docChanuka Sameach!
download 
Reklamacja Transkrypt
Chanuka Sameach!
9 מתוך1 עמוד Shavei Israel נשלח: נושא: 12:35 2008 דצמבר23 יום שלישי KORZENIE NO.11 KORZENIE NO. 11 Kislew 5769 | December 08 Ujawnienie iberyjskiej żydowskiej iskry Rewolucja Rabin Eliahu Birenbaum Michael Freund Chanuka Chanuka Dodawanie lub zmniejszanie Rabin Yitzchak Rapoport Sameach! Rabin Boaz Pash Chanuka w kontekście czyli wspólne korzenie świąt u różnych narodów Światło czy ogień Tzivia Kusminsky Rabin Pinchas Zarczynski Organizacja Shavei Israel King George 58, 4to piso Ujawnienie iberyjskiej żydowskiej iskry Heichal Shlomó Michael Freund Jerusalem 94262, Israel Więcej niŜ pięć stuleci po wygnaniu i przymusowych chrześcijaństwo hiszpańskiego portugalskiego Ŝydostwa, wyniki nowych genetycznych badań mogą przyspieszyć powrót historycznych proporcji w Izraelu i narodzie Ŝydowskim. konwersjach na Tel: +972-2-625-6230. Fax: +972-2-625-6233. W artykule opublikowanym w najnowszym numerze American Journal of Human Genetics (Amerykański Magazyn Ludzkiej Genetyki) zespół biologów ogłosił fascynujące genetyczne dane deklarując, Ŝe 20 procent populacji Półwyspu Iberyjskiego ma sefardyjsko - Ŝydowskie pochodzenie. W związku z faktem, Ŝe populacja Hiszpanii i Portugalii łącznie przekracza obecnie 50 milionów, oznacza to, Ŝe ponad 10 milionów Hiszpanów i Portugalczyków jest potomkami śydów. Nie są to dzikie spekulacje gazetowej kolumny, raczej zimne, twarde rezultaty prosto z laboratoryjnej płytki Petriego. Badania, prowadzone przez Marka Joblinga z Uniwersytetu Leicester w Anglii i Francesca Calafella z Pompeu Fabra University w Barcelonie, zanalizowały chromosom Y sefardyjczyków w społecznościach, do których śydzi migrowali po wygnaniu z Hiszpanii w 1492 r. Ich chromosomalne garnitury porównane były następnie z chromosomami Y ponad 23/12/2008 Odwiedź naszą nową stronę internetową www.shavei.org Contact us: [email protected] 9 מתוך2 עמוד tysiąca męŜczyzn Ŝyjących w Hiszpanii i Portugalii. PoniewaŜ chromosom Y przekazywany jest z ojca na syna, genetycy byli w stanie porównać obie grupy ze sobą, prowadząc do niezwykłego odkrycia mówiącego o tym, Ŝe jedna-piąta Iberyjczyków ma Ŝydowskie pochodzenie. Wyniki badań podkreślają rozmiar cierpień naszych przodków Ŝyjących tak dawno temu w Hiszpanii i Portugalii. Przewodniczący: Michael Freund Rabin: Eliahu Birnbaum Z historycznych danych czerpiemy wiedzę o tym, jak juŜ w 1931, stulecie przed wygnaniem śydów z Hiszpanii, szeroko rozpowszechnione pogromy przetaczały się przez kraj, pozostawiając po sobie tysiące zamordowanych i zdewastowane społeczności. Vice-Dyrektor: Meir Fuksman Kolejne dekady przyniosły fale przymusowych chrztów śydów, w miarę jak wzrastała powszechna niechęć do śydów. Pozostawanie w Hiszpanii stawało się coraz bardziej niebezpieczne. Owe nastroje osiągnęły szczyt w roku 1942, kiedy król Ferdynand i królowa Izabela postawili przed śydami okrutny wybór: przejście na chrześcijaństwo lub wygnanie. Tłumaczyła: Daniela Malec Wiele osób wybrało ucieczkę. Amerykański historyk Howard Morley Sachar szacuje liczbę śydów, którzy opuścili Hiszpanię w tamtych latach na około 100.000 podczas gdy Haim Beinart z Hebrew University twierdzi, Ŝe uciekinierzy liczyli 200.000. Inni historycy mówią o jeszcze większych liczbach. Nikt nie liczył jednak dotąd ile osób zostało zmuszonych do przyjęcia chrześcijaństwa, podobnie, jaka była liczba osób, którzy z własnej woli ochrzcili się. Te dane pozostawały ukryte. Podobnie rzecz ma się, oczywiście, z Anusim ( hebrajska nazwa na tych, którzy zostali