Nowe sprawozdanie FRA bada dyskryminację muzułmanów

Publikacja Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej (FRA)
Wiedeń/Madryt, 28 maja 2009 r.
Nowe sprawozdanie FRA bada dyskryminację muzułmanów
Zbyt niska liczba zgłaszanych przypadków i brak zaufania do władz
publicznych
Agencja Praw Podstawowych Unii Europejskiej (FRA) opublikuje w dniu
dzisiejszym sprawozdanie dotyczące dyskryminacji muzułmanów w UE.
Ustalenia te są częścią pierwszego ogólnoeuropejskiego badania na temat
doświadczeń imigrantów i przedstawicieli mniejszości etnicznych w
zakresie dyskryminacji i przestępstw o charakterze rasistowskim („EUMIDIS”). Wyniki badania przeprowadzonego wśród muzułmańskich
respondentów wskazują na podobnie wysokie poziomy dyskryminacji i
wiktymizacji jak wśród innych przebadanych mniejszości. Wiele
przypadków rasizmu nie jest zgłaszanych policji ani innym władzom
publicznym. Znajomość prawa antydyskryminacyjnego jest ograniczona,
brakuje również zaufania do systemu rozpatrywania skarg. Muzułmanie,
którzy zostali poddani badaniu uważają, że wyznawana przez nich religia
nie jest głównym powodem dyskryminacji. Wyniki pokazują również, że
tradycyjny lub związany z religią ubiór nie zwiększa prawdopodobieństwa
dyskryminacji. Agencja Praw Podstawowych Unii Europejskiej wzywa rządy
państw członkowskich UE do zajęcia się problemem dyskryminacji poprzez
upowszechnianie wiedzy na temat sposobu składania skarg, ulepszenie
systemu zgłaszania przypadków dyskryminacji oraz przestępstw na tle
rasowym, lepsze informowanie obywateli o przysługujących im prawach,
przydzielenie większych środków na działania związane z integracją, w
szczególności młodzieży, oraz wzmacnianie roli i zwiększanie możliwości
dostępnych systemów zgłaszania przypadków rasizmu.
Średnio 1 na 3 muzułmańskich respondentów był dyskryminowany w ciągu
ostatnich 12 miesięcy, zaś 11% doświadczyło przestępstw na tle rasowym.
Najwyższy poziom dyskryminacji wystąpił w dziedzinie zatrudnienia.
Jak mówi dyrektor FRA Morten Kjaerum: „wysoki poziom dyskryminacji w
obszarze zatrudnienia jest niepokojący. Zatrudnienie pełni kluczową rolę w
procesie integracji, ma zasadnicze znaczenie dla wkładu migrantów w
społeczeństwo i dostrzeżenia tego procesu. Dyskryminacja może zahamować
proces integracji”.
Zbyt niska liczba zgłaszanych i brak zaufania do władz publicznych
Podobnie jak w przypadku innych mniejszości, większość muzułmańskich
respondentów (79%) nie zgłasza żadnej organizacji – czy to rządowej, w tym
policji, czy pozarządowej – przypadków dyskryminacji i przestępstw na tle
rasowym. W szczególności młodzi respondenci muzułmańscy twierdzili, że nie
darzą policji zbyt dużym zaufaniem jako służby publicznej. Osoby nieposiadające
obywatelstwa i te, które mieszkają krótko w danym kraju, mniej chętnie zgłaszają
przypadki dyskryminacji.
Ogółem 59% respondentów muzułmańskich uważa, że „zgłoszenie nic by nie
dało i niczego by nie zmieniło”, zaś 38% twierdzi, że „to się ciągle zdarza” i
dlatego nie podejmują prób zgłaszania tych przypadków.
Według Mortena Kjaeruma „rodzi to kilka ważnych pytań: Czy istnieje bierna
akceptacja dyskryminacji jako faktu? Jak to wpływa na integrację i spójność
społeczną? Co można zrobić w celu zwiększenia zaufania do władz publicznych i
policji? Władze publiczne mają obowiązek wspierania procesu integracji. Łączy
się z tym również podnoszenie świadomości obywateli na temat przysługujących
im praw. Wszystkie ofiary dyskryminacji muszą mieć dostęp do wymiaru
sprawiedliwości – nie tylko teoretycznie, ale także w praktyce”.
W badaniu zadawano również pytania o kontakty z organami ścigania, aby
ustalić potencjalne zachowania dyskryminacyjne. Średnio 25% respondentów
muzułmańskich twierdziło, że w ciągu ostatnich 12 miesięcy zostało
zatrzymanych przez policję. 40% spośród nich uważało, że zostali zatrzymani w
związku ze swoim pochodzeniem etnicznym („profilowanie etniczne”).
Pochodzenie etniczne jest głównym powodem dyskryminacji
Większość respondentów muzułmańskich, którzy doświadczyli dyskryminacji w
ciągu ostatnich 12 miesięcy, uważała, że było to związane głównie z ich
pochodzeniem etnicznym. Jedynie 10% z nich uznało, że dyskryminacja wynikała
wyłącznie z wyznawanej przez nich religii. Rzeczywiście noszenie tradycyjnego
lub związanego z religią ubioru (na przykład chusty) nie wydaje się zwiększać
prawdopodobieństwa dyskryminacji.
