka do m. Kattakurgan. Choroba matki, pobyt w polskim domu dziecka w m. Zijadin. Repatriacja w 1946 [?]. ZS 960 Halina Motak ur. 1924, z d. Sokołowska W stepach Kazachstanu Prudnik (woj. opolskie), 1990 rkps, oryg., 66 s., format A5 Załączniki: kopie zdjęć, kopia dokumentu, wycinki prasowe, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 z m. Kowel (woj. wołyńskie). Pobyt na zesłaniu w sowchozie Suworowo (obw. pawłodarski, Kazachska SRR). Praca w polu. W 1943 przymusowa paszportyzacja. Po 4-miesięcznym pobycie w więzieniu powrót do sowchozu, nakaz pracy w fabryce. W 1945 pobyt w szpitalu. Repatriacja w maju 1946. ZS 961 Jadwiga Bilińska ur. 1928, z d. Dziurzyńska Prudnik (woj. opolskie), 1990 rkps, kopia, 16 s. Załączniki: kopie dokumentów, wycinki prasowe, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 z Ustrzyk Dolnych (pow. Lesko, woj. lwowskie) do wsi Chabałowka (rej. Nowoaleksiejewka, obw. aktiubiński, Kazachska SRR). Nauka w szkole rosyjskiej, praca w kołchozowej mleczarni. Po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej pogorszenie sytuacji polskich zesłańców. Praca w fabryce garnków glinianych. W 1945 przesiedlenie do wsi Stare Szpejerowo (obw. nikołajewski, Ukraińska SRR). Repatriacja w marcu 1946. ZS 962 Edward Cymerman ur. 1931 Moje wspomnienia Bielsko-Biała, 1998 mp, kopia, 23 s. (2 egz.) Załączniki: kopie zdjęć, kopia dokumentu, lista zesłańców Lata 1940–46. Deportacja autora z rodziną 10.02.1940 ze wsi Śmigłowa (pow. Zaleszczyki, woj. tarnopolskie) do posiołka Czunskaja Baza (rej. Szytkinsk, obw. irkucki). Po podpisaniu układu Sikorski–Majski w 1941 opuszczenie posiołka i przyjazd do m. Kańsk (Krasnojarski Kraj). Praca latem przy wypasie bydła, zimą dostarczanie opału do pieców w piekarni. Powołanie ojca do armii Berlinga, choroba matki. We wrześniu 1944 pobyt w polskim domu dziecka w m. Bolszaja Jerba (rej. Bograd, Krasnojarski Kraj). Repatriacja w marcu 1946. ZS 963 Stanisław Korta ur. 1922 Z pamiętnika Warszawa, 1989 rkps, oryg., 22 s. Załączniki: kopia dokumentu, wykaz mieszkańców i szkic kolonii Touste, lista zesłańców 252 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków Lata 1922–43. Losy osadników wojskowych z kolonii Touste (pow. Skałat, woj. tarnopolskie). Deportacja 10.02.1940 do posiołka Izjaszor nr 85 (rej. Objaczewo, Komi ASRR). Warunki życia na zesłaniu. W maju 1943 wstąpienie do armii Berlinga. ZS 964 Stefan Krupiński ur. 1933 Okruchy wspomnień – Nianda, Kursaj, Czułakkurgan, Sajram Zgorzelec, b.d.p. mps (oprawiony), kopia, 46 s., format A5 Załączniki: kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z kolonii Huta (pow. Łuck, woj. wołyńskie). Pobyt na zesłaniu w posiołku Nianda (rej. Jemieck, obw. archangielski). Po „amnestii” 1941 przeniesienie do kołchozu Kursaj (rej. Suzak, Kazachska SRR). W 1943 pobyt w polskim domu dziecka w Czułakkurgan (rej. Suzak), następnie w m. Sajram k. Czymkientu. Repatriacja w maju 1946. ZS 965 Józefa Pawlik ur. 1933, z d. Dul Deportacja w oczach dziecka – Wspomnienia z zsyłki do ZSRR w latach 1940–1946 Jarosław, 1994 mps, kopia, 35 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1939–46. Deportacja 10.02.1940 z kolonii Surmaczówka (pow. Jarosław, woj. lwowskie). Pobyt na zesłaniu w posiołku Biały Jar (rej. Tiewriz, obw. omski) — warunki życia, stosunki międzyludzkie, rozłąka lub śmierć poszczególnych członków rodziny. Nieudana próba dotarcia do armii Andersa. Pobyt w obw. aktiubińskim (Kazachska SRR). We wrześniu 1944 przesiedlenie na Ukrainę. Praca w kołchozie im. Róży Luksemburg w rej. Bratskoje (obw. nikołajewski). Repatriacja w marcu 1946. ZS 966 Anna Andrzejewska-Heinrich ur. 1920 „Królowo korony polskiej” Katowice, 1998 mps (tekst poetycki), kopia, 32 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–46. Wiersze o tematyce zesłańczej. Autorka została deportowana 13.04.1940 z m. Radziechów (woj. tarnopolskie) do obw. pawłodarskiego (Kazachska SRR). Do Polski wróciła w marcu 1946. ZS 967 Bronisława Król Wspomnienia Włocławek, 1980 rkps, kopia, 47 s. Załączniki: kopia korespondencji z lat 40., kopia dokumentu, korespondencja z ZS Lata 1939–46. Wybuch wojny i początek okupacji sowieckiej. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Suszki (pow. Brześć, woj. poleskie). Pobyt na zesłaniu w posiołkach w rej. Chołmogory (obw. archangielski). Relacje z miejscową ludnością i władzami radzieckimi na zesłaniu. Od wiosny 1943 pobyt w m. Orlecy. W 1944 przesiedlenie na Ukrainę. Działalność w ZPP, praca nauczycielki w m. Nikołajewka. W maju 1945 przeniesienie do m. Szwedunowo (rej. Uljanówka, Ukraińska SRR). Powrót do Polski w 1946. ZS 968 Maria Duniec ur. 1895 Pamiętnik pisany na zesłaniu 1940 r. b.m.p., 1940–44 mps, kopia, 133 s. (przepisany dziennik) Załączniki: wiersze autorki, kopia dokumentu, odpis korespondencji z 1945 253 Lata 1940–44. Dziennik autorki pisany od 13.04.1940 — wywiezienie rodziny z Drohobycza (woj. lwowskie) do Kazachstanu. Pobyt na zesłaniu w kołchozie „Krasnyj Put’ ” (rej. Borowskoj, obw. kustanajski). Zmiana warunków życia i traktowania zesłańców po „amnestii” z 1941. Pogorszenie sytuacji Polaków w 1943. Kontakty z przesiedlonymi Czeczeńcami. Powstanie ZPP. Wiadomości z frontu i z kraju. Wcielenie syna do Armii Polskiej jesienią 1944. ZS 969 Fabiana Nieczpaj ur. 1927, z d. Okińczyc Sześć lat na zesłaniu Mińsk (Białoruś), 1998 rkps, oryg., 4 s. Załączniki: kopia dokumentu, uzupełnienie wspomnień Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 z m. Stołpce (woj. nowogródzkie) do Mariewki (obw. siewierokazachski, Kazachska SRR). Pobyt na zesłaniu. Tajne nauczanie w kołchozie. W 1943 przeniesienie do Nowopokrowki (rej. Oktiabrsk). Wyjazd do kraju w czerwcu 1946. Choroba matki i pozostanie autorki w Mińsku. ZS 970 Leon Bolesław Kowalski ur. 1931 Kielce, 1993 mps, kopia, 3 s. Załączniki: kopie urzędowej korespondencji z lat 90. Lata 1940–46. Rodzina oficera zamordowanego w Ostaszkowie. Deportacja 13.04.1940 z Tarnopola (woj. tarnopolskie) do kołchozu „Nowaja Zoria” k. Majska (obw. pawłodarski, Kazachska SRR). Opis wywózki, transportu, warunków pobytu na zesłaniu. Repatriacja w grudniu 1946. ZS 971 Marianna Krzyworzeka ur. 1915 Lęk o przeżycie kolejnego dnia opuścił nas. Wspomnienia z Ałtajskiego Kraju Bystrzyca Kłodzka, 1998 mps, kopia, 13 s., (spisana relacja) Załączniki: kopie dokumentów Lata 1939–46. Opis relacji polsko-ukraińskich przed wybuchem wojny. Deportacja rodziny autorki 10.02.1940 z kolonii Roześmiana (pow. Borszczów, woj. tarnopolskie). Pobyt na zesłaniu w osiedlu Sidorowka (rej. Barnauł, Ałtajski Kraj). Warunki bytowe, praca, wspólne modlitwy zesłańców, kontakty z miejscową ludnością. Pogorszenie sytuacji Polaków po ewakuacji armii Andersa do Iranu. Powrót w maju 1946. ZS 972 Janina Wabiszczewicz ur. 1924, z d. Krzyworzeka Dla nas zesłańców znów nastał czas niepewności. Wspomnienia z Ałtajskiego Kraju Szklarnia (woj. wałbrzyskie), 1998 mps, kopia, 8 s., (spisana relacja) Załączniki: kopia dokumentu Lata 1940–46. Deportacja rodziny autorki 10.02.1940 z kolonii Roześmiana (pow. Borszczów, woj. tarnopolskie). Pobyt na zesłaniu w osiedlu Sidorowka (rej. Barnauł, Ałtajski Kraj) — warunki mieszkaniowe, praca, wspólne modlitwy zesłańców, kontakty z miejscową ludnością. Repatriacja w maju 1946. ZS 973 Zdzisław Krzyworzeka ur. 1931 Wszyscy myśleli o rychłym powrocie do Polski. Wspomnienia z zesłania Szklarnia (woj. wałbrzyskie), 1998 mps, kopia, 12 s., (spisana relacja) Załączniki: kopie dokumentów Lata 1938–46. Opis relacji polsko-ukraińskich przed wybuchem wojny i po 17 września. Deportacja rodziny autora 10.02.1940 z kolonii Roześmiana (pow. Borszczów, woj. tarnopolskie). Pobyt na zesłaniu w osiedlu Sidorowka 254 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków (rej. Barnauł, Ałtajski Kraj). Nauka w szkole, praca rodziców, życie religijne zesłańców, walka z głodem i chorobami. Repatriacja w maju 1946. ZS 974 Helena Bandura ur. 1929, z d. Kujac Moje wspomnienia z lat 1939–1946 [...] Kielce, 1998 rkps, oryg., 12 s. Załączniki: uzupełnienie wspomnień, wycinek prasowy Lata 1939–46. Deportacja 13.04.1940 ze wsi Łasica (pow. Postawy, woj. wileńskie) do osady Małaja Władimirowka (obw. semipałatyński, Kazachska SRR). Pobyt na zesłaniu w kołchozach Buras, Ramadan. Wyrzucenie przez macochę z domu na zesłaniu. Od 1942 pobyt w polskim domu dziecka w Semipałatyńsku. Praca w zakładach krawieckich. Repatriacja w maju 1946. ZS 975 Jan Miedło ur. 1930 Wspomnienia z zesłania Międzylesie, b.d.p. mps, kopia, 9 s., (spisana relacja) Załączniki: kopia dokumentu Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z kolonii Lubianka (pow. Brzeżany, woj. tarnopolskie) do osady Władimirowsk (Krasnojarski Kraj). Po „amnestii” przeniesienie do m. Suworowskij (rej. Siewiero-Jenisiejskij). Od 1944 pobyt w sowchozie w rej. Markowka (obw. woroszyłowgradzki, Ukraińska SRR). Repatriacja w czerwcu 1946. ZS 976 Antonina Bazan-Pisiura ur. 1933 Wspomnienia z Syberii Legnica, 1998 mps, kopia, 11 s. Załączniki: kopie zdjęć, kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1939–46. Relacje polsko-ukraińskie przed 17 września. Deportacja 10.02.1940 z m. Polanka (pow. Buczacz, woj. tarnopolskie). Pobyt na zesłaniu w posiołku Kuzjol (rej. Kojgorodok, Komi ASRR). W 1941 śmierć ojca. Odesłanie do rosyjskiego domu dziecka w Izjaszor. W 1943 powrót do posiołka, wycieńczająca wyprawa sierot do Syktywkaru. Od lata 1943 pobyt w polskim domu dziecka w Zagorsku k. Moskwy. Kontakty z dziećmi innych narodowości. Przyjazd do Polski w kwietniu 1946. ZS 977 Leonia Leszczyńska, ur. 1932, z d. Bazan Dominika Stecka, ur. 1926, z d. Bazan Stara Bystrzyca, 1998 mps, kopia, 20 s., (spisana relacja) Załączniki: kopia dokumentu, korespondencja z ZS Lata 1939–46. Relacje polsko-ukraińskie przed 17 września. Deportacja 10.02.1940 z m. Polanka (pow. Buczacz, woj. tarnopolskie). Pobyt na zesłaniu w posiołku Kuzjol (rej. Kojgorodok, Komi ASRR). W 1941 śmierć ojca. Przeniesienie w 1943 do posiołka Sidorow (Komi ASRR). W maju 1943 śmierć matki, walka o przetrwanie. Od 1944 pobyt w sowchozie Dżichinka (rej. Anapa, Krasnodarski Kraj). Repatriacja w lutym 1946. ZS 978 Franciszek Hołownia ur. 1928 Pamiętnik Kostrzeszyn, 1982 mps, oryg., 80 s. Załączniki: mapy, rysunki i wiersze autora, kopia zdjęcia, korespondencja z ZS Lata 1939–46. Losy rodziny zamieszkałej w Stołpcach (woj. nowogródzkie). Opis miasta i wspomnienia z lat 30. Wybuch wojny. Okupacja sowiecka po 17 września. Deportacja 13.04.1940. Pobyt na zesłaniu w m. Mariewka 255 (obw. siewierokazachski, Kazachska SRR) do czerwca 1942. Przeniesienie do kołchozu im. Stiepana Razina w Stupince. Występy artystyczne młodzieży polskiej. Wiadomości o powstaniu armii Andersa. Pogorszenie stosunków z Sowietami. Szkolenie wojskowe w 1944. Wstąpienie autora do ZPP. Powrót do Polski w 1946. ZS 979 Anna Jałocha ur. 1932, z d. Mazur Moja Syberia Pabianice, 1999 mps, kopia, 4 s. Lata 1939–46. Deportacja 06.06.1941 z m. Miory (pow. Brasław, woj. wileńskie). Pobyt na zesłaniu w m. Barnauł (Ałtajski Kraj). W 1943 przeniesienie do chutoru Reczkunowo (rej. Talmienka). Warunki życia i pracy zimą 1944/1945 w Barnaule. Repatriacja w czerwcu 1946. ZS 980 Danuta Zdan-Michajłowicz ur. 1925 Pamiętnik z lat wojennych Sallaumines (Francja), 1998 mps, kopia, 27 s. Lata 1941–45. Deportacja 16.06.1941 z Wilna do m. Kiedrowka (Ałtajski Kraj). Po „amnestii” przeniesienie do miasta rejonowego Czaryszskoje. Luty 1942 — droga do armii Andersa. Pobyt w obozie w Guzar (Uzbecka SRR). W sierpniu 1942 ewakuacja do Iranu, pobyt w Teheranie, następnie w Bagdadzie. ZS 981 Stefania Gach ur. 1907 Wspomnienia z zesłania Bystrzyca Kłodzka, 1994 mps, kopia, 7 s., (spisana relacja) Lata 1939–46. Deportacja 10.02.1940 z kolonii Wola Gołuchowska (pow. Podhajce, woj. tarnopolskie). Pobyt na zesłaniu w osiedlu Kuzjol (rej. Kojgorodok, Komi ASRR). W maju 1944 przeniesienie do Krasnodarskiego Kraju. Repatriacja w kwietniu 1946. ZS 982 Wacław Reguliński ur. 1905 Rodzinny życiorys Regulińskich w okresie dwóch wojen [...] Stara Bystrzyca, 1975–77 mps, kopia, 28 s. Załączniki: kopia dokumentu, kopie zdjęć, wspomnienia córek autora Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z gajówki Popówka (pow. Wołożyn, woj. nowogródzkie). Pobyt na zesłaniu w m. Stiepok (obw. celinogradzki, Kazachska SRR). Od 1942 praca w kopalni „Zołotyje priiski”. W kwietniu 1943 mobilizacja do armii Berlinga. Udział w bitwie pod Lenino. W 1945 przesiedlenie rodziny do sowchozu Wiesiołyje Termy (obw. dniepropietrowski, Ukraińska SRR). Repatriacja w marcu 1946. ZS 983 August Rączkowski ur. 1927 Wspomnienia z Kazachstanu Bystrzyca Kłodzka, b.d.p. mps, kopia, 21 s., (spisana relacja) Załączniki: kopie dokumentów, kopie korespondencji z lat 40., lista zesłańców Lata 1939–46. Wybuch wojny, okupacja sowiecka w woj. lwowskim. Deportacja 13.04.1940 ze wsi Basiówka (pow. Lwów) do kołchozu Piszczewik (rej. Dżurun, obw. aktiubiński, Kazachska SRR). Repatriacja w 1946. ZS 984 Józef Zbylut ur. 1921 Pamiętnik [...] 256 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków Wolsztyn, 1994 [?] mps, kopia, 12 s. Załączniki: oryg. zdjęcia, wycinki prasowe Lata 1921–47. Opis stosunków polsko-ukraińskich w pow. Stanisławów przed wybuchem wojny. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Zabłocie (woj. stanisławowskie) do posiołka Rakitianka (rej. Miednogorsk, obw. czkałowski). Praca w kopalni rudy. Listopad 1941 — wstąpienie do armii Andersa w Tockoje. W kwietniu 1942 ewakuacja do Iranu. Przebieg służby wojskowej w latach 1942–45. Wyjazd do Wielkiej Brytanii w 1946. Powrót do Polski w sierpniu 1947. Prześladowania przez UB. ZS 985 Helena Jeżewska ur. 1890 Helena Jeżewska z Korybut Daszkiewiczów opowiada o jej wywiezieniu wraz z matką Adolfiną na Syberię Komorów, b.d.p. mps, kopia, 3 s. Lata 1941–46. Deportacja 22.06.1941 z majątku Górka (pow. Grodno, woj. białostockie) do kołchozu Małyszka (obw. tomski). Od maja 1944 pobyt w sowchozie Komsomolec k. Woroneża. Repatriacja w marcu 1946. ZS 986 Irena Leonkiewicz ur. 1925, z d. Benit Na Sybirze Łódź, b.d.p. mps, kopia, 21 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1939–46. Obraz Lwowa w pierwszych miesiącach wojny. Życie pod okupacją sowiecką. Deportacja 13.04.1940 do sowchozu Krasnyj Skotowod (obw. semipałatyński, Kazachska SRR). W październiku 1941 przeniesienie do Semipałatyńska. Repatriacja w maju 1946. ZS 987 Józef Radtke ur. 1927 Wspomnienia z pobytu w łagrach ZSRR Grudziądz (woj. toruńskie), 1999 mps, kopia, 3 s. Załączniki: kopia dokumentu, lista współwięźniów Lata 1945–46. Aresztowanie w styczniu 1945 przez NKWD w m. Łasin (pow. Grudziądz). Odesłanie do więzienia w Ciechanowie. Od lutego 1945 pobyt w obozach Siewiernaja Griwa i Osanowo (rej. Szatura, obw. moskiewski). W lipcu 1946 przyjazd do Polski (do obozu pracy w Jaworznie). ZS 988 Tadeusz Gendek ur. 1913 Polakiem jestem Łódź, 1999 mps, kopia, 8 s. Załączniki: kopie dokumentów, kopia artykułu prasowego ze zdjęciami autora i rodziny Lata 1940–97. Ucieczka z Wilna do Estonii. Aresztowanie w lutym 1941 przy próbie wyjazdu do Szwecji. Pobyt w więzieniu w Tallinie. Po skazaniu odesłanie do łagru w Workucie (Komi ASRR). Praca w kopalni węgla „Kapitalnaja”. Od sierpnia 1948 pobyt w łagrze Dudinka (Krasnojarski Kraj). Zwolnienie w 1954. Przymusowy pobyt w Norylsku. W 1962 wyjazd do Odessy (Ukraińska SRR), założenie rodziny. Powrót do Polski w 1997. ZS 989 Czesława Kościejewska ur. 1925, z d. Kalinowska Wspomnienia za kierownicą wojskowej ciężarówki na trasie z Sielc do Berlina Siennica Nadolna (woj. chełmskie), 1999 mps, kopia, 3 s. Załączniki: kopie zdjęć, lista zesłańców, wycinki prasowe, korespondencja z ZS 257 Lata 1940–45. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Stasin (pow. Włodzimierz, woj. wołyńskie) do osiedla Kutyr k. Swierdłowska (obw. swierdłowski). Od 1943 pobyt w m. Kostousowo. Wstąpienie do armii Berlinga — służba w charakterze kierowcy w kolumnie samochodowej. Zwolnienie w październiku 1945. ZS 990 Zdzisław Skwara ur. 1920 Wymieniony w Brześciu Warszawa, 1996 kopia publikacji, 9 s., format nietypowy Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1939–40. Zatrzymanie autora we wrześniu 1939 k. Radzynia Podlaskiego (woj. lubelskie). Pobyt w obozie jenieckim k. Orszy (obw. witebski, Białoruska SRR). W grudniu 1939 w ramach wymiany jeńców przekazany Niemcom w Brześciu n. Bugiem. Pobyt w obozie niemieckim w Bawarii. Zwolnienie i powrót do domu w styczniu 1940. ZS 991 Katarzyna Prociuk ur. 1902 Syberyjskie wspomnienia [...] b.m.p., 1940–42 mps, kopia, 29 s. (przepisany pamiętnik z lat 40.) Załączniki: kopie dokumentów, kopia oryg. pamiętnika autorki pt. Syberia, materiały źródłowe dotyczące rodziny, wycinki prasowe, korespondencja z ZS Lata 1940–42. Pamiętnik autorki pisany na zesłaniu. Deportacja 13.04.1940 z Drohobycza (woj. lwowskie) do Kazachstanu. Pobyt na zesłaniu w obw. kustanajskim. Po „amnestii” w 1941 wyjazd do Osipowki. W 1942 wyjazd do Kustanaju. Przesiedlenie na Ukrainę, praca w cukrowni w Kożance pod Kijowem. ZS 992 Józef Golema ur. 1931 Dopust boski (cz. 1–2) Rzeszów, 1999 [?] mps, kopia, 381 s. Załączniki: kopie dokumentów, lista zesłańców, korespondencja z ZS Lata 1940–41. Wspomnienia zbeletryzowane, częściowo pisane wierszem. Deportacja 10.02.1940 z m. Żylicze (pow. Grodno, woj. białostockie). Szczegółowy opis transportu i pobytu na zesłaniu w okolicy m. Czusowoj (obw. mołotowski) do sierpnia 1941. Jesienią 1944 przesiedlenie do obw. charkowskiego (Ukraińska SRR). Repatriacja w 1946. ZS 993 Zofia Izydorczyk ur. 1919 Syberia 1940–1946 Warszawa, 1998 mps, kopia, 43 s. Załączniki: kopia dokumentu, kopia karty pocztowej z Krasnojarska Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Skwarzawa Nowa (pow. Żółkiew, woj. lwowskie). Pobyt na zesłaniu w osadzie Wangasz (Krasnojarski Kraj). Praca przy wyrębie lasu, jako palacz w elektrociepłowni. W lecie 1942 wysłanie na sianokosy w głębokiej tajdze. Spotkanie z Tunguzami. Po powrocie praca w kopalni złota. Ucieczka w 1942 i dotarcie do polskiej placówki w Krasnojarsku. Pobyt w Aczyńsku. Autorka zostaje dyrektorem polskiej szkoły w m. Bolszaja Jerba (Chakaski OA). Udział w zjeździe dyrektorów szkół w Moskwie w 1944, skierowanie do pracy w Wydziale Organizacyjnym ds. Repatriacji. Wyjazd do Kazachstanu. Powrót do Polski w kwietniu 1946. ZS 994 Józef D. Przybylak ur. 1934 Glasgow, 1999 mps, oryg., 2 s. Załączniki: kopia dokumentu, lista zesłańców 258 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków Lata 1940–47. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Sobiesko (pow. Podhajce, woj. tarnopolskie) do wsi Bieriezowka (rej. Kudymkar, Komipiermiacki OA). Jesienią 1941 przeniesienie do sowchozu Jum. W lutym 1942 wyjazd na południe. W sierpniu 1942 ewakuacja z armią Andersa z Krasnowodska do Iranu. W grudniu dotarcie do Ugandy. Pobyt i nauka w szkole w Masindi. W lipcu 1947 powrót do Polski. ZS 995 Tadeusz Herbik ur. 1932 Łódź, 1989 mps, kopia, 4 s. Załączniki: kopia dokumentu Lata 1941–46. Deportacja 21.06.1941 ze wsi Jeziorki Wielkie (pow. Słonim, woj. nowogródzkie) do kołchozu w rejonie Minusinsk (Krasnojarski Kraj). Od jesieni 1941 pobyt w polskim domu dziecka we wsi Mała Minusa. Praca matki w charakterze nauczycielki i wychowawczyni. Praca dzieci przy wyrębie lasu w tajdze. Pogorszenie warunków w domu dziecka po ewakuacji armii Andersa — wymiana kadry. Powstanie ZPP i zmiana sytuacji zesłańców. Repatriacja kwietniu 1946. ZS 996 Jan Hollender ur. 1925 Wspomnienia dwudziestolatka Łódź, 1999 mps, kopia, 11 s. Lata 1944–46. Aresztowanie 29.10.1944 w leśniczówce Wesoła k. wsi Zamysłówka (pow. Przemyśl), więzienie w Łańcucie i Rzeszowie. Pobyt w obozie w Bakończycach — przemundurowanie więźniów i odesłanie do Jogły k. Borowicz (obw. nowgorodzki). Pobyt w obozie z jeńcami niemieckimi. Praca w kopalni, stosunki między więźniami różnych narodowości. W lutym 1945 pobyt w szpitalu w Borowiczach. Praca w sowchozie przy zbiorach warzyw. Od września ponowny pobyt w szpitalu. Powrót do Polski 30.01.1946. ZS 997 Michał Wilniewczyc ur. 1912 Drohiczyn, b.d.p. mps, oryg./kopia, 9 s. (2 egz.) Lata 1939–57. Aresztowanie 11.11.1939 w Hajnówce (pow. Bielsk Podlaski, woj. białostockie). Pobyt w więzieniach w Wołkowysku i Homlu. Wyrok 7 lat ITŁ — transport do łagru w Kotłasie (obw. archangielski). Praca w tajdze przy karczowaniu lasu, przy budowie drogi w kierunku Archangielska. Pobyt w szpitalu, po wypadku 22.06.1941. Zwolnienie na mocy „amnestii” i wyjazd do Tockoje. Wstąpienie do armii Andersa. Jako ksiądz autor udzielał posługi w szpitalu wojskowym. W sierpniu 1942 ewakuacja do Iranu. Autor zostaje opiekunem duchowym polskich sierot w Isfahanie. We wrześniu 1944 wyjazd z dziećmi do Nowej Zelandii. Powrót do Polski z Włoch w 1957. ZS 998 Stanisław Bohatkiewicz ur. 1906 Czernina (woj. leszczyńskie), 1988 mps, kopia, 3 s., format A5 Lata 1949–56. Aresztowanie 10.01.1949 we wsi Rudzienie (Białoruska SRR). Pobyt w więzieniu w Połocku. Wyrok 25 lat ITŁ — transport do łagru w Ekibastuz (obw. pawłodarski). Udział w strajku. Odesłanie do łagru w m. Dżezkazgan (obw. karagandzki). Praca w kopalni rudy miedzi. Bunty więźniów po śmierci Stalina w 1953. Rewizje wyroków. Zwolnienie 5.08.1956 i wyjazd do Polski. ZS 999 Wojciech Darzycki ur. 1918 Miastówka (Ukraina), 1986–87 mps, kopia, 21 s. (2 egz.) Lata 1946–56. W październiku 1944 autor zostaje duszpasterzem diecezji żytomierskiej. Aresztowanie 3.03.1946 i osadzenie w więzieniu w Żytomierzu. Wyrok 8 lat ITŁ. Odesłanie etapem przez Charków (Ukraińska SRR) na Kołymę. 259 Praca w kopalni złota w Susumanie. Kolejne pobyty w szpitalu. Zwolnienie 1.07.1952 z łagru, z zakazem powrotu do obw. żytomierskiego. Wyjazd do Magadanu, skąd przez Chabarowsk, Moskwę i Wilno wraca na Ukrainę. Od 1957 pobyt w Miastówce. ZS 1000 Jan Mianowski ur. 1904 Rosochate Kościelne (woj. białostockie), b.d.p. mps, kopia, 101 s., format A5 Lata 1947–58. Opis losów proboszcza w Rohożnicy Wielkiej (Białoruska SRR) od 1936. Aresztowanie 20.08.1947, więzienie w Grodnie. Po wyroku 10.12.1947 — 10 lat ITŁ, transport do obozu w Wołkowysku, następnie do Orszy. Pobyt w łagrze w Incie (Komi ASRR) — praca w kopalni. W 1949 odesłany etapem do Kańska (Krasnojarski Kraj). Praca przy wyrębie lasu, pobyt w szpitalu. W 1953 autor zostaje felczerem, zaczyna odprawiać msze. Powrót do leśnej brygady roboczej. Zwolnienie 25.12.1954 z łagru, z nakazem zamieszkania w m. Połonne (Ukraińska SRR), gdzie przyjechał w styczniu 1955. Po wielu perturbacjach zostaje ponownie proboszczem w Rohożnicy. W listopadzie 1958 przyjazd do Polski. ZS 1001 Władysław Wersowski ur. 1924 b.m.p., b.d.p. mps, kopia, 11 s. Lata 1944–58. Aresztowanie za przynależność do AK w sierpniu 1944 w Wilnie, więzienie przy ul. Mickiewicza, potem na Łukiszkach. W końcu kwietnia 1944 wyrok — „dożywocie z zamianą na pracę w łagrach o obostrzonych rygorach”. W maju 1945 wywiezienie do łagru pod Nowosybirskiem. Praca przy wyrębie lasu. Po bójce w łagrze przewiezienie w październiku 1949 do łagru w m. Rieszoty (Krasnojarski Kraj). Praca w tartaku. Za udział w łagrowym buncie wywiezienie do Komsomolska, potem do portu Knogasty (Jakucka ASRR). Następnie transport do m. Batagaj nad rz. Janą (k. Wierchojańska), pobyt w łagrze Kir-Chajja. Praca w warsztacie ślusarskim. W połowie 1957 zwolnienie, wyjazd przez Wierchojańsk, Jakuck, Irkuck do Moskwy, starania o repatriację do Polski. W styczniu 1958 powrót do kraju. ZS 1002 Zbigniew Jan Dąbrowski ur. 1922 Wspomnienia, które zawsze wracają Toronto, 1992 mps, kopia publikacji, 28 s., format A5 Lata 1940–42. Aresztowanie w m. Torczyn latem 1940, pobyt w więzieniu w Łucku (woj. wołyńskie). Wyrok 15 lat ITŁ. 24.12.1940 wywiezienie do więzienia w Charkowie, następnie do łagrów na Kołymie. Osadzenie w łagrze Katany. Praca w kopalni złota. Po „amnestii”, jesienią 1941 zwolnienie z łagru, droga do Tockoje do armii Andersa. Przydział do pułku piechoty. W kwietniu 1942 ewakuacja do Iranu. ZS 1003 Mieczysław Piotrowski ur. 1931 Trzy pokolenia zesłańców syberyjskich Warszawa, 2000 mps (oprawiony), kopia, 29 s. Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z osady Dąbrowa (pow. Łuck, woj. wołyńskie) do posiołka Chołm (rej. Tot’ma, obw. wołogodzki). Praca przy zbieraniu gałęzi, żywicy i mchu. W październiku 1941 wyjazd rodziny do Uzbekistanu. Choroba i pobyt w szpitalu w m. Kokand. Dołączenie do rodziny w kołchozie Gulbak (rej. Papsk, obw. fergański). Po powołaniu ojca do armii Berlinga, jesienią 1943 pobyt w polskim domu dziecka w m. Kokand. Powrót do Polski 24.05.1946. ZS 1004 Janina Bieńkowska Tułaczka Sióstr Nazaretanek w ZSRR 1941–1945 (cz. 1–3) Warszawa, 1946–61 mps (oprawiony), kopia, 264 s. Załączniki: tekst pt. Tułaczki ciąg dalszy. Persja – Afryka 1941–1947 opracowany przez s. Noelę Martusewicz 260 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków Lata 1941–45. Aresztowanie sióstr 14.06.1941 w klasztorze w Wilnie. Odjazd ze stacji Nowa Wilejka do Starobielska. Krótki pobyt w Starobielsku, rewizje. Dalsza droga. Przyjazd na stację Stara Sośwa. Pobyt w łagrze (ok. 30 km od Sośwy). Ciężka praca w lesie i wokół łagru. Kontakty z wywiezionymi innych narodowości. Od listopada 1941 pobyt w posiołku Tieśma. Pobyt w Basjanówce (rej. Niżniaja Sałda). W sierpniu 1942 zwolnienie. Wyjazd na południe. Od września 1942 pobyt w Jangi-Jul i Kara-Su (Kirgiska SRR). Praca m.in. przy zbiorach bawełny. Wyjazd części sióstr do Iranu. Praca w kołchozach pozostałych sióstr. Choroby, opis warunków życia, pracy. Koniec wojny. Wyjazd do Polski. ZS 1005 Józef Borodziula ur. 1893 Zbrodnia i kara XX wieku. 25 lat więzienia, łagrów i zsyłki b.m.p., 1981 kopia publikacji, 14 s. (2 egz.), format A5 Lata 1926–54. Autor, ksiądz, Białorusin, aresztowany w grudniu 1926 w m. Kamienno-Hubryń (obw. witebski). Pobyt w więzieniu w Mińsku. W marcu 1927 wyrok — 3 lata ITŁ, pobyt w łagrze Ostrów Popow (Wyspy Sołowieckie). W 1930 zwolnienie z nakazem zesłania do Archangielska. Za udzielanie posług duszpasterskich zmuszony do wyjazdu do m. Łalsk k. Kotłasu, następnie do wsi Donskoje (Komi ASRR). W 1933 zwolnienie i wyjazd do Witebska. Ponowne zesłanie do Archangielska, w maju 1935 aresztowanie i wyrok 3 lata ITŁ. Więzienie w Mariinsku (obw. kiemierowski). Praca felczera w więziennym ambulatorium. W maju 1936 przeniesienie do Norylska. We wrześniu 1937 trzecie aresztowanie, wywiezienie do m. Kołargon, praca w pralni. W maju 1938 zwolnienie. Praca w laboratorium. W 1939 kolejne aresztowanie i wyrok 7 lat ITŁ. Pobyt w łagrach Norylska. Od maja 1941 jako inwalida w posiołku Tugacz (Buriacki OA). W maju 1945 pozostanie w łagrze w charakterze wolnego pracownika w szpitalu. Zwolnienie 15.08.1946. Wyjazd na Łotwę, praca wikarego w Dyneburgu. Od 1947 proboszcz w m. Posino (Pasiene). 7.11.1949 — piąte aresztowanie. Zaoczny sąd w Moskwie, zesłanie do wsi Kanaraj, przeniesienie do wsi Aban. W październiku 1954 zwolnienie. Nominacja na proboszcza we wsi Przydrujsk (Piedruja) na Łotwie. W lipcu 1958 zakaz publicznego odprawiania mszy. W 1963 anulowanie wszystkich wyroków. Wydane w „Zeszytach Chrześcijańsko-Społecznych” 1997, nr 2 (203), w cyklu „Chrześcijanin w świecie”. ZS 1006 Jerzy Antecki ur. 1897 Otwock, 1976 mps, kopia, 9 s. Lata 1948–56. Aresztowanie 9.04.1948 w Wilnie. Osadzenie w więzieniu na Łukiszkach. W sierpniu 1948 wyrok 10 lat ITŁ. Więzienia przejściowe pod Moskwą i w Swierdłowsku. Od listopada łagier Susłowo (Krasnojarski Kraj). Od czerwca 1951 pobyt w łagrze o zaostrzonym rygorze w m. Nowoczunka (obw. irkucki). Praca przy wyrębie lasu. Cotygodniowe dokładne rewizje, głodowe racje żywności, praca pod eskortą strażników z psami. Od stycznia do kwietnia 1954 pobyt w szpitalu. 5.11.1955 zwolnienie z łagru, powrót do Nowej Wilejki. 18.07.1956 wyjazd do Warszawy. ZS 1007 Rozalia Sudal ur. 1927, z d. Olender Elbląg, 1990 rkps, oryg., 6 s. Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Trościaniec Wielki (pow. Zborów, woj. tarnopolskie) do posiołka w okolicach Krasnouralska (obw. swierdłowski). Po „amnestii” od jesieni 1941 w sielsowiecie Pawłowski k. Kujbyszewa. Praca w kołchozie, mieszkanie w ziemiance. Repatriacja w 1946. ZS 1008 Zofia Abramajtys ur. 1927, z d. Werbel Wspomnienia z tułaczki Witnica, woj. gorzowskie, 1990 rkps, kopia, 45 s. Załączniki: kopie korespondencji z lat 40., kopie dokumentów Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Nowosiółki (pow. Wołkowysk, woj. białostockie) do posiołka Małyje Izby (rej. Plesieck, obw. archangielski). Walka o przeżycie — pilnowanie dzieci, zbieranie na sprzedaż jagód, żurawin, borówek, grzybów; praca przy karczowaniu lasu i jako pomoc w kuchni. Po „amnestii”, od wiosny 1942 pobyt w kołchozie Archangielskoje (Ałtajski Kraj). Praca w polu i gospodarstwie warzywniczo-ogrodniczym. Od połowy 1943 261 w m. Sławgorod. Praca telefonistki w pogotowiu ratunkowym. Jesienią wyjazd przymusowy na lesozagatowkę. Praca przy wyrębie lasu. Wyjazd do Wołkowyska w 1946. Powrót do Polski w 1958. ZS 1009 Helena Pietrzycka ur. 1926, z d. Borowa Moje kazachskie 6 lat. Spojrzenie wstecz Zgierz, 1999 mps, oryg., 11 s. Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 ze wsi Cielesze (pow. Dzisna, woj. wileńskie) do wsi Siemijarsk (obw. pawłodarski, Kazachska SRR). Praca w charakterze doręczyciela depesz i telegramów. Obowiązek meldowania się dwa razy w tygodniu w NKWD. Nauka w rosyjskiej szkole średniej do 1943. Następnie szkoła felczerska w Barnaule do sierpnia 1945. W maju 1946 repatriacja. ZS 1010 Genowefa Petrykowska ur. 1924, z d. Szymańska Wspomnienie Elbląg, 2000 mps, kopia, 4 s. Załączniki: oryg. zdjęć, korespondencja z ZS Lata 1940–47. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Giełczyn (pow. Łomża, woj. białostockie) do posiołka Soluga (obw. archangielski). Praca przy obróbce ściętych drzew. W grudniu 1941 wyjazd na południe. Kołchozy w okolicach Karagandy, Taszkientu, Samarkandy. Od 1942 pobyt w Bucharze. W sierpniu 1942 ewakuacja z armią Andersa z Krasnowodska do Iranu, wyjazd przez Pakistan, Indie do Afryki Wschodniej. Repatriacja 10.12.1947. ZS 1011 Zbigniew Burkacki ur. 1929 Diariusz 1940–1946 b.m.p., 1940–1946 mps, kopia, 213 s. Załączniki: kopie map, kopie korespondencji z lat 1939–40, kopie dokumentów, wpisów do pamiętnika Lata 1940–46. Zatrzymanie w m. Turmont (pow. Brasław, woj. wileńskie). Wywiezienie 14.06.1941 do posiołka Czornyj Klucz (obw. tomski). Od czerwca 1942 pobyt w m. Gieorgijewka (obw. czymkiencki, Kazachska SRR). W lipcu 1943 przeniesienie do m. Lengier. Praca w kołchozie i kopalni. W 1945 skazanie za opuszczenie pracy, odesłanie do pracy w kamieniołomach. Nauka w szkole prowadzonej pod egidą ZPP. Repatriacja w maju 1946. ZS 1012 Sławomir Gąsiorowski ur. 1937 A pociąg jechał dalej. Wspomnienia z Syberii Suchorze (woj. słupskie), 2000 rkps, oryg., 43 s. Załączniki: lista zesłańców Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z Brześcia n. Bugiem (woj. poleskie) do posiołka Udacznyj (rej. Tajszet, obw. irkucki). Po „amnestii” 1941 wyjazd do m. Toporok. Od lata 1944 pobyt w sierocińcu w m. Biriusa. Jesienią 1945 wyjazd do Tajszetu. Repatriacja do Polski w kwietniu 1946. ZS 1013 Jan Bluhm ur. 1899 Lista osób przebywających w łagrze sowieckim w miejscowości Biełoreck koło Magnitogorska b.m.p., b.d.p. rkps, oryg., 140 nazwisk Załączniki: przebieg służby wojskowej autora w latach 1918–39 Lata 1945–46. Aresztowanie 25.03.1945 w Chełmnie i wywiezienie do obozu w Biełorecku (rej. Magnitogorsk, Baszkirska ASRR). Powrót do Polski w marcu 1946. 262 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków ZS 1014 Krystyna Kaczmarska ur. 1922, z d. Bojanowicz Wojenne wspomnienia z Rosji USA, 2001 mps, kopia, 10 s. Załączniki: oryg. dokumentów, kopie dokumentów, kopie rysunków, korespondencja z ZS Lata 1939–52. Deportacja 21.06.1941 z Wilna do ziernosowchozu w Ałtajskim Kraju. W październiku 1941 po „amnestii” wyjazd do armii Andersa. W 1942 pobyt w kołchozie Kyzył-Askier (obw. dżałałabadzki, Kazachska SRR) — śmierć matki, ojca i siostry. Pobyt w Taszkiencie, dołączenie do armii Andersa. W sierpniu 1942 ewakuacja przez Krasnowodsk do Iranu. Pobyt w Teheranie, Bagdadzie, studia w Bejrucie, wyjazd do Anglii. Emigracja do USA w 1952. ZS 1015 Franciszek Lesisz ur. 1925 Z Puszczy Jodłowej na Syberię Murrhardt, 1997 rkps, kopia, 45 s. Załączniki: kopia dokumentu, korespondencja z ZS Lata 1940–43. Deportacja osadników cywilnych 10.02.1940 z kolonii Oleńka (pow. Stara Wilejka, woj. wileńskie) do posiołka „Elektrostancja” (rej. Szira, Krasnojarski Kraj). W styczniu 1942 droga do armii Andersa, pobyt w m. Kontoszino, następnie w m. Romanowo (rej. Kosicha, Ałtajski Kraj). W sierpniu 1943 wstąpienie do armii Berlinga. ZS 1016 Anna Kołomyjska ur. 1903 Mój pobyt w ZSRR podczas Drugiej Wojny Światowej (1941–1946) Warszawa, b.d.p. mps, kopia, 46 s. Załączniki: kopie dokumentów Lata 1941–46. Deportacja 20.06.1941 z Dębowa (pow. Łomża, woj. warszawskie) do sowchozu k. Barnaułu (rej. Kołomanka, Ałtajski Kraj). Repatriacja w marcu 1946. ZS 1017 Janusz Rautszko Ślady miękkich łap Szczecinek, b.d.p. mps (oprawiony), kopia, 67 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1939–53. Aresztowanie policjanta Wilhelma Rautszko we wrześniu 1939 we wsi Chinicze (pow. Sarny, woj. wołyńskie). Rozstrzelanie 16.04.1940 w Ostaszkowie. Deportacja Tatiany Rautszko (żony Wilhelma) 13.04.1940 z Chinicz do posiołka Milutinka (obw. kustanajski, Kazachska SRR). Od marca 1943 pobyt w Kizył Dała k. Czymkientu. Jesienią 1944 pobyt w Czymkiencie, śmierć Tatiany, przeniesienie dzieci do Polskiego Domu Dziecka w Sajramie. Repatriacja w maju 1946. Dom dziecka w Kłodzku do 1953. ZS 1019 Józef Adamowicz ur. 1908 Ku pamięci i wiadomości młodych pokoleń Polski. Moja wojenna tułaczka z lat 1945–1947 Wilno, 1989 mps, kopia, 39 s. Lata 1941–50. Autor ocalał z mordu dokonanego 26.06.1941 w „Tarasowskim Lesie” przez NKWD po ewakuacji więzienia w Wołożynie. Aresztowanie 02.02.1945 w Wilnie. Od marca 1945 pobyt w obozie nr 0321 w Jełszance k. Saratowa. Od października 1945 w Kutaisi (Gruzińska SRR). W maju 1947 przeniesienie do obozu nr 204 k. Astrachania. W czerwcu 1947 udana ucieczka do Wilna. W październiku 1947 aresztowanie przy próbie ucieczki do Polski. Wyrok w Grodnie — 3 lata ITŁ. Więzienia w Orszy i Moskwie. Od lipca 1948 w łagrze Bodajbo (obw. irkucki). W czerwcu 1950 zwolnienie i powrót do Wilna. Brak możliwości repatriacji, osiedlenie w Wilnie. 263 ZS 1020 Edward Szanc ur. 1918 Wspomnienia Żołnierza AK więźnia NKWD w latach 1944–1945 Nowa Sól, 1989 mps, kopia, 64 s. Załączniki: kopie dokumentów, kopie artykułów prasowych, fragmenty wspomnień autora drukowanych w „Głosie Wielkopolskim”, kopie rysunków Andrzeja Mierzejewskiego, wiersz, „Biuletyn Informacyjny ŚZŻAK Okręg Wielkopolska” nr 3, 1991, kopie korespondencji z lat 90., korespondencja z ZS Lata 1944–45. Aresztowanie w grudniu 1944 w Nowinach (woj. warszawskie) za działalność w AK. Skazanie w styczniu 1945 na 10 lat ITŁ. W marcu 1945 transport do Brześcia. Pobyt w sowieckich więzieniach. Życie obozowe w okolicach Archangielska [?]. Repatriacja w grudniu 1945. Autor występował pod nazwiskiem Leźnicki. ZS 1021 Lidia Maśkiewicz-Maga ur. 1930, z d. Jarutczyk Jarosław, 1989 rkps, oryg., 4 s., format A5 Załączniki: oryg. zdjęć, oryg. dokumentów, kopia dokumentu, korespondencja z ZS Lata 1946–56. Aresztowanie 16.03.1946 w Wiczynie (pow. Łuck, woj. wołyńskie). W maju 1946 wyrok 10 lat ITŁ — kolonia dla nieletnich we Lwowie. Na przełomie 1948 i 1949 więzienie w Charkowie. Od wiosny 1949 pobyt w m. Wanino (Chabarowski Kraj). Od listopada 1949 w Magadanie — budowa miasta. Zwolnienie w październiku 1954. Powrót do Polski w 1956. ZS 1022 Witold Niemyjski ur. 1939 USA, 1998 rkps, kopia, 7 s. Załączniki: kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1941–46. Deportacja 20.06.1941 ze wsi Makarki (pow. Bielsk Podlaski, woj. białostockie) do m. Czerw-Pudino (rej. Parabiel, obw. tomski). Od 1942 do lutego 1946 pobyt z matką w Kujbyszewie (obw. nowosybirski) w przedsiębiorstwie ogrodniczym. Repatriacja w kwietniu 1946. ZS 1023 Czesława Kowalska ur. 1924, z d. Kania Bystrzyca Śląska, 1999 mps, kopia, 25 s., (spisana relacja) Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z m. Jarowa (pow. Buczacz, woj. tarnopolskie) do m. Wor-Ju (Komi ASRR). Praca w przedszkolu, w internacie dla polskich dzieci, przy zbiorze żywicy. Od wiosny 1942 pobyt w m. Siemuszino (rej. sysolski). W 1944 w sowchozie Chutorok (Krasnodarski Kraj). Pozytywna ocena działalności lokalnego ZPP, narodziny brata, możliwość oglądania filmów, słuchania radia, dobre relacje z władzami sowchozu i miejscową ludnością. Repatriacja w marcu 1946. ZS 1024 Bogumiła Stankiewicz ur. 1927, z d. Onyszkiewicz „Aby przeżyć, trzeba było kraść” (Wspomnienia z zesłania do Kazachstanu) Bystrzyca Kłodzka, 2000 mps, kopia, 22 s., (spisana relacja) Załączniki: kopia dokumentu Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 z m. Peczeniżyn (pow. Kołomyja, woj. stanisławowskie) do kołchozu Pokrowka (obw. semipałatyński, Kazachska SRR). W 1942 pobyt w Czarsku (obw. semipałatyński), praca w gospodarstwie rolnym; głód, kradzieże, żebranina. Czasowy pobyt w Ust’-Kamienogorsku (obw. wostocznokazachski), praca przy budowie elektrowni wodnej. Opieka lokalnego ZPP. Repatriacja w czerwcu 1946. 264 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków ZS 1025 Stanisława Jocz ur. 1937, z d. Kulbaka Niezatarte wspomnienia Bystrzyca Kłodzka, 2000 kopia publikacji, 30 s. (w tym kopie zdjęć z komentarzami dotyczącymi widocznych na nich osób) Lata 1950–55. Deportacja ze wsi Biskowice (k. Sambora) we wrześniu 1950. Pobyt w Krasnojarskim Kraju. W Adzie (rej. Tasztypskij) — nauka w szkole razem z dziećmi różnych narodowości. W Bałachtaszu nad rz. Abakan praca m.in. przy budowie linii kolejowej. Repatriacja 31.12.1955. ZS 1026 Czesław Klimkiewicz ur. 1928 Na syberyjskim szlaku Mława, 2000 rkps, kopia, 16 s. Lata 1940–46. Deportacja 29.06.1940 z Włodzimierza Wołyńskiego do m. Abkaszewo (rej. Tieguldiet, obw. nowosybirski). Od 1942 pobyt w Dymitrówce — kołchoz Nowyj Byt (Kazachska SRR). W 1945 paczki od ojca z Anglii (był w armii Andersa). Repatriacja w czerwcu 1946. ZS 1027 Stanisława Prucnal ur. 1926, z d. Szpak Wspomnienia Stanisławy Kanada, 1998 mps, kopia, 59 s. Załączniki: lista zesłańców, kopie zdjęć Lata 1940–47. Deportacja 10.02.1940 z m. Bursztyn (pow. Rohatyn, woj. stanisławowskie). Od marca 1940 pobyt w m. Jertarka (rej. Tugułymskij, obw. swierdłowski); od lipca 1941 w m. Łaguszki (rej. Tugułymskij) — życzliwość i pomoc mieszkańców. W marcu 1942 udana ucieczka do Uzbekistanu do m. Kattakurgan — praca m.in. w kołchozie. W lipcu 1942 wyjazd do Samarkandy, pobyt w ochronce dla polskich dzieci i ewakuacja z armią Andersa do Iranu (15.08.1942). Tułaczka przez obozy w Iraku, Pakistanie, Afryce. We wrześniu 1947 powrót do Polski. ZS 1028 Adam Szulgacz ur. 1924 Wspomnienia Sybiraka Kościuszkowca [...] Domaszków, 1999 mps, kopia, 29 s. Załączniki: uzupełnienie wspomnień Lata 1940–43. Krótka informacja o rodzinie i wydarzeniach poprzedzających wywózkę. Deportacja 10.02.1940 z m. Piotrówka (pow. Luboml, woj. wołyńskie) do osiedla Siedierga (obw. archangielski). Opis transportu, pobytu w osadzie, okoliczności śmierci ojca. Wyrok za odmowę przyjęcia obywatelstwa radzieckiego w 1943. Powołanie do Armii Czerwonej. W kwietniu 1943 odesłanie do armii Berlinga. Bitwa pod Lenino. Demobilizacja w lutym 1946. ZS 1029 Helena Barycz ur. 1923, z d. Baczyńska „Oj, nie masz ty szczęścia w życiu, nie masz” Bystrzyca Kłodzka, 2000 mps, kopia, 28 s., (spisana relacja) Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 z m. Wołkowce (pow. Borszczów, woj. tarnopolskie) do sowchozu „Bolszewik” (rej. Kokpiekty, obw. semipałatyński) w Kazachstanie. Opis miejsca zesłania, pracy, paszportyzacji, stosunków z miejscową ludnością, sposobów zdobywania żywności. Negatywna ocena lokalnego ZPP. Repatriacja w czerwcu 1946. 265 ZS 1030 Jan Rozwandowicz ur. 1924 „Pęknięta młodość” Warszawa, 2000 mps, kopia, 93 s. Załączniki: kopie dokumentów, lista zesłańców Lata 1940–44. Deportacja 13.04.1940 z Brasławia (woj. wileńskie) do sowchozu Kondratowka (rej. Mamlutka, obw. siewierokazachski). Od lipca 1941 do maja 1943 praca na budowie linii kolejowej Akmolińsk–Kartały w m. Adyr (rej. Atbasar, obw. celinogradzki), potem w Kamieńsku Uralskim (obw. swierdłowski) i w Szadrinsku (obw. kurgański). W marcu 1944 przeniesiony do Jurgamyszu (obw. kurgański) — wyrąb i załadunek drzewa, rozbiórka wodociągu. W listopadzie 1944 wstąpienie do armii Berlinga — przejazd do Lublina. ZS 1031 Anna Maria Bezrąk ur. 1920, z d. Mączyńska Wspomnienia z lat 1940–1946 b.m.p., b.d.p. mps (oprawiony), kopia, 44 s. Załączniki: kopie zdjęć, kopia rysunku, kopie dokumentów, lista zesłańców, kopie dziennika i zapisków matki autorki z lat 40., korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 ze Lwowa. Praca w kołchozie im. Czkałowa w m. Gieorgijewka (rej. Żarminskij, obw. semipałatyński). Przeniesienie do innego kołchozu. Warunki życia i pracy. W 1943 odmowa przyjęcia obywatelstwa radzieckiego. Pobyt w areszcie. Repatriacja w czerwcu 1946. ZS 1032 Alojzy Zabielski ur. 1920 Mój życiorys Chicago, b.d.p. rkps, oryg, 9 s. Lata 1944–47. Aresztowanie w październiku 1944 w Knyszynie. Pobyt w więzieniu w Białymstoku. W listopadzie transport do obozu w Ostaszkowie. W 1945 przeniesienie do obozu w Riazaniu. Próby ucieczek. Strajk głodowy. W lipcu 1947 przeniesienie do obozu w Borowiczach. Powrót do Polski. ZS 1033 Marcel Krynicki ur. 1925 „Od Horynia do Maczkowa” Wielka Brytania, b.d.p. rkps, oryg., 81 s., (spisana relacja) Załączniki: życiorys autora Lata 1940–42. Deportacja 13.04.1940 ze wsi Derman k. Ostroga (pow. Zdołbunów, woj. wołyńskie) do kołchozu Wołyńsk (obw. tomski), stamtąd na budowę kolei Akmolińsk–Kartały (czerwiec 1941). W styczniu 1942 wyjazd przez Pietropawłowsk, Czelabińsk do obozu przejściowego w Tockoje — do armii Andersa. 18.02.1942 wyjazd do Taszkientu, ewakuacja przez Krasnowodsk, Morze Kaspijskie do Iranu (Teheran). Trasa kolejnych etapów: Irak, Syria, Palestyna, Afryka Płd., Anglia (listopad 1942), Szkocja. ZS 1034 Zenon Rymkiewicz ur. 1932 „Za co byłem wywieziony, jak tam było?” Wspomnienia Zenka „Sybiraka” Żołynia, 1995 broszura, 16 s., format A5 Załączniki: kopie zdjęć, kopie artykułów, kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1949–56. Aresztowanie razem z siostrą 19.04.1949 w Girdyszkach na Litwie. Transport pociągiem i statkiem do m. Bodajbo (obw. irkucki). Spotkanie z bratem w Bodajbo. Starania o powrót do Polski. Wyjazd na studia do Irkucka w 1956. W wyniku pomylenia kierunków autor trafia przez Moskwę do Kowna. Egzamin na Wyższą Akademię Rolniczą. Wyjazd do Irkucka po dokumenty repatriacyjne. Powrót do Polski w 1956. 266 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków ZS 1035 Janina Komorowska ur. 1922, z d. Pilecka b.m.p., b.d.p. mps, oryg., 3 s. Załączniki: kopie dokumentów Lata 1944–50. Aresztowanie 13.11.1944 w Kobryniu za działalność w AK. Więzienie w Kobryniu, potem w Brześciu (Białoruska SRR). Wyrok — 15 lat „ciężkich robót” i 5 lat zsyłki. 2.09.1945 transport do więzienia w Orszy, 5.12.1945 przeniesienie do więzienia w Kujbyszewie, po siedmiu miesiącach do Czelabińska, a następnie do łagru nr 5 w posiołku Jawas (Mordwińska ASRR). Od lutego 1948 pobyt w więzieniach w Moskwie i Homlu. Wyjazd do Polski w kwietniu 1948. Ponowne aresztowanie w marcu 1950 za przynależność do AK. Więzienie w Lublinie. Przesłuchania i tortury. Zwolnienie 30.11.1950. ZS 1036 Zdzisław Kisielnicki ur. 1896 Wspomnienia z wojny 1939–1943 [...] b.m.p., 1939–43 rkps, oryg., 277 s., format A5 (4 zeszyty); mps, kopia, 78 s. Załączniki: oryg. dokumentów, korespondencja i pamiątki z lat 40. Lata 1939–43. Dziennik pisany w formie listów do żony. Wzięcie do niewoli 20.09.1939 we Włodzimierzu Wołyńskim. Pobyt w Szepetówce i Nowgorodzie Wołyńskim. Od listopada praca w kopalni w Donbasie. Próba ucieczki. Aresztowanie w styczniu 1940. Więzienie w Moskwie. Wyrok 10 lat „ciężkich robót”. Pobyt w Omsku i Kirowie. Praca w obozach w obw. archangielskim. Po „amnestii” przydział do żandarmerii i wyjazd na południe. W lipcu 1942 wyjazd do Iranu. Pobyt w Palestynie do listopada 1943. ZS 1037 Jan Malarski ur. 1927 Szczecin, 2001 rkps, oryg., 4 s. Załączniki: kopie zdjęć, kopie dokumentów, lista zesłańców, kopia korespondencji z lat 40., kopia artykułu autora, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Jezioro (pow. Sarny, woj. wołyńskie) do posiołka Obirkowo (obw. wołogodzki). Aresztowanie w lipcu 1942. Pobyt w łagrze w Archangielsku, praca w kombinacie celulozowo-papierniczym. Próba ucieczki. Pobyt w domu dziecka w Murmańsku. Aresztowanie i odesłanie do Biełomorska (Karelska ASRR). Od maja 1945 w m. Szarja (obw. kostromski). Poszukiwanie rodziny. W listopadzie 1945 wyjazd do sowchozu Engels. W lutym 1946 powrót do Polski. ZS 1038 Czesław Kobierowski ur. 1928 Gdańsk, 1989 mps, kopia, 40 s. Załączniki: kopie dokumentów, życiorys, korespondencja z ZS Lata 1945–47. Aresztowanie 10.03.1945 w m. Lipusz (pow. Kościerzyna). W kwietniu 1945 odesłanie z Działdowa do obozu w m. Nogatka (Baszkirska ASRR). Choroba, praca w grupie grabarzy, w piekarni. Przeniesienie do obozu w m. Inzer — kontakty z więźniami niemieckimi, objęcie funkcji „starszego obozu” i karne odwołanie. Pobyt w obozie w Biełoriecku, praca w magazynie. ZS 1039 Jadwiga Czerska ur. 1910, z d. Sokołowska b.m.p., b.d.p. mps, oryg., 22 s. Załączniki: teksty autorki pt.: Modlitwa o Polskę odmawiana na Syberii oraz Dotyczy „prawa złodziejskiego” Lata 1939–82. Losy autorki pod okupacją niemiecką i sowiecką. Od 1941 działalność w AK. Aresztowanie w lipcu 1944 w Łucku (obw. wołyński). Ucieczka z dworca w Ołyce. Ponowne aresztowanie w Kiwercach. Więzienie w Łucku, potem w Kijowie. Wyrok 15 lat pracy w łagrach. Etap do Nachodki. Od sierpnia 1945 w Magadanie, m.in. praca w szpitalu obozowym. Zwolnienie w czerwcu, repatriacja w grudniu 1955. Życie w powojennej Polsce. 267 ZS 1040 Józef Kurtyka ur. 1929 Wspomnienia Sybiraka Warszawa, 2000 mps, oryg., 52 s. Załączniki: kopie dokumentów, lista zesłańców Lata 1939–46. Deportacja 10.02.1940 z Józefówki (pow. Brzeżany, woj. tarnopolskie) do posiołka Siuźwa (obw. mołotowski). Przyjazd ojca z Krasnojarskiego Kraju latem 1941. Życie na zesłaniu. Do kwietnia 1944 pobyt w obw. mołotowskim. Wyjazd do m. Frunze (obw. saratowski). Repatriacja w maju 1946. ZS 1041 Franciszka Krusberska ur. 1916, z d. Baryła „8 lat wakacji” Bydgoszcz, b.d.p. mps, kopia, 3 s. Lata 1939–47. Aresztowanie 16.06.1940 w Pińsku (woj. poleskie). We wrześniu 1940 przeniesienie do łagru k. stacji Jaja (obw. kiemierowski). Po „amnestii” wyjazd do Samarkandy (Uzbecka SRR). W 1942 ewakuacja do Iranu w charakterze opiekunki dzieci żydowskich. Pobyt w Indiach i Egipcie. Powrót do Polski w maju 1947. ZS 1042 Irena Jakimowicz ur. 1938, z d. Urbanowicz Trzy wywózki. Dzieje rodziny F. i M. Urbanowiczów w latach 1947–1956 Dziećmorowice (woj. wałbrzyskie), 2001 rkps, oryg., 7 s.; mps, kopia, 8 s. Załączniki: lista zesłańców, kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1947–56. Rodzina zamieszkała na Nowogródczyźnie. Aresztowanie ojca w 1947, matki w 1951. Zatrzymanie autorki w szkole i deportacja z rodzeństwem w kwietniu 1952 do Kazachskiej SRR. Praca w kołchozie k. Czułakkurganu (obw. czymkiencki). Przyjazd matki w 1954 i ojca w 1955. Przeniesienie do Czymkientu. Powrót do Polski w październiku 1956. ZS 1043 Alicja Dąbrowska ur. 1920, z d. Puszczewicz Na zesłaniu w Kazachstanie (cz. 1–8) b.m.p., b.d.p. kopie publikacji, 8 s., format A3 Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 z Grodna (woj. białostockie) do Kazachstanu. Pobyt na zesłaniu we wsi Obuchowka (obw. kokczetawski). Od czerwca 1941 praca na budowie kolei Akmolińsk–Kartały. Latem 1943 praca przy budowie rozjazdów w obw. kustanajskim. Wiosną 1944 przeniesienie do pracy w Amankaragaju. Choroba i śmierć matki. Od 1945 pobyt w Troicku (obw. czelabiński). Powrót do Polski w maju 1946. Wydane w „Gazecie Radomszczańskiej” 1999, lipiec–październik. ZS 1044 Elżbieta Semenowicz ur. 1897 Wrocław, b.d.p. mps, kopia, 4 s. Załączniki: kopie dokumentów Lata 1940–46. Deportacja w lutym 1940 z leśniczówki Mołodyńcze (pow. Chodorów, woj. lwowskie). Od 1943 praca w sowchozie Kyzył-Oktiabr we wsi Embek (obw. frunzeński, Kirgiska SRR). Repatriacja w maju 1946. ZS 1045 Zygmunt Malak ur. 1906 268 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków Wspomnienia b.m.p., b.d.p. mps, kopia, 8 s. Lata 1944–55. Aresztowanie 29.07.1944 k. Wysokiego Litewskiego (Białoruska SRR) za działalność w AK. Kilkumiesięczny pobyt w więzieniu w Brześciu, śledztwo, przesłuchania. Wyrok 10 lat łagrów. Więzienie w Orszy, praca w fabryce mebli w Mińsku, pobyt w Kujbyszewie w punkcie przesyłowym dla więźniów. Od maja 1948 pobyt w Stiepłagu. Zwolnienie 29.07.1954, praca w kołchozie w obw. karagandzkim. Repatriacja w grudniu 1955. ZS 1046 Danuta Mularska ur. 1931, z d. Jedlińska Pamiętnik z zesłania Konin, b.d.p. mps, kopia, 4 s. Załączniki: kopie korespondencji urzędowej z lat 40. Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 z m. Rychcice (woj. lwowskie). Pobyt na zesłaniu w m. Borki (obw. kustanajski). Od listopada 1945 pobyt w Kagarłyku (obw. kijowski). Repatriacja w marcu 1946. ZS 1047 Marianna Lichocik ur. 1909, z d. Kubacka Sześć lat walki o dziecko b.m.p., b.d.p. mps, kopia, 6 s. Lata 1940–46. Deportacja w lutym 1940 z Dubna (woj. wołyńskie) do m. Bolszoj Izium (rej. Siemioziornoje, obw. kustanajski, Kazachska SRR). Przeniesienie w 1941 do m. Amankaragaj. Budowa torów kolejowych. Epidemia tyfusu. Praca przy spławianiu drewna. Od wiosny 1945 pobyt w kołchozie k. Charkowa. Powrót do Polski w marcu 1946. ZS 1048 Walenty Świderski ur. 1931 Wspomnienia 70-letniego Sybiraka Kraków, b.d.p. mps, kopia, 14 s.; mps, kopia, 8 s. Załączniki: tekst autora pt. Ocalić pamięć, kopie zdjęć, map i dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1940–57. Deportacja 10.02.1940 z osady Uznogi (pow. Baranowicze, woj. nowogródzkie). Pobyt na zesłaniu w obw. wołogodzkim. Po „amnestii” w 1941 przeniesienie do Uzbekistanu. W sierpniu 1942 ewakuacja z armią Andersa do Iranu. Powrót do Polski z Wielkiej Brytanii w 1947. Represje komunistyczne. ZS 1049 Teofil Świetlik ur. 1905 Moje internowanie do ZSRR w 1945 b.m.p., 1989 mps, kopia, 6 s. Rok 1945. Wkroczenie wojsk sowieckich na przełomie lutego i marca 1945 do Chojnic (woj. pomorskie). Aresztowanie autora w okolicy Małej Cerkwicy. Wywiezienie z Działdowa do obozu Złatoust (obw. czelabiński). Kontakty z więźniami różnej narodowości. Praca m.in. przy grzebaniu zwłok. Powrót do Polski w październiku 1945. ZS 1050 Jadwiga Wanda Kuczabińska ur. 1941 Dzieje Polonii Bukowińskiej Czerniowce (Ukraina), b.d.p. mps, kopia, 20 s. (2 egz.) Załączniki: życiorys autorki 269 Lata 1920–39. Wspomnienia córki Sybiraka, która opisuje losy rodziny polskiej na Bukowinie. Opowieść o Polakach mieszkających na Bukowinie i w Czerniowcach. ZS 1051 Janina Moszkowicz ur. 1925, z d. Grzywna b.m.p., b.d.p. rkps, kopia, 8 s., format A5 Lata 1940–41. Deportacja 10.02.1940 do posiołka Pieszemskoje [Miełandowo] (rej. jemiecki, obw. archangielski). Praca przy wyrębie lasu. Pogorszenie warunków życia po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej w 1941. Próby ucieczek z zesłania. ZS 1052 Halina Parzych ur. 1931, z d. Gniwek Relacja z zesłania b.m.p., b.d.p. mps, kopia, 2 s. Lata 1941–46. Deportacja 21.06.1941 z Orańczyc (pow. Prużana, woj. poleskie). Pobyt na zesłaniu w Sosnowce (rej. Kołpaszewo, obw. tomski). Przeniesienie do Kołpaszewa, a następnie do Toguru. Od jesieni 1942 pobyt w polskim sierocińcu w Tomsku. Powrót do Toguru w 1943, nauka w polskiej szkole. Przesiedlenie do sowchozu w Stawropolskim Kraju. Repatriacja w 1946. ZS 1053 Nadzieja Alter ur. 1921, z d. Bobrowko Wspomnienia Sybiraczki 1945–1955 Rabka Zdrój, 1995–96 mps, kopia, 50 s. Załączniki: kopie dokumentów, kopie wycinków prasowych Lata 1945–55. Aresztowanie 27.02.1945 w Łodzi, pobyt w więzieniu, przeniesienie do obozu w Rembertowie. W kwietniu 1945 wywózka do obw. swierdłowskiego, pobyt w obozach Bieriozowka k. Wierchoturje (praca w księgowości) i w m. Stupino. Przeniesienie do obozu pracy dla internowanych i jeńców Wermachtu w m. Chudiakowo k. Irbitu, a następnie do obozu — szpitala w m. Rież. 27.06.1946 śledztwo w Swierdłowsku, następnie przeniesienie do Wierchniej Tawdy. Po kolejnych śledztwach w sierpniu i październiku wyrok 5 lat pozbawienia wolności. Od listopada pobyt w łagrze k. Tawdy, następnie w łagrach w Niżnym Tagile (obw. swierdłowski). Pobyt w szpitalu w Irkucku (sierpień 1948) i w więzieniu w Swierdłowsku (wrzesień 1948). Przeniesienie do łagru o zaostrzonym rygorze w Mordwińskiej ASRR. Od lutego 1950 zesłanie w okolice Krasnojarska, pobyt w rej. Tiuchtet. Założenie we wrześniu 1950 wraz z mężem Leopoldem Alterem szpitala w Leontiewce. Zwolnienie w sierpniu 1954. Powrót do Polski 30.10.1955. ZS 1054 Wanda Borowy ur. 1933, z d. Sychla Jeże uratowały nas od śmierci głodowej... b.m.p., b.d.p. mps, kopia, 7 s. Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z osady Józefpol (pow. Sarny, woj. wileńskie) do Darowatki (obw. gorkowski). Pod koniec 1941 przeniesienie w okolice Buchary, potem do Wabkientu (Uzbecka SRR), pobyt w kołchozach, ochronkach i szkole. Przyjazd w czerwcu 1946 do Gostynina. ZS 1055 Barbara Narębska ur. 1921 b.m.p., b.d.p. mps, kopia, 10 s. Załączniki: opowiadania autorki pt.: Antoni, Na etap 270 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków Lata 1944–45. Aresztowanie 24.12.1944 w Wilnie. Pobyt w obozie „filtracyjnym” nr 0321 w Jełszance (obw. saratowski). Zwolnienie we wrześniu 1945 i powrót do Wilna. ZS 1056 Tadeusz Głowacz ur. 1922 Droga do armii Andersa Zimbabwe (Afryka), 1990 [?] mps, oryg., 20 s. Załączniki: kopie zdjęć, korespondencja z ZS Lata 1940–47. Aresztowanie w marcu 1940 w Grodnie (woj. białostockie). Więzienie w Mińsku. W lutym 1941 wywiezienie do Archangielska. Pobyt w łagrach: Kodino, Tołomb Oziero i Suchaja Wyczera. Zwolnienie w marcu 1942. Wyjazd do Uzbekistanu. Wstąpienie do armii Andersa. Ewakuacja do Iranu. Pobyt w szpitalu w Teheranie. Transport do Iraku. Przyjazd do Szkocji 28.03.1943. W 1947 emigracja do Rodezji. ZS 1057 Wacław Matusiewicz ur. 1930 Wspomnienia Nowy Jork, 2000 mps, kopia, 9 s. Załączniki: kopie publikacji („Sybiracy” nr 43, 44, 46), kopie dokumentów i zdjęć, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z m. Wialik (pow. Wołożyn, woj. nowogródzkie) do m. Zołotaja Gorka i Toporok (rej. Tajszet, obw. irkucki). Życie na zesłaniu, szkoła. Powrót do Polski wiosną 1946. ZS 1058 Janusz Lewandowski ur. 1922 Wspomnienia Łódź, b.d.p. mps, kopia, 2 s. Lata 1944–47. Udział w Powstaniu Warszawskim. Aresztowanie w październiku 1944 we Frampolu (pow. Biłgoraj, woj. lubelskie). Do lipca 1946 pobyt w obozie dla internowanych w Borowiczach (obw. nowgorodzki). Przeniesienie do obozu k. Swierdłowska. Repatriacja w listopadzie 1947. ZS 1059 Edmund Gajowski ur. 1931 Wierzyliśmy, że rychło powrócimy w rodzinne strony. Wspomnienia z zesłania Stara Bystrzyca, 2001 mps, kopia, 7 s., (spisana relacja) Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z pow. Podhajce (woj. tarnopolskie). Wywózka do rej. bieriozowskiego (obw. swierdłowski). Praca w elektrowni, na torfowisku. W 1944 przeniesienie do pracy w sowchozie Gornostajewka (obw. chersoński, Ukraińska SRR). Repatriacja w marcu 1946. ZS 1060 Jan Kuś, ur. 1925 Józefa Kuś, ur. 1923 Nie traciliśmy wiary w odmianę losu. Wspomnienia z zesłania Międzylesie, 2001 mps, kopia, 16 s., (spisana relacja) Lata 1940–46. Deportacja w lutym 1940 z kolonii Czerwień (pow. Podhajce, woj. tarnopolskie) do Pierwomajska (obw. swierdłowski). Praca autorki w kopalni i w polskiej szkole zorganizowanej przez ZPP. Życie kulturalne zesłańców. Wyjazd na Ukrainę. Pobyt w sowchozie Gornostajewka (obw. chersoński, Ukraińska SRR). Repatriacja w marcu 1946. 271 ZS 1061 Bronisław Najder, ur. 1928 Stanisław Najder, ur. 1926 Lądek Zdrój, 2000 mps, kopia, 15 s., (spisana relacja) Załączniki: kopia dokumentu Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z Sędziszówki, (pow. Buczacz, woj. tarnopolskie). Wywózka początkowo do Syktywkaru (Komi ASRR), następnie w czerwcu 1944 do pracy w sowchozie Udarnik (obw. woroneski). Powrót do Polski w lutym 1946. ZS 1062 Jan Lis ur. 1929 Na Syberii żyliśmy nadzieją. (Wspomnienia z zesłania) Bystrzyca Kłodzka, 2001 mps, kopia, 19 s., (spisana relacja) Załączniki: lista zesłańców Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z m. Czerwień (pow. Podhajce, woj. tarnopolskie). Pobyt na zesłaniu w m. Bieriozowka k. Swierdłowska. Praca w tajdze, następnie w kopalni, wypadek, praca w warsztacie szewskim. Nauka w szkole. Od października 1944 praca w sowchozie Gornostajewka (obw. chersoński, Ukraińska SRR). Repatriacja w marcu 1946. ZS 1063 Nadzieja Kruk, ur. 1925, z d. Złotnicka Helena Kunicka, ur. 1929, z d. Złotnicka Ci zwykli ludzie byli nam bardzo życzliwi. Wspomnienia z zesłania Bystrzyca Kłodzka, 2001 mps, kopia, 23 s., (spisana relacja) Załączniki: kopie zdjęć wraz z opisami z lat 30. i 40., kopie dokumentów urzędowych Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z gm. Horożanka (pow. Podhajce, woj. tarnopolskie) do rej. bieriozowskiego (obw. swierdłowski). Praca w kopalni. Od października 1944 praca w sowchozie Gornostajewka (obw. chersoński). Repatriacja w marcu 1946. ZS 1064 Edward Ciurlik, ur. 1935 Bogumiła Zajączkowska, ur. 1929, z d. Ciurlik Wspomnienia z zesłania Bystrzyca Kłodzka, 2001 mps, kopia, 16 s., (spisana relacja) Załączniki: kopie zdjęć, kopie dokumentów Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z m. Kalinka (woj. tarnopolskie) do Objaczewa w okolicach Noszulu (Komi ASRR). Od marca 1943 pobyt w m. Muraszi (obw. kirowski). Nauka w szkole. Praca, śmierć rodzeństwa, pobyt w szpitalu. Przeniesienie do sowchozu „Industria” (obw. rostowski). Praca w sadzie, gorzelni, nauka w szkole. Powrót do Polski w marcu 1946. ZS 1065 Aleksander Brejowski ur. 1898 b.m.p., b.d.p. rkps, oryg., 630 s., format A5 Załączniki: oryg. i kopie dokumentów, oryg. korespondencji z lat 40., oryg. notesika z lat. 40., szkic posiołka, wycinki prasowe Lata 1940–45. Deportacja 10.02.1940 z Brześcia (woj. poleskie) do posiołka Ulskoje (obw. archangielski). Szczegółowy opis warunków życia i pracy na zesłaniu. W październiku 1943 wstąpienie do armii Berlinga. Szlak bojowy, forsowanie Odry, marsz w kierunku Berlina. 