zmuszeni), spośród których wielu potajemnie kontynuowało praktykę judaizmu, sekretnie przekazując Ŝydowską tradycję i wiedzę z pokolenia na pokolenie. W ostatnich latach, rosnąca liczba Anousim z róŜnych krajów Europy, Południowej Ameryki i obszarów Stanów Zjednoczonych zaczęła powracać do Izraela oraz narodu Ŝydowskiego. MoŜna przypuszczać, Ŝe ów proces będzie kontynuowany. WaŜność przytoczonych powyŜej badań genetycznych polega jednak na tym, Ŝe potwierdzają one okrutny sukces hiszpańskich monarchów polegający na zniewoleniu swych Ŝydowskich poddanych i zmuszenia tych, którzy przyjęli przymusowe chrzty, by zasymilowali się w końcu do katolickiej większości. Przez kolejne stulecia, bezlitosna armia inkwizycji poszukiwała i zabijała podejrzanych „judaizatorów” lub „sekretnych śydów”, ostatecznie zmuszając wielu do porzucenia wiary, którą heroicznie zachowywali i wobec której byli potajemnie lojalni. Nawiązując do danych ujawnionych w ostatnich latach historyka Cecil Roth pachołki inkwizycji zamordowali ponad 30.000 „sekretnych śydów”. Niektórzy z nich byli spaleni Ŝywcem na słupach pośród skandującego tłumu, z kolei niezliczona liczba innych była napiętnowana z powodu utrzymania Ŝydowskich praktyk. Nie dziwi więc, Ŝe wielu z nich ostatecznie uległo w desperacji i zniknęli jako śydzi. Do teraz. Odkrycie, Ŝe 20 procent populacji Iberyjskiego Półwyspu jest potomkami śydów wywoła z pewnością burzę opinii w Hiszpanii i Portugalii. Rezultaty badań, jak to określił New York Times ostatniego piątku, „zapewniają nowe i wyraźny dowód na masową chrystianizację sefardyjskich śydów, mających miejsce ponad 500 lat temu na hiszpańskiej i portugalskiej ziemi. To biologiczny ekwiwalent "Pintele Yid", wiecznej i niezniszczalnej Ŝydowskiej iskry, który nigdy nie gaśnie, nawet po upływie stuleci. 23/12/2008 Redaktorka wydania: Tzivia Kusminsky 9 מתוך3 עמוד Istotnie, to tak jakby postawić przed kaŜdym mieszkańcem Hiszpanii I Portugalii wielkie lustro ii zmusić ich do popatrzenia na siebie pod kątem rzeczywistości ich narodowej i jednostkowej historii. Jednak waŜniejsze implikacje owych odkryć dotyczą przyszłości, nie przeszłości. JeŜeli Izrael i Ŝydowska społeczność świata zobowiąŜą się do wspólnych działań na rzecz naszych genetycznych braci półwyspu Iberyjskiego, moŜe mieć to gruntowny wpływ na rozmaite dziedziny, począwszy od antysemityzmu w Europie do przyszłości Ŝydowskiej demografii na świecie. Puśćmy wodze wyobraźni- jeśli nawet tylko 5 procent hiszpańskich i portugalskich potomków śydów miałoby powrócić do judaizmu i Ŝydowskiego narodu, oznaczałoby to dodatkowe 500.000 do 1 miliona więcej śydów na świecie. Nawet, jeśli wiele lub większość wybierze inną drogę (nie powrót), i tak powinniśmy do nich dotrzeć. Sam fakt, Ŝe duŜa liczba Hiszpanów i Portugalczyków ma Ŝydowskich przodków mógłby mieć znaczący wpływ na ich stosunek do śydów i Izraela, moŜe takŜe zaszkodzić ich antysemityzmowi i anty-izraelskim nastrojom. Zwykle, bowiem, gdy ktoś odkryje, Ŝe ma Ŝydowskie pochodzenie, prawdopodobne jest, Ŝe fakt ten przyczyni się do większego poczucia powinowactwa z śydami oraz do wsparcia dla Ŝydowskich spraw. W związku z tym, powinniśmy dąŜyć do wspierania i kultywowania ich powiązań z Izraelem i narodem Ŝydowskim. Co więcej, wierzę, Ŝe mamy historyczną odpowiedzialność dotrzeć do potomków ofiar przymusowych konwersji na chrześcijaństwo i inkwizycji, oraz ułatwić im powrót. Mimo, Ŝe nie było to ich własnym zawinieniem, ich przodkowie zostali w okrutny sposób zabrani nam. Setki lat temu, kościół katolicki poświęcił ogromne