15623/14

Rada
Unii Europejskiej
Bruksela, 27 listopada 2014 r.
(OR. en)
15623/14
ENFOPOL 369
AGRI 709
DENLEG 173
NOTA DO PUNKTU A
Od:
Do:
Sekretariat Generalny Rady
Rada
Nr poprz. dok.:
15908/14
Dotyczy:
Projekt konkluzji Rady w sprawie roli współpracy w zakresie egzekwowania
prawa w zwalczaniu przestępstw związanych z żywnością
1.
Grupa Robocza ds. Egzekwowania Prawa na posiedzeniach w dniach 16 lipca, 12 września
i 6 listopada 2014 r. omówiła wniosek prezydencji dotyczący roli egzekwowania prawa
w zwalczaniu przestępstw związanych z żywnością, którego celem jest wzmocnienie
międzynarodowej współpracy w zakresie egzekwowania prawa w tej dziedzinie.
2.
Projekt konkluzji Rady dotyczących tej kwestii został również przedstawiony Grupie
Roboczej ds. Środków Spożywczych w dniu 19 września 2014 r.
3.
Uwzględniając wyniki tych dyskusji oraz pisemne uwagi państw członkowskich, Grupa
Robocza ds. Egzekwowania Prawa uzgodniła za pomocą procedury pisemnej tekst projektu
konkluzji Rady w sprawie roli współpracy w zakresie egzekwowania prawa w zwalczaniu
przestępstw związanych z żywnością, w wersji zamieszczonej w załączniku; Zjednoczone
Królestwo zgłosiło zastrzeżenie weryfikacji.
4.
Na posiedzeniu Komitetu Stałych Przedstawicieli w dniu 26 listopada 2014 r. Zjednoczone
Królestwo wycofało swoje zastrzeżenie weryfikacji, a komitet zgodził się na przekazanie
projektu konkluzji Radzie do zatwierdzenia.
5.
Rada jest zatem proszona o zatwierdzenie projektu konkluzji w wersji zamieszczonej
w załączniku.
15623/14
nj/MKK/mm
DG D 1C
1
PL
ZAŁĄCZNIK
PROJEKT KONKLUZJI RADY W SPRAWIE ROLI WSPÓŁPRACY W ZAKRESIE
EGZEKWOWANIA PRAWA W ZWALCZANIU PRZESTĘPSTW
ZWIĄZANYCH Z ŻYWNOŚCIĄ
RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
MAJĄC NA UWADZE, że produkcja, dystrybucja i wprowadzanie do obrotu oszukańczych lub
podrobionych produktów lub substancji żywnościowych wykorzystywanych do produkcji lub
marketingu środków spożywczych staje się coraz bardziej atrakcyjne dla członków
zorganizowanych grup przestępczych; że można twierdzić, iż niespełniająca norm i podrabiana
żywność świadczy o poważnym, rodzącym się rynku przestępczym, zdolnym do wykorzystania
złożoności zglobalizowanego łańcucha dostaw żywności;
UWZGLĘDNIAJĄC ocenę zagrożenia poważną i zorganizowaną przestępczością w UE (SOCTA)
na rok 2013, w której stwierdza się, że oprócz tradycyjnego podrabiania produktów luksusowych,
zorganizowane grupy przestępcze podrabiają obecnie również towary konsumpcyjne codziennego
użytku, w tym środki spożywcze, co wiąże się z potencjalnymi poważnymi niekorzystnymi
skutkami dla zdrowia obywateli UE;
UWZGLĘDNIAJĄC fakt, że nieuczciwe i oszukańcze praktyki zwodzą konsumentów co do
właściwości żywności i naruszają interesy przedsiębiorstw przestrzegających prawa;
UWZGLĘDNIAJĄC fakt, że jednym z priorytetów politycznych programu sztokholmskiego na lata
2010–2014 jest zwiększenie bezpieczeństwa w Europie i że należy poświęcić szczególną uwagę
zastosowaniu i rozwojowi istniejących narzędzi, jak również intensyfikowaniu walki z tymi
rodzajami przestępstw o zasięgu transgranicznym, które mogą wpływać na życie codzienne
obywateli Europy;
15623/14
ZAŁĄCZNIK
nj/MKK/mm
DG D 1C
2
PL
UWZGLĘDNIAJĄC kompleksowe ramy legislacyjne służące zapewnieniu wysokiego poziomu
ochrony konsumentów, a jednocześnie uwzględniając, między innymi, bezpieczeństwo i jakość
żywności wprowadzanej do obrotu w UE, a w szczególności rozporządzenie (WE) nr 178/2002
ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołujące Europejski Urząd ds.
Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiające procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności,
rozporządzenie (WE) nr 882/2004 w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu
sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia
zwierząt i dobrostanu zwierząt oraz rozporządzenie (UE) nr 1169/2011 w sprawie przekazywania
konsumentom informacji na temat żywności;
UWZGLĘDNIAJĄC w szczególności fakt, że rozporządzenie (WE) nr 882/2004 wyposaża organy
zajmujące się łańcuchem dostaw żywności w państwach członkowskich w istotne instrumenty
kontroli i współpracy do celów wykrywania i zwalczania naruszeń przepisów mających
zastosowanie do żywności oraz – pośród tych instrumentów – mechanizmy pomocy i współpracy
administracyjnej do celów transgranicznego egzekwowania wymogów prawa żywnościowego;
UWZGLĘDNIAJĄC nieustające wysiłki Unii Europejskiej w celu wzmocnienia walki
z nieuczciwymi praktykami w łańcuchu dostaw żywności oraz wzmożenia współpracy
transgranicznej między właściwymi organami krajowymi poprzez szereg działań rozpoczętych
w 2013 r. w następstwie skandalu z koniną, a w szczególności w celu utworzenia unijnej sieci
przeciwdziałania fałszowaniu żywności składającej się z przedstawicieli Komisji i 28 państw
członkowskich, a także planowanego opracowania narzędzia informatycznego do celów wymiany
informacji;
PODKREŚLAJĄC, że w prawodawstwie UE nie ma obecnie zharmonizowanej definicji
fałszowania żywności i że zainicjowano badanie w celu oceny wpływu rozbieżnych krajowych
definicji na egzekwowanie prawodawstwa UE;
15623/14
ZAŁĄCZNIK
nj/MKK/mm
DG D 1C
3
PL
PODKREŚLAJĄC, że należy opracować wspólne, zintegrowane podejście w całym postępowaniu
związanym z dochodzeniem i oskarżaniem, aby sprawić, by walka z przestępczością zorganizowaną
i poważnymi przestępstwami w skali międzynarodowej była bardziej zintegrowana, skuteczna,
przejrzysta i odpowiedzialna, jako część polityki odstraszania, gwarantując przy tym prawa
podstawowe i zapewniając, by propagowanie współpracy i wymiany doświadczeń między organami
państw członkowskich poprzez wszelkie możliwe środki mogło przyczynić się do osiągnięcia tego
celu;
UZNAJĄC, że zjawisko nielegalnego handlu sfałszowanymi produktami żywnościowymi jest
problemem globalnym, który wymaga działania we współpracy z organami spoza UE, takimi jak
Rada Europy, z myślą o jej pracach nad zredagowaniem konwencji dotyczącej przestępstw
związanych z żywnością, na wzór konwencji o fałszowaniu produktów medycznych
(MEDICRIME) w sektorze farmaceutycznym;
Z ZADOWOLENIEM PRZYJMUJĄC ustalenia i wnioski przedstawione w białej księdze
z 25 czerwca 2014 r. w sprawie międzynarodowej przestępczości zorganizowanej, opracowanej
przez Europejski Komitet Problematyki Przestępczości w ramach Rady Europy;
UWZGLĘDNIAJĄC fakt, że internet ułatwia dystrybucję sfałszowanych markowych produktów
żywnościowych dostarczanych w małych partiach, wysyłanych przede wszystkim przy pomocy