272 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków ZS 1066 Władysław Miazga ur. 1907 Rzeszów, 1976 mps, kopia, 3 s. Załączniki: wspomnienia o autorze spisane przez jego córkę (24 s.) Lata 1929–46. Krótki opis losów autora w Porębach Kupieńskich (woj. lwowskie) przed wybuchem II wojny światowej. Działalność w AK, walka z Niemcami. ZS 1067 Józef Bartocha ur. 1926 Wspomnienia Łódź, b.d.p. mps, kopia, 3 s. Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z osady Sieraków (pow. Słonim, woj. nowogródzkie) do posiołka Ługoda (rej. babuszkiński, obw. wołogodzki). Praca, śmierć dziadka, potem ojca. W 1943 śmierć matki, potem młodszego brata, autor zostaje sam z siostrą, praca w kołchozie. W 1944 przeniesienie do m. Szacy (rej. Bierezowka, obw. odeski). W 1946 powrót do Polski. ZS 1068 Bronisław Taranienko ur. 1918 Lata spędzone w Syberii (Wspomnienia z lat 1944–1954) Stargard Szczeciński, 2001 mps, kopia, 45 s. Załączniki: kopie dokumentów Lata 1944–54. Wcielenie autora we wrześniu 1944 do strojbatalionu z m. Mścibów (pow. Wołkowysk, woj. białostockie). Do grudnia 1944 praca przy wymianie szyn i budowie mostów na Grodzieńszczyźnie. Przeniesienie do obw. tulskiego, stacja Kołodziec. Aresztowanie w sierpniu 1945, więzienie w m. Jelec (obw. lipiecki). Śledztwo, w 1946 wyrok 5 lat ITŁ. Pobyt w łagrach na terenie Komi ASRR i w Karagandzie. Od września 1950 pobyt na zesłaniu w Aleksiejewce (rej. Stalinskij, obw. celinogradzki). Zwolnienie z zsyłki w maju 1954, starania o powrót do kraju. Repatriacja w 1959. ZS 1069 Józefa Dzyra ur. 1929, z d. Stykowska „Nawet czas nie wykreśli z pamięci przeżyć tych lat” Stary Gierałtów, 1998–2001 mps, kopia, 162 s. Załączniki: kopie zdjęć, szkic m. Czułakkurgan i posiołka Nianda, kopie listów z lat 40., kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z m. Ostrów (pow. Kowel, woj. wołyńskie) do posiołka Nianda (obw. archangielski). Po „amnestii” w 1941 wyjazd przez Turkmenię, Uzbekistan do Kazachstanu. Pobyt w kołchozie w rej. Czułakkurgan (obw. czymkiencki). W 1943 praca w domu dziecka w m. Czułakkurgan. W 1944 wyjazd do m. Aczisaj, nauka w szkole górniczej. Repatriacja w kwietniu 1946. ZS 1070 Zofia Szacka-Niewiadomska ur. 1933 Mój Ojciec Gdynia, b.d.p. rkps, kopia, 8 s. Załączniki: kopie dokumentów, kopie zdjęć, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z nadleśnictwa Oszczep w Puszczy Białowieskiej (pow. Wołkowysk, woj. białostockie) do obw. czelabińskiego. Pobyt na zesłaniu opodal m. Karabasz. Po „amnestii” wyjazd do Turkiestanu, potem do Kazachstanu. Aresztowanie ojca jako delegata rządu RP. Powrót do Polski w maju 1946. Wiadomość o śmierci ojca w łagrze w 1948. 273 ZS 1071 Marcin Kłos ur. 1929 Jak to było Warszawa, 1999 mps, kopia, 9 s., (relacja Marcina Kłosa i Renaty Jakowiec) Załączniki: kopie zdjęć, relacja Iwana Jakowca pt. Kak eto było (Sliudianka, 1999) Lata 1940–46. Deportacja rodziny Kłosów w lutym 1940 ze wsi Dobrzanica (pow. Przemyślany, woj. tarnopolskie) do obw. irkuckiego. Pobyt na zesłaniu w posiołku Gribanowo niedaleko Ałzamaju. W maju 1940 przeniesienie do posiołka Ust’-Kadujka. Zbieranie żywicy. Po „amnestii” wyjazd do Ałtajskiego Kraju. Repatriacja w 1946. ZS 1072 Władysława Różańska ur. 1939, z d. Umpirowicz Mój pobyt w Usolju Sybirskim kwiecień 1951 r. – grudzień 1955 r. Łobez, b.d.p. mps, kopia, 3 s. Załączniki: kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1951–55. Represje sowieckie po powrocie ojca autorki z Anglii w 1948 do rodziny zamieszkałej we wsi Achremowce (Białoruska SRR). Deportacja 1.04.1951 do m. Usolje (obw. irkucki). Warunki życia na zesłaniu. Repatriacja w grudniu 1955. ZS 1073 Alina Badyło-Basińska Ocalało od zapomnienia b.m.p., b.d.p. kopia publikacji, 19 s., format A5 Lata 1938–45. Życie przed wojną w osadzie Leśno (pow. Brasław, woj. wileńskie). Aresztowanie ojca 19.09.1939. Deportacja rodziny 10.02.1940. Wypuszczenie ojca z więzienia i dołączenie do transportu. Pobyt na zesłaniu w m. Bugry (obw. tiumeński). Jesienią 1940 przeniesienie do Szadrichy (rej. Jarków). Wiosną 1943 wyjazd w kierunku Taszkientu. Do grudnia 1944 pobyt w m. Tałdy Kurgan (obw. ałmaacki). Repatriacja na początku 1945. ZS 1074 Maria Żurawska ur. 1915, z d. Wieńska Pogmatwane losy Polaków (cz. 1–12) Przedbórz, 2000 kopie publikacji, 12 s., format nietypowy Załączniki: kopia dokumentu, kopie zdjęć, korespondencja z ZS Lata 1940–58. Pierwsze dni okupacji sowieckiej po 17.09.1939. Deportacja w lutym 1940 z osady Zawodny Las (pow. Słonim, woj. nowogródzkie) do posiołka [Ługoda] (obw. wołogodzki). Życie na zesłaniu. Po „amnestii” wyjazd na południe. Pobyt wśród Kirgizów. Wyjazd do Kazachstanu. Pobyt w kołchozie „Krasnyj Partizan”, spotkanie z mężem. Repatriacja w 1947. Osiedlenie w Strzelcach Oleśnickich, następnie w Przedborzu. Wydane w „Gazecie Radomszczańskiej” 2000, marzec–czerwiec. ZS 1075 Emilia Inżikiewicz-Wróblewska ur. 1935 Wspomnienia z minionych lat b.m.p., b.d.p. mps, kopia, 3 s. Lata 1936–86. Wywózka jesienią 1936 ze wsi Rudka (obw. chmielnicki). Pobyt na zesłaniu w Krasnodolsku (obw. kokczetawski, Kazachska SRR). W 1940 przeniesienie do Dimitrowki. Poprawa warunków życia. W 1942 nauka w szkole, choroba autorki. Od 1950 praca w kołchozie. Wyrok 5 lat więzienia dla ojca autorki za kradzież. Pobyt w Pietropawłowsku. Powrót do Polski w 1986. 274 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków ZS 1076 Teofila Hendrysiak ur. 1925 Jelcz (woj. wrocławskie), 1991 rkps, oryg., 5 s. Załączniki: kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1941–46. Deportacja z Łomży 20.06.1941. Praca w kołchozie „Nowyj Put’ ” (rej. Dżurun, obw. aktiubiński). Przeniesienie wiosną 1943 do pracy na kolei. Od połowy listopada do końca grudnia 1943 pobyt w szpitalu w Czkałowie. Śmierć rodziców i siostry. Pobyt i praca w sowchozie na Ukrainie. Repatriacja w marcu 1946. ZS 1077 Waleria Miksza ur. 1927, z d. Styrna Bystrzyca Kłodzka, b.d.p. mps, kopia, 5 s. Załączniki: kopie dokumentów Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z Różowoli (pow. Złoczów, woj. tarnopolskie). Pobyt na zesłaniu w m. Szurowo (rej. Jurlinskij, obw. mołotowski). Praca w lesie. W 1941 wyjazd do Kudymkaru (obw. mołotowski) i praca w cegielni. Od wiosny 1944 praca w sowchozie w obw. saratowskim. Repatriacja w marcu 1946. ZS 1078 Jan Szarycz Saga Polaka Toronto, b.d.p. mps, kopia, 22 s. Lata 1939–46. Historia rodziny Łosińskich od końca XIX w. Deportacja z Plant k. Baranowicz (woj. nowogródzkie) w 1940 do rej. jemieckiego (obw. archangielski). Życie na zesłaniu. Pobyt w wojsku. Powrót do Polski. Powojenne losy rodziny. ZS 1079 Jan Kołt ur. 1928 Wspomnienia z zesłania Stary Waliszów, 2001 mps, kopia, 9 s., (spisana relacja) Załączniki: kopie dokumentów, kopie zdjęć, lista zesłańców, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Życie przed wojną w Igrzyskach (pow. Tłumacz, woj. stanisławowskie). Deportacja w lutym 1940 do rej. syktywkarskiego (Komi ASRR). Życie na zesłaniu. Po „amnestii” wyjazd do Kazachstanu, potem do Uzbekistanu. Od stycznia 1942 pobyt w kołchozie Tynalik (rej. Czu, obw. dżambulski, Kazachska SRR). Pobyt latem 1944 w szkole w Ałma-Acie. Repatriacja w 1946. ZS 1080 Bronisława Głąba ur. 1931, z d. Maksylewicz Ile jest warte ludzkie życie... Nowy Waliszów, 2002 mps, kopia, 11 s., (spisana relacja) Załączniki: kopie zdjęć, lista zesłańców, korespondencja z ZS Lata 1939–46. Życie przed wojną w Igrzyskach (pow. Tłumacz, woj. stanisławowskie). Deportacja w lutym 1940 do rej. syktywkarskiego (Komi ASRR). Życie na zesłaniu. Po „amnestii” pobyt w Palewicy. Dobre kontakty z tubylcami. Aresztowanie ojca. W 1944 przeniesienie do m. Wielikaja Zagorowka (obw. czernihowski, Ukraińska SRR). Powrót do Polski w 1946. ZS 1081 Bronisława Golec ur. 1925, z d. Olchowik Cały czas wierzyliśmy, że wrócimy do Polski Bystrzyca Kłodzka, 2001 275 mps, kopia, 7 s., (spisana relacja) Załączniki: kopie zdjęć, kopia korespondencji z 1945, lista zesłańców Lata 1939–46. Przedwojenne losy rodziny. Deportacja z osady Ostrów (pow. Wołkowysk, woj. białostockie) w lutym 1940 do m. Karabasz (obw. czelabiński). Życie na zesłaniu. Kontakty z Rosjanami. Praca w kopalni. Po „amnestii” wyjazd na południe. Pobyt w kołchozie Kyzył-Kul (rej. Czułakkurgan, obw. czymkiencki, Kazachska SRR). W 1943 przeniesienie do m. Aczisaj. Repatriacja w 1946. ZS 1082 Zbigniew Chrząszcz ur. 1935 Co mi pozostało w pamięci Bystrzyca Kłodzka, 2001 mps, kopia, 19 s., (spisana relacja) Lata 1940–46. Deportacja w lutym 1940 ze wsi Tołstobaby (pow. Podhajce, woj. tarnopolskie) do rej. bieriozowskiego (obw. swierdłowski). Przeniesienie do Pierwomajska. Życie na zesłaniu. W 1944 wyjazd do pracy w sowchozie Gornostajewka (obw. chersoński, Ukraińska SRR). Repatriacja w marcu 1946. ZS 1083 Tamara Pfeiffer ur. 1929, z d. Kowalczyk Byłam zesłana na Sybir b.m.p., b.d.p. mps, kopia, 5 s. Lata 1940–46. Aresztowanie ojca w maju 1940. Deportacja rodziny w czerwcu 1941 ze wsi Błudeń (pow. Bereza Kartuska). Pobyt w kołchozie Parabiel k. Kołpaszewa (obw. tomski). Po „amnestii” przeniesienie do Kołpaszewa. Od lata 1943 praca w sowchozie w rej. apanasienkowskim (Stawropolski Kraj). Repatriacja w marcu 1946. ZS 1084 Tadeusz Mongird ur. 1908 Wypis z pamiętników Tadeusza Mongirda b.m.p., b.d.p. mps, kopia, 3 s. Lata 1941–57. Deportacja 16.06.1941 do Sławgorodu (Ałtajski Kraj). Życie na zesłaniu. Od 1942 opieka nad dziećmi zesłańców. Powrót na Litwę w kwietniu 1957. ZS 1085 Jan Bogdan Antoni Wilczkowski ur. 1863 Ze wspomnień starego leśniczego b.m.p., b.d.p. mps, kopia, 37 s. Załączniki: odpis dokumentu archiwalnego Lata 1886–1926. Autor — leśnik po wyższych studiach. Od 1886 pracownik lasów w Rosji, zatrudniony w charakterze pomocnika leśniczego w guberni ufimskiej (Rosja). Do 1921 pobyt m.in. w guberni swierdłowskiej, w Czelabińsku i Orenburgu. Szczegółowe opisy warunków pracy i stosunków urzędniczych w carskiej Rosji, a także w pierwszych latach po rewolucji bolszewickiej. ZS 1086 Władysława Wojtyniak ur. 1926, z d. Grzybowska Wspomnienia Zielona Góra, 1993 mps, kopia, 33 s. Załączniki: kopie dokumentów, kopie zdjęć, korespondencja z ZS Lata 1939–46. Wspomnienia autorki z m. Kurniki. Przeniesienie w grudniu 1939 do Lwowa. Deportacja w czerwcu 1940 do m. Asino (obw. tomski). Od listopada 1941 praca w kołchozie Kantas (obw. czymkiencki, Kazachska SRR), od kwietnia 1942 w sowchozie im. Stalina. Śmierć rodziców i siostry. Repatriacja w 1946. 276 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków ZS 1087 Stanisław Dobosz ur. 1925 Wspomnienie b.m.p., b.d.p. rkps, oryg., 10 s; mps (druga wersja), kopia, 17 s. Załączniki: kopie zdjęć, kopie dokumentów, wycinki prasowe, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Seńków (pow. Brzeżany, woj. tarnopolskie). Zesłanie do m. Borzowo (rej. Aban, Krasnojarski Kraj). Pobyt w kołchozie Dołgij Most, a następnie praca w sowchozie Tomakowa (rej. Irbiejski, Krasnojarski Kraj). W 1943 — wstąpienie do armii Berlinga w Sielcach. Służba w wojsku do 1946. ZS 1088 Antoni Zwolak ur. 1923 Z Dzierążni na „Wschód” (cz. 3) b.m.p., b.d.p. mps, kopia, 4 s. (wspomnienia drukowane w „Żywią i Bronią”) Załączniki: kopie zdjęć i dokumentów, wykazy publikacji, lista Sybiraków z Puław, lista współwięźniów, korespondencja z ZS Rok 1944. Aresztowanie 2.11.1944 przez NKWD w Dzierążni (woj. lubelskie) za działalność w AK. Pobyt w areszcie, przesłuchania. Przewiezienie do więzienia w Lublinie. Transport do obozu Jogła k. Borowicz (obw. nowgorodzki). ZS 1089 Wolf Stern ur. 1921 Zezowaty żywot człowieka poczciwego Jerozolima, 2000 mps, oryg., 159 s. Załączniki: kopie zdjęć i dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1941–48. Obraz życia w Samborze (woj. lwowskie) przed wybuchem wojny. 29.06.1941 — początek wędrówki na wschód w poszukiwaniu rodzeństwa. Jesienią 1941 dotarcie do m. Karszi w Uzbekistanie. Aresztowanie przez Sowietów wiosną 1943 w m. Kagan, śledztwo, wyrok 8 lat ITŁ. Pobyt w łagrze w Tawdzie (obw. swierdłowski), praca w charakterze muzyka. Autor zostaje członkiem „kultbrygady”, z którą odwiedza wiele obozów. Zwolnienie z obozu w kwietniu 1948 i powrót do Warszawy. ZS 1090 Józef Statkiewicz ur. 1952 Wspomnienia Elbląg, 2003 rkps, oryg., 15 s. Załączniki: kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1949–56. Losy poszczególnych członków rodziny. Aresztowanie dziadków w 1949. Deportacja rodziców w kwietniu 1952 z Baranowa na Grodzieńszczyźnie do wsi Dżyna-Dżoł (obw. czymkiencki, Kazachska SRR). Praca w kołchozie. Repatriacja w 1956. ZS 1091 Henryk Kopij, ur. 1935 Stanisław Kopij, ur. 1932 „Nkwudzista powiedział wtedy Polakom: – Polski już nie będzie...” Bystrzyca Kłodzka, 2003 mps, kopia, 7 s. Załączniki: kopia zdjęcia, lista zesłańców Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z Zacisza (pow. Łuck, woj. wołyńskie). Transport do osady Garaż (rej. Makarjew, obw. iwanowski). Zdobywanie pożywienia. Od 1942 pobyt w Pobojeszni (obw. kostromski). Wiosną 1943 przeniesienie do kołchozu Sielanka (obw. iwanowski). Nauka w polskiej szkole w Jurjewcu. Repatriacja wiosną 1946. 277 ZS 1092 Stanisław Izbiński ur. 1926 „Sześć lat wyrwanych z życiorysu” Stara Bystrzyca, 2003 mps, kopia, 16 s., (spisana relacja) Lata 1940–46. Krótka historia rodziny przed wybuchem wojny. Deportacja 10.02.1940 z m. Bertniki (pow. Buczacz, woj. tarnopolskie) do Krasnojarskiego Kraju. Pobyt na zesłaniu w osadzie Firma k. Tulenia (rej. Aban, Krasnojarski Kraj). Praca przy wyrębie lasu. Wiosną 1941 przeniesienie do m. Tulen, następnie do kołchozu k. Nalimowki (rej. Aban). W 1944 wyjazd na Ukrainę. Pobyt w sowchozie Czerkask (obw. doniecki). Repatriacja w marcu 1946. ZS 1093 Dymitr Czałko ur. 1910 „W tamtejszych obozach pracy była cała międzynarodówka” Bystrzyca Kłodzka, 2003 mps, kopia, 4 s., (spisana relacja) Załączniki: kopia zdjęcia Lata 1939–46. Udział autora w kampanii wrześniowej 1939. Uwięzienie przez Niemców. Przymusowa praca w Prusach Wschodnich. W grudniu 1940 ucieczka na Litwę. Aresztowanie przez Sowietów. Więzienia w Wilnie, Białymstoku, Grodnie oraz Starej Wilejce. W czerwcu 1941 przeniesienie do obozu w Riazaniu. Zwolnienie i wyjazd do Czkałowa. W 1943 powołanie do batalionów roboczych Armii Czerwonej. Przeniesienie do m. Gurjew nad Morzem Kaspijskim. Powrót do Polski w kwietniu 1946. ZS 1094 Stanisław Wiernicki ur. 1904 Rosjanin powiedział: „Sobirajties’...” Domaszków, 2003 mps, kopia, 9 s., (spisana relacja) Załączniki: kopie zdjęć Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z Marianówki (pow. Łuck, woj. wołyńskie). Warunki życia na zesłaniu w posiołku Nianda (obw. archangielski). Po „amnestii” w 1941 droga na południe. Pobyt w kołchozie Bałd-Su (obw. czymkiencki, Kazachska SRR). Od 1943 nauka autora w szkole górniczej w Aczisaju, następnie praca w kopalni. Śmierć ojca. Praca w kopalni w Tikile. Ucieczka autora i powrót do Aczisaju. Repatriacja w 1946. ZS 1095 Władysława Kowalik ur. 1909, z d. Wiernicka „Ja jestem Polką, po co mi paszport sowiecki? On mi zupełnie niepotrzebny” Domaszków, 2002 mps, kopia, 6 s., (spisana relacja) Załączniki: kopie dokumentów Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z Bogusławki (pow. Łuck, woj. wołyńskie) do Niandy (obw. archangielski). Praca przy wyrębie lasu. Jesienią 1941 wyjazd do Kazachstanu, pobyt w kołchozie Bałd-Su (obw. czymkiencki, Kazachska SRR). W 1943 przymusowa paszportyzacja — uwięzienie w Turkiestanie. W 1945 zwolnienie i praca w szpitalu w Aczisaju. W maju 1946 powrót do Polski. ZS 1096 Jan Ogilbo ur. 1913 Wspomnienia z przejść wojennych, więzienno-łagrowych oraz powojennych Kalisz, b.d.p. mps, kopia, 3 s. Załączniki: kopia dokumentu Lata 1939–56. Wzięcie do niewoli sowieckiej 19.09.1939 w Kowlu. Więzienie w Berezie Kartuskiej, Orszy i Grodnie. Zwolnienie i powrót do domu w Korewiczach. Represje sowieckie. W styczniu 1950 aresztowanie przez NKWD w okoli- 278 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków cach Grodna. Wyrok 25 lat ITŁ. Pobyt w łagrze k. stacji Iżmorskaja (obw. kiemierowski). Wypadek przy pracy. W 1955 zwolnienie, wyjazd w rodzinne strony. Przyjazd do Polski w listopadzie 1956. ZS 1097 Alicja Barańska ur. 1933, z d. Kochanik Wspomnienia z sześcioletniego pobytu na „nieludzkiej ziemi” widziane oczyma dziecka b.m.p., b.d.p. mps, kopia, 9 s. Załączniki: kopie zdjęć, uzupełnienie wspomnień, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 20.04.1940 ze Lwowa do osiedla Sojma (obw. tiumeński). Opis życia na zesłaniu. W 1942 przeniesienie do m. Chanty-Mansijsk (obw. tiumeński). Wyjazd rodziców, brata i siostry na Ukrainę. Pobyt autorki i siostry w Omsku. Choroba i pobyt w szpitalu. Wyjazd do rodziny w obw. charkowskim. Repatriacja w 1946. ZS 1098 Marian Romatowski ur. 1923 Fragmenty wspomnień Białystok, b.d.p. rkps, oryg., 8 s. Załączniki: kopia dokumentu, korespondencja z ZS Lata 1940–53. Deportacja w kwietniu 1940 z Lipnika (pow. Grajewo, woj. białostockie) do sowchozu Kalinina (rej. Kujbyszewski, obw. pawłodarski). Praca na roli. W 1941, po „amnestii” wyjazd do Pawłodaru. W 1943 powołanie do armii Berlinga. Opis przebiegu służby wojskowej do 1953. ZS 1099 Kazimierz Krzywiński ur. 1932 Wrocław, 2003 rkps, kopia, 1 s. Załączniki: kopia spisów repatriacyjnych, kopia dokumentu, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Litwinów (pow. Podhajce, woj. tarnopolskie) do posiołka w rej. Kazaczinskij (Krasnojarski Kraj). Przeniesienie do Minusińska w 1942. Praca w kołchozach. Repatriacja w 1946. ZS 1100 Kazimierz Sikora ur. 1928 Wspomnienia Pabianice, 2001 mps, kopia, 7 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z m. Kolonia Glinna (pow. Kosów Poleski, woj. poleskie) do obw. archangielskiego. Pobyt na zesłaniu w okolicach m. Chołmogory. W 1942 śmierć rodziców. Od lipca 1944 pobyt w domu dziecka w Ipatowie (Stawropolski Kraj). Powrót do Polski w 1946. ZS 1101 Janina Lipert ur. 1924 b.m.p., b.d.p. mps, oryg., 4 s.; mps, kopia, 2 s. Załączniki: kopie dokumentów i zdjęć, korespondencja z ZS Lata 1940–43. Deportacja w kwietniu 1940 z okolic Śniatyna (woj. stanisławowskie) do Semipałatyńska (Kazachska SRR). W 1943 wstąpienie do armii Berlinga. ZS 1102 Antonina Romanowska ur. 1923, z d. Risz 279 „I poszło dziecko szukać grobu swej matki...” Stronie Śląskie, 2004 mps, kopia, 4 s. Lata 1940–50. Deportacja 13.04.1940 ze Lwowa do posiołka Ust’-Oczeja (rej. lenski, obw. archangielski). Jesienią 1941 wyjazd do m. Kermine (Uzbecka SRR). Pobyt w sierocińcu. W 1942 ewakuacja do Iranu. Pobyt w Teheranie. Adopcja. W 1950 powrót do Polski. ZS 1103 Katarzyna Siwków ur. 1922, z d. Stefanowicz „Ludzie tamtejsi byli dla mnie bardzo dobrzy” Długopole Górne, 2004 mps, kopia, 4 s. Załączniki: kopia dokumentu Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z kolonii Kohatyn (pow. Pińsk, woj. poleskie) do osiedla Pieczki [specposiołek Rożewo] (obw. archangielski). W 1944 przeniesienie do sowchozu Terny (obw. sumski, Ukraińska SRR). W 1946 powrót do Polski. ZS 1104 Katarzyna Chowaniak ur. 1926, z d. Myłka „Stale brakowało nam żywności...” Domaszków, 2004 mps, kopia, 4 s. Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z m. Czerwień (pow. Podhajce, woj. tarnopolskie) do posiołka Pierwomajsk (rej. Bieriozowskij, obw. swierdłowski). Pobyt w sierocińcu. Przeniesienie do sowchozu Gornostajewka (obw. chersoński, Ukraińska SRR). Powrót do Polski wiosną 1946. ZS 1105 Wiktoria Homa ur. 1927, z d. Sznigier Rodzinne wspomnienia sybirackie, wiersze i pieśni b.m.p., b.d.p. mps, kopia, 24 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z osady Ojucewicze (pow. Stołpce, woj. nowogródzkie). Pobyt na zesłaniu w posiołku „kwartał 21” [specposiołek Jawiengskij] (obw. wołogodzki). W 1943 przeniesienie do kołchozu k. Tarasowicz (rej. Muraszi, obw. kirowski). Jesienią 1945 praca w polskim domu dziecka. Powrót do Polski wiosną 1946. ZS 1106 Jan Habit ur. 1926 Wspomnienia syberyjskie Zamość, 2004 rkps, kopia, 6 s. Załączniki: kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1940–43. Deportacja 10.02.1940 z m. Lubella (pow. Żółkiew, woj. lwowskie) do posiołka Diedowka (obw. mołotowski). Życie na zesłaniu. Po „amnestii” przeniesienie do m. Kudymkar. Pobór do sowieckiego wojska w 1943. Po odwołaniach przydział do armii Berlinga. ZS 1107 Józef Kuriański ur. 1939 Biografia pobytu na Syberii Józefa Kuriańskiego w latach: 1940–1946 b.m.p., b.d.p. 280 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków rkps, oryg., 2 s., format nietypowy Załączniki: kopie dokumentów, lista zesłańców, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja w lutym 1940 z Janowa (woj. lwowskie) do Krasnojarskiego Kraju. Śmierć ojca. Wróżenie z kart przez matkę jako sposób na zdobycie żywności. Powrót z Ukrainy do Polski wiosną 1946. ZS 1108 Zofia Kołodziej ur. 1910, z d. Solecka b.m.p., b.d.p. rkps, oryg., 4 s. Załączniki: kopie dokumentów Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Zastawcze (pow. Podhajce, woj. tarnopolskie) do m. Suchoj Łog (obw. swierdłowski). Po „amnestii” praca w sowchozie Tujmazy (Baszkirska ASRR). Wcielenie męża do armii Berlinga. Głód. Repatriacja z dziećmi w 1946. Losy powojenne. ZS 1109 Anna Mieczkowska ur. 1905, z d. Adamkowicz Męczeński testament pamięci b.m.p., 2000 mps, kopia, 11 s. Załączniki: oryg. modlitewnika, oryg. i kopie dokumentów, pamiątki, zdjęcia, rysunki, tekst modlitwy, kopia obrazu Matki Boskiej Kołymskiej, wspomnienie o zmarłej autorce, korespondencja z ZS Lata 1946–57. Działalność konspiracyjna w AK. Aresztowanie w czasie akcji repatriacyjnej na granicy w lipcu 1946. Więzienie na Łukiszkach w Wilnie. Tortury. Po wyroku pobyt w łagrach w rej. Workuty. Pobyt w łagrze w Uchcie (Komi ASRR). Odesłanie na Kołymę. Życie obozowe. Losy przyszłego męża Stefana Mieczkowskiego i innych członków AK. W styczniu 1957 powrót do Polski. ZS 1110 Stanisława Pilna ur. 1914, z d. Lach Dzieci ciągle wołały: „jeść mi się chce” Bystrzyca Kłodzka, 2003 mps, kopia, 4 s., (spisana relacja) Lata 1940–46. Życie przedwojenne. Deportacja 10.02.1940 z Kurdwanówki (pow. Buczacz, woj. tarnopolskie). Pobyt w m. Ib (rej. Syktywkar, Komi ASRR). Przeniesienie do osady Worju. Ucieczka męża z innymi zesłańcami. Powrót i więzienie do „amnestii”. Praca męża w polskiej placówce w Syktywkarze. W 1944 wyjazd do sowchozu „Intensiwnyj sektor” (Krasnodarski Kraj). Powrót do Polski w 1946. ZS 1111 Bolesław Komenda ur. 1928 Polecenie było krótkie i stanowcze: „Zbierać się, wyjeżdżacie!” Roztoki, 2004 mps, kopia, 5 s., (spisana relacja) Lata 1940–46. Aresztowanie ojca. Deportacja ze wsi Niechłosty (pow. Brześć, woj. poleskie) wiosną 1940. Pobyt w kołchozie Dmitrowka (rej. Martuk, Kazachska SRR). Głód. Polowanie na susły. Wypas owiec. Repatriacja wiosną 1946. ZS 1112 Andrzej Furtak, ur. 1921 Janina Furtak, ur. 1923, z d. Gadzina Stronie Śląskie, 2004 mps, kopia, 10 s., (spisana relacja) Załączniki: lista zesłańców Lata 1940–46. Życie przedwojenne. Deportacja 10.02.1940 z kolonii Gruszka (pow. Buczacz, woj. tarnopolskie). Pobyt w osadzie Worju (Komi ASRR). Życie na zesłaniu. Wstąpienie Andrzeja Furtaka do armii Berlinga w 1943. Pobyt 281 w wojsku. W 1943 rodzina Janiny przenosi się do kołchozu „Zaria”. W 1944 wyjazd do sowchozu w Krasnodarskim Kraju. Repatriacja w 1946. Ślub jesienią 1946 w Polsce. ZS 1113 Franciszek Szemiot ur. 1925 b.m.p., b.d.p. rkps, oryg., 2 s. Załączniki: oryg. dokumentu, szkic miejsca zesłania, lista zesłańców Lata 1940–43. Deportacja 10.02.1940 z Jesionichy (pow. Sokółka, woj. białostockie) do obw. irkuckiego. Pobyt w posiołkach Zołotaja Gorka, Udacznyj, Kwitok. Po „amnestii” przeniesienie do sowchozu Charyk w rej. Kujtun. W 1943 wcielenie do armii Berlinga. ZS 1114 Kazimierz Majewski ur. 1924 b.m.p., b.d.p. rkps, oryg., 1 s. Załączniki: kopia dokumentów, zdjęcie autora, korespondencja z ZS Lata 1941–46. Deportacja 19.06.1941 z m. Piekuty-Urbany (pow. Wysokie Mazowieckie, woj. łomżyńskie) do posiołka Niżniaja Pristań (obw. tiumeński). W kwietniu 1942 przeniesienie do Sokołowskiego Sielsowietu (rej. Wieliżańskij). W 1943 przymusowa paszportyzacja, pobyt w więzieniu w Wieliżanach. Wcielenie do sowieckiego wojska w Tiumeniu. Po zwolnieniu w 1944 wyjazd na Ukrainę. Repatriacja w 1946. ZS 1115 Alicja Dymecka ur. 1927, z d. Godowska Warszawa, 1993 mps, kopia, 84 s. Załączniki: kopie zdjęć, życiorys Lata 1939–46. Opis życia w Równem (woj. wołyńskie) przed wybuchem wojny. Wywiezienie w lutym 1940 do Połdniewicy (obw. gorkowski). Życie codzienne, warunki pracy, obyczaje autochtonów. Przeniesienie do posiołka Diesiatok (obw. wołogodzki). Praca przy ścinaniu drzewa. Droga do Azji. Pobyt w kołchozach w rej. Gurlen (Uzbecka SRR). Praca, kontakty z miejscową ludnością. Powrót do Polski w 1946. ZS 1116 Michał Mikołaj Dragańczyk ur. 1929 b.m.p., b.d.p. mps, kopia, 4 s. Załączniki: kopia dokumentu Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z m. Oryszkowce (pow. Bóbrka, woj. lwowskie). Pobyt na zesłaniu w uczastku Nastasin (rej. Manskij, Krasnojarski Kraj). W 1942 przeniesienie do uczastka Jużnyj (rej. Barnauł). Powrót do Polski w 1946. ZS 1117 Stanisław Bohdanowicz ur. 1900 Wspomnienia żołnierza V Syberyjskiej Dywizji 1918–1922 b.m.p., b.d.p. mps (oprawiony), oryg., 249 s. Załączniki: wspomnienia Barbary Rewieńskiej-Kościuk, korespondencja z ZS Lata 1918–22. Losy żołnierza powstającej w 1918 na Syberii armii polskiej. Wstąpienie do wojska, kapitulacja i pobyt w niewoli bolszewickiej. Powrót autora do Polski w styczniu 1922. Wydane pt. Ochotnik, Warszawa 2006. 282 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków ZS 1118 Bolesław Kijana ur. 1931 Wspomnienie Sybiraka b.m.p., b.d.p. rkps, kopia, 71 s. Załączniki: kopie zdjęć, kopie dokumentów, korespondencja z ZS Lata 1939–46. Losy rodziny przed wybuchem wojny. Deportacja 10.02.1940 z osady Skrzyplewo (pow. Wołożyn, woj. nowogródzkie). Pobyt na zesłaniu w posiołkach Toporok, Niżnyj Udacznyj (rej. Tajszet, obw. irkucki). W 1943 przeniesienie do m. Szelechowo. Szczegółowe opisy życia i pracy. Powrót do Polski w 1946. ZS 1119 Tadeusz Cierpiała ur. 1918 Wspomnienia b.m.p., b.d.p. mps, kopia, 54 s. Załączniki: wiersze autora, uzupełnienie wspomnień Lata 1939–45. Mobilizacja do 27. pułku w Częstochowie w sierpniu 1939. Aresztowanie i do końca grudnia 1939 pobyt w więzieniu w m. Skole (pow. Stryj, woj. stanisławowskie). W 1940 wywiezienie do łagru w m. Kandałaksza (Półwysep Kola). W 1941 przeniesienie do łagru w okolicach Workuty (Komi ASRR). Po „amnestii” od listopada 1941 pobyt w kołchozie Sarmyk (obw. dżambulski, Kazachska SRR). W lutym 1942 powołanie do armii Andersa. Koniec wojny w dywizji gen. Maczka w Holandii. ZS 1120 Bronisław Pelc ur. 1933 Międzylesie (woj. wałbrzyskie), 2004 mps, kopia, 7 s. Załączniki: kopia dokumentu Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z kolonii Justynówka (pow. Podhajce, woj. tarnopolskie) do osady leśnej [Brianka] (rej. Jenisiejsk, Krasnojarski Kraj). Po „amnestii” w 1941 przeniesienie do m. Rudnik (rej. Jenisiejsk). Przesiedlenie na Ukrainę w 1944. Pobyt w sowchozie Nikitowsk (obw. stalinski). Powrót do Polski w marcu 1946. ZS 1121 Czesław Pękosz ur. 1926 b.m.p., b.d.p. mps, kopia, 4 s., (spisana relacja) Załączniki: kopie dokumentów Lata 1940–43. Deportacja 10.02.1940 z Monasterzysk (pow. Buczacz, woj. tarnopolskie). Pobyt na zesłaniu w posiołku Maszukowka (Krasnojarski Kraj), przeniesienie do m. Kandaki. W 1943 wstąpienie do armii Berlinga, udział w bitwie pod Lenino. Ranny podczas walk w 1945. Demobilizacja i powrót do domu. ZS 1122 Maria Pilc ur. 1920, z d. Orzeł Strony rodzinne Bystrzyca Kłodzka, 2005 mps, oryg., 6 s. Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 z Brześcia (woj. poleskie) do sowchozu Enbekeszilder (obw. celinogradzki, Kazachska SRR). W 1943 przesiedlenie do m. Stiepniak, skierowanie do pracy w kopalni złota. Od połowy 1944 przeniesienie do sowchozu Jabłonowka (obw. dniepropietrowski, Ukraińska SRR). Dobre kontakty z Rosjanami, Kazachami i Ukraińcami. Repatriacja w 1946. 