Skutki doświadczalnego podawania niskich dawek zearalenonu (ZEN)

Skutki doświadczalnego podawania niskich dawek zearalenonu (ZEN)
na histologię, morfologię oraz immunohistochemiczną ocenę macicy
niedojrzałych płciowo suk
Streszczenie
Wśród naturalnych substancji biologicznie czynnych obecnych w przyrodzie są
mikotoksyny. Toksyczne wtórne metabolity grzybów pleśniowych. Jednym z nich jest ZEN
zanieczyszczający materiał pochodzenia roślinnego. Materiału wykorzystywanego do
produkcji karm dla psów. W chwili obecnej, nie jest znany wpływ monotonicznego, niskodawkowego, długotrwałego narażenia ZEN suk w okresie dojrzewania. Celem badań było,
dokonanie oceny wpływu długoterminowego podawania niskich dawek (100% i 150% dawki
NOAEL) ZEN (mikotoksykoza zearalenonowa) na histologiczną, morfologiczną i
immunohistochemiczną (stopień apoptozy i proliferacji) ocenę macicy niedojrzałych płciowo
suk. Doświadczenie trwało 42 dni. Wykorzystano suki zdrowe klinicznie, w wieku około 70
dni, o masie ciała około 8 kg. Zwierzęta losowo podzielono na dwie grupy doświadczalne (EI
i EII) oraz grupą kontrolną (C). W każdej było po 10 suk. W grupie EI podawano per os 50
μg ZEN / kg mc / dzień. W grupie EII podawano per os 75 μg ZEN / kg mc / dzień. W grupie
C podawano placebo. W ostatnim dniu narażenia (około 112 dnia życia) dokonano
ovariohisterektomii i pobrano próbki z wybranych odcinków macicy do badań
morfometrycznych, histologicznych i immunohistochemicznych (TUNEL i PCNA). W
wyniku przeprowadzonych badań można zasugerować, że podawanie bardzo niskich dawek
ZEN (100 i 150% wartości NOAEL) powoduje prostą gruczołową hiperplazję macicy, której
towarzyszyła adenogeneza, angiogeneza i wazodylatacja z wszystkimi konsekwencjami.
Stwierdzone stany, były silniej wyrażone w grupie EI a słabiej w grupie EII w porównaniu do
grupy C, co potwierdzałoby zasadę hormezy. Podczas analizy indeksu apoptotycznego (AI) i
proliferacyjnego (PI) stwierdzono przesunięcie obu indeksów w stronę większej aktywności
proliferacyjnej, szczególnie w grupie EI. Wyższe wartości AI oraz PI odnotowano w
strukturach nabłonka we wszystkich badanych regionach macicy, w gruczołach macicznych i
w części dotrzonowej rogu macicy. Zaistniała sytuacja może być przyczynkiem do błędnej
diagnostyki endometrium szczególnie przy niższych dawkach narażenia.
Słowa kluczowe: zearalenon, histopatologia, immunohistochemia, apoptoza, proliferacja,
macica, endometrium, niedojrzałe płciowo suki.