Jaką usługę wykonuje pośrednik wydający karty

echo
www.roedl.pl
Rzeczpospolita z 03.09.2014
Jaką usługę wykonuje pośrednik wydający karty paliwowe
Transakcje zakupu benzyny i oleju napędowego, za które płaci się za pomocą kart paliwowych, należy traktować
jako świadczenie usług o charakterze finansowym. Taki pogląd coraz częściej pojawia się w interpretacjach i
orzecznictwie.
Zgodnie z art. 7 ust. 8 ustawy o VAT, gdy kilka podmiotów dokonuje dostawy tego samego towaru w ten sposób, że
pierwszy z nich wydaje ten towar bezpośrednio ostatniemu w kolejności nabywcy, uznaje się, że dostawy towarów
dokonał każdy z podmiotów biorących udział w tych czynnościach. Organy podatkowe i sądy uznają jednak, że w
przypadku dostaw paliwa, za które płatność odbywa się z użyciem kart paliwowych, dostawa towaru pomiędzy dostawcą
a pośrednikiem oraz między odbiorcą a pośrednikiem nie występuje.
Praktyka refakturowania
Przez lata nie budziło wątpliwości, że w przypadku dostaw realizowanych przez pośredników (w łańcuchu) dla celów
VAT przyjmuje się fikcję prawną zakładającą, że dostawa miała miejsce dla każdego z podmiotów w łańcuchu, pomimo
iż niektórzy z nich fizycznie towaru nie otrzymali. Oznacza to, że pośrednicy nie muszą posiadać jakichkolwiek środków
pozwalających na przechowywanie lub transport towarów. Fizycznie bowiem towarem nie dysponują, co jednak nie
powoduje, że tracą status podatnika VAT.
Podobną fikcję prawną przyjęto dla świadczenia usług (instytucja refakturowania). Za podlegające opodatkowaniu VAT
uznano obciążanie kontrahenta kosztami danej usługi, mimo że wystawca faktury w rzeczywistości nie był wykonawcą
tej usługi.
Regulacje dotyczące refakturowania znajdują odzwierciedlenie w Dyrektywie 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r.
W myśl jej art. 28, jeżeli podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w
świadczeniu usług, to przyjmuje się, że podatnik ten sam otrzymał i wyświadczył te usługi. Należy zatem uznać, że
regulacje wspólnotowe kwalifikują pośrednika w świadczeniu danej usługi jednocześnie jako usługobiorcę oraz
usługodawcę.
Niekorzystne stanowisko TSUE
Zmiana koncepcji pojawiła się w Polsce dopiero w wyroku z 14 sierpnia 2012 r. (I FSK 1177/11), w którym Naczelny
Sąd Administracyjny wskazał, że w przypadku zakupu paliwa za pośrednictwem kart paliwowych transakcje tego typu
należy traktować jako świadczenie usług o charakterze finansowym. W konsekwencji więc pośrednik nie ma prawa do
odliczenia podatku naliczonego przy zakupie paliwa, gdyż w rzeczywistości nie nabył towaru handlowego.
Swoje niekorzystne dla podatników stanowisko NSA wywiódł z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości UE z 6 lutego
2003 r. w sprawie Auto Lease BV (C-185/01). Trybunał orzekł w nim, że w przypadku udostępniania przez firmę
leasingową leasingobiorcy kart paliwowych nie dochodzi do dostawy towarów na rzecz leasingodawcy, nawet gdy
leasingobiorca kupuje paliwo w imieniu i na rachunek firmy leasingowej. TSUE uzasadnił to brakiem możliwości
decydowania przez leasingodawcę o sposobie i celu użycia paliwa. W szczególności nie ma on wpływu na termin
dostawy towarów, wielkość zakupów ani cenę nabywanego paliwa. Nie ma też prawa decydować, w jaki sposób ani w
jakim celu paliwo zostanie zużyte. Nie uczestniczy zatem w dostawie paliwa. Dlatego faktury, które wystawia spółce, nie
uprawniają jej do odliczenia VAT.
Dotkliwe konsekwencje
echo informuje Państwa o wizerunku Rödl & Partner w mediach.
W Polsce osobą odpowiedzialną za echo jest Radosław Cichoń Rödl & Partner ul. Sienna 73, 00-833 Warszawa, tel. +48 22 696 28 00 E-mail: [email protected]
Przyjęcie takiego stanowiska oznacza, że zarówno faktura wystawiona przez koncern paliwowy na pośrednika, jak i
faktura wystawiona przez pośrednika na ostatecznego nabywcę paliwa są fakturami pustymi, gdyż nie dokumentują
rzeczywistej transakcji. Efektem przyjęcia takiej koncepcji dla podmiotów wydających karty jest:
- brak prawa do odliczenia VAT z faktur otrzymanych od stacji paliw;
- uznanie sprzedaży przez pośrednika za zwolnioną z VAT;
- problem z ustaleniem podstawy opodatkowania transakcji z wykorzystaniem kart (czy do podstawy opodatkowania
należy wliczać wartość paliwa, czy tylko marżę, czy uwzględniać bonusy i rabaty udzielane przez stacje benzynowe, jak
traktować odsprzedaż paliwa bez marży itp.);
- ewentualna konieczność stosowania współczynnika przy odliczaniu VAT (uznanie części obrotu za obrót zwolniony).
