Literatura

PODSTAWY ZARZĄDZANIA
I rok, kierunek FiB
Konspekt
Zajęcia 1
„Zajęcia organizacyjne oraz wprowadzenie do przedmiotu”
Literatura:
1. Dobrodziej B. [pod red.]: Podstawy organizacji i zarządzania. Wydawnictwo
Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2000r. – rozdział 1
2. Griffin R.W.: Podstawy zarządzania organizacjami. PWN, Warszawa 1996r. – s.6669
Zagadnienia poruszane podczas zajęć:
1. Przedstawienie tematów poszczególnych zajęć
2. Omówienie zasad zaliczenia
3. Geneza nauki o organizacji i zarządzaniu, jej zadania, przedmiot i struktura
4. Interdyscyplinarność i inne cechy podejścia naukowego
Zajęcia 2
„Świat organizacji”
Literatura:
1. Dobrodziej B. [pod red.]: Podstawy organizacji i zarządzania. Wydawnictwo
Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2000r. – rozdział 4
2. Bednarski A.: Zarys teorii organizacji i zarządzania. Towarzystwo Naukowe
Organizacji i Kierownictwa, Toruń 1998r. – s. 136-146 oraz 109-136
3. Koźmiński A.K., Piotrowski W.: Zarządzanie. Teoria i praktyka. PWN, Warszawa
1995r. – s. 13-83
4. Griffin R.W.: Podstawy zarządzania organizacjami. PWN, Warszawa 1996r. –
s.100-130
Zagadnienia poruszane podczas zajęć:
1. Prakseologiczne znaczenie pojęcia organizacja
2. Ćwiczenie dotyczące definiowania pojęcia organizacja, przykłady organizacji w
różnych ujęciach
3. Przedstawienie definicji organizacji wg. J. Zieleniewskiego i T. Kotarbińskiego
4. Analiza poszczególnych definicji i wyjaśnianie pojęć
5. Ćwiczenie: Gra „zielone-niebieskie”
6. Systemowa koncepcja organizacji
a. Def. wg R.L.Ackoff’a, interpretacja na przykładzie Uniwersytetu
Szczecińskiego WNEiZ, lub szpitala, lub innej organizacji wybranej przez
studentów
b. Modele organizacji jako systemu – model Leavitta, pięcioelementowy model
Krzyżanowskiego oraz systemowy model organizacji
c. Analiza cech jakimi charakteryzuje się organizacja jako system – analiza pojęć
na wcześniej omawianym przykładzie
7. Otoczenie organizacji – identyfikacja elementów otoczenia dalszego (makrootoczenia)
i otoczenia bliższego (mikrootoczenia). Omówienie na wcześniejszym przykładzie.
Zajęcia 3
„Działanie zorganizowane – nauka o sprawnym działaniu”
1
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
I rok, kierunek FiB
Konspekt
Literatura:
1. Dobrodziej B. [pod red.]: Podstawy organizacji i zarządzania. Wydawnictwo Naukowe
Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2000r. – rozdział 3
2. Kieżun W.: Sprawne zarządzanie organizacją. SGH, Warszawa 1997r. – s. 11-28
3. Bednarski A.: Zarys teorii organizacji i zarządzania. Towarzystwo Naukowe Organizacji
i Kierownictwa, Toruń 1998r. – s. 89-108
Zagadnienia poruszane podczas zajęć:
1. Zdefiniowanie pojęcia sprawności
2. Omówienie na przykładach podstawowych i uzupełniających walorów sprawnego
działania
3. Omówienie na przykładach dyrektyw (wytycznych) sprawnego działania
4. Przeanalizowanie cyklu działania zorganizowanego na przykładzie podanym przez
studentów
5. Efekt synergiczny – definicja, przykłady
6. Ćwiczenie: „Plan działania”
Zajęcia 4
„Formalizacja”
Literatura:
1. Dobrodziej B. [pod red.]: Podstawy organizacji i zarządzania. Wydawnictwo
Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2000r. – rozdział 4, 5
2. Bednarski A.: Zarys teorii organizacji i zarządzania. Towarzystwo Naukowe
Organizacji i Kierownictwa, Toruń 1998r. – s. 136-146 oraz 155-170
3. Koźmiński A.K., Piotrowski W.: Zarządzanie. Teoria i praktyka. PWN, Warszawa
1995r. – s. 354-361
Zagadnienia poruszane podczas zajęć:
1. Analizowanie na przykładach składu organizacji całkowitej: organizacja formalna,
nieformalna i niesformalizowana
2. Proces formalizacji:
definicja, przedmiot
stopień sformalizowania i czynniki go determinujące
patologie formalizacji
dokumentacja organizacyjna (prezentacja przykładowych dokumentów)
3. Organizacja nieformalna:
definicja
elementy
rodzaje
rola i znaczenie
Zajęcia 5
„Struktura organizacyjna – podstawowe zagadneinia”
Literatura:
1. Dobrodziej B. [pod red.]: Podstawy organizacji i zarządzania. Wydawnictwo
Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2000r. – rozdział 5.