środki na oderwanie ich od ludu Ŝydowskiego i prawie mu się to udało. Naszym zadaniem powinno być teraz okazanie podobnego rodzaju determinacji dla powitania ich z powrotem na łonie naszego narodu. aby przeczytać cały artykuł, kliknij tutaj Rewolucja, w której duchowy wszechświat przyczynia się do rozwoju materialnego Rabin Eliahu Birenbaum W parszy na ten tydzień znajdujemy człowieka spełniającego róŜne role. Josef jest marzycielem i interpretatorem snów. Rządzi Egiptem nie zapominając o swojej roli syna i brata. Jest on człowiekiem związanym ze światem materialnym i ze światem duchowym. W naszej parszy król Egiptu ma śni tajemniczy sen: w pierwszej części 7 chudych krów zjada 7 tłustych i pięknych krów. W drugiej części snu 7 słabych i brzydkich kłosów zjada 7 wielkich i pięknych kłosów . Nadzwyczajną rzeczą jest to, Ŝe nawet po zjedzeniu tłustych i ładnych rzeczy te chude i brzydkie pozostają mimo tego takie same. Faraon martwi się więc: jego doradcy starają się wyjaśnić sen ale bez sukcesu. PoniewaŜ nie udało im się go przekonać, konieczne stało się przekroczenie upokorzenia i zwrócenie się opinię i pomoc do Josefa, Ŝydowskiego doradcy. Egipt był w tamtym czasie wysoko rozwiniętym imperium a jego postęp w zakresie natury jak i kraju zaleŜał od pogańskich sił. Prawa przyrody- od których zaleŜała ludzka egzystencja, jej samopoczucie jak i przyszłość- były samymi bogami. Rzeka Nil była jednym z egipskich bogów a jej adoracja miała na celu upewnienie się, Ŝe wola bogów stoi po ludzkiej stronie. Jednak historia Josefa zwraca uwagę na inną wersję rzeczywistości. Propozycja jaką złoŜył Josef faraonowi aby uratować jego kraj do suszy jest propozycją racjonalną , nie opartą na pogańskim schemacie. Ta propozycja totalnie odrzuca obawy faraona dotyczące przyszłości. Wiara Josefa w to, Ŝe B-g stanowi 23/12/2008 9 מתוך4 עמוד źródło snu a nie pogańscy boŜkowie pozwala mu nie tylko rozszyfrować sen ale takŜe zaproponować sposób na osłabienie negatywnych konsekwencji. Mimo Ŝe nie moŜliwe jest uniknąć suszy, moŜliwe jest jej złagodzenie. Dzięki temu, Josef dostaje siły faraona i wraz z nimi buduje magazyny do odkładania jedzenia na złe lata. Kiedy rozpoczyna się susza Josef sprzedaje zbiory z magazynów egipcjanom. Kiedy pieniądze wieśniaków kończą się, zaczynają oni płacić swoimi dobrami a później swoją ziemią. Z końcem suszy cała ziemia Egiptu, poza ziemią naleŜącą do kapłanów faraona naleŜy do faraona; takŜe wszyscy jej mieszkańcy, wyłączając jedynie kapłanów, stają się jego niewolnikami. Dzialania Josefa pokazują jeden z pierwszych wkładów śyda w rozwój największego imperium tamtej ery. Josef uczy faraona i jego kapłanów jak interpretować sny i uniknąć przy tym bolesnych konsekwencji. Koncentracja Ŝywności dla jego późniejszej dystrybucji oraz zniesienie prywatnej własności pieniędzy, towarów i ziemi, stanowi przykład „komunizmu” pozbawionego partii politycznych i skomplikowanych ideologii. Ekonomiczna koncepcja Josefa zawierała większość elementów nowoczesnej gospodarki i jej postulował koncentrację produkcji towarów w rękach centralnego rządu, a takŜe jej sprawiedliwy podział wśród pracowników. Josef miała szczególny dar dla planowania i zarządzania systemem gospodarczym i wykorzystał on ten dar dla korzyści Egiptu. Jak mieliśmy okazję się przekonać, dary jakie Josef posiadał, były nie tylko po stronie materialnej, lecz ujawniły się równieŜ poprzez duchowe i ludzkie jakości. Dzięki ich uŜyciu był on w stanie przeniknąć myśli i marzenia króla Egiptu dla zrozumienia jego tajemnic. aby przeczytać cały artykuł, kliknij