283 ZS 1123 Stanisław Kądziołka ur. 1930 Bystrzyca Kłodzka, 2005 mps, oryg., 4 s. Załączniki: kopia dokumentu, kopie zdjęć z 1941 Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Czerwień (pow. Podhajce, woj. tarnopolskie) do posiołka Pierwomajsk (rej. Bieriozowskij, obw. swierdłowski). Po „amnestii” w 1941 nieudana próba wyjazdu. W 1944 przesiedlenie do sowchozu Gornostajewka (obw. chersoński, Ukraińska SRR). Przychylność miejscowych Ukraińców. Powrót do Polski wiosną 1946. ZS 1124 Janina Kaliczak ur. 1924 Wilkanów (woj. wałbrzyskie), 2004 mps, kopia, 18 s., (spisana relacja) Załączniki: kopie zdjęć Lata 1940–46. Relacja sióstr Kaliczak: Janiny, Marii, Katarzyny i Stefanii. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Kłodno Wielkie (pow. Żółkiew, woj. lwowskie) do m. Jużnowagransk (rej. Sierow, obw. swierdłowski). Jesienią 1941 wyjazd do Kazachstanu. Pobyt w kołchozie Intały (rej. Frunze, obw. czymkiencki). W połowie 1942 przeniesienie do sowchozu Mandajtał, następnie w 1943 do m. Czernak. Powrót do Polski w maju 1946. ZS 1126 Wanda Myśliwiec ur. 1925, z d. Sułkowska „Stepowe Buriany”. Wspomnienia z lat 1939–1946 Dąbrowa Górnicza, 2004 mps (oprawiony), kopia, 162 s. Załączniki: wspomnienia i życiorys siostry autorki, lista zesłańców, kopie map, dokumentów, zdjęć i korespondencji z lat 40., kopie wycinków prasowych, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 z Krzemieńca (woj. wołyńskie) do kołchozu Staryj Suchotin (obw. kokczetawski, Kazachska SRR). Szczegółowy obraz życia na zesłaniu. W 1941 przeniesienie do kołchozu „Krasnyj Połtawiec” (obw. siewierokazachski). W 1943 pobyt we wsi Macherowka koło m. Kijały. Udział w kursie traktorzystów. Działalność ZPP. Praca w elektrowni. Powrót do Polski 1946. ZS 1127 Aleksander Ryziński ur. 1927 Moja mama Olga Gdynia, 2005 mps, kopia, 8 s. Załączniki: kopia dokumentów, kopia zdjęcia, korespondencja z ZS Lata 1940–45. Deportacja 13.04.1940 z m. Sądowa Wisznia (pow. Mościska, woj. lwowskie) do posiołka Annowka (obw. kustanajski, Kazachska SRR). Pobyt na zesłaniu. Latem 1944 szpital w m. Kustanaj, jesienią wyjazd z transportem osieroconych dzieci w okolice Kijowa (Ukraina). Powrót do Sądowej Wiszni, skąd w 1945 wyjazd do Polski. ZS 1128 Czesław Skiba ur. 1927 Szlakiem Sybiru Warszawa, 2005 mps, kopia, 15 s. Załączniki: kopie zdjęć Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z osady Popławy (pow. Zborów, woj. tarnopolskie) do posiołka Siuroł (rej. Jurła, obw. mołotowski). Latem 1941 przeniesienie do posiołka Kirianowo. Życie na zesłaniu. Zimą 1942/1943 przeprowadzka do m. Kudymkar (obw. mołotowski). W kwietniu 1944 wyjazd do m. Krasnoarmiejsk (obw. saratowski). Repatriacja w kwietniu 1946. 284 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków ZS 1129 Eugeniusz Maciuła ur. 1927 Bydgoszcz, b.d.p. rkps, oryg., 3 s. Załączniki: kopie dokumentów, spisy zesłańców, wycinek prasowy, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z kolonii Ruda Żurawiecka (pow. Rawa Ruska, woj. lwowskie) do posiołka Biały Jar (rej. Tiewriz, obw. omski). Życie na zesłaniu. Zimą 1940/1941 przeniesienie do m. Diegtiarsk (rej. Rewda, obw. swierdłowski). Praca w kopalni rudy miedzi. W 1944 wyjazd na Ukrainę do kołchozu Krasnyj Swasz (obw. chersoński). Powrót do Polski w 1946. ZS 1130 Jarosław Dryla ur. 1928 Droga na Syberię Nowy Sącz, 2005 mps (przepisane notatki Stanisława Dryli), kopia, 25 s. Załączniki: kopia spisu uczniów szkoły w Czernogorsku, kopia spisu repatriantów, kopia dokumentów, zdjęcia pamiątek z zesłania, korespondencja z ZS Lata 1941–42. Deportacja 20.06.1941 z Augustowa (woj. białostockie). Pobyt na zesłaniu w kołchozie Mał-Chadari (rej. Askiz, Krasnojarski Kraj). Od listopada 1942 pobyt w Czernogorsku (rej. Ust’-Abakan). ZS 1132 Michał Podolski ur. 1933 Wspomnienia Sybiraka Szczecin, 2005 mps, kopia, 39 s. Załączniki: kopie dokumentów, kopie zdjęć, korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Słobódka Polna (pow. Kołomyja, woj. stanisławowskie) do posiołka Ingair (obw. tiumeński), następnie do posiołka Pienia. Życie na zesłaniu. Po „amnestii” w 1942 wyjazd do wsi Łosiewo i praca w kołchozie Zagwazdina (obw. tiumeński). Jesienią 1943 przeniesienie do domu dziecka w Tobolsku. Powrót do Polski w lipcu 1946. ZS 1133 Bronisława Pastwińska ur. 1935, z d. Cisek Życiorys Sybiraczki Pszczyna, 1991–96 mps, kopia, 107 s. Załączniki: spisy zesłańców, kopia skróconych wspomnień autorki pt. Moje dzieciństwo na zesłaniu, relacja kuzynki pt. Kontrola w raskatowskim sowchozie, fragmenty wspomnień ojca autorki, kopie dokumentacji przekazanej Muzeum Niepodlegości w Warszawie, korespondencja z ZS Lata 1939–52. Wrzesień 1939 — wyjazd z Pszczyny (woj. katowickie) do rodziny w osadzie wojskowej Sołomiak n. Słuczem (pow. Kostopol, woj. wołyńskie). Represje sowieckie i ukraińskie po 17.09.1939. Przeniesienie do Potaszni. Deportacja 29.06.1940. Pobyt na zesłaniu w posiołku Gorki (obw. mołotowski). Praca rodziców w hucie żelaza w m. Majkor, następnie na kolei i w lesie. Zmiana warunków życia zesłańców po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej. Przeniesienie do Czermoza, przymusowy powrót rodziny do posiołka Gorki. Zdobywanie pożywienia i opału, choroby, plaga meszek. Praca matki w kołchozie. W styczniu 1943 wyjazd ojca do Kudymkaru (zostaje mężem zaufania). Przymusowa paszportyzacja. Przeniesienie rodziny do Kudymkaru, kontakty z Rosjanami. W maju 1944 przesiedlenie na Powołże. Od czerwca pobyt w m. Raskatowo (obw. saratowski). Poprawa warunków bytowych. Praca rodziców w sowchozie, nauka dzieci w polskiej szkole. Działalność kulturalna zesłańców. Aresztowanie ojca 23.07.1945, wyrok 5 lat ITŁ. Więziony w Kamionce, Czelabińsku i Iwdielłagu. Repatriacja pozostałej rodziny transportem z Saratowa. Osiedlenie się w Dziedzicach. Przyjazd ojca do Polski w 1952. Opis jego losów w kolejnych obozach i starań o repatriację. Informacje na temat życia rodziny w PRL. ZS 1134 Kazimierz Burzyński ur. 1927 b.m.p., b.d.p. 285 kopie dokumentów, 44 egz. Załączniki: kopie zdjęć, kopie dokumentów repatriacyjnych Lata 1940–46. Dokumentacja dotycząca rodziny deportowanej 20.06.1940 z Łomży. Pobyt na zesłaniu w kołchozie Żuzasaj (obw. aktiubiński, Kazachska SRR). Powrót do Polski w 1946 z obw. czkałowskiego. ZS 1135 Helena Podkowicz ur. 1926, z d. Wiszowata Wspomnienia Łęgowo (woj. pomorskie), 1985 mps, kopia, 8 s. Załączniki: uzupełnienia wspomnień napisane przez siostry autorki, korespondencja z ZS Lata 1939–46. Deportacja 13.04.1940 ze wsi Surały (pow. Grajewo, woj. białostockie) do kołchozu Karabułak (rej. Aleksandrowka, obw. kokczetawski, Kazachska SRR). Od 1943 pobyt w kołchozie Puchalsk. 23.12.1943 śmierć matki, przenosiny do Kokczetawu. Opieka stryjenki nad dziećmi. Praca w elewatorze zbożowym. Repatriacja w marcu 1946. ZS 1136 Zofia Bladowska ur. 1935, z d. Błaszko Lębork, 2006 rkps, oryg., 6 s. Załączniki: kopia artykułu prasowego, kopie dokumentów i zdjęć, mapa, korespondencja z ZS Lata 1940–53. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Żabokruki (pow. Bóbrka, woj. lwowskie) do posiołka Powalicha (rej. Barnauł, Ałtajski Kraj). Po „amnestii” pobyt w okolicach Dżambułu (Kazachska SRR). W marcu 1942 w kołchozie im. Stalina, posiołek Grodikowo. Ojciec wstępuje do armii Andersa. W kwietniu 1942 dzieci oddane do polskiego, następnie rosyjskiego domu dziecka w Dżambule. Od czerwca 1945 pobyt w polskim domu dziecka w posiołku Nowo-Iwanowka (rej. swierdłowski). Repatriacja do kraju wraz z domem dziecka w maju 1946. ZS 1137 Aleksander Szymański ur. 1938 Wspomnienie [...] Głogów, 2005 mps, kopia, 2 s. Załączniki: odpis listów ojca z lat 1944–45 Lata 1940–45. Deportacja 10.02.1940 z m. Ostryna (pow. Szczuczyn, woj. nowogródzkie) do sowchozu „Proletariat” (rej. Stalińsk, obw. celinogradzki, Kazachska SRR). Transport, warunki bytowe zesłańców. Praca matki, wstąpienie ojca do armii Berlinga (zginął w maju 1945). ZS 1138 Stanisław Lichorad ur. 1924 Wspomnienia z deportacji na Sybir Tarnowskie Góry, b.d.p. mps, kopia, 7 s. Załączniki: kopie dokumentów, uzupełnienie wspomnień Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z osady Gawia Piaski (pow. Lida, woj. nowogródzkie) w okolice Tomska. Od maja 1940 pobyt w posiołku k. miasta Suzun (obw. nowosybirski). W maju 1943 powołanie do armii Berlinga. Repatriacja rodziny do Polski w 1946. ZS 1139 Tadeusz Woszczyński ur. 1923 Wędrówka ze Słonima, woj. nowogródzkie do Kanady Kanada, 2005 rkps, kopia, 7 s. 286 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków Lata 1940–48. Aresztowanie 23.03.1940 w Słonimiu (woj. nowogródzkie). Więzienie w Słonimiu i Orszy, wyrok 5 lat ITŁ. W 1941 pobyt w łagrze nr 118 k. stacji Jercewo (obw. archangielski). Po „amnestii” w sierpniu 1941 wyjazd do Buzułuku, wstąpienie do armii Andersa (Marynarka Wojenna). W listopadzie 1941 transport do Archangielska. W styczniu 1942 transport z Murmańska do Glasgow w Szkocji, następnie służba na ORP „Burza” i ORP „Piorun”. Emigracja do Kanady w sierpniu 1948. ZS 1140 Waleria Wiśniewska ur. 1932, z d. Domaradzka Moja deportacja na Syberię Szczecin, 2002 mps, kopia, 5 s. Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Berezowica Wielka (pow. Tarnopol, woj. tarnopolskie) do posiołka Popierieczka (Krasnojarski Kraj). Pobyt w różnych kołchozach w Krasnojarskim Kraju. W czerwcu 1943 powołanie ojca do armii Berlinga i jego powrót w maju 1945, z powodu inwalidztwa wojennego. Repatriacja rodziny w kwietniu 1946. ZS 1141 Aldona Zagajewska ur. 1937 [?], z d. Szawerda Wywózka na Syberię 10 luty 1940 r. Tąpkowice (woj. katowickie), 2006 mps, kopia, 7 s. Załączniki: kopie zdjęć i dokumentów Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z majątku Pokoszewo (pow. Oszmiana, woj. wileńskie) do m. Rudnik (Krasnojarski Kraj). W 1943 pobyt w m. Borowlanka (rej. Troickoje, Ałtajski Kraj) i okolicznych kołchozach. Repatriacja w kwietniu 1946. ZS 1142 Marian Siejka ur. 1931 Wspomnienia z zesłania Lębork, 2005 mps, kopia, 3 s., (spisana relacja) Lata 1938–70. Deportacja 10.02.1940 z kolonii Suchowce (pow. Zbaraż, woj. tarnopolskie) do posiołka Oziorki (rej. Tabory, obw. swierdłowski). W 1941 wstąpienie ojca do armii Andersa, wyjazd rodziny do wsi Czekunowo (obw. swierdłowski). Jesienią 1944 pobyt w sowchozie „Krasnyj Partizan” w Czechowcach (obw. chersoński, Ukraińska SRR). Repatriacja w marcu 1946. Powrót ojca z Anglii w 1970. ZS 1143 Jadwiga Ziemba ur. 1921, z d. Bolechowska Wspomnienia rodzinne Tarnowskie Góry, b.d.p. mps, kopia, 28 s. Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 z m. Jaworów (woj. lwowskie) do sowchozu Kzyłkainsk (obw. aktiubiński, Kazachska SRR). Pod koniec 1941 pobyt w Buzułuku, wstąpienie do armii Andersa. Praca w kołchozach w drodze na południe, choroba. Praca w kopalni chromu w Donskoje. Repatriacja w kwietniu 1946. ZS 1144 Czesław Rubinowicz ur. 1926 Mój życiorys Lidzbark Warmiński, 1990 mps, kopia, 5 s. Załączniki: kopia rękopisu wspomnień, kopie dokumentów Lata 1944–46. Opis działalności AK w powiecie Oszmiana (woj. wileńskie). Aresztowanie 3.11.1944 w Wilnie za przynależność do AK. Więzienie na Łukiszkach, tortury. W marcu 1945 transport bez wyroku do Stalinogorska. 287 W kwietniu 1946 zwolnienie z obozu, powrót do domu. Repatriacja do Polski pod przybranym nazwiskiem w maju 1946. Śledztwo w UB. ZS 1145 Leontyna Zacierka ur. 1929, z d. Szydełko Żary, 2005 mps, kopia, 2 s. Lata 1940–46. Autorka została deportowana 10.02.1940 ze wsi Chodaczków Wielki (pow. Tarnopol, woj. tarnopolskie) do posiołka Tiubil (rej. Daurskoje, Krasnojarski Kraj). W lutym 1946 śmierć ojca. W latach 1943–46 różne miejsca zamieszkania w Krasnojarskim Kraju. Repatriacja w kwietniu 1946. ZS 1146 Ryszard Kwiek ur. 1937 Okoliczności aresztowania i deportacji do Workuty — Komi ASRR w latach 1940–1946 Elbląg, 2004 rkps, kopia, 7 s. Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z m. Ciechanowiec (pow. Bielsk Podlaski, woj. białostockie) w okolice Workuty. Od końca 1944 pobyt w sowchozie im. Stalina (Krasnodarski Kraj). Repatriacja w marcu 1946. ZS 1147 Bogumiła Krzos ur. 1933, z d. Abakanowicz Wspomnienia z Syberii Szczecin, b.d.p. rkps, kopia, 8 s. Lata 1939–46. Pierwsze dni wojny na Wileńszczyźnie. Aresztowanie ojca 21.01.1941. Deportacja 24.06.1941 z Zalesia (woj. wileńskie) do sowchozu Majaczka (Ałtajski Kraj). Od 1942 pobyt k. Barnaułu. Organizacja polskiej szkoły i przedszkola. Przymusowa paszportyzacja w 1943, uwięzienie matki, pomoc Rosjanki. Repatriacja w marcu 1946. Prześladowanie matki przez UB. ZS 1148 Eleonora Pirożek ur. 1923 Narol, 2005 mps, kopia, 3 s. Lata 1941–43. Wysiedlenie mieszkańców wiosek z pasa przygranicznego w styczniu 1941. Transport ze stacji Lubycza Królewska (woj. lwowskie) do Besarabii. Warunki życia i pracy. Kontakty z miejscową ludnością. Po wkroczeniu Niemców, powrót do rodzinnej miejscowości w styczniu 1943. ZS 1149 Anna Jędrzejczak ur. 1927, z d. Dębowska Łódź, 2003 mps, kopia, 9 s. Załączniki: wiersz autorki Lata 1939–46. Deportacja 10.02.1940 z osady Puzieniewicze (pow. Stołpce, woj. nowogródzkie) do posiołka Żarowskij (rej. Wożega, obw. wołogodzki). Od lutego 1942 pobyt we wsi Prieobrażenka (rej. Kokpiekty, obw. semipałatyński, Kazachska SRR). Repatriacja w maju 1946. ZS 1150 Danuta Marzec ur. 1932, z d. Bodnar Gdzie są chłopcy z tamtych lat Gościno (woj. koszalińskie), 2003 mps, kopia, 10 s. Załączniki: kopie zdjęć, uzupełnienie wspomnień, mapa, korespondencja z ZS 288 Kolekcja wspomnień Związku Sybiraków Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z wsi Majdan Górny (pow. Nadwórna, woj. stanisławowskie) do Rakitianki (rej. Miednogorsk, obw. czkałowski) — kopalnia rudy miedzi. W marcu 1941 pobyt w sowchozie Troick. W 1942 ojciec powołany do batalionów roboczych, dzieci pozostają bez opieki. W 1943 powrót ojca do Troicka. Repatriacja w maju 1946. ZS 1151 Aldona Lewoniec ur. 1934 Lidzbark Warmiński, 2000 rkps, kopia, 4 s. Lata 1951–57. Wywiezienie w 1951 rodziny zamieszkałej we wsi Wojszkuny k. Święcian (Litewska SRR) do Krasnojarskiego Kraju. Transport i pobyt na zesłaniu we wsi Kokorewa (rej. Nowosiołowski). Powrót do Polski w 1957. ZS 1152 Halina Skindzier ur. 1938, z d. Sosnowska Lubsko (woj. zielonogórskie), b.d.p. mps, kopia, 39 s. Załączniki: kopie dokumentów, kopia zdjęcia Lata 1946–55. Losy rodziny zamieszkałej na Wileńszczyźnie. Aresztowanie ojca 18.02.1946. Wywiezienie rodziny 18.02.1946 z m. Jacuny do m. Nowaja Lala (obw. swierdłowski). Zbeletryzowany opis pobytu na zesłaniu. Nauka w szkole, praca. Repatriacja w 1955. ZS 1153 Maria Jadwiga Russanowska ur. 1881 Wilno–Ałtaj b.m.p., b.d.p. rkps, kopia, 10 s.; rkps, kopia, 14 s., format A5 Załączniki: oryg. zdjęcia Lata 1940–42. Dziennik napisany przez autorkę w latach 40. Deportacja 15.06.1941 z m. Wierszuba k. Wilna do Ałtajskiego Kraju. Szczegółowe opisy transportu do Barnaułu, pobytu na zesłaniu w sowchozie im. Mołotowa (rej. Szypunowo). W październiku 1941 wyjazd na południe. Droga przez Samarkandę, Taszkient, Aczisaj do Turkiestanu. W 1942 ewakuacja z armią Andersa do Iranu. ZS 1154 Antoni Moroz ur. 1925 Radochów, 2006 mps, kopia, 5 s., (spisana relacja) Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z m. Zarwanica (pow. Podhajce, woj. tarnopolskie). Pobyt na zesłaniu w sowchozie „Konzawod nr 52” w rej. Dżurun (obw. aktiubiński, Kazachska SRR). Wstąpienie do armii Berlinga w 1943, z którą autor dociera do Kołobrzegu. Walki z bandami UPA w Bieszczadach. Demobilizacja w 1946. ZS 1155 Rozalia Marucha ur. 1926, z d. Baczyńska Wspomnienia z zesłania Bystrzyca Kłodzka, 2006 mps, kopia, 5 s. Załączniki: kopie dokumentów Lata 1940–46. Deportacja 13.04.1940 ze wsi Wołkowce (pow. Borszczów, woj. tarnopolskie) do sowchozu „Bolszewik” (rej. Kokpiekty, obw. semipałatyński, Kazachska SRR). Różne prace na zesłaniu. W 1944 przeniesienie do Ust’-Kamienogorska nad rz. Irtysz. Praca przy budowie elektrowni wodnej. Po siedmiu miesiącach powrót do sowchozu „Bolszewik”. Repatriacja w 1946. 289 ZS 1156 Tadeusz Panek ur. 1925 Wspomnienia z zesłania Lądek Zdrój, 2006 mps, kopia, 5 s. Załączniki: kopie zdjęć i dokumentów Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 ze wsi Lachów (pow. Zdołbunów, woj. wołyńskie) do osady Okiszowka [Szyczenga] (rej. mieżdurieczeński, obw. wołogodzki). W 1941 przeniesienie do Dwinicy, w 1942 wyjazd do wsi Akuticha (Ałtajski Kraj). Powołanie do armii Berlinga w 1943. Demobilizacja w 1946. ZS 1157 Józefa Warda ur. 1931, z d. Guzik „Przed śmiercią chciałbym chleba najeść się do syta” Jodłów (woj. wałbrzyskie), 2006 mps, kopia, 5 s. Załączniki: korespondencja z ZS Lata 1940–46. Deportacja 10.02.1940 z kolonii Jazłowieckiej (pow. Buczacz, woj. tarnopolskie) do posiołka Kuzjol (Komi ASRR). Śmierć ojca, choroba matki. Pobyt w domu dziecka. Wiosną 1944 przeniesienie do sowchozu im. Lenina (Krasnodarski Kraj). Powrót do Polski w marcu 1946. 290 Indeks geograficzny Indeks geograficzny (po miejscowości podana sygnatura wspomnień) Abakan, Krasnojarski Kraj 243, 510, 691, 712, 713, 785, 904, 934 Abercorn, Rodezja 212, 830, 865 Abieź, Komi ASRR 43, 390, 413, 509, 545, 751, 867 Abkaszewo, obw. nowosybirski 749, 1026 Achremowce, Białoruska SRR 1072 Aczisaj, obw. czymkiencki 353, 559, 600, 642, 650, 720, 735, 742, 1069, 1081, 1094, 1095 Aczyńsk, Krasnojarski Kraj 993 Ada, Krasnojarski Kraj 1025 Adadym, Krasnojarski Kraj 25 Adamczuki, Litewska SRR 496 Adyr, obw. celinogradzki, Kazachska SRR 1030 Afanasjewsk, obw. swierdłowski 117 Afipsk, Krasnodarski Kraj 154, 175, 779 Afryka 224, 248, 253, 288, 378, 478, 617, 700, 729, 830, 953, 1010, 1027, 1033 Ahwaz, Iran 887 Ajaguz, Kazachska SRR 681 Ajkino, Komi ASRR 383 Akan Burłuk, Kazachska SRR 592 Akembińsk, Kazachska SRR 632 Akkemir, Kazachska SRR 135 Akkolskij sowchoz, obw. pawłodarski, Kazachska SRR 920 Akmir, obw. aktiubiński, Kazachska SRR 253, 888 Akmolińsk, Kazachska SRR 205, 401, 645, 813, 929 Aktas, Kazachska SRR 161, 180, 659 Aktiubińsk, Kazachska SRR 135, 168, 228, 253, 267, 402, 484, 736, 768, 797, 916, 954 aktiubiński obw. 73, 139, 228, 238, 736, 954, 965 Akul, obw. pawłodarski, Kazachska SRR 630 Akuticha, Ałtajski Kraj 1156 Alba, pow. Nieśwież, woj. nowogródzkie 498 Alba, pow. Kosów Poleski, woj. poleskie 795 Alejsk, Ałtajski Kraj 792 Aleksandrowka, Kazachska SRR 161, 167 Aleksandrowka, rej. kustanajski 684 Aleksandrowskoje 582 Aleksandrów, woj. lubelskie 107 Aleksiejewka, obw. celinogradzki, Kazachska SRR 1068 Aleksiejewka, obw. chersoński 398, 415 Almiakowo 373, 492 Alor, obw. irkucki 369 Ałga rej., obw. aktiubiński 916 Ałma-Ata, Kazachska SRR 133, 191, 401, 576, 747, 802, 1079, 1147 Ałtaj sowchoz, Ałtajski Kraj 603 Ałtajski Kraj 16, 193, 258, 315, 518, 530, 662, 814, 827, 838, 918, 1014, 1071, 1153 Ałtajskij, Ałtajski Kraj 258 Ałtynaj, obw. swierdłowski 74, 218, 272, 336, 586 Ałzamaj, obw. irkucki 353, 489, 742 Amankaragaj, obw. kustanajski, Kazachska SRR 265, 657, 1043, 1047 Ananiewka, obw. kustanajski, Kazachska SRR 832 Anastasino, rej. Manskij, Krasnojarski Kraj 47, 496 Ancona, Włochy 306 Angara rz. 510, 649, 934 Angarsk, obw. irkucki 509 Anglia 295, 497, 501, 507, 529, 602, 633, 661, 671, 677, 678, 690, 698, 759, 769, 818, 827, 865, 881, 1014, 1033 Annowka, obw. kustanajski, Kazachska SRR 478, 1127 Antonowka, obw. czymkiencki, Kazachska SRR 451 apanasienkowski rej., Stawropolski Kraj 1083 Apanowka, obw. kustanajski 554 Apsagaczewo sowchoz, obw. tomski 373 Aralskie jez. 246 Arał kołchoz, Kazachska SRR 700 Archangielsk 164, 206, 271, 288, 289, 299, 333, 421, 431, 481, 503, 519, 581, 628, 677, 732, 781, 806, 937, 1005, 1020, 1037, 1056 archangielski obw. 140, 280, 343, 371, 597, 614, 628, 635, 709, 865, 869, 943, 944, 1036, 1100 Archangiełka, Kazachska SRR 179, 312 Arcisze, pow. Szczuczyn, woj. nowogródzkie 342 Arga, obw. amurski 744 Argentyna 661, 726 Arkagała Ugolnaja, obw. magadański 666 Arszały sowchoz, Kazachska SRR 825 Arszan, obw. irkucki 185, 701, 911 Artiomowka, obw. połtawski, Ukraińska SRR 766 Artiomowskij, obw. irkucki 369 Artiomowskij, obw. swierdłowski 272 Aryk, obw. kokczetawski 592 Arzamas, obw. gorkowski 841 Arżeniki, Komi ASRR 516 Asino, obw. tomski 326, 373, 458, 899, 942, 1086 Askiz, Chakaski OA 691 Assa, obw. dżambulski, Kazachska SRR 570 Astrachanka, obw. siewierokazachski 869 Astrachań 130, 172, 1019 Aszchabad, Turkmeńska SRR 253, 405, 405a, 888 Atagaj, obw. irkucki 694 Atbasar, obw. celinogradzki, Kazachska SRR 179, 298, 494, 552, 692, 870 Augustowo, pow. Baranowicze, woj. nowogródzkie 241 Augustów, woj. białostockie 81, 167, 424, 435, 666, 690, 691, 1130 Augustynka, pow. Bielsk Podlaski, woj. białostockie 26 Australia 346, 602 Awramowka, obw. kokczetawski 205 Azbiest, obw. swierdłowski 607 Azja Środkowa 796 Bachów, woj. lwowskie 564 Bagdad 980, 1014 Bajan, obw. siewierokazachski, Kazachska SRR 179, 312 Bajanauł, obw. pawłodarski, Kazachska SRR 261, 269, 320, 482 291 Bajdajewka, obw. kiemierowski 263 Bajhankul kołchoz, obw. kustanajski, Kazachska SRR 946 Bajkonys sowchoz, rej. Kacziry 620 Bajsał, obw. siewierokazachski, Kazachska SRR 815 Bajżansaj, Kazachska SRR 219 Bakończyce 279, 902, 996 Balachadi, Pakistan 224 Bałachtasz, Krasnojarski Kraj 1025 Bałasnyj Kalier, Kazachska SRR 22 Bałchasz, Kazachska SRR 130, 202, 259, 745 Bałd-Su kołchoz, obw. czymkiencki, Kazachska SRR 1094, 1095 Bancewicze, pow. Lida, woj. grodzieńskie 765 Barabińsk, obw. nowosybirski 408 Baranowicze, woj. nowogródzkie 60, 151, 309, 311, 317, 491, 532, 547, 553, 740, 758, 778, 794 Baranowo, Białoruska SRR 1090 Barantino, obw. mołotowski 206 Barany, pow. Kosów Poleski, woj. poleskie 35 Bari, Włochy 90 Barłak sowchoz, obw. nowosybirski 762 Barnauł, Ałtajski Kraj 3, 41, 131, 255, 291, 328, 419, 458, 462, 518, 525, 550, 613, 733, 771, 798, 956, 958, 979, 1009, 1147, 1153 Bartoszówka, pow. Czortków, woj. tarnopolskie 821 Barysz, pow. Buczacz, woj. tarnopolskie 250, 393, 904 Baryszski sowchoz, obw. czelabiński 114 Barytowy Rudnik, obw. celinogradzki, Kazachska SRR 724 Basiówka, pow. Lwów 983 Basjanówka, rej. Niżniaja Sałda 1004 Baskaja, obw. mołotowski 924 Batagaj, Jakucka ASRR 1001 Batorówka, woj. białostockie 153 Bawaria 990 Bejrut 1014 Bełta, obw. odeski, Ukraińska SRR 867 Bełżec 485 Beńkowa Wisznia, pow. Rudki, woj. lwowskie 562 Berdyczów 578 Bereza Kartuska 1096 Berezowica Wielka, pow. Tarnopol, woj. tarnopolskie 1140 Berezowiec, pow. Stołpce, woj. nowogródzkie 46, 955 Berezwecz 31, 40 Berleksza, Kazachska SRR 256 Berlesu-Enbek kołchoz, obw. dżambulski 570 Berlik-Ustjom, obw. dżambulski 436 Berlin 262, 264, 464, 518, 567, 817, 941, 1065 Bertniki, pow. Buczacz, woj. tarnopolskie 1092 Besarabia 1148 Bestwinka, pow. Biała, woj. krakowskie 285 Bezdany, Litewska SRR 134 Biała, Kazachska SRR 878 Biała, pow. Buczacz, woj. tarnopolskie 667 Biała, pow. Czortków, woj. tarnopolskie 50 Biała Koszyłowiecka, pow. Zaleszczyki, woj. tarnopolskie 425, 918 Biała Krakowska, pow. Biała, woj. krakowskie 748 Biała Podlaska 297, 300, 329, 330, 336, 355, 366, 476, 586, 590, 737, 866 Białogrądy, pow. Szczuczyn, woj. białostockie 600 Białohruda, pow. Lida, woj. nowogródzkie 458 Białoszówka, pow. Kostopol, woj. wołyńskie 805 292 Białowieża, pow. Bielsk Podlaski, woj. białostockie 171, 892 Biały Bór, pow. Grudziądz, woj. pomorskie 891 Biały Jar, obw. tomski 836 Biały Jar, rej. Tiewriz, obw. omski 965, 1129 Białystok 182, 193, 272, 334, 396, 408, 437, 457, 545, 548, 580, 625, 745, 758, 761, 764, 783, 788, 790, 811, 819, 827, 882, 892, 921, 926, 933, 1032, 1093 Bichtuilsk, obw. tomski 615 Biedra, Krasnojarski Kraj 697, 711 Bieja, Chakaski OA, Krasnojarski Kraj 243 Bielajewo, Komi ASRR 663, 896 Bielajka, obw. tiumeński 278, 755 Bielany, pow. Dzisna, woj. wileńskie 59, 627 Bielica, pow. Lida, woj. nowogródzkie 230 Bielije, Krasnojarski Kraj 951 Bielsk n. Angarą 510, 785, 934 Bielsk Podlaski, woj. białostockie 155, 515, 826 Bielsko 209, 748 Bielsko-Biała 263 Biełojarka, obw. celinogradzki, Kazachska SRR 839 Biełojarsk, Ałtajski Kraj 615 Biełomorsk, Karelska ASRR 325, 1037 Biełopolje, obw. saratowski 367, 368, 369 Biełoreck, Baszkirska ASRR 1013, 1038 Biełousowka sowchoz, obw. sumski, Ukraińska SRR 163 Biełowskij, rej. Troickoje 220 Bienitkor kołchoz, Kazachska SRR 826 Bieregowoje, obw. pawłodarski, Kazachska SRR 688, 824 Bierezowoj, obw. tiumeński 327 Biereżenka k. Kirowogradu 391 Bieriegajewo, obw. tomski 326 Bieriezowka, Komipiermiacki OA 994 Bieriozowka, Krasnojarski Kraj 712 Bieriozowka, obw. swierdłowski 181, 1053, 1062 bieriozowski rej., obw. swierdłowski 1059, 1063, 1082 Bieszczady 931, 1154 Biezimienka, obw. kujbyszewski 31 Biezkazubowo kołchoz, Kazachska SRR 321 Bijsk, Ałtajski Kraj 36, 100, 155, 515, 567, 625, 702, 741, 771, 819, 827 Bilajka, obw. tiumeński 327 Bircza, pow. Dobromil, woj. lwowskie 465, 479 Biriusa, obw. irkucki 1012 Biskowice, pow. Sambor, woj. lwowskie 1025 Biskupiec 355 Bliskowszczyzna, pow. Wołkowysk, woj. białostockie 844 Blizne, pow. Brzozów, woj. lwowskie 808 Blumenfeld, obw. odeski 181 Błagodatnoje, Kazachska SRR 585 Błogosławienka, obw. czkałowski 825 Błudeń, pow. Bereza Kartuska 1083 Bobrik Donskoj, rej. stalinogorski 433, 536 Bodajbo, obw. irkucki 367, 368, 369, 519, 759, 1019, 1034 Bogdanówka, pow. Zborów, woj. tarnopolskie 711 Bogodarowka, obw. pawłodarski 394 Bogosłowka, obw. aktiubiński 797 Bogusławka, pow. Łuck, woj. wołyńskie 1095 Bojanówka, pow. Równe, woj. wołyńskie 829 Bojaryk, obw. omski 622, 730, 771 Bojgaczy kołchoz, obw. omski 273 Bolechów, pow. Dolina, woj. stanisławowskie 899 Indeks geograficzny Bolonia 306 Bolszaja Bija, Krasnojarski Kraj 399 Bolszaja Bukoń, Kazachska SRR 90, 588, 940 Bolszaja Jerba, Krasnojarski Kraj 962, 993 Bolszaja Murta, Krasnojarski Kraj 400 Bolszaja Prystań, obw. omski 835 Bolszaja Rieczka, rej. Troickoje 662 Bolszaja Zaimka, Ałtajski Kraj 193 Bolszoj Izium, obw. kustanajski, Kazachska SRR 1047 Bolszoj Ungut, Krasnojarski Kraj 420 Bombaj 224 Borki, obw. kustanajski, Kazachska SRR 752, 1046 Borowaja rej., obw. charkowski, Ukraińska SRR 857 Borowicze, obw. nowgorodzki 97, 98, 112, 113, 174, 226, 231, 270, 281, 329, 330, 331, 355, 380, 384, 387, 461, 596, 655, 673, 674, 687, 718, 787, 793, 794, 834, 876, 996, 1032, 1058 Borowlanka, Ałtajski Kraj 155, 1141 Borowlanka, obw. swierdłowski 654, 925 Borowoj, Kazachska SRR 210 Borszczów, woj. tarnopolskie 120, 170, 220 Bortnica, pow. Dubno, woj. wołyńskie 333, 524 Borysław, pow. Drohobycz, woj. lwowskie 145, 344, 411, 624 Borzowo, Krasnojarski Kraj 918, 1087 Botowo, pow. Pińsk, woj. poleskie 839 Boża Wola, pow. Kowel, woj. wołyńskie 497 Bożkiewicze, pow. Dubno, woj. wołyńskie 432 Bożów, pow. Horochów, woj. wołyńskie 720 Brack, obw. irkucki 371, 382, 856, 880 Braniewo 218 Brasław, woj. wileńskie 278, 887, 1030 Bratskoje, obw. nikołajewski, Ukraińska SRR 197, 643, 965 Brażelka, pow. Lida, woj. nowogródzkie 850 Brin-Nawołok, obw. archangielski 898 Brodek, pow. Drohiczyn Poleski 518 Brody, woj. tarnopolskie 323, 535 Broszniów, pow. Dolina, woj. stanisławowskie 289 Brześć 85, 114, 127, 207, 232, 259, 260, 300, 362, 366, 370, 376, 386, 419, 442, 462, 475, 476, 495, 547, 567, 590, 593, 690, 721, 778, 786, 809, 925, 990, 1012, 1020, 1035, 1045, 1065, 1122 Brzeżany 248, 322, 488, 817 Brzostowica Wielka 325 Brzozów, pow. Lwów 266 Brzuchowice, woj. lwowskie 86, 888 Buchara, Uzbecka SRR 187, 212, 288, 326, 338, 519, 523, 729, 800, 852, 1010, 1054 Buczacz, woj. tarnopolskie 248, 474, 557 Budionowka, obw. dżambulski, Kazachska SRR 166 Budionowskij sowchoz, obw. siewierokazachski, Kazachska SRR 309 Bugry, obw. tiumeński 1073 Bujnowskoje, Ałtajski Kraj 639 Bukaczowce, pow. Rohatyn, woj. stanisławowskie 15, 714, 907 Bukowina 1050 Bułajewo, obw. siewierokazachski, Kazachska SRR 49, 350 Bułanasz, obw. swierdłowski 209, 218, 272, 282, 285, 586, 748 Bundiur, obw. tomski 738 Buraczicha, obw. archangielski 224 Buraki, pow. Postawy, woj. wileńskie 4 Buranowski sowchoz, Ałtajski Kraj 414 Burbiszki, pow. Suwałki, woj. białostockie 392 Burduki, pow. Lida, woj. nowogródzkie 320 Burkanów, pow. Podhajce, woj. tarnopolskie 516 Burnoje, rej. Dżuwalin 631, 789 Bursztyn, pow. Rohatyn, woj. stanisławowskie 470, 1027 Bursztynowo, pow. Grudziądz, woj. pomorskie 593 Buturino, obw. tomski 373 Buzułuk, obw. czkałowski 92, 213, 233, 267, 289, 299, 304, 310, 347, 405, 491, 511, 600, 726, 953, 1143 Bydgoszcz 402, 485, 539, 781 Byteń, pow. Słonim, woj. nowogródzkie 645 Cabielewskij, obw. kustanajski, Kazachska SRR 132 Cakir, Buriacka ASRR 448 Cassarano, Wochy 507 Cegielnia 758 celinogradzki obw., Kazachska SRR 33, 85, 237, 346 Ceniów, pow. Brzeżany, woj. tarnopolskie 762, 763 Chabałowka, obw. aktiubiński, Kazachska SRR 961 Chabarowsk 664 Chałupki Medyckie, pow. Przemyśl, woj. lwowskie 420 Chanty-Mansijsk, obw. tiumeński 1097 Charitonowo, obw. archangielski 316, 445, 720 charkowski obw., Ukraińska SRR 333, 479, 795, 992, 1097 Charków, Ukraińska SRR 7, 24, 56, 164, 214, 216, 276, 305, 428, 435, 440, 593, 