2
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
I rok, kierunek FiB
Konspekt
2. Bednarski A.: Zarys teorii organizacji i zarządzania. Towarzystwo Naukowe
Organizacji i Kierownictwa, Toruń 1998r. – s. 155-170.
Zagadnienia poruszane podczas zajęć:
1. Istota struktury organizacyjnej.
2. Funkcje realizowane przez strukturę organizacyjną.
3. Charakterystyka elementów struktury organizacyjnej na przykładzie Uniwersytetu
oraz dowolnie wybranego podmiotu.
4. Zasady budowy i funkcjonowania ze szczegółowym omówieniem na przykładzie
wybranego podmiotu.
5. Czynniki determinujące strukturę.
6. Ćwiczenie: Przedsiębiorstwo obróbki drewna
7. Rozdanie studentom tematów prezentacji dotyczących struktur organizacyjnych.
Zajęcia 6
„Struktura organizacyjne - typy struktur”
Literatura:
1. Dobrodziej B. [pod red.]: Podstawy organizacji i zarządzania. Wydawnictwo
Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2000r. – rozdział 5
2. Bieniok H., Rokita J.: Struktura organizacyjna przedsiębiorstwa. PWN, Warszawa
1984
3. Griffin R.W.: Podstawy zarządzania organizacjami. PWN, Warszawa 1996r. – s. 372383
4. Koźmiński A.K., Piotrowski W.: Zarządzanie. Teoria i praktyka. PWN, Warszawa
1995r. – s. 361-369.
Zagadnienia poruszane podczas zajęć:
1. Prezentacje przez studentów poszczególnych typów struktur wg kryteriów:
a. Dominującej więzi organizacyjnej (liniowa, funkcjonalna, sztabowo-liniowa)
b. Wpływu otoczenia oraz charakteru celów i zadań (mechanistyczne i
elastyczne, w tym dywizjonalna, zadaniowa, macierzowa)
Prezentacja powinna zawierać schemat struktury, jej istotę, zalety i wady oraz przykłady
zastosowania.
2. Omówienie prezentacji.
3. Rozdanie zadania domowego – analiza studium przypadków polegająca na diagnozie
obecnej struktury organizacyjnej oraz propozycji wprowadzenia zmian w strukturze.
4. Przypomnienie o terminie kolokwium.
Zajęcia 7
„Kolokwium”
3
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
I rok, kierunek FiB
Konspekt
Zajęcia 8
„Badanie i doskonalenie struktury organizacyjnej”
Literatura:
1. Dobrodziej B. [pod red.]: Podstawy organizacji i zarządzania. Wydawnictwo
Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2000r. – rozdział 6
2. Bednarski A.: Zarys teorii organizacji i zarządzania. Towarzystwo Naukowe
Organizacji i Kierownictwa, Toruń 1998r. – s. 311-353
3. Kieżun W.: Sprawne zarządzanie organizacją. SGH, Warszawa 1997r. – s. 370-390
4. M. Goold, A. Campbell, Do you have a Well-Designed Organization? „Harvard
Business Review”, 2002, March, 117-124.
Zagadnienia poruszane podczas zajęć:
1. Istota i charakter zmian organizacyjnych
2. Zmiany organizacyjne i rozwój organizacji – cykl życia organizacji oraz analiza
modelu L.E. Greinera
3. Proces reorganizacji struktur:
definicja pojęć: reorganizacja, usprawnienia, modernizacja
analiza cyklu procesu reorganizacji (częstotliwość reorganizacji, opory przeciwko
zmianom, koszty reorganizacji)
4. Ćwiczenie: Dyskusja nad rozwiązaniem zadania domowego. Analiza propozycji
studentów z perspektywy „kryteriów dobrze zaprojektowanej organizacji” Goold’a i
Campbell’a.
5. Metodyka badania i projektowania zmian organizacyjnych: metoda diagnostyczna i
prognostyczna
ZADANIE DOMOWE:
1. Jak pojęcie „zarządzania” jest definiowane przez praktyków. Obecne tendencje w
zarządzaniu.