tutaj Chanuka Rabin Yitzchak Rapoport Talmud (Traktat Szabat 21b) opisuje micwę zapalania chanukowych świeczek. Rabini mówią nam tam, jaka jest struktura wykonania tej micwy. Micwa to: 1) jedna świeczka dla człowieka i jego domu 2) gorliwi (ci, którzy pragną upiększyć i wzmocnić micwę) zapalają jedną świeczkę dla kaŜdego mieszkańca domu 3) najgorliwsi z gorliwych: a) Beit Szamai twierdzi: Pierwszego dnia zapalamy osiem świateł, w następne dni redukujemy liczbę zapalanych świec; b) Beit Hillel twierdzi: Pierwszego dnia zapalamy jedną świeczkę, w następne dni progresywnie zwiększamy liczbę świec. Halacha jest dziś zgodna z opinią Beit Hillel. Powstaje pytanie, pomiędzy komentatorami Talmudu, czy trzeci poziom – najbardziej gorliwy- zawiera drugi poziom czy teŜ nie. Innymi słowy: pierwszym krokiem powyŜej podstawowej micwy jest zapalenie świeczki przez kaŜdego mieszkańca domu (a nie jednej świeczki na dom = wszystkich mieszkańców domu), natomiast poziom trzeci polega na zwiększaniu liczby zapalanych świec od jednej do ośmiu. Powstaje pytanie: czy mamy zapalać jedną do ośmiu świeczek na osobę czy na dom? Czy trzeci poziom zawiera w sobie drugi czy nie? Talmudyczne komentarze róŜnią się w tym względzie. Rambam, na przykład, uwaŜał, Ŝe kaŜdy powinien zapalać jeden świecznik chanukowy na osobę w domu, a więc Ŝe trzeci poziom w istocie zawiera drugi. Tymczasem Tosafot pisał, Ŝe powinno się zapalać jeden świecznik na dom, a więc Ŝe trzeci poziom nie zawiera drugiego a jest tylko raczej bezpośrednim przedłuŜeniem podstawowej micwy. W świecie praktycznej halachy stało się coś bardzo dziwnego. Rabin Josef Caro1, będąc sefardyjczykiem (pochodzenia hiszpańskiego) orzekł zgodnie z opinią Tosafota – aszkenazyjskiego talmudycznego komentatora; podczas gdy rabin Mosze Isserles2 z Krakowa, aszkenazyjski decydent halachy w całym tego słowa znaczeniu, 23/12/2008 9 מתוך5 עמוד zawyrokował zgodnie z Rambamem, zrywając tym samym z „jego” aszkenazyjskimi talmudycznymi komentatorami i orzekając zgodnie z sefardyjczykami. Skąd to nagłe „zerwanie” z tradycją- dotąd rabin Caro orzekał zgodnie z Rambamem, podczas gdy rabin Isserles wyrokował zgodnie z Tosafotem i nigdy na odwrót. Nie będę próbował odpowiedzieć na to pytanie chalachicznie- zamiast tego zamierzam spróbować pokazać głębię micwy zapalania chanukowych świeczek i połączyć to z wyŜej wymienionym „zerwaniem” z tradycją. Wielu z nas wie, Ŝe celem micwy zapalania chanukowych świeczek jest pirsumei nisa – rozgłaszanie cudu Chanuki. W związku z tym stawiamy świecznik chanukowy przed wejściem do naszego domu lub w oknie, tak by był on jasno widoczny dla kaŜdego śyda przechodzącego obok domu. Czym jest więc „poprawa” polegająca na zapalaniu jednej świeczki na osobę w domu (a nie tylko jednej świeczki na cały dom)? Czy chodzi tylko o „czym więcej światła tym lepiej?” Nie sądzę, Ŝe o to chodzi. Myślę, Ŝe odpowiedź leŜy w zrozumieniu sposobu, w jaki nasi Rabini zwalczają asymilację3. W czasach chanukowej historii wielu (większość?) śydów była zasymilowana i zhellenizowana. Gdybyście w tym czasie przeszli się ulicami Ŝydowskiego miasta nie zobaczylibyście chanukowych świeczek w kaŜdym okniemoŜe nawet w większości okien. Światło świeczki- symbol jedności i siły- była w tych czasach raczej symbolem waśni i słabości i większość śydów ignorowało je. Co zrobić w takiej sytuacji? Rabini „zaktualizowali” więc micwę do zapalania jednej świeczki na osobę. PokaŜmy naszą „prawdziwą” siłę – jak wielu wiernych naprawdę mamy. Później, prawdopodobnie, asymilacja stała się nawet bardziej