PO CO KOMU BIK? W wielu krajach na świecie instytucje

PO CO KOMU BIK?
W wielu krajach na świecie instytucje udzielające kredytów oraz oferujące
różnorakie usługi finansowe mają dostęp do baz danych, które pomagają im
ocenić wiarygodność kredytową każdej osoby chcącej zaciągnąć jakiekolwiek
zobowiązanie. Bazy te prowadzone są przez biura kredytowe bądź inne rejestry.
Zakres i rodzaj danych gromadzonych przez biura może być zróżnicowany ze
względu na regulacje prawne w danym kraju. Niekiedy biura gromadzą jedynie
dane negatywne, tzn dotyczące klientów posiadających opóźnienia w regulowaniu
zobowiązań. Jednak w większości przypadków gromadzone są dane dotyczące
wszystkich klientów zaciągających zobowiązania.
W 1997 r. powołano do życia polskie Biuro Informacji Kredytowej (BIK), które
swoją działalność operacyjną rozpoczęło w 2000 r. BIK jest jak na razie jedynym
w Polsce biurem informacji kredytowej; może ich być więcej, a zasady na jakich
mogą one funkcjonować zawiera Ustawa Prawo Bankowe
Podobnie do biur w innych krajach, BIK gromadzi i udostępnia dane zarówno
pozytywne jak i negatywne dotyczące zobowiązań klientów banków i innych
instytucji kredytowych.
BIK współpracuje z bankami i SKOK-ami, działając na zasadzie wzajemności,
tzn., że ze wskazanych instytucji finansowych, które przekazują dane do BIK
mogą otrzymać informację zwrotną w postaci raportów kredytowych.
Banki oraz inne instytucje kredytowe, poprzez dostęp do tych informacji mogą
sprawnie oszacować zdolność i wiarygodność kredytową klienta przed
udzieleniem mu kredytu. Oczywiście mogą tego dokonać również na podstawie
dokumentacji dostarczonej przez klienta, nie mniej jednak bardzo trudno będzie
im ocenić jego wiarygodność. Dlatego też raport kredytowy ma decydujące
znaczenie przy podejmowaniu decyzji o przyznaniu kredytu oraz w procesie
zarządzana ryzykiem. Im bogatszy w dane jest raport, tym ocena klienta jest
bardziej precyzyjna. Niektórzy mogą stwierdzić, iż taka właśnie wnikliwa analiza
utrudnia dostęp do usług kredytowych, tymczasem to właśnie działalność BIK
chroni przez nadmiernym zadłużeniem się i popadaniem w kłopoty finansowe.
Możliwość pozyskania przez kredytodawcę raportu kredytowego ułatwiającego
ocenę wiarygodności staje się jednocześnie dla kredytobiorcy mechanizmem
dyscyplinującym. Z drugiej strony, chcąc być odbieranym jako rzetelny uczestnik
rynku finansowego, klient powinien dążyć do tego aby pozytywna historia spłat
jego zobowiązań była dostępna dla innych instytucji sektora finansowego nie
tylko w trakcie, ale również po spłaceniu danego zobowiązania.
W większości krajów, gdzie funkcjonują biura kredytowe zbierane są zarówno
dane pozytywne, które tak jak w Polsce stanowią przeważającą część informacji
dotyczących zobowiązań kredytobiorców, jak i dane negatywne, tj. zawierające
historię rachunków spłacanych z opóźnieniem . Klienci posiadający pozytywną
historię kredytową mają szansę na otrzymanie od banku lepszych niż
standardowe warunków korzystania z ofert. Właśnie dla rzetelnych klientów
możliwe jest skracanie i upraszczanie procedur oraz obniżanie opłat i prowizji.
Żądając usunięcia po spłacie zobowiązania danych pozytywnych oraz nie
wyrażając zgody na przetwarzanie danych pozytywnych, klient banku
pozbywa się możliwości dostępu do korzystniejszych niż standardowe
warunków uzyskania i obsługi kredytu oraz dostępu do uproszczonych
procedur przyznawania kredytu.