2. Współczesne systemy motywacyjne - badanie
Przeprowadź krótki wywiad z osobami (3-5) z Twojego otoczenia (rodzice, znajomi) na temat
systemu motywacyjnego stosowanego w ich miejscu pracy. Postaraj się dowiedzieć w jaki
sposób są motywowani do pracy, jakie efekty przynosi stosowany w danej instytucji sposób
motywacji, jakie są mocne i słabe strony stosowanego systemu motywacji. Jak zdaniem
Twojego rozmówcy powinien wyglądać system motywacyjny w stosunku do osoby
pracującej na jego stanowisku.
Zajęcia 9
Temat: Proces zarządzania – zagadnienia podstawowe.
Literatura:
Dobrodziej B. [pod. red]: Podstawy organizacji i zarządzania. Wydawnictwo Naukowe
Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2000, s.172-174, 182-190.
Koźmiński A.K., Piotrowski W.: Zarządzanie. Teoria i praktyka. PWN, Warszawa 1995, s. 130141, 215-228, 235-256, 401-421.
Griffin R.W.: Podstawy zarządzania organizacjami. PWN, Warszawa 1996, s. 36-44; 456-486;
584-610.
Stoner I.A.F, Freeman R.E., Gilbert D.R.: Kierowanie. PWE, Warszawa 1999, s.426-451.
Kieżun W.: Sprawne zarządzanie organizacją. SGH, Warszawa 1997.
4
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
I rok, kierunek FiB
Konspekt
Zagadnienia poruszane podczas zajęć:
1. Charakterystyka procesu zarządzania: definicje, istota, znaczenie – odniesienie do literatury
przedmiotu oraz pierwszego zadania domowego.
2. Omówienie na przykładach cech charakterystycznych zarządzania wyróżnionych przez
P.F. Druckera – jako rozwinięcie i podsumowanie definicji.
3. Omówienie istoty i cech planowania, organizowania, motywowania, kontrolowania.
4. Ćwiczenie 1. Na podstawie indywidualnych obserwacji studentów dokonanych do przygotowania
zadania domowego analiza stosowanych w instytucjach systemach motywacyjnych: identyfikacja
czynników będących najczęstszymi motywatorami, identyfikacja czynników/sposobów, które wg
osób badanych najsilniej motywują do pracy, analiza błędów i niesprawności w systemach
motywacyjnych.
5. Teorie motywacji: teoria potrzeb Maslowa, dwuczynnikowa teoria potrzeb Herzberga, teoria
trzech potrzeb McCllelanda, teoria oczekiwań, teoria sprawiedliwości, teoria cech pracy.
6. Bodźce motywacyjne i zasady ich skutecznego stosowania.
7. Współczesne tendencje w zarządzaniu (dyskusja).
ZADANIE DOMOWE:
Na następne zajęcia proszę poszukać sylwetek sławnych menedżerów – liderów ze światowego (1
osoba) oraz polskiego biznesu (1 osoba). Krótko scharakteryzować karierę i najważniejsze osiągnięcia,
cechy wyróżniające te osoby. Uzasadnić, dlaczego osoby te zostały nazwane liderami/przywódcami,
jakimi cechami się charakteryzują. Źródła: czasopisma (np.: „Zarządzanie na świecie”,
„Businessman”, „Manager”, „Harvard Business Review Polska”, inne), książki (biografie).
Zajęcia 10
Temat: Kierowanie zespołami pracowniczymi – władza, autorytet, przywództwo.
Literatura:
Dobrodziej B. [pod. red]: Podstawy organizacji i zarządzania. Wydawnictwo Naukowe
Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2000, s. 175-182, 232-245, 257-266.
Koźmiński A.K., Piotrowski W.: Zarządzanie. Teoria i praktyka. PWN, Warszawa 1995,
s. 142-150; 422-436.
Griffin R.W.: Podstawy zarządzania organizacjami. PWN, Warszawa 1996, s.45-57, 490515.
Stoner I.A.F, Freeman R.E., Gilbert D.R.: Kierowanie. PWE, Warszawa 1999, s.452-479.
Robbins S.P., DeCenzo D.A.: Podstawy zarządzania. PWE, Warszawa 2002, s. 472-487.
Zagadnienia poruszane podczas zajęć:
1. Władza w organizacjach: definicja, wymiary i podstawy władzy, formy sprawowania
władzy, źródła akceptacji władzy.
2. Autorytet formalny i nieformalny osoby zarządzającej: istota, sposób budowy
autorytetów, ich znaczenie w procesie zarządzania.
3. Krótka dyskusja nt. „zawód menedżer” – talent, czy zawód wyuczony?
Ćwiczenie 2: Studium przypadku – „Wielcy liderzy biznesu”– analiza sylwetek sławnych
biznesmenów opracowanych przez studentów pod kątem identyfikacji atrybutów przywództwa.