1002, 1021, 1047 Charyk sowchoz, obw. irkucki 1113 Chatoziero, obw. archangielski 898 Chełm 311, 408, 483, 578 Chełmno 1013 Chersonka, obw. pawłodarski 394 Chersoń, Ukraińska SRR 7, 216, 227 chersoński obw. 714, 858 Chimik, obw. swierdłowski 64, 441 Chinchandża 944 Chinicze, pow. Sarny, woj. wołyńskie 1017 Chiwa 289 Chlebowice Wielkie, pow. Bóbrka, woj. lwowskie 736 Chłopy, pow. Rudki, woj. lwowskie 947 Chmielowka, Ałtajski Kraj 291 Chociłowicze, pow. Wilejka, woj. wileńskie 612 Chodaczków Wielki, pow. Tarnopol, woj. tarnopolskie 1145 Chołm, obw. wołogodzki 340, 618, 831, 1003 Chołmogory, obw. archangielski 568, 806, 967, 1100 Chołodnyj, obw. magadański 952 chorezmijski obw., Uzbecka SRR 289 Choroszcz, pow. Białystok 712 Chorzów 379 Chudiakowo, obw. swierdłowski 336, 828, 1053 Chudykowce, pow. Borszczów, woj. tarnopolskie 542 Chutorok sowchoz, Krasnodarski Kraj 1023 Chutory Starokorzeckie, pow. Równe, woj. wołyńskie 365 Chwałów, pow. Wołkowysk, woj. białostockie 570 Chwojna, Jakucka ASRR 686 Chylin, woj. poleskie 445, 865 Ciche, pow. Brodnica, woj. pomorskie 157 Ciechanowiec, pow. Bielsk Podlaski, woj. białostockie 1146 Ciechanów 95, 157, 176, 363, 863, 891, 987 Ciecierówka, pow. Grodno, woj. białostockie 335 Cielesze, pow. Dzisna, woj. wileńskie 1009 293 Cieniawa, pow. Kołomyja, woj. stanisławowskie 211 Ciesze, pow. Dzisna, woj. wileńskie 956 Ciężkowice k. Tarnowa 323 Ciopsa, obw. irkucki 339 Ciszewo, woj. białostockie 679 Czabań, obw. magadański 666 Czajan, obw. czymkiencki 584 Czajchan kołchoz 521 Czaje, woj. białostockie 258 Czałbania, rej. Susuman 276 Czałdaj, obw. pawłodarski, Kazachska SRR 240 Czardżou, Turkmeńska SRR 565 Czarnków 338 Czarnorieczinsk 398 Czarnouszka, obw. nowosybirski 154 Czarsk, obw. semipałatyński 1024 Czaryszskoje, Ałtajski Kraj 980 Czatkino, obw. charkowski 590 Czauria, obw. magadański 276 Czekat, obw. pawłodarski 437 Czekunowo, obw. swierdłowski 1142 Czelabińsk 126, 216, 440, 540, 671, 790, 803, 804, 900, 953, 1035, 1085 czelabiński obw. 114, 1070 Czeremchowo, obw. irkucki 911 Czeremoszka, Krasnojarski Kraj 490, 713 Czeremoszka, rej. Parabiel, obw. tomski 412, 861, 945 Czeremszanka, Ałtajski Kraj 515 Czeremucha, obw. archangielski 644 Czeremuszkino, Krasnojarski Kraj 502 Czerepowiec, obw. wołogodzki 24, 118, 190, 476 Czerewkowo, obw. archangielski 333, 860 Czerkask sowchoz, obw. doniecki 1092 Czernak, Kazachska SRR 286, 1124 Czerniatyn, Ukraińska SRR 57 Czerniowce 1050 Czernogorsk, Krasnojarski Kraj 67, 691, 1130 Czernysz, Komi ASRR 700 Czeronka, pow. Dzisna, woj. wileńskie 680 Czerwień, Białoruska SRR 178, 758, 764 Czerwień, pow. Podhajce, woj. tarnopolskie 1060, 1062, 1104, 1123 Czerwiszcze, pow. Kamień Koszyrski, woj. poleskie 23 Czerw-Pudino, rej. Parabiel, obw. tomski 1022 Czesnakowka, Ałtajski Kraj 543, 622 Czibju, Komi ASRR 504 Czigilek sowchoz, Kazachska SRR 588 Cziornołuczije, obw. omski 835 Czirakczi, obw. kaszkadaryjski 881 Czkałow 912, 1076, 1093 Czkałowsk, obw. moskiewski 23, 860, 936 czkałowski obw. 1134 Czokpak, Kazachska SRR 504, 540, 690, 759 Czokpar sowchoz, obw. dżambulski 542 Czołny, Tatarska ASRR 696 Czornyj Klucz, obw. tomski 1011 Czortków, woj. tarnopolskie 248, 867 Czu, obw. dżambulski, Kazachska SRR 524 Czugunasz, obw. kiemierowski 952 Czukotka 533, 652 Czuksza, obw. irkucki 545 Czułakkurgan, obw. czymkiencki, Kazachska SRR 353, 451, 559, 720, 735, 742, 964, 1042, 1069 294 Czum, obw. archangielski 745 Czuna, obw. irkucki 649, 962 Czur 359 Czurbaj-Nura 180, 287 Czuroczna, obw. mołotowski 91 Czus, obw. mołotowski 931 Czusowoj, obw. mołotowski 992 Czust, Uzbecka SRR 614 Czylik, Kazachska SRR 812 czymkiencki obw., Kazachska SRR 778, 814, 850 Czymkient 219, 267, 491, 877, 1017, 1042 Czystopol, obw. kazański 564 Czystowski sowchoz, obw. siewierokazachski, Kazachska SRR 448 Czystyj Łan, Krasnojarski Kraj 562 Daniłowka, obw. kirowski 459, 955 Daniłówka, pow. Dzisna, woj. wileńskie 633 Darowatka, obw. gorkowski 1054 Daszawa, pow. Stryj, woj. stanisławowskie 634 Daurskoje, Krasnojarski Kraj 301, 697 Dawidów, woj. lwowskie 742 Dąbia Nowa, pow. Garwolin, woj. warszawskie 198 Dąbki, pow. Horodenka, woj. stanisławowskie 703 Dąbrowa, pow. Łuck, woj. wołyńskie 1003 Dąbrowa, pow. Sokal, woj. lwowskie 286 Delatyn, pow. Nadwórna, woj. stanisławowskie 605 Deniskowicze, pow. Łuniniec, woj. poleskie 632 Deraźne, pow. Kostopol, woj. wołyńskie 757 Dereczyn, pow. Słonim, woj. nowogródzkie 407, 554 Derman, pow. Zdołbunów, woj. wołyńskie 1033 Dęblin 262, 336 Dębniak, pow. Oszmiana, woj. wileńskie 237 Dębowo, pow. Łomża, woj. warszawskie 1016 Diabrino, obw. archangielski 639, 769 Diagilewo, obw. riazański 24, 476, 483, 590 Diedowka, obw. mołotowski 696, 1106 Diegtiarsk, obw. swierdłowski 675, 683, 716, 1129 Diesiatok, obw. wołogodzki 796, 1115 Digglefold, Rodezja 576 Dimitriewka, Kazachska SRR 191 Dmitrowka kołchoz, rej. Martuk, Kazachska SRR 1111 Dmytrów, woj. tarnopolskie 646 Dniepropietrowsk, Ukraińska SRR 48, 111, 337, 408 dniepropietrowski obw., Ukraińska SRR 150, 237, 319 Dobra Wola, pow. Łuniniec, woj. poleskie 683 Dobromil, woj. lwowskie 197 Dobrzanica, pow. Przemyślany, woj. tarnopolskie 489, 812, 1071 Dobrzany, pow. Gródek Jagielloński, woj. lwowskie 307 Dolinka, obw. karagandzki, Kazachska SRR 144, 267, 768 Dolsk, pow. Kamień Koszyrski, woj. poleskie 186 Dołbuszka, obw. kustanajski, Kazachska SRR 210 Dołgij Most, Krasnojarski Kraj 903 Dołhinów, pow. Wilejka, woj. wileńskie 252, 418 Dołhomościska, pow. Mościska, woj. lwowskie 372 doniecki obw., Ukraińska SRR 111 Donskoje, Komi ASRR 1005, 1143 Dorochów, woj. stanisławowskie 391 Doroszewo, obw. gorkowski 708 Drawsko Pomorskie 233 Drażno, pow. Słonim, woj. nowogródzkie 884 Drimajłowka kołchoz, obw. chersoński 283 Indeks geograficzny Drohiczyn n. Bugiem 517 Drohobycz, woj. lwowskie 290, 316, 344, 361, 383, 409, 551, 651, 752, 799, 947, 968, 991 Druskieniki, pow. Grodno, woj. białostockie 288, 580, 840 Dryga, pow. Sokółka, woj. białostockie 166 Dubno, woj. wołyńskie 472, 729, 881, 953, 1047 Dubowka, Kazachska SRR 659 Dubrowka, obw. kirowski 917 Dubrownoje, rej. Mamlutka, obw. siewierokazachski, Kazachska SRR 410, 887 Dudinka, Kraj Krasnojarski 388, 400, 485, 880, 988 Dukielska Przełęcz 145 Dulęby 49 Dundzicha kołchoz, Ałtajski Kraj 200 Dwina rz. 233 Dwinica, obw. wołogodzki 702, 1156 Dwuujście, Krasnojarski Kraj 301 Dymeńszczyzna, pow. Kowel, woj. wołyńskie 937 Dyneburg [Daugavpils] 856a, 1005 Dywin, pow. Kobryń, woj. poleskie 71 Dziadkowice, woj. białostockie 75, 774 Dziadkowicze, pow. Słonim, woj. nowogródzkie 581, 753 Działdowo 11, 189, 214, 593, 927, 1038, 1049 Dziedzice, pow. Bielsko 209, 1133 Dzierżynskoje 745 Dzierżyńsk, obw. staliński 5, 6, 447 Dzieżby, pow. Sokołów Podlaski, woj. warszawskie 226 Dżaksa, Kazachska SRR 418 Dżałałabad, Kirgiska SRR 249 Dżałtyr, rej. Akmolińsk 312 dżambulski obw. 37 Dżambuł, Kazachska SRR 127, 215, 360, 570, 576, 1136 Dżanatałap kołchoz, obw. czymkiencki 58 Dżept, Komi ASRR 264 Dżetygara, obw. kustanajski 160, 314 Dżezkazgan, obw. karagandzki 180, 897, 998 dżezkazgański obw., Kazachska SRR 740 Dżichinka sowchoz, Krasnodarski Kraj 977 Dżurun, obw. aktiubiński 484, 736, 782, 1076 Dżusała, obw. aktiubiński, Kazachska SRR 843 Dżuwały sowchoz, obw. czymkiencki, Kazachska SRR 451 Dżymuszcza kołchoz, bw. czymkiencki, Kazachska SRR 742 Dżyna-Dżoł, obw. czymkiencki, Kazachska SRR 1090 Edynburg 240 Egi-Chajja, Jakucka SRR 550 Egipt 213, 249, 306, 507, 769, 881, 1041 Ekibastuz, obw. pawłodarski, Kazachska SRR 287, 555, 578, 670, 679, 998 Elgen, obw. magadański 666 Emba, obw. aktiubiński, Kazachska SRR 62 Embek, obw. frunzeński, Kirgiska SRR 1044 Enbekeszilder sowchoz, obw. celinogradzki, Kazachska SRR 1122 Enbeksza kołchoz, Kazachska SRR 338 Engels, obw. saratowski 821 Erkindyk kołchoz, obw. celinogradzki, Kazachska SRR 33 Estonia 988 Falentyn, pow. Podhajce, woj. tarnopolskie 658 Farab 452, 511, 559 Fergana, Uzbecka SRR 129, 521, 818, 909 Fiediakowo 894 Fiodorowka, Kazachska SRR 919 Fiukówka, woj. lubelskie 74 Folwarki, pow. Złoczów, woj. tarnopolskie 436 Frampol, pow. Biłgoraj, woj. lubelskie 1058 Francja 240 Frunze, Kirgiska SRR 629, 788, 807 Frunze kołchoz, rej. Ordżonkidze, obw. kustanajski, Kazachska SRR 825 Frunze wieś, obw. saratowski 1040 Gaik, pow. Brzeżany, woj. tarnopolskie 303 Gaje, woj. lwowskie 353 Gajwo, obw. mołotowski 361 Galaszor, obw. mołotowski 423, 608 Gałyszewo 958 Garaż, obw. iwanowski 341, 841, 1091 Gawia Piaski, pow. Lida, woj. nowogródzkie 1138 Gaworzyce 237 Gaza 213, 769 Gdańsk 162 Gdynia 952 Giełczyn, pow. Łomża, woj. białostockie 1010 Gieorgijewka, obw. czymkiencki, Kazachska SRR 58, 1011 Gieorgijewka, obw. dżambulski, Kazachska SRR 749 Gieorgijewka, obw. semipałatyński, Kazachska SRR 165, 562, 1031 Girdyszki 1034 Giżduwan, Uzbecka SRR 224 Glasgow, Szkocja 1139 Gliniszcze, pow. Wołkowysk, woj. białostockie 54 Głazow, Udmurcka ASRR 765 Głębokie, pow. Dzisna, woj. wileńskie 208, 767 Głodny Step, obw. czymkiencki, Kazachska SRR 61 Głubokoje, obw. archangielski 35, 206, 766, 806 Gniezno 300 Godlewo-Mierniki, pow. Ostrów Maz., woj. warszawskie 116 Gołogóry, pow. Złoczów, woj. tarnopolskie 351 Gołubowka, obw. omski 754 Gorczakowo 521 Gorki, obw. gorkowski 190, 213, 362, 366, 442 Gorki, obw. mołotowski 1133 Gorniak sowchoz, obw. doniecki, Ukraińska SRR 903 Gornoje Udacznoje, obw. irkucki 571 Gornostajewka sowchoz, obw. chersoński, Ukraińska SRR 734, 1059, 1060, 1062, 1063, 1082, 1104, 1123 Gornyj Kałapur, Komi ASRR 663 Gorodok, obw. frunzeński, Kirgiska SRR 69 Gorodok, Stawropolski Kraj 706 Gostynin 133, 143, 149, 321, 546, 581, 614, 695, 743, 806, 812, 1054 Gotelp, pow. Chojnice, woj. bydgoskie 927 Górka, pow. Grodno, woj. białostockie 985 Graczowka, obw. siewierokazachski 9 Grajewo, pow. Szczuczyn, woj. białostockie 555, 670 Gramatucha, obw. nowosybirski 110 Granatów, pow. Łuck, woj. wołyńskie 481 Grebionka, obw. połtawski, Ukraińska SRR 732 Greczany, obw. chmielnicki, Ukraińska SRR 868 Griaznowka, obw. pawłodarski, Kazachska SRR 208 Griazowiec, obw. wołogodzki 590 Gribanowo, obw. irkucki 489, 812, 1071 Griwaniec, obw. moskiewski 308 Groble 183 Grodikowo, Kazachska SRR 1136 295 Grodno 53, 80, 93, 140, 153, 230, 325, 342, 370, 485, 549, 641, 644, 652, 659, 666, 690, 744, 746, 856, 870, 915, 929, 944, 1000, 1019, 1043, 1056, 1093, 1096 Grodzisk 251 Grudziądz 249 Gruszka, pow. Buczacz, woj. tarnopolskie 1112 Gruszki, pow. Bielsk Podlaski, woj. białostockie 94 Gryciuny 834 Grygi k. Oszmiany 685 Grzybiańce, pow. Wilno 444 Gudele, pow. Wilno 855 Gulbak kołchoz, obw. fergański 1003 Gurjew, Kazachska SRR 1093 Gurjew nad rz. Ural 646 Gurlen rej., Uzbecka SRR 1115 Guzar, Uzbecka SRR 46, 212, 507, 677, 729, 739, 980 Hajnówka, pow. Bielsk Podlaski, woj. białostockie 997 Harbuzów, pow. Zborów, woj. tarnopolskie 441 Harik, obw. irkucki 477 Hartania, pow. Horodenka, woj. stanisławowskie 538 Hermanowicze, pow. Dzisna, woj. wileńskie 40 Hirkul, Krasnojarski Kraj 82 Hnidawa, pow. Łuck, woj. wołyńskie 455 Hnilice Wielkie, pow. Zbaraż, woj. tarnopolskie 63, 950 Hodyszewo, pow. Wysokie Mazowieckie, woj. białostockie 244 Holandia 846, 1119 Holszany, pow. Oszmiana, woj. wileńskie 715 Hołbów kolonia, pow. Biała Podlaska, woj. lubelskie 300 Hołoby, pow. Kowel, woj. wołyńskie 657 Hołowce, pow. Nieśwież, woj. nowogródzkie 520 Homel 230, 362, 997, 1035 Hornostaje, pow. Białystok, woj. białostockie 76 Horochów 401 Horodeczna, pow. Prużana, woj. poleskie 606 Horodenka, woj. stanisławowskie 48 Horodnica Duża, pow. Dubno, woj. wołyńskie 688 Horodyszcze, pow. Baranowicze, woj. nowogródzkie 724 Horodziec, pow. Sarny, woj. wołyńskie 597 Horodziszcze, pow. Brasław, woj. wileńskie 410 Horożanka, pow. Podhajce, woj. tarnopolskie 1063 Horyce, pow. Kobryń, woj. poleskie 852 Horyń rz. 535 Hoszcza, pow. Równe, woj. wołyńskie 49, 468 Hrubieszów, woj. lubelskie 174, 483 Hubin, pow. Buczacz, woj. tarnopolskie 262 Hulicze, woj. nowogródzkie 792 Hulskie, pow. Lesko, woj. lwowskie 92 Husaki, pow. Stołpce, woj. nowogródzkie 893 Husiatyń, pow. Kopyczyńce, woj. tarnopolskie 397 Huta, pow. Łuck, woj. wołyńskie 964 Ib, Komi ASRR 264, 561, 1110 Ifunda 729 Igarka 381, 649 Ignalino, pow. Święciany, woj. wileńskie 756 Igrzyska, pow. Tłumacz, woj. stanisławowskie 1079, 1080 Ijus sowchoz, Krasnojarski Kraj 704 Iksa, obw. archangielski 12 Ili, Kazachska SRR 637 Ilinka kołchoz, Kazachska SRR 311 Iljak, obw. omski 582 Iławcze, pow. Trembowla, woj. tarnopolskie 936 296 Imbek, obw. siewierokazachski, Kazachska SRR 432 Imbierzyński sowchoz, Krasnojarski Kraj 420 Indie 224, 248, 288, 617, 840, 1010, 1041 Indygirka rz. 325 Ingair, obw. tiumeński 1132 Ingair rz. 327 Innokientiewka 211 Inta, Komi ASRR 39, 156, 184, 390, 413, 439, 801, 1000 Intały kołchoz, obw. czymkiencki 1124 Inzer, Baszkirska ASRR 1038 Ipatowo, Stawropolski Kraj 169, 541, 546, 581, 721, 743, 806, 1100 Irak 93, 249, 306, 1027, 1033, 1056 Iran 46, 213, 219, 224, 240, 246, 248, 249, 253, 288, 358, 405, 405a, 436, 438, 440, 452, 460, 478, 497, 511, 522, 529, 540, 548, 576, 617, 633, 634, 661, 678, 690, 698, 700, 726, 729, 739, 759, 818, 827, 840, 867, 881, 943, 948, 971, 980, 984, 994, 997, 1002, 1004, 1010, 1014, 1027, 1036, 1041, 1048, 1056, 1102, 1153 Irbiejsk rej. 935 Irbit, obw. swierdłowski 579, 705 Ireniewo, woj. nowogródzkie 576 Irinowka, obw. pawłodarski 636 Irkuck 290, 322, 1034, 1053 irkucki obw. 371, 545, 628, 694, 798, 1071, 1113 Irochta, obw. irkucki 802 Irtysz rz. 273, 715 Irtyszsk, obw. pawłodarski 761 Isfahan 351, 698, 997 Isfara, obw. Leninabad 921 Iskitim, obw. nowosybirski 798 Isupowo, obw. gorkowski 841 Iszym, obw. celinogradzki, Kazachska SRR 161 Iwacewicze, pow. Kosów Poleski, woj. poleskie 35, 898, 943 Iwanowka, Kazachska SRR 407 Iwanowo 635 Iwdiel, obw. swierdłowski 548, 817 Iwie, pow. Lida, woj. nowogródzkie 67 Izabelin 652 Izjaszor, Komi ASRR 963, 976 Izwiestkowyj, Chabarowski Kraj 744 Iżewsk, Udmurcka ASRR 359 Iżmorskaja, obw. kiemierowski 1096 Jabłonowka sowchoz, obw. dniepropietrowski, Ukraińska SRR 1122 Jabłonowo Pomorskie 95, 891 Jachnowka sowchoz, obw. czernihowski, Ukraińska SRR 950 Jacuny 1152 Jagłowice, pow. Sokółka, woj. białostockie 508 Jagodnoje, obw. archangielski 129 Jagodnoje, obw. magadański 652, 799, 952 Jagszordin, Komi ASRR 621 Jagwiel, obw. archangielski 865 Jaja, obw. kiemierowski 491, 1041 Jajwa, obw. mołotowski 336 Jakobag, Uzbecka SRR 472 Jaksmanice, pow. Przemyśl, woj. lwowskie 941 Jakuck 519, 550 Jakunino, obw. irkucki 250 Jamnagar, Indie 224 Indeks geograficzny Jana rz. 550 Jangi-Jul, Uzbecka SRR 93, 289, 358, 532, 887, 1004 Jangi-Kucz, obw. chorezmijski, Uzbecka SRR 16 Jankowce, pow. Krzemieniec, woj. wołyńskie 728 Janowo, Krasnojarski Kraj 486 Janowo, Litewska SRR 833 Janów, woj. lwowskie 1107 Janówka, pow. Augustów, woj. białostockie 243 Janówka Słoneczna, pow. Borszczów, woj. tarnopolskie 640 Januarowo, pow. Baranowicze, woj. nowogródzkie 389 Jar, Udmurcka ASRR 942 Jarczowce, pow. Zborów, woj. tarnopolskie 931 Jarenga, obw. archangielski 729 Jarłykowsk, Krasnojarski Kraj 406 Jaryczów Nowy, woj. lwowskie 684 Jarmolińce, Ukraińska SRR 881 Jaromirka, Ukraińska SRR 244 Jarosław 635 Jarosławicze, pow. Dubno, woj. wołyńskie 591 Jarowa, pow. Buczacz, woj. tarnopolskie 1023 Jarynówka, pow. Kostopol, woj. wołyńskie 77 Jasna, pow. Przemyślany, woj. tarnopolskie 338 Jasna Polana, obw. chersoński, Ukraińska SRR 449 Jastkowice, woj. tarnobrzeskie 56 Jastrzębna, pow. Augustów, woj. białostockie 91 Jatwieś, Litewska SRR 874 Jawas, Mordwińska ASRR 80, 444, 652, 786, 1035 Jawiengskij, obw. wołogodzki 1105 Jawlenka, obw. siewierokazachski, Kazachska SRR 167, 225, 311 Jaworów, woj. lwowskie 843, 1143 Jaworzno 579, 593, 987 Jazłowiecka kolonia, pow. Buczacz, woj. tarnopolskie 1157 Jazowka, obw. tomski 672 Jaźwiny, pow. Bielsk Podlaski, woj. białostockie 131 Jedwabne 764 Jegolsk zob. Jogła Jegoriewsk, obw. moskiewski 297, 313, 891 Jegwa, obw. mołotowski 608 Jelec, obw. lipiecki 114, 1068 Jelenowka, Kazachska SRR 612 Jełszanka, obw. saratowski 134, 172, 574, 575, 626, 687, 718, 772, 834, 1019, 1055 Jemca rz. 271 Jemieck, obw. archangielski 546, 677 jemiecki rej., obw. archangielski 271, 1078 Jenisiejsk, Krasnojarski Kraj 545, 560, 763, 957 jenisiejski rej. 545 Jercewo, obw. archangielski 382, 1139 Jerlikowka 251 Jermakowo 342 Jermołajewo, Krasnojarski Kraj 301 Jerokty, obw. irkucki 149 Jerozolima 491 Jertarka, obw. swierdłowski 1027 Jesil, Kazachska SRR 161, 350, 692 Jesionicha, pow. Sokółka, woj. białostockie 1113 Jewgaszino, obw. omski 273 Jeziorki Wielkie, pow. Słonim, woj. nowogródzkie 995 Jezioro, pow. Sarny, woj. wołyńskie 1037 Jezupol, pow. Stanisławów, woj. stanisławowskie 160 Jeżma, obw. archangielski 141, 169, 385, 421, 820, 875, 906 Jodańce, pow. Lida, woj. nowogródzkie 862 Jogła, obw. nowgorodzki 231, 270, 281, 355, 384, 461, 808, 873, 996, 1088 Jol, obw. archangielski 451 Joszkar-Oła, Maryjska ASRR 786 Józefówka, pow. Brzeżany, woj. tarnopolskie 152, 423, 1040 Józefpol, pow. Sarny, woj. wileńskie 1054 Józefpol, pow. Wołkowysk, woj. białostockie 505 Juchnow, obw. kałuski 818 Jum, obw. mołotowski 152, 994 Juraciszki 190 Jurewicze 737 Jurgamysz, obw. kurgański 1030 Jurjewiec, obw. iwanowski 635, 1091 Jurła, obw. mołotowski 152 Jurtiszcze, obw. swierdłowski 544, 548 Justynówka, pow. Podhajce, woj. tarnopolskie 1120 Jużnaja Kadra, Krasnojarski Kraj 277 Jużnowagransk, obw. swierdłowski 286, 1124 Jużnyj, rej. Barnauł 1116 Kacziry, obw. pawłodarski, Kazachska SRR 254, 688 Kadat, Krasnojarski Kraj 653 Kadujka, obw. irkucki 694 Kadykczan 276 Kagan, obw. bucharski, Uzbecka SRR 219, 224, 504, 600, 881, 1089 Kagarłyk, Ukraińska SRR 605, 1046 Kajerkan 880 Kalinin kołchoz, obw. czymkiencki 698, 833 Kalinin 190, 545 Kalinin sowchoz, obw. pawłodarski 1098 Kalinka, woj. tarnopolskie 28, 1064 Kality, pow. Postawy, woj. wileńskie 622 Kałmanka rej. 458 Kaługa 51, 96, 297, 313, 352, 454, 503, 775, 781 Kama rz. 938 Kamieniec Litewski, pow. Brześć, woj. poleskie 864 Kamieniuszka, obw. swierdłowski 449 Kamienka, obw. archangielski 212 Kamienno-Hubryń, obw. witebski 1005 Kamiennoje [Kiarnysz], obw. archangielski 546 Kamień, Ałtajski Kraj 550 Kamieńsk Uralski, obw. swierdłowski 1030 Kamionka Wielka, pow. Kołomyja, woj. stanisławowskie 490, 502, 713 Kamyszet, rej. Tajszet 694 Kamyszłow, obw. swierdłowski 894 Kamyszłowski lestranschoz, obw. swierdłowski 714 Kanada 306, 1139 Kanaraj 1005 Kandagacz, obw. aktiubiński 139, 519 Kandaki 1121 Kandałaksza, obw. murmański 1119 Kanonierka, obw. semipałatyński 802 Kantagi, Kazachska SRR 286, 600 Kantas kołchoz, obw. czymkiencki, Kazachska SRR 1086 Kańsk, Krasnojarski Kraj 104, 149, 182, 250, 311, 469, 488, 549, 802, 962, 1000 Kapczały, rej. Abakan 712 Kapice-Lipniki, pow. Białystok, woj. białostockie 22 297 Kapitanowka, obw. celinogradzki, Kazachska SRR 33 Kapsztad 698 Kara-Adyr 298 Karabad, obw. pawłodarski, Kazachska SRR 878 Karabas, Kazachska SRR 93, 259, 287, 300 Karabasz, obw. czelabiński 232, 540, 698, 789, 1070, 1081 Karabułak kołchoz, Kazachska SRR 319, 650, 735, 1135 Karaczat leschoz, obw. celinogradzki, Kazachska SRR 585 Karaganda, Kazachska SRR 79, 119, 180, 182, 609, 628, 692, 720, 740, 745, 805, 870, 1068 karagandzki obw. 344, 1045 Karakałpacka ASRR, Uzbecka SRR 16 Karakub, obw. doniecki, Ukraińska SRR 434, 678 Kara-Kul 127 Karaoba, obw. kustanajski 857 Kara-Su, Kirgiska SRR 1004 Karatas rej., obw. tałdykurgański, Kazachska SRR 80 Karatausaj kołchoz, obw. aktiubiński, Kazachska SRR 452 Karauł, Krasnojarski Kraj 745 Kargały rz. 916 Kargowino, obw. archangielski 795 Karoliny, pow. Augustów, woj. białostockie 811 Karolowka sowchoz, obw. nowosybirski 159 Karpogory, obw. archangielski 842, 879 Karszi, Uzbecka SRR 1089 Kartały 953 Kasan, obw. bucharski, Uzbecka SRR 194 Kasansaj kołchoz, Uzbecka SRR 45 Kaskoduk 524 Kaszkaragaicha, Ałtajski Kraj 429 Kasztaki, obw. tomski 191 Kasztube 656 Katany 1002 Katromskij, obw. wołogodzki 597 Kattakurgan, Uzbecka SRR 478, 847, 959, 1027 Kazach-Dichan kołchoz, obw. dżambulski, Kazachska SRR 133 Kazachska SRR 44, 55, 229, 267, 280, 286, 306, 312, 316, 326, 344, 353, 356, 380, 394, 395, 397, 427, 437, 448, 460, 465, 470, 479, 484, 535, 559, 570, 585, 609, 620, 631, 634, 636, 647, 650, 656, 659, 668, 681, 684, 700, 735, 737, 742, 747, 782, 789, 797, 812, 844, 851, 853, 868, 874, 916, 920, 930, 954, 968, 991, 993, 1014, 1043, 1069, 1070, 1074, 1079, 1095, 1124 Kazaczije, Jakucka ASRR 550 Kazaczinsk rej., Krasnojarski Kraj 382, 1099 Kazanczunkur 256 Kazań, Tatarska ASRR 416 Kellerowka rej., obw. siewierokazachski, Kazachska SRR 953 Kenimech, obw. bucharski, Uzbecka SRR 82 Kermine, Uzbecka SRR 212, 240, 288, 504, 511, 599, 600, 661, 759, 800, 1102 Khanaqin 130 Kiedrowka, Ałtajski Kraj 980 Kielce 355 Kiełbasin, Białoruska SRR 500 Kiemieliszki 533 kiemierowski obw. 131 298 Kierej Maksut, obw. irkucki 303 Kigierheim, Hesja 846 Kijały, Kazachska SRR 119, 554 kijowski obw. 832 Kijów 290, 305, 400, 440, 544, 589, 651, 817, 880, 897, 923, 1039, 1127 Kijucie, Litewska SRR 173 Kikmur, obw. kirowski 54 Kir-Chajja, Jakucka ASRR 1001 Kirgiska SRR 343, 505, 639, 749, 923, 949 Kirgitiej, Krasnojarski Kraj 509 Kirianowo, obw. mołotowski 1128 Kiriejewsk 364 Kirikowka-Janowka, obw. sumski, Ukraińska SRR 379 Kirow 114, 259, 362, 372, 509, 661, 677, 944 Kirowaja Łań, obw. irkucki 303 Kirowograd 867 kirowogradzki obw., Ukraińska SRR 35, 278, 820 Kirowskij, Krasnojarski Kraj 510 Kirowskij, obw. tałdykurgański 256 Kirowskij Priisk, Krasnojarski Kraj 785, 934, 939 Kirowskij rej., obw. tałdykurgański, Kazachska SRR 895 Kirzawod 871 Kisłucha 507 Kitab, obw. kaszkadaryjski 409, 602 Kitoj 230 Kiwerce, pow. Łuck, woj. wołyńskie 824, 1039 Kizel kołchoz, obw. czymkiencki 854 Kizieł, obw. mołotowski 292, 336, 467 Kizył Dała, obw. czymkiencki 1017 Kizył-Kuz 246 Klaśnica, obw. odeski, Ukraińska SRR 84 Klausze 777 Kleck, pow. Nieśwież, woj. nowogródzkie 312 Klesów, pow. Sarny, woj. wołyńskie 825 Kletowszczyzna, pow. Nieśwież, woj. nowogródzkie 912 Klucze, obw. omski 771 Klukwinka, obw. nowosybirski 531 Klukwino, Krasnojarski Kraj 78, 211 Kłajpeda 529 Kłodno Wielkie, pow. Żółkiew, woj. lwowskie 1124 Kłodzko 1017 Kłopoty-Patry, pow. Bielsk Podlaski, woj. białostockie 154 Kniażpogost, Komi ASRR 383, 475, 644, 650 Knogasty, Jakucka ASRR 1001 Knyszyn 1032 Kobra 917 Kobryń 585, 721, 851, 1035 Kodino, obw. archangielski 1056 Kohatyn, pow. Pińsk, woj. poleskie 1103 Koja, Uganda 90, 886 Kojgorodok, Komi ASRR 917 Kok Tasz, Uzbecka SRR 639 Kokand 460, 831, 1003 Kokczetaw, Kazachska SRR 377, 592, 612, 1135 kokczetawski obw. 345 Kokorewa, rej. Nowosiołowski 1151 Kokornaja, obw. archangielski 743 Kokpiekty, obw. semipałatyński, Kazachska SRR 120, 588, 872 Kokpiekty rej., obw. semipałatyński 170, 397, 668, 1029, 1155 Indeks geograficzny Kokterek, Kazachska SRR 28 Koktiszewo, obw. gorkowski 708 Kokujsk 518 Kolbuszowa Dolna, woj. lwowskie 902 Kolnica, pow. Augustów, woj. białostockie 83 Kolonia Glinna, pow. Kosów Poleski, woj. poleskie 1100 Kolonia Lozowica, pow. Brześć, woj. poleskie 672 Kolonia Równe, pow. Prużana, woj. poleskie 614 Kolonia Różyn, pow. Kowel, woj. wołyńskie 348 Kolonia Śmigłówka, pow. Trembowla, woj. tarnopolskie 663 Koluczij, obw. irkucki 425, 477, 667 Kołargon 1005 Kołbasz, obw. wołogodzki 610 Kołki, pow. Łuck, woj. wołyńskie 831 Koło 336 Kołobrzeg 1154 Kołodróbki, pow. Zaleszczyki, woj. tarnopolskie 903 Kołomanka rej., Ałtajski Kraj 1016 Kołomna, obw. moskiewski 372 Kołomyja, woj. stanisławowskie 596, 601 Kołos 206 Kołpaki 398 Kołpaszewo 175, 195, 721, 1052, 1083 Kołtubanka 497 Kołyma 248, 299, 409, 433, 495, 519, 599, 629, 744, 750, 765, 944, 951, 999, 1002, 1109 Komi ASRR 1, 7, 92, 184, 207, 264, 289, 382, 392, 439, 444, 500, 509, 516, 529, 589, 649, 650, 794, 809, 882, 894, 910, 1068 Komsomolsk n. Amurem, Chabarowski Kraj 230, 519, 1001 Komsomołka 414 Kondratowka sowchoz, obw. siewierokazachski 1030 Kondrow 454 Koniecgorie, obw. archangielski 677 Koniuchy, pow. Brzeżany, woj. tarnopolskie 339 Konopnica, pow. Zborów, woj. tarnopolskie 471 konoski rej. 635 Konotopel, obw. sumski, Ukraińska SRR 290 Konowałowka 609 Konstantinowka rej., obw. doniecki, Ukraińska SRR 904 Kontoszino, Ałtajski Kraj 695, 1015 Kopan, obw. chersoński 917 Kopiejsk, obw. czelabiński 232, 909, 927 Kopyczyńce pow. 105, 942 Kopytowo, obw. archangielski 194, 720 Korczakowa, pow. Kopyczyńce, woj. tarnopolskie 942 Korewicze 1096 Korniejewka, obw. siewierokazachski, Kazachska SRR 81 Korostyszew, Ukraińska SRR 932 Korża, Komi ASRR 936 Kosicha, obw. tomski 158, 774 Kosistek, Kazachska SRR 643 Kosju, Komi ASRR 370, 376, 500, 751 Koskol 624 Koskowo, obw. archangielski 568, 893 Kosmarz, pow. Kołomyja, woj. stanisławowskie 660 Kosów Huculski, woj. stanisławowskie 689 Kospasz 336 Kosprom, Komi ASRR 735 Kostkowo, obw. woroneski 307 Kostopol 316 Kostousowo, obw. swierdłowski 17, 74, 404, 480, 572, 784, 989 Kostroma 372 Kostyczewka, obw. kustanajski, Kazachska SRR 919 Koszaj, obw. swierdłowski 125, 274, 275, 925 koszalińskie woj. 738 Koszki, obw. kujbyszewski 299 Kośwa rz., obw. mołotowski 854 Kotłas, obw. archangielski 204, 249, 304, 305, 310, 333, 417, 445, 451, 522, 656, 677, 729, 745, 747, 830, 894, 921, 997 Kounradzkij, obw. dżezkazgański 360 Kowel, woj. wołyńskie 254, 677, 881, 960, 1096 Kowno 6, 293, 529, 1034 Kozakiszki, pow. Troki, woj. wileńskie 109 Koziczyn, pow. Święciany, woj. wileńskie 575 Kozielsk 27, 304 Kozłowka kołchoz, Krasnojarski Kraj 724 Kozłówka, pow. Pińsk, woj. poleskie 767 Kozłówka, pow. Szczuczyn, woj. białostockie 10 Kozy, pow. Bielsko-Biała 263 Kożanka, Ukraińska SRR 624, 991 Kożewnikowo rej. 364 Kożwa, Komi ASRR 690 Krajuszki 883 Krasiczyn, pow. Pińsk, woj. poleskie 631 Krasiwaja Jełań 694 Kraski, pow. Grodno, woj. białostockie 44 Krasnaja Wołna sowchoz, obw. charkowski, Ukraińska SRR 908 Krasne, obw. swierdłowski 97 Krasne, pow. Mołodeczno, woj. wileńskie 143 Krasne, pow. Złoczów, woj. tarnopolskie 265, 621 Krasnoarmiejsk, obw. saratowski 1128 Krasnoarmiejskij 652, 746 Krasnoborsk, obw. archangielski 642 Krasnodarski Kraj 473, 516, 926, 981, 1092, 1112 Krasnodolsk, obw. kokczetawski, Kazachska SRR 223, 1075 Krasnodon, obw. woroszyłowgradzki, Ukraińska SRR 111, 499, 638 Krasnogorsk 925 Krasnogwardiejsk, Uzbecka SRR 523 Krasnojar k. Diegtiarska 675 Krasnojarsk, Krasnojarski Kraj 25, 34, 251, 301, 342, 400, 485, 487, 509, 545, 589, 649, 712, 993, 1053 Krasnojarski Kraj 198, 211, 242, 251, 306, 344, 403, 444, 464, 466, 496, 649, 658, 823, 904, 934, 1025, 1107, 1120, 1151 Krasnoje, obw. połtawski 898 Krasnokamsk, obw. mołotowski 162 Krasnoufimsk 894 Krasnouralsk, obw. swierdłowski 283, 331, 441, 460, 777, 858, 1007 Krasnowodsk 212, 504, 511, 576, 661, 690, 698, 769, 822, 909, 949, 994, 1010, 1033 Krasny Jar, obw. nowosybirski 517 Krasnyj Bor 338 Krasnyj Kołos, obw. woroneski 836 Krasnyj Majak, obw. irkucki 549 Krasnyj Okuń, obw. archangielski 732, 842, 937 Krasnyj Partizan sowchoz, obw. chersoński, Ukraińska SRR 1142 299 Krasnyj Skotowod, obw. semipałatyński, Kazachska SRR 986 Krasnyj Swasz kołchoz, obw. chersoński 1129 Krasusko, pow. Podhajce, woj. tarnopolskie 25 Krechów, pow. Żółkiew, woj. lwowskie 238 Kreszczenka, Kazachska SRR 360 Krewo, pow. Oszmiana, woj. wileńskie 298, 704 Kriemienczug kołchoz, obw. kokczetawski, Kazachska SRR 365, 651, 805 Kriesty, obw. archangielski 430, 565 Kriwoje, obw. archangielski 14, 564 Krosno 266 Królewiec 218 Królówka, pow. Borszczów, woj. tarnopolskie 668 Krugiel, pow. Kowel, woj. wołyńskie 42, 732 Krugłe, obw. barnaulski, Ałtajski Kraj 542 Kruk, Krasnojarski Kraj 658 Krutaja Osyp’, obw. wołogodzki 563, 619, 682 Kruticha, obw. swierdłowski 336, 430 Krutoj Klucz, obw. irkucki 29 Krutojar, obw. swierdłowski 907 Krutojarskij kołchoz, obw. kustanajski, Kazachska SRR 583 Krymiówka 340 Krzeczunowicze, pow. Podhajce, woj. tarnopolskie 556 Krzemienica Dolna, pow. Wołkowysk, woj. białostockie 126, 789 Krzemieniec, woj. wołyńskie 450, 710, 1126 Krzywczyki, pow. Krzemieniec, woj. wołyńskie 133 Krzywicze, pow. Wilejka, woj. wileńskie 414 Krzyżowice, pow. Włodzimierz, woj. wołyńskie 87 Krzyżowice kolonia, pow. Przemyśl, woj. lwowskie 136 Kudimowo 580 Kudymkar, obw. mołotowski 152, 239, 608, 994, 1077, 1106, 1128, 1133 Kujbyszew, obw. nowosybirski 26, 166, 672, 1022 Kujbyszew 267, 517, 597, 1035, 1045 kujbyszewski obw. 114, 148, 1007 Kujdanka, pow. Zbaraż, woj. tarnopolskie 221 Kuksa, obw. omski 773 Kukuszki, obw. tiumeński 192, 573 Kulawa, pow. Żółkiew, woj. lwowskie 277 Kuldur, Chabarowski Kraj 744 Kulet kołchoz, obw. siewierokazachski, Kazachska SRR 22 Kulma, Ukraińska SRR 913 Kumalikas, obw. czymkiencki 877 Kungrad, Karakałpacka ASRR 16, 234, 246 Kuraszasaj 916 Kurdwanówka, pow. Buczacz, woj. tarnopolskie 1110 Kurganinsk rej. 926 Kurianowskij, obw. wołogodzki 443 Kurmanajewka, obw. czkałowski 233 Kuroczkino, Ałtajski Kraj 640 Kuropol, pow. Postawy, woj. wileńskie 68 Kursaj kołchoz, Kazachska SRR 964 Kursk 474 kurski obw. 561 Kurszab 923 Kustanaj, Kazachska SRR 