PRZĘDZIORKI
Transkrypt
PRZĘDZIORKI
foto: Paulina Turek PRZĘDZIORKI Roślinami najczęściej atakowanymi przez przędziorki są: świerk biały ’Conica’, jabłoń, bukszpan, róża, irga, budleja, wierzba, krzewuszka, tawułka Arendsa, pelargonia, ogórek, pomidor. mice składają około 75 jaj. W ciągu roku może wystąpić 5 pokoleń przędziorka owocowca. Jaja w kolorze czerwonym zimują na pędach i korze. Przędziorek głogowiec Dorosły osobnik jest barwy karminowoczerwonej. Żeruje na spodniej stronie liści, tworząc pajęczynki. Uszkodzone liście żółkną i opadają. Samica składa jaja pod pajęczyną w pobliżu głównego nerwu. Zimują samice, na korze pod warstwą przędzy. Przędziorek chmielowiec Osobniki dorosłe mają ciało długości około 0,5 mm. Są barwy żółtopomarańczowej. Samice składają około 80–100 jaj, które są bezbarwne. W ciągu roku może wystąpić nawet 7 pokoleń przędziorka chmielowca. Przędziorki te żerują na spodniej stronie blaszki liściowej. Wysysając soki, powodują mozaikowate przebarwienia liści na kolor żółty do brunatnego. Zimują samice, w korze i opadłych liściach. Zwalczanie Metody naturalne w należy grabić i palić opadłe liście, na których mogą zimować samice przędziorka, w należy starannie odchwaszczać rośliny, Przędziorek owocowiec Przędziorki te mają wielkość zbliżoną do przędziorka chmielowca. Są barwy czerwonej. Sa- foto: Paulina Turek w wskazane są częste lustracje roślin pozwalające na szybkie i skuteczne wyeliminowanie szkodnika, Przędziorki to powszechnie występujące szkodniki roślin. Długość ich ciała waha się w granicach od 0,4 do 0,6 mm długości. Należą do gromady pajęczaków. Najczęściej są barwy czerwonej lub żółtopomarańczowej. Tekst: Paulina Turek Ż erują na spodniej stronie blaszki liściowej, silnie ją oprzędzając. Poprzez wysysanie soków powodują, że w miejscach uszkodzenia tkanek tworzą się małe nekrotyczne plamki, następnie liście żółkną i zamierają. Przędziorkom sprzyja suche powietrze. Ich duża liczebność oraz występowanie kilku pokoleń w roku sprawia, że są trudne do zwalczenia. Najważniejszymi wrogami naturalnymi przędziorków są drapieżne roztocza, np. dobroczynek gruszowy. Do najczęściej spotykanych gatunków przędziorka zaliczamy: przędziorka chmielowca, przędziorka głogowca, przędziorka owocowca i przędziorka bukszpanowca. w w warunkach domowych możemy zwiększyć wilgotność powietrza poprzez częste zraszanie roślin. Metody chemiczne W przypadku występowania licznych kolonii przędziorków należy wykonać zabiegi chemiczne. Do tego celu najlepiej nadają sie preparaty: Magus 200 SC, Nissorun 050 EC, Omite 570 EW. Zabieg ten wykonujemy dwa razy co 7–10 dni od momentu pojawienia się pierwszych osobników. Trzeba pamiętać, aby używać preparatów selektywnych, tzn. takich, które nie zaszkodzą pożytecznym organizmom pomagającym nam w walce z przędziorkami. Stosowanie wyżej wymienionych preparatów należy uznać za ostateczność, jeśli nie zadziałają naturalne metody zwalczania szkodnika. w Naturalny sposób na przędziorki i mszyce Agricolle jest to produkt nowej generacji, w 100% pochodzenia naturalnego (wyciąg z glonów) opartym na polisacharydach. Preparat działa kontaktowo - poprzez odcięcie owada-szkodnika od powietrza. Bezpieczny w stosowaniu dla ludzi, zwierząt oraz owadów pożytecznych. Dodatkowo nie posiada okresu karencji oraz