4. Przywództwo:
4.1. różnice między liderem (przywódcą) a kierownikiem,
4.2. kształtowanie umiejętności przywódczych
5
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
I rok, kierunek FiB
Konspekt
4.3. cechy dobrego lidera.
5. Umiejętności i kompetencje menedżerów.
6. Czynniki wpływające na efektywność kierowania oraz typologie stylów kierowania:
klasyczna typologia stylów (demokratyczny, autokratyczny, nieingerujący); R.R Blake’a i
J.S. Mouton, P. Hersey’a i K.H. Blancharda.
Zajęcia 11
Temat: Zarządzanie zasobami ludzkimi.
1. Istota Zarządzania Zasobami Ludzkimi – rola zasobów ludzkich w działaniu organizacji,
przyczyny rozwoju tego obszaru zarządzania.
2. Elementy procesu zarządzania zasobami ludzkimi – planowanie, dobór (rekrutacja i
selekcja), motywowanie i wynagradzanie, ocenianie, rozwój, przemieszczanie.
3. Modele polityki personalnej - założenia poszczególnych modeli, charakterystyka
elementów procesu personalnego w każdym z modeli, warunki zastosowania.
Zajęcia 12
Proces podejmowania decyzji
Literatura:
Dobrodziej B. [pod. red]: Podstawy organizacji i zarządzania. Wydawnictwo Naukowe
Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2000, s. 310-360.
Koźmiński A.K., Piotrowski W.: Zarządzanie. Teoria i praktyka. PWN, Warszawa 1995.
Griffin R.W.: Podstawy zarządzania organizacjami. PWN, Warszawa 1996, s. 266-293.
Dla zainteresowanych: L. Guchanan, A. O’Connell, A brief history of decision making.
„Harvard Business Review”, 2006, January, s. 33-41.
Zagadnienia poruszane podczas zajęć:
1. Istota i znaczenie procesu decyzyjnego i decyzji w procesie zarządzania organizacjami.
2. Omówienie typologii decyzji w organizacji wraz z przykładami; podział ze względu na:
3. Charakterystyka procesu podejmowania decyzji: omówienie oraz analiza na przykładach
poszczególnych etapów procesu decyzyjnego.
4. Racjonalność decyzji:
4.1. Charakterystyki racjonalności rzeczowej i metodologicznej;
4.2. Założenia związane z racjonalnością decyzji;
4.3. Czynniki ograniczające racjonalność decyzji.
5. Formy decydowania: decyzje indywidualne i grupowe – zalety i wady, zastosowanie,
warunki skuteczności decyzji grupowych.
Ćwiczenie: „Problem przetrwania na pustyni” , czas ćwiczenia około 45 minut.
Cel: przedstawienie różnic efektywności decyzji indywidualnych i grupowych, analiza wad i
zalet obu form decydowania, identyfikacja zasad postępowania w procesie grupowego
podejmowania decyzji. Ponadto analiza czynników wpływających na ograniczenie
racjonalności decyzji w realizowanym ćwiczeniu.
6
PODSTAWY ZARZĄDZANIA
I rok, kierunek FiB
Konspekt
Zajęcia 13
Temat: Zarządzanie strategiczne – podstawowe zagadnienia.
Literatura:
Koźmiński A.K., Piotrowski W.: Zarządzanie. Teoria i praktyka. PWN, Warszawa 1995, s.
159-175.
Griffin R.W.: Podstawy zarządzania organizacjami. PWN, Warszawa 1996, s.65-97; 233240.
Zagadnienia poruszane podczas zajęć:
1. Strategia i zarządzanie strategiczne:
1.1. Przyczyny powstania (dyskusja ze studentami nad potrzebą strategicznego
zarządzania w organizacjach);
1.2. Myślenie strategiczne – co to jest?
1.3. Strategia i zarządzanie strategiczne - model wg K. Obłója.
1.4. Charakterystyki zarządzania strategicznego.
2. Istota wizji i misji organizacji.
Ćwiczenie 1: Analiza przykładowych misji organizacji.
Ćwiczenie 2: Próba zdefiniowania misji Uniwersytetu Szczecińskiego oraz Wydziału Nauk
Ekonomicznych i Zarządzania US
3. Proces zarządzania strategicznego:
3.1. Faza formułowania strategii;
3.2. Faza wdrażania i realizacji strategii.
4. Analiza strategiczna i jej podstawowe obszary.
Zajęcia 14
Kolokwium II
Zajęcia 15
Poprawa kolokwium i wpisy do indeksów
7