210, 354, 431, 506, 583, 616, 624, 634, 832, 946, 991, 1127 kustanajski obw., Kazachska SRR 431, 991, 1043 Kuszelewo 643a Kuszmurun, obw. kustanajski, Kazachska SRR 161, 350, 432, 657, 848, 870 300 Kutaisi, Gruzińska SRR 134, 172, 574, 575, 626, 673, 687, 718, 834, 1019 Kutyr, obw. swierdłowski 705, 989 Kuzjol, Komi ASRR 196, 890, 976, 977, 981, 1157 Kuźnica Białostocka, pow. Sokółka, woj. białostockie 388 Kwitok, obw. irkucki 10, 229, 242, 290, 477, 712, 1113 Kyłma, obw. archangielski 937 Kytmanowo, rej. Kytmanowskij 220 Kyzył Żar, obw. aktiubiński, Kazachska SRR 197 Kyzył-Kul kołchoz, obw. czymkiencki, Kazachska SRR 1081 Kyzył-Szarich kołchoz 215 Kyzyłt, Kazachska SRR 632 Kyzyłtepa 511, 559, 690 Kzył Tan kołchoz, obw. czymkiencki, Kazachska SRR 103 Kzyłkainsk sowchoz, obw. aktiubiński, Kazachska SRR 1143 Lachów, pow. Zdołbunów, woj. wołyńskie 1156 Lebiediewka, obw. omski 378 Lednia, obw. archangielski 591 Legnica 742, 952 Lemta 383 Lena, obw. archangielski 591 Lengier 1011 Leningrad 316 Lenino 119, 264, 464, 470, 473, 518, 622, 904, 982, 1028, 1121 Leninskoje 267 Leontiewka 1053 Leontówka, obw. czymkiencki 219 Lesiszcze, pow. Łuck, woj. wołyńskie 340, 618 Lesko 544 Leśno, pow. Brasław, woj. wileńskie 1073 Leżachów, pow. Jarosław, woj. lwowskie 18 Libia 759 Lida, woj. nowogródzkie 79, 180, 202, 204, 293, 300, 346, 366, 370, 371, 491, 519, 547, 765, 857, 933 Limanowa 145 Limenga 459 Linica, woj. wileńskie 373 Liniejewka kołchoz 535 Lipiczno, pow. Szczuczyn, woj. nowogródzkie 696 Lipieck rej. 836 lipiecki obw., Komi ASRR 247 Lipnik, pow. Grajewo, woj. białostockie 1098 Lipno 187 Lipowik, obw. archangielski 233, 614, 709 Lipowka, obw. kokczetawski, Kazachska SRR 657, 805 Lipowo, pow. Święciany, woj. wileńskie 525 Lipówka, pow. Wilno-Troki, woj. wileńskie 676, 677 Lipusz, pow. Kościerzyna 1038 Litwa k. Torczyna, pow. Łuck, woj. wołyńskie 194 Litwa Kowieńska 550 Litwa wieś, pow. Baranowicze, woj. nowogródzkie 928 Litwinów, pow. Podhajce, woj. tarnopolskie 1099 Lniano, woj. bydgoskie 99 Lom, Komi ASRR 116, 650 Londyn 726 Lowszyno, obw. mołotowski 361 Lubaczów, woj. lwowskie 374 Lubella, pow. Żółkiew, woj. lwowskie 1106 Lubianka, pow. Brzeżany, woj. tarnopolskie 935, 975 Lubimowka, obw. kokczetawski 870 Indeks geograficzny Lublin 284, 305, 483, 570, 655, 1030, 1035, 1088 Luboml, woj. wołyńskie 842 Lubowicz Wielki, pow. Wysokie Mazowieckie 376 Lubycza Królewska, woj. lwowskie 1148 Luksemburg kołchoz, rej. Kant 505 Lusaka, Afryka 224, 478, 830, 943 Lutostan-Koty, pow. Łomża, woj. warszawskie 217 Lużwa, obw. mołotowski 648 Lwowka, rej. Parabiel, obw. tomski 26 Lwowka kołchoz, obw. kustanajski, Kazachska SRR 314 lwowskie woj. 983 Lwów 38, 56, 90, 111, 124, 129, 162, 210, 216, 228, 256, 267, 268, 292, 316, 356, 378, 401, 402, 409, 413, 435, 439, 440, 464, 467, 487, 499, 500, 513, 526, 535, 544, 551, 588, 599, 616, 635, 637, 638, 649, 665, 686, 699, 739, 750, 759, 799, 858, 866, 894, 897, 900, 909, 951, 986, 1021, 1031, 1086, 1097, 1102 Łaba rz. 938 Łachino, obw. iwanowski 580 Łagiewniki 737 Łaguszki, rej. Tugułymskij 1027 Łahiszyn 287 Łalsk, obw. archangielski 1005 Łapszyn, pow. Brzeżany, woj. tarnopolskie 817 Łasica, pow. Postawy, woj. wileńskie 974 Łasin, pow. Grudziądz 987 Ławaryszki, Litewska SRR 738 Ławcuny, Białoruska SRR 659 Łaziska, pow. Zamość, woj. lubelskie 439 Łazy, pow. Jaworów, woj. lwowskie 449 Łobanowo, obw. kokczetawski 2, 377 Łobez 538 Łoboskoje, rej. Aban 649 Łochwyckij, obw. aktiubiński, Kazachska SRR 86, 888 Łodiejnoje Pole, obw. kirowski 54 Łojma, Komi ASRR 516 Łomża, woj. warszawskie 9, 12, 53, 155, 273, 310, 452, 484, 558, 692, 764, 768, 1076, 1134 Łopienie-Jeże, pow. Wysokie Mazowieckie, woj. białostockie 573 Łopienie-Zyski, pow. Wysokie Mazowieckie, woj. białostockie 192 Łopuszna, pow. Bóbrka, woj. lwowskie 466 Łorba, obw. tiumeński 124 Łosiewo 1132 Łosina Wielka, pow. Sokółka, woj. białostockie 457 Łosośna, pow. Grodno, woj. białostockie 746 Łoszczunowka 754 Łoszyce k. Mińska 342 Łotwa 300, 1005 Łozowaja, Ukraińska SRR 616 Łozowatka sowchoz, obw. kirowogradzki 385 Łozowce 766 Łoździeje 392 Łódź 485, 555, 739, 746, 779, 925, 1053 Łuck, woj. wołyńskie 261, 302, 347, 400, 463, 472, 482, 578, 589, 880, 949, 1002, 1039 Ługawik, Ałtajski Kraj 959 Ługoda, obw. wołogodzki 21, 1067, 1074 Ługowoje, obw. aktiubiński, Kazachska SRR 374 Ługowoje, obw. dżambulski, Kazachska SRR 378, 401, 424, 548, 576, 633 Ługowskoj, obw. archangielski 877 Łukowiec, pow. Rochatyn, woj. stanisławowskie 15, 473 Łuków, woj. lubelskie 107, 113, 483 Łuniniec, woj. poleskie 114, 225, 395, 662 Łunna, Białoruska SRR 664 Łyszczyce, pow. Brześć, woj. poleskie 806, 820 Macherowka 1126 Madary, Maryjska ASRR 513 Madrino 247 Magadan 276, 299, 325, 361, 409, 428, 495, 533, 534, 629, 652, 664, 665, 666, 750, 952, 999, 1021, 1039 Magdalenowka, obw. staliński 6 Magnitogorsk 671, 790 Majaczka sowchoz, Ałtajski Kraj 1147 Majdan, pow. Drohobycz, woj. lwowskie 72, 375 Majdan Górny, pow. Nadwórna, woj. stanisławowskie 1150 Majdanek 476 Majkain lub Majkain Zołoto, obw. pawłodarski, Kazachska SRR 138, 320, 463, 482, 538, 578, 703, 727, 871, 930 Majkor, obw. mołotowski 1133 Majsk, obw. pawłodarski, Kazachska SRR 878, 970 Makarewo k. Irkucka 230 Makarki, pow. Bielsk Podlaski, woj. białostockie 1022 Makłakowo 763 Maldiak, obw. magadański 665 Malinowka, obw. archangielski 58 Malinowka, obw. tomski 18 Mała Cerkwica 1049 Mała Minusa, Krasnojarski Kraj 149, 469, 995 Małaja Władimirowka, obw. semipałatyński, Kazachska SRR 974 Mał-Chadari kołchoz, Krasnojarski Kraj 1130 Małoryte, pow. Brześć Litewski 405a Mały Olżew, pow. Lida, woj. nowogródzkie 492 Małyje Izby, obw. archangielski 58, 1008 Małyńsk, pow. Kowel, woj. wołyńskie 416 Małyszka kołchoz, obw. tomski 985 Mamlutka, Kazachska SRR 321, 358, 407 Mana rz. 466 Mandajtał sowchoz 1124 Manuiłowka, obw. doniecki, Ukraińska SRR 111 Manyłowo [Wierchniaja Tołszma], obw. wołogodzki 422 Mańków, woj. wołyńskie 741, 895 Marcinkańce, pow. Grodno, woj. białostockie 845 Marczełgasz 399 Marganiec, obw. dniepropietrowski 897 Margiełan, Kazachska SRR 310, 909 Mariampol, Ukraińska SRR 72, 305 Mariampol, Litewska SRR 392 Marianowka, obw. kirowogradzki 415 Marianówka, pow. Łuck, woj. wołyńskie 1094 Mariewka, obw. siewierokazachski, Kazachska SRR 122, 358, 747, 969, 978 Mariinsk, obw. kiemierowski 627, 1005 Markowka rej., obw. woroszyłowgradzki, Ukraińska SRR 975 Maroboro, Tanganika 253 Martuk, obw. aktiubiński, Kazachska SRR 197, 647, 875 Martynowo sowchoz, Ałtajski Kraj 36 Marysin, pow. Baranowicze, woj. nowogródzkie 495, 776 Marysin, pow. Wołkowysk, woj. białostockie 58 301 Marżakul, obw. kustanajski 616 Masindi 46, 994 Maszów, pow. Luboml, woj. wołyńskie 841 Maszukowka, Krasnojarski Kraj 512, 1121 Matejkany, Litewska SRR 147 Mazury, pow. Podhajce, woj. tarnopolskie 837 Mchy, pow. Krasnystaw, woj. lubelskie 329 Medyka, pow. Przemyśl, woj. lwowskie 266, 412 Mejszagoła 861 Mejszule, pow. Brasław, woj. wileńskie 328 Melekes, obw. uljanowski 12 Mełno, woj. pomorskie 308 Mętna, pow. Bielsk Podlaski, woj. białostockie 798 Miasnikowo, rej. Ałapajewsk 414 Miastówka 999 Miaundża 944, 952 Michajłowka, obw. chersoński, Ukraińska SRR 441 Michajłowka, obw. kustanajski, Kazachska SRR 436 Michajłowka, obw. riazański 375 Michałpole, pow. Buczacz, woj. tarnopolskie 561 Miczurińsk, obw. tambowski 196, 890 Mieczetinsk, obw. saratowski 608 Miedniki, woj. wileńskie 51, 96, 297, 313, 352, 503, 775 Miedniki Wielkie 594 Mielec 355 Mielęcin k. Włocławka 760 Miełandowo, obw. archangielski 241 Mieriet’, obw. nowosybirski 680 Mieżdugransk, obw. irkucki 816 Mieżdureczyno, Krasnojarski Kraj 300 Mieżog, Komi ASRR 644, 897 Międzygórze, woj. nowogródzkie 415 Międzyrzec Podlaski, pow. Radzyń 270, 300, 873 Mikaszewicze, pow. Łuniniec, woj. poleskie 610 Milanowicze, pow. Kowel, woj. wołyńskie 385 Milkuszki, pow. Święciany, woj. wileńskie 486 Milutinka, obw. kustanajski, Kazachska SRR 1017 Milwa-Berezyna, pow. Wołożyn, woj. nowogródzkie 611 Minusinsk, Krasnojarski Kraj 697, 712, 1099 Minusinsk rej., Krasnojarski Kraj 995 Mińsk Mazowiecki 590 Mińsk 93, 178, 330, 529, 604, 643a, 740, 758, 764, 765, 925, 969, 1045, 1056 Miory, pow. Brasław, woj. wileńskie 979 Mironowka kołchoz 432 Miszelmont, pow. Dzisna, woj. wileńskie 41 Mitinskij, obw. wołogodzki 498 Mizocz, pow. Zdołbunów, woj. wołyńskie 577 Mleczkowszczyzna, pow. Mołodeczno, woj. wileńskie 106 Mława 529 Młynowce, pow. Zborów, woj. tarnopolskie 64 Mnogocwietnoje, obw. siewierokazachski, Kazachska SRR 822 Mochowo kołchoz, obw. mołotowski 206 Mochowo 214 Mojunkum 640 Mokrany, pow. brzeski, woj. poleskie 188, 571 Mokrusza, obw. mołotowski 683 Mołodeczno, woj. wileńskie 55, 536, 636 Mołodyńcze, pow. Chodorów, woj. lwowskie 1044 Mołotow 361 Mołotowsk, obw. archangielski 268, 371, 388, 400, 503, 880 302 mołotowski obw. 336, 423, 467, 564, 892, 938, 1040 Monasterz, pow. Jarosław, woj. lwowskie 913 Monasterzyska, pow. Buczacz, woj. tarnopolskie 248, 939, 1121 Monplaisir, pow. Wilejka, woj. wileńskie 675 Monte Cassino 82, 87, 130, 306, 507, 759 Mordwińska ASRR 652, 856a, 1053 Morszańsk, obw. tambowski 396 Morze Białe 337 Morze Kaspijskie 501 Morżenga, obw. wołogodzki 618 moskiewski obw. 157, 375 Moskwa 157, 228, 304, 362, 366, 372, 375, 412, 454, 495, 503, 575, 580, 630, 659, 786, 817, 897, 910, 915, 993, 1001, 1035, 1036 Mospino, obw. doniecki, Ukraińska SRR 923 Mostowaja 398 Mosurowce, pow. Krzemieniec, woj. wołyńskie 710 Mościska, woj. lwowskie 832 Motygino 510 Możejkowo Wielkie, pow. Szczuczyn, woj. nowogródzkie 885 Mścibów, pow. Wołkowysk, woj. białostockie 537, 1068 Mugun, obw. irkucki 29 Mukry, Kazachska SRR 256 Muraszi, obw. kirowski 459, 521, 556, 663, 700, 955, 1064 Murmańsk 520, 1037 murmański obw. 438 Murom, obw. władimirski 938 Mużyłów, pow. Podhajce, woj. tarnopolskie 957 Mysowoje, obw. omski 391 Nabutów, obw. kijowski, Ukraińska SRR 946 Nachodka, Primorski Kraj 248, 276, 299, 325, 533, 652, 746, 750, 756, 799, 951, 952, 1039 Nagajewo 533 Nagornaja, obw. mołotowski 74, 88, 284 Nairobi 886 Nalimow Ruczaj 618 Nalimowk, rej. Aban 1092 Namangan, Uzbecka SRR 28, 614 namangański obw. 831 Narewka, pow. Bielsk Podlaski, woj. białostockie 291 Narian-Mar, obw. archangielski 690 Narocz, pow. Postawy, woj. wileńskie 61 Naryjsk 491 Nastasin, Krasnojarski Kraj 1116 Nazaret 888 Neapol 213 Nejkowo, obw. odeski, Ukraińska SRR 221 Neksikan, obw. magadański 665 Newton, Wielka Brytania 93, 101 Nianda, obw. archangielski 964, 1069, 1094, 1095 Niandoma, obw. archangielski 280 Niechłosty, pow. Brześć, woj. poleskie 1111 Nieciecz, pow. Lida, woj. nowosądeckie 443 Niedźwiedzi Ruczaj 651 Niedźwiedzica 740 Nieja, obw. kostromski 553 Nielepkowice, pow. Jarosław, woj. lwowskie 84 Nielisz, pow. Zamość, woj. lubelskie 500 Niemcy 248, 386, 693, 818 Niemenczyn, woj. wileńskie 159, 855 Indeks geograficzny Niemież, woj. wileńskie 294 Nieręża, rej. Ałdan, Jakucka ASRR 20 Niestanice, pow. Radziechów, woj. tarnopolskie 871 Nieśwież, woj. nowogródzkie 245, 311, 498, 523 Niewiszcze, pow. Słonim, woj. nowogródzkie 617 Nikitowsk sowchoz, obw. staliński 1120 Nikołajew, Ukraińska SRR 7, 43, 86, 216, 736 Nikołajewka, Ałtajski Kraj 294 Nikołajewka, Ukraińska SRR 17, 967 nikołajewski obw., Ukraińska SRR 135 Niubskij, obw. archangielski 316 Niuwczim, rej. Syktywkar 236 Niweck, pow. Sarny, woj. wołyńskie 37 Niżniaja Pawłowka 931 Niżniaja Pojma, Krasnojarski Kraj 395, 637 Niżniaja Pristań, obw. omski 244 Niżniaja Pristań, obw. tiumeński 1114 Niżniaja Striga 559 Niżniaja Tunguska, obw. irkucki 34 Niżnieangarsk 509 Niżnieudinsk, rej. irkucki 338 Niżnij Nowgorod 661 Niżnij Tagił, obw. swierdłowski 38, 380, 454, 925, 932, 1053 Niżnyj Kałapur 663 Niżnyj Udacznyj, obw. irkucki 1118 Nogatka, Baszkirska ASRR 1038 Nomża, obw. kostromski 792 Normandia 248 Norylsk, Krasnojarski Kraj 15, 56, 195, 204, 342, 388, 400, 485, 487, 551, 589, 651, 880, 952, 988, 1005 Noszul, Komi ASRR 28, 45, 351, 556 Nowa Cerkiew, pow. Chojnice, woj. pomorskie 232 Nowa Tichanowka, obw. karagandzki, Kazachska SRR 161 Nowa Wilejka, woj. wileńskie 144, 318, 527, 594, 626, 669, 1004, 1006 Nowa Wola, woj. białostockie 869 Nowa Zelandia 351, 602, 997 Nowaja Iwanowka 440 Nowaja Lala, obw. swierdłowski 1152 Nowaja Szulba rej., obw. semipałatyński 393 Nowaja Uzienka, Kazachska SRR 201, 202 Nowaja Żizń kołchoz, obw. aktiubiński, Kazachska SRR 62 Nowe Miasto, woj. lwowskie 773 Nowe Troki 628 Nowgorod Wołyński 1036 nowgorodzki obw. 305 Nowikowo 774, 945 Nowinki 778 Nowiny, woj. warszawskie 1020 Nowoczunka, obw. irkucki 1006 Nowogriegoriewka, obw. nikołajewski 843 Nowogródek 27, 121, 168, 509, 547, 623, 643, 643a Nowoiwanowka, obw. charkowski, Ukraińska SRR 445 Nowo-Iwanowka, obw. dżambulski, Kazachska SRR 133 Nowo-Iwanowka, rej. swierdłowski 1136 Nowojagodnoje, obw. omski 835 Nowojelnia, pow. Nowogródek, woj. nowogródzkie 27 Nowopokrowka, Kazachska SRR 817, 969 Nowopole, woj. wileńskie 43 Nowosielce, pow. Przeworsk, woj. lwowskie 380 Nowosielce, pow. Rohatyn, woj. stanisławowskie 566 Nowosiółka, pow. Podhajce, woj. tarnopolskie 227 Nowosiółki, pow. Wołkowysk, woj. białostockie 1008 Nowosiółki Małe, woj. lwowskie 306 Nowosuchotino 577 Nowosybirsk 177, 195, 248, 294, 344, 406, 531, 576, 763, 767, 802, 856, 918, 1001 nowosybirski obw. 69, 75, 237, 464, 741 Nowotroick, obw. frunzeński, Kirgiska SRR 749 Nowouzinka, obw. siewierokazachski, Kazachska SRR 435 Nowozyrianowo, Ałtajski Kraj 719 Nowy Michalin, pow. Kosów Poleski, woj. poleskie 807 Nowy Musor 589 Nowy Sącz 263, 285, 586 Nowyj Gorodok, Komi ASRR 643a Nowyj Jol, obw. archangielski 133 Nowyj Majkaduk, obw. karangandzki 395 Nowyj Port 442 Nowyj Ryczarz, obw. astrachański 105 Nowyj Szpajer kołchoz, Ukraińska SRR 73 Nowyj Usad 841 Nucht-Oziero, obw. archangielski 852 Nukus, Uzbecka SRR 452, 455, 829 Nurzec, pow. Bielsk Podlaski, woj. białostockie 110, 945 Nyali, Kenia 90 Ob rz. 255 Obirkowo, obw. wołogodzki 405, 1037 Objaczewo, Komi ASRR 264, 521, 663, 823, 936, 1064 Obłówka, obw. tambowski 468, 890 Obręczówka, woj. tarnopolskie 45 Obuchowka, obw. dniepropietrowski, Ukraińska SRR 494 Obuchowka, obw. kokczetawski, Kazachska SRR 840, 1043 odeski obw. 563 Odessa, Ukraińska SRR 157, 409, 988 Ogólec, pow. Kosów Poleski, woj. poleskie 830 Ojucewicze, pow. Stołpce, woj. nowogródzkie 1105 Okiszowka, obw. wołogodzki 613, 1156 Oktiabrsk, Kazachska SRR 323 Oktiabrskij, obw. kiemierowski 511 Okuniow 545 Olchowiki, pow. Dzisna, woj. wileńskie 255 Oleandria, pow. Wilno 66 Olechowka, obw. semipałatyński, Kazachska SRR 940 Oleniec, pow. Mołodeczno, woj. wileńskie 240 Oleńka, pow. Stara Wilejka, woj. wileńskie 1015 Olesko, pow. Złoczów, woj. tarnopolskie 620 Olszanka, pow. Pińsk, woj. poleskie 743 Olszewnica, pow. Radzyń, woj. lubelskie 787 Olszowa, pow. Kowel, woj. wołyńskie 341 Olsztyn 234 olsztyńskie woj. 239 Ołdaki, woj. warszawskie 603 Omsk 124, 159, 287, 375, 600, 676, 773, 1097 omski obw. 217, 244, 328 Omskuczan 599 Omykany 881 Onega jez. 246 Opatna, obw. irkucki 185 Opole 237 Oponowce, pow. Lida, woj. nowogródzkie 200 Opotnoje Pole, obw. irkucki 339 Or’, obw. aktiubiński, Kazachska SRR 253 Orany, woj. wileńskie 695 303 Orańczyce, pow. Prużana, woj. poleskie 1052 Orchon rz. 856 Ordżonikidze, obw. saratowski 895 Orenburg, Rosja 1085 Orenburg zob. Czkałow Orieszno, Krasnojarskim Kraj 39 Orlecy, obw. archangielski 379, 967 Oroczion, Jakucka ASRR 686 Orsza 151, 202, 260, 325, 342, 362, 376, 388, 395, 485, 491, 495, 627, 744, 767, 794, 856, 990, 1000, 1035, 1045, 1096, 1139 Oryszkowce, pow. Bóbrka, woj. lwowskie 1116 Orzechowo, pow. Brześć, woj. poleskie 914 Orzelec Duży, woj. kieleckie 355 Orzeł 330, 359, 362 Osada Krechowiecka, pow. Równe, woj. wołyńskie 559 Osada Wysoka, pow. Stolin, woj. poleskie 422 Osanowo, obw. moskiewski 987 Osanowo-Dubowoje 593 Osewo, pow. Pułtusk, woj. warszawskie 272 Osienniki Trzecie 738 Osinowka, obw. saratowski 821 Osipowka 991 Ost’Onołwa, rej. Koczewo 423 Ostaszków 53, 60, 83, 85, 350, 396, 408, 457, 545, 745, 760, 782, 811, 846, 1032 Ostęp, pow. Lida, woj. nowogródzkie 543 Ostodor, pow. Dolina, woj. stanisławowskie 212 Ostrowiec, Litewska SRR 853 Ostrowki, rej. Manskij 420 Ostrów, obw. grodzieński, Białoruska SRR 103 Ostrów, pow. Kowel, woj. wołyńskie 1069 Ostrów osada, pow. Wołkowysk, woj. białostockie 1081 Ostrów Popow, Wyspy Sołowieckie 1005 Ostrówek, pow. Lubartów, woj. lubelskie 331 Ostryna, pow. Szczuczyn, woj. nowogródzkie 342, 1137 Oszczep, pow. Wołkowysk, woj. białostockie 540, 1070 Oszczepkowo 714 Oszmiana, woj. wileńskie 155, 317, 595 Otorukan 652, 799 Otwock 654 Oudtshoorn 46, 478 Ozierki, Ałtajski Kraj 315, 335 Oziero, Maryjska ASRR 50 Oziero Czornoje, Ałtajski Kraj 291 Oziero Pietrowskoje, Ałtajski Kraj 425 Oziorki, obw. swierdłowski 57, 221, 950, 1142 Ożal, Komi ASRR 516 Pachtar kołchoz, obw. aktiubiński, Kazachska SRR 13 Padziuny, Litewska SRR 39 Pahiatua 351 Pahlewi 101, 160, 212, 310, 358, 397, 472, 507, 576, 633, 800, 822, 830, 840, 865, 886, 887, 909, 953 Paj Arik 886 Pakistan 1010, 1027 Palenczita, obw. irkucki 469 Palestyna 213, 248, 249, 306, 491, 504, 507, 633, 827, 867, 881, 888, 1033, 1036, 1080 Palewi, obw. murmański 818 Papiernia, pow. Augustów, woj. białostockie 229 Parabiel, obw. tomski 18, 158, 774, 945, 1083 Parczew 284 Parniki kołchoz 773 304 Partizanskij, rej. Ujar 211, 490 Pasieczna, obw. chmielnicki, Ukraińska SRR 102 Pawliszczew Bor, obw. kałuski 438 Pawłodar, Kazachska SRR 437, 620, 630, 688, 717, 761, 900, 949, 1098 Pawłodarowka, obw. kokczetawski, Kazachska SRR 692 pawłodarski obw., Kazachska SRR 222, 715, 754, 871, 878, 966 Peczeniżyn, pow. Kołomyja, woj. stanisławowskie 596, 1024 Peczora, Komi ASRR 164, 204, 370, 376, 413, 500, 678, 794, 915, 923 Penza 381 Perfiłowo, obw. irkucki 185, 911 Perm zob. Mołotow Perspektiwnoje, Krasnojarski Kraj 649 Petrakowo 203 Petrykozy, pow. Sokołów Podlaski, woj. warszawskie 274, 275 Petryków, woj. tarnopolskie 697 Pęza, pow. Łomża, woj. warszawskie 494 Piatichatki rej. 418 Piatykora, pow. Horochów, woj. wołyńskie 427 Pieczki [Rożewo], obw. archangielski 1103 Piekuty-Urbany, pow. Wysokie Mazowieckie, woj. łomżyńskie 1114 Pienia 1132 Pieninga, pow. Wołkowysk, woj. białostockie 698 Pieregonowka, obw. kirowogradzki, Ukraińska SRR 89 Pieremożec kołchoz, obw. zaporożski, Ukraińska SRR 246 Pieriedowik, obw. połtawski 683 Pieriepitki, obw. tomski 779 Piermogorje, obw. archangielski 642 Pierszynskij, obw. archangielski 884 Pierwomajsk, obw. swierdłowski 734, 1060, 1082, 1104, 1123 Pierwomajskaja, obw. celinogradzki, Kazachska SRR 813 Pierwomajski, Ałtajski Kraj 798 Piesianowo, obw. omski 889 Pieski, obw. połtawski 884 Pieszemskoje [Miełandowo], obw. archangielski 1051 Pietropawłowka 632 Pietropawłowsk 321, 346, 1075 Pietrowka, obw. celinogradzki, Kazachska SRR 645 Pietrowka, obw. dżambulski, Kazachska SRR 789 Pietrowsk sowchoz, obw. nikołajewski 374 Pietrowskij sowchoz, obw. woroneski 247 Pietruki, woj. białostockie 836 Pietuchowo, Kazachska SRR 887 Piewiek 652, 746 Piłatowicze, pow. Baranowicze, woj. nowogródzkie 800 Pimia, Krasnojarski Kraj 306, 941 Pinega, obw. archangielski 141, 206, 541, 743, 806, 875 Pińczów 348 Pińsk 2, 114, 127, 137, 161, 169, 234, 287, 377, 530, 592, 719, 767, 846, 959, 1041 Piotrowicze, pow. Postawy, woj. wileńskie 755 Piotrówka, pow. Luboml, woj. wołyńskie 1028 Piszczewik kołchoz, obw. aktiubiński, Kazachska SRR 983 Pit 277 Pitsford 253 Planty, pow. Baranowicze, woj. nowogródzkie 546, 1078 Indeks geograficzny Płock 363, 791 Płoska, pow. Brzeżany, woj. tarnopolskie 488 Płoskirów 535 Płuhów, pow. Złoczów, woj. lwowskie 239 Pobojeszna, obw. kostromski 841, 1091 Poczapince, obw. czerkaski 265 Poczapińka 684 Poczet, Krasnojarski Kraj 488, 935 Poczinowka, obw. kustanajski, Kazachska SRR 506 Podbuż, pow. Drohobycz, woj. lwowskie 369 Poddębowiec 413 Podgornoje, obw. tomski 66 Podgórze, pow. Łomża, woj. warszawskie 224 Podhajce pow., woj. tarnopolskie 1059 Podkamienna Tunguska 934 Podkamień, pow. Rohatyn, woj. stanisławowskie 101 Podporoże 316 Podsinieje, Krasnojarski Kraj 939 Podświle, pow. Dzisna, woj. wileńskie 448, 565 Podtaleje, Białoruska SRR 584 Podwiesnaja, obw. archangielski 219 Podwołoczyska 349 Podziawy, pow. Brasław, woj. wileńskie 327 Pogibło, pow. Sokółka, woj. białostockie 848 Pogoriełoje, obw. archangielski 299 Pogorzelce 511 Pohost Zahorodzki, pow. Pińsk, woj. poleskie 507 Pojma, Krasnojarski Kraj 147 Pokanajewka, Krasnojarski Kraj 731 Pokoszewo, pow. Oszmiana, woj. wileńskie 1141 Pokrowka kołchoz, obw. semipałatyński, Kazachska SRR 1024 Polanka, pow. Buczacz, woj. tarnopolskie 976, 977 Polany, pow. Kowel, woj. wołyńskie 30 Polesie 287, 330 Polska Wola, pow. Tłumacz, woj. stanisławowskie 735 Polska Wola kolonia, pow. Podhajce, woj. Tarnopol 705 Połaniec, pow. Sandomierz, woj. kieleckie 384 Połdniewica, obw. gorkowski 246, 708, 800, 905, 922, 1115 Połock 534, 676, 677, 998 połocki obw. 627 Połonne, Ukraińska SRR 693, 1000 Połowinka, obw. mołotowski 74, 292 Połowinnoje, obw. kurgański 426 Połownica, pow. Słonim, woj. nowogródzkie 8 Połtawa, Ukraińska SRR 241, 753, 839 Połtawka, obw. pietropawłowski, Kazachska SRR 130 połtawski obw., Ukraińska SRR 25, 271, 709 Połynianka, obw. nowosybirski 706 Pomiarki, pow. Horodenka, woj. stanisławowskie 138 Ponary 738 Poniatowa, pow. Zaleszczyki, woj. tarnopolskie 785 Poniatycze, pow. Wilejka, woj. wileńskie 315 Ponoj rz. 438 Popielewo, pow. Prużana, woj. poleskie 233, 709 Popierieczka, Krasnojarski Kraj 301, 1140 Popławce, pow. Grodno, woj. białostockie 958 Popławy, pow. Zborów, woj. tarnopolskie 1128 Popówka, pow. Wołożyn, woj. nowogródzkie 982 Poręby Kupieńskie, woj. lwowskie 1066 Porog, Krasnojarski Kraj 957 Porohy, pow. Nadwórna, woj. stanisławowskie 707, 726 Porojść, Litewska SRR 849 Port Said 213 Porubanek 433 Porzyżyny, pow. Brześć, woj. poleskie 117 Posino, Pasiene 1005 Pospielicha, Ałtajski Kraj 127, 137 Pot’ma, Mordwińska ASRR 159, 362, 390, 485, 786, 897, 944 Potasznia 1133 Powalicha, Ałtajski Kraj 234, 507, 1136 Powołże 1133 Poznań 454, 828, 910 Praskowieja, Stawropolski Kraj 663 Prebniewsk 219 Prieobrażenka, obw. aktiubiński 168 Prieobrażenka, obw. semipałatyński 52, 1149 Priesnogorkowka, obw. kustanajski, Kazachska SRR 453, 506 Priesnowka, obw. pietropawłowski 532 Priirtyszewskoje, obw. pawłodarski, Kazachska SRR 437, 717 Prioziornaja, obw. kustanajski, Kazachska SRR 115 Priwodino, obw. archangielski 559 Proskurow 323 Prusy Wschodnie 218, 475, 804, 863 Prużana, woj. poleskie 442, 721 Pryłuki, obw. wołogodzki 180 Prystorna, obw. karagandzki, Kazachska SRR 93 Przedborze, pow. Płock, woj. warszawskie 363 Przemiwólka, pow. Żółkiew, woj. lwowskie 916 Przemyśl, woj. lwowskie 164, 257, 266, 355, 380, 464, 478, 479, 779, 876, 923 Przewałka, pow. Grodno 944 Przeworsk 279 Przydrujsk, Łotwa 1005 Przystawałki, pow. Złoczów, woj. tarnopolskie 823 Przytoczno, pow. Łuków, woj. lubelskie 876 Pszczyna, woj. katowickie 1133 Puchalsk kołchoz 1135 Pudino, rej. Parabiel, obw. tomski 672 Puńki, pow. Wilejka, woj. wileńskie 716 Pustomyty, woj. lwowskie 181 Puszcza Rudnicka, woj. wileńskie 352, 503 Puzieniewicze, pow. Stołpce, woj. nowogródzkie 52, 501, 1149 Radom 121, 418 Raduń, pow. Lida, woj. nowogródzkie 794 Radziechów, woj. tarnopolskie 219, 966 Radziszewo, woj. białostockie 100 Radzymin, woj. warszawskie 113, 655 Radzyń Podlaski, woj. lubelskie 112, 990 Rafajłowa, pow. Nadwórna, woj. stanisławowskie 7, 132 Rafałówka, pow. Sarny, woj. wołyńskie 314 Rajgród, pow. Szczuczyn, woj. białostockie 178 Rajki, obw. iwanowski 635 Rajmontarowka sowchoz, obw. kirowogradzki 389 Rajówka, pow. St. Wilejka, woj. wileńskie 394 Rakitianka, obw. czkałowski 707, 726, 984, 1150 Rakowice, woj. nowogródzkie 324 Ramacha, obw. mołotowski 239 Rasjum 264 Raskatowo, obw. saratowski 1133 Rawa Ruska, woj. lwowskie 216, 526, 797 305 Reczkunowo, rej. Talmienka 979 Rembertów, woj. warszawskie 125, 199, 274, 275, 925, 1053 Rewucza, Krasnojarski Kraj 147 Rękaciszki, woj. wileńskie 5 Riabowo, obw. archangielski 194 Riazań 83, 118, 380, 408, 457, 476, 483, 626, 811, 932, 1032, 1093 Rieczuszka, obw. archangielski 860 Rieka Sija, obw. archangielski 581 Rieszoty, Krasnojarski Kraj 183, 731, 1001 Rież, obw. swierdłowski 74, 218, 282, 285, 336, 925, 1053 Rodezja 212, 576, 1056 Rohatyn, woj. stanisławowskie 782 Rohożnica Wielka, Białoruska SRR 1000 Rokitno, pow. Grodno, woj. białostockie 854 Romanowo, Ałtajski Kraj 1015 Romansir 550 Rongai, Kenia 253 Ropienka, pow. Lesko, woj. lwowskie 102 Rossochi, obw. archangielski 89, 389, 776 rostowski obw. 1064 Rosztad, obw. odeski 682 Roza, obw. czelabiński 11, 99, 189 Rozbity Kamień, woj. siedleckie 125 Roześmiana, pow. Borszczów, woj. tarnopolskie 971, 972, 973 Rozkatow, obw. saratowski 239 Rozowka, obw. kokczetawski, Kazachska SRR 845 Rozwory, pow. Ostrołęka 332 Rożdiestwienka, Kazachska SRR 532 Rożewo, obw. archangielski 186 Równe, woj. wołyńskie 316, 350, 359, 590, 616, 766, 796, 948, 1115 Równopol, pow. Baranowicze, woj. nowogródzkie 246, 905 Różanka, woj. nowogródzkie 150, 358, 514 Różowola, pow. Złoczów, woj. tarnopolskie 1077 Różyn, pow. Kowel, woj. wołyńskie 431 RPA 504 Rubcowsk, Ałtajski Kraj 137 Ruda Żurawiecka, pow. Rawa Ruska, woj. lwowskie 1129 Rudka, obw. chmielnicki 1075 Rudka, pow. Bielsk Podlaski, woj. Białystok 36 Rudki, woj. lwowskie 73 Rudnik, Krasnojarski Kraj 1141 Rudnik, obw. aktiubiński 643 Rudnik, rej. Jenisiejsk 1120 Rudnik Bolszewik, obw. dniepropietrowski, Ukraińska SRR 724 Rudnik Dżałambet, obw. celinogradzki, Kazachska SRR 514 Rudnik Staliński, obw. celinogradzki, Kazachska SRR 150, 319 Rudzienie, Białoruska SRR 998 Rukańce, pow. Lida, woj. nowogródzkie 815 Rukojnie, pow. Wilno 722 Rumunia 867 Rusnowo, pow. Włodzimierz Wołyński, woj. wołyńskie 191 Russkoje Ust’je 519 Rutki, pow. Łomża, woj. warszawskie 764 Rybaki, pow. Białystok 598 306 Rybaki, pow. Łomża 310 Rybińsk, obw. jarosławski 372 Rybińsk, obw. nowosybirski 146, 195 Rychcice, woj. lwowskie 1046 Ryga 856, 856a Ryków, pow. Złoczów, woj. tarnopolskie 608 Rzeczki, pow. Równe, woj. wołyńskie 552 Rzejpak 681 Rzeszowice, pow. Sokal, woj. lwowskie 769 Rzeszów 97, 257, 266, 279, 380, 535, 902, 951 Rzędziany 548 Rzyczki, woj. lwowskie 911 Sachalin 479 Sacharnyj, obw. ałmaacki 280 Sadek, Słowacja 268 Sajram, obw. czymkiencki, Kazachska SRR 58, 591, 631, 789, 964, 1017 Salechard, obw. tiumeński 442, 600 Salnica [Listwiennica], obw. archangielski 683 Samanda-Kul sowchoz, obw. aktiubiński 782 Samarkanda, Uzbecka SRR 101, 519, 769, 800, 847, 959, 1027, 1041 samarkandzki obw. 478 Sambor, woj. lwowskie 177, 361, 1089 Samocwiet, obw. swierdłowski 282, 285, 586, 748 Samodumowsk 686 Samojłowka, obw. saratowski 143 San rz. 464 Saniki, woj. białostockie 783 Sanok 209, 263, 285, 395, 586, 748 Sapożyno 295 Sarań, obw. karagandzki, Kazachska SRR 159 Saratow 249, 357, 368, 673, 687, 818 saratowski obw. 20, 80, 280, 382, 423, 710, 1077 Sarepta 574 Sarmyk kołchoz, obw. dżambulski, Kazachska SRR 1119 Sarny, woj. wołyńskie 187, 445 Sary-Bułak 343 Sasenowka, obw. połtawski 879 Sawin, pow. Chełm, woj. lubelskie 118 Sądowa Wisznia, pow. Mościska, woj. lwowskie 316, 582, 1127 Schodnica, pow. Drohobycz, woj. lwowskie 367, 368 Sedju 317 Sejmczan 519 Sekły, pow. Brasław, woj. wileńskie 733 Seliger jez. 396 Semipałatyńsk, Kazachska SRR 393, 519, 555, 588, 689, 770, 802, 940, 974, 986, 1101 semipałatyński obw., Kazachska SRR 356, 587, 596, 668, 681, 847, 872 Seńków, pow. Brzeżany, woj. tarnopolskie 1087 Sędziszów Małopolski 596 Sędziszówka, pow. Buczacz, woj. tarnopolskie 1061 Sękowo, woj. poznańskie 40 Sidorow, Komi ASRR 896, 977 Sidorowka, Ałtajski Kraj 971, 972, 973 Siechniewszczyzna, pow. Brześć, woj. poleskie 528 Siedierga, obw. archangielski 23, 1028 Siedlce 300, 731 Sielachy, Białoruska SRR 293 Sielanka kołchoz, obw. iwanowski 1091 Sielce n. Oką 219, 246, 262, 264, 277, 327, 610 Indeks geograficzny Siemiatycze, pow. Bielsk Podlaski, woj. białostockie 130, 158 Siemieńcz, pow. Buczacz, woj. tarnopolskie 196 Siemijarsk, obw. pawłodarski, Kazachska SRR 1009 Siemionowka, obw. tomski 607, 788 Siemioziornaja, obw. kustanajski, Kazachska SRR 354, 932 Siemuszino, rej. sysolski 1023 Sieniawa 164 Sienkiewicze, pow. Kosów, woj. poleskie 629 Siennoj, obw. archangielski 879 Sieraków, pow. Słonim, woj. nowogródzkie 1067 Siergiejewka 609 Sierpc 214 Siewiernaja Dwina rz. 795, 921 Siewiernaja Griwa, obw. moskiewski 157, 176, 308, 363, 593, 891, 987 Siewiernyj Kałczug, obw. archangielski 129 siewierokazachski obw. 523, 826, 857, 1126 Sija, obw. archangielski 546, 753 Siłodar, Komi ASRR 926 Sindor 747 Siniawka, pow. Nieśwież, woj. nowogródzkie 179 Siniegorie 917 Sinków, pow. Zaleszczyki, woj. tarnopolskie 149, 802 Siuroł, obw. mołotowski 1128 Siurowo, Komipiermiacki OA 357 Siuźma, obw. archangielski 206, 631 Siuźwa, obw. mołotowski 1040 Skaczok, obw. kirowski 942 Skalistyj sowchoz, obw. zaporoski 234 Skałat 322 Skarżysko-Kamienna 949 Skitten, Szkocja 82 Sklaryszki, Litewska SRR 47 Skole, pow. Stryj, woj. stanisławowskie 