prewencji, gdyż rozkłada się na powietrzu bardzo szybko. Łatwy w użyciu i niezwykle skuteczny – wymaga tylko dokładnego opryskania szkodników, które znajdują się na roślinach. www.target.com.pl – Porady ogrodnicze 56 Pasja Ogrody nr 3/2012 nr 3/2012 Pasja Ogrody 57 CHOROBY GRZYBOWE Fot. TARGET profilaktyka i zwalczanie CZY WIESZ, ŻE…Porażenie liści róży przez grzyba Diplocarpon powoduje powstawanie ciemnobrązowych plam, które później przybierają kolor czarnofioletowy. Jeżeli rozwój grzyba nie zostanie skutecznie zahamowany, może dojść do przedwczesnej utraty liści. Plamistość liści na różaneczniku Ciepłe dni z dużą wilgotnością powietrza sprzyjają rozwojowi wielu chorób grzybowych. Na porażonych przez nie roślinach często można zaobserwować srebrzysty nalot lub różnokolorowe przebarwienia, które bez względu na swój rozmiar przyczyniają się do utraty walorów dekoracyjnych. Tekst: Monika Borowska-Komenda 58 Pasja Ogrody nr 3/2012 Fot. TARGET R ozwój chorób grzybowych może być skutecznie hamowany, pod warunkiem że odpowiednio wcześnie i właściwie się je rozpozna. Dlatego też powinno się wykonywać regularne przeglądy roślin pod kątem ewentualnego porażenia przez grzyby. W przypadku zaobserwowania jakichkolwiek zmian chorobowych na liściach czy pędach należy je jak najszybciej usunąć i zniszczyć, by zapobiec rozprzestrzenianiu się patogenów. Czasem nie da się też uniknąć wykonania oprysku środkiem chemicznym. Jeżeli nie mamy jednak pewności, z jaką chorobą przyszło nam walczyć, warto poradzić się specjalisty. Stosowanie fungicydów „w ciemno” jest bowiem nieopłacalne z ekonomicznego punktu widzenia, ale co ważniejsze – bardzo szkodliwe dla ludzi i środowiska. Dlatego też nie wolno tego robić pod żadnym pozorem. O wiele bezpieczniejszą bronią w walce z chorobami grzybowymi jest profilaktyka. Przestrzeganie jej zasad zapewnia roślinom możliwie najkorzystniejsze warunki do wzrostu i rozwoju, dzięki czemu stają się one silniejsze, a przez to i odporniejsze na porażenie przez różnego rodzaju patogeny. Innym powodem przemawiającym za stosowaniem metod zapo- Szara Pleśń na Pelargonii biegawczych jest fakt, iż w wyniku choroby na częściach roślinnych powstają nieodwracalne zmiany. Dla przykładu – przebarwiony liść nigdy nie wróci do swojego pierwotnego wyglądu, nawet po zastosowaniu najlepszych obecnie dostępnych na rynku środków chemicznych. Jednym ze sposobów na to, by roślina mogła dalej CZY WIESZ, ŻE…Wywary ze skrzypu polnego (w odpowiednim rozcieńczeniu) lub z czosnku pospolitego mogą być wykorzystywane w zapobieganiu i zwalczaniu szarej pleśni. Z kolei rozcieńczony wyciąg z wrotyczu pospolitego ma zastosowanie w walce z grzybami rdzawnikowymi pojawiającymi się na różnych roślinach ozdobnych. pełnić swoją funkcję dekoracyjną, jest po prostu jego usunięcie. Powstaje tylko pytanie: co jeśli w wyniku choroby takich szpecących liści pojawi się więcej? Po usunięciu wszystkich roślina na pewno nie będzie wyglądać atrakcyjniej... Należy mieć świadomość, że nie zawsze metody zapobiegawcze są wystarczające i czasem może pojawić się infekcja. Do najczęściej rozwijających się na roślinach chorób grzybowych zalicza się szarą pleśń, plamistości liści i rdze. W krótkiej charakterystyce poniżej uwzględniono również zgniliznę twardzikową, która w ogrodach