rozpowszechniona i nasi rabini znów zaczęli szukać „aktualizacji”. Tym razem jednak zdecydowali się skupić na czymś innym. Podczas gdy ogień świeczki- zwłaszcza, gdy ilość świeczek koresponduje z ilością osób- reprezentuje „siłę” nasi uczeni zdecydowali się przesunąć centrum zainteresowania święta z „siły” na „światło”. Same świeczki mogą reprezentować ogień- który jest równieŜ w stanie niszczyć; podczas gdy świecznik reprezentuje tylko „łagodne” światło- rodzaj światła, które sprawia, Ŝe ciemność znika. Teraz moŜemy inaczej podejść do zrozumienia róŜnicy opinii pomiędzy talmudycznymi komentatorami. MoŜliwe, Ŝe róŜnica pomiędzy ich opiniami polegała na tym, Ŝe Rabini zmienili nacisk z „siły” na „światło” w micwie chanukowej, ze świeczek na świecznik. Czy jednak Rabini, pomimo, Ŝe ich pragnieniem było nie pozwolić by chanukowe świeczki reprezentowały waśnie i spory pomiędzy ludźmi, chcieli jednak zostawić mały nacisk na Ŝydowską siłę i dumę, prosząc o jeden świecznik na kaŜdego mieszkańca domu. Co jest prawdą? Nigdy się tego nie dowiemy- być moŜe jednak sam wgląd w sprawę pozwoli nam zrozumieć to pozorne „zerwanie” w tradycji, kiedy sefardyjski Szulchan Aruch orzekł zgodnie z aszkenazyjskimi talmudycznymi komentatorami; podczas gdy aszkenazyjska Mapa zaopiniowała na odwrót. Mimo, Ŝe jest oczywiste, Ŝe kaŜdy śyd powinien podąŜać za tradycjami swoich przodków jest równieŜ waŜne by zrozumieć róŜne perspektywy i tradycje róŜnych naszych praojców i chachamim. Czy Chanuka polega na podkreślaniu „światła” – które jednoczy i przynosi „siłę”; czy moŜe jednak celem Chanuki jest nacisk zarówno na „światło” i „siłę” – w kaŜdym z tych podejść chodzi o siłę i jedność. Miejmy nadzieję i módlmy się o to, by tegoroczna Chanuka była ostatnim miejscem gdzie będziemy musieli widzieć dychotomię pomiędzy tymi dwoma aspektami tego święta i o to, by na następną Chanukę znaleźli się wszyscy w ziemi Izraela zjednoczeni pod B-giem Izraela poprzez Torę Izraela. Chanuka sameach! Szczęśliwej Chanuki! Yitzchak Rapoport Wrocław, Poland. aby przeczytać cały artykuł, kliknij tutaj Dodawanie lub zmniejszanie Rabin Boaz Pash Dodawanie lub zmniejszanie- prosta refleksja nad zagadnieniem chanukowych świeczek 23/12/2008 9 מתוך6 עמוד Chanukowa micwa- jedna świeczka na dom, bardziej rygorystyczni – jedna świeczka na kaŜdą osobę w domu. Najbardziej gorliwi z gorliwych- Beit Szamai twierdzi, pierwszego dnia zapalamy osiem i kaŜdego kolejnego dnia zapalamy mniej. Beit Hilel twierdzi, pierwszego dnia zapalamy jedną świeczkę i kaŜdego kolejnego dnia zapalamy więcej świeczek. Jesteśmy podzieleni pomiędzy Beit Hilel a Beit Szamai odnośnie sposobu upiększenia Chanuki przez zapalanie świeczek. Na czym polega „dodawanie kolejnych” szkoły Beit Hilel? KaŜdego dnia dodajemy kolejną świeczkę tak by dnia ósmego zapalić osiem. Na czym polega „odejmowanie kolejnych” szkoły Beit Szamai? Pierwszego dnia zapalamy osiem a w kolejne dni redukujemy liczbę tak by ostatniego dnia zapalić jedną świeczkę. Jakie jest źródło sporu pomiędzy Beit Szamai i Beit Hilel?laczego ci dodają a ciD ? odejmuja ZałóŜmy hipotetyczną sytuację, Ŝe chcę rozpocząć nowy projekt, dla przykładu- od dzisiejszego dnia począwszy chcę się uczyć więcej kaŜdego dnia. Jak to zrobić? Istnieją dwa podejścia, pierwsze, by rozpocząć z pełną siłą uczyć się wszystkiego. Drugie, by zacząć małymi krokami i stopniowo zwiększać ilość nauki z czasem. Jeśli np. postanawiam rzucić palenie. Palę paczkę dziennie. Istnieją dwa sposoby podejścia do sprawy- rzucić palenie całkowicie od razu lub zmniejszać stopniowo