przesyłek ekspresowych lub pocztowych, umożliwiając sprawcom zachowanie anonimowości, oraz
że jest to dodatkowym wyzwaniem dla organów ścigania;
OŚWIADCZAJĄC, że skoro przestępstw związanych z żywnością nie można zwalczać skutecznie
środkami odizolowanymi, wymagane jest zintegrowane i wielopłaszczyznowe podejście;
UZNAJĄC pozytywne rezultaty osiągnięte przez międzynarodowe służby policyjne i celne podczas
koordynowanej przez Interpol i Europol operacji OPSON, mającej na celu zwalczanie żywności
i napojów niespełniających norm;
UWZGLĘDNIAJĄC wnioski ze zorganizowanej w dniach 27 i 28 lutego w Brukseli konferencji
„Zwalczając przestępstwa związane z żywnością“ oraz wyniki konferencji na temat fałszowania
żywności („Wspólny wysiłek w celu zapewnienia bezpieczeństwa i integralności naszej
żywności“), która odbyła się w Rzymie w dniach 23–24 października 2014 r.;
15623/14
ZAŁĄCZNIK
nj/MKK/mm
DG D 1C
4
PL
OŚWIADCZAJĄC, że państwa członkowskie powinny zapewnić współpracę pomiędzy różnymi
zaangażowanymi organami, np. właściwymi urzędami i agencjami ds. bezpieczeństwa żywności
oraz organami celnymi i policyjnymi, włączając w to sektor prywatny;
BIORĄC POD UWAGĘ potrzebę policyjnego podejścia do problematyki bezpieczeństwa
żywności, co sprawdziło się już w niektórych państwach członkowskich, gdzie utworzono
wyspecjalizowane wydziały dochodzeniowe ds. żywności, składające się zarówno
z funkcjonariuszy policji, jak też z inspektorów sanitarnych;
ZWRACA SIĘ DO PAŃSTW CZŁONKOWSKICH I DO KOMISJI, aby zaproponowały Radzie
Europy zbadanie wykonalności konwencji dotyczącej przeciwdziałaniu przestępstwom związanych
z żywnością, w tym merytorycznych i proceduralnych działań w dziedzinie prawa karnego, jak
również działań prewencyjnych, i by zdecydowanie poparły takie badanie;
ZWRACA SIĘ DO PAŃSTW CZŁONKOWSKICH, ABY:
(1)
rozważyły wspieranie odpowiednich szkoleń dla pracowników właściwych organów ścigania
i policji prowadzących działania związane ze zwalczaniem przestępstw związanych z żywnością
oraz włączyły w nie ekspertów reprezentujących odpowiednie zainteresowane strony, tak by
szkolenia te obejmowały sektor prywatny i publiczny;
(2)
podjęły wszelkie niezbędne wysiłki w celu usprawnienia współpracy operacyjnej, w tym
wymiany danych wywiadowczych i informacji – zgodnie z przepisami krajowymi
i międzynarodowymi – między wszystkimi zaangażowanymi organami, takimi jak właściwe organy
odpowiedzialne za egzekwowanie wymogów prawa żywnościowego, organy celne oraz policja
i inne organy egzekwowania prawa;
(3)
rozważyły zapewnienie podmiotom prowadzącym przedsiębiorstwa i zainteresowanym
stronom prywatnym możliwości gromadzenia informacji i dzielenia się z organami ścigania –
zgodnie z zasadami poufności – informacjami wywiadowczymi na temat podejrzanych
oszukańczych działań w łańcuchu dostaw żywności;
(4)
zachęcały do przesyłania informacji na temat przestępstw związanych z żywnością do
odnośnych punktów kontaktowych COPY zarządzanych przez Europol;
15623/14
ZAŁĄCZNIK
nj/MKK/mm
DG D 1C
5
PL
(5)