ozdobnych nie jest tak powszechna, ale może wyrządzić znaczące szkody. Szara pleśń to choroba grzybowa, którą wywołuje patogen Botrytis cinerea. Może się ona rozwijać na wszystkich częściach nadziemnych roślin niemal przez cały okres wegetacyjny. Najbardziej podatne są jednak organy z uszkodzeniami mrozowymi lub spowodowanymi przez szkodniki. W wyniku porażenia początkowo na roślinach pojawiają się ciemnobrązowe plamy, a następnie – charakterystyczny, szary nalot zawierający łatwo przenoszone z wiatrem zarodniki. Innym objawem choroby może być zamieranie liści, pędów bądź kwiatów, a w przypadku roślin iglastych – brązowienie i opadanie igieł. Szara pleśń często obserwowana jest na hortensjach, floksach, narcyzach, tulipanach, różach, różanecznikach, daliach i świerkach. W ochronie niektórych roślin ozdobnych przed tą groźną chorobą można zastosować np. preparat SADOPLON 75 WP, który ma działanie zapobiegawcze. Inne metody zapobiegania – patrz 10 ZASAD. Plamistości liści to powszechnie występujące choroby, których głównymi sprawcami są m.in. grzyby z rodzaju Alternaria, Septoria czy Ascochyta. Grzyby te, podobnie jak wspomniany wcześniej Botrytis cinerea, rozwijają się przede wszystkim na roślinach osłabionych. Powodują powstawanie owalnych, najczęściej brązowych plamek na liściach, co z czasem prowadzi do ich zamierania i opadania. Plamistości często pojawiają się na rododendronach, piwoniach, Boni Protect Forte 6g NOWOŚĆ Walczy z chorobami grzybowymi a dodatkowo aktywuje odporność roślin www.target.com.pl – Porady ogrodnicze Aktywny składnik Boni Protect Forte, to dwa szczepy pożytecznych grzybów, które zapobiegają infekcji przez patogeny grzybowe i jednocześnie pobudzają mechanizmy odporności rośliny. Preparat szczególnie skuteczny w ochronie czereśni, wiśni i śliw przed szarą pleśnią i moniliozą. Boni Protect Forte z linii Natural działa w oparciu o naturalne procesy i dodatkowo wspomaga wzrost roślin. Produkt może być stosowany aż do samego zbioru. Jest bezpieczny w stosowaniu gdyż, nie pozostawia szkodliwych pozostałości w owocach - jest bez okresu karencji. Omni Protect 50g NOWOŚĆ Interwencyjne działanie w walce z parchem jabłoni www.target.com.pl – Porady ogrodnicze Omni Protect to preparat o działaniu interwencyjnym wykorzystujący aktywny składnik jakim jest węglan potasu. Szczególnie skuteczny w walce z parchem jabłoni – jak dotąd nie stwierdzono odpornych ras na ten preparat. Jest niezwykle skuteczny w walce z tą chorobą roślin. Działanie preparatu oparte jest na naturalnych procesach i dodatkowo stymuluje on także wzrost roślin. Jest bezpieczny w stosowaniu gdyż, nie zostawia szkodliwych pozostałości w owocach – jest bez okresu karencji. nr 3/2012 Pasja Ogrody 59 Fot. TARGET 10 zasad profilaktyki chorób grzybowych 1. Kupując nowe rośliny, należy je dokładnie oglądać – sprawdzać, czy nie mają przebarwień lub innych oznak wyraźnie wskazujących na chorobę. 3. Rośliny cebulowe w miarę możliwości należy sadzić co roku w innym miejscu. 4. Powinno się unikać gęstego sadzenia roślin ogrodowych i zwalczać pojawiające się w ich pobliżu chwasty. 5. Podlewając rośliny, lepiej nie kierować strumienia wody bezpośrednio na liście, gdyż wilgoć sprzyja rozwojowi grzybów. Najlepiej podlewać w godzinach porannych. 