ilość wypalanych papierosów- w niedzielę 19, poniedziałek- 18 i tak dalej. Dwa podejścia: jedno- praktyczne, rozpoznające rzeczywistość jako niekompletną i próbujące ją naprawić. Drugie- idealistyczne- widzące jedynie sytuację idealną, kompletną, do której chcemy dotrzeć. Który sposób jest lepszy? KaŜde z tych podejść ma swoje plusy i minusy. Wiele zaleŜy od osobowości i charakteru danej osoby i jego stosunku do Ŝycia. Podobnie jest z róŜnicą w podejściu Beit Szamai i Beit Hilel. Beit Szamai to idealiścirzeczywistość nie jest waŜna, liczy się idea, dla nich mniej liczy się droga do celu. Beit Hilel z kolei był bardziej zainteresowany drogą ku lepszemu, bardziej niŜ samym celem. Beit Szamai i Beit Hilel róŜnili się w swych opiniach w bardzo wielu miejscach w Talmudzie. W większości przypadków chalacha została ustanowiona zgodnie z Beit Hilel. W większości sporów pomiędzy Beit Hilel i Beit Szamai opinia Beit Hilel była bardziej łagodna, natomiast opinia Beit Szamai była zwykle bardziej surowa. Jest bardzo wiele przykładów, jakie moŜemy przytoczyć dla pokazania tej reguły. Oto jeden z nich. W Gemarze jest znana historia o jednym goju, który przyszedł do Szamaia i poprosił o konwersję na judaizm pod warunkiem, Ŝe będzie się on w stanie nauczyć całej Tory w czasie stania na jednej nodze. Szamai wyrzucił goja na zewnątrz i kazał mu odejść, uzasadniając, Ŝe Tora jest tak wielka, Ŝe nie jest moŜliwe nauczyć się jej stojąc na jednej nodze. Człowiek ten udał się kolejno do Hilel, a Hilel zgodził się by goj ten przeszedł na judaizm, po tym jak nauczył go, Ŝe cała Torę da się sprowadzić do słów: „Nie rób drugiemu, co tobie nie miłe. Reszta jest komentarzem do tego. A teraz idź i się ucz!” Na czym polega róŜnica pomiędzy podejściem Szamaia i Hilela? Szamai to idealista, maksymalista, „Albo otrzymujesz całe 613 micwot albo Ŝadnej.” Podczas gdy Hilel zrozumiał, Ŝe człowiek ten posiadał prawdziwe pragnienie otrzymania całej Tory, jednak byłoby dla niego trudne otrzymać ją całą na raz, więc Hilel postanowił uczyć go stopniowo. Hilel był pragmatykiem, minimalistą, robić to, co moŜliwe mając na uwadze większe aspiracje. Bardziej „ludzkie” podejście. Podobnie jest chanukowymi świecami. Szamai twierdzi: posiadasz siłę dać maksimum światła, 8 świeczek- a więc daj właśnie tyle. Daj wyraz swemu ideałowimaksimum światła. Natomiast Beit Hilel twierdzi: zwiększaj światło stopniowo, jeden poziom za drugim, aŜ dotrzemy do ideału- 8 świeczek. Beit Hilel zgadza się, Ŝe początek nie jest idealny, ale w ten sposób właśnie zaczynamy. Gdyby Hilel i Szamai zechcieli wystartować razem w maratonie wyglądałoby to tak: Szamai wystartowałby sprintem od samego początku, by później stopniowo 23/12/2008 9 מתוך7 עמוד zwalniać. Hilel tymczasem wystartowałby spokojniej, by wraz ze zbliŜaniem się do końca wyścigu zwiększać prędkość. Kto z nich dobiegłby dalej? MoŜemy tylko zgadnąć. Jak juŜ wiemy, halacha w większości przypadków podąŜa za Beit Hilel, poniewaŜ my ludzie jesteśmy słabi i waŜna jest dla nas droga a idealistyczny cel jest czasem dla nas zbyt daleko. Czasem, gdy jesteśmy w środku akcji, działania, trudno jest nam dostrzec ostateczny cel tego działania. Trudno nam jest przewidzieć przyszłość, będąc osadzeni w teraźniejszości. Jesteśmy słabi i mocno niedoskonali... Dlatego więc pierwszego dnia Chanuki zapalamy jedną świeczkę i w kolejne dni dodajemy dodajemy i zwiększamy liczbę świeczek i światło. Księga Zohar mówi nam jednak, Ŝe w czasach przyszłości, kiedy przyjdzie mesjasz, chalacha zacznie podąŜać za Beit Szamai a nie Beit