Microsoft Word Viewer

Pedagogika zabawy w edukacji przedszkolnej
Pedagogika zabawy rozwinęła się w latach 70-tych XX wieku w Stanach
Zjednoczonych, Niemczech i Austrii jako metoda pracy z grupą, będąca wynikiem
poszukiwań dróg wspierania rozwoju człowieka, polepszania komunikacji interpersonalnej
oraz integracji grupy.
Zabawa jest najbardziej typową formą aktywności dzieci w wieku przedszkolnym.
Dziecko w trakcie zabawy tworzy coś nowego, czyni siebie i otaczający świat tym wszystkim,
o czym marzy lub pragnie być.
Pedagogika zabawy to metoda pracy z grupą, która angaŜuje emocjonalnie, pobudza
dzieci do twórczego działania, inspiruje do maksymalnego wykorzystywania swoich
moŜliwości, a jednocześnie jest źródłem radości i satysfakcji. Za pomocą prostych
przedmiotów codziennego uŜytku dziecko przenosi się w świat fantazji, bawi się i poznaje to,
co dla niego niedostępne.
Główne cele Pedagogiki zabawy to harmonijny i wszechstronny rozwój dziecka oraz
pomoc w odkrywaniu jego najlepszych cech. Ich realizacja następuje w oparciu o stosowanie
szeroko rozumianych metod zabawowych.
Pedagogika zabawy skłania dzieci do duŜej aktywności, wybiera spośród wielu róŜnych
zabaw jedynie te, które spełniają określone warunki:
● dobrowolność uczestnictwa:
/ Dziecko samo decyduje, czy chce wziąć udział w zajęciach, nie jest do niczego zmuszane,
a rola wychowawcy przekształca się w rolę animatora, który zachęca, zaprasza, stara się
zainteresować /
● uwzględnienie róŜnych poziomów komunikowania:
/ Poziom rzeczowy - dotyczy obiektywnych, logicznych, prawdziwych informacji, które są
wymieniane pomiędzy ludźmi.
Poziom emocjonalny - wskazuje, Ŝe treści kształcenia przyjmowane są zawsze
w zaleŜności od emocji towarzyszących procesowi uczenia się,
a zwłaszcza od dotychczasowego doświadczenia i kontaktów
w grupie. KaŜdy z uczestników ma bowiem inne doświadczenia,
inne skojarzenia, inne nastawienie do tego co grupa podejmuje,
inaczej teŜ odczuwa swoje miejsce w grupie, ma większe lub
mniejsze poczucie pewności siebie, inne towarzyszą mu lęki
i obawy /
● przeŜycie jako wartość sama w sobie i unikanie rywalizacji:
/ Pedagogika zabawy uznaje przeŜycie jako wartość i preferuje zdobycie pozytywnego
doświadczenia lub doznania w trakcie pracy w grupie i z grupą. Zabawa jest takŜe pełną
emocji sytuacją, która pobudza do refleksji. Zdecydowanie unika bezsensownej
rywalizacji, przypadkowych zwycięstw, konkurencji, w której jeden zwycięŜa, a reszta
przegrywa. Zabawy uczą współdziałania współpracy, dostrzegania róŜnych mocnych stron
wśród uczestników grupy /
● wykorzystanie róŜnorodnych środków wyrazu:
/ Przekazywanie treści oraz wywoływanie emocji poprzez oddziaływanie na róŜne zmysły.
Ruch, gest, dotyk, taniec, dźwięk, malowanie, gra ról, pantomima – to cała gama środków
wyrazu, jakie mają do dyspozycji prowadzący i uczestnicy zabawy /
Realizacja tychŜe zasad w pedagogice zabawy słuŜy wzmocnieniu motywacji uczenia się oraz
motywacji do pracy w grupie.
Spośród szerokiej gamy zabaw stosowanych w Pedagogice zabawy moŜna wyodrębnić
kilka zasadniczych grup, do których naleŜą:
Zabawy ułatwiające wejście w grupę – poznanie nowego otoczenia, imion i
powierzchownych cech osób, z którymi rozpoczynamy naukę.
• Zabawy rozluźniające, odpręŜające, wykorzystujące ruch, taniec, gest, likwidujące
napięcie mięśni i napięcie psychiczne.
• Zabawy ułatwiające wprowadzenie tematu, pozwalające poznać odczucie, potrzeby
i oczekiwania poszczególnych osób w grupie.
• Gry dydaktyczne polegające na przedstawieniu danych treści w formie zagadkowego
problemu i poszukiwania rozwiązań według proponowanych reguł.
• Gry dyskusyjne polegające na wymianie myśli, analizowaniu danego problemu
z róŜnych stron, z włączeniem dotychczasowego doświadczenia i wiedzy uczestników.
• Metody ułatwiające przekaz informacji zwrotnej, sygnalizujące indywidualną reakcję
i odczucia poszczególnych uczestników.
• Działania parateatralne – polegające na wykorzystaniu gry z podziałem na role jako
wstęp do omówienia problemu.
• Zabawy umoŜliwiające samoocenę, poznanie własnej hierarchii wartości, własnych
spontanicznych zachowań.
• Zabawy integrujące duŜą grupę, umoŜliwiające wszystkim wspólną, aktywną zabawę,
bez podziału na bawiących się i obserwatorów, bez ośmieszającej rywalizacji,
przypadkowych wygranych i kilku zwycięzców.
Pedagogika zabawy wykorzystuje urozmaicony zestaw propozycji, które mogą oŜywić
tradycyjne nauczanie. Pedagogika zabawy to tańce i zabawy integracyjne, które pomagają
przezwycięŜyć dziecięce lęki i obawy, osiągnąć poziom swobodnego komunikowania się.
PrzeŜycie zadowolenia, radości pomaga osiągnąć harmonię i zwiększa poczucie
przynaleŜności do grupy. Tańce dają moŜliwość uwolnienia się od wewnętrznych napięć
i niepokojów, dają ujście nagromadzonym emocjom. Wyzwalają aktywność ruchową,
pozwalają dzieciom na budowanie poczucia własnej wartości, a animacja przy pomocy ruchu
ukazuje klimat w innym świetle.
Zastosowanie Pedagogiki zabawy w przedszkolu kształtuje w dzieciach poczucie
odpowiedzialności za siebie oraz za grupę, do której uczęszcza. Kształtuje równieŜ
umiejętność współpracy, świadomość konieczności przestrzegania zasad nie tylko w zabawie,
ale równieŜ w Ŝyciu codziennym. Pedagogika zabawy jest skuteczną metodą we
wszechstronnym rozwoju osobowości dziecka.
Jej popularyzacją zajmuje się Polskie Stowarzyszenie Pedagogów Zabawy KLANZA , mające
siedzibę w Lublinie.
•
Opracowała mgr Ewa Brzeźniakiewicz-Todorowska