43, 289, 1119 Skomorocha, pow. Kamień Koszyrski, woj. poleskie 879 Skopin, obw. riazański 334 Skrzyplewo, pow. Wołożyn, woj. nowogródzkie 1118 Skwarzawa Nowa, pow. Żółkiew, woj. lwowskie 19, 993 Sliwnoje, Kazachska SRR 252 Sławgorod, Ałtajski Kraj 294, 695, 780, 1008, 1084 Sławianka, obw. czymkiencki, Kazachska SRR 737 Sławno 338 Słobodczikowo, obw. archangielski 455 Słobódka Polna, pow. Kołomyja, woj. stanisławowskie 908, 1132 Słonim, woj. nowogródzkie 21, 446, 859, 1139 Smirnowka, obw. siewierokazachski, Kazachska SRR 810 Smirnowo, obw. siewierokazachski, Kazachska SRR 644, 826 Smita kołchoz, obw. nikołajewski, Ukraińska SRR 62 Smolanka, pow. Tarnopol, woj. tarnopolskie 203 Smoleńsk 262, 304, 610, 892 Smyków, pow. Dubno, woj. wołyńskie 886 Snowicze, pow. Złoczów, woj. tarnopolskie 82 Sobiesko, pow. Podhajce, woj. tarnopolskie 994 Sochta sowchoz, obw. tomski 175 Sojeticha, rej. Tajszet 322 Sojma, obw. tiumeński 1097 Sokoliki Górskie, pow. Turka, woj. lwowskie 647 sokołowski pow. 793 Sokołów, pow. Buczacz, woj. tarnopolskie 917 Sokołów Podlaski 107, 125, 274, 275, 281, 387, 655, 674 Sokołówka, obw. siewierokazachski, Kazachska SRR 122 Sokółka, woj. białostockie 653 Solikamsk 239 Soluga, obw. archangielski 1010 Solwyczegodsk, obw. archangielski 459, 725 Sołomiak, pow. Kostopol, woj. wołyńskie 1133 Sołoniesznoje, Ałtajski Kraj 100 Sorokino, Ałtajski Kraj 291 Sosnowka, Komipiermiacki OA 821 Sosnowka, obw. saratowski 893 Sosnowka, obw. tomski 1052 Sośwa 739 Sośwa rej., obw. swierdłowski 267 Sośwa rz., obw. swierdłowski 699 Sowietskaja, Kazachska SRR 424 Sowług, obw. siewierokazachski 446, 859 Spasporub 459, 516, 823 Spassk k. Karagandy 180, 897 Stajewo 890 Stalingrad 134, 574, 575 Stalino 408, 447 Stalinogorsk, obw. moskiewski 257, 266, 279, 318, 334, 536, 594, 722, 760, 783, 902, 1144 Stalińsk Kuźnieck, obw. kiemierowski 316 Stalowa Wola 951 Stambuł 491 Stanisławów 7, 15, 148, 354, 453, 506, 583, 596, 615, 749, 801, 907, 919, 932, 984 Stara Sośwa 1004 Stara Wilejka 3, 317, 676, 677 Staraja Askania sowchoz, obw. chersoński, Ukraińska SRR 675 Staraja Barda, Ałtajski Kraj 625 Staraja Bierioza kołchoz, obw. kurgański 91 Stare Koszary 732 Stare Sioło, pow. Bóbrka, woj. lwowskie 13 Stare Szpejerowo, obw. nikołajewski, Ukraińska SRR 961 Stare Święciany 575 Stargard Szczeciński 323 Starobielsk 92, 111, 121, 248, 295, 401, 472, 497, 881, 948, 1004 Starogród, woj. warszawskie 199 Staro-Zamosze, pow. Brasław, woj. wileńskie 771 Stary Sambor 551 Staryj Suchotin kołchoz, obw. kokczetawski, Kazachska SRR 1126 Stasin, pow. Włodzimierz Wołyński, woj. wołyńskie 989 Stawiska, pow. Łomża, woj. białostockie 814 Stawki-Poniatowo, pow. Zaleszczyki, woj. tarnopolskie 477 Stawropol, Stawropolski Kraj 568, 860, 880 Stawropolski Kraj 324, 348, 364, 492, 606, 721, 864, 1052 Stawy, pow. Brześć, woj. poleskie 541 Stężarycze, pow. Włodzimierz Wołyński, woj. wołyńskie 480 Stiepanowka, obw. aktiubiński 634, 647 Stiepniak, obw. celinogradzki, Kazachska SRR 611, 1122 Stiepok, Kazachska SRR 982 Stolin, pow. Pińsk, woj. poleskie 343, 813 Stołpce, woj. nowogródzkie 121, 346, 360, 609, 969, 978 307 Stójło, woj. wołyńskie 321 Striapunińsk, obw. mołotowski 520 Stryj, woj. stanisławowskie 579, 637, 706 Stryjówka, pow. Zbaraż, woj. tarnopolskie 57 Stupiaty, obw. pawłodarski, Kazachska SRR 900 Stupinka 978 Stupino, obw. swierdłowski 828, 1053 Suchaja Bałka, obw. odeski 443 Suchaja Wyczera 1056 Suche Bator, Mongolia 856 Suchinicze 454 Suchobiezwodnoje, obw. gorkowski 79, 114, 259, 362, 366, 408 Suchodół, pow. Bóbrka, woj. lwowskie 251, 403 Suchoj Łog, obw. swierdłowski 1108 Suchoj Łog, obw. tomski 899 Suchona, obw. archangielski 427, 895 Suchona rz. 921 Suchowce, pow. Zbaraż, woj. tarnopolskie 1142 sumski obw., Ukraińska SRR 42 Supraśl, woj. białostockie 379 Surała, pow. Grajewo, woj. białostockie 1135 Suraż, woj. tarnopolskie 223 Surgut, obw. tiumeński 537 Surmaczówka, pow. Jarosław, woj. lwowskie 965 Susłongier, Maryjska ASRR 483 Susłowo, Krasnojarski Kraj 1006 Susuman, obw. magadański 276, 652, 665, 666, 952, 999 Suszki, pow. Brześć, woj. poleskie 967 Sutno, pow. Bielsk Podlaski, woj. białostockie 207 Suworowo, obw. pawłodarski, Kazachska SRR 757, 960 Suworowskij, Krasnojarski Kraj 975 Suzak, obw. czymkiencki, Kazachska SRR 126 Suzun, obw. nowosybirski 633, 680, 885, 1138 Swałowka, Ałtajski Kraj 669 Swierdłowsk 216, 300, 329, 331, 380, 449, 461, 544, 548, 674, 1053, 1058 swierdłowska gubernia 1085 swierdłowski obw. 30, 48, 63, 101, 142, 151, 199, 218, 244, 267, 305, 315, 331, 414, 428, 480, 586, 739, 780, 828, 925 Sybirak, obw. tomski 949 Syczewka, Ałtajski Kraj 613 Syktywkar, Komi ASRR 1, 108, 236, 262, 307, 474, 504, 561, 621, 882, 976, 1061, 1110 syktywkarski rej., Komi ASRR 1079, 1080 Syria 1033 Sysoła rz. 307 Sytomino, rej. Surgutsk 203 Syzrań 216 Szachrisabz, obw. kaszkadaryjski 160 Szacy, obw. odeski 1067 Szadricha 328, 1073 Szadrinsk, obw. kurgański 1030 Szajtańsk, obw. tiumeński 375 Szangał, Kazachska SRR 494 Szarja, obw. kostromski 800, 1037 Szatura, obw. moskiewski 157, 593, 791, 863, 891 Szawat, Uzbecka SRR 16, 455, 565 Szczecin 408 Szczecinek 233, 536 szczecińskie woj. 335 308 Szczepanów, pow. Brzeżany, woj. tarnopolskie 648 Szczerbakty 636 Szczuczyn, pow. Grajewo, woj. białostockie 754, 920 Szczuczyn, woj. nowogródzkie 122, 358, 747 Szelechowo 1118 Szemiejnoje, obw. permski 316 Szenkursk, obw. archangielski 89, 776 szenkurski rej. 389 Szepetówka, Ukraińska SRR 249, 295, 337, 472, 497, 535, 678, 948, 1036 Szeremeta, obw. tiumeński 908 Szereszów, pow. Prużana, woj. poleskie 721 Szira 399 Szkocja 240, 248, 405a, 455, 1033, 1056 Szkodna, pow. Dębica, woj. krakowskie 461 Szoksza, obw. archangielski 8 Szomboziero, obw. archangielski 505, 570 Szoptykul 930 Szostino 152 Szoszka, Komi ASRR 116 Szówsko, pow. Jarosław, woj. lwowskie 164 Szpakowskoje rej., Stawropolski Kraj 158 Sztyrowka, obw. siewierokazachski, Kazachska SRR 345 Szubunia, obw. archangielski 807, 830 Szulpiszki, woj. wileńskie 159 Szulżenowka kołchoz, obw. siewierokazachski 929 Szumsk, Litewska SRR 172 Szurigino 680 Szurowo, obw. mołotowski 1077 Szutowa, pow. Jaworów, woj. lwowskie 816 Szwajcaria, pow. Podhajce, woj. tarnopolskie 459 Szwakszta, pow. Postawy, woj. wileńskie 165 Szwarycha, obw. gorkowski 528 Szwedunowo, Ukraińska SRR 967 Szybotowo, obw. nowgorodzki 107, 355, 461, 626, 687, 873 Szyczenga, obw. wołogodzki 889 Szyłutie k. Kłajpedy 159 Szymanowo, woj. olsztyńskie 321 Szypunowo 814 Śmigłowa, pow. Zaleszczyki, woj. tarnopolskie 469, 962 Śniatyń, woj. stanisławowskie 596, 1101 Średnica, pow. Wysokie Mazowieckie, woj. białostockie 108 Światosławka, obw. kustanajski, Kazachska SRR 605 Świdnica 250 Świebodzin 260, 828 Świecie 189 Święciany, woj. wileńskie 602, 756 Święta Wola, pow. Kosów Poleski, woj. poleskie 163 Świłka, pow. Dzisna, woj. wileńskie 430 Świr 533 Świsłocz 257 Tachtamygda, obw. amurski 744 Tadżycka SRR 921 Taganrog, obw. rostowski 305 Tajlak kołchoz, obw. pawłodarski, Kazachska SRR 269 Tajożnaja, Krasnojarski Kraj 466 Tajszet, obw. irkucki 230, 299, 371, 405a, 477, 664, 856, 914, 1012 Talec, obw. archangielski 886 Talica, obw. moskiewski 438, 544 Tallin 988 Indeks geograficzny Talmienka, Ałtajski Kraj 171, 640 Tałagi, obw. archangielski 385 Tałdy Kurgan, obw. ałmaacki 1073 Tałowka sowchoz, obw. saratowski 14 tambowski obw. 468 Tanganika 253, 288, 865 Tara, obw. omski 76, 598, 773 Tarangulski sowchoz, Kazachska SRR 225 Tarasowicze, obw. kirowski 1105 Tarasówka, Ukraińska SRR 294 Tarnobrzeg 231 Tarnopol 177, 222, 248, 349, 417, 428, 671, 717, 878, 970 Tarnoruda, pow. Skałat, woj. tarnopolskie 521 Tarnowskie Góry 588 Taszauz, Turkmeńska SRR 289 Taszkient 77, 397, 440, 478, 511, 540, 548, 629, 631, 642, 698, 769, 815, 833, 886, 959, 1014, 1033 Tatianowka, Krasnojarski Kraj 502 Tatianowka, obw. kokczetawski, Kazachska SRR 450 Tatiszczewo, obw. saratowski 87, 438 Tawda, obw. swierdłowski 102, 105, 1089 Techlów, pow. Rawa Ruska, woj. lwowskie 701 Teheran 93, 212, 240, 351, 397, 540, 576, 729, 800, 822, 887, 888, 909, 948, 953, 980, 1014, 1033, 1056, 1102 Telatycze, pow. Brześć, woj. poleskie 206 Telelkabir, Egipt 769 Tengeru, Afryka 194, 288, 887, 953 Teofipol, obw. chmielnicki, Ukraińska SRR 472 Terczyn, pow. Równe, woj. wołyńskie 613 Terebieżów, pow. Stolin, woj. poleskie 585 Termez, obw. surchandaryjski, Uzbecka SRR 8 Terny sowchoz, obw. sumski, Ukraińska SRR 1103 Terpin, pow. Radziechów, woj. tarnopolskie 642 Tichaja, Krasnojarski Kraj 466 Tieguldiet, obw. tomski 364 Tieja, Krasnojarski Kraj 837 Tielma, obw. irkucki 369 Tiernowka, obw. kokczetawski, Kazachska SRR 577 Tiesowaja, obw. archangielski 37, 445, 459, 860 Tieśma, obw. swierdłowski 1004 Tiewriz, obw. omski 598 Tikil, Kazachska SRR 1094 Tiksi, Jakucka ASRR 519 Timoszyno, obw. archangielski 333 Tiubil, Krasnojarski Kraj 1145 Tiumeń 38, 537, 573, 1114 Tiutków, pow. Trembowla, woj. tarnopolskie 872 Tłumacz, woj. stanisławowskie 115, 304 Tłuszcz 113 Tobolsk, obw. tiumeński 124, 278, 327, 676, 755, 1132 Toboł, obw. kustanajski, Kazachska SRR 857 Tockoje, obw. czkałowski, Kazachska SRR 295, 304, 452, 472, 497, 544, 634, 678, 726, 747, 881, 948, 984, 997, 1002, 1033 Togur, obw. tomski 606, 721, 864, 1052 Toja, obw. tomski 861 Tokmak, Kirgiska SRR 629 Tokuszi, obw. siewierokazachski, Kazachska SRR 346 Tołmaczewo 945 Tołomb Oziero, obw. archangielski 1056 Tołstobaby, pow. Podhajce, woj. tarnopolskie 734, 1082 Tołtija, obw. swierdłowski 548 Tom rz. 316, 779 Tomaszów Lubelski 362 Tomsk 154, 175, 344, 348, 458, 582, 779, 861, 1052, 1138 tomski obw. 200, 348, 373, 864, 885 Topczicha, Ałtajski Kraj 332, 838 Topka kołchoz 562 Toporok, obw. irkucki 425, 477, 571, 629, 862, 1012, 1057, 1118 Toporów, pow. Radziechów, woj. tarnopolskie 607 Torczyn 1002 Torforazrabotki, obw. wołogodzki 498 Torskie Hartanowce, pow. Zaleszczyki, woj. tarnopolskie 934 Toruń 11, 781 Tot’ma, obw. wołogodzki 340, 610, 618, 619, 831 Touste, pow. Skałat, woj. tarnopolskie 215, 700, 896, 963 Towarnia, pow. Dobromil, woj. lwowskie 835 Trauguttówka, pow. Sarny, woj. wołyńskie 405 Trekawo, obw. nowosybirski 492 Trembowla, woj. tarnopolskie 62, 587, 681, 940 Trepowka, obw. kirowogradzki, Ukraińska SRR 141, 906 Troick, obw. czelabiński 1043 Troick sowchoz 1150 Troickoje, Ałtajski Kraj 662 Trojec, obw. czkałowski 372 Troki, woj. wileńskie 575 Trołocz 409 Trościaniec Wielki, pow. Zborów, woj. tarnopolskie 283, 1007 Trykłaciszki, pow. Brasław, woj. wileńskie 235 Trzyniec 759 Tuchla, pow. Stryj, woj. stanisławowskie 162 Tuczapy, pow. Gródek Jagielloński, woj. lwowskie 201 Tugacz, Buriacki OA 1005 Tugolesskij 593 Tujm, Krasnojarski Kraj 10, 704 Tujmazy sowchoz, Baszkirska ASRR 1108 Tulen 1092 Tuligany, obw. omski 72 tulski obw. 1068 Tułun 694, 904, 911 Tupik, Krasnojarski Kraj 704 Turkiestan, obw. czymkiencki, Kazachska SRR 286, 353, 405, 597, 600, 656, 685, 1070, 1095 Turksib, obw. dżambulski, Kazachska SRR 640 Turmont, pow. Brasław, woj. wileńskie 1011 Turna, pow. Brześć, woj. poleskie 175 Turtas rz. 391 Turuchańsk, Krasnojarski Kraj 380 Turyngia 674 Tuszyłowo, obw. archangielski 44 Tworki, pow. Siedlce, woj. lubelskie 260 Tyborów, pow. Mińsk Mazowiecki, woj. warszawskie 362 Tynalik kołchoz, obw. dżambulski, Kazachska SRR 1079 Ubiński sowchoz, obw. wostocznokazachski, Kazachska SRR 50 Uchta, Komi ASRR 7, 156, 317, 434, 527, 643a, 747, 866, 1109 Uczaszcza 681 Uda rz. 303 309 Udacznyj, rej. Tajszet, obw. irkucki 106, 117, 143, 188, 426, 848, 1012, 1113 Udarnik sowchoz, Ukraińska SRR 1 Ufa, Baszkirska ASRR 148, 580 ufimska gubernia 1085 Uganda 397, 994 Uglicz, obw. jarosławski 260 Uhrynów, woj. stanisławowskie 522 Uhryńkowce, woj. tarnopolskie 510 Uj, Chabarowski Kraj 664 Ujar 837 Ukow 278 Ukraińska SRR 30, 333, 374, 385, 389, 398, 411, 415, 443, 465, 563, 605, 616, 619, 643, 658, 676, 682, 683, 684, 732, 753, 796, 803, 843, 913, 965, 967, 991, 999, 1076, 1107, 1114, 1120 Uksora, obw. archangielski 415 Ulbroka 818 uljanowski obw. 481 Ulskoje, obw. archangielski 1065 Ułanowice, pow. Równe, woj. wołyńskie 702 Ułan-Ude, Buriacka ASRR 311, 519 Ułujuł, obw. tomski 373, 543 Ułus, Uzbecka SRR 847, 959 Ungut, Krasnojarski Kraj 136 Ungut Mały, rej. Szalinsk 306 Ural 255, 579, 784 Urbach, obw. saratowski 686 Urdoma, obw. archangielski 725 Urga, Uzbecka SRR 728 Urgencz, Uzbecka SRR 234, 455 Urlutiub, Kazachska SRR 222, 717 Urnek 321 Urta-Auł, obw. taszkiencki, Uzbecka SRR 289 Urwasz, obw. wołogodzki 831 Urytwa, pow. Brzeżany, woj. tarnopolskie 78 Urzędów, woj. lubelskie 296 USA 501, 504, 633, 1014 Usolje, obw. irkucki 109, 1072 Uspienskij 259 Ust’-Czaryszskaja Pristań, rej. Ust’-Pristanskij, Ałtajski Kraj 901 Ust’-Czumysz, rej. talmieński 733 Ust’-Derbino 301 Ust’-Iszim, obw. omski 375, 411 Ust’-Jarul, Krasnojarski Kraj 928 Ust’je, obw. nowgorodzki 387 Ust’-Kadujka, obw. irkucki 489, 694, 1071 Ust’-Kałmanka 414 Ust’-Kamienogorsk 878, 1024, 1155 Ust’-Kułom, Komi ASRR 1, 926 Ust’-Oczeja, obw. archangielski 1102 Ust’-Pogromnaja, Krasnojarski Kraj 235 Ust’-Szonosza, obw. archangielski 893 Ust’-Szysz, obw. omski 773 Ust’-Urt, obw. swierdłowski 892 Ust’-Usa, Komi ASRR 894 Ust’-Zaruba, obw. archangielski 333, 524 Ustrzyki Dolne, pow. Lesko, woj. lwowskie 961 Uszarowo 391 Uściług, woj. wołyńskie 69, 572 Uwat 391 Uwielskij, obw. czelabiński 790 310 Uwiśle, pow. Buczacz, woj. tarnopolskie 890 Uzbecka SRR 43, 59, 213, 249, 286, 326, 351, 427, 455, 460, 478, 491, 591, 599, 602, 614, 634, 677, 729, 739, 749, 769, 830, 831, 847, 886, 887, 948, 1003, 1048, 1056, 1079 Uzbieriezowka, obw. mołotowski 471 Uznogi, pow. Baranowicze, woj. nowogródzkie 553, 1048 Użara kołchoz, Baszkirska ASRR 716 Użur, Krasnojarski Kraj 653 Wabkient, Uzbecka SRR 617, 905, 1054 Wadowice, woj. krakowskie 282 Wajnowo, obw. archangielski 163, 568 Wakchanka 750 Walawino, obw. gorkowski 54 Walerianowka, obw. kiemierowski 110 Wangasz, Krasnojarski Kraj 19, 560, 993 Wanino, Chabarowski Kraj 276, 361, 664, 744, 1021 Warda, obw. archangielski 163, 382, 528 Warkowicze, Ukraińska SRR 497 Warszawa 74, 245, 274, 275, 334, 386, 635, 654, 699, 749, 764, 781, 803, 910 Wasilewo 416 Wasilkowka, obw. pietropawłowski, Kazachska SRR 558 Wasilkowski sowchoz, obw. dniepropietrowski, Ukraińska SRR 612 Wasilków 882 Ważju, Komi ASRR 264, 473 Wąsosz, pow. Szczuczyn, woj. białostockie 630 Wellington 351 Welwa, obw. mołotowski 423 Werba 432 Werenów, pow. Lida, woj. nowogródzkie 204, 723, 725 Weroniaki, pow. Złoczów, woj. tarnopolskie 20 Wersoka 575 Wesoła, pow. Przemyśl 996 Wialik, pow. Wołożyn, woj. nowogródzkie 1057 Wiązownica, woj. lwowskie 954 Wiczyn, pow. Łuck, woj. wołyńskie 1021 Wieliczkowicze, pow. Brześć, woj. poleskie 382 Wielikaja Zagorowka, obw. czernihowski, Ukraińska SRR 1080 Wielikij Burłuk, obw. charkowski, Ukraińska SRR 206 Wieliżany 1114 Wielka Brytania 240, 249, 405, 452, 840, 888, 943, 949, 984, 1048 Wielka Mysa, pow. Oszmiana, woj. wileńskie 399 Wielki Obzyr, pow. Kamień Koszyrski, woj. poleskie 421 Wielkie Dowgiałły, pow. Lida, woj. nowogródzkie 204 Wielkie Dubiejki, pow. Nieśwież, woj. nowogródzkie 14 Wielkie Łuki, pow. Baranowicze, woj. nowogródzkie 708 Wierchniaja Maksakowka 307 Wierchniaja Tawda 1053 Wierchniaja Tura, obw. swierdłowski 398 Wierchniaja Ura, obw. archangielski 541, 629 wierchnietojemski rej., obw. archangielski 646 Wierchnieuralsk 671 Wierchnij Ciow, Komi ASRR 236 Wierchnij Lapomoz, Komi ASRR 459 Wierchnij Tabagoszet 147 Wierchnij Tuim 399 Wierchnij Zacharkowskij Bor, obw. nowosybirski 429 Wierchojańsk, Jakucka ASRR 148, 1001 Wierchoturje, obw. swierdłowski 151, 199, 216, 828, 925 Indeks geograficzny Wieriużskoje Oziero, obw. archangielski 617, 912 Wierszuba, pow. Wilno 1153 Wierszynino, obw. tomski 324, 373, 429, 458, 543 Wierzbiatyn, pow. Buczacz, woj. tarnopolskie 104 Wierzblany, pow. Kamionka Strumiłowa, woj. tarnopolskie 236 Wiesiołowka, obw. swierdłowski 272 Wiesiołyje Termy sowchoz, obw. dniepropietrowski, Ukraińska SRR 982 Wietka, Komi ASRR 522, 735 Wietka, obw. wołogodzki 656 Wiezdino 383 Wikszniany, pow. Wołożyn, woj. nowogródzkie 144 Wilejka, woj. wileńskie 504, 533 Wilga, woj. warszawskie 655 Wilgort, Komi ASRR 936 Wilno 5, 6, 39, 60, 109, 123, 128, 134, 142, 156, 159, 172, 173, 184, 202, 381, 433, 444, 447, 503, 527, 536, 539, 545, 574, 594, 595, 626, 628, 661, 673, 687, 718, 722, 746, 751, 756, 760, 772, 780, 781, 834, 838, 849, 855, 901, 980, 988, 1001, 1004, 1006, 1014, 1019, 1055, 1093, 1109, 1144 Wiłkomierz 381 Wiłkowyszki 438 Winnica 289 Winokurka, obw. swierdłowski 227 Wiszenki, pow. Łuck, woj. wołyńskie 949 Wiszersk, obw. mołotowski 728 Wiśnicz 547 Wiśniówka, pow. Stopnica, woj. kieleckie 413 Witebsk 80, 1005 Witiunino 865 Wizinga, Komi ASRR 196 Władymirowsk, Krasnojarski Kraj 957, 975 Władysin, pow. Grodno, woj. białostockie 883 Władywostok 276, 325, 327, 409, 611, 804 Włochy, woj. warszawskie 924 Włochy 240, 249, 452, 460, 472, 507, 617, 633, 661, 881, 997 Włodawa 284 Włodzimierz Wołyński, woj. wołyńskie 17, 205, 302, 326, 364, 404, 434, 472, 678, 784, 822, 1026, 1036 Woczkowce, pow. Łuniniec, woj. tarnopolskie 777 Wodopad, obw. archangielski 71 Wojciechy, pow. Postawy, woj. wileńskie 730 Wojkoł, obw. archangielski 820 Wojkowa sowchoz, rej. Soroczinsk, obw. czkałowski 912 Wojszkuny, Litewska SRR 1151 Wojtowice, Ukraińska SRR 295 Wojwoż osiedle, Komi ASRR 173 Wola Gołuchowska, pow. Podhajce, woj. tarnopolskie 981 Wola Kaniowska, woj. stanisławowskie 650 Wola Lubomirska, pow. Żydaczów, woj. stanisławowskie 264 Wola Ostrowicka, pow. Luboml, woj. wołyńskie 875 Wołczyn 207 Wołgograd 381 Wołkowce, pow. Borszczów, woj. tarnopolskie 1029, 1155 Wołkowysk 119, 146, 195, 345, 388, 390, 531, 570, 641, 652, 744, 809, 997, 1000, 1008 Wołogda 59, 702, 817 wołogodzki obw. 46, 52, 829, 921, 944, 1048 Wołomin 387 Wołożyn, woj. nowogródzkie 269, 727, 930, 1019 Wołyńsk kołchoz, obw. tomski 1033 Worczyn, pow. Włodzimierz Wołyński, woj. wołyńskie 280 Worju, Komi ASRR 1023, 1112 Workuta, Komi ASRR 3, 87, 123, 300, 330, 347, 362, 376, 383, 390, 392, 413, 417, 435, 444, 467, 526, 589, 649, 745, 767, 794, 849, 910, 947, 988, 1109, 1119, 1146 Worobiewka, obw. kustanajski, Kazachska SRR 265 Woronczyn, pow. Horochów, woj. wołyńskie 451 woroneski obw. 18, 146, 531, 556, 582, 882, 1061 woroneski rej. 236 Woroneż 892, 938, 985 Woronino, obw. wołogodzki 382 Woronów, pow. Rawa Ruska, woj. lwowskie 29 Woropajewo, pow. Postawy, woj. wileńskie 31 Woroszyłowgrad 92, 276 woroszyłowgradzki obw., Ukraińska SRR 104 Woskriesienka, Kazachska SRR 602 Wostocznaja, rej. Minusinsk, Krasnojarski Kraj 723 Wostocznoje, rej. Klukwina 490 wostocznokazachski obw., Kazachska SRR 248, 878 Wożega, obw. wołogodzki 501, 955 Wójtowce, Białoruska SRR 915 Wrewsk, Uzbecka SRR 401 Wrocław 241, 684, 894 Wschowa 546 Wujkowice, pow. Mościska, woj. lwowskie 946 Wybranówka, pow. Stryj, woj. stanisławowskie 253 Wyczegda rz. 720, 729 Wyrzyki, pow. Siedlce, woj. warszawskie 281 Wysoki Dwór 550 Wysokie Litewskie, Białoruska SRR 1045 Wysokie Mazowieckie, woj. białostockie 1 Wysokopolie, obw. chersoński 430 Zabłocie, woj. stanisławowskie 984 Zaborze, pow. Rawa Ruska, woj. lwowskie 185 Zabrze 601 Zacharkowo 324 Zacisze, pow. Łuck, woj. wołyńskie 1091 Zaczepicze, pow. Szczuczyn, woj. nowogródzkie 319 Zagajnowo, Ałtajski Kraj 220 Zagorsk, obw. moskiewski 143, 936, 976 Zagórze Polskie, pow. Tłumacz, woj. stanisławowskie 656 Zajcewo, Baszkirska ASRR 716 Zajskoje, Ałtajski Kraj 94 Zakopane 268 Zalesie, woj. wileńskie 1147 Zaleskie, pow. Lida, woj. nowogródzkie 366 Zaleszczyki, woj. tarnopolskie 349, 512, 847 Zamość 88, 435, 439, 710 Zandane, obw. bucharski 800 Zaolzie 759 Zapole, pow. Luboml, woj. wołyńskie 141, 906 Zaporoże, Ukraińska SRR 87, 417, 565, 728 Zaran 537 Zarębkowo, pow. Dzisna, woj. wileńskie 639 Zaręby Kościelne, pow. Ostrów Mazowiecka, woj. warszawskie 386 Zaria, obw. archangielski 528 Zarosłoje, obw. siewierokazachski 468 Zarwanica, pow. Podhajce, woj. tarnopolskie 1154 Zarzecze 534 311 Zasieczna, pow. Przemyślany, woj. tarnopolskie 694 Zastawcze, pow. Podhajce, woj. tarnopolskie 1108 Zastawki, woj. tarnopolskie 497 Zaszczyta, obw. wostocznokazachski, Kazachska SRR 165 Zaścianek, pow. Słonim, woj. nowogródzkie 682 Zatobołowka, obw. kustanajski, Kazachska SRR 402 Zawodny Las, pow. Słonim, woj. nowogródzkie 1074 Zboiska, pow. Sokal, woj. lwowskie 860 Zborów, woj. tarnopolskie 357, 398, 460 Zbójsk, pow. Lida, woj. nowogródzkie 938 Zbunin, pow. Brześć, woj. poleskie 426 Zdołbica, pow. Zdołbunów, woj. wołyńskie 889 Zdołbunów, woj. wołyńskie 295, 337, 350, 810, 922 Zdzięcioł, pow. Nowogródek 509 Zelwa, pow. Wołkowysk, woj. białostockie 140, 641 Zgoda, pow. Żółkiew, woj. lwowskie 560 Zgorzelec 250 Zielona, Krasnojarski Kraj 512 Zielonka, woj. warszawskie 387 Zijadin, Uzbecka SRR 959 Zimnaja Tieja, Krasnojarski Kraj 78, 762, 763 Zinca, obw. połtawski, Ukraińska SRR 117 Złatoust, obw. czelabiński 440, 710, 790, 1049 Złoczów 599 Złotowo, pow. Słonim, woj. nowogródzkie 271 Złoty Potok, pow. Buczacz, woj. tarnopolskie 248 Zmiejnogorsk, Ałtajski Kraj 68 Znamienka, Ałtajski Kraj 695 Znamienka, Kazachska SRR 356 Znamienka, Krasnojarski Kraj 508, 697, 711 312 Zofiówka, pow. Trembowla, woj. tarnopolskie 16 Zołotaja Gorka, obw. irkucki 10, 229, 576, 862, 1057, 1113 Zołotoj Bugorok, Krasnojarski Kraj 957 Zona, obw. tomski 779 Zosin, pow. Słonim, woj. nowogródzkie 563, 619 Zudiłowo, Ałtajski Kraj 328, 883, 958 Zwierzyniec, pow. Zamość, woj. lubelskie 276 Żabokruki, pow. Bóbrka, woj. lwowskie 1136 Żangistobe, obw. semipałatyński 397, 562 Żarnowo, pow. Augustów, woj. białostockie 242 Żarnowo, woj. szczecińskie 238 Żarowskij, obw. wołogodzki 1149 Żenekanus, obw. karagandzki 869 Żeniszek, obw. aktiubiński, Kazachska SRR 238 Żmijewka, obw. archangielski 445 Żodino, Białoruska SRR 260 Żołkuduk, obw. pawłodarski, Kazachska SRR 222 Żorkol, obw. kustanajski, Kazachska SRR 624 Żuki, pow. Sierpc, woj. warszawskie 214 Żuki, pow. Wilno 718 Żuzasaj kołchoz, obw. aktiubiński, Kazachska SRR 1134 Żydaczów, woj. stanisławowskie 139, 247 Żylicze, pow. Grodno, woj. białostockie 992 Żyłgorodok, Kazachska SRR 647 Żyranka, rej. Magadan 433 Żyrmuny, pow. Lida, woj. nowogródzkie 429 Żytlin, woj. poleskie 568 żytomierski obw. 693, 999 Żytomierz 262, 311, 578, 610, 999 Indeks hasełIndeks problemowych nazwisk Indeks nazwisk (po nazwisku podana sygnatura kolekcji lub wspomnień) Abramajtys Zofia ZS 1008 Adamek Sabina ZS 814 Adamowicz Józef ZS 1019 Alexandrowicz Leon ZS 456 Alksnin Wawrzyniec ZS 775 Alter Nadzieja ZS 1053 Andryka-Marchewka Wanda ZS 315 Andrzejewska-Heinrich Anna ZS 966 Antecki Jerzy ZS 1006 Antoszewski Tadeusz ZS 455 Arciszewski Julian ZS 147 Artiemjew Bazyli AW III/395 Artiemjew Lucyna AW III/395 Augustyniak Maria ZS 826 Augustyński Władysław ZS 236 Babska Halina ZS 585 Bachor Paulina ZS 247 Baćmaga Janina ZS 418 Badyło-Basińska Alina ZS 1073 Bajorek Bolesław ZS 700 Banaś Witold ZS 782 Bandura Helena ZS 974 Bań Anna ZS 813 Barańska Alicja ZS 1097 Barczewska Genowefa ZS 458 Bartocha Józef ZS 1067 Bartosewicz Kazimierz ZS 5 Bartosik Franciszek ZS 476 Bartosz Paweł ZS 46 Bartoszek Zofia ZS 823 Bartoszewicz Romuald ZS 346 Barwiński Władysław ZS 408 Barycz Helena ZS 1029 Basińska Alina zob. Badyło-Basińska Alina Bator Anna ZS 831 Bazan-Pisiura Antonina ZS 976 Bednarz Józef ZS 164 Belina Jan ZS 360 Bereźnicka Eugenia ZS 502 Bernatowicz Edmund ZS 811 Bezrąk Anna Maria ZS 1031 Białoń Jadwiga ZS 716 Białowąs-Śnieżawska Józefa ZS 321 Biber-Krasa Irena ZS 335 Bieganowski Antoni ZS 544 Biela Stanisław ZS 760 Bielawski Zygmunt ZS 416 Bielecki Edward ZS 505 Bielewicz Alfons ZS 134 Bieńkowska Janina ZS 1004 Bierówka Józef ZS 703 Biesiadecki Stefan ZS 902 Bilewicz Wanda ZS 755 ZS 1073 Bilińska Jadwiga ZS 961 Biłas Michał ZS 372 Biłozor Janina ZS 911 Bisanz-Szmigiero Jadwiga ZS 750 Biskup Krystyna ZS 10 Bladowska Zofia ZS 1136 Bluhm Jan ZS 1013 Blumicz Kazimiera ZS 58 Błaszak Teresa ZS 593 Błaszkiewicz Irena ZS 445 Błaszków Anna ZS 441 Błażejewska Zofia ZS 805 Błażko Mieczysława ZS 453 Bobel Edward ZS 36 Bobińska Sabina ZS 676 Bobiński Kazimierz ZS 677 Bogaczyk Walentyna ZS 340 Bogdan Stanisława zob. Walota-Bogdan Stanisława ZS 683 Bogdanowicz Bronisława ZS 237 Bogusławska-Witek Zofia ZS 317 Boguszewska Maria ZS 100 Boguszewski Wacław ZS 311 Bohatkiewicz Stanisław ZS 998 Bohdanowicz Stanisław ZS 1117 Bolejko Jan ZS 327 Bołtrukiewicz Janina ZS 235 Bołtunowa Ludmiła ZS 770 Bondarowicz Irena ZS 298 Borodziula Józef ZS 1005 Borońska Wanda ZS 479 Borowski Franciszek AW III/561 Borowy Wanda ZS 1054 Borst Andrzej ZS 583 Bortkiewicz Stefan ZS 575 Bortnik-Pytlarz Jadwiga ZS 597 Branas Leokadia ZS 389 Brejowski Aleksander ZS 1065 Brodowska Kazimiera ZS 26 Broniek Czesław ZS 876 Broniewska Stefania AW III/567 Brudniewicz Anna ZS 608 Bryk Marian ZS 384 Brzezowski Franciszek AW III/559 Brzósko-Jankowska Janina ZS 192 Brzyski Henryk ZS 331 Budkiewicz Maria (Maryla) AW III/462 Bugajska Teresa ZS 624 Bujalska Irena ZS 930 Bujalski Leon ZS 655 Bujno Edward ZS 517 Bukowski Ryszard ZS 536 Buniak Krystyna ZS 885 313 Burak Józef ZS 543 Burdun Longin ZS 509 Burkacki Zbigniew ZS 1011 Burysz Franciszka ZS 942 Burzyński Kazimierz ZS 1134 Busz Aniela ZS 470 Buszta Stanisław ZS 466 Bykowska Irena ZS 531 Bysińska Danuta ZS 623 Bzura Sabina ZS 343 Ceglarska-Symonowicz Helena ZS 554 Cerzycki Stefan ZS 767 Charewicz Leon ZS 352 Chmielecki Henryk ZS 299 Chmielewska Janina ZS 857 Chmielewski Marian AW III/54 Chmura Kazimierz ZS 383 Choińska Maria ZS 432 Chowaniak Katarzyna ZS 1104 Chromniak Stefan ZS 860 Chrząszcz Zbigniew ZS 1082 Chudzik Bronisław ZS 690 Chudzik Maria ZS 691 Chylińska Franciszka AW III/14 Chylińska Halina AW III/14 Chylińska Kazimiera ZS 178 Chytroń Wanda ZS 694 Ciawłowski Emil ZS 349 Cichocki Jerzy ZS 34 Cichy Marian ZS 459 Ciepielowska Janina ZS 165 Cierpiała Tadeusz ZS 1119 Cieszko-Knigina Józefa ZS 371 Cieślicki Kazimierz ZS 296 Ciszewska Elżbieta ZS 385 Ciuman Maria Wanda ZS 686 Ciurlik Edward ZS 1064 Cupa Ignacy ZS 232 Cymerman Edward ZS 962 Czaczka-Michalina Emilia ZS 322 Czajka-Karpul Janina ZS 333 Czajkowski Jan ZS 370 Czałko Dymitr ZS 1093 Czapski Aleksander ZS 486 Czarkowski Czesław ZS 158 Czarnecki Zygmunt Jerzy ZS 551 Czarnocka Barbara AW III/267 Czarnocka Maria Ludwika ZS 128 Czarnowski Tadeusz ZS 573 Czarny Władysława ZS 941 Czech Kazimierz ZS 742 Czerniak Tadeusz ZS 357 Czerniawska Wanda ZS 394 Czerska Jadwiga ZS 1039 Częczek Michał ZS 808 Czubryt Marianna ZS 832 Czyrkowska Maria ZS 685 Czyrkowski Józef ZS 584 Ćwiora Tadeusz ZS 45 Daca Roman ZS 566 Dakiniewicz Stanisław ZS 628 Danowska Irena ZS 745 Darmochwał Stefan ZS 764 314 Darzycki Wojciech ZS 999 Daszkiewicz Edward ZS 661 Dauksza Julian Franciszek ZS 395 Dąbrowska Alicja ZS 1043 Dąbrowska Jadwiga ZS 9 Dąbrowska Ludwika ZS 926 Dąbrowska Sabina zob. Wasiukiewicz-Dąbrowska Sabina ZS 723 Dąbrowski Jerzy Henryk ZS 949 Dąbrowski Marian ZS 260 Dąbrowski Zbigniew Jan ZS 1002 Deląg Marian ZS 678 Demidow Antonina ZS 250 Depta Janina ZS 42 Derlatka Lucjan ZS 89 Dewudzki Piotr AW III/111 Dębina Teofil ZS 699 Dłuska Teresa zob. Gwiazda-Dłuska Teresa ZS 187 Dobosz Aleksander ZS 769 Dobosz Stanisław ZS 1087 Dobrzański Edward ZS 803 Doda Józef ZS 633 Doliński Stanisław ZS 229 Dołęgowska Zofia ZS 301 Domański Eugeniusz ZS 27 Domański Zygmunt ZS 12 Dominiczak Adela ZS 341 Dorobiński Henryk ZS 674 Doskoczyńska Stefania ZS 762 Dowgiałło Marian ZS 204 Doyniak Michał ZS 442 Drabik Wanda ZS 919 Dragańczyk Michał Mikołaj ZS 1116 Dragun Edward ZS 180 Drużyłowska Irena ZS 910 Dryla Jarosław ZS 1130 Dubik Barbara zob. Piotrowska-Dubik Barbara ZS 393 Duch Bolesław ZS 120 Duda Jerzy ZS 525 Dudź-Jachiewicz Monika ZS 534 Duma Janina ZS 888 Duniec Maria ZS 968 Duniec Rajmund ZS 752 Duranc Janina ZS 76 Dutka Franciszek ZS 697 Dutkowska Sabina ZS 137 Dybczyńska Maria ZS 943 Dyczewska Janina ZS 167 Dymecka Alicja ZS 1115 Dziedzic Janina ZS 420 Dzienis Stanisława zob. Skop-Dzienis Stanisława ZS 650 Dzieńdziczewski Zdzisław ZS 693 Dzieszkowski Stanisław ZS 443 Dzikowska Wanda ZS 2 Dzikowski Józef ZS 377 Dzyra Józefa ZS 1069 Eckert Stanisława ZS 660 Ehrlich Anna ZS 412 Ejchman Jerzy ZS 610 Ejgierd Janina ZS 616 Ejsmont Wawrzyniec ZS 153 Ekkert Józef AW III/597 Erdman Edward AW III/455 Indeks nazwisk Fader Janina ZS 563 Falkowski Edward ZS 54 Fereniec Jan ZS 518 Figlarz Tadeusz ZS 107 Foltyn Stefan AW III/424 Frąckiewicz Konstanty ZS 51 Friedman Herbert ZS 557 Frydryk Edmund ZS 735 Fuks Janusz ZS 761 Furkałowska Maria ZS 667 Furkałowski Alfred ZS 425 Furtak Andrzej ZS 1112 Furtak Janina ZS 1112 Fydrych Władysław ZS 98 Gabriałowicz Genowefa ZS 595 Gabrukiewicz Józef ZS 915 Gach Stefania ZS 981 Gajowski Edmund ZS 1059 Galant Marian ZS 353 Gal-Gąsiewska Maria ZS 512 Galiński Zenon ZS 594 Ganecki Szymon ZS 55 Garbusiński Zdzisław AW III/363 Gargula Marianna ZS 900 Gatkowski Jan AW III/598 Gawlak Jadwiga ZS 709 Gazur Władysław ZS 741 Gączowska-Łukjaniec Zofia ZS 909 Gąsiewska Maria zob. Gal-Gąsiewska Maria Gąsiorowski Sławomir ZS 1012 