Hilel. Oczywiste jest dlaczego. W tych przyszłych czasach będziemy w stanie zobaczyć absolutny cel własnymi oczami i nasz obecny problem ze zrozumieniem celu naszego działania, nie będzie istniał juŜ więcej. Wesołej Chanuki dla nas wszystkich! aby przeczytać cały artykuł, kliknij tutaj RChanuka w kontekście czyli wspólne korzenie świąt u różnych narodów Rabin Pinchas Zarczynski Gdy jesteśmy w trakcie obchodów w Polsce, Ŝe obchodzone się takŜe kaŜdym rogiem czai się choinka, bombki i migające światełka). Czy niekomfortowo? Chanuki nie moŜemy nie zauwaŜyć, szczególnie święta u innych narodów ( za w oczy rzucają się kolorowe jako śydzi czujemy się wtedy Spróbujmy odstawić na bok róŜnice religii i zastanówmy się czy to, Ŝe te dwa święta Chanuka i gwiazdka są w tym samym czasie jest przypadkowe czy nie? Obydwa te święta maja duŜo wspólnego ze światłem ( zapalanie świeczek w chanukiji i lampki na choince). Wiemy, Ŝe gwiazdka przypada na moment przesilenia zimowego, co ma źródła przed chrzescijańskie. Jest w Talmud interesujący midrasz opowiadający, Ŝe pierwszym człowiekiem, który świętował w tych dniach był Adam ( ten od Ewy). śeby to zrozumieć trzeba przytoczyć jeszcze kilka informacji. W ciągu roku są cztery momenty, które wyznaczają długość dnia i nocy ( przesilenie zimowe, przesilenie letnie, równonoc wiosenna i równonoc jesienna). 21 grudnia to najkrótszy dzień w roku. I tak mówi Talmud: gdy człowiek zobaczył, Ŝe dzień się skraca i tłumaczył to sobie tym Ŝe popełnił grzech ( jabłko, wąŜ i tak dalej) we wrześniu ( Rosz Haszana) i dlatego świat się zaciemnia i wraca do chaosu. Spędził na modlitwie i Ŝałobie 8 dni. Po 21 grudnia Adam zaskoczony spostrzegł, Ŝe dzień się wydłuŜa. śeby to pojąć Adam potrzebował jeszcze dwóch trzech dni. I tak nadszedł 24 grudnia i stwierdził, Ŝe taka jest natura, Ŝe dni się skracają Ŝeby się wydłuŜyć. Po tym odkryciu 8 dni świętował od 24 grudnia do 1 stycznia. I to jest właśnie źródło dla róŜnych narodów do świętowania w tym czasie, takŜe dla chrześcijaństwa, które pogańskie święto zastąpiło gwiazdką. Talmud mówi dalej, Ŝe w następny roku Adam powtórzył te święta. On zrobił to na cześć Boga a narodu świata na cześć ruchu gwiazd na niebie. Stąd widzimy, Ŝe mamy święto na cześć wydłuŜania się dnia ( tzn. więcej światła na świecie) w momencie, kiedy świętujemy Chanukę - 25 kislew. Chanuka sameach! aby przeczytać cały artykuł, kliknij tutaj Światło czy ogień 23/12/2008 9 מתוך8 עמוד Tzivia Kusminsky Gemara, Szabat chanukowych: 20a, pisze na temat zapalania świeczek " Nasi mędrcy powiedzieli: Micwą Chanuki jest jedna świeczka na osobę i jego dom a bardziej rygorystyczni zapalają jedną świeczkę na kaŜdą osobę w domu a najbardziej rygorystyczni Beit Szamai twierdzi, pierwszego dnia zapala osiem I od tego dnia zapala, co dzień świeczkę mniej, Beit Hilel twierdzi, pierwszego dnia zapala jedną i od tego dnia zapala jedną więcej kaŜdego dnia.” Na czym polega róŜnica pomiędzy Beit Hilel i Beit Szamai? Czego próbuje nas nauczyć ta róŜnica? Nasi uczeni rabini wyjaśniali tę gemarę i podali dwie wytłumaczenia. Pierwsze mówi o tym, Ŝe Beit Hilel zapala zgodnie z dniami rozpoczynania święta a Beit Szamai zgodnie z dniami zakończenia. Dla przykładu, drugiego dnia Beit Hilel zapala dwie świeczki a Beit Szamai siedem. Inne wytłumaczenie traktuje o tym, Ŝe Beit Hilel uwaŜa, Ŝe musisz wznosić się na poziomie świętości i nie cofać się, jak mówi znane talmudyczne wyraŜenie. Oznacza to, Ŝe musimy stopniowo duchowo rosnąć i dbać o to, by nie opaść na tej drodze. Dlatego właśnie, kaŜdego dnia zapalamy