Zachowania agresywne, asertywne i uległe

Scenariusz zajęć otwartych dla rodziców klas I-III
„ZACHOWANIA AGRESYWNE, ASERTYWNE I ULEGŁE”.
Cel:
Eliminowanie w zachowaniu lekceważenia praw swoich i innych (uległości i agresji).
Wdrażanie do zachowań polegających na respektowaniu praw własnych i jednocześnie
respektowaniu praw innych. Traktowanie siebie i innych z szacunkiem.
Przebieg zajęć:
1. Powitanie zaproszonych rodziców i dzieci. Utworzenie kręgu i przekazanie uścisku
radości przez nauczyciela. Zaproszenie rodziców do częstowania się wcześniej
przygotowaną kawą i herbatą oraz ciastem. Uczniowie siadają na dywanie w wygodnej
dla siebie pozycji, nauczyciel siedzi wśród nich.
2. Nauczyciel prosi, aby dzieci zamknęły oczy i wyobraziły sobie następującą sytuację. Opis
sytuacji:
Wyobraź sobie, że pożyczyłeś koledze swoją ulubioną książkę. Miał ci ją oddać dwa
tygodnie temu, a nie oddał do tej pory. Co powiesz koledze? Jak on się poczuje? Jaki
będzie to miało wpływ na ich dalszą przyjaźń?
Dyskusja na temat zachowań swoich i kolegów.
Nauczyciel zapisuje na tablicy zwroty odzwierciedlające reakcje uczniów bez określenia
ich charakteru:
- agresywne (np. byłbym wściekły, poskarżyłbym pani, walnąłbym go, nigdy już nic
nie pożyczę),
- uległe np. (nic się nie stało, mogę jeszcze poczekać, może przyjdę po książkę sam),
- asertywne np. (przykro mi, ale potrzebuję książkę, proszę przynieść mi ją na jutro).
Nauczyciel następnie omawia wspólnie z dziećmi różne reakcje pod kątem respektowania
praw poszczególnych osób, przyporządkowując każdej reakcji odpowiednią buźkę:
uśmiechniętą (zachowania asertywne). Jednocześnie zwraca uwagę na słownictwo,
którego używają osoby przejawiające poszczególne zachowania:
- uległe: ty masz rację, nieważne co ja myślę, co czuję,
- asertywne: takie jest moje zdanie, a co ty o tym myślisz,
- agresywne: ja tak uważam, a ty jesteś głupi, ty nic nie wiesz.
Następnie dzieci dobierają się parami i odgrywają przytoczoną przez nauczyciela scenkę
stosując wobec kolegi zachowanie agresywne, uległe i asrtywne. Nauczyciel zwraca
uwagę na właściwe słowa, których używają w poszczególnych zachowaniach.
3. Zabawa „Baloniki”.
Każdy uczestnik otrzymuje balonik, przymocowuje go do kostki prawej nogi, a następnie
dzieci ustawiają się w kole twarzą do środka. Nauczyciel informuje uczniów, że ich
zadaniem jest zniszczenie balonika kolegi tak, aby ich balonik był nietknięty.
Dzieci udzielają odpowiedzi na pytania: Jak czuliście się, kiedy wasz balonik pękł? Jak
czuliście się, kiedy pękł balonik kogoś innego? Nauczyciel wspólnie z dziećmi ustala, że
w czasie tej zabawy trudno być asertywnym, bo należy zniszczyć własność kolegi, stąd
występuje reakcja agresji i ulegania (bycie jednocześnie zwycięzcą i pokonanym).
4. Następnie nauczyciel zaprasza do zabawy rodziców, którzy wspólnie z dziećmi odgrywają
scenki z życia rodziny. Tematykę ustalają wspólnie, tę samą scenkę przedstawiają w
wersji uległej, agresywnej i asertywnej ze strony rodzica, a następnie ze strony dziecka.
5. Zabawy utrwalające rozpoznawanie różnego typu reakcji, w przypadku niewłaściwych
wskazanie prawidłowego zachowania. Dzieci po wysłuchaniu opisu sytuacji, określają
rodzaj reakcji, podnosząc do góry słoneczko z wybraną przez siebie minką. Nauczyciel
zwraca uwagę na prawidłowość wyboru.
SYTUACJA
REAKCJA
1. Kiedy ktoś ci przerywa, gdy rozmawiasz? 1. Przepraszam, ale chciałbym skończyć
swoją wypowiedź.
2. Nic nie mówisz tylko głośno wzdychasz.
2. Czekasz w kolejce przy sklepiku, kiedy
ktoś wchodzi bez kolejki i zostaje
obsłużony.
3. Kolega ma problem i prosi cię o radę.
3. Skąd mam wiedzieć co zrobić, to twoja
sprawa.
4. Dobrze oglądaj, co chcesz. Ja mogę zająć
4. Akurat wtedy, kiedy nadawany jest twój
się czymś innym.
ulubiony program telewizyjny, ktoś z
domowników chce oglądać inny program.
5. Kolega częstuje cię ciasteczkami, których 5. Odczep się.
nie znosisz.
6. Podsumowanie:
Nauczyciel przedstawia problem; Jak zachować się, aby nam było dobrze i jednocześnie
innym z nami było dobrze?
Wręcza każdemu kolorową piłeczkę i ustawia trzy pojemniki z napisami:
1.
2.
3.
4.
Jestem najważniejszy, liczą się tylko moje potrzeby.
Szanuję swoje potrzeby i innych.
Nie liczy się to, co czuję. Ważne jest to, czego chcą inni.
Dzieci rzucają do pojemników swoje piłeczki. Następnie przeliczają je i obiecują w
obecności rodziców, że postarają się zastosować te zasady w życiu.
Opracowała:
Jolanta Krzak