FA Gramatyka opisowa jezyka angielskiego n

SYLLABUS PRZEDMIOTOWY
Państwowa WyŜsza Szkoła Zawodowa w Raciborzu
Instytut Neofilologii
Kierunek: filologia
Specjalność: filologia angielska nauczycielska
Przedmiot: GRAMATYKA OPISOWA JĘZYKA ANGIELSKIEGO
Liczba punktów ECTS: 10
Status przedmiotu: z zakresu treści kierunkowych, obowiązkowy
Rodzaj studiów/semestr: stacjonarne/semestr II, III, IV
Forma zajęć i liczba godzin: wykład (15 godz. + 15 godz. + 15 godz.), konwersatorium
(30 godz. + 30 godz. + 30 godz.)
Rygor: zaliczenie/egzamin, zaliczenie z oceną
Cele realizacji przedmiotu: Przekazanie szczegółowej wiedzy na temat poszczególnych
zagadnień fonologicznych. Zwrócenie uwagi na zarówno funkcjonalne podejście
do poszczególnych zjawisk, jak teŜ kontrastywne (porównawcze) spojrzenie głównie
w zestawieniu z językiem polskim. Przekazanie ogólnej wiedzy dotyczącej głównych nurtów
współczesnej fonologii Przekazanie szczegółowej wiedzy na temat dźwięków mowy (głosek),
nadrzędnych jednostek rytmicznych, oraz suprasegmentalnych cech mowy. UmoŜliwienie
zrozumienia wzajemnego oddziaływania znaków pisanych i fonemów we współczesnym
języku angielskim.
Analiza i opis systemu morfologicznego współczesnego języka angielskiego. Zapoznanie
z podstawowymi pojęciami wykorzystywanymi w analizie morfologicznej, takimi jak leksem,
afiks, rdzeń i temat fleksyjny, morfem gramatyczny/leksykalny/swobodny/związany itp.
Zapoznanie z procesami morfologicznymi języka angielskiego z zakresu słowotwórstwa oraz
fleksji. Omówienie kategorii gramatycznych związanych z poszczególnymi częściami mowy
i ich wykładników (liczba, przypadek, osoba, czas gramatyczny czasownika czy stopień
przymiotnika).
Przekazanie podstawowych informacji na temat składni, zapoznanie z aparatem pojęciowym
dotyczącym składni. Zapoznanie z róŜnymi podejściami do analizy składniowej. Zwrócenie
uwagi na współzaleŜności pomiędzy składnią, morfologią i semantyką. Jednym z głównych
zadań będzie szczegółowa analiza budowy morfologiczno-syntaktycznej zdań pojedynczych
i złoŜonych.
Treści programowe: Fonetyka i fonologia jako dyscypliny językoznawcze. Budowa
i funkcje narządów artykulacyjnych. Kryteria klasyfikacji dźwięków mowy: aspekty
artykulacyjne i akustyczne. Klasyfikacja samogłosek: monoftongi dyftongi i tryftongi,
Klasyfikacja spółgłosek. Jednostki rytmiczne mowy i ich części: sylaba jako najmniejsza
jednostka rytmiczna. Teorie sylaby. Istota akcentu. Tendencje w umiejscawianiu akcentu.
Rytmizacja. Nowa angielska gradacja. Intonacja w zarysie ogólnym. Kombinatoryczne
właściwości głosek. Upodobnienia głosek. Zapis transkrypcyjny w praktyce. Główne nurty w
fonologii: koncepcje fonemu: psychologiczna (J. B. de Courtenay), fizykalna (D. Jones),
funkcjonalna (L. Bloomfield, N. S. Trubecki. R. Jakobson): szkoła praska. Główne nurty w
fonologii: glossematyka (Hjelmslev), fonologia prozodyczna (J. R. Firth). Główne nurty w
fonologii: fonologia generatywna (N. Chomsky). Fonologia suprasegmentalna. Fonologiczna
ewaluacja ilościowa i jakościowa. Morfofonemika.
Funkcja i zakres morfologii jako integralnej części analizy językowej. Uwagi na temat
kategorii gramatycznych. Status "wyrazu" jako tradycyjnej jednostki analizy gramatycznej.
Morfem jako jednostka analizy wyrazu. Rekurencyjność morfemowa. Kombinacje i odmiany
morfemowe. Morfologia derywacyjna i fleksyjna. Kategoria rzeczownika, przymiotnika
i czasownika (derywacja, formy nieregularne). Morfofonemika. Produktywność
słowotwórcza: wyrazy złoŜone, blends, clipping, acronyms, eponyms. Wpływ języków
obcych na leksykon języka angielskiego.
Miejsce składni w analizie językowej, róŜne podejścia do analizy składniowej: base-andmodifier ; slot-and-filler; IC, bieŜące trendy w podejściu do problemów składniowych:
gramatyka transformacyjno-generatywna, funkcjonalna gramatyka leksykalna, teoria
optymalności; „Dependency Syntax” struktura wyjściowa; 'slots and frames', asymetria
pomiędzy znaczeniem a treścią; relacje pomiędzy znaczeniem a innymi poziomami struktury
języka, budowa zdania pod względem informacji: „topic and focus" - kwestia zaleŜności
syntaktycznej, uwagi wstępne na temat wzajemnych relacji składni i semantyki, związki
syntagmatyczne i paradygmatyczne, znaczenie i sens.
Literatura podstawowa:
Gimson A. C., Gimson's Pronunciation of English, rev. A. Cruttenden, 2001,
Kavka S., Fonetyka i fonologia ogólna i kontrastywna, Racibórz 2006,
Kavka S., Ćwiczenia fonetyczne, Ostrava, Racibórz 2006,
Roach P., English Phonetics and Phonology, CUP, Cambridge 2000,
Szymanek B., Introduction to Morphological Analysis, PWN, Warszawa 1998,
Katamba F., English words : structure, history, usage. Routledge, London, New York 2005,
Quirk R., A comprehensive grammar of the English language, Longman: Edinburgh Gate,
Harlow 2008,
Burton-Roberts N., Analysing Sentences, Longman 1997,
Kavka S., The English Verb: A Functional Approach, Ostravská univerzita, Ostrava 1995,
Quirk R. et al., University Grammar of English Longman 2010,
Kavka S., English Linguistics for Novices: An Introductory Course, Repronis, Ostrava 2003,
Svoboda A., Lectures on English Syntax. Handouts for lectures on English syntax for the
second year students of English, Repronis, Ostrava 2004.
Literatura uzupełniająca:
Jassem W. (1983): The Phonology of Modern English, PWN, Warszawa 1983,
Jones D. (1992) The Pronunciation of English, CUP, Cambridge 1992,
Carstairs McCarthy, A., An Introduction to English Morphology. Edinburgh University Press,
Edinburgh 2002,
Svoboda A., Opelova M., A Brief Survey of the English Morphology, Ostravska univerzita,
Ostrava 1998,
Štekauer P., Rudiments of English Linguistics, Slovacontact, Prešov 2000,
Dušková L. et al., "Syntax." In P. Štekauer (ed.): Rudiments of English Linguistics, pp. 177270, Slovacontact, Prešov 2000.