w pełni korzystały z platformy eksperckiej Europolu (EPE) w internecie, opracowanej
w ramach procesu zarządzania wiedzą, oraz by dołożyły starań – zgodnie z mającym zastosowanie
prawem – w celu usprawnienia wymiany zdjęć przejętych produktów, informacji na temat metod
pakowania oraz opinii ekspertów;
(6)
utworzyły – w stosownych przypadkach – wspólne zespoły dochodzeniowo-śledcze
i organizowały wspólne operacje w celu wspierania współpracy w zwalczaniu przestępstw
związanych z żywnością;
(7)
zadbały o to, by zaplanowano i przeprowadzono konkretne działania w ramach kontroli
urzędowych określone w rozporządzeniu (WE) nr 882/2004, z myślą o wykrywaniu możliwych
fałszerstw, oprócz innych kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu zweryfikowania
zgodności z wymogami prawa żywnościowego i prawa paszowego;
(8)
w pełni zaangażowały swoje właściwe organy w obowiązki w zakresie współpracy i pomocy
administracyjnej między państwami członkowskimi przewidzianej w tytule IV rozporządzenia
(WE) nr 882/2004, tak by informacje i dane wymieniane poprzez te mechanizmy były
kompleksowe i umożliwiały skuteczne dochodzenia transgraniczne oraz egzekwowanie przepisów;
(9)
w pełni korzystały z Eurojustu, jeśli chodzi o wspomaganie i koordynowanie dochodzeń
kryminalnych i ścigania oraz o usprawnianie współpracy wymiarów sprawiedliwości w odniesieniu
do przestępstw związanych z żywnością w ramach jego mandatu;
(10) dopilnowały, aby kary finansowe w odniesieniu do naruszeń przepisów prawa
żywnościowego były skuteczne, proporcjonalne i odstraszające;
(11) rozważyły ewentualne przedłożenie propozycji projektów (np. w zakresie badań, kursów
szkoleniowych, wspólnych zespołów operacyjnych) z myślą o uzyskaniu finansowania ze strony
UE (zwłaszcza w ramach cyklu polityki unijnej) przeznaczonego na zwalczanie przestępstw
związanych z żywnością;
(12) sprzyjały konkretnym programom i kampaniom informacyjnym dotyczącym fałszowania
i oszustw w łańcuchu dostaw żywności oraz możliwych zagrożeń dla zdrowia konsumentów.
15623/14
ZAŁĄCZNIK
nj/MKK/mm
DG D 1C
6
PL
Z ZADOWOLENIEM PRZYJMUJE kompleksowe podejście Komisji do wzmocnienia walki
z nieuczciwymi i oszukańczymi praktykami w łańcuchu dostaw żywności oraz
ZACHĘCA Komisję do kontynuowania prac w tej dziedzinie oraz do wypracowania wszelkich
dalszych działań, które byłyby konieczne do zapewnienia wysokiego stopnia ochrony zdrowia
publicznego i ochrony interesów konsumenta, w tym uczciwych praktyk w handlu żywnością;
ZWRACA SIĘ DO EUROPOLU, by rozważył stworzenie w ramach punktów kontaktowych COPY
wyspecjalizowanego podprojektu skupiającego się na przestępstwach związanych z żywnością;
ZWRACA SIĘ DO CEPOLU, by rozważył możliwość opracowania modułów szkoleniowych
i programów wymiany dla wyższych rangą funkcjonariuszy policji prowadzących działania
związane ze zwalczaniem przestępstw związanych z żywnością oraz by zbadał możliwość objęcia
takimi szkoleniami innych właściwych organów ścigania.
15623/14
ZAŁĄCZNIK
nj/MKK/mm
DG D 1C
7
PL