dodatkową świeczkę. Beit Szamai, z drugiej strony, zapala liczbę świeczek adekwatną do ofiar składanych podczas święta. Którego święta? Sukot. Podczas Sukot składano ofiary z 13 byków pierwszego dnia, 12 drugiego, 11 trzeciego i kaŜdego kolejnego dnia mniej aŜ do ostatniego, kiedy ofiarowywano 7. Całkowita suma ofiar na Sukot to 70, analogicznie do 70 narodów świata. W ten sam sposób Beit Szamai zapala pierwszego dnia osiem świeczek, drugiego dnia siedem aŜ do ostatniego dnia, kiedy zapalana jest jedna świeczka. Podobnie, z techniki Beit Szamaia, moŜemy nauczyć się, Ŝe nacisk powinien być kładziony na potencjał róŜnych rzeczy, podczas gdy od Beit Hilel, Ŝe nacisk ma być na rzeczy, jakie widzimy, na sposób, w jaki przejawiają się one w naszej rzeczywistości. Rabin Szlomo Josef Zevin, interpretuje dyskusję na głębszym poziomie. Jego zdaniem kaŜda ze szkół (Beit Szamai, Beit Hilel) reprezentuje inny sposób rozumienia naszej rzeczywistości, w pozytywnym lub negatywnym jej aspekcie. Chodzi o to, Ŝe w kaŜdej sytuacji, w której musimy pokonać zło mamy do wyboru dwie opcje: zredukować zło lub dodać dobro. Beit Szamai uwaŜa, Ŝe jeśli ktoś wpadł w ręce złych instynktów I chce zrobić tszuwę, musi wziąć na siebie proces oddalania się od złego, podejmując totalną wojnę przeciwko niemu. W tym procesie juŜ od samego początku człowiek będzie potrzebował duŜo światła i kiedy gdy dobre aspekty zaczną przewaŜać nad złymi, moŜe on poradzić sobie z mniejszą ilością światła. Dlatego właśnie, Beit Szamai zaczyna zapalanie od ośmiu świeczek i kaŜdego dnia zapala coraz mniej. Beit Hilel z kolei, wierzy, Ŝe u początku cięŜka praca musi przynosić dobro, trzeba zacząć ze „świętym działaniem”, robić micwy a robienie micwot skłoni nas do podejmowania kolejnych micwot. W ten właśnie sposób działania tego człowieka będą coraz lepsze a wraz z tym, będzie coraz więcej światła. Z tego powodu Beit Hilel zapala najpierw jedną świeczkę i kaŜdego dnia dodaje kolejną. Zgodnie z tą metodą interpretacją technik obu szkół, dla Beit Szamai świeczki reprezentują ogień, którego działanie polega na spalaniu negatywnych aspektów naszej rzeczywistości, naszej osobowości. Tymczasem dla Beit Hilel świeczki chanukowe reprezentują światło, pozytywny aspekt, który chcemy dodać do naszego Ŝycia, by stać się lepszymi osobami i w ten sposób ulepszyć takŜe rzeczywistość dookoła nas. Chanuka reprezentuje walkę z hellenizmem, greckim pragnieniem narzucenia nam swej kultury. Haszmonaici walczyli przeciwko temu, mimo, Ŝe musieli tym samym 23/12/2008 9 מתוך9 עמוד sprzeciwić się tym ludziom w obrębie Ŝydowskiego narodu, którzy zaakceptowali hellenizm. Z jednej strony zdecydowali się oni zwalczyć wroga, hellenizm, poprzez wypowiedzenie wojny, to jest wykorzenić zło poprzez technikę Beit Szamai. Z drugiej strony, w momencie, w którym największej zagroŜenie zostaje zlikwidowane, zaczęli oni zachowywać się jak Beit Hilel, zachowali oni micwę oczyszczenia Beit Mikdasz, która pozwoliła im na wykonywanie większej ilości micwot i w ten sposób, pomogli oni Ŝydowskiemu narodowi powrócić do swojej kultury. Zasługiwali więc dlatego na nowy cud. Pierwszy miał miejsce podczas wojny, kiedy niewielka liczna Ŝydowskich obywateli pokonała wielką grecką armię. Następnie, zdarzył się nowy cud. Jedyny czysty olej, który znaleźli w Świątyni, miał starczyć jedynie na jeden dzień, wystarczył jednak na osiem. W ten sposób Haszem pokazał, Ŝe był wtedy z nimi. aby przeczytać cały artykuł, kliknij tutaj Jeśli chcesz zrezygnować z otrzymywania naszego newslettera, kliknij tutaj. 23/12/2008