6. Rośliny ogrodowe należy regularnie zasilać właściwie dobranymi nawozami (nie wolno ich przenawozić azotem!). 7. Trzeba przeprowadzać regularne kontrole roślin w ogrodzie, by móc jak najwcześniej wykryć pojawiające się na nich zmiany chorobowe. 8. Należy usuwać i niszczyć porażone liście, pędy, a niekiedy i całe rośliny, by zapobiec przenoszeniu choroby na zdrowe organy. 9. Trzeba usuwać z ogrodu obumarłe resztki roślinne, które są miejscem zimowania wielu szkodników i grzybów chorobotwórczych. 10. Decydując się na zastosowanie fungicydów chemicznych, należy wybierać te o szerokim spektrum działania. astrach i krzewach liściastych takich jak np. berberys, ligustr czy kalina. W zwalczaniu chemicznym plamistości liści roślin ozdobnych można zastosować np. preparat POLYRAM 70 WG. Dla róży szczególnie groźna jest czarna plamistość liści powodowana przez grzyba Diplocarpon. Choroba ta najczęściej pojawia się w czerwcu, zwłaszcza przy obfitych opadach deszczu. Po zaobserwowaniu jej pierwszych objawów (lub zapobiegawczo) powinno się wykonać oprysk, np. fungicydem FALCON 460 SC. Zabieg na ogół należy powtórzyć jeszcze 2–3-krotnie, ale za każdym razem stosując inny preparat. Zapobieganie – patrz 10 ZASAD. Rdze to choroby powodowane przez grzyby rdzawnikowe, które do pełnego rozwoju potrzebują jednej (np. rdza róży) lub dwóch roślin żywicielskich (np. rdza wejmutkowo-porzeczkowa). Na górnej stronie liści porażanych gatunków pojawiają się małe, jasnożółte lub pomarańczowe plamki. Od spodu widoczne są 60 Pasja Ogrody nr 3/2012 Rdza na Berberysie natomiast charakterystyczne rdzawe zarodniki. Czasem choroba prowadzi też do przedwczesnego zamierania i opadania liści, dlatego bardzo ważna jest tu ochrona roślin opierająca się głównie na metodach zapobiegawczych. Mając to na uwadze, należy unikać sadzenia gatunków żywicielskich dla określonego rodzaju grzyba w bliskim sąsiedztwie (patrz także 10 ZASAD). W przypadku zauważenia pierwszych objawów choroby na niektórych roślinach, można wykonać oprysk, np. preparatem BAYMAT ULTRA 0,015 AE w wygodnym do użycia sprayu. Środek ten działa również zapobiegawczo. Rdze dosyć często pojawiają się na różach, fiołkach, pelargoniach, porzeczkach, bukszpanach oraz sosnach. Zgnilizna twardzikowa jest powodowana przez grzyba Sclerotinia sclerotiorum, który rozwija się na cebulach, bulwach oraz pędach wielu roślin ozdobnych takich jak np. dalie, tulipany czy ostróżki. Na porażonych organach tworzą się wodniste plamy, a także biały nalot grzybni z widocznymi czarnymi zarodnikami. W miarę rozwoju choroby rośliny więdną i stopniowo zamierają. Takiemu zjawisku sprzyjają zwłaszcza częste i obfite opady deszczu, a także przenawożenie azotem. Tak jak w przypadku pozostałych chorób grzybowych, najlepszą i najbezpieczniejszą metodą walki ze zgnilizną twardzikową jest profilaktyka (patrz 10 ZASAD…). Jeżeli jednak na roślinach pojawią się zmiany chorobowe, powinno się je wykopać i spalić, gdyż porażonych organów nie wolno przechowywać ani dodawać do kompostu. Takie działanie ma również zapobiec rozsiewaniu się zarodników, które mogą przetrwać w glebie kilka lat i zainfekować inne rośliny. w Rdza róży Fot. TARGET 2. Nie powinno się przechowywać, a później sadzić cebul roślin ozdobnych z wyraźnymi objawami chorobowymi (np. zgniłych i przebarwionych).