Na czym to polega
Chociaż wyroki TSUE tworzą swoistego rodzaju precedensy i powinny być uwzględniane przy rozstrzyganiu spraw przez
sądy krajowe, nie można zapominać, że zapadają w konkretnej sprawie i konkretnym stanie faktycznym.
Podstawowy scenariusz zakupu na stacjach paliw realizowanych bezgotówkowo za pomocą kart paliwowych polega na
tym, że pośrednik, który wydaje karty paliwowe swoim klientom (przedsiębiorcom chcącym skorzystać z pewnych
uproszczeń w obrocie, takich jak: bezgotówkowy charakter zakupów, prosty i przejrzysty monitoring wydatków, zbiorcze
fakturowanie, a w przypadku wyjazdów międzynarodowych – ograniczenie konieczności dysponowania lokalnymi
walutami, itp.), otrzymuje od koncernu paliwowego faktury za zakupy zrealizowane przez klientów. Sam z kolei, na
podstawie otrzymanych faktur, wystawia faktury sprzedażowe na klientów tak, by to oni finalnie ponieśli koszt
zakupionego paliwa, środków czystości czy usługi mycia. Finansowanie zakupu paliwa wcale nie jest istotą świadczenia.
Udostępnione karty paliwowe nie są bowiem w istocie środkami płatniczymi, lecz jedynie służą ewidencjonowaniu
transakcji.
Chociaż pośrednicy nie wchodzą nigdy w posiadanie paliwa, nie zmienia to faktu, że faktycznie pośredniczą w dostawach
paliwa, a nie w świadczeniu usług finansowych.
Sam fakt, że jeden z podmiotów nie wszedł w posiadanie towaru, nie powoduje, że transakcje nie są uznawane za
dostawy towarów w świetle przepisów o VAT.
Podzielone zdania sądów i fiskusa
Najczęściej koncepcja dostaw łańcuchowych kwestionowana jest przez organy podatkowe przy dokonywaniu zwrotu
VAT firmom zagranicznym, w trybie przewidzianym w rozporządzeniu ministra finansów z 29 czerwca 2011 r. w
sprawie zwrotu podatku od towarów i usług niektórym podmiotom.
Część organów podatkowych twierdzi jednak, że firmy działające w opisanym wyżej modelu biznesowym uczestniczą w
transakcjach łańcuchowych i mają prawo do odliczenia VAT. Przykładem jest interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie
z 3 lutego 2014 r. (IPPP2/443-1272/13-2/KBr). Organ potwierdził w niej, że doszło do transakcji łańcuchowej i że
wszystkie uczestniczące w niej firmy mają prawo do odliczenia podatku.
Takiego zdania był również Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyrokach z 22 kwietnia 2014 r. (III
SA/Wa 2040/13) i z 17 stycznia 2013 r. (III SA/Wa 1739/12) oraz z 24 kwietnia 2013 r. (III SA/Wa 3280/12), a ostatnio
takie stanowisko zajął Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 4 czerwca 2014 r. (I FSK 906/13), w którym wskazał,
że nie można skutecznie twierdzić, iż wystawca kart paliwowych nie dokonywał dostawy towarów. Sąd stwierdził, że
faktury wystawione przez skarżącą na rzecz kontrahenta miały na celu uzyskanie zapłaty za dostawę paliwa dokonaną na
rzecz podmiotu, który uczestniczył w „dostawie łańcuchowej".
Wciąż pojawiają się jednak wyroki przeciwne, np. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 15
maja 2014 r. (I Sa/Po 1233/13).
Ważne, co wynika z umów
Aleksandra Majnusz, doradca podatkowy Gliwice, Rödl & Partner
W świetle wyroków wskazanych w artykule pewne jest tylko to, że praktyka orzecznicza w zakresie prawa do odliczenia
VAT naliczonego z tytułu zakupu paliwa przez podmiot przekazujący karty paliwowe nie jest jednolita. W celu
echo informuje Państwa o wizerunku Rödl & Partner w mediach.
W Polsce osobą odpowiedzialną za echo jest Radosław Cichoń Rödl & Partner ul. Sienna 73, 00-833 Warszawa, tel. +48 22 696 28 00 E-mail: [email protected]
określenia prawa do odliczenia VAT naliczonego z tytułu nabycia paliwa przez podmiot uczestniczący w łańcuchu
dostaw bardzo istotna jest dokładna analiza konkretnego stanu faktycznego oraz odpowiednie skonstruowanie umów.
Chociaż trudno umowę o udostępnianie kart paliwowych kwalifikować jako finansową umowę kredytu, niewątpliwie
istnieje ryzyko zakwestionowania przez organy podatkowe prawa do odliczenia podatku naliczonego wykazanego na
fakturach dokumentujących zakup paliwa, otrzymanych lub wystawionych przez wystawcę karty paliwowej.
Przy podejmowaniu decyzji o korzystaniu z kart paliwowych warto mieć na uwadze argumentację TSUE. W celu
potwierdzenia prawa do odliczenia podatku od zakupów paliwa warto również wystąpić z wnioskiem o indywidualną
interpretację przepisów prawa podatkowego.
Źródło: http://www.rp.pl/artykul/1137807-Jaka-usluge-wykonuje-posrednik-wydajacy-karty-paliwowe.html
echo informuje Państwa o wizerunku Rödl & Partner w mediach.
W Polsce osobą odpowiedzialną za echo jest Radosław Cichoń Rödl & Partner ul. Sienna 73, 00-833 Warszawa, tel. +48 22 696 28 00 E-mail: [email protected]