Gendek Tadeusz ZS 988 Gerlach Rodrycjusz ZS 837 Germaniuk Mikołaj ZS 747 Giebułtowicz Zofia ZS 739 Gilecka Maria ZS 898 Giryn-Moryl Aleksandra ZS 890 Glijer Longin ZS 254 Gliniak-Kościelska Bronisława ZS 736 Głąba Bronisława ZS 1080 Głowacka Irena ZS 625 Głowacz Tadeusz ZS 1056 Głowiński Bernard ZS 95 Golec Bronisława ZS 1081 Golema Józef ZS 992 Gołębiowska-Jabłońska Irena ZS 369 Gołobów Włodzimierz ZS 499 Gołygowski Henryk ZS 294 Gordon Jakub ZS 877 Gortat Michał ZS 53 Górna Zofia ZS 449 Górska Eugenia ZS 920 Grabowska Józefa ZS 622 Grabowski Janusz ZS 797 Grabowski Leszek Henryk ZS 11 Grackiewicz Leon ZS 159 Grewling Izabela ZS 714 Groblewska Danuta ZS 836 Groblewski Jerzy ZS 635 Grochowski Władysław ZS 149 Gromko Janina ZS 520 Gruber Artur ZS 48 Grün Ewa zob. Sobota-Grün Ewa ZS 258 Gryc Czesław AW III/289 ZS 512 Gryn Jan ZS 329 Grzybek Teofil ZS 524 Grzywacz Jan ZS 175 Gulin Antonina ZS 396 Guzik Franciszek ZS 474 Gwiazda-Dłuska Teresa ZS 187 Gwizdak Czesław ZS 501 Haas Bronisław ZS 646 Habit Jan ZS 1106 Hadler Zdzisława ZS 431 Hamerski Tadeusz ZS 932 Hanke Wanda ZS 730 Hanusiewicz Izabella ZS 122 Hańderek Ludwika ZS 251 Haw Irena ZS 440 Hebrowska Barbara ZS 513 Heinrich Anna zob. Andrzejewska-Heinrich Anna ZS 966 Hejnar Janina zob. Rachwał-Hejnar Janina ZS 197 Heller Stefania ZS 768 Hendrysiak Teofila ZS 1076 Herbik Tadeusz ZS 995 Herezo Kazimiera ZS 702 Hermach Edward ZS 256 Hetnar Władysław ZS 903 Hładyszewska Zofia zob. Woźnicka-Hładyszewska Zofia ZS 365 Hollender Jan ZS 996 Hołownia Franciszek ZS 978 Homa Józefa Barbara ZS 705 Homa Wiktoria ZS 1105 Homaniuk Sergiusz ZS 925 Homerska Maria ZS 893 Horaczko Janina ZS 103 Horbacz Józef ZS 938 Hryczko Czesław ZS 433 Hryniewiecki Wacław AW III/428 Hryniewiecki Witold ZS 390 Hryniewska-Maśna Janina ZS 448 Hryszel Zygmunt ZS 765 Hubacz Michał ZS 913 Hubicka-Okońska Paulina ZS 203 Hutnik Helena ZS 840 Ignaczewski Witold ZS 336 Inżikiewicz-Wróblewska Emilia ZS 1075 Isańska Wanda ZS 720 Iwańska Ludwika ZS 657 Izak Wiktoria ZS 908 Izbiński Stanisław ZS 1092 Izydorczyk Zofia ZS 993 Jabłońska Elżbieta ZS 253 Jabłońska Irena zob. Gołębiowska-Jabłońska Irena ZS 369 Jabłońska Krystyna ZS 105 Jabłońska Regina ZS 955 Jachiewicz Monika zob. Dudź-Jachiewicz Monika ZS 534 Jachiewicz Stanisław ZS 533 Jachimski Stefan ZS 497 Jackowska Ita ZS 1 Jajkowski Bolesław ZS 880 Jakielaszek Franciszek ZS 306 Jakimiak Marian ZS 274 Jakimowicz Irena ZS 1042 315 Jakowicka Helena ZS 155 Jakubiec Franciszek ZS 748 Jakubowska Janina ZS 696 Jałocha Anna ZS 979 Janiczakówna-Szyksznian Danuta ZS 772 Janik Edward ZS 209 Jankowska Janina zob. Brzósko-Jankowska Janina ZS 192 Jankowski Ludwik ZS 687 Janowiak Helena ZS 841 Janusz Józef ZS 936 Januszczak Joanna ZS 758 Januszewska Ludwika ZS 820 Jarmuszewska-Stanisławska Maria ZS 580 Jarocka-Rączkowska Lucyna ZS 193 Jaros Halina ZS 928 Jarosiewicz Emilia ZS 206 Jarosińska Julia zob. Rouck-Jarosińska Julia ZS 358 Jarosz Stanisław ZS 391 Jasińska Helena ZS 171 Jasiński Alfred ZS 145 Jasiński Stanisław ZS 224 Jasionowicz Stanisława ZS 160 Jaświłko Edward ZS 24 Jatkowski Stanisław ZS 958 Jaworowski Tadeusz ZS 651 Jaworska Irena ZS 269 Jaworska Kazimiera ZS 93 Jaworski Tadeusz AW III/29 Jeleniewicz Bogusław ZS 161 Jeżewska Helena ZS 985 Jeżowski Zbigniew ZS 115 Jędrzejczak Anna ZS 1149 Jocz Stanisława ZS 1025 Johan Tadeusz ZS 77 Junak Edward ZS 283 Jung Maria zob. Krupowicz-Jung Maria ZS 366 Jurek Mieczysław ZS 914 Juszko Antonina ZS 701 Kabała Helena ZS 428 Kaczkowska Janina ZS 726 Kaczmarczyk Zofia ZS 265 Kaczmarek Kazimiera ZS 689 Kaczmarek Maria ZS 901 Kaczmarska Krystyna ZS 1014 Kaliciak-Skalska Teresa ZS 307 Kaliczak Janina ZS 1124 Kalisz Zofia Michalina ZS 889 Kalwasiński Jan AW III/294 Kałużna-Szulc Irena ZS 619 Kamińska Maria ZS 170 Kamińska-Zięba Aniela ZS 375 Kamiński Franciszek AW III/302 Kamiński Jan ZS 68 Kamler Janek AW III/596 Kamler Julek AW III/596 Kaniewski Kazimierz ZS 368 Kanoś Franciszka ZS 947 Kantor Maria ZS 656 Kara Tadeusz ZS 556 Karpul Janina zob. Czajka-Karpul Janina ZS 333 Karst Franciszek ZS 219 Kassubé Jadwiga ZS 13 316 Kaszubski Stanisław ZS 131 Katryniak Aleksander ZS 409 Kawa Mieczysław ZS 950 Kawa Sylwester ZS 78 Kawczak Zofia zob. Krynicka-Kawczak Zofia ZS 899 Kawecka Alina zob. Kołosowska-Kawecka Alina ZS 744 Kawicka Alicja ZS 725 Kazimierczak Tadeusz ZS 492 Kądziela Maria ZS 70 Kądziołka Stanisław ZS 1123 Kędzior Ludwika AW III/157 Kęszycka Celestyna ZS 771 Kieruzel Teofila ZS 789 Kiezik Rozalia ZS 711 Kijana Bolesław ZS 1118 Kiliszczuk Jan ZS 305 Kirwiel Jan ZS 342 Kisielnicki Zdzisław ZS 1036 Kiszkurno-Woron Stanisława ZS 414 Klajner Maria ZS 266 Klas Ryszard ZS 345 Klassek Alojzy ZS 337 Kleczner Stanisław ZS 894 Klein Andrzej ZS 827 Kleinrok Danuta ZS 858 Klekot Władysław ZS 675 Klem Janina ZS 848 Klepacki Antoni ZS 96 Klepacki Franciszek ZS 154 Klimek Weronika ZS 271 Klimkiewicz Czesław ZS 1026 Kliś-Niemira Helena ZS 191 Kluczykowski Stefan ZS 438 Kłopotowski Henryk A. ZS 130 Kłos Marcin ZS 1071 Kłosowski Bronisław ZS 268 Kłosowski Jan ZS 97 Kmieć Jan ZS 186 Knigina Józefa zob. Cieszko-Knigina Józefa ZS 371 Knobloch Mieczysław ZS 638 Kobierowski Czesław ZS 1038 Kobryń Maciej ZS 558 Kobylak Anna ZS 522 Kocańda Anna ZS 934 Kochaniec Tadeusz ZS 427 Kociuba Michał ZS 937 Koczocik-Przedpełska Jadwiga ZS 279 Kogut Stefania ZS 73 Kołaczek Adela ZS 267 Kołodziej Adolf ZS 63 Kołodziej Magdalena ZS 777 Kołodziej Zofia ZS 1108 Kołodziejczak Jadwiga ZS 850 Kołomyjska Anna ZS 1016 Kołosowska-Kawecka Alina ZS 744 Kołt Jan ZS 1079 Kołtun Bolesław ZS 652 Komassa Danuta ZS 884 Komenda Bolesław ZS 1111 Kominiak Danuta ZS 292 Komola Irena ZS 806 Komorowska Janina ZS 1035 Konarski Ludwik ZS 892 Indeks nazwisk Kondratowicz Stefania ZS 381 Konert Krystyna ZS 110 Konieczny Marian ZS 698 Konowrocki Henryk ZS 362 Konstanciak Mieczysław ZS 682 Kopacz Józef ZS 835 Kopeć Ferdynand ZS 763 Kopij Henryk ZS 1091 Kopij Stanisław ZS 1091 Kopisto Alina ZS 665 Korab-Laskowski Władysław ZS 293 Kornacki Zbigniew ZS 113 Korolewska Irena ZS 844 Korta Stanisław ZS 963 Kos Maria zob. Wasilewska-Kos Maria ZS 639 Kosiorek Tadeusz ZS 948 Kosiorowski Franciszek ZS 264 Kosobucki Adolf ZS 79 Kosowski Piotr ZS 423 Kossakowska Monika ZS 217 Kostecki Henryk ZS 873 Kościejewska Czesława ZS 989 Kościelska Bronisława zob. Gliniak-Kościelska Bronisława ZS 736 Kościołek Mieczysław ZS 567 Kośmiński Czesław ZS 866 Kośmiński Konstanty AW III/155 Kotowski Zbigniew ZS 374 Kowalik Władysława ZS 1095 Kowalska Czesława ZS 1023 Kowalska Eleonora ZS 644 Kowalski Leon Bolesław ZS 970 Kowalski Stanisław ZS 248 Koziatek Jan ZS 176 Koziorowski Stanisław ZS 214 Kozłowska-Szumska Janina ZS 598 Kozłowski Anatoliusz ZS 809 Kozłowski Medard ZS 527 Kozłowski Wiktor ZS 244 Kożuch Ludwik ZS 152 Kraiński Stanisław ZS 546 Krajdocha Janina ZS 290 Krajewska Halina ZS 851 Krasa Irena zob. Biber-Krasa Irena ZS 335 Kraszewska Stanisława ZS 179 Kraszewska-Pietras Krystyna ZS 523 Krawczyński Wiesław ZS 649 Kropiwiec Stanisław ZS 284 Król Bronisława ZS 967 Król Kazimierz ZS 404 Kruk Edward ZS 875 Kruk Józef ZS 16 Kruk Nadzieja ZS 1063 Kruk Zbigniew ZS 439 Krupa Elwira ZS 662 Krupa Stanisław ZS 286 Krupa-Nowak Maria ZS 469 Krupicki Roman ZS 793 Krupiński Stefan ZS 964 Krupowicz-Jung Maria ZS 366 Krusberska Franciszka ZS 1041 Kruzel Jan ZS 413 Krynicka-Kawczak Zofia ZS 899 Krynicki Marcel ZS 1033 Kryńska Elwira ZS 813 Krzemińska Irena zob. Szulakiewicz-Krzemińska Irena ZS 312 Krzos Bogumiła ZS 1147 Krzyszycka Maria ZS 65 Krzywania Jadwiga ZS 788 Krzywiec Józef ZS 6 Krzywiński Kazimierz ZS 1099 Krzyworzeka Marianna ZS 971 Krzyworzeka Zdzisław ZS 973 Kubala Halina ZS 69 Kubiak Aleksandra ZS 842 Kuca Anna ZS 658 Kucharski Lucjan ZS 796 Kucharzów Zofia AW III/154 Kuczabińska Jadwiga Wanda ZS 1050 Kuczkowska Jadwiga ZS 238 Kuczyński Edward ZS 182 Kukulska Lila ZS 956 Kulczycki Ryszard ZS 707 Kulesza Helena ZS 225 Kulesza Helena ZS 444 Kuliga Maria ZS 138 Kuligowska Regina ZS 718 Kułacz Franciszek ZS 183 Kułakowski Jan ZS 447 Kumoter Anastazja ZS 953 Kunert Zofia ZS 804 Kunicka Helena ZS 1063 Kuntusz Czesław ZS 794 Kupczyk Józef ZS 538 Kupiec Zygmunt ZS 325 Kupron Maria zob. Rutkowska-Kupron Maria ZS 61 Kuriański Józef ZS 1107 Kurowska Halina ZS 537 Kurpiel Janina zob. Turek-Kurpiel Janina ZS 339 Kurpiewski Stefan ZS 332 Kurtyka Józef ZS 1040 Kuś Jan ZS 1060 Kuś Józefa ZS 1060 Kutowicz Teresa ZS 785 Kwapiszewski Wincenty ZS 291 Kwiatek Czesław ZS 896 Kwiatkowska Danuta ZS 17 Kwiatkowska Maria zob. Zielińska-Kwiatkowska Maria ZS 188 Kwiatkowski Jan ZS 17 Kwieciński Henryk ZS 529 Kwiek Ryszard ZS 1146 Lachowicz Stefania ZS 490 Lachowska Jadwiga ZS 49 Lachowski Stanisław ZS 452 Lasek Stanisław ZS 642 Laskowska Jadwiga AW III/269 Laskowski Bolesław ZS 310 Laskowski Władysław zob. Korab-Laskowski Władysław ZS 293 Lasota Mirosława ZS 52 Lasota-Migas Janina ZS 411 Laszczak-Sokołowska Janina ZS 196 Lawrenz Zygmunt ZS 208 Lenczewski Wacław ZS 548 317 Lenczowska Ludwika ZS 605 Leonkiewicz Irena ZS 986 Lesisz Franciszek ZS 1015 Leszczyńska Leonia ZS 977 Leszczyński Kazimierz ZS 599 Leś Janina ZS 460 Leśniak Helena ZS 819 Lewandowscki Marian AW III/512 Lewandowska Anna AW III/512 Lewandowska Mieczysława ZS 516 Lewandowski Janusz ZS 1058 Lewandowski Ryszard AW III/512 Lewandowski Władysław AW III/512 Lewkowicz Paweł ZS 207 Lewoniec Aldona ZS 1151 Leźnicka Stefania ZS 84 Lichocik Marianna ZS 1047 Lichorad Stanisław ZS 1138 Linkiewicz Krystyna ZS 743 Lipert Janina ZS 1101 Liput Maria ZS 878 Lis Jan ZS 1062 Lisowski Czesław ZS 733 Litwin Jan ZS 289 Loewenstein Walery ZS 454 Ludwichowski Czesław ZS 213 Łaskarzewski Feliks ZS 421 Ławrynowicz Bronisław ZS 190 Łazarska Lidia ZS 91 Łęczycki Andrzej ZS 940 Łopaciński Jan ZS 944 Łosińska Helena ZS 242 Łoś Jan ZS 706 Łozińska Eugenia ZS 227 Łukjaniec Zofia zob. Gączowska-Łukjaniec Zofia ZS 909 Łupinowicz Halina ZS 870 Łysko Bronisława ZS 756 Mach Jan ZS 478 Maciąg Mirosława ZS 847 Maciuła Eugeniusz ZS 1129 Maćkowiak Ignacy ZS 504 Madejski Jan ZS 44 Maga Lidia zob. Maśkiewicz-Maga Lidia ZS 1021 Maj Jan ZS 640 Majdańska Regina ZS 71 Majerowski Konrad ZS 249 Majewski Kazimierz ZS 1114 Majewski Wacław ZS 314 Majkowska Dorota ZS 939 Makar Jerzy ZS 92 Makowski Bolesław ZS 852 Malak Zygmunt ZS 1045 Malarski Jan ZS 1037 Malczewski Władysław ZS 487 Małowiejska Janina ZS 828 Mamińska Zofia ZS 577 Marchewka Wanda zob. Andryka-Marchewka Wanda ZS 315 Marcinek Maria ZS 104 Marcinkowski Ryszard ZS 482 Marczuk Maria ZS 146 Markiewicz Jerzy ZS 334 Markoni Edward ZS 821 318 Markowska Cecylia ZS 489 Markowski Piotr ZS 116 Marks Lucyna ZS 843 Markut Jan ZS 56 Marszał Tadeusz ZS 620 Martynek Władysław ZS 759 Marucha Rozalia ZS 1155 Marzec Danuta ZS 1150 Massalska Helena ZS 205 Maśkiewicz-Maga Lidia ZS 1021 Maśna Janina zob. Hryniewska-Maśna Janina ZS 448 Maśnica-Noculak Ludwina ZS 510 Materek Mieczysław ZS 578 Matus Mikołaj ZS 817 Matusiewicz Wacław ZS 1057 Matysiak Zenobiusz ZS 485 Mausolf Teresa ZS 883 May Weronika ZS 724 Maziak Helena ZS 681 Mazurek Tadeusz ZS 211 Mączko Izabella ZS 729 Metrycka Olimpia ZS 801 Mianowski Jan ZS 1000 Miazga Władysław ZS 1066 Miąsko Tadeusz ZS 231 Michajłowicz Danuta zob. Zdan-Michajłowicz Danuta ZS 980 Michalczyk Romana ZS 150 Michalczyk Ryszard ZS 670 Michalewicz Jan ZS 916 Michalewicz Piotr ZS 326 Michalik Janina Barbara ZS 721 Michalik Łucja ZS 918 Michalina Emilia zob. Czaczka-Michalina Emilia ZS 322 Michalonek Janusz ZS 669 Michaluk Jan ZS 666 Michałek Maria ZS 732 Michałowski Hieronim ZS 496 Miechowicz Piotr ZS 255 Mieczkowska Anna ZS 1109 Miedło Jan ZS 975 Miedziak Franciszka ZS 576 Mielnicka Eugenia AW III/49 Mielnicka Marianna AW III/49 Mielnicki Aleksander AW III/49 Mielnicki Bolesław AW III/49 Mielnik Stefan AW III/406 Mielnik Zenon Julian ZS 304 Międzik Halina ZS 288 Mięsowicz Janina ZS 356 Migała Maria ZS 114 Migas Janina zob. Lasota-Migas Janina ZS 411 Mikołajczak Irena ZS 101 Mikschik Stefania ZS 221 Miksza Waleria ZS 1077 Milan Feliks ZS 799 Milczanowski Józef ZS 684 Milenkiewicz Józef ZS 388 Milewczyk Kazimiera ZS 592 Milewski Henryk ZS 273 Miller Maria ZS 132 Milniewicz Janina ZS 602 Miluk Wacław ZS 126 Indeks nazwisk Mirkowski Józef AW III/299 Miszczak Stefania ZS 323 Miś Feliks ZS 282 Mongird Tadeusz ZS 1084 Moroz Antoni ZS 1154 Moryl Aleksandra zob. Giryn-Moryl Aleksandra ZS 890 Mosiądz Antoni ZS 25 Mosiewicz Natalia ZS 815 Moszkowicz Janina ZS 1051 Motak Halina ZS 960 Mrowiński Józef ZS 715 Mróz Kazimierz ZS 37 Mróz Władysław ZS 18 Mucha Franciszek ZS 542 Mularska Danuta ZS 1046 Murawski Stefan ZS 157 Mydlarz Stefan AW III/348 Myszkowski Jerzy AW III/183 Myśliwiec Wanda ZS 1126 [N.N.] ZS 922 [N.N.] Weronika ZS 553 Nagadowska Anastazja ZS 419 Najder Bronisław ZS 1061 Najder Stanisław ZS 1061 Najder Władysław ZS 262 Nalepiński Szczepan ZS 945 Naliwko Helena ZS 451 Naramowski Zbigniew AW III/399 Narębska Barbara ZS 1055 Nawrocki Leon ZS 792 Neuman Waldemar ZS 555 Nicińska Katarzyna ZS 64 Niebrzegowski Tadeusz ZS 528 Nieczpaj Fabiana ZS 969 Niedzielska Janina ZS 645 Niedźwiecka Zofia ZS 245 Niemira Helena zob. Kliś-Niemira Helena ZS 191 Niemyjski Witold ZS 1022 Nieruchaj Danuta ZS 874 Nieświatowski Marian ZS 7 Niewiadomska Zofia zob. Szacka-Niewiadomska Zofia ZS 1070 Niezgoda Helena ZS 468 Nikiel Helena ZS 887 Nikosiewicz Zachariasz Józef ZS 148 Nissenbaum Bronisław ZS 882 Noculak Ludwina zob. Maśnica-Noculak Ludwina ZS 510 Nosal Leokadia ZS 139 Nowak Jan ZS 957 Nowak Maria zob. Krupa-Nowak Maria ZS 469 Nowak Teresa ZS 737 Nowakowska Danuta ZS 959 Nowialis Tadeusz ZS 424 Nowicka Antonina zob. Tamulewicz-Nowicka Antonina ZS 373 Nowotniak Władysław ZS 275 Nurzyński Kazimierz ZS 483 Obroszko Daniela ZS 233 Obuchowski Kazimierz ZS 727 Ogilbo Jan ZS 1096 Ogrodowczyk Mieczysław ZS 302 Okońska Paulina zob. Hubicka-Okońska Paulina ZS 203 Olczak Czesław ZS 199 Olczyk Wanda ZS 632 Olejnik Bronisław ZS 82 Olejnik Stefania ZS 38 Olendzka Barbara ZS 545 Olizar Irena ZS 664 Olszański Józef ZS 923 Opiela-Wajda Genowefa ZS 338 Orzechowska Genowefa ZS 807 Osiecka Jadwiga ZS 954 Osipowska Janina zob. Rębisz-Osipowska Janina ZS 185 Ossowski Antoni ZS 864 Ostap Marian ZS 112 Ostrowska Maria zob. Siemion-Ostrowska Maria ZS 508 Ostrowska Wanda ZS 552 Oszmałek Monika ZS 47 Owczarek Wiktoria ZS 863 Ozdoba Wanda ZS 862 Ożóg Aleksandra ZS 94 Pacanowska Jadwiga ZS 757 Paczuski Antoni ZS 125 Paczyńska Zofia ZS 430 Pakulska Alina ZS 90 Pakuła Olimpia ZS 861 Panek Tadeusz ZS 1156 Paprocki Henryk ZS 881 Parczewski Antoni ZS 780 Parzych Halina ZS 1052 Pasiecznik Eugeniusz ZS 582 Pastuch Anna ZS 562 Pastuszewski Edmund ZS 630 Pastwińska Bronisława ZS 1133 Pasynkiewicz Stanisław ZS 784 Paszkiewicz Jadwiga ZS 108 Paszkowski Eugeniusz ZS 774 Patycki Ignacy ZS 710 Pawlik Józefa ZS 965 Pawłowska Janina ZS 708 Pawłowska Władysława ZS 535 Peca-Szczyradłowska Krystyna ZS 588 Pelc Bronisław ZS 1120 Pencarski Stanisław ZS 634 Perepeczko Leonard ZS 172 Pers Teresa ZS 856 Pers Władysław ZS 856a Perucka Janina ZS 776 Perwejnis Piotr ZS 156 Peszko Helena ZS 62 Peterson Zbigniew ZS 653 Petrykowska Genowefa ZS 1010 Pękosz Czesław ZS 1121 Pfeiffer Tamara ZS 1083 Piaścińska Aldona ZS 886 Piątek Kazimiera ZS 66 Piątkowski Wacław ZS 740 Piechulski Franciszek ZS 475 Piela Janina ZS 403 Pieńkowski Tadeusz ZS 216 Pietras Krystyna zob. Kraszewska-Pietras Krystyna ZS 523 Pietraszkiewicz Jan ZS 140 Pietrzycka Helena ZS 1009 Pietsch Zenon ZS 951 Pięta Stanisław ZS 477 319 Pik Konrad ZS 99 Pilc Maria ZS 1122 Pilna Stanisława ZS 1110 Piotrowska-Dubik Barbara ZS 393 Piotrowska-Wittstock Urszula ZS 189 Piotrowski Mieczysław ZS 1003 Piotrowski Ryszard ZS 168 Pirożek Eleonora ZS 1148 Pirus Anna ZS 812 Pisiura Antonina zob. Bazan-Pisiura Antonina ZS 976 Płowik Stefania ZS 613 Podkowicz Helena ZS 1135 Podlaska Zdzisława ZS 929 Podolski Michał ZS 1132 Poklasińska Danuta ZS 481 Pokrop Felicja ZS 429 Polak Edward ZS 15 Politowska Teresa ZS 407 Połtowicz Anna ZS 401 Popławski Mirosław ZS 143 Popowski Edward ZS 654 Porowski Zbigniew ZS 519 Potocka Aniela ZS 50 Poważyński Donat ZS 446 Powroźnik Barbara ZS 415 Preckałło Mieczysław ZS 673 Predko Justyna ZS 320 Preiss Danuta ZS 210 Prociuk Katarzyna ZS 991 Próchnicka Wincentyna ZS 240 Prucnal Stanisława ZS 1027 Prusinowski Józef ZS 472 Pruski Józef ZS 927 Prymerska Józefa ZS 241 Przedpełska Jadwiga zob. Koczocik-Przedpełska Jadwiga ZS 279 Przybylak Józef D. ZS 994 Przywara Stanisław ZS 773 Ptak Antoni ZS 40 Puka Stefania ZS 816 Purski Władysław ZS 19 Puzewicz Antoni ZS 834 Pyliński Grzegorz ZS 59 Pysz Józef ZS 263 Pytlarz Jadwiga zob. Bortnik-Pytlarz Jadwiga ZS 597 Pytlas Wanda ZS 612 Rabcewicz Jowita Zofia ZS 169 Rabuszko Władysław ZS 106 Rachwał-Hejnar Janina ZS 197 Raczyńska Czesława AW III/265 Radomski Bronisław ZS 361 Radtke Józef ZS 987 Rainczuk Czesława ZS 261 Rajska Emilia ZS 631 Rapcewicz Witold ZS 39 Raszkiewicz Aurelia ZS 234 Rataj Zdzisław ZS 568 Rautszko Janusz ZS 1017 Rączkowska Lucyna zob. Jarocka-Rączkowska Lucyna ZS 193 Rączkowski August ZS 983 Rdułtowska Jadwiga ZS 309 320 Regulińska Apolonia ZS 643 Reguliński Paweł ZS 643a Reguliński Wacław ZS 982 Reguła Tadeusz ZS 461 Rejnson Wiesława ZS 379 Rekus Witold ZS 392 Remisz-Rymaszewski Eugeniusz ZS 246 Renowski Władysław ZS 118 Rewkowska Leonarda ZS 778 Rębisz-Osipowska Janina ZS 185 Riegl Klaudiusz Jerzy ZS 43 Robak Jan ZS 57 Rodkiewicz Fursza ZS 547 Roguski Zbigniew ZS 297 Rojecki Walerian ZS 712 Romaniak Ryszard ZS 111 Romanowska Antonina ZS 1102 Romańczukiewicz Zygmunt ZS 904 Romatowski Marian ZS 1098 Rost Regina ZS 41 Rostropowicz Bogdan AW III/429 Rouck-Jarosińska Julia ZS 358 Rozwandowicz Jan ZS 1030 Rożański Tadeusz ZS 313 Różalska Cecylia ZS 895 Różanowski Jerzy ZS 952 Różańska Władysława ZS 1072 Rubaszewska Bronisława ZS 713 Rubinowicz Czesław ZS 1144 Rubnikowicz Helena ZS 627 Rudzka Leokadia ZS 200 Rukszto Aleksander ZS 109 Rumszewicz Witold ZS 318 Rusakiewicz Józef ZS 60 Rusel Maria ZS 869 Russanowska Maria Jadwiga ZS 1153 Russel Kazimierz ZS 798 Rutkowska Jadwiga ZS 4 Rutkowska-Kupron Maria ZS 61 Rutkowska-Wiśniewska Eugenia ZS 23 Rutkowski Bolesław ZS 184 Rycharski Witold ZS 30 Rychel Maria ZS 521 Rydzyński Albin ZS 829 Rygliszyn Maria ZS 177 Rymarz Bronisława ZS 28 Rymaszewski Eugeniusz zob. Remisz-Rymaszewski Eugeniusz ZS 246 Rymkiewicz Zenon ZS 1034 Ryziński Aleksander ZS 1127 Ryżko Stanisław ZS 287 Ryżycki Edmund ZS 503 Rzeczycka Ewalda ZS 252 Rzendowski Leon ZS 921 Sacharczuk Celestyna ZS 426 Sadowska Zofia ZS 400 Sadowski Franciszek ZS 611 Sagun Helena ZS 81 Salabura Maria Teresa ZS 135 Sarzyński Stanisław ZS 174 Sasin Krystyna AW III/564 Sasin Piotr AW III/564 Sawiak-Żelazowska Kazimiera ZS 402 Indeks nazwisk Sawicka Katarzyna zob. Zajączkowska-Sawicka Katarzyna ZS 72 Sąsiadek Alojzy ZS 663 Sąsiadek Tadeusz ZS 663 Semenowicz Elżbieta ZS 1044 Semkowicz Wacława ZS 223 Siczek Stanisław ZS 680 Sidor Mieczysław ZS 359 Siejka Marian ZS 1142 Siemion-Ostrowska Maria ZS 508 Sienkowska Maria ZS 462 Sierkiewicz Edward zob. Sietko-Sierkiewicz Edward ZS 195 Sieroń Wanda ZS 530 Sietko-Sierkiewicz Edward ZS 195 Sigda Józef ZS 380 Sikora Kazimierz ZS 1100 Sikora Zofia ZS 222 Siwków Katarzyna ZS 1103 Skalska Teresa zob. Kaliciak-Skalska Teresa ZS 307 Skiba Czesław ZS 1128 Skindzier Halina ZS 1152 Skop-Dzienis Stanisława ZS 650 Skrętowicz Stefania ZS 872 Skrzekut Ludmiła ZS 220 Skulski Bolesław ZS 173 Skwara Zdzisław ZS 990 Słomski Zygmunt ZS 83 Słowik Anna ZS 917 Smoleński Kazimierz ZS 21 Smólski Bolesław ZS 435 Sobiecka Maria ZS 871 Sobota-Grün Ewa ZS 258 Sochacki Edward ZS 591 Sokołowska Janina zob. Laszczak-Sokołowska Janina ZS 196 Sokołowski Karol ZS 387 Solarski Juliusz AW III/156 Solarz Zofia ZS 905 Solecki Władysław ZS 272 Sołocha Józef ZS 912 Sosin Franciszek ZS 355 Sosna Józef ZS 526 Stachowski Tadeusz ZS 378 Standt Urszula AW III/393 Stanek Adam ZS 648 Stangret Halina ZS 879 Stanisławska Maria zob. Jarmuszewska-Stanisławska Maria ZS 580 Stankiewicz Antoni ZS 151 Stankiewicz Bogumiła ZS 1024 Stankiewicz Kazimierz AW III/215 Stankiewicz Melania ZS 514 Stańczuk Stanisław ZS 270 Stasiak Roman ZS 609 Stasik Aleksander ZS 471 Stasiuk Henryk ZS 541 Staszewski Józef ZS 87 Statkiewicz Jan ZS 579 Statkiewicz Józef ZS 1090 Stawowski Marek ZS 230 Stecka Dominika ZS 977 Stefan Maria ZS 647 Stefaniak Tadeusz ZS 463 Stefek Maria ZS 907 Steller Zbigniew ZS 500 Stelmach Stanisław ZS 308 Stemplewski Bogumił ZS 753 Stenzel Genowefa ZS 596 Stern Wolf ZS 1089 Sterna Halina ZS 35 Stępień Witold ZS 559 Stimm Jean ZS 749 Stopczyński Marian ZS 818 Strączkowska Józefa ZS 436 Stretowicz Eugeniusz ZS 550 Studzińska Janina ZS 822 Studziński Bronisław ZS 406 Styczyńska Kazimiera ZS 795 Styś Jan ZS 473 Suchodolska Halina ZS 865 Suchodolska Ludmiła AW III/46 Suchodolska Władysława AW III/35 Suchodolski Włodzimierz AW III/32 Suchodolski Zbigniew AW III/315 Sudal Rozalia ZS 1007 Sulej Józef ZS 787 Swarcewicz Władysław ZS 330 Symonajć Lilia ZS 3 Symonowicz Helena zob. Ceglarska-Symonowicz Helena ZS 554 Szachterski Michał ZS 162 Szacka-Niewiadomska Zofia ZS 1070 Szaden Jadwiga ZS 328 Szanc Edward ZS 1020 Szarejko Czesław ZS 119 Szarłan Stanisław ZS 144 Szary Andrzej ZS 637 Szarycz Jan ZS 1078 Szawłowski Bonifacy ZS 121 Szczepaniak Barbara ZS 615 Szczukiewicz Ryszard ZS 85 Szczutkowski Roman ZS 20 Szczyradłowska Krystyna zob. Peca-Szczyradłowska Krystyna ZS 588 Szefler Jadwiga ZS 672 Szelech Emilia ZS 498 Szemiot Franciszek ZS 1113 Szeremeta Bolesław ZS 897 Szewczyk Bronisław ZS 88 Szklarek Ludwika ZS 491 Szkoda Władysław Edward ZS 347 Szkodziński Stanisław ZS 754 Szlachciuk Stanisław ZS 511 Szlezer Zofia zob. Zagajewska-Szlezer Zofia ZS 506 Szmigiero Jadwiga zob. Bisanz-Szmigiero Jadwiga ZS 750 Szofer Alicja ZS 668 Szott Jan ZS 935 Szponder Stanisław ZS 532 Szpondrowska Weronika ZS 33 Sztachelski Kazimierz ZS 600 Sztandera Urszula ZS 350 Sztukowski Wacław ZS 218 Szuba Franciszek ZS 549 Szuberla Eugenia ZS 212 321 Szulakiewicz-Krzemińska Irena ZS 312 Szular Andrzej ZS 257 Szulc Irena zob. Kałużna-Szulc Irena ZS 619 Szulgacz Adam ZS 1028 Szumska Janina zob. Kozłowska-Szumska Janina ZS 598 Szwajkowski Eugeniusz ZS 194 Szydzik Maria Wanda ZS 924 Szyksznian Danuta zob. Janiczakówna-Szyksznian Danuta ZS 772 Szymański Aleksander ZS 1137 Szymkowiak Irena ZS 367 Szyper Leokadia ZS 32 Ścigajowa Jadwiga AW III/270 Ścigała Henryk ZS 800 Ślaski Marceli AW III/434 Śmierzchalski Jerzy ZS 626 Śnieżawska Józefa zob. Białowąs-Śnieżawska Józefa ZS 321 Śnieżko Leonarda ZS 853 Śpiewak Mieczysław ZS 141 Śpiewak Zygmunt ZS 906 Świątek Barbara ZS 692 Świderski Stefan ZS 587 Świderski Walenty ZS 1048 Świecik Irena ZS 704 Świetlik Tamara ZS 636 Świetlik Teofil ZS 1049 Świgost Bronisława ZS 734 Taczalski Roman ZS 731 Tałałas Aniela ZS 830 Tamulewicz-Nowicka Antonina ZS 373 Taranienko Bronisław ZS 1068 Tarnacka Mieczysława ZS 603 Ter-Oganjan Leon ZS 142 Tokarz Teresa ZS 86 Tołścik Bronisław ZS 618 Tomaszczyk Karol ZS 285 Tomaszewska Zofia ZS 565 Tomczyk Helena ZS 572 Tomczyk Teresa ZS 833 Trątnowiecka Krystyna ZS 354 Treit Zenon ZS 586 Trela Anna ZS 607 Troczyński Stanisław ZS 746 Trzciński Kazimierz ZS 467 Tumiłowicz Henryk ZS 614 Tumiłowicz Zdzisław ZS 614 Turek-Kurpiel Janina ZS 339 Turska Leontyna ZS 422 Twardowska Eugenia ZS 243 Typrowicz Bolesław ZS 303 Tyszkiewicz Halina ZS 405 Tyszkiewicz Stanisław ZS 405a Tytko Marian ZS 348 Urban Helena ZS 437 Urban Jan ZS 488 Urban Maria ZS 397 Urbanowicz Jadwiga ZS 14 Vorreiter Jadwiga ZS 228 Wabiszczewicz Janina ZS 972 Wajda Genowefa zob. Opiela-Wajda Genowefa ZS 338 Walaszczyk Franciszka ZS 738 Walczak Łucja ZS 854 322 Walinowicz Franciszek ZS 722 Walota-Bogdan Stanisława ZS 683 Waniek Jan ZS 300 Warda Józefa ZS 1157 Wariwoda Krystyna ZS 540 Wasilewska Zofia ZS 825 Wasilewska-Kos Maria ZS 639 Wasilewski Jan ZS 629 Wasilewski Tadeusz ZS 933 Wasiukiewicz-Dąbrowska Sabina ZS 723 Waśkiel Genowefa Rozalia ZS 561 Waśniowski Mieczysław ZS 931 Wawelberg Hipolit ZS 124 Wawrzyniak Barbara ZS 571 Wdowiak Jan ZS 617 Wende Jadwiga ZS 790 Wendorff Stefan AW III/277 Wersowski Władysław ZS 1001 Wesołucha Aleksander ZS 641 Węglińska Genowefa ZS 728 Widecka Irena ZS 278 Widelski Czesław ZS 127 Wierciak Stanisława ZS 67 Wiercińska Zyta ZS 480 Wiernicki Stanisław ZS 1094 Wierzbicki Władysław ZS 163 Wilczak Regina ZS 8 Wilczkowska Stanisława ZS 766 Wilczkowski Jan Bogdan Antoni ZS 1085 Wilniewczyc Michał ZS 997 Winiarska Elżbieta ZS 280 Wiszniewska Irena ZS 679 Wiśniewska Eugenia zob. Rutkowska-Wiśniewska Eugenia ZS 23 Wiśniewska Jadwiga ZS 695 Wiśniewska Ksenia ZS 239 Wiśniewska Waleria ZS 1140 Wiśniewska Wanda ZS 133 Witek Zofia zob. Bogusławska-Witek Zofia ZS 317 Witkowska Leontyna ZS 824 Witos Helena ZS 839 Witos Tadeusz ZS 621 Wittstock Urszula zob. Piotrowska-Wittstock Urszula ZS 189 Włudarski Stanisław ZS 791 Wnukiewicz Stanisław ZS 319 Wojciechowicz Janina ZS 410 Wojczuk Eugenia ZS 515 Wojtasik Adam ZS 434 Wojtekun Helena AW III/162 Wojtiszek Janina ZS 601 Wojtyniak Władysława ZS 1086 Wojtysiak Eugeniusz ZS 495 Wolfram Kazimierz AW III/329 Wołk-Karaczewski Adolf ZS 659 Wołosiewicz Michał ZS 688 Woron Stanisława zob. Kiszkurno-Woron Stanisława ZS 414 Woszczyński Tadeusz ZS 1139 Woś Stanisław ZS 29 Woźna Eugenia ZS 946 Woźniak Antoni AW III/296 Woźniak Antoni ZS 382 Indeks nazwisk Woźniak Władysław ZS 867 Woźnicka-Hładyszewska Zofia ZS 365 Wójcik Aniela ZS 398 Wójcik Eugenia ZS 564 Wójcik Irena ZS 484 Wójcik Józef ZS 589 Wójcik Stanisław ZS 671 Wójcikowska Walentyna ZS 786 Wójtkowska Zofia ZS 779 Wrońska Władysława ZS 123 Wróblewska Emilia zob. Inżikiewicz-Wróblewska Emilia ZS 1075 Wróblewski H. ZS 31 Wróblewski Jerzy AW III/266 Wróblewski Jerzy ZS 507 Wróblewski Stanisław AW III/170 Wutke Mieczysław ZS 859 Wyrozębski Wacław ZS 226 Wyrzykowski Henryk ZS 281 Wysocki Michał ZS 276 Wysocki Walerian ZS 570 Wysoczański Zygmunt ZS 215 Wysokiński Ryszard ZS 74 Wyszyński Józef ZS 376 Wyszywacz Maria ZS 838 Zabielski Alojzy ZS 1032 Zaborska Janina ZS 560 Zacharek Janina ZS 606 Zacierka Leontyna ZS 1145 Zagajewska Aldona ZS 1141 Zagajewska-Szlezer Zofia ZS 506 Zając Henryk ZS 781 Zajączkowska Bogumiła ZS 1064 Zajączkowska-Sawicka Katarzyna ZS 72 Zajczyk Stanisława ZS 136 Zalecki Adam ZS 849 Zaleska Janina ZS 494 Zaleska Józefa Krystyna ZS 22 Zalewska Helena ZS 80 Załupski Jerzy ZS 493 Zann Jerzy AW III/418 Zann Tatiana AW III/418 Zapałowicz Kazimierz ZS 581 Zaranek Janina AW III/247 Zawadzka Jadwiga ZS 751 Zawadzki Tadeusz ZS 845 Zawal Bronisław ZS 259 Zawistowski Władysław ZS 386 Zawodniak Mieczysław ZS 363 Zazulka Wanda ZS 810 Ząbek Maria ZS 694 Ząbek Tadeusz ZS 102 Zbylut Józef ZS 984 Zdan-Michajłowicz Danuta ZS 980 Zdanowicz Jan ZS 202 Zdanowicz Maria ZS 201 Zdanowicz Stanisław ZS 457 Zdziebło Zbigniew ZS 465 Zieleniewska Janina ZS 75 Zieleniewski Wiktor ZS 295 Zielińska-Kwiatkowska Maria ZS 188 Zieliński Stanisław ZS 802 Ziemba Jadwiga ZS 1143 Ziembicki Józef ZS 868 Zienkiewicz Kazimierz ZS 574 Zięba Aniela zob. Kamińska-Zięba Aniela ZS 375 Zimnoch Jan ZS 783 Zinowicz Józef ZS 399 Ziomek Edward ZS 277 Ziubrzyńska Michalina ZS 181 Złotnicki Janusz ZS 719 Zublewicz Rozalia ZS 604 Zubrycki Marcin ZS 539 Zwirn Stanisław ZS 464 Zwolak Antoni ZS 1088 Zybert Kazimierz ZS 129 Żadziłko Kazimierz ZS 166 Żak Ludwik ZS 891 Żaliński Jan AW III/144 Żarski Adam ZS 344 Żelazowska Kazimiera zob. Sawiak-Żelazowska Kazimiera ZS 402 Żerebecka Maria Jadwiga ZS 351 Żochowski Kazimierz ZS 198 Żołnierczyk Wacław ZS 324 Żółtek Henryk ZS 590 Żuk Ludwika AW III/47 Żuk Włodzimierz AW III/47 Żukowski Igor ZS 417 Żukowski Julian ZS 316 Żukowski Zenon ZS 855 Żurawska Irena ZS 364 Żurawska Maria ZS 1074 Żurek Kazimierz ZS 450 Żytkiewicz Ignacy ZS 846 Żywno Krystyna ZS 117 Żywuszko Halina ZS 717 323 Wykaz skrótów AK ASRR b.d.n. b.d.p. b.m.n. b.m.p. egz. ITŁ jęz. KOP m. mps NKWD OA obw. oryg. pow. pp PRL PUR rej. rkps SB SPAM SRR UB UNRRA UPA woj. ZPP ZS ZSRR 324 — Armia Krajowa — Autonomiczna Socjalistyczna Republika Radziecka — brak daty nagrania — brak daty powstania — brak miejsca nagrania — brak miejsca powstania — egzemplarz — isprawitielno-trudowoj łagier — język — Korpus Ochrony Pogranicza — miasto lub miejscowość — maszynopis — Narodnyj komissariat wnutriennich dieł — Okręg Autonomiczny — obwód — oryginał — powiat — pułk piechoty — Polska Rzeczpospolita Ludowa — Państwowy Urząd Repatriacyjny — rejon — rękopis — Służba Bezpieczeństwa — Stowarzyszenie Polskich Artystów Muzyków — Socjalistyczna Republika Radziecka — Urząd Bezpieczeństwa — United Nations Relief and Rehabilitation Administration — Ukraińska Powstańcza Armia — województwo — Związek Patriotów Polskich — Związek Sybiraków — Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich
Podobne dokumenty
scenariusz backpack - Muzeum Pamięci Sybiru
rodzina – matka, brat Henryk, siostra Bogumiła i ja wywiezieni z Polski do Związku Radzieckiego. (…) My pracowaliśmy przymusowo przy budowie linii kolejowej z Pietropawłowska, Akmoleńsk – Kartały. ...
Bardziej szczegółowo