Jak twierdzi Morten Kjaerum „wyniki pokazują, że ogólnie rzecz biorąc,
muzułmanie są traktowani bardzo różnie, w zależności zarówno od ich
pochodzenia etnicznego, jak i kraju zamieszkania. Noszenie tradycyjnego ubioru
w zasadzie nie zwiększa dyskryminacji. Ci, którzy mają obywatelstwo i dłużej
zamieszkują w danym kraju, w mniejszym stopniu doświadczają dyskryminacji.
Przykładowo 41% respondentów muzułmańskich płci męskiej bez obywatelstwa
stwierdziło, że doświadczyli dyskryminacji, w przeciwieństwie do 27%
muzułmanów płci męskiej posiadających obywatelstwo”.
„Niezbędne są realnie dostępne systemy, dzięki którym ofiary rasizmu mogą z
pełnym zaufaniem zgłaszać przypadki dyskryminacji. Namawiamy zatem
państwa członkowskie do ulepszenia systemu zgłaszania przypadków
dyskryminacji i przestępstw na tle rasowym oraz do dalszego wzmocnienia roli i
zwiększenia możliwości struktur wsparcia. Państwa członkowskie muszą na
przykład zapewnić krajowym organom ds. równości możliwość wykonywania
swoich zadań i prowadzenia przez nie skutecznej walki z dyskryminacją”,
podsumowuje Morten Kjaerum.
Sprawozdanie „Kluczowe dane – część 2: Muzułmanie” jest dostępne pod
adresem http://fra.europa.eu/eu-midis/
Kontakt: Zespół ds. Mediów Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej
(FRA)
Tel.: +43 1 58030-642
[email protected]
Uwagi dla redaktorów:
„EU-MIDIS – badanie na temat mniejszości i dyskryminacji”: Ustalenia
sprawozdania „Kluczowe dane – część 2: Muzułmanie” są częścią pierwszego
ogólnoeuropejskiego badania na temat doświadczeń imigrantów i przedstawicieli
mniejszości etnicznych w zakresie dyskryminacji i przestępstw o charakterze
rasistowskim („EU-MIDIS”). FRA przeprowadziło w 2008 r. duże, reprezentatywne
badanie (zrealizowane przez Instytut Gallupa) w celu oceny skali zachowań
dyskryminacyjnych i wiktymizacji kryminalnej, w tym przestępczości na tle rasowym,
świadomości praw i zgłaszania skarg. Dane te są niezbędne do oceny stopnia asymilacji
mniejszości etnicznych i grup imigrantów, jak również skali zachowań
dyskryminacyjnych i wiktymizacji kryminalnej, w tym przestępczości na tle rasowym
wobec przedstawicieli mniejszości. W badaniu udział wzięło 23 500 przedstawicieli
mniejszości etnicznych i grup imigrantów. Badanie przeprowadzono przy użyciu metody
„twarzą w twarz” na losowej próbie respondentów z wybranych grup imigrantów i
mniejszości etnicznych ze wszystkich 27 państw członkowskich Unii Europejskiej,
wykorzystując jednakowy, standardowy kwestionariusz.
Sprawozdanie „Kluczowe dane – część 2: Muzułmanie”: Sprawozdanie EU-MIDIS
dotyczące muzułmanów przedstawia dane na temat doświadczania przez muzułmanów
w UE dyskryminacji i wiktymizacji. Obejmuje 14 państw członkowskich: Austrię, Belgię,
Bułgarię, Danię, Niemcy, Finlandię, Francję, Włochy, Luksemburg, Maltę, Słowenię,
Hiszpanię, Szwecję i Holandię. Dotyczy respondentów muzułmańskich o różnym
pochodzeniu etnicznym (np. mieszkańców Afryki Północnej i Subsaharyjskiej, Turków,
Irakijczyków i osób pochodzących z krajów byłej Jugosławii). 24% muzułmanów
poddanych badaniu urodziło się w kraju UE swojego zamieszkania, zaś 52% mieszkało
tam od ponad 10 lat.
Więcej sprawozdań EU-MIDIS: Agencja Praw Podstawowych opublikuje w 2009 r.
kolejne sprawozdania „Kluczowe dane” dotyczące poszczególnych mniejszości i
kluczowych kwestii przeanalizowanych w badaniu. Końcowe sprawozdanie z badania
zostanie opublikowane w grudniu 2009 r., zaś w pierwszej połowie 2010 r. zostanie
opublikowany zbiór danych.
Już dostępne pod adresem http://fra.europa.eu/eu-midis/
• „EU MIDIS at a glance” (kwiecień 2009 r.)
• Sprawozdanie „Kluczowe dane – część 1: Romowie” (kwiecień 2009 r.)
• Sprawozdanie techniczne i kwestionariusz